Mahesh

SCERT AP 10th Class Social Study Material Pdf 22th Lesson పౌరులు, ప్రభుత్వాలు Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 10th Class Social Solutions 22th Lesson పౌరులు, ప్రభుత్వాలు

10th Class Social Studies 22th Lesson పౌరులు, ప్రభుత్వాలు Textbook Questions and Answers

Improve your learning (మీ అభ్యసనాన్ని మెరుగుపడుచుకోండి)

ప్రశ్న 1.
కింది కథనం ఆధారంగా సమాచార హక్కు చట్టం నేపథ్యంలో వివిధ ప్రభుత్వ శాఖల, పౌరుల పాత్రలను వివరించండి. సమాచార హక్కు చట్టం వల్ల ప్రభుత్వ పని మరింత పారదర్శకంగా ఎలా అవుతుందో రాయండి. (AS2)
కింద పేర్కొన్న ఘటన మెదక్ జిల్లాలోని చిన్న శంకరం పేటలో జరిగింది. స్వయం సహాయక బృందాల సభ్యులు రాష్ట్ర ప్రభుత్వ గ్రామీణ అభివృద్ధి మంత్రిత్వశాఖ పథకాలైన అభయహస్తం, ఆమ్ ఆద్మీలలో చేరారు. ఈ పథకం కింద 9 నుంచి 12 తరగతులు చదువుతున్న పిల్లలకు 1200 రూపాయల స్కాలర్షిప్ పొందడానికి అర్హత ఉంది. అయితే 2008-11 మధ్య మూడు సంవత్సరాల పాటు విద్యార్థులకు స్కాలర్షిప్ మొత్తం అందలేదు. విద్యార్థులు ఇందిరా క్రాంతి పథకం (IKP) కార్యాలయానికి వెళ్లి అడిగారు. కానీ అక్కడి అధికారులు వాళ్లను పట్టించుకోలేదు.

ఇది స్థానిక దినపత్రికల దృష్టికి వచ్చింది. ఆమోదించిన స్కాలర్షిప్పుల వివరాలు ఇవ్వమంటూ వాళ్లు సంబంధిత అధికారుల వద్ద దరఖాస్తు చేశారు. 2008-09, 2009-10, 2010-11 సంవత్సరాలలో లబ్ధిదారుల సంఖ్య, మంజూరు చేసిన మొత్తం ఎంత అని అడిగారు. వాళ్లకు ఒక వారంలోపు సమాచారం వచ్చింది. మొత్తం ఏడు లక్షల రూపాయలు మంజూరయ్యాయి. సమాచార హక్కు ద్వారా అందిన వివరాలను బట్టి డబ్బు మంజూరయ్యింది కానీ, దానిని పంచలేదని తెలిసింది. ఈ విషయం వార్తాపత్రికలలో ప్రచురితం కాగానే 15 రోజుల లోపు 1167 విద్యార్థులకు స్కాలర్షిప్ అందజేశారు.
జవాబు:
సమాచార హక్కు చట్టం ప్రయోజనాలు ప్రజలకు అందాలంటే రెండు పాత్రలు తమ విధులను సక్రమంగా నిర్వర్తించాలి.

1. ప్రభుత్వ శాఖలు
2. పౌరులు

ఏ ప్రజాస్వామిక వ్యవస్థలోనైనా ప్రభుత్వాలు ప్రజలకు బాధ్యత వహించి వారికి జవాబుదారీగా ఉండాలి.

1) ప్రభుత్వశాఖల పాత్ర :
పై ఘటనలో ఉన్న ప్రభుత్వ శాఖలు – రాష్ట్ర ప్రభుత్వ గ్రామీణ అభివృద్ధి మంత్రిత్వశాఖ పథకాలైన అభయహస్తం, ఆమ్ ఆద్మీ, ఇందిరా క్రాంతి పథం. ఈ సంస్థలు వాటి యొక్క విధులను సక్రమంగా నిర్వర్తించాలి. అంటే 9 నుండి 12 తరగతులు చదువుతున్న విద్యార్థులకు 1200 రూపాయల స్కాలర్షిప్ అందజేయాలి. కాని 2008-11 మధ్య మూడు సంవత్సరాలపాటు పిల్లలకు స్కాలర్షిప్ అందచేయలేదు. ఆ విషయాలు పట్టించుకోలేదు. చివరికి విద్యార్థులే సమాచారహక్కును ఉపయోగించి వివరాలు కనుక్కోవలసి వచ్చింది. ఈ విషయమంతా వార్తాపత్రికలలో కూడా వచ్చింది. దీనితో 15 రోజులలోపు 1167 మంది విద్యార్థులకు స్కాలర్షిప్ అందచేశారు. అయితే ఈ సంస్థల నిర్లక్ష్యం, జాప్యం అనేవి ప్రజలు, వార్తాపత్రికల దృష్టికి వెళ్ళింది. ప్రభుత్వ సంస్థలు సక్రమంగా పనిచేయట్లేదంటూ మాట్లాడారు. కావున ప్రభుత్వ సంస్థలు నిరంతరం మెలకువతో ఉండి, తమ వద్ద ఏ ఫైల్ను ఆపకుండా సకాలంలో పనిచేయాలి.

2) పౌరుల పాత్ర :
అభయహస్తం, ఆమ్ ఆద్మీ, ఇందిరా క్రాంతి పథం వంటి సంస్థలు వాటి విధులు మరిచిపోయాయి. కాని విద్యార్థులు వదలకుండా సమాచార హక్కు చట్టంను ఉపయోగించి వాస్తవాలు తెలుసుకున్నారు. ఈలోగా ఈ విషయాలన్నీ వార్తాపత్రికలో వచ్చాయి. అప్పుడు హడావుడిగా ఆ సంస్థలు విద్యార్థులకు డబ్బును అందించారు. ఇందులో పౌరులు వారి విధులను సక్రమంగా నిర్వర్తించినారని తెలుస్తుంది.

ప్రశ్న 2.
సమాచార హక్కు చట్టం వల్ల ప్రభుత్వం పనిని మెరుగుపరచటం, పర్యవేక్షించటం ఎలా సాధ్యమవుతుంది? (AS4)
జవాబు:
మెరుగుపరచటం :
1) ప్రజాస్వామిక వ్యవస్థలలో ప్రభుత్వాలు ప్రజలకు బాధ్యత వహించి వారికి జవాబుదారీగా ఉండాలి. ఏ విషయం మీదైనా ప్రజలు సమాచారం అడగవచ్చు. కనుక ఎల్లప్పుడూ ప్రభుత్వ సంస్థలు తమ విధులను సక్రమంగా నిర్వర్తించాలి.
2) ప్రతి ప్రభుత్వ శాఖ కొన్ని నియమ నిబంధనల ఆధారంగా పనిచేస్తుంది. కొన్ని రికార్డులను నిర్వహించాలి. తీసుకున్న నిర్ణయాల వివరణ ఉండాలి. దీని కొరకు రికార్డులను, రిజిష్టర్లను, నివేదికలను, డాక్యుమెంట్లను నిర్వహించాలి.
3) ప్రతి వ్యవస్థ, తన విధి నిర్వహణలో ఎటువంటి అవకతవకలు జరగకుండా చూసుకోవలసిన బాధ్యత వహించాలి. విధులను సక్రమంగా నిర్వర్తించాలి.
4) సమాచార హక్కు చట్టం వలన ఇప్పుడు ప్రతి ప్రభుత్వశాఖ రికార్డులను నిర్వహించి, వాటిని అడిగిన పౌరులకు అందుబాటులో ఉంచాలి.

పర్యవేక్షణ :
5) ప్రతి ప్రభుత్వ శాఖలో ఒక పౌర సమాచార అధికారి ఉంటాడు. అదే శాఖలో ఒక అప్పిలేట్ అధికారి ఉంటారు.
6) అన్ని శాఖల అప్పిలేట్ అధికారులు, పౌర సమాచార అధికారులు రాష్ట్ర పౌర సమాచార కార్యాలయానికి జవాబుదారీగా ఉంటారు.
7) రాష్ట్ర సమాచార కమిషనర్లు ఉంటారు. కేంద్ర సమాచార కమిషనర్లు ఉంటారు.

మనం సమాచారం కొరకు దరఖాస్తు చేసినపుడు ఆయా సమాచార అధికారులు సమాచారం ఇవ్వని పక్షంలో రాష్ట్ర, కేంద్ర సమాచార కమిషనర్లు జవాబుదారీగా ఉంటారు. అవసరం అయితే వీరు ఆ సమాచార అధికారికి జరిమానా కూడా విధించవచ్చు.

ప్రశ్న 3.
సమాచారం అని దేనిని అంటారు? ఇది ప్రభుత్వ శాఖలలో ఎలా ఉత్పన్నమవుతుంది? పై అధికారి, కింది అధికారి మధ్య జరిగే మౌఖిక సంభాషణ సమాచారం అవుతుందా? (AS1)
జవాబు:
ప్రతి ప్రభుత్వ శాఖ కొన్ని నియమనిబంధనల ఆధారంగా పనిచేస్తుంది.
ఉదా :

1. ఆరోగ్యశాఖలో ఆసుపత్రిలో డాక్టర్లు, నర్సుల ఎంపిక, నియామకం, బదిలీలకు సంబంధించి లేదా మందుల కొనుగోలు, పంపిణీలకు సంబంధించి నియమనిబంధనలు ఉంటాయి.
2. అందువల్ల ప్రతి సంస్థ కొన్ని రికార్డులను నిర్వహించాలి. తీసుకున్న నిర్ణయాల వివరణ ఉండాలి. వీటి కారణంగా వ్యవస్థలో అనేక రాత పత్రాలు రూపొందుతాయి. ఇవి ఈ క్రింది రూపాలలో ఉండవచ్చు.
3. రికార్డులు, డాక్యుమెంట్లు, మెమోలు, ఈ-మెయిల్స్, అభిప్రాయాలు, సలహాలు, పత్రికా ప్రకటనలు, సర్క్యులర్లు, ఆదేశాలు, లాగ్ పుస్తకాలు, ఒప్పందాలు, నివేదికలు, పత్రాలు, నమూనాలు, మోడల్స్ వంటి రూపాలలో ఉన్న మెటీరియల్, ఏ ఎలక్ట్రానిక్ రూపంలోనైనా ఉన్న గణాంకాలు, అమలులో ఉన్న ఇతర చట్టాల కింద ప్రభుత్వ అధికారి అనుమతి పొందిన ప్రైవేటు సంస్థకు సంబంధించిన సమాచారం.
4. సమాచార హక్కు చట్టం వల్ల ఇప్పుడు ప్రతి ప్రభుత్వ శాఖకు రికార్డులను నిర్వహించి, వాటిని అడిగిన పౌరులకు అందుబాటులో ఉంచాలి.
5. పై అధికారి, కింది అధికారి మధ్య జరిగే మౌఖిక సంభాషణ సమాచారం అవదు.

ప్రశ్న 4.
రాష్ట్ర, కేంద్ర సమాచార కార్యాలయాలకు స్వయంప్రతిపత్తి ఎందుకు ఇచ్చారు? (AS4)
జవాబు:

1. ప్రతి ప్రభుత్వ శాఖలో ఒక పౌర సమాచార అధికారి ఉంటారు. అదే శాఖలో ఒక అప్పిలేట్ అధికారి ఉంటారు.
2. అన్ని శాఖల పౌర సమాచార అధికారులు, అప్పిలేట్ అధికారులు రాష్ట్ర పౌర సమాచార కార్యాలయానికి జవాబుదారీగా ఉంటారు.
3. దీనికి రాష్ట్ర సమాచార కమిషనర్లు ఉంటారు. ఏదైనా ప్రభుత్వశాఖ కేంద్రప్రభుత్వం కిందికి వస్తే కేంద్ర సమాచార కమిషనర్లతో కూడిన సమాచార కార్యాలయానికి జవాబుదారీగా ఉంటారు.
4. ఈ సమాచార కార్యాలయాలు స్వయంప్రతిపత్తి కలిగి ఉంటాయి. ఎందుకనగా మనం ఏదైనా ఒక కార్యాలయంలో సమాచారం కోసం దరఖాస్తు చేస్తే, వారు మనల్ని వేరే కార్యాలయం నుండి సమాచారం పొందమని చెప్పడానికి లేదు.
5. ఒకవేళ మనమడిగిన సమాచారం వారి దగ్గర లేనట్లయితే సమాచారం ఉన్న అధికారి నుంచి సమాచారం పొంది దానిని అందజేయటం వాళ్ళ బాధ్యత.
6. ఈ అంశాల మూలంగా ఈ సమాచార కార్యాలయాలు స్వయంప్రతిపత్తి కలిగి ఉంటాయని తెలుస్తుంది. మరియు ఇతరుల ప్రభావానికి లోను కాకుండా ఉండాలంటే స్వయంప్రతిపత్తి ఉండాలి.

ప్రశ్న 5.
సమాచార హక్కు చట్టం ప్రజాస్వామ్యానికి ఉన్న అసలైన స్ఫూర్తిని తెలియచేస్తుంది. దీనిని మీరు ఎలా సమర్థిస్తారు? (AS6)
జవాబు:

1. ప్రజాస్వామ్యమంటేనే ప్రజల ప్రభుత్వమని అర్థం. ప్రజలు ఎన్నుకున్న ప్రతినిధులచే ప్రభుత్వాలను ఏర్పాటుచేస్తారు. కావున ప్రభుత్వ కార్యక్రమాలను తెలుసుకునే హక్కు ప్రజలకు ప్రభుత్వమే కల్పించింది.
2. ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వాలు శ్రేయో రాజ్యాలు. ప్రజల కొరకు అనేక సంస్కరణలు చేస్తున్నాయి. ప్రభుత్వాలు చేసే పనులు ప్రజలకు తెలియచేయడానికే ఈ సమాచార హక్కును కల్పించింది.
3. ప్రజలు ప్రభుత్వాలకు చెల్లిస్తున్న పన్నులు మరియు ఇతర రుసుములన్నింటిని ప్రభుత్వం ఏ విధంగా ఉపయోగిస్తుందో తెలుసుకునే అవకాశం ఈ సమాచార హక్కు కల్పిస్తుంది.
4. సమాచారంలో పారదర్శకత ఉండాలి. ఇది ప్రభుత్వ సంస్థలలో అవినీతిని అరికట్టడానికి దోహదపడుతుంది.
5. ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వాలు ఒక పౌరునికి కూడా జవాబుదారీగా ఉంటాయి.
6. ఈ సమాచార హక్కు ద్వారా ప్రభుత్వ అధికారులను, ప్రజా ప్రతినిధులను, వారి విధులను, కార్యకలాపాలను నియంత్రణ చేయవచ్చు.
7. ఈ సమాచార హక్కును ప్రజాస్వామ్య రాజ్యాలే ఇచ్చాయి. ఇది వ్యక్తి యొక్క అభివృద్ధికి ఎంతో తోడ్పడుతుంది.
8. ప్రభుత్వ ఆఫీసులలోని కార్యక్రమాల పట్ల ఇంతకుముందున్న అస్పష్టత ఈ హక్కు మూలంగా పోయింది.

కావున ఈ సమాచార హక్కు చట్టం ప్రజాస్వామ్యానికి ఉన్న అసలైన స్ఫూర్తిని తెలియచేస్తుంది.

ప్రశ్న 6.
దేశంలోని వివిధ ప్రభుత్వ శాఖల నుంచి ఏ పౌరుడికైనా సమాచారం అందుబాటులో ఉండేలా చెయ్యటానికి ఎటువంటి చర్యలు తీసుకున్నారు? (AS4)
జవాబు:
సమాచార హక్కు చట్టం, 2005 ప్రకారం ప్రభుత్వ సంస్థలు
అ) కంప్యూటరైజ్డ్ రూపంలో సమాచారాన్ని భద్రపరచాలి,
ఆ) దానికి సంబంధించిన సమాచారాన్ని ముందస్తుగానే వెల్లడి చెయ్యాలి. సమాచార హక్కు చట్టం ఇలా పేర్కొంటోంది:

1) ప్రతి ప్రభుత్వ సంస్థ :
అ) తనకు సంబంధించిన అన్ని రికార్డులను… ఇటువంటి రికార్డులను తేలికగా బయటకు తీయటానికి వీలుగా వర్గీకరించి, సూచికలతో నిర్వహించాలి.
ఆ) ప్రతి సంస్థ ఈ దిగువ సమాచారాన్ని ప్రచురించాలి.
i) సంస్థ వివరాలు, విధులు, బాధ్యతలు.
ii) సంస్థలోని అధికారులు, ఉద్యోగస్తుల అధికారాలు, విధులు :
iii) నిర్ణయాలు తీసుకోవటంలో అనుసరించే విధానం, పర్యవేక్షణ, జవాబుదారీ విధానాలను కూడా పేర్కొనాలి.
iv) సంస్థకు ఉండే లేదా దాని నియంత్రణలో ఉండే లేదా తమ విధులను నిర్వర్తించటంలో ఉద్యోగస్తులు ఉపయోగించే నియమాలు, నిబంధనలు, ఆదేశాలు, మార్గదర్శకాలు, రికార్డులు.
v) సలహా ఇవ్వటం కోసం ఏర్పాటు చేసి …. ఇద్దరు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ సభ్యులు ఉన్న బోర్డులు, సమితులు, సంఘాలు, ఇతరాల వివరాలు:
vi) ఆ కార్యాలయంలోని అధికారులు, ఉద్యోగస్తుల వివరాలు :
vii) అధికారులు, ఉద్యోగస్తులకు ఇస్తున్న నెలసరి జీతం, నియమాల ప్రకారం చేసే ఇతర చెల్లింపులు
viii) తన ప్రతి ఒక్క ఏజెన్సీకి కేటాయించిన బడ్జెటు
ix) సబ్సిడీ పథకాల అమలు విధానం దానికి కేటాయించిన నిధులు.
x) దాని ద్వారా రాయితీలు, పర్మిట్లు, లేదా అధీకృత పత్రాలు పొందిన వాళ్ల వివరాలు
xi) పౌర సమాచార అధికారుల పేర్లు, హోదాలు, ఇతర వివరాలు.

ఇ) ముఖ్యమైన విధానాలు రూపొందించేటప్పుడు లేదా ప్రజలను ప్రభావితం చేసే నిర్ణయాలను ప్రకటించేటప్పుడు సంబంధిత అన్ని వాస్తవాలను వెల్లడి చేయాలి.
ఈ) ప్రభావిత వ్యక్తికి పరిపాలన సంబంధ లేదా న్యాయ స్వరూపం గల నిర్ణయాలకు కారణాలను తెలియచెయ్యాలి.

2) పై సమాచారమంతటినీ ఎవరూ అడగకుండానే ప్రభుత్వ సంస్థలు వెల్లడి చేయాలి.
3) ఇది అందరికీ తేలికగా అందుబాటులో ఉండాలి.
4) ఇది స్థానిక భాషలో ఉండాలి, దీనికి ఏదైనా డబ్బు చెల్లించాల్సి ఉంటే అది ప్రజలకు భారం కాకుండా ఉండాలి.

ప్రశ్న 7.
న్యాయ సహాయం ఆశించే ప్రజలకు న్యాయ సేవల ప్రాధాన్యత సంస్థ ఏ విధంగా దోహదపడుతుంది? (AS1)
జవాబు:

1. ప్రజలకు ఉచిత న్యాయసేవలు అందించటానికి మన దేశంలో ఒక విధానం ఉంది.
2. న్యాయసేవల ప్రాధికార సంస్థ (సవరణ) చట్టం, 2002 ప్రకారం సమాజంలోని బలహీన వర్గాలకు ఉచిత న్యాయ సేవలు అందించటానికి న్యాయ సేవా పీఠాలను ఏర్పాటు చేస్తారు.
3. ఆర్థిక లేక ఏ ఇతర కారణాల వల్లనైనా ఏ పౌరుడికి కూడా న్యాయం లభించకుండా ఉండకూడదన్న ఉద్దేశంతో వీటిని ఏర్పాటు చేశారు.
4. దీనివల్ల న్యాయవ్యవస్థ సమాన అవకాశాల ప్రాతిపదికన అందరికీ న్యాయాన్ని అందిస్తుంది.

ప్రశ్న 8.
లోక్ అదాలత్ ఉద్దేశం ఏమిటి? (AS1)
జవాబు:

1. సమాన అవకాశాల ప్రాతిపదికన న్యాయాన్ని అందించేలా న్యాయవ్యవస్థ పనిచేసేలా చూడటానికి లోక్ అదాలలను ఏర్పాటుచేశారు.
2. లోక్ అదాలత్ లను “న్యాయసేవల పీఠాల చట్టం 1987″ని 1994లోను తిరిగి 2002లోను సవరించారు. ఈ సవరణ ప్రకారం లోక్ అదాలలను ఏర్పాటుచేశారు.
3. లోక్ అదాలత్ అంటే ప్రజాస్వామ్య పీఠాలు. వీటి ద్వారా న్యాయకోవిదులు, అధికారులు, అనధికార ప్రముఖుల సమక్షంలో, సుహృద్భావ వాతావరణంలో పరస్పర అంగీకారంతో తగాదాలు, వివాదాలు పరిష్కరించుకోవచ్చు.
4. ఖర్చు లేకుండా, త్వరితగతిన న్యాయం పొందటానికి లోక్ అదాలలు ప్రజలకు ఉపయోగపడుతున్నాయి.
5. కోర్టులలో దీర్ఘకాలంగా అపరిష్కృతంగా ఉన్న కేసులను ఎటువంటి ఖర్చు లేకుండా వెంటనే పరిష్కరించుకోటానికి లోక్ అదాలత్ సహాయపడుతుంది.

ప్రశ్న 9.
ఈ చట్టం కింద చేపట్టే కేసులు, ఉచిత న్యాయసేవలు పొందటానికి పేర్కొన్న అర్హతలపై మీ అభిప్రాయం ఏమిటి? (AS2)
జవాబు:
I. ఉచిత న్యాయసేవలు పొందటానికి అర్హతలు :

1. షెడ్యూల్డ్ కులాలు లేదా షెడ్యూల్డ్ జాతులకు చెందిన వ్యక్తులు ఉచిత న్యాయ సహాయానికి అర్హులు.
2. అక్రమ రవాణా బాధితులైన వ్యక్తులు, బిక్షాటకులు.
3. స్త్రీలు, పిల్లలు.
4. మతిస్థిమితం లేనివారు లేదా అంగవైకల్యం ఉన్నవారు.
5. పెను విపత్తు, జాత్యాహంకార హింస, కుల వైషమ్యాలు, వరదలు, కరవులు, భూకంపాలు, పారిశ్రామిక విపత్తులకు గురైనవారు.
6. పారిశ్రామిక కార్మికులు.
7. వ్యభిచార వృత్త (నివారణ) చట్టం, 1956లో సెక్షన్ 2, క్లాజు (జి) ప్రకారం రక్షణ గృహం, లేదా బాల నేరస్తుల న్యాయ చట్టం, 1986లోని సెక్షన్ 2, క్లాజు (జె) ప్రకారం బాల నేరస్తుల గృహం లేదా మానసిక ఆరోగ్య చట్టం 1987లో సెక్షన్ 2, క్లాజు (జి) ప్రకారం మానసిక వ్యాధి చికిత్సాలయం లేదా మానసిక రోగుల సంరక్షణాలయంలో నిర్బంధంలో ఉన్న వ్యక్తులు.
8. లక్ష రూపాయలలోపు వార్షిక ఆదాయం ఉన్న వ్యక్తులు.

పైన పేర్కొన్న వారిలో ఏ వ్యక్తులైనా సహాయం పొందటానికి అర్హులని సంబంధిత న్యాయమూర్తి సంతృప్తి చెందితే వారు తగిన న్యాయ సేవలు పొందవచ్చు.

II. లోక్ అదాలత్ పరిధిలోకి వచ్చే కేసులు :

1. వైవాహిక విభేదాలు.
2. భరణానికి సంబంధించిన కేసులు.
3. భర్త, అత్తవారింటి వేధింపులకు సంబంధించిన కేసులు.
4. గృహ హింస కేసులు.
5. అన్ని రకాల సివిల్ కేసులు భూ వివాదాలు.
6. చట్టరీత్యా రాజీకి అర్హమైన అన్ని రకాల క్రిమినల్ కేసులు వంటి వాటిని ఇది చేపట్టవచ్చు.

III.నా అభిప్రాయం :
సమాజంలో వెనుకబడినవారు, పేదవారు, ఏ విధమైన సహాయ సహకారాలు లభించని వారికి ఈ లోక్ అదాలత్ సహాయపడుట చాలా మంచిదని నా అభిప్రాయం. స్త్రీలకు సంబంధించిన కేసులలో సరైన న్యాయం లభించుటలేదు. ఇటువంటి నేపథ్యంలో లోక్ అదాలత్ లు స్త్రీల వేధింపులకు సంబంధించిన కేసులను విచారించి, పరిష్కరించడమనేది అభినందనీయమే.

ప్రశ్న 10.
గ్రామ పెద్దలు, కోర్టులు వివాదాలు తగాదాలను పరిష్కరించే విధానాలను పోల్చండి. మీరు దేనిని ఇష్టపడతారు, ఎందుకు? (AS2)
జవాబు:

నా అభిప్రాయం :
ప్రస్తుత ప్రజాస్వామ్య దేశాలలో జరిగే కార్యక్రమాలన్నింటికి రికార్డులు, రుజువులు, సాక్ష్యాలు ఉండాలి. తీసుకున్న నిర్ణయాల వివరాలను రికార్డు చేయాలి. కోర్టుల తీర్పులను ఎవరైనా పాటించకపోతే న్యాయస్థానాలు వారి మీద చర్యలు తీసుకొని, వాటిని పాటించేలా చేస్తాయి.

కాని గ్రామాలలో జరిగే తీర్పులను ప్రజలు అమలుచేయకపోతే అటువంటి వారి మీద చట్టపరమైన చర్యలు తీసుకునే అధికారం గ్రామపెద్దలకు ఉండదు. కావున గ్రామాలలో నిర్వహించే కార్యక్రమాల కంటే కోర్టుల ద్వారా వచ్చే తీర్పులే మంచివని నా అభిప్రాయం.

10th Class Social Studies 22th Lesson పౌరులు, ప్రభుత్వాలు InText Questions and Answers

10th Class Social Textbook Page No.320

ప్రశ్న 1.
కోర్టు ఫీజులు, ఇతర ఖర్చులు భరించలేని పేద ప్రజలకు మనదేశంలో ఉచిత న్యాయసేవలకు ఎటువంటి అవకాశాలు ఉన్నాయి?
జవాబు:

1. ప్రజలకు ఉచిత న్యాయసేవలు అందించటానికి మన దేశంలో ఒక విధానం ఉంది.
2. న్యాయ సేవల ప్రాధికార సంస్థ (సవరణ) చట్టం, 2002 ప్రకారం సమాజంలోని బలహీన వర్గాలకు ఉచిత న్యాయ సేవలు అందించటానికి న్యాయ సేవా పీఠాలను ఏర్పాటు చేస్తారు.
3. ఆర్థిక లేక ఏ ఇతర కారణాల వల్లనైనా ఏ పౌరుడికి కూడా న్యాయం లభించకుండా ఉండకూడదన్న ఉద్దేశంతో వీటిని ఏర్పాటుచేశారు.
4. దీనివల్ల న్యాయవ్యవస్థ సమాన అవకాశాల ప్రాతిపదికన అందరికీ న్యాయాన్ని అందిస్తుంది.

10th Class Social Textbook Page No.320

ప్రశ్న 2.
ఉచిత న్యాయసేవల ద్వారా ఎటువంటి కేసులు, తగాదాలను చేపట్టవచ్చు?
జవాబు:

1. లోక్ అదాలల ద్వారా న్యాయ సేవల ప్రాధికార సంస్థ దీర్ఘకాలంగా కోర్టుల్లో ఉన్న కేసులను తక్కువ కాలంలో, ఎటువంటి ఖర్చు లేకుండా పరిష్కరిస్తుంది.
2. వైవాహిక విభేదాలు, భరణానికి సంబంధించిన కేసులు, భర్త, అత్తవారింటి వేధింపులకు సంబంధించిన కేసులు, గృహ హింస కేసులు.
3. అన్ని రకాల సివిల్ కేసులు భూ వివాదాలు, చట్టరీత్యా రాజీకి అర్హమైన అన్ని రకాల క్రిమినల్ కేసులు వంటి వాటిని ఇది చేపట్టవచ్చు.

10th Class Social Textbook Page No.320

ప్రశ్న 3.
కోర్టుల బయట తగాదాల పరిష్కారానికి ప్రత్యామ్నాయ విధానం ఏదైనా ఉందా?
జవాబు:
ప్రాచీన కాలం నుండి ఒక విధానం అమలులో ఉంది. అదేమనగా :

1. గ్రామాలలో ప్రజల తగాదాలను తీర్చడానికి అన్ని విషయాలను, అంశాలను గ్రామ/తెగ పెద్దల ముందు చర్చించి ప్రశాంతంగా అందరికీ ఆమోదయోగ్యంగా పరిష్కరించటం మన దేశంలో అనాదిగా జరుగుతోంది.
2. తగాదాలు, వివాదాల స్వభావం, వాటి మూలాలు సాధారణంగా స్థానిక ప్రజలకు, గ్రామ పెద్దలకు తెలుస్తాయి.
3. దీనివల్ల ఆ తగాదాలను / వివాదాలను గ్రామ ప్రజలు చర్చించటానికి వీలు కలుగుతుంది.
4. పారదర్శక పద్దతిలో అందరికీ ఆమోదయోగ్య పరిష్కారాన్ని కనుగొనటం సాధ్యమవుతుంది.

10th Class Social Textbook Page No.316

ప్రశ్న 4.
టీచరుకు హెడ్ మాష్టారు ఇచ్చే మౌఖిక ఆదేశం సమాచారం కాకపోవటానికి కారణం ఏమిటో చర్చించండి.
జవాబు:
సమాచార హక్కు చట్టంలో పేర్కొన్న ప్రకారం సమాచారం ఈ క్రింది వాటి రూపంలో ఉండాలి.

1. రికార్డులు, డాక్యుమెంట్లు, మెమోలు, ఈ-మెయిల్స్, అభిప్రాయాలు, సలహాలు, పత్రికా ప్రకటనలు, సర్క్యులర్లు, ఆదేశాలు, లాగ్ పుస్తకాలు, ఒప్పందాలు, నివేదికలు, పత్రాలు, నమూనాలు, మోడల్స్ వంటి రూపాలలో ఉన్న మెటీరియల్.
2. ఏ ఎలక్ట్రానిక్ రూపంలోనైనా ఉన్న గణాంకాలు, అమలులో ఉన్న ఇతర చట్టాల కింద ప్రభుత్వ అధికారి అనుమతి పొందిన ప్రైవేటు సంస్థకు సంబంధించిన సమాచారం.
3. కావున మౌఖిక ఆదేశాలు సమాచారంలోకి రావని తెలుస్తుంది.
4. హెడ్ మాష్టారు ఆదేశాలను రాత పూర్వకంగా ఇవ్వలేదు. కావున హెడ్ మాష్టారు టీచరుకు ఇచ్చిన మౌఖిక ఆదేశాలు సమాచారం క్రిందకు రావని చెప్పవచ్చు.

10th Class Social Textbook Page No.316

ప్రశ్న 5.
సిఫారసు చేసిన విధంగా నియమ, నిబంధనలను పాటించినట్లయితే ప్రభుత్వ శాఖలు మరింత జవాబుదారీతనాన్ని ఎలా కనబరుస్తాయో ఊహించండి.
జవాబు:

1. ప్రతి ప్రభుత్వశాఖ కొన్ని నియమ నిబంధనల ఆధారంగా పనిచేస్తుంది. మరియు సమాచార హక్కు చట్టం ప్రకారం సమాచారాన్ని తయారుచేసి తయారుగా పెట్టుకోవాలి.
2. ప్రజాస్వామ్య దేశాలలో ప్రభుత్వ శాఖలు ప్రజలకు బాధ్యత వహిస్తాయి. కావున ప్రభుత్వ సంస్థలన్నీ నిరంతరం మెలకువగా ఉండి, తమ విధులను నిర్వర్తించాలి.
3. ప్రతి ప్రభుత్వ శాఖ నియమ నిబంధనలకు లోబడి పని చేసినప్పుడు పనిలో పారదర్శకత ఏర్పడి ప్రజల నియంత్రణలో ఉంటుంది.
4. ఎవరైనా వ్యక్తులు, ఏదైనా విషయం మీద, ఏ సంస్థనైనా సమాచారం అడగవచ్చు. కావున ప్రతి సంస్థ తన విధి నిర్వహణలో అవినీతికి పాల్పడకుండా ఈ చట్టం నియంత్రిస్తుంది.
5. ఈ సమాచార హక్కు చట్టం అనేది అన్ని ప్రభుత్వ శాఖల మీద పర్యవేక్షణ అధికారిగా పనిచేస్తుంది.

10th Class Social Textbook Page No.318

ప్రశ్న 6.
ఈ చట్టం ప్రకారం ఏ సమాచార అధికారి అయినా సమాచారం ఇవ్వకపోతే వాళ్లు జరిమానా చెల్లించాల్సి ఉంటుంది. మీరు దీనితో ఏకీభవిస్తారా? ఎందుకని?
జవాబు:
ఏకీభవిస్తాను. ఎందుకనగా :

1. సమాచార అధికారులు పౌరులు అడిగిన సమాచారాన్ని అందివ్వని పక్షంలో జరిమానా కట్టవలసిందే.
2. ఎప్పుడైతే ఆ అధికారి జరిమానా చెల్లిస్తాడో, తాను చేసిన పని పట్ల సిగ్గుపడతాడు. ఇంకెప్పుడు ఇటువంటి పొరపాటు చేయకూడదని భావిస్తాడు.
3. ఒక అధికారి జరిమాన చెల్లించడం ద్వారా ఇంకొకసారి ఇటువంటి పరిస్థితి తెచ్చుకోకూడదని భావించి, మరింత బాధ్యతగా పనిచేస్తాడు. పనిలో పారదర్శకత ఉండేలా చూసుకుంటాడు.
4. జరిమానా కట్టుట మూలంగా, ఆ విషయం ఆ కార్యాలయంలో అందరికి తెలిసిపోతుంది. దీని పట్ల అతను సిగ్గుపడడమే కాకుండా అవినీతికి పాల్పడకుండా జాగ్రత్తగా ఉంటాడు.
5. సమాచారాన్ని అందివ్వకపోతే జరిమానా కట్టవలసి వస్తుంది. కావున ఇంకెప్పుడు అటువంటి పొరపాటు చేయకుండా సమాచారాన్ని అడిగిన వారందరికి అందిస్తాడు.

10th Class Social Textbook Page No.318

ప్రశ్న 7.
ఏ రకమైన సమాచారం ప్రజలకు అందుబాటులో లేదు? దీనికి మద్దతు తెలిపిన వాదన ఏది?
జవాబు:
కొంత సమాచారాన్ని ప్రభుత్వం వెల్లడి చేయకుండా ఉండే అవకాశాన్ని చట్టం కల్పించింది. ఆ అంశాలు :

1. భారతదేశ సార్వభౌమత్వం, సమగ్రతలను ప్రభావితం చేసే సమాచారం, విదేశీ శక్తుల సందర్భంలో కీలక ఆర్థిక, శాస్త్రీయ ప్రయోజనాలు కలిగి ఉండే అంశాలు.
2. పార్లమెంటు లేదా రాష్ట్ర శాసనసభల హక్కులకు భంగం కలిగించే సమాచారం.
3. గోప్యంగా ఉంచుతారన్న భావనతో విదేశ ప్రభుత్వాల నుంచి అందిన సమాచారం.
4. ఒక వ్యక్తి జీవితానికి లేదా భౌతిక భద్రతకు భంగం కలిగించే సమాచారం.
5. (అంతిమ నిర్ణయం తీసుకోటానికి ముందు) మంత్రుల లేదా సెక్రటరీల బృందం ముందు ఉంచే క్యాబినెట్ పత్రాలు లేదా రికార్డులు.
6. మన సైనిక దళాలు, భద్రతా సంస్థలు చాలా వరకు సమాచార కమిషన్ల పరిధిలోకి రావు.

ఈ చట్టానికి మద్దతుగా చేసిన వాదన :
ఈ చట్టం చేసిన తరువాత దీనిలోని పలు అంశాలను అనేక సందర్భాలలో వివిధ శాఖలు ప్రశ్నించాయి. అవసరమనిపిస్తే ఈ చట్టానికి పార్లమెంటు సవరణలు చేయవచ్చు. అయితే రాజ్యాంగం అర్థం చేసుకుని నిర్వచించిన దానికి మద్దతుగా, సమాచారానికి ఉన్న మౌలిక హక్కుకు భంగం కలిగించేలా ఇది ఉండకూడదు.

