These AP 9th Class Social Important Questions 4th Lesson వాతావరణం will help students prepare well for the exams.
AP Board 9th Class Social 4th Lesson Important Questions and Answers వాతావరణం
9th Class Social 4th Lesson 1 Mark Important Questions and Answers in Telugu Medium
ప్రశ్న 1.
నాసా వాతావరణాన్ని గురించి ఏమి వివరించింది?
జవాబు:
నాసా (NASA) ‘నేషనల్ ఏరోనాటిక్స్ ఎండ్ స్పేస్ అడ్మినిస్ట్రేషన్’ (అమెరికా) – భూమి బాస్కెట్ బాల్ అంత ఉంటే, వాతావరణం దానిచుట్టూ సన్నటి ప్లాస్టిక్ పొర మాదిరి ఉంటుందని వివరించింది.
ప్రశ్న 2.
వాతావరణంలో ఉండే వాయువులు ఏవి?
జవాబు:
వాతావరణంలో ప్రాణవాయువు (21%), నత్రజని (78%), ఆర్గాన్, నియాన్, బొగ్గుపులుసు వాయువులు (0.03%), మీథేన్, అమ్మోనియా, ఓజోన్ వంటి అనేక వాయువులున్నాయి.
ప్రశ్న 3.
వాతావరణంలో ఉండే ప్రధాన పొరలేవి?
జవాబు:
వాతావరణంలో ఉండే వివిధ పదార్థాల ఆధారంగా రెండు ప్రధాన పొరలుగా విభజించారు.
- సమరూప ఆవరణం (Homosphere)
- బహురూప ఆవరణం (Heterosphere)
ప్రశ్న 4.
సమరూప ఆవరణంలో ఎన్ని పొరలుంటాయి? అవి ఏవి?
జవాబు:
సమరూప ఆవరణం ’90’ కిలోమీటర్లు ఎత్తు వరకు ఉంటుంది. దీనిలో మూడు పొరలుంటాయి. ట్రోపో ఆవరణం, స్ట్రాటో ఆవరణం, మిసో ఆవరణంలు. ఈ పొరలు వాయువుల నిష్పత్తి అంతటా ఒకేరకంగా ఉంటుంది.
ప్రశ్న 5.
బహురూప ఆవరణలోని పొరలని వివరించండి.
జవాబు:
బహురూప ఆవరణం 90 కి.మీ. కంటే పైన ఉన్న వాతావరణ పొర. దీనిలో థర్మోఆవరణం, ఎక్సో ‘ఆవరణం అని రెండు పొరలున్నాయి. దీంట్లో వాయువుల నిష్పత్తి వేరువేరుగా ఉంటుంది.
ప్రశ్న 6.
వాయుపీడనం అనగానేమి?
జవాబు:
గాలిలో వాయు పరమాణువులు ఏ వస్తువు పైన అయినా చూపే ఒత్తిడి ప్రభావాన్ని “వాయు పీడనం” అంటారు.
ప్రశ్న 7.
సమీరం అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
గాలి నిదానంగా వీచి, హాయిగా ఉన్నపుడు దానిని ‘సమీరం’ (తెమ్మెర) అంటారు. దీనిని ‘అంతర అయన రేఖ అభిసరణ’ ప్రాంతం అంటారు.
ప్రశ్న 8.
అంతర అయన రేఖ అభిసరణ ప్రాంతం అంటే ఏది?
జవాబు:
అధిక వేడిమి వల్ల భూమధ్యరేఖ ఉపరితల ప్రాంతంలో పీడనం తగ్గి అల్ప పీడనం ఏర్పడుతుంది. దీనినే భూమధ్యరేఖ తక్కువ (అల్ప) పీడన మేఖల లేదా అంతర అయన రేఖ అభిసరణ ప్రాంతం అంటారు.
ప్రశ్న 9.
‘కొరియాలిస్ ప్రభావం’ అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
భూమి తన అక్షం మీద తన చుట్టూ తాను తిరుగుతున్న దాని ప్రభావంను ‘కొరియాలిస్ ప్రభావం’ అంటారు.
ప్రశ్న 10.
