AP Board 9th Class Telugu Important Questions Chapter 5 పద్యరత్నాలు

AP State Syllabus AP Board 9th Class Telugu Important Questions Chapter 5 పద్యరత్నాలు

AP State Syllabus 9th Class Telugu Important Questions 5th Lesson పద్యరత్నాలు

9th Class Telugu 5th Lesson పద్యరత్నాలు Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

క్రింది అపరిచిత పద్యాలను చదివి, ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. జన్మభూమి కంటే స్వర్గంబు వేరేది?
మాతృభాష కంటె మధురమేది?
కన్నతల్లి కంటె ఘనదైవమింకేది?
తెలియుమయ్య నీవు తెలుగు బిడ్డ !
ప్రశ్నలు:
1. మనిషికి స్వర్గం ఏది?
2. మాతృభాష ఎలాంటిది?
3. మనిషికి దైవం ఏది?
4. ‘తెలుగు’ ప్రకృతి పదం?
జవాబులు :
1. జన్మభూమి
2. మధురమైనది
3. కన్నతల్లి
4. త్రిలింగ

2. అక్కరకు రాని చుట్టము
మ్రొక్కిన వరమీని వేల్పు మోహరమున దా
నెక్కిన బారని గుఱ్ఱము
గ్రక్కున విడువంగ వలయు గదా సుమతీ !
ప్రశ్నలు:
1. ‘అక్కర’ అంటే ఏమిటి?
2. ఎటువంటి వేల్పును విడిచి పెట్టాలి?
3. సుమతీ శతకం వ్రాసినదెవరు?
4. ఇంకా వేటిని విడవాలని ఈ పద్యం చెబుతోంది?
జవాబులు :
1. అవసరం
2. మొక్కినా వరం ఇవ్వని
3. బద్దెన
4. అవసరానికి ఉపయోగపడని చుట్టాన్ని, ఇష్టంతో ఎక్కినా నడవని గుఱ్ఱాన్ని,

3. ఈ కింది పద్యాన్ని చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
గుడ్లగూబ పెద్ద గుడ్లున్నదైనను
సుంతయైన వెలుగు చూడలేదు
విద్యలున్న నేమి విజ్ఞత లేకున్న
వాస్తవమ్ము నార్ల వారి మాట
ప్రశ్నలు:
1. వెలుగు చూడలేని పక్షి ఏది?
2. మనిషికి ఏది ముఖ్యమని పై పద్యంలో చెప్పారు?
3. “సుంతయైన” అనే పదానికి అర్థం ఏమై ఉంటుంది?
4. పై పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారుచేయండి.
జవాబులు:
1. గుడ్లగూబ
2. విజ్ఞత
3. కొంచమైన
4. పై పద్యంలో మకుటం ఏది?

4. ఈ కింది పద్యాన్ని చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి. (S.A. II – 2018-19)
అల్పుడెపుడు పల్కు నాడంబరముగాను
సజనుండు పల్కు చల్లగాను
కంచుమ్రోగునట్లు కనకంబు మ్రోగునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ?
ప్రశ్నలు:
1. సజ్జనుడు ఏ విధంగా మాట్లాడుతాడు?
2. అల్పుని పలుకులు ఎలా ఉంటాయి?
3. పై పద్యం ఏ విషయం గురించి చెప్తోంది?
4. పై పద్యానికి తగిన ప్రశ్నను తయారుచేయండి.
జవాబులు:
1. శాంతంగా / మంచిగా
2. ఆడంబరంగా
3. మాటతీరును (మంచివాని మాటతీరు, అల్పుని మాటతీరు)
4. పై పద్యానికి ‘ఓటికుండకు మోత ఎక్కువ’ అన్న సామెత వర్తిస్తుందా?

5. ఈ కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
తలనుండు విషము ఫణికిని
వెలయంగా తోకనుండు వృశ్చికమునకున్
తల తోక యనక నుండును
ఖలునకు నిలువెల్ల విషముగదరా సుమతీ !
ప్రశ్నలు :
1. పై పద్యంలో దేని గురించి చెప్పారు?
2. పై పద్యం ఏ శతకంలోనిది?
3. తేలుకు విషం ఎక్కడ ఉంటుంది?
4. పై పద్యానికి తగిన ప్రశ్నను తయారుచేయండి.

6. కింది పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానం రాయండి. (S.A. III – 2015-16)
కలిమిగల లోభికన్నను
విలసి తముగ పేద మేలు వితరణి యైనన్
చలిచెలమ మేలుగాదా !
కుల నిధియంబోధి కన్న గువ్వల చెన్నా !
ప్రశ్నలు :
1. లోభిని ఎవరితో పోల్చారు?
2. లోభియైన ధనవంతుని కంటె ఎవరు మేలు?
3. ‘చలి చెలమ’ అంటే మీకేమి తెలిసింది?
4. పై పద్యం ద్వారా అలవరచుకోవలసిన గొప్పగుణమేది?
జవాబులు:
1. సముద్రంతో
2. దానం చేసే బుద్ధి గల పేదవాడు
3. చిన్న నీటిగుంట
4. దానగుణం

7. కింది పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానం రాయండి. (S.A. I – 2017-18)
పూజకన్న నెంచ బుద్ది నిధానంబు
మాటకన్న నెంచ మనసు దృఢము
కులముకన్న నెంచ గుణము ప్రధానంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ప్రశ్నలు :
1. పూజకన్నా ముఖ్య మైనది ఏది?
2. మాటకన్నా దృఢమైనది ఏది?
3. విధానము, సుధానము ఇటువంటి పదాలను ప్రాస పదాలు అంటారు. పై పద్యంలో అటువంటి పదాలు ఉన్నాయి. వెతికి రాయండి.
4. పై పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారుచేయండి.
జవాబులు:
1. బుద్ధి
2. మనసు
3. నిధానంబు – ప్రధానంబు / పూజకన్న – మాటకన్న / రామ – వేమ
4. ఈ పద్యంలోని మకుటం ఏది?
జవాబులు:
1. చెడ్డవాని స్వభావాన్ని గూర్చి చెప్పారు.
2. సుమతీ
3. తోకలో
4. పై పద్యంలోని ప్రాణుల పేర్లు రాసి, వాటి అర్థం

8. కింది పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానం రాయండి. (S.A. III – 2016-17)
తగిలినంతమేర దహియించుకొనిపోవు
చెడ్డవాని చెలిమి చిచ్చువోలె
మంచివారి మైత్రి మలయమారుతవీచి
లలిత సుగుణజాల తెలుగుబాల !
ప్రశ్నలు:
1. మలయమారుతంలా ఉండేదేది?
2. ఈ పద్యం ఏ శతకం లోనిది?
3. పై పద్యానికి తగిన శీర్షిక సూచించండి.
4. చెడ్డవాడి చెలిమిని గురించి ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి. రాయండి.
జవాబులు:
1. మంచివాని మైత్రి
2. తెలుగుబాల
3. చెలిమి
4. చెడ్డవాడి చెలిమిని కవి దేనితో పోల్చాడు?