10th Class Social Textbook Page No.320

ప్రశ్న 8.
లోక్ అదాలత్ ను మీరు సమర్థిస్తారా?
జవాబు:
అవును సమర్థిస్తాను. ఎందుకనగా :

1. సమాన అవకాశాల ప్రాతిపదికన న్యాయాన్ని అందించేలా న్యాయవ్యవస్థ పనిచేసేలా చూడటానికి లోక్ అదాలత్ లను ఏర్పాటు చెయ్యటం జరిగింది.
2. ఖర్చు లేకుండా లోక్ అదాలత్ న్యాయాన్ని అందిస్తుంది.
3. త్వరితగతిన న్యాయం పొందటానికి ప్రజలకు లోక్ అదాలత్ ఉపయోగపడుతుంది. విధానాలలో వెసులుబాటు ఉంటుంది.
4. కోర్టులలో దీర్ఘకాలంగా పరిష్కారానికి నోచుకోని కేసులకు లోక్ అదాలత్ లో పరిష్కారం దొరుకుతుంది.
5. ఎటువంటి కోర్టు రుసుము ఉండదు, ఒకవేళ కోర్టు రుసుము అప్పటికీ చెల్లించి ఉంటే లోక్ అదాలత్ లో కేసు పరిష్కరింపబడినప్పుడు నియమాలకు లోబడి రుసుమును తిరిగి చెల్లిస్తారు.
6. తమ సలహాదారు ద్వారా వివాదంలోని కక్షిదారులు నేరుగా జడ్జితో సంభాషించవచ్చు. ఇది సాధారణ న్యాయ స్థానాలో సాధ్యంకాదు.
7. లోక్ అదాలత్ ఇచ్చే తీర్పును వాది, ప్రతివాదులు గౌరవించాలి. సివిల్ కోర్టు ఇచ్చే తీర్పుకి ఉండే విలువ దీనికి కూడా ఉంటుంది.
8. అడ్వకేట్ల ద్వారా ఉచిత న్యాయసలహా అందిస్తారు. కోర్టులలో కేసును వాదించటానికి అడ్వకేట్లను నియమిస్తారు. ఉచిత న్యాయ సేవలు, మద్దతుకి అర్హులైన వ్యక్తులకు సంబంధించిన కోర్టు కేసులలో కోర్టు ఖర్చులను భరిస్తారు, తీర్పు నకళ్లను ఉచితంగా అందచేస్తారు.

SCERT AP 10th Class Social Study Material Pdf 21th Lesson సమకాలీన సామాజిక ఉద్యమాలు Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 10th Class Social Solutions 21th Lesson సమకాలీన సామాజిక ఉద్యమాలు

10th Class Social Studies 21th Lesson సమకాలీన సామాజిక ఉద్యమాలు Textbook Questions and Answers

Improve your learning (మీ అభ్యసనాన్ని మెరుగుపడుచుకోండి)

ప్రశ్న 1.
సామాజిక ఉద్యమాలపై ఒక పట్టిక తయారు చెయ్యటానికి ఇక్కడ కొన్ని అంశాలు ఉన్నాయి. వీటి ఆధారంగా పట్టిక తయారుచేసి వివిధ ఉద్యమాల మధ్య పోలికలు, తేడాలను గుర్తించండి.
ఉద్యమం దృష్టి పెట్టిన ప్రధాన అంశం; ఎక్కడ జరిగింది; ప్రధాన కోరికలు; నిరసన తెలియచేసిన పద్ధతులు; ముఖ్యమైన నాయకులు, ప్రభుత్వం స్పందించిన తీరు; సమాజంపై ఉండే ప్రభావం. (AS3)
జవాబు:

ప్రశ్న 2.
కన్నయ్య, రమ్య, సల్మా ఒక విషయాన్ని చర్చిస్తున్నారు. వాళ్ల కోరికలు వేరు. మానవ హక్కుల కోణం నుంచి మీరు ఎవరితో ఏకీభవిస్తారో పేర్కొని మీ కారణాలను తెలియచెయ్యండి.
ప్రజలు పేదరికంలో మగ్గకుండా చూడాలి, అందుకు అవసరమైతే పత్రికా స్వేచ్ఛను కొంతవరకు నియంత్రించినా ఫర్వాలేదని రమ్య అంటుంది. ఆహారం ఒక్కటే ఉంటే చాలదని, పత్రికా స్వేచ్ఛ కూడా ఉండటం ముఖ్యమని లేకపోతే దేశ వివిధ ప్రాంతాలలో మానవ హక్కులు ఎక్కడైనా ఉల్లంఘింపబడుతున్నాయేమో తెలిసే మార్గమే ఉండదన్నది సల్మా వాదన. పత్రికలు ధనికులు, శక్తిమంతుల చేతుల్లో ఉన్నప్పుడు ప్రయోజనం ఏమిటి, అవి సాధారణ ప్రజలకు సంబంధించిన అంశాలను ఎందుకు ప్రచురిస్తాయని కన్నయ్య అంటాడు. (AS2)
జవాబు:
నేను సల్మా వాదనతో ఏకీభవిస్తాను. ఎందుకనగా

1. ప్రతివ్యక్తికి ఆహారం ముఖ్యమే, అయినా స్వేచ్ఛ కూడా ముఖ్యమే.
2. పత్రికా స్వేచ్ఛ అనేది ప్రతి వ్యక్తికి అవసరమే. పత్రికా స్వేచ్ఛ అనగా, భావ ప్రకటన స్వేచ్ఛ. ఇది ఒక ప్రాథమిక హక్కు
3. ప్రతీ వ్యక్తికి ప్రాథమిక హక్కులు అవసరం. ప్రజలకు ఆహారం ఒక్కటే ముఖ్యం కాదు. పత్రికా స్వేచ్ఛతో ప్రపంచం నలుమూలలా ఏం జరిగినా తెలుసుకోగలుగుతారు. అదే విధంగా మానవ హక్కులు ఎక్కడైనా ఉల్లంఘించ బడుతున్నాయేమో తెలుసుకోవచ్చు.
4. ప్రపంచీకరణ జరుగుతున్న నేపథ్యంలో పత్రికా స్వేచ్ఛ చాలా అవసరం.
5. సమాజంలో జరిగే విషయాలు తెలుసుకొని, పాల్గొనడానికి పత్రికా స్వేచ్ఛ ఉండాలి.
6. మానవ హక్కులకు రక్షణ చాలా అవసరం.

ప్రశ్న 3.
సామాజిక ఉద్యమాల మౌలిక అంశాలు ఏమిటి?
జవాబు:

1. వివక్షతతో కూడిన చట్టాలను శాంతియుతంగా ఉల్లంఘించడం.
2. ప్రజలకు స్వేచ్ఛాపూరిత, భావ ప్రకటన వంటివి.
3. పర్యావరణ ఉద్యమాలలో – నష్టపరిహారం, పునరావాసం.
4. సారా వ్యతిరేక ఉద్యమాలు.
5. మైరా పైబీ ఉద్యమంలో సాయుధ దళాల ప్రత్యేక అధికారాల చట్టాన్ని రద్దుచేయాలని కోరటం జరిగింది.
6. సామాజిక ఉద్యమాలన్నీ రాజకీయ పార్టీలకు దూరంగా ఉండి ఒక ఆశయం కోసం పనిచేస్తాయి.
7. కొన్ని సందర్భాలలో తమపై రుద్దిన మార్పులను ఈ ఉద్యమాలు ప్రతిఘటించాయి.
8. మార్టిన్ లూథర్ కింగ్, మైరా పైబీ వంటి కొన్ని ఉద్యమాలు మార్పును కోరుకున్నాయి.

ప్రశ్న 4.
పైన ఇచ్చిన ఉదాహరణలో సాధారణ ప్రజల పాత్రను ఎలా పేర్కొన్నారు?
జవాబు:

1. సాధారణ ప్రజలు ముందుగా వారి సమస్యల పరిష్కారం కోసం ఆలోచిస్తారు.
2. ప్రభావిత ప్రజలు, వారి సమస్యలను తీర్చే నాయకుల వద్ద వెలిబుచ్చుతారు.
3. ప్రజలు, వారి అభిప్రాయాలను ప్రజా ప్రతినిధుల ద్వారా వినిపిస్తారు.
4. ప్రజలు వారి నాయకులు ప్రారంభించిన ఉద్యమాలు, ఊరేగింపులు, ప్రదర్శనలు, పికెటింగ్ వంటి వాటిలో ఎంతో ఉత్సాహంతో పాల్గొంటారు.
5. ఈ మధ్యకాలంలో ప్రజలు, ఇంటర్నెట్, సాంఘిక ప్రచార సాధనాల వల్ల చైతన్యవంతులవుతున్నారు. వారి సమస్యల సాధన కొరకు పోరాడుతున్నారు.
6. ప్రస్తుత కాలంలో ప్రజలు వారి సమస్యలే కాకుండా సమాజ సమస్యలు అనగా పర్యావరణం, కాలుష్యం, పునరావాసం, నష్టపరిహారం వంటి సమస్యల పట్ల మరియు మానవ హక్కులు ఉల్లంఘన జరుగుతున్న ప్రజలకు కూడా సహకారం అందిస్తూ, ఆయా ఉద్యమాలలో భాగస్వాములు అవుతున్నారు.
7. సామాన్య ప్రజల సహకారం, భాగస్వామ్యం లేనిదే సాంఘిక ఉద్యమాలు విజయం సాధించలేవు.

ప్రశ్న 5.
అమెరికాలోని నల్లజాతీయులు, మైరా పైబీ ఉద్యమాల మధ్య పోలికలు, తేడాలు ఏమిటి? (AS1)
జవాబు:
అమెరికాలోని నల్లజాతీయులు, మైరా పైబీ ఉద్యమాల మధ్య ఉన్న తేడాలు :

పోలికలు:

ప్రశ్న 6.
ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అత్యధిక రాజకీయ వ్యవస్థలుగా ప్రజాస్వామ్యాలే ఉన్నాయి. ఇవి ప్రజల ఆకాంక్షలకు పూర్తి న్యాయం చేశాయా? ఈ అధ్యాయంలో ఇచ్చిన ఉదాహరణల ఆధారంగా ‘ప్రజాస్వామ్యం సామాజిక ఉద్యమాలు’ అన్న అంశంపై చిన్న వ్యాసం రాయండి. (AS4)

జవాబు:
“ప్రజాస్వామ్యం – సామాజిక ఉద్యమాలు” :
ప్రపంచంలో చాలా దేశాలలో ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వాలే ఉన్నాయి. ఇవి ప్రజల ఆకాంక్షలను పూర్తిగా న్యాయం చేయలేదనడానికి నిదర్శనమే సామాజిక ఉద్యమాలు. ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వాలే ప్రజలను వివక్షతతో చూస్తున్నాయి. కొందరికి మానవ హక్కులను – ఉల్లంఘిస్తున్నాయి, సామాజిక న్యాయాన్ని చేకూర్చుట లేదు.
ఉదా :
అమెరికా పౌరహక్కుల ఉద్యమం. (నల్లజాతి వారిని ప్రభుత్వం వివక్షతతో చూడడం) దక్షిణాఫ్రికాలోని జాతి వివక్షత చాలాకాలం సమాన హక్కులకు దూరంగా ఉన్నవారు సామాజిక ఉద్యమాలను లేవనెత్తుతారు. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత వలస పాలన నుండి అనేక దేశాలు స్వాతంత్ర్యాన్ని సంపాదించుకున్నాయి. ఇటువంటి దేశాల ప్రజలు వలస పాలనతో ఇబ్బందులను అనుభవించి, తమ కష్టాలను తీర్చే ప్రభుత్వాలను ఆశించారు. కాని ఆ తరువాత వచ్చిన ప్రభుత్వాలు కూడా ప్రజల ఆశలను పరిగణనలోకి తీసుకోకుండా అణుయుద్ధాలు చేశాయి. ఆయుధసమీకరణ చేసి, ప్రపంచాన్ని భయాందోళనలకు గురిచేశాయి. ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం తరువాత అణ్వాయుధాలను నిషేదించినప్పటికి ప్రజలకు శాంతి, భద్రతలను కల్పించలేకపోయాయి. ఇటువంటి తరుణంలోనే ప్రజలు ప్రభుత్వాలను వ్యతిరేకించారు. అనేక ఉద్యమాలను లేవదీశారు. ముఖ్యంగా పర్యావరణ కాలుష్యం, సామాజిక న్యాయం కల్పించకపోవడం, వివక్షతను పాటించటం వంటి సమస్యలు ఉద్యమాలకు కారణాలని చెప్పవచ్చు. ఇటువంటి సమస్యల సాధనలో ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వాలు విఫలం అయ్యాయని చెప్పవచ్చు.

ప్రశ్న 7.
భోపాల్ గ్యాస్ దుర్ఘటన వంటి వాటి నేపథ్యంలో నిరసనలు, ఉద్యమాలకు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ప్రజలను ఎలా సమీకరిస్తారో తెలుసుకుని, చర్చించండి. (AS3)
జవాబు:
వివిధ ఉద్యమాలలో ప్రజలను వివిధ రకాలుగా సమీకరించుట జరిగింది. వాటిలో నుండి కొన్ని :
1) భోపాల్ గ్యాస్ దుర్ఘటన చాలా తీవ్రమైనది. ఇది భోపాల్ లోని యూనియన్ కార్బైడ్ కంపెనీ తరువాత దీనిని ‘డౌ’ కంపెనీకి అమ్మేశారు. ఏమీ తెలియని ప్రజలు ప్రశాంతంగా నిద్రపోతుంటే ఒకరాత్రి కంపెనీ నుండి విషవాయువు వెలువడి వేలాదిమంది చనిపోయారు. దాని ప్రభావం వల్ల ఇప్పటికి వేలాది మంది బాధపడుతున్నారు. అయితే ఈ కంపెనీ బహుళజాతి కంపెనీ. ఇది అమెరికాలో ఉంది. ఈ దుర్ఘటనలో బాధితులకు సరైన నష్టపరిహారం, వైద్య సదుపాయాలు కల్పించలేదు. ఈ కంపెనీ మీద పోరాటానికి అంతర్జాతీయ చట్టాలను ఉపయోగిస్తున్నారు. లండన్ ఒలింపిక్స్ క్రీడలకు ‘ఔ’ కంపెనీ స్పోన్సరు చెయ్యటానికి వ్యతిరేకంగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రజల సంతకాలు సేకరిస్తున్నారు.

2) ‘నర్మదా బచావో’ ఉద్యమంలో నిర్వాసితులైన ప్రజలకోసం ఉద్యమ నాయకులు. ‘బావా మహలియా’, మేధాపాట్కర్ వంటి నాయకులు పోరాడుతూ ప్రజలను చైతన్యవంతులను చేసి ఉద్యమంలోకి భాగస్వాములను చేశారు. దీని కొరకు తీవ్ర నిరసనలు, ప్రదర్శనలు, నిరాహారదీక్షలు అంతర్జాతీయ ఉద్యమాల ద్వారా ప్రజలను సమీకరించారు.

3) కేరళలోని ‘సైలెంట్ వ్యాలీ’ ఉద్యమం విషయంలో అరుదైన జంతువులు, మొక్కలు అంతరించిపోతాయని అనేకమంది విద్యావంతులు గ్రహించారు. వీటి రక్షణ కొరకు పెద్ద ఉద్యమం ఏర్పడింది. ప్రజలలో విజ్ఞాన శాస్త్ర ప్రచారానికీ, విద్యకోసం పనిచేస్తున్న కేరళ శాస్త్ర సాహిత్య పరిషత్ (కెఎఎపి) రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ప్రజలను సమీకరించింది.

4) అమెరికా పౌరహక్కుల ఉద్యమంలో వివక్షతకు గురి అవుతున్న నల్లజాతీయులే ఈ ఉద్యమాన్ని లేవదీసారు.

5) యూరపులో గ్రీన్ పీస్ ఉద్యమంలో అణు పరీక్షలకు వ్యతిరేకంగా ఈ గ్రీన్ పీస్ ఉద్యమం ప్రారంభమైనది. దీనిలో స్వచ్ఛంద కార్యకర్తలు పాల్గొన్నారు. ప్రస్తుతం ఈ ఉద్యమం 40 దేశాలకు విస్తరించింది.

6) సారా వ్యతిరేక ఉద్యమంలో పేదవారు, ఈ సమస్యకు ప్రభావితమవుతున్నా మహిళలు పాల్గొన్నారు. ‘సాక్షరతా’ పుస్తకాల ద్వారా ఉద్యమ విషయాలు తెలుసుకుని అనేక గ్రామాలలోని మహిళలు ఈ ఉద్యమంలోకి వచ్చారు.

7) మైరా పైబీ ఉద్యమం తీసుకువచ్చింది మణిపూర్ మహిళలు. సాయుధ దళాలకు ఉన్న ప్రత్యేక అధికారాల చట్టం మూలంగా తరచు మానవహక్కుల ఉల్లంఘన జరుగుతుంది. మహిళలు లైంగిక వేధింపులకు గురి అవుతున్నారు. ఇందుకు నిరసనగా సాయుధ దళాలకు ప్రత్యేక అధికార చట్టాలను రద్దుచేయాలని మహిళలు స్వచ్ఛందంగా ఉద్యమంలో పాల్గొన్నారు.

8) ప్రస్తుత కాలంలో నిరసనలు, ఉద్యమాలకు ప్రజలను ఫేస్ బుక్, ట్విట్టర్, ఇ-మెయిల్, ఇంటర్నెట్, వార్తాపత్రికలు వంటి వాటి ద్వారా సమీకరిస్తున్నారు.

10th Class Social Studies 21th Lesson సమకాలీన సామాజిక ఉద్యమాలు InText Questions and Answers

10th Class Social Textbook Page No.300

ప్రశ్న 1.
గ్రీన్‌పీస్ ఉద్యమం వెబ్ సైట్ చూసి (http:/www.greenpeace.org/international) అది పనిచేస్తున్న అంశాల గురించి, ఎంచుకున్న పోరాట పద్ధతుల గురించి తెలుసుకోండి. ఈ ఉద్యమంపై ఉన్న చర్చలు, విమర్శల గురించి కూడా తెలుసుకోండి.
జవాబు:

10th Class Social Textbook Page No.302

ప్రశ్న 2.
పెంటగావ్ వద్ద కాపలా ఉన్న సైనికుడికి నిరసనకారులలోని ఒక మహిళ ఒక పువ్వు ఇస్తోంది. ఈ బొమ్మలోని భావనలను చర్చించండి.

జవాబు:
అమెరికా, వియత్నాంతో అన్యాయంగా యుద్ధం చేస్తుందనే భావన అమెరికా సైనికులలో, ప్రజలలో ఉంది. ఆ యుద్ధాన్ని నిరసిస్తూ ప్రజలు ఉద్యమం కూడా చేశారు. అయితే అమెరికా చేస్తున్న యుద్ధం పట్ల వ్యతిరేకత సైనికులలో గమనించిన, నిరసన తెలియజేయడానికి వచ్చిన వారిలో నుండి ఒక మహిళ ఆ సైనికుడిని అభినందిస్తూ ఒక పువ్వును ఇస్తుందని పై చిత్రం ద్వారా తెలుస్తుంది.

10th Class Social Textbook Page No.299

ప్రశ్న 3.
డా|| మార్టిన్ లూథర్ కింగ్ జూనియర్ దా! కింగ్ ఇచ్చిన ఈ ప్రఖ్యాత ఉపన్యాసాన్ని చదివి, అమెరికా సమాజానికి అతడు.. ఉంచిన ఆదర్శాల గురించి, వాటిని సాధించటానికి అతడు రూపొందించుకున్న ప్రణాళిక గురించి ఒక వ్యాసం రాయంది.

జవాబు:
ఉద్యమాలలో అమెరికాలోని పౌరహక్కుల ఉద్యమం చాలా ముఖ్యమైనది. ఈ ఉద్యమాన్ని డా|| మార్టిన్ లూథర్ కింగ్ జూనియర్ డా॥ కింగ్ ముందుకు నడిపించారు. అయితే ఈ ఉద్యమమనేది “పౌర నిరాకరణ” ధ్యేయంగా నడిచింది. (వివక్షతతో కూడిన చట్టాలను శాంతియుతంగా ఉల్లంఘించటం). డా॥ కింగ్ అమెరికా సమాజంపై ఉంచిన ఆదర్శాలు. పాఠశాలల్లో, బస్సుల్లో, బహిరంగ ప్రదేశాలలో నల్లజాతి వారిని వేరుగా ఉంచడానికి, ఉద్యోగాలలో, గృహవసతిలో, ఓటు హక్కులలో నల్లవారిని వివక్షతతో చూడకుండా వీరికి కూడా తెల్లవారితో సమానంగా హక్కులు కల్పించాలి.

ఒక సంవత్సరం పాటు డా॥ కింగ్ అధ్యక్షతన మాంటగోయెరిలో నల్లజాతీయులు బస్సులను బహిష్కరించారు. ఈయన పౌరహక్కుల చట్టాన్ని చేయాల్సిందిగా కోరారు. ఉపాధి కల్పనకు కార్యక్రమాలు పూర్తి న్యాయమైన ఉపాధి, మంచి గృహవసతి, ఓటు హక్కు శ్వేతజాతి, నల్లజాతి పిల్లలు కలిసి చదువుకునే సమ్మిళిత విద్యా సదుపాయాలు కావాలని కోరాడు. మనుషులను శరీర రంగును బట్టి కాకుండా వాళ్ల వ్యక్తిత్వ లక్షణాలను బట్టి అంచనావేసే దేశంగా అమెరికా మారాలని డా॥ కింగ్ తన ఉపన్యాసంలో తెలియచేశాడు.

10th Class Social Textbook Page No.300

ప్రశ్న 4.
పౌర హక్కుల ఉద్యమ కోరికల జాబితా తయారుచేసి, వాటికి మీరు సూచించే పరిష్కారాలు ఏమిటో రాయండి.
జవాబు:
పౌరహక్కుల ఉద్యమంలోని కోరికలు, వాటికి నేను సూచించే పరిష్కారాలు

10th Class Social Textbook Page No.300

ప్రశ్న 5.
ప్రజాస్వామిక దేశమని అమెరికా చెప్పుకుంటుంది. కానీ గత శతాబ్దం మధ్యకాలం వరకు కొంతమంది ప్రజలను వేరుగా ఉంచింది. భారతదేశ నేపథ్యంలో ప్రజాస్వామ్య భావన అందరినీ కలుపుకునేలా ఎలా ఉండాలో చర్చించండి.
జవాబు:
భారతదేశ నేపధ్యంలోని ప్రజాస్వామ్యం వలె అమెరికాలో ప్రజాస్వామ్యం అమలు కావాలంటే ఈ క్రింది విధంగా చేయాలి.

1. జాతి, మత, వర్గ విచక్షణ, పేద, ధనిక అనే తారతమ్యాలు ప్రత్యేకించి నల్లవారు, తెల్లవారు అనే విచక్షణ చూపకుండా అందరినీ సమాన ప్రాతిపదికన చూడాలి.
2. మన దేశంలో స్త్రీ, పురుష, జాతి, వర్గ, కుల, మత, భాషా తారతమ్యాలు పాటించకుండా అందరికీ ఓటు హక్కును కల్పించినట్లు అమెరికా కూడా దేశంలోని ప్రజలందరికీ ఓటు హక్కు కల్పించాలి.
3. మనదేశంలో అల్పసంఖ్యాకులకు రాజ్యాంగ పరంగా రక్షణ కల్పించినట్లు అమెరికా కూడా అల్పసంఖ్యాకులైన నల్లవారికి కూడా రాజ్యాంగ పరంగా రక్షణ కల్పించాలి.
4. భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం మనదేశ పౌరులందరికీ పౌరసత్వం ఉన్నట్లే అమెరికాలో కూడా నల్లవారనే తేడాలు లేకుండా అందరికీ పౌరసత్వం ఇవ్వాలి.
5. భారత ప్రజాస్వామ్యంలో ప్రతి పౌరునికి స్వేచ్ఛా, స్వాతంత్ర్యాలు ఉన్నట్లు అమెరికాలో కూడా ప్రతి పౌరునికి స్వేచ్ఛ, స్వాతంత్ర్యాలను కల్పించాలి.
6. మనదేశంలో పౌరుల శరీర రంగుకు ప్రాధాన్యత లేనట్లే అమెరికాలో కూడా నల్లవారిని రంగును బట్టి విచక్షణ చూపరాదు.

10th Class Social Textbook Page No.300

ప్రశ్న 6.
ఒక ఉద్యమంలో భిన్న గొంతుకలు ఎందుకు వినపడుతుంటాయి ? వాటిల్లోని అభిప్రాయభేదాలను గుర్తించండి.
జవాబు:
అమెరికాలో పౌరహక్కుల చట్టం కోసం ఉద్యమం బలపడుతున్న సమయంలో భిన్నభిన్న అభిప్రాయాలు వెలుగులోకి వచ్చాయి. అందులో కొన్ని :

1. చాలామంది శాంతియుత మార్గాల ద్వారా ప్రజలందరికి సమానత్వం సాధించటం వీలవుతుందని అన్నారు. అందుకు అవసరం అయిన చట్టాలు ప్రభుత్వం చేసేలా చెయ్యవచ్చని అనేకమంది మరియు డా|| కింగ్ కూడా అన్నారు.
2. “మాల్కం ఎక్స్” వంటి వారు అనేకమంది నల్లవాళ్లు వేరేజాతి అని శ్వేత జాతీయుల పాలన నుంచి స్వాతంత్ర్యం కోసం పోరాడాలని భావించారు.
3. అధికారాన్ని చేజిక్కించుకోటానికి సాయుధ ఘర్షణలతో సహా అన్ని మార్గాలను వినియోగించుకోవాలని ‘మాల్కం ఎక్స్’ వంటివారు భావించారు.
4. ఈ ఉద్యమంలో పురుషుల ఆధిపత్యం ఉందని, తమని ఎవరూ పట్టించుకోవటం లేదని నల్లజాతి మహిళలు భావించసాగారు.
   ఈ విధంగా అభిప్రాయభేదాలు వెలువడ్డాయి.

10th Class Social Textbook Page No.300

ప్రశ్న 7.
అమెరికా, యుఎస్ఎస్ఆర్‌లోని రాజకీయ వ్యవస్థలో పోలికలు, తేడాలు గుర్తించండి. ప్రజల హక్కులకు అవి ఎలా స్పందించాయి?
జవాబు:
అమెరికా, యుఎస్ఎస్ఆర్‌లోని రాజకీయ వ్యవస్థలోని పోలికలు, తేడాలు ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయి.
తేడాలు :

పోలికలు :
ఈ రెండు దేశాలలో మానవ హక్కుల కోసం ఉద్యమాలు జరిగాయి.

10th Class Social Textbook Page No.301

ప్రశ్న 8.
వీళ్లు దేశభక్తి లేని వాళ్లని కొంతమంది భావించగా, అన్యాయమైన యుద్ధంలో పాల్గొనాలనుకోకపోవటం సమర్ధనీయమే అని మరికొంతమంది భావించారు. ఈ రెండు దృష్టి కోణాలను తరగతిలో చర్చించి మీ దృష్టికోణంతో పాటు రెండు వైపుల వాదనలను క్లుప్తంగా రాయండి.
జవాబు:

1. అమెరికాలోని చట్టం ప్రకారం సైన్యంలో చేరే వయసున్న యువకులందరూ కొంతకాలం సైన్యంలో పనిచేయాలనేది చట్టం. చట్టంను అందరూ పాటించాలి. అయినప్పటికీ వారు, మేము సైన్యంలో చేరం, అని సైన్యంలో చేరడానికి నిరాకరించడమనేది చట్ట వ్యతిరేకం అవుతుంది.
2. వియత్నాం ‘ యుద్ధంలో వియత్నాంకి చెందిన 8,00,000 సైనికులు, 30,00,000 పౌరులు కాకుండా అధిక సంఖ్యలో కంబోడియన్లు, లావోషియన్లు చనిపోయారు. అమెరికాకు ఎటువంటి పౌరనష్టం జరగలేదు.
3. అమాయకులైన వియత్నాం ప్రజలపై బాంబులు వేసి, చంపడం అనేది అన్యాయం, అమానుషం. ఇటువంటి అన్యాయానికి పూనుకున్న అమెరికా సైన్యంలో చేరకపోవడం సమర్థనీయమే అని చాలామంది భావించారు.

అమాయకులైన వియత్నాం ప్రజల చావుకు కారణమవుతున్న అమెరికా సైన్యంలో యువకులు చేరకపోవడం సమర్థనీయమే అని నా అభిప్రాయం.

10th Class Social Textbook Page No.303

ప్రశ్న 9.
ఆయుధీకరణకు వివిధ రకాల స్పందనలు ఏమిటి?
జవాబు:
అమెరికా, యుఎస్ఆర్, బ్రిటన్, ఫ్రాన్స్ వంటి అగ్రరాజ్యాలు ఇతర దేశాలు అణుబాంబులను ఉపయోగించకుండా నిరోధిస్తుందన్న నమ్మకంతో అణ్వాయుధాల నిల్వలను పెంచుకుంటూ పోయాయి. ఈ విధంగా పెంచుకోవడానికి ఆ – దేశాలు రకరకాల కారణాలు తెలియచేశాయి.

1. అణ్వాయుధాల నిల్వలలో పోటీ తీవ్రరూపం దాల్చింది.
2. ఆయుధాలను ఉత్పత్తిచేసే కంపెనీలు (వీటిని సైనిక పారిశ్రామిక కంపెనీలంటారు). ప్రభుత్వాలు సాధారణ ప్రజలలో యుద్ధ భయాన్ని కలిగించి, అణ్వాయుధాల మీద డబ్బును మరింతగా ఖర్చు పెట్టటానికి మద్దతు పొందేవి.
3. ప్రజా నిరసనల మూలంగా అమెరికా 1975లో వియత్నాంతో యుద్ధాన్ని ఆపేసి, వియత్నాం నుంచి బయటకు వచ్చేసింది.
4. యూరపులో అనేకమంది ప్రజలు యుద్ధం గురించి భయపడసాగారు.
5. ఆయుధపోటీ వల్ల ప్రపంచమంతా ముప్పులో పడుతుందని, ప్రపంచమంతా నాశనమయ్యే యుద్ధం సంభవించవచ్చని గుర్తించసాగారు.
6. పెద్ద ఎత్తున ప్రజా నిరసనలు చోటుచేసుకున్నాయి.
7. ఇతర దేశాల ప్రభుత్వాలతో అణ్వాయుధాల నిల్వలను తగ్గించుకోవటానికి, శాంతి దిశగా కృషి చెయ్యటానికి చర్చలు ప్రారంభించవలసిందిగా ప్రజలు ఒత్తిడి చెయ్యసాగారు.

10th Class Social Textbook Page No.303

ప్రశ్న 10.
పరస్పర విధానాలను ఆయా దేశాల ప్రభుత్వాలు నిర్ణయించటం మాత్రమే కాక వివిధ దేశాల ప్రజలు ఒకరినొకరు కలుస్తుంటే యుద్ధ అవకాశాలు తక్కువగా ఉంటాయి. దీంతో మీరు ఏకీభవిస్తారా? మీ సమాధానానికి కారణాలు పేర్కొనండి.
జవాబు:
దీంతో నేను ఏకీభవించను. కారణాలేమిటనగా …… .

1. ప్రతి దేశానికి స్వంత ప్రభుత్వ విధానం ఉంటుంది.
2. వివిధ దేశాల ప్రజలు ఒకరినొకరు కలుస్తుంటే సంస్కృతి వ్యాప్తి చెందుతుంది. అంతేకాని ప్రజలు యుద్ధాలు జరగకుండా ఆపలేరు.
3. ప్రపంచంలోని చాలా దేశాలు ప్రజాస్వామ్య దేశాలు, కావున ప్రజాస్వామ్యబద్దంగా కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తాయి.
4. అణుశక్తిని ఉపయోగించటంలోని ప్రమాదాలు ప్రజలకు తెలిశాయి. ప్రజాక్షేమాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకుని దేశాలు నిరాయుధీకరణకు ముందుకు వచ్చి, యుద్ధ భయాన్ని తగ్గించాయి.

10th Class Social Textbook Page No.303

ప్రశ్న 11.
అణు కర్మాగారాలను, కాలుష్య పరిశ్రమలను ఎక్కడ పెట్టాలన్న నిర్ణయాలతో సంబంధం లేని దేశాల ప్రజలు కూడా పర్యావరణ కాలుష్య ప్రభావానికి ఎలా గురవుతారో వివరించండి. ఇటువంటి పరిస్థితులను ఎలా పరిష్కరించాలి?
జవాబు:
కాలుష్య ప్రభావం:

1. కొన్ని సమయాలలో అణు కర్మాగారాలలో ప్రమాదాలు జరిగి కార్మికులు పెద్ద సంఖ్యలో చనిపోతారు.
   ఉదా : రష్యాలోని చెర్నోబిల్ అణుకర్మాగార ప్రమాదం.
2. యూరప్లో అణు కర్మాగారాలు ఎక్కువవటం వలన యూరప్లో అధిక ప్రాంతం అణు కాలుష్యానికి కారణమయి, ప్రజలను కాలుష్యానికి గురిచేశాయి.
3. కాలుష్య పరిశ్రమల స్థాపన మూలంగా అమాయకులైన ప్రజలు ప్రాణాలు కోల్పోతున్నారు.
   ఉదా : భోపాల్ లో ఒకరాత్రి యూనియన్ కార్బైడ్ కంపెనీ నుండి విషవాయువు వెలువడింది. దీనివల్ల వేలాదిమంది చనిపోయారు. చాలా మంది ఇంకా బాధపడుతున్నారు.
4. కాలుష్యం మూలంగా ఓజోను పొర దెబ్బతింటుంది.
5. భూగోళం వేడెక్కుతుంది. తద్వారా ధృవాల వద్ద ఉన్న మంచు కరిగి సముద్రాలలోని నీటిమట్టం పెరిగి తీరప్రాంతాలు ముంపుకు గురి అవుతాయి.

కాలుష్య పరిస్థితుల పరిష్కారానికి సూచనలు :

1. అణు కర్మాగారాలను ప్రభుత్వాలు నిషేధించాలి. ప్రజాక్షేమాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకోవాలి. అణు కాలుష్యానికి గురైన ప్రజలకు ప్రభుత్వాలు సరైన వైద్య సదుపాయాలు కల్పించాలి.
2. పరిశ్రమల స్థాపనలో ప్రభుత్వం మెలకువగా ఉండి, కాలుష్యానికి కారణమయ్యే పరిశ్రమలకు అనుమతులు ఇవ్వకూడదు.
3. కాలుష్యానికి గురయ్యే ప్రజలకు ప్రభుత్వం ప్రాతినిధ్యం వహించి, ఆయా పరిశ్రమల నుండి ప్రజలకు పరిహారాలు ఇప్పించాలి.
4. ఆయా పరిశ్రమలపై ప్రభుత్వం కఠిన చర్యలు తీసుకోవాలి.

10th Class Social Textbook Page No.307

ప్రశ్న 12.
రైతులను, గిరిజనులను నిర్వాసితులను చెయ్యకుండా కర్మాగారాలు కట్టడం, గనుల తవ్వకం, విద్యుత్తు ఉత్పత్తి కేంద్రాలను చేపట్టడం సాధ్యంకాదా? ఎటువంటి ప్రత్యామ్నాయాలు ఉన్నాయి? ఈ అంశాలపై మీ ఇంటిలోనూ, తరగతిలోనూ చర్చించండి.
జవాబు:

1. కర్మాగారాలు నిర్మించడానికి అనువైన పరిస్థితులు ఉన్నప్పుడు అనగా ముడిసరుకులు అందుబాటులో ఉన్న ప్రాంతాలలోనే కర్మాగారాలు నిర్మిస్తారు. ఈ పరిస్థితులలో ప్రజల గురించి ఆలోచించలేకపోతున్నారు.
2. గనుల తవ్వకం వల్ల దేశం అభివృద్ధి చెందుతుంది మరియు గనులు ఉన్నచోటులో ఉన్న ప్రజలకు ప్రభుత్వం పునరావాసం కల్పించాలి.
3. విద్యుత్తు ఉత్పత్తి కేంద్రాలు కూడా ముడి సరుకులు (నీరు, బొగ్గు) లభించే ప్రాంతాలలోనే, నిర్మించవలసి వస్తుంది.
4. అయితే ఆనకట్టల నిర్మాణంలో మాత్రం, ఆనకట్టల నిర్మాణం మూలంగా వచ్చే ఉపయోగం, నష్టాలను అంచనా వేసుకుని ఆనకట్టలను నిర్మించవచ్చు. లేదా ఆపివేయవచ్చు.
   ఉదా : కేరళలోని సైలెంట్ వ్యాలీలోని ఆనకట్ట (1973-83)

10th Class Social Textbook Page No.308

ప్రశ్న 13.
సామాజిక ఉద్యమాలు ఉపయోగించిన వివిధ’ వ్యూహాలను పేర్కొనండి.
జవాబు:

1. అమెరికా పౌరహక్కుల ఉద్యమంలో నల్లజాతి ప్రజలు నిరసన తెలుపుతూ ఒక సంవత్సరం పాటు ‘బస్సులను’ బహిష్కరించారు.
2. యుఎస్ఎస్ఆర్ లో గోర్బచేవ్, ప్రజలకు మరింత స్వేచ్ఛను కల్పించటానికి “గ్లాస్ నోస్తే” అన్న సంస్కరణల ప్రక్రియను ఆరంభించాడు.
3. వియత్నాంతో యుద్ధం చేస్తున్న అమెరికా సైన్యంలోకి అమెరికా పౌరులు చాలామంది “మేము వెళ్లం” అని సైన్యంలో చేరడానికి నిరాకరించి, నిరసన తెలియచేశారు.
4. అణ్వాయుధాల ఉత్పత్తిని తగ్గించుకొమ్మని, శాంతి దిశగా ప్రయాణం చేయమని అనేకమంది సైంటిస్టులు, ప్రజలు, అధికారులు చేసిన ఒత్తిడి కారణంగా అణ్వాయుధాలను తగ్గించుకోవడానికి స్ట్రాటెజిక్ ఆర్ట్స్ రిడక్షన్ ట్రీటి (START) మీద సంతకాలు చేశారు.
5. గ్రీన్ పీస్ ఉద్యమం అనగా అలస్కా దగ్గర సముద్రంలో అమెరికా 1971లో చేపట్టిన అణు పరీక్షలకు వ్యతిరేకంగా నిరసనకర్తలు ఒక చిన్న పడవలో ప్రయోగశాలకు బయలుదేరినారు. ఆ పడవ పేరు “గ్రీన్ పీస్”. ఆ పడవ పేరు మీదుగా ఆ ఉద్యమానికి గ్రీన్ పీస్ అని పేరు వచ్చింది.
6. సమానత్వం కోసం అమెరికాలో మహిళలు ఉద్యమం చేశారు.
7. భోపాల్ గ్యాస్ దుర్ఘటనలో నష్టపోయిన కార్మికులు, మహిళలు ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలపై పోరాటం చెయ్యటానికి అంతర్జాతీయ చట్టాలను ఉపయోగించవలసి వచ్చింది.
8. ‘నర్మదా బచావో’ ఆందోళనలో ఆనకట్టల నిర్మాణాన్నే వ్యతిరేకించారు.
9. సర్దార్ సరోవర్ ఆనకట్ట నిర్మాణ సమయంలో చేసిన ఉద్యమంలో తీవ్ర నిరసనలు, ప్రజల సమీకరణ, ప్రదర్శనలు, నిరాహార దీక్షలు, అంతర్జాతీయ ఉద్యమాలు చేయుట జరిగింది.
10. “నర్మదా బచావో” ఉద్యమంలో – మూలవాసీ ప్రజల ఉద్యమం, సయా – ఉదారవాద విధానాలకు వ్యతిరేకంగా ఉద్యమం, పట్టణీకరణకు ఆనకట్టలు, పరిశ్రమలు, గనులు వంటి వాటికోసం భూములు లాక్కోబడుతున్న నేపధ్యంలో తమ భూములు కాపాడుకొనుటకు రైతులు చేస్తున్న ఉద్యమాలు మొదలైన వ్యూహాలు ఉపయోగించబడ్డాయి.

10th Class Social Textbook Page No.308

ప్రశ్న 14.
పునరావాసాన్ని కల్పిస్తామన్న వాగ్దానాలను ఉద్యమంలోని ప్రజలు ఎలా పరిగణిస్తున్నారు?
జవాబు:
పథకాల వల్ల నిర్వాసితులయ్యే ప్రజలు సరైన పునరావాసం కల్పించాలని కోరసాగారు. అయితే త్వరలోనే ప్రజలు కొన్ని విషయాలు గుర్తించారు. అవి :

1. భూమి కోల్పోయిన వారికి నష్టపరిహారంగా భూమిని ఇవ్వటానికి తగినంత భూమి లేదు.
2. నిర్వాసితులైన ప్రజలందరికీ సరైన పునరావాసం కల్పించటం సాధ్యం కాదు అని తెలుసుకున్నారు.
3. ఇది నష్టపరిహారం, పునరావాసానికి సంబంధించిన సమస్యకాక అభివృద్ధికి సంబంధించిన లోపభూయిష్ట దృక్పథమని ప్రజలు గుర్తించసాగారు.
4. ఈ రకమైన అభివృద్ధి వ్యవసాయాన్ని, గిరిజన ప్రజలను పణంగా పెట్టి పరిశ్రమలు, వాణిజ్య వ్యవసాయ క్షేత్రాలను ఏర్పాటు చేయటం, సహజ వనరులను సుస్థిరంకాని పద్ధతులలో వినియోగించటం పైన ఆధారపడి ఉంది.
5. ఇది పేద రైతులు, గిరిజనుల జీవన ప్రమాణాన్ని ఏ రకంగాను మెరుగుపరచకుండా వాళ్లని నైపుణ్యం లేని కూలీలుగా మారుస్తుంది.

10th Class Social Textbook Page No.310

ప్రశ్న 15.
ఇటీవల కాలంలో పశ్చిమబెంగాల్ (నందిగ్రాం), ఒడిశా (నియమగిరి), ఆంధ్రప్రదేశ్ (పోలవరం, సోంపేట, మొదలైనవి)లో జరిగిన ఇటువంటి పోరాటాల గురించి మరింత తెలుసుకోండి. ఈ పోరాటాల్లో ముఖ్యమైన అంశాలను వివరిస్తూ ఒక పోస్టరు తయారు చేయండి
జవాబు:
ఇటీవల కాలంలో కట్టబడిన ఆనకట్టల సందర్భాలలో ఎన్నో పోరాటాలు జరిగాయి. అటువంటి పోరాటాలలో కొన్ని నందిగ్రాం – పశ్చిమ బెంగాల్, నియమగిరి – ఒడిశా, పోలవరం, సోంపేట – ఆంధ్రప్రదేశ్,

1. నందిగ్రాం (పశ్చిమ బెంగాల్) :
ఎ) ఇది హాల్దియాలోది. కోల్ కతాకు దూరంగా ఉంటుంది.
బి) పశ్చిమ బెంగాల్ ప్రభుత్వం 2001 మార్చిలో ఈ స్థలాన్ని ప్రత్యేక ఆర్థిక స్థలంగా ప్రకటించింది.
సి) నందిగ్రాం ప్రజలకు కోపం వచ్చి ఊరేగింపులు నిర్వహించారు. పోరాటం చేశారు. ఈ పోరాటంలో 14 మంది చనిపోయారు.

2. నియమగిరి (ఒడిశా):
ఎ) ఒడిశాలో ఈ నియమగిరి కొండలు బాక్సైట్ నిల్వలకు ప్రఖ్యాతిగాంచాయి.
బి) బ్రిటిష్ మైనింగ్ కంపెనీకి, ఒడిశా ప్రభుత్వం బాక్సైట్ ను వెలికి తీయడానికి అనుమతినిచ్చింది.
సి) ప్రజలు ఆగ్రహించి ముఖ్యంగా గిరిజనులు అనేక ఊరేగింపులు నిర్వహించారు. కోర్టుకు కూడా ఫిర్యాదు చేసినారు. న్యాయస్థానం స్పందించి బ్రిటిష్ కంపెనీకి ఇచ్చిన అనుమతిని జనవరి, 2014లో రద్దు చేసింది.

3. సోంపేట (శ్రీకాకుళం – ఆంధ్రప్రదేశ్) : .
ఎ) సోంపేట అనేది ఆంధ్రప్రదేశ్ శ్రీకాకుళం జిల్లాలోని మండలం.
బి) ఇక్కడ ఒక విద్యుత్ ఉత్పత్తి కేంద్రం నిర్మించుటకు ప్రభుత్వం “నాగార్జున కంపెనీ లిమిటెడ్”కు అనుమతినిచ్చింది.
సి) రాజకీయ పార్టీల అండతో ప్రజలు దీనిని వ్యతిరేకించి ఆందోళనలు చేస్తూనే ఉన్నారు.

4. పోలవరం (ఆంధ్రప్రదేశ్) :
ఎ) పోలవరం ప్రాజెక్టు గోదావరి నదిమీద నిర్మించబడుతుంది.
బి) ఈ ప్రాజెక్టు పశ్చిమ గోదావరి, తూర్పు గోదావరి మరియు ఖమ్మం జిల్లాలకు వ్యాపించి ఉంది.
సి) ఈ ప్రాజెక్టుకు ప్రభుత్వం 2006లో అనుమతినిచ్చింది.
డి) దీని మూలంగా ఆంధ్రప్రదేశ్ లోనే కాకుండా ఛత్తీస్ గఢ్, ఒడిశాలలోని ప్రాంతాలు కూడా ముంపుకు గురి అవుతాయి. అందువల్ల ఈ ప్రాజెక్టు పూర్తి కావడానికి అనేక ఆటంకాలు ఏర్పడుతున్నాయి.

10th Class Social Textbook Page No.310

ప్రశ్న 16.
మానవ హక్కులలోని కొన్ని అధికరణాలు కింద ఉన్నాయి. ఈ భాగాన్ని రెండుసార్లు చదవంది. మొదటిసారి అంతా చదివి మానవులందరికీ, ఉండాల్సిన మానవ హక్కులను గుర్తించండి. తరువాత కింద ఇచ్చిన మానవ హక్కుల ఉల్లంఘన గురించి ఏ పేరా, ఏ వాక్యంలో ఉందో గుర్తించండి. (ప్రతిదానికి దొరకక పోవచ్చు, దానిని ఖాళీగా ఉంచెయ్యండి.)
అధికరణం 3 : ప్రతి ఒక్కరికీ జీవితం, స్వేచ్ఛ, వ్యక్తిగత భద్రతలకు హక్కు ఉంది. పేరా …………. వాక్యం ………….
అధికరణం 5 : ఎవరిని హింసకు లేదా క్రూర, అమానవీయ, అవమానకర వ్యవహారానికి లేదా శిక్షకు గురిచేయ్యకూడదు. పేరా ………….. వాక్యం ………….
అధికరణం 7 : చట్టం ముందు అందరూ సమానులే, ఎటువంటి వివక్షతకు లోనుకాకుండా అందరికి చట్టం ద్వారా సమాన రక్షణ లభించాలి. ఈ ప్రకటనకు భంగం కలిగిస్తూ వివక్షతకు గురికాకుండా అందరికీ సమాన రక్షణ లభించాలి, ఇటువంటి వివక్షతకు రెచ్చగొట్టబడటం నుంచి కూడా రక్షణ లభించాలి. పేరా ………. వాక్యం …………..
అధికరణం 9 : ఎవరినీ అకారణంగా అరెస్టు చెయ్యకూడదు, నిర్బంధించకూడదు, బహిష్కరించగూడదు. పేరా ………….. వాక్యం ……………….
అధికరణం 10 : ఒక వ్యక్తిపై మోపబడిన నేరాలకు అతడు / ఆమె హక్కులు, బాధ్యతలు నిర్ణయించటానికి స్వతంత్ర, నిష్పక్షపాత ట్రిబ్యునల్ ద్వారా బహిరంగ విచారణకు పూర్తి సమానతతో కూడిన హక్కు ప్రతి ఒక్కరికీ ఉంది. పేరా – ………….. వాక్యం ………..
అధికరణం 12 : అకారణంగా ఎవరి ఏకాంతానికి, కుటుంబానికి, నివాసానికి లేదా ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాలకు అడ్డుపడకూడదు, జోక్యం చేసుకోకూడదు, వ్యక్తి పరువు, మర్యాదలకు భంగం కలిగించకూడదు. ఈ విధమైన దాడుల, జోక్యం చేసుకోవడాలకు వ్యతిరేకంగా ప్రతి ఒక్కరికీ చట్టం ద్వారా రక్షణ పొందే హక్కు ఉంటుంది. పేరా ……………. వాక్యం …………..
అధికరణం 13 : (1) దేశ సరిహద్దులకు లోబడి ప్రతి ఒక్కరికీ స్వేచ్ఛగా సంచరించే హక్కు, నివాసం ఏర్పరుచుకునే హక్కు ఉంటాయి. పేరా …………… వాక్యం …………..
(2) ప్రతి ఒక్కరికీ సొంత దేశంతో సహా ఏ దేశాన్నైనా వీడే హక్కు తిరిగి సొంత దేశానికి చేరే హక్కు ఉంటాయి. పేరా ……….. వాక్యం ……………
జవాబు:
అధికరణం 3 : ప్రతి ఒక్కరికీ జీవితం, స్వేచ్ఛ, వ్యక్తిగత భద్రతలకు హక్కు ఉంది. పేరా 3 వాక్యం 13
అధికరణం 5 : ఎవరిని హింసకు లేదా క్రూర, అమానవీయ, అవమానకర వ్యవహారానికి లేదా శిక్షకు గురిచెయ్యకూడదు. పేరా 3 వాక్యం 6 మరియు 7.
అధికరణం 9 : ఎవరినీ అకారణంగా అరెస్టు చెయ్యకూడదు, నిర్బంధించకూడదు, బహిష్కరించగూడదు. పేరా 3 వాక్యం 4.
అధికరణం 12 : అకారణంగా ఎవరి ఏకాంతానికీ, కుటుంబానికి, నివాసానికి లేదా ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాలకు అడ్డుపడకూడదు, జోక్యం చేసుకోకూడదు, వ్యక్తి పరువు, మర్యాదలకు భంగం కలిగించకూడదు. ఈ విధమైన దాడుల, జోక్యం చేసుకోవడాలకు వ్యతిరేకంగా ప్రతి ఒక్కరికీ చట్టం ద్వారా రక్షణ పొందే హక్కు ఉంటుంది. పేరా 3 వాక్యం 10.

SCERT AP 10th Class Social Study Material Pdf 20th Lesson ప్రపంచ యుద్దాల తరువాత ప్రపంచం, భారతదేశం Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 10th Class Social Solutions 20th Lesson ప్రపంచ యుద్దాల తరువాత ప్రపంచం, భారతదేశం

10th Class Social Studies 20th Lesson ప్రపంచ యుద్దాల తరువాత ప్రపంచం, భారతదేశం Textbook Questions and Answers

Improve your learning (మీ అభ్యసనాన్ని మెరుగుపడుచుకోండి)

ప్రశ్న 1.
సరైన సమాధానాన్ని ఎంచుకోండి. ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం గురించి కింద ఉన్న వ్యాఖ్యావాలలో ఏది సరైనది కాదు?
అ) అమెరికా, యుఎస్ఎస్ఆర్ మధ్య విరోధం.
ఆ) అమెరికా, యుఎస్ఎస్ఆర్లు ప్రత్యక్ష యుద్ధంలో పాల్గొనటం
ఇ) ఆయుధ పోటీకి కారణం అవ్వటం
ఈ) రెండు అగ్రరాజ్యాల మధ్య సైద్ధాంతిక పోరు (AS1)
జవాబు:
ఆ) అమెరికా, యుఎస్ఎస్ఆర్లు ప్రత్యక్ష యుద్ధంలో పాల్గొనటం

ప్రశ్న 2.
కింద పేర్కొన్న వాటిల్లో ఏది పశ్చిమ ఆసియా సంక్షోభంలో లేదు? అ) ఈజిప్టు ఆ) ఇండోనేషియా ఇ) బ్రిటన్ ఈ) ఇజ్రాయెల్ (AS1)
జవాబు:
ఆ) ఇండోనేషియా

ప్రశ్న 3.
రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత ప్రపంచ అధికారంలో ఎటువంటి మార్పులు వచ్చాయి? (AS1)
జవాబు:
రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత ప్రపంచ అధికారంలో చాలా మార్పులు వచ్చాయి.

1. యుద్ధరంగాలకు దూరంగా ఉన్నందున అమెరికా శక్తిమంతమైన దేశంగా ఆవిర్భవించింది.
2. అన్ని దేశాలలో శాంతి, అభివృద్ధి వెల్లివిరిసేలా ఒక ప్రపంచసంస్థ అనగా ఐక్యరాజ్య సమితి ఏర్పాటు.
3. బ్రిటన్, ఫ్రాన్స్ వంటి దేశాలు తమ వలస పాలనలను వదులుకోవలసి వచ్చింది. ఇవి రాజకీయంగా ఆర్థికంగా బలహీనమయ్యాయి.
4. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధానంతర కాలంలో రెండు ప్రధాన సైద్ధాంతిక, రాజకీయ శిబిరాలు ఏర్పడ్డాయి. అవి యుఎస్ఎస్ఆర్ నేతృత్వంలో కమ్యూనిస్టు శిబిరం; అమెరికా నేతృత్వంలో ప్రజాస్వామిక – పెట్టుబడిదారీ శిబిరం. ప్రపంచం మొత్తం ఈ రెండు కూటాలుగా విడిపోయింది. ఈ రెండు కూటాల మధ్య చాలాకాలం ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం కొనసాగింది.

ప్రశ్న 4.
ప్రపంచంలో శాంతి నెలకొల్పటానికి ఐక్యరాజ్య సమితి నిర్వహించే వివిధ పాత్రలు ఏమిటి? (AS1)
జవాబు:
ఐక్యరాజ్య సమితి 1945, అక్టోబరు 24న ఏర్పడింది. ఇది ఆరు వేరు వేరు సంస్థల ద్వారా పనిచేస్తుంది.

ఐక్యరాజ్యసమితి నిర్వహించే విధులు:

1) శాంతి భద్రతలను కాపాడటం :
అంతర్జాతీయ శాంతిని, ప్రాదేశిక సమగ్రతలను పరిరక్షిస్తుంది. దీని కొరకు “భద్రతా మండలి” అనే సంస్థను ఏర్పాటు చేసింది.

2) విద్య, ఆరోగ్య సదుపాయాలను మెరుగుపరచటం :
ఐక్యరాజ్య సమితి, అంతర్జాతీయ ఆర్థిక, సామాజిక సమస్యలను చర్చిస్తుంది. ఈ అంశాలపై పరిశోధనలు చేసి ఆర్థిక, సామాజిక, సాంస్కృతిక, విద్యా, ఆరోగ్య సంబంధమైన విధానాలను సిఫారసు చేస్తుంది. ఈ విధుల నిర్వహణ కోసం ఐక్యరాజ్య సమితి, ఆర్థిక, సామాజిక మండలిని ఏర్పాటు చేసింది. ఆర్థిక సంఘం జెనీవాలో ఉంది.

3) పేదరికాన్ని నిర్మూలించటం :
ప్రపంచ దేశాలలోని పేదరికాన్ని నిర్మూలించాలని సంకల్పించి, దీని కొరకు ఆర్థిక, సామాజిక మండలిని స్థాపించింది.

4) అంతర్జాతీయ నేరాల నేపథ్యంలో న్యాయాన్ని అందించటం వంటి విధులను ఐక్యరాజ్య సమితి నిర్వహిస్తుంది. దీని కొరకు అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానం “హేగ్”లో ఉంది.

5) ఐక్యరాజ్య సమితి విద్య, విజ్ఞానశాస్త్ర, సాంస్కృతిక సంస్థ పారిలో ఉంది.

6) బాలల కొరకు ఒక అత్యవసర నిధి సంస్థను న్యూయార్క్ లో స్థాపించింది.

ప్రశ్న 5.
ప్రజాస్వామ్య భావన నేపథ్యంలో నిర్ణయాలు తీసుకోవటంలో కొన్ని దేశాలకు ప్రత్యేక అధికారాలు ఉండటం సరైనదేనా? (AS2)
జవాబు:
ప్రపంచమంతా ప్రజాస్వామ్య భావనలోకి వెళుతున్న నేపథ్యంలో ప్రపంచసంస్థ అయిన ఐక్యరాజ్య సమితిలో కొన్ని దేశాలకు మాత్రమే ప్రత్యేక అధికారాలు ఉండటం సరైనది కాదని చెప్పవచ్చు. ఇది ప్రజాస్వామ్య భావనకు వ్యతిరేకం.

ప్రశ్న 6.
సైనిక ఒప్పందాలతో అగ్రరాజ్యాలు ఎలా లాభపడ్డాయి? (AS1)
జవాబు:
సైనిక ఒప్పందాల ద్వారా అగ్రరాజ్యాల పరిధి పెరిగి వాటికి కింద పేర్కొన్నవి అందుబాటులోకి వచ్చి లాభపడ్డాయి.

1. చమురు, ఖనిజాలు వంటి కీలక వనరులు
2. తమ ఉత్పత్తులకు మార్కెటు, తమ పెట్టుబడులు పెట్టటానికి ప్రమాదంలేని ప్రదేశాలు
3. తమ సైనికులను, ఆయుధాలను ఉపయోగించటానికి సైనిక స్థావరాలు
4. తమ భావజాల వ్యాప్తి
5. పెద్ద మొత్తంలో సైనిక ఖర్చుకి ఆర్ధిక మద్దతు.

ప్రశ్న 7.
ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం వల్ల ఆయుధ పోటీ, ఆయుధ నియంత్రణ రెండూ ఎలా జరిగాయి? (AS1)
జవాబు:
1) ఆయుధ పోటీ :
ఆయుధ పరిశోధనల పైనా, ఖండాంతర క్షిపణులు, విధ్వంసకర అణ్వాయుధాల నిల్వలపైనా అమెరికా, రష్యాలు పెద్ద ఎత్తున నిధులు ఖర్చు చేశాయి. ఈ రెండు దేశాలలో ఒక్కొక్క దాని దగ్గర ప్రపంచాన్ని పలుమార్లు మట్టుపెట్టగల అణ్వాయుధాలు ఉన్నాయి. కాలక్రమంలో వాటి మిత్రదేశాలైన బ్రిటన్, ఫ్రాన్స్, చైనాలు కూడా అణ్వాయుధాలను సమకూర్చుకున్నాయి. గూఢచర్యంలోనూ, క్షిపణులను నిర్దేశించటంలోనూ ఉపగ్రహాలు . దోహదం చేయటంతో ఇప్పుడు పోటీ అంతరిక్షంలోకి కూడా విస్తరించింది.

2) ఆయుధ నియంత్రణ :
కాలం గడుస్తున్న కొద్దీ ఆయుధ పోటీని తగ్గించి, అణ్వాయుధాలను నాశనం చేయవలసిందిగా యుఎస్ఎస్ఆర్, అమెరికాలపై ప్రజలు తీవ్ర ఒత్తిడి చేయసాగారు. దీని ఫలితంగా ఈ రెండు దేశాలు సంప్రదింపులు జరిపి ఆయుధ పోటీని, నిల్వలను తగ్గించుకోవలసి వచ్చింది. చివరికి 1985-1991 మధ్య అణు పరీక్షలపై నిషేధం విధించారు.

ప్రశ్న 8.
ప్రపంచంలో ఘర్షణలకు కేంద్రంగా పశ్చిమ ఆసియా ఎందుకు మారింది? (AS1)
జవాబు:
పశ్చిమ ఆసియా ఘర్షణలకు ముఖ్య కారణాలు :
1) యూరపు, ఆసియా మధ్య ప్రాంతాన్ని పశ్చిమ ఆసియా అంటారు. ఇదే ప్రాంతాన్ని మధ్యప్రాచ్యం అని కూడా అంటారు. అరబ్బులు, యూదుల మధ్య ఏర్పడిన ఘర్షణలను పశ్చిమ ఆసియా సంక్షోభమని అంటారు. ఇది ప్రధానంగా పాలస్తీనా ఆక్రమణకు సంబంధించినది. అరబ్బులు నివాసముంటున్న పాలస్తీనా రెండవ ప్రపంచ యుద్ధానికి ముందు బ్రిటిష్ నియంత్రణలో ఉండేది. అక్కడ ఉన్న జెరూసలెం యూదులు, క్రైస్తవులు, ముస్లిములందరికీ పవిత్రస్థలం.

2) యూదులు పాలస్తీనాని తమ ‘వాగ్రత్త భూమి’గా పరిగణిస్తారు. ప్రాచీన కాలంలో అక్కడి నుంచి వాళ్లను నిర్వాసితులను చేయడంతో వారు యూరపు, ఆసియా అంతటా వలసలు పోయారు.

3) ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న యూదులను ఏకం చేసి, తమ మాతృభూమి అయిన పాలస్తీనాను తిరిగి పొంది, యూడులకు ప్రత్యేక దేశాన్ని నిర్మించటానికి యూదులలో ‘జియానిస్ట్ ఉద్యమం’ మొదలయ్యింది. 1945లో దీనికి పాశ్చాత్య శక్తుల మద్దతు కూడా లభించింది. అయితే అప్పటికే పాలస్తీనియన్లు (వీళ్లల్లో ఎక్కువమంది అరబ్బు ముస్లిములు) అక్కడ నివసిస్తున్నారు. దీంతో ఆ ప్రాంతం కోసం ఇరు ప్రజల మధ్య ఘర్షణ మొదలయ్యింది.

4) మధ్య ప్రాచ్యంలో, ప్రత్యేకించి అరబ్బు ద్వీపఖండంలో పెద్ద ఎత్తున చమురు నిల్వలను కనుగొనటంతో సమస్య మరింత సంక్లిష్ట రూపం దాల్చింది. అమెరికా, రష్యాలు ఈ ప్రాంతాన్ని తమ ప్రాభవంలోకి తీసుకోవాలని ప్రయత్నించాయి. ఇతర దేశాలు దానిపై నియంత్రణ సాధించకుండా అడ్డుకున్నాయి.

ప్రశ్న 9.
20వ శతాబ్దం చివరి నాటికి ఒక్క దేశమే ప్రపంచం మీద పెత్తనం వహిస్తోంది. ఈ నేపథ్యంలో అలీనోద్యమం పాత్ర ఏమై ఉంటుంది? (AS1)
జవాబు:
ప్రస్తుత కాలంలో అలీనోద్యమం నిర్వహిస్తున్న పాత్ర :

1. ప్రపంచం ఏకధృవంగా ఉన్న నేపథ్యంలో చైనా కూడా మరో ధృవంగా ఎదుగుతోంది. రష్యా తన పూర్వ వైభవాన్ని తెచ్చుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. ఈ రెండు దేశాలు కలిసి ఐక్యరాజ్య సమితిలో తమ వీటో అధికారం ద్వారా అమెరికాను నియంత్రిస్తున్నాయి.
2. ఇటీవలి సంవత్సరాలలో పోర్టారికో మరియు పశ్చిమ సహారా ప్రాంతాల గురించి అమెరికా వైఖరిని తప్పుబట్టాయి. ఈ దేశాల మధ్య సహకారాన్ని పెంపొందించడానికి అలీనోద్యమం కృషి చేస్తుంది.
3. మానవ హక్కుల పరంగా బాగా వెనుకబడిన తమ సభ్య దేశాలలో మానవ హక్కుల ఉద్దరణకు అలీనోద్యమం కృషి చేయవలసిన అవసరం ఉంది.
4. అగ్ర దేశాలు కలుగచేసుకోలేని కొన్ని సమస్యలున్న దేశాల సమస్యలను అలీనోద్యమం పరిష్కరించవచ్చు.
   ఉదా : పాలస్తీనా, సోమాలియా, సూడాన్.
   ఈ విధంగా అలీనోద్యమం తన పాత్రను నిర్వహించవచ్చు.

ప్రశ్న 10.
“కేవలం సైనిక ఒప్పందాల నేపథ్యంలోనే కాకుండా ఆర్థిక విధానాల నేపథ్యంలో కూడా అలీనోద్యమం ఏర్పడింది”. దీనిని సమర్ధించండి. (AS1)
జవాబు:
ఆసియా, ఆఫ్రికా, ఆ తరువాత లాటిన్ అమెరికాలో కొత్తగా స్వాతంత్ర్యం పొందిన దేశాల మధ్య సాంస్కృతిక, ఆర్థిక సహకారాన్ని ప్రోత్సహించటానికి అంతర్జాతీయ సంస్థగా అలీనోద్యమం రూపొందింది. అలీన రాజ్యాల శిఖరాగ్ర సమావేశాలలో ఆర్థిక సమస్యల గురించి చర్చించడం జరిగింది.

1. 1961 బెల్ గ్రేడ్ సమావేశంలో ప్రతి దేశానికి ఆర్థిక సమానత్వం ఉండాలని సూచించింది. అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలకు సహాయం కోసం ఐక్యరాజ్య సమితి ఒక ప్రత్యేక ద్రవ్యనిధిని ఏర్పాటుచేయాలని సూచించింది.
2. 1970 లుసాకా సమావేశంలో రాజకీయ విషయాలతో బాటు ఆర్థిక విషయాలకు కూడా ప్రాముఖ్యం ఇవ్వాలని, త్వరితగతిని ఆర్థికాభివృద్ధికి సహకరించే అంతర్జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థను నెలకొల్పాలని, ఆర్థికాభివృద్ధిని అంతర్జాతీయ సమతాదృక్పథంతో పరిశీలించాలని ఐక్యరాజ్య సమితి కోరింది.
3. 1973 అల్జీర్స్ సమావేశంలో అలీన దేశాల ఆర్థికాభివృద్ధికి, పునర్నిర్మాణానికి, ఐదు రకాల విధులు ఏర్పాటు చేయడానికి తీర్మానం జరిగింది.
4. 1979 హవానా సమావేశంలో ధనిక, పేద దేశాల మధ్య అంతరాలను తగ్గించాలని సూచించింది.
5. 1992 జకార్తా సమావేశం అలీనోద్యమం తన దృష్టిని G7 మరియు యూరోపియను యూనియన్ల వైపు దృష్టి సారించాయి.

ఈ విధంగా అనేక అలీనరాజ్యా ల శిఖరాగ్ర సమావేశాలలో ఆర్థిక సమస్యల పరిష్కారం కొరకు వివిధ సూచనలను చేసింది.

ప్రశ్న 11.
భారతదేశానికి పొరుగుదేశాలతో ఈ దిగువ అంశాలతో సంబంధాన్ని చూపటానికి ఒక పట్టిక తయారుచెయ్యండి. ఘర్షణకు కారణమైన అంశాలు; యుద్ధ సంఘటనలు; సహాయ, సహకార ఘటనలు. (AS3)
జవాబు:
భారతదేశానికి పొరుగున ఉన్న దేశాలతో ఘర్షణలు, యుద్ధ సంఘటనలు, సహాయ సహకారాలు ఏ విధంగా ఉన్నాయనేది ఈ క్రింది పట్టికలో చూపబడినాయి.

ప్రశ్న 12.
“శ్రీలంకలో జాతి వైరుధ్యాలు భారతదేశంతో దాని సంబంధాలను ప్రభావితం చేశాయి.” వివరించండి. (AS1)
జవాబు:

1. పురాణ కాలం నుండి భారతదేశానికి, శ్రీలంకకు మధ్య ఆర్థిక, సాంస్కృతిక, జాతిపరమైన సంబంధాలున్నాయి.
2. శ్రీలంకలో అల్పసంఖ్యాకులైన తమిళం మాట్లాడే ప్రజలపట్ల ప్రభుత్వం అవలంబించిన వైఖరియే ఈ రెండు జాతుల మధ్య వైరుధ్యానికి కారణం.
3. వీరిలో చాలామంది భారతదేశానికి శరణార్థులుగా రావడంతో భారతదేశానికి అది సమస్యగా పరిణమించింది.
4. ఈ సమస్య పరిష్కారం కోసం భారతదేశం ఒక అడుగు ముందుకు వేసి శ్రీలంకతో ఒక ఒప్పందం చేసుకొన్నది. దాని ప్రకారం ఈ సమస్య పరిష్కారం కోసం “భారత శాంతి సేన” ను శ్రీలంకకు పంపింది.
5. ఈ చర్యకు ప్రతిగా తమిళ తీవ్రవాదులు ఎట్టిఇ ప్రధానమంత్రి రాజీవ్ గాంధీని హతమార్చారు.

ఈ కారణంగా సింహళీయులు, తమిళుల మధ్య ప్రారంభమైన పౌర సంఘర్షణలు ఒక వైపు రక్తపాతానికి దారితీయగా మరోవైపు శ్రీలంక భారత సంబంధాలపై తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపాయి.

10th Class Social Studies 20th Lesson ప్రపంచ యుద్దాల తరువాత ప్రపంచం, భారతదేశం InText Questions and Answers

10th Class Social Textbook Page No.294

ప్రశ్న 1.
దలైలామాకి, అతని టిబెట్ అనుచరులకు భారతదేశం ఆశ్రయం ఇవ్వటం సరైనదేనా?
జవాబు:
దలైలామాకి, అతని టిబెట్ అనుచరులకు భారతదేశం ఆశ్రయం ఇవ్వటం సరైనదే.

10th Class Social Textbook Page No.294

ప్రశ్న 2.
టిబెట్ ని నియంత్రించాలని చైనా అనుకోవటం సరైనదేనా?
జవాబు:
టిబెట్ ని నియంత్రించాలని చైనా అనుకోవటం సరైనది కాదు.

10th Class Social Textbook Page No.283

ప్రశ్న 3.
వలసపాలన నుంచి విముక్తి అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
సామ్రాజ్యకాంక్ష కలిగిన బలవంతమైన దేశాలు వెనుకబడిన ఆసియా, ఆఫ్రికా, లాటిన్ అమెరికా దేశాలను ఆక్రమించి వారి ఆధిపత్యంలో ఉంచుకున్నారు. ఈ దేశాలలోని ప్రజలు జాతీయోద్యమాలు చేసి వారి పాలిత దేశాల నుండి స్వాతంత్ర్యాన్ని సంపాదించుకొనుటనే వలసపాలన నుంచి విముక్తి అంటారు.

10th Class Social Textbook Page No.283

ప్రశ్న 4.
రెండు అగ్రరాజ్యాల మధ్య పోటీతో కొత్తగా స్వాతంత్ర్యం పొందిన దేశాలు ఏ విధంగా ప్రభావితం అయ్యాయి?
జవాబు:

1. కొత్తగా స్వాతంత్ర్యం పొందిన దేశాలు పెట్టుబడిదారీ విధానం – కమ్యూనిజం మధ్య (అమెరికా – రష్యాల మధ్య) విభజింపబడిన ప్రపంచాన్ని ఎదుర్కొనవలసి వచ్చింది.
2. ఈ దేశాలు తమ అభివృద్ధికి సొంతమార్గం అనుసరించనివ్వకుండా ఏదో ఒక శిబిరాన్ని ఎంచుకోమని ఒత్తిడి చేయసాగాయి.
3. ఈ రెండు అగ్రరాజ్యాల మధ్య విభేదాలను కొన్ని దేశాలు తమకు సానుకూలంగా వాడుకున్నాయి.

10th Class Social Textbook Page No.284

ప్రశ్న 5.
యుద్ధాలకూ, పేదరికం, సమాన అభివృద్ధి లేకపోవటం, దేశాల మధ్య సాంస్కృతిక అనుసంధానానికీ మధ్య సంబంధం. ఏమైనా ఉందా?
జవాబు:
బలవంతమైన దేశాలు సామ్రాజ్య కాంక్షతో అనేక చిన్న దేశాలపై దాడులు చేశాయి. అధికార కాంక్షతో కూడా దేశాల మధ్య యుద్ధాలు జరిగాయి. అనేక దేశాలలో పేదరికం మరియు దేశాలన్నీ సమాన అభివృద్ధి సాధించకుండా కొన్ని దేశాలు ఆర్థికంగా, సాంస్కృతికంగా వెనకబడి ఉండడం వంటి కారణాలతో అభివృద్ధిని సాధించిన దేశాలు, అభివృద్ధి చెందని దేశాలపై దాడిచేసి, యుద్ధాలు చేసి ఆ దేశాలను వలసలుగా ఏర్పరచుకున్నాయి.

10th Class Social Textbook Page No.284

ప్రశ్న 4.
అయిదు దేశాలకు ఇచ్చిన ప్రత్యేక అధికారాలు అప్రజాస్వామికం కాబట్టి వాటిని రద్దు చేయాలని కొంతమంది వాదిస్తుంటారు. అయితే ఈ దేశాలకు ప్రత్యేక అధికారాలు లేకపోతే ఐక్యరాజ్య సమితి సాఫీగా పనిచేయలేదని కొంతమంది అంటారు. చర్చించండి.
జవాబు:
ప్రపంచంలో చాలా దేశాలు ప్రజాస్వామిక దేశాలు, ఇటువంటి నేపథ్యంలో కొన్ని దేశాలకు ప్రత్యేక అధికారాలు ఉండడం సరైనది కాదు. మరియు ఈ ప్రత్యేక వీటో అధికారంతో ఆ దేశాలు ఐక్యరాజ్య సమితి విధులకు అడ్డు పడుతున్నాయి.. ఐక్యరాజ్య సమితి నిష్పక్షపాతంగా పనిచేయకుండా ఈ వీటో అధికారం ఉన్న దేశాలు అంతరాయం కలిగిస్తున్నాయని చెప్పవచ్చు.

10th Class Social Textbook Page No.289

ప్రశ్న 5.
1955 బాండుంగ్ సమావేశ ముఖ్య ఉద్దేశం ఏమిటి?
జవాబు:
అగ్రరాజ్యాల మధ్య పోటీ వల్ల ఇటీవల వలసపాలన నుంచి విముక్తి పొందిన దేశాల సమస్యలేవీ పరిష్కారం కాలేదు. మరియు కొత్తగా స్వాతంత్ర్యం పొందిన దేశాల అభద్రతాభావంతో కూడిన పరిస్థితుల నుంచి మార్పు కావాలని కోరుకున్నాయి. ఇదే 1955లో ఇండోనేషియాలోని బాండుంగ్ సమావేశ ముఖ్య ఉద్దేశం.

10th Class Social Textbook Page No.289

ప్రశ్న 6.
అలీనోద్యమ సూత్రాలకు అగ్రరాజ్యాలు ఎలా స్పందించాయి?
జవాబు:

1. రెండు అగ్రరాజ్యాలు అలీనోద్యమాన్ని అనుమానపు దృష్టితో చూశాయి.
2. అంతర్జాతీయ అంశాలపై అలీనోద్యమం రష్యాకి దగ్గరగా ఉందని అమెరికా భావించేది.
   ఉదా : ఆఫ్ఘనిస్థాన్ పై నిష్పక్ష సిద్ధాంతాలకు భిన్నంగా ఉందని అమెరికా విమర్శించింది.

10th Class Social Textbook Page No.289

ప్రశ్న 7.
అలీనోద్యమ దేశాలను మూడవ ప్రపంచ దేశాలని ఎందుకంటారు?
జవాబు:

1. రెండవ ప్రపంచయుద్ధం తరువాత ప్రపంచం రెండు అధికార కూటములుగా విడిపోయింది. అవే రష్యా, అమెరికాలు. ఆ దేశాలు ప్రపంచంలో అగ్రశ్రేణి శక్తులుగా అవతరించాయి.
2. అయితే రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత చాలా ఆసియా, ఆఫ్రికా దేశాలు స్వాతంత్ర్యం సంపాదించుకొని, ఈ రెండు అగ్రరాజ్యాల శక్తి కూటములలో చేరలేదు. ఈ దేశాలు చాలావరకు అలీనోద్యమ విధానాన్ని స్వీకరించాయి.
3. ఈ దేశాలు పెద్ద రాజ్యాల విధానాల మీద తమదైన రీతిలో ప్రభావం చూపాయి. వీటి విస్తీర్ణం, జనాభా వ్యూహాత్మకమైన, కీలకమైన స్థానాల కారణంగా ఇవి మూడవ ప్రపంచదేశాలని పేరు తెచ్చుకున్నాయి.

