AP Inter 2nd Year Botany Study Material Chapter 9 అనువంశికతా సూత్రాలు, వైవిధ్యత

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 2nd Year Botany Study Material 9th Lesson అనువంశికతా సూత్రాలు, వైవిధ్యత Textbook Questions and Answers.

AP Inter 2nd Year Botany Study Material 9th Lesson అనువంశికతా సూత్రాలు, వైవిధ్యత

అతి స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
F₁ సంతతికి చెందిన మొక్కను సమయుగ్మజ అంతర్గత లక్షణాలు గలిగిన మొక్కతో సంకరణము చేయడాన్ని ఏమంటారు ? దీని ఉపయోగం ఏమిటి ? [T.S. Mar. ’17, ’15]
జవాబు:
పరీక్షా సంకరణము. (Tt x tt) ఈ సంకరణలో ఏర్పడిన సంతతి జన్యురూపాన్ని సులభంగా విశ్లేషించవచ్చు.

ప్రశ్న 2.
మెండల్ ఎన్నుకొన్న లక్షణాలు ఒకే క్రోమోసోమ్పై ఉన్నచో, మెండల్ అనువంశికత సూత్రాలు భిన్నంగా ఉండునని మీరు ఊహించగలరా ?
జవాబు:
ఊహించగలము. ఇది క్రోమోసోమ్: ఉన్న జన్యువుల సహలగ్నతపై ఆధారపడి ఉంటుంది.

ప్రశ్న 3.
క్రోమోసోమ్ అనువంశికతా సిద్ధాంతాన్ని ఎవరు ప్రతిపాదించారు ? [A.P. Mar. ’17]
జవాబు:
వాల్టర్ సట్టన్ మరియు థియోడర్ బొవెరి.

ప్రశ్న 4.
నిజప్రజననం (True breeding) ను నిర్వచించండి. దాని ప్రాముఖ్యతను తెలపండి. [A.P. Mar. ’16 Mar. 14]
జవాబు:
అనేక తరాలు నిరంతరం ఆత్మ పరాగ సంపర్కం జరుపుకోవడం వల్ల ఏర్పడిన సంకర మొక్కలు తల్లిదండ్రుల లక్షణాలను పోలి ఉంటాయి. దీనిని నిజ ప్రజననం అంటారు. దీనివల్ల లక్షణాలు ఎక్కువకాలం పాటు నిలిచి ఉంటాయి.

ప్రశ్న 5.
జన్యురూపం, దృశ్యరూపం అనే పదాలను వివరించండి.
జవాబు:
జన్యురూపం : ఒక జీవికి చెందిన జన్యు లక్షణాల స్వభావాలను తెలిపే అంశము.
దృశ్యరూపం : జీవిలోని లక్షణాల భౌతిక లేదా బాహ్య స్వరూపాన్ని దృశ్యరూపం అంటారు.

ప్రశ్న 6.
బిందు ఉత్పరివర్తనాలు అంటే ఏమిటి ? ఒక ఉదాహరణ ఇవ్వండి. [May ’14]
జవాబు:
DNA లోని ఒక జత క్షారాల మార్పుల వలన కలిగే ఉత్పరివర్తనాలను బిందు ఉత్పరివర్తనాలు అంటారు. ఉదా : సికిల్సల్ అనీమియా.

ప్రశ్న 7.
బటానీ మొక్కలోని ముడుతలు పడిన విత్తనాలు గల దృశ్యరూపం మొక్క జన్యు స్వభావం ఏమిటి ?
జవాబు:
ముడతలు పడిన విత్తనాల దృశ్య రూపం = rr

ప్రశ్న 8.
ఈ క్రింది సంకరణాలవల్ల ఏర్పడే సంతతుల దృశ్యరూప నిష్పత్తులను తెలపండి.
a) Aa x aa b) AA x aa c) Aa x Aa d) Aa x AA.
జవాబు:

ప్రశ్న 9.
తోట బటానీ మొక్కలలో జన్యువు T (పొడవు లక్షణం), జన్యువు t (పొట్టి లక్షణం) పై బహిర్గతత్వంను ప్రదర్శిస్తుంది. ఈ క్రింది సంకరణాల జనకుల జన్యు రూపాలను తెలపండి.
a) అన్నీ పొడవైన మొక్కలను ఉత్పత్తి చేసే పొడవు X పొట్టి మొక్కలు
b) 3 పొడవు, 1 పొట్టి మొక్కలను ఉత్పత్తి చేసే పొడవు X పొడవు మొక్కలు
జవాబు:

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
సంకరణ ప్రయోగాల కొరకు మెండల్ బటానీ మొక్కను ఎన్నుకోవడంలో గల ప్రయోజనాలు ఏమిటి ? [A.P. & T.S. Mar. ’17, Mar. ’14]
జవాబు:

1. ఇది స్పష్టమైన లక్షణాలు కలిగి ఉన్న ఏకవార్షిక మొక్క
2. దీనిని పెంచడం, సంకరణ చేయడం సులభం.
3. దీనిలో పురుష, స్త్రీ భాగాలు కలిగిన ద్విలింగ పుష్పాలు ఉంటాయి.
4. దీనిలో స్వయం ఫలదీకరణ జరపటం సులభం.
5. దీని జీవితకాలం చిన్నది మరియు సంతతులు ఎక్కువ సంఖ్యలో ఏర్పడతాయి.

ప్రశ్న 2.
ఈ క్రింది వాటిమధ్య గల భేదాలను తెలపండి. a) బహిర్గతత్వం మరియు అంతర్గతత్వం b) సమయుగ్మజం మరియు విషమయుగ్మజం c) ఏకసంకర సంకరణం మరియు ద్విసంకరణం.
జవాబు:
a) బహిర్గతత్వం మరియు అంతర్గతత్వం

బహిర్గతత్వం	అంతర్గతత్వం
ఒక లక్షణము సమయుగ్మజ మరియు విషమయుగ్మజ స్థితి రెండింటిలో దృశ్యరూపంగా వ్యక్తమవుతుంది.	విషమయుగ్మజ స్థితిలో దృశ్యరూపంగా వ్యక్తం కాని లక్షణము.

b) సమయుగ్మజం మరియు విషమయుగ్మజం

సమయుగ్మజం	విషమయుగ్మజం
ఒక జీవిలో ఒక లక్షణానికి సంబంధించి ఒకే రకమైన యుగ్మవికల్పాలు ఉండటం అనగా ఆ జన్యువుకు సంబంధించి ఒకే రకమైన సంయోగబీజాల ఉత్పత్తి జరుగును.	ఒక జీవిలో ఒక లక్షణానికి సంబంధించి రెండు వేరువేరు యుగ్మ వికల్పాలు ఉండటం అనగా ఆ జన్యువుకు సంబంధించి రెండు రకాల సంయోగబీజాల ఉత్పత్తి జరుగును.

c) ఏకసంకర సంకరణం మరియు ద్విసంకరణం.

ఏకసంకర సంకరణం	ద్విసంకరణం
ఒకే లక్షణంలో భేదం చూపు రెండు జనకుల మధ్య సంకరణము.	రెండు లక్షణాలలో భేదం కలిగి ఉన్న జనక మొక్కల మధ్య సంకరణము జరిగిన సంకరణము.

ప్రశ్న 3.
బహిర్గతత్వ సిద్ధాంతాన్ని ఏకసంకర సంకరణం ద్వారా వివరించండి. [A.P. Mar. ’15]
జవాబు:
లక్షణాలను నియంత్రించే విలక్షణమైన ప్రమాణాలను కారకాలు అంటారు. ఇవి జతలుగా ఉంటాయి. ఒక లక్షణానికి సంబంధించిన జంట వ్యతిరేక కారకాలలో ఒక కారకం బహిర్గతంగా, ఒక కారకం అంతర్గతంగా ఉంటుంది. దీని ప్రకారము పొడవు, పొట్టి మొక్కల మధ్య సంకరణం జరిపినప్పుడు మొదటి తరంలో F₁ మొక్క విషమయుగ్మజ పొడవులో ఉంటుంది. దీనిలో ఆత్మ పరాగ సంపర్కం జరిపినప్పుడు F₂ తరంలో 4 మొక్కలు 3 : 1 నిష్పత్తిలో ఏర్పడతాయి. వీటిలో 1 పూర్తి బహిర్గతత్వం, 2 బహిర్గత అంతర్గత జన్యువులతోను, 1 పూర్తి అంతర్గతంగాను ఏర్పడతాయి.