పవనాలను ఎన్ని రకాలుగా విభజిస్తారు? అవిఏవి?
జవాబు:
పవనాలను మూడు రకాలుగా విభజిస్తారు.
ప్రపంచ పవనాలు – భూగోళం అంతటా సంవత్సరం పొడవునా వీస్తాయి.
ఋతు పవనాలు – ఒక ప్రాంతానికి, ఒక కాలానికి పరిమితమై ఉంటాయి.
స్థానిక పవనాలు – స్థానికంగా వీస్తాయి.
ప్రశ్న 11.
ప్రపంచ పవనాలు అనగానేమి?
జవాబు:
ప్రపంచ పీడన మేఖలలో నిరంతరాయంగా, క్రమబద్ధంగా వీచే గాలులను ప్రపంచ పవనాలంటారు. ఇవి మూడు రకాలు. వ్యాపార పవనాలు, పశ్చిమ పవనాలు, ధృవ పవనాలు.
ప్రశ్న 12.
ఋతుపవనాలు ఎలా ఏర్పడతాయి?
జవాబు:
భూమి, నీరు (సముద్రం)చల్లబడటం, వేడెక్కడంలో తేడాల వల్ల ఋతుపవనాలు ఏర్పడతాయి.
ప్రశ్న 13.
చినూక్ అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
ఉత్తర అమెరికాలోని అమెరికా – కెనడా ప్రాంతంలోని రాకీ పర్వతాల కిందగా వీచే పవనాలను ‘చినూక్’ అంటారు. ‘చినూక్’ అన్న పదానికి ‘మంచు తినేది’ అన్న అర్థం ఉందని ప్రజలు అనుకుంటారు.
ప్రశ్న 14.
ఫోన్ అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
యూరప్ లో వీచే ఉష్ణపవనాలను ఫోన్ అంటారు. ఇవి ఆర్ట్స్ పర్వతాల ఉత్తర వాలుల మీదుగా వీస్తాయి. ద్రాక్షపళ్లు త్వరగా పండటానికి ఇవి సహాయం చేస్తాయి.
ప్రశ్న 15.
‘లూ’ అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
ఉత్తర భారతదేశంలో మే – జూన్ నెలల మధ్య పడమర నుంచి తూర్పుకు వీచే వేడి, పొడి పవనాలను ‘లూ’ అంటారు.
ప్రశ్న 16.
‘మిస్ట్రాలు’ అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
ఆల్ప్ పర్వతాల నుండి ఫ్రాన్స్ మీదుగా మధ్యధరా సముద్రంవైపుకు వీచే శీతల పవనాలు ‘మిస్ట్రాలు’. ఇది రోమ్ లోయగుండా వీస్తాయి.
ప్రశ్న 17.
‘పాంపెరో’ అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
దక్షిణ అమెరికాలోని పంపాల (గడ్డిమైదానాల) ప్రాంతంలో వేగంగా వీచే శీతల ధృవ పవనాలను ‘పాంపెరో’ అంటారు.
ప్రశ్న 18.
స్థానిక వాతావరణం అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
తక్కువ కాలానికి (10 రోజులకు మించని) వాతావరణ పరిస్థితులను (వర్షపాతం, ఉష్ణోగ్రత) వివరించటాన్ని స్థానిక వాతావరణం అంటారు.
ప్రశ్న 19.
వాతావరణంలోని అంశాలు ఏవి?
జవాబు:
ఉష్ణోగ్రత, పీడనం, పవనాలు, గాలిలో తేమ, వర్షపాతం మొ||వి వాతావరణంలోని అంశాలు.
ప్రశ్న 20.
శీతోష్ణస్థితులు అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
ఒక ప్రాంతంలో వాతావరణ పరిస్థితుల దీర్ఘకాల సగటు వివరాలను ఆ ప్రాంత శీతోష్ణస్థితులు (క్లైమేట్) అంటారు.
ప్రశ్న 21.
సాపేక్ష ఆర్థత అనగానేమి?