II. స్వీయరచన

అ) క్రింది ప్రశ్నలకు నాలుగైదు వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
కూచిమంచి తిమ్మకవి ‘శ్రీ భర్గ శతకం’ ద్వారా ఏమి చెప్పదలచారు?
జవాబు:
గాజుపూస విలువైన రత్నం ఎప్పటికీ కాలేదు. కాకి హంసగానూ, జోరీగ తేనెటీగ గానూ, దున్నపోతు సింహంగానూ, జిల్లేడు చెట్టు కల్పవృక్షం గానూ ఎప్పటికీ కాలేవు. అట్లే పిసినారి అయిన దుర్జనుడు రాజు కాలేడు – అని చెప్పడం ద్వారా వ్యక్తిత్వం అనేది పుట్టుకతో వస్తుంది గాని మధ్యలో రాదని తెలుస్తోంది.

ప్రశ్న 2.
లోకంలో భగవంతునికి నిజమైన సేవకుడు ఎవరు?
జవాబు:
లోకంలో భగవంతునికి నిజమైన సేవకుడు సత్యవంతుడు. మరియు దురాచారుడు కానివాడు. విచక్షణతో మెలిగేవాడు. దుర్జనులతో స్నేహం చేయనివాడు. భక్తులతో స్నేహంగా ఉండేవాడు. కామాతురుడు కానివాడు. ఈ లక్షణాలు ఎవరికైతే ఉంటాయో వాళ్ళే నిజమైన సేవకులని యథావాక్కుల అన్నమయ్య తెలిపారు.

ప్రశ్న 3.
“స్నానంబుల్ నదులందు …………….” అను పద్యం ద్వారా పోతవ ఏమి తెలియజేస్తున్నాడు?
జవాబు:
బమ్మెర పోతన తన ‘నారాయణ శతక’ పద్యం ద్వారా భక్తిలేని జపతపాలు వృథా అని తెలియజేస్తూ “ఓ నారాయణా ! నీ పేరును తలవనివాడు, నీ మీద భక్తి లేనివాడు ఎన్ని నదుల్లో స్నానం చేసినా అది ఏనుగు స్నానంలా వృథానే ! మౌనంగా మనస్సులో వేద మంత్రాలు చదివినా అది అరణ్యరోదనే. ఎన్ని హోమాలు చేసినా అది బూడదలో వేసిన నెయ్యిలా వ్యర్థమే” – అని నిజమైన భక్తి లేని పూజాదికాలు చేయడం ద్వారా సమయం ఖర్చు అవుతుందేకాని భగవంతునికి దగ్గర కాలేమని ఈ పద్యం ద్వారా పోతన తెలిపారు.

ప్రశ్న 4.
‘శతకం’ అంటే ఏమిటి? (S.A. I – 2019-2017)
జవాబు:
శత (నూఱు) పద్యాల సమాహారమే శతకం. నూఱుపద్యాల పైగా గల సాహిత్య ప్రక్రియ శతకం. మకుట నియమం దీనికున్న ఆకర్షణ.

ఏకపద మకుటం, ఏకపాద మకుటం, ద్విపాద మకుటం దీనిలోని భేదాలు. మకుటం అంటే కిరీటం. కిరీటం (తలపాగ) మనిషికి అందాన్ని ఇచ్చినట్లు, పద్యానికి మకుటం కూడా శోభనిస్తుంది. శతక పద్యాలు ఏ పద్యానికి ఆ పద్యమే స్వతంత్ర్య భావాన్ని కలిగి సమాజానికి మార్గదర్శనం చేస్తాయి. ఉదా : సుమతీ, వేమన మొ||.

ప్రశ్న 5.
“భద్రగిరిపై కొలువైన స్వామి” అంటే ఎవరు? ఆయనను కవి ఏమని వర్ణించాడు?
జవాబు:
భద్రుడనే భక్తుడు శ్రీమన్నానారాయణుని కోసం తపస్సు చేశాడు. తనను కొండగా మలచమని, తనపై సీతాలక్ష్మణులతో గూడి శ్రీరామునిగా వెలవమని కవి ఈ విధంగా ప్రార్థించాడు. “భద్రాద్రిపై వెలసిన ఓ స్వామీ ! దశరథుని కుమారుడైన ఓ రామా ! సముద్రమంత దయ గలవాడా ! నీవు యుద్ధంలో శత్రువుల్ని నాశనం చేశావు. గరుత్మంతుణ్ణి వాహనంగా చేసుకున్నావు. కష్టాలనే కారుచీకట్లను తొలగించగల సూర్యుడవు. హృదయమంతా దయతో నింపుకున్నావు. సీతాదేవి హృదయ కమలానికి తుమ్మెద లాంటి వాడవు. రాక్షసులనే కలువల్ని నాశనం చేయగల మదపుటేనుగువు, చక్కని శరీరాకృతి గల వాడవు.”

ప్రశ్న 6.
‘మంచి నడవడికను వదలిపెట్టకు’ అని తెలుసుకున్నారు కదా ! మంచి నడవడికకు కొన్ని ఉదాహరణలు రాయండి.
జవాబు:
ఆరోగ్యాన్ని కలిగించే ఆహారపు అలవాట్లను కలిగిఉండటం, ఇతరులను తక్కువ చేసి చూడకపోవడం, పెద్దలను గౌరవించడం. సత్యాన్నే మాట్లాడటం, పరులకు కీడు చేయకపోవడం, ఇతరులను బాధించకుండా నేర్పుగా తన పనులను సాధించుకోవడం. మర్యాదగా ప్రవర్తించడం, ఇతరుల మనోభావాలను గౌరవించడం.

ఆ) క్రింది ప్రశ్నలకు పది లేక పన్నెండు వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
శతక పద్యాలు సమాజానికి ఏమి చెప్పదలచాయి?
జవాబు:
నూరు పద్యాలు గల సాహిత్య ప్రక్రియ శతకం. తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక ప్రత్యేక ఒరవడి సృష్టించిన ప్రత్యేకత శతకానిదే. ఏ పద్యానికి ఆ పద్యమే స్వతంత్ర భావాన్ని కల్గి ఉండి ద్రాక్షగుత్తుల వలె మధురమైనవి శతకపద్యాలు. మనిషికి కిరీటం లాగా పద్యానికి మకుటం శోభను కల్గిస్తుంది.