10th Class Social Textbook Page No.291

ప్రశ్న 8.
ఘర్షణలలో పాలస్తీనియన్లకు ఈజిప్టు ఎందుకు మద్దతు నిచ్చింది?
జవాబు:

1. పాలస్తీనా పట్ల ఇజ్రాయెల్ దేశం అవలంబించిన విధానాలు విద్వేషాలను మరింత రెచ్చగొట్టాయి. అరబ్బులు తమ ఆస్తులు, ఇళ్లు వదిలి వెళ్లి ఇతర అరబ్బు దేశాలలో కాందిశీకులుగా ఆశ్రయం పొందారు. ఈ అరబ్బులందరినీ ఏకం చేయాలని ఈజిప్టు అధ్యక్షుడు గమల్ అబ్జెల్ నాసర్ ప్రయత్నించి పాలస్తీనియన్లకు మద్దతు ఇచ్చాడు.
2. ఈజిప్టుకు ఇజ్రాయెల్ కు మధ్యన ఉన్న వైరం మూలంగా ఇజ్రాయెల్ శత్రుదేశమైన ‘పాలస్తీనాకు ఈజిప్టు మద్దతు ఇచ్చిందని అనుకోవచ్చు.

10th Class Social Textbook Page No.290

ప్రశ్న 9.
శరణార్థుల శిబిరాలలో ఉంటూ నిరంతరం యుద్ధభయమూ, పేదరికాన్ని ఎదుర్కొంటున్న పాలస్తీనియన్ల జీవన పరిస్థితుల గురించి తెలుసుకోండి.
జవాబు:

1. ప్రజలందరూ పేదవారు. నిరక్షరాస్యులు ఎక్కువ.
2. నిరంతర యుద్ధాల వల్ల ప్రజలు శరణార్థుల శిబిరాలలో నివసించవలసి వచ్చింది.
3. నిరంతరం యుద్ధభయం కారణంగా ప్రజలు ప్రశాంత జీవితాన్ని కోల్పోయారు.
4. ఇతర జీవనాధారాలు లేక ప్రజలు పేదరికంలో మగ్గిపోసాగారు.

ఈ విధంగా ఆనాడు పాలస్తీనియన్లు దుర్భర జీవితాన్ని గడపవలసి వచ్చింది.

10th Class Social Textbook Page No.294

ప్రశ్న 10.
సరిహద్దులకు సంబంధించి గత వైరుధ్యాలను మరచి రెండు దేశాలు ఎంత వరకు అర్థవంత సహకారాన్ని, మిత్రత్వాన్ని సాధించగలవని అనుకుంటున్నారు?
జవాబు:
ప్రస్తుతం రెండు దేశాలు ఆసియాలో బలపడుతున్న శక్తులుగా, ఆర్థికంగా ఉన్నత స్థానంలో ఉన్నవిగా గుర్తింపబడుతున్నాయి. ఈ ప్రపంచంలోనే ముఖ్య ఆర్థిక, రాజకీయ శక్తిగా ఎదగాలన్న కోరిక ప్రస్తుతం రెండు దేశాలకూ ఉంది. దాంతో ఇవి ఒకదానిని ఒకటి రాజకీయ, ఆర్థిక పోటీదారుగా కూడా పరిగణిస్తున్నాయి. సరిహద్దుల వద్ద చెదురుమదురు ఘటనలు జరుగుతున్నప్పటికీ శాంతి, సామరస్యాలు నెలకొనేలా ఇరు ప్రభుత్వాలు చర్యలు తీసుకుంటున్నాయి.

10th Class Social Textbook Page No.291

ప్రశ్న 11.
అరబ్బులు, పాలస్తీనియన్ల మధ్య ఘర్షణలకు కారణాలు ఏమిటి?
జవాబు:
అరబ్బులు, పాలస్తీనియన్ల మధ్య ఘర్షణలకు ఇవి కారణాలు :

1. పాలస్తీనా యూదులు, క్రైస్తవులు, ముస్లిములందరికీ పవిత్ర స్థలం, అరబ్బులు, ఇజ్రాయెల్ ని చట్టబద్ద దేశంగా గుర్తించటానికి తిరస్కరించారు.
2. యూదులు పాలస్తీనాని తమ వాగత భూమిగా పరిగణిస్తారు.
3. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న యూదులను ఏకం చేసి, తమ మాతృభూమి అయిన పాలస్తీనాను తిరిగి పొంది, యూదులకు ప్రత్యేక దేశాన్ని నిర్మించటానికి యూదులలో ‘జిమానిస్ట్ ఉద్యమం’ మొదలయ్యింది. దీనికి పాశ్చాత్య శక్తుల మద్దతు కూడా లభించింది.
4. అయితే అప్పటికే పాలస్తీనియన్లు (ఎక్కువమంది అరబ్బు, ముస్లిములు) అక్కడ నివసిస్తున్నారు. దీంతో ఆ ప్రాంతం కోసం అరబ్బులు, పాలస్తీనియన్ల మధ్య ఘర్షణ మొదలయ్యింది.
5. అరబ్బు ద్వీపఖండంలో పెద్ద ఎత్తున చమురు నిల్వలు కనుగొనటంతో ఇరువర్గాల మధ్యే కాకుండా అమెరికా, రష్యాలు కూడా ఈ ప్రాంతాన్ని తమ ఆధీనంలోకి తీసుకోవాలని ప్రయత్నించడం ఘర్షణలకు కారణాలయ్యాయి.

10th Class Social Textbook Page No.291

ప్రశ్న 12.
కొంతమంది పాలస్తీనియన్లు ఉగ్రవాద పంథాని ఎందుకు ఎంచుకున్నారు? దాని ఫలితాలు ఏమిటి?
జవాబు:
1964లో జోర్డాన్లో “పాలస్తీనా విముక్తి సంఘం” (పిఎల్‌ఓ) ఆవిర్భవించింది. దీని ముఖ్య ఉద్దేశం అరబ్బు బృందాలన్నింటిని ఏకం చేయడం, కోల్పోయిన భూమిని శాంతియుతంగా తిరిగిపొందటం. దీని నాయకుడు “యాసర్ అరాఫత్”.

ఇది ఉగ్రవాద పంథాని ఎంచుకోవడానికి కారణం :

1. 1967లో పాలస్తీనా విముక్తి సంఘం (పిఎల్ఓ)- ఇజ్రాయెల్ పై దాడి చెయ్యాల్సిందిగా అరబ్బు దేశాలపై ఒత్తిడి పెట్టసాగింది. దీనికి అయితే అరబ్బు దేశాలు అంత ఉత్సాహం చూపలేదు.
2. అరబ్బు దేశాల సహకారం లేకపోవడంతో పాలస్తీనా విముక్తి సంఘంలో నుంచి ఒక వర్గం అరాఫత్ నేతృత్వంలో చీలి ఉగ్రవాద పంథాని ఎంచుకున్నది.

దీని వల్ల ఫలితాలు :

1. దాడులు, ప్రతిదాడులతో నిత్యం యుద్ధ వాతావరణంతోటి, ఉగ్రవాదుల దాడులతోటి ఉండేది.
2. పిఎల్‌ఓ పరస్పరం ఘర్షణకు పాల్పడే అనేక చిన్న వర్గాలుగా చీలిపోయింది.
3. చివరకు అరాఫత్ ఉగ్రవాదాన్ని విడిచిపెట్టి ఇజ్రాయెల్‌ను గుర్తించటం ద్వారా శాంతియుత పరిష్కారం కనుగొనటానికి అంగీకరించాడు.
4. దీర్ఘకాల యుద్ధాన్ని ముగించటానికి అతడు ఇజ్రాయెల్ తో సంప్రదింపులు జరిపి పాలస్తీనియన్ల స్వయం పాలనకు సంబంధించి అనేక ఒప్పందాలు కుదుర్చుకున్నాడు.

10th Class Social Textbook Page No.292

ప్రశ్న 13.
అరబ్బు సోషలిస్టు జాతీయతావాదానికీ, మతపర జాతీయతావాదానికీ మధ్య తేడాలు ఏమిటి?
జవాబు:
అరబ్బు సోషలిస్టు జాతీయవాదానికీ, మతపర జాతీయవాదానికీ మధ్య తేడాలు.

10th Class Social Textbook Page No.292

ప్రశ్న 14.
ఇరాన్ లోనూ, తాలిబన్ల కింద ఉన్న ఆఫ్ఘనిస్థాన్ లోనూ సంభవించిన పరిణామాలను తెలుసుకుని మతపర ప్రభుత్వాలు పనిచేసే విధానాన్ని అర్థం చేసుకోండి.
జవాబు:
1) ఇరాన్ :
1979లో ఇరాన్లో విప్లవం సంభవించి, ఇరాన్ రాజుని తొలగించి, షియా ఇస్లామిక్ మత గురువులు, ప్రజాస్వామికంగా ఎన్నికైన నాయకులు కలసి నిర్వహించే కొత్త ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసుకున్నారు.

2) ఆఫ్ఘనిస్తాన్ :
ఆఫ్ఘనిస్తాన్లో సోవియట్ సైనికులు తిరిగి వెళ్లిపోయిన తరువాత ఆఫ్ఘనిస్థాన్లో తాలిబన్లు అధికారంలోకి వచ్చి తీవ్రవాద ఇస్లామిక్ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేశారు.

మతపర ప్రభుత్వాల పని విధానం :

1. ఆఫ్ఘనిస్థాన్లో తాలిబన్లు మత గ్రంథాలలో ఉన్న నియమాలను కచ్చితంగా పాటించాలని ప్రజలను బలవంతం చేయసాగారు.
2. దీని మూలంగా మహిళలకు, మతపర అల్ప సంఖ్యాక ప్రజలకు మౌలిక స్వేచ్ఛ, సమానత్వం లేకుండా పోయాయి.
3. అరబ్బులలో అసంతృప్తి పెరిగింది. ఫలితంగా మతపర ఉగ్రవాదం అధికమైంది. కొంత మంది అరబ్బు ఉగ్రవాదులు అమెరికాకు చెందిన రెండు విమానాలను హై జాక్ చేసి వాటితో న్యూయార్క్ లోని ప్రపంచ వాణిజ్య కేంద్రంలోకి దూసుకెళ్ళడంతో ఆ భవనాలు కూలి కొన్ని వేలమంది మరణించారు. ఈ విధంగా మతపరప్రభుత్వాల మూలంగా అనేక విధ్వంపాలు జరుగుతున్నాయని అర్థం అవుతుంది.

10th Class Social Textbook Page No.293

ప్రశ్న 15.
రెండు ధృవాల, ఏకధృవ ప్రపంచం అన్న పదాలను వివరించండి.
జవాబు:
1) రెండు ధృవాల ప్రపంచం :
రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత ప్రపంచంలో రెండు ప్రధాన సైద్ధాంతిక, రాజకీయ శిబిరాలు ఏర్పడ్డాయి. యుఎస్ఎస్ఆర్ నేతృత్వంలో కమ్యూనిస్ట్ శిబిరం, అమెరికా నేతృత్వంలో ప్రజాస్వామిక పెట్టుబడిదారి శిబిరం. ఈ రెండు దేశాలను ‘రెండు ధృవాల’ ప్రపంచమని అంటారు.

2) ఏకధృవ ప్రపంచం :
1991 అధ్యక్ష ఎన్నికలలో గోర్బచెవ్ గెలుపొంది, యుఎస్ఎస్ఆర్ ని రద్దుపరుస్తున్నట్లు ప్రకటించాడు. పాత యుఎస్ఎస్ఆర్ లోని రాజ్యాలు స్వతంత్ర దేశాలు అయ్యాయి. యుఎస్ఎస్ఆర్’ కుప్పకూలటంతో ప్రపంచ రాజకీయాలలో కొత్త యుగం ఆరంభమయ్యింది. దీనినే ఏకధృవ ప్రపంచం అని అంటాము.

10th Class Social Textbook Page No.296

ప్రశ్న 16.
రెండు దేశాల మధ్య శాశ్వత శాంతి నెలకొనటానికి భారతదేశం, పాకిస్తాన్లు ఏ చర్యలు తీసుకోవాలి?
జవాబు:
భారతదేశం, పాకిస్తాన్ల మధ్య శాంతి నెలకొనడానికి ఈ కింది చర్యలు తీసుకోవచ్చు.

1. పాకిస్తాన్ కూడా లౌకిక రాజ్యం కావాలి. మతతత్వ భావనను విడనాడాలి.
2. పాకిస్తాన్ మత ఛాందసవాదాన్ని విడిచి పెట్టి ప్రజలకు స్వేచ్ఛను కలిగించాలి. దీని వల్ల ఇరు రాజ్యా లూ మత ప్రసక్తి లేని వాతావరణంలో సంప్రదింపులు జరుపుకోవచ్చు.
3. రెండు దేశాల మధ్య రవాణా సౌకర్యాలు పెంచాలి.
4. రెండు దేశాల ప్రజలలో సామరస్య దోరణులు కలిగేలా చర్యలు తీసుకోవాలి.
5. తాము ఉపఖండ దేశాలమని, భారతదేశం, పాకిస్తాన్ దేశాలు కలసి కొన్ని వందల సంవత్సరాలు సహజీవనం సాగించామని గుర్తుకు తెచ్చుకోవాలి.
6. క్రీడలు, సినిమాలు, వాణిజ్యం, పర్యటన, సాంస్కృతిక సంబంధాలు, వివాహ సంబంధాలతో ఇరు దేశాల మధ్య స్నేహపూర్వక సంబంధాలను పెంచవచ్చు.

10th Class Social Textbook Page No.296

ప్రశ్న 17.
భారతదేశం, పాకిస్తాన్ల అభివృద్ధికి రెండు దేశాల మధ్య శాంతి అవసరం ఏమిటి?
జవాబు:
భారతదేశం, పాకిస్తాన్‌ అభివృద్ధికి రెండు దేశాల మధ్య శాంతి అవసరమే. ఎందుకనగా………
1) యుద్ధ ఖర్చు :
ఈ రెండు దేశాల మధ్య నిరంతరం ఘర్షణలు కొనసాగుతుండడంతో ఇరు దేశాలు ఆయుధాలను, సైనికసంపత్తిని సమీకరించుకొనుటకు అధిక ధనాన్ని వెచ్చిస్తున్నారు. ఈ రెండు దేశాల మధ్య శాంతి నెలకొంటే యుద్ధ ఖర్చు తగ్గుతుంది.

2) ప్రశాంత వాతావరణం ఏర్పడుతుంది :
ఇరు దేశాల మధ్య యుద్ధ భయం లేకపోతే ఇరు దేశాల ప్రజలు శాంతి, సుఖ సంతోషాలతో జీవిస్తారు.

3) సరిహద్దు రాష్ట్రాలలో యుద్ధభీతి తగ్గుతుంది :
సరిహద్దు రాష్ట్రాల వాళ్లు యుద్ధ భయం లేకుండా ప్రశాంత జీవనం సాగించవచ్చు.

4) సంస్కృతి, నాగరికతలను పంచుకున్న సుదీర్ఘ చరిత్ర ఇరుదేశాలకూ ఉండటంతో ఇరు దేశాల మధ్య స్నేహం, శాంతి నెలకొనవలసిన అవసరం ఎంతైనా ఉంది.

10th Class Social Textbook Page No.296

ప్రశ్న 18.
పొరుగునున్న పెద్ద దేశాలు ‘పెద్దన్న లాగా’ వ్యవహరిస్తున్నాయని అనేక దేశాలు ఆరోపిస్తూ ఉంటాయి. దీని అర్థం ఏమై ఉంటుంది?
జవాబు:

1. భారతదేశపు పొరుగు దేశాలలో చైనా, పాకిస్తాన్, బంగ్లాదేశ్ వంటి పెద్ద దేశాలు, నేపాల్, భూటాన్, శ్రీలంక వంటి చిన్న దేశాలు ఉన్నాయి.
2. భారతదేశం విశాలమైన దేశమైనందున పొరుగు దేశాలు మన పట్ల అపోహలు పెంపొందించుకోవడం, మన చర్యలను అపార్థం చేసుకోవడం జరుగుతుంది.
3. చిన్న దేశాలు, పెద్ద దేశమైన భారతదేశం తమ మీద ఆధిపత్యం చేస్తుందని, భారతదేశం “పెద్దన్న పాత్ర” పోషిస్తుందని అంటున్నాయి.
   ఉదా : బంగ్లాదేశ్ నుంచి ప్రజలు పెద్ద ఎత్తున చట్ట విరుద్ధంగా భారతదేశంలోకి రాకుండా కొన్ని సరిహద్దు ప్రాంతాలలో భారతదేశం కంచె నిర్మించటాన్ని బంగ్లాదేశ్ అభ్యంతర పెట్టింది. తీరప్రాంతాలలో భారతదేశం ‘పెద్దన్న పాత్ర’ పోషిస్తుందని బంగ్లాదేశ్ భావిస్తుంది.

10th Class Social Textbook Page No.296

ప్రశ్న 19.
భారతదేశం, బంగ్లాదేశ్ ఉన్న పటం చూసి రెండు దేశాల మధ్య సహకారం ఆ రెండింటికీ ఎందుకు కీలకమైనదో పేర్కొనండి.
జవాబు:
భారత్ – బంగ్లాదేశ్ ల మధ్య సహకారం ఆ రెండు దేశాలకూ చాలా కీలకమైనది. ఎందుకనగా

1. బంగ్లాదేశ్ చుట్టూ సరిహద్దుగా భారతదేశ రాష్ట్రాలున్నాయి. ఈ సరిహద్దు రాష్ట్రాలలో బంగ్లాదేశ్ ఏమైనా అసాంఘిక చర్యలు చేపట్టినట్లయితే భారతదేశ జాతీయ సమైక్యతకు ముప్పు వాటిల్లుతుంది. కావున ఇటువంటి ప్రమాదాలు సంభవించకుండా ఇరు దేశాల మధ్య స్నేహ సంబంధాలు అవసరం.
2. బ్రహ్మపుత్ర, గంగానదీ జలాల విషయం ఇరుదేశాలకు సంబంధించింది. కావున జలాల పంపిణీ సక్రమంగా, సమస్యలు లేకుండా జరగాలన్నా ఇరు దేశాల మధ్య స్నేహ, సహకారాలు అవసరమే.
3. బంగ్లాదేశ్ తో మనకు స్నేహ, సహకారాలు లోపిస్తే బంగ్లాదేశ్ ఇతర అగ్ర రాజ్యాల ఆధిపత్యంలోకి వెళ్లిపోయే ప్రమాదం ఉంది. తద్వారా మనకు ప్రమాదం పొంచి ఉంటుంది. కావున బంగ్లాదేశ్, భారతదేశాల మధ్య సహకారం చాలా కీలకమైనదని చెప్పవచ్చు.

10th Class Social Textbook Page No.297

ప్రశ్న 20.
బంగ్లాదేశ్ కి భారతదేశం ఇచ్చిన మద్దతుని, శ్రీలంకలో దాని పాత్రని పోల్చండి. రెండు దేశాలలో పరిస్థితి ఒకే రకంగా ఉందా, తేడాలు ఉన్నాయా?
జవాబు:
బంగ్లాదేశ్ కి భారతదేశం ఇచ్చిన మద్దతు వేరు. శ్రీలంక పరిస్థితి వేరు.

1. బంగాదేశ్ భారతదేశ సహాయంతో పాకిస్తాన్ నుంచి విముక్తి పొందింది. భారతదేశంతో 25 సంవత్సరాల శాంతి ఒప్పందం చేసుకుంది.
2. శ్రీలంక కూడా వలసపాలన నుంచి 1948లో స్వాతంత్ర్యం పొందింది. అయితే శ్రీలంకలో తమిళం మాట్లాడే అల్ప సంఖ్యాక ప్రజల పట్ల శ్రీలంక ప్రభుత్వం చిన్నచూపు మూలంగా తమిళుల్లో తాము వేరు అన్న భావన ఏర్పడింది. దీనికి ప్రభుత్వమే కారణం.
3. శ్రీలంక తమిళ కాందిశీకులు పెద్ద సంఖ్యలో భారతదేశంలోకి రావటం ప్రత్యేక సమస్యగా మారింది. దీంతో శ్రీలంకలో శాంతిని నెలకొల్పటానికి భారతదేశం తన సైన్యాన్ని పంపించినందుకు తమిళ తీవ్రవాదులు ప్రధాన మంత్రి రాజీవ్ గాంధీని చంపారు. కావున బంగ్లాదేశ్ కి మనమిచ్చే మద్దతు వేరు. శ్రీలంకకు మనమిచ్చిన మద్దతు వేరు.

SCERT AP 10th Class Social Study Material Pdf 18th Lesson స్వతంత్ర భారతదేశం (మొదటి ముప్ఫై సంవత్సరాలు-1947-1977) Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 10th Class Social Solutions 18th Lesson స్వతంత్ర భారతదేశం (మొదటి ముప్ఫై సంవత్సరాలు-1947-1977)

10th Class Social Studies 18th Lesson స్వతంత్ర భారతదేశం (మొదటి ముప్ఫై సంవత్సరాలు-1947-1977) Textbook Questions and Answers

Improve your learning (మీ అభ్యసనాన్ని మెరుగుపడుచుకోండి)

ప్రశ్న 1.
బ్రాకెట్టు ముందున్న వ్యాఖ్యానానికి సంబంధించి అనువైన వ్యాఖ్యానం / వ్యాఖ్యానాలను బ్రాకెట్టు లోపల ఉన్నవాటి నుంచి గుర్తించండి. (AS1)
అ) రాజకీయ సమానత్వాన్ని దీనితో గుర్తించవచ్చు (ఏ పాఠశాలలోనైనా ప్రవేశం పొందే హక్కు, ఒక వ్యక్తి – ఒక ఓటు అన్న సూత్రం, దైవారాధన ప్రదేశంలోకి ప్రవేశించే హక్కు)
ఆ) భారతదేశ విషయంలో అందరికీ వయోజన ఓటు హక్కు అంటే (అందరినీ ఏదో ఒక రాజకీయ పార్టీకి ఓటు వెయ్యటానికి అనుమతించటం, అందరినీ ఎన్నికలలో ఓటు వెయ్యటానికి అనుమతించటం, అందరినీ కాంగ్రెస్ పార్టీకి ఓటు వెయ్యటానికి అనుమతించటం)
ఇ) కాంగ్రెస్ ఆధిపత్యం దీని వల్ల సాధ్యమయ్యింది (విభిన్న సిద్ధాంతాలు ఉన్న వాళ్లని ఆకర్షించగలగటం, ఎన్నికల తరువాత అత్యధిక శాసన సభా స్థానాలను గెలుచుకోగలగటం, ఎన్నికలలో పోలీసు బలగాన్ని ఉపయోగించుకోగలగటం)
ఈ) అత్యవసర పరిస్థితి ఫలితంగా (ప్రజల హక్కులకు పరిమితులు విధింపబడ్డాయి. పేదరికం తొలగింపబడింది. అన్ని రాజకీయ పార్టీల ఆమోదం పొందింది)
జవాబు:
అ) ఒక వ్యక్తి – ఒక ఓటు అన్న సూత్రం
ఆ) అందరినీ ఎన్నికలలో ఓటు వెయ్యటానికి అనుమతించటం
ఇ) విభిన్న సిద్ధాంతాలు ఉన్న వాళ్లని ఆకర్షించగలగటం
ఈ) ప్రజల హక్కులకు పరిమితులు విధింపబడ్డాయి.

ప్రశ్న 2.
స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తొలి సంవత్సరాలలో సామాజిక-ఆర్థిక మార్పు తీసుకురావటానికి ఏ చర్యలు చేపట్టారు? (AS1)
జవాబు:
రాజ్యాంగ సభ సామాజిక, ఆర్థిక, రాజకీయ న్యాయాన్ని, హోదా, అవకాశాలలో సమానత్వాన్ని కోరుకుంది. కొత్త రాజ్యాంగాన్ని ఆవిష్కరించిన నెల రోజులకు ప్రణాళికా సంఘాన్ని ఏర్పరిచారు. మొదటి పంచవర్ష ప్రణాళిక వ్యవసాయం మీద కేంద్రీకరించి ఆహార ఉత్పత్తిని పెంచడానికి ఉద్దేశించబడింది. వ్యవసాయ రంగంలోని మార్పును నెహ్రూ కేవలం ఆర్ధిక అంశంగా చూడలేదు, దానిని గ్రామీణ రంగ రాజకీయ, సామాజిక, ఆర్ధిక మార్పుగా పరిగణించాడు. కావున సామాజిక – ఆర్థిక మార్పు తీసుకురావడానికి నెహ్రూ ఈ క్రింది చర్యలను చేపట్టినాడు. ప్రధానంగా మూడు అంశాలున్నాయి.
అవి :

1. భూసంస్కరణలు
2. వ్యవసాయ సహకార సంఘాలు
3. స్థానిక స్వపరిపాలన

1) భూసంస్కరణలు :
మూడు రకాలైన భూసంస్కరణలను నెహ్రూ ప్రతిపాదించాడు.
ఎ) జమిందారీ వ్యవస్థ రద్దు
బి) కౌలు విధానాల సంస్కరణ
సి) భూ పరిమితి విధానాలు

ఈ మూడు సంస్కరణల ముఖ్య ఉద్దేశం దున్నే వానికి, భూమి చెందేలా చూసి మరింత ఉత్పత్తి చెయ్యటానికి ప్రోత్సహించటం.

2) వ్యవసాయ సహకార సంఘాలు :
సహకార సంఘాల ద్వారా ఆర్థికంగా లాభసాటి పరిమాణాన్ని చేరుకోవటమే కాకుండా విత్తనాలు, ఎరువులు, రసాయనాలు వంటి విలువైన ఉత్పాదకాలను అందించాలి.

3) స్థానిక స్వపరిపాలన :
భూసంస్కరణలు అమలు అయ్యేలా చూసి, గ్రామ ఉమ్మడి ప్రయోజనాలకు అనుగుణంగా సహకార సంఘాలు నడిచేలా చూస్తాయి.

మొదటి పంచవర్ష ప్రణాళికలో పెద్ద ఆనకట్టలు కట్టి విద్యుత్తు ఉత్పత్తి, సాగునీటి కల్పనల ద్వారా వ్యవసాయాన్ని వృద్ధి చేయుటపై దృష్టి సారించారు. ఆనకట్టల వల్ల వ్యవసాయ, పారిశ్రామిక రంగాలు వృద్ధి చెందాయి. దేశం ప్రగతి సాధించాలంటే పరిశ్రమలను అభివృద్ధి చేసి, ఎక్కువ మంది కర్మాగారాలలోనూ, సేవారంగంలోనూ పనిచేసేలా మళ్లించాల్సిన అవసరం ఉందని ప్రణాళిక కర్తలు గుర్తించి, రెండవ పంచవర్ష ప్రణాళిక నుంచి ప్రాధాన్యత పరిశ్రమల వైపునకు మళ్లించారు.

ప్రశ్న 3.
ఒక పార్టీ ఆధిపత్యం అంటే ఏం అర్థం చేసుకున్నారు? అది ఎన్నికలలో మాత్రమే ఆధిపత్యమా, లేక సిద్ధాంత భావజాలంలో కూడా ఆధిపత్యమా? మీ కారణాలను పేర్కొంటూ చర్చించండి. (AS1)
జవాబు:
భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చాక 1952, 1957, 1962 లలో జరిగిన మొదటి మూడు సార్వత్రిక ఎన్నికలలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ అఖండ విజయం సాధించింది. భారతదేశానికి జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ మొదటి ప్రధానమంత్రి అయ్యాడు. ఇతర పార్టీలలో ఏ ఒక్క పార్టీకి కూడా 11% మించి ఓట్లు రాలేదు. కాంగ్రెస్ 70% పైగా స్థానాలను గెలుచుకుంది. ఈ విధంగా కాంగ్రెస్ ఆధిపత్యం ఒక ఎన్నికలలోనే కాదు, సిద్ధాంత, భావజాలంలో కూడా కొనసాగుతుంది.

కాంగ్రెస్ ఆధిపత్యానికి కారణాలు :

1. 1952, 1957, 1962 లలో జరిగిన ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్ పార్టీ 45% ఓట్లతో విజయం సాధించి అనేక రాష్ట్రాలలో ప్రభుత్వాలను ఏర్పాటు చేసింది.
2. స్వాతంత్ర్యానికి ముందు కాంగ్రెస్ నాయకత్వం మితవాదుల చేతులలో ఉండేది. తరువాత అతివాదులు, చిట్ట చివరికి గాంధీజీ నాయకత్వంలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ పనిచేసింది. జాతీయోద్యమ కాలంలో కాంగ్రెస్ లక్ష్యం దేశ స్వాతంత్ర్యం అవటం వల్ల ఈ సంస్థలో విభిన్న సిద్ధాంతాలు ఉన్న వ్యక్తులందరూ పనిచేశారు. అందువల్ల ఈ సంస్థకు బహుతావాద దృక్పథం ఏర్పడింది.
3. స్వాతంత్ర్యం తరువాత రాజకీయ పార్టీగా మారిన వాతావరణంలో కూడా ఈ బహుతావాద దృక్పథాన్ని కాంగ్రెస్ వదులుకోలేక పోయింది. ఇందులో వామపక్షవాదులు, సంప్రదాయవాదులు, మితవాదులు అందరూ ఉన్నారు. విభిన్న శక్తులకు ఆశ్రయం కల్పించింది.
4. కాంగ్రెస్ లో ఎల్లప్పుడూ అంతర్గతంగా చిన్నచిన్న బృందాలు ఉండేవి. ఈ బృందాలు నాయకుల మధ్య పోటీ కారణంగా ఏర్పడ్డాయి. పార్టీ లక్ష్యాలతో వీళ్లు ఏకీభవించినప్పటికీ కొన్ని విధానాల విషయంలో విభేదాలు ఉండేవి.
5. సభ్యుల ప్రయోజనాలను బట్టి ఈ బృందాలు వివిధ అంశాలపై వేరు వేరుగా స్పందించేవి. దీనివల్ల కాంగ్రెస్ పార్టీ విభిన్న దృక్పథాలు, ప్రయోజనాలకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నట్లుగా కనిపించేది. కొన్ని సందర్భాలలో ఈ బృందాలు ఇతర రాజకీయ పార్టీలతో కలిసి నాయకత్వం మీద ఒత్తిడి తీసుకురావటానికి ప్రయత్నించేవి.
6. ఏకపార్టీ ఆధిపత్యంలో ఉన్న పరిస్థితిలో కూడా కాంగ్రెస్ పార్టీ లోపలే రాజకీయ పోటీ ఉంటూ ఉండేది. అయితే ఇతర పార్టీలు పోటీ చేశాయి. కానీ కాంగ్రెస్ ను సవాలు చేయగలిగే సంఖ్యలో స్థానాలను గెలుచుకోలేకపోయాయి.

ఇతర రాజకీయ పార్టీలు క్రమేపి బలం పుంజుకుని రెండు దశాబ్దాల కాలంలో అధికారానికి పోటీదారుగా ఎదిగాయి.

ప్రశ్న 4.
ఐక్యత సాధించే అంశంగానో లేక విభజించే దానిగానో భారతదేశ రాజకీయాలలో భాష కేంద్ర బిందువుగా అనేకసార్లు తెరమీదకు వచ్చింది. ఈ ఘటనలను గుర్తించి వాటిని వివరించండి. (AS1)
జవాబు:
కొత్తగా ఏర్పడిన దేశం ఎదుర్కొన్న మొదటి సవాళ్లలో భాషా ప్రాతిపదికన రాష్ట్రాలను పునర్వ్యవస్థీకరించాలన్న కోరిక ఒకటి మరియు 1963లో అధికార భాషా చట్టాన్ని ఆమోదించినప్పుడు హిందీకి వ్యతిరేకంగా తమిళనాడు ఉద్యమాన్ని చేపట్టింది. ఈ విధంగా భాష అనేది భారతదేశంలో అనేక సందర్భాలలో కీలకమైన పాత్ర వహించింది.
1) బ్రిటిష్ కాలంలో దేశం ప్రెసిడెన్సీలు (కలకత్తా, మద్రాస్, బాంబే)గానూ, సెంట్రల్ ప్రావిన్సెస్, బీదర్ వంటి అనేక పెద్ద రాష్ట్రాలుగానూ విభజింపబడి ఉండేది. దేశంలో అధికభాగం అనేక సంస్థానాల కింద ఉంది. ఈ రాష్ట్రాలలో పలు భాషలు మాట్లాడే ప్రజలు కలసి జీవిస్తున్నారు. ఒకే భాషను మాట్లాడుతూ పక్క పక్క ప్రాంతాల్లో ఉంటున్న ప్రజలంతా ఒక రాష్ట్రంగా సంఘటితపరచాలంటూ కోరసాగారు. వీటితో సంయుక్త కర్ణాటక (మద్రాసు, మైసూరు, బాంబే, హైదరాబాదులలో కన్నడ మాట్లాడే ప్రజలను కలుపుతూ) సంయుక్త మహారాష్ట్ర, మహా గుజరాత్ ఉద్యమం, ట్రావెన్ కోర్-కొచ్చిన్ సంస్థానాల విలీనం, సిక్కులకు పంజాబ్ రాష్ట్రం వంటి కోరికలు ఉండేవి. అయితే మతం ఆధారంగా దేశ విభజన జరగడంతో నాయకులు ఆ భాషా ప్రాతిపదిక రాష్ట్రాలను పున్వ్యవస్థీకరిస్తే దేశం ముక్కలు కావటానికి దారితీస్తుందని భయపడసాగారు.

2) తెలుగు మాట్లాడే ప్రజలు అన్నిటికంటే తీవ్రంగా ఉద్యమాన్ని చేపట్టారు. భాషా ప్రాతిపదికన రాష్ట్రాలకు అనుగుణంగా కాంగ్రెస్ చేసిన తీర్మానాన్ని అమలు చెయ్యాలని వాళ్లు పట్టుపట్టారు. బ్రిటిష్ పాలనలో కూడా ఆంధ్ర మహాసభ క్రియాశీలంగా ఉండి మద్రాస్ ప్రెసిడెన్సీలోని తెలుగు మాట్లాడే ప్రజలను ఒక్క తాటి కిందకు తీసుకొచ్చే ప్రయత్నాలు చేసింది. ఈ ఉద్యమం స్వాతంత్ర్యం తరువాత కూడా కొనసాగింది. విన్నపాలు, దరఖాస్తులు, వీధులలో కవాతులు, నిరాహారదీక్షలు వంటి పద్ధతులను ఇందుకు ఉపయోగించారు.

3) 1963లో అధికార భాషా చట్టాన్ని ఆమోదించినప్పుడు హిందీని మిగిలిన దేశం మీద రుద్దడానికి ఎత్తుగడగా భావించి, డి.ఎం.కె తమిళనాడు రాష్ట్రవ్యాప్తంగా హిందీకి వ్యతిరేకంగా ఉద్యమాన్ని చేపట్టింది. ఇందులో భాగంగా సమ్మెలు, ధర్నాలు, హర్తాళ్ లు నిర్వహించారు. దిష్టిబొమ్మలు, హిందీ పుస్తకాలు, చివరికి రాజ్యాంగంలోని పేజీలను కూడా తగలబెట్టారు. ‘సైన్ బోర్డులలో హిందీలో ఉన్న దాని మీద చాలా చోట్ల నలుపు రంగు పూశారు. పోలీసులు, ఆందోళనకారుల మధ్య ఘర్షణలు జరిగాయి. కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ అల్లర్లను పరిగణనలోకి తీసుకోవాల్సి వచ్చింది.

ఈ విధంగా జనాదరణ పొందిన ఈ భాషా ఉద్యమాల వల్ల ప్రభుత్వం తన అధికారిక స్థానాన్ని పునః సమీక్షించుకోవలసి వచ్చింది. భాషా ప్రయుక్త రాష్ట్రాలు, హిందీ వ్యతిరేక ఉద్యమాలలో ప్రధానమంత్రులు పరిస్థితులు చేజారిపోకుండా తమ దృక్పథాన్ని మార్చుకున్నారు. సమస్యలను పరిష్కరించడం జరిగింది.

ప్రశ్న 5.
1967 ఎన్నికల తరువాత రాజకీయ వ్యవస్థలో వచ్చిన ముఖ్యమైన మార్పులు ఏవి? (AS1)
జవాబు:
భారతదేశ చరిత్రలో 1967 ఎన్నికలు చాలా కీలకమైనవి. ఎన్నికలను ప్రజలు అత్యంత ప్రధానమైనవిగా పరిగణిస్తున్నారని, వాటికి తమదైన ఉనికి ఉందని ఈ ఎన్నికలు రుజువు చేశాయి.

ముఖ్యమైన మార్పులు:

1. స్వాతంత్ర్యం తరువాత కాంగ్రెస్ తక్కువ ఆధిక్యత (284 స్థానాలు) తో ఎన్నికయింది. కాంగ్రెస్ పార్టీ అంతకు ముందెన్నడూ చవిచూడని ఫలితాలను చవిచూసింది.
2. బీహార్, ఉత్తరప్రదేశ్, రాజస్థాన్, పంజాబ్, పశ్చిమబెంగాల్, ఒడిశా, మద్రాస్, కేరళ శాసనసభలలో కాంగ్రెస్ ఓటమి పాలయ్యింది.
3. తమిళనాడు, కేరళలో కూడా కాంగ్రెస్ ఘోర పరాజయం పాలైంది. తమిళనాడులో డి.ఎం.కె. ఘనవిజయం సాధించింది. ప్రజాదరణ ఉన్న సినిమా హీరో ఎం.జి. రామచంద్రన్ మద్దతును డి.ఎం.కె. ఉపయోగించుకుంది.
4. పశ్చిమబెంగాల్, ఒరిస్సాలో కూడా కాంగ్రెస్ ఓడిపోయింది.
5. ఈ ఓటములతో కాంగ్రెస్ ఆంతరంగికంగా బలహీనపడింది. ఉత్తరాది రాష్ట్రాలలో స్వల్ప విజయాలు పొందిన చోట్ల దాని ప్రతినిధులు ప్రతిపక్షాలకు ఫిరాయించారు. ఫలితంగా కాంగ్రెస్ పడిపోయి ‘సంయుక్త విధాయక దళ్ (ఎస్వీడి) ప్రభుత్వాలు ఏర్పడ్డాయి.
6. భారత రాజకీయ చరిత్రలో ఈ కొత్త ప్రభుత్వాలు ఒక మైలురాయిగా ఉంటాయి. ఒక విధంగా ప్రజాస్వామిక తిరుగుబాటును ఇది సూచిస్తుంది. మధ్యస్థాయి కులాలు భూసంస్కరణల వల్ల ప్రయోజనం పొంది, ఆర్ధికంగా లాభపడి, మొదటిసారిగా రాజకీయ అధికారాన్ని పొందాయి.
   ఉదా : హర్యానా, ఉత్తరప్రదేశ్ లో జాట్, బీహార్ లో కుర్మి, ఆంధ్రప్రదేశ్ లో రెడ్డి, కమ్మ. ఈ కులాలు ఆయా రాష్ట్రాలలో ఆధిపత్య కులాలు.
7. దేశంలో వివిధ రాష్ట్రాలలో ప్రాంతీయ భావాలు తిరిగి ఊపందుకున్నాయి. ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమం ప్రారంభమైంది. దీనికి ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయ విద్యార్థులు నాయకత్వం వహించారు.
8. 1969లో అసోంలోని ఖాసి, జైంతియా, గారో గిరిజన ప్రాంతాలలో ‘మేఘాలయ’ అన్న కొత్త రాష్ట్రాన్ని ఏర్పాటుచేశారు.
9. 1966లో ఏర్పడిన పంజాబ్, హర్యానాలకు ఉమ్మడి రాజధానిగా చండీఘర్ ని తమకు ఇమ్మని 1968-69లలో పంజాబ్ ప్రజలు ఆందోళనలు చేశారు.
10. మహారాష్ట్రలో బొంబాయి మహారాష్ట్ర వాసులకే చెందాలన్న వింత వాదన మొదలయ్యింది. దీనికి ‘శివసేన’ నాయకత్వం వహించింది.
11. బీహార్, గుజరాత్, మహారాష్ట్ర, ఉత్తరప్రదేశ్ లలో అనేక సమస్యలు తలెత్తాయి.

1967 ఎన్నికల తరువాత, పార్టీ లోపలి, పార్టీ బయట నుండి వచ్చే సమస్యలను ప్రధానమంత్రి ఇందిరాగాంధీ ఎదుర్కొంది.

ప్రశ్న 6.
రాష్ట్రాలను ఏర్పరచటానికి మరొక ఆధారం ఏమైనా ఉందా? భాష ఆధారంగా పునఃవ్యవస్థీకరణ కంటే అది ఏ విధంగా మెరుగైనదిగా ఉండేది? (AS1)
జవాబు:
రాష్ట్రాలను ఏర్పరచటానికి భాష కాకుండా “భౌగోళికంగా” పునర్వ్యవస్థీకరిస్తే బాగుండేదని నా అభిప్రాయం. ఎందుకనగా –
1) భాష ఆధారంగా పునర్వ్యవస్థీకరణ మూలంగా ఇటీవలి కాలంలో అనేక సమస్యలను ఎదుర్కొంటున్నాం.
ఉదా : తెలంగాణ ఉద్యమం. భాషా ప్రాతిపదికగా ఆంధ్రప్రదేశ్ ఏర్పడినప్పటికి తెలంగాణా వాదులు మాకు ప్రత్యేక తెలంగాణ కావాలని ఉద్యమం చేస్తున్నారు.

2) భౌగోళికంగా రాష్ట్రాలను విభజించినట్లయితే భాషాపరంగా వచ్చే సమస్యలు వచ్చేవి కావు. భౌగోళికంగా విభజించినప్పుడు ఆ ప్రాంతంలో వివిధ కులాలు, వివిధ మతాలు, వివిధ భాషలు మాట్లాడే ప్రజలుంటారు. కావున ప్రత్యేకంగా ఒక అంశం ఆధారంగా ఉద్యమాలు జరగకపోవచ్చు.

కావున నా అభిప్రాయం ప్రకారం రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ భాషాపరంగా, కులాల, మతాల ప్రాతిపదికగా కాకుంటే, భౌగోళికంగా జరిగివుంటే బాగుండేది.

ప్రశ్న 7.
ఇందిరాగాంధి తీసుకున్న ఏ చర్యలను ‘వామపక్ష పంథా వైపు మళ్లించటం’గా పేర్కొన్నారు? అందుకు ముందు దశాబ్దాల విధానాలతో పోలిస్తే ఇవి ఏ విధంగా భిన్నమైనవి? ఆర్థికశాస్త్ర అధ్యాయాల ఆధారంగా ప్రస్తుత విధానాలకూ, వాటికీ తేడా ఏమిటో పేర్కొనండి. (AS1)
జవాబు:
1971లో జరిగిన సార్వత్రిక ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్ రికార్డు స్థాయిలో విజయం సాధించింది. “గరీబీ హటావో” అన్న జనాకర్శక నినాదంతో ఇందిరాగాంధీకి ప్రజాదరణ మరింత పెరిగింది. ప్రతిపక్షం అన్నది లేకుండా పోయింది. కాని ఇందిరాగాంధీ చేపట్టిన కొన్ని చర్యల మూలంగా వామపక్ష పంథావైపు మళ్లించటమనేది జరిగింది.

1. 1973లో అరబ్-ఇజ్రాయెల్ మధ్య యుద్ధంలో చమురు ధరలు ఎన్నడూ లేనంతగా పెరగటంతో ప్రభుత్వంపై ఒత్తిడి తీవ్రంగా పెరిగింది.
2. ద్రవ్యోల్బణం, నిత్యావసర వస్తువుల ధరల పెరుగుదల, ఆహార కొరత, నిరుద్యోగం వంటివి ప్రభావం చూపసాగాయి.
3. సామాజిక, ఆర్ధికమార్పు సాధించాలన్న లక్ష్యంతో అనేక ప్రైవేటు బ్యాంకులను జాతీయం చేస్తూ, చేసిన చట్టం, రాజ భరణాలను రద్దు చేస్తూ చేసిన చట్టాల విషయంలో, సామాజిక, ఆర్ధిక మార్పు అన్న పేరుతో రాజ్యాంగాన్ని తరచు సవరిస్తున్నారని, అది వాస్తవానికి దాని స్వరూపాన్ని మార్చివేస్తుందని, భిన్న వ్యవస్థాగత నిర్మాణాల మధ్య ప్రస్తుతం ఉన్న సమతౌల్యం దెబ్బతింటోందని సుప్రీంకోర్టు చారిత్రక తీర్పును ఇచ్చింది. దీని మూలంగా రాజ్యాంగ సవరణకు ప్రభుత్వానికి ఉన్న అధికారాలకు కొంతవరకు పరిమితులు విధింపబడ్డాయి.
4. ప్రజలలో అధికశాతం సంతోషంగా లేరు. దీంతో ప్రతిపక్షాలకు అవకాశం దొరికింది. దేశ వివిధ ప్రాంతాలలోని అసంతృప్తిని ఆసరా చేసుకోసాగారు. జయప్రకాశ్ నారాయణ్ నేతృత్వంలో ఐక్యమైన ప్రతిపక్షాలు దేశంలోని పలు ప్రాంతాలలో కాంగ్రెస్ కి ప్రత్యేకించి ఇందిరాగాంధీకి వ్యతిరేకంగా ఉద్యమించాయి.

1971 సార్వత్రిక ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్ రికార్డుస్థాయిలో విజయం సాధించింది. ఇందిరాగాంధీకి ప్రజాదరణ పెరిగింది. పేదలు, అట్టడుగు ప్రజలతో తాను, తమ పార్టీ మమేకం కావటం ద్వారా పార్టీకి కొత్త సామాజిక మద్దతులను కూడగట్టటానికి ఆమె ప్రయత్నించింది. 1971 ఎన్నికలలో అధికారంలోకి వచ్చిన తరువాత ఇందిరాగాంధీ అటు పార్టీలోనూ, ఇటు ప్రభుత్వంలోనూ అంచెలంచెలుగా అధికార కేంద్రీకరణ గావించింది. ఇది వామపక్షాల ఆవిర్భావానికి కారణమైంది.

ప్రశ్న 8.
భారత ప్రజాస్వామ్యాన్ని అత్యవసర పరిస్థితి ఏ విధంగా వెనక్కి తీసుకుపోయింది? (AS1)
జవాబు:
అత్యవసర పరిస్థితిలో శాంతిని కాపాడే పేరుతో పౌరహక్కులకు భంగం కలిగేలా ప్రభుత్వం అనేక తీవ్రమైన చట్టాలను చేసింది.

1. దేశంలో శాంతి, భద్రతలకు అవసరమంటూ ప్రభుత్వం అనేక అణిచివేత చర్యలకు పాల్పడింది.
2. అనేక ప్రాథమిక హక్కులను నిలిపివేశారు.
3. ఏ కారణం లేకుండా అరెస్టు చెయ్యటం, హింసించటం, పౌర హక్కులకు భంగం కలిగించటం వంటి అనేక ఘటనలు చోటు చేసుకున్నాయి.
4. అత్యవసర పరిస్థితి కాలంలో ధరల నియంత్రణ, నల్లబజారు, వెట్టిచాకిరీలకు వ్యతిరేకంగా సాగే ఉద్యమాలను ప్రజలు స్వాగతించారు.
5. ఈ కాలంలో చేపట్టిన మురికివాడల తొలగింపు, జనాభా నియంత్రణ పేరుతో బలవంతంగా కుటుంబ నియంత్రణ ఆపరేషన్లు చేయించటం వంటి కార్యక్రమాలు ప్రజల కోపానికి కారణమయ్యాయి. అయితే పౌరహక్కులు లేనందు వల్ల ప్రజలు తమ అసంతృప్తిని వెల్లడి చేసే మార్గాలు లేకపోయాయి. దాంతో దిద్దుబాటు చర్యలు చేపట్టే అవకాశం ప్రభుత్వానికి లేకుండా పోయింది.

శాంతి, భద్రతలు నెలకొల్పటానికి, దేశ సమగ్రతను కాపాడటానికి అత్యవసర పరిస్థితి అవసరమయ్యిందని ప్రభుత్వం సమర్థించుకుంది.

ప్రశ్న 9.
అత్యవసర పరిస్థితి కాలంలో ఏ విధమైన వ్యవస్థాగత మార్పులు వచ్చాయి? (AS1)
జవాబు:
అత్యవసర పరిస్థితి కాలంలో కొన్ని వ్యవస్థాగత మార్పులు జరిగినాయి. అవి :

1) రాజ్యాంగానికి 42 వ సవరణ జరిగింది. ఈ సవరణ అనేక మార్పులను తీసుకువచ్చింది. ఈ సవరణలోని అంశాలు:
ఎ) ఎన్నికల వివాదాలలో న్యాయస్థానాలకు చోటు లేకుండా చెయ్యటం.
బి) రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలతో పోలిస్తే కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని బలపరచటం.
సి) సామాజిక, ఆర్థిక మార్పునకు ఉద్దేశించిన చట్టాలకు న్యాయస్థానాల నుంచి సాధ్యమైనంత రక్షణను కల్పించటం.
డి) న్యాయవ్యవస్థ పార్లమెంటుకు లోబడి ఉండేలా చేయటం.

2) ఈ 42 వ సవరణతో “లౌకిక, సామ్యవాద” అనే పదాలను రాజ్యాంగ ప్రవేశికలో చేర్చడం జరిగింది. తద్వారా భారతదేశం మత ప్రమేయం లేని దేశమని, సామ్యవాద దేశమని ప్రకటించడం జరిగింది.

3) ఈ సవరణ ఉద్దేశాలుగా దేశ సమైక్యతను బలపరచటం, సామాజిక, ఆర్థిక అభివృద్ధిని న్యాయస్థానాల నుంచి కాపాడటం వంటి వాటిని పేర్కొన్నప్పటికీ వాస్తవంలో దీని వల్ల దేశ ప్రజాస్వామ్య స్వభావం బలహీనపడిందని చెప్పవచ్చు.

10th Class Social Studies 18th Lesson స్వతంత్ర భారతదేశం (మొదటి ముప్ఫై సంవత్సరాలు-1947-1977) InText Questions and Answers

10th Class Social Textbook Page No.249

ప్రశ్న 1.
ప్రజలందరికీ ఓటు హక్కు లేకపోతే మనది ప్రజాస్వామిక దేశమని చెప్పుకోటానికి వీలు ఉండేదా?
జవాబు:
ప్రజలందరికీ ఓటు హక్కు లేకపోతే మనది ప్రజాస్వామిక దేశమని చెప్పడానికి వీలు లేదు. ఎందుకంటే ప్రజాస్వామ్యానికి మూలం ఎన్నికలు, అందరికీ ఓటు హక్కు ఉండడం. కావున ఓటు హక్కు లేకపోతే మనది ప్రజాస్వామ్యమని చెప్పలేము.

10th Class Social Textbook Page No.253

ప్రశ్న 2.
భారతదేశంలో ప్రస్తుతం ఎన్ని రాష్ట్రాలు, ఎన్ని కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు ఉన్నాయి?
జవాబు:
భారతదేశంలో ప్రస్తుతం 29 రాష్ట్రాలు, 7 కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలున్నాయి.

10th Class Social Textbook Page No.253

ప్రశ్న 3.
మీరు గ్రామీణ ప్రాంతంలో నివసిస్తున్నట్లయితే 1970 లకి ముందు సహకార సంఘాల వంటి సంస్థలను స్థాపించారేమో తెలుసుకోండి. దాంట్లో సభ్యులుగా ఎవరు ఉన్నారో తెలుసుకోండి.
జవాబు:
మా గ్రామంలో 1970కి ముందు “వ్యవసాయ సహకార సమితి” ఉంది. అందులో సభ్యులుగా గ్రామంలో ఉన్నత కుటుంబాలకు చెందినవారు ఉండేవారని మా తాత గారిని అడిగి తెలుసుకున్నాను.

10th Class Social Textbook Page No.256

ప్రశ్న 4.
జాతీయభాష అవసరం ఉందా?
జవాబు:
అవును. జాతీయ భాష అవసరం ఉంది.

10th Class Social Textbook Page No.256

ప్రశ్న 5.
అన్ని భాషలకు సమాన హోదా ఉండాలా?
జవాబు:
అవును. అన్ని భాషలకూ సమాన హోదా ఉండాలి.

10th Class Social Textbook Page No.248

ప్రశ్న 6.
సామాజిక సమానత్వాన్ని సాధించామని మీరు అనుకుంటున్నారా? సామాజిక సమానత్వాన్ని, అసమానత్వాన్ని సూచించే మీకు ఎదురైన ఉదాహరణలను పేర్కొనండి.
జవాబు:

1. కుల, మత, వర్గ, స్త్రీ పురుష, ధనిక, పేద వంటి తారతమ్యాలు లేకుండా అందరికి సమాన న్యాయం, స్వాతంత్ర్యం స్వేచ్ఛలను రాజ్యాంగం కల్పించింది. ఇది సమసమాజాన్ని చూపిస్తుంది.
2. ప్రభుత్వ అవకాశాలలో కుల, మత, స్త్రీ, పురుష, ధనిక, పేద భేదాలు చూపకుండా అందరికి సమాన అవకాశాలున్నాయి. స్త్రీ, పురుష ఉద్యోగులకు ప్రభుత్వం సమాన వేతనాలు చెల్లిస్తుంది. ఎటువంటి విచక్షణ చూపదు. ఇది సమానత్వాన్ని సూచిస్తుంది.
3. అయినప్పటికీ కూడా ఇంకా కుల వ్యవస్థకు సంబంధించి గ్రామాలలో వివక్ష ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. లింగ వివక్ష కూడా కొనసాగుతున్నది. ఇది అసమానత్వాన్ని సూచిస్తుంది.

10th Class Social Textbook Page No.249

ప్రశ్న 7.
ఎన్నికలను, ప్రత్యేకించి ప్రజలు తమ ఓటుహక్కును వినియోగించుకోవటాన్ని నిరక్షరాస్యత ఎలా ప్రభావితం చేస్తుంది? ఈ సమస్యను ఎలా పరిష్కరించవచ్చు?
జవాబు:

1. పాశ్చాత్య దేశాలలో ప్రజలు ఓటుహక్కును దశలవారీగా పొందారు. మన దేశంలో 1935 లో కేవలం 10% ప్రజలకే “ఓటు హక్కు ఉండేది. అయితే స్వాతంత్ర్యం తరువాత భారతదేశం ప్రజాస్వామ్య దేశం కాబట్టి వయోజనులందరికీ ఓటు హక్కును కల్పించడం జరిగింది.
2. కానీ నిరక్షరాస్యత మూలంగా మొదటి సాధారణ ఎన్నికలు ప్రభుత్వానికి సవాలుగా పరిణమించాయి.
3. నిరక్షరాస్యత సమస్యను అధిగమించడానికి ఎన్నికల సంఘం రాజకీయపార్టీ అభ్యర్థులను సూచించేలా రోజువారీ జీవితం నుండి కొన్ని గుర్తులను ఉపయోగించుట జరిగింది. ప్రజలు తమకు నచ్చిన గుర్తు ఉన్న డబ్బాలో తమ ఓటును వేశారు. ఈ రకంగా ఎన్నికల సంఘం నిరక్షరాస్యతను అధిగమించింది.

10th Class Social Textbook Page No.253

ప్రశ్న 8.
భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాలు ఏర్పడి ఉండకపోతే దేశ ఐక్యతకు మరింత మేలు జరిగి ఉండేదా?
జవాబు:
అవును, భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాలు ఏర్పడకపోతే ఆయా ప్రాంతాలలో అనేక భాషలు మాట్లాడేవారు, అనేక కులాలు, మతాల ప్రజలు ఉండేవారు. అందరూ కలసిమెలసి జీవించటం మూలంగా వారిలో ఐకమత్యం కలిగేది. తమకు ప్రత్యేక ప్రాంతం కావాలని, ప్రత్యేక రాష్ట్రం కావాలని, ప్రత్యేక దేశం కావాలని పోరాటాలు, ఉద్యమాలు జరిగేవి కాదు. తద్వారా దేశ ఐక్యతకు మేలు జరిగేదని నా అభిప్రాయం.

10th Class Social Textbook Page No.253

ప్రశ్న 9.
ఆ సమయంలో గిరిజన భాషలను ఎందుకు పట్టించుకోలేదు?
జవాబు:

1. రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ అనేది అనేక భాషోద్యమాల ఫలితంగా జరిగింది. కావున భాషాప్రాతిపదిక రాష్ట్రాలు ఏర్పడ్డాయి.
2. గోండి, సంథాలి లేదా ఒరావన్ వంటి భాషలను గిరిజన ప్రజలు మాట్లాడతారు. సమాజంలో అట్టడుగు స్థానంలో ఉన్న గిరిజనుల భాషను పరిగణనలోకి తీసుకోవలసిన అవసరం లేదనుకొని ఉంటారు.
3. సమాజంలో శక్తిమంత ప్రజానీకం మాట్లాడే తమిళం, తెలుగువంటి భాషలను పరిగణనలోకి తీసుకున్నారు.

10th Class Social Textbook Page No.253

ప్రశ్న 10.
భారతదేశంలో ఇటీవల ఏర్పడిన కొత్త రాష్ట్రాలు ఏవి, అవి ఎప్పుడు ఏర్పడ్డాయి?
జవాబు:
ఈ మధ్య కాలంలో భారతదేశంలో నాలుగు రాష్ట్రాలు ఏర్పడ్డాయి. అవి –

1. ఛత్తీస్ గఢ్ : ఇది 01-11-2000 న రాష్ట్రంగా ఏర్పడింది.
2. ఉత్తరాంచల్ : ఇది 09-11-2000 న రాష్ట్రంగా ఏర్పడింది. (ఇది ప్రస్తుతం ఉత్తరాఖండ్ గా వ్యవహరించబడుతోంది.)
3. జార్ఖండ్ : ఇది 15-11-2000 న రాష్ట్రంగా ఏర్పడింది.
4. తెలంగాణ : ఇది 02-6-2014 న 29వ రాష్ట్రంగా ఏర్పడింది.

10th Class Social Textbook Page No.256

ప్రశ్న 11.
భాషా విధానం జాతి ఐక్యత, సమగ్రతలకు ఎలా దోహదపడింది?
జవాబు:
భారతదేశం విశాలమైనది. ఇక్కడ వివిధ జాతులు, వివిధ మతాలు, వివిధ కులాలు, వివిధ భాషలు మాట్లాడే ప్రజలున్నారు. ఆ కావున వారందరికి, స్వంత సంస్కృతి, స్వంత భాష ఉండడం మూలంగా, తాము ప్రత్యేక జాతి అనే భావన రావచ్చు. కానీ జాతీయ భాష ఉన్నట్లయితే దేశంలో ఉండే ప్రజలందరికి ఆ భాష వర్తిస్తుంది. కాబట్టి తామంతా ఒకటే అని, ఒకే జాతి అనే భావన కలిగి దేశ సమగ్రతకు, ఐక్యతకు దోహదపడుతుంది.

10th Class Social Textbook Page No.249

ప్రశ్న 12.
మహిళలలో అక్షరాస్యత తక్కువగా ఉన్న నేపథ్యంలో వాళ్లకు ఓటు హక్కు కల్పించకుండా ఉంటే అది మన విధానాలను – ఎలా ప్రభావితం చేసి ఉండేది?
జవాబు:
మహిళలకు ఓటు హక్కు కల్పించకుండా ఉంటే అది మన విధానాలను చాలా ప్రభావితం చేసి ఉండేది.

అవి :

1. స్త్రీ, పురుష వివక్ష చూపించినట్లు కనిపించేది. అప్పుడు రాజ్యాంగ మౌలిక సూత్రమైన సమానత్వానికి అర్థంలేదని అన్పించేది.
2. అందరికీ ఓటు హక్కు లేకపోతే ప్రజాస్వామ్యానికి అర్థం లేదు. మనది ప్రజాస్వామ్యమని చెప్పలేము.
3. స్త్రీలకు ఓటు లేకపోతే వారికి ‘రాజకీయ హక్కు లేనట్లే’ ఇది ప్రాథమిక హక్కులకు భంగం కలగడమే. మన దేశ పౌరులందరికి, వారి సర్వతోముఖాభివృద్ధికి ప్రాథమిక హక్కులను కల్పించామని చెప్పుకోవడానికి వీలు లేదు.
4. సామ్యవాద దేశమని చెప్పుకోవడానికి వీలు లేదు.

10th Class Social Textbook Page No.249

ప్రశ్న 13.
క్రమం తప్పకుండా ఎన్నికలను నిర్వహించటం అన్నది ప్రజాస్వామ్యాన్ని నెలకొల్పామనటానికి స్పష్టమైన సంకేతం. ఈ వ్యాఖ్యానంతో మీరు ఏకీభవిస్తారా? కారణాలను పేర్కొనండి.
జవాబు:
అవును. ఏకీభవిస్తాను. అందుకు కారణాలు :

1. మన దేశంలో ప్రతి ఐదు సంవత్సరాలకు ఒకసారి సాధారణ ఎన్నికలు నిర్వహిస్తున్నాం. ప్రజాప్రతినిధులు ఎవరైనా రాజీనామా చేసినా లేదా ఇంకే కారణాల వలన అయినా వారి స్థానాలు ఖాళీ అయితే ఆరు నెలల లోపు తిరిగి ఎన్నికలు నిర్వహించి ఆ స్థానాలను భర్తీ చేస్తున్నారు.
2. భారతదేశంలో జాతి, మత, కుల, వర్గ, స్త్రీ, పురుష, ధనిక, పేద అనే విచక్షణ లేకుండా వయోజనులైన ప్రజలందరికీ ఓటు హక్కు కల్పించారు. కాబట్టి మనది ప్రజాస్వామ్యమే.
3. ఎన్నికల ద్వారా ఎక్కువ మంది మద్దతు ఉన్న ప్రజాప్రతినిధులచే ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేస్తున్నాం. కావున మనది

10th Class Social Textbook Page No.251

ప్రశ్న 14.
రాజకీయ వ్యవస్థలో కాంగ్రెసు ఆధిపత్యానికి దోహదం చేసిన కారణాలను క్లుప్తంగా వివరించండి.
జవాబు:

1. స్వతంత్ర సమర పార్టీ కాంగ్రెస్. స్వతంత్రం తరువాత కూడా కాంగ్రెస్ కు ప్రాధాన్యత కొనసాగింది.
2. కాంగ్రెస్ లో విభిన్న సిద్ధాంతాలు ఉన్న వ్యక్తులందరూ పనిచేశారు. అందువల్ల కాంగ్రెస్ కు బహుతావాద దృక్పథం ఏర్పడింది.
3. బహుతావాదం మూలంగా వామపక్షవాదులు, సంప్రదాయవాదులు, మితవాదులు, ప్రతిపక్ష, అధికార పార్టీలు ఉన్నాయి. అందువల్ల అత్యధిక మందిని ఆకర్షించి ఆధిపత్య పార్టీగా కొనసాగింది.
4. 1952, 1957, 1962 ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్ ఘనవిజయం సాధించి, మిగతా పార్టీలను నామమాత్రమైన వాటిగా చేసి, ఏకపార్టీగా నిలిచింది.
5. మిగతా పార్టీలు కాంగ్రెస్ దరిదాపుల్లోకి కూడా వెళ్ళలేకపోయాయి. మొదటి మూడు సాధారణ ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్ కు 45% ఓట్లు రాగా, ప్రతిపక్షాలకు 11% ఓట్లు మాత్రమే వచ్చాయి. దాంతో కాంగ్రెస్ కు ఎదురులేకుండా పోయింది.

10th Class Social Textbook Page No.254

ప్రశ్న 15.
తొలి దశాబ్దాల నాటి వయోజన విద్యాతరగతులకు సంబంధించిన ఫోటో. ఈ పథకాలతో సమాజంలో అభివృద్ధి లేదా మార్పులకు సంబంధించిన భావాలు ఎలా వ్యక్తం అవుతున్నాయో చర్చించండి.

జవాబు:

1. నిరక్షరాస్యత యొక్క సమస్యను ఎదుర్కొనుటకు ఆ రోజుల్లోనే ప్రభుత్వం వయోజన విద్యా తరగతులను నిర్వహించేదని తెలుస్తుంది.
2. మొదటి సార్వత్రిక ఎన్నికలలో నిరక్షరాస్యత మూలంగా ఎదుర్కొన్న సమస్యలు మళ్ళీ ఎదుర్కోకూడదని, తాము చదువు నేర్చుకోవాలి అనే పట్టుదల వారిలో కనిపిస్తుంది.
3. నిరక్షరాస్యత మూలంగా తాము ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలు తమ పిల్లలు ఎదుర్కోకూడదని తమ పిల్లలకు చదువు నేర్పిస్తున్నట్లు తెలుస్తుంది.

10th Class Social Textbook Page No.255

ప్రశ్న 16.
భారతదేశంలో చేపట్టిన భూసంస్కరణలను చైనాలోనూ, వియత్నాంలోనూ చేపట్టిన వాటితో పోల్చండి.
జవాబు:
భారతదేశంలోని భూసంస్కరణలు, వియత్నాంలోని భూసంస్కరణలు ఈ కింది విధంగా ఉన్నాయి.

Telangana SCERT TS 8th Class English Study Material Pdf Unit 8C The Dead Rat Textbook Questions and Answers.

TS 8th Class English Guide Unit 8C The Dead Rat

Answer the following questions :

Question 1.
What did the mother do to make Madananka normal and settle in life ?
Answer :
Madananka’s mother hoped that Madananka would become normal and settle down in life if he was married. So, she found a suitable girl and got her married to Madananka. But her hopes did not come true.

Question 2.
What kind of man was Yakshadatta?
Answer :
Yakshadatta was a well-to-do merchant. He lent money to the poor but only to capable persons.

Question 3.
What did Ratnanka do with the dead rat?
Answer :
Ratnanka made a cup out of a leaf and placed the dead rat in it. Later he carried the dead rat through the streets and cried out for selling it. He sold it to a merchant who bought it for his cat as a prey.

Question 4.
How did the firewood which Ratnanka had collected fetch him a hundred gold coins?
Answer :
When Ratnanka was with the cart loads of fuel, there were incessant rains for ten days. As a result there was scarcity of firewood in the city. Ratnanka cleverly sold his firewood which fetched him a hundred gold coins.

Question 5.
How did Ratnanka show his gratitude to Yakshadatta?
Answer :
Ratnanka showed his gratitude to Yakshadatta by giving him a rat made of gold.

Question 6.
How did Ratnanka help the woodcutters?
Answer :
Ratnanka helped the wood cutters by supplying them soaked bengalgram and cold water when they felt hungry and thirsty after their work.

Study Skills :

Read the biographical write up on Dr. Kotnis again and write the timeline of the events referred to, in your notebook. A few events are shown here.
Answer :
Bio-graphical write up
1910 – Dr. Kotnis was born on October 10th
1938 – Dr. Kotnis went to China to serve the wounded soldiers.
1940 – Dr. Kotnis did operations for 72 hours non-stop without taking rest.
1941 – Dr. Kotnis married Guo Quinglan a nurse who worked along with him.
1942 – On 23rd August a child named ‘Yin Hua’ was born to Dr. Kotnis.
1942 – On December 9th, Dr. Kotnis died of epilepsy.
1976 – Chinese Government built a memorial hall for Dr. Kotnis

Project Work :

Visit any two old people of your locality and interview them.
Before you conduct an interview, prepare a questionnaire centred around the following items.
1. Name 2. Age 3. Gender 4. Social background 5. Who takes care of them at home 6. Health conditions. 7. Further support they need.
Write a report based on the interview and present it before the class.
Answer :

Person: Narendra Gupta

1. Name : Narendra Gupta
2. Age : 62
3. Gender : Male
4. Social background : Retired teacher, wife passed away
5. Who takes care of him at home : The children are unable to take care of him
6. Health conditions. : All personal care is taken. Occasional medical checkups take place.
7. Further support he needs : Feels happy to be among same age citizens.

Person : Y.Seshamma

2. 1. Name : Y.Seshamma
2. Age : 72
3. Gender : Female
4. Social background : House wife. A mother of two sons
5. Who takes care of her at home
6. Health conditions : Both the sons are working in foreign so none takes care of her in home country. Their wives feel it a burden to take care of their mother in – law.
Person: Y. Seshamma : Good-time pass but feeling of loneliness prevails. Health care with regular medical check ups.
7. Further support she needs : Need of maintaining a prayer house, recreation hall.
Answer :
Report on the interview of Sri Narendra Gupta and Smt. Y. Seshamma.
Two persons are interviewed in an old age home. One is a male member Sri Narendra Gupta and the other is a female member Smt. Y. Seshamma.

Both are above 60 years of age. Narendra Gupta is a retired teacher and a widower. His children are unable to take care of him as they are earning a meagre salary. He is satisfied with the meals served. He feels happy to be among his fellow citizens in the old age home. He feels that sanitation should be improved.

Regarding Smt Seshamma, she is admitted into the old age home as her sons are abroad. Moreover, she could not adjust with her daughters – in – law. Food served is satisfactory. She has a good time with other members. She says that a prayer hall and recreation hall should be constructed.

The Dead Rat Summary in English

Madanaka was a young merchant in Ujjain. While he was young, his father died. He turned out to be a vagabond. Thinking that he would turn to be good after marriage, his mother performed his marriage. But it was of no use.

He left his mother and his pregnant wife and went away. His wife gave birth to a son. His name was Ratnanka. Ratnanka was brought up well. On his grandmother’s advice, he went to Yakshadatta, a rich merchant and requested him to give him a loan to do business. Yakshadatta showed him a dead rat and asked him to take it as a capital.

Ratnanka took the dead rat and did business. In a short time, he earned a lot of money and a hundred gold coins. He became a leading merchant. Ratnanka got a rat made of gold and presented it to Yakshadatta. Yakshadatta was amazed to hear his story, and was pleased with Ratnanka’s intelligence.

Glossary :

1. vagabond (n) : a person who has no home and usually no job, and who travels from place to place
2. abscond(v): escape; or to go away suddenly and secretly in order to escape from somewhere
Usage: When the teacher asked the reason, for his misbehaviour, the student absconded.
3. auspicious (adj): formal/ suggesting a positive and successful future
4. faggots (n) : wood/ sticks of wood, tied together, which are used as fuel for a fire
5. menace (v) : something that is likely to cause harm
6. incessant (adj) : never stopping, especially in an annoying or unpleasant way Usage: The rain poured incessantly.
7. eke out (phr.v) : earn
Usage: After completion of education, everybody ekes out his livelihood.

Additional Meanings :

8. purchased : bought
9. prey : victim
10. pitcher : a container
11. heap : pile, collection
12. soak : drench
13. scarcity : lack of something
14. rapidly : moving, acting qickly
15. procession : a line of people advancing in order
16. grace : mercy
17. grieved : distressed
18. generosity : liberality, kindness
19. pomp : splendour

Section-A : Reading Comprehension :

Read the following passage from ‘Dr. Dwarakanath Kotnis’.

The tragic tale was to continue even after Dr. Kotnis’ death. Their son Yin Hua who was three months old when Dr. Kotnis died, also passed away when he was just 25. Mrs. Kotnis moved to Dalian in the 60 ~s and lived there since. Despite the two premature deaths Mrs.Kotnis never let weeds cover her India connection. She visited the country at least half a dozen times and maintained her links with the Kotnis family.

Mrs. Kotnis had been an honoured guest at many high-level diplomatic functions between China and India such as the banquet Dalian Mayor Bo Xilai hosted for then Indian President K.R. Narayanan in June 2000 and during the visit of then Indian Prime Minister Vajpayee to Beijing in June 2003. She was a regular invitee at the Indian Embassy functions in China. In November 2006, she accompanied Chinese President Hu Jintao on a state visit to India. She died on 28 June 2012.

(Q. 1 – 5) Now, answer the following questions. Each question has four choices. Choose the correct answer and write (A), (B), (C) or (D) in your answer booklet. 5 × 1 = 5 M

Question 1.
Who was Yin Hua?
A) Kotnis’ daughter
B) Mrs. Kotnis’ daughter
C) Kotnis’ son
D) Kotnis’ brother
Answer :
C) Kotnis’ son

Question 2.
Who lived in Dalian?
A) Kotnis
B) Yin Hua
C) Bo Xilai
D) Guo Qinglan
Answer :
D) Guo Qinglan

Question 3.
In the line “She visited the country….” Which country does it refer to ?
A) China
B) India
C) Japan
D) Indonesia
Answer :
B) India

Question 4.
Who had been an honoured guest?
A) Vajpayee
B) K. R. Narayanan
C) Mrs. Kotnis
D) Kotnis
Answer :
C) Mrs. Kotnis

Question 5.
What is the meaning of ‘invitee’?
A) Designer
B) Host
C) Guest
D) Organiser
Answer :
C) Guest

(Q.6 – 10) Answer the following questions in one or two sentences in your own words. 5 × 2 = 10 M

Question 6.
What is the tragic tale given in the above passage ?
Answer :
The tragic tale given in the above passage is Yin Hua passed away at just 25 after his father’s death.

Question 7.
According to the passage, three persons passed away. Who were they ?
Answer :
The three persons who passed away according to the passage were : i) Mr.Kotnis ii) Mrs. Kotnis and iii) Yin Hua

Question 8.
Why did Mrs. Kotnis visit India after the death of Kotnis ?
Answer :
Mrs. Kotnis visited India after the death of Kotnis to maintain her link with the Kotnis family.

Question 9.
Name the Indian President and the Prime Minister given in the above passage.
Answer :
The Indian President and the Prime Minister given in the passage are : K.R. Narayanan and Vajpayee respectively.

Question 10.
When did Mrs. Kotnis die ?
Answer :
Mrs. Kotnis died on 28 June 2012.

2. Read the following poem.

Home they brought her warrior dead

Home they brought her warrior dead:
She nor swoon’d, nor uttered cry:
All maidens, watching, said,
“She must weep, or she will die.
“Then they praised him, soft and low:
Call’d him worthy to be loved,
Truest friend and noblest foe;
Yet she neither spoke nor moved.

Stole a maiden from her place,
Lightly to the warrior steps,
Took the face-cloth from the face;
Yet she neither moved nor wept.
Rose a nurse of ninety years,
Set his child upon her knee
Like summer tempest came her tears”
Sweet, my child, I live for thee.”
Tennyson

(Q. 11-12 ) Now, answer the following questions. Each question has four choices. Choose the correct answer and write (A), (B), (C) or (D) in your answer booklet. 2 × 1 = 2 M

Question 11.
Who was dead?
A) They
B) Soldier
C) Enemies
D) Everyone
Answer :
B) Soldier

Question 12.
Who does ‘she’ refer to in the above poem?
A) Nurse
B) Maiden
C) The warrior’s wife
D) Neighbour
Answer :
C) The warrior’s wife

(Q. 13 – 16) Answer the following questions in one or two sentences in your own words. 4 × 2 = 8 M

Question 13.
How was the warrior brought home?
Answer :
The warrior was brought home dead.

Question 14.
Why did the people want the warrior’s wife to cry?
Answer :
The people wanted the warrior’s wife to cry because they thought that she would die if she did not cry.

Question 15.
Pick out two pairs of rhyming words from the poem.
Answer :
Two pairs of thyming words from the poem are : i) dead – said and ii) place – face.

Question 16.
What is the meaning of the expression ‘like summer tempest’?
Answer :
The meaning of the expression like summer tempest is suddenly and forcefully.

Section – B : Vocabulary & Grammar

(Q. 17 – 21) Read the following passage focusing on the parts that are underlined and answer the questions given at the end. Write the answers in your answer booklet. 5 × 1 = 5 M

Who was the scholar (17) who wrote the Ramayana in Telugu? It was Molla of Gopavaram at (18) Nellore district. She was not only a great poet not (19) also a great scholar. Yot she used very simple (20) words in her poetry. She thought (21) that her pretry should be enjoyed not only by well-read people but also by common man.

Question 17.
The meaning of the underlined word is ……..
A) A learning point
B) Scholarly
C) A learned person
D) A chair person
Answer :
C) A learned person

Question 18.
The correct preposition of the underlined word is ……
A) on
B) in
C) of
D) into
Answer :
B) in

Question 19.
The right word of the underlined part is …….
A) and
B) but
C) so
D) or
Answer :
B) but

Question 20.
The underlined word after adding a suitable suffix is ………
A) easy
B) tough
C) simply
D) missimple
Answer :
C) simply

Question 21.
The root form of the underlined word is …………
A) thinks
B) thinking
C) think
D) thoughts
Answer :
C) think

(Q. 22 – 26) Complete the following passage choosing the right words from those given below it. Each blank is numbered, and for each blank four choices (A), (B), (C) and (D) are given. Choose the correct answer from these choices and write (A), (B), (C) or (D) in your answer booklet. 5 × 1 = 5 M

At ……………. (22), the day came when snowball’s plans were completed. At the meeting on the following Sunday, the question of ……………. (23) or not the windmill should be constructed was to be put to vote. When animals assembled in the big barn, Snowball and Napoleon tried to ……………. (24) their versions. ……………. (25) was interruption of the bleating of the sheep. Snowball tried to pictures.

Question 22.
A) first
B) second
C) last
D) finally
Answer :
C) last

Question 23.
A) weather
B) whether
C) if
D) that
Answer :
B) whether

Question 24.
A) judge
B) just
C) justify
D) judgement
Answer :
C) justify

Question 25.
A) There
B) Their
C) Then
D) Them
Answer :
A) There

Question 26.
A) correct
B) convince
C) convey
D) commit
Answer :
B) convince

(Q. 27 – 31) Read the following passage. Five sentences are numbered. Each numbered sentence has an error. Find the error and write the correct answers in your answer booklet. 5 × 2 = 10 M

(27) Hearing Ratnanka, Yakshadatta laughed, looked around and pointing towards a died rat lying in the street, said, “Lo my boy! That dead rat is the capital which I can lend you. (28) You took it away and do some trade with it. (29) To an intelligent man it will fetch millions and even if I give millions to a unintelligent man it will be of no use.” (30) Ratnanka thinked for a minute and then took the dead rat as a favour from Yakshadatta. (31) He made a cup out of a leaf but placed the dead rat in that cup.
Answers :
27. towards a dead rat lying in the street
28. You take it away
29. to an unintelligent man
30. Ratnanka thought for a minute
31. cup out of a leaf and placed the dead rat

Section – C: Conventions of Writing :

(Q. 32) Read the following passage carefully and supply the punctuation marks (. , ? ” ” “) and capital letters, wherever necessary. Also correct the spelling of the underlined word. 5 M

a week after his release from prison newspapers reported several cases of safe burglary. The burglar has drilled only one whole to break the safe open in all these cases. It must have been the work of jimmy valentine I am going to catch this fellow red-handed, thought Ben Price, the police detactive
Answer :
A week after his release from prison, news papers reported several cases of safe burglary. “The burglar has drilled only one hole to break the safe open in all these cases. It must have been the work of Jimmy Valentine I am going to catch this fellow red – handed.” thought Ben price, the police detective.

Section – D : Creative Expression :

(Question – 33) : 12 M

a) Describe the process of cooking rice.
Answer :

Process of cooking rice

For process of cooking rice : rice, a vessel, water, stove etc are required. Firstly, clean the rice with water and throw out the water. Then add the required quantity of clean water. For cooking rice, keep the vessel on the stove and turn it on. After sometime, you hear the boiling sound and now check whether the rice is properly cooked or not. When the rice is cooked, vapour rises. Put off the stove and keep the vessel remain on the stove for some time. Now the cooked rice is ready for lunch. cooked rice is ready for lunch.

(OR)

b) Write the story “The Dead Rat” in a condensed form.

• Include only the important points
• Suggest another title to the story
• Divide the story into paragraphs
• Suggest a suitable moral

Answer :

The golden Rat

Once there lived a man named Ratnanka in the city of Ujjain. His father, Madananka, had left the house before his birth. Though poor, Ratnanka’s grandmother and mother brought him up with affection and care and also gave him good education.

One day, Ratnanka’s grandmother advised Ratnanka to visit Yakshadatta, a rich merchant from a neighbouring village, for some financial help to start a new business for the livelihood of the family as nothing was left at home. On his grandmother’s advice, Ratnanka approached Yakshadatta and explained everything to him. The rich merchant pointed towards a dead rat lying in the street and asked him to take that and start a business with that capital. He said that to an intelligent man it would fetch millions and even if he gave millions to an unintelligent man it would be of no use. Ratnanka accepted and placed it in a leaf cup.

The young man sold the dead rat to a merchant who had a cat to kill the rats and got a handful of bengalgram. He soaked it in water. Next morning he added some salt and pepper to the soaked and swollen bangal gram. He sold it to the woodcutters. In turn, he got a lot of firewood from them. There were continuous rains in the city for 10 days due to which there was shortage of firewood. During this period, Ratnanka sold the firewood which fetched him a hundred gold coins. With that money soon he started timber, cloth, grain and diamonds businesses and became a leading merchant in the city with intelligence and hard work.

One day, Ratnanka went to Yakshadatta and narrated what had happened. He became very rich by the grace of the man. As a symbol of his gratitude he gifted him a golden rat. Yakshadatta was amazed to hear the story. He was pleased with the intelligence and gratitude of Ratnanka.
Moral : “Being thankful is a noble virtue.”

(Question – 34) 8 M

A) Design a poster on the theme “Gratitude”.
Answer :

(OR)

B) Imagine you are the English teacher of ZP High School. You are planning to start an English Club for enriching the communication skills of the students. Now draft a notice in this regard.
Answer :

Message

Dt : XX.XX.XXXX
11: 30 am

Dear Balu,
I convey my sincere thanks to you for your timely help. I did not know that today was scheduled for the English test. You shared your book with me. I did well in the test. Your helping nature is really appreciable. Please, do feel free to ask me for help. I will definitely do the needful. I once again thank you very much for your great help.
Yours,
XXXX

Additional Exercises :

Section-A: Reading Comprehension
(Questions 1 – 10)

EXERCISE – 1

Read the passage from ‘The Dead Rat’.

Ratnanka took the bengalgram home and soaked it in water. Next morning, he added some salt and pepper to the soaked and swollen bengalgram, took drinking water in an earthen pitcher, went outside the city and sat under the shade of a tree and offered each woodcutter some bengalgram and cold water. The hungry and thirsty woodcutters were pleased with Ratnanka’s service, gave him two pieces of firewood each. By evening the pieces piled up into a big heap, which Ratnanka sold away for two rupees in the city.

Out of the two rupees Ratnanka gave one to his grandmother towards savings and with the other rupee purchased a Kuncham (a kind of measuring unit for grains) of bengalgram. Out of this he soaked one kilo everyday and sat under the same tree with cold water. In this way he collected many cart-loads of fuel with in a month. Fortunately, there were incessant rains for ten days and as a result there was a scarcity of firewood in the city.

The firewood which Ratnanka had collected fetched him a hundred gold coins. With that money Ratnanka opened a firewood stall and began dealing in timber. From timber to cloth, from cloth to grain and from grain to diamonds, his business progressed rapidly. Within a couple of years Ratnanka became one of the leading merchants in that city.

One day, Ratnanka got a rat made of gold, weighing one kilo. Its eyes were made of rubies, ears of sapphires and it had a diamond chain round its neck. It was kept in a silver trap and carried in a procession with pomp. Ratnanka was leading the procession. When he reached the residence of Yakshadatta, he asked the procession to halt. Hearing the band and the noise of the procession, Yakshadatta came out of his house and enquired what all that pomp and hub-bub was about.

Now, answer the following questions. Each question has four choices. Choose the correct answer and write (A), (B) (C) or (D) in your answer booklet. 5 × 1 = 5 M

Question 1.
What type of text is this passage?
A) Speech
B) Interview
C) Drama
D) Story
Answer :
D) Story

Question 2.
Who gave the bengalgram to whom?
A) Ratnanka gave the bengalgram to his father.
B) Ratnanka gave the bengalgram to Yakshadatta.
C) One merchant gave the bengalgram to Yakshadatta.
D) One merchant gave the bengalgram to Ratnanka.
Answer :
D) One merchant gave the bengalgram to Ratnanka.

Question 3.
What did Ratnanka offer to each woodcutter?
A) Some bengalgram
B) Some cold water
C) Some bengalgram and cold water
D) Some bengalgram and hot water
Answer :
C) Some bengalgram and cold water

Question 4.
What is the meaning of the word ‘Kuncham’ according to the passage ?
A) A plate
B) A trap
C) A tray
D A kind of measuring unit for grains
Answer :
D A kind of measuring unit for grains

Question 5.
Ratnanka presented a golden rat to Yakshadatta. Why?
A) Because he became very rich
B) As a symbol of peace
C) Because Yakshadatta was generous
D) As a symbol of gratitude
Answer :
D) As a symbol of gratitude

(Q.6 – 10) Answer the following questions in one or two sentences in your own words. 5 × 2 = 10 M

Question 6.
What did Ratnanka do the next morning?
Answer :
The next morning, Ratnanka added some salt and pepper to the soaked and swollen bengalgram, took drinking water in an earthen pitcher, went outside the city and sat under a tree and offered each woodcutter some bengalgram and cold water.

Question 7.
How many rupees did Ratnanka earn on the first day? And what did he do with that money?
Answer :
On the first day Ratnanka earned two rupees. He gave one rupee to his grandmother towards savings and with the other rupee he purchased a kuncham (a kind of measuring unit for grains) of bengalgram.

Question 8.
Describe the rat offered by Ratnanka to Yakshadatta.
Answer :
The rat offered by Ratnanka to Yakshadatta was made of gold. Its eyes were made of rubies, ears of sapphires and it had a diamond chain around its neck.

Question 9.
Do you think expressing gratitude to others is really needed for the help we have received from them?
Answer :
Yes, I think expressing gratitude to others is really needed for the help we have received from them.

Question 10.
What made Yakshadatta come out of his residence?
Answer :
The band and the noise of the procession made Yakshadatta come out of his residence.

EXERCISE – 2

Read the following poem from ‘Be Thankful’.

Be thankful that you don’t already have everything you desire, if you did, what would there be to look forward to?
Be thankful when you don’t know something, for it gives you the opportunity to learn.
Be thankful for the difficult times, during those times you grow.
Be thankful for your limitations, because they give you opportunities for improvement.
Be thankful for each new challenge, because it will build your strength and character.
Be thankful for your mistakes,
they will teach you valuable lessons.
Be thankful when you’re tired and weary,
because it means you’ve made a difference.
It’s easy to be thankful for the good things,
a life of rich fulfillment comes to those who
are also thankful for the setbacks.
Gratitude can turn a negative into a positive.
Find a way to be thankful for your troubles,
and they can become your blessings.

Now, answer the following questions. Choose the correct answer and write (A), (B), (C) or (D) in your answer booklet. 5 × 1 = 5 M

Question 1.
We should be thankful because ………
A) we have everything required.
B) we have everything unwanted.
C) we don’t already have everything we desire.
D) we have everything we desire.
Answer :
C) we don’t already have everything we desire.

Question 2.
How do difficult times help us?
A) Difficult times help us to gain our height.
B) Difficult times help us to reach great heights.
C) Difficult times are difficult.
D) Difficult times become easy.
Answer :
B) Difficult times help us to reach great heights.

Question 3.
What gives us opportunities for improvement?
A) Gratitude
B) Restriction
C) Reservation
D) being Ih.unkul
Answer :
B) Restriction

Question 4.
What is the meaning of ‘setbacks’?
A) Challenges
B) Achievements
C) Problems
D) Pportumitien
Answer :
C) Problems

Question 5.
What does ‘they’ refer to in the last line of the poem?
A) Negatives
B) Positives
C) Troubles
D) Ways
Answer :
C) Troubles

(Q.6 – 10) Answer the following questions in one or two sentences in your own words. 5 × 2 = 10 M

Question 6.
The poet depicts different situations / aspects of life where we need to bithankful. What are they?
Answer :
We need to be thankful when we face troubles, challenges difficulties and setbacks. We get a chance to grow improve and become successful.

Question 7.
Do you agree with the poet? Yes / No ? Give reasons.
Answer :
Yes, I do agree with the poet because they add value to the life and life becomes more peaceful and meaningful.

Question 8.
How do difficulties help us grow? When will troubles become blessings?
Answer :
Difficulties and troubles help us to grow. They teach us what is right and what is wrong. They guide us towards the right path. They enlighten our minds.

Question 9.
Do you want to be thankful when someone helps you ? Be homest.
Answer :
Yes, I want to be thankful when someone helps me.

Question 10.
What will build our strength and character?
Answer :
Each new challenge will build our strength and characer.

EXERCISE – 3

Read the following passage from “Dr. Dwarakanath Kotnis”.

Dr. Dwarakanath Kotnis was born in a lower middle class family on October 10. 1910 in Sholapur, Mumbai. A vivacious kid by nature, Dr. Kotnis forever aspired to br’usine it doctor. After completing his graduation in medicine from G. S. Medical Colleyp: Bumbuy. he went on to pursue his post-graduation internship. However, he put aside his rostgraduation plans when he got the chance to join the medical aid mission to China.

Dr. Kotnis always wanted to travel around the world and practise medicine in different parts of the globe. He started his medical expedition in Vietnam, and then, moved on to Singapore and Brunei. In 1937, the communist General Zhu De requested Jawaharlal Nehru to send Indian physicians to China during the Second Sino-Japanese War to help the soldiers. The President of the Indian National Congress, Netaji Subhash Chandra Bose accepted the request and made arrangements to send a team of volunteer doctors.

A medical team of five doctors was sent as a part of Indian Medical Mission Team in September 1938. The medical team comprised of M. Atal, M. Cholkar, D. Kotnis, B.K. Basu and D. Mukerji. After the war, all other doctors except Dr. Kotnis, returned to India. However, Dr. Kotnis decided to stay back and serve at the military base. He initially started his work in Yan’an and then went to the anti-Japanese base area in North China where he worked in the surgical department of the Eighth Route Army General Hospital as the physician-in-charge.

(Q. 1 – 5) Now, answer the following questions. Each question has four choices. Choose the correct answer and write (A), (B), (C) or (D) in your answer booklet. 5 × 1 = 5 M

Question 1.
Dr. Dwarakanath Kotnis was born in ………
A) India
B) America
C) China
D) Japan
Answer :
A) India

Question 2.
The word ‘vivacious’ means …….
A) Naughty
B) Cheerful
C) Serious
D) Sad
Answer :
B) Cheerful

Question 3.
Dr. Dwarakanath Kotnis started his medical expedition in ……..
A) Singapore
B) Brunei
C) China
D) Vietnam
Answer :
D) Vietnam

Question 4.
Who served at the military base?
A) General Zhu De
B) Netaji Subhash Chandra Bose
C) Dr. Kotnis
D) Jawaharlal Nehru
Answer :
C) Dr. Kotnis

Question 5.
Where did Dr. Kotnis serve as the physician-in-charge ?
A) In the Eighth Route Army General Hospital
B) In Vietnam
C) At the Sino-Japanese War
D) At B. K. Basu
Answer :
A) In the Eighth Route Army General Hospital

(Q.6 – 10) Answer the following questions in one or two sentences in your own words. 5 × 2 = 10 M

Question 6.
When and where was Dr. Dwarakanath Kotnis born?
Answer :
Dr. Dwarakanath Kotnis was born on October 10, 1910 in Sholapur, Mumbai.

Question 7.
Why did Dr. Kotnis not continue his post-graduation ?
Answer :
Dr. Kotnis did not continue his post-graduation because he got the chance to join the medical aid mission to China.

Question 8.
Why was Dr. Kotnis sent to China?
Answer :
Dr. Kotnis was sent to China to give treatment to the Chinese soldiers who were wounded at the second Sino-Japanese war.

Question 9.
Name the members of the Indian medical team.
Answer :
M. Atal, M. Cholkar, D. Kotnis, B.K. Basu and D. Mukerji were the members of the Indian medical team.

Question 10.
What sort of person, do you think, was Dr. Kotnis? What are your impressions about him?
Answer :
Dr. Kotnis was a dedicated person. He worked for the noble cause of serving the wounded soldiers. He was the pride of India.

EXERCISE – 4

Read the following passage from “The Dead Rat”.

In the city of Ujjain there was a young merchant named Madananka. He lost his father when he was in his teens. So, it was his mother who brought him up with great affection and love. Unfortunately, he turned out to be a vagabond. His mother hoped that he would become normal and settle down if he was married, and so, she found a suitable girl and they were married. But Madananka became worse.

One day, Madananka absconded from his house, deserting his mother and pregnant wife. His mother grieved for him. The daughter-in-law after some time gave birth to a son. He was named Ratnanka. Though poor, Ratnanka was brought up with affection and care and given good education.

One day, when he was ten years old his grandmother said to him, “My lad! Your father left all of us in misery. We two women have brought you up with whatever little money and jewellery we had. Now, we don’t have anything to fall back upon. You are quite grown up, so you take up some business to eke out a living. In the neighbouring village there is a well-to-do merchant named Yakshadatta, who lends money to the poor but capable persons. You go to him. Explain to him our condition and borrow some money so that you can start some business for our livelihood.”

(Q. 1- 5) Now, answer the following questions. Each question has four choices. Choose the correct answer and write (A), (B), (C) or (D) in your answer booklet. 5 × 1 = 5 M

Question 1.
Ujjain is a …………….
A) village
B) country
C) city
D) street
Answer :
C) city

Question 2.
Who turned out to be a vagabond?
A) Ratnanka
B) Mother
C) Daughter-in-law
D) Madananka
Answer :
D) Madananka

Question 3.
What is the synonym of the word ‘deserting’?
A) Region
B) Reason
C) Abandoning
D) Country
Answer :
C) Abandoning

Question 4.
“My lad! Your father left all of us in misery”. Who said these words to whom ?
A) Ratnanka to Madananka
B) Ratnanaka’s mother to Madananka
C) Ratnanka’s grandmother to Madananka
D) Ratnanka’s grandmother to Ratnanka
Answer :
D) Ratnanka’s grandmother to Ratnanka

Question 5.
What type of text is this passage?
A) Speech
B) Story
C) Biography
D) Interview
Answer :
B) Story

(Q.6 – 10) Answer the following questions in one or two sentences in your own words. 5 × 2 = 10 M

Question 6.
What did Madananka’s mother hope?
Answer :
Madananka’s mother hoped that Madananka would become normal and settle down if he was married, and so, she found a suitable girl and they were married. But Madananka became worse.

Question 7.
Who absconded from the house ?
Answer :
Madananka absconded from the house.

Question 8.
Who was the father of Ratnanka ?
Answer :
Madananka was the father of Ratnanka.

Question 9.
What kind of man was Yakshadatta?
Answer :
Yakshadatta was a well – to – do merchant. He supported poor people who were capable by giving them loans to start their own business. He was a generous person.

Question 10.
What is the meaning of the phrase ‘eke out’ ?
Answer :
The meaning of the phrase ‘eke out’ is earn.

(Questions 11 – 16)

EXERCISE – 1

Read the following story.

A farmer and his wife were walking through the field. The man was wearing a white dothi and the woman was in a red sari. They were not rich but were living a peaceful life with what they were able to earn.

The fields did not give them a pleasant sight. They were dry and the rays of the hot sun were scorching the plants. The sight of the dead field made the farmer and his wife very sad.

“Saroja! This year we will get nothing from the field. It is dead already. How will we spend our coming days?”

“Oh, my dear! Don’t talk in such a way. If we think everything is gone there will be nothing to hope for. But if we think about what is possible there will be something to hope for.”
“These are nice words. But we cannot live with words alone.”
“Don’t worry. This year I have got a chance to be a part of the 100- day work programme of the Government. That will surely fetch us something.”
“You’re right. We won’t be starving.”
“Of course we won’t. We will work hard like oxen.”
Husband and wife smiled at each other. They worked hard and cleared their debts and loAnswer : They bored a well. There was sufficient water to make the fields green. They started cultivating the field and once again the stream of their life started flowing smoothly.

(Q. 11- 12) Now, answer the following questions. Each question has four choices. Choose the correct answer and write (A), (B), (C) or (D) in your answer booklet. 2 × 1 = 2 M

Question 11.
The reason for the sadness of the husband and wife is …..
A) They were poor.
B) They did not have anything to eat.
C) Their field is dry.
D) They don’t have children.
Answer :
C) Their field is dry.

Question 12.
Which one of the following words best suits the wife in the above story?
A) Beautiful
B) Hopeful
C) Courageous
D) Talented
Answer :
B) Hopeful

(Q. 13 – 16) Answer the following questions in one or two sentences in your own words. 4 × 2 = 8 M

Question 13.
What happened to the fields? How did it happen ?
Answer :
The fields got dry. The rays of the hot sun were scorching the plants.

Question 14.
Who should work hard like oxen ?
Answer :
The farmer and his wife should work like oxen.

Question 15.
How did the couple clear the debts and loans ?
Answer :
The couple cleared the debts and loans by hard work.

Question 16.
What happened at the end of the story ?
Answer :
At the end of the story, the farmer and his wife started cultivating the field and once again the stream of their life started flowing smoothly.

EXERCISE – 2

Read the following poem.
THE ROAD NOT TAKEN

Two roads diverged in a yellow wood,
And sorry I could not travel both
And be one traveler, long I stood
And looked down one as far as I could
To where it bent in the undergrowth;
Then took the other, as just as fair,
And having perhaps the better claim
Because it was grassy and wanted wear,
Though as for that the passing there
Had worn them really about the same,

And both that morning equally lay
In leaves no step had trodden black.
Oh, I kept the first for another day!
Yet knowing how way leads on to way
I doubted if I should ever come back.
I shall be telling this with a sigh
Somewhere ages and ages hence:
Two roads diverged in a wood, and I,
I took the one less traveled by,
And that has made all the difference.

(Q. 11- 12) Now, answer the following questions. Each question has four choices. Choose the correct answer and write (A), (B), (C) or (D) in your answer booklet. 2 × 1 = 2 M

Question 11.
The poet writes, ‘Two roads diverged in a yellow wood.’ The word diverged means
A) Appeared
B) Curved
C) Branched off
D) Continued on
Answer :
C) Branched off

Question 12.
The tone of the speaker in the first stanza is that of ……
A) Excitement
B) Anger
C) Hesitation and thoughtfulness
D) Sorrow
Answer :
C) Hesitation and thoughtfulness

(Q. 13 – 16) Answer the following questions in one or two sentences in your own words. 4 × 2 = 8 M

Question 13.
What is the poem about?
Answer :
The poem “The Road Not Taken” by Robert Frost is about the choices that one makes in one’s life.”

Question 14.
Describe the two roads that the poet finds.
Answer :
One road was a beaten track. Many people had walked on it. It was lost in the small shrubs. The other road was grassy and unspoiled.

Question 15.
Which road did the poet choose?
Answer :
The poet chose the road that was less travelled by because it had a better claim. It was grassy and not many people had used it.

Question 16.
Why does the poet describe the woods as yellow?
Answer :
It is autumn time and the leaves have turned from green to brown to yellow and the entire forest looks like this. So, the poet has described the woods as yellow.

EXERCISE – 3

Study the following table about the routine activities of a class VIII student, Vikas.

(Q. 11- 12) Now, answer the following questions. Each question has four choices. Choose the correct answer and write (A), (B), (C) or (D) in your answer booklet. 2 × 1 = 2 M

Question 11.
The above table displays the regular activities of …….
A) a teacher
B) a master
C) a pupil
D) an employee
Answer :
C) a pupil

Question 12.
Vikas attends to his homework ……
A) in the evening
B) at noon
C) at night
D) in the morning
Answer :
D) in the morning

(Q. 13 – 16) Answer the following questions in one or two sentences in your own words. 4 × 2 = 8 M

Question 13.
What data does the above table provide ?
Answer :
The above table provides data about the routine activities of a class VIII student, Vikas.

Question 14.
At what time does Vikas take his breakfast ?
Answer :
Vikas takes his breakfast from 7: 45 am to 8: 00 am.

Question 15.
When does Vikas go to bed ?
Answer :
Vikas goes to bed at 9: 00 pm.

Question 16.
Who reaches school at 8:30 am ?
Answer :
Vikas reaches school at 8: 30 am.

Section – B : Vocabulary and Grammar :

(Questions 17 – 21)

Read the following passages focusing on the parts that are underlined and answer the questions given at the end. Write the answers in your answer booklet. 5 × 1 = 5 M

EXERCISE – 1

In a week’s time, Babu, their attendant, had grown very fond for (17) little Arjun and would take him for rounds (18) in his pram in the evenings. Arjun would excitedly (19) point at the birds and the scampering (20) rabbits in the garden. He was most attracted (21) to Minnu, Babu’s five-year-old tom cat, who would accompany them.

Question 17.
The suitable word of the underlined word is ……..
A) of
B) with
C) to
D) on
Answer :
A) of

Question 18.
The meaning of the underlined word is ………..
A) circles
B) squares
C) boxes
D) small walks around the place
Answer :
D) small walks around the place

Question 19.
The suffix of the underlined word is ……………
A) ex
B) ly
C) es
D) ing
Answer :
B) ly

Question 20.
The synonym of the underlined word is ………..
A) scurrying
B) smiling
C) scorching
D) scribbling
Answer :
A) scurrying

Question 21.
The comparative degree of the underlined word is ………
A) beautiful
B) more beautiful
C) more attracted
D) attractive
Answer :
C) more attracted

EXERCISE – 2

They walked throw (17) a passage, a long way, looking at each new opening, to see if there was anything they remembered, but they were all strange (18). Every time Tom checked, Becky would watch his face, and he would say cheerily (19), “0h, it’s all right. This isn’t the one, but we’ll come to it soon!” At last (20) she said, “Oh, Tom, never mind the bats, let’s (21) go back! We seem to get deeper all the time.”

Question 17.
Write the suitable word for the underlined word.
A) throws
B) throwing
C) through
D) threw
Answer :
C) through

Question 18.
The antonym of the underlined word is ……….
A) unusual
B) familiar
C) collective
D) unknown
Answer :
B) familiar

Question 19.
The synonym of the underlined word is ……..
A) happily
B) seriously
C) sadly
D) simply
Answer :
A) happily

Question 20.
Write the meaning of the underlined part …….
A) firstly
B) secondly
C) finally
D) initially
Answer :
C) finally

Question 21.
The full form of the underlined part is ……..
A) let them
B) let us
C) let this
D) let we
Answer :
B) let us

EXERCISE – 3

Be thankful (17) for your mistakes, they will teach you valuable (18) lessons. Be thankful when you’re tried (19) and weary, because it means you’ve (20) made a difference. It’s easy to be thankful for the good things, a life of rich fulfillment comes to those who are also thankful for the setbacks (21).

Question 17.
The synonym of the underlined word is ………
A) greatful
B) grateful
C) forgiveness
D) reward
Answer :
B) grateful

Question 18.
The antonym of the underlined word is ……..
A) worthless
B) importance
C) necessity
D) combination
Answer :
A) worthless

Question 19.
The suitable word for the underlined word is ……….
A) tiring
B) tired
C) try
D) trying
Answer :
B) tired

Question 20.
The full form of the underlined word is …….
A) you are
B) you had
C) you has
D) you have
Answer :
D) you have

Question 21.
The synonym of the underlined word is ……….
A) problems
B) challenges
C) achievements
D) ways
Answer :
A) problems

(Questions 22 – 26)

Complete the following passages choosing the right words from those given below it. Each blank is numbered, and for each blank four choices (A), (B), (C) and (D) are given. Choose the correct answer from these choices and write (A), (B), (C) or (D) in your answer booklet. 5 × 1 = 5 M

EXERCISE – 1

………… (22) week after his release from prison, newspapers reported several ………… (23) of burglary. “The ………… (24) has drilled only one hole to ………… (25) the safe open in all these cases. It must have been the work of Jimmy Valentine. I am going to ………… (26) this fellow red-handed,” thought Ben Prince, the police detective.

Question 22.
A) A
B) An
C) The
D) No article
Answer :
A) A

Question 23.
A) complaints
B) complaint
C) case
D) cases
Answer :
A) complaints

Question 24.
A) burglar
B) burglary
C) burglars
D) burglaries
Answer :
A) burglar

Question 25.
A) broke
B) broken
C) breaking
D) break
Answer :
D) break

Question 26.
A) caught
B) catch
C) catches
D) catching
Answer :
B) catch

EXERCISE – 2

How ………… (22) does a housefly fly? A day? A month? A year? Several years? No one ………… (23) houseflies. People kill ………… (24) in different ways. It is difficult to say ………… (25) long they would ………… (26) if people don’t kill them.

Question 22.
A) far
B) fast
C) long
D) short
Answer :
C) long

Question 23.
A) like
B) liking
C) likes
D) liked
Answer :
C) likes

Question 24.
A) us
B) they
C) them
D) it
Answer :
C) them

Question 25.
A) so
B) how
C) very
D) why
Answer :
B) how

Question 26.
A) live
B) leave
C) left
D) lived
Answer :
A) live

EXERCISE – 3

The village team was ………… (22) good because the boys lived near each other ………… (23) they practiced a lot together, whereas Ranji’s team was from all parts of the town. ………… (25) was the baker’s boy, Nathu; the ………… (26) son, Sunder; the postmater’s son, Prem; and the bank manager’s son, Anil. Sometimes their fathers also turned up for a game.

Question 22.
A) quite
B) quiet
C) quick
D) quickly
Answer :
A) quite

Question 23.
A) so
B) and
C) or
D) but
Answer :
A) so

Question 24.
A) drawing
B) drawn
C) draws
D) drew
Answer :
B) drawn

Question 25.
A) They
B) Them
C) Their
D) There
Answer :
D) There

Question 26.
A) tailor
B) tailors
C) tailors’
D) tailor’s
Answer :
D) tailor’s

(Questions 27 – 31)

Read the following passages. Five sentences are numbered. Each numbered sentence has an error. Find the error and write the correct sentences in your answer booklet. 5 × 1 = 5 M

EXERCISE – 1

(27) One day, Ratnanka got a rat made with gold, weighing one kilo. (28) It eyes were made of rubies, ears of sapphires and it had a diamond chain around its neck. (29) It was kept in a silver trap and carried in a process with pomp. (30) Ratnanka was leading in the procession. When he reached the residence of Yakshadatta, he asked the procession to halt. (31) Hearing the band and the noise of the procession, Yakshadatta came out of his house and enquired what all that pomp and hub-bub were about.
Answer :
27. a rat made of gold
28. Its eyes
29. and carried in a procession
30. leading the procession
31. what all the pomp and hub-bub was about

EXERCISE – 2

(27) Dr. Dwarakanath Kotnis was born for a lower middle class family on October 10, 1910 in Sholapur, Mumbai. (28) An vivacious kid by nature, Dr. Kotnis forever aspired to become a doctor. (29) After completed his graduation in medicine from G. S. Medical College, Bombay, he went on to pursue his post-graduation internship. (30) However, he put aside his post-graduation plans when he got the chance to joined the medical aid mission to China. (31) Dr. Kotnis always wanted to travel around the world and practice medicine in different parts of the globe. He started his medical expedition in Vietnam, and then, moved on to Singapore and Brunei.
Answer :
27. was born in a lower middle class family
28. A vivacious kid by nature
29. After completing his graduation
30. he got the chance to join the medical aid
31. travel around the world and practise medicine.

EXERCISE – 3

(27) Be thankful that you doesn’t already have everything you desire,
(28) if you did, what would there be to look forward for?
(29) Be thankful when you don’t knew something,
(30) for it gives you the opportunity to learning.
(31) Be thankful for the difficult time, during those times you grow.
Answer :
27. You don’t already have everything
28. to look forward to
29. when you don’t know something
30. the opportunity to learn
31. for the difficult times.

EXERCISE – 4

(27) In the city of Ujjain there was an young merchant named Madananka. (28) He lose his father when he was in his teens. (29) So, it was his mother which brought him up with great affection and love. (30) Unfortunately, he turned up to be a vagabond. His mother hoped that he would become normal and settle down if he was married, and so, she found a suitable girl and they were married. (31) And Madananka became worse.
Answer :
27. there was a young merchant
28. He lost his father
29. his mother who brought him up
30. turned out to be a vagabond
31. But Madananka became worse

EXERCISE -5

(27) In order to cherish the memory of Dr. Kotnis, the China government built a memorial hall for him in Shijiazhuang city, Hebei Province in 1976. (28) No single Indians has been so much revered by ordinary Chinese as this doctor from a middle class family in Northern India. (29) Along with the Canadian Dr. Norman Bethune, he continues to revered by the Chinese people. (30) In April 2005, both their graves were covering completely in flowers donated by the Chinese people during the Qingming Festival, a day used by the Chinese to commemorate their ancestors. (31) A small museum there have a hand book which contains words that Kotnis wrote in his “Passage from India to China”, some of the instruments that the surgeons used at their time and many photographs of doctors.
Answer :
27. the Chinese government
28. No single Indian
29. he continues to be revered
30. their graves were covered
31. A small museum there has a hand book

Scetion – C : Conventions of Writing :

(Question 32)

Read the following passages carefully and supply the punctuation marks (., ! ? ” “) and capital letters, wherever necessary. Also correct the spellings of the underlined words. 5 × 1 = 5 M

EXERCISE – 1

He would have gladly sent it home if he had had a driver. he apologized for his inability however, he agreed to keep it with him till the end of his show at the grounds. My friends and well-wishers encouraged me. Even if you sell it as scrap iron you can make a few thousand rupees. So I made a trip to the Gymkhana grounds every day patted the engine affactionately, walked round it for a few times and returned home. I did not know that my trouble had just begun.
Answer :
He would have gladly sent it home if he had had a driver. He apologized for his inability. However he agreed to keep it with him till the end of his show at the grounds. My friends and well – wishers encouraged me. “Even if you sell it as scrap iron you can make a few thousand rupees.” So I made a trip to the Gymkhana grounds every day. Patted the engine affectionately, walked round it for a few minutes and returned home. I did not know that my trouble had just begun.

EXERCISE – 2

i must have been sitting in a dark corner because my voice startled her she gave a little exclamasion and said I didn’t know anyone else was here.
Answer :
I must have been sitting in a dark corner, because my voice startled her. She gave a little exclamation and said, “I didn’t know anyone else was here.”

EXERCISE – 3

Weeks later judge thatcher teased Tom, asking him if he would like to go into the cave again. I wouldn’t mind Tom smiled. The judge laughed. Well there are other adventurerers just like you, tom. but nobody will get lost in that cave any more.
Answer :
Weeks later, Judge Thatcher teased Tom, asking him if he would like to go into the cave again. “I wouldn’t mind,” Tom smiled. The judge laughed. “Well, there are other adventurers just like you, Tom. But nobody will get lost in that cave any more.”

Section – D : Creative Writing (Discourses)
(Question – 33) 12 M

A) In the lesson “The Dead Rat” you have learnt that Ratnanka became rich by Yakshadatta’s grace. To present a golden rat to Yakshadata as a symbol of gratitude, Ratnanka went to his residence.
Now, write a possible conversation between Ratnanka and Yakshadatta.
Answer :
CHARACTERS – Ratnanka – Yakshadatta
Ratnanka : Good morning, Sir.
Yakshadatta : Good morning. What is this pomp and hub – bub about?
Ratnanka : Do you remember me?
Yakshadatta : Yes. Once you came to my residence for help. I gave you a dead rat, right ?
Ratnanka : Yes, Sir.
Yakshadatta : Then, what is this procession?
Ratnanka : When you gave the dead rat, you said that to an intelligent man it would fetch millions and even if you gave millions to an unintelligent man it would be of no use.
Yakshadatta : I told you that just to motivate you.
Ratnanka : I have made it a reality sir.
Yakshadatta : What do you mean ?
Ratnanka : Now, I am a millionaire.
Yakshadatta : It seems to be an interesting and amazing story. How have you become a millionaire?
Ratnanka : I sold the dead rat to a merchant who tamed a cat to kill the rats. I got bengalgram from him. I soaked it in water and offered the same to the wood cutters. I collected lots of firewood given by the woodcutters for my service. By selling the firewood I got a hundred gold coins.
Yakshadatta : Really ? Go on.
Ratnanka : Soon I started timber, cloth, grain and diamonds businesses and became a leading merchant in the city.
Yakshadatta : Your hardwork has been paid off.
Ratnanka : But all the credit goes to you, sir. I am a millionaire by your grace.
Yakshadatta : It’s your determination and intelligence that have made you very rich.
Ratnanka : Please accept this golden rat as a symbol of gratitude, Sir.
Yakshadatta : My heart is filled with great happiness. I appreciate your gratitude and intelligence.
Ratnanka : I am trying to help the poor as you do.
Yakshadatta : The world needs people like you. May God bless you, young man!
Ratnanka : Thank you, Sir.

(OR)

B) Write a script for the speech on “The Charminar”.
Answer :

Speech script :
CHARMINAR, THE PRIDE OF TELANGANA

Esteemed Chief Guest, honourable headmaster, respected teachers and my dear brothers and sisters. A very good morning to all of you.

I feel deeply obliged to stand before you on this glorious occasion and speak about the Charminar.

The Charminar is a massive and impressive structure with four minarets located in the beautiful city of Hyderabad. It lies near the bank of the River Musi. Charminar is taken from two words char and minar which are translated as four towers in English.

This magnificent monument was constructed in 1591 by Mohammed Quli Qutab Shah. He built the Charminar to mark the end of plague in Hyderabad city. Mir Momin Astarabadi, the Prime Minister fo Qutab Shah, played an important role in the design and layout of the Charminar and also the city of Hyderabad. Since the construction of the Charminar, Hyderabad city has almost become synonymous with the monument. In the evening, with illumination, the beautiful Charminar looks even more beautiful.

The Charminar has four imposing arches, which face the four main directions. A row of small vaulted niches ornament each of the four arches. The Charminar is a two storey building with the first floor being covered. The balconies on this floor provide a great view of the surrounding areas. A small mosque adorns the top floor of the Charminar. This mosque is situated on the western side of the Charminar facing Mecca, the holy city of the muslims. The Charminar is square in shape, each side measuring 100 feet with a central pointed high arch at the centre.

The four minarets of the Charminar dominate the landscape of the region. The minarets rise to 180 feet from the ground. The whole structure contains various small and ornamental arches arranged in vertical and horizontal fashion. The projected canopy adds graceful elegance to the Charminar. This magnificent monument is aptly called the pride of Telangana.
I am truly grateful to you for offering me such a unique opportunity.

(Question – 34) 8 M

A) Design a poster on the theme “Gratitude”.
Answer :

(OR)

B) Imagine you are the English teacher of ZP High School. You are planning to start an English Club for enriching the communication skills of the students. Now draft a notice in this regard.
Answer :

ZP HIGH SCHOOL, WARANGAL
NOTICE

Dt : XX.XX.XXXX
ENGLISH CLUB
It is welcome news for the English aspirants. The Department of English proposes to start an English Club in the school. Interested students are intimated to enrol their names with the secretary, English Club. The sessions will begin next Thursday (i.e., on 24-07-2016). Membership and sessions are without fee. Join and enrich communication skills in English. The need of English is rapidly increasing globally. Grab the opportunity and shine in your career.
Contact the secretary of the English Club for further details.
Sd /-
SRINIVAS
(Secretary, English Club)

Telangana SCERT TS 6th Class Social Study Material Pdf 8th Lesson – Trade in Agricultural Produce Part 1 Textbook Questions and Answers.

Trade in Agricultural Produce Part 1 – The Earliest People – TS 6th Class Social 8th Lesson Questions and Answers Telangana

Question 1.
How are agricultural products traded ?
Answer:
People get agricultural products from street vendors, santhas and small shops. In recent times farmers are selling their fruits and’ vegetables in Rythu Bazaars. The markets held for a day in the week at different localities of a town (or) at different small towns. These markets are called weekly markets.

The traders move from one weekly market to another weekly market and sell their goods. The traders of weekly market procure goods from wholesale shops in towns and cities and reach out to a large section of the people. Most agricultural goods like grains and pulses are sold directly to wholesale merchants. Small traders buy these goods from them to sell to the consumers.

Question 2.
List the differences between Gouri, Indra and Ramagopal on the following issues.

Question 3.
List a few difficulties that retail traders face in their business.
Answer:

1. Retail traders lead a very difficult life and are chronically in debt, since they borrow from money lenders and a considerable part of their earnings goes towards paying interest.
2. Retail traders do not have any facilities ?for preserving perishable goods like vegetables and fruits which have to be sold at a very low price.

Question 4.
In what ways can the retail traders can also increase their income ?
Answer:
The retail traders can also increase their income in the following ways :

1. By obtaining loans from self-help groups.
2. By saving some of their earning for tomorrow’s purchase.
3. By having storage facilities for perishable goods.
4. By selling imperishable goods.

Question 5.
Why is it better to borrow from Self-Help Groups rather than money-lenders ?
Answer:

1. It is better to borrow from Self – Help Groups rather than money-lenders.
2. Self-Help Group charges only 25 paise per 100 rupees per month i.e. Pavala vaddi.
3. Whereas money lenders charge Rs. 3 per 100 per month.
4. Loan amount can be paid in installments with Self-Help Group.
5. Monthly interest needed tobe paid to money lender and the principal amount finally.
6. Thus borrowing from Self-Help Groups is better compared to money lenders.

Question 6.
What are the difference and similarities between money lenders, banks and self – help groups ?
Answer:

1. Both the money lender, self help groups lend money immediately according to their needs while banks cause delay.
2. One can pay in easy instalments to banks and self-help groups but money lenders won’t accept this.
3. Bank and money lenders ask for mortgage of land but self-help groups won’t ask. These are the differences and similarities between money lenders, banks and self-help groups.

Question 7.
Why do you think selling through Rythu Bazaars is better than selling through wholesale shops ?
Answer:
Earlier the farmers used to take their produce to wholesale market. They don’t have any choice but to sell at the price fixed by the wholesalers. Many times the farmers have to sell vegetables at throw away price, not even covering the expenses they incurred. Rythu Bazaars are big relief for them. The price for bazaar products is fixed daily in the morning by the officers in consultation with a committee set up for the purpose comprising three farmers.

Question 8.
Read the paragraph “Vendors like Gouri…. small trader become poorer” on page 132 (66) and comment on it.

Vendors like Gouri lead a very difficult life and are chronically in debt. Since they borrow from moneylenders (Generally banks do not lend money to these small traders) a considerable part of their earnings goes towards paying interest or vaddi. Secondly, they do not have any facilities to preserve the unsold vegetables. In contrast to this, big traders have cold storage facilities and godowns. They can also borrow money from banks at low rates of interest. Thus, they earn more and become richer whereas the small traders become poorer.
Answer:
The street vendor borrow money from moneylenders in order to run their daily bussiness. As the banks do not lend money to the vendors they mainly depend on ‘moneylenders. They pay high interest rates on these loans. As a result moneylenders become richer and the small traders become poorer.

Question 9.
With the help of your teacher, locate the places in the map of your district where weekly markets (Santha) .are held ?
Answer:
Self exercise.

Question 10.
What is Rythu Bazaar ? What are its benefits and limitations ?
Answer:
Definition : Rythu Bazaar is a market place where the producers directly sell their agricultural goods like vegetables, grains, pulses, etc. to consumers at reasonable prices. Most agricultural goods like grains and pulses are sold directly to wholesale merchants. Small traders buy these goods from them to sell to the consumers. However there are a few markets in which the producers directly sell their goods to consumers. “Rhythu Bazaars” are one such market.

Benefits:

1. Only a person with a valid photo identity is allowed to enter the Rythu Bazaar to Sell his/her produce.
2. Stalls in the bazaar are allocated to the sellers daily on a first come first serve basis.
3. The farmers need not pay any rent for their premises. .
4. The price for bazaar products is fixed daily in the morning by the officers in consultation with a committee set up for the purpose comprising three farmers.
5. Customers get all the items at reasonable prices.
6. Here they get not only fruits and vegetables but also many other essential items like pulses, tamarind, dry chillies and edible oils.

Limitations

1. Some people in the guise of farmers coming to sell vegetables in the bazaar.
2. There is no sufficient space for parking our vehicles and at time it is risky.
3. It is difficult to get good space to sell vegetables.

Question 11.
Why does panchayat or municipality collects money from traders in Chouttuppal weekly market ?
Answer:
Besides agricultural produce like chilli, a large number of industrial products of daily use like cloth, torches, matches, pots, utensils, tools, baskets, plastic items, etc. are sold by small traders in the weekly markets. All such traders pay about Rs.10 each to the Town Panchayat as tax. There are separate and famous weekly markets where cattle, sheep and goats too are sold. Most of the spaces in weekly markets are reserved for a specific trader. No other trader can come and set up a shop in that place.

I. Conceptual Understanding

Question 1.
What are the terms and conditions of money lenders for lending money ?
Answer:
Money lenders charge with high rates of interest. Vendors like Gouri lead very difficult life and are chronically in debt. Since she borrow money lenders and a considerable part of their earning goes towards paying interest or vaddi. Banks generally do not lend to these small traders. If anyone wants Rs.500 from the money lender or merchant who gives him / her only Rs.450 and he / she has to pay back Rs.500 on the next day. .

Question 2.
Why do you think banks lend money only to large traders having permanent shops ?
Answer:
Banks generally do not lend to small traders. Secondly, they do not have any facilities like refrigerators for preserving the unsold vegetables and they have to be sold at a very low price. In contrast to this, large traders have cold storage facilities (or) godowns. They can also borrow from banks for which they pay only a small amount as interest.

Question 3.
Who are the beneficiaries of Rythu Bazaar and why ?
Answer:
Stalls in the Bazaar are allocated to the’sellers daily on a first come first serve basis. It is meant only for farmers. Rythu Bazaar is a big relief for farmers. They will get much profits instead of wholesale markets and customers get the full value for their money.

Question 4.
What are the difficulties that retail traders face while doing their business ?
Answer:
Since their residences are far away from santhas, they have to sell all the goods they purchased from the wholesale market. They don’t have storage facilities. If they are not able to sell the perishable items by the evening, they have to take them back by paying transport expences. Sometimes they sell their goods at lower than the purchase price to avoid heavier losses.

Question 5.
Suppose you are a vegetable retail trader and have borrowed Rs.3000 from money lender. How much you have to pay while returning the money after three months ? (Rs. 3 for every hundred rupees)
Answer:
I borrowed Rs. 3000 from money lender interest rate is Rs. 5 Interest for 1 Month = Rs. 150 Interest for 3 Months = 150 x 3 = Rs. 450 After three months I have to pay the money lender = Rs. 3450.

II. Reading the Text (given), Understanding and Interpretation

Question 1.
In what ways are the weekly markets different from permanent markets ?
Answer:

Question 2.
How are the prices fixed in Rythu Bazaar ?
Answer:
The price for bazaar products is fixed daily in the morning by the officers in consultation with a committee set up for the purpose comprising three farmers. The principle is that the price should be around 25 percent more than the wholesale price and 25 percent less than the retail price.

Question 3.
How much does Indra, dry chilly seller earn per a day ?
Answer:
Indra earns about Rs. 200 – 300 per day. There is no surety that she gets good quality chillies all the times. Since she purchases chillies by ordering over phone and cannot check each and every bag, she sometimes, gets low quality chilli due to which she incurs losses.

III. Information Skillse

Question 1.
Observe the following table carefully and answer the questions.

Answer the following questions.
1) Define Rythu Bazaar.
Answer:
The farmers directly sell their goods to consumers. These markets are called Rythu Bazaars.

2) Where does Gouri get money for doing business ?
Answer:
She gets money from money lenders or merchants.

3) Where does Indra get money for doing business ?
Answer:
From self-help group.

4) Who allocated stalls in Rythu Bazaar ?
Answer:
By the officers.

5) Who fixed the prices in Rythu Bazaars ?
Answer:
By the committee.

IV. Reflection on Contemporary Issues and Questioning

Question 1.
Explain about Sunday weekly market in Chouttuppal.
Answer:
Chouttuppal is a small town in Yadadri district. The Chouttuppal weekly market functions on every Sunday. In this weekly market, more than 200 traders sell vegetables, fruits, clothes, meat, fish, dry-fish, hand-made and readymade footwear, cosmetics, ropes and other equipments for cattle rearing, sickles and many more things. In Chouttuppal weekly market, separate space has been alloted for trading cattle, grocery items and non-edible items. For example, In a place meant say for vegetables, every trader has a fixed space. For trading cattle, sheds with facilities to keep cattle are also available.

Question 2.
Suppose you are a fruit trader selling on road sides. You buy 20 kilograms of grapes at Rs. 20 per kilo. By using the example of Gowri, what will be your selling price of grapes?
Answer:
I sell grapes for Rs. 28 to 30 in the morning and Rs. 15 to 18 in the evening.

VI. Appreciation and Sensitivity

Question 1.
What is ‘Pavala Vaddi’ ?’Suppose you borrow Rs. 3000. How much do you pay in return after three months ?
Answer:
‘Pavala Vaddi’ is a government scheme to low income group women who are the members of self-help groups. If l borrow Rs.3000, I have to pay Rs. 3,022.50 after 3 months.

Question 2.
How do small traders face difficulties selling agricultural goods-particularly fruits and vegetables ?
Answer:
Small traders selling agricultural goods particularly perishables such as fruits and vegetables also face difficulties similar to that of Gouri. Since their residences are far away from weekly markets, they have to sell all the goods they purchased from the whole-sale market.

They don’t have storage facilities, weekly market traders keep all their goods in their houses. If they are not able to sell the perishable items by the evening, they have to take them back by paying transport expenses. Sometimes they sell their goods at lower than the purchase price to avoid heavier losses.

Project:

Question 1.
Talk to different vegetable vendors in your area to understand their work, livelihood and problems. Prepare a report and share it in the class.
Answer:
Student’s self exercise.

Question 2.
Go to a nearby santha and observe its-functioning. Draw a picture of it and display it in your classroom.
Answer:
Student’s self exercise.

TS 6th Class Social 8th Lesson Notes – Trade in Agricultural Produce Part 1

• Wholesale traders : The persons who sell goods in large quantities to be sold to the public by others.
• Retail traders : Person who sale the goods to general public.
• Market : An occasion when people buy and sell goods, fruit / flower / antique market.
• Weekly Market : The markets held for a day in the week at different localities of a town or at different small towns. These markets are called Weekly markets.
• Rythu Bazaar : The place where the producers directly sell their goods to consumers.
• Pavala vaddi : The government of combined Andhra Pradesh started a scheme of pavala vaddi for low income earners. They have to pay 25 paise for every 100 rupees per month.
• Self – Help Group : The villagers who want to do business together form a self-help group and get loan from banks with 25 paise for every hundred rupees per month.
• Trade : The activity of buying and selling (or) of exchanging goods or services between people or countries.
• Street Vendors : The persons who sell things for example food or newspapers, usually outside on the street.

Mind Mapping

Telangana SCERT TS 6th Class Social Study Material Pdf 7th Lesson – Agriculture in Our Times Textbook Questions and Answers.

Agriculture in Our Times – The Earliest People – TS 6th Class Social 7th Lesson Questions and Answers Telangana

Question 1.
How can the government help the farmers in Venkatapuram and prevent migration ?
Answer: Agricultural labourers not only face lack of jobs in rural areas but their wages are not going up. Government employment schemes provide relief but not for many days in a year. Their families are left with no option but to look for work outside villages or move to urban areas.
I think the government can help the farmers in Venkatapuram by providing loans, giving subsidies to buy crop inputs like seeds, fertilizers and pesticides and also by implementing employment schemes and curb the migrations.

Question 2.
Fill in the following table.

Question 3.
Compare the condition of a big farmer of your village with that of Vijayakumar in Venkatapuram.
Answer:

1. Yella Reddy, a big farmer owns 45 acres of land in our village.
2. He practices various crops in his field with the help of workers.
3. He takes agricultural loans from Bank and repays them in time.
4. He owns two tractors, harvester, thresher, etc. useful in agriculture.
5. He has dug 5 borewells in his fields, out of which 3 are operating.
6. He owns a rice shop and lends workers in his field.
7. He gets required workers in field without break.

Question 4.
Who took a bank loan in Venkatapuram ? What was the reason for taking a bank loan ?
Answer:
Banks are reluctant to lend to small farmers. So they depend on brokers or money lenders. Vijayakumar has 25 acres of land with three borewells. His paddy fields are in the command area of the village tank. He borrowed Rs. 25 lakhs from a bank to buy the harvester and thresher. He hires them out to other farmers on rent base.

Question 5.
How do banks and money lenders give loans to fanners ? Do you think borrowing from money lenders is profitable ? What are the alternative sources ?
Answer:

1. Banks give money to farmers on collateral security. They charge less interest rates.
2. Money lenders give money even with personal intimacy. They charge comparatively higher interest.
3. Small farmers lack collateral and depend on moneylenders for money. Failure of crops and fall in prices make them debtridden.
4. So, 1 think borrowing from money lenders is not profitable for farmers.
5. Alternate sources could be like government extending agricultural inputs at subsidised prices and pre – announcing minimum support price for farm produces.

Question 6.
How do you think the conditions of farmers can be improved ?
Answer:
Agricultural labourers not only face lack of jobs in rural areas but their wages are not going up. Government employment schemes provide relief but not for many days in a year. Their families are left with no option but to look for work outside villages or move to urban areas.

1. Banks should give support for small farmers and give loans for crop inputs.
2. The government should give employment through schemes for the entire year.
3. The government should give subsidies for small farmers to buy inputs like seeds fertilizers and pesticides.

Question 7.
Compare three farmers in Venkatapuram and furnish details.

Question 8.
Collect news items on problems faced by small and marginal farmers and the measures taken by government to solve their problems.
Answer:
Project work.

Question 9.
Nowadays all the farmers prefer cash crops to the food crops what problems does this lead to ?
Answer:

1. The production of certain food crops may become limited.
2. India is the second populous country in the world.
3. So the decrease in food crops may to lead to starvation.
4. Balance should be maintained in these crops.

Question 10.
Read about contract farming on page 118 (59) and comment on it.
Answer:
In contract farming, companies advise farmers to follow specific farming practices and also provide financial support. They buy the harvest at pre – determined prices and pay the farmers after deducting the input costs. The companies use the produce as a raw material for making their own products or export them directly. Farmers of some parts in Telangana have made contracts with some companies to cultivate crops such as paddy, maize, groundnut, cotton, soyabean, palm oil, coconut, amla, chilli and cucumber.

Question 11.
With the help of the atlas point out regions where groundnut is grown in India
Answer:

I. Conceptual Understanding

Question 1.
What is the contract farming ?
Answer:
In some parts of Telangana companies have made contracts with farmers to cultivates crops such as palm oil, paddy, cucumbers, amlAnswer: maize, groundnut, soyabean, cotton and chilli. This type of farming is called contract farming. In contract farming, companies advise farmers to follow specific farming practices and also provide financial support. They buy the harvest at pre-determined price and pay the farmers after deducting the input costs.

Question 2.
What kind of work do the labourers find in Venkatapuram ?
Answer:
During harvest or sowing seasons, women labourers get Rs. 100-130 per day whereas male workers get Rs. 200-250 per day. In the government employment scheme, both men and women workers get about Rs. 150 per day. In non-agricultural activities such as loading and unloading of sand or bricks and construction works they get a little more – Rs. 300 for men and Rs. 180-200 per day for women. Men workers are generally engaged to uproot groundnut plant with roots and stem, gather, bundle and carry the bundles to a place. Women are engaged to pluck groundnut seeds from the plant.

Question 3.
What are the conditions of small farmers of Telangana ?
Answer:
Small farmers own very little land and have poor irrigation facilities. They are in great need of loans and they have to approach banks or rich peasants or money lenders or brokers for this. They are forced to sell their produce at lower prices. To make both ends meet they have to work as labourers in other’s fields.

Question 4.
What are the food crops and cash crops grown in Telangana ?
Answer:

1. Over the years, agriculture in Telangana has changed.
2. Even though paddy continues to be the main crop, other food crops like ragi, jowar, and maize have declined and have been replaced by cash crops like cotton, sugarcane, groundnut, turmeric, chillies, etc.

Question 5.
What are the different ways in which the labourers meet the expenses of the family over the year ?
Answer:
Like RamAnswer: Lakshmamma and PadmAnswer: poor labouring families face a lot of challenges in maintaing their income to run their families. The women also spend a lot of time on their household work such as getting their children ready to go to schools, preparing food, getting water and firewood.

II. Reading the Text (given), Understanding and Interpretation

Question 1.
How are large farmers getting benefits in Venkatapuram ?
Answer:
Large farmers are able to benefit from the new equipment and the growing market for agricultural produce. They have now diversified their investments into
setting up dairy farms, poultry farms, schools, shops, money lending etc.

Question 2.
How are small farmers dependent on big farmers ? Give examples from Ramu’s case ?
Answer:
Small farmers are -dependent on big farmers. For example, Ramu owns two acres of land which depends upon the village tank for irrigation. Vijayakumar provides water for Ramu’s paddy fields. In return he has to irrigate his employer’s large paddy and sugarcane fields and do whatever important task assigned to him. Since Ramu can drive, he gets employed as a tractor driver for ploughing the fields and transporting paddy and other things to the market.

Question 3.
Why do you think small farmers can’t borrow money easily from the banks ?
Answer:
Banks are reluctant to lend money to small farmers, especially when they need it desperately. They cannot satisfy the rules of bank authorities. So the small farmers cannot borrow money easily from the banks.

III. Information Skills

1. Read the paragraph and answer the following questions.

Vijayakumar has 25 acres of land with three borewells. His paddy fields are in the command area of the village tank. He borrowed Rs. 25 lakhs from a bank to buy the harvester and thresher. He hires them out to other farmers. Many farmers in Venkatapuram and the surrounding villages use these equipments. With all this additional income, Vijayakumar is able to buy more farm machines, borewells and lease in more lands from other small farmers. Vijayakumar gets some more income from selling the milk of morethan 20 of his murrah buffaloes. He also has a fertiliser shop jn the village. Since he lends money to farmers and other labourers, these labourers work regularly on his fields. Vijayakumar has another house in the nearby
town in which his wife and children live.

1) How much money did Vijayakumar borrow from a bank ?
Answer:
He borrowed Rs. 25 lakhs.

2) What did he buy ?
Answer:
He bought the harvester and thresher.

3) How many murrah buffaloes does he have ?
Answer:
He has 20 murrah buffaloes.

4) How does he help small fanners ?
Answer:
He has a fertiliser shop in the village. He lends farmers and other labourers in times of need.

5) How many bore wells does Vijayakumar have to irrigate his 25 acres of land ?
Answer:
He has three boreweils to irrigate his 25 acres of land.

IV. Reflection on Contemporary Issues and Questioning

Question 1.
How is Vijayakumar able to wait for higher prices before selling while small farmers have to sell it at low price ?
Answer:
Vijayakumar is a big farmer. He is able to wait for higher prices. He has a large “kallam” or threshing floor, used to dry the harvest. He has a godown-like large1 shed to keep paddy, fertilizer bags and other farming equipments. Since the fresh groundnut during the season sells for lower price, he usually dries it and sells af’er a few months.

Traders generally pay a higher price for dried groundnut. He has 25 acres of land with three bore wells. He has a thresher and a tractor trailer. He has more than 20 murrah buffaloes whose milk he sells. He also has a fertilizer shop in the village.

Question 2.
Why is it not possible for Ramu to grow two or three crops a year ?
Answer:
Ramu owns two acres of land which depends upon the village tank for irrigation. However, a few big farmers divert tank water to their fields and don’t bother whether or not Ramu’s land is irrigated. Four years back. Ramu dug bore well by borrowing money from Vijayakumar. No water was found even after digging up to 300 feet.

He now has to pay back the loan. He cultivates his land only during the Kharif season with the help of his family members. Since the income from his fields is not sufficient to run the family for more than three months in a year, he works on Vijayakumar’s fields.

Question 3.
What are the problems of agricultural labourers ?
Answer:
They not only face lack of jobs in rural areas but their wages are not going up. Government employment schemes provide relief but not for many days in a year. Their families are left with no option but to look for work outside villages or move to urban areas. Nearly two-fifths of all rural families are mainly agricultural labourers in Telangana Of these, hardly a few have small plots of land and the rest are landless.

VI. Appreciation and Sensitivity

Question 1.
Why are fanners entering into contract with companies for production and supply of some special crops ?
Answer:
Some farmers have tried to get out of this problem by entering into contract with companies for production and supply of some special crops. Although not widespread in some parts of Telangana companies have made contracts with farmers to cultivate crops such as paddy, maize, groundnut, cotton, soyabean, palm oil, coconut, amla, chilli and cucumber.

In contract farming, companies advise farmers to follow specific farming practices and also provide financial support. They buy the harvest at pre-determined price and pay the farmers after deducting the input costs. The companies use the produce as a raw material for making their own products.

Project:

Question 1.
Interview a small farmer and a big farmer with the help of your teacher. Find out about the condition of their farming practices – how many acres they cultivate, what they grow, how they sell it, what problems do they face, etc. Compare these details with what we found in Venkatapuram.
Answer:
Student’s self exercise.

Question 2.
In case your school is in a big city, prepare a list of occupations of families in your street or in your colony. Classify them into three groups : Self – employed, casual labourers and regular salaried employees. Discuss the details in your class.
Answer:
Student’s self exercise.

TS 6th Class Social 7th Lesson Notes – Agriculture in Our Times

• Agricultural labourers : Persons who work in other’s fields and depends on agriculture for their livelihood.
• Money lender : A person whose business is lending money, usually at a high rate of interest
• Cash crops : Crops that are grown for commercial purpose.
• Small farmers : Farmers having small holdings of land.
• Contract farming : In contract farming, companies advise farmers to follow specific farming practices and also provide
• financial support. They buy the harvest at pre-determined price and pay the farmers after deducting the input costs.
• Pesticide : A chemical used for killing pests especially insects
• Migration : The movement of large numbers of people, birds or animals from one place to another place
• Kharif : Crop season (June to October)
• Wages : A regular amount of money that you earn, usually every week, for work or services.
• Cultivation : The preparation and use of land for growing plants or crops.
• Household : All the people living together in a house.
• Thresher : A machine used to separate grains from rice, wheat etc., from the rest of the plant (especially in the past, a
• special tool used to separate grains from rice, wheat, from the rest of the plant by hitting it.)
• Kallam : It is used to dry the harvest.
• Godown : A large shed to keep paddy fertilizer bags and other farming equipments
• Fertilizer : A substance added to soil to make plants grow more successfully
• Rabi : Crop season (November to March)

Mind Mapping:

Telangana SCERT TS 6th Class Social Study Material Pdf 5th Lesson – Penugolu – A Village on the Hills Textbook Questions and Answers.

Penugolu – A Village on the Hills – TS 6th Class Social 5th Lesson Questions and Answers Telangana

Question 1.
What are the various ways in which the Koyas are dependent upon the forests around them ?
Answer:
The forest is a great storehouse of food for the Koyas and they depend upon the forest for its produce throughout the year.

1. The tribal calendar is marked by various seasons for collecting various edible fruits, tubers, nuts, green leaves and even hunting small animals.
2. Two important forest products collected by them are honey and bomboo shoots.
3. The shoots are cooked after the upper covering layers are removed. This is considered a tasty delicacy.
4. Another important source of food for the families is the juice of Caryota palm (Jilugu), especially in summer.
5. With the Bamboo they make baskets, winnowing fans, mats, implements like digging sticks, bows and arrows.
6. They sell all these in weekly markets ie.. “Santha”. With the money they earn by selling their produce, they purchase their daily needs, clothes and other requirements.

Question 2.
List out various means of living in a hill region.
Answer:

1. There are various means of living in the hilly region.
2. Podu cultivation is the main means of living. .
3. Maintaining kitchen garden is another means of living.
4. At times poultry like rearing of goats, sheep cattle and dogs is means of living.
5. Collection of minor forest produce is also an important means of living.
6. Cutting bamboo, making baskets and winnows, chicken coops, etc. fetches a living in hills.

Question 3.
Why do the Koyas move from one hill to another for growing crops ?
Answer:

1. Koyas move from one hill to another for growing crops.
2. Each village has a hill where forest can be cleared for farming.
3. After growing crops for few years, they leave this patch of hill to allow the forest to grow again.
4. They move to another hill where they clear-another patch of land to grow crops.

Question 4.
Compare the nature of the fields in the three villages that you studied and bring out their similarities and differences.

Question 5.
Read the various sub-headings in the last three chapters. Fill the following table with information regarding various aspects of the three villages. (Add more rows if necessary – write “no information” if you cannot find similar headings)

Question 6.
Your village/town is currently located in type of land form. Imagine that your village is located in a different type of land form and write about it.
Answer:

1. Our village is located in plateau land form.
2. Here the rain is scanty and irregular.
3. Soils are not much fertile.
4. Borewells here are expensive and risky.
5. Various crops and fruit orchards are grown.
6. Apart from agriculture other activities like carpentry, metal work and rice mills are here.

Discussion : What will happen, if there are no trees ? Discuse, its effect and our re-sponsibility.

Forests act as giant air filters for the world. Trees purify the air absorbing pollutants such as sulfur dioxide and nitrogen dioxide, reducing pollution. Trees also help prevent topsoil erosion because they break the force of wind and rain on soil their roots bind the soil, and their decayed, falling leaves are absorbed by the earth and enrich the soil. Trees conserve rainwater and reduce water runoff and sediment deposit after storms.

Additionally, trees provide a supply of timber, seeds and fruits. Further, dead trees that fall and get buried in the soil eventually provide fossil fuels such as coal and petroleum products, among other things. Trees can also act as noise filters, Trees muffle urban clamor almost as well as walls do. Trees planted at strategic locations can decrease loud noises from airports and highways.

I. Conceptual Understanding

Question 1.
Describe the cultural activities of these tribes.
Answer:
They worship Gods of Nature and every family has got their Kula devatha i.e., family God/Goddess. They post a long pole in front of the house and tie some neem twigs to it. They call it as Muthyalamma and worship it. Only men of the village go to the forest and offer prayers to their God in the forest. The festivals too represent the changes in the season. The celebrations of the tribals are Kodathala panduga (Peddala panduga) Bhimini panduga (festival of Vippa poovu). They celebrate Kodathala panduga in September and offer vegetables to their deity and eat it as prasadam. During these festivals all members of the tribe get together even if they are living in separate settlements.

Question 2.
What is Jhum cultivation / Shifting cultivation ?
Answer:
Konda Reddys grow crops in a distinct way called “Podu”. Podu is an ancient practice in the hilly regions. It is also called shifting cultivation or Jhum cultivation. It is practised widely in Chattisgarh and the north eastern states like Arunachal Pradesh.

Question 3.
What forest products do you eat ?
Answer:
The forest is a great storehouse of food for the tribals and they depend upon the forest for its produce through out the year. The tribal calendar is marked by various seasons for collecting various edible fruits, tubers, nuts, green leaves and even hunting animals. Tender bamboo shoots are called “Kari Kommulu”. Another important source of food for the families is the juice of Caryota palm Qilugu) especially in summer. I eat edible fruits tubers, nuts, honey, green leaves, etc.

Question 4.
What are the reasons for the reduction of podu area in recent years ?
Answer:
Podu means shifting cultivation. Now-a-days podu cultivation was reduced because to protect the forest area and maintain ecological balance.Due to podu cultivation the soil erosion will be high, at the same time the percentage of forest area is reduced. Due to this environmental pollution increases highly. Global warming (Temperature) will increase, people suffered with these situations. Rain fall will reduce. Totally environment will be damaged and disturbed.

Question 5.
What is their kitchen garden?
Answer:
The huts are located in a large areAnswer: Around the house they make bamboo fencing. They level the land and add organic matter to make the soil fertile. This is their kitchen garden. This is a major source of their food. In kitchen garden maize, vegetables like beans, gourd, chillies, etc., are grown.

II. Reading the Text (given), Understanding and Interpretation

Question 1.
Write in brief about Bamboo.
Answer:
Bamboos are abundant in the f est. They form part and parcel of the lives of triba s. Apart from using bamboos themselves, they also make baskets, winnows, chicken coops etc and take them to the santhas for sale. In many areas these tribes are approached by Paper Mill’s agents to cut and supply bamboos for the mills. Cash income earned from selling bamboo-ware or from labour is used to buy rice, cloth, utensils etc., from the local market.

Question 2.
The tribal people in Penugolu worship Gods of Nature. The festivals follow the changes in the season. They worship stone idol of Muthyalamma under tamarind Wee. They celebrate Yellanampadarn (bhumi pooja) Kodathala panduga (peddalapanduga), Bhimini panduga (festival as vippa poovu, etc.) Comment on tribal worship and festivals.
Answer:

1. The tribal people worship gods of nature.
2. They worship stone idol.
3. They also worship Burra and Thadu.
4. They celebrate festivals like Yellanampadarn, Kodathala panduga and Bhimini panduga, etc.

III. Information Skills

1. Read the following passage and answer the following questions.

As we know, bamboo is abundant in the forests. Apart from it being a food source, bamboo is used to build houses, fences, etc. People also make baskets, winnows, chicken coops, etc. with it and sell them in the weekly fairs. Paper Mills also have the right to collect bamboo from the forest. There are agents who employ people in the village to cut and supply bamboo for the mills. This provides some earning opportunities to them. Initially, the wages were very low but they have increased slowly over the last few years. These wage workers go collect for bamboo after the cropping season. The yearn about Rs. 150 per day.

1) Which are abundant in the forest ? :
Answer:
Bamboos are abundant in the forest.
2) What products do they make with bamboos ?
Answer:
They make baskets, chicken coops, etc.

3) What do the tribes supply to Paper Mill agents ?
Answer:
They supply bamboos to Paper Mill agents.

4) Initially how were the payments ?
Answer:
Their payments were very low. .

5) What do the tribes purchase by selling bamboo – ware ?
Answer:

IV. Reflection on Contemporary Issues and Questioning

Question 1.
Do you think it is important to preserve the life-style of the tribes ? Give reasons.
Answer:
It is very important to preserve the life style of the tribes. Many tribal communities live in the hill tracts of this region. The Koyas are a tribe of the region with their own speciaJ life style. These tribes live in very small habitations. There tribes build machans and guard the fields from wild animals and birds till the harvest is over in December. Each settlement ha§ about seven or eight huts.

There are nearly 10 such settlements on the hill top. The family is very important to these tribes as all members of a family work together on the fields. They worship Gods of nature and every family has got their Kula devatha i.e., family God/ Goddess. The festivals too represent the changes in the season. Yellanampadam is the most important one. In September they celebrate Kodathala panduga, Bhimini Panduga etc. So the Government should give support to them to preserve their life style.

Question 2.
Why do you think they grow so many crops ?
Answer:
In the Penugolu village it stops raining around November. So, the Koyas use their axes to clear patches of forest in the month of December. They allow the logs of wood to lie and dry on the field for a few months. They set fire to them in April or May just before it rains. By the time the rains come the ground in covered with ashes.

When the rains arrive in June they dibble seeds with the help of digging sticks. Or they sow seeds of many crops t ogether by broadcast method. They do not use plough or hoe nor do they use any fertilizer. One reason for not using plough on the hill slopes is that it will lead to very easy run off of the top soil and make the soil infertile.

Question 3.
What will happen if they have to grow crops on the same field every year ?
Answer:
After cultivating the podu land for 3 or 4 years, they leave it for 3 to 5 years and cultivate another patch of land. By then the forest grows again on the old land and they cultivate it in the same way. They grow mixed crops without any irrigation, depending fully on rains. This normally gives them enough food for six months. If they cultivate every year the same land, they won’t get enough food.

Question 4.
The area of forests is decreasing day by day due to indiscriminate cutting. What measures should be taken to stop this ?
Answer:
We can stop people from cutting down the forests by educating them on the dangers of deforestation and how to prevent it. Some of the solutions of deforestation are recycling paper, cars, glass and plastic, buying organic fruits and vegetables, etc.

Question 5.
Do wild animals attack farms in your area too? What do people do to protect the crops ?
Answer:
In our (coastal) area also wild animals, and birds attack the fields. Tribes build machans and guard the fields from wild animals and birds till the harvest is over. In coastal area people use electrified fencing, and make different kinds of “Dishti Bommalu” with sticks and pots. To preserve crops, they use rat killers in many areas. In some areas the farmers make “fire” to send away the animals.

V. Mapping Skills

Question 1.
Identify the following from the map.
a) Penugolu
b) River Godavari
c) Badradri Kothagudem District
d) Jayasankar Bhupala palli District
e) Mahabubabad District
f) Wazed
g) Warangal rural District
h) Kannayya Gudem
i) Mulugu
j) Chhattisgarh
Answer:

VI. Appreciation and Sensitivity

Question 1.
How are festivals linked with the life of Koyas in Penugolu ?
Answer:

1. They celebrate kodathala panduga in September in which they offer vegetables to their deity and then eat them.
2. Ml major activities like sowing, harvest, collection of fruits from the forest, etc. begin after these festivals.
3. During these festivals all the members of the tribe gather even if they are living in separate settlements.

TS 6th Class Social 5th Lesson Notes – Penugolu – A Village on the Hills

• Podu : Shifting cultivation or Jhumming cultivation
• Tribe : Two or three generations live together in small settlements or villages. Most families are related to one another and groups of such families form a tribe.
• Bamboo : Wood flow Bamboo trees. Used in basket weaving furniture making etc.
• Kitchen garden : A part of garden/yard where you grow vegetables and fruit for your own use
• Forest products : Edible fruits, tubers, nuts, green leaves, jilugu honey, medicinal plants are forest products.
• Terrain : An area of land used to refer to an area of land when you are mentioning its natural features
• Dibbling : By the time the rains come the ground is covered with ashes. When the rains arrive in June they dibble seeds with the help of digging sticks.
• Hill : An area of land that is higher than the land around it, but not as high as mountain.
• Customs : The government department that collects taxes on goods bought and sold and on goods brought into the country and that checks what is brought in.

Mind Mappnig:

Telangana SCERT TS 6th Class Social Study Material Pdf 6th Lesson – From Gathering Food to Growing Food – The Earliest People Textbook Questions and Answers.

From Gathering Food to Growing Food – The Earliest People – TS 6th Class Social 6th Lesson Questions and Answers Telangana

Question 1.
Why early humans not wear cotton and woolen clothes ?
Answer:
The early humans not wear cotton and woolen clothes. They wore skins of animals, and leaves. Because thousands of years ago all people lived by collecting fruits, flowers, honey, wild grains and edible tubers and roots that grew naturally in the forest and also hunted birds and animal. They did not grow any crop or rear any animal.

Question 2.
What tools would you use today for cutting fruits ? What would you do if these tools were not available ?
Answer:
Today we use knives and steel tools. They are cutter, fork, etc. They are used to cut fruits. The earliest people also used tools: but there were made of stones, bones and wood. Initially large stones were given sharp edges by very careful breaking with another stone.

This gave the people a too! which enabled them to cut flesh, dig the earth for tubers and hunt animals. These weapons were used to dig soil, chop the trees for the bark, remove the skins of animals, clean the skins, stitch the clothes out of the skin, cut meat and bones, chop fruits and roots and hunt the animals easily. If the above tools are not available, it is very difficult to live comfortably.

Question 3.
Compare the tools used by the early humans with those of modern times.
Answer:
In modern times we use machines, tractors and tools made of steel, etc. The early humans also used tools: hut these were made of stones, bones and wood. Initially large stones were given sharp edges by very careful breaking with another stone. This gave the people a tool which enabled them to cut flesh, dig the earth for tubers and hunt animals. For example microliths : stone sickle, neolith; axe head fixed to a wood.

Question 4.
Why did the earliest people travel from place to place? In what ways are they similar to / different from the reasons for our travel today ?
Answer:
The earliest people used to live in small groups in the caves or under trees or rocks. They did not build houses. Actually, they led a mobile life, constantly moving from one place to another. People who regularly move from place to place are called “Nomads”. Women and children were more active in food gathering and hunting of small animals. Hunting large animals may have taken many days of tracking to distant places – this was probably done mostly by men. There are at least four reasons why hunter gatherers moved from place to place.

1. In search of food
2. In search of animals
3. In search of seasonal kinds of plants
4. In search of water.

In search of employment even today the people have to move from one place to another due to shortage of land, raw material, etc.

Question 5.
Locate the following Rock Art sites in the map of Telangana :
A) Asifabad
B) Pandavulagutta
C) Kokapet
D) Durgarn
E) Regonda
F) Ramachandrapuram
Answer:
Img-

Question 6.
List three ways in which the lives of farmers and herders in present days are different from that of the Neolithic people.
Answer: Difference of:

Question 7.
Prepare a list of domesticated animals and agricultural products of the early humans and write a few lines about each of them.
Answer:
Domesticated animals: The animals size, temperament, diet, mating patterns and life span were factors in the desire and success in domesticating animals. They domesticated sheep, goats, pigs and cows. Agricultural products of earliest people : They selected breeding of cereal grasses which favour greater caloric returns. Their products in different areas of the world are emmer, einkorn, barley, figs, oats, banana, millets, rice, wheat, oil palm, corn, beans, squash, taro and potatoes.

Question 8.
If there was no stove and no grinding stone, how would it affect our food ?
Answer:
If there is no stove it will be late and difficult into cook food. Firewood will not be sufficient for the present population. If there is no grinding stone some kinds of foods like idli, dosa, vada and chutneys, etc., may not come into wide use.

Question 9.
Write five questions that you would like to ask an archeologist to know about the present excavations.
Answer:

1. How will you opt the site for digging ?
2. What safety measures do you take in collecting remains ?
3. What steps do you take in exhibiting them in museum ?
4. How do the remains help in studying the past ?
5. Can you prove your studies on the past ?

Question 10.
There are many things in the picture given below. Which of them did not belong to the hunter – gatherers? Which things belong to both the ljunter – gatherers and the farmers ? Put different signs to distinguish them.

Answer:
1) Sign for things did not belong to hunting-gathering people – X
2) Sign for the things belonged to both – Θ

Question 11.
How can you say that the lives of earliest people became easier by domesticating animals ?
Answer:

1. The domestication of animals is based on an ancient contract, with benefits on both sides.
2. The domestication of animals helped them first in hunting, then in agriculture and ‘ in giving milk. They used them for transportation also.
3. Domestication of animals create livestock in the form lands of the earliest people. Thus the lives of earliest people because easier.

Question 12.
Read the paragraph under the heading ‘Nomadic life’ on page no. 94 (47) and comment on it.
Answer:
Earliest people lived in groups in caves, under trees or rocks. They led mobile life. They constantly moved from one place to another place. People who regularly moved from place to place are ‘nomads’. Thus earliest people are nomads.

I. Conceptual Understanding

Question 1.
How were the early humans gathering their food?
Answer:

1. Thousands of years ago all people lived by collecting fruits, flowers, honey and wild grains.
2. They collected edible tubers and roots that grew naturally in the forests.
3. They also hunted birds and animals.
4. They did not grow any crop or rear any animal.

Question 2.
What were called Microliths ?
Answer:
Microliths : The earliest people also used tools; but these were made of stones, bones and wood. Initially large stones were given sharp edges by very careful breaking with another stone. This gave the people a tool which enabled them to cut flesh, dig the earth for tubers and hunt animals. After thousands of years they began to make fine, small pieces from hard stone.

These pieces were called ‘microliths’. They were fixed to a wooden or bone handles which then served as knives, arrows, sickles etc. These weapons were used to dig soil, chop the trees for the bark, remove the skins of animals, clean the skins, stitch the clothes out of the skin, cut meat and bones, chop fruit and roots and hunt the animals easily.

Question 3.
Who are Nomads ? Explain the Nomadic life of the earliest people.
Answer:
Nomads : People who regularly move from place to place are called Nomads.

Nomadic life :

1. The earliest people used to live in small groups in the caves or under trees or rocks.
2. They did not build houses.
3. Actually they led a mobile life, constantly moving from one place to another.

Question 4.
What is meant by domestication ?
Answer:
Domestication : When people sow selected crops and protect them till they bear fruit or when they allow selected animals to breed and protect them for their owm use. it is called domestication.

Question 5.
What is meant by Neolithic period ?
Answer:
Neolithic period : The early farmers needed to clear forests by cutting trees and branches. They developed a new kind of stone tool which is called neolith by archaeologists. The early farmers selected the right kind of stone which was ground on rock to give it an axe like edge. This axe head was then fixed to a wooden handle and used to cut trees etc. By growing crops with the new tools the early people began a process which changed almost all aspects of their lives in a very fundamental manner. This period of early agriculture is called Neolithic period.

Question 6.
Who were the hunter-gatherers in our state?
Answer:

1. Even these days several groups of people live by hunting and gathering food in different parts of the world.
2. In our own state the Yanadis and Chenchus till very recently lived in this manner.

II. Reading the Text (given), Understanding and Interpretation

Question 1.
Explain the “Shared living” of early people and why were there no poor people among them.
Answer:
Women and men both participated in hunting and food gathering. Women and children were more active in food gathering and hunting of small animals. Hunting large animals may have taken many days of tracking to distant places – this was probably done mostly by men. Hunter gatherers shared the food they collected with all the members of the group.

There wasn’t much scope for storage of food as it consisted mainly of perishable things like meat, fish, fruits, leaves, tubers and small quantities of wild grains. Since they shared all the food and had free access to the resources of the forests, they were all equal and didn’t have any rich or poor among them.

Question 2.
How do people protect the animals they want to breed ?
Answer:
When they began using the plough and animal manure they did not have to go in search of new fertile lands every few years. This also meant that they had to combine farming with rearing animals which were needed for ploughing, transporting and for manuring the soil.

Like wise, people may have allowed gentle animals to come near their camps and eat grass and other left over food. They may also have protected these animals from other wild animals. In the process the herders got plenty of benefits like regular supply of meat, animal skin and milk. They later on used oxes and donkeys for carrying loads and ploughing the fields.

III. Information Skills

Observe the following table carefully :

1) How were microliths used ?
Answer:
After thousands of years they began to make fine, small pieces from hard stone. These pieces were called ‘microliths’. They were fixed to wooden or bone handles which then served as knifes, arrows, sickles etc. These weapons were used to dig soil, chop the trees for the bark, remove the skins of animals, clean the skins, stitch the clothes out of the skin, cut meat and bones.

2) What is the neolith called by archeologists ?
Answer:
The early farmers needed to clear forests by cutting trees and branches. They developed a new kind of stone tool which is called neolith by archaeologists.

IV. Reflection on Contemporary Issues and Questioning

Question 1.
Why could the early humans not store food for a long time ?
Answer:
Hunter-gatherers shared the food they collected with all the members of the group. There was not much scope for storage of food as it consisted mainly of perishable things like meat, fish, fruits, leaves, tubers and small quantities of wild grains. Grains and pulses which we eat today do not perish so quickly. We also have jars and tins to store them for months. But, the earliest people didn’t possess such heavy things as they had to constantly move.

Question 2.
How did the early humans use fire ?
Answer:
The discovery of fire by the early people brought about great changes in their lives. Probably they made fire by striking two stones or rubbing wood sticks.

1. Hunter – gatherers used fire as a source of light
2. They used fire to cook meat or food.
3. They used fire to scare away animals.
4. They used fire to keep them warm.

Question 3.
What do we use fire for nowadays ?
Answer:
Nowadays we use fire :

1. To cook food
2. To scare away animals in the forest.
3. To keep warm in winter.

Question 4.
Why were there no poor people among the early humans ?
Answer:
Since the early humans shared all the food and had free access to the resources of the forests, hunter – gatherers did not have any rich or poor among them. They were all equal and treated each other equally.

VI. Appreciation and Sensitivity

Question 1.
How do you think people protect the crops they select to sow ?
Answer:
People usually select those plants and animals that give good yields and are not prone to disease etc. Seeds of such crops are selected and used for sowing in the next season. Or only animals of selected type are allowed to breed. Thus plants and animals tended by people become different from the wild ones. When people sow selected crops and protect them till they bear fruit or when they allow selected animals to breed and protect them for their own use, it is called domestication.

Project:

Find out if there are any rock painting sites near your place and visit them with your class. Write a report on it and present in your class.
Answer:
Student’s Activity

TS 6th Class Social 6th Lesson Notes – From Gathering Food to Growing Food – The Earliest People

• Hunter gatherer : Several groups of people live by hunting and gathering food in different parts of the world.
• Stone tools : The earliest people also used tools which were made of stones, bones and wood.
• Microliths : After thousands of years the earliest people began to make fine, small pieces from hard stone. These pieces were called -‘Microliths’.
• Nomads : People who regularly move from place to place are called Nomads.
• Shared living : Hunter gatherers shared the food they collected with all the members of the group.
• Domestication : When people sow selected crops and protect them till they bear fruit or when they allow selected animals to breed and protect them for their own use, it is called domestication.
• Herders : The people allowed gentle animals to come near their camps ,and eat grass and other left over food. They may also have protected these animals from other wild animals and got supply of meat, skin and milk.
• Settled life : When people began growing plants, they had to stay in the same place for a long time looking after plants, watering, weeding, driving away animals and birds.
• Neolithic : The early farmers developed a new kind of stone tool to clean forests by cutting trees and branches called neolith. This period of early agriculture is called Neolithic period.
• Archaeologist : A person who studies the cultures of the past and of periods of history by examining the remains of buildings and objects found in the ground.
• Podu Agriculture : A way of farming in some tropical countries in which farmers use an area of land until it can’t be used for growing plants any more then move to a new area of land.

Mind Mapping:

Telangana SCERT TS 8th Class English Study Material Pdf Unit 8B Be Thankful Textbook Questions and Answers.

TS 8th Class English Guide Unit 8B Be Thankful

Be thankful that you don’t already have everything you desire.
If you did, what would there be to look forward to?
Be thankful when you don’t know something,
for it gives you the opportunity to learn.

Be thankful for the difficult times
During those times you grow
Be thankful for your limitations
because they give you opportunities for improvement
Be thankful for each new challenge,
because it will build your strength and character.

Be thankful for your mistakes
They will teach you valuable lessons
Be thankful when you’re tired and weary
because it means you’ve made a difference
It’s easy to be thankful for the good things.

A life of rich fulfillment comes to those who
are also thankful for the setbacks.

Gratitude can turn a negative into a positive
Find a way to be thankful for your troubles,
and they can become your blessings

Answer the following questions :

Question 1.
The poet depicts the different situations/aspects of life where we need to be thankful. What are they?
Answer :
We should be thankful for not having everything that we desire. We should be thankful for not knowing everything. We should be thankful for difficult times, limitations, challenges and committing mistakes. We should be thankful for our setbacks and troubles which can be transformed into blessings.

Question 2.
Do you agree to the poet’s ideas? Yes / No? Give reasons.
Answer :
Yes, I agree to the poet’s ideas because we can emerge into successful persons only through the setbacks we face in our life. We should remember that even gold is transformed into a beautiful ornament, only when it is burnt in fire.

Question 3.
How do difficulties help us grow? When will troubles become blessings?
Answer :
When we face difficulties in our life, we can understand the meaning of life. From difficulties, we can trace out solutions for them. Troubles become blessings when we face them with positive attitude and make a difference by overcoming them.

Be Thankful Summary in English

The poem “Be Thankful” depicts our (acquiescence) concern towards troubles. The lines in the poem assert that we should be thankful for not having everything we desire because there would be nothing to look forward to if we have everything. And also it says that if we have limitations, they could give us an opportunity for further improvement. The poem again emphasizes that we can grow only in difficult times. Our strength and character is built in facing new challenges. We learn valuable lessons out of our mistakes. We would make out something only through hard work. Finally the poem conveys a message to us that it is easy to be thankful for the good things, but success in life comes out of setbacks only. Again it states that we should find a way to be thankful for our troubles which can be transformed into blessings for us.

Glossary :

1. desire : wish
2. opportunity : chance
3. valuable : important, useful

Telangana SCERT TS 8th Class English Study Material Pdf Unit 8A Dr. Dwarakanath Kotnis Textbook Questions and Answers.

TS 8th Class English Guide Unit 8A Dr. Dwarakanath Kotnis

PRE-READING (Motivation/Picture Interaction):

Look at the picture and answer the following questions:

Question 1.
Why do you think Mother Teresa was awarded the Nobel Peace Prize?
Answer :
I think Mother Teresa was awarded the Nobel Peace Prize for her devoted services.

Question 2.
Do you know the name of any Indian who may have rendered any significant services in another country and is still remembered and honoured by the people there?
Answer :
Yes. Sri Yallapragada Subbarao did research in medicine abroad. He is still remembered and honoured by the people there.

Oral Discourse Talk on – “Mention different ways to express our gratitude towards the people who serve the society.”
Answer :
Different ways to express our gratitude towards the people who serve the society:

1. honouring with awards
2. releasing currency notes mints and stamps
3. building some constructions
4. installing statues
5. naming of streets, villages and
6. observing festivals cities after them

I. Answer the following questions :

Question 1.
Why was Dr. Kotnis sent to China?
Answer :
The communist General Zhu De requested Jawaharlal Nehru to send Indian Physicians to China during the second Sino- Japanese war to help the wounded soldiers. Later Netaji Subhash Chandra Bose sent a team of volunteer doctors and Dr. Kotnis was one among them. Moreover as he came from a family of doctors, he had always dreamt of becoming a physician. When he got the chance to join the medical aid mission to China, he even put aside his post graduation and started to China.

Question 2.
What was Dr. Kotnis’ contribution to the Dr. Bethune International Peace Hospital in China?
Answer :
He worked as a lecturer for sometime in the Military area at the Dr. Bethune Hygiene School. He took over the post of the first president of the Bethune International Peace Hospital after Dr. Norman Bethune passed away. Dr. Kotnis performed operations for 72 hours non-stop without any sleep. He played a major role in controlling a virulent strain of plague that hit Chinese soldiers. He strived hard for trying out a vaccine on himself for the plague.

Question 3.
Why did Dr. Kotnis opt to stay back in China?
Answer :
Dr. Kotnis opted to stay back in China to continue his selfless services to the Chinese soldiers. He might have thought that, he could prove himself in rendering his great service as a physician.

Question 4.
How did the Chinese show their gratitude towards Dr. Kotnis?
Answer :
In order to cherish the memory of Dr. Kotnis, the Chinese government built a memorial hall for him in Shijiazhuang city, Hebei Province in 1976. Along with Norman Bethune he is revered by them. On Qingming festival, a day used by the Chinese to commemorate their ancestors, they pay their great tribute to Dr. Kotnis. A hand book containing words of Kotnis is kept in the museum as a token of his memory.

Question 5.
Why was Mrs. Kotnis a regular invitee at the Indian Embassy functions in China?
Answer :
Despite the two premature deaths of her husband and son, Mrs. Kotnis never stopped visiting India. She maintained a wonderful rapport with Indian people, particularly with the Kotnis family. Her husband Dr. Kotnis’ remarkable service in China, and her diplomatic approach with the Indian family had made her a regular invitee at the Indian Embassy functions in China.

Question 6.
What sort of person, do you think, was Dr. Kotnis? What is your impression about him?
Answer :
I think Dr. Kotnis was a man of perseverance and selflessness. His selfless service to the Chinese soldiers at the military base reminds us of a saying “A service to human is a service to God”.

Additional Questions :

Question 1.
Where was Dr. Kotnis born? What was his nature?
Answer : Dr. Kotnis was born in a lower middle class family on October 10, 1910 in Sholapur, Mumbai. He was vivacious by nature. He aspired to be a doctor.

Question 2.
Was Dr. Kotnis interested in travelling? Yes / No. Why?
Answer :
Yes, Dr. Kotnis was very much interested in travelling. He wanted to travel round the world and practise medicine in different parts of the globe. He started his medical expedition in Vietnam, and then moved on to Singapore and Brunei. Later he settled in China working at the military base.

Question 3.
What was Dr. Kotnis’ family life?
Answer :
Dr. Kotnis fell in love with Ms. Guo who was working as a nurse where Dr. Kotnis was working. Later he married Guo and in 1942 they had a son named “Yin Hua”.

II. Read the passage about Dr. Kotnis again and fill in the form given below.

1. Name : Dr. Dwarakanath Kotnis
2. Year of birth : October 10,1910.
3. Place of birth : Sholapur, Mumbai.
4. Occupation : A physician.
5. Nationality : Indian
6. Wife’s name : Mrs. Guo
7. Places of work and the positions held :

1. Physician in Yan’an Surgical Department at anti-Japanese base in North China.
2. Physician-in-charge of the Eighth Route Army General Hospital.
3. Worked as a lecturer in the Military Area, Dr. Bethune Hygiene School.
4. President of the Bethune International Peace Hospital.

8. Honours given by China and India :

1) The Chinese government built a memorial hall in his memory.
2) A hand book with his quotes is exhibited in the museum.
3) He was revered along with Norman Bethune of Canada.
4) His wife Mrs. Guo was honoured being a regular invitee to diplomatic events in China and India.
5) Chinese and Indian governments honoured him, issuing stamps in the name of Dr. Kotnis in the years 1982 and 1993 respectively.

9. Date of death : He died on December 9, 1942.

Vocabulary :

I. Here are some of the words that are related to the word ‘doctor’. In how many ways can you classify the following words?

Answer :
profession : physician
specialization : neurologist
qualification : MBBS, MD
dress code : white coat
medicines : crocin, ointment
place of work : Clinic, hospital
service : treatment tools : syringe
related vehicle : ambulance.
target group : patient

Mapping these meanings through words is called semantic mapping. A set of words related in meaning are said to belong to the same semantic field.
E.g. bus, driver, conductor, ticket etc.
Write four words that belong to and that you can associate with the following words.
Answers :
1. space
(a) air
(b) atmosphere
(c) stars
(d) planets

2. business
(a) shop
(b) provisions
(c) customers
(d) transaction

3. occupation
(a) clerk
(b) officer
(c) manager
(d) director

4. travel
(a) car
(b) bus
(c) train
(d) plane

II. Read the sentence given below.

Dr. Kotnis lost his heart to a Chinese woman.
What does the expression ‘lose heart’ mean?
‘Lost his heart’ means ‘fell in love’.
Here are a few more expressions using the word heart.
eg: ‘Eat your heart out’. (suffer from envy or jealousy)
I am going to New York next week. Eat your heart out!
When he hears about your promotion he will eat his heart out.

III. Match the following.

Answer :

Grammar :

Coordination is a grammatical process by which two or more words, phrases or clauses of the same rank are conjoined.

A conjunction that joins parts of a sentence (words, phrases or clauses) that are grammatically equal or similar in importance and structure is called a Coordinating Conjunction.
e.g: and, but, or, nor, for, yet, so.
Coordinate Conjunctions: and, but, or, yet, so, neither..nor, either..or, not only..but also, both etc.

Subordinate Conjuctions: when, before, after, since, while, as, till, until, whenever, as long as, as soon as, no sooner..than, then, scarcely, hardly, wherever, because, in order that, so..that, if, though, even though, whereas, as if, whether..or etc.

Compound sentence and Complex sentence.
Observe the following sentences.
1. Dr. Kotnis was a doctor and Guo, a nurse.
2. I could not stop laughing when he told jokes.
What are the main clauses in each sentence?
How many subordinate clauses are there in sentences 1 and 2?
Dr. Kotnis was a doctor and Guo, a nurse. (two main clauses)
I could not stop laughing when he told jokes. (one main clause and one subordinate clause)
‘I could not stop laughing’ is a main clause and the subordinate clause is ‘he told jokes’.
A sentence which consists of two or more main clauses combined with coordinate conjuctions is called a Compound Sentence.
A sentence which consists of one main clause and one or more subordinate clauses combined with subordinate conjunctions is called a Complex Sentence.

Read the following sentences. Identify the clauses and say whether they are main clauses or subordinate clauses.

Editing :

Read the following passage. Every numbered sentence has an error.Identify and edit it.
(1) Tenali Rama Krishna was not see in the royal court. (2) The king sent guards to search for him and bring him to the court, but they could not find them. (3) They went to the court and reporting this to the king. (4) The king grew worried and asked the guards to search more careful. (5) After some day, the guards found Tenali Rama Krishna.
Answer :
1) was not seen in the royalcourt
2) they could not find him
3) They went to the court and reported
4) to search more carefully
5) After some days

Writing :

Developing Headlines.
When writing a news report for a newspaper, or your school News Board, the headline is the first and foremost impression you make on your reader. Therefore, writing a headline is a critical and creative art.

Most of the people read only the headlines while reading a newspaper, to get the gist of the news.
1. Headlines often contain a noun phrase with no verb.
e.g: Prime Minster’s advice
2. Head lines may have noun strings (several nouns put together).
e.g: Man snatches woman’s chain
3. Various changes are made in the headlines.
e.g: Telangana State Board Examination Results Declared.
4. The simple tense form is used instead of the continuous or perfect form.
e.g: Hyderabad celebrates kite festival
5. The infinite form refers to the future.
e.g: Chief Minister to inaugurate Craft Bazars
6. The auxiliary verb is dropped in the passive form.
e.g: Passengers injured seriously in Nellore train accident
7. Articles are dropped; full-stops are not placed after headlines.
e.g: India to host SAARC meet in U.P
8. Head lines may contain initials and abbreviations.
e.g: The B.B.C. telecasts the speech of M.P.

I. Now write a headline for each of the following news reports.

Remember to pick out only the main idea or words from the sentence.
Hyderabad : with an alarming rise in cases of missing people, especially women and children, since 2009, the Police have stepped up measures to trace them in co-ordination with various agencies and police forces.
Headline : Measures to trace missing people.
The full moon that rises on this Friday night, August 31,2012, will be a Blue Moon. That’s what it has been dubbed as in modern folklore of the west. But will it actually be blue?
Headline : Once in a blue moon!
“If you look at the last three months, I am really practising well. I am looking forward to playing my first game after a year.
Headline : My first game
Next time your cell phone runs out of battery, you can charge it by just holding it in your hands as the scientist claims to have developed a new technology that turns body heat into electricity.
Headline : Body heat to charge cell

II. Look at the picture where students are serving in an old age home.

Discussion points.

Question 1.
Do old people go to old age homes on their own or are they forced to go there?
Answer :
No, old people don’t go to old age homes on their own. They are forced to go there. In fact, they feel secured and warm if they are with their children at home.

Question 2.
What are the conditions which make people leave their own homes and go to an old age home?
Answer :
Their children may be settled in far away places (i.e. abroad) leaving their home towns. Old people don’t find their children to look after them as their children are busy supporting their nuclear family. There are no supporters to look after them, so they leave their own homes and go to old age homes.

Question 3.
In what way are the conditions at an old age home different from those at home?
Answer :
Old people get security and warmth from their own children at home. But at old age homes, they are looked after by outsiders who are not directly related to them. They don’t get family affection and atmosphere at an old age home as they have at their own home.

Question 4.
Are there any ways to prevent the old people from going to old age homes?
Answer :
First of all, people shouldn’t become greedy and selfish. They shouldn’t encourage nuclear families. They should be happy and contented. We should have a lot of concern towards old people.

III. Now write an article based on the following hints.

• What are old age homes?
• Why do old people go there?
• Facilities at the old age homes.
• Compare facilities at home and old age homes.

Answer :

Article on old age homes

Old age homes look after old people. As children settle far away from their home towns, they are forced to keep old people at the old age homes. Old people don’t get the real affection, security and warmth at the old age homes. Though they are provided with all facilities for their needs at old age homes, they don’t like to be away from their children.

Listening Passage :

An Announcement in a School

Dear students,
I am to inform you that we are going to start an ‘Enrolment Drive Programme’ next week. We will go to the nearby slums in our locality for 3 days and see if there are any children who are not studying in a school. There will be 10 teams each consisting of 6 students. I want all the students and teachers of classes VIII and IX to join this mission. Mr. Rajkumar and Ms. Christina will be joining us in our mission. They will help us in all the aspects related to the programme. Children, now those who volunteer to take the lead in teams should meet their class teachers after the lunch hour.

Listen to your teacher. She/he will read out an announcement made by the headmaster of a Govt. High School then answer the following questions.

Question 1.
What is the announcement about?
Answer :
The announcement refers to the Enrolment Drive Programme. The students who volunteer in this programme will enrol the names of the school dropouts in slum areas.

Question 2.
Who are the special guests joining their mission?
Answer :
The special guests joining their mission are Mr. Rajkumar and Ms. Christina.

Question 3.
What are the students asked to do in the progamme?
Answer :
They are asked to enrol the names of children in nearby slums who are not studying in a school.

Question 4.
Why does the headmaster call it a mission?
Answer :
The headmaster calls it a mission because all the students gather like a team and work unitedly with combined effort. They work with an aim to achieve the task.

Oral Activity :

If you get an opportunity to propose a ‘Vote of Thanks’ after completing the Enrolment Drive Programme how would you do it?
Prepare ‘Vote of Thanks’ to thank Mr. Rajkumar, Mrs. Christina, and all other participants.
Clues:
Introduction of the Programme
About the participants and the service they offered during the Programme.
Their role in making the Programme a great success.
Thanking each and everyone referring to their role in the Programme.
Requesting the extension of their service in future.
Answer :
Dear special guests and participants.
I feel immense pleasure in giving vote of thanks to the people involved in the Enrolment Drive Programme. As you all know pretty well, all the students formed teams and were encouraged to enrol the names of school dropouts in slum areas. All the students rendered their dedicated service in this regard. They could succeed in making their mission a grand success. In this connection I thank Mr.Rajkumar and Ms. Christina for extending their great helping hand. I also thank our honourable headmaster for inspiring us to render this service. I thank all our students, teachers and every individual who has been a part of the mission. I hope that all of you will extend your service even in the future with the same zeal. I thank one and all again for making this mission a great success.

Dr. Dwarakanath Kotnis Summary in English

Dr. Dwarakanath Kotnis was an admirable doctor. He rendered his great selfless service to the injured Chinese soldiers during the second Sino-Japanese war. He was born in a lower middle class family on october 10, 1910 in Sholapur, Mumbai. He completed his graduation in medicine from G.S. medical college, Mumbai. Dr. Kotnis always wanted to travel round the world and practise medicine in different parts of the globe. On the request of the Communist General Zhu De he was sent as a physician to China to help the injured soldiers in the warfront. Subhash Chandra Bose sent a team of volunteer doctors and Dr. Kotnis was one among them. Dr. Kotnis decided to stay there in China to render his service to the soldiers. Dr. Kotnis fell in love with his colleague Ms. Guo who was working as a nurse and married her in 1942 on August 23rd. A son was born who was named Yin Hua.

Dr. Kotnis had become the first president of the Bethune International Peace Hospital after Dr. Norman Bethune passed away. He rendered a laudable service where he could save the lives of many soldiers. He died of epilepsy on December 9, 1942 at the age of 32 . Remembering his great service, the Chinese government built a memorial hall in Shijiazhuang city in Hebei Province in 1976. No single Indian has been more revered by ordinary Chinese than this doctor from a middle class family from Northern India. Both China and India have honoured him with postal stamps in 1982 and 1993 respectively. In exclusive interviews with China Daily in Beijing and Shangai, the family members of Kotnis shared their memories of the doctor showing their reverence and intimacy for him.

Though he was busy in his mission, he had never neglected visiting India many a time. Mrs. Kotnis was an honourable guest at many diplomatic functions between China and India representing her husband’s reverence. Though Mr. Kotnis was revered in China a lot, he couldn’t get the required recognition in his home land. But it was fulfilled when a book was published with the title “One who never returned” written by film journalist, Khawaja Abbas. Director V. Shantharam’s movie on him “Dr. Kotnis ki Amar Kahani”, also added to this.

Glossary :

1. adulation (n) : admiration; praise
Usage: It is not my adulation, it is my sincere comment.
2. virulent (adj) : dangerous
Usage : These are virulent days for survival.
3. shy away (phr.v) : avoid something that you dislike
4. epilepsy (n) : a disease of the nervous system that causes a person to fall unconscious
5. revered (v) : respected or admired deeply
6. commemorate (v) : keep a great person, event etc. in people’s memories
Usage : Literary meetings were conducted in various places all over Telangana to commemorate the anniversary of “Komaram Bheem”.
7. vivacious (adj) : cheerful
Usage : He looks vivacious after winning the prize money.
8. venerated (v) : respected
Usage : The sacrifice of our great leaders is venerated forever.
9. septuagenarian (n) : a person who crossed 70 years
10. memorabilia (n) : objects that are collected in memory of persons and events

Additional Meanings :

11. aspired = aimed
12. pursue = to follow
13. expedition = an organised journey with a particular purpose
14. volunteer = to offer to do, give, willing
15. relevant = applicable
16. cherish = nourish, foster
17. renowned = famous
18. despite = inspite of
19. sino-japanese war = war between China and Japan
20. suppress = oppress
21. echoing = resounding

Telangana SCERT TS 6th Class Social Study Material Pdf 4th Lesson Dokur – A Village on the Plateau Textbook Questions and Answers.

Dokur – A Village on the Plateau – TS 6th Class Social 4th Lesson Questions and Answers Telangana

Question 1.
Compare water availability in the borewells of Krishna delta and the plateaus.
Answer:

1. Water is available in Krishna delta in the borewells at the depth of 15 to 25 feet whereas in the plateau region. It is 200 to 500 feet.
2. In the Krishna delta region abundant ground water is available i.e. water table is high whereas the water table in the plateau is very low.
3. Expenditure on digging borewells is low in the Krishna delta whereas it is expensive and risky in the plateau region.

Question 2.
Compare the changes in cropping pattern of Dokur and Penamakuru.

Answer:

Question 3.
Do you think agriculture can be a profitable profession in places like Dokur ?
Answer:

1. I think agriculture can be a profitable profession in places like Dokur.
2. Low water consuming crops like groundnut and castor can be practiced.
3. Orchards like mango and orange can be grown.
4. Intermittent crops like redgrams and pigeon pea also can be grown.
5. Paddy is grown where there is availability of water.

Question 4.
What difference would it make to the village, if the rainfall in the region increases ?
Answer:

1. it would make great difference if the rainfall in the region increased.
2. The water in the tanks and ponds will increase and groundwater table will also increase.
3. People may not face drinking water problems even the cattle.
4. Even in the absence of irrigation facilities agriculture can be carried out.
5. The village may not face the drought situation.

Question 5.
What non – agricultural occupations are there in your village ? Get details about one such occupation.
Answer:

1. There are many non-agricultural occupations in our village.
2. One among them is carpentry.
3. There are nearly 10 families in our village who would do this work.
4. They prepare the doors, windows and roof tops for the construction of house.
5. They also prepare tools and implements used in households and agricultural works.

Question 6.
Write description in one line for the words given below.
Answer:

Question 7.
Read the paragraphs in Page no. 64,1st para “Environmentalists ……………… and so on” and write your opinion.
Answer:

1. For soil fertlity be increased, we need to practice sustainable land use.
2. So we maintained soil fertlity and the ground water remains recharged.
3. We should maintain the proper balance between forests, pastures and agricultural land.
4. Thus we share the produce from pasture land and forests.

I. Conceptual Understanding

Question 1.
Asses the rainfall situation in Dokur.
Answer:

1. Rain is scanty and irregular here and drought situation develops.
2. Crops dry and ground water table do not increase.
3. Drinking water for humans and cattle becomes a major problem.
4. In the absence of irrigation facilities, it is difficult to carryout agricultural works.

Question 2.
What are the water sources in Dokur ?
Answer:

1. Pedda Cheruvu is the main water resource in the Dokur village.
2. A chain of tanks excavated to store rain-water and recharge of groundwater is one source.
3. As ground water table is low everyone wants rely on borewells.
4. Ponds are also a considerable source of water.
5. People stopped digging wells which were not operative even at 40 to’60 feet.

Question 3.
Name the various crops grow in Dokur.
Answer:

1. The farmers of Dokur grew cotton, groundnut, castor, paddy, bajra (sajjalu), pigeon pea (alasandalu) and redgram (kandulu).
2. Some farmers of Dokur own mango and orange orchards.

Question 4.
What are the other sources of livelihood in Dokur ?
Answer:

1. Cattle rearing is the other source of livelihood in Dokur.
2. Most often buffaloes are reared for milk and sheep rearing is also common.
3. Carpentry, metal work and rice milling are some of the other non – farm activities of Dokur.

II. Reading the Text (given), Understanding and Interpretat

Some farmers of Dokur own mango and orange orchards. These crops require less water than paddy and can be grown on the land previously used for groundnut cultivation. They grow some groundnut as an intermittent (in between the trees) crop during rabi season. Large farmers in this area use sprinklers for irrigation.

Answer the following questions based on the above paragraph.

Question 1.
What orchards are owned by Dokur farmers ?
Answer:
Some farmers of Dokur own mango and orange orchards.

Question 2.
Which intermittent crop is grown during rabi season ?
Answer:
Groundnut is intermittent crop grown during the rabi season.

Question 3.
Who used sprinklers for irrigation ?
Answer:
Large farmers used sprinklers for irrigation.

Question 4.
Which crop requires more water, paddy or orchard ?
Answer:
Paddy requires more water than orchards.

III. Information Skills

Answer the following questions based on the above table.

1) How many families are there in total ?
Answer:
There are 570 families in total.

2) How many families can be termed as agricultural labourers.?
Answer:
220 families can be termed as agricultural labourers.

3) What is the range of landholdings of 350 families ?
Answer:
350 families of landholdings range from 1/2 an acres to 5 acres.

4) How many families are considered as farmers ?
Answer:
350 families are considered as farmers.

IV. Reflection on Contemporary Issues and Questioning

Question 1.
Can you think of some ways to improve the soils in the village ?
Answer:

1. Groundwater needed to be remained recharged.
2. There should be one third of the land covered with forests and pastures.
3. Farmers shall take up contour bunding and use of organic farming.
4. They should grow diverse crops rather than repeating the same crop.
5. They should remove silt in the tanks and ponds and let water stored.

VI. Appreciation and Sensitivity

Question 1.
Why is it very expensive to dig borewells in the plateau ?
Answer:

1. The groundwater table is very low in the plateau region, but everyone wants to rely on borewells.
2. As everyone is digging borewells the depth at which water available is increasing and now it 200 m at same places and 500 n at the others.
3. Many borewells become in-operative i.e., i o availability of water from them in no time.
4. Thus borewells in plateau region is expensive and risky.

Project:

Question 1.
There are two types of land called Metta and Tari. Traditionally, pulses are grown on Metta land without irrigation and paddy is grown on Tari land with irrigation. If you live in a village, find out about the type of soil in your areAnswer:What words are used to describe the land in your village ? How is the soil ? Make a table showing the following feature of soil – water absorption (high/low), water retention (quick/ slow), sand content (high low), colour of the soil from the above village. Compare them with type of soil in your village.
Answer:
Self exercise.

TS 6th Class Social 4th Lesson Notes – Dokur – A Village on the Plateau

• Plateau : Flat topped table land with steep slopes on one or more sides.
• Tank : A large storage chamber for liquid (here water).
• Ground water : The water that obsorbed in the earth.
• Soil types : Black soijs, red soils, alluvial soils, sandy soils, etc.
• Sheep rearing : It is an occupation of some farmers in villages.
• Deccan plateau : West to east sloped high region flanked by Western Ghats on one side and Eastern Ghats on the other side.
• Daku : Dacoit
• Drought : A long period of time where there is little or no rain.
• Red soils (Erra nelalu) : Soils which are not very deep or fertile, lack many nutrients and do not retain much water.
• (Nalla nelalu) Black Soils : Shallow black soils which are more fertile and retain water for long period.
• Choudu and Garasu nelalu : Uncultivable and mostly with pebbles are these soils.
• Chain of tanks : Like a necklace of pearls small tanks are close to main tank make, a chain of tanks.
• Orchards : Trees of same fruits spread over acres of land, mango orchards, etc.
• Intermittent Crop : The crop grown in between the trees of orchards during rabi season.
• Sprinklers : Sprinkling water instead of wetting from canals.
• Drip irrigation : Using of sprinklers for irrigating fields.
• Sustainable land use : Use of land in such a way that they remain productive for generations to come.
• Animal grazing : Taking animals (sheep, buffaloes, cows, etc.) for feeding grass or fodder.
• Cattle rearing : Upkeep of animals for their produce (milk, meat, skin, etc.)

Mind Mapping