SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 11th Lesson सफलता का मंत्र Textbook Questions and Answers.
AP State Syllabus 7th Class Hindi 11th Lesson Questions and Answers सफलता का मंत्र
7th Class Hindi 11th Lesson सफलता का मंत्र Textbook Questions and Answers
सोचिए-बोलिए
प्रश्न 1.
चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहे हैं? (చిత్రములో ఏమేమి కనిపించుచున్నవి?)
उत्तर:
चित्र में एक जंगल,पेड़, पौधे, फूल, एक आदमी, फावडा (कुदाल), सब्बल, मिट्टी, टोकरियाँ, एक औरत आदि दिखाई दे रहे हैं।
(చిత్రంలో ఒక అడవి, చెట్లు, పొదలు, మొక్కలు, పూలు, ఒక మనిషి, పార, మట్టి, తట్టలు, పలుగు, మట్టి, ఒక స్త్రీ మొదలగునవి కనిపించుచున్నవి.)
प्रश्न 2.
आदमी क्या कर रहा है? (మనిషి ఏమి చేయుచున్నాడు?)
उत्तर:
आदमी रास्ता बना रहा है।
(మనిషి దారిని ఏర్పాటు చేయుచున్నాడు.)
सफलता का मंत्र (విజయపు మంత్రము)
एक बार कुछ व्यापारी अपना माल बेचने रेगिस्तान से गुज़र रहे थे। उनके साथ ऊँट और बैल भी थे। गर्मी के कारण वे दिन में सफ़र नहीं कर पा रहे थे। इसीलिए वे रात के समय यात्रा कर रहे थे। उनके नेता मार्गदर्शक बनकर आगे जा रहे थे। सब उनके पीछे चल रहे थे। अंधेरे के कारण वे रास्ता भटक गये। आखिर जब सबेरा हुआ तब वे वहीं पहुँचे जहाँ से शुरू हुए थे। इससे वे सब दुःखी हुए।
उनके पास एक बूंद पानी तक नहीं था। सब अपने नेता पर चिल्लाने लगे। नेता सोच में पड़ गया। “संकट का धैर्य से सामना करना चाहिए।“ अचानक उसकी नज़र एक घास के तिनके पर पड़ी। उसे लगा कि ज़रूर यहाँ पानी होगा। इसलिए कुछ लोगों की सहायता से वहाँ खोदने लगा। बहुत देर खोदने के बाद वहाँ एक पत्थर दिखाई पड़ा। इसे देखकर सब लोग नेता की निंदा करने लगे।तब नेता ने कहा “दोस्तों, बीच में ही अपना प्रयास नहीं छोड़ना चाहिए। चलो इस पत्थर को लोडेगे।” एक युवक ने उस पत्थर को हथोडे से तोड़ डाला। पत्थर टूटते ही पानी ऊपर आया। इसे देखकर सब खुश हुए सब अपनी प्यास बुझाकर यात्रा के लिए आगे बढ़ गये।
नीति : संकल्प की दृढ़ता से जरूर सफलता मिलती है।
సారాంశము
ఒకసారి కొంతమంది వ్యాపారస్తులు తమ సరుకులను అమ్ముటకు ఎడారిలో పోవుచుండిరి. వారికి తోడు కొన్ని ఒంటెలు, ఎద్దులు కూడా కలవు. వేసవి కారణముగా వారు తమ యాత్రను పూర్తి చేయలేకపోవుచుండిరి. అందువలన వారు రాత్రి సమయంలో యాత్ర చేయుచుండిరి. వారి నాయకుడు మార్గదర్శకుడిగా ముందు నడుచుచుండెను. అందరూ అతని వెనుక నడుచుచుండిరి. చీకటి కారణముగా వారు దారి తప్పిరి. తెల్లవారగానే యాత్రను వారు ఎక్కడి నుండి ప్రారంభించారో అక్కడికే వచ్చి యుండిరి అందువలన వారందరూ చాలా దు:ఖించిరి.