దీని ద్వారా F₂ తరంలో 3 : 1 నిష్పత్తిని వివరించవచ్చు.

ప్రశ్న 4.
పరీక్షా సంకరణమును నిర్వచించి పట్టిక ద్వారా తెలపండి. [T.S. & A.P. Mar. ’16]
జవాబు:
విషమయుగ్మజ స్థితిలో ఉన్న F₁ సంతతిని వాటి సమయుగ్మజ అంతర్గత స్థితిలో ఉన్న జనకంతో (లేదా అంతర్గత సమయుగ్మజ జన్యు రూపం కలిగి ఉన్న) జరిపే సంకరణమును పరీక్షా సంకరణము అంటారు. దీని ద్వారా జీవి సమయుగ్మజత్వంలో లేక విషమయుగ్మజంలో ఉన్నదా తెలుసుకోవచ్చు. ఏకసంకర పరీక్షా సంకరణ దృశ్యరూప నిష్పత్తి = 1 : 1. ద్వి సంకర పరీక్షా సంకరణం యొక్క నిష్పత్తి = 1:1:1: 1.

ప్రశ్న 5.
సహ బహిర్గతత్వమును ఉదాహరణతో వివరింపుము. [ T.S. Mar. ’15]
జవాబు:
a) సహ బహిర్గతత్వం : విషమయుగ్మజాలు, రెండు సమయుగ్మజాల లక్షణాలను చూపుట. దీనిలో యుగ్మవికల్పాలు ఒకదానికొకటి బహిర్గతత్వం కాని అంతర్గతత్వం కాని చూపవు.
ఉదా : 1) ABO రక్త గ్రూపు నిర్థారించే వివిధ రకాల ఎర్ర రక్తకణాలు
2) లెంటిల్ మొక్కలలో విత్తన కవచ లక్షణం, పరిమాణం.

వివరణ : మచ్చల విత్తన కవచం గల శుద్ధ సమయుగ్మజ లెంటిల్ మొక్క’ (లెగ్యూమ్ పంట మొక్క) లను చుక్కల విత్తన కవచం గల సమయుగ్మజ శుద్ధ మొక్కలతో సంకరణం జరిపినప్పుడు, మచ్చలు, చుక్కలు రెండూ గల విషమయుగ్మజ లెంటిల్ మొక్కలు ఏర్పడతాయి.

F₁ తరపు మొక్కలు జనకతరం యొక్క రెండు లక్షణాలను దృశ్య రూపంలో చూపిస్తాయి. మచ్చల, చుక్కల యుగ్మవికల్పాలు ఒకదానికొకట బహిర్గతత్వాన్ని గాని, అంతర్గతత్వాన్ని గాని చూపవు. దీనికి కారణం విషమయుగ్మజం యొక్క దృశ్యరూపంలో రెండు లక్షణాలు సమానంగాఉంటాయి.

ప్రశ్న 6.
అసంపూర్ణ బహిర్గత్వంను ఉదాహరణతో వివరింపుము.
జవాబు:
b) అసంపూర్ణ బహిర్గతత్వం : జన్యువు యొక్క ఒక యుగ్మ వికల్పం సంపూర్ణంగా వేరొక యుగ్మ వికల్పంపై బహిర్గతం కాకుండా ఉంటుంది. దీనివల్ల విషమయుగ్మజ మొక్క దృశ్యరూపము బహిర్గత, అంతర్గత సమయుగ్మజ జనకాలను పోలిఉండక మధ్యస్థంగా ఉండును.