“సమాజ హితం కోరేది సాహిత్యం ” అని పెద్దల మాట. సూటిగా మంచి విషయాన్ని చెప్పడం కన్న కథ రూపంలోను, పద్య రూపంలోను, కవిత రూపంలోను చెప్పడం వల్ల త్వరగా మనసుకు చేరుతుంది. అదే మన పూర్వులు చేసిన ప్రయత్నం. శతక పద్యాలు ప్రధానంగా ప్రబోధకాలు. కొన్ని భక్తి, వైరాగ్య, శృంగార హాస్య మొ|| అంశాలపై కూడా వచ్చాయి. సమాజంలోని చెడును, అజ్ఞానాన్ని తొలగించడానికి, ప్రజలను చైతన్యవంతులను చేయడానికి ఆయుధంగా కవుల శతక ప్రక్రియను ఎంచుకున్నారు. పాల్కురికి సోమనాథుని ‘వృషాధిప శతకం’ తొలి శతకంగా పేరు గాంచింది. నాటి నుండి నేటి కాలం వరకు శతక పద్యాలు రానివారు ఉండరు అనడంలో అతిశయోక్తి లేదు. చిన్నతనం నుండే శతకపద్యాలు ధారణ చేయడం మనల్ని మనమే సంస్కరించుకోవడం అవుతుంది. “కష్టబెట్టబోకు కన్న తల్లి మనసు, తల్లిదండ్రి మీద దయలేని పుత్రుండు, ఉపకారికి నుపకారము, తనకోపమే తన శత్రువు, పట్టు పట్టరాదు పట్టి విడువరాదు, అల్పుడెపుబల్కు నాడంబరముగాను, చదువది యెంత కల్గిన రసజ్ఞత యించుక చాలకున్ననా” – ఇలాంటి ఆణిముత్యాల వంటి పద్యాలు నేర్చుకోవడం వల్ల మానసిక ఎదుగుదల పెరుగుతుంది. సంబంధం బాంధవ్యాలు పెరుగుతాయి.

పెద్దయిన తర్వాత ప్రత్యేకంగా సైకాలజిస్టులను, మానసిక నిపుణులను కలిసి కౌన్సిలింగ్ తీసుకోవల్సిన పరిస్థితులు మనమే కల్పిస్తున్నాము. కవులు తమ విలువైన సమయాన్ని, జీవితాన్ని భావితరాల వారమైన మనం బాగుండాలని లోకం తీరును కళ్ళకు కట్టినట్లుగా ఉదాహరణలతో సహా రక్తాన్నే సిరాగా చేసి, రచించారు. వారి కష్టాన్ని గుర్తించి మనం మన భావితరాల వారి భవిష్యత్తును దృష్టియందుంచుకొని శతక పద్యాలు ధారణ చేయడం విధిగా భావించాలి.

వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

క్రింది ప్రశ్నకు సమాధానము రాయండి.

ప్రశ్న 1.
నీవు చదివిన ఒక శతకాన్ని గూర్చి మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 2.
తేలికైన మాటలతో ఒక పద్యాన్ని రాయండి. / కవిత రాయండి.
జవాబు:
నాదియన్న చింత నాదిలో పుట్టెనా
పెరిగి పెద్దదైన తిరిగి పోదు
మొక్కపీకవచ్చు మొద్దును గాదురా
బుద్ధి కలిగినంత సిద్ధి కలుగు !

ప్రశ్న 3.
శతక పద్యాల ద్వారా మీరు గ్రహించిన నైతిక విలువలు పెంపొందే సూక్తులు ఐదింటిని రాయండి.
జవాబు:
శతకం ద్వారా గ్రహించిన నైతిక విలువలు :

1. ఎన్ని కష్టాలు ఎదురైనా ధర్మాన్ని వీడకూడదు.
2. ఎల్లప్పుడూ సత్యాన్నే పలకాలి.
3. ఫలితాన్ని ఆశించక పని చేయాలి.
4. గురువుల మాటకు ఎదురు చెప్పకూడదు.
5. చెడు నడతను విడిచిపెట్టాలి.
6. అందరికీ సాయం చేస్తూ ఆనందంగా బ్రతకాలి.
7. సమాజానికి హాని చేసే పనులు చేయకూడదు.
8. పేదవారి పట్ల నిర్లక్ష్యంగా ప్రవర్తించకూడదు.

III. భాషాంశాలు (పదజాలం, వ్యాకరణం)

1. పర్యాయపదాలు :

జలధి : సముద్రం, రత్నాకరం, సాగరం
సూర్యుడు : రవి, భాస్కరుడు, దివాకరుడు
చంద్రుడు : శశాంకుడు, సోముడు
జగడం : కలహం, తగాదా, కొట్లాట
వైరి : శత్రువు, రిపు, విరోధి
అటవి : అడవి, అరణ్యం, కాన, విపినం
హోమం : యజ్ఞం, యాగం, యూపం
ఆచార్యుడు : గురువు, ఉపాధ్యాయుడు

2. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు :

సత్వం : సత్పురుషులందు పుట్టునది (నిజం)
నరకము : పాపులను తన సమీపమున పొందించునది, పరులు దీనియందు మొఱ పెట్టుదురు (ఒక లోకం)
నారాయణుడు : అవతారములందు నర సంబంధమయిన శరీరాన్ని పొందువాడు/ఉదకము స్థానముగా కలవాడు (పద్మం)
నిశాచరులు : రాత్రియందు సంచరించేవారు (రాక్షసులు)
అమృతం : మరణం లేనిది (సుధ)
జలధి : జలములు దీనిచే ధరింపబడును (సముద్రం)
పంచాస్యం : విస్తీర్ణమైన ముఖములు కలది (సింహం)
గురువు : అంధకార మనెడి అజ్ఞానమును ఛేదించువాడు (ఉపాధ్యాయుడు)
అబ్జము : నీటియందు పుట్టినది (పద్మము)

3. నానార్థాలు :

శైలము : కొండ, రసాంజనం, ఆనకట్ట, సాంబ్రాణి
జలము : నీరు, జడము, ఎఱ్ఱ తామర, ఎఱ్ఱ కలువ
ఈశ్వరుడు : శివుడు, ప్రభువు, పరమాత్మ,
శ్రేష్ఠవాచకం : అపకారం, మాలిన్యం, తగనిది, అశుభం
విభూతి : భస్మం, సంపద
శ్రీ : లక్ష్మి, సాలెపురుగు, విషం

4. ప్రకృతి – వికృతులు :

శ్రీ – సిరి
కుత్సితం – కుచ్చితం
శీత – సీతువు (చల్లని, మంచు)
బిక్ష – బిచ్చము
భక్తుడు – బత్తుడు
సాధువు – సాదువు
ద్రవ్యం – డబ్బు
ఘనము – గనము (అధికం)
రాజు – ఱేడు
దుష్టుడు – తుంటరి
ఈశ్వర – ఈసరుడు
భక్తి – బత్తి
రత్నము – రతనము
పుణ్యం – పున్నెం
కార్యము – కరము
మొల్లము – ముల్లె (ధనం)
రతి – రంతు
భూతి – బూది
అటవి – అడవి
హృదయం – ఎద, ఎడద
భూమి – బూమి
క్రుజ్ – కొంగ
స్నానము – తానము
బూతి – బూడి, భస్మం
తురంగం – తురికి (గుఱ్ఱం)
పుష్పం – పూవు
విషం – విసము

5. గణాలు :

9th Class Telugu 5th Lesson పద్యరత్నాలు 1 Mark Bits

1. స్త్రీలకు విరులు అన్న మక్కువ ఎక్కువ – (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి) (S.A. I – 2018-19)
ఎ) ఆభరణాలు
బి) కేశాలు
సి) వంకీలు
డి) పూవులు
జవాబు:
డి) పూవులు

2. మధువనమంతా మధువ్రతములతో నిండి ఉంది – (గీత గీసిన పదానికి వ్యుత్పత్యర్థాన్ని గుర్తించండి) (A S.A. I – 2018-19)
ఎ) మధువు సేకరించడం వ్రతంగా గలది
బి) మధువు సేకరింపకపోవడం వ్రతంగా గలది
సి) మధువును సేకరించడం వ్రతంగా లేనిది
డి) మధువును సేకరించే వ్రతం కలది
జవాబు:
ఎ) మధువు సేకరించడం వ్రతంగా గలది

3. సత్మీర్తి దిగంతము వరకు వ్యాపిస్తుంది – (గీత గీసిన పదానికి సంధి విడదీయుము)
ఎ) దిక్ + అంతము
బి) దిస్ + అంతము
సి) దిగం + తము
డి) ది: + అంతము
జవాబు:
ఎ) దిక్ + అంతము

4. కార్యాలోచనమును ఒంటరిగా చేయరాదు – (గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి) (S.A. I – 2018-19)
ఎ) కార్యము వల్ల ఆలోచనము
బి) కార్యము యొక్క ఆలోచనము
సి) కార్యమును గురించి ఆలోచనము
డి) కార్యమును ఆలోచనమును కలుగుట
జవాబు:
సి) కార్యమును గురించి ఆలోచనము

5. ఓ రాజా ! నీవే కీర్తిమంతుడవు – చంద్రుడే కాంతిమంతుడు (అలంకారాన్ని గుర్తించండి) (S.A. I – 2018-19)
ఎ) ఉపమాలంకారం
బి) రూపక
సి) ఉత్ప్రేక్ష
డి) దృష్టాంత
జవాబు:
డి) దృష్టాంత

6. పంచాస్యం మత్తగజాన్ని బాధించింది. (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి) (S.A. II – 2018-19)
ఎ) పులి
బి) ఎలుగు
సి) చిరుత
డి) సింహం
జవాబు:
డి) సింహం

7. దైవ పూజా సమయంలో విరులు విరివిగా వాడతారు – (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి) (S.A. II – 2018-19)
ఎ) అగరువత్తులు
బి) దీపాలు
సి) పూలు
డి) ఫలాలు
జవాబు:
సి) పూలు

8. భారమైన జడలు కలిగిన వాడు – (వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి) (S.A. II – 2018-19)
ఎ) భారవి
బి) శైవుడు
సి) వాసవుడు
డి) ధూర్జటి
జవాబు:
డి) ధూర్జటి

9. విద్యాధనం – సర్వధన ప్రధానం – (గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి) (S.A. II – 2018-19)
ఎ) విద్యతో ధనం
బి) విద్యను ధనంగా గలది
సి) విద్య అనెడి ధనం
డి) విద్య యొక్క ధనం
జవాబు:
సి) విద్య అనెడి ధనం

10. కన్నులారా హిమాలయాలను దర్శించాలని శారద వాంఛ – (గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి) (S.A. II – 2017-18)
ఎ) వాదన
బి) కోరిక
సి) ఊహ
డి) మనవి
జవాబు:
బి) కోరిక

11. మూడు అడుగుల దూరంలో ఏనుగు కనిపించేసరికి భయం వేసింది – గీత గీసిన పదాలకు నానార్థపదం గుర్తించండి. (S.A. II – 2017-18)
ఎ) హస్తి
బి) కపి
సి) గజం
డి) అష్టపది
జవాబు:
సి) గజం

12. కుత్సితముగాని దరి కలిగినది – (వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి) (S.A. II – 2017-18)
ఎ) మేఘం
బి) నది
సి) సరస్సు
డి) అకూపారం
జవాబు:
డి) అకూపారం

13. పంచాస్యం ఏనుగు కుంభస్థలంపైకి దూకింది – (గీత గీసిన పదానికి వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి) (S.A. II – 2017-18)
ఎ) ఐదైన ముఖాలు కలది
బి) వెడల్పైన ముఖం కలది
సి) పంచముఖాలతో ఉన్నది
డి) కుత్సితమైన అవయవం కలది
జవాబు:
బి) వెడల్పైన ముఖం కలది

14. సృష్టిలో ‘సమస్తాన్ని తనలో ధరించేది’ అనే అర్థాన్ని సూచించే వ్యుత్పత్తి పదం గుర్తించండి. (S.A. III – 2016-17)
ఎ) ధర
బి) పృథ్వి
సి) పుడమి
డి) నేల
జవాబు:
ఎ) ధర

15. ఖగములను వేటాడుట తప్పు. (గీత గీసిన పదానికి వ్యుత్పత్తిని గుర్తించండి.) (S.A. III – 2016-17)
ఎ) ఆకాశంలో సంచరించనిది
బి) ఆకాశంలో సంచరించేది
సి) ఆకాశం నుండి నేలకు రాలేది
డి) ఆకాశంలో సంచరించడం రానిది
జవాబు:
బి) ఆకాశంలో సంచరించేది

16. సజ్జనులు స్నేహం చేయదగినవారు. (సంధి విడదీసిన పదాన్ని గుర్తించండి.) (S.A. III – 2016-17)
ఎ) సద్ + జనులు
బి) సత్ + జనులు
సి) సః + జనులు
డి) స + జనులు
జవాబు:
బి) సత్ + జనులు

17. వాక్యాలకు బింబ ప్రతిబింబత్వం ఉంటే – అలంకారం గుర్తించండి. (S.A. II – 2018-19)
ఎ) రూపకం
బి) ఉత్ప్రేక్ష
సి) ఉపమాలంకారం
డి) దృష్టాంతం
జవాబు:
డి) దృష్టాంతం

18. ‘చేతిరాత గుండ్రంగా రాయడం’ అనే విషయాన్ని విధ్యర్థకంగా మార్చండి.( S.A. III – 2016-17)
ఎ) చేతిరాత గుండ్రంగా రాయండి.
బి) దయచేసి చేతిరాత గుండ్రంగా రాయకండి.
సి) చేతిరాత గుండ్రంగా రాయొద్దు
డి) చేతిరాత గుండ్రంగా ఉంటే బాగుంటుంది
జవాబు:
ఎ) చేతిరాత గుండ్రంగా రాయండి.

19. “ఆడుకోవడం” అనే విషయాన్ని అనుమత్యర్థక వాక్యంగా మార్చండి. (S.A. III – 2016-17)
ఎ) ఆడుకోవచ్చు
బి) ఆడుకోకూడదు
సి) ఆడుకుంటారా?
డి) ఆడుకోవద్దు
జవాబు:
ఎ) ఆడుకోవచ్చు

భాషాంశాలు (పదజాలం, వ్యాకరణం)

1. అర్ధాలు :

20. దుష్టుల ఆలోచనలు కుత్సితంగా ఉంటాయి – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) అద్భుతం
B) మోసం
C) తెలివి
D) మంచి
జవాబు:
B) మోసం

21. సముద్రం మేర దాటి పొంగుతుంది – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) ఇల్లు
B) వీధి
C) హద్దు
D) సునామీ
జవాబు:
C) హద్దు

22. ఉత్తముడు దుర్జనుల గోష్ఠిని పొందడు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) కొలువు
B) కొలుపు
C) మాట
D) పోట్లాట
జవాబు:
A) కొలువు

23. జోరీగ మధువ్రతేంద్రమగునా? – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) సీతాకోక చిలుక
B) హంస
C) కందిరీగ
D) తుమ్మెద
జవాబు:
D) తుమ్మెద

24. మంచివారితో జగడం కీడును కలిగించును – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) స్నేహం
B) తగాదా
C) మాట
D) తిరగటం
జవాబు:
B) తగాదా

25. విష్ణువు ఖగరాజును వాహనంగా చేసుకొన్నాడు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) పాము
B) నెమలి
C) పక్షి
D) ఎద్దు
జవాబు:
C) పక్షి

26. నదులన్నీ అకూపారంబులో కలుస్తాయి – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి. (S.A. III – 2016-17)
A) నేల
B) ఆకాశం
C) సముద్రం
D) పర్వతం
జవాబు:
C) సముద్రం

27. ‘మంచి నడవడి‘ – అనే అర్థాన్నిచ్చే శబ్దాన్ని గుర్తించండి.
A) దురాచారం
B) ఆచారం
C) నడక
D) నడవండి
జవాబు:
B) ఆచారం

28. ‘మంచి బుద్ధి కలవాడు‘ – అనే అర్థాన్ని ఇచ్చే పదం కింది వాటిలో ఏది?
A) బుద్ధి
B) దుర్బుద్ధి
C) బుద్ధిమంతుడు
D) సుమతి
జవాబు:
D) సుమతి

29. పవి పుష్పంబగు – గీత గీసిన పదానికి అర్థము గుర్తించండి.
A) ఇంద్రుడు
B) వజ్రాయుధం
C) వజ్రం
D) కల్పవృక్షం
జవాబు:
B) వజ్రాయుధం

2. పర్యాయపదాలు :

30. సూర్యుడు నళినీబాంధవుడు – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థాలు గుర్తించండి.
A) రవి, చంద్రుడు
B) భాస్కరుడు, దినకరుడు
C) ప్రభాకరుడు, సోముడు
D) కుజుడు, శుక్రుడు
జవాబు:
B) భాస్కరుడు, దినకరుడు

31. పున్నమి నాటి చంద్రుడు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు రాయండి.
A) చందురుడు, ఇంద్ర
B) చంద్ర, సూర్య
C) సోముడు, శశాంకుడు
D) రవి, గోపి
జవాబు:
C) సోముడు, శశాంకుడు

32. రత్నాలకు నిలయం రత్నాకరం – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థాలు రాయండి.
A) జలధి, సాగరం
B) సముద్రం, వనం
C) విపినం, సంద్రం
D) గగనం, గహసం
జవాబు:
A) జలధి, సాగరం

33. ధర్మరాజు అజాతశత్రువు – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థాలు రాయండి.
A) వైరి, వైరు
B) రిపు, పురి
C) విరోధి, వనధి
D) వైరి, రిపువు
జవాబు:
D) వైరి, రిపువు

34. నారదుడు కలహ భోజనుడు – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థాలు రాయండి.
A) జగడం, జడగం
B) తగాదా, కొట్లాట
C) తగాదా, తదాగా
D) పోట్లాట, పోటు
జవాబు:
B) తగాదా, కొట్లాట

35. ఋషులు లోకకళ్యాణం కోసం హోమాలు చేసారు – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థాలు రాయండి.
A) యాగం, ఆగం
B) యూపం, పాపం
C) యజ్ఞం, యాగం
D) యజ్ఞం, అజ్ఞం
జవాబు:
C) యజ్ఞం, యాగం

36. ఆచార్యుని ఎదిరించక – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థాలు రాయండి.
A) గురువు, ఉపాధ్యాయుడు
B) గురువు, వేత్త
C) ఒజ్జ, సజ్జ
D) గురువు, తరువు
జవాబు:
A) గురువు, ఉపాధ్యాయుడు

37. క్రూర భుజంగమున్ గవయ గూడునె – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థక పదం గుర్తించండి.
A) కొంగ
B) దుష్టుని
C) సర్పము
D) సింహము
జవాబు:
C) సర్పము

38. జలధుల్మేరల నాక్రమించి ఉప్పొంగినన్ – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థక పదం గుర్తించండి.
A) నదులు
B) పర్వతాలు
C) మైదానాలు
D) సముద్రాలు
జవాబు:
D) సముద్రాలు

39. నన్ను పంచాస్యమౌనా? – గీత గీసిన పదానికి సమాననార్ధక పదమును గుర్తించండి.
A) సింహము
B) ఏనుగు
C) తేనెటీగ
D) పులి
జవాబు:
A) సింహము

40. శ్రీరాముడు ఖగరాజ తురంగుడు – గీత గీసిన పదానికి సమానార్ధక పదం ఏది?
A) పక్షి
B) రాజు
C) గరుత్మంతుడు
D) దేవేంద్రుడు
జవాబు:
C) గరుత్మంతుడు

41. అకూపారంబు భూమీ స్థలంబవు – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థక పదం ఏది?
A) శైలము
B) సముద్రము
C) నది
D) వజ్రాయుధం
జవాబు:
B) సముద్రము

42. ‘జలజాత ప్రియ శీతభానులు యథా సంచారముఱ్ఱప్పినం’ – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) సూర్యుడు, చంద్రుడు
B) చంద్రుడు, సముద్రము
C) చంద్రుడు, చందమామ
D) మిత్రుడు, రవి
జవాబు:
C) చంద్రుడు, చందమామ

43. జలధుల్మేరల నాక్రమించి ఉప్పొంగినన్ – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) సముద్రము, అకూపారము
B) శైలము, సురావనజము
C) మధువ్రతము, భుజంగము
D) ఉదధి, ఏఱు
జవాబు:
A) సముద్రము, అకూపారము

44. ‘గజ స్నానంబు చందంబగున్ ?’ – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) పాము, ఏనుగు
B) హస్తి, కరి
C) తేనెటీగ, భృంగము
D) సింహము, ఇభము
జవాబు:
B) హస్తి, కరి

45. అకూపారంబు భూమీ స్థలంబవున్ – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) శైలము, పర్వతం
B) జలధి, సాగరము
C) ఉదధి, భుజంగము
D) సముద్రము, నది
జవాబు:
B) జలధి, సాగరము

46. ‘క్రూర భుజంగమున్ గవయ గూడునె ?’ – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.
A) పాము, సర్పము
B) నాగము, నగము
C) పంచాస్యము, శార్దూలం
D) దుష్టుడు, దుర్మార్గుడు
జవాబు:
A) పాము, సర్పము

3. వ్యుత్పత్యర్థాలు :

47. సత్పురుషులందు పుట్టినది ఎప్పటికి నిలిచి ఉండును – గీత గీసిన పదానికి వ్యుత్పత్త్యం గుర్తించండి.
A) బుద్ధి
B) సత్యం
C) మేథ
D) తెలివి
జవాబు:
B) సత్యం

48. “మరణం లేనిది” – దీనికి వ్యుత్పత్యర్థం గుర్తించండి.
A) అమరణం
B) చిరంజీవి
C) అమృతం
D) స్వర్గం
జవాబు:
C) అమృతం

49. ‘పాపులను తన సమీపమున పొందించునది’ – దీనికి వ్యుత్పత్త్యం గుర్తించండి.
A) నరకం
B) నకరం
C) స్వర్గం
D) భూవి
జవాబు:
A) నరకం

50. ‘నారాయణుడు’ – వ్యుత్పత్తి పదం ఏది?
A) ఉదకంలో లేనివాడు
B) ఉదకం స్థానంగా కలవాడు
C) పాముపై నిద్రించేవాడు
D) సుదర్శనం కలవాడు
జవాబు:
B) ఉదకం స్థానంగా కలవాడు

51. ‘రాత్రియందు సంచరించేవారు’ – దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.
A) దయ్యాలు
B) భూతాలు
C) మనుష్యులు
D) రాక్షసులు
జవాబు:
D) రాక్షసులు

52. జలములు దీనిచే ధరింపబడును – దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.
A) జలాశయం
B) జలధి
C) తటాకం
D) కాలువ
జవాబు:
B) జలధి

53. ‘అజ్ఞానమనే అంధకారాన్ని పోగొట్టేవాడు’ – ఈ వ్యుత్పత్తి గల పదం ఏది?
A) సూర్యుడు
B) చంద్రుడు
C) గురువు
D) జ్ఞానము
జవాబు:
C) గురువు

54. ‘వెడల్పైన ముఖం కలది’ – అనే వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి. (S.A. I – 2018-19)
A) దీర్ఘముఖము
B) పంచాస్యము
C) ద్విముఖము
D) సుముఖము
జవాబు:
B) పంచాస్యము

4. నానార్థాలు :

55. శైల పుత్రి పార్వతి – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు రాయండి.
A) కొండ, గిరి
B) కొండ, ఆనకట్ట
C) రసాంజనం, రసం
D) సాంబ్రాణి, పన్నీర
జవాబు:
B) కొండ, ఆనకట్ట

56. జల ప్రవాహం ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు ప్రయాణం ప్రమాదం – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు రాయండి.
A) నీరు, పానీయం
B) జడం, గడ
C) నీరు, ఎల్టతామర
D) కలువ, పూలు
జవాబు:
C) నీరు, ఎల్టతామర

57. ఈశ్వరుడు అంతటా కలడు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు రాయండి.
A) శివుడు, ప్రభువు
B) పరమాత్మ, స్వర్గం
C) శ్రేష్ఠవాచకం, వాచకం
D) శివుడు, శంకరుడు
జవాబు:
A) శివుడు, ప్రభువు

58. కీడు చేసిన వానికి మేలు చేయుట ఉత్తముల లక్షణం – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు రాయండి.
A) తగనిది, తగిన
B) అపకారం, అశుభం
C) మాలిన్యం, మలినం
D) ఉపకారం, మేలు
జవాబు:
B) అపకారం, అశుభం

59. విభూతి స్వచ్ఛత చంద్రకాంతిని తలపిస్తుంది – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు రాయండి.
A) బూడిద, బూతి
B) భస్మం, పొడి
C) సంపద, భస్మం
D) బూడిద, పొడి
జవాబు:
C) సంపద, భస్మం

60. స్త్రీలను బాధపెట్టిన ఇంట శ్రీ నిలువదు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు రాయండి.
A) లక్ష్మి, సాలెపురుగు
B) లక్ష్మి, సిరి
C) సంపద, ధనం
D) విషం, విసం
జవాబు:
B) లక్ష్మి, సిరి

61. నీరు, గరళం – అనే నానార్ధములు గల పదాన్ని గుర్తించండి.
A) జలము
B) ఉదకము
C) విషము
D) క్షీరము
జవాబు:
C) విషము

62. గజసైన్యం విజయాన్ని సాధించింది – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి. (S.A. I – 2018-19)
A) గజం, అడుగు
B) ఏనుగు, మూడడుగుల కొలత
C) ఎనిమిది, ఐదు
D) హస్తి, గజము
జవాబు:
B) ఏనుగు, మూడడుగుల కొలత

5. ప్రకృతి – వికృతులు :

63. రాట్టులు పోయారు. రాజ్యాలు పోయాయి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) ప్రభువు
B) నాయకుడు
C) భూపతి
D) రేడు
జవాబు:
D) రేడు

64. దుష్టుల సహవాసం చెడుకు కారకం – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
A) దుసుట
B) తుంటరి
C) దుష్ట
D) దుసట
జవాబు:
B) తుంటరి

65. బిచ్చమెత్తి బ్రతికేవారిని చులకన చేయవద్దు – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
A) బిక్చ
B) భిక్ష
C) భిక్ష
D) అర్థి
జవాబు:
C) భిక్ష

66. పాప పుణ్యాలు కర్మను బట్టి ప్రాప్తిస్తాయి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) పున్నెం
B) పున్నం
C) పుషైం
D) పున్యం
జవాబు:
A) పున్నెం

67. సిరి లేనివాడు ఎందుకు కొరగాడు – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
A) ధనం
B) లక్ష్మీ
C) శ్రీ
D) ద్రవ్యం
జవాబు:
C) శ్రీ

68. శుచిగా స్నానమాచరించనివాడు చర్మరోగి కాగలడు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) సానం
B) తానం
C) స్థానం
D) పానం
జవాబు:
B) తానం

69. ఘనమైన కార్యాలు ఘనులే చేయగలరు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) కారం
B) కర్యం
C) కర్ణం
D) కార్టం
జవాబు:
C) కర్ణం

70. కొల్లేరు సరస్సు కొంగవంటి పక్షి జాతులకు విడిది ప్రాంతం – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
A) కొక్కొర
B) క్రుజ్
C) కొక్కెర
D) బకం
జవాబు:
B) క్రుజ్

71. రాయంచలు మానస సరోవరంలో క్రీడిస్తున్నాయి – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదాన్ని గుర్తించండి.
A) హంస
B) రాజహంస
C) రాజు
D) భుజంగము
జవాబు:
B) రాజహంస

72. మీ ఇంట్లో పూవులు లేవా? – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి ఏది?
A) పుష్పము
B) సుమము
C) కుసుమం
D) విరి
జవాబు:
A) పుష్పము

73. మీది గజస్నానము వలె వ్యర్థము – గీత గీసిన పదానికి
వికృతిని గుర్తించండి.
A) సానము
B) తానము
C) స్తనం
D) నానము
జవాబు:
B) తానము

6. సంధులు :

74. సవర్ణదీర్ఘ సంధికి ఉదాహరణను కింది వాటిలో గుర్తించండి.
A) పంచాస్యం
B) సర్వేశ్వరా
C) ప్రాప్తమగు
D) నామోక్తి
జవాబు:
A) పంచాస్యం

75. ఉత్తునకు సంధి నిత్యం – ఇది ఏ సూత్రమో కింద గుర్తించండి.
A) గుణసంధి
B) త్రికసంధి
C) ఉత్వసంధి
D) ఇత్వసంధి
జవాబు:
C) ఉత్వసంధి

76. ‘సద్భక్తి’ – విడదీయుము.
A) సదా + భక్తి
B) సత్ + భక్తి
C) సత్ + బక్తి
D) సద + భక్తి
జవాబు:
B) సత్ + భక్తి

77. జశ్త్వసంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
A) రాజౌనా
B) సర్వేశ్వరా
C) పదాబ్దం
D) వాగీశుడు
జవాబు:
D) వాగీశుడు

78. ‘శ్రీకాళహస్తీశ్వరా’ – సంధి పేరేమిటి?
A) వృద్ధి
B) గుణ
C) సవర్ణదీర్ఘ
D) త్రిక
జవాబు:
C) సవర్ణదీర్ఘ

79. ‘నామో!’ సంధి పేరేమిటి?
A) యణాదేశ
B) గుణ
C) యడాగమ
D) ఆమేడ్రితం
జవాబు:
B) గుణ

80. క, చ, ట, త, ప, ఫ, ఛ, ఠ, ఢ, ఫ, శ, ష, స వర్ణాలకు జరిగే సంధి ఏది?
A) జశ్త్వసంధి
B) త్రికసంధి
C) శ్చుత్వసంధి
D) గసడదవాదేశ సంధి
జవాబు:
A) జశ్త్వసంధి

81. కింది వాటిలో గుణసంధి సూత్రం కిందివాటిలో ఏదో గుర్తించండి.

జవాబు:
D)

82. “మధుప్రతేంద్రం” – అనే పదాన్ని విడదీయండి. (S.A. II – 2017-18)
A) మధు + ప్రతేంద్రం
B) మధువ్ర + తేంద్రం
C) మధువ్రత + ఇంద్రం
D) మధువ్రత + ఏంద్రం
జవాబు:
C) మధువ్రత + ఇంద్రం

83. ‘నింద సేయబోకు’ – అనే పదాన్ని విడదీసి, సంధి పేర్కొనండి.
A) నింద + చేయబోకు – గసడదవాదేశ సంధి
B) నింద సేయన్ + బోకు – సరళాదేశ సంధి
C) నింద సేయ + బోకు – యణాదేశ సంధి
D) నింద + సేయబోకు – యడాగమ సంధి
జవాబు:
A) నింద + చేయబోకు – గసడదవాదేశ సంధి

84. సర్వేశ్వరా ! – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) గుణసంధి
C) యణాదేశ సంధి
D) వృద్ధి సంధి
జవాబు:
B) గుణసంధి

85. ‘ జోరీగ’ విడదీయండి.
A) జోరు + ఈగ
B) జోర + ఈగ
C) జోరి + ఇగ
D) జో + రీగ
జవాబు:
A) జోరు + ఈగ

86. ‘ధరాత్మజ’ ఈ పదంలో గల సంధి ఏది?
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) గుణసంధి
C) యణాదేశ సంధి
D) గసడదవాదేశ సంధి
జవాబు:
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

7. సమాసాలు :

87. చల్లగా నూఱేండ్లు జీవించండని పెద్దలు దీవిస్తారు – గీత గీసిన పదానికి సమాసం పేరేమిటి?
A) ద్వంద్వం
B) ద్విగువు
C) బహుజొహి
D) రూపకం
జవాబు:
B) ద్విగువు

88. గురువుల నుండి శిష్యులు అమృత వాక్కులు పొందాలి – గీత గీసిన పదానికి సమాసం పేరేమిటి?
A) నజ్
B) అవ్యయీభావ
C) రూపకం
D) ప్రథమా
జవాబు:
C) రూపకం

89. ‘అరవిందం వంటి ముఖం’ సమాసపదంగా మార్చండి.
A) అరవింద ముఖం
B) ముఖ అరవిందం
C) పద్మముఖం
D) ముఖారవిందం
జవాబు:
D) ముఖారవిందం

90. ‘కాంతామణి’ విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
A) మణి వంటి కాంత
B) మణే కొంత ఐ
C) కాంత వంటి మణి
D) మణి గల కాంత
జవాబు:
A) మణి వంటి కాంత

91. ఉపమాన ఉత్తరపద కర్మధారయ సమాసానికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
A) చిగురుకేలు
B) తేనెమాట
C) తనూలత
D) జుంటిమోవి
జవాబు:
C) తనూలత

92. రూపక సమాసానికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
A) సుధామధురం
B) జ్ఞానజ్యోతి
C) కరకమలం
D) కాంతామణి
జవాబు:
B) జ్ఞానజ్యోతి

93. ‘దుష్టచిత్తుడు’ – సమాసం పేరేమిటి?
A) ద్విగువు
B) ద్వంద్వ
C) రూపకం
D) బహువ్రీహి
జవాబు:
D) బహుజ్జీవీ

94. ధనాఢ్యుడైన వాడు దాత అనిపించుకోవాలి – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం? (S.A. II – 2017-18)
A) ప్రథమా
B) తృతీయా
C) బహువ్రీహి
D) ద్వితీయా
జవాబు:
B) తృతీయా

95. విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసానికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
A) కార్యాలోచనం
B) ఫణాగ్రభాగం
C) అనర్హరత్నాలు
D) అజ్ఞాన తిమిరం
జవాబు:
C) అనర్హరత్నాలు

96. ‘కార్యము యొక్క ఆలోచనము’ సమాస పదంగా కూర్చండి.
A) కార్యపు ఆలోచన
B) కార్యాలోచనము
C) కార్య లోచనలు
D) కార్య ఆలోచన
జవాబు:
B) కార్యాలోచనము

97. ‘నూఱేండ్లు’ పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
A) నూఱు సంవత్సరాలు గలది
B) నూటైన ఏండ్లు
C) నూఱును, ఏండ్లును
D) నూఱు ఏండ్లు కలది
జవాబు:
B) నూటైన ఏండ్లు

98. ‘మధువ్రతము’ – ఇది ఏ సమాసమో పేర్కొనండి.
A) బహువ్రీహి
B) ద్విగు
C) తత్పురుషము
D) అవ్యయీభావము
జవాబు:
A) బహువ్రీహి

99. ‘ముఖారవిందం’ సమాసానికి విగ్రహవాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) ఉపమాలంకారం
B) రూపకాలంకారం
C) దృష్టాంతం
D) స్వభావోక్తి
జవాబు:
C) దృష్టాంతం

100. ‘జ్ఞాన జ్యోతి’ – ఈ సమాస నామాన్ని గుర్తించండి.
A) ఉపమాన పూర్వపద కర్మధారయం
B) రూపక సమాసం
C) ద్విగు సమాసం
D) ఉపమాన ఉత్తరపద కర్మధారయం
జవాబు:
B) రూపక సమాసం

8. గణాలు :

101. ‘స – భ – ర – న – మ – య-వ’ – ఇవి ఏ పద్య గణాలు?
A) శార్దూలం
B) మత్తేభం
C) ఉత్పలమాల
D) చంపకమాల
జవాబు:
B) మత్తేభం

102. ‘అవనీ’ గురులఘువులు గుర్తించండి.
A) III
B) UUU
C) IIU
D) UII
జవాబు:
C) IIU

103. ‘UII’ దీనికి సరి అయిన పదాన్ని గుర్తించండి.
A) భువనం
B) మండపం
C) శ్రీకాళ
D) మండలి
జవాబు:
D) మండలి

104. మత్తేభ వృత్తానికి యతిస్థానం గుర్తించండి.
A) 14
B) 10
C) 11
D) 13
జవాబు:
A) 14

105. భ,ర,న,భ,భ,ర,వ గణాలు గల పద్యం ఏ వృత్తానికి చెందినది?
A) ఉత్పలమాల
B) చంపకమాల
C) శార్దూలము
D) కందము
జవాబు:
A) ఉత్పలమాల

106. స,భ,ర,న,మ,య,వ గణాలు గల పద్యం ఏ వృత్తానికి చెందినది?
A) శార్దూలం
B) ఉత్పలమాల
C) మత్తేభం
D) చంపకమాల
జవాబు:
C) మత్తేభం

107. ‘కుమారా’ అనేది ఏ గణము?
A) భ గణం
B) యగణము
C) న గణం
D) ర గణం
జవాబు:
B) యగణము

9. అలంకారాలు :

108. వాక్యాలకు బింబ ప్రతిబింబత్వం ఉన్నట్లయితే, అది ఏ అలంకారం? (S.A. III – 2016-17 S.A.II – 2018-19)
A) ముఖం వంటి అరవిందం
B) అరవిందం వంటి ముఖం కలది
C) అరవిందము వంటి ముఖం
D) ముఖమును, అరవిందమును
జవాబు:
C) అరవిందము వంటి ముఖం

109. ‘స్నానంబుల్ నదులందు జేయుట గజస్నానంబు చందంబగున్’ ఈ వాక్యంలోని అలంకారమేది?
A) రూపకము
B) ఉత్ప్రేక్ష
C) అర్థాంతరన్యాస
D) ఉపమాలంకారం
జవాబు:
D) ఉపమాలంకారం

110. ‘రంగ దరాతి భంగ ఖగరజ తురంగ విపత్పరం పరోత్తుంగ తమః పతంగ‘ – ఈ వాక్యంలో గల అలంకారమేది?
A) వృత్త్యనుప్రాస
B) అంత్యానుప్రాస
C) యమకము
D) ఛేకానుప్రాస
జవాబు:
B) అంత్యానుప్రాస

111. ‘నానా హోమము లెల్ల బూడిదలలోన న్వేల్చు నెయ్యె చను’ ఈ వాక్యంలో గల అలంకారాన్ని గుర్తించండి.
A) రూపకము
B) ఉత్ప్రేక్ష
C) ఉపమ
D) యమకం
జవాబు:
C) ఉపమ

10. వ్యతిరేకార్థక వాక్యాన్ని గుర్తించడం:

112. గాజు పూస విలువైన రత్నం కాదు – వ్యతిరేక వాక్యం గుర్తించండి.
A) గాజు పూస విలువైన రత్నమా
B) గాజు పూస విలువైన రత్నము
C) గాజు పూస విలువైన నగ
D) రత్నం విలువలేని గాజు పూస
జవాబు:
B) గాజు పూస విలువైన రత్నము

113. పిసినారియైన దుర్మార్గుడు, రాజు కాలేడు – వ్యతిరేక వాక్యం గుర్తించండి.
A) పిసినారి రాజు కాగలడు
B) దుర్మార్గుడు రాజు కాగలడు
C) పిసినారియైన దుర్మార్గుడు, రాజు కాగలడు
D) రాజు దుర్మార్గుడు పిసినారి
జవాబు:
C) పిసినారియైన దుర్మార్గుడు, రాజు కాగలడు

114. మంచివారితో తగవు హాని చేయదు – వ్యతిరేక వాక్యం గుర్తించండి.
A) తగవు హాని చేస్తుంది
B) తగవు హాని చేయదు
C) చెడ్డవారితో తగవు హాని చేయదు
D) మంచివారితో తగవు హాని చేస్తుంది
జవాబు:
D) మంచివారితో తగవు హాని చేస్తుంది

11. ప్రక్రియలను గుర్తించడం:

115. పేదలను నిందిస్తే, కీడు జరుగుతుంది – గీత గీసిన పదం ఏ ప్రక్రియకు చెందినది?
A) ఆశ్చర్యార్థకం
B) ఉక్తార్థం
C) చేదర్థకం
D) విధి
జవాబు:
C) చేదర్థకం

116. మంచివాడు నీతిమార్గాన్ని తప్పి సంచరించడు – గీత గీసిన పదం ఏ ప్రక్రియకు చెందినది?
A) అనంతర్యార్థకం
B) తుమున్నర్థకం
C) క్వార్థకం
D) ప్రేరణార్థకం
జవాబు:
C) క్వార్థకం