జవాబు:
ఒక నిర్దిష్ట ఉష్ణోగ్రత, పీడనం వద్ద గాలిలో ఉండగల అత్యధిక నీటి ఆవిరికి, ఆ సమయంలో గాలిలో ఉన్న నీటి ఆవిరి మోతాదుకు గల నిష్పత్తిని సాపేక్ష ఆర్ధత అంటారు.
ప్రశ్న 22.
హిమపాతం అనగానేమి?
జవాబు:
నీళ్లు గడ్డకట్టే ఉష్ణోగ్రతల కంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రతలలో నీటి ఆవిరి ఘనీభవించి మంచు స్పటికాలుగా మారి కిందకు మంచు తునకలుగా పడుతుంది. దీనిని హిమపాతం అంటారు.
ప్రశ్న 23.
స్లీట్ అనగానేమి?
జవాబు:
భూమి ఉపరితలం వద్ద చల్లటి పొరగుండా వానకురుస్తున్నపుడు వర్షబిందువులు మంచుగా గడ్డకట్టి కిందకు పడతాయి. దీనిని ‘స్లీట్’ (హిమశీకరాలు) అంటారు.
ప్రశ్న 24.
వర్షపాతమును ఎన్ని రకాలుగా విభజించారు? అవి ఏవి?
జవాబు:
వర్షపాతం సంభవించే దాన్ని బట్టి దానిని మూడు ప్రధాన రకాలుగా విభజించారు. అవి సంవహన వర్షపాతం, పర్వతీయ వర్షపాతం, చక్రీయ వర్షపాతం.
ప్రశ్న 25.
ఒక విద్యార్థిగా భూగోళం వేడెక్కడాన్ని తగ్గించడానికి నీవు చేయదగిన రెండు కృత్యాలను సూచింపుము.
జవాబు:
- సౌరశక్తిని వినియోగించడం (సోలార్ శక్తి)
- మొక్కలను పెంచడం (ఖాళీ ప్రదేశాలలో మొక్కలను ఎక్కువగా పెంచాలి).
9th Class Social 4th Lesson 4 Marks Important Questions and Answers in Telugu Medium
ప్రశ్న 1.
‘వాతావరణ మార్పు’ సమకాలీన ప్రపంచంపై ఎటువంటి ప్రభావాలను చూపుతోందో తెల్పండి.
జవాబు:
వాతావరణ మార్పు సమకాలీన ప్రపంచం మీద ఇలా ప్రభావాన్ని చూపుతుంది.
- మన జీవన విధానం మారుతుంది.
- వాతావరణంలో ఆర్థత పెరుగుతుంది.
- కాలానుగుణంగా వచ్చే ఋతువులలో మార్పు వస్తుంది.
- గ్లోబల్ వార్మింగ్ సమస్య ఇంకా పెరుగుతుంది.
- తీరప్రాంతాలలో ఉండే ప్రజలు తరచుగా తుఫానులను ఎదుర్కొంటారు.
- ‘ఎల్ నినో’ మరియు ‘లానినో’ సమస్యలు ఎక్కువగా ఏర్పడతాయి.
- మానవులు ఆరోగ్య సమస్యలచే ఎక్కువగా ఇబ్బందులకు గురి అవుతారు.
- కొన్ని రకాలైన పక్షులు, జంతువులు అంతరించిపోతాయి.
ప్రశ్న 2.
ఈ కింది పట్టికను పరిశీలించి క్రింద ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.