ఉదా : శుద్ధ సమయుగ్మజ ఎరుపు పుష్పాలు గల మొక్కను (RR), శుద్ధ సమయుగ్మజ తెలుపు పుష్పాలు గల మొక్కతో (rr) సంకరణం. జరిపినప్పుడు F₁ తరంలో పింక్ పుష్పాలు గల మొక్కలు (Rr) ఏర్పడినాయి. F₁ మొక్కలలో స్వపరాగ సంపర్కాలు జరపగా F₂ మొక్కలు 1 ఎరుపు (RR), పింక్ (rr) మరియు 1 తెలుపు (rr) పుష్పాలు గల మొక్కలు 1 : 2 : 1 నిష్పత్తిలో ఏర్పడినాయి. ఇది మెండల్ ఏకసంకర సంకరణ నిష్పత్తితో సమానము కాని దృశ్యరూపం మాత్రము భేదం చూపుతుంది. దీనికి కారణము ‘R’ అను యుగ్మవికల్పము ‘r’ పై సంపూర్ణ బహిర్గతత్వాన్ని చూపదు. కావున (Rr) (పింక్)ను, RR (ఎరుపు), rr (తెలుపు) పుష్పాలు గల మొక్కలను గుర్తించవచ్చు.

ప్రశ్న 7.
క్రోమోసోమ్ మరియు జన్యు ఉత్పరివర్తనాలను క్లుప్తంగా వివరించండి.
జవాబు:
a) క్రోమోసోమల్ ఉత్పరివర్తనాలు : క్రోమోసోమ్ల సంఖ్యలో గాని, నిర్మాణంలో గాని వచ్చే మార్పులను క్రోమోసోమల్ ఉత్పరివర్తనాలు అంటారు. ఇవి నిర్మాణాత్మక మార్పులు. క్షయకరణ విభజనలో ప్రథమదశ – 1లో DNA సర్పిలం క్రొమాటిడ్లో ఒక చివరి నుండి వేరొక చివరికి అతిగా మెలికలు తిరిగి అమర్చబడి ఉంటుంది. అందువల్ల పరిహరణం (కోల్పోవడం) లేదా ద్విగుణీకరణం (అదనంగా చేరడం) ఫలితంగా క్రోమోసోమ్లో ఉండే DNA మొక్కలలో మార్పులు ఏర్పడతాయి.

b) బిందు ఉత్పరివర్తనాలు : DNAలోని ఒక జత క్షారాల వలన కూడా మార్పులు కలుగుతాయి. ఈ మార్పులను బిందు ఉత్పరివర్తనాలు అంటారు.

ప్రశ్న 8.
పృథక్కరణ సిద్ధాంతం మరియు స్వతంత్ర వ్యూహన సిద్ధాంతాలను నిర్వచించండి.
జవాబు:
పృథక్కరణ సిద్ధాంతం : ఒక జన్యువు యొక్క రెండు యుగ్మ వికల్పాలు కలిసి విషమయుగ్మజ స్థితిలో ఉన్నప్పుడు అవి ఎప్పుడు కలిసిపోవు లేదా మిళితం చెందవు. అవి క్షయకరణ చెందినప్పుడు కాని సంయోగబీజాలు ఏర్పడేటప్పుడు కాని పృథక్కరణ చెందుతాయి. స్వతంత్ర వ్యూహన సిద్ధాంతము : ఒక సంకరణలో 2 జతల లక్షణాలు కలిసి ఉన్నప్పుడు ఒక జత లక్షణాలు మరొక జత లక్షణాలతో సంబంధం లేకుండా స్వతంత్రంగా పృథక్కరణ చెందుతాయి.

దీర్ఘ సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
విత్తన ఆకారము మరియు విత్తన రంగు అను రెండు లక్షణాలను తీసుకుని, పన్నెట్ చతురస్ర పట్టిక ద్వారా ద్విసంకర సంకరణమును వర్ణింపుము.
జవాబు:
2 జతల వ్యతిరేక లక్షణాలున్న మొక్కల మధ్య జరుపు సంకరణము ద్విసంకర సంకరణ అంటారు.

గుండ్రటి మరియు పసుపు విత్తనాలు కల మొక్కను ముడతలుపడిన, ఆకుపచ్చని విత్తనాలు కల మొక్కతో సంకరణం చేసినపుడు, ద్వియ విషమయుగ్మజ F₁ సంకర మొక్క (RrYy) ఏర్పడుతుంది. దీనిలో ఆత్మపరాగ సంపర్కం జరిపినప్పుడు, 16 రకాల F₂ మొక్కలు ఏర్పడతాయి. వాటి దృశ్యరూప నిష్పత్తి = 9 : 3 : 3 : 1 మరియు జన్యురూప నిష్పత్తి = 1:2:2:4: 1: 2: 1:2:1

దీనిని ఆధారంగా చేసుకుని, మెండల్ స్వతంత్ర వ్యూవాన సిద్ధాంతమును ప్రతిపాదించారు. దీని ప్రకారము, ఒకే సంకరణంలో 2 జతల లక్షణాలు కలసి ఉన్నప్పుడు ఒక జత లక్షణాలు మరొక జత లక్షణాలలో సంబంధం లేకుండా స్వతంత్రంగా పృధక్కరణ చెందుతాయి.

అభ్యాసాలు

ప్రశ్న 1.
గుండ్రని విత్తనాలు, ముడతలు పడిన విత్తనాలను చూపే బటానీ మొక్కల మధ్య మెండల్ సంకరణం జరిపాడు. F₂ లో రూపొందిన మొత్తం 7324 విత్తనాలలో 5474 గుండ్రనివి మరియు 1850 ముడతలు పడినవిగా కనిపించాయి. జన్యువులకు R మరియు r సంకేతాలను ఉపయోగిస్తూ
a) జనకతరం మొక్కల జన్యురూపాలను తెలపండి.
b) సంయోగబీజాలను సూచించండి.
c) F₁ సంతతిని సూచించండి.
d) రెండు F₁ మొక్కల మధ్య సంకరణాన్ని చూపండి.
e) ఆశించిన F₂ ఫలితాలను దృశ్య రూపాలు, జన్యు రూపాలు పౌనఃపున్యం, దృశ్యరూప నిష్పత్తి అనే శీర్షికలుగా చూపండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 2.
బటానీ మొక్కలపై జరిపిన ఒక ప్రయోగంలో ఈ క్రింది విషయాలను గమనించారు. బూడిదరంగు గల విత్తనం, తెలుపురంగు గల విత్తనంపై బహిర్గతత్వం చూపుతుంది. బూడిదరంగుకు G మరియు తెలుపు రంగుకు g అక్షరాలను ఉపయోగించి ఈ క్రింద పేర్కొన్న సంకరణాలలోని జనకుల జన్యురూపాలను సూచించండి.

జవాబు:

ప్రశ్న 3.
టమాటో మొక్కలలో ఎరుపు రంగు ఫలం (R) పసుపు రంగు ఫలం (r) పై బహిర్గత్వం చూపుతుంది. ఎరుపు ఫలాలను కలిగిన సమయుగ్మజ మొక్కను పసుపు ఫలాలను కలిగిన సమయుగ్మజ మొక్కతో సంకరణం జరిపినప్పుడు ఏర్పడే ఈ క్రింది సంతతుల దృశ్యరూపాలను గుర్తించండి.
a) F₁ సంతతి మొక్కలు
b) F₂ సంతతి మొక్కలు
c) F₁ మొక్కను ఎరుపు ఫలాలు గల జనకంతో సంకరణం జరిపినప్పుడు లభించే సంతతి మొక్కలు
d) F₁ మొక్కను పసుపు ఫలాలు గల జనక మొక్కతో సంకరణం జరిపినప్పుడు లభించే సంతతి మొక్కలు.
జవాబు:


b) 3:1 దృశ్యరూపం

ప్రశ్న 4.
బటానీ మొక్కలో గ్రీవస్థపుష్పాలు (T) గల లక్షణం, అగ్రపుష్పాలు (t) గల లక్షణంపై బహిర్గతత్వం కలిగి ఉంటుంది. అట్లే రంగు పుష్పాలు (c) గల లక్షణం తెలుపు పుష్పాలు (c) గల లక్షణంపై బహిర్గతత్వం చూపుతుంది. గ్రీవస్థంగా, రంగు పుష్పాలు గల సమయుగ్మజ మొక్కను అగ్ర తెలుపు పుష్పాలు గల మొక్కతో సంకరణ జరపబడింది. ఈ సంకరణ ఫలితంగా ఏర్పడే సంతతి మొక్కల దృశ్య రూపాలు, జన్యురూపాలు మరియు పశ్చ సంకరణ, పరీక్షా సంకరణల F₁, F₂ సంతతుల ఆశించిన నిష్పత్తులను తెలపండి. F₂ సంతతిలో కనిపించే జన్యురూప నిష్పత్తి ఎంత ?
జవాబు:

ఆత్మ పరాగ సంపర్కం జరపగా
సంతతి దృశ్యరూపం = 9:3:3:1
జన్యు రూపం = 1:2:2:4:1:2:1:2:1
పశ్చ సంకరణం = 1:1:1:1
పరీక్షా సంకరణం = 1:1:1:1

ప్రశ్న 5.
పుచ్చకాయలో తెలుపు పుష్పాలు, చక్రాభ ఫలాలు కలిగి ఉన్న మొక్కను పసుపు పుష్పాలు, గోళాకార ఫలాలు కలిగిన మొక్కతో సంకరణం చేసినప్పుడు F, సంతతి సంకరాలన్నీ తెలుపు పుష్పాలను, చక్రాభఫలాలను ప్రదర్శించాయి. ఏ దృశ్యరూపాలు బహిర్గతమైనవి ? జనకుల, సంకర మొక్కల జన్యురూపాలను తెలపండి. ఈ సంకరాలను స్వపరాగ సంపర్కం జరిపినప్పుడు ఏర్పడిన 256 F₂ సంతతిలో వివిధ దృశ్యరూపాల పౌనఃపున్యం ఎంత ?
జవాబు:

మొత్తం 256 మొక్కలలో, తెలుపు, చక్రాభ ఫలాలు గల మొక్కలు = 256/16 × 9 = 144
తెలుపు, గోళాకార ఫలాలు గల మొక్కలు = 256/16 × 3 = 48
పసుపు, చక్రాభ ఫలాలు గల మొక్కలు = 256/16 × 3 = 48
పసుపు, గోళాకార ఫలాలు గల మొక్కలు = 256/16 × 1 = 16

ప్రశ్న 6.
ఈ క్రింది వాటి నిష్పత్తులను పేర్కొనండి.
a) ఏక సంకరణం పరీక్షా సంకరణం
b) ద్విసంకరణం పరీక్షా సంకరణం
c) ఏకసంకరణం F₂ సంతతి దృశ్యరూపం
d) ద్వి సంకరణం F₂ సంతతి దృశ్యరూపం
e) ఏకసంకరణం F₂ సంతతి జన్యు రూపం
f) ద్విసంకరణం F₂ సంతతి జన్యు రూపం
జవాబు:
a) 1:1
b) 1:1:1:1
c) 3:1
d) 9:3:3:1
e) 1:2:1
f) 12:24:1:2:1:2:1

ప్రశ్న 7.
ఒక ద్వయస్థితిక జీవి 4 లోసైలలో విషమయుగ్మజత చూపినచో ఎన్ని రకాల సంయోగబీజాలను ఉత్పత్తి చేయును ?
జవాబు:
ఒక ద్వయస్థితిక జీవి 4 లోసైలలో విషమయుగ్మజత చూపును.
Aa, Bb, Cc, Dd – క్షయకరణ విభజనలో 8 సంయోగ బీజాలు ఏర్పడతాయి.
జన్యువులు సహలగ్నత చూపిన – 16 సంయోగ బీజాలు
జన్యువులు సహలగ్నత చూపకపోయినప్పుడు – 8 సంయోగ బీజాలు ఏర్పడతాయి.

ప్రశ్న 8.
పారగతి అంటే ఏమిటి ? కణవిభజనలోని ఏ దశలో ఇది జరుగును ? దాని ప్రాముఖ్యత ఏమిటి ?
జవాబు:
సమజాతీయ క్రోమోసోమ్ల మధ్య జరిగే జన్యు పదార్థ మార్పిడిని పారగతి అంటారు. ఇది క్షయకరణ విభజన I లో ప్రథమదశ I లో పాకిటీన్ ఉపదశలో జరుగుతుంది. దీని ఫలితంగా కొత్త జన్యు పునఃసంయోజనాలు ఏర్పడతాయి.

ప్రశ్న 9.
జన్యువులలో ఒక లక్షణాన్ని వ్యక్తీకరించడానికి కావలసిన విషయ పరిజ్ఞానం ఉంటుంది. వివరించండి.
జవాబు:
DNAలోని క్రియాత్మక నిర్మాణాలే జన్యువులు. ఇవి లక్షణాలను ప్రొటీనులుగా వ్యక్తీకరిస్తాయి. ప్రొటీనులు సక్రమంగా పనిచేసిన,
లక్షణాలు సక్రమంగా ఉంటాయి. ఉదా : బటానీ మొక్క పొడవు దానిలో ప్రొటీను నుండి విడుదల అయ్యే హార్మోను మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. దీనిని బట్టి జన్యువులు లక్షణాలను వ్యక్తీకరిస్తాయి.

ప్రశ్న 10.
జన్యువులు వాటి లక్షణాల వ్యక్తీకరణకు కార్యరూపం దాల్చే పరిస్థితిని (potentiality) మాత్రమే కల్పించగా, వాతావరణం దానికి కావలసిన అవకాశాన్ని కలిగిస్తుంది. ఈ వాక్యంలో ఉన్న వాస్తవాన్ని వివరించండి.
జవాబు:
లక్షణ వ్యక్తీకరణ = జన్యువు + వాతావరణం
వాతావరణం అనుకూలంగా ఉన్నప్పుడు, జీవి క్రోమోసోమ్లోని జన్యువుల వల్ల ఆరోగ్యంగా ఉంటుంది. పరిసరాలను బట్టి జీవులలో మంచి లక్షణాలు వ్యక్తీకరించబడతాయి.

ప్రశ్న 11.
రెండు విషమయుగ్మజ జనకుల మధ్య సంకరణం జరిగింది. రెండు లోకస్లు సహలగ్నమై ఉన్నట్లయితే ద్విసంకర సంకరణలోని F, తరంలో దృశ్యరూప లక్షణాల వితరణ ఎలా ఉంటుంది ?
జవాబు:
ఒక క్రోమోసోమై 2 లేక ఎక్కువ జన్యువులు లంకెపడి ఉండటాన్ని సహలగ్నత అంటారు. ఇవి క్రోమోసోమ్పై దగ్గరగా ఉన్నప్పుడు, అవి లంకెపడి అనువంశికంగా సంక్రమిస్తాయి.
ఉదా : ద్విసంకర సంకరణంలో F₁ తరంలో దృశ్యరూప లక్షణాలు =

ప్రశ్న 12.
బఠాణీ మొక్కలో పొడవు లక్షణము (T), పొట్టి లక్షణం (t) పై మరియు ఊదారంగు పుష్పాలు (V) తెలుపు రంగు పుష్పాల (v) పై బహిర్గతత్వమును చూపును. పొడవు మరియు ఊదారంగు పుష్పాలు కల మొక్కను పొట్టి మరియు తెలుపు రంగు పుష్పాలు కల మొక్కతో పరాగసంపర్కం జరిపినప్పుడు, వివిధ దృశ్యరూప సమూహాలు ఏర్పడినవి అవి ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నవి.
పొడవు, ఊదా = 138
పొడవు, తెలుపు = 132
పొట్టి, ఊదా = 136
పొట్టి, ఊదా = 128
జనకుల జన్యు రూపాలు, 4 సంతతుల జన్యు రూపాలు తెల్పండి.
జవాబు:

దీనిని ద్విసంకర పరీక్షా సంకరణము అంటారు.

ప్రశ్న 13.
జన్యు సంబంధ విషయాలు పరంగా క్రోమోసోమ్లు, జన్యువులు ఏవిధంగా సారూప్యతను చూపుతాయి ?
జవాబు:

1. క్రోమోసోములు, జన్యువులు జంటలుగా ఉంటాయి.
2. సంయోగబీజాలు ఏర్పడే సమయంలో పృ ష్కరణచెంది జంటలోని ఒకటి మాత్రమే ఒక సంయోగబీజంలో ప్రవేశిస్తుంది.