Class 7

AP State Syllabus AP Board 7th Class Maths Solutions Chapter 14 Understanding 3D and 2D Shapes Ex 3 Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 14th Lesson Understanding 3D and 2D Shapes Exercise 3

Question 1.
Use an isometric dot paper and make an isometric sketch for each one of the given shapes.

Solution:

Question 2.
The dimensions of a cuboid are 5 cm, 3 cm and 2 cm. Draw three different isometric sketches of this cuboid.
Solution:

Question 3.
Three cubes each with 2 cm edge are placed side by side to form a cuboid. Draw an oblique or isometric sketch of this cuboid.
Solution:

Question 4.
Make an oblique sketch for each of the given isometric shapes.

Solution:

Question 5.
Give (i) an oblique sketch and (ii) an isometric sketch for each of the following:
(a) A cuboid of dimensions 5 cm, 3 cm and 2 cm. (Is your sketch unique’?)
(b) A cube with an edge 4 cm long.
Solution:

AP State Syllabus AP Board 7th Class Maths Solutions Chapter 14 Understanding 3D and 2D Shapes Ex 2 Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 14th Lesson Understanding 3D and 2D Shapes Exercise 2

Question 1.
Some nets are given below. Trace them and paste them on a thick paper. Try to make 3-D
shapes by suitably folding them and gluing together. Match the net with it’s 3-D shape.
Nets
3D shapes
(i)

Solution:

Question 2.
Three nets for each shape are given here. Match the net with its 3-D shape.
Solution:
Solution:


Solution:

Question 3.
A dice is a cube with dots on each face. The opposite faces of a dice always have a total of seven dots on them.
Here are two nets to make dice. Insert the suitable number of dots in blanks.

Solution:

AP State Syllabus AP Board 7th Class Maths Solutions Chapter 14 Understanding 3D and 2D Shapes Ex 1 Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 14th Lesson Understanding 3D and 2D Shapes Exercise 1

Question 1.
Given below are the pictures of some objects. Categorise and fill write their names according to their shape and fill the table with name of it.

Solution:

Question 2.
Write names of at least 2 objects from day-to-day life, which are in the shape of the basic 3D shapes given below:
(i) Cone – ……………
(ii) Cube – ……………
(iii) Cuboid – ……………
(iv) Sphere – ……………
(v) Cylinder – ……………
Solution:
i) Cone : Ice-cream cone, birthday caps
ii) Cube : Die, chalk piece box
iii) Cuboid : Eraser, brick
iv) Sphere : Marbles, balls
v) Cylinder: Pencil, candle, pipe

Question 3.
Identify and state the number of faces, edges and vertices of the figures given below:

Solution:

AP State Syllabus AP Board 7th Class Maths Solutions Chapter 9 Construction of Triangles InText Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 9th Lesson Construction of Triangles InText Questions

Try This

Question 1.
Construct a triangle with the same measurements given in above example taking PQ as base. Are the triangles congruent ? (Page No. 183)
Solution:
PQ = 4 cm, QR = 5 cm. RP = 7cm.


Step -1 : Draw a rough sketch of the triangle and label it with the given measurements.
Step – 2 : Draw a line segment PQ of length 4 cm.
Step – 3 : With centre P, drawn an arc of radius 7 cm.
Step – 4 : Since R is at a distance of
5 cm from Q. draw another arc from Q with radius 5 cm such that it intersects first arc at R.
Step – 5 : Join P, R and Q, R. The required APQR is constructed.
The two triangles are congruent by Side – Side – Side (SSS) criterion for congruence.

Question 2.
Construct a ΔPET, PE = 4.5 cm, ET = 5.4 cm and TP = 6.5 cm in your notebook. Now construct ΔABC, AB = 5.4 cm, BC = 4.5 cm and CA = 6.5 cm on a piece of paper. Cut it out and place it on the figure you have constructed in your notebook. Are the triangles congruent ? Write your answer using mathematical notation. (Page No. 183)
Solution:
ΔPET, PE = 4.5 cm, ET = 5.4 cm, TP = 6.5 cm.
Step – 1 : Draw a rough sketch of the triangle and label it with the given measurements.
Step – 2 : Draw a line segment PE of length 4.5 cm.
Step – 3 : With centre P, draw an arc of radius 6.5 cm.
Step – 4 : Draw another arc from E with radius – 5. 4 cm such that it intersets first arc at T.
Step – 5 : Join P, T and E, T. The required APET is constructed.

ΔABC, AB = 5.4 cm, BC = 4.5 cm and CA = 6.5
Step – 1 : Draw a rough sketch of the
triangle and label it with the given measurements.
Step – 2 : Draw a line segment AB of length 5.4 cm.
Step – 3 : With centre A, draw an arc of radius 6.5 cm.
Step – 4 : Draw another arc from B
with radius 4.5 cm such that it intersects first arc at C.
Step – 5 : Join A, C and B,C. The required AABC is constructed.
If we place the ΔABC on ΔPET, the triangles are congruent. This is because,
AB = TE
AC = PT
BC = PE
∴ ΔABC ≅ ΔTEP (SSS criteria)

Question 3.
Sushanth prepared a problem. Construct ΔXYZ in which XY = 2 cm, YZ = 8 cm and XZ = 4 cm. He also draw the , rough sketch as shown in figure (i).

Reading the problem, Srija told Sushanth that it would not be possible to draw a triangle with the given measurements. However, Sushanth started to draw the diagram as shown in figure (ii).Check whether Sushanth can draw the triangle. If not, why ?
Discuss with your firends. What property of triangles supports Srija’s idea ? (Page No. 184)

Solutuion:
XY = 2 cm, YZ = 8 cm, XZ = 4 cm
Sushanth can not draw the triangle. This is because, in a triangle, the sum of any two sides of a triangle is greater than its third side. But in this case, sum of the two sides is not greater than the third side.
That is XY + XZ ≯ YZ
2 + 4 ≯ YZ


So, it is not possible to construct a triangle with the given measurements.

Question 4.
Construct a triangle with angles 105° and 95° and a side of length of your choice. Could you construct the triangle ? Discuss and justify.  (Page No. 187)
Solution:
Let PQ = 5 cm, ∠P = 105°, ∠Q = 95°

We cannot construct a triangle with these measurements. This is because, the sum of three angles in a triangle is 180°. But the sum of the given two angles itself is greater than 180°.
That is 105° + 95° = 200° > 180°
So, it is not possible to construct a triangle with angles 105° and 95°.

AP State Syllabus AP Board 7th Class Maths Solutions Chapter 13 Area and Perimeter Ex 6 Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 13th Lesson Area and Perimeter Exercise 6

Question 1.
A path 2.5 m wide is running around a square field whose side is 45 m. Determine the area of the path.
Solution:

Area of the path= (Area of outer figure) – (Area of inner figure)
= (50 × 50) – (45 × 45)
= 2500 – 2025 = 475 m²

Question 2.
The central hail ofa school is 18m long and 12.5 m wide. A carpet is to be laid on the floor leaving a strip 50 cm wide near the walls, uncovered. Find the area of the carpet and also the uncovered portion?
Solution:

Given
Length of the hail = 18m
Breadth of the hail 12.5m
Width of the strip = 50cm = \(\frac { 1 }{ 2 }\)m
Length of inner rectangle = 18 – (\(\frac { 1 }{ 2 }\) + \(\frac { 1 }{ 2 }\)) 17m
Breadth of inner rectangle = 12.5 – (\(\frac { 1 }{ 2 }\) + \(\frac { 1 }{ 2 }\)) = 11.5 m
Area of the strip = (Area of the outer fIgure) – (Area of the inner figure)
= 18 × 12.5 – 17 ×11.5
= 225 – 195.5 = 29.5 m²
∴ Area of the carpet = 195.5 m²

Question 3.
The length of the side of a grassy square plot is 80 m. Two walking paths each 4m wide
are constructed parallel to the sides of the plot such that they cut each other at the centre
of the plot. Determine the area of the paths.
Solution:

Given : A square grassary plot of length 80m
Two paths of width 4m each.
From the question
KL = 4m and KN = 80m
EH = 4m and EF 80m
PQ = 4m and PS 4m
Area of two paths = ???? KLMN + ???? EFGH – ???? FQRS
= KN x KL + EF × EH – PQ × PS
= 80 × 4 + 80 × 4 – 4 × 4
= 320 + 320 – 16
= 624sq.m.

Question 4.
A verandah 2 m wide is constructed all around a room of dimensions 8 m X 5 m. Find the area of the verandah
Solution:

Length of outer rectangle = 8 + 2 + 2 =12m
Breadth of outer rectangle = 5 + 2 + 2 = 9m
Area of outer rectangle = l x b = 12 × 9 = 108m²
Length of inner rectangle = 8m
Breadth of inner rectangle = 5m
Area of inner rectangle = l x b = 8 × 5 = 40m²
:. Area of the verandah = (Area of outer figure) – (Area of inner figure)
= 108 – 40 = 68m²

Question 5.
The length of a rectangular park is 700 m and its breadth is 300 m. Two crossroads, each of width 10 m, cut the centre of a rectangular park and are parallel to its sides. Find the area of the roads. Also, find the area of the park excluding the area of the crossroads.
Solution:

Given
Length of the rectangular park = 700 m
Breadth of the rectangular park = 300 ni
From the question,
PS 10m. PQ = 700 ni
Area of ???? PQRS = 10 × 700 = 7000m²
AB = 10m, AD = 300m
Area of ???? ABCD = 300 x 10 3000m²
KL = 10m, KN = 10m
???? KLMN = 10 × 10 = 100m²
Area of the two paths = ???? IQRS + ???? AF3CD – ???? KLMN
= 7000 + 3000 – 100
= 9900m²
The remaining area of the park = Area of the whole park – Area of the two paths
= 700 × 300 – 9900
= 210000 – 9900
= 200100 q.m.

AP State Syllabus AP Board 7th Class Science Solutions Chapter 3 Animal Fibre Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Science Solutions 3rd Lesson Animal Fibre

7th Class Science 3rd Lesson Animal Fibre Textbook Questions and Answers

Improve Your Learning

Question 1.
In sericulture industry do which stages of silkworm weavers buy? Why do they do so?
Answer:

1. The eggs of silk moth are called ‘seeds’.
2. These moths are kept in grill mesh boxes in separate rooms.
3. These are also called ‘Chilakalu’. Another name for them is ‘Bombyx Mori’.
4. White cloth pieces or paper are arranged at the time of laying eggs.
5. Moths lay hundreds of eggs on them.
6. A female moth lays around 500 eggs in one go and dies.
7. Farmers from different places come and purchase these eggs.

Question 2.
Which place in our state is called silk city?
Answer:
Dharmavaram in our state is called the silk city.

Question 3.
Prepare a chart showing life cycle of silk worm and display that in the classroom.
Answer:

Life Cycle

1. Eggs
2. Worm
3. Big size worm
4. Grown worm
5. Larva
6. Caterpillar
7. Cocoon
8. Pupa
9. Matured pupa
10. Imago

Question 4.
Why are cocoons stiffled?
Answer:

1. The cocoons have to be stiffled to kill the Larva inside.
2. If the Larva inside is not killed, it will cut its way out after growing into a moth and spoil the cocoon.
3. If such a thing happens continuous thread of silk from such a cocoon is not possible to get.

Question 5.
What will happen if cocoon is not boiled? (OR)
Generally larvae of silk moth are killed by a process of stiffing to collect silk from a cocoon. What will happen if the cocoon is not boiled?
Answer:

1. If the cocoon is not boiled, the larva inside the cocoon grows and cuts its way out after growing into a moth and spoil the cocoon.
2. In such a case we won’t be able to obtain quality fibre for fabric.

Question 6.
What are the differences between fleece of Angora goat and camel?
Answer:

Question 7.
Make a flow chart showing various stages of production of woollen fabric.
Answer:

Question 8.
In what way is knitting different from weaving?
Answer:

1. Strands of yarn are arranged in vertical and horizontal rows in a loom to weave fabric.
2. Two sets of yarn arranged together to make fabric is called weaving.
3. Wool can be knit easily because it has a natural bend or crimp on it.
4. By making knots with loops and rings of a long thread of yarn, woolen fabrics are knitted.
5. In addition to handmade process of knitting, handlooms and powerlooms are also used on which woolen yarn is woven to fabric.
   
6. Woolen threads are stretched from the top of loom to the bottom. These are called warp threads. The threads that go side to side are weft threads.
7. A shuttle like a big needle takes the weft threads over and under warp threads. One more important part of the loom is the harness.
8. The harness lifts every other warp thread so that the weft threads go over one and under the next. All types of yarn whether cotton or silk or wool etc. are woven in this manner.
   

Question 9.
Prepare a scrap book with pictures of different wool yielding animals.
Answer:

The student is advised to prepare this scrap book independently.

Question 10.
Fill up the blank and give your reasons for the statement.
…….. fabric protect us from cold.
Answer:
Woolen fabric protect us from cold. Because wool is a poor conductor of heat. Air trapped in between the woolen fibres and our body prevents the flow of heat from our body to surroundings.

Question 11.
If you are going to visit Dal lake at Kashmir which type of clothes would you like to keep in your luggage? Why?
Answer:

1. In Kashmir, it would be very cold.
2. Unless one wears clothes to protect himself from this chill weather, It becomes difficult to carry on with the day to day activities.
3. Woolen clothes protect from chill weather.
4. The gap between the threads of the woolen cloth is filled with air.
5. Air and wool are bad conductors of heat.
6. Woolen clothes are best to wear in Kashmir.
7. So I keep woolen clothes in my luggage when I am going to visit Kashmir.

Question 12.
Do you find any similarities between silk and wool weaving? What are they?
Answer:

1. Both silk and wool weaving is done on power looms as well as on handlooms.
2. Woolen threads are stretched from the top of the loom to the bottom. These are called warp threads.
3. The threads that go side to side are weft threads.
4. A shuttle like a big needle takes the weft threads over and under warp threads.
5. One more important part of the loom is the harness.
6. The harness lifts every other warp thread so that the weft threads go over one and under the next.
7. All types of yarn whether cotton or silk or wool etc. are woven in this manner.

Question 13.
Write 5 differences between wool and silk manufacturing.
Answer:

Question 14.
Observe designs on silk sarees, trace them in your notebook and make your own designs.
Answer:

Question 15.
In East India silk is called pat. You may collect different pieces of silk fabric from cloth stores and write the names of the type of fabric and make a chart.
Answer:

AP State Syllabus AP Board 7th Class Maths Solutions Chapter 1 Integers InText Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 1st Lesson Integers InText Questions

Try This

Question 1. (Page No. 3)
9 + (-3) =
9 + (- 2) =
9 + C- 1) =
9 + 0 =
9 + 1 =

9 + 2 =
9 + 3 =
9 + 4 =
9 + 5 =
9 + 6 = 15
9 + 7 = 16
Solution:
9 + (- 3) = 6
9 + (- 2) = 7
9 + (- 1) = 8
9 + 0 =9
9 + 1 =10

9 + 2 = 11
9 + 3= 12
9 + 4 = 13
9 + 5 = 14
9 + 6 = 15
9 + 7 = 16

i) When you added a positive integer, in which direction did you move on the number line ? (Page No. 4)
Solution:
When you add a positive integer you move right side on the number line.

ii) When you added a negative integer in which direction did you move on the number line ? (Page No. 4)
Solution:
When you add a negative integer you move left side on the number line.

Question 2.
Sangeetha said that each time you add two integers, the value of the sum is greater than the numbers. Is Sangeetha right ? Give reasons for your answer. (Page No. 4)
Solution:
Sangeetha is always not correct. When we add – 8 and 3 the sum is (- 8) + 3 = – 5 which is less than 3. Therefore when we add two positive integers then only the sum is greater than the numbers.

Try This

Complete the pattern. (Page No. 5)

Question 1.
8-6 = 2
8-5 = 3
8-4 =
8-3 =
8-2 =
8-1 =

8 – 0 =
8 – (- 1) =
8 – (- 2) =
8 – (- 3) =
8 – (- 4) =
Solution:
8-6 = 2
8-5 = 3
8-4 = 4
8-3 = 5
8-2 = 6
8-1 = 7

8-0 =8
8 – (- 1) =9
8 – (-2) =10
8 – (- 3) = 11
8 – (-4) =12

i) When you subtract a positive integer in which direction do you move on the number line ? (Page No. 5)
Solution:
When you subtract a positive integer, you move left side on the number line.

ii) When you subtract a negative integer, in which direction do you move on the number line ? (Page No. 5)
Solution:
When you subtract a negative integer, you move right side on the number line.

Question 2.
Richa felt that each time you subtract an integer from another integer, the value of the difference is lesser than the two numbers. Is Richa right ? Give reasons for your answer. (Page No. 5)
Solution:
Richa may not be correct all times. Richa is correct when we subtract a positive integer, but when we subtract a negative integer the difference is greater than the two numbers.

E.g: 8 – (- 3) = 11 11 > 8 and 11 > – 3
5-(-6) = 11 11 > 5 and 11 >-6
7-(-8) = 15 15 > 7 and 15 > – 8

Do this

Question 1.
Solve the following. (Page No. 7)
i) 2 x – 6 =
Solution:
i) 2 x -6 = -12

ii) 5 x – 4 =
Solution:
ii) 5 x – 4 = – 20

iii) 9 x – 4 =
Solution:
iii) 9 x – 4 = – 36

Activity

Question
Fill the grid by multiplying each number in the first column with each number in the first row. (Page No. 9)

i) Is the product of two positive integers always a positive integer ?
ii) Is the product of two negative integers always a positive integer ?
iii) Is the product of a negative and positive integer always a negative integer ?
Solution:

i) Yes
ii) Yes
iii) Yes

Try This

(Page No. 10)

a) (- 1) x (- 1) =
b) (- 1) x (- 1) x (- 1) =
c) (- 1) x (- 1) x (- 1) x (- 1) =
d) (- 1) x (- 1) x (- 1) x (- 1) x (- 1) =
Solution
a) (- 1) x (- 1) = 1
b) (- 1) x (- 1) x (- 1) = – 1
c) (- 1) x (- 1) x (- 1) x (- 1) = 1
d) (- 1) x (- 1) x (- 1) x (- 1) x (- 1) = – 1

Do This

Solve the following. (Page No. 12)
i) (- 100) ÷ 5 =
Solution:
-20

ii) (-81)-9 =
Solution:
-9

iii)(- 75) – 5 =
Solution:
– 15

iv) (- 32) – 2 =
Solution:
– 16

v) 125-(-25) =
Solution:
– 5

vi) 80-(-5) =
Solution:
– 16

vii) 64 ÷ (-16)
Solution:
-4

Do This

Question 2.
Compute the following. (Page No. 13)

i) -36 ÷ (-4) =
Solution:
9

ii) (-201) ÷ (-3) =
Solution:
67

iii) (-325) ÷ (- 13)=
Solution:
25

Try This

Question 1.
Can we say that (- 48) + 8 = 48 + (- 8) ? (Page No. 12)
Solution:
Yes.

Check whether
i) 90 ÷ (- 45) and (- 90) ÷ (45)
Solution:
90 ÷ – 45 = – 2 and – 90 45 = – 2
∴ 90 ÷ (-45) = -90 ÷ 45 .

ii) (- 136) ÷ 4 and 136 ÷ (- 4)
Solution:
(- 136) ÷ 4 = – 34 and 136 ÷ (- 4) = – 34
∴ (- 136) ÷ 4 = (136) ÷ (-4)

Question 2.
i) (2 + 5) + 4 = 2 + (5 + 4)
ii) (2 + 0) + 4 = 2 + (0 + 4) (Page No. 15)
Does the associative property hold for whole numbers ? Take two more examples and write your answer.
Solution:
Yes. The associative property holds for whole numbers.
Ex : i) 5 + (6 + 8) = (5 + 6) + 8
ii) 3 + (5 + 4) = (3 + 5) + 4

Question 3.
Add the following. (Page No. 15)
i) 2 + 0
ii) 0 + 3 =
iii) 5 + 0 =
Solution:
i) 2
ii) 3
iii) 5

Question 4.
Similarly, add zero to as many whole numbers as possible. Is zero the additive identity for whole numbers ? (Page No. 15)
Solution:
4+0=4
8+0=8
0+7=7
1+0=1
Therefore zero is the additive identity for whole numbers.

Question 5.
Multiply the following. (Page No. 15)
i) 2 x 3 = …………..
ii) 5 x 4 = …………..
iii) 3 x 6 = …………..
Solution:
i) 6
ii) 20
iii) 18

Question 6.
Similarly, multiply any two whole numbers of your choice. (Page No. 17)
Is the product of two whole numbers always a whole number ?
Solutlion:
3 x 5 = 15
8 x 2 = 16
4 x 3 = 12
Yes, the product of two whole number is always a whole number.

Question 7.
(5 x 2) x 3 = 5 x (2 x 3)  (Page No. 18)
Is the associative property true for whole number. Take many more examples and verify.
i) 4 x (3 x 2) = (4 x 3) x 2
4 x 6 = 12 x 2
24 = 24

ii) (8 x 5) x 2 = 8 x (5 x 2)
40 x 2 = 8 x 10
80 = 80

iii) (3 x 6) x 5 = 3 x (6 x 5)
18 x 5 = 3 x 30
90 = 90

Do This

Question 1.
Compute the following :  (Page No. 13)
i) -36 ÷ (-4) = \(\frac{-36}{-4}\) = 9
ii)(-201) ÷ (-3) = \(\frac{-201}{-3}=\frac{201}{3}\) = 67
iii) (-325) ÷ (-13) = \(\frac{-325}{-13}\) = 25

Question 2.
Is [(- 5) x 2] x 3 = (- 5) x [(2 x 3)] ? (Page No. 18)
Solution:
LHS : [- 10] x 3 = – 30
RHS : (- 5) x (6) =-30
∴ L.H.S = R.H.S

Question 3.
Is [(- 2) x 6] x 4 = (- 2) x [(6 x 4)] ? (Page No. 18)
Solution:
LHS: [-12] x 4 = -48
RHS : (-2) x (24) =-48.
∴ L.H.S = R.H.S

Try This

Question 1.
Take at least 5 different pairs of Integers and see if subtraction is commutative.

i) Consider 5 and -3 (Page No. 20)
5 – ( – 3) = 5 + 3 = 8
(-3) – 5 = -8
Therefore 5 – (-3) ≠ (-3) – 5

ii) Consider 7 and -5
7-(-5) = 7 + 5 = 12
(-5) – 7 = -12
Therefore 7 – (-5) ≠ (- 5) – 7

iii) Consider 2 and – 6
2 – (-6) = 2 + 6 = 8
(-6)- 2 = -8
Therefore 2 – (-6) ≠ (- 6) – 2

iv) Consider -4 and 5
(- 4) – (5) = -9
5- (-4) = 5 + 4 = 9
∴ (-4) – 5 ≠ 5 – (-4)

v) -3 and 8
(-3)- 8 = – 11
8 – (-3) = 8 + 3 = 11
∴(-3)-8 ≠ 8-(-3)
Hence subtraction ¡s not commutative over integers.

Question 2.
Take at least five pairs of integers and check whether they are closed under division. (Page No. 21)
Statement — Inference
i) 12 +- (- 2) = – 6 — Result is an integer

Try This

Question 1.
Show 8 – 6, 8 – 1, 8 – 0, 8 – ( -2), 8 – ( – 4) on the number line. (Page No. 5)
Solution:

∴ 8 – 6 = 2; 8 – 1 = 7; 8 – 0 = 8; 8 – (-2) = 10; 8 – (-4) = 12

SCERT AP Board 7th Class Hindi Study Material 6th Lesson पत्र-लेखन Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi 6th Lesson Questions and Answers पत्र-लेखन

7th Class Hindi 6th Lesson पत्र-लेखन Textbook Questions and Answers

सोचिए-बोलिए

प्रश्न 1.
चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहे हैं? (చిత్రములో ఏమేమి కనిపించుచున్నవి?)
उत्तर:
एक आदमी मेज के पास बैठकर पत्र लिख रहा है। मेज पर स्याही की दवात है। वह पक्षी के पंख से लिख रहा है। एक लडका कुर्सी में बैठकर पोस्ट कार्ड को मेज पर रखकर लिख रहा है। एक आदमी कुर्सी पर बैठकर लैपटॉप देख रहा है।
(చిత్రంలో ఒక మనిషి మేజాబల్ల వద్ద కూర్చుని ఉత్తరం వ్రాస్తూ ఉన్నాడు. మేజాబల్లపైన సిరా (ఇంకు) సీసా ఉన్నది. అతడు పక్షి ఈకతో వ్రాస్తున్నాడు. ఒక బాలుడు కుర్చీలో కూర్చుని మేజాబల్లపై పోస్టు కార్డు పెట్టుకుని వ్రాస్తూ ఉన్నాడు. ఒక మనిషి కుర్చీలో కూర్చుని లాప్ టాప్ చూస్తూ ఉన్నాడు.)

प्रश्न 2.
पत्र क्यों लिखा जाता है? (ఉత్తరము ఎందుకు వ్రాయబడుతుంది?)
उत्तर:
सुख या दुःख, समाचार जो भी हो उसे जानने और दूसरों को सूचनाएँ देने और अपनी भावनाएँ दूसरों को पहुँचाने पत्र लिखे जाते हैं।
(సుఖ దు:ఖ సమాచారమును ఏదైనా సరే తెలిసికొనుటకు ఇతరులకు సూచనలను ఇచ్చుటకు మరియు తన భావాలను ఇతరులకు తెలియజేయడానికి ఉత్తరము వ్రాయబడుతుంది.)

पत्र लेखन (छुट्टी – पत्र)

లేఖ/సెలవు చీటి

LETTER /LEAVE LETTER

Intext guestion & Answer

प्रश्न 1.
हम पत्र क्यों लिखते हैं? (మనము ఉత్తరము ఎందుకు వ్రాస్తాము?)
उत्तर:
अपने कुशल समाचार देने, किसी विषय पर अपने राय बताने, अपनी भावनाओं को दूसरों तक पहुँचाने के लिए पत्र लिखते हैं। पत्रों से सूचनाएँ मिलती हैं।
(మన క్షేమ సమాచారము తెలుపుటకు, ఏదేని విషయంపై మన అభిప్రాయమును తెలుపుటకు, మన భావాలను ఇతరులకు తెలియజేయుటకు ఉత్తరముల వ్రాస్తాము. ఉత్తరాల ద్వారా సూచనలు, సందేశాలు లభించును.)

Improve Your Learning

सुनिए-बोलिए

प्रश्न 1.
इस पत्र में कौन अस्वस्थ है? (ఈ ఉత్తరములో ఎవరు అస్వస్థలో ఉన్నారు?)
उत्तर:
इस पत्र में सुरेश अस्वस्थ है। (ఈ ఉత్తరములో సురేష్ అస్వస్థలో ఉన్నారు.)

प्रश्न 2.
सुरेश ने कितने दिनों की छुट्टी माँगी? (సురేష్ ఎన్ని రోజుల సెలవు కోరెను?)
उत्तर:
सुरेश ने तीन दिन की छुट्टी माँगी। (సురేష్ మూడు రోజుల సెలవు కోరెను.)

प्रश्न 3.
सुरेश किस कक्षा का छात्र है? (సురేష్ ఏ తరగతి విద్యార్థి?)
उत्तर:
सुरेश सातवीं कक्षा का छात्र है। (సురేష్ 7వ తరగతి విద్యార్థి.)

पढ़िए

अ) जोड़ी बनाइए।

आ) पाठ के आधार पर वाक्यों के सही क्रम को पहचानकर क्रम संख्या कोष्ठक में लिखिए।

1. छुट्टी देने की कृपा करें। [ 5 ]
2. मुझे दो दिनों से बुखार है। [ 2 ]
3. मैं सातवीं कक्षा का छात्र हूँ। [ 1 ]
4. मैं अस्पताल जाना चाहता हूँ। [ 3 ]
5. मैं पाठशाला नहीं आ सकता। [ 4 ]

इ) सही वर्तनी वाले शब्दों पर गोला “O” बनाइए।

ई) नीचे दिये गये वाक्यों में चित्रों से संबंधित शब्दों पर “O” गोला बनाइए।

लिखिए

अ) नीचे दिये गये प्रश्नों के उत्तर छोटे – छोटे वाक्यों में लिखिए।
క్రింది ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు చిన్న – చిన్న వాక్యములలో వ్రాయండి.

1. सुरेश ने किसको पत्र लिखा? (సురేష్ ఎవరికి ఉత్తరం వ్రాసెను?)
उत्तर:
सुरेश ने अपनी पाठशाला के प्रधानाध्यापक के नाम पत्र लिखा।
(సురేశ్ తన పాఠశాల ప్రధానోపాధ్యాయునికి ఉత్తరము వ్రాసెను.)

2. पत्र का विषय क्या है? (ఉత్తరంలోని విషయము ఏమిటి?)
उत्तर:
पत्र का विषय यह है कि सुरेश दो दिनों से बुखार है। वह अस्पताल जाना चाहता है। इस कारण उसे तीन दिन की छुट्टी चाहिए।
(ఉత్తరంలోని విషయము ఏమిటంటే సురేశ్ కు రెండు రోజుల నుండి జ్వరముగా వున్నది. అందువలన అతడు ఆసుపత్రికి వెళ్ళకోరుచుండెను. ఈ కారణముగా అతనికి మూడు రోజులు సెలవు కావలెను.)

आ) नीचे दिये गये प्रश्न का उत्तर पाँच – छह वाक्यों में लिखिए।
క్రింద ఇవ్వబడిన ప్రశ్నకు సమాధానము 5 -6 వాక్యములలో వ్రాయండి.

आप अपनी बहन की शादी में जाना चाहते हैं। इसलिए तीन दिन की छुट्टी माँगते हुए प्रधानाध्यापक के नाम पर पत्र लिखिए।
(మీరు తమ సోదరి వివాహమునకు వెళ్ళకోరుచుండిరి. అందువలన మూడు రోజులు సెలవు కోరుతూ మీ ప్రధానోపాధ్యాయునికి ఉత్తరం వ్రాయండి.)
उत्तर:

इ) उचित शब्दों से खाली जगह भरिए।

1. सुरेश सातवीं कक्षा में पढ़ता है। (तीसरी / सातवीं)
उत्तर:
सातवीं

2. मुझे दो दिन से ………. है। (बुखार / हैजा)
उत्तर:
बुखार

3. मैं ………….. जाना चाहता हूँ। (मंदिर/ अस्पताल)
उत्तर:
अस्पताल

4. मैं ……. नहीं आ सकता। (घर / पाठशाला)
उत्तर:
पाठशाला

5. मुझे ……….. दिन की छुट्टी दीजिए। (सात / तीन)
उत्तर:
तीन

ई) चित्र देखकर पाठ संबंधी वाक्य लिखिए।

उत्तर:

उ) पत्र के प्रारूप के अनुसार नीचे दिये गये शब्दों को उनके सही स्थान पर लिखिए।
• आपका आज्ञाकारी
• सेवा मे
• पता
• स्थान
• विषय
• धन्यवाद
• महोदय
• दिनांक

उत्तर:

ऊ) वर्ण विच्छेद कीजिए।

1. छुट्टी : छ् + उ + ट् + ट् + ई
2. पत्र : …………………….
उत्तर:
प् + अ + त् + र् + अ

3. महोदय : ……………………..
उत्तर:
म् + अ + इ + ओ + द् + अ + य् + अ

4. प्रधानाध्यापक : ……………………..
उत्तर:
प् + र् + अ + ध् + आ + न् + आ + ध् + य् + आ + प् + अ + क् + अ

5. कृपा : …………………………..
उत्तर:
क् + ऋ + प् + आ

भाषांश

अ) अंत्याक्षरी विधि के अनुसार नीचे दिये गये शब्दों के आधार पर चार शब्द बनाइए।

उत्तर:

आ) पर्यायवाची शब्द लिखिए।

1. आज्ञाकारी : विनम्र, आज्ञापालक
2. कक्षा : …………………..
उत्तर:
दर्जा, वर्ग

3. दिनांक : ……………………..
उत्तर:
तिथि, तारीख

4. कृपा : ………………………
उत्तर:
करुणा, दया

5. छुट्टी : …………………….
उत्तर:
अवकाश, विश्राम

इ) विलोम शब्द लिखिए।

1. सरकारी × गैर सरकारी
2. रात × दिन
3. आना × जाना
4. आज्ञा × अवज्ञा
5. लेना × देना

सृजनात्मकता

आ) परियोजना कार्य :

पत्र के विभिन्न रूपों को कक्षा में दिखाइए। (ఉత్తరముల యొక్క విభిన్న రూపాలను తరగతి గదిలో ప్రదర్శించింది.)
उत्तर:
पत्र के मुख्यतः दो रूप हैं – जैसे
1) औपचारिक पत्र तथा
2) अनौपचारिक पत्र

1) औपचारिक पत्र :
औपचारिक पत्रों के अंतर्गत 1) प्रार्थना पत्र 2) व्यावसायिक पत्र 3) सरकारी पत्र 4) कार्यालयी पत्र 5) विभिन्न विभागों के नाम पत्र 6) संपादक को पत्र आदि आते हैं।

अनौपचारिक पत्र :
अनौपचारिक पत्रों में 1) व्यक्तिगत पत्र 2) पारिवारिक पत्र 3) निमंत्रण पत्र आदि आते हैं। व्यक्तिगत पत्रों के अंतर्गत i) बधाई पत्र ii) धन्यवाद पत्र iii) शुभकामना पत्र iv) संवेदना पत्र v) सूचना तथा vi) सद्भावना पत्र आदि आते हैं।

इ) अनुवाद कीजिए।

1. छात्र खत लिखता है।
उत्तर:
విద్యార్థి ఉత్తరం వ్రాయును.

2. हमारी पाठशाला में दीवार – पत्रिका है।
उत्तर:
మా పాఠశాల (బడి)లో గోడపత్రిక కలదు.

3. हम सब गीत गाते हैं।
उत्तर:
మేమందరము పాట పాడెదము.

4. हमारे घर के पास डाकघर है।
उत्तर:
మా ఇంటి దగ్గర తపాలా కార్యాలయము కలదు.

5. डाकिया चिट्ठी लाता है।
उत्तर:
తపాలా బంట్రోతు ఉత్తరం తెస్తాడు.

व्याकरणांश

शब्द के जिस रूप से एक या अनेक का बोध होता हो, उसे ‘वचन” कहते हैं।
जिस शब्द से एक का बोध होता है उसे “एक वचन” कहते हैं।
जिस शब्द से दो या दो से अधिक का बोध होता है उसे ‘बहु वचन” कहते हैं।

अ) निम्न लिखित गद्यांश में बहु वचन शब्दों को रेखांकित कीजिए।

हम सातवीं कक्षा के छात्र हैं। हमारी पाठशाला में छात्राएँ और छात्र पढ़ते हैं। हमारी पाठशाला में दस कक्षाएँ हैं। लड़कियाँ और लड़के मैदान में खेलते हैं। ग्रंथालय में कई प्रकार की पुस्तकें हैं।
उत्तर:
हम सातवीं कक्षा के छात्र हैं। हमारी पाठशाला में छात्राएँ और छात्र पढ़ते हैं। हमारी पाठशाला में दस कक्षाएँ हैं। लड़कियाँ और लड़के मैदान में खेलते हैं। ग्रंथालय में कई प्रकार की पुस्तकें हैं।

आ) नीचे दी गयी तालिका के आधार पर चार – पाँच वाक्य लिखिए।

उदा : अ) मैं फुटबॉल खेलता हूँ। (एकवचन)
आ) हम फुटबॉल खेलते हैं। (बहुवचन)
उत्तर:
1. अ) यह फुटबॉल खेलता है।
आ) ये फुटबॉल खेलते हैं।

2. अ) वह फुटबॉल खेलता है।
आ) वे फुटबॉल खेलते हैं।

3. अ) मैं फुटबॉल खेलती हूँ।
आ) हम फुटबॉल खेलते हैं।

4. अ) यह फुटबॉल खेलती है।
आ) ये फुटबॉल खेलती हैं।

अध्यापकों के लिए सूचना : ఉపాధ్యాయులకు సూచన :

पत्र के विविध प्रकारों के बारे में जानकारी दीजिए।
(ఉత్తరం యొక్క వివిధ రకాల గురించి తెలియజేయండి.)
उत्तर:
पत्र के मुख्यतः दो रूप हैं – जैसे 1) औपचारिक पत्र तथा 2) अनौपचारिक पत्र

त्याकरणांश (వ్యాకరణాంశాలు)

लिंग बदलिए (లింగములను మార్చండి)

प्रधानाध्यापक – प्रधानाध्यापिका।
अध्यापक – अध्यापिका
छात्र – छात्रा
शिष्य – शिष्या
पुत्रवान – पुत्रवती
शिक्षक – शिक्षिका
अनुज – अनुजा
स्वामी – स्वामिनी
हितकारी – हितकारिणी
दाता – दात्री
धनवान – धनवती
सुत – सुता
दुल्ह – दुल्हन
वीर – वीरांगना
दर्शक – दर्शिका
वृद्ध – वृद्धा
दास – दासी
महोदय – महोदया

वचन बदलिए (వచనములను మార్చండి)

भावना – भावनाएँ
पत्र – पत्र
सूचना – सूचनाएँ
प्रणाम – प्रणाम
पाठशाला – पाठशालाएँ
कक्षा – कक्षाएँ
छुट्टी – छुट्टियाँ
सेवा – सेवाएँ
महोदय – महोदय
अस्पताल – अस्पताल
लडकी – लडकियाँ
दिन – दिन
घर – घर
विषय – विषय
लड़का – लडके
डिब्बे – डिब्बा
पाठ – पाठ

विलोम शब्द (వ్యతిరేక పదములు)

अपना × पराया
देना × लेना
छोटा × बडा
ऊँचा × नीचा
सरकारी × गैर सरकारी
अच्छा × बुरा
जाना × आना
बहुत × कम
तेज × धीरे
अमीर × गरीब
दूर × पास
धनी × निर्धनी

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

बुखार = ज्वर, జ్వరము, fever
छुट्टी = अवकाश, సెలవు, leave
महोदय = महाशय, మహోదయా, sir
कृपा = दया, దయ, kindness
आज्ञाकारी = विनम्र, విధేయత, obedient
कक्षा = वर्ग, తరగతి, classroom
अध्यापक = गुरु, ఉపాధ్యాయుడు, teacher
प्रणाम = नमस्कार, నమస్కారములు, bow
छात्र = विद्यार्थी, విద్యార్ధి, student
अस्पताल = दवाखाना, ఆసుపత్రి, hospital
कारण = वजह, కారణం, cause

अध्यापक या अध्यापिका निम्न लिखित शब्दों को श्रुत लेख के रूप में लिखवायें। छात्र अपनी-अपनी नोट पुस्तकों में लिखेंगे। अध्यापक या अध्यापिका इन्हें जाँचे।
ఉపాధ్యాయుడు లేదా ఉపాధ్యాయిని క్రింద వ్రాయబడిన శబ్దములను శ్రుతలేఖనంగా డిక్టేట్ చేయును. విద్యార్థులు వారి వారి నోట్ పుస్తకాలలో వ్రాసెదరు. ఉపాధ్యాయుడు లేదా ఉపాధ్యాయిని వాటిని దిద్దెదరు.

SCERT AP Board 7th Class Telugu Guide Answers 5th Lesson పద్య పరిమళం Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Telugu 5th Lesson Questions and Answers పద్య పరిమళం

7th Class Telugu 5th Lesson పద్య పరిమళం Textbook Questions and Answers

వినడం – అలోచించి మాట్లాడడం

ప్రశ్న 1.
చిత్రాన్ని గమనించండి. చిత్రంలో ఎవరెవరున్నారు?
జవాబు:
చిత్రంలో గురువుగారు, శిష్యులు ఉన్నారు.

ప్రశ్న 2.
మీకు తెలిసిన ఇలాంటి నీతి పద్యాలు చెప్పండి. (వ్రాయండి)
జవాబు:
1) దొరలు దోచలేరు దొంగలెత్తుకపోరు
భ్రాతృజనము వచ్చి పంచుకోరు
విశ్వ వర్ధనంబు విద్యాధనంబురా
లలిత సుగుణ జాల తెలుగుబాల

2) అల్పుడెపుడు పల్కు నాడంబరముగాను
సజ్జనుండు పల్కు చల్లగాను
కంచు మ్రోగునట్లు కనకంబు మ్రోగునా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

ప్రశ్న 3.
మీకు తెలిసిన శతక కవుల పేర్లు చెప్పండి. (వ్రాయండి)
జవాబు:
బద్దెన, వేమన, కవి చౌడప్ప, ఏనుగు లక్ష్మణకవి, నార్ల చిరంజీవి, బమ్మెర పోతన మొదలగువారు.

Improve Your Learning (అభ్యసనాన్ని మెరుగుపరచుకుందాం)

అవగాహన – ప్రతిస్పందన

ప్రశ్న 1.
పాఠంలోని పద్యాలను రాగంతో, భావానికి తగినట్లుగా పాడండి.
జవాబు:
స్పష్టమైన ఉచ్చారణతో భావయుక్తంగా, సంధి సమాస పదాలను విడదీస్తూ ఒకసారి, కలిపి రెండుసార్లు, స్వల్పరాగంతో ఉపాధ్యాయులు పద్యపఠనం చేస్తారు. దానిని విద్యార్థులు జాగ్రత్తగా గమనించాలి. ఉపాధ్యాయుడు పద్యం చెబుతుంటే చెప్పాలి. దోషాలు సవరించుకోవాలి. తప్పులు లేకుండా స్పష్టంగా మీ ఉపాధ్యాయుని వలె మీరూ సొంతంగా చదవాలి.

ప్రశ్న 2.
మానవ జీవితంలో ధనం యొక్క అవసరాన్ని గురించి మీ మాటల్లో చెప్పండి.
జవాబు:
ధనం వలన స్నేహాలు పెరుగుతాయి. ధనం వలన స్నేహితులూ ఎక్కువైతారు. విరోధాలు పెరుగుతాయి. విరోధులూ ఏర్పడతారు. ధనం వలన సభలలో గౌరవం, గొప్పతనం పెరుగుతుంది. ఎంతమంచి గుణాలు కలవారికైనా ధనం వలన మాత్రమే పైన చెప్పినవన్నీ ఏర్పడతాయి.

ప్రశ్న 3.
వృద్ధులకు సేవ చేయవలసిన అవసరాన్ని గురించి మీ మాటల్లో చెప్పండి.
జవాబు:
వృద్ధులకు సేవ చేస్తే పండితులకు కూడా మనపై ప్రేమ కలుగుతుంది. మెచ్చుకొంటారు. బుద్ధిమంతుడంటారు. – మహాజ్ఞాని అంటారు. పవిత్రమైన చరిత్ర కలవాడంటారు. మంచి ధర్మాత్ముడంటారు. మన కీర్తి, జ్ఞానం, బుద్ధి, పవిత్రత, ధర్మ బుద్ధి పెరగాలంటే వృద్ధులకు సేవ చేయాలి.

ప్రశ్న 4.
కింది పద్యం చదివి భావం రాయండి.
జవాబు:
చందమామ ఇచ్చు చల్లని వెన్నెల
తేనెటీగ ఇచ్చు తీపి మధువు
మనిషివైన నీవు మరిఏమి తక్కువ
మంచిమాట లెపుడు మరువవద్దు !

భావం :
చందమామ చల్లని వెన్నెలనిస్తుంది. తేనెటీగ తియ్యని తేనెనిస్తుంది. నీవు మనిషివి. తక్కువ వాడవు కాదు. చల్లని, తియ్యని మాటలు మాట్లాడడం మరచిపోకు.

వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

అ) కింది ప్రశ్నలకు నాలుగైదు వాక్యాలలో జవాబులు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
క్షమ వలన ఎలాంటి ప్రయోజనాలు కలుగుతాయి?
జవాబు:
క్షమ వలన సంపద కలుగుతుంది. మంచి మాట (విద్య) వస్తుంది. సౌఖ్యాలన్నీ కలుగుతాయి. దయామయుడైన శ్రీహరి మెప్పును కూడా క్షమ వలన పొందవచ్చును.

ప్రశ్న 2.
వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి జ్ఞానవంతుని లక్షణాన్ని గురించి ఏమని చెప్పారు?
జవాబు:
ఇతరులను తిడితే మన నోరు పాపంతో బురద ప్రదేశంగా మారుతుంది. పెద్దలను స్తుతిస్తే నోరు పవిత్రం అవుతుంది. కనుక జ్ఞానవంతుడు తన నోటితో మంచి మాటలనే మాట్లాడతాడని వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామి జ్ఞానవంతుని లక్షణాన్ని గురించి చెప్పారు.

ప్రశ్న 3.
వృద్ధులను ఎందుకు సేవించాలి?
జవాబు:
వృద్ధులకు సేవ చేస్తే పండితులకు కూడా మనపై ప్రేమ కలుగుతుంది. మెచ్చుకొంటారు. బుద్ధిమంతుడంటారు. ఈ – మహాజ్ఞాని అంటారు. పవిత్రమైన చరిత్ర కలవాడంటారు. మంచి ధర్మాత్ముడంటారు. మన కీర్తి, జ్ఞానం, బుద్ధి, పవిత్రత, ధర్మ బుద్ధి పెరగాలంటే వృద్ధులకు సేవ చేయాలి.

ప్రశ్న 4.
సత్యవాక్కువలన కలిగే ప్రయోజనాలు ఏవి?
జవాబు:
సత్యం మాట్లాడడం వలన కీర్తి పెరుగుతుంది. సత్యం మాట్లాడడం వలన జన్మ వలన వచ్చిన అజ్ఞానం నశిస్తుంది. సత్యం వలన మన స్వభావం స్థిరంగా ఉంటుంది. అందుచేత సత్యవాక్కుతో సమానమైన వ్రతం లేదు.

ఆ) కింది ప్రశ్నలకు 8 నుండి 10 వాక్యాలలో జవాబులు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
“బాధలోర్చుకున్న భవిత వర్ధిల్లురా”? అనే విషయాన్ని కవి ఎలా తెలియజేశారు?
జవాబు:
బంగారం అగ్నిలో కాలుతుంది. సుత్తి దెబ్బలను భరిస్తుంది. మంచి ఆభరణంగా తయారౌతుంది. మెరిసిపోతుంది. అలాగే భవిష్యత్తు బాగుండాలంటే బాధలను ఓర్చుకోవాలి. అని కవిగారు చెప్పారు. బంగారం అగ్నికి భయపడినా, సుత్తి దెబ్బలకు భయపడినా ఆభరణంగా తయారవ్వదు. అందరినీ ఆకర్షించేటంత మెరుపును సంపాదించలేదు కదా ! అలాగే భవిష్యత్తు బాగుండాలంటే బాధలకు భయపడకూడదు. ఓర్చుకోవాలి, అని కవిగారి భావన.

ప్రశ్న 2.
“రాగిపై పూసిన బంగారం చెదిరిపోవును” అని కవి అనడంలో ఆంతర్యం ఏమిటి?
జవాబు:
బంగారం వస్తువుగా తయారవ్వాలంటే కొద్దిగా రాగి కలపాలి. బంగారం విలువైనది. రాగికి విలువ తక్కువ. రాగి పైన బంగారం పూత వేస్తే అదంతా బంగారమే అనిపిస్తుంది. కానీ, కొంతకాలానికి ఆ విలువైన బంగారు పూత పోతుంది. విలువ తక్కువైన రాగి బయట పడిపోతుంది.

అలాగే తప్పు పనిని చేసి, దానిని నేర్పుగా కప్పి పుచ్చినా కొద్దికాలమే దాగుతుంది. ఎప్పటికైనా తప్పు బయటపడి పోతుంది. తప్పుచేసినపుడు అంగీకరించాలి. అప్పుడు గౌరవం నిలబడుతుందని కవి భావన.

ప్రశ్న 3.
మహాత్ములకు ఉండవలసిన సహజ లక్షణాలు ఏవి?
జవాబు:
మహాత్ములకు సంపద లేకపోయినా, బంగారు ఆభరణాలు లేకపోయినా పరవాలేదు. వారి చేతులకు నిత్యం – దానం చేసే గుణం ఉండాలి. నోటితో నిజం మాత్రమే చెప్పాలి. గురువుల పాదాలకు నమస్కరించే శిరస్సు ఉండాలి. జబ్బలలో మొక్కవోని బలం ఉండాలి. మనసులో మంచి నడత ఉండాలి. చెవులు మంచి విద్యలను వినాలి. ఇవి మహాత్ములకు సహజంగా ఉండాలి. ఉంటాయి. అందుకే అవే వారికి మంచి కాంతివంతమైన ఆభరణాలని కవిగారు చెప్పారు.

ప్రశ్న 4.
ఈ పాఠంలోని పద్యాల ఆధారంగా మీరు నేర్చుకున్న మంచి లక్షణాలను రాయండి.
జవాబు:
ఓర్పు వలన సంపద కలుగుతుంది. మంచి చదువు వస్తుంది.. సౌఖ్యాలు కలుగుతాయి. దయామయుడైన విష్ణువు కూడా ఓర్పుగల వారిని మెచ్చుకొంటాడు. కనుక ఓర్పుతో ఉండాలి. ధనం వలన స్నేహం, వైరం, కీర్తి కలుగుతుంది. వృద్ధులను సేవించాలి. పరులను తిట్టకూడదు. పెద్దలను కీర్తించాలి. సత్యమునే మాట్లాడాలి. గురుభక్తి కలిగి ఉండాలి. వినయం కలిగి ఉండాలి. విద్యలపై నమ్మకం ఉండాలి. నిరంతరం అభ్యాసం చేయాలి. నేర్చుకొన్న దానిని జ్ఞాపకం ఉంచుకోవాలి. పునశ్చరణ చేయాలి.

భవిష్యత్తు బాగుండాలంటే బాధలకు భయపడకూడదు. ఓర్చుకోవాలి. తప్పును కప్పి పుచ్చుకోకూడదు. నిత్యం దానాలు చేయాలి. నిజం పలకాలి. గురువులకు భక్తితో నమస్కరించాలి, బలంగా ఉండాలి. మంచి ప్రవర్తన కలిగి ఉండాలి.

ఈ విధంగా ఈ పాఠంలోని పద్యాల ఆధారంగా చాలా మంచి లక్షణాలను నేర్చుకొన్నాం.

భాషాంతాలు

అ) కింది వాక్యాలను చదవండి. గీతగీసిన పదాలకు అర్థాలు రాయండి.
ఉదా : మనిషికి ధనంపై మోహం ఉండరాదు.
మోహం = కోరిక

1. క్షమ వలన సిరి లభిస్తుంది.
క్షమ = ఓర్పు

2. స్నేహితులతో వైరం మంచిదికాదు.
వైరం = విరోధం

3. తామరలు పంకిలం నుండి వికసిస్తాయి.
పంకిలం = బురద ప్రదేశం

4. భాస్కరుడు లోకానికి వెలుగునిస్తాడు.
భాస్కరుడు = సూర్యుడు

ఆ) కింది వాక్యాలలో సమానార్థక పదాలను (పర్యాయ పదాలు) గుర్తించి రాయండి.

1. కరముతో అన్నం తింటాము. హస్తములో జాతక రేఖలుంటాయి.
చేయి = కరము, హస్తము

2. ధనమే అన్నింటికీ మూలం. సంపద లేక పేదలు ఆకలితో పస్తులుంటున్నారు.
సిరి = ధనము, సంపద

3. ఆడపిల్ల చదువు అవనికే వెలుగు. భూకంపం వల్ల పుడమి కుంగుతుంది.
భూమి = అవని, పుడమి

4. కంసాలి పసిడితో ఆభరణాలు చేస్తాడు. ఆడవారికి పుత్తడిపై మమకారం ఎక్కువ.
కనకం = పసిడి, పుత్తడి

ఇ) కింది పదాలకు వ్యతిరేక పదాలను రాయండి.
ఉదా : పాపం × పుణ్యం

1. ధర్మం × అధర్మం
2. సురులు × అసురులు
3. విద్య × అవిద్య
4. చెడు × మంచి

ఈ) కింది ప్రకృతి – వికృతి పదాలను జతపరచండి.

జవాబు:

పదకేళి

ఉ) కింది పదపట్టిక ఆధారంగా శతకాలను, శతక కర్తలను గుర్తించండి. వాటి చుట్టూ గీతగీసి ఖాళీలలో రాయండి.

ఉదా : పక్కి అప్పల నరసయ్య రాసిన శతకం?
జవాబు:
కుమార

1. ధూర్జటి రాసిన శతకం?
జవాబు:
కాళహస్తీశ్వర

2. వీరబ్రహ్మం గారు రాసిన శతకంలోని మకుటం
జవాబు:
కాళికాంబ

3. మారద వెంకయ్య రాసిన శతకం?
జవాబు:
భాస్కర

4. తెలుగుబాల శతక కర్త?
జవాబు:
కరుణశ్రీ

5. కంచర్ల గోపన్న రాసిన శతకం?
జవాబు:
దాశరథి

6. సుమతీ శతకం రాసిందెవరు?
జవాబు:
బద్దెన

7. నార్ల చిరంజీవి రాసిన శతకం?
జవాబు:
తెలుగుపూలు

8. సిరిసిరి మువ్వ శతక కర్త?
జవాబు:
శ్రీ శ్రీ

9. కాళికాంబ సప్తశతి శతక మకుటంలోని పక్షి?
జవాబు:
హంస

10. సుభాషిత రత్నావళి కర్త పేరులోని జంతువు?
జవాబు:
ఏనుగు

వ్యాకరణాంశాలు

అ) కింద విడదీసిన పదాలను కలిపి రాయండి.
ఉదా : జనులు + ఎల్ల = జనులెల్ల
1. దెబ్బలకు + ఓర్చి = దెబ్బలకోర్చి
2. సొమ్ములు + అగుచు = సొమ్ములగుచు
3. సూర్యుడు + ఒక = సూర్యుడొక
4. బాధలు + ఓర్చుకున్న = బాధలోర్చుకున్న

పైన విడదీసిన పదాలలో మొదటి పదం చివర ‘ఉ’ ఉంది. రెండవ పదం (పర పదం) మొదట ‘అ, ఇ, ఎ’. వంటి అచ్చులున్నాయి. ఇలా ‘ఉ’ కారానికి అచ్చులు పరమైతే సంధి తప్పక జరిగి ‘ఉకార సంధి’ రూపాలు : ఏర్పడుతాయి.

కింది పదాలను విడదీసి, సంధి పేరు రాయండి.
ఉదా : సౌఖ్యములెల్లన్ = సౌఖ్యములు + ఎల్లన్ (ఉకార సంధి)

1. పంకిలమౌను = పంకిలము + ఔను (ఉకార సంధి)
2. కార్యములెల్ల = కార్యములు + ఎల్ల (ఉకార సంధి)

ఆ) కింది విడదీసిన పదాలను కలిపి రాయండి.
ఉదా : శుద్ది + అగును = శుద్ధియగును

1. లేని + అప్పుడున్ = లేనియప్పుడున్, లేనప్పుడున్
2. మూసిన + అంతటన్ = మూసినంతటన్, మూసినయంతటన్
3. ప్రేమ + ఒసంగ = ప్రేమొసంగ, ప్రేమయొసంగ
4. ముట్టక + ఉండదదేట్లు = ముట్టకుండదదెట్లు, ముట్టకయుండదదెట్లు

పైన విడదీసిన పదాలలో మొదటి పదం చివర ‘అ, ఇ’ వంటి అచ్చులున్నాయి. రెండవ పదం (పర పదం) మొదట అ, ఉ, ఒ వంటి అచ్చులు ఉన్నాయి. ఇక్కడ పూర్వ, పర పదాల మధ్య సంధి జరగనప్పుడు ‘య్’ ఆగమంగా వచ్చి ‘యడాగమ సంధి’ రూపాలు ఏర్పడుతాయి.

ఇ) కింది పదాలను విడదీసి సంధి పేరు రాయండి.
ఉదా : కాళికాంబ = కాళిక + అంబ (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)

1. గురూపదేశం = గురు + ఉపదేశం (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
2. చరణాభివాదనం = చరణ + అభివాదనం (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
3. విద్యార్థి = విద్యా + అర్థి (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
4. ఋషీశ్వరుడు = ఋషి + ఈశ్వరుడు (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)

పైన విడదీసిన పదాలు. సంస్కృత పదాలు, వాటిని గమనించండి. మొదటి పదాల చివర ‘అ, ఇ, ఉ’ లలో ఏదో ఒకటి ఉంది. రెండవ పదాల మొదట కూడా అవే అచ్చులు (ఉ – ఉ, అ – అ, అ – అ, ఇ – ఈ) ఉన్నాయి కదా ! మొదటి పదం చివర, రెండవ పదం మొదట (అ, ఇ, ఉ, ఋ) లలో ఒకే అచ్చు ఉంటే అవి కలిసినపుడు దీర్ఘం వస్తుంది. గమనించండి.

1. (ర్) + ఉ = ర్ ఊ = రూ
2. (ణ్) అ + అ = ణ్ ఆ = ణా
3. (ద్‌య్) ఆ + అ = య్ ఆ = ద్యా
4. (ష్) ఇ + ఈ = ష్ ఈ = షీ

ఏర్పడ్డాయి కదా ! దీనిని సవర్ణదీర్ఘ సంధి అంటారు. ఎందుకంటే సవర్ణములు అంటే అవే అక్షరాలు మొదటి పదం చివర, రెండవ పదం మొదట ఉండి, అవి కలసి వాని దీర్ఘాలుగా ఏర్పడ్డాయి కనుక.

ఈ) కింద గీతగీసిన పదాలలోని ప్రత్యయాలను గుర్తించి, ఏ విభక్తులో రాయండి.
ఉదా : వృద్ధ జనుల యొక్క సేవ = షష్ఠి విభక్తి

1. పరులను తిట్ట నోరు = ద్వితీయా విభక్తి
2. సుత్తి దెబ్బలకు ఓర్చి = షష్ఠీ విభక్తి
3. గురువు యందు భక్తి = సప్తమీ విభక్తి
4. ఓ ఆంధ్ర పుత్రుడా ! మేలుకో = ఓ – సంబోధన ప్రథమా విభక్తి
5. విద్య చేత వర్థిల్లుము = తృతీయా విభక్తి
6. వృక్షము అవనిని రక్షించును = ప్రథమా విభక్తి
7. క్షమ వలన సిరి కలుగును = పంచమీ విభక్తి
8. పరుల కొరకు జీవించుము = చతుర్డీ విభక్తి

ఉ) కింది వాక్యాలను చదవండి. గీతగీసిన పదాలను విడదీసి రాయండి.

1. మాయమ్మ వంట రుచికరంగా చేస్తుంది.
2. దుక్కిటెద్దు రంకె వేసింది.
3. పిల్లల మనసు చిగురుటాకు వంటిది.
4. సుమతి గుణవంతురాలు.
5. గంగవ్వ బీదరాలు.
ఉదా : బీదరాలు = బీద + (ర్) ఆలు
1. మాయమ్మ = మా + (య్) అమ్మ
2. దుక్కిటెద్దు = దుక్కి + (ట్) ఎద్దు
3. చిగురుటాకు చిగురు + (ట్) ఆకు
4. గుణవంతురాలు = గుణవంత + (ర్) ఆలు

పై ఉదాహరణల్లో పూర్వ పర స్వరాలకు మధ్యలో య్ -ట్ – ర్ లు అదనంగా వచ్చి చేరుతున్నాయి. ఇలా చేరడాన్ని ‘ఆగమం’ అంటారు.

ఆదేశం

ఊ) కింది వాక్యాలను చదవండి. గీత గీసిన పదాలను విడదీయండి.

1. తల్లిదండ్రులకు కష్టం కలిగించరాదు.
2. సుధ సంతలో కూరగాయలు కొన్నది.
3. రాజుకు గుఱ్ఱపుకళ్ళెం దొరికింది.
4. కరోనా సోకకుండా ఉండాలంటే కాలుసేతులు శుభ్రంగా కడుక్కోవాలి.

ఉదా : తల్లిదండ్రులు = తల్లి + తండ్రి + (లు)

1. కూరగాయలు = కూర + కాయ + (లు)
2. గుఱ్ఱపుకళ్ళెం = గుఱ్ఱము + కళ్లెం
3. కాలుసేతులు = కాలు + చేయి + తి + తు + (లు)

పై ఉదాహరణలలో పూర్వ, పర పదాలు కలిసినప్పుడు ఒక అక్షరాన్ని తొలగించి వేరొక అక్షరం వచ్చి చేరింది. ఇలా ఒక అక్షరం స్థానంలో మరో అక్షరం రావడాన్ని ‘ఆదేశం’ అంటారు.

చతుర్థి విభక్తి

ఋ) కింది పట్టికను గమనించండి. పట్టిక ఆధారంగా జతపరచి రాయండి.

ఉదా : తిండి గింజల కొరకు పావురాలు నేలపై వాలాయి.

1. వంట కొరకు = వంట కొఱకు కట్టెలు కొట్టబడినవి.
2. గాలి కొరకు = గాలి కొఱకు కిటికీలు తెరిచారు.
3. వామనుని కొరకు = వామనుని కొఱకు బలి మూడడుగుల నేల దానం చేశాడు.
4. సూర్యోదయం కొరకు = సూర్యోదయం కొలుకు, పద్మాలు వేచి ఉన్నాయి.
5. దశరథుడు పుత్రసంతానం కొరకు = దశరథుడు పుత్రసంతానం కొలకు పుత్రకామేష్టి యాగం చేశాడు.

పై వాక్యాలలో ‘కొరకు’ ప్రత్యయం పదాల మధ్య చేరింది. ఈ విధంగా “కొరకున్, కై” అనే ప్రత్యయాలు చేరితే దానిని చతుర్థి విభక్తి అంటారు. పనిని ఉద్దేశించి చేసే క్రియలు కలిగిన వాక్యాలలో ఈ ‘చతుర్థి విభక్తి’ వస్తుంది. ఆధునిక కాలంలో ‘కొరకు’ ప్రత్యయానికి బదులు ‘కోసం’ అనే పదాన్ని వాడుతున్నారు.

ప్రాజెక్టుపని

శతక కవులకు సంబంధించిన విషయాలను సేకరించి కింది పట్టికను తయారుచేయండి.
జవాబు:

చమత్కార పద్యం

చలన శక్తి గలదు జంతువు గాదది
చేతులెపుడు తిప్పు శిశువు గాదు
కాళ్ళు లేవు సర్వకాలంబు నడచును
దీని భావమేమి తిరుమలేశ !

వివరణ :
ఇది పొడుపు కథ. తెలుగు సాహిత్యంలో ప్రత్యేకస్థానం ఉన్న వీటి సృష్టికర్తలు పల్లె ప్రజలే. కాలక్షేపం కోసం అడిగే చిన్న చిన్న ప్రశ్నలను “పొడుపు కథలు” అంటారు.

భావం :
కదిలే శక్తి ఉన్నా ఇది ప్రాణికాదు. పసిపిల్లల్లాగా చేతులు కదుపుతుంది కాని ఇది శిశువు కాదు. కాళ్ళు లేవు కాని 24 గంటలూ నడుస్తూనే ఉంటుంది. దీని అర్థం ఏమి ఓరి దేవుడా ! (తిరుమలేశ)
జవాబు:
గడియారం :
(కాలాన్ని / సమయాన్ని తెలపటానికి గడియారంలోని ముల్లులు తిరుగుతూనే ఉంటాయి. కదిలే శక్తి ప్రాణులకే ఉంటుంది. గడియారంలోని ముల్లులు కదులుతున్నా గడియారం ప్రాణికాదు కదా !)

మీకు తెలుసా?

శౌరి
శ్రీకృష్ణుని తండ్రి వసుదేవుడు. వసుదేవుని తండ్రి శూరుడు. శ్రీకృష్ణుడు శూరుని మనువడు కాబట్టి ఆయనకు – ‘శారి’ అని పేరు వచ్చింది.

భవమోహపాశములు
‘భవము’ అనగా పుట్టుక, ఉనికి అని, ‘మోహము’ అనగా వలపు, భ్రాంతి అని, ‘పాశము’ అనగా త్రాడు, . బంధము అని అర్థాలు. ఈ మూడింటిని కలిపి భవమోహపాశములు అంటున్నారు. పుట్టుకతో వచ్చే కోరిక సంబంధ బాంధవ్యాలను ‘భవమోహపాశములు’ అంటారు.

కవుల పరిచయం

1) పోతన:

కవి పేరు : బమ్మెర పోతన
జననం : క్రీ.శ. 1450లో జనగాం జిల్లాలోని బమ్మెరలో జన్మించారు. 15వ శతాబ్దపు కవి.
తల్లిదండ్రులు : లక్కమాంబ, కేసయ దంపతులు
రచనలు : భోగినీ దండకం, వీరభద్ర విజయం, నారాయణ శతకం, శ్రీమదాంధ్ర మహాభాగవతం.
బిరుదులు : సహజకవి
ప్రత్యేకతలు :
మహా భక్తకవి, తన భాగవతాన్ని నరులకు అంకితం ఇవ్వనని, శ్రీరామునకే అంకితం ఇచ్చాడు. వ్యవసాయం చేసుకొని జీవించాడు. ఎవ్వరి దగ్గరా చేయి చాపని ఆత్మాభిమాని.

2) పక్కి అప్పల నరసయ్య

కవి పేరు : పక్కి అప్పల నరసయ్య
కాలం : 16వ శతాబ్దం
రచనలు : కుమార శతకం, కుమారీ శతకం

3) మారద వెంకయ్య:

కవి పేరు : మారద వెంకయ్య
కాలం : 1550 – 1650 (16వ శతాబ్దం)
నివాసం : శ్రీకాకుళం, విశాఖపట్నం, ప్రాంతాలలో నివసించిన కళింగ కవి.
ప్రత్యేకతలు :
ఈయన ఇంటి పేరును మారయ, మారవి అని కూడా అంటారు. అరసవిల్లి సూర్యదేవాలయం లోని సూర్యభగవానుని సంబోధిస్తూ భాస్కర శతకం వ్రాశాడు. దీనిలో దృష్టాంతాలంకారాలు ఎక్కువగా ఉపయోగించాడు.

4) పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి

కవి పేరు : పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి
జననం : వై.యస్.ఆర్. కడపజిల్లా, కందిమల్లయ్య పల్లెలో క్రీ.శ. 1610లో జన్మించారు. (17వ శతాబ్దం)
తల్లిదండ్రులు : ప్రకృతాంబ, పరిపూర్ణమాచార్యులు దంపతులకు జన్మించారు. వీరపాపమాంబ, వీరభోజయా చార్య దంపతులు పెంచారు.
భార్య : గోవిందమ్మ
కుమార్తె : వీర నారాయణమ్మ
రచనలు : కాలజ్ఞానం, కాళికాంబ హంస కాళికాంబ శతకం. 1693లో సమాధి చెందారు.

5) గువ్వల చెన్నడు

కవి పేరు : గువ్వల చెన్నడు జననం : వై.యస్. ఆర్. కడపజిల్లా, రాయచోటి ప్రాంతం.
ప్రత్యేకతలు : లోకనీతిని, రీతిని పరిశీలించి సమాజ శ్రేయస్సు కోసం శతకం రచించాడు.
రచనలు : గువ్వల చెన్న శతకం
కాలం : 17వ శతాబ్దం

6) ఏనుగు లక్షణకవి:

కవి పేరు : ఏనుగు లక్ష్మణకవి
కాలం : 18వ శతాబ్దం
జననం : తూర్పు గోదావరి జిల్లాలోని పెద్దాపురం
తల్లిదండ్రులు : పేరమాంబ, తిమ్మకవి
రచనలు :
సుభాషిత రత్నావళి, రామేశ్వర మాహాత్మ్యం, విశ్వామిత్ర చరిత్ర, సూర్యశతకం, గంగా మహాత్మ్యం మొదలైన 11 గ్రంథాలను రచించాడు.
ప్రత్యేకతలు :
వీరి ఇంటి పేరు పైడిపాటి. వీరి ముత్తాతగారు పైడిపాటి జలపాతమాత్యుడు. ఆయనకు పెద్దాపురం సంస్థానాధీశులు ఏనుగును బహుమానంగా ఇచ్చారు. అప్పటి నుండీ వీరి ఇంటిపేరు ఏనుగుగా మారింది.

7) చుక్కాకోటి వీరభద్రమ్మ:

కవి పేరు : ‘చుక్కా కోటి వీరభద్రమ్మ
నివాసం : వల్లూరుపాలెం, కృష్ణాజిల్లా
కాలం : 20వ శతాబ్దం
రచన : నగజా శతకం (1940లో అచ్చయింది)

8) గద్దల శాంయూల్ :

కవి పేరు : గద్దల శాంయూల్
కాలం : 20వ శతాబ్దం
రచన : హితోక్తి శతకం

9) జెండామాన్ ఇస్మాయిల్:

కవి పేరు : జెండామాన్ ఇస్మాయిల్
నివాసం : కర్నూలు
రచనలు : లలిత కల్పవల్లి – తెలుగు తల్లి (పద్య సంకలనం), అఖిలలోక మిత్ర – ఆంధ్ర పుత్ర శతకం, సూక్తి సుధా లహరి శతకం
వృత్తి : తెలుగు ఉపాధ్యాయుడు
అవార్డులు :
2002లో జిల్లాస్థాయి, 2003లో రాష్ట్రస్థాయి, 2006లో జాతీయస్థాయి ఉత్తమ ఉపాధ్యాయ అవార్డులు పొందారు.

ప్రత్యేకతలు :
పాఠ్యపుస్తక రచయిత, బాల సాహిత్యానికి, పద్య రచనకు చాలా కృషి చేశారు. ‘మహతి’ సాహితీ సంస్థను నెలకొల్పారు. దానికి కార్యదర్శిగా పనిచేశారు.

కాలం : ఆగస్టు 5, 2020 వరకు జీవించారు. తన 66వ ఏట స్వర్గస్తులయ్యారు.

పద్యాలు – అర్థాలు – భావాలు

1. కం|| క్షమ గలిగిన సిరి గలుగును
క్షమ గలిగిన వాణి గలుగు సౌఖ్యము లెల్లన్
క్షమ గలుగఁ దోన కలుగును
క్షమ కలిగిన మెచ్చు శౌరి సదయుఁడు తండ్రీ ! – ఆంధ్ర మహాభాగవతం
అర్థాలు :
తండ్రీ = ఓ నాన్నా !
క్షమన్ = ఓర్పు
కలిగిన = ఉంటే
సిరి = డబ్బు
కలుగును = కలుగుతుంది
క్షమన్ = ఓర్పు
కలిగిన = ఉంటే
వాణి = మంచిమాట (సరస్వతి)
కలుగు = ఉంటుంది
క్షమన్ = ఓర్పు
కలుగన్ = ఉంటే
తోన = దానితోనే
సౌఖ్యము లెల్లన్ = సౌకర్యాలన్నీ
తెచ్చును = తెస్తుంది
కలుగును = కలుగుతాయి
క్షమన్ = ఓర్పును
కలిగిన = కలిగి ఉంటే
సదయుడు = కరుణామయుడైన
శౌరి = శ్రీహరి
మెచ్చు = మెచ్చుకొంటాడు

భావం :
ఓ తండ్రీ ! ఓర్పు కలిగితే సంపద కలుగుతుంది. మంచిగా మాట్లాడడం (చదువు) వస్తుంది. సౌఖ్యాలన్నీ క్షమతోనే వస్తాయి. కరుణామయుడైన శ్రీహరి కూడా ఓర్పుగల వానిని మెచ్చుకొంటాడని ప్రహ్లాదుడు హిరణ్యకశిపునితో అన్నాడు.

2. కం||| ధనమే మైత్రినిఁదెచ్చును
ధనమే వైరమును దెచ్చు ధనమే సభలన్
ఘనతను దెచ్చును నెంతటి
గొనముల కుప్పలకునైన గువ్వలచెన్నా ! -గువ్వల చెన్న శతకం
అర్థాలు :
గువ్వలచెన్నా = ఓ గువ్వల చెన్నా !
ఎంతటి = ఎంతగొప్ప
గొనముల = గుణాల కుప్పలకునైన = రాశులకు (కలవారికైనా)
ధనమే = డబ్బే
మైత్రినిన్ = స్నేహాన్ని
తెచ్చును తెస్తుంది
ధనమే = డబ్బే
వైరమును = విరోధాన్ని
తెచ్చు = తెస్తుంది
ధనమే = డబ్బే
సభలన్ = కొలువులలో కలిగిన
ఘనతనున్ = గొప్పతనాన్ని కూడా

భావం :
ఓ గువ్వలచెన్నా ! ఎంత గొప్ప గుణవంతుల కైనా ధనమే స్నేహాన్ని పెంచుతుంది. డబ్బే విరోధం తెస్తుంది. సభలలో గొప్పతనాన్ని కూడా డబ్బే తెస్తుంది.

3. కం|| వృద్ధ జన సేవఁజేసిన
బుద్ధి విశేషజ్ఞుడనుచుఁబూత చరితుడున్
సద్ధర్మశాలియని బుధు
లిద్దరఁ బొగడెదరు ప్రేమయెసంగ కుమారా ! – కుమార శతకం
అర్థాలు :
కుమారా ! = ఓ కుమారుడా !
వృద్ధజన = ముసలివారి
సేవన్ = సేవను
చేసిన = చేస్తే
బుద్ధి = తెలివిగలవాడు
విశేషజ్ఞుడు . = అన్నీ తెలిసినవాడు
అనుచున్ = అంటూ
పూత = పవిత్రమైన
చరితుడున్ = చరిత్ర కలవాడు
సత్ = మంచి
ధర్మశాలి = ధర్మాత్ముడు
అని = అని అంటూ
ప్రేమ, ఆప్యాయత
ఎసంగ = అతిశయించగా
ఈ + ధరన్ = ఈ లోకంలో (ఈ భూమిపై)
బుధులు = పండితులు
పొగడెదరు = మెచ్చుకొంటారు

భావం :
ఓ కుమారా ! పెద్దలకు సేవ చేస్తే తెలివైనవాడని, విశేషమైన జ్ఞానం కలవాడనీ, పవిత్రుడనీ, మంచి ధర్మాత్ముడని ఈ భూలోకంలోని పండితులు ప్రేమతో మెచ్చుకొంటారు.

4. ఆ.వె||పరుల దిట్ట నోరు పాప పంకిల మౌను
పెద్దలను నుతింప శుద్ధియగును
నోటి మంచి తనము పాటించు సుజ్ఞాని
కాళికాంబ ! హంస కాళికాంబ ! – కాళికాంబ సప్తశతి
అర్థాలు :
కాళికాంబ = కాళికామాతా !
హంస = పరమాత్మ స్వరూపమైన
కాళికాంబ = ఓ కాళికామాతా !
పరులన్ = ఇతరులను
తిట్ట = తిడితే
నోరు = మననోరు
పాప = పాపముతో
పంకిలము = బురదకల ప్రదేశం
ఔను = అవుతుంది
పెద్దలను = పెద్దవారిని
నుతింప = స్తోత్రము చేస్తే
శుద్ధి = పవిత్రం
అగును = ఔతుంది – అందుకే
సుజ్ఞాని = మంచి జ్ఞానము కలవాడు
నోటి = నోరు యొక్క
మంచితనము = మంచితనాన్ని (మంచిగా మాట్లాడే పద్ధతిని)
పాటించు = ఆచరిస్తాడు

భావం :
కాళికామాతా ! పరమాత్మ స్వరూపిణివైన ఓ కాళికా మాతా ! ఇతరులను తిడితే మన నోరు పాపమనే బురద కల ప్రదేశమౌతుంది. పెద్దలను స్తుతిస్తే పవిత్రం’ ఔతుంది. అందుకే మంచి జ్ఞానము కలవాడెప్పుడూ నోటితో మంచి మాటలనే మాట్లాడతాడు.

5. కం|| సత్యమె యశముకు మూలము
సత్యమె భవమోహపాశ సంసృతి బాపున్
సత్యమె శీలము నిలుపును
సత్యముతో నెట్టివ్రతము చాలదు నగజా – నగజా శతకం
అర్థాలు :
నగజా = హిమాలయ పర్వతం యొక్క కుమార్తెవైన పార్వతీ దేవి !
సత్యమె = నిజం చెప్పడమే
యశముకు = కీర్తికి
మూలము = ప్రధానమైనది
సత్యమె = నిజమైన ప్రవర్తనే (నిజం చెప్పడమే)
సంసృతి – సంసారమునందలి
భవ = పుట్టుక వలన వచ్చిన
మోహపాశము = అజ్ఞానం అనే పాశమును
బాపున్ = నశింపచేస్తుంది
సత్యమె = నిజమే
శీలము = మన నడతను
నిలుపును = కాపాడుతుంది
సత్యముతో = నిజం చెప్పడంతో
ఎట్టివ్రతము = ఏ రకమైన నోము
చాలదు = సరిపోదు

భావం :
ఓ హిమాలయ పర్వత కుమార్తెవైన పార్వతీదేవీ! సత్యం చెప్పడమే కీర్తికి కారణం, సత్యం చెప్పడం వలననే సంసారంలో పుట్టుక వలన. వచ్చిన అజ్ఞాన బంధాన్ని నశింప చేస్తుంది. సత్యమే మన నడతను నిలుపుతుంది. అందుకే సత్యవ్రతాన్ని మించిన వ్రతం లేదు.

6. కం||గురుభక్తియు విద్యల పై
తరగని విశ్వాస సంపద వినయము నిరం
తర సాధన, ధారణ పున
శ్చరణము విద్యార్థికి యవసర లక్షణముల్ – హితోక్తి శతకం
అర్థాలు :
గురుభక్తియు = గురువులపై భక్తీ
విద్యలపై = చదువులపై
తరగని = తగ్గని
విశ్వాస సంపద = విశ్వాసమనే ఐశ్వర్యం
వినయము = అణకువ
నిరంతరం = ఎల్లప్పుడూ
సాధన = అభ్యాసం
ధారణ = జ్ఞాపకశక్తి
పునః = తిరిగి
చరణము = గురుచేసుకోవడం
విద్యార్థికి = చదువుకొనేవానికి
అవసర = కావలసిన
లక్షణముల్ = లక్షణాలు

భావం :
గురువులపట్ల భక్తి, చదువులపట్ల అపార నమ్మకం, పెద్దలపట్ల వినయం, నిరంతరం కష్టపడేతత్వం, ఏదైనా అంశాన్ని గ్రహించి నిలుపుకోవడం (ధారణ), నేర్చుకున్న అంశాన్ని వల్లె వేసుకోవడం అనే సుగుణాలు విద్యార్థికి చాలా అవసరం.

7. ఆ.వె.|| చూడనగ్నిఁ గాలి సుత్తి దెబ్బలకోర్చి
మేలి సొమ్ములగుచు మెరియుఁ బసిడి
బాధలోర్చుకున్న భవిత వర్ధిల్లురా
అఖిల లోకమిత్ర ! ఆంధ్రపుత్ర ! – ఆంధ్రపుత్ర శతకం
అర్థాలు :
అఖిల = అన్ని
లోక = లోకాలకూ
మిత్ర = స్నేహితుడా !
ఆంధ్రపుత్ర = తెలుగుబిడ్డా !
చూడన్ = ఆలోచించగా
పసిడి = బంగారం
అగ్నిన్ = నిప్పులతో
కాలి = కాలి
సుత్తిదెబ్బలకు = సుత్తి దెబ్బలకు
ఓర్చి = ఓర్చుకొని
మేలి = విలువైన
సొమ్ములగుచు = ఆభరణాలవుతూ
మెరయున్ = మెరుస్తుంది కదా ! (అలాగే)
బాధలు = కష్టాలను
ఓర్చుకొన్న = తట్టుకొంటే
భవిత = భవిష్యత్తు
వర్ధిల్లురా = వృద్ధి చెందుతుంది

భావం :
ఓ ఆంధ్ర పుత్రుడా ! బంగారం అగ్నిలో కాలి, సుత్తి దెబ్బలకు ఓర్చుకొని విలువైన ఆభరణంగా తయారవుతుంది. అదే విధంగా బాధలను తట్టుకొని మనుగడ సాగిస్తే మంచి భవిష్యత్తు ఉంటుంది.

8. ఉ||చేసిన దుష్టచేష్ట నదిచెప్పక, నేర్పునఁగప్పిపుచ్చి తా
మూసినయంతటన్, బయలుముట్టక యుండదదెట్లు, రాగిపై
బూసిన బంగరుం జెదరి పోవగడంగిన నాడు నాటికిన్
దాసిన రాగి గానబడదా జనులెల్ల రెఱుంగ భాస్కరా ! – భాస్కర శతకం
అర్థాలు :
భాస్కరా – ఓ సూర్య దేవా!
దుష్టచేష్టన్ = తప్పుడు పనిని
చేసిన = చేసినట్లైతే
అది = దానిని
చెప్పక = ఎవ్వరికీ చెప్పకుండా
నేర్పునన్ = నైపుణ్యంతో
కప్పిపుచ్చి = దాచి ఉంచి
తాన్ = తాను
మూసిన = దాచిపెట్టినా
అంతటన్ = ఐనా
బయలుముట్టక = బయట పడక
ఉండదు = ఉండదు కదా !
అది = ఆ.విషయం
ఎట్లు = ఎలాగంటే
రాగిపై = రాగిపైన
పూసిన = పూసినటువంటి
బంగరున్ = బంగారం
చెదరిపోవన్ = చెదరిపోవడం
కడంగిన = ప్రారంభించిన
నాడు = రోజున
నాటికిన్ = అప్పటికి
తాసిన = తాపడం చేసిన
రాగి = రాగిని
జనులెల్లన్ = జనమందరూ
ఎఱుంగన్ = తెలుసుకొనేలా
కానబడదా = కనిపించదా

భావం :
ఓ సూర్యదేవా ! తప్పుడు పనులు చేసి ఎవ్వరికీ చెప్పకుండా నైపుణ్యంతో దాచినా బయటపడక మానదు. అదెలాగంటే, రాగిపై బంగారం పూసినా కొంత కాలానికి బంగారం చెదిరిపోయి తాపడం కిందనున్న రాగి అందరికీ తెలుస్తుంది కదా !

9. చ|| కరమున నిత్యదానము, ముఖంబున సూనృతవాణి, యౌఁదలం
గురుచరణా భివాదన, మకుంఠిత వీర్యము దోర్యుగంబునన్
వరహృదయంబునన్ విశదవర్తన, మంచితవిద్య వీనులన్
సురుచిరభూషణంబులివి శూరులకున్ సిరి లేనియప్పుడున్ – సుభాషిత రత్నావళి
అర్థాలు :
సిరి = డబ్బు
లేని అప్పుడున్ = లేనప్పుడు కూడా
శూరులకున్ = పౌరుషవంతులకు
కరమున = చేతియందు
నిత్యదానము = నిత్యమూ దానం చేయడం
ముఖంబున = నోటిని
సూనృతవాణి = సత్యమైన మాట
ఔదలన్ = శిరస్సున్
గురు = గురువు యొక్క
చరణ = పాదములకు
అభివాదనము = నమస్కారము దోః
దోঃ= భుజములు
యుగంబునన్ = రెండిటియందునూ
అకుంఠిత = తగ్గని
వీర్యము = బలము
వర = శ్రేష్టమైన
హృదయంబునన్ = మనసులో
విశద = కచ్చితమైన
వర్తనము = ప్రవర్తన
వీనులన్ = చెవులయందు
అంచిత విద్య = ఒప్పిదయైన విద్య
ఇవి = ఇవి
సురుచిర = మంచి కాంతివంతమైన
భూషణములు = ఆభరణాలు

భావం :
పౌరుషవంతులకు సిరిలేక పోయినప్పుడు కూడా చేతులకు దానం చేసే గుణం, నోటికి నిజం చెప్పడం, గురువుగారి పాదాలకు నమస్కరించడం శిరస్సుకు, భుజాలకు మొక్కవోని బలం, శ్రేష్ఠమైన హృదయంలో మంచి ప్రవర్తన, చెవులకు ఒప్పిదమైన విద్య అనేవి మంచి కాంతివంతమైన ఆభరణాలు.

AP State Syllabus AP Board 7th Class Maths Solutions Chapter 13 Area and Perimeter Ex 1 Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 12th Lesson Area and Perimeter Exercise 1

Question 1.

Solution:

Question 2.
The measurements of some squares are given in the table below. However, they are incomplete. Find the missing information.

Solution:
i) Perimeter = 4a = 4(15) = 60cm
ii) Perimeter = 4a = 88
a = \(\frac{88}{4}\)= 22
Side = 22cm
Area = a² = (22)² = 484 cm²

Question 3.
The measurements of some rectangles are given in the table below. However, they are incomplete. Find the missing information.

Solution:
Given:
i) Length = 20 cm
breadth = 14cm
Area = l x b = 20 x 14 =280 cm²
Perimeter = 2(l + b) = 2(20 + 14)
= 2(34) = 68cm

ii) Given breadth = 12cm, perimeter = 60cm
Perimeter 2(l + b) 60 cm
= 2(l + 12) =60cm
2l + 24 =60cm
2l = 60 – 24 = 36
2l = \(\frac{36}{2}\) = 18cm
Area = l x b = 18 x 12 = 216cm²

iii) Given length = 15cm, Area = 150 cm
Area = l x b = 15 x b = 150
⇒ b = \(\frac{150}{15}\) = 10cm
Perimeter = 2(l + b) = 2(15 + 10)
= 2(25) =50cm

AP State Syllabus AP Board 7th Class Maths Solutions Chapter 12 Quadrilaterals Ex 2 Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 12th Lesson Quadrilaterals Exercise 2

Question 1.
State whether true or false
(i) All rectangles are squares ( )
(ii) All rhombuses are parallelogram ( )
(iii) All squares arc rhombuses and also rectangles ( )
(iv) All squares are not parallelograms ( )
(v) All kites arc rhombuses ( )
(vi) All rhombuses are kites ( )
(vii) All parallelograms are trapeziums ( )
(viii) All squares are trapeziums ( )
Solution:
(i) All rectangles are squares ( False)
(ii) All rhombuses are parallelogram ( True)
(iii) All squares arc rhombuses and also rectangles ( True)
(iv) All squares are not parallelograms (False )
(v) All kites arc rhombuses ( False)
(vi) All rhombuses are kites (True )
(vii) All parallelograms are trapeziums ( True)
(viii) All squares are trapeziums ( True)

Question 2.
Explain how a square is a
(i) quadrilateral
(ii) parallelogram
(iii) rhombus
(iv) rectangle.
Solution:
i) quadrilateral : A square is a closed figure bounded by four line segments and hence it is a
quadrilateral.
ii) Parallelogram : In a square both pairs of opposite sides are parallel and hence it is a parallelogram.
iii) Rhombus : All four sides of a square are equal, thus it is a Rhombus.
iv) Rectangle : In a square each angle ¡s a right angle and hence it is a rectangle.

Question 3.
In a rhombus ABCD, ∠CBA = 40°.
Find the other angles.

Given that ∠CBA , ∠B = 40°
We know that rhombus is a parallelogram and
adjacent angles are supplementary.
Thus ∠A + ∠B = 180°
∠A + 40° = 180°
∠A = 180° – 40° = 140°
Also opposite angles are equal.
∴ ∠A =∠C = 140°
∠D = ∠B = 40°

Question 4.
The adjacent angels of a parallelogram arex° and (2x + 30)°.
Find all the angles of the parallelogram.
Solution:

Given that the adjacent angles of a parallelogram are x° ; (2x + 30)°
Adjacent angles of a parallelogram are supplementary.
∴ x + (2x + 30) = 180°
3x + 30 = 180°
3x = 180° – 30° = 150°
x = \(\frac{150^{\circ}}{3}\) = 50°
∴ The adjacent angles are x = 50°
2x + 30°= 2 x 50 + 30 = 130°
∴ The other two angles are 50°, 130°
∴ The four angles are 50°, 130°, 50°, 130°

Question 5.
Explain how DEAR is a trapezium. Which of its two sides are parallel?
Solution:

In quadrilateral DEAR
∠D = 80° and ∠E = 100°
Also ∠D + ∠E = 80°+ 100° = 180°
(∵ D, E are interior angles on the same side of \(\overline{\mathrm{DE}}\))
∴ DR //EA
Also ∠A = ∠R = 90° and ∠A + ∠R = 180°
∴ DEAR is a trapezium.

Question 6.
BASE is a rectangle. Its diagonals intersect atO. Findx, if OB = 5x+1 and OE = 2x + 4.
Solution:

Given BASE is a rectangle.
OB = 5x + 1 and OA = 2x + 4
In a rectangle diagonals are equal.
BS = EA
(i.e.) 2 x BO = 2 x OA
2(5x + 1) = 2(2x + 4 )
10x + 2 = 4x + 8
10x – 4x = 8 – 2
6x = 6
x = 1

Question 7.
Is quadrilateral ABCD a parallelogram, if ∠A = 70° and ∠C = 65° ? Give reason.
Solution:
Given that in quadrilateral ABCD, ∠A = 70° and ∠C = 65°
∠A and ∠C are opposite angles and are not equal.
Hence quadrilateral ABCD is not a parallelogram.

Question 8.
Two adjacent sides of a parallelogram are in the ratio 5:3 the perimeter of the parallelogram is 48cm. Find the length of each of its sides.
Solution:
Given that the ratio of two adjacent sides of a parallelogram = 5 : 3
Sum of the terms of the ratio = 5 + 3 = 8
Sum of two sides = half of the perimeter = \(\frac { 1 }{ 2 }\) x 48 = 24 cm
∴ one side = \(\frac { 5 }{ 8 }\) x 24 = 15 cm
other side = \(\frac { 3 }{ 8 }\) x 24 = 9 cm
∴ The four sides are 15 cm, 9 cm, 15 cm, 9 cm ( opposite sides are equal)

Question 9.
The diagonals of the quadrilateral are perpendicular to each other. Is such a quadrilateral
always a rhombus? Draw a rough figure to justify your answer.
Solution:

Given : Diagonals are perpendicular.
If the diagonals are perpendicular then the
quadrilateral need not necessarily be a rhombus.
Look at the figure,
the diagonals are perpendicular to each other.
But all the sides are not equal.
PR ⊥ QS but PQ ≠ QR ≠ RS ≠ SP

Question 10.
ABCD is a trapezium in which \(\overline{\mathrm{AB}} \| \overline{\mathrm{DC}}\) If ∠A = ∠B =30°, what are the measures of the other two angles?
Solution:

Given : ABCD is a trapezium.
∠A = ∠B = 30°
Since AB//CD,
∠A + ∠D = ∠B + ∠C = 180° (interior angles on the same side of a
transversal are supplementary)
30° + ∠D = 180°
∠D = 180° – 300°
= 150°
and 30° + ∠C = 180°
∠C = 180° – 30’
= 150°

Question 11.
Fill in the blanks.
(i) A parallelogram in which two adjacent sides are equal is a ………………….
(ii) A parallelogram in which one angle is 90° and two adjacent sides are equal is a ………………….
(iii) IntrapeziurnABCD,\(\overline{\mathrm{AB}} \| \overline{\mathrm{DC}}\) . If ∠D = x° then ∠A = ………………
(iv) Every diagonal in a parallelogram divides it into …………………. triangles.
(v) In parallelogram ABCD, its diagonals \(\overline{\mathrm{AB}}\) and \(\overline{\mathrm{BD}}\) intersect atO. IfAO = 5cm then AC = …………….. cm.
(vi) In a rhombus ABCD, its diagonals intersect at ‘O’. Then ∠AOB = …………. degrees.
(vii) ABCD is a parallelogram then ∠A — ∠C = ………………… degrees.
(viii) In a rectangle ABCD, the diagonal AC =10cm then the diagonal BD = …………… cm.
(ix) In a square ABCD, the diagonal \(\overline{\mathrm{AC}}\) is drawn. Then ∠BAC = …………
Solution:
(i) A parallelogram in which two adjacent sides are equal is a rhombus
(ii) A parallelogram in which one angle is 90° and two adjacent sides are equal is a square
(iii) IntrapeziurnABCD,\(\overline{\mathrm{AB}} \| \overline{\mathrm{DC}}\) . If ∠D = x° then ∠A = 180° – x
(iv) Every diagonal in a parallelogram divides it into two congruent triangles.
(v) In parallelogram ABCD, its diagonals \(\overline{\mathrm{AB}}\) and \(\overline{\mathrm{BD}}\) intersect atO. If AO = 5cm then AC = 10 cm.
(vi) In a rhombus ABCD, its diagonals intersect at ‘O’. Then ∠AOB = 90°
(vii) ABCD is a parallelogram then ∠A — ∠C = zero degrees.
(viii) In a rectangle ABCD, the diagonal AC =10cm then the diagonal BD = 10 cm.
(ix) In a square ABCD, the diagonal \(\overline{\mathrm{AC}}\) is drawn. Then ∠BAC = 45° 

AP State Syllabus AP Board 7th Class Maths Solutions Chapter 12 Quadrilaterals Ex 1 Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 12th Lesson Quadrilaterals Exercise 1

Question 1.
In quadrilateral PQRS
(i) Name the sides, angles, vertices and diagonals.
(ii) Also name all the pairs of adjacent sides, adjacent angles, opposite sides and opposite angles. .

Solution:
ï) In quadrilateral PQRS,
sides = PQ, QR, RS and SP
angles = ∠P, ∠Q, ∠R, and ∠S
vertices = P, Q, R and S
diagonals = PR and QS
ii) Pairs of adjacent sides = (PQ, QR), (QR. RS), (RS, SP), (SP, PQ)
Pairs of adjacent angles (∠P, ∠Q). (∠Q, ∠R), (∠R, ∠S), (∠S, ∠P)
Pairs of opposite sides = (PQ, RS) and (QR, PS)
Pairs of opposite angles = (∠P,∠R) and (∠Q, ∠S)

Question 2.
The three angles of a quadrilateral are 60°, 80° and 1200. Find the fourth angle?
Solution:
Given three angles = 60°,80°,120°
Sum of the given three angles = 60°+ 80° + 120° = 260°
Sum of the four Interior angles of a quadrilateral = 360°
∴ The fourth angle = 360° — 260° = 100°

Question 3.
The angles of a quadrilateral are in the ratio 2 : 3 : 4: 6. Find the measure of each of the four angles.
Solution:

Given that ratio of the four angles = 2 : 3 : 4 : 6
Sum of the terms in the ratio = 2 + 3 + 4 + 6 = 15
Sum of the four angles = 360°
∴ 1st angle = \(\frac { 2 }{ 15 }\) x 360° = 48°
2nd angle = \(\frac { 3 }{ 15 }\) x 360° = 72°
3rd angle = \(\frac { 4 }{ 15 }\) x 360° = 96°
4th angle = \(\frac { 6 }{ 15 }\) x 360° = 144°

Question 4.
The four angles of a quadrilateral are equal. Draw this quadrilateral in your notebook.
Find each of them.
Solution:

Sum of the four angles in a quadrilateral = 360°
Each of the angle = \(\frac{360^{\circ}}{4}\) = 90°
∠A = ∠B = ∠C = ∠D = 90°

Question 5.
In a quadrilateral, the angles arex°, (x + l0)°, (i+ 20)°, (x + 30)°. Find the angles.
Solution:
Given angles are x°, (x + 10)°, (x + 20)°, (x + 30)°
Sum of the four angles = x + x + 10° + x + 20° + x + 30° = 4x + 60°
But the sum of the four angles = 360°
4 x 60° = 60° = 360°
4x = 360° – 60° = 300°
x = \(\frac{300^{\circ}}{4}\) = 75°
∴ The angles are x = 750
x + 10°- 75°+ 10° = 85°
x + 20° = 75° +20° = 95°
x + 30° = 75° + 30° = 105°

Question 6.
The angles of a quadrilateral cannot be in the ratio 1: 2 : 3 : 6. Why? Give reasons.
(Hint: Try to draw a rough diagram of this quadrilateral)
Solution:
Given that the angles of a quadrilateral cant be in the ratio 1: 2 : 3 : 6
If the ratio is 1 : 2 : 3 : 6 then
the sum of terms of ratio = I + 2 + 3 + 6 = 12
Sum of the angles = 360°
∴ 1st angle = \(\frac{1}{12}\) x 360° = 30°
2nd angle = \(\frac{2}{12}\)x 360° = 60°
3rd angle = \(\frac{3}{12}\) x 360° = 90°
4th angle = \(\frac{3}{12}\) x 360° = I80
i.e., 4th angle is 180°, a straight angle.
A quadrIlateral cant he formed with these angles.