Class 7

SCERT AP 7th Class Maths Solutions Pdf Chapter 7 నిష్పత్తి మరియు అనుపాతం InText Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 7th Lesson నిష్పత్తి మరియు అనుపాతం InText Questions

[పేజి నెం. 2]

క్రింది చిత్రాలను చూసి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలను చెప్పండి.

ప్రశ్న1.
చిరుత పులి వేగానికి, మనిషి వేగానికి గల నిష్పత్తి చెప్పగలమా ? ఎంత ?

సాధన :
చిరుతపులి వేగం = 120 కి.మీ./గం.
మనిషి వేగం = 20 కి.మీ./గం.
∴ చిరుత పులి వేగానికి, మనిషి వేగానికి గల నిష్పత్తి
= 120 : 20 = 6:1

ప్రశ్న2.
హేమ ఎత్తునకు, అమీర్ ఎత్తునకు గల నిష్పత్తి ఎంత ?

సాధన :
హేమ ఎత్తు = 150 సెం.మీ.
అమీర్ ఎత్తు = 75 సెం.మీ.
∴ ఎత్తుల నిష్పత్తి = 150 : 75 = 2 : 1

ప్రశ్న3.

సాధన :
2 హస్తాల అరటి పండ్ల ధర = ₹ 80
∴ 3 హస్తాల అరటి పండ్ల ధర
= \(\frac{3}{2}\) × 80
= ₹ 120

ప్రశ్న4.
ఏ కారక నిష్పత్తి, కట్టడాలను మరింత అందంగా ఆకర్షణీయంగా తయారు చేస్తుందో మీకు తెలుసా ?
సాధన :
బంగారు నిష్పత్తి మరింత అందంగా, ఆకర్షణీయంగా కట్టడాలను తయారు చేస్తుంది. ఎందుకనగా, అది రెండు వేరు వేరు (కట్టడాల) పొడవులను రెండు రేఖాభాగాలుగా విభజిస్తుంది. మొత్తం నిష్పత్తి పెద్దదైన రేఖాభాగం మరియు చిన్నదానికి కూడా సమానం.

నీ ప్రగతిని సరిచూసుకో [పే నెం.8]

ప్రశ్న1.
క్రింది ఇచ్చిన నిష్పత్తుల బహుళ నిష్పత్తిని కనుగొనండి.
(i) 3 : 5 మరియు 4 : 3
సాధన:
3:5 మరియు 4 : 3 ల బహుళ నిష్పత్తి

(ii) 8 : 3 మరియు 6:5
సాధన:
8 : 3 మరియు 6 : 5 ల బహుళ నిష్పత్తి

(iii) 2 : 1 మరియు 8 : 7
సాధన :
2 : 1 మరియు 8 : 7 ల బహుళ నిష్పత్తి
2 × 8 : 1 × 7 = 16 : 7

ప్రశ్న2.
ఈ క్రింది ఖాళీలను సరైన సమాధానాలతో పూరించండి.

సాధన :

అన్వేషిద్దాం [పేజి నెం. 12]

→ ఒక ఇల్లు కట్టడానికి అవసరమైన కూలి పనివాళ్ళ సంఖ్య, వాళ్ళకి రోజువారి ఇచ్చే మొత్తం వేతనాన్ని క్రింద ఇవ్వబడింది.

సాధన:

ఆలోచించండి [పేజి నెం. 14]

→ 4 నోటు పుస్తకాల వెల ₹ 80 అయిన 7 నోటు పుస్తకాల వెల ఎంత ? పై సమస్యను ఏకవస్తు పద్ధతిని ఉపయోగించి సాధించ గలం. మీరు చేయగలరా ? ఎలా ? ఆలోచించు.
సాధన :
4 నోటు పుస్తకాల వెల = ₹ 80
ఒక నోటు పుస్తకము వెల = 80 ÷ 4 = ₹ 20
7 నోటు పుస్తకముల వెల = ₹ 20 × 7
= ₹ 140

నీ ప్రగతిని సరిచూసుకో, [పేజి నెం. 14]

→ క్రింద ఇవ్వబడిన పట్టికలో రాశులు అనులోమాను పాతంలో ఉంటే ఖాళీలను పూరించండి :

సాధన :

ఇవి చేయండి కృత్యం [పేజి నెం. 16]

ఒక గడియారంని తీసుకుని నిమిషాల ముల్లు ఏదైనా ఒక సంఖ్య దగ్గర ఉంచండి. (ఇది 12 దగ్గర అయితే సులభం అవుతుంది) అప్పటి నుండి ప్రతి 15 నిమిషాల వ్యవధిలో ఆ ముల్లు చేసిన కోణాన్ని కనుక్కొని, నమోదు చేయండి.

పై రాశులు అనులోమానుపాతంలో ఉన్నాయో, లేదో పరీక్షించండి.
సాధన.

అన్ని సందర్భాలలో x : y సమానంగా కలదు. కావున ఇచ్చిన రాశులు అనులోమానుపాతంలో కలవు.

ఆలోచించండి [పేజి నెం. 16]

ప్రశ్న 1.
నిమిషాల ముల్లు ఒక నిముషంలో చేయు కోణం ఎంత?
సాధన.
నిమిషాల ముల్లు ఒక నిముషంలో చేయు కోణం:
1 గంటలో నిమిషాల ముల్లు చేయు కోణం = 360°
(1 గంటకు ఒక భ్రమణాన్ని పూర్తి’ చేస్తుంది.)
60 నిమిషాలలో నిమిషాల ముల్లు చేయు కోణం = 360°
నిమిషాల ముల్లు తిరుగు సమయం మరియు అది చేయు కోణము అనులోమానుపాతంలో ఉంటాయి.
నిమిషాల ముల్లు ఒక నిమిషంలో చేయు కోణం = x° అనుకొందాం.
∴ 60 : 360° = 1 : x
అంత్యముల లబ్దం = మధ్యమముల లబ్దం
⇒ 60 = 60 × x = 360 × 1

∴ నిమిషాల ముల్లు ఒక నిమిషములో చేయు కోణం = 6°

ప్రశ్న 2.
గంటల ముల్లు ఒక నిముషంలో చేయు కోణం ఎంత?
సాధన.
గంటల ముల్లు ఒక నిమిషంలో చేయు కోణం:
12 గంటలలో గంటల ముల్లు చేయు కోణం = 360°
(గంటల ముల్లు 12 గంటలలో ఒక భ్రమణం పూర్తిచేస్తుంది.)
12 × 60 = 720 నిమిషాలలో గంటల ముల్లు చేయు కోణము = 360°
గంటల ముల్లు తిరుగు సమయం మరియు అది చేయు కోణము అనులోమానుపాతంలో ఉంటాయి.
గంటల ముల్లు ఒక నిమిషములో చేయు కోణం = x° అనుకొందాం.
∴ 720 : 360° = 1 : x°
అంత్యముల లబ్దం = మధ్యమముల లబ్దం
720 × x° = 360 × 1

∴ గంటల ముల్లు ఒక నిమిషములో చేయు కోణం = \(\frac{1}{2}^{\circ}\)

నీ ప్రగతిని సరిచూసుకో [పేజి నెం. 18]

ప్రశ్న 1.
క్రింద ఇవ్వబడిన రాశులు విలోమానుపాతంలో ఉంటే, ఖాళీలను పూరించండి:

సాధన.

గమనిక: x, y లు విలోమానుపాతంలో ఉంటే
x × y = k కావాలి.
2 × 90 = 180 అలాగే 3 × 60 = 180,
6 × 30 = 180, 5 × 36 = 180,
9 × 20 = 180
లబ్దం 180 అయ్యే విధంగా పట్టికను పూర్తి చేయాలి.

నీ ప్రగతిని సరిచూసుకో [పేజి నెం. 26]

ప్రశ్న 1.
ఈ క్రింద ఇవ్వబడిన పట్టికలో రాశులు ఏ విధమైన సంబంధాన్ని కలిగి ఉన్నాయో విశ్లేషించి ‘x’ విలువను కనుగొనండి.

సాధన.

(i) మనుషుల సంఖ్య, రోజుల సంఖ్య విలోమాను పాతంలో ఉంటాయి. (విలోమ నిష్పత్తి తీసుకోవాలి)
(ii) మనుషుల సంఖ్య, నిత్యావసరాల బరువు అనులోమానుపాతంలో ఉంటాయి.
∴ 18 : x = 108 : 70 మరియు 25 : 15 ల బహుళ నిష్పత్తి,
18 : x = 108 × 25 : 70 × 15
మధ్యమముల లబ్దం = అంత్యముల లబ్దం
⇒ x × 108 × 25 = 18 × 70 × 15

∴ x = 7

ఆలోచించండి [పేజి నెం. 36]

ప్రశ్న 1.
ఒక వ్యక్తి ₹10 కి 10 చాక్లెట్లు కొని, ₹12 కి 10 చాక్లెట్లు అమ్మాడు. అతనికి లాభమా ? నష్టమా ? ఎంత శాతం ?
సాధన.
10 చాక్లెట్లు కొన్నవెల (కొ.వె) = ₹ 10
10 చాక్లెట్లు అమ్మినవెల (అ.వె) = ₹ 12
అ.వె > కొ.వె. కావున లాభం వస్తుంది.
లాభం = S.P – C.P = 12 – 10 = ₹2

= \(\frac{2}{10}\) × 100 = 20%
(లేదా)
లాభశాతం = x అనుకొనుము.
కొ.వె., లాభం అనులోమానుపాతంలో ఉంటాయి.
10 : 2 = 100 : x
⇒ 10 × x = 2 × 100
⇒ x = \(\frac{2 \times 100}{10}\) = 20%
∴ లాభం = 20%

ప్రశ్న 2.
ఒక వర్తకుడు తను కొన్న సోఫాలను 50% ధరలను పెంచి, ఆ తర్వాత 50% తక్కువ ధరకు అమ్ముతున్నచో, అది లాభమా ? నష్టమా ?
సాధన.
సోఫా కొన్న వెల = ₹ 100 అనుకొనుము.

మొత్తం ధర = ₹ 100 + ₹ 50 = ₹ 150
నష్ట శాతం = 50%

నష్టం = ₹75
అ.వె. = మొత్తం ధర – నష్టం
= 150 – 75 = ₹ 75
కొ.వె. = ₹100; అ.వె. = ₹75
మరియు కొ.వె. > అ.వె.
కనుక, వర్తకుడు 25% నష్టాన్ని పొందాడు.

నీ ప్రగతిని సరిచూసుకో [పేజి నెం. 40]

సాధన.

(i) ప్రకటన వెల ₹500, రాయితీ 10%
రాయితీ = ₹500 పై 10%

= ₹50
అమ్మిన వెల = ₹500 – ₹50 = ₹450

(ii) ప్రకటన వెల ₹1250, రాయితీ 20%
రాయితీ = ₹1250 పై 20%

అమ్మిన వెల = ₹1250 – ₹250 = ₹ 1000.

(iii) ప్రకటన వెల ₹720, అమ్మిన వెల = ₹612
రాయితీ = ప్రకటన వెల – అమ్మిన వెల
= ₹720 – ₹612 = ₹ 108

నీ ప్రగతిని సరిచూసుకో [పేజి నెం. 48]

సాధన.

(i). అసలు (P) = 6000; కాలం (T) = 1,
వడ్డీరేటు (R) = 6

మొత్తం = 6000 + 360 = ₹6360

(ii) అసలు (P) = 10,000, కాలం (T) = 3,
వడ్డీరేటు (R) = 12

మొత్తం A = P + I
= 10,000 + 3,600 = ₹13,600

(iii) అసలు (P) = 30,000, కాలం ‘ (T) = 4,
వడ్డీరేటు (R) = ?

ఆలోచించండి [పేజి నెం. 48]

ప్రశ్న 1.
ఎంత వడ్డీ రేటుతో అసలు పది సంవత్సరాలలో రెట్టింపవుతుంది ?
సాధన.
అసలు (P),
కాలం (T) = 10,
వడ్డీరేటు (R) = ?
మొత్తం A = 2P
(అసలు రెట్టింపు కావలెనన్న వడ్డీ అసలుకు సమానం కావాలి. P = I)
∴ I = \(\frac{\text { PTR }}{100}\)

∴ R = 10%
10% వడ్డీరేటుతో అసలు పది సంవత్సరాలలో రెట్టింపు అవుతుంది.
(లేదా)
అసలు (P) = 100 అనుకొనుము.
కాలం (T) = 10 సంవత్సరాలు
వడ్డీరేటు (R) = ?
అసలు P = 100 రెట్టింపు కావలెనంటే
మొత్తం A = 200 కావలెను.
అనగా వడ్డీ I = 100 కావలెను.
I = \(\frac{\text { PTR }}{100}\)

∴ R = 10
10% వడ్డీరేటుతో అసలు పది సంవత్సరాలలో రెట్టింపు అవుతుంది.

ప్రశ్న 2.
ఎంత వడ్డీ రేటుతో 15 సంవత్సరాలలో అసలు నాలుగు రెట్లు అవుతుంది ?
సాధన.
అసలు (P)
కాలం (T) = 15
వడ్డీరేటు (R) = ?
మొత్తం A = 4P
అసలు నాలుగు రెట్లు కావలెనన్న వడ్డీ అసలుకు 3 రెట్లు కావాలి. అనగా I = 3P కావలెను.
I = \(\frac{\text { PTR }}{100}\)
⇒ 3P = \(\frac{P \times 15 \times R}{100}\)

∴ R = 20%
(లేదా)
అసలు (P) = 100 అనుకొనుము.
కాలం (T) = 15 సంవత్సరాలు
వడ్డీరేటు (R) = ?
అసలు నాలుగు రెట్లు కావలెనన్న మొత్తం 400 కావలెను. అనగా వడ్డీ I = 300 కావలెను.
I = \(\frac{\text { PTR }}{100}\)

⇒ \(\frac{300}{15}\) = R
∴ R = 20%
∴ 20% వడ్డీ రేటున అసలు 15 సంవత్సరాలలో 4 రెట్లు అవుతుంది.

ఉదాహరణ

ప్రశ్న 1.
8 : 7 మరియు 9 : 13ల బహుళ నిష్పత్తిని కనుగొనుము.
సాధన.
దత్త నిష్పత్తి = 8 : 7 : 9 : 13
(బహుళ నిష్పత్తి = పూర్వ పదాల లబ్ధం : పర పదాల లబ్ధం)
బహుళ నిష్పత్తి = 8 × 9 : 7 × 13 = 72 : 91

ప్రశ్న 2.
ఇద్దరు స్నేహితులు ప్రభు, సురేష్ ఒక్కొక్కరు ₹1,00,000 తో ఒక వ్యాపారాన్ని ప్రారంభించారు. మూడు నెలల తర్వాత సురేష్ వ్యాపారం నుండి వైదొలిగాడు. సంవత్సరాంతమున వారికి ₹20,000 లాభం వచ్చిన, దానిలో సురేష్ మరియు ప్రభుల లాభాల వాటాలు లెక్కించండి.
సాధన.
ఇక్కడ సురేష్, ప్రభులు ఇద్దరూ ఒక్కొక్కరు
₹1,00,000తో వ్యాపారాన్ని ప్రారంభించారు. ప్రభు సంవత్సరమంతా వ్యాపారంలో కొనసాగాడు.
సురేష్ వ్యాపారంలో మూడు నెలలు మాత్రమే కొనసాగాడు.
వారి యొక్క పెట్టుబడుల నిష్పత్తి
= 1,00,000 : 1,00,000 = 1 : 1
ప్రభు, సురేషన్లు వ్యాపారంలో కొనసాగిన కాలాల నిష్పత్తి
= 12 : 3 = 4 : 1
అందువల్ల, వారి యొక్క లాభాన్ని వారి యొక్క పెట్టుబడులు మరియు కాలాల యొక్క బహుళ నిష్పత్తి ఆధారంగా పంచుకోవాలి.
బహుళ నిష్పత్తి = 1 × 4 : 1 × 1 = 4 : 1
లాభం = ₹20,000
మొత్తం భాగాలు = 4 + 1 = 5
సురేష్ యొక్క లాభం = 20,000 × \(\frac{1}{2}\) = ₹4,000
ప్రభు యొక్క లాభం = 20,000 – 4,000
= ₹ 16,000

ప్రశ్న 3.
రాణి ఒక బ్యూటీపార్లర్ ను ₹ 75,000 పెట్టుబడితో ప్రారంభించింది. నాలుగు నెలల తరువాత వాణి, రాణితో అదే వ్యాపారంలో ₹ 50,000 పెట్టుబడి పెట్టింది. సంవత్సరాంతమున వారిరువురు ₹52,000 లాభాన్ని సంపాదించారు. అయిన రాణి, వాణి లాభాల వాటాలు ఎంతెంత ?
సాధన.
రాణి యొక్క పెట్టుబడి = ₹75,000
రాణి యొక్క వ్యాపార కాలం = 1 సంవత్సరం
= 12 నెలలు
వాణి యొక్క పెట్టుబడి = ₹50,000
వాణి యొక్క వ్యాపార కాలం = 8 నెలలు
రాణి మరియు వాణిల పెట్టుబడుల నిష్పత్తి
= 75,000 : 50,000 = 3 : 2
రాణి మరియు వాణిల వ్యాపార కాలాల నిష్పత్తి
= 12 : 8 = 3 : 2
కావున, వారి యొక్క లాభాన్ని వారి యొక్క పెట్టుబడులు మరియు కాలాల యొక్క బహుళ నిష్పత్తి ఆధారంగా పంచుకోవాలి.
బహుళ నిష్పత్తి = 3 × 3 : 2 × 2 = 9 : 4
లాభం = ₹ 52,000
మొత్తం భాగాలు = 9 + 4 = 13 .
రాణి యొక్క లాభం = 52000 × \(\frac{9}{13}\)
= ₹ 36000
వాణి యొక్క లాభం = 52000 – 36000
= ₹ 16,000

ప్రశ్న 4.
3 : 4 మరియు 9 : x లు అనులోమానుపాతంలో ఉంటే x విలువ ఎంత?
సాధన.
3 : 4 మరియు 9 : x అనులోమానుపాతంలో ఉంటే వాటి నిష్పత్తి స్థిరము.
∴ \(\frac{3}{4}\) = \(\frac{9}{x}\)
⇒ 3 × x = 4 × 9
⇒ x = \(\frac{4 \times 9}{3}\) = 12

ప్రశ్న 5.
4 నోటు పుస్తకాల వెల ₹80 అయిన 7 నోటు పుస్తకాల వెల ఎంత ?
సాధన.

ఇక్కడ నోటు పుస్తకాల సంఖ్య పెరిగిన, వాటి వెల కూడా పెరుగుతుంది. అదే విధంగా నోటు పుస్తకాల సంఖ్యకు, వాటి వెలకు గల నిష్పత్తి స్థిరము. అనగా ఇక్కడ నోటు పుస్తకాల సంఖ్య, వాటి వెల అనులోమాను పాతంలో ఉన్నాయి.
ఆ ఏడు నోటు పుస్తకాల వెల ‘x’ అనుకున్నచో,
అప్పుడు 4 : 80 = 7 : x
నిష్పత్తులు సమానం అయినప్పుడు,
అంత్యముల లబ్దం = మధ్యమముల లబ్దం –
4 × x = 80 × 7
⇒ x = \(\frac{80 \times 7}{4}\)
= ₹ 140
∴ 7 నోటు పుస్తకాల వెల = ₹ 140

ప్రశ్న 6.
ఒక పటాన్ని 1 : 30000 స్కేలు (పరిమాణం)తో గీయబడింది. పటంలో రెండు పట్టణాల మధ్య దూరం 20 సెం.మీ. అయిన, రెండు పట్టణాల మధ్య వాస్తవ దూరం ఎంత ?
సాధన.
పటంలో ఉన్న దూరానికి, వాస్తవ దూరం అనులోమాను
పాతంలో ఉంటుందని మనం గమనించవచ్చు. రెండు పట్టణాల మధ్య వాస్తవ దూరం ‘X’ అనుకున్నచో,
1 : 30000 = 20 : x
నిష్పత్తులు సమానం కావున, అంత్యముల లబ్దం = మధ్యమముల లబ్దం
∴ 1 × X = 30,000 × 20
⇒ x = 6,00,000 సెం.మీ. = 6 కి. మీ.
[1,00,000 సెం.మీ. = 1000 మీ. = 1 కి.మీ.]
పటంలో 20 సెం.మీ. దూరంలో ఉన్న పట్టణాల మధ్య వాస్తవ దూరం = 6 కి. మీ.

ప్రశ్న 7.
4, 7 మరియు 2, x లు విలోమానుపాతంలో ఉంటే, x విలువ ఎంత?
సాధన.
4, 7 మరియు 2, x లు విలోమానుపాతంలో ఉన్నాయి.
అందువల్ల, 4 × 7 = 2 × x
⇒ x = \(\frac{4 \times 7}{2}\) = 14

ప్రశ్న 8.
18 మంది పనివాళ్ళు ఒక గోడను 12 రోజులలో కట్టగలరు. అయిన ఎనిమిది మంది పనివాళ్ళు, అలాంటి గోడను ఎన్ని రోజులలో నిర్మించగలరు ?

సాధన.
పనివాళ్ళ సంఖ్య తగ్గుతూ ఉంటే, గోడ కట్టడానికి పట్టే రోజుల సంఖ్య పెరుగుతుంది. కావున, పనివాళ్ళ సంఖ్య మరియు గోడ కట్టడానికి పట్టే రోజుల సంఖ్య విలోమానుపాతంలో ఉంటాయి.
గోడ కట్టడానికి పట్టే రోజుల సంఖ్య ‘X’ అనుకొనుము.

విలోమానుపాతాన్ని తీసుకుంటే,
18 : 8 = x : 12
అప్పుడు, 18 × 12 = 8 × x
= 8 × x = 18 × 12
⇒ x = \(\frac{18 \times 12}{8}\) = 27 రోజులు
∴ కావున, ఎనిమిది మంది పనివాళ్ళు 27 రోజులలో గోడను నిర్మించగలరు.

ఇది పరిశీలించండి:
విలోమానుపాతంలో ఉంటే, లబ్దం ఎల్లప్పుడూ స్థిరం.
18 × 12 = 8 × X
⇒ 8 × x = 18 × 12
⇒ x = \(\frac{18 \times 12}{8}\)
= 27 రోజులు

ప్రశ్న 9.
ఒక పెద్ద నీళ్ళ తొట్టెను నాలుగు పంపులు 1 గం. 30ని. లలో నింపగలవు. అదే తొట్టెను 3 పంపులు ఎంత సమయంలో నింపగలవు?

సాధన.
సమయం ‘X’ అనుకుంటే
1 గం. 30 ని. = 60 + 30 = 90 ని.
పంపుల సంఖ్య తగ్గుతూ ఉంటే, నీళ్ళ తొట్టె నిండడానికి పట్టే సమయం పెరుగుతూ ఉంటుంది.
కనుక పంపుల సంఖ్య, తొట్టె నిండే సమయం విలోమానుపాతంలో ఉండును.

విలోమానుపాతాన్ని తీసుకుంటే:
4 : 3 = x : 90
అప్పుడు, 4 × 90 = 3 × x
⇒ 3 × x = 4 × 90
⇒ x = \(\frac{4 \times 90}{3}\) = 120 ని.
∴ కావున, మూడు పంపులు కలిపి ఆ నీళ్ళ తొట్టెను 120 ని. లేదా 2 గం.లలో నింపగలవు.

ఇది పరిశీలించండి:
విలోమానుపాతంలో ఉంటే, లబ్దం ఎల్లప్పుడూ స్థిరం.
4 × 90 = 3 × x
⇒ 3 × x = 4 × 90
⇒ x = \(\frac{4 \times 90}{3}\) = 120 ని.

ప్రశ్న 10.
30 మంది వ్యక్తులు 40 కి.గ్రా. చక్కెరను పది రోజులలో వాడిన, 80 మంది వ్యక్తులు 320 కి.గ్రా.ల చక్కెరను ఎన్ని రోజులలో వినియోగిస్తారు? ఎలా సాధిస్తాం?
సాధన.
ఇక్కడ 3 రాశులు ఉన్నాయి. అవి మనుషుల సంఖ్య, చక్కెర బరువు మరియు రోజుల సంఖ్యలు.

పై పట్టిక నుండి తెలియని రాశిని తెలిసిన రాశులతో వేర్వేరుగా పోల్చగలరు.
→ రోజుల సంఖ్య మరియు వ్యక్తుల సంఖ్య రెండు రాశులు విలోమానుపాతంలో ఉంటాయి. దీనిని ↑ గుర్తుతో సూచించాం.
→ రోజుల సంఖ్య మరియు చక్కెర బరువు రెండు రాశు లు అనులోమానుపాతంలో ఉంటాయి. దీనిని ↓ గుర్తుతో సూచించాం.
ఇక్కడ రోజుల సంఖ్య, వ్యక్తుల సంఖ్య మరియు చక్కెర బరువులు రెండింటిపై ఆధారపడుతుంది. కావున, మనం 80 : 30 మరియు 40 : 320 బహుళ నిష్పత్తులను తీసుకోవాలి.
∴ 10 : x = 80 × 40 : 30 × 320
= 3200 : 9600
నిష్పత్తులు సమానం కావున, అంత్యముల లబ్దం, మధ్యమముల లబ్దానికి సమానం.
10 : x = 3200 : 9600
⇒ 10 × 9600 = x × 3200
⇒ x × 3200 = 10 × 9600
⇒ x = \(\frac{10 \times 9600}{3200}\) = 30

ప్రశ్న 11.
8 మంది రంగులు వేసేవారు 160 మీ. పొడవు గల ఒక గోడకు, 5 రోజులలో రంగులు వేయగలరు. 240మీ. పొడవు గల గోడకు, 10 రోజులలో రంగు వేయుటకు ఎంత మంది పనివాళ్ళు కావలెను ?
సాధన.
ఇక్కడ మూడు రాశులు అనగా రంగులు వేసేవారి సంఖ్య, గోడ పొడవు మరియు రోజుల సంఖ్య గలవు.

రంగులు వేసేవారి సంఖ్య, గోడ పొడవు అనులోమాను పాతంలో ఉంటాయి.
రంగులు వేసేవారి సంఖ్య, రోజుల సంఖ్యకు విలోమాను పాతంలో ఉంటాయి.
రంగులు వేసేవారి సంఖ్య, గోడ పొడవు మరియు రోజుల సంఖ్య రెండింటిపైనా ఆధారపడి ఉండడం వల్ల మనం 160 : 240 మరియు 10 : 5 నిష్పత్తుల బహుళ నిష్పత్తిని తీసుకోవాలి.
∴ 8 : x = 160 × 10 : 240 × 5
నిష్పత్తులు సమానం. కావున, అంత్యముల లబ్దం, మధ్యమముల లబ్దానికి సమానం.
8 : x = 160 × 10 : 240 × 5
⇒ x × 160 × 10 = 8 × 240 × 5
⇒ x = \(\frac{8 \times 240 \times 5}{160 \times 10}\) = 6
రంగులు వేయుటకు కావల్సినవారి సంఖ్య = 6

ప్రశ్న 12.
195 మంది పురుషులు రోజుకి పది గంటలు చొప్పున పనిచేసిన, 20 రోజులలో ఒక పనిని పూర్తి చేయగలరు. అదే పనిని రోజుకి 13 గంటల చొప్పున పనిచేస్తూ, 15 రోజులలో పూర్తి చేయుటకు ఎంత మంది పురుషులు అవసరమవుతారు ?
సాధన.
ఇక్కడ 3 రాశులు అనగా పురుషుల సంఖ్య, రోజుల సంఖ్య మరియు రోజుకి పనిచేసిన గంటలు కలవు.

ఇక్కడ పురుషుల సంఖ్య, రోజుకి పనిచేసిన గంటల సంఖ్య విలోమానుపాతంలో ఉంటాయి.
పురుషుల సంఖ్య, రోజుకి పని చేసిన గంటలు మరియు రోజుల సంఖ్య రెండింటిపై ఆధారపడి ఉండడం వల్ల మనం 13 : 10 మరియు 15: 20 నిష్పత్తుల బహుళ నిష్పత్తిని తీసుకోవాలి.
కావున 195 : x = 13 × 15 : 20 × 10
నిష్పత్తులు సమానం. కావున, అంత్యముల లబ్దం, మధ్యమముల లబ్దానికి సమానం.
⇒ x × 13 × 15 = 195 × 20 × 10
⇒ x = \(\frac{195 \times 20 \times 10}{13 \times 15}\) = 200
కావున, అవసరమైన పురుషుల సంఖ్య = 200

ప్రశ్న 13.
క్రింది శాతాలను భిన్నాలుగా, దశాంశాలుగా మరియు నిష్పత్తులుగా రాయండి.
(i) 45%
సాధన.
45% = \(\frac{45}{100}\) = \(\frac{9}{20}\) (భిన్నం)
= 0.45 (దశాంశం)
= 9:20 (నిష్పత్తి)

(ii) 62%
సాధన.
62% = \(\frac{62}{100}\) = \(\frac{31}{50}\) (భిన్నం)
= 0.62 (దశాంశం)
= 31:50 (నిష్ప త్తి)

ప్రశ్న 14.
150 లో 24% కనుక్కోండి మరియు ఆ సంఖ్యలో మిగిలిన సంఖ్యను కనుక్కోండి.
సాధన.
150 లో 24% = \(\frac{24}{100}\) × 150 = 36
ఆ సంఖ్యలో మిగిలిన సంఖ్య
= 150 – 36 = 114

ప్రశ్న 15.
రఘు పెన్నులను ₹ 400 కొని, ₹ 480 కి అమ్మిన, అతని లాభం లేదా నష్టశాతాన్ని కనుగొనండి.
సాధన.
తరగతిలోని జ్యోతి అనే విద్యార్థి ఈ విధంగా సాధించింది:
రఘు పెన్ను కొన్నవెల = ₹ 400,
అమ్మినవెల = ₹480
అమ్మినవెల > కొన్నవెల కావున రఘుకి లాభం వస్తుంది.
లాభం = 480 – 400 = ₹80
లాభ శాతం = \(\frac{80}{400}\) × 100 = 20%

విద్యార్థి అన్వర్ ఈ క్రింది విధంగా సాధించాడు:
రఘు పెన్ను కొన్నవెల = ₹ 400,
అమ్మినవెల = ₹480
లాభం = అమ్మినవెల – కొన్నవెల
= 480 – 400 = ₹80
లాభానికి, కొన్నవెలకి గల నిష్పత్తి లేదా భిన్నం \(\frac{80}{400}\).
∴ లాభ శాతం = \(\frac{80}{400}\) × 100 = 20%

విద్యార్ధి సురేష్ అనుపాతాన్ని ఉపయోగించి ఇలా చేశాడు:
రఘు కొన్నవెల ₹400 అయితే లాభం ₹80, కొన్నవెల ₹100 అయితే లాభం ‘X’ అనుకొనుము. ఇక్కడ కొన్నవెల మరియు లాభం అనులోమాను పాతంలో ఉన్నాయి.
x : 80 = 100 : 400
⇒ \(\frac{x}{80}\) = \(\frac{100}{400}\)
⇒ x × 400 = 100 × 80
⇒ x = \(\frac{100 \times 80}{400}\) = 20%
లాభం = 100 కి 20
లాభ శాతం = 20%

ప్రశ్న 16.
రమణ ఒక సైకిలును ₹1200 కి కొని, తన స్నేహితుడు రెహమానకు ₹900 కి అమ్మాడు. అయితే రమణ యొక్క లాభం లేదా నష్టశాతాన్ని కనుక్కోండి.
సాధన.
రమణ యొక్క కొన్న వెల = ₹1200
అమ్మిన వెల = ₹ 900
ఇక్కడ అ.వె. < కొ.వె. కావున రమణకి నష్టం వస్తుంది.
నష్టం = కొ.వె. – అ.వె. ఆ
= 1200 – 900 = ₹ 300
నష్టశాతం = \(\frac{300}{1200}\) × 100 = 25%

ప్రశ్న 17.
జాన్ ఒక కారును ₹ 1,50,000 కొన్నాడు. 10% లాభానికి అతను కారును అమ్మిన వెల కనుక్కోండి.

సాధన.
కొన్న వెల = ₹1,50,000
లాభం % = 10%
అనగా లాభం = ₹1,50,000 లో 10%
= \(\frac{10}{100}\) × 150000
= ₹ 15000
అ.వె. = కొ.వె. + లాభం
= ₹1,50,000 + ₹ 15000
= ₹1,65,000

ఈ సమస్యను అనుపాతాన్ని ఉపయోగించి సాధించవచ్చు:
లాభం 10% అనగా,
కొ.వె. ₹ 100 అయితే లాభం ₹ 10
అప్పుడు అ.వె. = ₹100 + ₹ 10
= ₹110
ప్రస్తుత సమస్యలో కొ.వె. = ₹ 1,50,000
అ.వె. = x అనుకుంటే
కొ.వె. మరియు అ.వె. అనులోమానుపాతంలో ఉంటాయి.

ప్రశ్న 18.
కిరణ్ ఒక రిఫ్రిజిరేటర్‌ను ₹16800కి అమ్మితే అతనికి లాభం వచ్చిన, ఆ రిఫ్రిజిరేటర్ కొన్నవెల ఎంత ?

సాధన.
రూప ఈ సమస్యను ఏకవస్తు పద్ధతిని ఉపయోగించి చేసింది.
అ.వె. = 16,800
లాభం % = 12%
కొ.వె ₹ 100 అయితే, లాభం ₹12
కావున అ.వె = ₹ 112
అనగా కొ.వె ₹ 100 అయితే అ.వె ₹ 112
అ.వె కనుక ₹ 1 అయితే, కొ.వి = \(\frac{100}{112}\)
ఇక్కడ అ.వె ₹ 16,800
కనుక, \(\frac{100}{112}\) × 16,800
కొ.వె = ₹ 15,000

స్నేహ ఈ సమస్యను అనుపాతాన్ని ఉపయోగించి క్రింది విధంగా సాధించింది:
లాభం % = 12%, అ.వె. = ₹ 16800
కొ.వె ₹100 అయితే, లాభం ₹12.
అప్పుడు ఆ.వె. = ₹112
ఇక్కడ అ.వె₹ 16,800
కొ.వె = ‘x’ అనుకుంటే
కొ.వె మరియు అ.వే లు అనులోమానుపాతంలో ఉంటాయి.
∴ \(\frac{x}{16800}\) = \(\frac{100}{112}\)
⇒ x = \(\frac{100 \times 16800}{112}\) = ₹15000

ప్రశ్న 19.
ఒక వస్తువు యొక్క ధర ప్రతి సంవత్సరం, దాని ముందు సంవత్సరం కంటే 10% తగ్గుతూ ఉంటుంది. 2 సంవత్సరాల తర్వాత ఆ వస్తువు వెల ₹ 32,400 అయిన, దాని అసలు వెల ఎంత ?
సాధన.
ఒక వస్తువు వెల మొదటి సంవత్సరం ప్రారంభమున ₹ 100 అయితే, రెండవ సంవత్సరం ప్రారంభానికి అనగా మొదటి సంవత్సరం పూర్తయ్యేసరికి 10% తగ్గుతుంది. అనగా దాని వెల ₹ 90 అవుతుంది. రెండవ సంవత్సరం పూర్తయ్యేసరికి అనగా 3వ సంవత్సరం ప్రారంభానికి దాని వెల 10% తగ్గుతుంది. అనగా 90 లో 10% తగ్గుతుంది.
90 – 9 = ₹ 81
₹ 100 వెల కలిగిన ఒక వస్తువు, 2 సంవత్సరాల తర్వాత దాని వెల ₹81 అవుతుంది.
వస్తువు వెల ప్రారంభంలో ₹ ‘x’ అనుకుంటే
2 సంవత్సరాల తర్వాత దాని వెల ₹ 32,400
కావున, ప్రారంభపు వెలల నిష్పత్తి = 2 సంవత్సరాల తర్వాత వెలల నిష్పత్తి అవుతుంది.
⇒ x : 100 = 32400 : 81
⇒ \(\frac{x}{100}\) = \(\frac{32400}{81}\)
⇒ x = \(\frac{32400 \times 100}{81}\) = ₹ 40000

ప్రశ్న 20.
రాయితీలను కనుక్కోండి.
(i) ప్రకటన వెల ₹450, అమ్మిన వెల = ₹415
(ii) ప్రకటన వెల ₹810, అమ్మిన వెల = ₹ 765
సాధన.
(i) రాయితీ = ప్రకటన వెల – అమ్మిన వెల
= 450 – 415 = ₹35.

(ii) రాయితీ = ప్రకటన వెల 7 అమ్మిన వేల
= 810 – 765 = ₹45.

ప్రశ్న 21.
ఒక వస్తువు యొక్క ప్రకటన వెల ₹ 400, రాయితీ ₹40 అయిన రాయితీ శాతాన్ని కనుక్కోండి.
సాధన.
రాయితీ = ₹40; ప్రకటన వెల = ₹400
రాయితీ శాతం = \(\frac{40}{400}\) × 100 = 10

ప్రశ్న 22.
ఒక వర్తకుడు వస్తువులను, తను కొన్న వెల కంటే 20% అదనంగా పెంచి, తర్వాత 10% రాయితీపై వస్తువులను అమ్ముతున్నాడు. అతని యొక్క లాభశాతం ఎంత ?
సాధన.
కొన్నవెల వంద రూపాయలు అనుకుంటే
ప్రకటన వెల = 100 + 20 = ₹ 120
రాయితీ = 10%
రాయితీ = \(\frac{10}{100}\) × 120 = 12%
అమ్మిన వెల = ప్రకటన వెల – రాయితీ
= ₹120 – ₹ 12 = ₹108
లాభం = 108 – 100 = ₹8
లాభ శాతం = \(\frac{8}{100}\) × 100 = 8%
రాయితీ తర్వాత వర్తకుడు 8% లాభాన్ని పొందుతాడు.

ప్రశ్న 23.
సాధారణ వడ్డీ మరియు మొత్తాలను లెక్కించండి. –
(i) అసలు ₹5000, కాలం 2 సంవత్సరాలు, వడ్డీ 10%
(ii) అసలు ₹25000, కాలం 3 సంవత్సరాలు, వడ్డీ 12%
సాధన.

ప్రశ్న 24.
రహీం ₹25000 ను, సంవత్సరానికి 10% వడ్డీతో అప్పు తీసుకున్నాడు. అయితే మూడు సంవత్సరాలకి అయ్యే సాధారణ వడ్డీ ఎంత ?
సాధన.
పై సమస్యను రాజేష్ క్రింది విధంగా చేశాడు :
అసలు = ₹25000; కాలం = 3 సంవత్సరాలు
వడ్డీ రేటు = 10%
సాధారణ వడీ I = \(\frac{\mathrm{P} \times \mathrm{T} \times \mathrm{R}}{100}\)
= \(\frac{25000 \times 3 \times 10}{100}\) = ₹ 7500
మొత్తం = అసలు + వడ్డీ
= ₹ 25000 + ₹ 7500 = ₹ 32500
సంగీత ఈ క్రింది విధంగా చేసింది:
ఒక సంవత్సరానికి మనం చెల్లించవలసింది 10% మూడు సంవత్సరాలకి వడ్డీ = 3 × 10 = 30%
సాధారణ వడ్డీ = \(\frac{30}{100}\) × 25000 = ₹ 7500
మొత్తం = ₹ 25000 + ₹ 7500 = ₹ 32500

ప్రశ్న 25.
ఎంత సొమ్ముపై సంవత్సరానికి 9% వడ్డీతో, 3 సంవత్సరాల 4 నెలల కాలానికి, సాధారణ వడ్డీ ₹6000 అవుతుంది ?
సాధన.
సాధారణ వడ్డీ = ₹6000

ప్రశ్న 26.
ఎంత శాతం వడ్డీ రేటుతో, అసలు ₹70000కి \(2^{1 / 2}\) సంవత్సరాలలో సాధారణ వడ్డీ₹14000 అవుతుంది?
సాధన.
అసలు = ₹ 70000
కాలం = \(2^{1 / 2}\) సంవత్సరాలు = \(\frac{5}{2}\) సంవత్సరాలు
సాధారణ వడ్డీ = ₹ 14000

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 11th Lesson सफलता का मंत्र Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi 11th Lesson Questions and Answers सफलता का मंत्र

7th Class Hindi 11th Lesson सफलता का मंत्र Textbook Questions and Answers

सोचिए-बोलिए

प्रश्न 1.
चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहे हैं? (చిత్రములో ఏమేమి కనిపించుచున్నవి?)
उत्तर:
चित्र में एक जंगल,पेड़, पौधे, फूल, एक आदमी, फावडा (कुदाल), सब्बल, मिट्टी, टोकरियाँ, एक औरत आदि दिखाई दे रहे हैं।
(చిత్రంలో ఒక అడవి, చెట్లు, పొదలు, మొక్కలు, పూలు, ఒక మనిషి, పార, మట్టి, తట్టలు, పలుగు, మట్టి, ఒక స్త్రీ మొదలగునవి కనిపించుచున్నవి.)

प्रश्न 2.
आदमी क्या कर रहा है? (మనిషి ఏమి చేయుచున్నాడు?)
उत्तर:
आदमी रास्ता बना रहा है।
(మనిషి దారిని ఏర్పాటు చేయుచున్నాడు.)

सफलता का मंत्र (విజయపు మంత్రము)

एक बार कुछ व्यापारी अपना माल बेचने रेगिस्तान से गुज़र रहे थे। उनके साथ ऊँट और बैल भी थे। गर्मी के कारण वे दिन में सफ़र नहीं कर पा रहे थे। इसीलिए वे रात के समय यात्रा कर रहे थे। उनके नेता मार्गदर्शक बनकर आगे जा रहे थे। सब उनके पीछे चल रहे थे। अंधेरे के कारण वे रास्ता भटक गये। आखिर जब सबेरा हुआ तब वे वहीं पहुँचे जहाँ से शुरू हुए थे। इससे वे सब दुःखी हुए।

उनके पास एक बूंद पानी तक नहीं था। सब अपने नेता पर चिल्लाने लगे। नेता सोच में पड़ गया। “संकट का धैर्य से सामना करना चाहिए।“ अचानक उसकी नज़र एक घास के तिनके पर पड़ी। उसे लगा कि ज़रूर यहाँ पानी होगा। इसलिए कुछ लोगों की सहायता से वहाँ खोदने लगा। बहुत देर खोदने के बाद वहाँ एक पत्थर दिखाई पड़ा। इसे देखकर सब लोग नेता की निंदा करने लगे।तब नेता ने कहा “दोस्तों, बीच में ही अपना प्रयास नहीं छोड़ना चाहिए। चलो इस पत्थर को लोडेगे।” एक युवक ने उस पत्थर को हथोडे से तोड़ डाला। पत्थर टूटते ही पानी ऊपर आया। इसे देखकर सब खुश हुए सब अपनी प्यास बुझाकर यात्रा के लिए आगे बढ़ गये।

नीति : संकल्प की दृढ़ता से जरूर सफलता मिलती है।

సారాంశము

ఒకసారి కొంతమంది వ్యాపారస్తులు తమ సరుకులను అమ్ముటకు ఎడారిలో పోవుచుండిరి. వారికి తోడు కొన్ని ఒంటెలు, ఎద్దులు కూడా కలవు. వేసవి కారణముగా వారు తమ యాత్రను పూర్తి చేయలేకపోవుచుండిరి. అందువలన వారు రాత్రి సమయంలో యాత్ర చేయుచుండిరి. వారి నాయకుడు మార్గదర్శకుడిగా ముందు నడుచుచుండెను. అందరూ అతని వెనుక నడుచుచుండిరి. చీకటి కారణముగా వారు దారి తప్పిరి. తెల్లవారగానే యాత్రను వారు ఎక్కడి నుండి ప్రారంభించారో అక్కడికే వచ్చి యుండిరి అందువలన వారందరూ చాలా దు:ఖించిరి.

వారి వద్ద ఒక్క బొట్టు మంచినీరు కూడా లేదు. అందరూ తమ నాయకుణ్ణి తిట్టసాగిరి. నాయకుడు ఆలోచనలో పడెను. ఆపదను ధైర్యముతో ఎదుర్కొనాలి. అకస్మాత్తుగా తన దృష్టి ఒక గడ్డి పరకపై పడెను. తప్పనిసరిగా ఇక్కడ నీళ్ళు ఉంటాయని అతనికి అనిపించెను. అందువలన కొంతమంది సహాయముతో అతడు అక్కడ తవ్వుచుండెను. చాలాసేపు తవ్విన తర్వాత అక్కడ ఒక రాయి కన్పించెను. దీనిని చూసి అందరూ తమ నాయకుణ్ణి నిందించసాగిరి. అప్పుడు నాయకుడు “మిత్రులారా, మధ్యలోనే మన ప్రయత్నము వదలకూడదు. పదండి ఆ రాయిని ముక్కలు చేద్దాం. అని అనెను. ఒక యువకుడు ఆ రాయిని ఒక సమ్మెటతో పగలగొట్టెను. రాయి ఇరిగి పోగానే నీరు పైకి ఉబికినది. దీనిని చూసి అందరూ సంతోషించిరి. అందరూ తమ దాహమును తీర్చుకుని యాత్ర కొరకు ముందుకు సాగిరి. నీతి : సంకల్ప దృఢత్వముతో తప్పనిసరిగా విజయం లభిస్తుంది.

Summary

Once some traders were travelling across a desert to sell their goods. Some camels and oxen were also accompanying them. They were not able to travel due to the summer. So they were travelling during night time. The leader was walking ahead of them as their guide. Others were following him. They lost their way because of the darkness. As it dawned, they arrived at the place where their journey from. So they felt very sad.

They had no water with them even a drop. All of the traders started blaming their leader. The leader was obsessed with thoughts. One should face a problem courageously. All of a sudden a blade of grass caught his attention. He thought that there would certainly be water. He started digging there with the help of some traders. After digging for a long time, a stone was found there. On seeing that stone, the traders started blaming their leader. Then the leader said to them, “Friends, we should not give up our effort in the middle. Let’s go, let’s break the stone into pieces.” A young man broke the stone with a maul. When the stone broke into pieces, water sprang up. All of them felt happy. They quenched their thirst and carried on their travel.

Moral : Success can certainly be achieved by strong willpower.

Intext guestions & Answers

प्रश्न 1.
समस्या का सामना कैसे करना चाहिए? (సమస్యను ఎలా ఎదుర్కొనాలి?)
उत्तर:
समस्या का सामना धैर्य से करना चाहिए।
(సమస్యను ధైర్యంతో ఎదుర్కొనవలెను.)

प्रश्न 2.
सफलता प्राप्त करने के लिए क्या करना चाहिए? (విజయము పొందడానికి ఏమి చేయాలి?)
उत्तर:
सफलता प्राप्त करने के लिए दृढ़ संकल्प होना चाहिए।
(విజయము పొందడానికి దృఢ సంకల్పము కావాలి.)

Improve Your Learning

सुनिए-बोलिए

प्रश्न 1.
व्यापारी कहाँ से गुज़र रहे थे? (వ్యాపారస్తులు ఎక్కడి నుండి వెళ్లుచున్నారు?)
उत्तर:
व्यापारी रेगिस्तान से गुज़र रहे थे।
(వ్యాపారస్తులు ఎడారి నుండి వెళ్లుచున్నారు.)

प्रश्न 2.
व्यापारी रास्ता क्यों भटक गये? (వ్యాపారస్తులు ఎందుకు దారి తప్పిరి?)
उत्तर:
व्यापारी अंधेरे के कारण रास्ता भटक गये।
(చీకటి కారణముగా వ్యాపారస్తులు దారి తప్పిరి.)

प्रश्न 3.
सफलता कैसे मिलती है? (విజయము ఎలా లభించును?)
उत्तर:
संकल्प की दृढ़ता से सफलता मिलती है।
(సంకల్ప దృఢత్వముతో విజయము లభించును.)

पढ़िए

अ) जोड़ी बनाइए।

आ) पाठ में वाक्यों के सही क्रम को पहचानकर क्रम संख्या कोष्ठक में लिखिए।

1. अचानक उसकी नज़र एक तिनके पर पड़ी। [ 3 ]
2. बहुत देर खोदने के बाद वहाँ एक पत्थर दिखाई पड़ा। [ 4 ]
3. कुछ व्यापारी रेगिस्तान से गुज़र रहे थे। [ 1 ]
4. सब अपनी प्यास बुझाकर यात्रा के लिए आगे बढ़े। [ 5 ]
5. इससे वे सब दुःखी हुए। [ 2 ]

इ) सही वर्तनी वाले शब्दों पर गोला “O” बनाइए।

ई) नीचे दिए गए वाक्यों में चित्रों से संबंधित शब्दों पर गोला “O” बनाइए।

उत्तर:

लिखिए

अ) नीचे दिये गये प्रश्नों के उत्तर छोटे – छोटे वाक्यों में लिखिए।
క్రింది ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు చిన్న – చిన్న వాక్యములలో ఇవ్వండి.

1. रेगिस्तान से कौन गुजर रहे थे? उनके साथ क्या – क्या थे? (ఎడారి గుండా ఎవరెవరు ప్రయాణం చేయుచున్నారు? వారితో ఏమేమి ఉన్నవి?)
उत्तर:
रेगिस्तान से कुछ व्यापारी गुज़र रहे थे। उनके साथ ऊँट और बैल भी थे।
(ఎడారి గుండా కొంతమంది వ్యాపారస్తులు ప్రయాణం చేయుచుండిరి. వారితో ఒంటెలు, ఎద్దులు కూడా ఉన్నవి.)

2. व्यापारी किस समय यात्रा कर रहे थे? (వ్యాపారస్తులు ఏ సమయంలో యాత్ర చేయుచుండిరి?)
उत्तर:
व्यापारी रात के समय यात्रा कर रहे थे।
(వ్యాపారస్తులు రాత్రి సమయంలో యాత్ర చేయుచుండిరి.)

3. नेता की नज़र किस पर पड़ी थी? उसने क्या किया? (నాయకుని దృష్టి దేనిపై పడినది? అతడు ఏమి చేసెను?)
उत्तर:
नेता की नजर एक घास के तिनके पर पडी। उसने कुछ लोगों की सहायता से वहाँ खोदने लगा।
(నాయకుని దృష్టి ఒక గడ్డిపూచపై పడినది. అతడు కొంతమంది సహాయంతో అక్కడ త్రవ్వసాగాడు.)

आ) नीचे दिये गये प्रश्न का उत्तर पाँच – छह वाक्यों में लिखिए।
క్రింది ఇవ్వబడిన ప్రశ్నకు సమాధానము 5 -6 వాక్యములలో వ్రాయండి.)

1. “सफलता का मंत्र पाठ का सारांश अपने शब्दों में लिखिए। (‘విజయానికి మంత్రం’ అను పాఠం సారాంశం మీ మాటల్లో వ్రాయండి.)
उत्तर:
कुछ व्यापारी माल लेकर रेगिस्तान से जा रहे थे। अंधेरे के कारण रास्ता भटक गये। इससे वे दुःखी हुए। उनके पास पीने का पानी भी नहीं था। नेता सोच में पड़ गया। संकट का धैर्य से सामना करने का निश्चय किया। अचानक उसकी नज़र एक तिनके पर पड़ी । खोदने पर वहाँ एक पत्थर दिखाई पड़ा। पत्थर को हथौड़े से तोड़ा। पत्थर के टूटते ही पानी ऊपर आया। संकल्प की दृढता से सफलता मिलती है।
(కొంతమంది వ్యాపారస్తులు సరకు తీసుకొని ఎడారి గుండా వెళ్ళుచుండెను. చీకటి కారణంగా వారు దారి తప్పిరి. దీని కారణంగా వారు బాధపడిరి. వారి వద్ద త్రాగుటకు నీరు కూడా లేదు. వారి నాయకుడు ఆలోచనలో పడెను. ఆపదను ధైర్యముతో ఎదుర్కొనుటకు నిశ్చయించుకొనెను. అకస్మాత్తుగా తన దృష్టి ఒక గడ్డిపూచపై పడెను. త్రవ్వగా అక్కడ ఒక రాయి కనబడినది. రాతిని సమ్మెటతో పగలకొట్టిరి. రాయి పగిలిపోగానే నీరు పైకి ఉబికి వచ్చినది. సంకల్ప దృఢత్వంతో ‘విజయం లభించును.)

इ) उचित शब्दों से खाली जगह भरिए।

1. गर्मी के कारण व्यापारी दिन में सफ़र नहीं कर पा रहे थे। (सर्दी/ गर्मी)
उत्तर:
गर्मी

2. अंधेरे के कारण वे ……… भटक गये। (रास्ता/ सड़क)
उत्तर:
रास्ता

3. व्यापारियों के पास ………. नहीं था। (गाडी/ पानी)
उत्तर:
पानी

4. संकट का सामना ……… से करना चाहिए। (धैर्य/ अधैर्य)
उत्तर:
धैर्य

5. बीच में कभी भी ………. नहीं छोड़ना चाहिए। (काम/ प्रयास)
उत्तर:
प्रयास

ई) पाठ में आये शब्दों के आधार पर वाक्य लिखिए।

उत्तर:
2. मछली पानी में तैरती है।
3. रास्ते में मैं अपने दोस्त से मिलता हूँ।
4. संकट की स्थिति में धैर्य से रहना चाहिए।
5. वह एक व्यापारी है।
6. हम गर्मी में सफर नहीं कर सकते।
7. उसकी नजर एक तिनके पर पड़ी।

उ) वर्ण विच्छेद कीजिए।

1. चिल्लाना : च + इ + ल् + ल् + आ + न् + आ

2. रेगिस्तान : ………………….
उत्तर:
र + ए + ग् + इ + स् + त् + आ + न् + अ

3. धैर्य : ……………………….
उत्तर:
ध् + ऐ + र् + य् + अ

4. संकल्प : ………………………
उत्तर:
स् + अं + क् + अ + ल् + प् + अ

5. पत्थर : ………………………
उत्तर:
प् + अ + त् + थ् + अ + र् + अ

भाषांश

अ) अंत्याक्षरी विधि के अनुसार नीचे दिये गये शब्दों के आधार पर चार शब्द बनाइए।

1. पानी – नीरज – जलज – जमाना – नाम – मगर

2. तिनका – ………………………….
उत्तर:
कायर – रत्न – नाराज़ – जहाज

3. सहायता – ………………………….
उत्तर:
ताल – लडना – नारा – राहत

4. अचानक – ………………………….
उत्तर:
काक – कविता – तैयार – रामायण

5. सफ़र – ………………………….
उत्तर:
रक्षक – कैलास – सवारी – रौनक

आ) पर्यायवाची शब्द लिखिए।

1. माल = कीमती वस्तु, रुपया

2. सबेरा = ……………………………..
उत्तर:
सुबह, प्रातःकाल

3. शुरु = ……………………………..
उत्तर:
प्रारंभ, आरंभ

4. नज़र = ……………………………..
उत्तर:
दृष्टि, निगाह

5. पानी = ……………………………..
उत्तर:
जल, नीर

इ) विलोम शब्द लिखिए।

1. दिन × रात
2. आगे × पीछे
3. अंधेरा × उजाला
4. सबेरा × शाम
5. बेचना × खरीदना

सृजनात्मकता

अ) चित्र देखकर वाक्य लिखिए।


उत्तर:

आ) परियोजना कार्य :

सफ़लता से संबंधित एक छोटी सी कहानी लिखिए। (సఫలతకు సంబంధించిన ఒక చిన్న కథను వ్రాయండి.)
उत्तर:
कनौज शहर में एक बहुत ही साधारण बच्चा रहता था। जिसका नाम था भोलू। वह नाम से भी भोला था। जिस स्कूल में वह पढ़ता था, वहाँ के सभी बच्चे उसे मंदबुद्धि कहकर चिढ़ाते थे। एक दिन वह कुएँ के पास बैठा था। तभी उसकी नज़र पत्थर पर पडे निशान की ओर गई।

उसने सोचा जब कठोर पत्थर पर निशान बन सकते हैं तो मुझे भी विद्या आ सकती है। विद्यालय में वह मंदबुद्धि कहलाता था। उसके अध्यापक उससे नाराज़ रहते थे। उसके बुद्धि का स्तर औसत से भी
कम था। कक्षा में उसका प्रदर्शन सदैव निराशाजनक ही होता था।

अपने सहपाठियों के मध्य वह उपहास का विषय था। विद्यालय में वह जैसे ही प्रवेश करता चारों ओर बाणों की बौछार सी होने लगती। इन सब बातों से परेशान होकर उसने पाठशाला आना ही छोड़ दिया।

एक दिन वह मार्ग में भ्रमण कर रहा था। घूमते हुए उसे जोरों की प्यास लगी। वह इधर – उधर पानी खोजने लगा। अंत में उसे एक कुआँ दिखाई दिया। वह वहाँ गया और पानी पिया। वह पानी पीने के बाद थोडी देर वहीं बैठ गया।

उसकी दृष्टि पत्थर पर पडे उस निशान पर पड़ी जिस पर बार – बार पानी खींचने से इतने कठोर पत्थर पर रस्सी के निशान पड़ सकते हैं, तो निरंतर अभ्यास से मुझे भी विद्या आ सकती है। उसने यह विचार गांठ में बाँध लिया और पाठशाला जाना आरंभ कर दिया। उसकी लगन देखकर अध्यापकों ने भी उसे सहयोग दिया।

उसने मन लगाकर अधिक परिश्रम किया। कुछ सालों के बाद यहीं विद्यार्थी संस्कृत का एक महान लेखक साबित हुआ।

इ) अनुवाद कीजिए।

1. सफ़र करने से मज़ा आता है।
उत्तर:
सफ़र करने से मज़ा आता है। యాత్ర చేయుట వలన ఆనందంగా ఉంటుంది.

2. संकट स्थिति में सोचना चाहिए।
उत्तर:
संकट स्थिति में सोचना चाहिए। కష్టస్థితిలో ఆలోచించవలెను.

3. आँखों में तिनका आ गिरा।
उत्तर:
आँखों में तिनका आ गिरा। కండ్లలో నలక వచ్చి పడినది.

4. नेता सबका आदर्श होता है।
उत्तर:
नेता सबका आदर्श होता है। నాయకుడు అందరికీ ఆదర్శంగా ఉంటాడు.

5. प्रयास के कारण सफलता मिलती है।
उत्तर:
प्रयास के कारण सफलता मिलती है। ప్రయత్నము (కృషి) కారణముగా విజయం లభించును.

व्याकरणांश

1. नेता आगे जा रहे थे।
2. अंधेरे के कारण वे रास्ता भटक गए।
3. वे सब अपने नेता पर चिल्लाने लगे।
4. पत्थर टूटते ही पानी ऊपर आया।
5. सभी लोगों ने अपनी प्यास बुझाई।

उपर्युक्त वाक्यों में रेखांकित शब्द किसी के द्वारा किए जानेवाले काम को सूचित करते हैं।
परिभाषा : जिस शब्द से किसी काम के होने या करने का बोध हो, उसे क्रिया कहते हैं।
उदा : पढ़ना, चलना, दौड़ना, बैठना, खाना, लिखना आदि।

अ) निम्न लिखित वाक्यों में क्रिया शब्द को रेखांकित कीजिए।

1. सरिता कविता लिखती है।

2. लड़के मैदान में खेल रहे हैं।
उत्तर:
लड़के मैदान में खेल रहे हैं।

3. वासू घर में खाना खाता है।
उत्तर:
वासू घर में खाना खाता है।

4. मोर नाचता है।
उत्तर:
मोर नाचता है।

आ) वाक्यों में क्रिया शब्दों को पहचान कर लिखिए।

1. सरला गाड़ी चलाती थी।
उत्तर:
चलाती

2. रवि घर में खाना खाता था।
उत्तर:
खाता

3. पिताजी आज बाज़ार जाते हैं।
उत्तर:
जाते

4. वह टी.वी. में सिनेमा देखती है।
उत्तर:
देखती

इ) नीचे दिये गये क्रिया शब्दों का वाक्यों में प्रयोग कीजिए।

1. चढ़ना : लडका पेड़ पर चढ़ता है।

2. तैरना : ……………………….
उत्तर:
तैरना : मछली पानी में तैरती है।

3. बोलना : ………………………..
उत्तर:
बोलना : हम मात्रुभाषा में बोलते हैं।

4. हँसना : ………………………..
उत्तर:
हँसना : बच्चे बात – बात में हँसते हैं।

5. सुनना : ………………………
उत्तर:
सुनना : हमें पहले सुनना चाहिए।

अध्यापकों के लिए सूचना : ఉపాధ్యాయులకు సూచన :

बच्चों को कुछ अन्य जातक कथाएँ सुनाइए। (పిల్లలకు కొన్ని అన్య జాతక కథలను వినిపించండి.)
उत्तर:
जातक कथा :
काल बाहु : एक बार किसी ने दो तोते – भाइयों को पकडकर एक राजा को भेंट में दिया। तोतों के गुण और वर्ण से प्रसन्न हो राजा ने उन्हें सोने के पिंजरे में रखा। उनका यथोचित सत्कार करवाया और प्रतिदिन शहद और भुने मक्के का भोजन करवाता रहा। उन तोतों में बडे का नाम राधा और छोटे का नाम पोट्टापाद था।

एक दिन एक वनवासी राजा को एक काले, भयानक बडे – बडे हाथोंवाला एक लंगूर भेंट में दिया गया। वह लंगूर सामान्यतः एक दुर्लभ प्राणी था। इसलिए लोग उस विभन्न प्राणी को देखने को टूट पडते। लंगूर के आसमान से तोतों के प्रति लोगों का आकर्षण कम होता गया और उनके सरकार का भी।

लोगों के बदलते रुक से खिन्न हो पोट्टपाद खुद को अपमानित महसूस करने लगा और रात में उसने अपने मन की पीडा राधा को सुनाई। राधा ने अपने छोटे भाई को ढाढस बंधाते हुए समझाया, “भाई चिंतित न हो, गुणों की सर्वत्र पूजा होती है। शीघ्र ही इस लंगूर के गुण दुनियावालों के सामने, प्रकट होंगे और तब लोग उससे विमुख हो जाएँगे।”

कुछ दिनों के बाद ऐसा ही हुआ जब नन्हें राजकुमार उस लंगूर से खेलना चाहते थे। तो लंगूर अपना भयानक मुख फाड, दाँते किटकिटा कर इतनी जोर से डराया कि वे चीख – चीख कर रोने लगे। बच्चों के भय और रूदन की सूचना जब राजा के कानों पर पड़ी तो उसने तत्काल ही लंगूर को जंगल में छुडवा दिया।

उस दिन के बाद से राधा और पोट्टपाद की आवभगत फिर से पूर्ववत होती रही।

पाठ का सारांश

कुछ व्यापारी माल लेकर रेगिस्तान से जा रहे थे। अंधेरे के कारण रास्ता भटक गये। इससे वे दुःखी हुए। इनके पास पीने का पानी भी नहीं था। नेता सोच में पड़ गया। संकट का धैर्य से सामना करने का निश्चय किया। अचानक उसकी नज़र एक तिनके पर पड़ी खोदने पर वहाँ एक पत्थर दिखाई पड़ा। पत्थर को हथौड़े से तोड़ा| पत्थर के टूटते ही पानी ऊपर आया। संकल्प की दृढता से सफलता मिलती है।

పాఠ్య సారాంశం

కొంతమంది వ్యాపారస్తులు సరుకు తీసుకుని ఎడారి గుండా వెళ్ళుచున్నారు. చీకటి కారణంగా వారు దారి తప్పిరి. దీని కారణంగా వారు బాధపడిరి. వారి వద్ద త్రాగుటకు నీరు కూడా లేదు. వారి నాయకుడు ఆలోచనలో పడెను. ఆపదను ధైర్యముతో ఎదుర్కొనుటకు నిశ్చయించుకొనెను. అకస్మాత్తుగా తన దృష్టి ఒక గడ్డిపూచపై పడెను. త్రవ్వగా అక్కడ ఒక రాయి కనబడినది. రాతిని సమ్మెటతో పగలకొట్టిరి. రాయి పగిలిపోగానే నీరు పైకి ఉబికి వచ్చినది. సంకల్ప దృఢత్వంతో విజయం లభించును.

Summary

Some traders were travelling across a desert. They lost their way due to the darkness. They felt sad for this. They had no water either with them. Their leader was obsessed with thoughts. He resolved to face the problem with courage. All of a sudden a blade of grass caught his attention. On digging, a stone was found there. It was broken with a maul. When the stone broke into pieces, water sprang up. Success can be achieved by strong will power.

व्याकरणांश (వ్యాకరణాంశాలు)

लिंग बदलिए (లింగములను మార్చండి)

आदमी – औरत
ऊँट – ऊँटनी
युवक – युवती
गाय – बैल
लोमडी – लोमडा
गधा – गधी
बंदर – बंदरिया
सुत – सुता
सदस्या – सदस्य
हाथी – हथिनी
वर – वधु
साध्वी – साधु

वचन बदलिए (వచనములను మార్చండి)

चित्र – चित्र
आदमी – आदमी
रास्ता – रास्ते
निर्णय – निर्णय
संकल्प – संकल्प
कहानी – कहानियाँ
दिन – दिन
संकट – संकट
तिनका – तिनके
पत्थर – पत्थर
खुश – खुश
खुशी – खुशियाँ

विलोम शब्द (వ్యతిరేక పదములు)

दृढ़ × अदृढ़
कठिन × कोमल
पूरा × अधूरा
गर्मी × सर्दी
दिन × रात
आगे × पीछे
अंधेरा × उजाला
सबेरा × शाम
शुरु × अंत
दुखी × सुखी
निंदा × प्रशंसा/स्तुति
सहायता × निस्सहायता
युवक × बूढ़ा
खुश × दुःख
सफलता × असफलता

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

संकल्प = दृढ़ निश्चय, దృఢ నిశ్చయము, strong
सफर = यात्रा, యాత్ర, travel
आखिर = अंत में, చివరికి, at last
सबेरा = सुबह, ఉదయం, morning
भटकना = रास्ता भूल जाना, దారి మరిచిపోవుట, forget the way
गुज़रना = जाना, వెళ్ళుట, to go
माल = चीजें, वस्तु, సరకులు, goods
रात = निशि, రాత్రి, night
नेता = नायक, నాయకుడు, leader decision
शुरु = आरंभ, ప్రారంభము, beginning
संकट = विपत्ति, ఆపద, problem
अचानक = अकस्मात, అకాస్మాత్తుగా, suddenly
नज़र = दृष्टि, దృష్టి, sight
जरूर = अवश्य, తప్పనిసరిగా, compulsory
सहायता = मदद, సహాయము, help
दोस्त = मित्र, స్నేహితుడు, friend
प्रयास = प्रयत्न, ప్రయత్నం, effort
खुश = संतोष, సంతోషం, happiness

श्रुत लेख : శ్రుతలేఖనము : Dictation

अध्यापक या अध्यापिका निम्न लिखित शब्दों को श्रुत लेख के रूप में लिखवायें। छात्र अपनी-अपनी नोट पुस्तकों में लिखेंगे। अध्यापक या अध्यापिका इन्हें जाँचे।
ఉపాధ్యాయుడు లేదా ఉపాధ్యాయిని క్రింద వ్రాయబడిన శబ్దములను శ్రుతలేఖనంగా డిక్టేట్ చేయును. విద్యార్థులు వారి వారి నోట్ పుస్తకాలలో వ్రాసెదరు. ఉపాధ్యాయుడు లేదా ఉపాధ్యాయిని వాటిని దిద్దెదరు.

These AP 7th Class Science Important Questions 12th Lesson నేల మరియు నీరు will help students prepare well for the exams.

AP Board 7th Class Science 12th Lesson Important Questions and Answers నేల మరియు నీరు

7th Class Science 12th Lesson 2 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
పెడాలజి అనగానేమి?
జవాబు:
మృత్తిక గూర్చిన శాస్త్రీయ అధ్యయనాన్ని పెడాలజి అంటారు.

ప్రశ్న 2.
నీటి ప్రవాహాల ఒడ్డున ఉండే రాళ్ళు ఎలా ఉంటాయి?
జవాబు:
నీటి ప్రవాహాల ఒడ్డున ఉండే రాళ్ళు గుండ్రంగా నునుపుతేలి ఉంటాయి.

ప్రశ్న 3.
నీటి ప్రవాహంలో రాళ్ళు దొర్లటం వలన ఏమి జరుగుతుంది?
జవాబు:
నీటి ప్రవాహంలో రాళ్ళు దొర్లటం వలన అరిగి మృత్తిక ఏర్పడుతుంది.

ప్రశ్న 4.
వినాయక విగ్రహాల తయారీకి ఏ మట్టి అనుకూలం?
జవాబు:
బంకమట్టి విరిగిపోకుండా విగ్రహాల తయారీకి బాగా పనికి వస్తుంది.

ప్రశ్న 5.
నేలలోని తేమ శాతం అనగానేమి?
జవాబు:
మట్టిలో చేరగలిగిన నీటి ద్రవ్యరాశికి, పొడిమట్టి ద్రవ్యరాశికి మధ్యనున్న నిష్పత్తిని నేలలోని తేమ శాతం అంటారు.

ప్రశ్న 6.
నీటి ద్రవ్యరాశి అనగానేమి?
జవాబు:
తేమగా ఉన్న మట్టి మరియు ఎండిన తరువాత మట్టి ద్రవ్యరాశుల మధ్య భేదాన్ని నీటి ద్రవ్యరాశిగా నిర్ధారిస్తారు.

ప్రశ్న 7.
పెర్కొలేషన్ అనగానేమి?
జవాబు:
నేల పొరల ద్వారా నీరు క్రిందకు కదలడాన్ని పేర్కొలేషన్ అంటారు.

ప్రశ్న 8.
నీటి సంరక్షణకు ఉపయోగించే 4R సూత్రం ఏమిటి?
జవాబు:
పునఃవృద్ధి (Recharge), పునర్వినియోగం (Re-use), పునరుద్ధరించటం (Revive) మరియు తగ్గించటం (Reduce).

ప్రశ్న 9.
నీటిలోని సూక్ష్మజీవులను చంపటానికి వాడే రసాయనం ఏమిటి?
జవాబు:
క్లోరిన్, దీనికోసం నీటికి బ్లీచింగ్ పౌడర్ కలుపుతారు.

ప్రశ్న 10.
ఆధునిక నీటి శుద్ధి యంత్రాలలో దేని సాయంతో సూక్ష్మజీవులను చంపుతారు?
జవాబు:
అతినీల లోహిత కిరణాలు వాడి, ఆధునిక శుద్ది యంత్రంతో సూక్ష్మజీవులను చంపుతారు.

ప్రశ్న 11.
ఆక్విఫర్ అనగానేమి?
జవాబు:
భూమి రాతి పొరలలో నిల్వచేయబడిన భూగర్భజలాన్ని ఆక్విఫర్ అంటారు.

ప్రశ్న 12.
ప్రపంచ జల దినోత్సవం ఎప్పుడు?
జవాబు:
మార్చి 22

ప్రశ్న 13.
మురుగు నీటి వలన కలుగు వ్యాధులు ఏమిటి?
జవాబు:
కలరా, టైఫాయిడ్, హెపటైటిస్.

ప్రశ్న 14.
నీరు భూగర్భంలోనికి ఎలా చేరుతుంది?
జవాబు:
వర్షము మరియు ఇతర ఉపరితల ప్రవాహాల నుండి వచ్చే నీరు భూమి లోనికి వెళ్లి ఖాళీ ప్రదేశాలు మరియు పగుళ్లు లేని ప్రదేశంలో నీటిని నింపుతుంది. ఈ విధంగా భూగర్భ జలాలు ఏర్పడతాయి. భూమి లోనికి నీరు ఇంకే ప్రక్రియను ఇన్ ఫిల్టరేషన్ అంటారు. భూగర్భ జల ఉపరితలాన్ని భూగర్భ జల మట్టం అంటారు.

ప్రశ్న 15.
ఆధునిక నీటి శుద్ధి యంత్రాలు ఎలా పనిచేస్తాయి?
జవాబు:
మన ఇళ్లలో నీటిని శుద్ధి చేయడానికి ఉపయోగించే యంత్రాలలో ఫిల్టర్ యూనిట్ మరియు అతి నీలలోహిత కిరణాలను పంపి నీటిని శుద్ధి చేసే భాగం ఉంటాయి. ఇందులో సూక్ష్మ జీవులను చంపటం కోసం క్లోరిన్ వాయువుకు బదులుగా అతినీలలోహిత కిరణాలను ఉపయోగిస్తారు.

7th Class Science 12th Lesson 4 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
మట్టి సుగంధము అనగానేమి? దానికి గల కారణం ఏమిటి?
జవాబు:
వర్షం పడిన తరువాత వెలువడే ఆహ్లాదకరమైన సుగంధమును మట్టి సుగంధము అంటారు. ఇది వర్షం పడినప్పుడు నేల నుండి గాలిలోనికి వెలువడే జియోస్మిన్ అనే పదార్థము కారణంగా కలుగుతుంది. ఈ పదార్థము అక్టినోమైసిటీస్ అను బాక్టీరియా యొక్క స్పోరుల నుండి విడుదల అవుతుంది.

ప్రశ్న 2.
మృత్తిక ఎలా ఏర్పడుతుంది?
జవాబు:
నీటి ప్రవాహాల కారణంగా రాళ్ళు అరిగిపోయి, ఈ చారలు ఏర్పడ్డాయి. ప్రకృతిలో సహజ కారకాలైన గాలి, నీరు,సూర్యుడు మరియు వాతావరణం యొక్క చర్యల ఫలితంగా క్రమంగా శిలలు పగిలిపోయి సన్నని రేణువులుగా విడిపోయి, మృత్తిక ఏర్పడుతుంది. ఈ ప్రక్రియను శైథిల్యం అంటారు. ఒక అంగుళం మృత్తిక ఏర్పడటానికి సుమారు 500-1000 సంవత్సరాలు పడుతుంది. మాతృశిల నుండి ‘శైథిల్య ప్రక్రియ’ ద్వారా మృత్తిక ఏర్పడడాన్ని ‘పీడోజెనెసిస్’ అని అంటారు.

ప్రశ్న 3.
ఏ పరిశీలనల ఆధారంగా మట్టిలోని పదార్థాలను నిర్ధారణ చేస్తావు?
జవాబు:

ప్రశ్న 4.
ఎడఫాలజీ అనగానేమి?
జవాబు:
జీవులపైన ముఖ్యంగా మొక్కలపైన మృత్తిక యొక్క ప్రభావాన్ని గురించి అధ్యయనం చేసే శాస్త్రాన్ని ఎడఫాలజీ అంటారు. మృత్తికను ఏర్పరిచే కారకాలను ఎడఫిక్ కారకాలు అంటారు.

ప్రశ్న 5.
క్షితిజాలు అనగానేమి?
జవాబు:
ఒక ప్రదేశంలోని నేలను నిలువుగా తవ్వగా కనిపించే ప్రదేశంలో అడ్డు పొరలుగా ఏర్పడిన అంశాలన్నిటినీ కలిపి సాయిల్ ప్రొఫైల్ లేదా మృత్తికా స్వరూపం అంటారు. మృత్తికలోని ప్రతి పొర ఒక నిర్దిష్టమైన వర్ణం, ఆకృతి, లోతు, రసాయన నిర్మాణంలో తేడాను కలిగి ఉంటుంది, వీటినే క్షితిజాలు అంటారు.

ప్రశ్న 6.
నేలకోత అనగానేమి?
జవాబు:
నేల పై పొరలలో అధిక మొత్తంలో పోషకాల రూపంలో ఉండే సేంద్రియ పదార్థం నేలను సారవంతం చేస్తుంది. తుఫానులు, వరదలు నేల పై పొరను కొట్టుకొని పోయేట్లుగా చేసి, నేలను నిస్సారంగా మారుస్తాయి. నేలపై పొర కొట్టుకొని పోవడాన్ని మృత్తికా క్రమక్షయం లేదా నేల కోత అంటారు.

ప్రశ్న 7.
భూమి మీద నీటి లభ్యత వనరులను పట్టిక రూపంలో చూపండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 8.
ఆక్విఫర్లు అనగానేమి?
జవాబు:
సాధారణంగా భూగర్భ జలాలు నీటి మట్టానికి కింద గట్టి రాతి పొరల మధ్య నిల్వ చేయబడతాయి. వాటిని ఆక్విఫర్లు అంటారు. బావులు, బోరు బావులు, చేతి పంపులు ఈ ఆక్విఫర్ నుండే నీటిని పొందుతాయి.

ప్రశ్న 9.
మురుగు నీరు అనగానేమి? దాని వలన కలిగే నష్టాలు ఏమిటి?
జవాబు:
గృహాలలోని వివిధ ప్రదేశాల నుండి, పరిశ్రమల నుండి వెలువడే వ్యర్థ జలాన్ని మురుగునీరు అంటారు. మురుగు నీటిలో కరిగిన మరియు తేలియాడే అనేక సేంద్రియ, నిరింద్రియ పదార్థాలతో పాటు వ్యాధి కారక జీవులు ఉంటాయి. ఒకవేళ ఈ మురుగునీరు త్రాగు నీటిలో కలిసినట్లయితే నీటి విరోచనాలు, కలరా, డైసెంట్రీ, టైఫాయిడ్, హెపటైటిస్ వంటి వ్యాధులు కలుగుతాయి.

ప్రశ్న 10.
మురుగు నీటి శుద్ధీకరణలోని దశలు ఏమిటి?
జవాబు:
మురుగు నీటి శుద్ధీకరణలో మూడు దశలు కలవు. అవి :

1. ప్రాథమిక దశ – (భౌతిక ప్రక్రియ)
2. ద్వితీయ దశ – (జీవ సంబంధ ప్రక్రియ)
3. తృతీయ దశ – (రసాయన ప్రక్రియ)

ప్రశ్న 11.
నీటి వృథాను ఎలా తగ్గిస్తావు?
జవాబు:
కొన్ని మంచి అలవాట్లు ద్వారా నీటి వృథాను తగ్గిస్తాము. అవి

1. అవసరం లేని సమయంలో కుళాయిని మూసి ఉంచటం.
2. బ్రష్ చేసే సమయంలో కుళాయిని ఆపి ఉంచాలి.
3. నేలను కడిగే బదులు తుడవటం.
4. చేతులు మొక్కలలో కడుక్కోవటం.
5. స్నానము నీటిని మొక్కలకు మళ్ళించటం.

ప్రశ్న 12.
మన పరిసరాలను ఎలా పరిశుభ్రంగా ఉంచుకోవాలి?
జవాబు:

1. బహిరంగ ప్రదేశాలలోనికి చెత్తను విసిరి వేయకుండా చెత్తబుట్టలను ఉపయోగించాలి.
2. బహిరంగ ప్రదేశాలలో మల, మూత్ర విసర్జన చేయరాదు.
3. ఘన వ్యర్థాలను మురుగునీటి కాలువలలో వేయరాదు.
4. చెత్తను పారవేయుటకు ముందే పొడి చెత్త, తడి చెత్తలను వేరు చేయాలి.
5. మన ఇంటి చుట్టుపక్కల పరిసరాలు శుభ్రం చేయనట్లు తెలిసినట్లయితే వెంటనే పారిశుద్ధ్య శాఖ వారికి తెలియజేయాలి.

ప్రశ్న 13.
నీటి వనరుల లభ్యతను వృత్తాకార చార్టులో చూపండి.
జవాబు:

7th Class Science 12th Lesson 8 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
నేలలోని వివిధ అంశాలను ఎలా నిర్ధారిస్తావు?
జవాబు:

ముందుగా ఒక పిడికెడు మట్టిని తీసుకొని దానిని పారదర్శకమైన పాలిథిన్ కవర్‌లో వేసి మూతిని గట్టిగా కట్టండి. ఈ కవర్ను ఒకటి లేదా రెండు గంటలపాటు సూర్యరశ్మి క్రింద ఉంచండి. రెండు గంటల తరువాత పాలిథిన్ కవర్ యొక్క లోపలి తలంలో నీటి బిందువులను గమనిస్తారు.

ఒక గాజు బీకరును తీసుకొని దానిని ఈ పిడికెడు మట్టితో నింపండి. తరువాత దానిలో నెమ్మదిగా, జాగ్రత్తగా నీటిని పోయండి. మట్టిలో నుండి నీటి బుడగలు రావడం పరిశీలించారా ? ఇప్పుడు బీకరును నీటితో నింపి, . మట్టిని, నీటిని బాగా కలపాలి. తరువాత కొద్దిసేపు అలాగే వదిలివేయాలి.
పట్టిక

ప్రశ్న 2.
నేలలోని క్షితిజాలను వివరించండి.
(లేదా)
నేల స్వరూపాన్ని వర్ణించండి.
జవాబు:
ఒక ప్రదేశంలోని నేలను నిలువుగా తవ్వగా కనిపించే ప్రదేశంలో అడ్డు పొరలుగా ఏర్పడిన అంశాలన్నిటినీ కలిపి సాయిల్ ప్రొఫైల్ లేదా మృత్తికా స్వరూపం అంటారు. మృత్తికలోని ప్రతి పొర ఒక నిర్దిష్టమైన వర్ణం, ఆకృతి, *తు, రసాయన నిర్మాణంలో తేడాను కలిగి ఉంటుంది. వీటినే క్షితిజాలు అంటారు.

క్షితిజం (ఉపరితల చెత్త) – ఇది సన్నని, పై పొర, కుళ్ళుతున్న కర్బన్ పదార్థాలు మరియు మొక్కల నుండి రాలిన పత్రాలతో ఏర్పడి ఉంటుంది.

A క్షితిజం (ఉపరితల మృత్తిక) –
ఈ పొర సాధారణంగా గాఢమైన వర్ణంలో వుండి, ఖనిజ లవణాల మిశ్రమమైన హ్యూమనను కలిగి ఉంటుంది. ఇది మృదువైన వదులుగా వున్న మట్టిని కలిగి ఉండి, విత్తనాలు మొలకెత్తడానికి అనువుగా వుంటుంది. ఈ సారవంతమైన పొరలో ఇతర జీవరాశులు ఆవాసాన్ని ఏర్పర్చుకుని ఉంటాయి.

B క్షితిజం (ఉప మృత్తిక) –
తక్కువ మోతాదులో హ్యూమనను కలిగి ఉంటుంది. ఇక్కడ బంకమన్ను మరియు ఎక్కువ ఖనిజాలను కలిగి ఉండి గట్టిగా బిగుతుగా ఉంటుంది.

C క్షితిజం (రాతిపొర) కొద్దిగా విరిగిపోయిన రాతి ముక్కలు చాలా తక్కువ కార్బన్ పదార్థాలు కలిగి ఉంటుంది.

R క్షితిజం (ఆధారశిల) శైథిల్యం చెందని, ‘రాతిపొర’ ఉంటుంది. ఇది దృఢంగా, గట్టిగా వుండి త్రవ్వడానికి అనుకూలంగా ఉండదు.

ప్రశ్న 3.
భూసార పరీక్షలలో ఏ అంశాలను పరిశీలిస్తారు? వీటి వలన రైతులకు వచ్చే లాభము ఏమిటి?
జవాబు:
భూసార పరీక్షలు నిర్వహించడం ద్వారా పొలంలోని నేలను పంటలకు అనుకూలంగా మార్చవచ్చు. పొలంలోని మట్టిని పరీక్షించాలి అంటే ఒక ప్రత్యేకమైన నిర్దిష్ట విధానంలో మట్టిని సేకరించి పరీక్షించి విశ్లేషించాలి. భూసార పరీక్ష ద్వారా పరీక్షించే అంశాలన్నీ మృత్తిక ఆరోగ్య స్థితిని నిర్ణయిస్తాయి.

సాధారణంగా భూసార పరీక్షల ద్వారా ఈ క్రింది అంశాలను పరీక్షించడం జరుగుతుంది. అవి కార్బన్ వంటి సేంద్రియ పదార్థాలు లోపము, నేలలో అందుబాటులో ఉన్న ఖనిజ లవణాలు – నైట్రోజ్, పాస్పరస్, పొటాషియం, అందుబాటులో ఉన్న సూక్ష్మ పోషకాల స్థాయి, సరిపోని నీటి పారుదల, నేల ఉష్ణోగ్రత, తేమ, నేలలోని కాలుష్యకాలు, నేల యొక్క ఆమ్ల లేదా క్షార స్వభావం (pH) మొదలైనవి.

భూసార పరీక్ష :

1. రైతుకు తన నేల ఆరోగ్య స్థితిని తెలియజేసి దానిని పెంపొందించుకోవడం కోసం సహాయపడుతుంది.
2. నేల నాణ్యత తగ్గిపోవడాన్ని నివారించుటకు సహాయపడుతుంది.
3. ఎరువుల వాడకాన్ని తగ్గించటానికి సహాయపడుతుంది.

భూసార పరీక్షలు నిర్వహించడం ద్వారా నేలలోని మొక్కలకు అవసరమైన పోషకాలను సంరక్షించుకుంటూ ఆరోగ్యంగానూ, సారవంతంగానూ మార్చుకోగలము.

ప్రశ్న 4.
నీటి శుద్ధీకరణలోని దశలు తెలపండి.
జవాబు:
నదులు, రిజర్వాయర్లు, సరస్సులోని నీరు అనేక మలినాలను కలిగి ఉండవచ్చు. సురక్షిత నీటి సరఫరా పథకం ద్వారా భౌతిక, రసాయనిక సంబంధిత పద్ధతుల్లో నీటిని శుద్ధి చేస్తారు. ఆ పద్ధతులు

గడ్డ కట్టించడం :
నీటిలోని మలినాలను బంధించి బరువైన రేణువులుగా మార్చే రసాయనాలను కలుపుతారు.

అవక్షేపీకరణ :
బరువైన రేణువులుగా మారిన కలుషితాలను నీటి అడుగుకు చేరేలా చేస్తారు.

వడపోత :
పై భాగంలోని నీటిని వడపోత యంత్రాల గుండా పంపి, మిగిలిన నీటిలో కరగని మలినాలను వేరు చేస్తారు.

క్రిమి సంహరణం :
నీటికి క్లోరిన్, బ్లీచింగ్ పౌడరను కలపడం ద్వారా నీటిలోని సూక్ష్మజీవులను చంపుతారు.

అంటువ్యాధులు ప్రబలినప్పుడు వైద్యులు కాచిన నీటిని తాగమని సూచిస్తారు. సరైన విధంగా నీటిని కాచడం వ్యాధిజనక జీవులను చంపుతుంది.

ప్రశ్న 5.
మురుగునీటి శుద్ధీకరణ దశలను పటం రూపంలో గీయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 6.
AR సూత్రం ఉపయోగించి నీటి వనరులను ఎలా సంరక్షిస్తావు?
జవాబు:
AR నియమాలను పాటించడం ద్వారా నీటిని సంరక్షించవచ్చు. అవి : పునఃవృద్ధి (recharge), పునర్వినియోగం (re-use), పునరుద్దరించటం (revive) మరియు తగ్గించటం (reduce).

పునఃవృద్ధి :
ఎత్తైన భవనాలపై పడిన వర్షపు నీటిని సేకరించి వర్షపు నీటి సంరక్షణ పద్ధతుల ద్వారా భూగర్భ జలాలను రీచార్జ్ చేయవచ్చు. ఇంకుడు గుంతలు, చెడ్యాంలు, కందకాలు భూగర్భ జలాలను పెంచుకోవటానికి సహాయపడతాయి.

పునర్వినియోగం :
గృహ కార్యకలాపాలు పరిశ్రమల ద్వారా విడుదలైన వ్యర్థ జలాలను శుద్ధి చేసి వ్యవసాయ కార్యక్రమాలకు, గృహ అవసరాలకు, గృహ నిర్మాణాలకు, వాహనాలను కడగడానికి తిరిగి వాడుకోవచ్చు.

పునరుద్ధరించుట :
పాత రోజులలో కరువు ప్రాంతాలలో భూగర్భజలాల పునఃరుద్దరణ పద్ధతుల గురించి బాగా తెలుసు. ప్రస్తుతం దిగుడు బావులను పునఃరుద్ధరించడం ద్వారా నీటి కొరత సమస్యను పరిష్కరించవచ్చు.

తగ్గించటం :
నీటి వాడకం, వృథాలను కొన్ని పద్ధతులను పాటించడం ద్వారా తగ్గించవచ్చు. ఉదాహరణకు వ్యవసాయ రంగంలో బిందుసేద్యం వంటి నవీన నీటిపారుదల ప్రక్రియల వలన నీటి వృథాని అరికట్టవచ్చును.

AP Board 7th Class Science 12th Lesson 1 Mark Bits Questions and Answers నేల మరియు నీరు

I. బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు

సరియైన జవాబు సూచించు అక్షరమును బ్రాకెట్ లో రాయండి.

1. పరిసరాల పరిశుభ్రతకు చేయాల్సిన పని
A) ఘన వ్యర్థాలను కాలువలో వేయరాదు.
B) బహిరంగ మలమూత్ర విసర్జన చేయరాదు.
C) చెత్తను వేరుచేసి పారవెయ్యాలి.
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

2. మురుగు నీటిశుదీకరణలో భాగం కాట
A) భౌతిక ప్రక్రియ
B) రసాయనిక ప్రక్రియ
C) జీవ సంబంధ క్రియ
D) సామూహిక క్రియ
జవాబు:
D) సామూహిక క్రియ

3. నీటివనరుల సంరక్షణకు వాడే 4R కు చెందనిది
A) Recharge
B) Reuse
C) Revive
D) Recover
జవాబు:
D) Recover

4. మురుగునీటి వలన వ్యాపించే వ్యాధులు
A) విరోచనాలు
B) హెపటైటిస్
C) కలరా
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

5. నీటికి బ్లీచింగ్ కలపటం వలన
A) మలినాలు పోతాయి
B) సూక్ష్మజీవులు మరణిస్తాయి
C) రేణువులు తొలగించబడతాయి
D) వడపోత జరుగును
జవాబు:
B) సూక్ష్మజీవులు మరణిస్తాయి

6. నీటి కొరతకు కారణం
A) అడవుల నరికివేత
B) జనాభా విస్పోటనం
C) పారిశ్రామీకరణ
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

7. ఆక్విఫర్లు అనగా
A) నీటినిల్వ
B) రాతిపొర
C) బోరుబావి
D) ఇంకుడు గుంట
జవాబు:
A) నీటినిల్వ

8. సముద్ర నీటి శాతం
A) 1%
B) 3%
C) 97%
D) 100%
జవాబు:
C) 97%

9. ప్రపంచ జల దినోత్సవం
A) జులై – 5
B) మార్చి – 22
C) జూన్ – 22
D) ఆగష్టు – 5
జవాబు:
B) మార్చి – 22

10. నేల క్రమక్షయానికి కారణం
A) గాలి
B) వర్షం
C) వరదలు
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

11. ఏ మట్టి పై పొరలలో నీరు నిల్వ ఉంటుంది?
A) ఇసుక నేల
B) లోమ్ నేల
C) బంకమట్టి
D) మిశ్రమ నేల
జవాబు:
B) లోమ్ నేల

12. పెర్కొలేషన్ అనగా
A) నీరు క్రిందకు భూమి పొరలలో ప్రయాణించటం
B) నీరు ఊరటం
C) నీరు ఆవిరి కావటం
D) నీరు ఇంకిపోవటం
జవాబు:
A) నీరు క్రిందకు భూమి పొరలలో ప్రయాణించటం

13. నేల క్షితిజాలలో చివరిది
A) R – క్షితిజం
B) C – క్షితిజం
C) A – క్షితిజం
D) B – క్షితిజం
జవాబు:
A) R – క్షితిజం

14. ఎడఫాలజీ అనగా
A) నేలపై నీటి ప్రభావం
B) జీవులపై నేల ప్రభావం
C) నేలపై లవణ ప్రభావం
D) నేలపై ఎండ ప్రభావం
జవాబు:
B) జీవులపై నేల ప్రభావం

15. అంగుళం మృత్తిక ఏర్పడటానికి పట్టే కాలం
A) 500 – 1000 సం||
B) 600 – 10000 సం||
C) 10-100 సం||
D) ఏదీ కాదు
జవాబు:
A) 500 – 1000 సం||

16. కింది వాక్యాలు చదవండి.
P: నీరు చొచ్చుకొని పోయే సామర్థ్యం ఇసుకనేలలకు ఎక్కువ
Q : నీరు చొచ్చుకొని పోయే సామర్థ్యం బంకమట్టి నేలలకు ఎక్కువ
A) P మాత్రమే సరైనది.
B) Q మాత్రమే సరైనది.
C) P, Qలు రెండూ సరైనవి.
D) P, Qలు రెండూ సరైనవికావు.
జవాబు:
D) P, Qలు రెండూ సరైనవికావు.

17. ఇసుక నేలలో
A) మట్టిలో పెద్ద రేణువులుంటాయి.
B) మట్టిలో ఎక్కువ సన్నటి రేణువులుంటాయి.
C) పెద్ద రేణువులు సన్నటి రేణువులు సమపాళ్ళలో ఉంటాయి.
D) మట్టిలో నీరు ఎక్కువ ఉంటుంది.
జవాబు:
A) మట్టిలో పెద్ద రేణువులుంటాయి.

18. బంకమట్టి నేలలో
A) మట్టిలో పెద్ద రేణువులుంటాయి.
B) పెద్దరేణువులు సన్నటి రేణువులు సమపాళ్ళలో ఉంటాయి.
C) మట్టిలో ఎక్కువ సన్నటి రేణువులుంటాయి.
D) మట్టిలో నీరు ఎక్కువ ఉంటుంది.
జవాబు:
C) మట్టిలో ఎక్కువ సన్నటి రేణువులుంటాయి.

19. లోమ్ నేలలో
A) మట్టిలో పెద్ద రేణువులుంటాయి.
B) పెద్దరేణువులు సన్నటి రేణువులు సమపాళ్ళలో ఉంటాయి.
C) మట్టిలో ఎక్కువ సన్నటి రేణువులుంటాయి.
D) మట్టిలో నీరు ఎక్కువ ఉంటుంది.
జవాబు:
B) పెద్దరేణువులు సన్నటి రేణువులు సమపాళ్ళలో ఉంటాయి.

20. సీత వంటగది నుండి బియ్యం కడిగిన నీళ్ళను, పప్పుకాయ గూరలు కడిగిన నీళ్ళను బకెట్టులో సేకరించి తోటకు మళ్ళించింది. పై పని ఈ విషయానికి దారి తీస్తుంది.
A) నీటి స్తబ్దత
B) నీటి పునర్వినియోగం
C) నీటిని నిల్వ చేయడం
D) నీటిని రికవర్ చేయడం
జవాబు:
D) నీటిని రికవర్ చేయడం

21. మృత్తికను గూర్చిన శాస్త్రీయ అధ్యయనం
A) ఎడఫాలజీ
B) పెడాలజీ
C) పెడోజనెసిస్
D) పైవేవీకావు
జవాబు:
B) పెడాలజీ

22. విత్తనాలు మొలకెత్తటానికి అనువుగా ఉండే పొర
A) O క్షితిజం
B) B క్షితిజం
C) A క్షితిజం
D) C క్షితిజం
జవాబు:
A) O క్షితిజం

23. చాలా తక్కువ కార్బన్ పదార్థాలు కలిగిన పొర
A) A క్షితిజం
B) B క్షితిజం
C) C క్షితిజం
D) R క్షితిజం
జవాబు:
A) A క్షితిజం

24. త్రవ్వడానికి అనుకూలంగా ఉండని పొర
A) A క్షితిజం
B) B క్షితిజం
C) C క్షితిజం
D) R క్షితిజం
జవాబు:
B) B క్షితిజం

25. ప్రక్క పటం సూచించునది
A) ఇసుక
B) ఇసుక లోమ్
C) లోమ్
D) బంకమట్టి
జవాబు:
A) ఇసుక

II. ఖాళీలను పూరించుట కింది ఖాళీలను పూరింపుము.

1. soil అనే పదం …………. అనే లాటిన్ పదం నుండి పుట్టింది.
2. సోలమ్ అనగా లాటిన్ భాషలో …………..
3. మట్టి వాసనకు కారణం ……………. అనే పదార్థం.
4. జియోస్మిన్…………….. అను బ్యా క్టీరియా స్పోరుల నుండి విడుదలగును.
5. సౌందర్య సాధనంగా …………. మట్టిని వాడతారు.
6. బొమ్మలు, విగ్రహాల తయారీకి …………… మట్టిని వాడతారు.
7. మృత్తిక ఏర్పడే ప్రక్రియను ………….. అంటారు.
8. మృత్తిక ఏర్పడే ప్రక్రియలో రాళ్ళు పగిలిపోవడాన్ని …………….. అంటారు.
9. కర్బన పదార్థాలు కలిసిన మట్టిని ……….. అంటారు.
10. జీవులపై నేల ప్రభావ అధ్యయనాన్ని ……………….. అంటారు.
11. ఒక ప్రదేశంలోని అడ్డుపొరలుగా ఏర్పడిన అంశాలన్ని కలిపి ……………… అంటారు.
12. మృత్తికలోని అడ్డుపొరలను …………………… అంటారు.
13. రాతి పొరను …………… క్షితిజం అంటారు.
14. నీరు ఇంకే స్వభావం …………… నేలలకు అధికం.
15. ……………. ని వలయంగా వంచవచ్చు.
16. నేలపొరల ద్వారా నీరు క్రిందకు కదలడాన్ని ……… అంటారు.
17. నల్లరేగడి నేలలు ……… పంటలకు అనుకూలం.
18. నేలపై పొర కొట్టుకొని పోవడాన్ని ……… అంటారు.
19. నేల నిస్సారం కాకుండా చూడడాన్ని …………… అంటారు.
20. ప్రపంచ జల దినోత్సవం ……………..
21. అంతర్జాతీయ జల దశాబ్దం …………………
22. భూమిపై మంచినీటి శాతం ………….
23. భూమిలోనికి నీరు ఇంకే ప్రక్రియను …………. అంటారు.
24. రాతిపొరల మధ్య నిల్వ చేయబడిన నీరు ……………….
25. నీటికి బ్లీచింగ్ పౌడర్ కలిపి ………. సంహరిస్తాము.
26. ………….. వ్యర్ధ జలాన్ని మురుగునీరు అంటారు.
27. మురుగునీటి శుద్ధీకరణలో దశల సంఖ్య …………
28. నీటిలోని మలినాలను బరువైన రేణువులుగా మార్చటానికి రసాయనాలకు కలిపే ప్రక్రియ …………………
జవాబు:

1. సోలమ్
2. మొక్కలు పెరిగే తలం
3. జియోస్మిన్
4. అక్టినోమైసిటిస్
5. ముల్తానా
6. షాదూ
7. పీడోజెనెసిస్
8. శైథిల్యం
9. హ్యూమస్
10. ఎడఫాలజీ
11. మృత్తికా స్వరూపం
12. క్షితిజాలు
13. R
14. ఇసుక
15. బంకమట్టి
16. పెర్కొలేషన్
17. పత్తి, మిరప
18. మృత్తికా క్రమక్షయం
19. నేల సంరక్షణ
20. మార్చి 22
21. 2018-2028
22. 1%
23. ఇన్ఫిల్టరేషన్
24. ఆక్విఫర్
25. సూక్ష్మజీవులను
26. గృహ పరిశ్రమ
27. 3
28. గడ్డ కట్టించటం

III. జతపరుచుట

కింది వానిని జతపరుచుము.

1.

జవాబు:

2.

జవాబు:

మీకు తెలుసా?

→ వర్షం పడిన తరువాత వెలువడే ఆహ్లాదకరమైన సుగంధమును మట్టి సుగంధము అంటారు. ఇది వర్షం పడినప్పుడు నేల నుండి గాలిలోనికి వెలువడే జియోస్మిన్ అనే పదార్థము కారణంగా కలుగుతుంది. ఈ పదార్థము అక్టినోమైసిటీస్ అను బాక్టీరియా యొక్క సిద్ధ బీజాల నుండి విడుదల అవుతుంది.

→ జీవులపైన ముఖ్యంగా మొక్కలపైన మృత్తిక యొక్క ప్రభావాన్ని గురించి అధ్యయనం చేసే శాస్త్రాన్ని ఎడఫాలజీ అంటారు. మృత్తికను ఏర్పరిచే కారకాలను ఎడఫిక్ కారకాలు అంటారు.

→ ఇంజనీర్లు బహుళ అంతస్థుల భవనాలను ఎత్తయిన నిర్మాణాలను నిర్మించే ముందు వంతెనలు, డ్యాములు కట్టే సమయంలో నేలను పరీక్షిస్తారు పర్యావరణ పరంగా ప్రదేశాన్ని అంచనావేసి దీర్ఘకాలికమైన కట్టడాల విషయంలో అవసరమైన సూచనలను చేస్తారు.

→ నీటి దశాబం 2018-2028 :
ఐక్యరాజ్య సమితి సర్వ ప్రతినిధి సభ ప్రకారం 2030 నాటికి జనాభా పెరుగుదల వలన నీటి కొరత 40% పెరుగుతుందని, ప్రపంచం అత్యంత వేగంగా నీటి సంక్షోభానికి గురి కాబోతుందని గుర్తించింది. అందువలన నీటి నిర్వహణపై మన దృక్పథాన్ని మార్చడం కోసం 2018-2028 మధ్య కాలాన్ని ‘అంతర్జాతీయ జల దశాబ్దం’గా గుర్తించింది.

→ ఆధునిక నీటి శుద్ధి యంత్రాలు ఎలా పనిచేస్తాయో మీకు తెలుసా?

మన ఇళ్లలో నీటిని శుద్ధి చేయడానికి ఉపయోగించే యంత్రాలలో ఫిల్టర్ యూనిట్ మరియు అతినీలలోహిత కిరణాలను పంపి నీటిని శుద్ధి చేసే భాగం ఉంటాయి. ఇందులో సూక్ష్మజీవులను చంపటం కోసం క్లోరిన్ వాయువుకు బదులుగా అతినీలలోహిత కిరణాలను ఉపయోగిస్తారు.

These AP 7th Class Science Important Questions 10th Lesson మన చుట్టూ జరిగే మార్పులు will help students prepare well for the exams.

AP Board 7th Class Science 10th Lesson Important Questions and Answers మన చుట్టూ జరిగే మార్పులు

7th Class Science 10th Lesson 2 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
నెమ్మదైన మార్పులు అనగానేమి?
జవాబు:
ఎక్కువ సమయం పట్టే మార్పులను నెమ్మదైన మార్పులు అంటారు.

ప్రశ్న 2.
ద్విగత మార్పులు అనగానేమి?
జవాబు:
కొత్తగా ఏర్పడిన పదార్థం తిరిగి మొదటి పదార్థంగా మారడాన్ని ద్విగత మార్పులు అంటారు.

ప్రశ్న 3.
అయస్కాంతీకరణ ఏ రకమైన మార్పు?
జవాబు:
అయస్కాంతీకరణ భౌతిక, ద్విగత మార్పు.

ప్రశ్న 4.
అద్విగత మార్పులకు ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
గోడకు సున్నం కొట్టించటం, పేపర్ కాల్చటం, మొదలైనవి.

ప్రశ్న 5.
ఆవర్తన మార్పులు అనగానేమి?
జవాబు:
నిర్ణీత సమయంలో పునరావృతమయ్యే మార్పును ఆవర్తన మార్పు అంటారు.

ప్రశ్న 6.
స్పటికీకరణం అనగానేమి?
జవాబు:
వేడి చేసి ద్రవపదార్థాల నుండి ఘన పదార్థాలను వేరు చేసే ప్రక్రియను స్పటికీకరణం అంటారు.

ప్రశ్న 7.
తుప్పు అనగానేమి?
జవాబు:
ఇనుప వస్తువుల మీద గోధుమ రంగులో ఏర్పడే పొరను తుప్పు అంటారు. రసాయనికంగా దీన్ని ఐరన్ ఆక్సైడ్ అంటారు.

ప్రశ్న 8.
ఇనుము తుప్పు పట్టడానికి ఏమి కావాలి?
జవాబు:
ఇనుము తుప్పు పట్టడానికి ఆక్సిజన్ మరియు తేమ కావాలి.

ప్రశ్న 9.
తుప్పు పట్టడం వలన కలిగే నష్టం ఏమిటి?
జవాబు:
ఇనుముతో తయారైన వంతెనలు, ఓడలు, కార్లు, ట్రక్కులు మొదలైనవి తుప్పుతో పాడైపోయి ఆర్థిక నష్టం జరుగుతుంది.

ప్రశ్న 10.
గాల్వనీకరణం అనగానేమి?
జవాబు:
ఇనుముపై జింక్ పూతను పూయడాన్ని గాల్వనీకరణం అంటారు.

ప్రశ్న 11.
కోసిన కూరగాయలు ఎందుకు రంగు మారతాయి?
జవాబు:
కోసిన కూరగాయలు ఆక్సీకరణం చెందటం వలన రంగు మారతాయి.

ప్రశ్న 12.
నిమ్మజాతి పండ్లు ఏ విటమిన్స్ కల్గి ఉంటాయి?
జవాబు:
నిమ్మజాతి పండ్లు విటమిన్ – సి కల్గి ఉంటాయి.

ప్రశ్న 13.
విటమిన్ ‘C’ యొక్క రసాయన నామం ఏమిటి?
జవాబు:
ఆస్కార్బిక్ ఆమ్లం

ప్రశ్న 14.
పర్యావరణంపై దుష్ఫలితం చూపే మార్పులు ఏమిటి?
జవాబు:
గ్లోబల్ వార్మింగ్, ఆమ్ల వర్షాలు, ఆయిల్ ఫిక్స్ పర్యావరణం పై దుష్ఫలితాలు చూపును.

ప్రశ్న 15.
ఆక్సీకరణం అనగానేమి?
జవాబు:
పదార్థాలు ఆక్సిజన్ తో చర్య పొందే ప్రక్రియను ఆక్సీకరణం అంటారు.

7th Class Science 10th Lesson 4 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
మార్పులు ఎన్ని రకాలు అవి ఏవి?
జవాబు:
సాధారణంగా మార్పులు రెండు రకాలు. అవి :
1. సహజ మార్పులు : ఇవి సహజ సిద్ధంగా జరుగుతాయి.
ఉదా : సూర్యోదయం.

2. మానవ ప్రమేయ మార్పులు :
ఇవి మానవ ప్రమేయంతో జరిగే మార్పులు.
ఉదా : అన్నం వండుట, భవంతులు నిర్మించుట, లడ్డూ తయారీ.

ప్రశ్న 2.
భౌతిక మార్పు లక్షణాలు ఏమిటి?
జవాబు:
భౌతిక మార్పు లక్షణాలు :

1. భౌతిక మార్పులో కొత్త పదార్థం ఏర్పడదు. పదార్థ రసాయన ధర్మాలు మారవు.
2. భౌతిక మార్పు తాత్కాలిక మార్పు మరియు ద్విగత మార్పు.
3. పదార్థ సంఘటనలో మార్పు వుండదు.
4. భౌతిక మార్పులో పదార్ధ భౌతిక ధర్మాలైన రంగు, ఆకారం మరియు పరిమాణంలో మార్పు జరుగును.

ప్రశ్న 3.
భౌతిక మార్పులకు ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
వెలుగుతున్న కొవ్వొత్తి కరగడం, వేడిచేస్తే మంచినీరుగా మారటం, వేడిచేస్తే నీరు ఆవిరి అవటం, గాలి ఊదిన బెలూన్ పెద్దగా అవ్వటం, సాగదీయబడిన రబ్బరుబాండు, జింక్ ఆక్సైడ్ మరియు లెడ్ ఆక్సైడ్లు వేడిచేస్తే రంగు మారటం మొదలైనవి భౌతిక మార్పులకు మరికొన్ని ఉదాహరణలు.

ప్రశ్న 4.
రసాయనిక మార్పు అనగానేమి?
జవాబు:
రసాయన సంఘటనలో మార్పు జరిగి క్రొత్త పదార్థాలు ఏర్పడే చర్యలను రసాయనిక మార్పు అంటారు.
ఉదా : కాగితం మండించటం.

ప్రశ్న 5.
ఢిల్లీలో ఇనుప స్తంభం ప్రత్యేకత ఏమిటి?
జవాబు:

ఢిల్లీలో ఇనుప స్తంభం :
ఆశ్చర్యంగా తుప్పు పట్టని ఒక ఇనుప స్తంభం ఉంది. ఢిల్లీలోని కుతుబ్ కాంప్లెక్స్ నందు 1600 సంవత్సరాల క్రితం నాటి ఒక ఇనుప స్తంభం కలదు. చాలా కాలంపాటు దానిని బయట వాతావరణంలో ఉంచినప్పటికీ అది తుప్పు పట్టకుండా అలాగే ఉంది. ఎందుకంటే అది 98% దుక్క ఇనుము అనే ప్రత్యేక ఇనుముచే తయారు చేయబడింది. దానిలో 1% ఫాస్పరస్ ఉంటుంది. అది సల్ఫర్ మరియు మెగ్నీషియంలను కలిగి ఉండదు. ఈ స్తంభంపై మిసావిటే అనే పదార్థంతో కూడిన పలుచని పొర ఉంటుంది. అందువల్ల ఇనుప స్తంభం తుప్పు పట్టడం నిదానంగా జరుగుతుంది. మరియు ఇది తుప్పు పట్టుటకు వేల సంవత్సరాలు పడుతుంది.

ప్రశ్న 6.
ప్రస్తుత కాలంలో ప్లాస్టిక్ ప్రధాన సమస్యగా మారుతుంది. ఎందుకు?
జవాబు:
ప్రస్తుతం ప్లాస్టిక్ వ్యర్థాలు కాలుష్యానికి ప్రధాన కారణమవుతున్నాయి. చాలా రకాల ప్లాస్టిక్ కు జీవ విచ్ఛిన్నం చెందనివి. అందుకే భూమి మరియు నీటి కాలుష్యం పెరిగి పర్యావరణం దెబ్బతింటోంది. ప్లాస్టిక్ కు విచ్చిన్నం కావడానికి కొన్ని వందల సంవత్సరాలు పడుతుంది.

ప్రశ్న 7.
శిలాజ ఇంధనాలు ఎటువంటి నష్టం కల్గిస్తున్నాయి?
జవాబు:
శిలాజ ఇంధనాల వాడకం పెరగడం వల్ల వాతావరణంలో కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ శాతం పెరిగి గ్లోబల్ వార్మింగకు దారి తీసింది. అలాగే పరిశ్రమలో, గృహాలలో మండించే ఇంధనాల వల్ల ఆమ్ల వాయువుల విడుదల పెరిగింది. వాతావరణం మరియు భూమిపై నివసించే జీవులకే కాకుండా నీటిలో వుండే జీవుల మనుగడకు కూడా ముప్పు ఏర్పడింది. మానవ తప్పిదాల వల్ల సముద్రాలలో పెట్రోలియం సంబంధిత ద్రవాలు వ్యాప్తి చెందినపుడు అలాగే పరిశ్రమల నుండి నూనె వ్యర్థాలు సముద్రాలలోకి వదిలినపుడు సముద్రంలోని జీవుల మనుగడ ప్రశ్నార్థకం అవుతుంది.

ప్రశ్న 8.
మహారాష్ట్రలోని లూనార్ సరస్సు ప్రత్యేకత ఏమిటి?
జవాబు:
మహారాష్ట్రలోని బుల్ధానా జిల్లాలో వున్న లూనార్ సరస్సు 5200 సం||రాల క్రితం ఒక భారీ ఉల్కాపాతం ఏర్పడింది. ఇది ఒక సహజ ప్రక్రియ. ఈ మధ్య కాలంలో ఆ నీటిలో ఉన్న హాలోర్చయా అనే సూక్ష్మజీవుల వలన ఆ నీరు గులాబి రంగులోకి మారింది. అయితే ఈ రంగు మార్పు శాశ్వతం కాదు. ఎప్పుడైతే ఈ సూక్ష్మజీవులు అన్నీ క్రిందకు చేరుతాయో అప్పుడు మామూలు రంగు వస్తుంది. అందువల్ల ఇది పర్యాటకులను విశేషంగా ఆకర్షిస్తోంది.

ప్రశ్న 9.
గాల్వనీకరణం అనగానేమి? దాని అవసరం ఏమిటి?
జవాబు:

1. ఇనుప వస్తువులు తుప్పు పట్టకుండా వాటిపై జింక్ పూతను వేస్తారు. ఈ ప్రక్రియను గాల్వనీకరణం అంటారు.
2. దీని వలన ఇనుప వస్తువులు తుప్పు పట్టకుండా ఎక్కువ కాలం మన్నుతాయి.
3. గాల్వనీకరణ ప్రక్రియలో క్రోమియం లేదా జింక్ పూతను వాడతారు.

7th Class Science 10th Lesson 8 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
స్పటికీకరణం అనగానేమి? ఈ ప్రక్రియను వివరించండి.
జవాబు:

1. వేడి చేసికొని ఆవిరిగా మార్చుకొని, ద్రావణం నుండి ఘనపదార్థాలను వేరుచేసే ప్రక్రియను స్పటికీకరణం అంటారు.
2. స్పటికీకరణంలో కొత్త పదార్థం ఏర్పడదు. కావున ఇది భౌతిక మార్పు.

విధానం :

1. ఒక పొడవైన పరీక్ష నాళిక తీసుకొని సగం వరకు నీరు నింపండి.
2. దానికి కొద్దిగా చక్కెర కలుపుతూ సంతృప్త ద్రావణం తయారుచేయండి.
3. తరువాత ద్రావణాన్ని 30 నిముషాల పాటు వేడి చేయండి.
4. చక్కెర ద్రావణాన్ని వేడి చేసినపుడు చిన్న చిన్న చక్కెర స్పటికాలు ఏర్పడతాయి.
5. ఈ ప్రక్రియనే స్పటికీకరణ అంటారు. .
6. వేడి చేసి ద్రావణం నుండి ఘన పదార్థాలను వేరుచేయటమే స్పటికీకరణం.

ప్రశ్న 2.
భౌతిక మార్పు అనగానేమి? దాని లక్షణాలు ఏమిటి?
జవాబు:

1. కొత్త పదార్థాలు ఏర్పడు మార్పులను భౌతిక మార్పులు అంటారు.
2. ఇవి ఈ క్రింది లక్షణాలు కల్గి ఉంటాయి.

భౌతిక మార్పు లక్షణాలు :

1. భౌతిక మార్పులో కొత్త పదార్థం ఏర్పడదు. పదార్థ రసాయన ధర్మాలు మారవు.
   ఉదా : ఐస్ ముక్కలను వేడి చేసినపుడు నీరుగా మారును. మంచు ముక్కలు కరగడం భౌతిక స్థితిలో మార్పు.
2. భౌతిక మార్పు తాత్కాలిక మార్పు మరియు ద్విగత మార్పు.
   ఉదా : నీటిని వేడిచేసినపుడు ఆవిరిగా మారును. ఆవిరిని చల్లార్చడం ద్వారా తిరిగి నీరుగా మార్చవచ్చు.
3. పదార్థ సంఘటనలో మార్పు వుండదు.
   ఉదా : బంగారం ముక్కను కరిగించినపుడు దాని స్థితిలో మార్పు వస్తుందే కానీ పదార్థ సంఘటనలో మార్పు రాదు.
4. భౌతిక మార్పులో పదార్ధ భౌతిక ధర్మాలైన రంగు, ఆకారం మరియు పరిమాణంలో మార్పు జరుగును.
   ఉదా : కూరగాయలు లేదా పండ్లను కత్తిరించినపుడు వాటి ఆకారం మారును, పరిమాణం వేరుగా వుండును.
   అలాగే రంగు మారును.

ప్రశ్న 3.
రసాయనిక మార్పు అనగానేమి? దాని లక్షణాలు ఏమిటి?
జవాబు:
పదార్థ సంఘటనలో మార్పు జరిగి ఒక క్రొత్త పదార్థం ఏర్పడుతుందో వాటిని రసాయనిక మార్పులు అంటారు.

రసాయన మార్పుల లక్షణాలు :

1. రసాయన మార్పులు జరిగేటప్పుడు కొత్త పదార్థాలు ఏర్పడతాయి.
2. ఇది శాశ్వత మార్పు మరియు అద్విగత స్వభావం కలది.
3. పదార్థ రసాయన సంఘటన మారుతుంది.
4. ఉష్ణం, కాంతి విడుదల కావచ్చు లేదా గ్రహింపవచ్చు.
5. రంగులో మార్పు జరగవచ్చు మరియు ధ్వని ఉత్పత్తి కావచ్చు.

ప్రశ్న 4.
రసాయనిక మార్పును ఒక ఉదాహరణతో వివరింపుము.
జవాబు:
రసాయనిక సంఘటన మారి క్రొత్త పదార్థాలు ఏర్పడే మార్పులను రసాయన మార్పులు అంటారు.

ప్రయోగం :

1. మెగ్నీషియం రిబ్బన్ తీసుకొని కొవ్వొత్తితో వేడి చేయండి.
2. అది మెరిసే కాంతితో మండి బూడిదను ఏర్పరుస్తుంది.
3. ఏర్పడిన బూడిదను మెగ్నీషియం ఆక్సైడ్ అంటారు.
   మెగ్నీషియం + ఆక్సిజన్ → మెగ్నీషియం ఆక్సైడ్.
4. అలా ఏర్పడిన మెగ్నీషియం ఆక్సైడు తిరిగి మెగ్నీషియంగా మార్చలేము.
5. కావున ఈ మార్పును రసాయన మార్పు అంటారు.

ప్రశ్న 5.
తుప్పు పట్టటము ఒక రసాయన చర్యేనా? దానిని ఎలా నివారిస్తావు?
జవాబు:

1. ఇనుప వస్తువుల మీద గోధుమ రంగులో ఒక పొర ఏర్పడుతుంది. దీనినే తుప్పు అంటారు.
2. ఇనుము తుప్పు పట్టటానికి ఆక్సిజన్ మరియు నీరు అవసరం.
3. తేమ సమక్షంలో ఇనుము, ఆక్సిజన్తో చర్యపొంది ఆక్సైడ్ గా మారును.
   ఇనుము + ఆక్సిజన్ → ఐరన్ ఆక్సైడ్ (తుప్పు)
4. ఇక్కడ కొత్త పదార్థం ఏర్పడింది. ఐరన్ ఆక్సైడిను తిరిగి ఐరన్‌గా మార్చలేము. కావున ఇది ఒక రసాయనిక చర్య.

నివారణలు :

1. ఇనుమును నీటికి దూరంగా ఉంచటం.
2. ఇనుముకు రంగులు వేయటం.
3. లెడ్ ఆక్సైడు పూతగా రాయటం.
4. స్వచ్చమైన దుక్క ఇనుము వాడటం.

ప్రశ్న 6.
భౌతిక, రసాయనిక మార్పుల వలన ఏర్పడుతున్న పర్యావరణ సమస్యలు ఏమిటి?
జవాబు:

1. మన చుట్టూ అనేక భౌతిక, రసాయనిక మార్పులు జరుగుతున్నాయి.
2. వాటిలో కొన్ని మానవ ప్రమేయంతో జరుగుతున్నాయి.
3. ఇటువంటి చర్యలు పర్యావరణానికి హానికరంగా ఉంటున్నాయి.
4. పరిశ్రమల వలన పొగ ఏర్పడి గాలి కాలుష్యం జరుగుతుంది.
5. ప్లాస్టిక్ వ్యర్థాలు భూమిని కలుషితం చేస్తున్నాయి.
6. గాలి కాలుష్యం వలన ఆమ్ల వర్షాలు ఏర్పడుతున్నాయి.
7. పరిశ్రమల వలన గ్లోబల్ వార్మింగ్ జరుగుతుంది.
8. నూనె, ఆయిల్ రవాణా వలన సముద్రంలో ఆయిల్ ఫ్లిక్స్ ఏర్పడుతున్నాయి.

ఇటువంటి చర్యలను ఆపి పర్యావరణం పరిరక్షణ చేసుకున్నప్పుడే మనం మరింత కాలం భూమిపై మనుగడ సాగించగలము.

AP Board 7th Class Science 10th Lesson 1 Mark Bits Questions and Answers మన చుట్టూ జరిగే మార్పులు

I. బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు

సరియైన జవాబు సూచించు అక్షరమును బ్రాకెట్లో రాయండి.

1. ఆక్సిజన్లో జరిపే చర్య
A) ఆక్సీకరణం
B) క్షయకరణం
C) హైడ్రోజనీకరణం
D) కర్బనీకరణం
జవాబు:
A) ఆక్సీకరణం

2. గ్లోబల్ వార్మింగ్ కు కారణం
A) H₂O
B) CO₂
C) SO₄
D) N₂
జవాబు:
B) CO₂

3. ప్లాస్టిక్ విచ్ఛిన్నమవటం
A) వేగవంత చర్య
B) భౌతిక చర్య
C) నెమ్మదైన చర్య
D) ద్విగత చర్య
జవాబు:
C) నెమ్మదైన చర్య

4. గాల్వనీకరణంలో పూతగా వాడే లోహాలు
A) జింక్
B) క్రోమియం
C) రెండూ
D) ఇనుము
జవాబు:
C) రెండూ

5. కూరగాయల ఆక్సీకరణ నివారణకు నీటిలో కలిపే రసాయనం
A) వెనిగర్
B) సున్నం నీరు
C) మెగ్నీషియం
D) కాల్షియం
జవాబు:
A) వెనిగర్

6. తుప్పు అనగా
A) ఐరన్ ఆక్సైడ్
B) ఐరన్ కార్బైడ్
C) ఐరన్ సల్ఫేట్
D) ఐరన్
జవాబు:
A) ఐరన్ ఆక్సైడ్

7. తుప్పు పట్టటానికి సహకరించే కారకాలు
A) నీరు
B) ఆక్సిజన్
C) రెండూ
D) జింక్
జవాబు:
C) రెండూ

8. మెగ్నీషియంను మండించునపుడు ఏర్పడు పదార్ధం
A) మెగ్నీషియం ఆక్సైడ్
B) మెగ్నీషియం సల్ఫేట్
C) మెగ్నీషియం నైట్రేట్
D) మెగ్నీషియం హైడ్రేడ్
జవాబు:
A) మెగ్నీషియం ఆక్సైడ్

9. మెగ్నీషియం ఆక్సైడ్ యొక్క రసాయనిక స్వభావం
A) ఆమ్లం
B) క్షారం
C) తటస్థం
D) లవణము
జవాబు:
B) క్షారం

10. వేడి చేసినపుడు రంగు మారే పదార్థాలు
A) జింక్ ఆక్సైడ్
B) లెడ్ ఆక్సైడ్
C) రెండూ
D) కొవ్వొత్తి
జవాబు:
C) రెండూ

11. స్పటికీకరణము ఒక
A) భౌతిక
B) రసాయనిక
C) ఆవర్తన మార్పు
D) ద్విగత చర్య
జవాబు:
A) భౌతిక

12. సముద్రం నుండి ఉప్పు తయారీ
A) గాల్వనైజేషన్
B) స్పటికీకరణ
C) వేడి చేయటం
D) ఆవిరి చేయటం
జవాబు:
B) స్పటికీకరణ

13. ఋతువులు ఏర్పడటం ఎటువంటి మార్పు?
A) రసాయనిక
B) భౌతిక
C) ఆవర్తన
D) వేగవంతమైన
జవాబు:
C) ఆవర్తన

14. స్ప్రింగ్ లో సాగుదల ఏ విధమైన మార్పు?
A) భౌతిక
B) రసాయనిక
C) ఆవర్తన
D) వేగవంత మార్పు
జవాబు:
A) భౌతిక

15. అగిపుల్ల మండించటం
A) వేగవంత మార్పు
B) నెమ్మది మార్పు
C) ఆవర్తన మార్పు
D) భౌతిక మార్పు
జవాబు:
A) వేగవంత మార్పు

16. ఈ పటంలో చూపబడిన మార్పు
A) సహజ మార్పు
B) మానవ ప్రమేయ మార్పు
C) ఆవర్తన మార్పు
D) భౌతిక మార్పు
జవాబు:
A) సహజ మార్పు

17.

పై కృత్యం ద్వారా చూపబడే చర్య
A)రసాయనిక చర్య
B) ద్విగత మార్పు
C) అద్విగత మార్పు
D) సహజమైన మార్పు
జవాబు:
B) ద్విగత మార్పు

18. సున్నపు తేటను తెల్లగా మార్చే వాయువు
A) ఆక్సిజన్
B) నైట్రోజన్
C) కార్బన్ డై ఆక్సెడ్
D) హైడ్రోజన్
జవాబు:
C) కార్బన్ డై ఆక్సెడ్

19. మెగ్నీషియం రిబ్బను ఆక్సిజన్ సమక్షంలో మండించినపుడు ఏర్పడే బూడిద
A) మెగ్నీషియం ఆక్సైడ్
B) మెగ్నీషియం హైడ్రాక్సైడ్
C) మెగ్నీషియం డై ఆక్సైడ్
D) మెగ్నీషియం కార్బొనేట్
జవాబు:
A) మెగ్నీషియం ఆక్సైడ్

20. మీ అమ్మ వంకాయలు తరిగేటప్పుడు అవి నల్లగా మారుతున్నాయి. ఈ విధంగా రంగు మారకుండా ఉండాలంటే మనం వాటిని
A) ఉప్పు నీళ్ళలో వేయాలి.
B) నిమ్మరసం కలిపిన నీళ్ళలో వేయాలి.
C) వెనిగర్ కలిపిన నీళ్ళలో వేయాలి.
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

21. కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ + సున్నపు నీరు → ……….. + నీరు
A) కాల్షియం కార్బోనేటు
B) కాల్షియం క్లోరైడు
C) కార్బన్ క్లోరైడ్
D) కార్బన్ మోనాక్సెడ్
జవాబు:
A) కాల్షియం కార్బోనేటు

22. పండ్లు, కూరగాయలు కోసినప్పుడు వాటి ఉపరితలాలపై గోధుమరంగు పూత ఏర్పడటానికి కారణం
A)స్పటీకరణము
B) గాల్వనీకరణము
C) ఆక్సీకరణము
D) ఆప్లీకరణము
జవాబు:
C) ఆక్సీకరణము

II. ఖాళీలను పూరించుట కింది ఖాళీలను పూరింపుము.

1. మానవ ప్రమేయం లేకుండా జరిగే మార్పులు ………..
2. బెలూం గుహలు …………………. మార్పునకు ఉదాహరణ.
3. బెలూం గుహలు …………….. జిల్లాలో ఉన్నాయి.
4. తక్కువ కాలంలో జరిగే మార్పులను ……………….. మార్పులు అంటారు.
5. ఆలస్యంగా జరిగే మార్పులను ……….. అంటారు.
6. వెనుకకు మళ్ళించగలిగిన మార్పులను ………… అంటారు.
7. ద్విగత చర్యలన్నీ ……………… మార్పులను సూచిస్తాయి.
8. …………………… మార్పులో కొత్త పదార్థాలు ఏర్పడతాయి.
9. రసాయనిక మార్పులు ………….. చర్యలు. – కల్గిస్తున్నాయి.
10. పునరావృతమయ్యే చర్యలను …………… మార్పులు అంటారు.
11. మహారాష్ట్రలోని …….. భౌతిక మార్పుకు ఉదాహరణ.
12. స్పటికీకరణం ఒక …………………….
13. ఇనుము తుప్పు పట్టటం ఒక …………….. మార్పు.
14. మెగ్నీషియం తీగ మండించటం ఒక …………. మార్పు.
15. గాల్వనీకరణంలో ఉపయోగించే లోహాలు ……….మరియు …………………
16. కోసిన కూరగాయలు రంగు మారకుండా ……….. వాడవచ్చు.
17. నిమ్మజాతి పండ్లలోని విటమిన్ ………………
18. పదార్థాలు ఆక్సిజన్తో జరిపే చర్యను ……….. అంటారు.
19. గ్లోబల్ వార్మింగ్ కు కారణం ………..
20. …………… వలన ఆమ్ల వర్షాలు ఏర్పడుతున్నాయి.
21. ఆయిల్ స్లిక్‌లు ……………………. తీవ్ర నష్టం కల్గిస్తున్నాయి.
22. విటమిన్ సి రసాయనిక నామం ………………….
23. ఢిల్లీలోని ఇనుప స్తంభం పైన ఉన్న పొర …………………..
జవాబు:

1. సహజ మార్పులు
2. సహజ
3. కర్నూలు
4. వేగవంతమైన
5. నెమ్మదైన మార్పులు
6. భౌతిక మార్పులు
7. భౌతిక
8. రసాయనిక
9. అద్విగత
10. ఆవర్తన
11. లూనార్ సరస్సు
12. భౌతిక మార్పు
13. రసాయనిక
14. రసాయనిక
15. జింక్, క్రోమియం
16. వెనిగర్
17. విటమిన్ – సి
18. ఆక్సీకరణం
19. CO₂
20. వాయు కాలుష్యం
21. సముద్ర జలచరాలకు
22. ఆస్కార్బిక్ ఆమ్లం
23. మిసావిటే

III. జతపరుచుట

కింది వానిని జతపరుచుము.

1.

జవాబు:

2.

జవాబు:

మీకు తెలుసా?

→ బెలూం గుహలు కర్నూలు జిల్లాలో కొలిమిగుండ్ల మండలం దగ్గర ఉన్నాయి. భారత ఉపఖండంలో మేఘాలయ రాష్ట్ర గుహల తరువాత ఇవే రెండవ అతిపెద్ద గుహలు. ఇవి సహజంగా ఏర్పడ్డాయి. గుహలకు సంస్కృత పదమైన ‘బిలం’ నుండి ఈ పేరు వచ్చింది. ఈ గుహలలో 1.5 కి.మీ. దూరంలో ఉన్న అత్యంత లోతైన పాతాళగంగ వరకు టూరిస్టులకు చూడడానికి అనుమతి ఉంది. 1988వ సంవత్సరంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ టూరిజం అభివృద్ధి సంస్థ (APTDC) సంరక్షిత ప్రదేశంగా నిర్ణయించింది. ఫిబ్రవరిలో 2002లో దీనిని పర్యాటక కేంద్రంగా అభివృద్ధి పరచింది. విశాఖపట్నం జిల్లాలోని బొర్రా గుహలు, కూడా ప్రఖ్యాతి చెందిన సహజ గుహలు.

→ మహారాష్ట్రలోని బుల్ధానా జిల్లాలో వున్న లూనార్ సరస్సు 5200 సం||రాల క్రితం ఒక భారీ ఉల్కాపాతం ఏర్పడింది. ఇది ఒక సహజ ప్రక్రియ. ఈ మధ్య కాలంలో ఆ నీటిలో ఉన్న హాలోర్చయా అనే సూక్ష్మజీవుల వలన ఆ నీరు గులాబి రంగులోకి మారింది. అయితే ఈ రంగు మార్పు శాశ్వతం కాదు. ఎప్పుడైతే ఈ సూక్ష్మజీవులు అన్నీ క్రిందకు చేరుతాయో అప్పుడు మామూలు రంగు వస్తుంది. అందువల్ల ఇది పర్యాటకులను విశేషంగా ఆకర్షిస్తోంది.

→ ఢిల్లీలో ఇనుప స్తంభం :
ఆశ్చర్యంగా తుప్పు పట్టని ఒక ఇనుప స్తంభం ఉంది! ఢిల్లీలోని కుతుబ్ కాంప్లెక్స్ నందు 1600 సంవత్సరాల క్రితం నాటి ఒక ఇనుప స్తంభం కలదు. ఇంత కాలంపాటు బయట వాతావరణంలో ఉంచినప్పటికీ అది తుప్పు పట్టకుండా అలాగే ఉంది. ఎందుకో మీకు తెలుసా ? ఆ ఇనుప స్తంభం సాధారణ స్థాయి కన్నా ఎక్కువ మొత్తంలో ఫాస్పరసను కలిగి ఉన్న అచ్చు పోసిన ఇనుముతో తయారైనది. తుప్పును నివారించుటకు ప్రధాన కారణం దాని ఉపరితలంపై ఐరన్ హైడ్రోజన్ పాస్ఫేట్ ఏర్పడడమే. దీనివలన అది తుప్పు పట్టుటకు ఎక్కువ సమయం పడుతుంది. కావున ఇప్పటికీ ఢిల్లీలోని ఆ ఇనుపస్థంభం తుప్పు పట్టలేదు.

These AP 7th Class Science Important Questions 9th Lesson ఉష్ణం, ఉష్ణోగ్రత మరియు శీతోష్ణస్థితి will help students prepare well for the exams.

AP Board 7th Class Science 9th Lesson Important Questions and Answers ఉష్ణం, ఉష్ణోగ్రత మరియు శీతోష్ణస్థితి

7th Class Science 9th Lesson 2 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
ఉష్ణము అనగానేమి?
జవాబు:
వేడి వస్తువు నుండి చల్లని వస్తువుకు ప్రసరించే శక్తి స్వరూపాన్ని ఉష్ణం అంటారు.

ప్రశ్న 2.
ఉష్ణం యొక్క ప్రమాణాలు ఏమిటి?
జవాబు:
ఉష్ణాన్ని బౌల్స్ లేదా కెలోరీలలో సూచిస్తారు.

ప్రశ్న 3.
ఉష్ణాన్ని దేనితో కొలుస్తారు?
జవాబు:
ఉష్ణాన్ని కెలోరీ మీటరుతో కొలుస్తారు.

ప్రశ్న 4.
ఏ రకమైన శక్తి బియ్యం వండటంలో మరియు నీటిని వేడి చేస్తున్నపుడు అవసరము?
జవాబు:
ఉష్ణశక్తి బియ్యం వండటంలో మరియు నీటిని వేడి చేయటానికి అవసరము.

ప్రశ్న 5.
ఉష్ణము ఎలా ప్రవహిస్తుంది?
జవాబు:
ఉష్ణము అధిక ఉష్ణప్రాంతం నుండి అల్ప ఉష్ణం ఉన్న ప్రాంతానికి ప్రసరిస్తుంది.

ప్రశ్న 6.
అధమ ఉష్ణవాహకాలకు ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
గాలి, నీరు, గాజు, ప్లాస్టిక్, చెక్క

ప్రశ్న 7.
ఉష్ణవాహకాలకు ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
రాగి, వెండి, ఇనుము, స్టీలు.

ప్రశ్న 8.
ఉష్ణోగ్రత యొక్క SI ప్రమాణం ఏమిటి?
జవాబు:
కెల్విన్ (K) ఉష్ణోగ్రత యొక్క SI ప్రమాణం.

ప్రశ్న 9.
ఉష్ణ వహనం అనగానేమి?
జవాబు:
ఉష్ణం వేడికొన నుండి చల్లని కొనవైపు బదిలీ చేయబడటాన్ని ఉష్ణవహనం అంటారు.

ప్రశ్న 10.
ధార్మిక స్పర్శ అనగానేమి?
జవాబు:
ఉష్ణజనకాన్ని ప్రత్యక్షంగా తాకుతున్నప్పుడు మాత్రమే ఉష్ణవహనం ద్వారా ఉష్ణం బదిలీ జరుగుతుంది. దీనిని థార్మిక స్పర్శ అంటారు.

ప్రశ్న 11.
యానకం అనగానేమి?
జవాబు:
ఉష్ణము లేదా శక్తి ప్రసరించే పదార్థాలను యానకం అంటారు. ఘన, ద్రవ, వాయు పదార్థాలు ఉష్ణానికి యానకాలుగా పనిచేస్తాయి.

ప్రశ్న 12.
ద్రవాలలో ఉష్ణ ప్రసరణ పద్ధతి ఏమిటి?
జవాబు:
ద్రవాలలో ఉష్ణము ఉష్ణసంవహనము ప్రక్రియలో రవాణా చేయబడును.

ప్రశ్న 13.
ఉష్ణ వికిరణం అనగానేమి?
జవాబు:
ఉష్ణం తరంగాల రూపంలో బదిలీ చేయబడే ప్రక్రియను ‘ఉష్ణ వికిరణం’ అంటారు.

ప్రశ్న 14.
ఏ ఉష్ణ బదిలీ పద్ధతిలో యానకం అవసరం లేదు?
జవాబు:
ఉష్ణ వికిరణ పద్దతిలో యానకం అవసరం లేదు.

ప్రశ్న 15.
థర్మా ప్లాను ఎవరు కనుగొన్నారు?
జవాబు:
సర్ జేమ్స్ డేవర్ – ధర్మాస్ ప్లాను కనుగొన్నాడు.

ప్రశ్న 16.
ఆరోగ్యవంతుని శరీర ఉష్ణోగ్రత ఎంత?
జవాబు:
ఆరోగ్యవంతుని శరీర ఉష్ణోగ్రత 37° C లేదా 98.4°F.

ప్రశ్న 17.
శరీర ఉష్ణోగ్రతను ఎలా కొలుస్తారు?
జవాబు:
జ్వరమానిని ఉపయోగించి శరీర ఉష్ణోగ్రత కొలుస్తారు.

ప్రశ్న 18.
జ్వరమానినిలో రీడింగ్ అవధులు ఎంత?
జవాబు:
జ్వరమానినిలో రీడింగ్ 35°C నుండి 42° C మధ్య ఉంటుంది.

ప్రశ్న 19.
గాలి పీడనం అనగానేమి?
జవాబు:
ఏదైనా ఉపరితలంపై గాలి కలిగించే పీడనాన్ని గాలి పీడనం అంటారు.

ప్రశ్న 20.
గాలి పీడనాన్ని ఎలా కొలుస్తారు?
జవాబు:
గాలి పీడనాన్ని బారోమీటరుతో కొలుస్తారు.

ప్రశ్న 21.
వర్షపాతాన్ని ఎలా కొలుస్తారు?
జవాబు:
వర్షపాతాన్ని రెయిన్ గేజ్ ఉపయోగించి మి.మీ.లలో కొలుస్తారు.

ప్రశ్న 22.
ఆర్ధత అనగానేమి?
జవాబు:
గాలిలో ఉన్న నీటి ఆవిరి పరిమాణాన్ని అర్థత అంటారు.

ప్రశ్న 23.
ఆర్ధతను ఎలా కొలుస్తారు?
జవాబు:
హైగ్రోమీటర్ ఉపయోగించి ఆర్ధతను కొలుస్తారు.

7th Class Science 9th Lesson 4 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
ఉష్ణశక్తి యొక్క అనువర్తనాలు లేదా ఉపయోగాలు తెలుపండి.
జవాబు:

1. నిత్యజీవితంలో వంట చేయటానికి, అన్నం వండటానికి ఉష్ణశక్తి అవసరం.
2. నీటిని వేడి చేయటానికి నీటి ఆవిరిగా మార్చటానికి ఉష్ణశక్తి అవసరం.
3. చలి కాచుకోవటానికి విద్యుత్ ను ఉత్పత్తి చేయటానికి ఉష్ణం అవసరం.
4. మొక్కలు ఆహారం తయారు చేసుకోవటానికి ఉష్ణం అవసరం.

ప్రశ్న 2.
ఉష్ణోగ్రత యొక్క ప్రమాణాలు ఏమిటి?
జవాబు:
ఉష్ణోగ్రతకు మూడు రకాల ప్రమాణాలు కలవు. అవి :

1. డిగ్రీ సెల్సియస్
2. డిగ్రీ ఫారన్ హీట్
3. కెల్విన్

ప్రశ్న 3.
ఉష్ణోగ్రతలను ఒక ప్రమాణం నుండి మరొక ప్రమాణానికి ఎలా మార్చుతారు?
జవాబు:

1. సెల్సియస్ నుండి ఫారన్ హీట్ కొరకు
   
2. సెల్సియస్ నుండి కెల్విన్
   C = K – 273 సూత్రాలను వాడి ఉష్ణోగ్రత ప్రమాణాలు మార్చవచ్చు.

ప్రశ్న 4.
ఉష్ణవాహకాలు, అధమ ఉష్ణ వాహకాలు అనగానేమి?
జవాబు:
ఉష్ణవాహకాలు :
తమ గుండా ఉష్ణాన్ని ప్రసరింపచేయగల పదార్థాలను ఉష్ణవాహకాలు అంటారు.
ఉదా : రాగి, వెండి, ఇనుము.

అధమ వాహకాలు :
తమ గుండా ఉష్ణాన్ని ప్రసరింప జేయని పదార్థాలను అధమ వాహకాలు అంటారు.
ఉదా : చెక్క ప్లాస్టిక్.

ప్రశ్న 5.
ఉష్ణబదిలీ విధానాలు తెలపండి.
జవాబు:
ఉష్ణము మూడు విభిన్న విధానాలలో బదిలీ చేయబడుతుంది. అవి :

1. ఉష్ణవహనం
2. ఉష్ణ సంవహనం
3. ఉష్ణ వికిరణం

ప్రశ్న 6.
చెంచాను వేడి పదార్థాలలో కాసేపు ఉంచితే అది వేడెక్కుతుంది. ఎందుకు?
జవాబు:

1. ఉష్ణము ఘన వాహకాలలో ఒక చివరి నుండి మరొక చివరకు ప్రయాణిస్తుంది.
2. ఈ ప్రక్రియను ఉష్ణవహనం అంటారు.
3. ఉష్ణవహనం వలన వేడి నూనెలో, కూరలో, టీ లేదా వేడి పాలలో ఉంచిన చెంచా వేడెక్కుతుంది.

ప్రశ్న 7.
ఉష్ణ సంవహనం అనగానేమి?
జవాబు:
కణాల చలనం ద్వారా ఉష్ణ జనకం నుంచి ఉపరితలానికి ఉషాన్ని బదిలీ చేసే ప్రక్రియను ఉపసంవహనం అంటారు. ఇక్కడ ఉష్ణం సంవహన ప్రవాహాలు అని పిలువబడే ప్రవాహాల ద్వారా బదిలీ చేయబడుతుంది.

ఈ ప్రక్రియ ద్రవాలు మరియు వాయువులలో ఉంటుంది.

ప్రశ్న 8.
ఉష్ణవికిరణం అనగానేమి? ఇది ఎక్కడ సంభవిస్తుంది?
జవాబు:
ఉష్ణము ఎటువంటి యానకం అవసరం లేకుండా తరంగాల రూపంలో ప్రయాణించడాన్ని ఉష్ణవికిరణం అంటారు.
ఉదా : సూర్యుని నుండి వేడి వికిరణ ప్రక్రియలో భూమిని చేరుతుంది.

ప్రశ్న 9.
చలిమంట వేసుకున్నప్పుడు ఉష్ణము ఏ పద్దతిలో బదిలీ అవుతుంది?
జవాబు:

1. చలిమంట వేసుకున్నప్పుడు మంటకు, వ్యక్తులకు మధ్య గాలి ఉన్నప్పటికీ అది ఉష్ణాన్ని చలిమంట నుండి క్షితిజ సమాంతరంగా బదిలీ చేయలేదు.
2. గాలి ఉష్ణబంధక పదార్థం. ఇది ఉష్ణాన్ని సంవహన ప్రక్రియల ద్వారా బదిలీ చేస్తుంది.
3. అంటే ఉషం చలి మంట నుండి గాలి ద్వారా పైకి వెళుతుంది కాని ప్రక్కకు కాదు.
4. ఈ సందర్భంలో చలి కాచుకొంటున్న వ్యక్తులకు చలిమంట నుండి ఉష్ణము ఉష్ణవికిరణ పద్ధతిలో ప్రసరిస్తుంది.

ప్రశ్న 10.
వేడి బెలూన్లు ఎలా ఎగురుతాయి?
జవాబు:

వెచ్చని గాలి, చల్లని గాలి కంటే తేలికగా ఉంటుంది. గాలి యొక్క ఈ ధర్నాన్ని వేడి గాలి బెలూను ఎగురవేయడంలో ఉపయోగిస్తారు. దీనిలో ఒక సంచి ఉంటుంది, దీనిని ఎన్వలప్ అని అంటారు. ఇది వేడి గాలితో నిండి ఉంటుంది. ఎన్వలప్ కింద ఒక బుట్ట ఉంటుంది, ఇది ప్రయాణీకులను, ఉష్ణజనకాన్ని తీసుకెళుతుంది.

ప్రశ్న 11.
ఒక పదార్థం యొక్క ఉష్ణోగ్రతను ఎలా కొలుస్తారు? అది ఏ విధంగా పని చేస్తుంది?
జవాబు:

1. ఉష్ణోగ్రతను కొలవటానికి థర్మామీటరు అనే పరికరం ఉపయోగిస్తారు.
2. ఇది వేడి చేయటం వలన ద్రవాలు వ్యాకోచిస్తాయి అనే సూత్రంపై పని చేస్తాయి.
3. సాధారణంగా థర్మామీటర్ల పాదరసం లేదా ఆల్కహాలను వాడతారు.
4. అవసరాన్ని బట్టి వివిధ స్కేలు కల్గిన థర్మామీటర్లను వాడతారు.

ప్రశ్న 12.
ధర్మామీటర్లలో పాదరసంను ఎందుకు ఉపయోగిస్తారు?
జవాబు:

1. దీని వ్యాకోచం ఏకరీతిగా ఉంటుంది.
2. ఇది మెరిసే స్వభావం కలిగి, అపారదర్శకంగా ఉంటుంది.
3. ఇది గాజు గొట్టానికి అంటుకోదు.
4. ఇది ఒక మంచి ఉష్ణవాహకం.
5. ఇది అధిక మరుగు ఉష్ణోగ్రతను (357° C) మరియు తక్కువ ఘనీభవన ఉష్ణోగ్రతను ( 39°C) కలిగి ఉంటుంది. అందువల్ల పాదరసం ఉపయోగించి విస్తృత ఉష్ణోగ్రతలను కొలవవచ్చు.

ప్రశ్న 13.
ధర్మామీటర్ లో ఆల్కహాలును ఎందుకు ఉపయోగిస్తారు?
జవాబు:

1. ఆల్కహాల్ యొక్క ఘనీభవన ఉష్ణోగ్రత – 100°C కంటే తక్కువ. కాబట్టి, ఇది చాలా తక్కువ ఉష్ణోగ్రతను కొలవడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
2. ఒక డిగ్రీ సెల్సియస్ ఉష్ణోగ్రతకు దీని వ్యాకోచం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
3. దీనికి ముదురు రంగులు కలపవచ్చు. అందువల్ల సులభంగా కనిపిస్తుంది.

ప్రశ్న 14.
వివిధ ఉష్ణోగ్రత స్కేలుల మధ్య ఉన్న భేదాలు ఏమిటి?
జవాబు:

ప్రశ్న 15.
ఉష్ణోగ్రత ప్రమాణాల మార్పిడి ఎలా చేస్తావు?
జవాబు:
ఉష్ణోగ్రతలను మార్చుటకు సూత్రాలు

ప్రశ్న 16.
జ్వరమానిని గురించి రాయండి.
జవాబు:
జ్వరమానిని ఆసుపత్రులలో మానవ శరీరం యొక్క ఉష్ణోగ్రతను కొలవడానికి ఉపయోగిస్తారు. దీనిలో రోగి నోటి నుండి బయటకు తీసినప్పుడు పాదరసం ఇగి, , బల్బులోనికి ప్రవహించకుండా నిరోధించే ఒక నొక్కు ఉంటుంది. ఈ నొక్కు ఉష్ణోగ్రతను సౌకర్యవంతంగా నమోటు చేయడానికి సహాయపడుతుంది.

ప్రశ్న 17.
ప్రయోగశాల ఉష్ణమాపకం గురించి రాయండి.
జవాబు:
ప్రయోగశాల ఉష్ణమాపకం : పాఠశాల ప్రయోగశాలలు, పరిశ్రమలు మొదలైన వాటిలో ఉష్ణోగ్రతను కొలవడానికి ప్రయోగశాల ఉష్ణమాపకాన్ని ఉపయోగిస్తారు. దీనిలో నొక్కు ఉండదు. ఇది పొడవైన గాజు గొట్టం, పాదరస బల్బును కలిగి ఉంటుంది. అందువల్ల ఇది . జ్వరమానిని కంటే ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రతలను కొలవగలుగుతుంది.

ప్రశ్న 18.
థర్మల్ కెమెరాలు గురించి రాయండి.
జవాబు:

1. ఆధునిక కెమెరాలు జీవుల శరీర ఉష్ణోగ్రతను వేడిని పసిగట్టే విధంగా అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి. వీటినే థర్మల్ కెమెరాలు అంటారు.
2. వీటి ఆధారంగా రాత్రివేళలో, చీకటి సమయాలలో జీవులను పసిగట్టటానికి వాటి లక్షణాలను అధ్యయనం చేయటానికి వాడతారు.
3. పరిసరాలలోని ఉష్ణోగ్రత మార్పులను పసిగట్టటానికి ఉపయోగిస్తారు.
4. ఒక ప్రాంతం యొక్క శీతోష్ణస్థితిని వేడి పవనాల కదలికలను శాటిలైట్ చిత్రాలకు ఈ కెమెరాలు ఉపయోగిస్తారు.

ప్రశ్న 19.
డిజిటల్ ఉష్ణమాపకం గురించి రాయండి.
జవాబు:
డిజిటల్ ఉష్ణమాపకం పాదరసం లేకుండా పనిచేస్తుంది. ఇందులో ఉండే డిస్ప్లే మాపనాలను ప్రత్యక్షంగా చూపిస్తుంది. దీనిని ఉపయోగించడం చాలా సులభం. దీనిపై ఉండే బటనను నొక్కడం ద్వారా దీనిని ఉపయోగించవచ్చు.

ప్రశ్న 20.
క్లినికల్ థర్మామీటరును ఎలా ఉపయోగించాలి?
జవాబు:
యాంటీసెప్టిక్ ద్రావణంతో క్లినికల్ థర్మామీటర్ని సరిగ్గా కడగండి. పాదరస స్థాయిని క్రిందకు తీసుకురావడానికి జ్వరమానిని గట్టిగా పట్టుకొని కొన్నిసార్లు విదిలించండి. 35 డిగ్రీల సెల్సియస్ కంటే దిగువకు వచ్చే విధంగా చేయండి. అపుడు థర్మామీటర్‌ను ఉపయోగించవచ్చు. రీడింగులను చూసేటపుడు జ్వరమాని బల్బుని పట్టుకోవద్దు.

ప్రశ్న 21.
వాతావరణం, శీతోష్ణస్థితి మధ్య భేదాలు ఏమిటి?
జవాబు:

7th Class Science 9th Lesson 8 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
ఉష్ణము అనగానేమి? అది ఎన్ని రకాలుగా బదిలీ అవుతుంది?
జవాబు:
ఉష్ణము : వేడి వస్తువు నుండి చల్లని వస్తువుకు ప్రసరించే శక్తి స్వరూపం ఉష్ణము. ఇది మూడు విధాలుగా ప్రసరిస్తుంది. అవి :
1. ఉష్ణవహనము,
2. ఉష్ణసంవహనం,
3. ఉష్ణవికిరణం.

1. ఉష్ణవహనం :
ఘనరూప వాహకాలలో వేడికొన నుండి చల్లని కొనకు ఉష్ణము ప్రసరించడాన్ని ఉష్ణవహనం అంటారు.
ఉదా : కొలిమిలో ఉంచిన లోహం రెండవ కొన వేడిగా అవుతుంది.

2. ఉష్ణసంవహనం :
కణాల చలనం ద్వారా ఉష్ణజనకం నుండి ఉపరితలానికి ఉష్ణం బదిలీ కావడాన్ని ఉష్ణ సంవహనం అంటారు. ఈ ప్రక్రియ ద్రవాలు మరియు వాయువులలో జరుగుతుంది.
ఉదా : 1. వేసవిలో సరస్సు పై నీరు వేడెక్కటం.
2. నీటిని కాస్తున్నప్పుడు పై నున్న నీరు మొదట వెచ్చగా మారుతుంది.

3. ఉష్ణ వికిరణం :
ఉష్ణము తరంగ రూపంలో బదిలీ చేయబడే ప్రక్రియను ఉష్ణ వికిరణం అంటారు. ఈ ప్రక్రియలో యానకం అవసరం ఉండదు.
ఉదా : 1. సూర్యుని నుండి వేడి భూమికి చేరటం.
2. థర్మల్ స్కానర్ ఉష్ణవికిరణం ఆధారంగా పనిచేస్తుంది.

ప్రశ్న 2.
ఉష్ణవికిరణం అనగానేమి? దాని అనువర్తనాలు ఏమిటి?
జవాబు:
ఉష్ణవికిరణం :
ఉష్ణం తరంగాల రూపంలో బదిలీ చేయబడే ప్రక్రియను ఉష్ణవికిరణం అంటారు. దీనికి యానకంతో అవసరం లేదు.

అనువర్తనాలు :

1. సూర్యుని నుండి ఉష్ణము ఎటువంటి యానకం లేకుండానే భూమికి ఉష్ణవికిరణ రూపంలో చేరుతుంది.
2. చలి కాచుకుంటున్నప్పుడు వేడెక్కిన గాలి పైకి కదులుతున్నప్పటికి ఉష్ణవికిరణం వలన మనం ఉష్ణం పొంది చలి కాచుకుంటున్నాము.
3. థర్మల్ స్కానర్ పరికరం మన శరీరాన్ని తాకకుండానే ఉష్ణవికిరణం ప్రక్రియ ద్వారా ఉష్ణోగ్రతను కొలుస్తుంది.
4. ప్రతి వేడి వస్తువు కొంత ఉష్ణాన్ని ఉష్ణవికిరణ ప్రక్రియ ద్వారా కోల్పోతూనే ఉంటుంది.

ప్రశ్న 3.
ఉష్ణవ్యాకోచము అనగానేమి? నిత్యజీవితంలో దాని అనువర్తనాలు తెలపండి.
జవాబు:
వేడిచేయటం వలన వస్తువుల పరిమాణంలో పెరుగుదల వస్తుంది. దీనినే ఉష్ణవ్యాకోచం అంటారు.

ఘన, ద్రవ మరియు వాయు పదార్థాలు ఉష్ణానికి వ్యాకోచిస్తాయి. ఈ వ్యాకోచం ఘనాల కంటే ద్రవాలలోనూ, ద్రవాలకంటే వాయువులలోనూ అధికంగా ఉంటుంది.

అనువర్తనాలు:

1. రైలు పట్టాలు వ్యాకోచానికి అనుకూలంగా, రెండు పట్టాల మధ్య ఖాళీ వదులుతారు.
2. ధర్మామీటర్లు వ్యాకోచ సూత్రంపై పనిచేస్తాయి.
3. శీతాకాలంలో సంకోచానికి అనువుగా స్తంభాల మధ్య తీగలు వదులుగా కడతారు.
   వాయువ్యాకోచం వలన పూరి నూనెలో వేసినపుడు ఉబ్బుతుంది.

ప్రశ్న 4.
ధర్మామీటరు నిర్మాణమును, దాని ఉపయోగాన్ని వివరించండి.
జవాబు:
థర్మామీటరు :
ఒక పదార్థం యొక్క ఉష్ణోగ్రతను కొలవటానికి ఉపయోగించే పరికరాన్ని థర్మామీటరు అంటారు.

నిర్మాణము :

1. ఇది మందపాటి గోడలు గల సన్నని గాజు గొట్టంతో తయారుచేయబడుతుంది.
2. ఈ గొట్టం ఒక చివర పాదరసం లేదా ఆల్కహాల్ కల్గిన బల్పు ఉంటుంది.
3. రెండవ చివర మూసి వేయబడి ఉంటుంది.
4. గాజు గొట్టంపై స్కేలు ముద్రించబడి ఉంటుంది.

సూత్రం :
వేడికి పదార్థాలు వ్యాకోచిస్తాయి అనే సూత్రం ఆధారంగా థర్మామీటర్లు పని చేస్తాయి.

పనిచేయు విధానం :
థర్మామీటర్లను పదార్థాల మధ్య ఉంచినపుడు, ఉష్ణాన్ని గ్రహించి లోపల బల్బులో ఉన్న పాదరసం వ్యాకోచిస్తుంది. పాదరస వ్యాకోచాన్ని స్కేలు ఆధారంగా లెక్కించి ఉష్ణోగ్రతను తెలుపుతారు.

ప్రశ్న 5.
పటాన్ని పరిశీలించి, కింది ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఎ) ఈ పరికరం యొక్క పేరేమి?
జవాబు:
సిక్స్ గరిష్ట, కనిష్ట ఉష్ణమాపకము

బి) బల్బు – A లోని ద్రవపదార్థం ఏది?
జవాబు:
ఆల్కహాల్

సి) పటంలో “U” ఆకారపు గొట్టంలో ఉండే ద్రవపదార్థం ఏది?
జవాబు:
పాదరసం

డి) నిత్య జీవితంలో ఈ పరికరము ఎలా ఉపయోగపడుతుంది?
జవాబు:
ఒక రోజులో గరిష్ట, కనిష్ట ఉష్ణోగ్రతను తెలుసుకోవచ్చును.

AP Board 7th Class Science 9th Lesson 1 Mark Bits Questions and Answers ఉష్ణం, ఉష్ణోగ్రత మరియు శీతోష్ణస్థితి

I. బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు

సరియైన జవాబు సూచించు అక్షరమును బ్రాకెట్లో రాయండి.

1. ఉష్ణప్రసరణ ఎల్లప్పుడూ …….
A) వేడి నుండి చల్లదనానికి
B) వేడి నుండి అధిక వేడికి
C) చల్లదనం నుండి వేడికి
D) చల్లదనం నుండి చల్లదనానికి
జవాబు:
A) వేడి నుండి చల్లదనానికి

2. ఉష్ణము యొక్క తీవ్రతకు ప్రమాణం కానిది
A) కెల్విన్
B) సెంటిగ్రేడ్
C) ఫారెన్హీట్
D) కెలోరి
జవాబు:
D) కెలోరి

3. ఉష్ణవాహకం కానిది గుర్తించండి.
A) రాగి
B) చెక్క
C) అల్యూమినియం
D) ఇనుము
జవాబు:
B) చెక్క

4. ఉష్ణవహన పద్ధతి కానిది
A) చెంచా వేడెక్కటం
B) దోసె పెనం వేడక్కటం
C) నీరు వేడెక్కటం
D) లోహపు పాత్ర వేడెక్కటం
జవాబు:
C) నీరు వేడెక్కటం

5. ఉష్ణ బదిలీ విధానము
A) వహనం
B) సంవహనం
C) వికిరణం
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

6. ఘనపదార్థాలలో ఉష్ణ ప్రసరణ
A) వహనం
B) సంవహనం
C) వికిరణం
D) వాహకత్వం
జవాబు:
A) వహనం

7. ఉష్ణసంవహనం ప్రదర్శించునవి
A) ఘనాలు
B) ద్రవాలు మరియు వాయువులు
C) మొక్కలు
D) జంతువులు
జవాబు:
B) ద్రవాలు మరియు వాయువులు

8. ఉష్ణబదిలీని తగ్గించటానికి ఉపయోగించే పరికరము
A) కెటిల్
B) ఫ్లాస్క్
C) థర్మామీటరు
D) పాదరసం
జవాబు:
B) ఫ్లాస్క్

9. ఉష్ణము వలన పదార్థ పరిమాణం పెరగడాన్ని ఏమంటారు?
A) వ్యాకోచం
B) సంకోచం
C) సడలింపు
D) తటస్థము
జవాబు:
A) వ్యాకోచం

10. థర్మామీటర్లలో ఉపయోగించే ద్రవాలు
A) పాదరసం
B) నీరు
C) కిరోసిన్
D) నూనె
జవాబు:
A) పాదరసం

11. ఏ థర్మామీటరులో నొక్కు ఉంటుంది?
A) డిజిటల్
B) థర్మల్ స్కానర్
C) జ్వరమానిని
D) ప్రయోగశాల థర్మామీటరు
జవాబు:
C) జ్వరమానిని

12. సిక్స్ గరిష్ట – కనిష్ట ఉష్ణమాపకంలోని ద్రవాలు
A) పాదరసం, ఆల్కహాలు
B) నీరు, ఆల్కహాల్
C) నూనె, పాదరసం
D) నీరు, నూనె
జవాబు:
A) పాదరసం, ఆల్కహాలు

13. గాలి పీడనాన్ని దేనితో కొలుస్తారు?
A) థర్మామీటరు
B) బారోమీటరు
C) హైగ్రోమీటర్
D) హైడ్రోమీటర్
జవాబు:
B) బారోమీటరు

14. అత్యవసర పరిస్థితులలో ఆరోగ్య సహాయం కోసం చేయవలసిన ఫోన్ నెంబర్
A) 100
B) 108
C) 103
D) 102
జవాబు:
B) 108

15. మన జీవన శైలిని ప్రభావితం చేయునది
A) వాతావరణం
B) ఆర్థత
C) శీతోష్ణస్థితి
D) ఉష్ణోగ్రత
జవాబు:
C) శీతోష్ణస్థితి

16. గాలిని వేడి చేసినపుడు
A) తేలిక అవుతుంది
B) వేడెక్కుతుంది
C) వ్యాకోచిస్తుంది
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

17. థర్మల్ స్కానర్ మన శరీర ఉష్ణోగ్రతను కొలవడానికి ఉష్ణాన్ని ఏ రూపంలో గ్రహిస్తుంది?
A) ఉష్ణ వహనం
B) ఉష్ణ సంవహనం
C) ఉష్ణవికిరణం
D) పైవన్నియూ
జవాబు:
C) ఉష్ణవికిరణం

18. థర్మోస్ ఫ్లాస్క్ లోపలి వెండి పూత ఉష్ణాన్ని ఏ రూపంలో కోల్పోకుండా కాపాడుతుంది?
A) ఉష్ణ వహనం
B) ఉష్ణ సంవహనం
C) ఉష్ణవికిరణం
D) పైవన్నియూ
జవాబు:
C) ఉష్ణవికిరణం

19. ఈ కృత్యం ద్వారా మనము నిరూపించు అంశము

A) ద్రవాల వ్యాకోచం మరియు సంకోచం
B) వాయువుల వ్యాకోచం మరియు సంకోచం
C) ఘనపదార్థాల వ్యాకోచం మరియు సంకోచం
D) ద్రవపదార్థాలలో ఉష్ణసంవహనం
జవాబు:
A) ద్రవాల వ్యాకోచం మరియు సంకోచం

20. ఈ కృత్యము ద్వారా మనము నిరూపించు అంశం

A) ద్రవాల వ్యాకోచం మరియు సంకోచం
B) వాయువుల వ్యాకోచం మరియు సంకోచం
C) ఘనపదార్థాల వ్యాకోచం మరియు సంకోచం
D) ద్రవపదార్థాలలో ఉష్ణసంవహనం
జవాబు:
D) ద్రవపదార్థాలలో ఉష్ణసంవహనం

21. ఈ చిత్రం ద్వారా మనము నిరూపించు అంశం.

A) ద్రవాల వ్యాకోచం మరియు సంకోచం
B) వాయువుల వ్యాకోచం మరియు సంకోచం
C) ఘనపదార్థాల వ్యాకోచం మరియు సంకోచం
D) ద్రవపదార్థాలలో ఉష్ణసంవహనం
జవాబు:
B) వాయువుల వ్యాకోచం మరియు సంకోచం

22. క్రింది వానిలో తప్పుగా ఉన్న వాక్యం
A) ఉష్ణం ఒక రకమయిన శక్తి.
B) శక్తి ఒక రూపం నుంచి మరొక రూపంలోకి మారుతుంది.
C) ఉష్ణం ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రత గల వస్తువు నుండి తక్కువ ఉష్ణోగ్రత గల వస్తువుకు ప్రసారమవుతుంది.
D) ఉష్టాన్ని కొలవడానికి థర్మామీటర్ ఉపయోగిస్తారు.
జవాబు:
D) ఉష్టాన్ని కొలవడానికి థర్మామీటర్ ఉపయోగిస్తారు.

23. హరి జ్వరమాని బల్బును మండుతున్న కొవ్వొత్తి దగ్గరికి తెచ్చాడు. ఏం జరిగి ఉంటుందో ఊహించండి.
1) పాదరస మట్టం పెరుగుతుంది.
2) పాదరస మట్టం తగ్గుతుంది.
3) పాదరస మట్టంలో ఏ మార్పు ఉండదు.
4) థర్మామీటర్ పగిలిపోతుంది.
A) 1 సరైనది
B) 2 సరైనది
C) 1, 4 సరైనవి
D) 3 సరైనది
జవాబు:
C) 1, 4 సరైనవి

II. ఖాళీలను పూరించుట కింది ఖాళీలను పూరింపుము.

1. వేడి వస్తువు నుండి చల్లని వస్తువుకు ప్రవహించే శక్తి ……………..
2. ఉష్ణము యొక్క తీవ్రతను ………… అంటారు.
3. ఉష్ణోగ్రతకు SI ప్రమాణం ………………. .
4. సెల్సియస్, ఫారన్‌హీట్లు అనునవి ………… ప్రమాణాలు.
5. ఉష్టాన్ని ప్రసరింపజేయు ధర్మాన్ని …………. అంటారు.
6. ఉష్ణవాహకాలు ……………
7. ఘనపదార్థాలలో ఉష్ణము …………… పద్ధతిలో …………… బదిలీ అగును.
8. ఉష్ణబదిలీకి దోహదపడే పదార్థాలను ……….. అంటారు.
9. ద్రవాలు మరియు వాయువులలో ఉష్ణము ……….. పద్ధతిలో రవాణా అగును.
10. …………. పద్దతిలో యానకంతో అవసరం లేదు.
11. ఉష్ణవహన పద్దతిలో ……………… అవసరము.
12. థర్మోస్ ను కనుగొన్న శాస్త్రవేత్త ……………..
13. థర్మల్ స్కానర్ …………. ఆధారంగా పని చేస్తుంది.
14. ఫ్లాస్క్ లోపలి తలం ………… పూత కల్గి ఉంటుంది.
15. ఉష్ణం వలన పదార్థాల పరిమాణం పెరగడాన్ని …………… అంటారు.
16. వేడిగాలి చల్లని గాలికంటే ………… ఉంటుంది.
17. శరీర ఉష్ణోగ్రత కొలవటానికి ………. వాడతారు.
18. థర్మామీటరులలో ఉపయోగించే ద్రవము …………
19. పాదరసం యొక్క మరుగు ఉష్ణోగ్రత …………..
20. ఫారన్‌హీట్ స్కేలు నందు విభాగాల సంఖ్య ………..
21. పాదరసం లేకుండా ………….. ఉష్ణమాపకం పని చేస్తుంది.
22. రోజులోని గరిష్ట – కనిష్ట ఉష్ణోగ్రతలను కొలవటానికి ……………. ఉష్ణమాపకం వాడతాము.
23. సిక్స్ గరిష్ట – కనిష్ట ఉష్ణమాపకాలలో ……………. ఉపయోగిస్తారు.
24. మానవ శరీర సాధారణ ఉష్ణోగ్రత ………… లేదా ………………
25. గాలి పీడనాన్ని ………….. తో కొలుస్తారు.
26. గాలిలో ఉన్న నీటి ఆవిరి పరిమాణాన్ని …………. అంటారు.
27. గాలిలో ఆర్థతను ……………… తో కొలుస్తారు.
28. వాతావరణాన్ని అధ్యయనం చేయు శాస్త్రవేత్తలు ………………….
29. 25 సంవత్సరాల వాతావరణ సగటును ………………… అంటారు.
30. ఒక ప్రాంత ప్రజల ………… శీతోష్ణస్థితి ప్రభావితం చేస్తుంది.
జవాబు:

1. ఉష్ణము
2. ఉష్ణోగ్రత
3. కెల్విన్
4. ఉష్ణోగ్రత
5. ఉష్ణవాహకత్వం
6. రాగి, వెండి
7. వహన
8. యానకాలు
9. ఉష్ణసంవహన
10. ఉష్ణ వికిరణ
11. థార్మిక స్పర్శ
12. సర్‌ జేమ్స్ డేవర్
13. ఉష్ణవికిరణం
14. వెండి
15. వ్యాకోచం
16. తేలికగా
17. జ్వరమానిని
18. పాదరసం
19. 357°C
20. 180
21. డిజిటల్
22. సిక్స్ గరిష్ట, కనిష్ట
23. పాదరసం, ఆల్కహాలు
24. 37°C, 98.4°F
25. బారోమీటర్
26. ఆర్ధత
27. హైగ్రోమీటర్
28. మెట్రాలజిస్టులు
29. శీతోష్ణస్థితి
30. జీవనశైలిని

III. జతపరుచుట

కింది వానిని జతపరుచుము.

1.

జవాబు:

2.

జవాబు:

3.

జవాబు:

మీకు తెలుసా?

→ ఉష్ణాన్ని కెలోరీమీటర్తో కొలుస్తారు. జౌల్స్ లేదా కెలోరీలలో లెక్కిస్తారు.

→ వెచ్చని గాలి, చల్లని గాలి కంటే తేలికగా ఉంటుంది. గాలి యొక్క ఈ ధర్మాన్ని వేడి గాలి బెలూన్లు ఎగురవేయడంలో ఉపయోగిస్తారు. దీనిలో ఒక సంచి ఉంటుంది, దీనిని ఎన్వలప్ అని అంటారు. ఇది వేడి గాలితో నిండి ఉంటుంది. ఎన్వలప్ కింద ఒక బుట్ట ఉంటుంది, ఇది ప్రయాణీకులను, ఉష్ణజనకాన్ని తీసుకెళుతుంది.

→ ఉష్ణోగ్రతలను మార్చుటకు సూత్రాలు

→ ఈ రోజుల్లో వేడిని పసిగట్టే విధంగా కెమెరాలు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి. వాటిని థర్మల్-కెమెరాలు అంటారు. ఇంటర్నెట్ నుంచి థర్మల్ కెమెరాల గురించి మరింత తెలుసుకోవడానికి ప్రయత్నించండి.

→ భారతీయ వాతావరణ విభాగం (IMD) మన దేశ శీతోష్ణస్థితిపై అధ్యయనం చేస్తుంది. మార్చి 23ను ప్రపంచ వాతావరణ దినోత్సవంగా జరుపుకుంటారు.

These AP 7th Class Science Important Questions 8th Lesson కాంతితో అద్భుతాలు will help students prepare well for the exams.

AP Board 7th Class Science 8th Lesson Important Questions and Answers కాంతితో అద్భుతాలు

7th Class Science 8th Lesson 2 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
కాంతి జనకాలు అనగానేమి?
జవాబు:
కాంతి వివిధ రకాల వస్తువుల నుండి వస్తుంది. వాటిని కాంతి జనకాలు అంటారు.

ప్రశ్న 2.
సహజ కాంతి జనకాలు అనగానేమి?
జవాబు:
సూర్యుడు, నక్షత్రాలు లాంటి కాంతి జనకాలు వాటంతట అవే కాంతిని విడుదల చేస్తాయి. అటువంటి వాటిని సహజ కాంతి జనకాలు అంటారు.

ప్రశ్న 3.
కృత్రిమ కాంతి జనకాలు అనగానేమి?
జవాబు:
మానవ ప్రమేయంతో కాంతిని ఉత్పత్తిచేయు వాటిని కృత్రిమ కాంతి జనకాలు అంటారు.

ప్రశ్న 4.
కాంతి కిరణం అనగానేమి?
జవాబు:
కాంతి ప్రయాణించే మార్గాన్ని కాంతికిరణం అంటారు. దీనిని బాణపు గుర్తుతో కూడిన సరళరేఖగా సూచిస్తారు.

ప్రశ్న 5.
కాంతిపరావర్తనం అనగానేమి?
జవాబు:
కాంతి జనకాల నుండి వస్తువులపై పడిన కాంతి తిరిగి అదే యానకంలోనికి వెనుకకు మరలే దృగ్విషయాన్ని కాంతి పరావర్తనం అంటారు.

ప్రశ్న 6.
వస్తుదూరం అనగానేమి?
జవాబు:
వస్తువుకు, దర్పణానికి మధ్య గల దూరాన్ని వస్తుదూరం అంటారు.

ప్రశ్న 7.
ప్రతిబింబ దూరం అనగానేమి?
జవాబు:
ప్రతిబింబం నుండి దర్పణానికి మధ్య గల దూరాన్ని ప్రతిబింబ దూరం అంటారు.

ప్రశ్న 8.
పార్శ్వవిలోమం అనగానేమి?
జవాబు:
దర్పణ ప్రతిబింబం కుడి ఎడమలు తారుమారుగా ఉంటాయి. ఈ దర్పణాన్ని పార్శ్వ విలోమం అంటారు.

ప్రశ్న 9.
నిజ ప్రతిబింబాలు అనగానేమి?
జవాబు:
తెరమీద పట్టగలిగే ప్రతిబింబాలను నిజ ప్రతిబింబాలు అంటారు.

ప్రశ్న 10.
మిధ్యా ప్రతిబింబాలు అనగానేమి?
జవాబు:
తెరమీద పట్టలేని ప్రతిబింబాలను మిథ్యా ప్రతిబింబాలు అంటారు.

ప్రశ్న 11.
పెరిస్కోప్ అనగానేమి?
జవాబు:
సముద్రం అడుగున సబ్ మెరైన్లలో నుండి నీటి ఉపరితలంపై ఉన్నటువంటి వస్తువులను లేదా వ్యక్తులను చూడటానికి ఉపయోగించే పరికరమే ‘పెరిస్కోప్’.

ప్రశ్న 12.
పెరిస్కోప్లో ఉపయోగించే దర్పణాల సంఖ్య ఎంత?
జవాబు:
పెరిస్కోప్లో ఉపయోగించే దర్పణాల సంఖ్య – 2.

ప్రశ్న 13.
పెరిస్కోప్ ఏ సూత్రంపై ఆధారపడి పని చేస్తుంది?
జవాబు:
సమతల దర్పణాలపై కాంతి పరావర్తనం ఆధారంగా పెరిస్కోప్ పనిచేస్తుంది.

ప్రశ్న 14.
స్పూన్ లేదా స్టీలు గరిటె వెనుకభాగం ఏ దర్పణం వలె పని చేస్తుంది?
జవాబు:
స్పూన్ లేదా స్టీలు గరిటె వెనుకభాగం కుంభాకార దర్పణం వలె పని చేస్తుంది.

ప్రశ్న 15.
కుంభాకార దర్పణం అనగానేమి?
జవాబు:
బయటకు వంచబడిన పరావర్తన తలాలను కుంభాకార దర్పణాలు అంటారు.

ప్రశ్న 16.
పుటాకార దర్పణం అనగానేమి?
జవాబు:
పరావర్తన తలం లోపలికి వంచబడిన తలాలను పుటాకార దర్పణాలు అంటారు.

ప్రశ్న 17.
క్రమపరావర్తనం ఎపుడు జరుగుతుంది?
జవాబు:
నునుపైన తలాలపైన క్రమపరావర్తనం జరుగును.

ప్రశ్న 18.
గరుకైన తలాలు ఏ పరావర్తనంకు ఉదాహరణ?
జవాబు:
గరుకైన తలాలు అక్రమ పరావర్తనకు ఉదాహరణ.

ప్రశ్న 19.
ఏ పరావర్తనంలో స్పష్టమైన ప్రతిబింబాలు ఏర్పడతాయి?
జవాబు:
క్రమ పరావర్తనంలో స్పష్టమైన ప్రతిబింబాలు ఏర్పడతాయి.

ప్రశ్న 20.
పతన కోణం విలువ దేనికి సమానం?
జవాబు:
పతన కోణం విలువ ఎల్లప్పుడూ పరావర్తన కోణానికి సమానం.

ప్రశ్న 21.
మిణుగురు పురుగు కాంతి జనకమా?
జవాబు:
అవును. ఇది స్వయంగా కాంతిని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. కావున, సహజ కాంతిజనకం.

ప్రశ్న 22.
సమతల దర్పణంలో ప్రతిబింబ దూరం ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
సమతల దర్పణంలో వస్తువు దూరానికి సమానంగా ప్రతిబింబి దూరం ఉంటుంది.

ప్రశ్న 23.
సమతల దర్పణం నిజ ప్రతిబింబాన్ని ఏర్పరుస్తుందా?
జవాబు:
లేదు. సమతల దర్పణం నిటారైన మిథ్యా ప్రతిబింబాన్ని ఏర్పర్చును.

ప్రశ్న 24.
వాలు, దర్పణాల మధ్య ఏర్పడే ప్రతిబింబాల సంఖ్య ఎంత?
జవాబు:
వాలు, దర్పణాల మధ్య ఏర్పడే ప్రతిబింబాలు (n) = ( 360°/θ )- 1.

ప్రశ్న 25.
కుంభాకార కటకం అనగానేమి?
జవాబు:
మధ్య భాగం మందంగా ఉండే కాంతి పారదర్శక పదార్థాన్ని కుంభాకార కటకం అంటారు.

ప్రశ్న 26.
పుటాకార కటకం అనగానేమి?
జవాబు:
మధ్యలో పలుచగా ఉండి, అంచుల వెంబడి మందంగా ఉన్న కాంతి పారదర్శక పదార్థాన్ని పుటాకార కటకం అంటారు.

ప్రశ్న 27.
న్యూటన్ డిస్క్ అనగానేమి?
జవాబు:
ఏడు రంగుల కాంతి చక్రాన్ని న్యూటన్ డిస్క్ అంటారు.

ప్రశ్న 28.
న్యూటన్ డిస్క్ ను ఎందుకు వాడతాము?
జవాబు:
తెలుపు రంగు ఏడు రంగుల మిశ్రమం అని నిరూపించటానికి.

ప్రశ్న 29.
ఒక దర్పణం కుంభాకార దర్పణమో, పుటాకార దర్పణమో ఎలా గుర్తిస్తారు?
జవాబు:
దర్పణంలోని బాహ్యతలం పరావర్తన తలం అయితే, అది కుంభాకార దర్పణమని, దర్పణంలోని అంతర తలం పరావర్తన తలం అయితే అది పుటాకార దర్పణమని గుర్తించవచ్చు.

ప్రశ్న 30.
రెండు దర్పణాల మధ్యకోణం 60° అయితే ఏర్పడే ప్రతిబింబాల సంఖ్య ఎంత?
జవాబు:

ప్రశ్న 31.
క్రింది పటంలో పరావర్తన కిరణాన్ని గీయండి.

జవాబు:

7th Class Science 8th Lesson 4 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
సూర్యుడు సహజ కాంతిజనకమేనా? దీనిలో ఏముంటాయి?
జవాబు:

1. సూర్యుడు అతి పెద్ద సహజ కాంతిజనకం.
2. దాని వ్యాసం సుమారు 1.39 మిలియన్ కిలోమీటర్లు.
3. సూర్యకాంతి భూమిని చేరుటకు 8.33 నిమిషాల సమయం పడుతుంది.
4. సూర్యుని ద్రవ్యరాశిలో నాలుగింట మూడు వంతులు (సుమారు 75%) హైడ్రోజన్, మిగతా భాగంలో ఎక్కువగా హీలియం (సుమారు 25%) మరియు తక్కువ పరిమాణంలో ఆక్సిజన్, కార్బన్, నియాన్ మరియు ఇనుము లాంటి మూలకాలను కలిగి ఉంటుంది.

ప్రశ్న 2.
కాంతి కిరణపుంజం అనగానేమి? అందలి రకాలు తెలుపండి.
జవాబు:
వాస్తవంగా కాంతి అనేది ఒక కాంతి కిరణం మాత్రమే కాదు, అనేక కాంతి కిరణాల సముదాయం . ఈ కాంతి కిరణాల సముదాయాన్ని కాంతి కిరణపుంజం అంటారు. మూడు రకాల కాంతి కిరణ పుంజాలు ఉంటాయి.

1. సమాంతర కాంతి కిరణపుంజం
2. అభిసరణ కాంతి కిరణపుంజం
3. అపసరణ కాంతి కిరణపుంజం (S – కాంతి జనకం)

ప్రశ్న 3.
సమాంతర కాంతికిరణ పుంజం అనగానేమి? దానిని ఎలా ఏర్పరుస్తావు?
జవాబు:
ఒక అట్టముక్కను మరియు కార్డుబోర్డును తీసుకోండి. కార్డుబోర్డుపై సన్నని చీలికలను చేయండి. కార్డుబోర్డును అట్టముక్కకు లంబంగా ఉంచండి. ఇప్పుడు దానిని ఉదయంపూట ఎండలో పటంలో చూపిన విధంగా ఉంచండి. కాంతికిరణాలు సూర్యుని నుండి కార్డుబోర్డుపై పడి సన్నని చీలికలగుండా ప్రయాణిస్తాయి. ఆ కాంతికిరణాలు ఒకదానికొకటి సమాంతరంగా ఉన్నట్లు మనం గమనించవచ్చు.

ఒకదానికొకటి సమాంతరంగా ప్రయాణిస్తున్న కాంతికిరణాల సముదాయాన్ని సమాంతర సమాంతర కాంతికిరణ పుంజం అంటారు.

ప్రశ్న 4.
అభిసరణ కాంతికిరణ పుంజం అనగానేమి? దానిని ఎలా ఏర్పరుస్తావు?
జవాబు:
ఒక ఆకలిక్ దర్శణాన్ని కాంతికిరణాలు వచ్చే మార్గంలో పటంలో చూపిన విధంగా అమర్చండి. కాంతికిరణాలన్నీ దర్పణంపై పడి ఒక బిందువు వద్దకు చేరతాయి. ఇలా అన్ని దిశలనుండి వచ్చిన కాంతికిరణాలు ఒక బిందువును చేరే కాంతి కిరణాలసముదాయాన్ని అభిసరణ కాంతికిరణ పుంజం అంటారు.

ప్రశ్న 5.
అపసరణ కాంతి కిరణ పుంజం అనగానేమి?
జవాబు:

1. ఒక ఆక్రలిక్ దర్పణాన్ని వంచి దాని ఉబ్బెత్తు వైపు కాంతికిరణాలు పడేటట్లు చేయండి.
2. కాంతి కిరణాలు దర్పణం నుండి పరావర్తనం చెంది వివిధ దిశలలో ప్రయాణిస్తాయి.
3. వివిధ దిశలలో ప్రయాణించే కాంతి కిరణాల సముదాయాన్ని అపసరణ కాంతి కిరణ పుంజం అంటారు.

ప్రశ్న 6.
అభిసరణ కాంతి కిరణ పుంజం, అపసరణ కాంతి కిరణ పుంజం మధ్య గల భేదాలు తెలుపండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 7.
పతన కిరణం, పరావర్తన కిరణం మధ్య గల భేదాలు ఏమిటి?
జవాబు:

ప్రశ్న 8.
క్రమ పరావర్తనం, అక్రమ పరావర్తనం మధ్య గల భేదాలు ఏమిటి?
జవాబు:

ప్రశ్న 9.
సమతల దర్పణాలు ఏర్పరచు ప్రతిబింబ లక్షణాలు తెలుపండి.
జవాబు:
సమతల దర్పణాలు ఏర్పరచు ప్రతిబింబ లక్షణాలు:

1. వసుదూరము ప్రతిబింబ దూరానికి సమానం.
2. వస్తు పరిమాణం ప్రతిబింబ పరిమాణానికి సమానం.
3. ఎల్లప్పుడూ మిథ్యా మరియు నిటారైన ప్రతిబింబాన్నే ఏర్పరుస్తుంది.
4. పార్శ్వ విలోమమైన ప్రతిబింబం ఏర్పరుస్తుంది. (కుడి ఎడమలు తారుమారు).

ప్రశ్న 10.
నిజ ప్రతిబింబము, మిథ్యా ప్రతిబింబం మధ్య తేడాలు ఏమిటి?
జవాబు:

ప్రశ్న 11.
సమతల దర్పణాల వలన అనేక ప్రతిబింబాలు ఏర్పడాలంటే ఏమి చేయాలి?
జవాబు:
సమతల దర్పణాల వలన అనేక ప్రతిబింబాలు ఏర్పడాలంటే వాటి మధ్య కొంత కోణం ఉండేట్లు చూడాలి.

ప్రశ్న 12.
కుంభాకార దర్పణం వలన ఏర్పడే ప్రతిబింబ లక్షణాలు తెలుపండి.
జవాబు:
కుంభాకార దర్పణం ఎల్లప్పుడూ

1. మిథ్యా ప్రతిబింబాన్ని
2. నిటారైన ప్రతిబింబాన్ని
3. చిన్నదైన ప్రతిబింబాన్ని
4. వస్తువు స్థానంతో సంబంధం లేకుండా ఏర్పర్చును.

ప్రశ్న 13.
పుటాకార దర్పణాలను ఆయుధాలుగా వాడిన చారిత్రక నేపథ్యం గూర్చి రాయండి.
జవాబు:

పూర్వము పుటాకార దర్పణాలను ఆయుధాలుగా కూడా వాడేవారు. గ్రీకు శాస్త్రవేత్త అయిన ఆర్కిమెడిస్ రెండు వేల సంవత్సరాల క్రితమే ఇలాంటి దర్పణాలను ఆయుధాలుగా వాడారు. రోమన్లు గ్రీసు దేశంలోని సైరాక్యూస్ అనే పట్టణం మీద దాడి చేసినప్పుడు ఆర్కిమెడి స్పుటాకార దర్పణాలను ప్రక్కపటంలో చూపిన విధంగా అమర్చారు. ఆ దర్పణాలు ఏ దిశలో అయినా కదల్చటానికి వీలుగా ఉంటాయి. సూర్యకాంతిని రోమన్ సైన్యం పై పరావర్తనం చెందించడానికి వీలుగా ఆ దర్పణాలు అమర్చబడ్డాయి. సూర్యశక్తి ఎక్కువ భాగం కేంద్రీకరించడం వల్ల ఓడలో మంటలు ఏర్పడ్డాయి. రోమన్ సైన్యం ఏం జరుగుతుందో అర్థం కాక వెనుదిరగవలసి వచ్చింది.

ప్రశ్న 14.
రియర్ వ్యూ మిర్రర్ గా దేనిని ఉపయోగిస్తారు?
జవాబు:

1. కుంభాకార దర్పణంగా రియర్ వ్యూ మిర్రర్స్ వాడతారు.
2. వీటిలో ఎక్కువ విస్తీర్ణంలో వ్యాపించిన వస్తువులను పరిశీలించవచ్చు.
3. డ్రైవర్ తలను వెనుకకు తిప్పి చూడకుండా వాహనాలను గమనించటానికి వీటిని వాడతారు.
4. ఇటువంటి మిర్రలు రోడ్ల మలుపు వద్ద కూడా అమర్చి ఎదురుగా వచ్చే వాహనాలను డ్రైవర్స్ గమనిస్తారు.

ప్రశ్న 15.
కటకం అనగానేమి? అందలి రకాలు ఏమిటి?
జవాబు:
ఇరువైపులా వక్రతలాలను కలిగిన కాంతి పారదర్శక పదార్థాన్ని ‘కటకం’ అంటారు. కటకాలు రెండు రకాలు. అవి:

1. కుంభాకార కటకం
2. పుటాకార కటకం

ప్రశ్న 16.
ఎలక్ట్రానిక్ వస్తువులు వాడునపుడు, నీవు పాటించే కంటి భద్రత చర్యలు ఏమి?
జవాబు:
ఎలక్ట్రానిక్ వస్తువులు వాడునపుడు పాటించే కంటి భద్రత చర్యలు :

1. గదిలో సరైన వెలుతురు ఉండేలా చూసుకోవాలి.
2. కంప్యూటర్ ను వాడేటప్పుడు పవర్ సేవ్ మోడ్ లో ఉంచాలి.
3. సెల్‌ఫోన్ వాడేటప్పుడు బ్లూలైట్ ఫిల్టర్ లో ఉంచుకోవాలి.
4. టి.వి. చూసేటప్పుడు – 20-20-20 సూత్రం పాటించాలి. అంటే – 20 అడుగుల దూరంలో 20 నిమిషాలకొకసారి 20 సెకన్ల పాటు, విరామం తీసుకోవటం.

ప్రశ్న 17.
న్యూటన్ రంగుల డి లోని ఏడు రంగులలో ఏదైనా ఒక రంగును తొలగించి, గుండ్రంగా తిప్పిన తర్వాత అది తెలుపు రంగులో కనిపిస్తుందా?
జవాబు:

1. న్యూటన్ రంగుల డిస్క్ లోని ఏడు రంగులలో ఏదైనా ఒక రంగును తొలగించి గుండ్రంగా తిప్పినప్పుడు అది తెలుపురంగులో కనిపించదు.
2. తెలుపురంగు ఏడు వర్ణాల మిశ్రమం.
3. ఏ వర్ణం లోపించినా అది తెల్లగా కనిపించదు.

ప్రశ్న 18.
ఈ ప్రయోగం మీ ప్రయోగశాలలో నిర్వహించారు కదా ! కింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

1) ఈ ప్రయోగంలో వాడిన దర్పణం ఏది?
జవాబు:
పుటాకార దర్పణం.

2) కొవ్వొత్తి ప్రతిబింబం తెరపై ఎలా కనబడింది?
జవాబు:
తలక్రిందులుగా

3) ప్రతిబింబాన్ని తెరమీద పట్టగలిగారుకదా ! దీన్ని ఏ ప్రతిబింబం అంటారు?
జవాబు:
నిజ ప్రతిబింబం అంటారు.

4) ఈ ప్రయోగ నిర్వహణకు అవసరమైన పరికరాలు ఏవి?
జవాబు:
U-స్టాండ్, దర్పణాలు, కొవ్వొత్తి, అగ్గిపెట్టె, తెర, స్కేలు.

7th Class Science 8th Lesson 8 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
వాలు, దర్పణాల మధ్య ఏర్పడే ప్రతిబింబాలకు సమీకరణాలు రాబట్టండి.
జవాబు:

1. ఒక డ్రాయింగ్ బోర్డు తీసుకొని దానిపై తెల్ల కాగితాన్ని పరచండి.
2. తెల్లకాగితంపై అర్ధవృత్తాన్ని గీసి కోణమానినితో కోణాలు గుర్తించండి.
3. రెండు సమతల దర్పణాలు తీసుకొని సెల్లో పెన్ టేతో ఒకవైపు అంటించండి.
4. ఇప్పుడు అది పుస్తకంలా తెరవటానికి మూయటానికి అనుకూలంగా ఉంటుంది.
5. రెండు దర్పణాల మధ్య 120° కోణం ఉంచి వాటి మధ్య వెలుగుతున్న క్రొవ్వొత్తి ఉంచండి.
6. దర్పణాలలో ఏర్పడిన ప్రతిబింబాల సంఖ్య లెక్కించండి.
7. దర్పణాల మధ్య కోణాన్ని తగ్గిస్తూ ఏర్పడిన ప్రతిబింబాలను లెక్కించండి.
8. వివరాలను క్రింది పట్టికలో నమోదు చేయండి.
   

   దర్పణాల మధ్య కోణం	ప్రతిబింబాల సంఖ్య
   1. 120°	3
   2. 90°	4
   3. 60°	6
   4. 45°	8
   5. 30°	12

9. పైన ఏర్పడిన ప్రతిబింబాల సంఖ్యకు దర్పణాల కోణానికి మధ్య సంబంధాన్ని పరిశీలించినపుడు
   
10. 360° లకు దర్పణాల కోణంలో భాగించినపుడు పూర్ణసంఖ్య రాకుంటే, ప్రతిబింబాల సంఖ్య ఆ తరువాత పూర్ణ సంఖ్య అవుతుంది.

ప్రశ్న 2.
కుంభాకార, పుటాకార దర్పణాల మధ్యగల తేడా ఏమిటి? వాటి బొమ్మలు గీయండి.
జవాబు:

AP Board 7th Class Science 8th Lesson 1 Mark Bits Questions and Answers కాంతితో అద్భుతాలు

I. బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు

సరియైన జవాబు సూచించు అక్షరమును బ్రాకెట్ లో రాయండి.

1. కాంతిని ఉత్పత్తిచేయు వస్తువులు
A) కాంతి జనకాలు
B) కాంతి పరావర్తనాలు
C) కాంతి విశ్లేషకాలు
D) యానకం
జవాబు:
A) కాంతి జనకాలు

2. క్రింది వానిలో భిన్నమైనది
A) అగ్గిపెట్టె
B) కొవ్వొత్తి
C) సూర్యుడు
D) టార్చిలైట్
జవాబు:
C) సూర్యుడు

3. కాంతిని ఉత్పత్తిచేయు జీవి
A) మిణుగురు
B) తిమింగలం
C) షార్క్
D) కప్ప
జవాబు:
A) మిణుగురు

4. కాంతి కిరణానికి గుర్తు

జవాబు:
A

5. క్రమ పరావర్తనం వలన ఏర్పడే ప్రతిబింబం
A) స్పష్టమైనది
B) అస్పష్టం
C) ఏర్పడదు
D) చెప్పలేదు
జవాబు:
A) స్పష్టమైనది

6. పతనకోణం విలువ 60° అయితే, పరావర్తన కోణం విలువ?
A) 40°
B) 60°
C) 90°
D) 120°
జవాబు:
B) 60°

7. ఏ ప్రతిబింబాలలో పార్శ్వ విలోమం ఉంటుంది?
A) సమాంతర కిరణాలు
B) సమాంతర దర్పణం
C) సమతల దర్పణం
D) పైవన్నీ
జవాబు:
C) సమతల దర్పణం

8. సమతల దర్పణ ప్రతిబింబము
A) నిటారు
B) మిథ్యా
C) పార్శ్వ విలోమం
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

9. కుంభాకార దర్పణ ప్రతిబింబాలు
A) నిటారు
B) మిథ్యా
C) చిన్నది
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

10. పుటాకార దర్పణ ప్రతిబింబాలు
A) నిటారు
B) తలక్రిందులు
C) మిథ్యా
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

11. పెరిస్కోప్ పనిచేయు నియమం
A) కాంతి పరావర్తనం
B) కాంతి వక్రీభవనం
C) కాంతి విశ్లేషణం
D) కాంతి వ్యతికరణం
జవాబు:
A) కాంతి పరావర్తనం

12. ENT డాక్టర్స్ వాడే దర్పణం
A) కుంభాకార
B) పుటాకార
C) సమతల
D) కటకం
జవాబు:
B) పుటాకార

13. ATM మెషిన్లపై వాడే దర్పణం
A) కుంభాకార
B) పుటాకార
C) సమతల
D) సమతల కుంభాకార
జవాబు:
A) కుంభాకార

14. సూర్యకిరణాలతో ఒక కాగితం కాల్చటానికి వాడే కటకం
A) కుంభాకార
B) పుటాకార
C) సమతల
D) ద్విపుటాకార
జవాబు:
A) కుంభాకార

15. కుంభాకార కటక మధ్య భాగం
A) పలుచగా
B) మందముగా
C) చదునుగా
D) గరుకుగా
జవాబు:
B) మందముగా

16. సాధారణ భూతద్దం ఒక
A) పుటాకార దర్పణం
B) పుటాకార కటకం
C) కుంభాకార దర్పణం
D) కుంభాకార కటకం
జవాబు:
C) కుంభాకార దర్పణం

17. పటంలో చూపబడినది
A) కుంభాకార కటకం
B) పుటాకార కటకం
C) సమతల దర్పణం
D) సమతల కటకం
జవాబు:
A) కుంభాకార కటకం

18.

ఈ పటం దేనికి సంబంధించినది?
A) గొట్టం
B) పెరిస్కోప్
C) కటకం
D) దర్పణం
జవాబు:
B) పెరిస్కోప్

19. పటం దేనిని సూచిస్తుంది?
A) పరావర్తనం
B) అభిసరణం
C) అపసరణం
D) సమాంతరం
జవాబు:
A) పరావర్తనం

20. పటం దేనిని సూచిస్తుంది?
A) అభిసరణ కాంతిపుంజం
B) అపసరణ కాంతిపుంజం
C) సమాంతర కాంతిపుంజం
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) అపసరణ కాంతిపుంజం

21. నిలకడగా ఉన్న నీరు దేనిలా ప్రవర్తిస్తుంది?
A) సమతల దర్పణం
B) పుటాకార దర్పణం
C) కుంభాకార దర్పణం
D) కుంభాకార కటకం
జవాబు:
A) సమతల దర్పణం

22. ఈ క్రింది వానిలో అసత్య వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) పతన కిరణం పరావర్తన కిరణం తలానికి ఇరువైపులా ఉంటాయి.
B) పతన కిరణం పరావర్తన కిరణం లంబానికి ఇరువైపులా ఉంటాయి.
C) పతన కోణం పరావర్తన కోణానికి సమానం.
D) పతన కిరణం పరావర్తన కిరణం ఒకే తలంలో ఉంటాయి.
జవాబు:
A) పతన కిరణం పరావర్తన కిరణం తలానికి ఇరువైపులా ఉంటాయి.

23. కవిత రెండు దర్పణాల మధ్య 60° కోణం ఉంచి 5 ప్రతిబింబాలను చూపింది. భావన ఆ దర్పణాల మధ్య కోణాన్ని మార్చి 11 ప్రతిబింబాలు ఏర్పరచింది. ఎంత కోణంలో దర్పణాలను అమర్చి ఉంటుంది?
A) 30°
B) 45°
C) 60°
D) 90°
జవాబు:
A) 30°

24. సమతల దర్పణం నుండి వస్తువుకు గల దూరం
A) దర్పణం లోపల ప్రతిబింబానికి గల దూరానికి రెట్టింపు.
B) దరుణం లోపల ప్రతిబింబానికి గల దూరానికి సమానం.
C) దర్పణం లోపల ప్రతిబింబానికి గల దూరంలో సగం.
D) దర్పణం లోపల ప్రతిబింబంపై ఆధారపడదు.
జవాబు:
B) దరుణం లోపల ప్రతిబింబానికి గల దూరానికి సమానం.

25. ఈ క్రింది వానిలో కుంభాకార కటకాన్ని సూచించే పటం

జవాబు:
C

26. ఈ క్రింది వానిలో పుటాకార దర్పణాన్ని సూచించే పటం

జవాబు:
B

27. పెరిసోటోని రెండు దర్శణాలను ఒకదానికొకటి
A) 45° కోణంలో ఉంచాలి
B) లంబకోణంలో ఉంచాలి
C) 90° కోణంలో ఉంచాలి
D) 180° కోణంలో ఉంచాలి
జవాబు:
C) 90° కోణంలో ఉంచాలి

28. ఈ రంగు కాంతి రెటీనాను రక్షించడంలో సమర్థవంతంగా పని చేస్తుంది.
A) నీలి రంగు
B) పసుపు రంగు
C) ఎరుపు రంగు
D) ముదురు ఎరుపు రంగు
జవాబు:
B) పసుపు రంగు

II. ఖాళీలను పూరించుట కింది ఖాళీలను పూరింపుము.

1. తెలుపు రంగు …………….. రంగుల మిశ్రమం.
2. వాహనాల రియర్‌ వ్యూ మిర్రలు …….. దర్పణాలు.
3. ENT డాక్టర్స్ వాడే దర్పణం …………. దర్పణం.
4. పుటాకార, కుంభాకార దర్పణాలను ………… దర్పణాలు అంటారు.
5. పెరిస్కోప్ కాంతి ………. ఆధారంగా పని చేస్తుంది.
6. క్రమ పరావర్తనంలో ………………. ప్రతిబింబము ఏర్పడుతుంది.
7. పతనకోణం విలువ ………….. కోణానికి సమానం.
8. గరుకు తలాలపై ……………. పరావర్తనం జరుగును.
9. కాంతిని ఉత్పత్తిచేయు వాటిని …………….. అంటారు.
10. టెలివిజన్‌కు వీక్షకుణికి మధ్య …………… అడుగుల దూరం ఉండాలి.
11. భూతద్దం ఒక ……………….. కటకం.
12. అంచుల వెంబడి మందంగా ఉన్న కటకం ……………. కటకం.
13. స్టీల్ గరిటె …………. దర్పణాల వలె పని చేస్తుంది.
14. స్టీల్ గరిటె లోపలి తలం ……………… దర్పణం వలె, వెలుపలి వైపు …………… దర్పణంవలె పని చేస్తుంది.
15. పెరిస్కోప్ లో వాడే దర్పణాల సంఖ్య …………….
16. పెరిస్కోలో దర్పణాల వాలు కోణం ………………
17. పెరిస్కో ప్లో కాంతి ……………. సార్లు పరావర్తనం చెందుతుంది.
18. స్వీట్ దుకాణాలలో వాడే దర్పణాలు ……………… దర్పణాలు.
19. వాలు, దర్పణాల మధ్య ఏర్పడే ప్రతిబింబాల సంఖ్య (n) = …………..
20. ……………… ప్రతిబింబమును కంటితో చూడలేము. కాని తెరమీద పట్టవచ్చు.
21. …………….. మిధ్యా ప్రతిబింబమును కంటితో చూడగలం. కాని తెరమీద పట్టలేము.
22. కుడి ఎడమలు తారుమారు కావడాన్ని ……………………. అంటారు.
23. సమతల దర్పణంలో వస్తుదూరం ………….. సమానం.
24. వస్తువులపై పడిన కాంతి తిరిగి అదే యానకంలోనికి రావడాన్ని ………………. అంటారు.
25. కుంభాకార తలాలు ………….. కాంతికిరణ పుంజాన్ని ఏర్పరుస్తాయి.
26. పుటాకార తలాలు ………………. కాంతికిరణ పుంజాన్ని ఏర్పరుస్తాయి.
27. సహజ కాంతి జనకమునకు ఉదాహరణ ……………..
28. సూర్యునిలో అదనంగా ఉండే వాయువు ………………..
29. కృత్రిమ కాంతి జనకాలు ……………..
30. రాత్రి సెల్ ఫోన్ చూచేటపుడు వాటిని ……………….. లో ఉంచాలి.
31. రెండు దర్పణాల మధ్య కోణం 30° ఉన్నప్పుడు ఏర్పడే ప్రతిబింబాల సంఖ్య ……………..
32. పెరిస్కోప్ పొడవు పెంచితే దర్పణాల సంఖ్య ………………..
33. వాహనాల హెడ్ లైట్లలో వాడే దర్పణం ………………….. దర్పణం
34. ఆఫ్తాల్మొస్కోప్ పరికరాన్ని …………………. వైద్యులు వాడతారు.
35. న్యూటన్ రంగుల డి లోని రంగుల సంఖ్య ………………….
జవాబు:

1. ఏడు
2. కుంభాకార
3. పుటాకార
4. గోళాకార
5. పరావర్తనం
6. స్పష్టమైన
7. పరావర్తన
8. క్రమరహిత
9. కాంతిజనకాలు
10. 20
11. కుంభాకార
12. పుటాకార
13. వక్రతల
14. పుటాకార, కుంభాకార
15. 2
16. 45°
17. రెండు
18. సమతల
19. 360°/θ -1
20. నిజ
21. మిథ్యా
22. పార్శ్వవిలోమం
23. ప్రతిబింబ దూరానికి
24. పరావర్తనం
25. అపసరణ
26. అభిసరణ
27. సూర్యుడు
28. హైడ్రోజన్
29. టార్చిలైట్
30. Blue light filter
31. 12
32. మారదు
33. పుటాకార
34. కంటి
35. 7

III. జతపరుచుట

కింది వానిని జతపరుచుము.

1.

జవాబు:
4, 3, 5, 2, 1

2.

జవాబు:

మీకు తెలుసా?

→ నిజ ప్రతిబింబమును మనం సాధారణ కంటితో చూడలేము. కానీ ప్రతిబింబమును తెరమీద పట్టవచ్చు. మిధ్యా ప్రతిబింబమును మనం దర్పణం నందు సాధారణ కంటితో చూడగలం. కానీ దానిని తెరమీద పట్టలేము.

→ పూర్వము పుటాకార దర్పణాలను ఆయుధాలుగా కూడా వాడేవారు. గ్రీకు శాస్త్రవేత్త అయిన ఆర్కిమెడిస్ రెండు వేల సంవత్సరాల క్రితమే ఇలాంటి దర్పణాలను ఆయుధాలుగా వాడారు. రోమన్లు గ్రీసు దేశంలోని సైరాక్యూస్ అనే పట్టణం మీద దాడి చేసినప్పుడు ఆర్కిమెడి స్పుటాకార దర్పణాలను ప్రక్కపటంలో చూపిన విధంగా అమర్చారు. ఆ దర్పణాలు ఏ దిశలో అయినా కదల్చటానికి వీలుగా ఉంటాయి. సూర్య కాంతిని రోమన్ సైన్యం పై పరావర్తనం చెందించడానికి వీలుగా ఆ దర్పణాలు అమర్చబడ్డాయి. సూర్యశక్తి ఎక్కువ భాగం కేంద్రీకరించడం వల్ల ఓడలో మంటలు ఏర్పడ్డాయి. రోమన్ సైన్యం ఏం జరుగుతుందో అర్థం కాక వెనుదిరుగవలసి వచ్చింది.

→ ATM మిషన్లపై కుంభాకార దర్పణాలను భద్రత ప్రమాణాల దృష్ట్యా మన వెనుక భాగం విశాలంగా కనిపించే విధంగా అమర్చుతారు. దీని ద్వారా ఇతరులు వెనుక వైపు మీ పాస్ వర్డ్ ను చూడకుండా నివారిస్తుంది.

SCERT AP 7th Class Maths Solutions Pdf Chapter 6 దత్తాంశ నిర్వహణ Unit Exercise Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 6th Lesson దత్తాంశ నిర్వహణ Unit Exercise

ప్రశ్న 1.
3 మ్యాచ్ లో కోహ్లి మరియు రోహిత్ లు చేసిన పరుగులు క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి.
కోహ్లి: 49, 98, 72
రోహిత్: 64, 45, 83.
కోహ్లి మరియు రోహిళ్లు చేసిన పరుగుల సగటు కనుగొనుము. ఎవరి సగటు ఎక్కువ ?
సాధన.
3 మ్యాచ్ లో కోహ్లి చేసిన పరుగులు = 49, 98, 72.

3 మ్యాచ్ లలో కోహ్లి చేసిన సగటు పరుగులు = \(\frac{49+98+72}{3}\) = \(\frac{219}{3}\) = 73
3 మ్యాచ్ లో రోహిత్ చేసిన పరుగులు = 64, 45, 83.
64+45+83 1924 3 మ్యాచ్ లో రోహిత్ చేసిన సగటు పరుగులు = \(\frac{64+45+83}{3}\) = \(\frac{192}{3}\) = 64
∴ కోహ్లి సగటు, రోహిత్ సగటు కన్నా ఎక్కువ.

ప్రశ్న 2.
38, 42, 35, 37, 45, 50, 32, 43, 43, 40, 36, 38, 43, 38 మరియు 47 ల బాహుళకము కనుగొనుము. ఇది ఏక బాహుళక దత్తాంశమా లేక ద్విబాహుళక దత్తాంశమా ?
సాధన.
ఇచ్చిన దత్తాంశము 38, 42, 35, 37, 45, 50, 32, 43, 43, 40, 36, 38, 43, 38, 47.
ఇచ్చిన రాశులను క్రమ పద్ధతిలో అమర్చగా,
32, 35, 36, 37, 38, 38, 38, 40, 42, 43, 43, 43, 45, 47, 50.
ఇచ్చిన దత్తాంశంలో మిగిలిన వాటికన్నా 38 మరియు 43 లు ఎక్కువ సార్లు (3సార్లు) పునరావృతం కావడం జరిగినది.
∴ బాహుళకం = 38 మరియు 43.
ఇది ద్విబాహుళక దత్తాంశము.

ప్రశ్న 3.
విభిన్న ప్రాంతాలలో ఉష్ణోగ్రతలు 0, -5, 7, 10, 13, -1 మరియు 41 డిగ్రీ సెల్సియస్ (°C) లలో గలవు. అయిన ఇచ్చిన రాశుల మధ్యగతము కనుగొనుము. ఇచ్చిన దత్తాంశమునకు మరియొక రాశి ‘4°C’ ని చేర్చగా మధ్యగత విలువ మారుతుందా? వివరించండి.
సాధన.
ఇచ్చిన దత్తాంశము 0, – 5, 7, 10, 13, – 1, 41.
విభిన్న ప్రాంతాలలో ఉష్ణోగ్రతలను ఆరోహణా క్రమంలో అమర్చగా

రాశుల సంఖ్య:
n = 7 (బేసి సంఖ్య)
= \(\frac{7+1}{2}\) = \(\frac{8}{2}\) = 4
4వ రాశి మధ్యగతం

∴ మధ్యగతం = 7
ఇచ్చిన దత్తాంశము 0, – 5, 7, 10, 13, – 1 మరియు 41 లకు మరొక రాశి 4 ను చేర్చితే మధ్యగతం మారుతుంది.
కొత్త దత్తాంశాన్ని ఆరోహణ క్రమంలో అమర్చగా

మధ్యగతం \(\frac{4+7}{2}\) = \(\frac{11}{2}\)
∴ 4 ను చేర్చగా మధ్యగతం 7 నుండి 5.5 కు మారినది.

n = 8 (సరి సంఖ్య)
= \(\frac{8}{2}\) = 4, 4 + 1 = 5
4, 5 రాశుల సరాసరి మధ్యగతం

ప్రశ్న 4.
7x, 5x, 3x, 2x, x (x > 0) రాశుల వ్యాప్తి 12 అయిన ‘x’ విలువ కనుగొనుము. ఇచ్చిన రాశులను సంఖ్యా రూపంలో వ్యక్తపరుచుము.
సాధన.
7x, 5x, 3x, 2x, x (x > 0) ; రాశుల వ్యాప్తి = 12. .
వ్యాప్తి = గరిష్ఠ విలువ – కనిష్ఠ విలువ = 12
⇒ 7x – x = 12
⇒ 6x = 12

∴ ఇచ్చిన రాశుల సంఖ్యా రూపం 7(2), 5(2), 3(2), 2(2), 2 = 14, 10, 6, 4, 2

ప్రశ్న 5.
2015 లో వివిధ రాష్ట్రాల జనన, మరణ రేటు (సుమారుగా) ఇవ్వబడినది. కింది సమాచారానికి రెండు వరుసల కమ్మీ చిత్రాన్ని గీయండి.

సాధన.

ప్రశ్న 6.
క్రింద పట్టికలో ఇంటి నిర్మాణము ఖర్చుకు సంబంధించిన వివరాలు ఇవ్వబడ్డాయి.

పైన ఇవ్వబడిన సమాచారాన్ని ఉపయోగించి పై – చిత్రాన్ని గీయండి.
సాధన.

నిర్మాణ సోపానాలు:

1. ఏదేని వ్యాసార్థంతో వృత్తాన్ని గీచి, దాని కేంద్రాన్ని ‘O’ గా గుర్తించండి.
2. వృత్త పరిధిపై ఏదైనా ఒక బిందువును ‘A’ గా గుర్తించండి. OA ను కలపండి.
3. సిమెంట్ సెక్టారును సూచించునట్లు ∠AOB = 108°ని నిర్మించండి.
4. స్టీల్ సెక్టారును సూచించునట్లు ∠BOC = 36°ని నిర్మించండి.
5. ఇటుకలు సెక్టారును సూచించునట్లు ∠COD = 36°ని నిర్మించండి.
6. ఇంటి కలప సెక్టారును సూచించునట్లు ∠DOE = 54°ని నిర్మించండి.
7. కూలి సెక్టారును సూచించునట్లు ∠EOF = 72°ని నిర్మించండి.
8. ∠FOA = 54° అనే సెక్టారు కోణం ఇతరములను సూచిస్తుంది.

SCERT AP 7th Class Maths Solutions Pdf Chapter 6 దత్తాంశ నిర్వహణ Ex 6.4 Textbook Exercise Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 6th Lesson దత్తాంశ నిర్వహణ Exercise 6.4

ప్రశ్న 1.
ప్రక్క రెండు వరుసల కమ్మీ చిత్రంలో వివిధ విద్యా సంవత్సరాలలో పాఠశాలలోని ఒక తరగతిలోని విద్యార్థుల సంఖ్య ఇవ్వబడినది. ఈ రెండు వరుసల కమ్మీ చిత్రంలోని దత్తాంశము ఉపయోగించి క్రింది వాటికి సమాధానాలు రాయండి.

(i) ఏ విద్యా సంవత్సరంలో పాఠశాలలో బాలుర సంఖ్య కంటే బాలికల సంఖ్య అధికముగా కలదు?
సాధన.
2016-17 విద్యా సంవత్సరంలో బాలుర సంఖ్య కంటే బాలికల సంఖ్య అధికము.

(ii) ఏ విద్యా సంవత్సరంలో పాఠశాలలో బాలుర సంఖ్య, బాలికల సంఖ్యకు సమానము ?
సాధన.
2015-16 విద్యా సంవత్సరంలో బాలుర సంఖ్య, బాలికల సంఖ్యకు సమానము.

(iii) 2013-14 విద్యా సంవత్సరంలో పాఠశాలలో మొత్తం విద్యార్థుల సంఖ్య ఎంత ?
సాధన.
2013-14 లో బాలుర సంఖ్య = 70
బాలికల సంఖ్య = 50

2013-14 విద్యా సంవత్సరంలో పాఠశాలలోని మొత్తం విద్యార్థుల సంఖ్య = 120

ప్రశ్న 2.
7వ తరగతిలోని ఐదుగురు విద్యార్థులు గణితం మరియు సామాన్యశాస్త్రంలో సాధించిన మార్కులు క్రింద పట్టికలో ఇవ్వబడ్డాయి. ఇచ్చిన సమాచారాన్ని వినియోగించి రెండు వరుసల కమ్మీ చిత్రం గీయండి.

సాధన.

ప్రశ్న 3.
ఒక కుటుంబము, నెలలో వివిధ అంశాలపై చేసిన ఖర్చుల వివరాలు ప్రక్కన ఇవ్వబడిన పై చిత్రంలో ఇవ్వబడినవి. పటంలో ప్రతీ సెక్టారు కేంద్రం వద్ద చేసే కోణం ఇవ్వబడినది అయిన కింది ప్రశ్నలకు సమాధానములు రాయండి.

(i) అద్దె కొరకు పెట్టిన ఖర్చు రూ. 3000, అయిన ఆ నెలలో పొదుపు ఎంత?
సాధన.
అద్దె కొరకు పెట్టిన ఖర్చు = ₹ 3000
అద్దెను సూచించు సెక్టారు కోణం = 90°
కుటుంబము ఒక నెలలో చేసిన మొత్తం ఖర్చు = ₹ x అనుకొందాం.

90° = \(\frac{3000}{x}\) × 360°
90x = 3000 × 360 (x ను పక్షాంతరం చేయగా)

x = 12000.
కుటుంబం యొక్క ఒక నెల మొత్తం ఖర్చు x = ₹ 12000
పొదుపును సూచించు సెక్టారు కోణం = 90°

∴ ఆ నెలలో పొదుపు = ₹ 3000
(లేదా )
పొదుపును సూచించు సెక్టారు కోణం మరియు అద్దెను సూచించు సెక్టారు కోణం సమానం.
కావున, అద్దెకు చేసిన ఖర్చు = పొదుపు
∴ పొదుపు = ₹ 3000

(ii) తక్కువ ఖర్చు చేయబడిన అంశం ఏది ?
సాధన.
తక్కువ ఖర్చు చేసిన అంశం చదువు.

(iii) అధిక ఖర్చు చేయబడిన అంశం ఏది ?
సాధన.
అధిక ఖర్చు చేయబడిన అంశం ఆహారం.

ప్రశ్న 4.
ఒక కళాశాలలో విభిన్న సబ్జెక్టులు ఎంచుకున్న విద్యార్థుల వివరాలు క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి.

పైన ఇవ్వబడిన సమాచారాన్ని ఉపయోగించి, పై చిత్రాన్ని నిర్మించండి.
సాధన.

నిర్మాణ సోపానాలు:

1. ఏదేని వ్యాసార్థంతో వృత్తాన్ని గీచి, దాని కేంద్రాన్ని ‘O’ గా గుర్తించండి.
2. వృత్త పరిధిపై ఏదైనా ఒక బిందువును ‘A’ గా గుర్తించండి. OA ను కలపండి.
3. బోటనీ సబ్జెక్ట్ సెక్టారును సూచించునట్లు ∠AOB = 90°ని నిర్మించండి.
4. గణితం సబ్జెక్ట్ సెక్టారును సూచించునట్లు ∠BOC = 120ిని నిర్మించండి. FA
5. ఫిజిక్స్ సబ్జెక్ట్ సెక్టారును సూచించునట్లు ∠COD = 40°ని నిర్మించండి.
6. కెమిస్ట్రీ సబ్జెక్ట్ సెక్టారును సూచించునట్లు ∠DOE = 60°ని నిర్మించండి.
7. ఎకనామిక్స్ సబ్జెక్ట్ సెక్టారును సూచించునట్లు ∠EOF = 20° ని నిర్మించండి.
8. ∠FOA = 30° అనే సెక్టారు కోణం కామర్స్ సబ్జెక్ట్ ను సూచిస్తుంది.

SCERT AP 7th Class Maths Solutions Pdf Chapter 6 దత్తాంశ నిర్వహణ Ex 6.3 Textbook Exercise Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 6th Lesson దత్తాంశ నిర్వహణ Exercise 6.3

ప్రశ్న 1.
క్రింది దత్తాంశములకు మధ్యగతము కనుగొనుము.
(i) 1, 3, 15, 0, 1, 71, 19, 4, 17.
సాధన.
7, 3, 15, 0, 1, 71, 19, 4, 17.

9 రాశులలో \(\left(\frac{9+1}{2}=\frac{10}{2}=5\right)\) 5వ రాశి మధ్యగతము.
∴ మధ్యగతము = 7

(ii) 12, 23, 11, 18, 15, 20, 86, 27.
సాధన.
12, 23, 11, 18, 15, 20, 86, 27.

8 రాశులలో (\(\frac{8}{2}\) = 4 మరియు \(\frac{8}{2}\) + 1 = 4 + 1 = 5) 4 మరియు 5 రాసుల సగటు, మధ్యగతము అవుతుంది.
∴ మధ్యగతం = \(\frac{18+20}{2}\) = \(\frac{38}{2}\) = 19.

ప్రశ్న 2.
విభిన్న సబ్జెక్టులకు సంబంధించిన పాఠ్యపుస్తకములలో గల పేజీల సంఖ్యలు 421, 175, 128, 117, 150, 145, 147 మరియు 113 అయిన ఈ దత్తాంశమునకు మధ్యగతము కనుగొనుము.
సాధన.
421, 175, 128, 117, 150, 145, 147, 113
పాఠ్యపుస్తకంలోని పేజీల సంఖ్యను క్రమపద్ధతిలో రాయగా

మధ్యగతము అవుతుంది.
∴ మధ్యగతం = \(\frac{145+147}{2}\) = \(\frac{292}{2}\) = 146

ప్రశ్న 3.
ఒక మోటారు వాహనముల దుకాణములో గత 14 వారములలో అమ్మిన వాహనముల సంఖ్య వరుసగా 10, 6, 8, 3, 5, 6, 4, 7, 12, 13, 16, 10, 4 మరియు 7 అయిన వాటి మధ్యగతము కనుగొనుము.
సాధన.
10, 6, 8, 3, 5, 6, 4, 7, 12, 13, 16, 10, 4, 7
అమ్మిన వాహనముల సంఖ్యను ఆరోహణ క్రమంలో అమర్చగా

14 రాశులలో \(\left(\frac{14}{2}=7,7+1=8\right)\) 7 మరియు 8 రాశుల సగటు, మధ్యగతము అవుతుంది.
∴ మధ్యగతం = \(\frac{7+7}{2}\) = \(\frac{14}{2}\) = 7

ప్రశ్న 4.
0.3, 0.25, 0.32, 0.147, 0.19, 0.2, 7.1 ల మధ్యగతాన్ని కనుగొనండి.
సాధన.
0.3, 0.25, 0.32, 0.147, 0.19, 0.2, 7.1.
ఇచ్చిన రాశులను ఆరోహణా క్రమంలో రాయగా,

7 రాశులలో \(\left(\frac{7+1}{2}=\frac{8}{2}=4\right)\) 4వ రాశి మధ్యగతము అవుతుంది.
∴ మధ్యగతం = 0.25

ప్రశ్న 5.
2x, 3x, 4x, 5x, 6x, (x > 0) రాశుల మధ్యగతము 28 అయిన ‘X’ విలువ ఎంత ?
సాధన.
లెక్క ప్రకారం 25, 3x, 4x, 5x, 6x ల మధ్యగతము 28.

2x, 3x, . , 5x, 6x ల మధ్యగతం = 4x
[5 రాశుల మధ్యగతం = \(\frac{5+1}{2}\) = \(\frac{6}{2}\) = 3 వ రాశి మధ్యగతము అవుతుంది.)
కావున 4x = 28
⇒x = \(\frac{28}{4}\) = 7
∴ x = 7

SCERT AP 7th Class Maths Solutions Pdf Chapter 6 దత్తాంశ నిర్వహణ Ex 6.2 Textbook Exercise Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 6th Lesson దత్తాంశ నిర్వహణ Exercise 6.2

ప్రశ్న 1.
క్రింది దత్తాంశములకు బాహుళకము కనుగొనుము.
(i) 2, 3, 7, 5, 3, 2, 6, 7, 1, 2.
సాధన.
2, 3, 7, 5, 3, 2, 6, 7, 1, 2.
దత్తాంశాన్ని క్రమపద్ధతిలో అమర్చగా, 1, 2, 2, 2, 3, 3, 5, 6, 7, 7.
మిగతా రాశులకన్నా 2 ఎక్కువసార్లు వచ్చినది.
∴ బాహుళకం = 2

(ii) K, A, B, C, B, C, D, K, B, D, B, K, A, K.
సాధన.
K, A, B, C, B, C, D, K, B, D, B, K, A, K
ఇచ్చిన దత్తాంశాన్ని (అక్షరాలను) క్రమపద్ధతిలో అమర్చగా, A, A, B, B, B, B, C, C, D, D, K, K, K, K.
మిగతా వానికన్నా B మరియు K ఎక్కువసార్లు (4సార్లు) పునరావృతం అయినవి.
∴ బాహుళకం = B మరియు K.

(iii) మొదటి 10 సహజ సంఖ్యలు
సాధన.
మొదటి 10 సహజ సంఖ్యలు : 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.
ఏ రాశి కూడా పునరావృతం కాలేదు.
కావున, ఇచ్చిన దత్తాంశమునకు బాహుళకం లేదు.

(iv) 2, 2, 3, 3, 4, 4, 5, 5, 6, 6, 7, 7, 8, 8.
సాధన.
2, 2, 3, 3, 4, 4, 5, 5, 6, 6, 7, 7, 8, 8. .
దత్తాంశంలోని అన్ని రాశులు సమాన సంఖ్యలో పునరావృతం (అన్ని రాశులు 2 సార్లు పునరావృతం అయినవి). కావున, ఇచ్చిన దత్తాంశమునకు బాహుళకం లేదు.

ప్రశ్న 2.
20 మంది విద్యార్ధులు “స్వచ్ఛ భారత్ అభియాన్” కార్యక్రమములో పాల్గొన్నారు. విద్యార్ధులు పాల్గొన్న రోజుల సంఖ్య వరుసగా 5, 1, 2, 4, 1, 2, 3, 2, 1, 2, 3, 2, 5, 3, 4, 2, 1, 3, 4 మరియు 5 అయిన బాహుళకము ఎంత ?
సాధన.
5, 1, 2, 4, 1, 2, 3, 2, 1, 2, 3, 2, 5, 3, 4, 2, 1, 3, 4, 5.
రోజుల సంఖ్యను క్రమపద్ధతిలో అమర్చగా, 1, 1, 1, 1, 2, 2, 2, 2, 2, 2, 3, 3, 3, 3, 4, 4, 4, 5, 5, 5.
మిగతావాటి కన్నా ఎక్కువసార్లు పునరావృతం (6 సార్లు) అయినది.
∴ బాహుళకం = 2.

ప్రశ్న 3.
ఒక ఫుట్ బాల్ జట్టు వివిధ మ్యాచ్ లో సాధించిన గోల్స్ సంఖ్య 3, 2, 4, 6, 1, 3, 2, 4, 1 మరియు 6. అయిన బాహుళకం కనుగొనుము.
సాధన.
3, 2, 4, 6, 1, 3, 2, 4, 1, 6.
ఫుట్ బాల్ జట్టు సాధించిన గోల ను క్రమపద్ధతిలో అమర్చగా, 1, 1, 2, 2, 3, 3, 4, 4, 6, 6.
దత్తాంశములోని అన్ని రాశులు సమానంగా పునరావృతం అయినవి.
కావున, బాహుళకం లేదు.

ప్రశ్న 4.
క్రింది పటములోని ఇంగ్లీష్ అక్షరాల బాహుళకము కనుగొనుము. ఇది ఏక బాహుళక దత్తాంశమా లేక ద్విబాహుళక దత్తాంశమా?

సాధన.
S, A, H, S, A, M, S, T, M, T, H, T, A, T, S, M, H, O, A, S, T, M, A, T, S, T, H, M.
ఇచ్చిన పటంలోని అక్షరాల సంఖ్య అక్షరము

ఎక్కువసార్లు పునరావృతం అయిన అక్షరం T. కావున బాహుళకం = T (ఏకబాహుళక దత్తాంశము).

SCERT AP 7th Class Maths Solutions Pdf Chapter 6 దత్తాంశ నిర్వహణ Ex 6.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 6th Lesson దత్తాంశ నిర్వహణ Exercise 6.1

ప్రశ్న 1.
క్రింది దత్తాంశముల అంకగణిత సగటు కనుగొనుము.
(i) 4, 5, 11, 8
సాధన.
4, 5, 11, 8 ల అంకగణిత సగటు

∴ 4, 5, 11, 8 ల అంకగణిత సగటు = 7.

(ii) 10, 15, 21, 12, 17
సాధన.

(iii) \(\frac{1}{4}, \frac{1}{2}, \frac{3}{4}, \frac{3}{2}, \frac{5}{4}\)
సాదన.

ప్రశ్న 2.
‘నీవర్’ తుపాను బాధితులకు 8 మంది విద్యార్థులు ₹300, ₹450, ₹700, ₹650, ₹400, ₹750, ₹900 మరియు ₹850 లు ధన సహాయం చేసారు. అయిన విద్యార్థులు సహాయం చేసిన సగటు ధనం ఎంత ?
సాధన.
‘నీవర్’ తుపాను బాధితులకు 8 మంది విద్యార్థులు చేసిన ధన సహాయం
= ₹300, ₹450, ₹700, ₹650, ₹400, ₹750, ₹900 మరియు ₹850.
విద్యార్థులు సహాయం చేసిన సగటు ధనం

= \(\frac{300+450+700+650+400+750+900+850}{8}\) = \(\frac{5000}{8}\) = ₹625
∴ విద్యార్థులు సహాయం చేసిన సగటు ధనం = ₹625

ప్రశ్న 3.
APSRTC బస్సులో ఏలూరు నుండి రంగాపురంనకు ఒక రోజులో ఐదుసార్లు ప్రయాణించిన ప్రయాణికుల సంఖ్య 35, 42, 28, 41 రంగాపురం మరియు 44. అయిన ఆ బస్సులో, ట్రిప్పుకు ప్రయాణించిన సగటు ప్రయాణికుల సంఖ్య ఎంత ?

సాధన.
APSRTC బస్సులో 5 సార్లు ప్రయాణించిన ప్రయాణికుల సంఖ్య = 35, 42, 28, 41 మరియు 44.
బస్సులో ట్రిప్పుకు ప్రయాణించిన సగటు ప్రయాణికుల సంఖ్య

∴ బస్సులో ట్రిప్పుకు ప్రయాణించిన సగటు ప్రయాణికుల సంఖ్య = 38.

ప్రశ్న 4.
24 యొక్క కారణాంకముల అంకగణిత సగటు కనుగొనుము.
సాధన.
24 యొక్క కారణాంకాలు : 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24
రాశుల మొత్తము


∴ 24 యొక్క కారణాంకాల అంకగణిత సగటు = 7.5.

ప్రశ్న 5.
x, x + 1, x + 2 ల అంకగణిత సగటు కనుగొనుము.
సాధన.

∴ x, x + 1, x + 2 ల అంకగణిత సగటు = x + 1

SCERT AP 7th Class Maths Solutions Pdf Chapter 5 త్రిభుజాలు InText Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 5th Lesson త్రిభుజాలు InText Questions

నీ ప్రగతిని సరిచూసుకో [పేజి నెం. 184]

ప్రశ్న 1.
క్రింద ఇచ్చిన త్రిభుజాలను భుజాల కొలతల ఆధారంగా వర్గీకరించండి.

జవాబు

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన త్రిభుజాలను కోణాల కొలతల ఆధారంగా వర్గీకరించండి.

జవాబు

ఆలోచించండి [పే జి నెం. 194]

ప్రశ్న 1.
ప్రతీ కోణము 60° కన్నా తక్కువ ఉన్న త్రిభుజము సాధ్యమా ?
సాధన.
ప్రతీ కోణము 60° కన్నా తక్కువ ఉన్న త్రిభుజము ఆసాధ్యము.
కారణము: ప్రతీ కోణము 60° కన్నా తక్కువ గల మూడు కోణాల మొత్తం 180° కన్నా తక్కువ అవుతుంది. కాని త్రిభుజంలోని మూడు కోణాల మొత్తం 180° కు సమానం కావాలి.

నీ ప్రగతిని సరిచూసుకో [పేజి నెం. 198]

ప్రశ్న 1.
ఇచ్చిన పటంలో ‘x’ విలువ కనుగొనండి.

సాధన.
∠AHC లో ∠H = 60°, ∠C = 80°
∠A + ∠H + ∠C = 180°
⇒ ∠A + 60° + 80° = 180°
⇒ ∠A + 140° = 180°
⇒ ∠A = 180° – 140° = 40°.
∆ AHC మరియు ∆ TAE లలో,
∠TAE = ∠HAC (శీర్షాబిముఖి కోణాలు)
∴ ∠TAE = 40°
ఇప్పుడు ∆TAE లో,
∠A = 40°, ∠E = 70°, ∠T = x°
∴ ∠A + ∠E + ∠T = 180°
⇒ 40° + 70° + x = 180°
⇒ 110° + x = 180°
⇒ x = 180° – 11o°
∴ x = 70°
(లేదో)
∆ AHC లో ∠HAT బాహ్యకోణము
∴ ∠HAT = ∠H + ∠C = 60° + 80°
∴ ∠ HAT = 140°
అలాగే ∆TAE లో ∠TAH బాహ్యకోణము
∴ ∠TAH = 70° + x°
∠TAE = ∠HAT
7o° + x° = 140°
∴ x° = 140° – 70°
∴ x° = 70°

ఇవి చేయుండి కృత్య౦ [పేజి నెం. 202]

ప్రశ్న 1.
∆ABC లో ప్రతి భుజమును కొలిచి, క్రింది పట్టికలో నమోదు చేయండి.

పై పట్టిక నుండి, ఒక త్రిభుజంలోని ఏవైనా రెండు భుజముల మొత్తము, మూడవ భుజం కన్నా ఎక్కువ అని నిర్ధారించవచ్చు.
సాధన.

ప్రశ్న 2.

పై పట్టిక నుండి, ఒక త్రిభుజంలోని ఏవైనా రెండు భుజముల భేదము, మూడవ భుజం కన్నా తక్కువ అని నిర్థారించవచ్చు.
సాధన.

ప్రశ్న 3.

పై త్రిభుజాల కొలతలను బట్టి క్రింది పట్టికను పూరించండి.
పట్టికలోని చివరి నాలుగు నిలువు వరుసల నుండి మీరు ఏమి గమనించారు ?

ఏ త్రిభుజములో అయిన అతిచిన్న కోణమునకు ఎదురుగా ఉన్న భుజము మిగిలిన రెండు భుజముల కన్నా చిన్నది.
ఏ త్రిభుజములో అయిన అధిక కోణమునకు ఎదురుగా ఉన్న భుజము మిగిలిన రెండు భుజముల కన్నా పెద్దది.
సాధన.

ఆలోచించండి [పేజి నెం. 204]

ప్రశ్న 1.
సమబాహు త్రిభుజంలో కోణాల కొలతలు కనుగొనుము.
సాధన.

సమబాహు త్రిభుజంలోని మూడు భుజాలు సమానము. కావున, సమాన భుజాలకు ఎదురుగా గల మూడు కోణాలు కూడా సమానం అవుతాయి.
∴ సమబాహు త్రిభుజంలోని ఒక్కొక్క కోణం
= \(\frac{180^{\circ}}{3}\) = 60°
(లేదా)
ABC సమబాహు త్రిభుజం అనుకొందాము.
∴ AB = BC = AC
కావున, ∠C = ∠A = ∠B
(∵ సమాన భుజాలకు ఎదురుగా గల కోణాలు సమానాలు)
∠C = ∠A = ∠B = x అనుకొనుము
⇒ ∠A + ∠B + ∠C = 180°
⇒ x + x + x = 180°
⇒ 3x = 180°
⇒ x = \(\frac{180^{\circ}}{3}\) = 60°
∴ ∠A = ∠B = ∠C = x = 60°
కావున, సమబాహు త్రిభుజంలోని కోణాలు 60°, 60°, 60°.

పజిల్ టైమ్ [పేజి నెం. 208]

ప్రశ్న 1.
క్రింద ఇచ్చిన సూచనలను ఉపయోగించి చతురస్రాకార పటములోని త్రిభుజముల అంతర కోణములను కనుగొనండి.

జవాబు.

ఉదాహరణలు

ప్రశ్న 1.
ఒక త్రిభుజంలోని రెండు కోణములు 43° మరియు 57°. మూడవ కోణమును కనుగొనండి.
సాధన.
దత్తాంశం నుండి త్రిభుజములోని రెండు కోణములు 43° మరియు 57°.
ఈ రెండు కోణముల మొత్తము
= 43° + 57° = 100°
త్రిభుజములో అంతర కోణముల మొత్తము 180°.
∵ మూడవ కోణం = 180° – 100° = 80°

ప్రశ్న 2.
క్రింద ఇచ్చిన త్రిభుజములలో ‘x’ విలువను కనుగొనండి.
(i)

సాధన.
పటము నుండి
∠A + ∠B + ∠C = 180°
(∵ త్రిభుజములో అంతర కోణముల మొత్తము 180°)
⇒ 65° + 60° + x = 180°
⇒ 125° + x = 180°
∴ x = 180° – 125° = 55°

(ii)

సాధన.
టము నుండి
∠P + ∠Q + ∠R = 180°
⇒ x + x + 80° = 180°
⇒ 2x + 80° = 180°
⇒ 2x = 180° – 80°
⇒ 2x = 100°
⇒ x = \(\frac{100^{\circ}}{2}\) = 50°
∴ x = 50°

(iii)

సాధన.
పటము నుండి
∠X + ∠Y + ∠Z = 180°
⇒ x + 90° + 42° = 180°
⇒ x + 132° = 180°
⇒ x = 180° – 132°
∴ x = 48°

ప్రశ్న 3.
ఇచ్చిన త్రిభుజములో x మరియు y విలువలు కనుగొనండి.

సాధన.
∆ABC లో,
∠ACD + ∠ACB = 180° (రేఖీయ కోణాల ద్వయం)
110° + y = 180°
⇒ y = 180° – 1100
∴ y = 70° ——– (i)
∠BAC + ∠ACB + ∠CBA = 180°
⇒ x + y + 60° = 180°
⇒ x + 70° + 60° = 180° ((i) నుండి)
⇒ x + 130° = 180°
∴ x = 50°

ప్రశ్న 4.
లంబకోణ త్రిభుజములో ఒక అల్పకోణం 44° అయిన రెండవ అల్పకోణం కనుగొనండి.
సాధన.
లంబకోణ త్రిభుజములో రెండు అల్ప కోణాల మొత్తం 90°లు అని మనకు తెలుసు.
దత్తాంశం ప్రకారం లంబకోణ త్రిభుజములో ఒక అల్పకోణం = 44°
లంబకోణ త్రిభుజములో రెండవ అల్ప కోణం
= 90° – 44° = 46°

ప్రశ్న 5.
త్రిభుజంలోని కోణములు (x + 10)°, (x – 20)° మరియు (x + 40)°. ఆ కోణాలలో x విలువను మరియు ఆ కోణాల కొలతలను కనుగొనండి.
సాధన.
దత్తాంశం ప్రకారం త్రిభుజంలోని కోణములు
(x + 10)°, (x – 20)° మరియు (x + 40)°
(x + 10)° + (x – 20)° + (x + 40)° = 180°
⇒ x + 10° + x – 20° + x + 40° = 180°
⇒ 3x + 30° = 180°
⇒ 3x = 180° – 30°
⇒ 3x = 150°
⇒ x = \(\frac{150^{\circ}}{3}\) = 50°
ఆ కోణాలు, x + 10° = 50° + 10° = 60°
x – 20° = 50° – 20° = 30°
x + 40° = 50° + 40° = 90°
∴ కోణాల యొక్క కొలతలు 60°, 30° మరియు 90°.

ప్రశ్న 6.
∆ABCలో ∠C వద్ద బాహ్యకోణం = 105° మరియు ∠A = 65° అయిన రెండవ అంతరాభిముఖ కోణం కనుగొనండి.
సాధన.
దత్తాంశము నుండి ∠C వద్ద బాహ్యకోణం = 105°.
ఒక అంతరాభిముఖ కోణం ∠A = 65°.
రెండవ అంతరాభిముఖ కోణం ∠B.
∠A + ∠B = 105° (∵ త్రిభుజ బాహ్యకోణ ధర్మం)
65° + ∠B = 105°
⇒ ∠B = 105° – 65° = 40°

ప్రశ్న 7.
కింది త్రిభుజములో బాహ్యకోణం కనుగొనండి.

సాధన.
పటము నుండి, ∠P = 30°, ∠Q = 35°
R వద్ద బాహ్యకోణం = ∠P + ∠Q
(∵ త్రిభుజ బాహ్యకోణ ధర్మం)
= 30° + 35° = 65°

ప్రశ్న 8.
క్రింది పటం నుండి ‘x’ మరియు ‘y’ విలువలు కనుక్కోండి.

సాధన.
∠LNM + 110° = 180° (రేఖాఖండంపై కోణములు)
∠LNM = 180° – 110° = 70°
∠LMN = ∠LNM (సమాన భుజాలకు ఎదురుగా ఉండే కోణాలు)
y = 70°
⇒ x + y = 110° (బాహ్యకోణ ధర్మము)
⇒ x + 70° = 110°
∴ x = 110° – 70° = 40°