వారి వద్ద ఒక్క బొట్టు మంచినీరు కూడా లేదు. అందరూ తమ నాయకుణ్ణి తిట్టసాగిరి. నాయకుడు ఆలోచనలో పడెను. ఆపదను ధైర్యముతో ఎదుర్కొనాలి. అకస్మాత్తుగా తన దృష్టి ఒక గడ్డి పరకపై పడెను. తప్పనిసరిగా ఇక్కడ నీళ్ళు ఉంటాయని అతనికి అనిపించెను. అందువలన కొంతమంది సహాయముతో అతడు అక్కడ తవ్వుచుండెను. చాలాసేపు తవ్విన తర్వాత అక్కడ ఒక రాయి కన్పించెను. దీనిని చూసి అందరూ తమ నాయకుణ్ణి నిందించసాగిరి. అప్పుడు నాయకుడు “మిత్రులారా, మధ్యలోనే మన ప్రయత్నము వదలకూడదు. పదండి ఆ రాయిని ముక్కలు చేద్దాం. అని అనెను. ఒక యువకుడు ఆ రాయిని ఒక సమ్మెటతో పగలగొట్టెను. రాయి ఇరిగి పోగానే నీరు పైకి ఉబికినది. దీనిని చూసి అందరూ సంతోషించిరి. అందరూ తమ దాహమును తీర్చుకుని యాత్ర కొరకు ముందుకు సాగిరి. నీతి : సంకల్ప దృఢత్వముతో తప్పనిసరిగా విజయం లభిస్తుంది.
Summary
Once some traders were travelling across a desert to sell their goods. Some camels and oxen were also accompanying them. They were not able to travel due to the summer. So they were travelling during night time. The leader was walking ahead of them as their guide. Others were following him. They lost their way because of the darkness. As it dawned, they arrived at the place where their journey from. So they felt very sad.
They had no water with them even a drop. All of the traders started blaming their leader. The leader was obsessed with thoughts. One should face a problem courageously. All of a sudden a blade of grass caught his attention. He thought that there would certainly be water. He started digging there with the help of some traders. After digging for a long time, a stone was found there. On seeing that stone, the traders started blaming their leader. Then the leader said to them, “Friends, we should not give up our effort in the middle. Let’s go, let’s break the stone into pieces.” A young man broke the stone with a maul. When the stone broke into pieces, water sprang up. All of them felt happy. They quenched their thirst and carried on their travel.
Moral : Success can certainly be achieved by strong willpower.
Intext guestions & Answers
प्रश्न 1.
समस्या का सामना कैसे करना चाहिए? (సమస్యను ఎలా ఎదుర్కొనాలి?)
उत्तर:
समस्या का सामना धैर्य से करना चाहिए।
(సమస్యను ధైర్యంతో ఎదుర్కొనవలెను.)
प्रश्न 2.
सफलता प्राप्त करने के लिए क्या करना चाहिए? (విజయము పొందడానికి ఏమి చేయాలి?)
उत्तर:
सफलता प्राप्त करने के लिए दृढ़ संकल्प होना चाहिए।
(విజయము పొందడానికి దృఢ సంకల్పము కావాలి.)
Improve Your Learning
सुनिए-बोलिए
प्रश्न 1.
व्यापारी कहाँ से गुज़र रहे थे? (వ్యాపారస్తులు ఎక్కడి నుండి వెళ్లుచున్నారు?)
उत्तर:
व्यापारी रेगिस्तान से गुज़र रहे थे।
(వ్యాపారస్తులు ఎడారి నుండి వెళ్లుచున్నారు.)
प्रश्न 2.
व्यापारी रास्ता क्यों भटक गये? (వ్యాపారస్తులు ఎందుకు దారి తప్పిరి?)
उत्तर:
व्यापारी अंधेरे के कारण रास्ता भटक गये।
(చీకటి కారణముగా వ్యాపారస్తులు దారి తప్పిరి.)
प्रश्न 3.
सफलता कैसे मिलती है? (విజయము ఎలా లభించును?)
उत्तर:
संकल्प की दृढ़ता से सफलता मिलती है।
(సంకల్ప దృఢత్వముతో విజయము లభించును.)
पढ़िए
अ) जोड़ी बनाइए।
| 1. कुछ प्यापारी। | ई) रेगिस्तान से गुज़र रहे थे। |
| 2. संकट की स्थिति में | उ) धैर्य से काम लेना चाहिए। |
| 3. नेता की नज़र। | आ) तिनके पर पड़ी। |
| 4. संकल्प की दृढ़ता से | इ) जरूर सफलता मिलती है। |
| 5. रात के समय | अ) यात्रा कर रहे थे। |
आ) पाठ में वाक्यों के सही क्रम को पहचानकर क्रम संख्या कोष्ठक में लिखिए।
1. अचानक उसकी नज़र एक तिनके पर पड़ी। [ 3 ]
2. बहुत देर खोदने के बाद वहाँ एक पत्थर दिखाई पड़ा। [ 4 ]
3. कुछ व्यापारी रेगिस्तान से गुज़र रहे थे। [ 1 ]
4. सब अपनी प्यास बुझाकर यात्रा के लिए आगे बढ़े। [ 5 ]
5. इससे वे सब दुःखी हुए। [ 2 ]
इ) सही वर्तनी वाले शब्दों पर गोला “O” बनाइए।
ई) नीचे दिए गए वाक्यों में चित्रों से संबंधित शब्दों पर गोला “O” बनाइए।
उत्तर:
लिखिए
अ) नीचे दिये गये प्रश्नों के उत्तर छोटे – छोटे वाक्यों में लिखिए।
క్రింది ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు చిన్న – చిన్న వాక్యములలో ఇవ్వండి.
1. रेगिस्तान से कौन गुजर रहे थे? उनके साथ क्या – क्या थे? (ఎడారి గుండా ఎవరెవరు ప్రయాణం చేయుచున్నారు? వారితో ఏమేమి ఉన్నవి?)
उत्तर:
रेगिस्तान से कुछ व्यापारी गुज़र रहे थे। उनके साथ ऊँट और बैल भी थे।
(ఎడారి గుండా కొంతమంది వ్యాపారస్తులు ప్రయాణం చేయుచుండిరి. వారితో ఒంటెలు, ఎద్దులు కూడా ఉన్నవి.)
2. व्यापारी किस समय यात्रा कर रहे थे? (వ్యాపారస్తులు ఏ సమయంలో యాత్ర చేయుచుండిరి?)
उत्तर:
व्यापारी रात के समय यात्रा कर रहे थे।
(వ్యాపారస్తులు రాత్రి సమయంలో యాత్ర చేయుచుండిరి.)
3. नेता की नज़र किस पर पड़ी थी? उसने क्या किया? (నాయకుని దృష్టి దేనిపై పడినది? అతడు ఏమి చేసెను?)
उत्तर:
नेता की नजर एक घास के तिनके पर पडी। उसने कुछ लोगों की सहायता से वहाँ खोदने लगा।
(నాయకుని దృష్టి ఒక గడ్డిపూచపై పడినది. అతడు కొంతమంది సహాయంతో అక్కడ త్రవ్వసాగాడు.)
आ) नीचे दिये गये प्रश्न का उत्तर पाँच – छह वाक्यों में लिखिए।
క్రింది ఇవ్వబడిన ప్రశ్నకు సమాధానము 5 -6 వాక్యములలో వ్రాయండి.)
1. “सफलता का मंत्र पाठ का सारांश अपने शब्दों में लिखिए। (‘విజయానికి మంత్రం’ అను పాఠం సారాంశం మీ మాటల్లో వ్రాయండి.)
उत्तर:
कुछ व्यापारी माल लेकर रेगिस्तान से जा रहे थे। अंधेरे के कारण रास्ता भटक गये। इससे वे दुःखी हुए। उनके पास पीने का पानी भी नहीं था। नेता सोच में पड़ गया। संकट का धैर्य से सामना करने का निश्चय किया। अचानक उसकी नज़र एक तिनके पर पड़ी । खोदने पर वहाँ एक पत्थर दिखाई पड़ा। पत्थर को हथौड़े से तोड़ा। पत्थर के टूटते ही पानी ऊपर आया। संकल्प की दृढता से सफलता मिलती है।
(కొంతమంది వ్యాపారస్తులు సరకు తీసుకొని ఎడారి గుండా వెళ్ళుచుండెను. చీకటి కారణంగా వారు దారి తప్పిరి. దీని కారణంగా వారు బాధపడిరి. వారి వద్ద త్రాగుటకు నీరు కూడా లేదు. వారి నాయకుడు ఆలోచనలో పడెను. ఆపదను ధైర్యముతో ఎదుర్కొనుటకు నిశ్చయించుకొనెను. అకస్మాత్తుగా తన దృష్టి ఒక గడ్డిపూచపై పడెను. త్రవ్వగా అక్కడ ఒక రాయి కనబడినది. రాతిని సమ్మెటతో పగలకొట్టిరి. రాయి పగిలిపోగానే నీరు పైకి ఉబికి వచ్చినది. సంకల్ప దృఢత్వంతో ‘విజయం లభించును.)
इ) उचित शब्दों से खाली जगह भरिए।
1. गर्मी के कारण व्यापारी दिन में सफ़र नहीं कर पा रहे थे। (सर्दी/ गर्मी)
उत्तर:
गर्मी
2. अंधेरे के कारण वे ……… भटक गये। (रास्ता/ सड़क)
उत्तर:
रास्ता
3. व्यापारियों के पास ………. नहीं था। (गाडी/ पानी)
उत्तर:
पानी
4. संकट का सामना ……… से करना चाहिए। (धैर्य/ अधैर्य)
उत्तर:
धैर्य
5. बीच में कभी भी ………. नहीं छोड़ना चाहिए। (काम/ प्रयास)
उत्तर:
प्रयास
ई) पाठ में आये शब्दों के आधार पर वाक्य लिखिए।
उत्तर:
2. मछली पानी में तैरती है।
3. रास्ते में मैं अपने दोस्त से मिलता हूँ।
4. संकट की स्थिति में धैर्य से रहना चाहिए।
5. वह एक व्यापारी है।
6. हम गर्मी में सफर नहीं कर सकते।
7. उसकी नजर एक तिनके पर पड़ी।
उ) वर्ण विच्छेद कीजिए।
1. चिल्लाना : च + इ + ल् + ल् + आ + न् + आ
2. रेगिस्तान : ………………….
उत्तर:
र + ए + ग् + इ + स् + त् + आ + न् + अ
3. धैर्य : ……………………….
उत्तर:
ध् + ऐ + र् + य् + अ
4. संकल्प : ………………………
उत्तर:
स् + अं + क् + अ + ल् + प् + अ
5. पत्थर : ………………………
उत्तर:
प् + अ + त् + थ् + अ + र् + अ
भाषांश
अ) अंत्याक्षरी विधि के अनुसार नीचे दिये गये शब्दों के आधार पर चार शब्द बनाइए।
1. पानी – नीरज – जलज – जमाना – नाम – मगर
2. तिनका – ………………………….
उत्तर:
कायर – रत्न – नाराज़ – जहाज
3. सहायता – ………………………….
उत्तर:
ताल – लडना – नारा – राहत
4. अचानक – ………………………….
उत्तर:
काक – कविता – तैयार – रामायण
5. सफ़र – ………………………….
उत्तर:
रक्षक – कैलास – सवारी – रौनक
आ) पर्यायवाची शब्द लिखिए।
1. माल = कीमती वस्तु, रुपया
2. सबेरा = ……………………………..
उत्तर:
सुबह, प्रातःकाल
3. शुरु = ……………………………..
उत्तर:
प्रारंभ, आरंभ
4. नज़र = ……………………………..
उत्तर:
दृष्टि, निगाह
5. पानी = ……………………………..
उत्तर:
जल, नीर
इ) विलोम शब्द लिखिए।
1. दिन × रात
2. आगे × पीछे
3. अंधेरा × उजाला
4. सबेरा × शाम
5. बेचना × खरीदना
सृजनात्मकता
अ) चित्र देखकर वाक्य लिखिए।
उत्तर:
आ) परियोजना कार्य :
सफ़लता से संबंधित एक छोटी सी कहानी लिखिए। (సఫలతకు సంబంధించిన ఒక చిన్న కథను వ్రాయండి.)
उत्तर:
कनौज शहर में एक बहुत ही साधारण बच्चा रहता था। जिसका नाम था भोलू। वह नाम से भी भोला था। जिस स्कूल में वह पढ़ता था, वहाँ के सभी बच्चे उसे मंदबुद्धि कहकर चिढ़ाते थे। एक दिन वह कुएँ के पास बैठा था। तभी उसकी नज़र पत्थर पर पडे निशान की ओर गई।
उसने सोचा जब कठोर पत्थर पर निशान बन सकते हैं तो मुझे भी विद्या आ सकती है। विद्यालय में वह मंदबुद्धि कहलाता था। उसके अध्यापक उससे नाराज़ रहते थे। उसके बुद्धि का स्तर औसत से भी
कम था। कक्षा में उसका प्रदर्शन सदैव निराशाजनक ही होता था।
अपने सहपाठियों के मध्य वह उपहास का विषय था। विद्यालय में वह जैसे ही प्रवेश करता चारों ओर बाणों की बौछार सी होने लगती। इन सब बातों से परेशान होकर उसने पाठशाला आना ही छोड़ दिया।
एक दिन वह मार्ग में भ्रमण कर रहा था। घूमते हुए उसे जोरों की प्यास लगी। वह इधर – उधर पानी खोजने लगा। अंत में उसे एक कुआँ दिखाई दिया। वह वहाँ गया और पानी पिया। वह पानी पीने के बाद थोडी देर वहीं बैठ गया।
उसकी दृष्टि पत्थर पर पडे उस निशान पर पड़ी जिस पर बार – बार पानी खींचने से इतने कठोर पत्थर पर रस्सी के निशान पड़ सकते हैं, तो निरंतर अभ्यास से मुझे भी विद्या आ सकती है। उसने यह विचार गांठ में बाँध लिया और पाठशाला जाना आरंभ कर दिया। उसकी लगन देखकर अध्यापकों ने भी उसे सहयोग दिया।
उसने मन लगाकर अधिक परिश्रम किया। कुछ सालों के बाद यहीं विद्यार्थी संस्कृत का एक महान लेखक साबित हुआ।
इ) अनुवाद कीजिए।
1. सफ़र करने से मज़ा आता है।
उत्तर:
सफ़र करने से मज़ा आता है। యాత్ర చేయుట వలన ఆనందంగా ఉంటుంది.
2. संकट स्थिति में सोचना चाहिए।
उत्तर:
संकट स्थिति में सोचना चाहिए। కష్టస్థితిలో ఆలోచించవలెను.
3. आँखों में तिनका आ गिरा।
उत्तर:
आँखों में तिनका आ गिरा। కండ్లలో నలక వచ్చి పడినది.
4. नेता सबका आदर्श होता है।
उत्तर:
नेता सबका आदर्श होता है। నాయకుడు అందరికీ ఆదర్శంగా ఉంటాడు.
5. प्रयास के कारण सफलता मिलती है।
उत्तर:
प्रयास के कारण सफलता मिलती है। ప్రయత్నము (కృషి) కారణముగా విజయం లభించును.
व्याकरणांश
1. नेता आगे जा रहे थे।
2. अंधेरे के कारण वे रास्ता भटक गए।
3. वे सब अपने नेता पर चिल्लाने लगे।
4. पत्थर टूटते ही पानी ऊपर आया।
5. सभी लोगों ने अपनी प्यास बुझाई।
उपर्युक्त वाक्यों में रेखांकित शब्द किसी के द्वारा किए जानेवाले काम को सूचित करते हैं।
परिभाषा : जिस शब्द से किसी काम के होने या करने का बोध हो, उसे क्रिया कहते हैं।
उदा : पढ़ना, चलना, दौड़ना, बैठना, खाना, लिखना आदि।
अ) निम्न लिखित वाक्यों में क्रिया शब्द को रेखांकित कीजिए।
1. सरिता कविता लिखती है।
2. लड़के मैदान में खेल रहे हैं।
उत्तर:
लड़के मैदान में खेल रहे हैं।
3. वासू घर में खाना खाता है।
उत्तर:
वासू घर में खाना खाता है।
4. मोर नाचता है।
उत्तर:
मोर नाचता है।
आ) वाक्यों में क्रिया शब्दों को पहचान कर लिखिए।
1. सरला गाड़ी चलाती थी।
उत्तर:
चलाती
2. रवि घर में खाना खाता था।
उत्तर:
खाता
3. पिताजी आज बाज़ार जाते हैं।
उत्तर:
जाते
4. वह टी.वी. में सिनेमा देखती है।
उत्तर:
देखती
इ) नीचे दिये गये क्रिया शब्दों का वाक्यों में प्रयोग कीजिए।
1. चढ़ना : लडका पेड़ पर चढ़ता है।
2. तैरना : ……………………….
उत्तर:
तैरना : मछली पानी में तैरती है।
3. बोलना : ………………………..
उत्तर:
बोलना : हम मात्रुभाषा में बोलते हैं।
4. हँसना : ………………………..
उत्तर:
हँसना : बच्चे बात – बात में हँसते हैं।
5. सुनना : ………………………
उत्तर:
सुनना : हमें पहले सुनना चाहिए।
अध्यापकों के लिए सूचना : ఉపాధ్యాయులకు సూచన :
बच्चों को कुछ अन्य जातक कथाएँ सुनाइए। (పిల్లలకు కొన్ని అన్య జాతక కథలను వినిపించండి.)
उत्तर:
जातक कथा :
काल बाहु : एक बार किसी ने दो तोते – भाइयों को पकडकर एक राजा को भेंट में दिया। तोतों के गुण और वर्ण से प्रसन्न हो राजा ने उन्हें सोने के पिंजरे में रखा। उनका यथोचित सत्कार करवाया और प्रतिदिन शहद और भुने मक्के का भोजन करवाता रहा। उन तोतों में बडे का नाम राधा और छोटे का नाम पोट्टापाद था।
एक दिन एक वनवासी राजा को एक काले, भयानक बडे – बडे हाथोंवाला एक लंगूर भेंट में दिया गया। वह लंगूर सामान्यतः एक दुर्लभ प्राणी था। इसलिए लोग उस विभन्न प्राणी को देखने को टूट पडते। लंगूर के आसमान से तोतों के प्रति लोगों का आकर्षण कम होता गया और उनके सरकार का भी।
लोगों के बदलते रुक से खिन्न हो पोट्टपाद खुद को अपमानित महसूस करने लगा और रात में उसने अपने मन की पीडा राधा को सुनाई। राधा ने अपने छोटे भाई को ढाढस बंधाते हुए समझाया, “भाई चिंतित न हो, गुणों की सर्वत्र पूजा होती है। शीघ्र ही इस लंगूर के गुण दुनियावालों के सामने, प्रकट होंगे और तब लोग उससे विमुख हो जाएँगे।”
कुछ दिनों के बाद ऐसा ही हुआ जब नन्हें राजकुमार उस लंगूर से खेलना चाहते थे। तो लंगूर अपना भयानक मुख फाड, दाँते किटकिटा कर इतनी जोर से डराया कि वे चीख – चीख कर रोने लगे। बच्चों के भय और रूदन की सूचना जब राजा के कानों पर पड़ी तो उसने तत्काल ही लंगूर को जंगल में छुडवा दिया।
उस दिन के बाद से राधा और पोट्टपाद की आवभगत फिर से पूर्ववत होती रही।
पाठ का सारांश
कुछ व्यापारी माल लेकर रेगिस्तान से जा रहे थे। अंधेरे के कारण रास्ता भटक गये। इससे वे दुःखी हुए। इनके पास पीने का पानी भी नहीं था। नेता सोच में पड़ गया। संकट का धैर्य से सामना करने का निश्चय किया। अचानक उसकी नज़र एक तिनके पर पड़ी खोदने पर वहाँ एक पत्थर दिखाई पड़ा। पत्थर को हथौड़े से तोड़ा| पत्थर के टूटते ही पानी ऊपर आया। संकल्प की दृढता से सफलता मिलती है।
పాఠ్య సారాంశం
కొంతమంది వ్యాపారస్తులు సరుకు తీసుకుని ఎడారి గుండా వెళ్ళుచున్నారు. చీకటి కారణంగా వారు దారి తప్పిరి. దీని కారణంగా వారు బాధపడిరి. వారి వద్ద త్రాగుటకు నీరు కూడా లేదు. వారి నాయకుడు ఆలోచనలో పడెను. ఆపదను ధైర్యముతో ఎదుర్కొనుటకు నిశ్చయించుకొనెను. అకస్మాత్తుగా తన దృష్టి ఒక గడ్డిపూచపై పడెను. త్రవ్వగా అక్కడ ఒక రాయి కనబడినది. రాతిని సమ్మెటతో పగలకొట్టిరి. రాయి పగిలిపోగానే నీరు పైకి ఉబికి వచ్చినది. సంకల్ప దృఢత్వంతో విజయం లభించును.
Summary
Some traders were travelling across a desert. They lost their way due to the darkness. They felt sad for this. They had no water either with them. Their leader was obsessed with thoughts. He resolved to face the problem with courage. All of a sudden a blade of grass caught his attention. On digging, a stone was found there. It was broken with a maul. When the stone broke into pieces, water sprang up. Success can be achieved by strong will power.
व्याकरणांश (వ్యాకరణాంశాలు)
लिंग बदलिए (లింగములను మార్చండి)
आदमी – औरत
ऊँट – ऊँटनी
युवक – युवती
गाय – बैल
लोमडी – लोमडा
गधा – गधी
बंदर – बंदरिया
सुत – सुता
सदस्या – सदस्य
हाथी – हथिनी
वर – वधु
साध्वी – साधु
वचन बदलिए (వచనములను మార్చండి)
चित्र – चित्र
आदमी – आदमी
रास्ता – रास्ते
निर्णय – निर्णय
संकल्प – संकल्प
कहानी – कहानियाँ
दिन – दिन
संकट – संकट
तिनका – तिनके
पत्थर – पत्थर
खुश – खुश
खुशी – खुशियाँ
विलोम शब्द (వ్యతిరేక పదములు)
दृढ़ × अदृढ़
कठिन × कोमल
पूरा × अधूरा
गर्मी × सर्दी
दिन × रात
आगे × पीछे
अंधेरा × उजाला
सबेरा × शाम
शुरु × अंत
दुखी × सुखी
निंदा × प्रशंसा/स्तुति
सहायता × निस्सहायता
युवक × बूढ़ा
खुश × दुःख
सफलता × असफलता
शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)
संकल्प = दृढ़ निश्चय, దృఢ నిశ్చయము, strong
सफर = यात्रा, యాత్ర, travel
आखिर = अंत में, చివరికి, at last
सबेरा = सुबह, ఉదయం, morning
भटकना = रास्ता भूल जाना, దారి మరిచిపోవుట, forget the way
गुज़रना = जाना, వెళ్ళుట, to go
माल = चीजें, वस्तु, సరకులు, goods
रात = निशि, రాత్రి, night
नेता = नायक, నాయకుడు, leader decision
शुरु = आरंभ, ప్రారంభము, beginning
संकट = विपत्ति, ఆపద, problem
अचानक = अकस्मात, అకాస్మాత్తుగా, suddenly
नज़र = दृष्टि, దృష్టి, sight
जरूर = अवश्य, తప్పనిసరిగా, compulsory
सहायता = मदद, సహాయము, help
दोस्त = मित्र, స్నేహితుడు, friend
प्रयास = प्रयत्न, ప్రయత్నం, effort
खुश = संतोष, సంతోషం, happiness
श्रुत लेख : శ్రుతలేఖనము : Dictation
अध्यापक या अध्यापिका निम्न लिखित शब्दों को श्रुत लेख के रूप में लिखवायें। छात्र अपनी-अपनी नोट पुस्तकों में लिखेंगे। अध्यापक या अध्यापिका इन्हें जाँचे।
ఉపాధ్యాయుడు లేదా ఉపాధ్యాయిని క్రింద వ్రాయబడిన శబ్దములను శ్రుతలేఖనంగా డిక్టేట్ చేయును. విద్యార్థులు వారి వారి నోట్ పుస్తకాలలో వ్రాసెదరు. ఉపాధ్యాయుడు లేదా ఉపాధ్యాయిని వాటిని దిద్దెదరు.