| పొరపేరు | విస్తీర్ణం | లక్షణములు |
| ట్రోపో ఆవరణం | 13 కి.మీ. వరకు | భూమధ్య రేఖ మొత్తం వాతావరణ మార్పులన్నీ ఈ పొరలోనే జరుగుతాయి. పైకి వెళ్తున్న కొద్దీ ఉష్ణోగ్రత తగ్గుతూ ఉంటుంది. |
| స్ట్రాటో ఆవరణం | 50 కి.మీ. వరకు | ఈ పొరలో మబ్బులు, తుఫానులు వంటివి ఉండవు. కనుక జెట్ విమానాలు ఎగరడానికి అనువుగా ఉంటుంది. ఓజోన్ పొర ఉండడం ఒక ముఖ్యమైన అంశం. ఎత్తుకు పోయే కొలదీ ఉష్ణోగ్రతలు పెరుగుతాయి. |
| మీసో ఆవరణం | 80 కి.మీ. ఎత్తు వరకు | విశ్వంలోనుంచి ఉల్కలు ఈ పొరలోకి ప్రవేశించగానే కాలిపోతాయి. ఎత్తుకు పోయే కొలదీ ఉష్ణోగ్రతలు తగ్గుతాయి. |
| థర్మో ఆవరణం | 400 కి.మీ. ఎత్తు వరకు | ఎత్తుకు వెళ్తున్న కొద్దీ ఉష్ణోగ్రతలు వేగంగా పడిపోతాయి. ఇక్కడ ఉండే అయాన్లు విద్యుదావేశం కలిగి ఉంటాయి. భూమి నుంచి ప్రసారితమయ్యే రేడియో తరంగాలు అయాన్ల వలన భూమి పరావర్తనం చెందుతాయి. |
| ఎక్సో ఆవరణం | 400 కి.మీ. – ఆ పైన | ఇది వాతావరణంలో పై పొర, అత్యంత ఎత్తులో ఉండే ఈ సొగ గురించి మనకి తెలిసింది తక్కువ. |
ఎ) జెట్ విమానాలు ఎగరడానికి స్ట్రాటో ఆవరణం ఎందుకు అనుకూలం?
బి) అత్యంత ఎత్తులో గల పొర ఏది?
సి) అయాన్లు ఏ పొరలో ఉంటాయి?
డి) ఏ పొరలో అవపాతం, తుఫాను సంభవిస్తాయి?
జవాబు:
ఎ) స్ట్రాటో ఆవరణంలో మబ్బులు, తుఫానులు వంటివి ఉండవు కావున జెట్ విమానాలు ఎగరడానికి అనుకూలంగా ఉంటుంది.
బి) ఎక్సో ఆవరణం 400 కి.మీ. పైన ఎత్తులో గలదు. కావున ఇది అత్యంత ఎత్తులో ఉండే పొర.
సి) అయాన్లు థర్మో ఆవరణంలో ఉంటాయి.
డి) ట్రోపో ఆవరణంలో అవపాతం, తుఫాను సంభవిస్తాయి.
ప్రశ్న 3.
వర్షపాతం సంభవించే విధానాన్ని బట్టి వర్షపాతాన్ని ఎన్ని రకాలుగా వర్గీకరించవచ్చు? అవి ఏవి? ఏదైనా ఒకదాని గురించి వివరించండి.
జవాబు:
వర్షపాతం సంభవించే విధానాన్ని బట్టి దానిని మూడు ప్రధాన రకాలుగా విభజించవచ్చు.
- సంవహన వర్షపాతం
- పర్వతీయ వర్షపాతం
- చక్రీయ వర్షపాతం
సంవహన వర్షపాతం :
వేడెక్కిన ఉపరితలం మీద తేమ కలిగిన గాలి కూడా వేడెక్కి పైకి లేచి చల్లబడినప్పుడు పడే వర్షాన్ని సంవహన వర్షపాతం అంటారు. ఈ రకమైన వర్షపాతం తక్కువ ఎత్తులలోనూ, ఖండాల లోపలి ప్రాంతాల్లో వేసవిలో ఎక్కువగా కురుస్తుంది. సాధారణంగా ఇటువంటి వానలు రోజులో బాగా వేడెక్కిన తరువాత హఠాత్తుగా కురిసే పెద్ద జల్లుగా ఉంటాయి. ఆ సమయంలో ఒక్కొక్కసారి ఉరుములు, మెరుపులు ఉంటాయి.
ప్రశ్న 4.
ఇవ్వబడిన చిత్రమును పరిశీలించి ప్రపంచ పవనాలు మరియు పీడన మేఖలల గూర్చి నాలుగు వాక్యములు వ్రాయుము.
జవాబు:
ఇచ్చిన చిత్రం ప్రకారం గాలి అధిక పీడన ప్రాంతం వైపు నుండి అల్పపీడన ప్రాంతం వైపు వీయడం జరుగుతుంది.
సహజంగా భూమధ్యరేఖా ప్రాంతంలో అల్ప పీడనం ఉంటుంది. ఈ భూమధ్య ఈ రేఖా ప్రాంతంలో వేడి ఎక్కువగా ఉండి గాలులు వేడెక్కి వేడెక్కిన గాలి పైకి లేస్తుంది. దీని వలన భూమధ్యరేఖా ఉపరితల ప్రాంతంలో పీడనం తగ్గుతుంది. దీనిని అల్ప పీడనం అంటారు. అదే సమయంలో ఉప అయన రేఖా ప్రాంతంలో అధిక పీడనం ఉంటుంది. దీని వలన గాలులు అధిక పీడన ప్రాంతం నుండి అల్ప పీడన ప్రాంతం వైపు వీస్తాయి.
సాధారణంగా పవనాలు సమశీతోష్ణ మండలం నుండి ఉష్ణమండలానికి, ఉత్తరార్ధగోళంలో కొద్దిగా కుడివైపుకు, దక్షిణార్ధ గోళంలో కొద్దిగా ఎడమవైపుకు వీస్తాయి.
ప్రశ్న 1.
శీతల స్థానిక పవనాలను గురించి రాయుము.
జవాబు:
1. మిస్ట్రాల్ :
శీతల స్థానిక పవనాల్లో ఆల్ఫ్ పర్వతాల నుండి ఫ్రాన్స్ మీదుగా మధ్యధరా సముద్రం వైపునకు వీచే మిస్ట్రాల్ – గాలులు పేరుగాంచినవి. ఇవి రోమ్ లోయగుండా వీస్తాయి. ఈ గాలులు చాలా చల్లగానూ, పొడిగానూ ఉంటాయి.
2. ప్యూనా :
ఇవి ఆండీస్ ప్రాంతంలోని స్థానిక శీతల పవనాలు.
3. పాంపెరో :
ఇవి దక్షిణ అమెరికాలోని పంపాల (గడ్డి మైదానాల) ప్రాంతంలో వేగంగా వీచే శీతల ధృవ పవనాలు.
ప్రశ్న 2.
ఉష్ణస్థానిక పవనాలను గురించి రాయుము.
జవాబు:
ఉష్ణ స్థానిక పవనాలు :
1. చినూక్ :
ఉత్తర అమెరికాలోని అమెరికా – కెనడా ప్రాంతంలోని రాకీ పర్వతాల కిందగా వీచే పవనాలను ‘చినూక్’ అంటారు. చినూక్ అన్న పదానికి ‘మంచును తినేది’ అన్న అర్థం ఉందని ప్రజలు అనుకుంటారు. వాస్తవానికి ఈ పవనాల పేరు ఆ ప్రాంతంలో నివసించిన అమెరికా మూలవాసీలలో ఒక జాతి పేరు చినూక్. ఈ పవనాల వల్ల పచ్చిక మైదానాలలో – శీతాకాలంలో చాలా వరకు మంచు పట్టకుండా ఉంటుంది. యూరపులో వీచే ఇటువంటి పవనాలను ‘ఫోన్’ అంటారు. ఇవి ఆల్ప్ పర్వతాల ఉత్తర వాలుల మీదుగా వీస్తాయి. ఈ పవనాల వల్ల మంచు కరిగి వాతావరణం ఆహ్లాదకరంగా ఉంటుంది. ద్రాక్ష పళ్లు త్వరగా పండటానికి ఈ పవనాలు సహాయం చేస్తాయి.
2. పడగాలులు (లూ) :
ఉత్తర భారతదేశంలో మే – జూన్ నెలల మధ్య పడమర నుంచి తూర్పునకు వీచే వేడి, పొడి పవనాలను ‘లూ’ అంటారు. అధిక ఉష్ణోగ్రతల వల్ల ప్రజలకు వడదెబ్బ’ తగలవచ్చు.
స్థానిక ఉష్ణ పవనాలకు అరేబియా ఎడారిలో సైమూన్, జపాన్లో యోమా, న్యూజిలాండ్ లో నార్వెస్టర్ మరికొన్ని ఉదాహరణలు: