Mahesh

These AP 7th Class Hindi Important Questions 11th Lesson सफलता का मंत्र will help students prepare well for the exams.

AP Board 7th Class Hindi 11th Lesson Important Questions and Answers सफलता का मंत्र

व्याकरण कार्य

सूचना के अनुसार उत्तर लिखिए।

1. रेखांकित शब्दों के पर्यायवाची शब्द लिखिए।

1. एक आदमी रास्ता बना रहा है।
उत्तर:
मार्ग/पथ

2. वह सफल हो जाता है।
उत्तर:
कामयाब

3. वह अपना माल बेचने जा रहा है।
उत्तर:
वस्तु/चीज़

4. गर्मी के कारण वे दिन में सफर नहीं कर पा रहे थे।
उत्तर:
यात्रा

5. बीच में ही अपना प्रयास नहीं छोडना चाहिए।
उत्तर:
कोशिश/प्रयत्न

2. रेखांकित शब्दों के विलोम शब्द लिखिए।

1. संकल्प की दृढ़ता से ज़रूर सफलता मिलती है।
उत्तर:
अदृढ़ता

2. इसे देखकर सब खुश हुए।
उत्तर:
दुख

3. युवक ने पत्थर को तोड डाला।
उत्तर:
बूढ़ा

4. सब लोग नेता की निंदा करने लगे।
उत्तर:
स्तुति/प्रशंसा

5. अंधेरे के कारण वे रास्ता भटक गये।
उत्तर:
उजाला/प्रकाश

3. रेखांकित शब्दों के अर्थ अपनी मात्रुभाषा में लिखिए।

1. गर्मी के कारण वे रात में सफर करने लगे।
उत्तर:
ఎండ/వేడి

2. धैर्य से सामना करना चाहिए।
उत्तर:
ఎదుర్కొనుట

3. एक युवक ने पत्थर को तोडा।
उत्तर:
యువకుడు

4. वे रेगिस्तान से जा रहे थे।
उत्तर:
ఎడారి

5. अभी सवेरा हुआ।
उत्तर:
ఉదయం

4. नीचे दिये गये शब्दों को वाक्यों में प्रयोग कीजिए।

1. यात्रा : वे एक यात्रा पर जा रहे हैं।
2. पत्थर : रास्ते में पत्थर पड़े हुए हैं।
3. आखिर : आखिर वह जीत पाया।
4. शुरु : काम को अभी शुरु करो।
5. चिल्लाना : वे अपने नेता पर चिल्लाने लगे।

5. अंकों को अक्षरों में लिखिए।

1. 38 – अड़तीस
2. 66 = छियासठ
3. 48½ = साढे अडतालीस
4. 88 = अठ्ठासी
5. 59½ = साढे उनसठ
6. 97 = सत्तानवे

6. अशुद्ध वर्तनीवाले कोष्ठक में ‘×’ लगाइए।

1. अ) खोदना ( ) आ) रास्ता ( ) इ) निश्चय ( ) ई) माल ( )
उत्तर:
आ) ×

2. अ) सोच ( ) आ) पीछे ( ) इ) शुभह ( ) ई) बेचना ( )
उत्तर:
इ) ×

3. अ) बटक ( ) आ) मंत्र ( ) इ) सफलता ( ) ई) सफर ( )
उत्तर:
अ) ×

4. अ) सुबह ( ) आ) हतोढ़ा ( ) इ) सफल ( ) ई) नेता ( )
उत्तर:
आ) ×

5. अ) सुरु ( ) आ) माल ( ) इ) प्यास ( ) ई) कारण ( )
उत्तर:
अ) ×

7. अंकों में लिखिए।

1. चौदह = 14
2. चौबीस = 24
3. निन्यानवे = 99
4. तिरसठ = 63
5. सत्तावन = 57
6. अस्सी = 80

8. सही कारक चिह्नों से खाली जगहें भरिए।

1. गर्मी ….. दिन थे।
उत्तर:
के

2. नेता सोच ……… पड़ गया।
उत्तर:
में

3. संकट ….. सामना करना चाहिए।
उत्तर:
का

4. सब नेता ….. निंदा करने लगे।
उत्तर:
की

5. युवक ने पत्थर ……….. हथौडे से तोड़ डाला।
उत्तर:
को

9. सही क्रिया शब्दों से खाली जगहें भरिए।

1. वे यात्रा कर …… थे। (जा/रहे)
उत्तर:
रहे

2. पत्थर टूटते ही पानी ऊपर …… । (गया/आया)
उत्तर:
आया

3. वे रास्ता भटक …….। (जाते/गये)
उत्तर:
गये

4. नेता सोच में ….. गया। (उड/पड)
उत्तर:
पड

5. अपना प्रयास नहीं ……… चाहिए। (तोडना/छोडना)
उत्तर:
छोडना

10. उचित शब्दों से खाली जगह भरिए।

1. जरूर यहाँ … होगा। (मंत्र/पानी)
उत्तर:
पानी

2. नेता …….. में पड़ गया। (पानी/सोच)
उत्तर:
सोच

3. ……… कारण रास्ता भटक गये। (प्रकाश/अंधेरे)
उत्तर:
अंधेरे

4. संकल्प की दृढ़ता से जरूर ……. मिलती है। (सफलता/अपजय)
उत्तर:
सफलता

5. इससे वे सब …….. हुए। (सुखी/दुखी)
उत्तर:
दुखी

11. भाषा भाग की दृष्टि से रेखांकित शब्द क्या है?

1. वे रेगिस्तान से गुजर रहे थे।
उत्तर:
संज्ञा

2. सब पीछे चल रहे थे।
उत्तर:
क्रिया

3. अंधेरे के कारण वे रास्ता भटक गये।
उत्तर:
संज्ञा

4. उसकी नज़र एक घास के तिनके पर पडी।
उत्तर:
सर्वनाम

5. वह लाल कुर्ता पहना हुआ है।
उत्तर:
विशेषण

12. रेखांकित शब्दों की वर्तनी शुद्ध करके पूरा वाक्य लिखिए।

1. व्यापारी माल बेच रहा है।
उत्तर:
व्यापारी

2. सब उनके पीचे चल रहे थे।
उत्तर:
पीछे

3. वे सब दुकी हुए।
उत्तर:
दुःखी

4. इसे देखकर सब कुश हुए।
उत्तर:
खुश

5. उन्हें एक पत्तर दिखाई पडा।
उत्तर:
पत्थर

पठित – गद्यांश

निम्न लिखित गद्यांश पढ़कर दिये गये प्रश्नों के उत्तर एक वाक्य में दीजिए।

I. एक बार कुछ व्यापारी अपना माल बेचने रेगिस्तान से गुज़र रहे थे। उनके साथ ऊँट और बैल भी थे। गर्मी के कारण वे दिन में सफ़र नहीं कर पा रहे थे। इसीलिए वे रात के समय यात्रा कर रहे थे। उनके नेता मार्गदर्शक बनकर आगे जा रहे थे।
प्रश्न :
1. कौन गुज़र रहे थे?
उत्तर:
एक बार कुछ व्यापारी गुज़र रहे थे।

2. उनके साथ क्या थे?
उत्तर:
उनके साथ ऊँट और बैल थे।

3. वे दिन में सफ़र क्यों नहीं कर पा रहे थे?
उत्तर:
गर्मी के कारण वे दिन में सफर नहीं कर पा रहे थे।

4. वे किस समय यात्रा कर रहे थे?
उत्तर:
वे रात के समय यात्रा कर रहे थे।

5. मार्ग दर्शक बनकर कौन आगे जा रहे थे?
उत्तर:
नेता मार्गदर्शक बनकर आगे जा रहे थे।

II. सब उनके पीछे चल रहे थे। अंधेरे के कारण वे रास्ता भटक गये। आखिर जब सबेरा हुआ तब वे वहीं पहुंचे जहाँ से शुरू हुए थे। इससे वे सब दुःखी हुए।
प्रश्न :
1. सब किनके पीछे चल रहे थे?
उत्तर:
सब उनके नेता के पीछे चल रहे थे।

2. व्यापारी रास्ता क्यों भटक गये?
उत्तर:
अंधेरे के कारण व्यापारी रास्ता भटक गये।

3. व्यापारी क्यों दुखी हुए?
उत्तर:
वे वहीं पहुंचे जहाँ से वे शुरु हुए थे। इसलिए वे सब दुःखी हुए।

4. शुरु शब्द का अर्थ क्या है?
उत्तर:
शुरु शब्द का अर्थ है – “प्रारंभ/आरंभ”

5. उपुर्यक्त गद्यांश किस पाठ से दिया गया है?
उत्तर:
उपर्युक्त गद्यांश “सफलता का मंत्र” नामक पाठ से दिया गया है।

III. उनके पास एक बूंद पानी तक नहीं था। सब अपने नेता पर चिल्लाने लगे। नेता सोच में पड़ गया। “संकट का धैर्य से सामना करना चाहिए।” अचानक उसकी नज़र एक घास के तिनके पर पड़ी।
प्रश्न :
1. व्यापारियों के पास क्या नहीं था?
उत्तर:
व्यापारियों के पास पानी नहीं था।

2. सब किस पर चिल्लाने लगे?
उत्तर:
सब अपने नेता पर चिल्लाने लगे।

3. धैर्य से किसका सामना करना चाहिए?
उत्तर:
धैर्य से संकट का सामना करना चाहिए।

4. कौन सोच में पड़ गया?
उत्तर:
नेता सोच में पड़ गया।

5. अचानक उसकी नज़र किस पर पड़ी?
उत्तर:
अचानक उसकी नज़र एक घास के तिनके पर पडी।

IV. उसे लगा कि ज़रूर यहाँ पानी होगा। इसलिए कुछ लोगों की सहायता से वहाँ खोदने लगा। बहुत देर खोदने के बाद वहाँ एक पत्थर दिखाई पड़ा। इसे देखकर सब लोग नेता की निंदा करने लगे।
प्रश्न :
1. नेता को क्या लगा?
उत्तर:
नेता को लगा कि ज़रूर यहाँ पानी होगा।

2. किनकी सहायता से वहाँ खोदने लगा?
उत्तर:
कुछ लोगों की सहायता से वहाँ खोदने लगा।

3. उन्हें क्या दिखाई पडा?
उत्तर:
उन्हें एक पत्थर दिखाई पडा।

4. सब किसकी निंदा करने लगे?
उत्तर:
सब नेता की निंदा करने लगे।

5. “निंदा’ शब्द का विलोम शब्द लिखिए।
उत्तर:
निंदा शब्द का विलोम शब्द है “स्तुति/प्रशंसा”।

V. तब नेता ने कहा “दोस्तों, बीच में ही अपना प्रयास नहीं छोड़ना चाहिए। चलो इस पत्थर को तोडेंगे।” एक युवक ने उस पत्थर को हथौडे से तोड़ डाला – पत्थर टूटते ही पानी ऊपर आया। इसे देखकर सब खुश हुए। सब अपनी प्यास बुझाकर यात्रा के लिए आगे बढ़ गये।
प्रश्न :
1. पत्थर को किसने तोड डाला?
उत्तर:
एक युवक ने पत्थर को तोड डाला।

2. नेता ने क्या कहा?
उत्तर:
नेता ने कहा कि दोस्तों। बीच में ही अपना प्रयास नहीं छोड़ना चाहिए। चलो इस पत्थर को तोडेंगे।

3. पानी कब ऊपर आया?
उत्तर:
पत्थर टूटते ही पानी ऊपर आया।

4. सबने क्या किया?
उत्तर:
सब अपनी प्यास बुझाकर यात्रा के लिए आगे बढ़ गये।

5. ‘प्रयास’ शब्द का अर्थ लिखिए।
उत्तर:
“प्रयास” शब्द का अर्थ है “कोशिश/प्रयत्न”।

अपठित- गद्यांश

निम्न लिखित गद्यांश पढ़कर दिये गये प्रश्नों के उत्तर विकल्पों में से चुनकर लिखिए। | एक गाँव में एक धनी किसान रहता था। उसके पास बहुत सी ज़मीन थी। उसके यहाँ बहुत से आदमी काम कर रहे थे। उस किसान के दो लड़के थे। जब दोनों लड़के बड़े हो गये तो किसान ने उन्हें आधी – आधी ज़मीन बाँट दी। बड़ा लड़का बहुत सुस्त और आलसी था। वह कभी अपने खेतों को देखने तक नहीं जाता था।
प्रश्न:
1. किसान कैसा था?
A) मेहनती
B) होशियार
C) धनी
D) गरीब
उत्तर:
C) धनी

2. किसान के पास क्या थी?
A) सोना
B) चाँदी
C) हीरे
D) ज़मीन
उत्तर:
D) ज़मीन

3. किसान के कितने लड़के थे?
A) एक
B) दो
C) तीन
D) चार
उत्तर:
B) दो

4. किसान ने आधी – आधी ज़मीन किनको बाँट दी ?
A) लड़कों को
B) भाइयों को
C) बहनों को
D) लोगों को
उत्तर:
A) लड़कों को

5. किसने खेतों को देखा तक नहीं?
A) किसान
B) बड़ा लड़का
C) छोटा लड़का
D) मज़दूर
उत्तर:
B) बड़ा लड़का

II. एक कुत्ता था। अचानक चूहों की तलाश में घूमती – घामती एक बिल्ली उस ओर आयी। कुत्ते की निगाह बिल्ली पर पड़ी। उसके मुँह में पानी भर आया। फिर भी वह उस पर झपटा नहीं। कुत्ता बड़ा समझदार था। वह अच्छी तरह जानता था कि झपटने से कोई लाभ नहीं, बदमाश बिल्ली बात की बात चंपत हो जाएगी। उसे तो चालाकी से पकड़ना चाहिए।
प्रश्नः
1. बिल्ली किसकी तलाश में निकली?
A) चूहों की
B) कुत्तों
C) मुर्गों
D) मछली
उत्तर:
A) चूहों की

2. कुत्ते की निगाह किस पर पड़ी?
A) भालू
B) बिल्ली
C) बाघ
D) बंदर
उत्तर:
B) बिल्ली

3. कुत्ते के मुँह में क्या भर आया?
A) शरबत
B) पानी
C) पान
D) गुलाब जाम
उत्तर:
B) पानी

4. कुत्ते ने बिल्ली को कैसे पकड़ना चाहा?
A) झपटकर
B) धीरे – धीरे
C) दौड़कर
D) चालाकी से
उत्तर:
D) चालाकी से

5. कुत्ता कैसा जानवर है?
A) समझदार
B) नसमझदार
C) कायर
D) मंदबुद्धि
उत्तर:
A) समझदार

III. बूढ़ा बोला – ‘बेटा, तुम ठीक कह रहे हो। लेकिन यह पौधा मैं अपने लिए नहीं लगा रहा । एक दिन वह पौधा बड़ा हो जाएगा। और पेड़ बन जाएगा। यह अपनी छाया से आने – जानेवाले यात्रियों को आराम देगा। गर्मी और बरसात से उन्हें बचा सकेगा। जब इसमें फल लगेंगे तब शायद मैं इस दुनिया में न रहूँ, लेकिन इससे बहुत से लोग इसके फल खा सकेंगे।
प्रश्न :
1. पौधा क्या बन जाएगा?
A) बडा
B) जंगल
C) पेड
D) लता
उत्तर:
C) पेड

2. जब पेड़ को फल लगेंगे तब उन्हें कौन खायेंगे?
A) बूढ़ा
B) बहुत से लोग
C) बेटे
D) ये सब
उत्तर:
B) बहुत से लोग

3. “बेटा, तुम ठीक कह रहे हो। लेकिन यह पौधा मैं अपने लिए नहीं लगा रहा” – इस वाक्य को किसने कहा?
A) बूढ़ा
B) बेटे
C) बेटी
D) स्त्री
उत्तर:
A) बूढ़ा

4. गर्मी और बरसात से यह हमें बचा सकेगा
A) नदी
B) सागर
C) पेड़
D) फल
उत्तर:
C) पेड़

5. उपर्युक्त इस अनुच्छेद में किसके बारे में बताया गया?
A) जानवरों के
B) पक्षियों के
C) पेड़ों के
D) मनुष्यों के
उत्तर:
C) पेड़ों के

बहुविकल्पीय प्रश्न

निम्न लिखित प्रश्नों के सही उत्तर विकल्पों से चुनकर कोष्ठक में लिखिए।

1. वह कठिन काम को भी कर सकता है। (रेखांकित शब्द का पर्यायवाची शब्द पहचानिए।)
A) सरल
B) आसान
C) शुलभ
D) दुस्साहस
उत्तर:
D) दुस्साहस

2. उसके पास दृढ़ संकल्प है। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) आसान
B) दृढ़ निश्चय
C) मशहूर
D) रेगिस्तान
उत्तर:
B) दृढ़ निश्चय

3. वह सफल हो जाता है। (रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।)
A) विफल
B) कामयाब
C) विजय
D) जीत
उत्तर:
A) विफल

4. 104 – हिंदी अक्षरों में पहचानिए।
A) एक सौ चार
B) दो सौ
C) तीन सौ पाँच
D) एक सौ दस
उत्तर:
A) एक सौ चार

5. सत्तासी … इसे अंकों में पहचानिए।
A) 68
B) 77
C) 87
D) 96
उत्तर:
C) 87

6. अशुद्ध वर्तनीवाला शब्द पहचानिए।
A) भेचना
B) माल
C) व्यापारी
D) यंत्र
उत्तर:
A) भेचना

7. शुद्ध वर्तनीवाला शब्द पहचानिए।
A) बीछ
B) नेता
C) राथ
D) धेष
उत्तर:
B) नेता

8. युवक क्रिकेट खेल रहा है। (रेखांकित शब्द का स्त्रीलिंग रूप पहचानिए।)
A) युवती
B) युवका
C) युवकी
D) युवके
उत्तर:
A) युवती

9. इस कार्य में मुझे सफलता मिली। (रेखांकित शब्द का बहुवचन पहचानिए।)
A) सफलतें
B) सफलतों
C) सफलताएँ
D) इनमें से कोई नहीं
उत्तर:
C) सफलताएँ

10. माता, पिता, फल, भाई …. इनमें से बेमेल शब्द पहचानिए।
A) माता
B) पिता
C) भाई
D) फल
उत्तर:
D) फल

11. अंधेरे … कारण वे रास्ता भटक गये। (उचित कारक चिह्न से रिक्त स्थान भरिए)
A) का
B) के
C) को
D) की
उत्तर:
B) के

12. उनके साथ ऊँट और बैल भी थे। (रेखांकित शब्द का स्त्री लिंग रूप पहचानिए।)
A) ऊँटनी
B) ऊँटे
C) ऊँट
D) ऊँटी
उत्तर:
A) ऊँटनी

13. जरूर यहाँ पानी …….। (रिक्त स्थान की पूर्ति उचित क्रिया शब्द से कीजिए।)
A) होगी
B) होगे
C) होगा
D) होती
उत्तर:
C) होगा

14. नेता …….. में पड़ गया। (उचित शब्द से रिक्त स्थान भरिए।)
A) पाताल
B) नींद
C) सोने
D) सोच
उत्तर:
D) सोच

15. वे यात्रा कर रहे थे। (वर्तनी की दृष्टि से रेखांकित शब्द क्या है?)
A) संज्ञा
B) सर्वनाम
C) क्रिया
D) विशेषण
उत्तर:
B) सर्वनाम

16. सुशी पीले वस्त्र पहनती है। (इस वाक्य में विशेषण शब्द को पहचानिए।)
A) सुशी
B) वस्त्र
C) पीले
D) पहनती
उत्तर:
C) पीले

17. चलो इस पत्थर को तोडेंगे। (इस वाक्य में क्रिया शब्द पहचानिए।)
A) पत्थर
B) इस
C) तोडेंगे
D) को
उत्तर:
C) तोडेंगे

18. उसकी नज़र घास की तिनके पर पडी। (वाक्य में संज्ञा शब्द पहचानिए।)
A) उस
B) नजर
C) पर
D) पड़ी
उत्तर:
B) नजर

19. व्यापारी रेगिस्तान से गुजर रहे थे। (इस वाक्य का काल पहचानिए।)
A) भक्ति काल
B) भूत काल
C) वर्तमान काल
D) भविष्यत काल
उत्तर:
B) भूत काल

20. संकट का धैर्य से सामना करने का निश्चय किया। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) कल्पना
B) सफलता
C) संकल्प
D) सोचना
उत्तर:
C) संकल्प

21. सफलता का मत्रं यही है। (रेखांकित शब्द क्या है?)
A) विशेषण
B) संज्ञा
C) क्रिया
D) सर्वनाम
उत्तर:
B) संज्ञा

22. वे जा रहे हैं। (सर्वनाम शब्द को पहचानकर लिखिए।)
A) जा
B) वे
C) रहे
D) हैं
उत्तर:
B) वे

23. हिमालय ऊँचा पहाड है। (रेखांकित शब्द व्याकरण की दृष्टि से क्या है?)
A) संज्ञा
B) सर्वनाम
C) विशेषण
D) क्रिया
उत्तर:
C) विशेषण

24. पत्थर टूटते ही पानी ऊपर आया। (व्याकरण की दृष्टि से रेखांकित शब्द क्या है?)
A) संज्ञा
B) क्रिया
C) विशेषण
D) सर्वनाम
उत्तर:
A) संज्ञा

25. उसकी दृष्टि एक तिनके पर पडी। (रेखांकित शब्द का पर्यायवाची शब्द पहचानिए)
A) निगाह
B) खोज
C) कोशिश
D) लेन
उत्तर:
A) निगाह

26. मैं खत लिखूगा। (काल पहचानिए।)
A) भूतकाल
B) भविष्यत काल
C) वर्तमान काल
D) कलिकाल
उत्तर:
B) भविष्यत काल

27. 46 -इसे अक्षरों में पहचानिए।
A) छियालीस
B) तैंतीस
C) अडतीस
D) उनचास
उत्तर:
A) छियालीस

28. पैंतीस – इसे अंकों में पहचानिए।
A) 56
B) 35
C) 40
D) 20
उत्तर:
B) 35

29. वे वहीं पहुँचे जहाँ … वे शुरु हुए। (उचित कारक चिहन से रिक्त स्थान भरिए)
A) से
B) के
C) का
D) को
उत्तर:
A) से

30. मैं इसे खरीदता हूँ। (रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।)
A) मोलना
B) बेचना
C) जाना
D) अंत
उत्तर:
B) बेचना

31. सब उनके पीछे जा रहे थे। (रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।)
A) आगे
B) बगले
C) पास
D) दूर
उत्तर:
A) आगे

32. लाल, पीला, साला, काला ……. बेमेल शद पहचानिए।
A) लाल
B) पीला
C) काला
D) साला
उत्तर:
D) साला

33. बेमेल शब्द पहचानिए।
A) कुत्ता
B) बाघ
C) बकरी
D) भैंस
उत्तर:
B) बाघ

34. व्यापारियों के पास ….. नहीं था। (उचित शब्द से खाली जगह भरिए।)
A) पानी
B) रुपये
C) मोती
D) बोतल
उत्तर:
A) पानी

35. इसे देखकर सब खुश हुए। (रेखांकित शन्द का भाषा भाग क्या है?)
A) क्रिया
B) सर्वनाम
C) संज्ञा
D) अव्यय
उत्तर:
A) क्रिया

36. सही क्रम वाला वाक्य पहचानिए।
A) वहाँ खोदने वे लगा
B) वे वहाँ खोदने लगा।
C) खोदने ले लगा वहाँ
D) वहाँ खोदने वे लगा।
उत्तर:
B) वे वहाँ खोदने लगा।

37. चलो इस पत्थर ……. तोडेंगे। (उचित कारक
A) के
B) को
C) से
D) में
उत्तर:
B) को

38. वे रेगिस्तान से गुजर रहे हैं। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) जाना
B) आना
C) खाना
D) रोना
उत्तर:
A) जाना

39. शुद्ध वर्तनी वाला शब्द पहचानिए। ( चिहन पहचानिए।)
A) गुजर
B) णेथा
C) पाणी
D) भैल
उत्तर:
A) गुजर

40. अशुद्ध वर्तनी वाला शब्द पहचानिए।
A) कुच
B) पानी
C) रात
D) नेता
उत्तर:
A) कुच

These AP 7th Class Hindi Important Questions 10th Lesson कबीर की वाणी will help students prepare well for the exams.

AP Board 7th Class Hindi 10th Lesson Important Questions and Answers कबीर की वाणी

व्याकरण कार्य

सूचना के अनुसार उत्तर लिखिए।

1. रेखांकित शब्दों के पर्यायवाची शब्द लिखिए।

1. संतों की संगति से चार फल मिलते हैं।
उत्तर:
दोस्ती

2. जहाँ क्रोध है, वहाँ काल है।
उत्तर:
गुस्सा

3. मीन सदा जल में रहता है।
उत्तर:
मछली

4. समुद्र में मोती मिलते हैं।
उत्तर:
मुक्ता

5. समुद्र का जल खारा होता है।
उत्तर:
पानी/नीर

2. रेखांकित शब्दों के विलोम शब्द लिखिए।

1. जहाँ दया है, तहाँ धर्म है।
उत्तर:
निर्दया

2. धर्म मार्ग चलना चाहिए।
उत्तर:
अधर्म

3. जहाँ लोभ है, वहाँ पाप है।
उत्तर:
पुण्य

4. इसकी बदबू नहीं जाती।
उत्तर:
खुशबू

5. क्रोध मत करो।
उत्तर:
शांत

3. रेखांकित शब्दों के अर्थ अपनी मात्रुभाषा में लिखिए।

1. सतगुरु मिलने से अनेक फल मिलते हैं।
उत्तर:
సద్గురువు

2. जहाँ लोभ है वहाँ पाप है।
उत्तर:
లోభము/దురాశ

3. मन का मैल धोना चाहिए।
उत्तर:
మురికి

4. जहाँ क्रोध है वहाँ काल है।
उत्तर:
కోపము

5. समुद्र के तट पर मोती बिखर जाते हैं।
उत्तर:
ముత్యములు

4. नीचे दिये गये शब्दों को वाक्यों में प्रयोग कीजिए।

1. बगुला : बगुला मछली खाता है।
2. अनेक : भारत में अनेक भाषाएँ बोली जाती हैं।
3. सदा : सदा पुण्य कार्य ही करना चाहिए।
4. क्षमा : मुझे क्षमा कीजिए।

5. अंकों को अक्षरों में लिखिए।

1. उन्नीस = 19
2. अडतीस = 38
3. उनसठ = 59
4. सतहत्तर = 77

6. अशुद्ध वर्तनीवाले कोष्ठक में ‘×’ लगाइए।

1. अ) क्षमा ( ) आ) मैल ( ) इ) धर्म ( ) ई) तीरद ( )
उत्तर:
ई) ×

2. अ) दर्म ( ) आ) पाप ( ) इ) काल ( ) ई) लोभ ( )
उत्तर:
अ) ×

3. अ) जल ( ) आ) कोरोध ( ) इ) मीन ( ) ई) गुरु ( )
उत्तर:
आ) ×

4. अ) सागर ( ) आ) लोभ ( ) इ) मीण ( ) ई) भेद ( )
उत्तर:
इ) ×

5. अ) हंस () आ) बगुला ( ) इ) बेद ( ) ई) मोती ( )
उत्तर:
इ) ×

7. अंकों को अक्षरों में लिखिए।

1. 65 = पैंसठ
2. 46 = छियालीस
3. 25 = पच्चीस
4. 69 = उनहत्तर
5. 84 = चौरासी
6. 62 = बासठ

8. सही कारक चिह्नों से खाली जगहें भरिए।

1. तीर्थ जाने …… एक फल मिलता है।
उत्तर:
से

2. संतों …. संगति से चार फल मिलते हैं।
उत्तर:
की

3. सच्चे गुरु ……. पा लेने से अनेक फल मिलते हैं।
उत्तर:
को

4. हमें जीवन ……… अनेक फल मिलते हैं।
उत्तर:
में

5. कैलाश में भगवान ……….. वास होता है।
उत्तर:
का

9. रेखांकित शब्दों की वर्तनी शुद्ध कीजिए।

1. जहाँ दया है वहाँ धरम है।
उत्तर:
धर्म

2. मशली हमेशा जल में रहती है।
उत्तर:
मछली

3. मोती तट पर भिकर जाते हैं।
उत्तर:
बिकार

4. हंस मोती का महतव जानता है।
उत्तर:
महत्व

5. जहाँ लौब है वहाँ पाप है।
उत्तर:
लोभ

10. उचित शब्दों से खाली जगह भरिए।

1. असली वस्तु का महत्व … ही जान सकता है। (अज्ञानी/ज्ञानी)
उत्तर:
ज्ञानी

2. संतों की ….. से चार फल मिलते हैं। (संगति/वैर)
उत्तर:
संगति

3. जहाँ दया है वहाँ … है। (पाप/धर्म)
उत्तर:
धर्म

4. जहाँ क्षमा है वहाँ … का वास है। (भगवान/संत)
उत्तर:
भगवान

5. तीर्थ जाने से हमें … फल मिलते हैं। (एक/अनेक)
उत्तर:
एक

पठित – पद्यांश

निम्न लिखित पद्यांश पढ़कर दिये गये प्रश्नों के उत्तर एक वाक्य में दीजिए।

I. तीरथ गए से एक फल, संत मिले फल चार।
सतगुरु मिले अनेक फल, कहे कबीर विचार॥
प्रश्न :
1. तीर्थ जाने से कितने फल मिलते हैं?
उत्तर:
तीर्थ जाने से एक फल मिलता है।

2. संत मिलने से कितने फल मिलते हैं?
उत्तर:
संत मिलने से चार फल मिलते हैं।

3. सतगुरु मिलने से कितने फल मिलते हैं?
उत्तर:
सतगुरु मिलने से अनेक फल मिलते हैं।

4. यह विचार किसका है?
उत्तर:
यह विचार कबीरदास का है।

5. उपर्युक्त पाश किस पाठ से लिया गया है?
उत्तर:
उपर्युक्त पद्यांश ‘कबीर की वाणी’ पाठ से दिया गया है।

II. जहाँ दया तहाँ धर्म है, जहाँ लोभ वहाँ पाप।
जहाँ क्रोध तहाँ काल है, जहाँ क्षमा वहाँ आप ॥
प्रश्न :
1. धर्म कहाँ है?
उत्तर:
जहाँ दया है वहाँ धर्म है।

2. पाप कहाँ है?
उत्तर:
जहाँ लोभ है वहाँ पाप है।

3. काल कहाँ है?
उत्तर:
जहाँ क्रोध है वहाँ काल है।

4. भगवान कहाँ है?
उत्तर:
जहाँ श्रम है वहाँ भगवान है।

5. उपर्युक्त दोहे में “आप” शब्द का अर्थ क्या है?
उत्तर:
उपर्युक्त दोहे में आप का अर्थ है ‘भगवान’।

III. नहाये धोये क्या हुआ, जो मन मैल न जाए।
मीन सदा जल में रहे, धोये बास न जाए॥
कबीर लहरि समंदर की, मोती बिखरे आई।
बगुला भेद न जानई, हँसा चुनी – मानी गई ।।
प्रश्न :
1. मीन सदा कहाँ रहता है?
ज. मीन सदा पानी में रहता है।

2. मोती कहाँ बिखर जाते हैं?
ज. मोती समुद्र के तट पर बिखर जाते हैं।

3. भेद कौन नहीं जानता है?
ज. बगुला भेद नहीं जानता है।

4. मोतियों को चुन – चुनकर कौन खाता है?
ज. मोतियों को हंस चुन – चुनकर खाता है।

5. ‘समुंदर’ शब्द का अर्थ क्या है?
ज. समुंदर शब्द का अर्थ है “सागर/ समुद्र”।

अपठित – पद्यांश

निम्न लिखित पद्यांश पढ़कर दिये गये प्रश्नों के उत्तर विकल्पों में से चुनकर लिखिए।

I. नहीं बजती उसके हाथों में कोई वीणा,
नहीं होता कोई अनुराग – राग – आलाप,
नूपुरों में भी रुनझुन-रुनझुन नहीं,
सिर्फ एक अव्यक्त शब्द-सा ‘चुप, चुप, चुप’,
है गूंज रहा सब कहीं।
प्रश्न :
1. उसके हाथों में क्या नहीं बजती?
A) कोई वीणा
B) कोई राग
C) नूपुर
D) रुनझुन
उत्तर:
A) कोई वीणा

2. इनमें भी रुनझुन – रुनझुन नहीं
A) वीणा में
B) अनुराग में
C) नूपुरों में
D) हाथों में
उत्तर:
C) नूपुरों में

3. सब कहीं क्या गूंज रहा है?
A) वीणा
B) चुप, चुप, चुप
C) नूपुर
D) राग
उत्तर:
B) चुप, चुप, चुप

4. क्या – क्या नहीं होता है?
A) अनुराग
B) राग
C) आलाप
D) ये सब
उत्तर:
D) ये सब

5. हाथ शब्द का पर्यायवाची शब्द पहचानिए।
A) पैर
B) पग
C) कर
D) त्रिभुज
उत्तर:
C) कर

II. सूरज निकला मिटा अंधेरा,
देखो बच्चों हुआ सवेरा।
आया मीठा हवा का फेरा,
चिड़ियों ने फिर छोड़ा बसेरा।
जागो बच्चों अब मत सोओं,
इतना सुंदर समय न खोओ।
प्रश्न:
1. सूरज निकलने से क्या मिट जाता है?
A) अंधेरा
B) उजाला
C) दोपहर
D) दिन
उत्तर:
A) अंधेरा

2. हवा का फेरा कैसा है?
A) कडुवा
B) खट्‌टा
C) मीठा
D) तीखा
उत्तर:
C) मीठा

3. चिड़ियों ने क्या छोड़ा है?
A) फेरा
B) बसेरा
C) सवेरा
D) अंधेरा
उत्तर:
B) बसेरा

4. कवि किसे जागने के लिए कहता है?
A) बूढ़ों को
B) जवानों को
C) स्त्रियों को
D) बच्चों को
उत्तर:
D) बच्चों को

5. कवि बच्चों से क्या न खोने को कहता है?
A) समय
B) धन
C) पढ़ाई
D) बुराई
उत्तर:
A) समय

III. झर – झर, झर – झर झरता झरना।
आलस कभी न करता झरना।
थक कर कभी न सोता झरना।
प्यास सभी की हरता झरना ॥
प्रश्न :
1. प्यास सभी की कौन हरता है?
A) झरना
B) सागर
C) कुआ
D) नल
उत्तर:
A) झरना

2. यह थक कर कभी नहीं सोता है
A) कौआ
B) मोर
C) झरना
D) हिरण
उत्तर:
C) झरना

3. झरना कभी – भी यह नहीं करता
A) गृह कार्य
B) आलस
C) दुख
D) शब्द
उत्तर:
B) आलस

4. झरना ऐसा झरता है
A) टर – टर
B) धन – धन
C) चम – चम
D) झर – झर
उत्तर:
D) झर – झर

5. इस पद्य का उचित शीर्षक पहचानिए।
A) सागर
B) पर्वत
C) झरना
D) नदी
उत्तर:
C) झरना

IV. बचो अर्चना से, फूल माला से,
अंधी अनुशंसा की हाला से,
बचो वंदना की वंचना से, आत्म रति से,
चलो आत्म पोषण से, आत्म की क्षति से।
प्रश्न :
1. हमें किससे बचना है?
A) साँप से
B) सिहं से
C) बाघ से
D) अर्चना से
उत्तर:
D) अर्चना से

2. हमें इसकी वंचना से बचना है
A) हाला की
B) वंदना की
C) अंधी की
D) फूलमाला की
उत्तर:
B) वंदना की

3. हमें किस पोषण से चलना है?
A) आत्म
B) शरीर
C) हृदय
D) मन
उत्तर:
A) आत्म

4. अंधी अनुशंसा की हाला से हमें क्या करना।
A) बचना
B) भागना
C) फ़सना
D) फैलना
उत्तर:
A) बचना

5. हमें इससे भी बचना चाहिए
A) शिक्षा से
B) दंड से
C) आत्मरति से
D) इन सबसे
उत्तर:
C) आत्मरति से
चाहिए?

बहुविकल्पीय प्रश्न

निम्न लिखित प्रश्नों के सही उत्तर विकल्पों से चुनकर कोष्ठक में लिखिए।

1. गुरुजनों का आदर करना चाहिए। (रेखांकित शब्द का पर्यायवाची शब्द पहचानिए।)
A) इज्जत
B) अनादर
C) अगौरव
D) नारा
उत्तर:
A) इज्जत

2. भारतीय संस्कृति महान है। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) छोटा
B) कठिन
C) श्रेष्ठ
D) विश्वास
उत्तर:
C) श्रेष्ठ

3. जहाँ दया है। वहाँ धर्म है। (रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।)
A) करुणा
B) ईर्ष्या
C) निर्दया
D) घृणा
उत्तर:
C) निर्दया

4. भारतीय संस्कृति महान है। (रेखांकित शब्द का वचन बदलकर लिखिए।)
A) संस्कृति
B) संस्कृते
C) संस्कृतियाँ
D) संस्कृत
उत्तर:
C) संस्कृतियाँ

5. गुरु पाठ पढाते हैं। (रेखांकित शब्द का स्त्री लिंग रूप पहचानिए।)
A) गुरु
B) अध्यापक
C) अध्यापिका
D) गुरुआइन
उत्तर:
D) गुरुआइन

6. 53 – इसे हिंदी अक्षरों में पहचानिए।
A) तिरसठ
B) तिरानवे
C) तिरपन
D) तैंतालीस
उत्तर:
C) तिरपन

7. बीस – इसे अंकों में पहचानिए।
A) 20
B) 30
C) 40
D) 70
उत्तर:
A) 20

8. शुद्ध वर्तनीवाला शब्द पहचानिए।
A) साघर
B) समुद्र
C) समुनदर
D) ये सब
उत्तर:
B) समुद्र

9. अशुद्ध वर्तनी वाला शब्द पहचानिए।
A) मोथी
B) गुरु
C) कबीर
D) संत
उत्तर:
A) मोथी

10. कबीरदास हिंदी के महान कवि थे। (रेखांकित शब्द क्या है?)
A) संज्ञा
B) क्रिया
C) विशेषण
D) सर्वनाम
उत्तर:
A) संज्ञा

11. हमें मन का मैल दूर करना चाहिए। (रेखांकित शब्द का भाषा भाग क्या है?)
A) क्रिया
B) विशेषण
C) अव्यय
D) सर्वनाम
उत्तर:
A) क्रिया

12. तुम क्या कर रहे हो? (इस वाक्य में सर्वनाम शब्द को पहचानिए।)
A) क्या
B) कर
C) रहे
D) तुम
उत्तर:
D) तुम

13. हमारी संस्कृति महान है। (इस वाक्य में विशेषण शब्द को पहचानिए।)
A) हमारी
B) महान
C) संस्कृति
D) ये सब
उत्तर:
B) महान

14. संत मिले फल ……… (उचित शब्द से खाली जगह भरिए।)
A) दो
B) तीन
C) पाँच
D) चार
उत्तर:
D) चार

15. हंसा चुनी – चुनी …….। (उचित शब्द से रिक्त स्थान भरिए।)
A) पीती
B) खाई
C) देई
D) सोई
उत्तर:
B) खाई

16. सही क्रम वाला वाक्य पहचानिए।
A) होते हैं नीति भरे दोहे।
B) दोहे नीति भरे होते हैं।
C) हैं नीति भरे दोहे होते
D) होते दोहे भरे हैं नीति
उत्तर:
B) दोहे नीति भरे होते हैं।

17. तीर्थ गए …. एक फल। (रिक्त स्थान उचित कारक चिह्न से भरिए।)
A) के
B) को
C) में
D) से
उत्तर:
D) से

18. शुद्ध वाक्य पहचानिए।
A) मैं अपना काम करता हूँ।
B) वह उसकी पत्नी से मिला
C) मेरा नाम अशोक
D) मैं सातवीं कक्षा
उत्तर:
A) मैं अपना काम करता हूँ।

19. भारत … धर्म का पालन करते हैं। (उचित कारक चिह्न से रिक्त स्थान भरिए।)
A) का
B) से
C) में
D) को
उत्तर:
C) में

20. मैं फल खाता हूँ। …. इस वाक्य का काल पहचानिए।
A) भूतकाल
B) वर्तमान काल
C) भविष्यत काल
D) कलि कर
उत्तर:
B) वर्तमान काल

21. क्रोध को अधीन में रखना चाहिए। (रेखांकित शब्द का पर्यायवाची शब्द पहचानकर लिखिए।)
A) संज्ञा
B) सर्वनाम
C) क्रिया
D) विशेषण
उत्तर:
A) संज्ञा

22. साधु मिलने से अनेक फल मिलते है। (रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।)
A) छोडना
B) बिछडना
C) खोदना
D) बैठना
उत्तर:
B) बिछडना

23. इसका फल क्या होगा? (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) परिणाम
B) परिमाण
C) प्रताप
D) स्वरूप
उत्तर:
A) परिणाम

24. सदा हमें सच बोलना चाहिए। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानकर लिखिए।)
A) कभी – कभी
B) जल्दी – जल्दी
C) हमेशा
D) अकसर
उत्तर:
C) हमेशा

25. महापुरुषों का संदेश सुनना चाहिए। (रेखांकित शब्द का स्त्री लिंग रूप पहचानकर लिखिए।)
A) वीरों
B) महापुरुष
C) महान राणियों
D) महान बेगम
उत्तर:
B) महापुरुष

26. मीन हमेशा….. में रहता है। (उचित शब्द से खाली जगह भरिए।)
A) दूध
B) दही
C) घी
D) पानी
उत्तर:
D) पानी

27. रमा खाना खाती है। (इस वाक्य में क्रिया शब्द पहचानिए।)
A) रमा
B) खाना
C) खाती है
D) ये सब
उत्तर:
C) खाती है

28. राजा विजयवाडा से आयेगा। (व्याकरण की दृष्टि से रेखांकित शब्द पहचानिए।)
A) संज्ञा
B) सर्वनाम
C) क्रिया
D) विशेषण
उत्तर:
A) संज्ञा

29. यह आम का फल है। (रेखांकित शब्द क्या है।
A) नाराज़
B) तराज़
C) सुराज
D) ये सब
उत्तर:
B) तराज़

30. हंस उसका महत्व जानता है। (व्याकरण की दृष्टि से रेखांकित शब्द क्या है?)
A) विशेषण
B) संज्ञा
C) क्रिया
D) अव्यय
उत्तर:
A) विशेषण

31. 118 – इसे अक्षरों में पहचानिए।
A) एक सौ अठारह
B) दो सौ तीस
C) एक सौ पाँच
D) दो सौ
उत्तर:
A) एक सौ अठारह

32. नवासी – इसे अंकों में पहचानिए।
A) 69
B) 79
C) 89
D) 60
उत्तर:
C) 89

33. सही क्रमवाला वाक्य पहचानिए।
A) हंस खाता मोती है।
B) हंस मोती खाता है।
C) है खाता हंस मोती
D) मोती हंस खाता है।
उत्तर:
B) हंस मोती खाता है।

34. शुद्ध वाक्य पहचानिए।
A) वह लडका हो।
B) मैं लडका है।
C) तुम लंडके हो।
D) आप लडका।
उत्तर:
C) तुम लंडके हो।

35. वह मोतियों … चुनचुन कर इकट्ठा कर रहा है। (उचित कारक चिह्न से खाली जगह भरिए।)
A) के
B) का
C) को
D) से
उत्तर:
C) को

36. मुझे माफ कीजिए। (रेखांकित शब्द का पर्यायवाची शब्द पहचानिए।)
A) क्षमा
B) अक्षमा
C) दंड
D) सजा
उत्तर:
A) क्षमा

37. युवती थककर वहाँ लेट गई। (रेखांकित शब्द का पुलिंग रूप पहचानिए।)
A) युवक
B) युवकी
C) युवता
D) युवा
उत्तर:
A) युवक

38. साधु ने उपदेश दिया था। (काल पहचानिए।)
A) भविष्यत
B) वर्तमान
C) भूत
D) इनमें से कोई नहीं
उत्तर:
C) भूत

39. मैं कल मंदिर जाऊँगा। (काल पहचानिए।)
A) भूत
B) वर्तमान
C) भविष्यत
D) द्वापर
उत्तर:
C) भविष्यत

40. राम …. पुस्तक चाहिए। (सही कारक चिह्न से रिक्त स्थान भरिए।)
A) के
B) को
C) से
D) में
उत्तर:
B) को

These AP 7th Class Hindi Important Questions 8th Lesson आओ हिन्दी सीखें will help students prepare well for the exams.

AP Board 7th Class Hindi 8th Lesson Important Questions and Answers आओ हिन्दी सीखें

व्याकरण कार्य

सूचना के अनुसार उत्तर लिखिए।

1. रेखांकित शब्दों के पर्यायवाची शब्द लिखिए।

1. दोनों एक ही कक्षा के छात्र हैं।
उत्तर:
विद्यार्थी

2. वह एक स्त्री है।
उत्तर:
औरत

3. हिंदी सीखना हमारा कर्तव्य है।
उत्तर:
विधि

4. घोडा तेज़ दौडता है।
उत्तर:
अश्व

5. तुम गलत क्यों बोलते हो?
उत्तर:
अशुद्ध

2. रेखांकित शब्दों के विलोम शब्द लिखिए।

1. हमारी हिंदी सरल भाषा है।
उत्तर:
कठिन/मुश्किल

2. राजू पाठशाला में नया है।
उत्तर:
पुराना

3. हिंदी बहुत अच्छी है।
उत्तर:
बुरी

4. हाँ सही है।
उत्तर:
गलत

5. रात में ही सोना चाहिए।
उत्तर:
दिन

3. रेखांकित शब्दों के अर्थ अपनी मात्रुभाषा में लिखिए।

1. भारत में अलग – अलग भाषाएँ बोली जाती हैं।
उत्तर:
భాషలు

2. दोनों कक्षा में बातचीत करते हैं।
उत्तर:
మాట్లాడుకొను

3. मैदान में कई घोडे हैं।
उत्तर:
ఆటస్థలము

4. मुझे शरबत पीना है।
उत्तर:
పానీయము

5. तुम मेरी बात सुनो।
उत्तर:
మాట

4. नीचे दिये गये शब्दों को वाक्यों में प्रयोग कीजिए।

1. मैदान : बच्चे मैदान में खेलते हैं।
2. छात्र : वह सातवीं कक्षा का छात्र है।
3. घर : मैं घर जाना चाहता हूँ।
4. गलत : तुम गलत कैसे बोली?
5. बालक : बालक कहानी सुन रहा है।

5. अंकों को अक्षरों में लिखिए।

1. 84 – चौरासी
2.65 = पैंसठ
3. 51 = इक्कावन
4. 36- – छत्तीस
5. 44 = चौंतालीस
6. 29 = उनतीस

6. अशुद्ध वर्तनीवाले कोष्ठक में ‘×’ लगाइए।

1. अ) पाठशाला ( ) आ) बाथ ( ) इ) गलती ( ) ई) पढाती ( )
उत्तर:
आ) ×

2. अ) राजू ( ) आ) नया ( ) इ) मइदान ( ) ई) कक्षा ( )
उत्तर:
इ) ×

3. अ) वयाकरण ( ) आ) तेलुगु ( ) इ) सरला ( ) ई) घोडा ( )
उत्तर:
अ) ×

4. अ) घोडा ( ) आ) हिंदी ( ) इ) गलत ( ) ई) मातरबाषा ( )
उत्तर:
ई) ×

5. अ) कषा ( ) आ) बात ( ) इ) सरल ( ) ई) मैदान ( )
उत्तर:
अ) ×

7. अंकों में लिखिए।

1. चौदह = 14
2. बाईस = 22
3. छप्पन = 56
4. तैंतीस = 33
5. बयालीस = 42
6. सत्तर = 70

8. सही कारक चिहनों से खाली जगहें भरिए।

1. हिंदी ….. बातचीत कीजिए।
उत्तर:
में

2. लिंग और वचन ….. प्रयोग में कई गलतियाँ होती हैं।
उत्तर:
के

3. राजू और रमा दोनों एक ही कक्षा …… छात्रा हैं।
उत्तर:
के

4. राजू पाठशाला ….. नया है।
उत्तर:
में

5. मैदान …….. कई घोडे हैं।
उत्तर:
में

9. सही क्रिया शब्दों से खाली जगहें भरिए।

1. हाँ, सही है। अब ……… . (गये/चलें)
उत्तर:
चलें

2. अरे, गलती हो …… (गाय/गयी)
उत्तर:
गयी

3. अब हिंदी व्याकरण अच्छी तरह समझने …. हो। (रहे/लगे)
उत्तर:
लगे

4. मैं भी अच्छी हिंदी ………. सकूँगा। (कह/बोल)
उत्तर:
बोल

5. मुझे पानी ……. है। (पीना/पीता)
उत्तर:
पीना

10. रेखांकित शब्दों की वर्तनी शुद्ध करके पूरा वाक्य लिखिए।

1. तुम्हारी मातरबाशा क्या है?
उत्तर:
मात्रुभाषा

2. सरला हमें हिंदी पड़ाती है।
उत्तर:
पढ़ाती

3. मैदान में कई गोढ़े हैं।
उत्तर:
घोडे

4. तुम मेरी भात सुनो।
उत्तर:
बात

5. मुझे षरभत पीना है।
उत्तर:
शरबत

11. रेखांकित शब्दों के लिंग बदलकर वाक्य फिर से लिखिए।

1. महिलाएँ और लडकियाँ सामूहिक रूप से गीत गाती हैं।
उत्तर:
पुरुष और लडके सामूहिक रूप से गीत गाते हैं ।

2. माँ झूला झूलती है।
उत्तर:
बाप झूला झूलता है।

3. बहन भाई के पास बैठी है।
उत्तर:
भाई, भाई के पास बैठा है।

4. अध्यापिका वीणा बजाती हैं।
उत्तर:
अध्यापक वीणा बजाते हैं।

5. गाय घास चरती है।
उत्तर:
बैल घास चरता है।

6. पेड़ पर कौआ बैठा है।
उत्तर:
पेड पर मादा कौआ बैठी है।

7. पंडित कहानी सुनाता है।
उत्तर:
पंडिताइन कहानी सुनाती हैं।

12. रेखांकित शब्दों के वचन बदलकर लिखिए।

1. भारत में अलग – अलग भाषाएँ बोली जाती हैं।
उत्तर:
भाषा

2. मैदान में घोडा है।
उत्तर:
घोडे

3. अरे, गलती हो गयी।
उत्तर:
गलतियाँ

4. एक शब्द में उत्तर दो।
उत्तर:
शब्द

5. मैदान में बच्चे दौड़ रहे हैं।
उत्तर:
बच्चा

13. सर्वनाम शब्द पहचानकर लिखिए।

1. मैं राजू हूँ।
उत्तर:
मैं

2. वे स्त्री हैं।
उत्तर:
वे

3. तुम भी बात करो।
उत्तर:
तुम

4. आप अध्यापक है।
उत्तर:
आप

5. वह घर जा रहा है।
उत्तर:
वह

14. उचित शब्दों से खाली जगह भरिए।

1. मेरी ……….. हिंदी है। (मात्रुभाषा/परभाषा)
उत्तर:
मात्रुभाषा

2. राजू …….. में नया है। (घर/पाठशाला)
उत्तर:
पाठशाला

3. मुझे पानी ……… है। (पीना/खाना)
उत्तर:
पीना

4. तुम मेरी बात …….. है। (सुनिए/सुनो)
उत्तर:
सुनो

5. ‘तुम्हारी’ नहीं तुम्हारा ………। (कह/कहो)
उत्तर:
कहो

अपठित – गद्यांश

निम्न लिखित गद्यांश पढ़कर दिये गये प्रश्नों के उत्तर विकल्पों में से चुनकर लिखिए।

I. डॉ. अंबेडकर राजनैतिक आज़ादी के साथ सामाजिक और आर्थिक आज़ादी भी चाहते थे। उनको कमज़ोर वर्ग के प्रति सहानुभूति थी। वे उनके दुखों को दूर करने का प्रयत्न करते थे। दर असल वे पीड़ित मानवता के प्रवक्ता थे। वे सच्चे राष्ट्रप्रेमी और समाज सुधारक थे।
प्रश्न :
1. कमज़ोर वर्ग के प्रति सहानुभूति किन्हें थी?
A) राजाजी को
B) गाँधीजी को
C) डॉ. अंबेडकर को
D) नानक को
उत्तर:
C) डॉ. अंबेडकर को

2. डॉ. अंबेड्कर किसके प्रवक्ता थे?
A) पीडित मानवता के
B) हिंसा के
C) विज्ञान के
D) अशांति के
उत्तर:
A) पीडित मानवता के

3. सच्चे राष्ट्रप्रेमी और समाज सुधारक कौन थे?
A) नेहरू
B) तिलक
C) बोस
D) अंबेडकर
उत्तर:
D) अंबेडकर

4. डॉ. अंबेडकर राजनैतिक आज़ादी के साथ – साथ किस आजादी को चाहते थे?
A) धार्मिक
B) नैतिक
C) सामाजिक तथा आर्थिक
D) समानता रूपी
उत्तर:
C) सामाजिक तथा आर्थिक

5. उपर्युक्त गद्यांश के लिए उपयुक्त शीर्षक निम्न में से क्या होगा?
A) आज़ादी
B) डॉ. अंबेड्कर
C) डॉ. राधाकृष्णन
D) डॉ. मेहता
उत्तर:
B) डॉ. अंबेड्कर

II. आज के दिन इसी समय मैंने अपने दोस्त कैलाश के साथ किशनसिंह होटल में तीन नबंर की चाय पी थी। किशन सिंह की बनाई चाय के नंबर हुआ करते थे – एक नंबर की चाय हलकी, दो नंबर की मध्यम तेज़ और तीन नंबर की स्पेशल हुआ करती थी।
प्रश्न :
1. किस होटल में चाय पी थी?
A) किशोर सिंह
B) किलाडी सिंह
C) किरण सिंह
D) किशन सिंह
उत्तर:
D) किशन सिंह

2. चाय किसने बनायी?
A) किसान सिंह
B) किशन सिंह
C) किशोर सिंह
D) ये सब
उत्तर:
B) किशन सिंह

3. किशन सिंह की बनाई चाय के कितने नबंर हुआ करते थे?
A) दो
B) तीन
C) चार
D) पाँच
उत्तर:
B) तीन

4. तीन नंबर की चाय कैसी हुआ करती थी?
A) मध्यम
B) हलकी
C) स्पेशल
D) तेज़
उत्तर:
C) स्पेशल

5. इस अनुच्छेद में एक दोस्त का नाम आया है – वह कौन है?
A) किशनसिंह
B) किशोर
C) कैलाश
D) विनोद
उत्तर:
C) कैलाश

III. किसी गाँव में एक गरीब औरत रहती थी। वह मटके बनाकर बेचती थी । वह मटके लेकर शहर जाती थी। वहाँ उन्हें बेचती थी। मटके बेचकर वह शहर से घरेलू ज़रूरत की चीजें खरीदकर लाती थी। एक दिन वह मटके लेकर शहर जा रही थी। वह रास्ते में एक छायादार पेड के नीचे आराम करने के लिए बैठ गई। उसने अपनी पोटली खोली और उसमें से रोटियाँ निकाल कर खाई।
प्रश्न :
1. गरीब औरत क्या काम करती थी?
A) भीख माँगती थी।
B) कागज चुनती थी।
C) मटके बेचती थी।
D) तरकारी बेचती थी।
उत्तर:
C) मटके बेचती थी।

2. गरीब औरत उन्हें कहाँ बेचती?
A) शहर में
B) गाँव में
C) रेल में
D) बस में
उत्तर:
A) शहर में

3. गरीब औरत कहाँ बैठ गई?
A) घर में
B) चौराहे में
C) जंगल में
D) पेड़ के नीचे
उत्तर:
D) पेड़ के नीचे

4. गरीब औरत शहर से क्या लाती थी?
A) कपडे
B) घरेलू चीजें
C) बरतन
D) चावल
उत्तर:
B) घरेलू चीजें

5. उसने पेड़ के नीचे क्या किया?
A) सोई
B) रोटियाँ खाई
C) फल खाई
D) चावल खाई
उत्तर:
B) रोटियाँ खाई

IV. श्री नारायण गुरु का जन्म सन् 1885 में तिरुवनन्तपुरम जिले के ‘सम्पशन्दी’ नामक गाँव में हुआ। इनकी माता का नाम कुट्टियम्मा और पिता का नाम माडानासान था। बचपन में नारायण गुरु का नाम ‘नाणू’ था। नाणू ने कम उम्र में मलयालम भाषा के साथ – साथ वेद, शास्त्र काव्य एवं पुराणों का गहरा अध्ययन किया।
प्रश्न :
1. नारायण गुरु का जन्म कहाँ हुआ?
A) संपेग वागु में
B) सम्पशंदी में
C) सर्पवरम में
D) समरपेट में
उत्तर:
B) सम्पशंदी में

2. बचपन में नारायण गुरु का नाम क्या था?
A) बन्नी
B) बंटु
C) चिन्न
D) नाणू
उत्तर:
D) नाणू

3. नारायण गुरु का जन्म कब हुआ?
A) सन् 1860 में
B) सन् 1962 में
C) सन् 1881 में
D) सन् 1885 में
उत्तर:
D) सन् 1885 में

4. नारायण गुरु की माँ का नाम क्या था?
A) कोटम्मा
B) साम्राज्यम्मा
C) कुट्टियम्मा
D) मुनियम्मा
उत्तर:
C) कुट्टियम्मा

5. नाणू ने कम उम्र में ही इस भाषा का गहरा अध्ययन किया
A) तमिल
B) मलयालम
C) फ़ारसी
D) पंजाबी
उत्तर:
B) मलयालम

बहुविकल्पीय प्रश्न

निम्न लिखित प्रश्नों के सही उत्तर विकल्पों से चुनकर कोष्ठक में लिखिए।

1. हिंदी हमारी संपर्क भाषा है। (रेखांकित शब्द का पर्यायवाची शब्द पहचानिए।)
A) बोली
B) जवान
C) वाणी
D) ये सब
उत्तर:
D) ये सब

2. हिंदी सरल भाषा है। (रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।)
A) कठिन
B) आसान
C) उभार
D) इनमें से कोई नहीं
उत्तर:
A) कठिन

3. राजू और रमा दोनों एक ही कक्षा के छात्र है। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) अध्यापकी
B) अध्यापिका
C) अध्यापाकी
D) अध्यापक
उत्तर:
B) अध्यापिका

4. बेमेल शब्द पहचानिए।
A) प्लूटो
B) चाँद
C) पृथ्वी
D) सूरज
उत्तर:
D) सूरज

5. बेमेल शब्द पहचानिए।
A) स्कूल
B) कॉलेज
C) हाईकोर्ट
D) विश्व विद्यालय
उत्तर:
C) हाईकोर्ट

6. मैं राजू हूँ। (इस वाक्य में सर्वनाम शब्द को पहचानिए।)
A) मैं
B) राजू
C) हूँ
D) इनमें से कोई नहीं।
उत्तर:
A) मैं

7. मेरी मातृभाषा तेलुगु है। (व्याकरण की दृष्टि से रेखांकित शब्द क्या है?)
A) सर्वनाम
B) संज्ञा
C) क्रिया
D) विशेषण
उत्तर:
B) संज्ञा

8. सरला जी हमें हिन्दी पढाती है। (इस वाक्य में क्रिया शब्द को पहचानिए।)
A) सरला
B) जी
C) हमें
D) पढाती
उत्तर:
D) पढाती

9. हिंदी व्याकरण अच्छी तरह समझने लगे हो। (इस वाक्य में विशेषण शब्द पहचानिए)
A) अच्छी
B) व्याकरण
C) हिंदी
D) लगे हो
उत्तर:
A) अच्छी

10. शुद्ध वर्तनी शब्द पहचानिए।
A) बाषा
B) फानी
C) पढना
D) गोडा
उत्तर:
C) पढना

11. अशुद्ध वर्तनी वाला शब्द पहचानिए।
A) भहुत
B) घोडा
C) अच्छा
D) पढ़
उत्तर:
A) भहुत

12. अध्यापिका पाठ पढाती है। (रेखांकित शब्द का पुल्लिंग रूप पहचानिए।)
A) सर्ग
B) वर्ग
C) स्कूल
D) पाठशाला
उत्तर:
D) पाठशाला

13. घोडा दौडता है। (रेखांकित शब्द का वचन बदलिए।)
A) घोडी
B) घोडे
C) घोडा
D) घोड़ियाँ
उत्तर:
B) घोडे

14. मैदान ….. कई गाय हैं। (उचित कारक चिह्न से रिक्तस्थान भरिए।)
A) से
B) को
C) में
D) की
उत्तर:
C) में

15. सही क्रम वाला वाक्य पहचानिए।
A) पानी पीना है मुझे
B) पीना है मुझे पानी
C) मुझे पानी पीना है।
D) पानी है पीना मुझे
उत्तर:
C) मुझे पानी पीना है।

16. शुद्ध वाक्य पहचानिए।
A) तुम मेरी बात सुनो।
B) वह बात सुने।
C) वह घर जाय।
D) मैं ने बोला।
उत्तर:
A) तुम मेरी बात सुनो।

17. सरला जी हमें हिंदी ….. है। (उचित क्रिया शब्द से रिक्तस्थान भरिए।)
A) पढती
B) पढ़ाती
C) कहती
D) सुनती
उत्तर:
B) पढ़ाती

18. 72 – इसे अक्षरों में पहचानिए।
A) अठ्ठासी
B) बहत्तर
C) नवासी
D) उन्नासी
उत्तर:
B) बहत्तर

19. सतहत्तर – इसे अंकों में पहचानिए।
A) 77
B) 19
C) 40
D) 20
उत्तर:
A) 77

20. तुम्हारा घर ………. है? (उचित शब्द से रिक्त स्थान भरिए।)
A) कहाँ
B) कौन
C) क्या
D) क्यों
उत्तर:
A) कहाँ

21. भारत में अलग – अलग भाषाएँ बोली जाती हैं। (व्याकरण की दृष्टि से रेखांकित शब्द पहचानिए।)
A) संज्ञा
B) क्रिया
C) अव्यय
D) विशेषण
उत्तर:
A) संज्ञा

22. हिंदी सरल भाषा है। (वाक्य में विशेषण शब्द को पहचानिए।)
A) हिंदी
B) सरल
C) भाषा
D) है
उत्तर:
B) सरल

23. तुम भी वहाँ जा सकते हो। (इस वाक्य में सर्वनाम शब्द को पहचानिए।)
A) वहाँ
B) जा सकते
C) तुम
D) भी वहाँ
उत्तर:
C) तुम

24. मुझे शरबत पीना है। (इस वाक्य में क्रिया शब्द पहचानिए।)
A) मुझे
B) शरबत
C) भविष्यत
D) संधि काल
उत्तर:
D) संधि काल

25. तुम्हारा घर कहाँ है? (रेखांकित शब्द का बहुवचन रूप पहचानिए।)
A) घर
B) कहाँ
C) है
D) तुम्हारी
उत्तर:
A) घर

26. पंडिताइन सभा में बोल रही है। (रेखांकित शब्द का पुल्लिंग रूप पहचानिए।)
A) पंडित
B) पंडिती
C) पंडिता
D) पंडितो
उत्तर:
A) पंडित

27. तुम भी अब हिंदी ……… अच्छी तरह समझने लगे हो। (उचित शब्द से रिक्त स्थान भरिए।)
A) ग्रामर
B) व्याकरण
C) संज्ञा
D) विशेषण
उत्तर:
B) व्याकरण

28. समाज का विकास हमारे हाथों में ही है। (रेखांकित शब्द का पर्यायवाची शब्द पहचानिए।)
A) पतन
B) अउन्नति
C) वृद्धि
D) ये सब
उत्तर:
C) वृद्धि

29. यह तो नया भवन है। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) पुराना
B) प्राचीन
C) अर्वाचीन
D) आधुनिक
उत्तर:
D) आधुनिक

30. राजू रमा के लिए परिचित लडका ही है। (रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।)
A) सुपरिचित
B) सपरिचित
C) अपरिचित
D) ये सब
उत्तर:
C) अपरिचित

31. बेमेल शब्द पहचानिए।
A) गोपी
B) सरला
C) सुधीर
D) वेंकट
उत्तर:
B) सरला

32. 64 – हिंदी अक्षरों में पहचानिए।
A) छियालीस
B) चौंसठ
C) पचहत्तर
D) इक्कीस
उत्तर:
B) चौंसठ

33. मैं आज ही स्कूल जा रही हूँ। (वाक्य का काल पहचानिए।)
A) भूत
B) वर्तमान
C) है
D) पीना है
उत्तर:
B) वर्तमान

34. सही क्रम वाला वाक्य पहचानिए।
A) तुम गलत कैसे बोली?
B) गलत तुम बोली कैसे
C) कैसे गलत बोली तुम?
D) बोली गलत तुम कैसे?
उत्तर:
A) तुम गलत कैसे बोली?

35. एक सौ चौबीस – इसे अंकों में पहचानिए।
A) 136
B) 128
C) 124
D) 144
उत्तर:
C) 124

36. अशुद्ध वर्तनी वाला शब्द पहचानिए।
A) अभ
B) गलत
C) तुम
D) चले
उत्तर:
A) अभ

37. शुद्ध वर्तनीवाला शब्द पहचानिए।
A) सुकूल
B) घर
C) लढ़की
D) बाथ
उत्तर:
B) घर

38. महिलाएँ, लडकियाँ, सुबह, सहेलियाँ – इनमें से बेमेल शब्द पहचानिए।
A) लडकियाँ
B) सुबह
C) सहेलियाँ
D) महिलाएँ
उत्तर:
B) सुबह

39. वह मेरा साथी है। (रेखांकित शब्द का स्त्रीलिंग रूप पहचानिए।)
A) साथिन
B) दोस्त
C) दोस्ती
D) ये सब
उत्तर:
A) साथिन

40. बातचीत करते रहने …… गलतियाँ सुधर जाएँगी। (उचित कारक चिहन से रिक्त स्थान भरिए।)
A) से
B) के
C) में
D) को
उत्तर:
A) से

These AP 7th Class Hindi Important Questions 6th Lesson पत्र-लेखन will help students prepare well for the exams.

AP Board 7th Class Hindi 6th Lesson Important Questions and Answers पत्र-लेखन

व्याकरण कार्य

सूचना के अनुसार उत्तर लिखिए।

1. रेखांकित शब्दों के पर्यायवाची शब्द लिखिए।

1. पत्र से सूचना मिलती है।
उत्तर:
खत/चिट्ठी

2. पत्रों से सूचनाएँ मिलती हैं।
उत्तर:
संदेश

3. यह सरकारी माध्यमिक पाठशाला है।
उत्तर:
स्कूल/विद्यालय

4. मैं सातवीं कक्षा का छात्र हूँ।
उत्तर:
विद्यार्थी

5. मुझे दो दिन से बुखार है।
उत्तर:
ज्वर

2. रेखांकित शब्दों के विलोम शब्द लिखिए।

1. वह दिन में ही सोता है।
उत्तर:
रात

2. मैं अस्पताल जाना चाहता हूँ।
उत्तर:
आना

3. हर दिन प्रातःकाल उठना चाहिए।
उत्तर:
शाम

4. वे सचमुच बड़े आदमी हैं।
उत्तर:
छोटे

5. विवेक से काम करना चाहिए।
उत्तर:
अविवेक

3. रेखांकित शब्दों के अर्थ अपनी मात्रुभाषा में लिखिए।

1. इस पत्र से हमें एक सूचना मिली।
उत्तर:
సూచన

2. वे हमारे प्रधानाध्यापक हैं।
उत्तर:
ప్రధానోపాధ్యాయులు

3. सादर प्रणाम।
उत्तर:
నమస్కారములు

4. दो दिन छुट्टी देने की कृपा करें।
उत्तर:
సెలవు

5. मैं अस्पताल जाना चाहता हूँ।
उत्तर:
ఆసుపత్రి

4. नीचे दिये गये शब्दों को वाक्यों में प्रयोग कीजिए।

1. छात्र : वह सातवीं कक्षा का छात्र हैं।
2. कृपा : कृपा करके मुझे छुट्टी दीजिए।
3. बुखार : बुखार आने पर अस्पताल जाना चाहिए।
4. कक्षा : कक्षा में अध्यापक पाठ पढाता है।
5. छुट्टी : मैं कल छुट्टटी चाहता हूँ।

5. अशुद्ध वर्तनीवाले कोष्ठक में ‘×’ लगाइए।

1. अ) बावना ( ) आ) छुट्टी ( ) इ) कृपा ( ) ई) बुखार ( )
उत्तर:
अ) ×

2. अ) छात्र ( ) आ) प्रणाम ( ) इ) बुकार ( ) ई) अस्पताल ( )
उत्तर:
इ) ×

3. अ) सादर ( ) आ) पतर ( ) इ) पाठशाला ( ) ई) आज्ञाकारी( )
उत्तर:
आ) ×

4. अ) कक्षा ( ) आ) छात्र ( ) इ) दिनांक ( ) ई) कुरुपा ( )
उत्तर:
ई) ×

5. अ) मुजे ( ) आ) आज्ञाकारी ( ) इ) छात्र ( ) ई) अस्पताल ( )
उत्तर:
अ) ×

6. सही कारक चिह्नों से खाली जगहें भरिए।

1. मैं सातवीं कक्षा …. छात्र हूँ।
उत्तर:
का

2. मुझे दो दिन ….. बुखार है।
उत्तर:
से

3. छुट्टी देने …………. कृपा करें।
उत्तर:
की

4. अपनी भावनाओं ………… दूसरों तक पहुँचाने हम पत्र लिखते हैं।
उत्तर:
को

5. इस कारण ….. मैं पाठशाला नहीं आ सकता।
उत्तर:
से

7. सही क्रिया शब्दों से खाली जगहें भरिए।

1. मैं पाठशाला आ नहीं ……. हूँ। (जाता/सकता)
उत्तर:
सकता

2. वह पत्र ….. है। (लिखता/सुनता)
उत्तर:
लिखता

3. पत्रों से सूचनाएँ ……. हैं। (पढत्ते/मिलती)
उत्तर:
पढते

4. मैं अस्पताल …………. चाहता हूँ। (आना/जाना)
उत्तर:
जाना

5. छुट्टी देने की कृपा …… । (सोचिए/करें)
उत्तर:
करें

8. रेखांकित शब्दों की वर्तनी शुद्ध कीजिए।

1. मुझे चुट्टी चाहिए।
उत्तर:
छुट्टी

2. प्रदानाद्यापक कक्षा में पाठ पढाते हैं।
उत्तर:
प्रधानाध्यापक

3. मैं पाठसाला आ नहीं सकता हूँ।
उत्तर:
पाठशाला

4. सादर परनाम है।
उत्तर:
प्रणाम

5. मुझे दो दिन से बुकार है।
उत्तर:
बुखार

9. रेखांकित शब्दों के वचन बदलकर वाक्य फिर से लिखिए।

1. बच्चा पत्र लिखता है।
उत्तर:
बच्चे पत्र लिखते हैं।

2. पत्र से सूचना मिलती है।
उत्तर:
पत्रों से सूचनाएँ मिलती हैं।

3. वह छात्र है।
उत्तर:
वे छात्र हैं।

4. हमें छुट्टी दी गयी।
उत्तर:
हमें छुट्टियाँ दी गयीं।

5. लडका कूदता है।
उत्तर:
लडके कूदते हैं।

10. उचित शब्दों से खाली जगह भरिए।

1. सुरेश …….. वीं कक्षा पढ़ रहा है। (आठवीं/सातवीं)
उत्तर:
सातवीं

2. तीन दिन की ……… देने की कृपा करें। (बुखार/छुट्टी)
उत्तर:
छुट्टी

3. मैं …… आ नहीं सकता हूँ। (पाठशाला/अस्पताल)
उत्तर:
पाठशाला

4. मुझे दो दिन से …….. है। (बुखार/सर्दी)
उत्तर:
बुखार

5. मैं सातवीं कक्षा का ……….. हूँ।(माता/छात्र)
उत्तर:
छात्र

पठित – गद्यांश

निम्न लिखित गद्यांश पढ़कर दिये गये प्रश्नों के उत्तर एक वाक्य में दीजिए।

I. सादर प्रणाम । मैं सातवीं कक्षा का छात्र हूँ। मुझे दो दिन से बुखार है। मैं अस्पताल जाना चाहता हूँ।
प्रश्न :
1. इस पत्र को किसने लिखा?
उत्तर:
इस पत्र को सुरेश ने लिखा।

2. सुरेश किस कक्षा का छात्र है?
उत्तर:
सुरेश सातवीं कक्षा का छात्र है।

3. सुरेश को कितने दिन से बुख़ार है?
उत्तर:
सुरेश को दो दिन से बुखार है।

4. सुरेश कहाँ जाना चाहता है?
उत्तर:
सुरेश अस्पताल जाना चाहता है।

5. सुरेश इस पत्र को किसे लिखता है?
उत्तर:
सुरेश इस पत्र को प्रधानाध्यापक को लिखता है।

II. इस कारण से मैं पाठशाला आ नहीं सकता हूँ। इसलिए मुझे दिनांक 20.10.2021 से 22.10.2021 तक तीन दिन की छुट्टी देने की कृपा करें।
प्रश्न :
1. सुरेश पाठशाला क्यों आ नहीं सकता है?
उत्तर:
सुरेश को दो दिन से बुखार है। इसलिए वह पाठशाला नहीं आ सकता है।

2. सुरेश कितने दिन की छुट्टी चाहता है?
उत्तर:
सुरेश तीन दिन की छुट्टी चाहता है।

3. सुरेश किस दिन से किस दिन तक छुट्टी माँगता है?
उत्तर:
सुरेश दिनांक 20-10-2021 से 22-10-2021 तक छुट्टी माँगता है।

4. आज्ञाकारी छात्र कौन है?
उत्तर:
सुरेश आज्ञाकारी छात्र है।

5. सुरेश किसे पत्र लिखता है?
उत्तर:
सुरेश अपने प्रधानाध्यापक के नाम पत्र लिखता है।

अपठित – गद्यांश

निम्न लिखित गद्यांश पढ़कर दिये गये प्रश्नों के उत्तर विकल्पों में से चुनकर लिखिए।

I. आज के दिन इसी समय मैंने अपने दोस्त कैलाश के साथ किशनसिंह होटल में तीन नबंर की चाय पी थी। किशनसिंह की बनाई चाय के नंबर हुआ करते थे – एक नंबर की चाय हलकी, दो नंबर की
मध्यम तेज़ और तीन नंबर की स्पेशल हुआ करती थी।
प्रश्न :
1. किस होटल में चाय पी थी?
A) किशोर सिंह
B) किलाडी सिंह
C) किरण सिंह
D) किशन सिंह
उत्तर:
D) किशन सिंह

2. चाय किसने बनायी?
A) किसान सिंह
B) किशन सिंह
C) किशोर सिंह
D) ये सब
उत्तर:
B) किशन सिंह

3. किशन सिंह की बनाई चाय के कितने नबंर हुआ करते?
A) दो
B) तीन
C) चार
D) पाँच
उत्तर:
B) तीन

4. तीन नंबर की चाय कैसी हुआ करती?
A) मध्यम
B) हलकी
C) स्पेशल
D) तेज़
उत्तर:
C) स्पेशल

5. इस अनुच्छेद में एक दोस्त का नाम आया – वह कौन है?
A) किशनसिंह
B) किशोर
C) कैलाश
D) विनोद
उत्तर:
C) कैलाश

II. प्रसिद्ध संत तिरुवल्लुवर तमिल भाषा के कवि थे इनके लिखे “कुरल” आज भी घर – घर गाये जाते हैं। “कुरल” एक तरह के दोहे हैं जिस से कुछ न कुछ सीख मिलती है। तिरुवल्लुवर संतोषी और शांत स्वभाव के व्यक्ति थे। उन्हें कभी गुस्सा नहीं आता था। वे कपडा बुनकर अपनी जीविका चलाते थे।
प्रश्न :
1. तिरुवल्लुवर किस भाषा के कवि थे?
A) तेलुगु
B) कन्नड
C) तमिल
D) हिंदी
उत्तर:
C) तमिल

2. आज भी घर – घर क्या गाये जाते हैं?
A) दोहे
B) कविता
C) गीत
D) कुरल
उत्तर:
D) कुरल

3. “कुरल” क्या हैं?
A) गीत
B) कविताएँ
C) लोकगीत
D) दोहे
उत्तर:
D) दोहे

4. तिरुवल्लुवर किस प्रकार के व्यक्ति थे?
A) शांत स्वभाव के
B) क्रोध करनेवाले
C) चिंतक
D) दार्शनिक
उत्तर:
A) शांत स्वभाव के

5. वे कैसे अपनी जीविका चलाते थे?
A) भीख मांग कर
B) चोरी करके
C) कपडा बुनकर
D) मेहनत करके
उत्तर:
C) कपडा बुनकर

III. बढई का काम भी कलात्मक है। लकड़ी से वह हल, बैलगाडी, उसके पहिए आदि बनाकर देता है। | घरों के निर्माण के लिए खंबे, लक्कड, दरवाजे, खिडकियाँ आदि भी बनाता है। लकडी पर महीन नक्काशी का भी काम करता है। चमार चप्पल, जूते आदि बनाते हैं। सुनार सोने – चाँदी के जेवर बनाते हैं। यह काम बारीक एवं नाजुक होता है। ताम्बा और पीतल से भी कलात्मक वस्तुएँ बनायी जाती हैं।
प्रश्न :
1. बढ़ई लकडी से क्या – क्या बनाकर देते हैं?
A) हल, बैलगाडी
B) बस, रेल
C) रेल, हल
D) A & B
उत्तर:
A) हल, बैलगाडी

2. सुनार क्या बनाते हैं?
A) सोने – चाँदी के जेवर
B) चप्पल, जूते
C) दरवाज़े, खिडकियाँ
D) खंबे, लक्कड
उत्तर:
A) सोने – चाँदी के जेवर

3. बारीक एवं नाजूक काम क्या है?
A) सोने – चाँदी के जेवर बनाना
B) दरवाज़े बनाना
C) पहिए बनाना
D) जूते बनाना।
उत्तर:
A) सोने – चाँदी के जेवर बनाना

4. तांबा और पीतल से कैसी वस्तुएँ बनायी जाती हैं?
A) बारीक
B) सुंदर
C) नाजूक
D) कलात्मक
उत्तर:
D) कलात्मक

5. चमार क्या – क्या बनाते हैं?
A) दरवाजे, खिडकियाँ
B) चप्पल, जूते
C) खंबे, लक्कड
D) हल, पहिए
उत्तर:
B) चप्पल, जूते

IV. सिंगरी गाँव के बाहर एक तालाब था । तालाब में मछलियाँ थीं। एक मछली बहुत सुंदर थी। उसका रंग सोने जैसा था। सब उसे ‘सुनहरी’ कहकर बुलाते थे। उसी तालाब में एक मेंढ़क भी था, उसका नाम रुकू था। रुकू कभी ज़मीन पर बैठता कभी पानी में कूद जाता। वह उछलता – कूदता ही रहता। सुनहरी मछली को तैरते देख, उसे बहुत अच्छा लगता।
प्रश्न :
1. तालाब कहाँ था?
A) सिंगारी गाँव में
B) जंगल में
C) पहाड पर
D) सिंगारी गाँव को बाहर
उत्तर:
D) सिंगारी गाँव को बाहर

2. तालाब में क्या थी?
A) कछुआ
B) मगर
C) मछलियाँ
D) व्हेल
उत्तर:
C) मछलियाँ

3. सोने जैसा रंग मछली को क्या कहकर बुलाते थे?
A) सफ़ेदी
B) सुनहरी
C) सुंदरी
D) गुलाबी
उत्तर:
B) सुनहरी

4. मेढ़क का नाम क्या था?
A) रुकू
B) मेकू
C) सुनहरी
D) स्वेता
उत्तर:
A) रुकू

5. किसे देखकर उसे बहुत अच्छा लगता है?
A) पानी को
B) लहरों को
C) सुनहरी को
D) दूसरे मेंढक को
उत्तर:
C) सुनहरी को

बहुविकल्पीय प्रश्न

निम्न लिखित प्रश्नों के सही उत्तर विकल्पों से चुनकर कोष्ठक में लिखिए।

1. गोपाल पत्र लिखता है। (रेखांकित शब्द का पर्यायवाची शब्द लिखिए।)
A) अखबार
B) खत
C) छुट्टी
D) लेख
उत्तर:
B) खत

2. सरकारी माध्यमिक पाठशाला (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) स्कूल
B) अस्पताल
C) थाना
D) बैंक
उत्तर:
A) स्कूल

3. मैं सरकारी पाठशाला में पढ़ता हूँ। (रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।)
A) नान सरकारी
B) गैर सरकारी
C) असरकारी
D) अनसरकारी
उत्तर:
B) गैर सरकारी

4. मैं सातवीं कक्षा का छात्र हूँ। (व्याकरण की दृष्टि से रेखांकित शब्द क्या है?)
A) संज्ञा
B) क्रिया
C) सर्वनाम
D) अव्यय
उत्तर:
C) सर्वनाम

5. मुझे छुट्टी दीजिए। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) अवकाश
B) आकाश
C) समय
D) आराम
उत्तर:
A) अवकाश

6. मैं एक छात्र हूँ। (रेखांकित शब्द का स्त्री लिंग रूप पहचानिए।)
A) छात्रों
B) छात्री
C) छात्रा
D) छात्राएँ
उत्तर:
C) छात्रा

7. वह सातवीं कक्षा पढ़ रहा है। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) वर्ग
B) समय
C) क्रोध
D) शांत
उत्तर:
A) वर्ग

8. मुझे बुखार है। (व्याकरण की दृष्टि से रेखांकित शब्द क्या है?)
A) सर्वनाम
B) संज्ञा
C) क्रिया
D) विशेषण
उत्तर:
B) संज्ञा

9. मैं अस्पताल जाना चाहता हूँ। (इस वाक्य में सर्वनाम शब्द पहचानिए।)
A) अस्पताल
B) जाता
C) चाहता
D) मैं
उत्तर:
D) मैं

10. शुद्ध वर्तनी वाला शब्द पहचानिए।
A) भुखार
B) अस्पताल
C) कशा
D) शादर
उत्तर:
B) अस्पताल

11. अशुद्ध वर्तनी वाला शब्द पहचानिए।
A) प्रनाम
B) सरकार
C) सेवा
D) दिन
उत्तर:
A) प्रनाम

12. बेमेल शब्द पहचानिए।
A) जहाज
B) बस
C) रेल
D) कार
उत्तर:
A) जहाज

13. मुझे छुट्टी देने की प्रार्थना। (रेखांकित शब्द का बहुवचन रूप पहचानिए।)
A) छुट्टे
B) छुट्टा
C) छुट्टियाँ
D) ये सब
उत्तर:
C) छुट्टियाँ

14. सही क्रम वाला वाक्य पहचानिए।
A) दिन से बुखार है दो मुझे।
B) मुझे है दो दिन बुखार से।
C) मुझे दो दिन से बुखार है।
D) है बुखार दो मुझे दिन से।
उत्तर:
C) मुझे दो दिन से बुखार है।

15. शुद्ध वाक्य पहचानिए।
A) वह राम है
B) वह गीता हो।
C) गीता गीत गाती हो।
D) मैं सलमान है।
उत्तर:
A) वह राम है

16. मैं दसवीं कक्षा …. छात्र हूँ। (उचित कारक चिह्न पहचानिए।)
A) के
B) की
C) का
D) को
उत्तर:
C) का

17. छुट्टी देने की कृपा …….. (उचित क्रिया शब्द से खाली जगह भरिए।)
A) लो
B) दे
C) चाहिए
D) करें
उत्तर:
D) करें

18. 57 – इसे अक्षरों में पहचानिए।
A) सत्तावन
B) बावन
C) चालीस
D) बीस
उत्तर:
A) सत्तावन

19. अठारह – इसे अंकों में पहचानिए।
A) 16
B) 19
C) 20
D) 18
उत्तर:
D) 18

20. राम अच्छा लडका है। (भाषा भाग की दृष्टि से रेखांकित शब्द क्या है?)
A) क्रिया
B) विशेषण
C) सर्वनाम
D) संज्ञा
उत्तर:
B) विशेषण

21. गोपाल पत्र लिख रहा है। (रेखांकित शब्द का बहुवचन शब्द पहचानिए।)
A) पत्र
B) पत्रे
C) पत्रों
D) पत्रा
उत्तर:
A) पत्र

22. मैं अस्पताल जाना चाहता हूँ। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) मदरसा
B) पाठशाला
C) दवाखाना
D) थाना
उत्तर:
C) दवाखाना

23. सुरेश अस्वस्थ है। (रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।)
A) तदुरुस्त
B) स्वस्थ
C) रोग
D) इनमें से कोई नहीं
उत्तर:
B) स्वस्थ

24. मुझे आज्ञा दीजिए। (रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।)
A) अवज्ञा
B) निराशा
C) आशा
D) कठिन
उत्तर:
A) अवज्ञा

25. अशुद्ध वर्तनीवाला शब्द पहचानिए।
A) चुट्टी
B) दिन
C) बुखार
D) अस्पताल
उत्तर:
A) चुट्टी

26. इस कारण … मैं पाठशाला आ नहीं सकता हूँ। (उचित कारक चिह्न से रिक्तस्थान भरिए।)
A) से
B) के
C) में
D) को
उत्तर:
A) से

27. सही क्रमवाला वाक्य पहचानिए।
A) छात्र आज्ञाकारी आप का
B) आप का आज्ञाकारी छात्र
C) का आज्ञाकारी छात्र आप।
D) आज्ञाकारी का छात्र आप
उत्तर:
B) आप का आज्ञाकारी छात्र

28. 45 – इसे अक्षरों में पहचानिए।
A) तैंतालीस
B) पैतालीस
C) सैंतालीस
D) अडतालीस
उत्तर:
B) पैतालीस

29. छत्तीस – इसे अंकों में पहचानिए।
A) 41
B) 30
C) 36
D) 26
उत्तर:
C) 36

30. सुरेश खत लिखता है। (क्रिया शब्द पहचानिए।)
A) खत
B) सुरेश
C) लिखता
D) ये सब
उत्तर:
C) लिखता

31. मुझे तीन दिन की छुट्टी चाहिए। (काल पहचानिए।)
A) भूतकाल
B) वर्तमान काल
C) भविष्यत काल
D) द्वापर काल
उत्तर:
B) वर्तमान काल

32. गोपाल अखबार पढ़ता है। (संज्ञा शब्द पह चानिए।)
A) गोपाल
B) पढ़ता
C) है
D) ये सब
उत्तर:
A) गोपाल

33. मैं कल कश्मीर से लौट आता हूँ। (व्याकरण की दृष्टि से रेखांकित शब्द क्या है?)
A) संज्ञा
B) सर्वनाम
C) क्रिया
D) विशेषण
उत्तर:
B) सर्वनाम

34. आज का वातावरण बहुत शीतल है। (विशेषण शब्द पहचानिए।)
A) आज
B) वातावरण
C) शीतल
D) है
उत्तर:
C) शीतल

35. मुझे छुट्टी देने की ……. करें। (उचित शब्द से रिक्त स्थान भरिएं।)
A) निर्दया
B) कृपा
C) सेवा
D) चाह
उत्तर:
B) कृपा

36. शुद्ध वर्तनीवाला शब्द पहचानिए।
A) अस्पताल
B) चुट्टी
C) घिन
D) कुरुपा
उत्तर:
A) अस्पताल

37. शुद्ध वाक्य पहचानिए।
A) वह हो
B) यह है
C) आप हो
D) तुम हैं
उत्तर:
B) यह है

38. वह कबड्डी का खिलाडी है। (रेखांकित शब्द का बहुवचन रूप पहचानिए।)
A) खिलाडे
B) खिलाडो
C) खिलाडियाँ
D) खिलाडी
उत्तर:
C) खिलाडियाँ

39. राम आज्ञाकारी छात्र है। (रेखांकित शब्द का अर्थ क्या है?)
A) विनम्र
B) कृपालु
C) दयालु
D) कठिन
उत्तर:
A) विनम्र

40. इन सौ रुपयों को ले लो। (रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।)
A) दे दो
B) बेचो
C) खरीदो
D) पहुँचो
उत्तर:
A) दे दो

These AP 8th Class Physical Science Important Questions 12th Lesson నక్షత్రాలు – సౌరకుటుంబం will help students prepare well for the exams.

AP Board 8th Class Physical Science 12th Lesson Important Questions and Answers నక్షత్రాలు – సౌరకుటుంబం

8th Class Physics 12th Lesson నక్షత్రాలు – సౌరకుటుంబం 1 Mark Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
ధృవ నక్షత్రం ఎక్కడ కనిపిస్తుంది?
జవాబు:
ధృవ నక్షత్రం భూభ్రమణ అక్షానికి సూచీగా పైవైపు కనిపిస్తుంది.

ప్రశ్న 2.
ఉత్తరాయనం అనగానేమి?
జవాబు:
సూర్యుడు ఉదయించే స్థానం రోజురోజుకి ఉత్తర దిక్కుగా కదులుటను ఉత్తరాయనం అంటారు.

ప్రశ్న 3.
ప్రాంతీయ మధ్యాహ్నవేళ అనగానేమి?
జవాబు:
ఏ సమయంలో వస్తువుకు అతి తక్కువ పొడవు నీడ ఏర్పడుతుందో ఆ సమయాన్ని ఆ ప్రదేశం యొక్క “ప్రాంతీయ మధ్యాహ్నవేళ” అంటారు.

ప్రశ్న 4.
దక్షిణాయనం అనగానేమి?
జవాబు:
సూర్యుడు ఉదయించే స్థానం రోజురోజుకి దక్షిణ దిక్కుగా కదులుటను దక్షిణాయనం అంటారు.

ప్రశ్న 5.
నీడ గడియారము ద్వారా సమయాన్ని కచ్చితంగా కొలవలేము. ఎందుకు?
జవాబు:
సూర్యుడు ఉత్తర-దక్షిణ దిశలలో (ఉత్తరాయనం, దక్షిణాయనం) కదలడం వల్ల నీడల పొడవులు రోజురోజుకి మారుతున్నాయి. కాబట్టి నీడ గడియారము ద్వారా సమయాన్ని కచ్చితంగా కొలవలేము.

ప్రశ్న 6.
చంద్రకళలు ఏర్పడడానికి కారణం ఏమిటి?
జవాబు:
చంద్రుడు ఆకాశంలో తాను కనిపించిన ప్రదేశంలో మళ్ళీ కనిపించడానికి ఒక రోజు కంటే దాదాపు 50 నిమిషాలు ఎక్కువ సమయం పడుతుంది. ఇదే చంద్రకళలు ఏర్పడడానికి కారణం.

ప్రశ్న 7.
చంద్రకళలు అనగానేమి?
జవాబు:
చంద్రుని ఆకారంలో కలిగే మార్పులను చంద్రకళలు అంటారు.

ప్రశ్న 8.
చంద్రగ్రహణం అనగానేమి?
జవాబు:
చంద్రుని కొంతభాగమో లేక పూర్తిగానో భూమి యొక్క నీడ చేత కప్పివేయబడినట్లు కనబడుతుంది. దీనినే చంద్రగ్రహణం అంటారు.

ప్రశ్న 9.
సూర్యగ్రహణం అనగానేమి?
జవాబు:
ఒక్కొక్కసారి సూర్యుడు పూర్తిగానో, పాక్షికంగానో, చంద్రునితో కప్పివేయబడినట్లవుతుంది. దీనినే సూర్యగ్రహణం అంటారు.

ప్రశ్న 10.
విశ్వం అనగానేమి?
జవాబు:
అనేక కోట్ల గెలాక్సీల సముదాయాన్ని విశ్వం అంటారు.

ప్రశ్న 11.
పాలపుంత (Milky way) అనగా నేమి?
జవాబు:
మనం ఉండే గెలాక్సీని పాలపుంత అంటారు.

ప్రశ్న 12.
గ్రహాల పరిభ్రమణ కాలం అనగానేమి?
జవాబు:
ఒక గ్రహం సూర్యుని చుట్టూ ఒకసారి తిరిగి రావడానికి పట్టే కాలాన్ని పరిభ్రమణ కాలం అంటారు.

ప్రశ్న 13.
గ్రహాల భ్రమణ కాలం అనగానేమి?
జవాబు:
ఒక గ్రహం తన చుట్టూ తాను ఒకసారి తిరగడానికి పట్టే కాలాన్ని భ్రమణ కాలం అంటారు.

ప్రశ్న 14.
గ్రహాలు అనగానేమి?
జవాబు:
సూర్యుని చుట్టూ తిరిగే ఎనిమిది అంతరిక్ష వస్తువులను గ్రహాలు అంటారు.

ప్రశ్న 15.
కృత్రిమ ఉపగ్రహాలు అనగానేమి?
జవాబు:
భూమి (గ్రహాల) చుట్టూ తిరిగే మానవ నిర్మిత అంతరిక్ష వస్తువులను కృత్రిమ ఉపగ్రహాలు అంటారు.

ప్రశ్న 16.
సూర్యునికి అతి దగ్గరగా, దూరంగా ఉన్న గ్రహాలేవి?
జవాబు:

1. సూర్యునికి అతి దగ్గరగా ఉండే గ్రహం బుధుడు.
2. సూర్యునికి అతి దూరంగా ఉండే గ్రహం నెప్ట్యూన్.

ప్రశ్న 17.
అంతర గ్రహాలు అని వేటిని అంటారు?
జవాబు:
బుధుడు, శుక్రుడు, భూమి, అంగారక గ్రహాలను అంతర గ్రహాలు అంటారు.

ప్రశ్న 18.
బాహ్య గ్రహాలు అని వేటిని అంటారు?
జవాబు:
గురుడు, శని, యురేనస్, నెప్ట్యూన్లను బాహ్య గ్రహాలు అంటారు.

ప్రశ్న 19.
అంతరిక్షం నుండి భూమిని చూసినపుడు నీలి-ఆకుపచ్చ రంగులో ఎందుకు కనిపిస్తుంది?
జవాబు:
భూమి పైనున్న నేల మరియు నీటివల్ల కాంతి వక్రీభవనం చెందటం వలన అంతరిక్షం నుండి చూసినపుడు భూమి నీలి ఆకుపచ్చ రంగులో కనిపిస్తుంది.

ప్రశ్న 20.
తూర్పు నుండి పడమరకు తిరిగే గ్రహాలు ఏవి?
జవాబు:
శుక్రగ్రహం, యురేనస్.

ప్రశ్న 21.
యురేనస్ గ్రహం సూర్యుని చుట్టూ దొర్లుతూ పరిభ్రమిస్తున్నట్లు కనిపిస్తుంది. కారణం ఏమిటి?
జవాబు:
యురేనస్ గ్రహం అక్షం అత్యధికంగా వంగి ఉండటం కారణంగా అది తన చుట్టూ తాను తిరగడం అనేది దొర్లుతూ ఉన్నట్లుగా కనిపిస్తుంది.

ప్రశ్న 22.
ఆస్టరాయిడ్లు అని వేటిని అంటారు?
జవాబు:
కుజుడు, బృహస్పతి, గ్రహ కక్ష్యల మధ్యగల విశాలమైన ప్రదేశంలో అనేక ,చిన్న చిన్న వస్తువులు సూర్యుని చుట్టూ పరిభ్రమిస్తూ ఉంటాయి. వీటిని ఆస్టరాయిడ్లు అంటారు.

ప్రశ్న 23.
తోకచుక్కలు అనగానేమి?
జవాబు:
అంతరిక్షం నుండి పడే కొన్ని శకలాలు సూర్యుని చుట్టూ పొడవైన దీర్ఘవృత్తాకార కక్ష్యలలో తిరుగుతాయి. వీటినే తోకచుక్కలు అంటారు.

ప్రశ్న 24.
ఉల్కలు అనగానేమి?
జవాబు:
బయటి అంతరిక్షం నుంచి పడిపోతున్న రాళ్ళు మరియు ఖనిజాలను ఉల్కలు అంటారు.

ప్రశ్న 25.
సౌర కుటుంబంలో గ్రహాలు కాకుండా మిగిలిన ఇతర అంతరిక్ష వస్తువులను తెల్పండి.
జవాబు:
ఆస్టరాయిడ్లు, తోకచుక్కలు మరియు ఉల్కలు.

ప్రశ్న 26.
అత్యధిక ఉపగ్రహాలు కలిగిన గ్రహం ఏది?
జవాబు:
శని గ్రహానికి అత్యధిక ఉపగ్రహాలు కలవు. ఇప్పటి వరకు కనుగొన్న ఉపగ్రహాల సంఖ్య 53.

ప్రశ్న 27.
కొన్ని కృత్రిమ ఉపగ్రహాల పేర్లు రాయండి.
జవాబు:
1. ఆర్యభట్ట 2. Insat 3. Irs 4. కల్పన -I 5. Edusat.

ప్రశ్న 28.
అంతరిక్ష వస్తువులు తూర్పు నుండి పడమరకు కదులుతున్నట్లు కనబడుతుంది. ఎందుకు?
జవాబు:
భూమి తన అక్షం చుట్టూ పడమర నుండి తూర్పునకు భ్రమణం చెందుతుంది. కాబట్టి అంతరిక్ష వస్తువులు తూర్పు నుండి పడమరకు కదులుతున్నట్లు కనబడతాయి. నిజానికి అంతరిక్ష వస్తువులు కదలవు.

ప్రశ్న 29.
మన రాష్ట్రంలో నీడ గడియారం ఎక్కడ తయారుచేయబడినది? రాయండి.
జవాబు:
మన రాష్ట్రంలోని తూర్పు గోదావరి జిల్లాలో గల ‘అన్నవరం’లో సత్యనారాయణ స్వామి ఆలయ ప్రాంగణంలో నీడ గడియారం తయారుచేయబడినది.

ప్రశ్న 30.
ఈ క్రింది పట్టికను గమనించండి.

శుక్రుని వేగుచుక్క / సాయంకాల చుక్క అని అంటారు. ఎందుకు?
జవాబు:
కొన్ని సార్లు తూర్పువైపు సూర్యోదయం కన్నా ముందుగా కనిపించుట వలన వేగుచుక్క అని, కొన్ని సార్లు పడమర వైపు సూర్యాస్తమయం తరువాత కనిపించడం వలన సాయంకాలం చుక్క అని అంటారు.

8th Class Physics 12th Lesson నక్షత్రాలు – సౌరకుటుంబం 2 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
నక్షత్రాలు పగటిపూట కనబడవు ఎందుకో తెల్పండి.
జవాబు:

1. నక్షత్రాలు భూమి నుండి చాలా దూరంలో ఉంటాయి కాబట్టి నక్షత్రాలు చుక్కలవలె రాత్రిపూట కనబడతాయి.
2. పగటిపూట నక్షత్రాలు కనబడవు. ఎందుకంటే పగటిపూట సూర్యకాంతి చాలా ఎక్కువగా ఉండుట వలన.

ప్రశ్న 2.
సూర్యగ్రహణాలు ఎన్ని రకాలు? అవి ఏవి?
జవాబు:
సూర్యగ్రహణాలు 4 రకాలు. అవి :

1. సంపూర్ణ సూర్యగ్రహణం
2. పాక్షిక సూర్యగ్రహణం
3. వలయాకార సూర్యగ్రహణం
4. మిశ్రమ సూర్యగ్రహణం

ప్రశ్న 3.
చంద్రగ్రహణాలు ఎన్ని రకాలు? అవి ఏవి?
జవాబు:
చంద్రగ్రహణాలు 3 రకాలు అవి :

1. సంపూర్ణ చంద్రగ్రహణం
2. పాక్షిక చంద్రగ్రహణం
3. ప్రచ్ఛాయ / ఉపచ్ఛాయ చంద్రగ్రహణం.

ప్రశ్న 4.
చంద్రయాన్-1 యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశ్యాలు ఏమిటి?
జవాబు:

1. చంద్రునిపై నీటి జాడను వెదకడం.
2. చంద్రునిపై పదార్థ మూలకాలను తెలుసుకోవడం.
3. హీలియం-3 ను వెదకడం, చంద్రుని యొక్క త్రిమితీయ ‘అట్లాస్’ను తయారుచేయడం.
4. సౌరవ్యవస్థ ఆవిర్భావానికి సంబంధించిన ఆధారాలను వెదకడం.

ప్రశ్న 5.
శాటిలైట్ (ఉపగ్రహాల)కు, గ్రహాలకు మధ్య భేదాలు రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 6.
సూర్యుడిని నక్షత్రంగా గుర్తించుటకు గల కారణాలు ఏమిటి?
జవాబు:

1. సూర్యుడు శక్తి వనరు.
2. సూర్యుడు నిరంతరం మండుతూ ఉష్ణాన్ని. కొంతిని విడుదల చేస్తుంది.
3. సూర్యుని జీవితకాలం ఎక్కువగా ఉండుట. సూర్యుడు 5 బిలియన్ల సంవత్సరాల క్రితం నుండి మండుతూ ఉంది.
   ఇంకా 5 బిలియన్ల సంవత్సరాలు మండుతుంది.

ప్రశ్న 7.
భూమికి దగ్గరగా ఉన్న నక్షత్రం ఏది? ఆ నక్షత్రం చుట్టూ తిరిగే ఏవైనా రెండు గ్రహాల పేర్లను తెల్పండి.
జవాబు:

1. భూమికి దగ్గరగా ఉన్న నక్షత్రం సూర్యుడు.
2. బుధుడు, శుక్రుడు.

8th Class Physics 12th Lesson నక్షత్రాలు – సౌరకుటుంబం 4 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
నక్షత్రాలకు, గ్రహాలకు మధ్యగల భేదాలను రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 2.
ఉల్కలు, ఉల్కాపాతముల మధ్య భేదాలను రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 3.
సూర్యగ్రహణం అనగా నేమి? అవి ఎన్నిరకాలు? వాటిని వివరించండి.
జవాబు:
చంద్రుని నీడ భూమిపై పడటం వల్ల సూర్యగ్రహణం ఏర్పడుతుం. సూర్యగ్రహణాలు 4 రకాలు అవి :

1. సంపూర్ణ సూర్యగ్రహణం
2. పాక్షిక సూర్యగ్రహణం
3. వలయాకార సూర్యగ్రహణం
4. మిశ్రమ సూర్యగ్రహణం

1) సంపూర్ణ సూర్యగ్రహణం :
భూమిపై నుండి చూసినపుడు చంద్రుడు, సూర్యుని పూర్తిగా ఆవరించినట్లయితే సంపూర్ణ సూర్యగ్రహణం ఏర్పడుతుంది.

2) పాక్షిక సూర్యగ్రహణం :
చంద్రుని వలన ఏర్పడే నీడ యొక్క అంచు భాగంలో ఉండే పలుచని నీడ భూమిపై పడినపుడు పాక్షిక సూర్యగ్రహణం ఏర్పడుతుంది.

3) వలయాకార సూర్యగ్రహణం :
సూర్యుడు భూమికి మధ్యగా చంద్రుడు ప్రయాణిస్తూ సూర్యుని దాటి వెళ్తున్నపుడు సూర్యుని మధ్యలో కొంతమేరకు మాత్రమే చంద్రుడు ఆవరించి, సూర్యుడు ప్రకాశవంతమైన వలయం వలె కనబడటాన్ని వలయాకార సూర్యగ్రహణం అంటాం.

4) మిశ్రమ సూర్యగ్రహణం :
వలయాకార సూర్యగ్రహణం సంపూర్ణ సూర్యగ్రహణంగా మార్పు చెందటాన్ని మిశ్రమ సూర్యగ్రహణం అంటారు. ఇది చాలా అరుదుగా సంభవిస్తుంది.

ప్రశ్న 4.
చంద్రగ్రహణం అనగానేమి? అవి ఎన్ని రకాలు? వాటిని వివరించండి.
జవాబు:
భూమి యొక్క నీడ చంద్రునిపై పడినపుడు చంద్రగ్రహణం ఏర్పడుతుంది. ఇది పౌర్ణమి రోజున మాత్రమే సంభవిస్తుంది.
చంద్రగ్రహణాలు 3 రకాలు అవి :

1. సంపూర్ణ చంద్రగ్రహణం
2. పాక్షిక చంద్రగ్రహణం
3. ప్రచ్ఛాయ / ఉపచ్ఛాయ చంద్రగ్రహణం.

1) సంపూర్ణ చంద్రగ్రహణం :
మనకు కనిపించే చంద్రుని ఉపరితలాన్ని పూర్తిగా భూమి నీడ కప్పివేస్తే సంపూర్ణ చంద్రగ్రహణం ఏర్పడుతుంది.

2) పాక్షిక చంద్రగ్రహణం :
మనకు కనిపించే చంద్రుని ఉపరితలంలో కొంత భాగాన్ని భూమి నీడ కప్పివేస్తే పాక్షిక చంద్రగ్రహణం ఏర్పడుతుంది.

3) ప్రచ్ఛాయ./ ఉపచ్ఛాయ చంద్రగ్రహణం :
భూమి నీడ, యొక్క అంచులలో ఉండే పలుచని నీడ ప్రాంతం (భూమి యొక్క ప్రచ్ఛాయ / ఉపచ్ఛాయ) చంద్రునిపై పడటం వలన ఈ గ్రహణం ఏర్పడుతుంది.

ప్రశ్న 5.
సౌర కుటుంబంలోని వివిధ గ్రహాల గురించి వివరించండి.
జవాబు:
1) బుధుడు (Mercury)

1. బుధుడు సూర్యునికి అతి దగ్గరగా ఉన్న ఉపగ్రహం.
2. సౌర కుటుంబంలో అతిచిన్న గ్రహం.
3. సూర్యోదయానికి కొద్ది సమయం ముందుగానీ, సూర్యాస్తమయం వెంటనేగానీ, దిజ్మండలానికి దగ్గరలో బుధుడ్ని చూడవచ్చును.
4. దీని ఒక పరిభ్రమణానికి 88 రోజులు పడుతుంది.

2) శుక్రుడు (Venus)

1. సూర్యుని నుండి రెండవ గ్రహం.
2. భూమికి అతిదగ్గరలో గల గ్రహం.
3. గ్రహాలలో కెల్లా అతి ప్రకాశవంతమైనది. దీనిని వేగుచుక్క లేదా సాయంకాల చుక్క అంటారు.
4. తన అక్షం చుట్టూ తూర్పు నుండి పడమరకు తిరుగుతుంది.
5. దీని పరిభ్రమణానికి 225 రోజులు పడుతుంది.

3) భూమి (Earth)

1. సౌర కుటుంబంలోని గ్రహాలన్నింటిలోకి జీవాన్ని కలిగి ఉన్న గ్రహం భూమి.
2. భూమిపై జీవం పుట్టడానికి, మనగలగడానికి ప్రత్యేక పర్యావరణ పరిస్థితులను కలిగి ఉన్నది.
3. హానికరమైన (u.v) కాంతి నుండి జీవులను రక్షించడానికి ఓజోన్ పొర భూమిపై ఆవరించబడి ఉన్నది.
4. భూమి ఒక్క చంద్రుణ్ణి మాత్రమే ఉపగ్రహంగా కలిగి వుంది.
5. దీని ఒక పరిభ్రమణానికి 365.25 రోజులు పడుతుంది.

4) కుజుడు లేదా అంగారకుడు (Mars)

1. ఇది సూర్యుని నుండి 4వ గ్రహం.
2. ఇది ఎరుపు రంగులో కనబడడంచేత దీనిని ‘అరుణగ్రహం’ అంటారు.
3. అంగారకుడికి రెండు సహజ ఉపగ్రహాలు కలవు.
4. దీని పరిభ్రమణానికి 687 రోజులు పడుతుంది.

5) గురుడు లేదా బృహస్పతి (Jupiter)

1. సౌర కుటుంబంలో ఇది అతి పెద్ద గ్రహం.
2. ఇవి తనచుట్టూ తాను అతివేగంగా తిరుగుతుంది.
3. దీనికి 50 ఉపగ్రహాలు ఉన్నాయి.
4. దీనిచుట్టూ ప్రకాశవంతమైన వలయాలు ఉన్నాయి.
5. దీని ఒక పరిభ్రమణానికి 4331 రోజులు పడుతుంది.

6) శని (Saturn)

1. శని గ్రహం పెద్ద గ్రహాలలో రెండవది.
2. ఇది పసుపు వర్ణంలో కనిపిస్తుంది.
3. దీని చుట్టూ ఉన్న వలయాలను టెలిస్కోపు ద్వారా చూడవచ్చును.
4. దీనికి 53 ఉపగ్రహాలు ఉన్నాయి.
5. దీని పరిభ్రమణానికి 29. 5 సంవత్సరాలు పడుతుంది.

7) యురేనస్ (Uranus)

1. ఇది సూర్యుని నుండి 7వ గ్రహం.
2. దీనిని అతి పెద్ద టెలిస్కోప్ సహాయంతో మాత్రమే చూడగలం.
3. ఇది శుక్రగ్రహం వలె తనచుట్టూ తాను తూర్పు నుండి పడమరకు తిరుగుతుంది.
4. దీని భ్రమణాక్షం వంపు కారణంగా తనచుట్టూ తాను తిరగడం అనేది దొర్లుతున్నట్లుగా కనిపిస్తుంది.
5. దీని పరిభ్రమణానికి 84 సంవత్సరాలు పడుతుంది.

8) నెఫ్యూన్ (Neptune)

1. ఇది సూర్యుని నుండి 8వ గ్రహం.
2. దీనిపై అత్యల్ప ఉష్ణోగ్రత (38°C) ఉంటుంది.
3. దీని ఒక పరిభ్రమణానికి 165 సంవత్సరాలు పడుతుంది.

ప్రశ్న 6.
ఉల్కలకు, తోకచుక్కలకు గల భేదాలు రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 7.
తోక చుక్కల గురించి వివరించండి.
జవాబు:

1. అంతరిక్షం నుండి పడే కొన్ని శకలాలు సూర్యుని చుట్టూ పొడవైన దీర్ఘవృత్తాకార కక్ష్యలో తిరిగే వాటిని తోక చుక్కలు అంటారు.
2. తోక చుక్కల పరిభ్రమణ కాలం చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది.
3. తోకచుక్క సాధారణంగా కాంతివంతమైన తల మరియు తోక కలిగి ఉన్నట్లుగా కనబడుతుంది.
4. తోకచుక్క సూర్యుని సమీపిస్తున్న కొలదీ దానితోక పొడవు పెరుగుతుంది. ,దీని తోక ఎల్లప్పుడూ సూర్యుని వ్యతిరేక – దిశలో ఉంటుంది.
5. హేలీ అనే ఖగోళ శాస్త్రజ్ఞుడు కనుగొన్న హేలీ తోకచుక్క 76 సంవత్సరాలకు ఒకసారి మనకు కనిపిస్తుంది. 1986లో చూశాము. మరల 2062 సంవత్సరంలో కనబడుతుంది.

ప్రశ్న 8.
ఉల్కలను వివరించండి.
జవాబు:

1. అంతరిక్షం నుండి భూమివైపు వేగంగా కిందకు పడిపోయే రాళ్ళను, ఖనిజాలను ఉల్కలు అంటారు.
2. ఇవి భూ వాతావరణంలో చొరబడిన చిన్న వస్తువులు.
3. ఇవి అత్యంత వేగంగా ప్రయాణిస్తుండటం వలన భూవాతావరణం యొక్క ఘర్షణ కారణంగా బాగా వేడెక్కి మండిపోయి ఆవిరైపోతాయి.
4. ఇవి వెలుగుచున్న చారలవలె కనిపించి మాయమవుతాయి.
5. కొన్నిసార్లు ఉల్కలు అతి పెద్దగా ఉండటం వల్ల మండి ఆవిరయ్యేలోపే భూమిని చేరుతాయి.
6. భూమిని చేరి, ఢీ కొట్టి గోతులను కలుగచేస్తాయి.
7. భూమిపై పడే ఉల్కను ఉల్కాపాతము అంటారు.
8. సౌర కుటుంబం ఏయే పదార్థాలతో ఏర్పడిందో తెలుసుకొనుటకు ఉల్కాపాతాలు శాస్త్రవేత్తలకు ఉపయోగపడతాయి.

ప్రశ్న 9.
కింది పట్టికను అధ్యయనం చేసి ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. అతి తక్కువ మరియు గరిష్ట సంఖ్యలో చంద్రుళ్ళను కలిగిన గ్రహాలు ఏవి?
జవాబు:

1. అతి తక్కువ చంద్రుళ్ళు గల గ్రహం : బుధుడు .
2. అతి ఎక్కువ చంద్రుళ్ళు గల గ్రహం : శని

2. పై వాటిలో అత్యంత వేడియైన గ్రహం ఏది? ఎందుకు?
జవాబు:
బుధుడు. బుధుడు సూర్యునికి దగ్గరగా ఉంటుంది.

3. అంతర, బాహ్య గ్రహాలకు ఒక్కొక్క ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
అంతర గ్రహాలు : బుధుడు (లేదా) భూమి (లేదా) అంగారకుడు.
బాహ్య గ్రహాలు : బృహస్పతి (లేదా) శని (లేదా) నెప్ట్యూన్.

4. ఏ గ్రహం యొక్క ఉపగ్రహం భూమి యొక్క సహజ ఉపగ్రహం కంటే పరిమాణంలో పెద్దదిగా ఉంటుంది.
జవాబు:
బృహస్పతి లేదా శని ఉపగ్రహం

8th Class Physics 12th Lesson నక్షత్రాలు – సౌరకుటుంబం 1 Mark Bits Questions and Answers

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు

I. సరియగు జవాబును ఎంచుకోండి.

1. ఈ కింది వానిలో సౌర కుటుంబంలో లేనిది
A) గ్రహం
B) గెలాక్సీ
C) తోకచుక్క
D) ఉల్కలు
జవాబు:
B) గెలాక్సీ

2. హేలీ తోకచుక్క …..కు ఒకసారి కనిపిస్తుంది.
A) 76 నెలలు
B) 76 సంవత్సరాలు
C) 56 నెలలు
D) 56 సంవత్సరాలు
జవాబు:
B) 76 సంవత్సరాలు

3. సప్తర్షి మండలం (Ursa Minar) అనునది
A) నక్షత్రం
B) నక్షత్రరాశులు
C) గ్రహాలు
D) గ్రహాల సముదాయం
జవాబు:
B) నక్షత్రరాశులు

4. ఈ కింది వానిలో అత్యధిక ఉపగ్రహాలు గల గ్రహమేది?
A) బృహస్పతి
B) శని
C) బుధుడు
D) కుజుడు
జవాబు:
B) శని

5. చిన్న చిన్న గుంపుల ఆకారాలను, వివిధ జంతువుల, మనుషుల ఆకారాలు గల వక్షత్రాల సముదాయాన్ని …………. అంటారు.
A) నక్షత్రరాశులు
B) గెలాక్సీ
C) ఆస్టరాయిడ్స్
D) సౌర కుటుంబం
జవాబు:
A) నక్షత్రరాశులు

6. సూర్యునిచుట్టూ పొడవైన దీర్ఘవృత్తాకార కక్ష్యలలో తిరిగే అంతరిక్ష వస్తువు (శకలాలు) లను …….. అంటారు.
A) తోకచుక్కలు
B) ఉల్కలు
C) గ్రహాలు
D) ఆస్టరాయిడ్స్
జవాబు:
A) తోకచుక్కలు

7. కుజుడు, బృహస్పతి మధ్య సూర్యుని చుట్టూ తిరిగే అంతరిక్ష వస్తువు (శకలాలు) లను …… అంటారు.
A) శాటిలైట్స్
B) తోకచుక్కలు
C) ఆస్టరాయిడ్స్
D) ఉల్కలు
జవాబు:
C) ఆస్టరాయిడ్స్

8. భూమికి దగ్గరగా ఉన్న నక్షత్రం
A) ధృవ నక్షత్రం
B) మకరము
C) ఒరియన్
D) సూర్యుడు
జవాబు:
D) సూర్యుడు

9. ఈ కింది వానిలో దేనిని వేగుచుక్క లేదా సాయంకాల చుక్క అంటారు.
A) శుక్రుడు
B) కుజుడు
C) బృహస్పతి
D) బుధుడు
జవాబు:
A) శుక్రుడు

10. మనం ఉండే గెలాక్సీని …….. అంటారు.
A) 24 గంటలు
B) 24 గంటల కంటే తక్కువ
C) 24 గంటల 50 నిమిషాలు
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
C) 24 గంటల 50 నిమిషాలు

11. ఈ కింది వానిలో గ్రహం కానిది
A) కుజుడు
B) శని
C) బృహస్పతి
D) సప్తర్షి మండలం
జవాబు:
D) సప్తర్షి మండలం

12. సూర్యుని నుండి దూరంగా ఉన్న గ్రహం
A) యురేనస్
B) బృహస్పతి
C) నెప్ట్యూన్
D) శని
జవాబు:
C) నెప్ట్యూన్

13. ఈ కింది రోజున చంద్రుని మనం చూడలేము
A) అమావాస్య రోజు
B) పౌర్ణమి రోజు
C) అష్టమి రోజు
D) నవమి రోజు
జవాబు:
A) అమావాస్య రోజు

14. ఒక అమావాస్యకు మరొక అమావాస్యకు మధ్యకాలం
A) 15 రోజులు
B) 29 రోజులు
C) 28 రోజులు
D) 14 రోజులు
జవాబు:
C) 28 రోజులు

15. ధృవ నక్షత్రాన్ని ఈ కింది వాటి సహాయంతో గుర్తించవచ్చును.
A) సప్తర్షి మండలం
B) శర్మిష్టరాశి
C) ఒరియన్
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

16. కదలకుండా ఉన్నట్లు కనబడే నక్షత్రం
A) శుక్రుడు
B) ధృవ నక్షత్రం
C) ఒరియన్
D) శర్మిష్టరాశి
జవాబు:
B) ధృవ నక్షత్రం

17. M లేదా W ఆకారంలో గల నక్షత్ర రాశి
A) సప్తర్షి మండలం
B) శర్మిష్టరాశి
C) ఒరియన్
D) లియో (సింహరాశి)
జవాబు:
B) శర్మిష్టరాశి

18. సౌర కుటుంబంలో అతిచిన్న గ్రహం
A) బుధుడు
B) శుక్రుడు
C) కుజుడు
D) యురేనస్
జవాబు:
A) బుధుడు

19. ఈ కింది వానిలో ఉపగ్రహం
A) భూమి
B) చంద్రుడు
C) బుధుడు
D) శుక్రుడు
జవాబు:
B) చంద్రుడు

20. భూమి యొక్క ఆత్మభ్రమణం
A) తూర్పు నుండి పడమరకు
B) పడమర నుండి తూర్పునకు
C) ఉత్తరం నుండి దక్షిణానికి
D) దక్షిణం నుండి ఉత్తరానికి
జవాబు:
B) పడమర నుండి తూర్పునకు

21. చంద్రుడు ఆకాశంలో తను కనిపించిన ప్రదేశంలో మళ్ళీ కనిపించడానికి పట్టే సమయం
A) భూ గెలాక్సీ
B) సూర్య గెలాక్సీ
C) పాలపుంత
D) సప్తర్షి మండలం
జవాబు:
C) పాలపుంత

22. సూర్యోదయానికి కొద్ది సమయంగానీ సూర్యాస్తమయం వెంటనే గానీ, దిజ్మండలానికి దగ్గరలో కనబడే గ్రహం
A) శుక్రుడు
B) బుధుడు
C) కుజుడు
D) శని
జవాబు:
B) బుధుడు

23. వేగుచుక్క (morning star), సాయంకాల చుక్క (Evening star) అని పిలిచే గ్రహం
A) బుధుడు
B) శుక్రుడు
C) కుజుడు
D) శని
జవాబు:
B) శుక్రుడు

24. అరుణగ్రహం పేరు గల గ్రహం
A) కుజుడు
B) గురుడు
C) శని
D) యురేనస్
జవాబు:
A) కుజుడు

25. ఈ మధ్యకాలంలో ……… గ్రహంపై నీరు ఉన్నట్లు కనుగొనబడినది.
A) కుజుడు
B) గురుడు
C) శని
D) శుక్రుడు
జవాబు:
A) కుజుడు

26. సౌర కుటుంబంలో అతి పెద్ద గ్రహం
A) బుధుడు
B) శుక్రుడు
C) బృహస్పతి
D) కుజుడు
జవాబు:
C) బృహస్పతి

27. భూమిపై నిట్టనిలువుగా ఉంచబడిన ఏ వస్తువు యొక్క “అతితక్కువ పొడవైన” నీడైనా ఎల్లప్పుడూ చూపు దిక్కులు
A) ఉత్తరం
B) దక్షిణం
C) ఉత్తర-దక్షిణలు
D) తూర్పు-పడమరలు
జవాబు:
C) ఉత్తర-దక్షిణలు

28. ఏ సమయంలో వస్తువుకు అతి తక్కువ పొడవు నీడ ఏర్పడుతుందో ఆ సమయాన్ని ఆ ప్రదేశం యొక్క …….. వేళ అంటారు.
A) మధ్యాహ్న
B) ఉదయపు
C) సాయంకాలపు
D) అర్ధరాత్రి
జవాబు:
A) మధ్యాహ్న

29. పూర్వకాలంలో ప్రజలు దీని ఆధారంగా కాలాన్ని లెక్కించేవారు.
A) సూర్యుని బట్టి
B) చంద్రుని బట్టి
C) వస్తు నీడలను బట్టి
D) వస్తు పొడవులను బట్టి
జవాబు:
C) వస్తు నీడలను బట్టి

30. సూర్యోదయ సమయంలో సూర్యుడు రోజురోజుకీ దక్షిణ దిక్కుగా కదులుతున్నట్లు అనిపిస్తే అది
A) సంవత్సరం
B) దక్షిణాయనం
C) ఉత్తరాయనం
D) సంపూర్ణ సూర్యోదయం
జవాబు:
B) దక్షిణాయనం

31. సూర్యోదయ సమయంలో సూర్యుడు రోజురోజుకీ ఉత్తర దిక్కుగా కదులుతున్నట్లు అనిపిస్తే అది
A) సంవత్సరం
B) దక్షిణాయనం
C) ఉత్తరాయనం
D) సంపూర్ణ సూర్యోదయం
జవాబు:
C) ఉత్తరాయనం

32. మన రాష్ట్రంలోని ఏకైక నీడ గడియారం గల జిల్లా
A) పశ్చిమ గోదావరి
B) తూర్పు గోదావరి
C) విశాఖపట్నం
D) చిత్తూరు
జవాబు:
B) తూర్పు గోదావరి

33. మన రాష్ట్రంలోని ఏకైక నీడ గడియారం గల ప్రాంతం
A) అన్నవరం సత్యనారాయణ స్వామి ఆలయ ప్రాంగణం
B) తిరుమల వెంకటేశ్వర స్వామి ఆలయ ప్రాంగణం
C) శ్రీకాకుళం సూర్యదేవుని ఆలయ ప్రాంగణం
D) విజయవాడ కనకదుర్గమ్మ ఆలయ ప్రాంగణం
జవాబు:
A) అన్నవరం సత్యనారాయణ స్వామి ఆలయ ప్రాంగణం

34. చిత్తూరు జిల్లా అక్షాంశ డిగ్రీ పూర్ణాంక విలువ
A) 19
B) 13
C) 14
D) 15
జవాబు:
B) 13

35. పశ్చిమగోదావరి, కృష్ణా, మహబూబ్ నగర్ జిల్లాల అక్షాంశ డిగ్రీ పూర్ణాంక విలువ
A) 14
B) 15
C) 16
D) 17
జవాబు:
C) 16

36. శ్రీకాకుళం, విజయనగరం, మెదక్, నిజామాబాద్, ( కరీంనగర్, వరంగల్ జిల్లాల అక్షాంశ డిగ్రీ పూర్ణాంక విలువ
A) 16
B) 17
C) 18
D) 19
జవాబు:
C) 18

37. ప్రకాశం, కర్నూలు, గుంటూరు జిల్లాల అక్షాంశ డిగ్రీ పూర్ణాంక విలువ
A) 15
B) 17
C) 18
D) 19
జవాబు:
A) 15

38. చంద్రుని ఆకారం ప్రతిరోజూ మారుతూ ఉండటంను …………. అంటారు.
A) చంద్ర ఆకారాలు
B) చంద్రుని కళలు
C) చంద్రుని రూపాలు
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) చంద్రుని కళలు

39. ఆకాశంలో సూర్యోదయం సంభవించిన ఒక నిర్ణీత ప్రదేశంలోకి.మళ్ళీ సూర్యుడు రావడానికి పట్టుకాలం
A) 22 గంటలు
B) 21 గంటలు
C) 24 గంటలు
D) 25 గంటలు
జవాబు:
C) 24 గంటలు

40. చంద్రుని ఉపరితలం పూర్తిగా కన్పించు రోజు
A) అమావాస్య
B) పౌర్ణమి
C) చెప్పలేము
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) పౌర్ణమి

41. ఈ రోజున సూర్యుడు, చంద్రుడు భూమికి ఒకేవైపున ఉంటారు.
A) పౌర్ణమి
B) అమావాస్య
C) చంద్రగ్రహణం
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) అమావాస్య

42. ఈ రోజున సూర్యుడు, చంద్రుడు భూమికి చెరోవైపున ఉంటారు.
A) పౌర్ణమి
B) అమావాస్య
C) సూర్యగ్రహణం
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) పౌర్ణమి

43. చంద్రునిపై మానవుడు అడుగుపెట్టిన సంవత్సరం
A) 1968
B) 1967
C) 1969
D) 1950
జవాబు:
C) 1969

44. మనదేశం చంద్రుని పైకి పంపిన మొదటి ఉపగ్రహం పేరు
A) చంద్రయాన్ -1
B) చంద్రయాన్ – 2
C) చంద్రయాన్ – 3
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) చంద్రయాన్ -1

45. క్రింది వాటిలో చంద్రయాన్-1 ముఖ్య ఉద్దేశ్యాలలో ఒకటి కానిది
A) నీటి జాడను వెదకడం
B) పదార్థ మూలకాలను తెలుసుకోవడం
C) హీలియం-3 ను వెదకడం
D) చంద్రునిపై ముసలమ్మ జాడను కనుగొనడం
జవాబు:
D) చంద్రునిపై ముసలమ్మ జాడను కనుగొనడం

46. వీరి నీడ భూమిపై పడుట వలన సూర్యగ్రహణం ఏర్పడును.
A) చంద్రుడు
B) సూర్యడు
C) భూమి
D) చెప్పలేము
జవాబు:
A) చంద్రుడు

47. సూర్యగ్రహణం ………………… రోజు మాత్రమే సంభవించును.
A) అమావాస్య
B) పౌర్ణమి
C) 15వ
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) అమావాస్య

48. భూమిపై నుండి చూసినపుడు చంద్రుడు, సూర్యుని పూర్తిగా ఆవరించినట్లయితే ఈ రకపు సూర్యగ్రహణం ఏర్పడును.
A) సంపూర్ణ
B) పాక్షిక
C) వలయాకార
D) మిశ్రమ
జవాబు:
A) సంపూర్ణ

49. చంద్రుని పలుచని నీడ (ఉపచ్ఛాయ/ప్రచ్ఛాయ)లు భూమిపై పడినపుడు ఏర్పడు సూర్యగ్రహణ రకము
A) సంపూర్ణ
B) పాక్షిక
C) వలయాకార
D) మిశ్రమ
జవాబు:
B) పాక్షిక

50. సూర్యుని మధ్యలో కొంతమేర మాత్రమే చంద్రుడు ఆవరించినపుడు ఏర్పడు సూర్యగ్రహణ రకము
A) సంపూర్ణ
B) పాక్షిక
C) వలయాకార
D) మిశ్రమ
జవాబు:
C) వలయాకార

51. వలయాకార సూర్యగ్రహణం సంపూర్ణ సూర్య గ్రహణంగా మార్పు చెందుటను …….. గ్రహణం అంటారు.
A) సంపూర్ణ
B) పాక్షిక
C) వలయాకార
D) మిశ్రమ
జవాబు:
D) మిశ్రమ

52. ఈ క్రింది వాటిలో అరుదుగా ఏర్పడు సూర్యగ్రహణం మధ్య పనిచేయు బలం
A) సంపూర్ణ
B) పాక్షిక
C) వలయాకార
D) మిశ్రమ
జవాబు:
D) మిశ్రమ

53. భూమి యొక్క నీడ వీరిపై పడుట వలన చంద్రగ్రహణం ఏర్పడును.
A) చంద్రుడు
B) సూర్యడు
C) A మరియు B
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) చంద్రుడు

54. చంద్రుని ఉపరితలంను భూఛాయ పూర్తిగా కప్పివేసిన ఏర్పడు చంద్రగ్రహణం రకము
A) సంపూర్ణ
B) పాక్షిక
C) ప్రచ్ఛాయ
D) ఉపచ్ఛాయ
జవాబు:
A) సంపూర్ణ

55. చంద్రుని ఉపరితలంను భూఛాయ కొంత భాగాన్ని మాత్రమే కప్పివేస్తే ఏర్పడు చంద్రగ్రహణ రకము
A) సంపూర్ణ
B) పాక్షిక
C) ప్రచ్ఛాయ
D) ఉపచ్ఛాయ
జవాబు:
B) పాక్షిక

56. భూమి ప్రచ్ఛాయ వలన ఏర్పడు చంద్రగ్రహణ రకము
A) సంపూర్ణ
B) పాక్షిక
C) ప్రచ్ఛాయ
D) ఉపచ్ఛాయ
జవాబు:
C) ప్రచ్ఛాయ

57. భూమి ఉపచ్ఛాయ వలన ఏర్పడు చంద్రగ్రహణ రకము
A) సంపూర్ణ
B) పాక్షిక
C) ప్రచ్చాయ
D) ఉపచ్చాయ
జవాబు:
D) ఉపచ్చాయ

58. నక్షత్రాల గుంపును ……. అంటారు.
A) రాశి
B) గెలాక్సీ
C) విశ్వం
D) చెప్పలేము
జవాబు:
A) రాశి

59. లక్షలు, కోట్లు నక్షత్రాలు గల పెద్ద గుంపులను ………. అంటారు
A) రాశి
B) గెలాక్సీ
C) విశ్వం
D) చెప్పలేము.
జవాబు:
B) గెలాక్సీ

60. అనేక కోట్ల గెలాక్సీలు దీనిలో కలవు.
A) రాశి
B) గెలాక్సీ
C) విశ్వం
D) చెప్పలేము
జవాబు:
C) విశ్వం

61. నక్షత్రాల కదలికలను తెలుసుకొనుటకు మనం తెలుసుకొని ఉండవలసినవి
A) ధృవ నక్షత్రం
B) సప్తర్షి మండలం
C) శర్మిష్ట రాశి
D) అన్నియూ
జవాబు:
D) అన్నియూ

62. ధృవ నక్షత్రం నిలకడగా వున్నట్లు కన్పించుటకు కారణం
A) భూభ్రమణ అక్షంకు పైవైపుననే ఉండుట వలన
B) భూభ్రమణ అక్షంకు క్రిందివైపుననే ఉండుట వలన
C) భూభ్రమణ అక్షంకు కుడివైపుననే ఉండుట వలన
D) భూభ్రమణ అక్షంకు ఎడమవైపుననే ఉండుట వలన
జవాబు:
A) భూభ్రమణ అక్షంకు పైవైపుననే ఉండుట వలన

63. సౌరకుటుంబంలోని సూర్యునికి, అంతరిక్ష వస్తువుల
A) గురుత్వాకర్షణ
B) అయస్కాంత
C) విద్యుత్
D) ప్రేరిత
జవాబు:
A) గురుత్వాకర్షణ

64. ఈ క్రింది వాటిలో అత్యంత ఉష్ణం మరియు కాంతిని నిరంతరంగా వెదజల్లునది
A) శుక్రుడు
B) బుధుడు
C) సూర్యుడు
D) భూమి
జవాబు:
C) సూర్యుడు

65. ఒక గ్రహం సూర్యుని చుట్టూ , ఒకసారి తిరుగుటకు పట్టుకాలంను ……… అంటారు.
A) భ్రమణకాలం
B) పరిభ్రమణకాలం
C) ఆత్మభ్రమణకాలం
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) పరిభ్రమణకాలం

66. ఒక గ్రహం తనచుట్టూ తాను ఒకసారి తిరగడానికి పట్టు కాలంను ….. అంటారు.
A) భ్రమణకాలం
B) పరిభ్రమణకాలం
C) ఆత్మభ్రమణకాలం
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) భ్రమణకాలం

67. ఏ అంతరిక్ష వస్తువైనా మరొక దానిచుట్టూ తిరుగుతూ ఉంటే దానిని …….. అంటాము.
A) గ్రహశకలం
B) ఉపగ్రహం
C) తోకచుక్క
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) ఉపగ్రహం

68. భూమికి గల సహజ ఉపగ్రహం
A) చంద్రయాన్-1
B) చంద్రయాన్-2
C) చంద్రుడు
D) చంద్రయాన్-3
జవాబు:
C) చంద్రుడు

69. గ్రహాలలోకెల్లా భూమికి దగ్గరగా ఉన్న గ్రహం
A) బుధుడు
B) శుక్రుడు
C) బృహస్పతి
D) కుజుడు
జవాబు:
B) శుక్రుడు

70. ఈ క్రింది వాటిలో ఉపగ్రహాలు లేనిది
A) బుధుడు
B) శుక్రుడు
C) బృహస్పతి
D) కుజుడు
జవాబు:
B) శుక్రుడు

71. సౌరకుటుంబంలోని గ్రహాలలోకెల్లా జీవం కల్గిన గ్రహం
A) బుధుడు
B) శుక్రుడు
C) భూమి
D) కుజుడు
జవాబు:
C) భూమి

72. అంతరిక్షం నుండి చూచినపుడు భూమి నీలి – ఆకుపచ్చ రంగులో కన్నించుటకు గల కారణము
A) కాంతి వక్రీభవనం
B) కాంతి పరావర్తనం
C) అయస్కాంత ప్రభావం
D) అన్నియూ
జవాబు:
A) కాంతి వక్రీభవనం

73. గ్రహాలలోకెల్లా ఎరుపు రంగులో ఉండు గ్రహం
A) కుజగ్రహం
B) బుధగ్రహం
C) శుక్రగ్రహం
D) బృహస్పతి
జవాబు:
A) కుజగ్రహం

74. గురుగ్రహ పరిమాణం భూమి పరిమాణంకు ……. రెట్లు.
A) 1200
B) 1300
C) 1400
D) 1500
జవాబు:
B) 1300

75. గురుగ్రహ ద్రవ్యరాశి భూ ద్రవ్యరాశికి ……. రెట్లు.
A) 300
B) 350
C) 318
D) 250
జవాబు:
C) 318

76. ఈ క్రింది గ్రహాలలో పసుపు వర్ణంలో ఉండు గ్రహం
A) గురుడు
B) భూమి
C) శని
D) నెప్ట్యూన్
జవాబు:
C) శని

77. ఈ క్రింది వాటిలో అంతర గ్రహాలకు చెందనిది
A) భూమి
B) బుధుడు
C) శని
D) శుక్రుడు
జవాబు:
C) శని

78. ఈ క్రింది వాటిలో బాహ్య గ్రహాలకు చెందనిది
A) గురుడు
B) శని
C) కుజుడు
D) యురేనస్
జవాబు:
C) కుజుడు

79. ఈ క్రింది వాటిలో అధిక ఉపగ్రహాలు గలవి
A) అంతర గ్రహాలు
B) బాహ్య గ్రహాలు
C) సూర్యుడు
D) చెప్పలేము
జవాబు:
B) బాహ్య గ్రహాలు

80. ఈ క్రింది వాటిలో చుట్టూ వలయాలను కల్గి ఉన్నవి
A) అంతర గ్రహాలు
B) బాహ్య గ్రహాలు
C) సూర్యుడు
D) చెప్పలేము
జవాబు:
B) బాహ్య గ్రహాలు

81. క్రింది గ్రహాలలో సౌరకుటుంబం నుండి తొలగించబడిన గ్రహం
A) గురుడు
B) యురేనస్
C) నెప్ట్యూన్
D) ప్లూటో
జవాబు:
D) ప్లూటో

82. క్రింది పటంలో చూపబడిన సౌర వస్తువులు

A) ఆస్టరాయిడ్లు
B) తోకచుక్కలు
C) ఉల్కలు
D) ఉల్కాపాతాలు
జవాబు:
A) ఆస్టరాయిడ్లు

83. క్రింది వాటిలో సూర్యుని చుట్టూ అతి దీర్ఘవృత్త కక్ష్యలలో పరిభ్రమించేవి
A) ఆస్టరాయిడ్లు
B) తోకచుక్కలు
C) ఉల్కలు
D) ఉల్కాపాతాలు
జవాబు:
B) తోకచుక్కలు

84. భారతదేశం మొదటిసారిగా ప్రయోగించిన ఉపగ్రహం
A) INSAT
B) IRS
C) ఆర్యభట్ట
D) EDUSAT
జవాబు:
C) ఆర్యభట్ట

85. సూర్యుని వ్యాసము కి.మీలలో
A) 13, 92,000
B) 12,756
C) 14, 92,000
D) 13,90,000
జవాబు:
A) 13, 92,000

86. i) భూమి యొక్క నీడ చంద్రునిపై పడిన పౌర్ణమి రోజు చంద్ర గ్రహణం ఏర్పడుతుంది.
ii) చంద్రుని నీడ భూమిపై పడిన పౌర్ణమి రోజున సూర్యగ్రహణం ఏర్పడుతుంది.
A) (i) మాత్రమే సత్యం
B) (ii) మాత్రమే సత్యం
C) (i), (ii) లు రెండు సత్యమే
D) (i), (ii) లు రెండు అసత్యమే
జవాబు:
A) (i) మాత్రమే సత్యం

87. చంద్రునిపై పరిశోధనలకుగాను చంద్రయాన్-1 అనే ఉపగ్రహాన్ని ప్రయోగించిన దేశం
A) జపాన్
B) భారత్
C) రష్యా
D) ఇంగ్లాండ్
జవాబు:
B) భారత్

88. “బుధునిపై జీవరాశి లేదు” ఇందుకు గల కారణాలు గుర్తించండి.
A) ఎక్కువ వేడి ఉండటం.
B) భూభాగం లేకుండా అంతా నీరు ఉండుట.
C) ఉపగ్రహాలు లేకపోవడం.
D) పూర్తిగా మంచుతో కప్పబడి ఉండుట.
జవాబు:
A) ఎక్కువ వేడి ఉండటం.

89. గ్రూప్-Aలోని గ్రహాలను, గ్రూప్-Bలోని ప్రత్యేకతలతో జతపరచండి.
గ్రూప్-A గ్రూప్-B
P) అంగారకుడు X) అతి పెద్ద గ్రహం
Q) శుక్రుడు Y) అరుణ గ్రహం
R) బృహస్పతి Z) వేగుచుక్క
A) P-Y, Q-X, R-Z
B) P-Y, Q-Z, R-X
C) P-2, Q-X, R-Y
D) P-2, Q-Y, R-X
జవాబు:
B) P-Y, Q-Z, R-X

90. భూమి కొంత వంగి చలించడం వలన కలిగే ప్రభావం
A) తుపానులు
B) రాత్రి పగలు
C) ఋతువులు
D) గ్రహణాలు
జవాబు:
C) ఋతువులు

91. భూమి, అంగారకుడికి మధ్య ఒక కొత్త గ్రహాన్ని కనుగొంటే దాని యొక్క పరిభ్రమణ కాలం
A) అంగారకుడి పరిభ్రమణ కాలం కన్నా తక్కువ.
B) అంగారకుడి పరిభ్రమణ కాలం కన్నా ఎక్కువ.
C) అంగారకుడి పరిభ్రమణ కాలానికి సమానం.
D) భూమి యొక్క పరిభ్రమణ కాలం కన్నా తక్కువ.
జవాబు:
A) అంగారకుడి పరిభ్రమణ కాలం కన్నా తక్కువ.

92. భూమిపై నుండి చూసినపుడు సూర్యుడు తూర్పు నుండి పడమర వైపు కదిలినట్లు అనిపిస్తాడు. దీని అర్థం భూమి ఏ దిశ నుండి ఏ దిశకు తిరుగుతుంది.
A) తూర్పు నుండి పడమరకు
B) పడమర నుండి తూర్పుకు
C) ఉత్తరం నుండి దక్షిణానికి
D) దక్షిణం నుండి ఉత్తరానికి
జవాబు:
B) పడమర నుండి తూర్పుకు

93. అంతరిక్ష నౌకలకు అమర్చే “హీట్ షీల్డ్” యొక్క క్రింది ఏ ఉపయోగాన్ని నీవు అభినందిస్తావు?
A) హీట్ షీల్డ్ అంతరిక్ష నౌకను ఆకర్షనీయంగా చేసుంది.
B) హీట్ షీల్డ్ అంతరిక్షనౌకను తేలికగా చేస్తుంది.
C) హీట్ షీల్డ్ అంతరిక్షనౌకను వేగాన్ని తగ్గిస్తుంది.
D) హీట్ షీల్డ్ ఘర్షణ వలన జనించే ఉష్ణాన్ని నిరోధిస్తుంది.
జవాబు:
D) హీట్ షీల్డ్ ఘర్షణ వలన జనించే ఉష్ణాన్ని నిరోధిస్తుంది.

II. జతపరచుము

1)

జవాబు:

2)

జవాబు:

3)

జవాబు:

మీకు తెలుసా?

మన రాష్ట్రంలోని తూర్పు గోదావరి జిల్లాలో గల ‘అన్నవరం’లోని సత్యన్నారాయణ స్వామి ఆలయ ప్రాంగణంలో నీడ గడియారం తయారు చేయబడి ఉంది.

2008 అక్టోబర్ 22న మన దేశం చంద్రుని గురించి అనేక విషయాలు తెలుసుకునేందుకు చంద్రయాన్ – 1 (చంద్రునికి ఉపగ్రహం)ను ప్రయోగించింది.

చంద్రయాన్-1 యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశాలు :

1. చంద్రునిపై నీటి జాడను వెదకడం
2. చంద్రునిపై పదార్థ మూలకాలను తెలుసుకోవడం
3. హీలియం -3ను వెదకడం
4. చంద్రుని యొక్క త్రిమితీయ ‘అట్లాస్’ను తయారు చేయడం.
5. ‘సౌరవ్యవస్థ’ ఆవిర్భావానికి సంబంధించిన ఆధారాలను వెదకడం.

చంద్రయాన్-1ను ప్రయోగించడం ద్వారా చంద్రునికి ఉపగ్రహాలను పంపిన 6 దేశాలలో ఒకటిగా మన దేశం అవతరించింది. చంద్రయాన్-1 చంద్రునిపై ఏయే విషయాలు కనుగొందో వార్తాపత్రికలు, ఇంటర్నెట్ లో వెదికి తెలుసుకోండి.

2006 ఆగస్టు 25 నాటి వరకు మన సౌర కుటుంబంలో గ్రహాలు 9 అని చెప్పుకునే వాళ్లం. అప్పటి 9వ గ్రహం ‘ఫ్లూటో’. అంతర్జాతీయ అంతరిక్ష సమాఖ్య (International Astronomical Union) 26వ జనరల్ అసెంబ్లీలో ప్లూటోను గ్రహం కాదు అని నిర్ణయించడం జరిగింది. ఎందుకనగా ఫ్లూటో “క్లియర్డ్ ద నైబర్‌హుడ్” (తోటి గ్రహాల కక్ష్యలకు ఆటంకం కలిగించరాదు) అన్న నియమాన్ని ఉల్లంఘిస్తున్నది. ఇది కొన్ని కొన్ని సందర్భాలలో నెప్ట్యూన్ కక్ష్యలోకి ప్రవేశిస్తున్నది.

These AP 7th Class Hindi Important Questions 4th Lesson हम नन्हें बच्चे will help students prepare well for the exams.

AP Board 7th Class Hindi 4th Lesson Important Questions and Answers हम नन्हें बच्चे

व्याकरण कार्य

सूचना के अनुसार उत्तर लिखिए।

1. रेखांकित शब्दों के पर्यायवाची शब्द लिखिए।

1. हम अपना कर्तव्य निभा रहे हैं।
उत्तर:
विधि

2. हम नन्हें बच्चे हैं।
उत्तर:
बालक

3. हम उमर के कच्चे हैं।
उत्तर:
उम्र/आयु

4. हम अपना पथ कभी न छोंडेगे।
उत्तर:
मार्ग/रास्ता

5. वह भय से चिल्ला रहा है।
उत्तर:
डर

2. रेखांकित शब्दों के विलोम शब्द लिखिए।

1. जननी की जय गाएँगे।
उत्तर:
अपजय

2. जवान हिम्मत वाला है।
उत्तर:
डरपोक

3. हम भय से कभी न डोलेंगे।
उत्तर:
निर्भय

4. हम धैर्य से रहते हैं।
उत्तर:
अधैर्य

5. हम कम उम्र के हैं।
उत्तर:
ज्यादा/बहुत

3. रेखांकित शब्दों के अर्थ अपनी मात्रुभाषा में लिखिए।

1. वह वीर जवान है।
उत्तर:
సైనికుడు

2. हम अपना प्रण कभी न तोडेंगे।
उत्तर:
శపధం

3. वे भारत की ध्वजा फहराते हैं।
उत्तर:
జెండా

4. बच्चे उमर के कच्चे हैं।
उत्तर:
వయస్సు

5. बच्चे बडे हिम्मत वाले हैं।
उत्तर:
ధైర్యము

4. नीचे दिये गये शब्दों को वाक्यों में प्रयोग कीजिए।

1. हिम्मत : हिम्मत से रहना चाहिए।
2. प्रण : देश की रक्षा का प्रण निभाना चाहिए।
3. नन्हा : वह नन्हा बच्चा है।
4. ध्वजा : भारत की ध्वजा तिरंगा है।
5. ताकत : आज मुझ में ताकत नहीं।

5. अंकों को अक्षरों में लिखिए।

1. पैंतीस = 35
2. साढ़े बारह = 12½
3. उन्नासी = 79
4. निन्यानवे = 99

6. अशुद्ध वर्तनीवाले कोष्ठक में ‘×’ लगाइए।

1. अ) भय ( ) आ) बेंट ( ) इ) ताकत ( ) ई) भारत ( )
उत्तर:
आ) ×

2. अ) द्वजा ( ) आ) प्रजा ( ) इ) अपना ( ) ई) छोड ( )
उत्तर:
अ) ×

3. अ) जननी ( ) आ) चड ( ) इ) कभी ( ) ई) उमर ( )
उत्तर:
आ) ×

4. अ) सच्चा ( ) आ) जय ( ) इ) परण ( ) ई) पथ ( )
उत्तर:
इ) ×

5. अ) दुन ( ) आ) कच्चा ( ) इ) ताकत ( ) ई) भेंट ( )
उत्तर:
अ) ×

7. अंक्षरों में लिखिए।

1. 75 = पचहत्तर
2. 67 = सडसठ
3. 52 = बावन
4. 73 = तिहत्तर
5. 81 : – इक्यासी
6. 90 – नब्बे

8. सही कारक चिह्नों से ख़ाली जगहें भरिए।

1. हम उमर ……. कच्चे हैं।
उत्तर:
के

2. जननी ……. जय गायेंगे।
उत्तर:
की

3. हम हिम्मत …… नाता जोडेंगे।
उत्तर:
से

4. हम हिमगिरि …….. चढ़ जाएँगे।
उत्तर:
पर

5. भारत ….. ध्वजा फहराएँगे।
उत्तर:
की

9. सही क्रिया शब्दों से खाली जगहें भरिए।

1. हम जननी की जय-जय ……….। (खायेंगे/गाएँगे)
उत्तर:
गाएँगे

2. हम ध्वजा ………..। (पकडेंगे/फहराएँगे)
उत्तर:
फहराएँगे

3. अपना प्रण कभी न ……….। (तोडेंगे/जोडेंगे)
उत्तर:
तोडेंगे

4. हिम्मत से हम नाता ………..। (तोडेंगे/जोडेंगे)
उत्तर:
जोडेंगे

5. हम हिमगिरि पर चढ़ ………..। (तोलेंगे/जाएँगे)
उत्तर:
जाएँगे

10. रेखांकित शब्दों की वर्तनी शुद्ध कीजिए।

1. अपना सिर ………. चढ़ाएँगे।
उत्तर:
भेंट

2. हिम्मत से …… जोडेंगे।
उत्तर:
नाता

3. ….. की ध्वजा फहराएँगे।
उत्तर:
भारत

4. हम……. से कभी न डोंलेगे।
उत्तर:
भय

5. अपनी ……… को तोलेंगे।
उत्तर:
ताकत

11. रेखांकित शब्दों के लिंग बदलकर वाक्य फिर से लिखिए।

1. वह एक राजा है।
उत्तर:
वह एक रानी है।

2. नव युवकों में उल्लास भर जाता है।
उत्तर:
नव युवतियों में उल्लास भर जाता है।

3. वह एक बूढा है।
उत्तर:
वह एक बूढ़ी है।

4. देव हमें वर देता है।
उत्तर:
देवी हमें वर देती है।

5. लडका स्कूल जा रहा है।
उत्तर:
लडकी स्कूल जा रही है।

12. रेखांकित शब्दों के वचन बदलकर वाक्य फिर से लिखिए।

1. जग में प्यारा देश होता है।
उत्तर:
जग में प्यारे देश होते हैं।

2. मेरी आँख दुःख रही है।
उत्तर:
मेरी आँखें दुःख रही हैं।

3. ऊँचा शिखर यहाँ मौजूद है।
उत्तर:
ऊँचे शिखर यहाँ मौजूद हैं।

4. भारत में फसल पैदा होती है।
उत्तर:
भारत में फसलें पैदा होती हैं।

13. सर्वनाम शब्दों को पहचानकर लिखिए।

1. यह चित्र किसका है?
उत्तर:
यह

2. अपना प्रण कभी न तोडेंगे।
उत्तर:
अपना

3. हम नन्हें बच्चे हैं।
उत्तर:
हम

4. मैं कल दिल्ली जाऊँगा।
उत्तर:
मैं

5. वह गेंद खेलता है।
उत्तर:
वह

14. उचित शब्दों से खाली जगह भरिए।

1. बच्चे अपनी …… को तोलेंगे। (ताकत/प्रण)
उत्तर:
ताकत

2. बच्चे अपना ………. कभी न छोड़ेंगे। (पद/पथ)
उत्तर:
पथ

3. हम जननी की …….. बोलेंगे। (जय-जय/ध्वजा)
उत्तर:
जय-जय

4. बच्चे उमर के ………… हैं। (खट्टे कच्चे)
उत्तर:
कच्चे

5. वह अपना सिर …..चढ़ाता है। (बेंत/भेंट)
उत्तर:
भेंट

पठित – पद्यांश

निम्न लिखित पद्यांश पढ़कर दिये गये प्रश्नों के उत्तर एक वाक्य में दीजिए।

1. हम नन्हें – नन्हें बच्चे हैं,
नादान, उमर के कच्चे हैं,
पर अपनी धुन के सच्चे हैं।
जननी की जय-जय गाएँगे,
भारत की ध्वजा फहराएँगे।
प्रश्न :
1. बच्चे कैसे हैं?
उत्तर:
बच्चे नन्हें – नन्हें, नादान, उमर के कच्चे हैं।

2. बच्चे अपनी धुन के लिए कैसे हैं?
उत्तर:
बच्चे अपनी धुन के लिए सच्चे हैं।

3. बच्चे किसकी जय-जय गाएँगे?
उत्तर:
बच्चे जननी की जय – जय गाएँगे।

4. बच्चे किसे फहराएँगे?
उत्तर:
बच्चे भारत की ध्वजा फहरायेंगे।

5. उपर्युक्त पद्यांश किस पाठ से दिया गया है?
उत्तर:
उपर्युक्त पद्यांश ‘हम नन्हें बच्चे’ पाठ से दिया गया है।

II. अपना पथ कभी न छोडेंगे,
अपना प्रण कभी न तोड़ेंगे,
हिम्मत से नाता जोड़ेंगे,
हम हिमगिरि पर चढ़ जाएँगे,
भारत की ध्वजा फहराएँगे।
प्रश्न :
1. बच्चे किसे कभी भी न तोडेंगे?
उत्तर:
बच्चे अपने प्रण को कभी भी न तोडेंगे।

2. बच्चे कभी भी किसे न छोडेंगे?
उत्तर:
बच्चे कभी भी अपना पथ न छोडेंगे।

3. बच्चे किस पर चढ़ जाएँगे?
उत्तर:
बच्चे हिमगिरि पर चढ़ जाएँगे।

4. बच्चे किससे नाता जोडेंगे?
उत्तर:
बच्चे हिम्मत से नाता जोड़ेंगे।

5. “प्रण’ शब्द का अर्थ क्या है?
उत्तर:
‘प्रण’ शब्द का अर्थ है “वादा/प्रतिज्ञा”।

III. हम भय से कभी न डोलेंगे,
अपनी ताकत को तोलेंगे,
जननी की जय – जय बोलेंगे।
अपना सिर भेंट चढ़ाएँगे,
भारत की ध्वजा फहराएँगे।
प्रश्न :
1. बच्च किमी जय – जय बोलेंगे?
उत्तर:
बच्चे जननी की जय – जय बोलेंगे।

2. बच्चे किसे तोलेंगे?
उत्तर:
बच्चे अपनी ताकत को तोलेंगे।

3. बच्चे किसे भेंट चढ़ाएँगे? ज.
उत्तर:
बच्चे अपने सिर को भेंट चढ़ाएँगे।

4. “ताकत’ शब्द का अर्थ क्या है?
उत्तर:
ताकत शब्द का अर्थ है ‘शक्ति’।

5. बच्चे कभी किससे न डोलेंगे?
उत्तर:
बच्चे भय से कभी न डोलेंगे।

अपठित – पद्यांश

निम्न लिखित पद्यांश पढ़कर दिये गये प्रश्नों के उत्तर विकल्पों में से चुनकर लिखिए।

I. सामने से हठ अधिक न बोल
द्विजिह्व रस में विष मत घोल।
उडाता है तू घर में कीच
नीच ही होते हैं बस कीच।
प्रश्न :
1. कहाँ से हठना है?
A) नीचे से
B) सामने से
C) पीछे से
D) ऊपर से
उत्तर:
B) सामने से

2. कैसे बोल न बोलना है?
A) अधिक
B) कुछ
C) बुरे
D) मीठे
उत्तर:
A) अधिक

3. द्विजिहवा रस में किसे मत घोलना है?
A) पानी को
B) अमृत को
C) विष को
D) रस को
उत्तर:
C) विष को

4. नीच कैसे होते हैं?
A) अच्छे
B) विद्वान
C) कीच
D) नीच
उत्तर:
C) कीच

5. विष शब्द का पर्याय लिखिए।
A) ज़हर
B) अमृत
C) पीयुष
D) रस
उत्तर:
A) ज़हर

II. चित्रा ने अर्जुन को पाया।
शिव से मिली भवानी थी।
बुंदेले हरबोलों के मुँह
हमने सुनी कहानी थी॥
प्रश्न :
1. चित्रा ने किसे पाया?
A) शिव को
B) अर्जुन को
C) भवानी को
D) हरबोलों को
उत्तर:
B) अर्जुन को

2. भवानी किससे मिली थी?
A) शिव से
B) अर्जुन से
C) चित्रा से
D) राम से
उत्तर:
A) शिव से

3. हम ने कहानी किनके मुँह से सुनी?
A) हरबोलों के
B) चित्रा के
C) अर्जुन के
D) शिव के
उत्तर:
A) हरबोलों के

4. कहानी शब्द का वचन बदलिए।
A) कहानी
B) कहानियाँ
C) कहानियाँ
D) कहानिएँ
उत्तर:
B) कहानियाँ

5. कहानी शब्द का पर्यायवाची शब्द
A) नाटक
B) कथा
C) कथन
D) एकांकी
उत्तर:
B) कथा

III. फूल – फूल के कानों में तुम
जा – जाकर क्या कहती हो?
इतनी बात बता दो हमको
पास नहीं क्यों आती हो?
पास नहीं क्यों आती, तितली
दूर – दूर क्यों रहती हो?
फूल – फूल का रस लेती हो,
हम से क्यों शरमाती हो?
प्रश्न :
1. हमारे पास क्या नहीं आती?
A) तितली
B) फूल
C) कली
D) पेड
उत्तर:
A) तितली

2. फूल – फूल के कानों में जा – जाकर कौन कुछ कहती है?
A) भौरा
B) मक्खी
C) तितली
D) मच्छर
उत्तर:
C) तितली

3. फूल – फूल का रस लेनेवाली क्या है?
A) बर्फ़
B) चाँद
C) पेड
D) तितली
उत्तर:
D) तितली

4. हम से कौन शरमाती है?
A) फूल
B) पेड
C) तितली
D) पुष्प
उत्तर:
C) तितली

5. फूल शब्द का पर्याय लिखिए।
A) पुष्प
B) अंजलि
C) जल
D) वारि
उत्तर:
A) पुष्प

IV. युग – युग तक चलती रहे कठोर कहानी
रघु कुल में भी थी एक अभागिन रानी।
निज जन्म – जन्म से सुने जीव यह मेरा
धिक्कार ! उसे था महा स्वार्थ ने घेरा॥
प्रश्न :
1. युग-युग तक कैसी कहानी चलती रही?
A) सरल
B) कठोर
C) मधुर
D) विवेक
उत्तर:
B) कठोर

2. एक अभागिन रानी किस कुल में भी थी?
A) रघु कुल
B) सूर्य कुल
C) चंद्र कुल
D) राणा कुल
उत्तर:
A) रघु कुल

3. कहानी कब तक चलती रहे?
A) युग – युग तक
B) युगांत तक
C) प्रलय तक
D) कल तक
उत्तर:
A) युग – युग तक

4. जन्म शब्द का विलोम शब्द क्या है?
A) जनन
B) संस्कार
C) मृत्यु
D) आविष्कार
उत्तर:
C) मृत्यु

5. इस पद्य में किस कुल का प्रस्ताव आया?
A) रघु कुल
B) चंद्र कुल
C) सूर्य कुल
D) रवि कुल
उत्तर:
A) रघु कुल

V. चरण – कमल बंदी हरि राई।
जाकी कृपा पंगु गिरि लंघे, अंधे को सब कुछ दरसाई॥
बहिरौ सुनै मूक पनिबोले, रंक चलै सिर छत्र धराई।
सूरदास स्वामी करुणामय, बार – बार बन्दौ तेहि पाई॥
प्रश्न :
1. कमल जैसा चरण वाला कौन है?
A) ब्रह्मा
B) शिव
C) हरि
D) कोई नहीं
उत्तर:
C) हरि

2. सूरदास का स्वामी ऐसा है
A) कठोर
B) निष्ठुर
C) निर्दयी
D) करुणामय
उत्तर:
D) करुणामय

3. जाकी कृपा ………….. गिरि लंधै।
A) अंधा
B) पंगु
C) रंक
D) बहिरो
उत्तर:
B) पंगु

4. भगवान कृष्ण की कृपा से मूक क्या कर सकता है?
A) बोल
B) सुन
C) देख
D) चढ़
उत्तर:
A) बोल

5. “बंदौ” शब्द का अर्थ क्या है?
A) स्मरण
B) वंदन
C) भजन
D) कीर्तन
उत्तर:
B) वंदन

VI. बचो अर्चना से, फूल माला से,
अंधी अनुशंसा की हाला से, .
बचो वंदना की वंचना से, आत्म रति से,
चलो आत्म पोषण से, आत्म की क्षति से।
प्रश्न :
1. हमें किससे बचना है?
A) साँप से
B) सिहं से
C) बाघ से
D) अर्चना से
उत्तर:
D) अर्चना से

2. हमें इसकी वंचना से बचना है
A) हाला की
B) वंदना की
C) अंधी की
D) फूलमाला की
उत्तर:
B) वंदना की

3. हमें किस पोषण से चलना है?
A) आत्म
B) शरीर
C) हृदय
D) मन
उत्तर:
A) आत्म

4. अंधी अनुशंसा की हाला से हमें क्या करना चाहिए?
A) बचना
B) भागना
C) फ़सना
D) फैलना
उत्तर:
A) बचना

5. हमें इससे भी बचना चाहिए
A) शिक्षा से
B) दंड से
C) आत्मरति से
D) इन सबसे
उत्तर:
C) आत्मरति से

बहुविकल्पीय प्रश्न

निम्न लिखित प्रश्नों के सही उत्तर विकल्पों से चुनकर कोष्ठक में लिखिए।

1. “प्रण” शब्द का पर्यायवाची शब्द पहचानिए।
A) प्रतिज्ञा
B) अवज्ञा
C) संज्ञा
D) सुविधा
उत्तर:
A) प्रतिज्ञा

2. बच्चे हिम्मत से नाता जोडेंगे। (रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।)
A) डर
B) धैर्य
C) विजय
D) अपजय
उत्तर:
A) डर

3. अपना पथ कभी न छोडेंगे। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानकर लिखिए।)
A) छाया
B) काया
C) रास्ता
D) झंडा
उत्तर:
C) रास्ता

4. बच्चे भारत की ध्वजा …….. । (उचित क्रिया शब्द से रिक्त स्थान भरिए।)
A) गाएँगे
B) फहराएँगे
C) छोडेंगे
D) तोलेंगे
उत्तर:
B) फहराएँगे

5. अशुद्ध वर्तनी वाला शब्द पहचानिए।
A) कभी
B) चोटेंगे
C) धुन
D) हिम्मत
उत्तर:
B) चोटेंगे

6. शुद्ध वर्तनी वाला शब्द पहचानिए।
A) दवज
B) प्रण
C) दुन
D) बेंट
उत्तर:
B) प्रण

7. 66 – इसे अक्षरों में पहचानिए।
A) बावन
B) पचास
C) पच्चीस
D) छियासठ
उत्तर:
D) छियासठ

8. अडतालीस – इसे अंकों में पहचानिए।
A) 68
B) 48
C) 58
D) 78
उत्तर:
B) 48

9. सोहनलाल द्विवेदी “हम नन्हें-नन्हें बच्चे हैं” कविता पाठ के कवि हैं। (रेखांकित शब्द का लिंग बदलकर लिखिए।)
A) कविता
B) कविनी
C) कवयित्री
D) लेखक
उत्तर:
C) कवयित्री

10. हम नन्हें-नन्हें बच्चे हैं। (रेखांकित शब्द का स्त्री लिंग रूप पहचानिए।)
A) बच्चियाँ
B) स्त्री
C) लडकी
D) पुरुष
उत्तर:
A) बच्चियाँ

11. बच्चा पाठ पढता है। (रेखांकित शब्द का बहवचन रूप पहचानिए।)
A) बच्ची
B) बच्चे
C) स्त्री
D) लडकी
उत्तर:
B) बच्चे

12. सही क्रम वाला वाक्य पहचानिए।
A) हम जोडेंगे नाता से हिम्मत
B) हिमाल जोडेंगे नाता से हम
C) हम हिम्मत से नाता जोडेंगे।
D) हम जोडेंगे हिम्मत नाता से
उत्तर:
C) हम हिम्मत से नाता जोडेंगे।

13. भारत की ध्वजा फहरायेंगे। (व्याकरण की दृष्टि से रेखांकित शब्द क्या है?)
A) सर्वनाम
B) क्रिया
C) विशेषण
D) संज्ञा
उत्तर:
D) संज्ञा

14. जननी … जय – जय गायेंगे। (उचित कारक चिहन से रिक्त स्थान भरिए।)
A) की
B) का
C) के
D) को
उत्तर:
A) की

15. शुद्ध बाक्य पहचानिए।
A) मैं खाता है।
B) वह जाता है।
C) राम आते हो।
D) मैं काम करता हो।
उत्तर:
B) वह जाता है।

16. आप अंदर आइए। (भाषा की दृष्टि से रेखांकित शब्द क्या है?)
A) क्रिया
B) विशेषण
C) संज्ञा
D) सर्वनाम
उत्तर:
D) सर्वनाम

17. वह लाल कलम से लिखता है। (वाक्य में विशेषण शब्द को पहचानिए।)
A) वह
B) लाल
C) कलम
D) लिखता
उत्तर:
B) लाल

18. शेर जंगल का राजा है। (यह वाक्य किस काल में है?
A) भूत
B) वर्तमान
C) भविष्यत
D) कलि काल
उत्तर:
B) वर्तमान

19. बच्चे अपनी ….. के कच्चे हैं। (उचित शब्द से रिक्त स्थान भरिए।)
A) उमर
B) नाता
C) धुन
D) भेंट
उत्तर:
A) उमर

20. सही क्रमवाला वाक्य पहचानिए।
A) फहरायेंगे ध्वजा वे भारत की
B) वे भारत की ध्वजा फहरायेंगे।
C) ध्वजा वे भारत फहरायेंगे की
D) की ध्वजा भारत फहरायेंगे वे
उत्तर:
B) वे भारत की ध्वजा फहरायेंगे।

21. हम छोटे बच्चे हैं। (काल पहचानिए।)
A) भक्ति काल
B) भूत काल
C) वर्तमान काल
D) भविष्यत काल
उत्तर:
C) वर्तमान काल

22. ‘रास्ता’ शब्द का बहुवचन रूप क्या है?
A) रास्ते
B) रास्तों
C) रास्ताइयाँ
D) रास्ता
उत्तर:
A) रास्ते

23. हम नादान बच्चे हैं। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) समझ
B) ना समझ
C) होशियार
D) मूर्ख
उत्तर:
B) ना समझ

24. हम भारत माता की जय गाते हैं। (इस वाक्य में क्रिया शब्द पहचानिए।)
A) हम
B) जय
C) गाते
D) भारत माँ
उत्तर:
C) गाते

25. अपनी धुन के सच्चे हैं। (सर्वनाम शब्द पहचानिए।)
A) अपनी
B) धुन
C) सच्चे
D) की
उत्तर:
A) अपनी

26. हम उमर के कच्चे हैं। (विशेषण शब्द पहचानकर लिखिए।)
A) हम
B) उमर
C) कच्चे
D) हैं
उत्तर:
C) कच्चे

27. भारत की ध्वजा फहराएंगे। (व्याकरण की दृष्टि से रेखांकित शब्द पहचानिए।)
A) सर्वनाम
B) संज्ञा
C) क्रिया
D) अव्यय
उत्तर:
B) संज्ञा

28. सही क्रम वाला वाक्य पहचानिए।
A) नन्हें बच्चे नन्हें हम हैं।
B) हम नन्हें – नन्हें बच्चे हैं।
C) बच्चे नन्हें हैं नन्हें हम।
D) हैं बच्चे नन्हें – नन्हें हम
उत्तर:
B) हम नन्हें – नन्हें बच्चे हैं।

29. हम झंडा फहराएँगे। (काल पहचानिए।)
A) भूत
B) भविष्यत
C) वर्तमान
D) भक्तिकाल
उत्तर:
D) भक्तिकाल

30. हम अपनी ताकत ……… तोलेंगे। (उचित कारक चिहन से रिक्त स्थान भरिए)
A) को
B) का
C) की
D) से
उत्तर:
A) को

31. सही वर्तनी वाला शब्द पहचानिए।
A) ध्वजा
B) बारत
C) भच्चे
D) ननहें
उत्तर:
A) ध्वजा

32. अशुद्ध वर्तनी वाला शब्द पहचानिए।
A) सच्चे
B) भय
C) बेंट
D) सिर
उत्तर:
C) बेंट

33. जननी की जय – जय बोलेंगे। (रेखांकित शब्द का पर्यायवाची शब्द पहचानिए।)
A) माता
B) पिता
C) बाप
D) अब्बा
उत्तर:
A) माता

34. बेमेल शब्द पहचानिए।
A) सोना
B) फसल
C) चाँदी
D) हीरे
उत्तर:
B) फसल

35. भारत एक विशाल देश है। (रेखांकित शब्द क्या है?)
A) संज्ञा
B) क्रिया
C) विशेषण
D) सर्वनाम
उत्तर:
C) विशेषण

36. ‘नदियाँ’ शब्द का एक वचन रूप पहचानिए।
A) नदी
B) नंदें
C) नदों
D) नदाएँ
उत्तर:
A) नदी

37. हम भय …… कभी न डोलेंगे। (उचित चिह्न से रिक्त स्थान भरिए)
A) को
B) से
C) के
D) की
उत्तर:
B) से

38. हम अच्छे रास्ते ……. चलते हैं। (उचित कारक चिहन से रिक्त स्थान भरिए।)
A) से
B) पर
C) को
D) की
उत्तर:
B) पर

39. 27 – इसे हिंदी अक्षरों में पहचानिए।
A) सत्ताईस
B) बाईस
C) तैंतीस
D) चौंतीस
उत्तर:
A) सत्ताईस

40. इकसठ – इसे हिंदी अक्षरों में पहचानिए।
A) 51
B) 61
C) 71
D) 81
उत्तर:
B) 61

These AP 8th Class Physical Science Important Questions 10th Lesson సమతలాల వద్ద కాంతి పరావర్తనం will help students prepare well for the exams.

AP Board 8th Class Physical Science 10th Lesson Important Questions and Answers సమతలాల వద్ద కాంతి పరావర్తనం

8th Class Physics 10th Lesson సమతలాల వద్ద కాంతి పరావర్తనం 1 Mark Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
నీడలు ఏర్పడుటకు అవసరమైనవి ఏవి?
జవాబు:
నీడలు ఏర్పడడానికి ఒక కాంతి జనకం, అపారదర్శక పదార్థం మరియు తెర కావాలి.

ప్రశ్న 2.
ఫెర్మాట్ నియమమును రాయుము.
జవాబు:
కాంతి ఎల్లప్పుడు తక్కువ సమయం పట్టే మార్గమునే అనుసరిస్తుంది.

ప్రశ్న 3.
కాంతి 1వ పరావర్తన సూత్రాన్ని రాయుము.
జవాబు:
కాంతి ఏదేని ఉపరితలంపై పడి పరావర్తనం చెందినప్పుడు పతన కోణం, పరావర్తన కోణం సమానంగా ఉంటాయి.

ప్రశ్న 4.
కాంతి 2వ పరావర్తన సూత్రాన్ని రాయుము.
జవాబు:
పతన కిరణం, పతన బిందువు వద్ద తలానికి గీసిన లంబం మరియు పరావర్తన కిరణం ఒకే తలంలో ఉంటాయి.

ప్రశ్న 5.
పరావర్తన తలం అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
పతన కిరణం, పరావర్తన కిరణం మరియు లంబం ఉన్నటువంటి తలాన్ని “పరావర్తన తలం” అంటాము.

ప్రశ్న 6.
సమతల దర్పణంలో ఏర్పడు ప్రతిబింబ లక్షణాలు ఏవి?
జవాబు:
సమతల దర్పణంతో ఏర్పడ్డ ప్రతిబింబపు పరిమాణం, దూరం, పార్శ్వ విలోమం మొదలగు లక్షణాలను కలిగి ఉంటుంది.

ప్రశ్న 7.
పార్శ్వ విలోమం అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
సమతల దర్పణంలో ఏర్పడు ప్రతిబింబం అనునది వస్తు కుడి, ఎడమలు తారుమారు కావడం వలన ఏర్పడుతుంది. ఈ లక్షణాన్ని పార్శ్వ విలోమం అంటారు.

ప్రశ్న 8.
సెలూన్లలో వాడు దర్పణాలేవి?
జవాబు:
సెలూన్లలో సమతల దర్పణాలు వాడతారు.

ప్రశ్న 9.
సమతల దర్పణపు ఆవర్ధనం ఎంత?
జవాబు:
ప్రతిబింబ పరిమాణము = వస్తు పరిమాణము. కావున ఆవర్ధనం విలువ 1.

ప్రశ్న 10.
ఆవర్ధనం ఎల్లప్పుడూ ఒకే విధంగా ఉండు దర్పణం పేరేమిటి?
జవాబు:
సమతల దర్పణం.

ప్రశ్న 11.
క్షారశాలలో ఏ దర్పణాలు వాడుతారు?
జవాబు:
క్షారశాలలో సమతల దర్పణాలు వాడుతారు.

ప్రశ్న 12.
భవంతుల వెలుపలి భాగాలను అద్దాలతో అలంకరించడంపై మీ అభిప్రాయమేమిటి?
జవాబు:
భవంతులను అద్దాలతో అలంకరించటం వల్ల భవంతులలోనికి వెలుతురు బాగా వస్తుంది మరియు భవంతులు అందంగా కనబడుతాయి. కాని ఈ అద్దాలవల్ల కలిగే కాంతి పరావర్తనాలు రోడ్లపై ప్రయాణించేవారికి, పక్షులకు ఇబ్బందులు కలిగిస్తాయి.

ప్రశ్న 13.
నీడలు ఏర్పడడానికి కావలసిన కనీస పరిస్థితులు ఏవి?
జవాబు:
కాంతి, కాంతి నిరోధక పదార్థాలపై పడినపుడు వాటి వెనుకభాగంలో నీడలు ఏర్పడతాయి.

ప్రశ్న 14.
సమతల దర్పణం ఆవర్ధనం 1 అని ఇవ్వబడినది. దీని నుండి నీవు ఏమి గ్రహించావు?
జవాబు:
ప్రతిబింబ పరిమాణం వస్తు పరిమాణంతో సమానం మరియు మిథ్యా ప్రతిబింబం.

ప్రశ్న 15.
ఫిన్ హోల్ కెమెరాలోని రంధ్రం పరిమాణాన్ని పెంచితే ఏర్పడు ప్రతిబింబాన్ని ఊహించి వ్రాయండి.
జవాబు:
ప్రతిబింబం మసక బారినట్లు ఏర్పడుతుంది.

ప్రశ్న 16.
కాంతి పరావర్తనం ఆధారంగా రూపొందిన పరికరాలను తెలుపండి.
జవాబు:
పెరిస్కోప్, కెలిడయోస్కోప్.

ప్రశ్న 17.
పతన బిందువు అనగా నేమి?
జవాబు:
దర్పణంపై కాంతి కిరణం పతనమయ్యే బిందువును ‘పతన బిందువు’ అంటారు.

8th Class Physics 10th Lesson సమతలాల వద్ద కాంతి పరావర్తనం 2 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
ఒక వస్తువును మీ కంటికి దగ్గరగా జరుపుతున్నపుడు, ఆ వస్తువు యొక్క ప్రతిబింబ పరిమాణం చిన్నదిగా అనిపిస్తుంది. ఎందుకు?
జవాబు:

1. ఒక వస్తువు యొక్క పరిమాణాన్ని మన కన్ను ఎలా అంచనా వేస్తుందో ప్రక్క పటం తెలియజేస్తుంది.
2. ‘O’ వద్ద ఉన్న వస్తువును 1, 2 అనే పరిశీలకులు చూస్తున్నారు.
3. 1వ స్థానంలో ఉన్న వ్యక్తికంటే 2వ స్థానంలో ఉన్న వ్యక్తికి ఆ వస్తువు చిన్నగా కనబడుతుంది. ఎందుకనగా వస్తువునుండి వచ్చే కాంతి కిరణాలు 1వ పరిశీలకుని కంటివద్ద చేసే కోణం కన్నా 2వ పరిశీలకుని కంటివద్ద చేసే కోణం తక్కువ. ఈ కోణమే వస్తువు పరిమాణాన్ని అంచనా వేయడంలో ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తుంది.

ప్రశ్న 2.
సమతల దర్పణం వల్ల ఏర్పడే ప్రతిబింబ లక్షణాలు ఏవి?
జవాబు:
సమతల దర్పణం వల్ల ఏర్పడే ప్రతిబింబ లక్షణాలు :

1. మిథ్యా ప్రతిబింబం
2. నిటారైన ప్రతిబింబం
3. పార్శ్వ విలోమానికి గురౌతుంది.
4. ప్రతిబింబ పరిమాణం, వస్తు పరిమాణానికి సమానం.
5. ప్రతిబింబ దూరం, వస్తుదూరానికి సమానం.

ప్రశ్న 3.
సమతల దర్పణం ఎప్పుడైనా నిజప్రతిబింబాన్ని ఏర్పరుస్తుందా?
జవాబు:
నిజ ప్రతిబింబం ఏర్పడాలంటే పరావర్తన కిరణాలు ఒక చోట కలవాలి. కాని సమతల దర్పణంలో ఇది సాధ్యం కాదు. కావున నిజ ప్రతిబింబం ఏర్పడదు.

ప్రశ్న 4.
సమతల దర్పణం (అద్దం)లో ఏర్పడు ప్రతిబింబ లక్షణాలను తెలుపండి.
జవాబు:

1. వస్తు పరిమాణం, ప్రతిబింబ పరిమాణం సమానం.
2. ప్రతిబింబం పార్శ్వ విలోమానికి గురి అవుతుంది.
3. వస్తుదూరం, ప్రతిబింబ దూరం సమానం.
4. ఇది నిటారుగా ఉండే మిథ్యా ప్రతిబింబం.

ప్రశ్న 5.
అద్దంలో పార్శ్వ విలోమాన్ని ఒక ఉదాహరణ ద్వారా వివరించండి.
జవాబు:
అద్దంలో మన కుడిచెవి ఎడమచెవిలాగా కనబడుతుంది. కారణం కుడిచెవి నుంచి బయలుదేరిన కాంతికిరణాలు అద్దంపై పడి పరావర్తనం చెంది మన కంటికి చేరుతాయి. అయితే ఆ పరావర్తన కిరణాలు అద్దం లోపల నుండి వస్తున్నట్లుగా మన మెదడు భావిస్తుంది. అందువలననే మన కుడిచెవి ప్రతిబింబం ఎడమచెవి లాగా కనిపిస్తుంది.

ప్రశ్న 6.
కొంతి పరావర్తనంలో లంబం ప్రాముఖ్యతను తెలుసుకొనుటకు ప్రశ్నలను తయారుచేయండి.
జవాబు:

1. పతన కోణం అనగానేమి?
2. పరావర్తనకోణం అనగానేమి?
3. పతనకోణం -30° అయితే లంబానికి, పరావర్తన కిరణానికి మధ్య కోణం ఎంత?
4. పతనకిరణం, పరావర్తన కిరణం మధ్యకోణం 80° అయితే పతనకోణం ఎంత?

ప్రశ్న 7.
కాంతి పరావర్తన సూత్రాలను సరిచూచుటకు ప్రయోగశాలలో కావలసిన వస్తువులను తెలుపండి.
జవాబు:
కావలసిన వస్తువులు : అద్దం, డ్రాయింగ్ బోర్డ్, తెల్లకాగితం, గుండు సూదులు, డ్రాయింగ్ బోర్డ్ క్లాంపులు, స్కేల్ మరియు పెన్సిల్.

ప్రశ్న 8.
ప్రక్క పటంను పరిశీలించి పతన, పరావర్తన కోణాల విలువలు రాయండి. వీటి ఆధారంగా పటం పూర్తి చేయండి.

జవాబు:

పతనకోణం (i) = 90 – 60 = 30
పరావర్తన కోణం (r) = 30°
[ … పతన కోణం = పరావర్తన కోణం]

ప్రశ్న 9.
సమతల దర్పణంలో ప్రతిబింబం ఏర్పడే విధానాన్ని తెలిపే పటం గీయండి.
జవాబు:

8th Class Physics 10th Lesson సమతలాల వద్ద కాంతి పరావర్తనం 4 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
లావణ్య. సమతల దర్పణంతో ఆడుతుంది. దానిలో తన ప్రతిబింబాన్ని చూసుకుంది.
a) ఆ ప్రతిబింబానికి గల కారణమేమిటి?
b) ఆ దర్పణాన్ని ఎండలో పెట్టింది. తరువాత ముట్టుకొన్న చాలా వేడిగా అనిపించింది. దానికి గల కారణమేమిటి?
c) ఎండలో ఉంచిన దర్పణానికి కొంత దూరంలో నిలబడి చూస్తే దర్పణం మెరవడాన్ని గమనించింది. దీనికి గల కారణమేమిటి?
జవాబు:
a) ప్రతిబింబం ఏర్పడుటకు కారణము కాంతి యొక్క పరావర్తన ధర్మమే.
b) దర్పణం వేడెక్కుటకు గల కారణము కాంతిశక్తి ఉష్ణశక్తిగా మారుటయే.
c) సమతల దర్పణంకు ఒక తలము కాంతి నిరోధక పూత ఉండుట వలన కాంతి పరావర్తన సూత్రాలను పాటించును.

దీని వలన దర్పణంకు కొంత దూరంలో ఉన్న వ్యక్తి చేస్తే దర్పణం మెరుయుటను గమనించగలము.

ప్రశ్న 2.
సమతల దర్పణంలో బిందురూప వస్తువు ఏర్పరచు ప్రతిబింబాన్ని విశ్లేషించుము.
జవాబు:

1. ‘O’ అనేది ఒక బిందురూప వస్తువు.
2. ‘O’ నుండి బయలుదేరిన కొన్ని కాంతికిరణాలు సమతల దర్పణంపై పడి పరావర్తనం చెందుతాయి.
3. మనం దర్పణంలోకి చూస్తున్నపుడు పరావర్తన కిరణాలన్నీ ‘I’ అనే బిందువు నుండి వస్తున్నట్లు కనిపిస్తాయి.
4. కావున I అనేది O యొక్క ప్రతిబింబం.
5. పటంలో దర్పణం నుండి వస్తువు ‘O’, ప్రతిబింబం (I) లకు గల,దూరాలను పరిశీలించుము.
6. ఈ దూరాలు రెండూ సమానమని గుర్తించవచ్చును.

8th Class Physics 10th Lesson సమతలాల వద్ద కాంతి పరావర్తనం 1 Mark Bits Questions and Answers

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు

I. సరియైన సమాధానమును గుర్తించండి.

1. ప్రక్కపటంలో ∠i, ∠r విలువలను కనుగొనుము. దూరాన్ని ఏమంటారు?

A) ∠i = 60°, ∠r = 60°
B) ∠i = 60°, ∠r = 30°
C) ∠i = 30°, ∠r = 60°
D) ∠i = 30°, ∠r = 30°
జవాబు:
D) ∠i = 30°, ∠r = 30°

2. కింది వాటిలో పరావర్తన తలంలో ఉండనిది.
A) పరావర్తనానికి కారణమైన ఉపరితలం
B) పతన కిరణం
C) పతన బిందువు వద్ద గీసిన లంబం
D) పరావర్తన కిరణం
జవాబు:
A) పరావర్తనానికి కారణమైన ఉపరితలం

3. పరావర్తన మొదటి నియమము నుండి క్రింది వానిలో సరైనది
A) ∠i = ∠r
B) ∠i > ∠r
C) ∠i < ∠r
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) ∠i = ∠r

4. కాంతి పరావర్తన నియమాలను తృప్తిపరచునవి
A) సమతల దర్పణాలే
B) కుంభాకార దర్పణాలే
C) పుటాకార దర్పణాలే
D) అన్ని పరావర్తన తలాలు
జవాబు:
D) అన్ని పరావర్తన తలాలు

5. దర్పణ ధృవానికి, దర్పణవక్రతా కేంద్రానికి మధ్య
A) నాభ్యంతరం
B) నాభి
C) వ్యాసం
D) వక్రతా వ్యాసార్ధం
జవాబు:
D) వక్రతా వ్యాసార్ధం

6. దర్పణ ధృవానికి, నాభికి మధ్య దూరాన్ని అంటారు.
A) నాభ్యంతరం
B) నాభి
C) వ్యాసం
D) వ్యాసార్ధం
జవాబు:
A) నాభ్యంతరం

7. నాభ్యంతరం మరియు వక్రతావ్యాసార్ధాల మధ్య సంబంధాన్ని ………. గా రాయవచ్చు.
A) f = R
B) R = 2f
C) f = 2R
D) F = R + 2
జవాబు:
B) R = 2f

8. పతన, పరావర్తన కోణాల మధ్య సంబంధాన్ని …. గా రాయవచ్చు.
A) i = r
B) i > r
C) i = r
D) i ≠ r
జవాబు:
A) i = r

9. కాంతి ఎల్లప్పుడు ప్రయాణకాలం తక్కువగా ఉండే మార్గాన్ని ఎన్నుకుంటుందని తెలియజేసిన శాస్త్రవేత్త
A) గెలీలియో
B) న్యూటన్
C) హైగెన్స్
D) ఫెర్మాట్
జవాబు:
D) ఫెర్మాట్

10. పతన కిరణం, పరావర్తన కిరణం మరియు లంబాలు కలిగి ఉన్న తలాన్ని ………. అంటారు.
A) పరావర్తన తలం
B) పతన తలం
C) లంబ తలం
D) దర్పణ తలం
జవాబు:
A) పరావర్తన తలం

11. ప్రతిబింబ కుడి, ఎడమలు తారుమారు కావడాన్ని ……….. అంటారు.
A) పరావర్తనం
B) పార్శ్వ విలోమం
C) వక్రీభవనం
D) కాంతి ప్రయాణించుట
జవాబు:
B) పార్శ్వ విలోమం

12. షేవింగ్ అద్దాలలో ………… దర్పణాలను వాడతారు.
A) కుంభాకార
B) పుటాకార
C) సమతల
D) పరావలయ
జవాబు:
B) పుటాకార

13. పతనకోణం = 30° అయిన పరావర్తన కోణం = ……
A) 45°
B) 30°
C) 90°
D) 20°
జవాబు:
B) 30°

14. స్పి ల్ కెమెరానందు ఏర్పడు ప్రతిబింబము …………. ఉండును.
A) నిజ ప్రతిబింబంగా
B) తలక్రిందులుగా
C) A మరియు B
D) ప్రతిబింబం ఏర్పడదు
జవాబు:
C) A మరియు B

15. క్రింది వాటిలో సరియైనది
A) పతనకోణం, వక్రీభవన కోణం లంబంతో కోణాన్ని ఏర్పరచవు.
B) వక్రీభవన కోణం ఒక తలంలో, లంబం ఒక తలంలో ఉంటాయి.
C) పతనకిరణం, వక్రీభవన కిరణం, లంబం పతన బిందువు వద్ద ఒకే తలంలో ఉంటాయి.
D) పతనకిరణం, వక్రీభవన కిరణం, లంబం ఒకే తలంలో ఉండవు.
జవాబు:
C) పతనకిరణం, వక్రీభవన కిరణం, లంబం పతన బిందువు వద్ద ఒకే తలంలో ఉంటాయి.

II. జతపరచుము.

జవాబు:

ii) ఒక కుంభాకార దర్పణపు నాభ్యంతరం 20 సెం.మీ. అయిన దాని ముందు కింది స్థానాలలో వస్తువును ఉంచితే ప్రతిబింబం ఏర్పడు స్థానం విలువను జతపరచుము.

జవాబు:

మీకు తెలుసా?

నీడలు ప్రతిబింబాలు ఒక్కటేనా?

These AP 8th Class Physical Science Important Questions 9th Lesson ద్రవాల విద్యుత్ వాహకత will help students prepare well for the exams.

AP Board 8th Class Physical Science 9th Lesson Important Questions and Answers ద్రవాల విద్యుత్ వాహకత

8th Class Physics 9th Lesson ద్రవాల విద్యుత్ వాహకత 1 Mark Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ అనగానేమి?
జవాబు:
విద్యుత్ విశ్లేషణ పద్ధతి ద్వారా ఒక లోహంపై మరో లోహం పూత పూయబడే పద్ధతిని ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ అంటారు.

ప్రశ్న 2.
టెస్టర్ లో బల్బు స్థానంలో LED ని ఉపయోగిస్తారు. ఎందుకు?
జవాబు:
వలయంలో అతి తక్కువ విద్యుత్ ప్రవాహం ఉన్నా కూడా LED వెలుగుతుంది. కాబట్టి బల్బు స్థానంలో LED ని ఉపయోగిస్తారు.

ప్రశ్న 3.
ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ లో క్రోమియం లోహాన్ని ఎందుకు ఉపయోగిస్తారు?
జవాబు:
క్రోమియం లోహం చాలా ఖరీదైనది. ఈ లోహానిది మెరిసే స్వభావం. గట్టిగా గీసినా గీతలు పడవు మరియు తుప్పుపట్టదు. – కావున ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ విధానంలో తక్కువ ఖరీదు గల లోహాలపై పూత పూయుటకు క్రోమియం లోహాన్ని ఉపయోగిస్తారు.

ప్రశ్న 4.
ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ చేయబడిన కొన్ని వస్తువుల పేర్లు రాయండి.
జవాబు:
ఆభరణాలు, వాహన చక్రాల రిమ్ములు, మోటారు సైకిల్ మరియు సైకిల్ హాండిల్స్, బాలమ్ పంపులు. తలుపులు హాండిల్స్, గ్యాస్ స్టాలు మొ||నవి.

ప్రశ్న 5.
ఆహార పదార్థాలు నిల్వచేసే ఇనుప డబ్బాలకు ఎందుకు తగరపు పూత పూస్తారు?
జవాబు:
ఆహార పదార్థాలతో చర్య జరిపే లక్షణం ఇనుము కంటే తగరానికి (Tin)కు తక్కువ ఉంటుంది. కావున ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ ద్వారా ఇనుప డబ్బాలకు తగరం పూత పూస్తారు.

ప్రశ్న 6.
సముద్ర తీర ప్రాంతంలో గల క్రాంతి అనే విద్యార్థి త్రాగు నీటిని, సముద్రపు నీటిని అయస్కాంత దిక్సూచి గల టెస్టర్ తో పరీక్షించెను. దిక్సూచిలోని సూచి త్రాగునీటిలో కంటే సముద్రపు నీటిలో ఎక్కువ అపవర్తనం చెందినది. ఎందుకు సముద్రపు నీటిలో ఎక్కువ, అపవర్తనం చెందినదో వివరించండి?
జవాబు:
త్రాగు నీటిలో కంటే సముద్రపు నీటిలో ఎక్కువ లవణాలు ఉంటాయి. సముద్రపు నీరు అధిక విద్యుత్ వాహకతను కలిగి ఉంటుంది. కావున టెస్టర్ లోని దిక్సూచి సూచిక సముద్రపు నీటిలో ఎక్కువ అపవర్తనం చెందినది.

ప్రశ్న 7.
అయస్కాంత దిక్సూచి కలిగిన ఒక టెస్టర్ తో ఒక ద్రావణాన్ని పరీక్షించినపుడు, దిక్సూచిలో సూచిక అపవర్తనం చెందినది. సూచిక ఎందుకు అపవర్తనం చెందినదో కారణం రాయండి.
జవాబు:
ద్రావణం విద్యుత్ వాహకతను ప్రదర్శించుట వలన టెస్టర్ లోని దిక్సూచి అపవర్తనం చెందినది.

ప్రశ్న 8.
విద్యుత్ బంధకాలకు కొన్ని ఉదాహరణలు రాయండి.
జవాబు:
కర్రలు, రబ్బరు, ప్లాస్టిక్ మొదలైనవి విద్యుత్ బంధకాలకు ఉదాహరణలు.

8th Class Physics 9th Lesson ద్రవాల విద్యుత్ వాహకత 2 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ చేస్తున్నపుడు నాణ్యమైన పూత ఏర్పడడానికి ఏమి చేయాలి?
జవాబు:

1. పూత పూయవలసిన వస్తువుకు గ్రీజు, నూనె వంటి పదార్థాలు అంటి ఉండకూడదు.
2. పూత పూయవలసిన వస్తువు యొక్క ఉపరితలం గరుకుగా ఉండాలి.
3. విద్యుత్ విశ్లేష్యం గాఢత తగినంతగా ఉండాలి.
4. ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ జరుగుతున్నంత సేపు విద్యుత్ ప్రవాహం నిలకడగా ఉండాలి.

ప్రశ్న 2.
విద్యుత్ వాహకం, విద్యుత్ బంధకాల మధ్య భేదాలు రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 3.
ఒక సాధారణ విద్యుత్ వలయంలో బల్బు వెలగలేదు. కారణాలు ఏమై ఉండవచ్చును? తెల్పండి.
జవాబు:

1. వలయంలోని తీగలను సరియైనట్లు కలిపి ఉండకపోవచ్చును.
2. బల్బు పాడైపోయినది కావచ్చును.
3. బ్యాటరీ వాడినది అయి ఉండవచ్చును.

ప్రశ్న 4.
విద్యుత్ విశ్లేషణ వలన ఉపయోగాలు రాయండి.
జవాబు:

1. లోహాలను సంగ్రహణ చేయుటకు ఉపయోగిస్తారు.
2. రసాయన పదార్థాలను తయారు చేయుటకు ఉపయోగిస్తారు.
3. లోహాలను శుద్ధి చేయుటకు ఉపయోగిస్తారు.
4. ఎలక్టోప్లేటింగ్ చేయుటకు ఉపయోగిస్తారు.

8th Class Physics 9th Lesson ద్రవాల విద్యుత్ వాహకత 4 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
“మెగ్నీషియం రిబ్బన్ ద్వారా విద్యుత్ ప్రవహిస్తుంది” అని నిరూపించుటకు ఒక ప్రయోగాన్ని వివరించండి.
జవాబు:
ఉద్దేశ్యం :
మెగ్నీషియం రిబ్బన్ ద్వారా విద్యుత్ ప్రవహిస్తుంది అని నిరూపించుట.

పరికరాలు :
మెగ్నీషియం రిబ్బన్, ఒక టార్చిలైట్ బల్బు లేదా LED, నిర్జల ఘటం (dry cell), చెక్క పలక, రెండు డ్రాయింగ్ పిన్నులు మరియు వలయాన్ని కలపడానికి కొన్ని రాగి తీగలు.

విధానం :

1. పటంలో చూపిన విధంగా సాధారణ విద్యుత్ వలయాన్ని ఏర్పాటు చేయండి.
2. మెగ్నీషియం రిబ్బన్ ను రెండు డ్రాయింగ్ పిన్నులకు ఆనిస్తే బల్బు వెలుగుతుంది.
3. బల్బు వెలుగుతుంది కనుక మెగ్నీషియం రిబ్బన్ ద్వారా విద్యుత్ ప్రవహిస్తుంది అని చెప్పవచ్చు.

ప్రశ్న 2.
ఒక లోహంపై మరో లోహాన్ని పూతగా పూసే పద్ధతిని ఏమంటారు?
ఈ ప్రక్రియకు సంబంధించిన పటాన్ని గీయండి. భాగాలను గుర్తించండి.
జవాబు:
ఒక లోహంపై మరో లోహాన్ని పూతగా పూసే పద్ధతిని ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ అంటారు.

8th Class Physics 9th Lesson ద్రవాల విద్యుత్ వాహకత 1 Mark Bits Questions and Answers

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు

I. సరియగు జవాబును ఎంచుకోండి

1. పాలిథిన్ అనునది
A) విద్యుత్ వాహకము
B) విద్యుత్ బంధకం
C) అర్ధవాహకం
D) లోహము
జవాబు:
B) విద్యుత్ బంధకం

2. LED అనగా
A) లైట్ ఎలక్ట్రాన్ డౌన్
B) లైట్ ఎమిటింగ్ డయోడ్
C) లో ఎలక్ట్రిక్ డివైస్
D) లో ఎలక్ట్రాన్ డెన్సిటి
జవాబు:
B) లైట్ ఎమిటింగ్ డయోడ్

3. ఈ కింది వానిలో విద్యుత్ బంధకం కానిది
A) ఇటుక
B) స్టీల్
C) రబ్బరు
D) ప్లాస్టిక్
జవాబు:
B) స్టీల్

4. దిక్సూచి గల టెస్టర్ ని ……… కొరకు ఉపయోగిస్తారు.
A) అతి తక్కువ పరిమాణంలోని విద్యుత్ ప్రవాహం
B) ఎక్కువ పరిమాణాలలో గల విద్యుత్ ప్రవాహాలు
C) దిక్కులను కనుగొనుటకు
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) అతి తక్కువ పరిమాణంలోని విద్యుత్ ప్రవాహం

5. నీరు ……..
A) విద్యుత్ బంధకం
B) విద్యుత్ వాహకం
C) అర్ధవాహకం
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) విద్యుత్ వాహకం

6. కాపర్ సల్ఫేట్ సాధారణ నామం
A) కర్పూరం
B) నవాసారం
C) మైలతుత్తం
D) సురేకారము
జవాబు:
C) మైలతుత్తం

7. LED వెలిగే తీవ్రత ఆ వలయంలో ప్రవహించే ………. పై ఆధారపడి ఉంటుంది.
A) ఉష్ణం
B) ద్రవం గాఢత
C) ద్రవం రంగు
D) విద్యుత్
జవాబు:
B) ద్రవం గాఢత

8. ఈ క్రింది వానిలో విద్యుత్ వాహకం కానిది
A) పంపునీరు
B) నిమ్మరసం
C) స్వేదనజలం
D) పైవన్నీ
జవాబు:
C) స్వేదనజలం

9. నీటి విద్యుత్ విశ్లేషణ చేసినపుడు విడుదలయ్యే వాయువులు
A) ఆక్సిజన్
B) హైడ్రోజన్
C) ఆక్సిజన్ మరియు హైడ్రోజన్
D) ఆక్సిజన్ మరియు కాపర్.
జవాబు:
C) ఆక్సిజన్ మరియు హైడ్రోజన్

10. సాధారణ విద్యుత్ వలయంలో బల్బు వెలుగుట లేదు-కారణం
A) వలయంలో తీగల కనెక్షన్లు లూజుగా ఉండుట
B) బల్బు కాలిపోయినది
C) బ్యాటరీ ఇంతకుముందు వాడినది
D) పై అన్ని కారణాల వల్ల
జవాబు:
D) పై అన్ని కారణాల వల్ల

11. విద్యుత్ విశ్లేషణ ఉపయోగం ………
A) లోహాల సంగ్రహణ
B) లోహాలను శుద్ధి చేయుట
C) రసాయనాలు తయారుచేయుట
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

12. బ్యాటరీకి కలిపిన ఋణ ఎలక్ట్రోడ్ ను …… అంటారు.
A) కాథోడ్
B) ఆనోడ్
C) ధనావేశ పలక
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) కాథోడ్

13. తమ గుండా విద్యుతను ప్రసరింపజేయు పదార్థాలు
A) విద్యుత్ వాహకాలు
B) విద్యుత్ బంధకాలు
C) అధమ విద్యుత్ వాహకాలు
D) ఉత్తమ విద్యుత్ వాహకాలు
జవాబు:
A) విద్యుత్ వాహకాలు

14. క్రింది వాటిలో మంచి విద్యుత్ వాహకాలు
A) లోహాలు
B) చెక్క
C) రబ్బరు
D) అన్నియూ
జవాబు:
A) లోహాలు

15. తమ గుండా విద్యుత్ ను ప్రసరింపజేయని పదార్థాలు
A) విద్యుత్ వాహకాలు
B) విద్యుత్ బంధకాలు
C) అధమ విద్యుత్ వాహకాలు
D) ఉత్తమ విద్యుత్ వాహకాలు
జవాబు:
B) విద్యుత్ బంధకాలు

16. క్రింది వాటిలో విద్యుత్ నిరోధకాలు
A) లోహాలు
B) సిలికాన్
C) జెర్మేనియం
D) రబ్బరు
జవాబు:
D) రబ్బరు

17. విద్యుత్ వాహకత దీని లక్షణం
A) పదార్థం
B) ఎలక్ట్రాన్
C) ప్రోటాన్
D) న్యూట్రాన్
జవాబు:
A) పదార్థం

18. మొబైల్ ఫోన్, టి.వి, ‘ట్రాన్స్ఫ ర్మర్ పనితీరును తెలుసుకోవడానికి టెస్టర్‌గా వాడునది
A) బల్బు
B) రబ్బరు
C) చార్జర్
D) LED
జవాబు:
D) LED

19. LED నందు పొడవాటి తీగను వలయంలోని దీనికి కలుపుతారు.
A) బ్యాటరీ ధనధృవంకు
B) బ్యాటరీ రుణధృవంకు
C) రెండింటికీ
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) బ్యాటరీ ధనధృవంకు

20. LEDనందు పొట్టితీగను వలయంలోని దీనికి కలుపుతారు.
A) బ్యాటరీ ధనధృవంకు
B) బ్యాటరీ రుణధృవంకు
C) రెండింటికీ
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) బ్యాటరీ రుణధృవంకు

21. క్రింది వాటిలో దేని గుండా విద్యుత్ ప్రపంచును.
A) స్వేదనజలం
B) లవణాలు కలిగిన నీరు
C) రబ్బరు ముక్క
D) చెక్క
జవాబు:
B) లవణాలు కలిగిన నీరు

22. ఈ క్రింది వాటిలో విద్యుత్ ను ప్రసరింపజేయునవి
A) ఆమ్లాలు
B) లవణాలు
C) క్షారాలు
D) అన్నియూ
జవాబు:
D) అన్నియూ

23. విద్యుత్ పరికరాలను తడి చేతులతో తాకవద్దని అనుటకు గల కారణం
A) లవణ నీరు మంచి విద్యుద్వాహకం
B) అధమ వాహకం
C) రెండూనూ
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) లవణ నీరు మంచి విద్యుద్వాహకం

24. రసాయన శక్తిని విద్యుత్ శక్తిగా మార్చు పరికరం
A) ఘటము
B) డైనమో
C) మోటరు
D) స్విచ్
జవాబు:
A) ఘటము

25. ఏవైనా రెండు వేర్వేరు లోహాలను ఒక ద్రకంలో ఉంచి విద్యుత్ ను ఉత్పత్తి చేయవచ్చని కనుగొన్నవారు
A) అలెసాండ్రో ఓల్టా
B) బోలోనా
C) థామస్
D) ఎడిసన్
జవాబు:
A) అలెసాండ్రో ఓల్టా

26. మొట్టమొదటగా (1800 సం||లో) కనుగొనబడిన ఘటంలో వాడిన విద్యుత్ విశ్లేష్యము
A) HCl
B) H₂ SO₄
C) NH₃
D) SO₂
జవాబు:
B) H₂ SO₄

27. 1800 సం||లో ఓల్టా కనుగొనబడిన ఘటంలో వాడిన విద్యుత్ ధృవాలు
A) రాగి
B) జింక్
C) రాగి, జింకు
D) ఇనుము, వెండి
జవాబు:
C) రాగి, జింకు

28. ఒక లోహంపై మరో లోహంను విద్యుత్ ను ప్రయోగించి పూత పూయబడే పద్ధతి
A) విద్యుత్ మలాం
B) ఎలక్ట్రోస్టేలింది
C) A మరియు B
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
C) A మరియు B

29. ఓల్టా ఘటం యొక్క విద్యుత్ చ్ఛాలక బలం పిలువ
A) 1.08 V
B) 2V
C) 2.08V
D) 3V
జవాబు:
A) 1.08 V

30. గాలిలోని తేమ, ఆక్సిజన్‌తో వస్తువులు చర్య జరుపకుండుటకు వాడు ప్రక్రియ
A) ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్
B) ఎలక్ట్రోటైపింగ్
C) ఎలక్ట్రాలసిస్
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్

31. విద్యుత్ ను తమ గుండా ప్రసరింపజేయు ద్రావణం
A) విద్యుత్ కారకం
B) విద్యుత్ విశ్లేష్యం
C) విద్యుత్ ప్రవాహం
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) విద్యుత్ విశ్లేష్యం

32. ప్రక్క పటంలో జరుగుచున్న చర్య
A) ఎలక్ట్రో టైపింగ్
B) విద్యుత్ విశ్లేషణం
C) ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
C) ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్

33. యంత్రాల భాగాలు తుప్పుపట్టకుండా ఉండుటకు మరియు మెరియుటకు దీనిపూత వాడతారు.
A) నికెల్
B) క్రోమియం
C) రాగి
D) అల్యూమినియం
జవాబు:
B) క్రోమియం

34. క్రింది వాటిలో వాహకం కానిది
A) రాగి
B) ఇనుము
C) కార్బన్
D) గ్రాఫైట్
జవాబు:
C) కార్బన్

35. ధనాత్మక అయానును …….. అంటారు.
A) కొటయాన్
B) యానయాన్
C) పరమాణువు
D) న్యూట్రాన్
జవాబు:
A) కొటయాన్

36. ఎలక్ట్రోలైటిక్ ఘటం యొక్క మరొక నామము
A) అమ్మీటరు
B) వోల్ట్ మీటరు
C) ఎలక్ట్రోడ్
D) వోల్టామీటరు
జవాబు:
D) వోల్టామీటరు

37. ఎలక్ట్రాన్ల ప్రవాహంను ………. అంటారు.
A) కరెంట్
B) ఎలక్ట్రోడ్
C) ఎలక్ట్రోలైట్
D) ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్
జవాబు:
A) కరెంట్

38. ఆహార పదార్థాలు నిల్వ చేయు ఇనుప డబ్బాలకు తగరపు పూత పూయుటకు గల కారణం
A) పదార్థాలతో ఇనుము కంటే తగరం తక్కువగా చర్య జరుపును.
B) పదార్థాలతో ఇనుము కంటే తగరం ఎక్కువగా చర్య జరుపును.
C) పదార్థాలతో తగరం కంటే ఇనుము ఎక్కువగా చర్య జరుపును.
D) పదార్థాలతో తగరం కంటే ఇనుము తక్కువగా చర్య జరుపును.
జవాబు:
A) పదార్థాలతో ఇనుము కంటే తగరం తక్కువగా చర్య జరుపును.

39. వంతెనల నిర్మాణంలోనూ, వాహన పరికరాల తయారీలోనూ వాడు ఇనుముకు దీని పూత పూస్తారు.
A) జింకు
B) రాగి
C) అల్యూమినియం
D) ఇత్తడి
జవాబు:
B) రాగి

40. క్రింది వాటిలో ఆమ్ల విద్యుద్వాహకాలకు చెందనిది
A) HCl
B) H₂SO₄
C) N₂O₄
D) NaOH
జవాబు:
D) NaOH

41. క్రింది వాటిలో క్షార విద్యుద్వాహకాలకు చెందనిది
A) NaOH
B) Mg(OH)₂
C) KOH
D) HCl
జవాబు:
D) HCl

42. ఎలక్ట్రిక్ టెస్టర్కు లోహంతో చేసిన పిడిని వాడరు. ఎందుకు?
A) లోహాలు ఉత్తమ విద్యుత్ వాహకాలు
B) లోహాలు చాలా ఖరీదైనవి
C) లోహాలు అరుదుగా లభిస్తాయి
D) లోహాలు విద్యుత్ బంధకాలు
జవాబు:
A) లోహాలు ఉత్తమ విద్యుత్ వాహకాలు

43. వలయంలో విద్యుత్ ప్రవాహం సూచించునది
A) ఆవేశం ఏర్పడుట
B) వాహకం యొక్క చలనం
C) ఆవేశం యొక్క చలనం
D) విద్యుత్ ఉత్సర్గం
జవాబు:
C) ఆవేశం యొక్క చలనం

44. ఓల్టాయిక్ ఘటంలో
A) విద్యుచ్ఛక్తి, యాంత్రిక శక్తిగా మార్చబడుతుంది
B) యాంత్రిక శక్తి, విద్యుత్ శక్తిగా మార్చబడుతుంది
C) విద్యుచ్ఛక్తి రసాయనిక శక్తిగా మార్చబడుతుంది
D) రసాయనిక శక్తి, విద్యుచ్ఛక్తిగా మార్చబడుతుంది
జవాబు:
D) రసాయనిక శక్తి, విద్యుచ్ఛక్తిగా మార్చబడుతుంది

45.

పై పటాలలో గుర్తు బల్బును, గుర్తు బ్యాటరీని తెలియజేస్తుంది. అయిన పై వాటిలో సరైనవి
A) ii మాత్రమే
B) i మరియు ii మాత్రమే
C) ii మరియు iii మాత్రమే
D) i మాత్రమే
జవాబు:
A) ii మాత్రమే

46. i) జింక్ సల్ఫేట్ నుండి జింకను కాపర్ తొలగించలేదు.
ii) కాపర్ సల్ఫేట్ నుండి కాపర్‌ను తొలగించగలదు.
పై రెండు విషయాలను బట్టి మీరు తెలుసుకునే విషయం
A) ఎక్కువ చర్యాశీలత గల లోహాలు తక్కువ చర్యాశీలత గల లోహాలను స్థానభ్రంశం చెందిస్తాయి.
B) ఎక్కువ చర్యాశీలత గల లోహాలు తక్కువ చర్యాశీలత గల లోహాలను స్థానభ్రంశం చెందించలేవు.
C) చర్యాశీలతలు సమానమైనప్పుడు లోహాలు స్థానభ్రంశం చెందుతాయి.
D) తక్కువ చర్యాశీలత గల లోహాలు ఎక్కువ చర్యాశీలత గల లోహాలను స్థానభ్రంశం చెందిస్తాయి.
జవాబు:
A) ఎక్కువ చర్యాశీలత గల లోహాలు తక్కువ చర్యాశీలత గల లోహాలను స్థానభ్రంశం చెందిస్తాయి.

47. గ్రూపు – A గ్రూపు – B
a) సల్ఫర్ – i) ప్యాకింగ్ కవర్లు
b) కార్బన్ – ii) అగ్గిపెట్టెలు
c) అల్యూమినియం – iii) ఆభరణాలు
d) వెండి – iv) విరంజనకారి
A) a-ii, b-iv, c-i, d-iii
B) a-iv, b-iii, c-ii, d-i
C) a-ii, b-iii, c-i, d-iv
D) a-i, b-ii, c-iii, d-iv
జవాబు:
A) a-ii, b-iv, c-i, d-iii

II. జతపరచుము.
1)

జవాబు:

2)

జవాబు:

మీకు తెలుసా?

మనం తయారు చేసిన టెస్టర్ లో బల్బ్ కు బదులు LED ఎందుకు వాడాం?

వలయంలో అతి తక్కువ విద్యుత్ ప్రవాహం ఉన్నా కూడా LED వెలుగుతుంది. కాబట్టి వలయంలో కొద్ది పాటి విద్యుత్ ప్రవాహాల ఉనికిని తెలుసుకొనుటకు LED సహాయపడుతుంది.

ఇలా ఇవి తక్కువ విద్యుత్ ప్రవాహానికే వెలుగుతాయి, కాబట్టి మొబైల్ ఫోన్, టి.వి., ట్రాన్స్ఫ ర్మర్ వంటి పరికరాలు పని చేస్తున్నాయా లేదా తెలుసుకోవడానికి LED లను “సూచిక/ టెస్టర్”గా వాడతాం

LED లో రెండు తీగలు (Leads) ఉంటాయి. పటంలో చూపినట్లు వాటిలో ఒక తీగ కొంచెం పొడవుగా ఉంటుంది.

(LEDని వలయంలో కలిపేటప్పుడు పొడవాటి తీగను బ్యాటరీ ధనధ్రువానికి, పొట్టి తీగను బ్యాటరీ రుణధ్రువానికి కలపాలి.)

విద్యుత్ ఘటంను మొదట ఎలా తయారు చేశారు?

400 సంవత్సరాల క్రితమే ఐరోపావారు విద్యుత్ పై వివిధ ప్రయోగాలు చేయడం ప్రారంభించారు. వారు వివిధ పద్ధతులలో విద్యుత్ ను ఉత్పత్తి చేశారు. విద్యుత్ ను గురించి మరింత లోతుగా అధ్యయనం చేయడానికి నిలకడగా, శాశ్వతంగా విద్యుత్ ను ఉత్పత్తి చేసే విద్యుత్ జనకం లేకపోవడమనేది వారికి అవరోధంగా మారింది. ఇది మనకు చాలా చిన్న విషయంగా అనిపించవచ్చు. కాని దీనికొక తరునోపాయం కనుగొనడానికి శాస్త్రవేత్తలకు దాదాపు 200 సంవత్సరాలు పట్టింది.

1780వ సంవత్సరంలో అనుకోకుండా దీనికొక మార్గం దొరికింది. ఇటలీ దేశపు ‘బోలోనా’ ప్రాంత వాసియైన లూయీ గాల ్వనీ అనబడే జీవశాస్త్రవేత్త రాగికొక్కానికి వేలాడదీసిన చనిపోయిన కప్ప కాలు వేరొక లోహానికి తగిలినప్పుడు బాగా వణకి కడం గమనించాడు. అది కప్పకు తిరిగి జీవం వచ్చిందని తలపించేదిగా ఉండింది.

తర్వాత గాల్వాని చనిపోయిన కప్ప కాళ్ళతో అనేక ప్రయోగాలు చేశాడు. విద్యుత్ ప్రవాహం వలననే ఆ కప్పకాలు వణికిందనే నిర్ణయానికొచ్చాడు. తద్వారా ఆయన “జీవ విద్యుత్”ను కనుగొన్నానని భావించాడు. అందువల్ల ప్రతిజీవి విద్యుత్ ను కలిగి ఉంటుందని దానిలోని. జీవానికి ఈ విద్యుత్ కారణమని సిద్ధాంతాన్ని రూపొందించాడు.

గాల్వాని ప్రయోగం వల్ల చాలా మంది ఐరోపా శాస్త్రవేత్తలు వివిధ జంతువులతో ప్రయోగాలు నిర్వహించడం మొదలుపెట్టారు. వారిలో ఇటలీ దేశానికి చెందిన అలెసాండ్రో ఓల్టా ఒకరు. ఇతను కూడా కప్ప కాళ్ళతోనే ప్రయోగాలు చేశాడు. ఈయన తన ప్రయోగాల ద్వారా ఇనుప కొక్కానికి వేలాడదీసిన కప్పకాలు ఇనుపకడ్డీకి తగిలితే అది వణకడం లేదని గుర్తించాడు.

వేలాడదీసిన కప్ప యొక్క కాలు వణకడమనేది దాని శరీరంలోని విద్యుత్ వలననే జరుగుతుందనుకుంటే, మరి రెండు వేర్వేరు లోహాలను తీసుకున్నప్పుడు మాత్రమే ఇది జరుగుతుండడం అతనికి సందేహాన్ని కలిగించింది. వానిని బట్టి కప్పకాలు వణకడమనేది దానిలోని విద్యుత్ వల్ల కాదని, దానికి వేరే కారణమేదో ఉండవచ్చని భావించాడు.

తర్వాత కప్పకాళ్ళకు బదులుగా వివిధ ద్రవాలను తీసుకొని ఓల్టా ప్రయోగాలు నిర్వహించాడు. ఆ ప్రయోగాల వల్ల విద్యుత్ ఉత్పత్తి కొరకు జీవుల శరీరాలు అవసరం లేదని తెలుసుకున్నాడు. ఏవైనా రెండు వేర్వేరు లోహాలను ఒక ద్రవంలో ఉంచి విద్యుత్ ను ఉత్పత్తి చేయవచ్చని కనుగొన్నాడు.

ఈ ప్రయోగాలు నిలకడగా విద్యుత్ ను ఉత్పత్తి చేసే సాధనాన్ని తయారుచేయడానికి తోడ్పడ్డాయి. ఓల్టా 1800 సంవత్సరంలో రాగి, జింక్ పలకలను సల్ఫ్యూరికామ్లంలో ఉంచి ‘సెల్’ను తయారుచేశాడు. ఆయన గౌరవార్థం ఆ. సెల్ ను ఓల్టా సెల్ (ఓలాఘటం) అంటాం. ‘ఓల్టేజ్’ అనే పదం కూడా ఆయన పేరు నుంచే వచ్చింది.

These AP 8th Class Physical Science Important Questions 8th Lesson దహనం, ఇంధనాలు మరియు మంట will help students prepare well for the exams.

AP Board 8th Class Physical Science 8th Lesson Important Questions and Answers దహనం, ఇంధనాలు మరియు మంట

8th Class Physics 8th Lesson దహనం, ఇంధనాలు మరియు మంట 1 Mark Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
ఉత్తమ ఇంధనానికి ఒక ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
L.P.G. వాయువు ఉత్తమ ఇంధనం.

ప్రశ్న 2.
కొవ్వొత్తిని గాలిలో మండిస్తే ఏమి ఏర్పడతాయి?
జవాబు:
కొవ్వొత్తిని గాలిలో మండిస్తే మండి కాంతిని, ఉష్ణాన్ని విడుదల చేస్తుంది. మరియు CO, నీటి ఆవిరులను ఇస్తుంది.

ప్రశ్న 3.
కొవ్వొత్తిని మండిస్తున్నప్పుడు మధ్య ప్రాంత (vellow zone) పసుపు రంగులో మండుటకు కారణం ఏమిటి?
జవాబు:
కొవ్వొత్తిని మండిస్తున్నప్పుడు మధ్య ప్రాంతంలో వాయు రూపంలో ఉన్న మైనానికి కావసినంత ఆక్సిజన్ అందకపోవడం వల్ల పసుపు రంగులో మండుతుంది.

ప్రశ్న 4.
దహనం అనగానేమి?
జవాబు:
ఒక పదార్థాన్ని గాలిలో (ఆక్సిజన్) పూర్తిగా మండించడాన్ని దహనం అంటారు.

ప్రశ్న 5.
జ్వలన ఉష్ణోగ్రత అనగానేమి?
జవాబు:
ఏ కనిష్ఠ ఉష్ణోగ్రత వద్ద ఒక పదార్థం మండటం ప్రారంభిస్తుందో ఆ ఉష్ణోగ్రతను ఆ పదార్థం యొక్క జ్వలన ఉష్ణోగ్రత అంటారు.

ప్రశ్న 6.
కెలోరిఫిక్ విలువ అనగానేమి?
జవాబు:
ఒక కిలోగ్రాం ఇంధనం పూర్తిగా దహనమై ఉత్పత్తి చేసే ఉష్ణరాశిని ఆ ఇంధనం యొక్క కెలోరిఫిక్ విలువ అంటారు.

ప్రశ్న 7.
విద్యుత్ పరికరాలు మండుతున్నప్పుడు మంటలను ఆర్పుటకు ఏమి ఉపయోగిస్తారు? కారణం ఏమిటి?
జవాబు:
విద్యుత్ పరికరాలు మండుతున్నప్పుడు మంటలను ఆర్పుటకు కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ ను ఉపయోగిస్తారు. కారణం అది విద్యుత్ పరికరాలకు హాని కలుగచేయదు.

ప్రశ్న 8.
కాలుష్య నివారణ చర్యలకు రెండు ఉదాహరణలు రాయండి.
జవాబు:

1. ఇంధనాలను పొదుపుగా వాడాలి.
2. వాయు కాలుష్య కారకాలైన పదార్థాలను ఇంధనాల నుండి తొలగించాలి.

ప్రశ్న 9.
“ఘన వ్యర్థాల నిర్వహణ” పై రెండు నినాదాలు రాయండి.
జవాబు:
1) ఘన వ్యర్థాలు తగ్గించండి – పర్యావరణాన్ని కాపాడండి.
2) ఘన వ్యర్థాలు వద్దు – పర్యావరణాన్ని కాపాడండి.

8th Class Physics 8th Lesson దహనం, ఇంధనాలు మరియు మంట 2 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
మంటలను ఆర్పడానికి నీరు ఎలా ఉపయోగపడుతుంది?
జవాబు:
నీరు దహనశీలి పదార్థాన్ని చల్లబరచి దాని ఉష్ణోగ్రతను ఆ పదార్థ జ్వలన ఉష్ణోగ్రత కంటే తక్కువ అయ్యే విధంగా చేస్తుంది. అందువల్ల మంటలు వ్యాపించకుండా నిరోధింపబడతాయి. తరువాత అక్కడ ఉండే ఉష్ణోగ్రత వల్ల నీరు ఆవిరై దహనం చెందుతున్న పదార్ధం చుట్టూ నీటి ఆవిరి చేరుతుంది. తద్వారా మండుతున్న పదార్థానికి గాలి, ఆక్సిజన్ అందక మంట ఆరిపోతుంది.

ప్రశ్న 2.
పెట్రోల్ లేదా కిరోసిన్ వంటి వాటి మంటలను ఆర్పుటకు కార్బన్ డై ఆక్సెడ్ ఉపయోగిస్తారు – ఎందుకు?
జవాబు:
కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ ను అధిక పీడనానికి గురిచేసి సిలిండర్లలో ద్రవరూపంలో నిల్వ చేస్తారు. దీనిని మంట మీదకు వదిలినప్పుడు వ్యాకోచించి ఉష్ణోగ్రతను తగ్గిస్తుంది. అంతేగాక ఇది మంటను ఒక కంబళి వలె కప్పివేసి మంటకు ఆక్సిజన్ అందకుండా చేయుట వలన మంటలను ఆర్పవచ్చును.

ప్రశ్న 3.
కొవ్వొత్తిని మండిస్తే ఏ విధంగా మండుతుందో వివరించండి.
జవాబు:
కొవ్వొత్తిని వెలిగించినపుడు మైనం కరిగి. మొదట ద్రవంగా మారుతుంది. అందులో కొంత భాగం తిరిగి బాష్పంగా మారుతుంది. ఆ మైనపు బాష్పం , గాలిలోని ఆక్సిజన్ తో కలిసి మంటను ఏర్పరుస్తుంది. కొవ్వొత్తి యొక్క వేడి దాని మంట నుండి వచ్చే పై భాగంలో గల మైనాన్ని మరింతగా కరిగించి ద్రవంగా మారుస్తుంది. ఆ ద్రవం దారం ద్వారా వత్తి యొక్క పై భాగానికి చేరాక బాష్పంగా మారి నిరంతరంగా మండుతుంది.

ప్రశ్న 4.
L.P.G. వాయువు ఉత్తమ ఇంధనంగా భావించుటకు కొన్ని కారణాలు రాయండి.
జవాబు:

1. L.P.G. వాయువుకు ఇంధన దక్షత ఎక్కువగా ఉంటుంది.
2. L.P.G. వాయువు ధర అందుబాటులో ఉంటుంది.
3. L.P.G. ని సులభంగా నిల్వ చేయవచ్చును. త్వరగా వెలిగించవచ్చును. ఆర్పవచ్చును.
4. L.P.G. తక్కువ కాలుష్యం కలిగించేదిగా ఉంటుంది.

ప్రశ్న 5.
నూనెలు, పెట్రోల్ వంటి వాటి మంటలను ఆర్పడానికి నీటిని ఉపయోగించరు. ఎందుకు?
జవాబు:

1. నూనెలు, పెట్రోల్ వంటి పదార్థాలు మండుతున్నప్పుడు ఆర్పడానికి నీటిని ఉపయోగించరు.
2. కారణం నూనె, పెట్రోల కంటే నీరు బరువైనది.
3. కాబట్టి నూనె, పెట్రోల్ అడుగు భాగానికి నీరు చేరిపోతుంది.
4. పైనున్న నూనె, పెట్రోలు మండుతూనే ఉంటాయి.

ప్రశ్న 6.
ఒక పదార్థం మండడానికి కావలసిన నిబంధనలు రాయండి.
జవాబు:

1. పదార్థం దహనశీల పదార్థం అయి ఉండాలి.
2. మండుతున్న పదార్థానికి ఆక్సిజన్ (గాలి) అందే విధంగా చూడాలి.
3. పదార్థానికి జ్వలన ఉష్ణోగ్రత కంటే ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రత ఇవ్వాలి.

ప్రశ్న 7.
పెట్రోలువలే స్పిరిట్ త్వరగా మండుతుంది. కాని సోడియం’ లోహం మరియు తెల్ల ఫాస్పరస్ జ్వలనం చేయకుండానే మండుతాయి.
ఈ క్రింది పట్టికను పూర్తి చేయండి. సమాధాన పత్రంలో తిరిగి రాయండి.
జవాబు:

8th Class Physics 8th Lesson దహనం, ఇంధనాలు మరియు మంట 4 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
శీఘ్ర దహనం (Rapid combustion) మరియు స్వతస్సిద్ధ దహనం (Spontaneous combustion) ల మధ్యగల – భేదాలను వ్రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 2.
ఉత్తమ ఇంధనం లక్షణాలను రాయండి.
జవాబు:

1. ఇంధనం తక్కువ ధరకు లభించవలెను.
2. ఇంధనానికి అత్యధిక కెలోరిఫిక్ విలువ ఉండవలెను.
3. ఇంధనాలను మండించినపుడు విష పదార్థాలను విడుదల చేయరాదు.
4. ఇంధనాన్ని సురక్షితంగా రవాణా చేసేవిధంగా ఉండాలి.
5. ఇంధనం సురక్షితంగా వినియోగించుకొనేదిగా ఉండాలి.
6. ఇంధనం యొక్క జ్వలన ఉష్ణోగ్రత గది ఉష్ణోగ్రత కంటే ఎక్కువగా ఉండాలి.

ప్రశ్న 3.
కొవ్వొత్తి మంటలోని వివిధ ప్రాంతాలను వివరించండి.
జవాబు:

కొవ్వొత్తి మంటలో మూడు రకాల ప్రాంతాలు ఉంటాయి. అవి : 1. చీకటి ప్రాంతం 2. మధ్య ప్రాంతం 3. అతి బాహ్య ప్రాంతం.

1. చీకటి ప్రాంతం (Dark Zone) :
ఇది నల్లని రంగుగల చీకటి ప్రాంతం, ఈ ప్రాంతంలో ఆక్సిజన్ లేకపోవడం వల్ల మైనం వాయువు మండక చీకటి ప్రదేశం ఏర్పడును. ఈ ప్రాంతంలో తక్కువ ఉష్ణోగ్రత ఉంటుంది.

2. మధ్య ప్రాంతం :
ఈ ప్రాంతంలో మైనం వాయువు పాక్షికంగా మండుతుంది కారణం ఆక్సిజన్ తగినంత లేకపోవడం. ఈ ప్రాంతంలో మంట పసుపు రంగులో ఉంటుంది. ఈ ప్రాంతంలో మండని కార్బన్ కణాలు వేడిగా ఎరుపు రంగులో ఉంటాయి. మొత్తానికి ఈ ప్రాంతం పసుపు రంగులో ఉంటుంది. ఈ ప్రాంతంలో ఉష్ణోగ్రత మధ్యస్థంగా ఉంటుంది. దీనిని మధ్యస్థ ఉష్ణభాగం అంటారు.

3. అతి బాహ్య ప్రాంతం :
ఈ ప్రాంతం పారదర్శకంగా నీలి రంగులో ఉంటుంది. ఈ ప్రాంతంలోని మైనపు వాయువు పూర్తిగా మండి నీలి రంగు మంటను ఇస్తుంది. ఈ ప్రాంతంలో మైనం ఉష్ణాన్ని, కార్బన్ డై ఆక్సైడు, వాయువును మరియు నీటి ఆవిరిని విడుదల చేస్తుంది. ఈ ప్రాంతం అత్యధిక ఉష్ణభాగం.

4.

ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.
i) అత్యధిక కెలోరిఫిక్ విలువ గల ఇంధనము పేరు రాయండి.
జవాబు:
హైడ్రోజన్

ii) ఒక కే.జి. పెట్రోలును మండించడం వల్ల విడుదలయ్యే ఉష్ణశక్తి ఎంత?
జవాబు:
4500 కి.వొళ్ళు.

iii) తక్కువ కాలుష్యంను కలిగించే రెండు ఇంధనాల పేర్లు రాయండి.
జవాబు:
L.P.G, హైడ్రోజన్.

iv) పై పట్టికలో పేర్కొనబడని ప్రత్యామ్నాయ ఇంధన వనరును ఒక దానిని రాయండి.
జవాబు:
పవనశక్తి, బయో వాయువు.

ప్రశ్న 5.
మానవ అవసరాలకు వినియోగించవలసినంత ఇంధన వనరులు లభ్యం కాకపోవడాన్ని శక్తి లేమి అంటాం. క్రింది పట్టిక 1994 నుండి 1997 వరకు భారతదేశంలో శక్తి లేమిని శాతాలలో సూచిస్తుంది. పట్టికను పరిశీలించి క్రింది ప్రశ్నలకు సమాధానములిమ్ము.

అ) శక్తి లేమి ఏ సంవత్సరం తక్కువగా ఉంది.
జవాబు:
1995.

ఆ) ఏ రెండు సంవత్సరాల మధ్య శక్తి లేమి తేడా అధికంగా ఉంది?
జవాబు:
1996, 1997ల మధ్య.

ఇ) శక్తి లేమి ఏ సంవత్సరం అధికంగా ఉంది.
జవాబు:
1997.

ఈ) 1994, 95 సంవత్సరాల శక్తి లేమి గురించి వ్యాఖ్యానించుము.
జవాబు:
1) శక్తి లేమి శాతం తగ్గింది.
2) శక్తిలేమి శాతంలో తేడా 7.4 – 7.1 = 0.3 గా ఉన్నది.

8th Class Physics 8th Lesson దహనం, ఇంధనాలు మరియు మంట 1 Mark Bits Questions and Answers

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు

I. సరియగు జవాబును ఎంచుకోండి.

1. దహనం చేయుటకు దోహదపడే వాయువు
A) ఆక్సిజన్
B) హైడ్రోజన్
C) నైట్రోజన్
D) కార్బన్ డై ఆక్సైడ్
జవాబు:
A) ఆక్సిజన్

2. ……… వంటి పదార్థాలు మండినపుడు ఆర్పుటకు నీటిని ఉపయోగించకూడదు.
A) కిరోసిన్
B) పెట్రోల్
C) విద్యుత్ పరికరాలు
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

3. ఈ కింది వానిలో దహనశీలి పదార్ధము కానిది
A) గుడ్డ
B) కాగితం
C) రాయి
D) కర్ర
జవాబు:
C) రాయి

4. ఈ కింది వానిలో త్వరగా మండే పదార్థాలు
A) నేలబొగ్గు
B) మెగ్నీషియం తీగ
C) పెట్రోల్
D) కర్ర
జవాబు:
C) పెట్రోల్

5. స్వతసిద్ధ దహన పదార్థానికి ఉదాహరణ
A) పెట్రోల్
B) మెగ్నీషియం రిబ్బన్
C) అడవులు
D) మైనం
జవాబు:
C) అడవులు

6. కొవ్వొత్తి మంటలో అత్యధిక ఉష్ణభాగం
A) చీకటి ప్రాంతం
B) మధ్యప్రాంతం
C) అతి బాహ్య ప్రాంతం
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
C) అతి బాహ్య ప్రాంతం

7. ఈ కింది వానిలో ఘన ఇంధనం
A) నేలబొగ్గు
B) పెట్రోల్
C) LPG
D) CNG
జవాబు:
A) నేలబొగ్గు

8. ఈ క్రింది ఇంధనాలలో అత్యధిక కెలోరిఫిక్ విలుష గలది
A) LPG
B) పెట్రోల్
C) CNG
D) హైడ్రోజన్
జవాబు:
D) హైడ్రోజన్

9. ఈ కింది వానిలో స్వతసిద్ధ దహన పదార్థం కానిది
A) సోడియం
B) ఫాస్పరస్
C) స్పిరిట్
D) అడవులు
జవాబు:
C) స్పిరిట్

10. మంటలను అదుపు చేయాలంటే
A) దహన పదార్థాలను తొలగించుట
B) గాలి సరఫరా లేకుండా చేయుట
C) దహన పదార్థాల ఉష్ణోగ్రత జ్వలన ఉష్ణోగ్రత కంటే తగ్గించుట
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

11. ఈ కింది వానిలో దహనశీల పదార్థం
A) నేలబొగ్గు
B) లోహాలు
C) గాజు
D) సిరామిక్స్
జవాబు:
A) నేలబొగ్గు

12. దహనమును రసాయనికంగా ….. అంటారు.
A) క్షయకరణం
B) ఆక్సీకరణం
C) ఇంధనం
D) ఏవీకావు
జవాబు:
B) ఆక్సీకరణం

13. LPG మండుట
A) శీఘ్ర దహనం
B) స్వతసిద్ధ దహనం
C) పేలుడు పదార్థం
D) మందకొడి దహనం
జవాబు:
A) శీఘ్ర దహనం

14. ఈ కింది వానిలో మంటలను అదుపు చేయు వాయువు
A) ఆక్సిజన్
B) హైడ్రోజన్
C) కార్బన్ డై ఆక్సెడ్
D) ఫ్లోరిన్ వాయువు
జవాబు:
C) కార్బన్ డై ఆక్సెడ్

15. ఏ ప్రాంతం కొవ్వొత్తి మంటలో పాక్షికంగా మండుతుంది?
A) బాహ్య ప్రాంతం
B) మధ్య ప్రాంతం
C) లోపలి ప్రాంతం
D) కింది ప్రాంతం
జవాబు:
B) మధ్య ప్రాంతం

16. ఒక పదార్థం గాలిలోని ఆక్సిజన్ తో కలిసి మండడాన్ని ……….. అంటారు
A) దహనం
B) జ్వలన ఉష్ణోగ్రత
C) దహనశీలి పదార్ధం
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) దహనం

17. మంట దగరకు తీసుకు వచ్చినప్పుడు మండే గుణం గల పదార్థాలను ……. పదార్థాలు అంటారు.
A) దహనశీలి
B) దహనశీలి కాని
C) A మరియు B
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
A) దహనశీలి

18. మంట దగ్గరకు తీసుకువచ్చినప్పుడు మండని పదార్థాలను………. పదార్థాలు అంటారు.
A) దహనశీలి
B) దహనశీలి కాని
C) A మరియు B
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) దహనశీలి కాని

19. క్రింది వాటిలో దహన ప్రక్రియలో ఉపయోగపడు వాయువు
A) ఆక్సిజన్
B) హైడ్రోజన్
C) నైట్రోజన్
D) ఫ్లోరిన్
జవాబు:
A) ఆక్సిజన్

20. క్రింది వాటిలో దహనం చెందే స్వభావం కలవి
A) ఇంధనాలు
B) ఫోటోగ్రఫీ
C) యుద్ధవాయువులు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) ఇంధనాలు

21. క్రింది వాటిలో ఏవి దహనం చెందినపుడు అధిక ఉష్టాన్ని ఇస్తాయి?
A) ఇంధనాలు
B) ఫోటోగ్రఫీ
C) యుద్ధవాయువులు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) ఇంధనాలు

22. క్రింది వాటిలో ఏవి మండినపుడు CO₂, నీటి ఆవిరులు పరిసరాల్లోకి వెలువడుతాయి?
A) ఇంధనాలు
B) ఫోటోగ్రఫీ
C) యుద్ధవాయువులు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) ఇంధనాలు

23. దహన చర్య దీని సమక్షంలోనే జరుగుతుంది
A) గాలి
B) నీరు
C) నిప్పు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) గాలి

24. ఏ ఉష్ణోగ్రత వద్దనైతే పదార్థం మండటం ప్రారంభిస్తుందో ఆ ఉష్ణోగ్రతను ….. అంటారు.
A) దహనశీలి
B) జ్వలన ఉష్ణోగ్రత
C) మండుట
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) జ్వలన ఉష్ణోగ్రత

25. పెట్రోల్, ఆల్కహాల్, వంటగ్యాస్ వంటివి ఈ కోవకు చెందినవి
A) త్వరగా మండే పదార్థాలు
B) త్వరగా మండని పదార్థాలు
C) దహనం చెందు పదార్థాలు
D) ఏవీకావు
జవాబు:
A) త్వరగా మండే పదార్థాలు

26. పదార్థాలు ఏ ప్రత్యేకమైన కారణం లేకుండా స్వతహాగా మండడాన్ని ……….. అంటారు.
A) స్వతసిద్ధ దహనం
B) శీఘ్ర దహనం
C) పేలుడు
D) ఏవీకావు.
జవాబు:
A) స్వతసిద్ధ దహనం

27. అగ్గిపుల్ల యొక్క తలభాగం (ముందు ఉండు భాగం) లో ఉండు రసాయనాలు
A) అంటిమొని ట్రై సల్ఫైడ్
B) పొటాషియం క్లోరేట్
C) తెల్ల ఫాస్ఫరస్
D) అన్నియూ
జవాబు:
D) అన్నియూ

28. ప్రస్తుతం అగ్గిపుల్లల తలభాగం యందు వాడబడుతున్న రసాయనాలు
A) అంటిమొని ట్రై సల్ఫైడ్
B) పొటాషియం క్లోరేట్
C) తెల్ల ఫాస్ఫరస్
D) A మరియు B
జవాబు:
D) A మరియు B

29. అగ్గిపెట్టె గరుకుతలంపై వీటి మిశ్రమం ఉండును
A) గాజుపొడి
B) ఎర్ర ఫాస్ఫరస్
C) A మరియు B
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
C) A మరియు B

30. అగ్గిపుల్లను గరుకుతలంపై రుద్దినపుడు ఎర్ర ఫాస్ఫరస్ ………. గా మారును.
A) పొటాషియం క్లోరేట్
B) తెల్ల ఫాస్ఫరస్
C) అంటిమొని
D) A మరియు B
జవాబు:
B) తెల్ల ఫాస్ఫరస్

31. క్రింది వాటిలో “శీఘ్ర దహనం” ను పాటించు పదార్థాలు
A) స్పిరిట్
B) పెట్రోలు
C) కర్పూరం
D) అన్నియూ
జవాబు:
D) అన్నియూ

32. క్రింది వాటిలో ఉష్ణాన్ని కొలిచే ప్రమాణాలు
A) కిలో ఔల్
B) కిలోగ్రాం
C) జైనులు
D) ఫారడే
జవాబు:
A) కిలో ఔల్

33. ఒక కిలో గ్రాం ఇంధనం పూర్తిగా దహనమై ఉత్పత్తి చేసే ఉష్ణరాశి ఆ ఇంధనం యొక్క …… అగును.
A) కిలో ఔల్
B) కెలోరిఫిక్ విలువ
C) ఆంపియర్
D) ఓమ్
జవాబు:
B) కెలోరిఫిక్ విలువ

34. పిడకల యొక్క కెలోరిఫిక్ విలువ
A) 6,000-8,000
B) 17,000-22,000
C) 25,000-30,000
D) 35,000-40,000
జవాబు:
A) 6,000-8,000

35. పెట్రోలు యొక్క కెలోరిఫిక్ విలువ
A) 45,000
B) 50,000
C) 55,000
D) 1,50,000
జవాబు:
A) 45,000

36. CNG యొక్క కెలోరిఫిక్ విలువ
A) 45,000
B) 50,000
C) 55,000
D) 1,50,000
జవాబు:
B) 50,000

37. LPG యొక్క కెలోరిఫిక్ విలువ
A) 45,000
B) 50,000
C) 55,000
D) 1,50,000
జవాబు:
C) 55,000

38. బయోగ్యాస్ యొక్క కెలోరిఫిక్ విలువ
A) 6,000-8, 000
B) 17,000-22,000
C) 25,000-30,000
D) 35,000-40,000
జవాబు:
D) 35,000-40,000

39. మంటలను అదుపు చేయుటకు అవసరమైన అంశాలు
A) దహనశీల ‘ఇంధనం
B) మండుతున్న పదార్థానికి గాలి / ఆక్సిజన్ సరఫరా జరుగుతుండడం
C) పదార్ధజ్వలన ఉష్ణోగ్రత కంటే ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రత ఉండడం
D) పై వాటిలో దేనిని తొలగించినను
జవాబు:
D) పై వాటిలో దేనిని తొలగించినను

40. క్రింది వాటిలో నీరునుపయోగించి మంటలను ఆర్పు విషయములో విభిన్నమైనది
A) కర్ర
B) కాగితం
C) గుడ్డ
D) నూనె
జవాబు:
D) నూనె

41. మంటలను ఆర్పడానికి ఉత్తమమైనది
A) ఆక్సిజన్
B) కార్బన్
C ) కార్బన్ డై ఆక్సైడ్
D) నీరు
జవాబు:
C ) కార్బన్ డై ఆక్సైడ్

42. మన నిత్య జీవితంలో వంట చేసేటప్పుడు ఏ సందర్భంలో ఇంధన వనరుల దుర్వినియోగం జరుగుతుంది.
A) మూత పెట్టకుండా వంట చేయుట
B) వంట చేసేటపుడు ఎక్కువ నీరు ఉపయోగించుట
C) లీక్ అవుతున్న పైపులు, బర్నర్లు, రెగ్యూలేటర్ల వల్ల
D) పైవన్నియు
జవాబు:
D) పైవన్నియు

43. ప్రయోగశాలలో ఆక్సిజన్ తయారీకి క్రింది వానిలో ఏ పదార్థాన్ని ఉపయోగించవచ్చు?
A) పొటాషియం పర్మాంగనేట్
B) పొటాషియం క్లోరైడ్
C) అమ్మోనియం క్లోరైడ్
D) కాపర్ సల్ఫేట్
జవాబు:
A) పొటాషియం పర్మాంగనేట్

44. కెలోరిఫిక్ విలువకు ప్రమాణాలు
A) కి.జౌ
B) కి.జె.కేజి
C) కి.జో/కేజి
D) కేజీలు
జవాబు:
C) కి.జో/కేజి

45. గీత : వస్తువు మండటానికి మంట తప్పనిసరి కాకపోవడం అది
హరిణి : వస్తువు మండటానికి సరైన ఉష్ణోగ్రత ఉంటే ! చాలు. మీరు ఎవరిని సమర్ధిస్తారు?
A) గీతని
B) హరిణిని
C) ఇద్దరినీ
D) ఇద్దరినీకాదు
జవాబు:
C) ఇద్దరినీ

46. దిగువ ను పరిశీలించండి.

A) బొగ్గు, డీజిల్
B) బొగ్గు, పెట్రోల్
C) హైడ్రోజన్, డీజిల్
D) పెట్రోల్, డీజిల్
జవాబు:
D) పెట్రోల్, డీజిల్

47. కింది వాక్యాల సరైన క్రమాన్ని సూచించునది.
1. ఒక గాజు గ్లాసును దానిపై బోర్లించండి.
2. తర్వాత రెపరెపలాడి మంట ఆరిపోతుంది.
3. మండుతున్న కొవ్వొత్తిని ఒక టేబుల్ పై అమర్చండి.
4. కొవ్వొత్తి కొద్దిసేపు మండుతుంది.
A) 3, 2, 1, 4
B) 3, 1, 4, 2
C) 3, 1, 2, 4
D) 3, 4, 2, 1
జవాబు:
B) 3, 1, 4, 2

48. గాలిలో బొగ్గును మండించినపుడు ……..
A) కార్బన్ మోనాక్సైడ్ ఏర్పడుతుంది
B) ఆక్సిజన్ ఏర్పడుతుంది
C) సల్ఫర్ డై ఆక్సైడ్ ఏర్పడుతుంది
D) కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ ఏర్పడుతుంది
జవాబు:
D) కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ ఏర్పడుతుంది

49. మండుతున్న కొవ్వొత్తిపై తలక్రిందులుగా ఒక గాజు గ్లాసును ఉంచినపుడు కొంత సమయానికి మంట ఆరిపోవును. దీనికి కారణం కింది వాటిలో ఒకటి లభ్యం
A) నీటి భాష్పం
B) ఆక్సిజన్
C) కార్బన్ డై ఆక్సైడ్.
D) మైనం
జవాబు:
B) ఆక్సిజన్

50. గ్రామాలలో వంట చెరకును ఇంధనంగా వాడటానికి గల కారణం
A) అది ఒక స్వచ్ఛమైన ఇంధనంగా భావించడం
B) అది సులభంగా లేదా తక్కువ ఖర్చుతో లభించడం
C) అది పర్యావరణ హితంగా ఉండటం
D) అది త్వరగా మంటని అంటుకోవడం
జవాబు:
B) అది సులభంగా లేదా తక్కువ ఖర్చుతో లభించడం

51. కింది వానిలో ఏది అత్యధిక కెలోరిఫిక్ విలువ కలిగిన ఇంధనం
A) కిరోసిన్
B) బయోగ్యాస్
C) ఎల్.పి.జి (L.P.G)
D) పెట్రోల్
జవాబు:
C) ఎల్.పి.జి (L.P.G)

52. కింది వానిలో ఏది అత్యధిక అంటుకునే ఉష్ణోగ్రత కలిగిన పదార్థం?
A) కిరోసిన్
B) పెట్రోల్
C) బొగ్గు
D) ఆల్కహాల్
జవాబు:
C) బొగ్గు

53. కింది వానిలో ఏది దహనశీల పదార్థం కాదు? ఏయే పదార్థాలకు సమాన కెలోరిఫిక్ విలువ కలదు?
A) కర్పూరం
B) గాజు
C) స్ట్రా
D) ఆల్కహాల్
జవాబు:
B) గాజు

54. లోహాలు ఉష్ణవాహకతను కలిగి ఉంటాయని నీకు తెలుసు. దోసెలు చేసే పెనం తయారు చేయుటలో ఏ జాగ్రత్త తీసుకుంటావు?
A) పెనం పెద్దదిగా ఉండేలా తయారుచేస్తాను.
B) పెనం చిన్నదిగా ఉండేలా చేస్తాను.
C) పెనంను ఉష్ణబంధక పదార్థంతో తయారుచేస్తాను.
D) పెనం పిడిని ఉష్ణబంధక పదార్థంతో తొడుగును తయారు చేస్తాను.
జవాబు:
D) పెనం పిడిని ఉష్ణబంధక పదార్థంతో తొడుగును తయారు చేస్తాను.

55. మన దైనందిన జీవితంలో ఎక్కువగా ఉపయోగిస్తూ, పర్యావరణానికి తక్కువగా హాని కలిగించే పెట్రో రసాయనం
A) LPG
B) కిరోసిన్
C) డీసిల్
D) కోల్ తారు
జవాబు:
A) LPG

II. జతపరచుము.

1)

జవాబు:

2)

జవాబు:

3)

జవాబు: