AP State Important Questions

AP State Syllabus 7th Class Social Important Questions 3rd Lesson Tanks and Ground Water

Question 1.
Differentiate between previous rocks and impervious rocks?
Answer:
Previous rocks:
Rocks that have cracks or pores in them and can contain water are called previous rocks.
Impervious Rocks:
Some rocks like granite, Kadapa limestone, are very compact and do not have pores in them. Water cannot enter into them. Groundwater usually accumulates above such rocks. Since the water cannot go beneath them, these are called impervious rocks.

Question 2.
Suggest two ways to restore the groundwater. (or)
Suggest any two measures that recharge the groundwater?
Answer:
The following measures are useful for recharging the groundwater.

1. Check dams
2. Percolation tanks
3. Loose boulder structures
4. Plantations on forest land and roadsides etc.

Question 3.
Tanks are declining in our times. What are the reasons for this in your opinion?
Answer:
The reasons for the deterioration in tanks is due to groundwater exploitation, progress in individual pits and pumps in tank management area, the collapse of village organizations, poor preservation, and the Green Revolution. Tank irrigation has declined over time because of the depression in the farming output.

Question 4.
Prepare a Pie-chart by using the given information.
a) Lakes-87% b) Swamps – 11% c) Rivers-2%
Answer:

Question 5.
‘If we draw more water than what percolates down, the groundwater will decrease over time. Finally, there may be little groundwater left for us”.
This has been happening during the last few years.”
Why do we overuse groundwater? How can we ensure that the groundwater level doesn’t decrease over time? Comment.
Answer:
We use under-ground water for domestic purposes, for industrial production purposes, for cleaning machines and for increase agricultural production, etc.
We can protect the underground water in the following ways.

1. Dig the percolation tanks,
2. Rainwater harvesting pits.
3. Loose boulders.
4. Increasing vegetative cover.
5. Floods are often caused by a sudden increase in underground water.

All the above methods we should recharge the underground water. So water levels don’t decrease over time.

Question 6.
Study the paragraph and answer the following questions.
“During the last twenty or thirty years, the tanks have been neglected and have been allowed to break down. Repairs to the tanks, desilting, etc., have not been done regularly. People also have gradually taken over the tank land for building houses or for agriculture”.
Q. Do you agree with the statement that “human activities have caused the decline of tanks”? Explain Why?
Answer:

1. During the last 20 years, the tanks have been neglected and have been allowed to break down.
2. Repairs to the tanks, desilting, etc. have not been done regularly.
3. People also have gradually taken over the tank land for building houses or for agriculture.
4. As a result, in almost every part of the state, we see the sad state of dry tanks lying uncared for.

Question 7.
Explain the reasons for the percolation of Groundwater and write its effects on Mankind.
Answer:

1. If we recharge the groundwater we will get water for a long period of time.
2. It is useful for multiple cropping.
3. It is useful availability of water in dry seasons also for drinking purpose.
4. It is useful for our animal wealth in the summer season and grass is also available.
5. So development will be present.

Question 8.
“We should remember that no one person owned the tanks and they belonged to all people of the village. Tanks benefited not one or two people but the entire village.” How are Tanks benefited all people? Comment on it.
Answer:

1. The tanks helped the people not only in giving them and their animals drinking water but also in irrigating their fields in such a way that even in drought years they could raise at least some crops.
2. The Tanks also helped to increase the water level in the wells nearby.
3. The tanks helped to prevent the run-off of rainwater and the erosion of topsoil.
4. Every year people would collect tank silt and apply it to their field to the fertile soil.
5. We should remember that no one person owned the tanks and they belonged to all people of the village.

Question 9.
Explain the objectives and importance of the Andhra Pradesh Water, Land, and Trees protection Act?
Answer:

1. AP WALTA Act means Andhra Pradesh Water Land and Trees Act.
2. Its objectives,
   1. It promotes water conservation.
   2. Its protection of forests.
   3. It promotes the construction of check dams.
   4. It encourages the setting up of watershed programs.

Question 10.
How were the tanks built?
Answer:

1. The tanks were sometimes built by a king, sometimes by a military leader or nayaka, or often by the people of the village themselves.
2. Usually, every village preserved the memory of those who were responsible for building the tank through stories or temples, or festivals.
3. In building the tank, everyone in the village contributed to expenses and labour.
4. All people of the village together maintained the tank by repairing the tank bund (wall) or removing silt from the tank bed.
5. They also took care so that no one dirtied or stopped the water flowing into the tank.
6. They also appointed a person to regulate the use of the water from the tank.
7. The tanks were usually built by building a strong wall of stones and mud across a small stream in such a way that with a wall on just one side a large lake could be formed.

Question 11.
How did the tanks help?
Answer:

1. The tanks helped the people not only in giving them and their animals drinking water, but also irrigating their fields in such a way that even in drought years they could raise at least some crops.
2. The tanks also helped to increase the water level in the wells nearby.
3. After the rains have stopped and the tank water decreased, the tank bed could be used for raising some crops.
4. Most important thing is that the tanks helped to prevent the runoff of rain water and the erosion of topsoils.
5. Every year people would collect tank silt and put it in their fields to fertilize the soil.
6. Tanks belonged to all people of the village. Thus they benefited not one or two people but all people of the village.
7. To this day most of the villages in the Telangana and Rayalaseema regions have at least one or two major tanks.

Question 12.
Explain the decline of tanks in our times.
Answer:

1. During the last twenty or thirty years, the tanks have been neglected and have been allowed to break down.
2. Repairs to the tanks, desilting, etc., have not been done regularly.
3. People also have gradually taken land for building houses or for agriculture.
4. As a result in almost every part of the state, we see the sad state of dry tanks lying uncared for.
5. Instead of caring for the tanks, we have been digging deeper and deeper tube wells at great expense.
6. But they only benefit a few and in the long run deplete water resources. On the other hand, tanks build resources for all.

Question 13.
Mention the differences between previous rocks and impervious rocks.
Answer:

Previous rocks	Impervious rocks
1) Rocks that have cracks or pores in them and can contain water are called previous rocks.	1) Some rocks like granite. Kadapa limestone is very compact and doesn’t have pores in them. Water cannot enter into them. Groundwater usually accumulates above such rocks, Since the water cannot go beneath them, these are called impervious rocks.
2) In Andhra Pradesh we have a few districts like Prakasam where such rocks as sandstones are found.	2) Most of the rocks underlying the soil in our state are of this kind.

Question 14.
What are the minerals dissolved in the groundwater?
Answer:

1. Minerals come from the rocks and soil underneath.
2. Hence depending upon the minerals which mix with the water, the taste and nature of water change.
3. In many mandals of our state, there is an excess quantity of certain minerals like Sodium, Fluoride, Chloride, Iron, Nitrate, etc.
4. Drinking such water is not good for our health and can cause diseases that affect our bones, teeth, etc.

Question 15.
In what way can we increase or recharge groundwater?
Answer:

1. Water flows swiftly on the naked ground, which has no cover of trees or grasses as there is nothing to stop the flow. However, if the flow of the rainwater is checked by vegetation or bunds, then there is a greater possibility of this water percolating into the soil to join the groundwater.
2. Grasses are planted on the hill slopes from where a stream starts and small check dams are also built across streams to store water for a longer time. All this helps to increase or recharge groundwater.
3. Over the last few years, great efforts have been undertaken to ‘harvest’ rainwater by these means.
4. These measures are usually taken for a stream (or) river. Such efforts are called ‘Watershed development projects.
5. Under these projects trees and grasses are planted on the hill slopes from where a stream starts and small bunds are built across small streams to stop the flow of water.
6. Small check dams are also built across streams to store water for a long time.
7. All this helps to increase or ‘recharge’ groundwater.

Question 16.
“Sometimes the water is sweet and sometimes salty.” Explain the reasons for this.
(or)
The groundwater in some areas is salty and in some areas it is sweet. Why?
Answer:
This difference is because of the minerals which are dissolved in the groundwater which is usually mixed with many minerals. These minerals come from the rocks and soils underneath. Hence, depending upon the minerals which mix with the water, the taste and nature of water change. In our state many mandals in Prakasam, Kadapa, and Ananthapur there is an excess quantity of certain minerals like Sodium, Fluoride, Chloride, Iron, Nitrate, etc. Drinking such water is not good for our health and can cause diseases that affect our bones, teeth, etc. In such situations, the drinking water should be properly treated to remove the excess minerals.

Question 17.
Why is the water polluted?
Answer:

1. Many times water is polluted due to the excessive use of fertilizers and pesticides or poor: drainage.
2. Sometimes the water is polluted by animals and human beings.
3. Even the ashes of the dead persons and dead animals are thrown into rivers.
4. In villages, people wash their clothes on the banks of rivers and bathe their cattle there.
5. Sometimes the water is polluted by chemicals released from industries and factories reached of the rivers through the drainage system.

Question 18.
What is the need for groundwater sources in India?
Answer:

1. India is an agricultural country. India needs sufficient water to the crops.
2. Seasonal occurrence of rainfall
3. Increase of agricultural production through multiple cropping systems
4. To safeguard areas against droughts
5. To utilize effectively the available water resources
6. Today’s generation has received water from the past as a sacred asset.
7. We should give it to the future generation just as we received it.
8. We should also develop ways of using and conserving water in a restrained manner. Otherwise future generations will fight destructive wars over water and we will be responsible for it.

Question 19.
Can you recall the wells and tube wells in Penamakuru and Salakamcheruvu villages you studied in class VI?
Answer:
Yes, I can recall. The wells in Penamakuru have water at a depth of 15 to 25 feet. The wells in Salakamcheruvu have water at a depth of 100 to 125 feet. They are borewells.

Question 20.
Can you think of ways in which groundwater can be used less without wastage?
Answer:
Water quickly flows into streams and into rivers. However, if the flow of the rainwater were to be checked by vegetation or bunds, then there would be a greater possibility of the water percolating into the soil to join the groundwater.
This is why vegetation like trees and grasses and bunds are used to enhance groundwater. Over the last few years, great efforts have been made to ‘harvest’ rainwater by these means. These measures are usually taken for a stream or river. ” Such efforts are called ‘watershed development projects. Under these projects trees and grasses are planted on the hill slopes from where a stream starts. Also, small bunds are built across small nullahs and streams to stop the flow of water. Small check dams are also built across streams to store water for a longer time.

Question 21.
Explain the decline of tanks in our time.
Answer:
During the last twenty or thirty years, the tanks have been neglected and have been allowed to break down. Repairs to the tanks, desilting, etc., have not been done regularly. People also have gradually taken over the tank land for building houses or for agriculture. As a result in almost every part of the state, we see the sad state of dry tanks lying uncared for. Instead of caring for the tanks, we have been digging deeper and deeper tube wells at great expense. But they only benefit a few and in the long run deplete water resources. On the other hand, tanks build resources for all.

Question 22.
Can you think of a way in which the groundwater in your village can be used equitably so that all families – including those who do not have any land get water? Draw up such plans and discuss them in the class.
Answer:
The village Panchayat should dig a borewell, and pump the water to a tank, and then the water would be supplied to the villagers. Then only the water can be used equitably.

Question 23.
Project: Prepare a report with the following details about the tank in your village or town.
a. Prepare a sketch map of the tank and its nearby areas.
Answer:

b. Find out from where the water comes into the tank and where the excess water goes.
Answer:
Tanks get water from rain. As they are in the low-lying areas they get water when it rains. In times of flood, they overflow and the excess water goes out through drains.

c. Find out the name of the river or stream across which it has been built or the names of the hills near which it has been built.
Answer:
Godavari river / Eastern ghats.

d. Find out what the tank bund is made of and who maintains it.
Answer:
Tank bund is made of heavy stones. A person named ‘Ramulu’ maintains it.

e. Find out who built the tank and when it was built.
Answer:
The tank was built by Smt. Raja Rajeswaramma in 1908.

f. Prepare an illustration of the tank and various things around it or get photographs of the tank.
Answer:
The tank is in Bhimavaram in W.G. District. During the British rule Smt. Raja Rajeswaramma dug the tank for the purpose of drinking water. At the time of opening the tank, she performed ‘Santhi Homa’. She made ‘Annadaana’ also at that time. In those days she spent Rs. 2000/- for all these works. But later it was not in use. In recent years, Bhimavaram municipality is supplying drinking water through ‘Nallas’. Now many people occupied the surroundings of the tank and build shops and temples. Some rich people and politicians are planning to take over the land of the tank for their personal uses.

g. Find out what crops are grown, who controls the water, and how it is regulated and note down.
Answer:
It was a drinking water tank. Nobody is regulating it at present.

Question 24.
Look at the figure given below and answer the following questions:

a. The groundwater level is ………. meters below the ground level.
Answer:
5

b. In summer if the water level goes down to 10 meters below the ground level which of the four wells will go dry?
Answer:
Well 2 and well 3.

c. Which well will have maximum water available?
Answer:
Well-1.

Question 25.
Look at the figure given below and answer the following questions.

a. Can you find how water entered the level below the impervious rock and reached the crack in the rock below?
Answer:
The top portion of these rocks is broken and they carry water. Many of these rocks also have deep cracks going down to 50 or 100 meters in depth. These cracks too contain water.

b. During summer which well will go dry first? Give your reasons.
Answer:
Well ‘W’ will go dry first. The usage of the water will be high from this well.

c. Will there be water in the well even if there is no crack in the rock?
Answer:
Yes, there may be a chance.

Question 26.
Read the following para and answer the questions.
In many mandals the predominant rocks are not granites but rocks of the Kadapa type of limestones. They are also hard but are greatly broken and have a lot of gaps between them allowing water to accumulate in them. In these rocks, water is usually available between three to fifteen meters below the ground level. Wells are therefore dug up to 16 meters deep.
The areas adjacent to the great rivers like the Krishna and the Godavari have deep layers of sand and silt. The water level here depends upon the water in the river. Usually, there is plenty of water. It is nearly five to seven meters below the ground in these areas and it is very easy to dig wells in them.
1. Which rocks are too hard?
Answer:
Rocks of the Kadapa type of limestones

2. Which rocks have a lot of gaps between them?
Answer:
Rocks of Kadapa type of limestone

3. Which areas have deep layers of sand and silt?
Answer:
The areas adjacent to the rivers like the Krishna and Godavari have deep layers of sand and silt.

4. Is it very easy to dig wells in them?
Answer:
Yes, it is easy.

5. How is the water level in these areas?
Answer:
The water level depends upon the water in the river. Usually, there is plenty of water. It is nearly five to seven meters below the groundwater in these areas and it is very easy to dig wells in them.

Question 27.
What are the uses of groundwater?
Answer:

1. Groundwater, like the rivers, is the common resource of all people and not just of those who have landed over aquifers.
2. However, at present, it is being used only by those who have such lands.
3. Those who own land over aquifers tend to overuse the water which decreases the water table for all neighboring people.
4. Some of them dig deeper tube wells which causes a further decline in water level.
5. As a result, the wells in the neighborhood are going dry.
6. If we use the groundwater as a common resource and in a restrained manner, we can ensure that everyone is able to benefit from them.
7. In fact, after a few years, even those who dig deeper tube wells will not have any water left to pump.

AP 7th Class Social Important Questions

AP State Syllabus 7th Class Social Important Questions 1st Lesson Reading Maps of Different Kinds

Question 1.
What are contour lines?
Answer:
The lines which are joining the places with equal heights are called contour lines.

Question 2.
Write two uses of a physical map.
Answer:

1. A physical map is one that shows the physical landscape features of a place.
2. Mountains and elevation changes are usually shown with different colors and shades to show relief.
3. Normally on physical maps, green shows lower elevations while browns show
   high elevations.

Question 3.
What is a map? What are the different types of maps?
Answer:
A map is a representation of the total or a part of the earth’s surface drawn on flat surfaces.
Maps are of many types. They are political maps, physical maps, thematic maps, weather maps, railway route maps and population maps, etc.

Question 4.
Describe the contour lines. (or)
Write any two characteristics of the counter lines.
Answer:

1. A contour is a line joining the places with equal heights.
   On the map of Nippur we would have seen that there is a line passing through the village, this is. the 50-meter contour line.
   
2. All places on this line will have the same height of 50 meters.
3. Contour lines will be in irregular shape depending upon the landform.
4. These can’t cut with each other.
5. The distance between two contour lines will depend upon the landscape.
6. If the land has a steep climb, then the contour lines will be near to each other.
7. If the slope of the land is gentle, then the contour lines will be quite far from each other.

Question 5.
What are physical maps?
Answer:
They show natural features of the earth like mountains, plateaus, plains, rivers, oceans, etc., and depict the heights of places.
Eg: Physical map of the world.
In these maps, we will usually find different parts of the land coloured in green, yellow, brown.

Question 6.
How do symbols help in reading maps?
Answer:
It is not possible to draw a map in the actual shape and size with different features such as buildings, roads, rivers, bridges, trees, railway lines, etc. So they are shown by using certain letters, shades, colours, pictures, and lines. These symbols give a lot of information and help in reading maps. These symbols are called conventional symbols.

Question 7.
What is a map? Describe its major features.
Answer:
It is a representation of the Earth’s surface or its part on a flat surface according to scale. Maps are useful for various purposes. A map shows a large area on a small scale.

1. It gives much information as a book.
2. Maps can be made for different purposes.
3. A collection of these maps can give detailed information.

Question 8.
Observe the following and answer the given questions.

a. Mark the direction of flow of the river.
Answer:
From North East to South West.

b. The height of the lowest land is between ………. meters and ………… meters.
Answer:
Zero; Twenty.

c. There are two high points on this map. What are their heights?
Answer:
Their heights are 21 to 30 meters; 41 to 50 meters.

Question 9.
Look at a few maps in later chapters of this book and list out the objects in the given map in the following table:
Answer:

Print Symbol	Line Symbol	Area Symbol
1. Temple	1. Road	1. Play ground
2. Delhi	2. River	2. Play ground
3. Kalyani	3. Fluctuating frontier	3. Chola empire

Question 10.
Observe the following and answer the questions.

a. How many meters above sea level is the temple?
Answer:
The temple is 100 meters above sea level.

b. Which settlement was located 50 meters above Sea level.
Answer:
Nimpur village is located 50 meters above sea level.

c. How many meters above sea level is the top of the hill?
Answer:
The top of the hill is 150 meters above sea level.

d. Tell whether Nimpur would be submerged if sea waters were to flood up to 30 meters?
Answer:
No, the village is 50 meters above sea level.

Question 11.
Draw the symbols of the following.

1. Broad Gauge Railway
2. Metre Gauge Railway
3. River
4. Well
5. Tank
6. Temple
7. Church
8. Mosque
9. Post Office
10. Police Station
11. Post and Telegraph Office
12. Kutcha Road.

Answer:

Question 12.
Read the following para and answer the questions.
The point, Line, Area: We use symbols to show any physical object on the map.
If we are asked to show Delhi in India map, we will mark a point and label it j as Delhi, To show the river Godavari, we draw a line along its course, for the Railway line we will draw a track line to represent it. In the Andhra Pradesh map, if we want to show the area of Krishna or Guntur district, we demarcate its boundary and mark it with some color or pattern, which is known as a real symbol. Thus all physical objects are shown on the map with the help of a point, line, or area symbol.
1. What are the symbols we use to show any physical object on the map?
Answer:
The point, Line, Area.

2. When do we use ‘’ symbol?
Answer:
We use symbol to mark a city on the map.

3. When should we draw a line?
Answer:
To show a river on a map, we should draw a line.

4. How can we show the area of Krishna or Guntur in a map?
Answer:
If we want to show the area of Krishna or Guntur district, we demarcate its boundary and mark it with some colour or pattern, which is known as a real symbol.

Question 13.
Read the following para and answer the questions.

Contour Lines

A contour is a line joining the places with equal heights. On the map of Nimpur you would have seen that there is a line passing through the village, this is the 50-meter contour line. All places on this line will have the same heights of 50 meters. Contour lines will be in irregular shape depending upon the landform. These cannot cut with each other. The distance between two contour lines will depend upon the landscape. If the land has a steep climb, then the contour lines will be near to each other. If the slope of the land is gentle, then the contour lines will be quite far from each other.
1. What is a contour?
Answer:
A contour is a line joining the places with equal heights.

2. What is the contour line on the map of Nimpur?
Answer:
On the map of Nimpur we can see a line passing through the village. This is the 50-meter contour line.

3. What is the shape of contour lines?
Answer:
Contour lines will be in irregular shape depending upon the land form.

4. When will be the contour lines near to each other?
Answer:
If the land has a steep climb, then the contour lines will be near to each other.

5. When will be the contour lines far from each other?
Answer:
If the slope of the land is gentle, then the contour lines will be quite far from each other.

Question 14.
How can we represent the heights of land on flat paper?
Answer:
Drawing of Nimpur Village:

In Atlas, we can find some maps called ‘Physical Maps’. In these maps, we will find different types of land colored in green, yellow or brown. Actually, they show the variety of landforms and depict the heights of places. Here the height of the hills hides what is behind them. A map has to show all places without hiding them. One way in which we can show heights on maps is through the use of color.

Question 15.
Observe the following map and answer the given questions.

a. Look at the symbols shown on the map. Now try to find out the boundary of Andhra Pradesh. Trace your finger over the entire length of the boundary.
Answer:
Self exercise.

b. Draw the symbol for the boundary of a state and the symbol for the boundary of India (international boundary) in your notebook.
Answer:
Self exercise.

c. Can you make a list of states which lie to the North, South, West of Andhra Pradesh? What lies to the East of the state?
Answer:
North: Telangana, Chattisgarh
West: Karnataka
South: Tamilnadu
East: Bay of Bengal

d. In class VI you have also learned to measure distances between places with the help of the ‘scale’ given in the map. Now try to find out the distance between Hyderabad and various state capitals like Jaipur, Imphal, Gandhinagar, and Tiruvananthapuram.
Answer:
1. Jaipur: 1443 km.
2. Imphal: 2854 km
3. Tiruvananthapuram: 1315 km
4. Dehradun: 1677 km
5. Bengaluru: 562 km
6. Bhubaneshwar: 1075 km
7. Kolkata: 1516 km
8. Chennai: 688 km
9. Delhi: 1499 km

Question 16.
Hang a political map of India in the class. Look at the map carefully and answer the following questions:

i) Krishna Reddy went to Bhopal from, Hyderabad. In which direction did he travel?
Answer:
North.

ii) Ashok went to Chennai from Lucknow. In which direction did he travel?
Answer:
South

iii) Regina went to Bhubaneshwar from Mumbai. In which direction did she travel?
Answer:
East

iv) Weprechu went to Jaipur from Kohima. In which direction did he travel?
Answer:
West
Note: Make more such questions and ask each other students’ interactions.

Question 17.
Read the map given below and answer the following questions.

a) Name the city which is the common capital of two Northern states.
Answer:
Chandigarh.

b) Mention one state that shares its boundaries with Pakistan.
Answer:
Rajasthan, Gujarath, Punjab, Jammu & Kashmir.

c) Mention one state on Eastern Coast.
Answer:
Odisha, Andhra Pradesh, Tamilnadu, West Bengal.

d) Mention two states that are sharing their boundaries with Andhra Pradesh.
Answer:
Tamil Nadu, Karnataka, Telangana Chattisgarh, and Odisha.

AP 7th Class Social Important Questions

These AP 6th Class Social Important Questions 6th Lesson Early Civilisations will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Social Important Questions Chapter 6 Early Civilisations

Question 1.
What is the origin of Indian history?
Answer:
The Vedic period is the origin of Indian History.

Question 2.
What is civilisation existed before the Vedic period?
Answer:
Indus valley civilisation or Harappan civilisation was the civilisation that existed before the Vedic period.

Question 3.
Where did the Indus civilization develop?
Answer:
Indus valley civilisation developed along the Indus river and the Ghaggar – Hakra river which is also identified as the dried Saraswati river.

Question 4.
What are the Indus cities at present?
Answer:
The Indus cities at present are spread over more than 1500 places. They are in the states of Punjab, Haryana, Gujarat, Rajasthan, Western Uttar Pradesh, and Maharashtra. They are also found in Afghanistan and Provinces of Punjab, Synd, and Beluehistan of Pakistan.

Question 5.
At what period did Indus valley civilization flourished?
Answer:
Indus valley civilization flourished between 2500 – 1700 B.C.

Question 6.
What is civilization?
Answer:
Civilization is an advanced stage of human society, where people live with a reasonable degree of comfort and can think about things like art and education.

Question 7.
Where were the bricks of the Indus valley civilisation found?
Answer:
While British Engineers laying a railway line between Lahore and Karachi in 1850 they found the bricks of Indus valley civilisation and they used those bricks for the foundation. They were produced during the Indus valley civilisation. They were nearly 5000 years old at that time.

Question 8.
‘Describe the Great Bath’.
Answer:
‘Great Bath’ was found during excavations of Mohanjo – daro. The Great Bath was mainly used for religious practice. There were rooms on all sides.

Question 9.
Describe the houses of the Harappan people.
Answer:
The Harappan people built their houses with dried or baked bricks. There were two-storied buildings also. Every house had a well for water and bathrooms with pipes that carried waste into the main drains.

Question 10.
Describe the entertainment and artwork of Harappan people.
Answer:
Dance chess, music, marbles, and dice were their entertainments. Bullfighting was their major entertainment.

Art: Small idols of Ammatalli (Mother Goddess) made of clay have been found in large numbers in the excavations. The statue of a dancing girl and the stone idol of the bearded man is excellent artifacts.

Question 11.
Who developed the weights and measures system?
Answer:
Harappans were the first to develop a system of standardized weights and measures. The measurement and weights of Indus people also moved to Persia and Central Asia.

Question 12.
What is the origin of the Aryan Civilization?
Answer:
There are various theories about the origin of Aryans. Some historians are of the opinion that Aryans came from outside the country i.e Central Asia, Arctic region, East of Alphs, etc,.
Some historians say that Aryan is not a race. It is an Indo-European linguistic group. Some argue that they are the natives of India.

Question 13.
What is the source to know about the Aryans?
Answer:
The Vedic literature is the major source to understand the Vedic period. The period of Rigveda is called the early Vedic period and the period of other Vedas is called the Later Vedic period.

Question 14.
How can the Vedic civilization period be classified?
Answer:
The period of Vedic Civilization (1500-500 BCE) can be divided into two broad parts –

1. Early Vedic Period (1500-1000 BC), also known as Rig Vedic Period.
2. Later Vedic Period (1000- 600 BC).

Question 15.
Explain the early Vedic period briefly.
Answer:
Social Life: Family is the basic unit of society. The father was the head of the family. The joint family system was in practice. The prisoners of war were called dasas and dasyas were like slaves. Monogamy was the usual practice.
Position of women: Women studied Vedas. There were no child marriages or Sati. Women can choose their husbands in swayamvaram. Widow remarriage was in practice. Dress: Men wore Vasa (dhoti), Adhivasa (upper cloth) as we wear today. Women used earrings, necklaces, bangles, and anklets as we do today.
Amusements: Chariot racing, hunting, boxing, dancing, and music are some of the amusements.
Education: Great importance was given to education. There were gurukuls. The entire institution was given freedom in their teaching and learning process. People can choose their profession.
Food and crops: Rice, barley, bean, and sesamum formed the food. They also ate bread, cake, milk, butter and curd, and fruits.
Religion: They believed that God is one and he can be worshipped and realized in many forms i.e Agni,
Varuna, Yama, Vayu, etc.

Question 16.
Explain later Vedic period briefly.
Answer:
Political changes: In the later Vedic Period the king became more powerful. Even Sabha and Samithi also lost their importance. The scope of the king was widened. The kingship became hereditary. The king performed rituals like Aswamedha and Rajasuya to expand the kingdom.
Social changes: Asrama system brahmacharya, grihastha, vanaprastha, and sannyasa were started during this period. The position of women was lowered. Varna system came into existence. Child marriage and sati started during this period.
Religious life: Religious ceremonies became complex and complicated. The Yagas and Yagnas were performed frequently. Brahma, Vishnu Ganesh, Skanda, and Siva were worshipped. Goddess Laxmi, Saraswathi, Parvathi got importance.
Epics: Ramayana and Mahabharatha are two great popular epics. Ramayana was written by Maharshi Valmiki in Sanskrit. Mahabharata was written in Sanskrit by Sage Vedavyasa.

Question 17.
In what ways do you think that the life of a ‘raja’ was different from that of a ‘dasa’ or ‘dasi’?
Answer:
In society, ‘raja’ was one of the highest civil positions. ’Rajas’ were the kings of the community, whereas the ‘dasas’/ ‘dasis’ were the lowest position in society. The ‘dasas’ / ‘dasis’ were slaves who were used for work. They were treated as the property of their owners. They were captured in war.

Question 18.
Write the differences between the religious life of the early Vedic period and the later Vedic period.
Answer:

1. There was no ‘Varna’ or caste system in the early Vedic Period.
   The caste system was more rigid, hereditary in the later Vedic Period.
2. Early Vedic period people worshipped forces of nature as gold like Surya, Chandra, and Agni.
   Later Vedic people worshipped Brahma, Vishnu and Shiva were worshipped.

AP State Syllabus 7th Class Social Important Questions 6th Lesson Africa

Question 1.
Observe the map and answer the questions given below.

a) Write the name of the latitude which passes through the Region – A.
Answer:
Tropic of Cancer.

b) Write the name of the latitude which passes through Region – B.
Answer:
Tropic of Capricorn.

Question 2.
What are the countries that are pointed by “1 and 2” Africa map are given below?

Answer:
1-Egypt
2 -South Africa

Question 3.
Read the given table and answer the following questions.

S.No.	Geographical Feature	Europe	Africa
1	Rivers	Loire, Seine, Danube, Rhine, Dniper, Volga Don, Po	Chad, Nile, Zambezie, Volta, Congo, Niger
2	Deserts	—–	Sahara, Kalahari
3	Mountains	Pyranees, Alphs, Caucasus, Ural, Scandinavia	Atlas, Drakensberg
4	Sea’s	The Mediterranean Sea, Black Sea, Atlantic Ocean	Mediterranean sea Red Sea, Atlantic Ocean, Indian Ocean.

i) Which continent does not have any dessert?
Answer:
Europe Continent.

ii) In which continent Scandinavian mountains are located?
Answer:
European continent.

iii) The sea lies between Africa and Europe?
Answer:
Mediterranean sea.

iv) Which is the longest river in Europe?
Answer:
Volga River is the longest river in Europe.

Question 4.
Discuss how Africa is richer than other continents in natural resources. In spite of its richness, why do you think African countries are still underdeveloped?
Answer:
In the beginning, Africa was a rich continent compare with the other world in natural resources.
Reasons for why it is not developed:

1. The foreign companies do bring in new technologies and investments into mining and processing industries, thus creating employment for the local people.
2. They are using their cheap labour to make huge profits and exploiting the mineral resources.
3. Most of these companies have caused immense damage to the natural environment which has affected the quality of landlife of the local people adversely.
4. Thus, we can say that the foreign companies are exploiting the mineral wealth of Africa irrespective of the local people’s welfare.
   That’s why Africa was instiled an underdeveloped position.

Question 5.
Into how many physical features can Africa be divided? What are they?
Answer:
Africa can be divided broadly into four physical regions namely

1. Mountains
2. Plateaus
3. Coastal plains
4. Deserts.

Question 6.
What are Savannas?
Answer:

1. The large tropical grasslands on both sides of the forests do not produce wood but shelter a huge number of animals.
2. These grasslands are called Savannas or Veldts.
3. In some places, these grasses are so tall that even elephants can hide in them.
4. Some trees also grow between them.

Question 7.
How to reach India from Africa? Which ocean has to be crossed?
Answer:

1. From Africa to reach India one has to travel in west direction,
2. The Indian Ocean has to be crossed

Question 8.
Are Asia and Africa connected by land?
Answer:
Yes. There is a small strip in Egypt, which connects Asia and Africa.

Question 9.
Name some bays and gulfs on the African coast.
Answer:
Bays: Bays of Djibouti, Bay of Yemen, Bays of Somalia, Bays of Madagascar.
Gulfs: the Gulf of Sidra, Gulf of Guinea, Gulf of Suez, Gulf of Aden.

Question 10.
Mention the boundaries of Africa.
Answer:
East: The Red Sea, the Gulf of Eden and the Indian Ocean.
West: Atlantic Ocean
North: Mediterranean Sea
South: Southern Ocean

Question 11.
How is the lifestyle of people in Africa?
Answer:
People with different languages, lifestyles and habits live in different regions of Africa. Since ancient times, people have lived in small tribes, carrying out hunting, gathering, animal husbandry and agriculture. Hunters have inhabited the equatorial regions and the deserts, Pastoralists inhabited the high plateaus and Savanna, grazing their animals on the extensive grasslands. Agriculture has long been carried out on river banks as well as on the margins of forests. There were several cities on the coasts where traders from distant countries came to trade.

Question 12.
Mention the products which were exported to Europe.
Answer:
The Europeans exported African timber, minerals etc., on a very large scale to Europe. In fact, the gold and diamond mines in Southern Africa are still under the control of European companies. Zambia and Zimbabwe have priceless mines of copper. This mineral has long been an important export item. Europeans established plantations to grow tea, coffee, rubber, tobacco, etc.

Question 13.
Observe the following table carefully and answer the questions given hereunder.
Answer:
Africa at a Glance

S.No.	Content	Special feature
1.	Deserts	1)  Sahara is the biggest desert in the world. 2)   Kalahari
2.	Lakes	Victoria, Nyasa, Tanganyika, Chad, Volta
3.	Rivers	Nile, Congo, Niger, Zambezi, Orange, Senegal and Limpopo
4.	The highest peak	Mt. Kilimanjaro
5.	The biggest country	Sudan
6.	The gift of Nile	Egypt
7.	Extent	The second-largest continent. It occupies 20% of the land area of the earth.

a. What is the highest peak in Africa?
Answer:
Mt. Kilimanjaro is the highest peak in Africa.

b. Which is the biggest country in Africa?
Answer:
Sudan

c. Which country in Africa is called the gift of Nile?
Answer:
Egypt

d. What is the biggest continent in the world?
Answer:
Asia is the biggest continent in the world.

e. What is the largest desert in Africa?
Answer:
Sahara is the largest desert in Africa.

Question 14.
Read the following para and answer the questions.
Slave Trade
In the 16th century, many Europeans began migrating to America and started cultivation there. There was plenty of land in America, but not enough people to work in the fields. To fill the gap the slave trade from Africa began.
a. In which century many Europeans began migrating to America?
Answer:
In the 16th century.

b. Why did Europeans enter America?
Answer:
Because there was plenty of lands.

c. Who wanted to establish their rule over Africa?
Answer:
Europeans

d. Which continent is known as the Dark continent?
Answer:
Africa

e. Who benefited from the slave trade?
Answer:
Americans

Question 15.
What are the important items of export?
Answer:
The important items of export are:

1. Agricultural products: Cocoa, coffee, palm oil, groundnut, cotton, tea.
2. Minerals: Copper, gold, diamonds, iron ore, petroleum, phosphate, bauxite, etc. These are exported to Europe and North America.

Question 16.
Why is Egypt called the gift of Nile?
Answer:

1. The river Nile flows through the Sahara desert in Egypt.
2. Nile’s water which flows through the Sahara Desert is used for irrigation in that area.
3. River Nile is also used for navigation.
4. The Nile has helped the civilization to develop in this desert.

Question 17.
Define Tropic Region and Temperate Region.
Answer:

1. The Equator passes through the middle of Africa. Thus Africa is divided into Northern and Southern parts.
2. The zone between the Tropic of Cancer and Tropic of Capricorn experiences a warm climate.
3. This is the hottest region in the world.
4. This region is also known as the Tropic Region.
5. These zones south and north of the tropics experience summer as well as winter. They are called “Temperate Regions”.

Question 18.
Locate the following rivers and seas on the map of Africa.

1. River Niger
2. River Volta
3. River Zambezi
4. Mediterranean Sea
5. River Nile
6. River Congo

Answer:

Question 19.
Observe the following map of Africa and answer the questions.

a. Which country is called the “Gift of Nile”?
Answer:
Egypt

b. Where do camels live?
Answer:
In the Sahara desert.

c. In what countries does the Sahara desert extend?
Answer:
It extends to Mauritania, Mali, Niger, Chad, Sudan, Egypt, Ethiopia and Somalia.

d. What is the western boundary of Africa?
Answer:
Atlantic ocean

e. What is the southern boundary of Africa?
Answer:
South ocean

Question 20.
Look for Africa on the world map and write about its neighbouring countries.

Answer:
Neighbouring countries of Africa:

1. Italy
2. Portugal
3. Turkey

Question 21.
Look for Africa on the world map and name the oceans that surround it.

Answer:
Oceans that surround Africa:

1. Southern ocean
2. Indian ocean
3. Mediterranean sea

Question 22.
Look at the following map and answer the following questions.

a. What is the average height of the narrow coastal plain?
Answer:
The average height of the narrow coastal plain is 0 to 200 mts.

b. What is the height of a major portion of the plateau?
Answer:
The height of a major portion of the pla¬teau is 200 to 1000 mts.

c. The height of the high plateaus in the south and east of Africa is ….
Answer:
100 mts

d. In the north are the Mountains.
Answer:
Atlas

e. What is the height of the Kilimanjaro peak?
Answer:
5895 mts

f. Identify two other lakes in Africa, other than Lake Victoria and write down their names.
Answer:
Lake Nyasa, Lake Tanganyika

Question 22.
What are the regions of highest rainfall?
Answer:
A large part of Africa, on both sides of the Equator, receives heavy rainfall. These regions are in Central and Western Africa. They have dense forests due to heavy rainfall and warm climate.

Question 23.
How were the slaves greatly oppressed by Americans?
Answer:
The slaves were greatly oppressed. Many of them died by the time they reached the ports. The ships were stuffed with slaves. There were no proper arrangements for food or medicine. In those days, it took a long time to reach America. Many slaves did not survive the journey due to illness and malnutrition.

Even in America, inhuman treatment was meted out to them. Despite working hard, they were not given proper food or living quarters. In this manner, millions of Africans were enslaved and taken to North and South America and the nearby islands. Lakhs of people died after being made into slaves.

Question 24.
Write about the deserts of Africa.
Answer:

1. The Sahara desert in Africa is the biggest tropical desert in the world.
2. This desert belt is broad and extends from east to west of Africa.
3. West Sahara desert spreads over Mauritania, Mali, Niger, Chad, Sudan, Morocco, Tunisia, Algeria, Libya, Egypt, Ethiopia and Somalia.

The Kalahari desert extends in Namibia, Botswana and Angola in South – West Africa.

AP 7th Class Social Important Questions

These AP 10th Class Biology Important Questions 1st Lesson పోషణ – ఆహార సరఫరా వ్యవస్థ will help students prepare well for the exams.

AP Board 10th Class Biology 1st Lesson Important Questions and Answers పోషణ – ఆహార సరఫరా వ్యవస్థ

10th Class Biology 1st Lesson పోషణ – ఆహార సరఫరా వ్యవస్థ 1 Mark Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
డాక్టరు దగ్గర నుండి పౌష్టికాహార లోపం వలన కలుగు వ్యాధుల గురించి తెలుసుకొనుటకు కావలసిన పట్టికను వ్రాయండి.
జవాబు:

వ్యాధి పేరు	లక్షణాలు	ఏ పోషకాహార లోపం వల్ల కలుగుతుంది
1. క్యాషియార్కర్	కాళ్ళు, చేతులు, ముఖం బాగా ఉబ్బుతాయి.	ప్రోటీన్ లోపం
2. మెరాస్మస్	నిస్సత్తువగా, బలహీనంగా ఉండటం; కీళ్ళవాపు, కండరాలలో పెరుగుదల లోపం	ప్రోటీన్లు, కేలరీల లోపం

ప్రశ్న 2.
మానవుని ప్రేగులో నివసించే బ్యాక్టీరియా తయారుచేసే విటమిన్ ఏది?
జవాబు:
B₁₂ విటమిన్ ప్రేగులో నివసించే బాక్టీరియాచే తయారుచేయబడును.

ప్రశ్న 3.
ఎంజైములు లేని జీర్ణరసం ఏది?
జవాబు:
ఎంజైములు లేని జీర్ణరసం ‘పైత్యరసం’.

ప్రశ్న 4.
ఒక విద్యార్థి అధిక కేలరీలు ఉన్న ఆహారాన్ని ఎక్కువగా తింటాడు. మరొక విద్యార్థి కేలరీలు తక్కువగా ఉన్న ఆహారాన్ని ఎక్కువగా తింటాడు. అయినా ఇద్దరూ వ్యాధులకు గురయ్యారు. వారికి ఏ వ్యాధులు వచ్చి ఉంటాయి?
జవాబు:

1. అధిక కేలరీలు ఉన్న ఆహారాన్ని ఎక్కువగా తిన్న విద్యార్థి స్థూలకాయత్వం అనే వ్యాధికి గురయ్యాడు.
2. కేలరీలు తక్కువగా ఉన్న ఆహారాన్ని ఎక్కువగా తిన్న విద్యార్థి మెగాస్మస్ అనే వ్యాధికి గురయ్యాడు.

ప్రశ్న 5.
ఆకులలో పిండి పదార్థం ఉనికిని తెలుసుకొనుటకు మీరు నిర్వహించిన ప్రయోగంలో ఉపయోగించిన రెండు రసాయనాల పేర్లు రాయండి.
జవాబు:

1. అయోడిన్ లేదా బెటాడిన్ లేదా టింక్చర్ అయోడిన్.
2. ఆల్కహాల్ లేదా మిథైలేటెడ్ స్పిరిట్ లేదా స్పిరిట్

ప్రశ్న 6.
కిరణజన్య సంయోగ క్రియను నిర్వచించి, ఈ క్రియను సూచించేందుకు తుల్య సమీకరణం రాయండి.
జవాబు:
మొక్కలలో పత్రహరితం కలిగిన పత్రాలు కాంతిశక్తిని వనరుగా ఉపయోగించుకుంటూ, సరళ అకర్బన అణువులను (CO₂, నీరు) సంక్లిష్ట కర్బన అణువులుగా మార్చు జీవ రసాయనిక ప్రక్రియను కిరణజన్య సంయోగక్రియ అంటారు.

ప్రశ్న 7.
పోషకాహార లోపం గురించి తెల్సుకోవడానికి నీవు డాక్టర్ గారిని అడిగే ప్రశ్నలను రాయండి.
జవాబు:

1. పోషక ఆహార లోపం అనగానేమి?
2. పోషక ఆహారలోప రకాలు తెలపండి.
3. పోషక ఆహారలోప కారణాలు ఏమిటి?
4. పోషక ఆహార లోపాన్ని ఎలా నివారించవచ్చు?

ప్రశ్న 8.
మోల్స్ అర్ధ పత్ర ప్రయోగములో KOH ను ఎందుకు ఉపయోగిస్తారు?
జవాబు:
కిరణజన్య సంయోగక్రియకు CO₂ అవసరమని సూచించుట ఈ ప్రయోగ ఉద్దేశము. సీసాలోపల ఉన్న KOH సీసాలోని CO₂ ను పీల్చుకుంటుంది. దాని వల్ల సీసాలోపల ఉన్న ఆకులో CO₂ లేకపోవడం వల్ల పిండి పదార్థాలు ఏర్పడవు.

ప్రశ్న 9.
భూమిక “భూమిపైన ఆకుపచ్చని మొక్కలు లేకపోతే భూమిపైన జీవరాశి మనుగడ కష్టమవుతుందని” చెప్పింది. దీనిని నీవు ఎలా సమర్థిస్తావు?
జవాబు:
భూమిపై కల సమస్త జీవరాశులన్నీ ఆకుపచ్చని మొక్కలపై ప్రత్యక్షంగా కానీ, పరోక్షంగా కానీ ఆహారం మరియు ఆక్సిజన్ కోసం ఆధారపడతాయి.

ప్రశ్న 10.
వెంటవెంటనే గర్భం దాల్చడం వల్ల లేదా ఎక్కువ కాన్పులయిన తల్లికి పుట్టే పిల్లల్లో సంభవించే వ్యాధి ఏది?
జవాబు:
మర్మా స్

ప్రశ్న 11.
ట్రిప్సిన్ ఆహారంలోని ఏ అంశంపై చర్య జరిపి వేటిగా మారుస్తుంది?
జవాబు:

1. ప్రోటీన్లపై చర్య జరుపును.
2. పెన్షన్లుగా మార్చును.

ప్రశ్న 12.
పోషకాహార లోపం వల్ల కలిగే వ్యాధులకు రెండు ఉదాహరణలు వ్రాయండి.
జవాబు:
పోషకాహార లోపం వల్ల కలిగే వ్యాధులు :
1) క్వాషియార్కర్, 2) మెరాసమస్, 3) బెరిబెరి, 4) గ్లాసైటిస్, 5) పెల్లాగ్రా, 6) అనీమియా, 7) స్వర్వీ, 8) రికెట్స్.

ప్రశ్న 13.
మలబద్దకంతో బాధపడుతున్న మీ స్నేహితునికి ఎలాంటి సలహాలు ఇస్తావు?
జవాబు:
i) ప్రతిరోజూ తీసుకునే ఆహారం నందు పీచుపదార్థాలు తప్పక ఉండే విధంగా చూసుకోవాలి.
ii) ప్రతిరోజూ సరిపడినంత నీరు త్రాగాలి.

ప్రశ్న 14.
పోషకాహార లోపనివారణ ప్రచార కార్యక్రమానికి అవసరమయ్యే రెండు నినాదాలు రాయండి.
జవాబు:

1. “సంతులిత ఆహారం తిందాం – ఆరోగ్యంగా ఉందాం.”
2. “పోషకాహారాన్ని తీసుకో – వ్యాధులను దూరం చేసుకో”.

ప్రశ్న 15.
జీర్ణక్రియలో నాలుక పాత్ర ఏమిటి?
జవాబు:
నాలుక ఆహారాన్ని మిశ్రమంగా చేయటానికి దంతాల మధ్యకు చేర్చుతుంది. ఆహారం నమిలిన తరువాత ఆహార వాహికలోనికి నెట్టటానికి తోడ్పడుతుంది.

ప్రశ్న 16.
కిరణజన్యసంయోగక్రియ జరగడానికి కావలసిన ముడి పదార్థాలు ఏమిటి?
జవాబు:
కిరణజన్యసంయోగక్రియకు కావలసిన ముడి పదార్థాలు:

1. కార్బన్ డై ఆక్సైడ్
2. నీరు
3. సూర్యరశ్మి
4. పత్రహరితం

ప్రశ్న 17.
కిరణజన్య సంయోగక్రియలో చిట్టచివరిగా ఏర్పడే ఉత్పన్నాలు ఏమై ఉంటాయి?
జవాబు:
కిరణజన్య సంయోగక్రియలో ఏర్పడే అంత్య ఉత్పన్నాలు :
గ్లూకోజ్, నీటిఆవిరి మరియు కార్బన్ డై ఆక్సైడ్. గ్లూకోజ్ పిండి పదార్థంగా మార్చబడి నిల్వ చేయబడుతుంది.

ప్రశ్న 18.
కిరణజన్యసంయోగక్రియ ద్వారా కాంతిశక్తి రసాయనశక్తిగా మార్చబడుతుందని మీరు భావిస్తున్నారా?
జవాబు:
కిరణజన్యసంయోగక్రియకు కావలసిన శక్తి సూర్యుని నుండి గ్రహించబడుతుంది. ఈ సౌరశక్తిని ఉపయోగించుకొని మొక్కలు ఆహార పదార్థాలను తయారుచేసుకొంటాయి. ఆహార పదార్థాలలో శక్తి రసాయనిక బంధాల రూపంలో నిల్వ చేయబడుతుంది. కావున కిరణజన్యసంయోగక్రియ ద్వారా కాంతిశక్తి రసాయనశక్తిగా మార్చబడుతుందని భావిస్తున్నాను.

ప్రశ్న 19.
కిరణజన్యసంయోగక్రియలోని ప్రధాన సోపానాలు ఏమిటి?
జవాబు:
కిరణజన్యసంయోగక్రియలో ప్రధానంగా రెండు దశలు కలవు.

1. కాంతిచర్యలు : గ్రానాలో జరుగుతాయి.
2. నిష్కాంతి చర్యలు : అవర్ణికలో జరుగుతాయి.

ప్రశ్న 20.
కిరణజన్యసంయోగక్రియలోని దశలు ఏమిటి?
జవాబు:
కిరణజన్యసంయోగక్రియ ప్రధానంగా రెండు దశలలో జరుగుతుంది. అవి:
1. కాంతి చర్య :
కాంతి సమక్షంలో జరిగే కిరణజన్యసంయోగక్రియ మొదటి దశ ఇది. ఈ దశలో కాంతిశక్తి గ్రహించబడి, పత్రహరితం ఆక్సీకరణం చెందుతుంది. ఇది పత్రహరితంలోని గ్రానాలో జరుగుతుంది.

2. నిష్కాంతి చర్య :
ఇది కిరణజన్య సంయోగక్రియలోని రెండవదశ. హరితరేణువులోని సోమాలో జరుగుతుంది. కాంతి శక్తితో పనిలేదు. కానీ కాంతి చర్యలో ఏర్పడిన శక్తిగ్రాహకాలు అవసరం.

ప్రశ్న 21.
జీర్ణక్రియ అనగానేమి?
జవాబు:
జీర్ణక్రియ :
ఎంజైమ్ ల సహాయంతో సంక్లిష్ట పదార్థాలు సరళపదార్థాలుగా విడగొట్టి, శరీరం శోషించుకోవడానికి అనువుగా మార్చే విధానాన్ని “జీర్ణక్రియ” అంటారు.

ప్రశ్న 22.
సంతులిత ఆహారం అనగానేమి?
జవాబు:
సంతులిత ఆహారం :
అన్ని రకాల పోషకాలు సరిపడిన స్థాయిలో ఉన్న ఆహారాన్ని సంతులిత ఆహారం అంటారు. సంతులిత ఆహారం వలన అన్ని రకాల పోషకాలు శరీరానికి అంది జీవక్రియలు సక్రమంగా జరుగుతాయి.

ప్రశ్న 23.
పోషకాహార లోపం అనగానేమి?
జవాబు:
ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ పోషకాలు లోపించిన ఆహారం తీసుకోవటం వలన కలిగే దుష్ఫలితాలను పోషకాహారలోపం అంటారు.

ప్రశ్న 24.
పోషకాహార లోపాన్ని ఎన్ని రకాలుగా విభజించవచ్చు? అవి ఏవి?
జవాబు:
పోషకాహార లోపాన్ని 3 రకాలుగా విభజించవచ్చు. అవి :

1. కేలరీ పరమైన పోషకాహార లోపం
2. ప్రొటీన్ల సంబంధిత పోషకాహార లోపం
3. పోషక విలువలు లేని ఆహారం తీసుకోవటం.

ప్రశ్న 25.
‘రెటినాల్’ లోప ఫలితం ఏమిటి?
జవాబు:
విటమిన్ ‘ఎ’ ను రెటినాల్ అంటారు. దీని లోపం వలన రేచీకటి, అంధత్వం , కంటి సమస్యలు వస్తాయి.

ప్రశ్న 26.
మొక్కలలోని పోషణ విధానం ఏమిటి?
జవాబు:
మొక్కలు కాంతి స్వయంపోషణను అవలంబిస్తాయి.

ప్రశ్న 27.
పత్రహరితం అనగానేమి? దాని ప్రత్యేకత ఏమిటి?
జవాబు:
మొక్కలలో ఆకుపచ్చ రంగుని కలిగించే వర్ణ పదార్థాన్ని పత్రహరితం అంటారు. ఇది సౌరశక్తిని గ్రహించి రసాయన శక్తిగా మార్చుతుంది.

ప్రశ్న 28.
కిరణజన్యసంయోగక్రియ అంత్య పదార్థాలు తెలపండి.
జవాబు:
పిండిపదార్థం, నీటి ఆవిరి, ఆక్సిజన్, కిరణజన్యసంయోగక్రియలో ఏర్పడతాయి.

ప్రశ్న 29.
ఆకు నుండి పత్రహరితం తొలగించటానికి ఏమి చేయాలి?
జవాబు:
ఆకును మీథైలేట్ స్పిరిట్లో ఉంచి, వేడి చేయుట ద్వారా పత్రహరితం తొలగించవచ్చు.

ప్రశ్న 30.
పిండి పదార్థాన్ని ఎలా నిర్ధారిస్తావు?
జవాబు:
పిండి పదార్థ నిర్ధారణ :
అయోడిన్ పరీక్ష ద్వారా పిండి పదార్థాన్ని నిర్ధారించవచ్చు. అయోడిన్ సమక్షంలో పిండి పదార్థం నీలి నల్లరంగుకు మారుతుంది.

ప్రశ్న 31.
CO₂ ను పీల్చుకొనే రసాయన పదార్థం ఏమిటి?
జవాబు:
పొటాషియం హైడ్రాక్సైడ్ (KOH) CO₂, ను పీల్చుకొనే స్వభావం కలిగి ఉంటుంది.

ప్రశ్న 32.
కిరణజన్యసంయోగక్రియలో వెలువడే వాయువు ఏమిటి?
జవాబు:
కిరణజన్యసంయోగక్రియలో వెలువడే వాయువు ఆక్సిజన్.

ప్రశ్న 33.
హరితరేణువులు అనగానేమి?
జవాబు:
హరితరేణువులు :
పత్రహరితం కలిగి ఉన్న కణాంగాలను “హరితరేణువులు” అంటారు. ఇవి పత్రాంతర కణాలలో 40 నుండి 100 వరకు ఉంటాయి.

ప్రశ్న 34.
గ్రానా అనగానేమి?
జవాబు:
గ్రానా :
హరితరేణువులో థైలకాయిడ్ త్వచముల దొంతరలను “గ్రానా” అంటారు. దొంతరల మధ్య ఉన్న ద్రవభాగాన్ని “సోమా” అంటారు.

ప్రశ్న 35.
కిరణజన్యసంయోగక్రియ వర్ణదాలు అనగానేమి?
జవాబు:
హరితరేణువులో కాంతిని శోషించే పదార్థాలను కిరణజన్యసంయోగక్రియ వర్ణదాలు అంటారు.

ప్రశ్న 36.
పత్రహరిత వర్ణద్రవ్యాలు ఎక్కడ ఉంటాయి? అవి ఏవి?
జవాబు:
హరితరేణువుల్లోని థైలకాయిడ్ దొంతరలో రెండు ప్రధాన రకాలైన పత్రహరిత వర్ణద్రవ్యాలు ఉంటాయి. క్లోరోఫిల్ – ‘ఎ’ నీలి ఆకుపచ్చ వర్ణదం కాగా, క్లోరోఫిల్ ‘బి’ పసుపు ఆకుపచ్చగా ఉంటుంది.

ప్రశ్న 37.
కిరణజన్యసంయోగక్రియలోని దశలు ఏమిటి?
జవాబు:
కిరణజన్యసంయోగక్రియ రెండు దశలలో జరుగుతుంది. అవి

1. కాంతిచర్య
2. నిష్కాంతి చర్య

ప్రశ్న 38.
ఫోటాలసిస్ అనగానేమి?
జవాబు:
ఫోటాలసిస్ :
కాంతి రేణువులోని శక్తిని వినియోగించుకొని నీటి అణువు విచ్ఛిన్నం చెందడాన్ని కాంతి నీటి విశ్లేషణ లేదా ‘ఫోటాలసిస్’ అంటారు.
H₂O → H⁺ + OH^–

ప్రశ్న 39.
కాంతి చర్య అంత్య ఉత్పన్నాలు ఏమిటి?
జవాబు:
ATP, NADPH లు కాంతి చర్య అంత్య పదార్థాలుగా ఏర్పడతాయి. వీటిని ‘శక్తి గ్రాహకాలు’ అంటారు.

ప్రశ్న 40.
నిష్కాంతి చర్యలోని మధ్యస్థ పదార్థం ఏమిటి?
జవాబు:
నిష్కాంతి చర్యలోని మధ్యస్థ పదార్థం ‘రిబ్యులోజ్ బై ఫాస్ఫేట్’. ఇది అనేక ఎంజైమ్స్ లను ఉపయోగించుకొంటూ, చివరిగా గ్లూకోజ్ ను ఏర్పరుస్తుంది.

ప్రశ్న 41.
శిలీంధ్రాలలోని పోషణ విధానము ఏమిటి?
జవాబు:
శిలీంధ్రాలు పూతికాహారపోషణ విధానాన్ని ప్రదర్శిస్తాయి.

ప్రశ్న 42.
పెరిస్టాల్టిక్ చలనం అనగానేమి?
జవాబు:
పెరిస్టాల్టిక్ చలనం:
పదార్థాల కదలిక కోసం అవయవాలలో ఏర్పడే అలల తరంగం వంటి ఏకాంతర చలనాన్ని “పెరిస్టాలిక్ చలనం” అంటారు. దీనిని ఆహార వాహికలో స్పష్టంగా గమనించవచ్చు.

ప్రశ్న 43.
ఎమల్సీకరణం అనగానేమి?
జవాబు:
ఎమల్సీకరణం :
కాలేయం ద్వారా విడుదలయ్యే పైత్యరసం, కొవ్వు పదార్థాలను జీర్ణంచేసి చిన్న చిన్న రేణువులుగా మార్చుతుంది. ఈ విధానాన్ని “ఎమల్సీకరణం” అంటారు.

ప్రశ్న 44.
క్లోమరసంలోని ఎంజైమ్స్ ఏమిటి?
జవాబు:
క్లోమరసంలో ఉండే ట్రిప్సిన్ అనే ఎంజైమ్ ప్రోటీన్లను జీర్ణం చేయడానికి అదే విధంగా లైపేజ్ కొవ్వులను జీర్ణం చేయటానికి ఉపయోగపడుతుంది.

ప్రశ్న 45.
చిన్న ప్రేగులలోని జీర్ణరసం ఏమిటి? దాని ప్రయోజనం ఏమిటి?
జవాబు:
చిన్నప్రేగుల గోడలు ఆంత్రరసాన్ని స్రవిస్తాయి. ఈ స్రావాలు ప్రోటీన్లు మరియు కొవ్వులను మరింత చిన్న చిన్న అణువులుగా శోషించడానికి వీలుగా మార్పు చెందిస్తాయి.

ప్రశ్న 46.
కైమ్ అనగానేమి?
జవాబు:
క్రైమ్ :
ఆహారంలో ఉండే ప్రోటీన్లు మరియు కార్బోహైడ్రేట్ అణువులు చిన్న చిన్న ముక్కలుగా విడగొట్టబడి మెత్తగా చిక్కటి రూపంలోనికి మారుతుంది. దీనిని “కైమ్” అంటారు.

ప్రశ్న 47.
జఠర సంవరణీకండర ప్రయోజనం ఏమిటి?
జవాబు:
జీర్ణాశయం చివరి భాగంలో సంవరణీ కండరం ఉంటుంది. దీనిని జఠర సంవరణీకండరం అంటారు. ఇది ఆంత్రమూలంలోనికి ప్రవేశించే ఆహారాన్ని నియంత్రిస్తుంది.

ప్రశ్న 48.
ఎంజైమ్స్ లేని జీర్ణరసం ఏది? జీర్ణక్రియలో దాని పాత్ర ఏమిటి?
జవాబు:
ఎంజైమ్స్ లేని జీర్ణరసం పైత్యరసం. ఇది కాలేయంచే స్రవించబడుతుంది. ఈ జీర్ణరసం కొవ్వుల ఎమల్సీకరణకు తోడ్పడుతుంది.

ప్రశ్న 49.
శోషణ అనగానేమి?
జవాబు:
శోషణ :
జీర్ణమైన అంత్యపదార్థాలు ప్రేగు నుండి రక్తంలోనికి రవాణా కావడాన్ని “శోషణ” అంటారు. ఇది చిన్న ప్రేగులో జరుగుతుంది.

ప్రశ్న 50.
ఆంత్రచూషకాలు అనగానేమి? దాని ప్రయోజనం ఏమిటి?
జవాబు:
ఆంత్రచూషకాలు :
చిన్నప్రేగు లోపలి ఉపరితలం మడతలు పడి, వ్రేళ్ళ వంటి నిర్మాణాన్ని ఏర్పరుస్తాయి. వీటిని “ఆంత్రచూషకాలు” అంటారు. శోషణాతల వైశాల్యం పెంచటానికి ఇవి తోడ్పడతాయి.

ప్రశ్న 51.
పెద్దప్రేగు యొక్క పని ఏమిటి?
జవాబు:
జీర్ణంకాని వ్యర్థ పదార్థాల నుండి నీటిని, లవణాలను తిరిగి పీల్చుకోవటం పెద్ద ప్రేగు ప్రధాన విధి.

ప్రశ్న 52.
మలవిసర్జన అనగానేమి?
జవాబు:
మలవిసర్జన :
జీర్ణంకాని వ్యర్థ పదార్థాలు పెద్ద ప్రేగులో మలంగా మారుతుంది. ఈ మలం పాయువు ద్వారా విసర్జింపబడుతుంది. ఈ ప్రక్రియను “మలవిసర్జన” అంటారు.

ప్రశ్న 53.
వాంతి అనగానేమి?
జవాబు:
జీర్ణాశయం నుండి అనవసరమైన పదార్థాలు కానీ, హానికరమైన పదార్థాలను కానీ బయటకు పంపే ప్రక్రియను వాంతి అంటారు. ఈ ప్రక్రియను ఆహార వాహికలో వ్యతిరేక “పెరిస్టాల్ సిస్” జరగటం వలన ఆహారం జీర్ణాశయం నుండి నోటి ద్వారా బయటకు వస్తుంది.

ప్రశ్న 54.
న్యూనతా వ్యాధులు అనగానేమి?
జవాబు:
న్యూనతా వ్యాధులు :
పోషకాహార లోపం వలన కలిగే వ్యాధులను న్యూనతా వ్యాధులు అంటారు. ఉదా : క్వాషియార్కర్, మెరాస్మస్.

ప్రశ్న 55.
కిరణజన్యసంయోగక్రియ ప్రయోగాలలో మొక్కను మొదట చీకటిలో ఉంచి, తరువాత వెలుతురులో ఉంచటానికి కారణం ఏమిటి?
జవాబు:
కిరణజన్యసంయోగక్రియను పిండిపదార్థ ఉనికి ద్వారా నిర్ధారిస్తారు. ఆకును నేరుగా పిండిపదార్ధ పరీక్ష చేస్తే, ఆకులో నిల్వ ఉన్న పిండిపదార్ధము వలన పరీక్షా ఫలితాలు తప్పుగా వస్తాయి. కావున ఆకులో నిల్వ ఉన్న ఆహారాన్ని తొలగించటానికి మొక్కను చీకటిలో ఉంచుతారు. తరువాత ప్రయోగ పరిస్థితులలో కిరణజన్యసంయోగక్రియ జరగటానికి మొక్కను వెలుతురులో ఉంచుతారు.

ప్రశ్న 56.
క్వాషియార్కర్ వ్యాధి కారణము ఏమిటి?
జవాబు:
క్వాషియార్కర్ ప్రోటీన్స్ లోపం వలన కలిగే న్యూనతా వ్యాధి.

ప్రశ్న 57.
మెగాస్మస్ వ్యాధి కారణం ఏమిటి?
జవాబు:
ప్రోటీన్స్ మరియు కేలరీ పోషకాహారం లోపం వలన మెరాస్మస్ వ్యాధి కలుగును.

ప్రశ్న 58.
దాదాపుగా సజీవ ప్రపంచానికంతటికి కిరణజన్యసంయోగక్రియను మౌలిక శక్తివనరు అని చెప్పగలరా?
జవాబు:
భూమి మీద ఉన్న అన్ని జీవరాశులు మొక్కల పై ప్రత్యక్షంగానో, పరోక్షంగానో ఆధారపడి జీవిస్తున్నాయి. కావున సజీవ ప్రపంచానికి కిరణజన్యసంయోగక్రియను మౌలిక శక్తి వనరుగా చెప్పవచ్చు.

ప్రశ్న 59.
స్వయంపోషకాలకు కావలసిన శక్తి ఎక్కడ నుండి లభిస్తుంది?
జవాబు:
స్వయంపోషకాలకు కావలసిన శక్తి సూర్యుని నుండి లభిస్తుంది.

ప్రశ్న 60.
ఎక్కువ రోజుల పాటు కొవ్వుతో కూడిన ఆహార పదార్థాలు తిన్నప్పుడు కలిగే ఫలితం ఏమిటి?
జవాబు:
మనం ఎక్కువ రోజుల పాటు కొవ్వుతో కూడిన ఆహార పదార్థాలను తిన్నప్పుడు, సాధారణంగా పైత్యంతో, పసరుతో కూడిన వాంతులతో బాధపడుతుంటాము. ఎక్కువగా కొవ్వు పదార్థాలను తిన్నప్పుడు, కాలేయం కొవ్వును తట్టుకొనే శక్తిని కోల్పోతుంది. అప్పుడు మనం తలనొప్పి, వాంతులతో బాధపడతాం.

ప్రశ్న 61.
సిట్రస్ ఫలాలలో లభించే విటమిన్ ఏది?
జవాబు:
విటమిన్ ‘సి’ సిట్రస్ ఫలాలలో లభిస్తుంది. ఇది గాయాలు మాన్పటంలో తోడ్పడుతుంది.

ప్రశ్న 62.
అన్ని విటమిన్లు ఆహారం ద్వారా లభిస్తాయా?
జవాబు:
లేదు. కొన్ని విటమిన్స్ ఆహారం ద్వారా లభిస్తే మరికొన్ని విటమిన్లు శరీరంలోని బాక్టీరియాచే తయారుచేయబడతాయి.
ఉదా : B₁₂, విటమిన్ K.

ప్రశ్న 63.
గోధుమలు, జొన్నలు, బియ్యం వంటి వాటిని నోటిలో నమిలితే కాసేపటికి తియ్యగా ఉన్నట్లు అనిపిస్తుంది. ఎందుకు?
జవాబు:
గోధుమలు, జొన్నలు, బియ్యం వంటి వాటిని నోటిలో నమిలినపుడు లాలాజలము నందలి ఎంజైమ్ ఎమైలేజ్ పై వాటినందు ఉండు సంక్లిష్ట పిండిపదార్థ అణువులను మాత్రసు అనే చక్కెరగా ‘మారుస్తుంది. అందువలన మనకు ఆహార పదార్ధములు తియ్యగా అనిపిస్తాయి.

10th Class Biology 1st Lesson పోషణ – ఆహార సరఫరా వ్యవస్థ 2 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
A, D, E, K విటమిన్స్ క్రొవ్వులలో కరుగుతాయి. వీటి లోపం వల్ల మనం ఎటువంటి వ్యాధులకు గురి అవుతాము. ఈ విటమినుల కొరకు ఏ ఏ వనరులు మనకు అవసరము పట్టిక రూపంలో వ్రాయండి.
జవాబు:

విటమిన్లు	కలిగే వ్యాధులు	వనరులు
విటమిన్ A	రేచీకటి, చత్వారం, కండ్లు పొడిబారడం, చర్మం పొలుసులు బారడం	ఆకుకూరలు, క్యారట్, టమాటా, గుమ్మడికాయ, చేపలు, గుడ్లు, కాలేయం, కాడ్ లివర్ ఆయిల్, షార్క్ లివర్ ఆయిల్, పాలు
విటమిన్ D	రికెట్స్	కాలేయం, గుడ్లు, వెన్న, ఉదయపు ఎండ
విటమిన్ E	వంధ్యత్వ సమస్యలు	పండ్లు, కూరగాయలు, మొలకెత్తిన గింజలు, మాంసం, గుడ్లు, పొద్దుతిరుగుడు నూనె
విటమిన్ K	రక్తం గడ్డకట్టకపోవడం	మాంసం, గుడ్లు, ఆకు కూరలు, పాలు

ప్రశ్న 2.
లాలాజల గ్రంథుల నాళాలు మూసుకొనిపోతే ఏమవుతుంది?
జవాబు:

1. లాలాజల గ్రంథులు లాలాజలాన్ని స్రవిస్తాయి. లాలాజలం మ్యూసిన్ మరియు టయలిన్ లేదా, అమైలేజ్ ను కలిగి ఉంటుంది.
2. మ్యూసిన్ ఆహారానికి జారుడు స్వభావాన్ని కలుగజేసి సులువుగా మింగడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
3. టయలిన్ లేదా అమైలేజ్ సంక్లిష్ట పిండిపదార్థాలను సరళ చక్కెరలుగా జీర్ణం చేస్తుంది.
4. లాలాజల గ్రంథుల నాళాలు మూసుకుపోతే పై ప్రక్రియలన్నీ జరగక ఆహారం సరిగా జీర్ణం కాదు.

ప్రశ్న 3.
స్థూలకాయత్వం, దాని పర్యవసానాల గూర్చి తెలుసుకోవడానికి మీ ఉపాధ్యాయుడిని అడిగే ప్రశ్నలు నాలుగింటిని రాయండి.
జవాబు:
ఉపాధ్యాయుని స్థూలకాయం గురించి మరింత తెలుసుకోవడానికి కింది ప్రశ్నలు అడుగుతాను. TS June 2017

1. స్థూలకాయత్వానికి కారణాలు ఏమిటి?
2. ప్రణాళికాబద్ధంగా శరీర బరువును ఎలా తగ్గించాలి?
3. స్థూలకాయత్వం వల్ల కలిగే దుష్పరిణామాలు ఏవి?
4. స్థూలకాయత్వంతో బాధపడేవారు ఏ రకమైన ఆహారం తీసుకోవాలి?

ప్రశ్న 4.
పోషణ అనగానేమి? అందలి రకాలు ఏమిటి?
జవాబు:
పోషణ :
జీవి శరీరంలోనికి పోషకాలను గ్రహించటాన్ని పోషణ అంటారు. ఇది ప్రధానంగా మూడు రకాలు. అవి :

1. స్వయంపోషణ
2. పరపోషణ
3. మిశ్రమపోషణ

ప్రశ్న 5.
స్వయంపోషణ గురించి రాయండి.
జవాబు:

1. స్వయంపోషకాలు కాంతిశక్తిని ఉపయోగించుకుని రసాయనిక సమ్మేళనాలు తయారుచేసుకుంటాయి.
2. అవి నేలలోని నీటిని మరియు ఖనిజ లవణాలతో పాటుగా గాలిలోని కొన్ని వాయువులను కూడా వినియోగించుకుంటాయి.
3. ఈ సరళ పదార్థాలను ఉపయోగించి పిండిపదార్థాలు, మాంసకృత్తులు, కొవ్వుల వంటి సంక్లిష్ట పదార్థాలను ఉత్పత్తి చేస్తాయి.
4. స్వయం పోషకాలైన మొక్కల ద్వారా ఉత్పత్తి అయ్యే’ ఈ కార్బోహైడ్రేట్ మానవులతో బాటు అత్యధిక శాతం జీవరాశులకు శక్తినివ్వడానికి ఉపయోగపడుతున్నాయి.

ప్రశ్న 6.
కిరణజన్యసంయోగక్రియ అనగానేమి?
జవాబు:

కిరణజన్యసంయోగక్రియ:
కాంతిని ఒక వనరుగా ఉపయోగించుకుంటూ, అంత్య ఉత్పత్తిగా కార్బోహైడ్రేట్సును తయారుచేస్తూ, ఆకుపచ్చ మొక్కలలో జరిగే సంక్లిష్ట రసాయనిక చర్యలను కిరణజన్యసంయోగక్రియ అంటారు.
(లేదా)
ఆకుపచ్చ మొక్కలలో వుండే హరిత రేణువులు సూర్యకాంతిలో కార్బన్ డై ఆక్సైడ్, నీరు ఉపయోగించి, కార్బోహైడ్రేట్సను తయారుచేసే కాంతి రసాయన చర్యను కిరణజన్యసంయోగక్రియ అంటారు.

ప్రశ్న 7.
శోషణ సముదాయం లేదా కిరణజన్యసంయోగక్రియ ప్రమాణాలు అనగానేమి?
జవాబు:
పత్రంలోని హరితరేణువుల్లోని థెలకాయిడ్ దొంతరలలో రెండు ప్రధాన రకాలైన పత్రహరిత వర్షకాలుంటాయి. క్లోరోఫిల్ ‘ఏ’ నీలి-ఆకుపచ్చ వర్ణదం కాగా క్లోరోఫిల్ ‘బి’ పసుపు-ఆకుపచ్చగా ఉంటుంది. ప్రతి గ్రానాలోనూ దాదాపు 250 నుండి 400 వర్ణద అణువులు కలిసి కాంతి శోషణ సముదాయం (Light Harvesting Complex) గా ఏర్పడతాయి. వీటిని కిరణజన్యసంయోగక్రియ ప్రమాణాలు అంటారు. ఆకుపచ్చని మొక్కల క్లోరోప్లాస్లో అధిక సంఖ్యలో ఉండే ఈ క్రియా ప్రమాణాలు అన్నీ కలిసి కిరణజన్యసంయోగక్రియను సంయుక్తంగా నిర్వహిస్తాయి.

ప్రశ్న 8.
పూతికాహారులు అనగానేమి? ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
కొన్ని ఈస్టు, కుక్కగొడుగులు, రొట్టె బూజులు వంటి జీవులు ఆహారాన్ని శరీరం వెలుపల చిన్న చిన్న అణువులుగా విడగొట్టి శోషిస్తాయి. వీటిని పూతికాహారులు అంటారు. ఇంకొన్ని రకాల జీవులు అతిథేయ జీవిపై ఆధారపడి దానిని చంపకుండా పరాన్న జీవన విధానంలో ఆహారాన్ని సేకరిస్తాయి. ఉదాహరణకు కస్కుట, పేను, జలగ, బద్దెపురుగు మొదలైన జీవులు పరాన్న పోషణను పాటిస్తాయి.

ప్రశ్న 9.
పారామీషియంలో పోషణ విధానం తెలపండి.
జవాబు:

ఏకకణ జీవి అయిన పారామీషియంకి నిర్దిష్టమైన ఆకారం ఉంటుంది. ఒక ప్రత్యేకస్థానం నుండి ఆహారం గ్రహించబడుతుంది. శరీరం అంతా వ్యాపించి ఏర్పడటం ఉన్న శైలికల కదలిక వలన ఆహారం ఆ ప్రత్యేక స్థానాన్ని చేరుకుంటుంది. అక్కడ నుండి శరీరం లోపలికి వెళ్తుంది. ఆ భాగాన్ని కణముఖం (Cytostome) అంటారు.

ప్రశ్న 10.
బంగారు తీగ (డాడర్)లో పోషణ విధానం తెలపండి.
జవాబు:
బంగారు తీగ లేదా డాడర్ అని పిలువబడే ఈ మొక్కలో పత్రహరితం ఉండదు. కస్కుటా రిఫ్లెక్సాలో చాలా తక్కువ మొత్తంలో పత్రహరితం ఉంటుంది. ఇది చూషకాలు (Haustoria) ద్వారా ఆహారాన్ని సేకరిస్తుంది. హాస్టోరియాలు వేళ్ళమాదిరిగా ఉండి అతిథేయి కణజాలంలో చొచ్చుకొనిపోతాయి. ఒక్కొక్కసారి అతిథేయిని చంపేస్తాయి కూడా.

ప్రశ్న 11.
జీర్ణవ్యవస్థలోని భాగాలను వాటిలో ఆహార ప్రయాణ మార్గాన్ని సూచిస్తూ ఫ్లోచార్టు గీయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 12.
నోటిలో జరిగే జీర్ణక్రియను వర్ణించండి.
జవాబు:

1. మనం తీసుకున్న ఆహారం నోటిలో దంతాల ద్వారా ముక్కలుగా లాలాజలనాళం చేయబడి నోటిలోని లాలాజలంతో కలుస్తుంది. ఫలితంగా ఆహారం తడిగా, మెత్తగా జారుడు స్వభావాన్ని పొందుతుంది. దీనినే ముద్దగా అంగిలి – చేయడం (Mastication) అంటాం.
2. ఇటువంటి మెత్తగా జారుడు స్వభావం కలిగిన ఆహారం ఆహారవాహిక ఉపజిహ్వక (Oesophagus) గుండా జీర్ణాశయంలోకి వెళ్ళడానికి అనువుగా ఉంటుంది.
3. ఆస్యకుహరంలో ఉండే 3 జతల లాలాజల గ్రంథుల ద్వారా లాలాజలం స్రవించబడుతుంది.
4. రెండు జతల లాలాజల గ్రంథులు దవడల ప్రక్కన మరియు నాలుక కింద అమరి ఉంటాయి. ఒక జత గ్రంథులు అంగిలిలో అమరి ఉంటాయి.
5. లాలాజలంలో అమైలేజ్ (టయలిన్) అనే ఎంజైమ్ ఉంటుంది. అమైలేజ్ ఎంజైమ్ సంక్లిష్ట కార్బోహైడ్రేట్లను సరళమైన పదార్థాలుగా మారుస్తుంది.
   

ప్రశ్న 13.
ఆరోగ్యంగా ఉన్న వ్యక్తి అజీర్తి కలగకుండా తీసుకోవలసిన జాగ్రత్తలు ఏమిటి?
జవాబు:
మనం తీసుకున్న ఆహారం జీర్ణంకానప్పుడు అజీర్తితో బాధపడుతుంటాం. ఆరోగ్యంగా ఉన్న వ్యక్తి అజీర్తి కలగకుండా ఈ కింది జాగ్రత్తలు పాటించాలి.

1. సాధారణమైన సమతుల ఆహారాన్ని తీసుకోవడం
2. మెల్లగా, ప్రశాంతంగా తినడం
3. ఆహారాన్ని బాగా నమిలి తినడం
4. తిన్న వెంటనే వ్యాయామం వంటి పనులు చేయకపోవడం.

ప్రశ్న 14.
అల్సరకు గల కారణాలు ఏమిటి? నివారణ మార్గాలు ఏమిటి?
జవాబు:
జీర్ణాశయం ఆంత్రమూలంలో ఏర్పడిన పుండ్లు (Ulcers) అజీర్తికి ప్రధాన కారణం. ఈ పరిస్థితిని ఎక్కువగా ఎల్లప్పుడు చికాకు, ఆందోళనతో ఉండే వారిలో చూస్తాం. విశ్రాంతి లేకుండా పనిచేయడం, హడావిడిగా భోజనం చేయడం అజీర్తికి కారణాలు. పని ఒత్తిడి ఎక్కువగా ఉండే డాక్టర్లు, ఉపాధ్యాయులు, రాజకీయవేత్తలు, స్టాక్ బ్రోకర్లు, వ్యాపారస్తులు మొదలైనవారు ఎక్కువగా అల్సర్లకు గురవుతుంటారు. ఎవరైతే ప్రశాంతంగా ఎటువంటి ఒత్తిడి లేకుండా ఉంటారో వారికి జీర్ణాశయంలో పుండ్లు వచ్చే అవకాశం చాలా తక్కువ. ఈ మధ్యకాలంలో జీర్ణాశయ అల్సర్లకు బాక్టీరియా కారణం అవుతోంది.

ప్రశ్న 15.
మలబద్దకం యొక్క నష్టాలు ఏమిటి? దానిని ఎలా నివారించవచ్చు?
జవాబు:
ఆరోగ్యంగా ఉండాలంటే మలబద్దకం లేకుండా ప్రతిరోజు మన జీర్ణాశయాన్ని ఖాళీ చేయాలి. జీర్ణంకాని ఆహారం పెద్ద ప్రేగులో చాలా రోజుల వరకు అలాగే నిల్వ ఉంటే అందులో పెరిగే బ్యాక్టీరియా విడుదల చేసే హానికరమైన పదార్థాలు రక్తంలోకి శోషించబడతాయి. అందువల్ల అనేక ఇతర రకాల వ్యాధులు కూడా వచ్చే అవకాశం ఉంది. మన ఆహారంలో పీచుపదార్థాలు ఎక్కువగా తినటం వలన మలబద్దకాన్ని నివారించవచ్చు.

ప్రశ్న 16.
క్వాషియార్కర్ గురించి రాయండి.
జవాబు:

క్వాషియార్కర్ (Kwashiorkor)
ఇది ప్రోటీన్ లోపం వలన కలిగే వ్యాధి. శరీరంలోని కణాంతరావకాశాలలో నీరు చేరి శరీరమంతా ఉబ్బినట్లుగా కనిపిస్తుంది. కండరాల పెరుగుదల చాలా నెమ్మదిగా ఉంటుంది. కాళ్ళు, చేతులు, ముఖం బాగా ఉబ్బి ఉంటాయి. పొడిబారిన చర్మం, విరేచనాలతో బాధపడుతూ ఉంటారు.

ప్రశ్న 17.
మెరాస్మస్ గురించి రాయండి.
జవాబు:

మెరాస్మస్ (Marasmus)
ఈ వ్యాధి ప్రోటీన్లు, కేలరీలు రెండింటి లోపం వల్ల కలుగుతుంది. సాధారణంగా ఈ వ్యాధి వెంటవెంటనే గర్భం దాల్చడం వల్ల పుట్టే పిల్లల్లో లేదా ఎక్కువ కాన్పులయిన తల్లికి పుట్టే పిల్లల్లో సంభవిస్తుంది. ఈ వ్యాధిగ్రస్తులలో నిస్సత్తువగా, బలహీనంగా ఉండడం, కీళ్ళవాపు కండరాలలో పెరుగుదల లోపం, పొడిబారిన చర్మం, విరేచనాలు మొదలైన లక్షణాలుంటాయి.

ప్రశ్న 18.
స్థూలకాయత్వం గురించి రాయండి.
జవాబు:

స్థూలకాయత్వం (Obesity)
అధిక కేలరీలు ఉండే ఆహారాన్ని ఎక్కువగా తినడం వల్ల ఈ వ్యాధి కలుగుతుంది. ఈ మధ్యకాలంలో ఇది ఒక పెద్ద ఆరోగ్యసమస్యగా మారింది. స్థూలకాయంతో బాధపడుతుండే పిల్లలు భవిష్యత్తులో డయాబెటిస్, గుండె సంబంధిత సమస్యలు, జీర్ణ సంబంధిత సమస్యలకు తొందరగా గురయ్యే ప్రమాదం ఉంది. స్థూలకాయతకు దారితీస్తున్న ఇతర జంక్ ఫుడ్స్, అనారోగ్యకర ఆహార అలవాట్ల గురించి మీ తరగతిలో చర్చించండి.

ప్రశ్న 19.
విటమిన్లు అనగానేమి? అందలి రకాలు ఏమిటి?
జవాబు:
విటమిన్లు :
జీవక్రియలలో కీలకపాత్ర వహించే కర్బన పోషక పదార్థాలను విటమిన్లు అంటారు. ఇది సూక్ష్మ పరిమాణంలో ఉంటూ, జీవక్రియలను నియంత్రిస్తాయి.

లభ్యత :
శరీరం విటమిన్లు పొందటానికి రెండు రకాల వనరులను కలిగి ఉంది. ఒకటి మనం తినే ఆహారం ద్వారా విటమిన్ల లభ్యత, రెండవది జీర్ణవ్యవస్థలో బాక్టీరియా విటమిన్లను సంశ్లేషించి శరీరానికి అందిస్తుంది.

రకాలు :
విటమిన్లు కరిగే స్వభావాన్ని బట్టి రెండు రకాలు. అవి:

1. నీటిలో కరిగేవి : బి కాంప్లెక్స్, విటమిన్ సి
2. కొవ్వులలో కరిగేవి : విటమిన్ ఎ, డి, ఇ మరియు కె

ప్రశ్న 20.
జ్వరం వచ్చినపుడు డాక్టర్లు నూనెలో వేయించిన వేపుళ్ళు తినకూడదంటారు. ఎందుకో కారణాలు తెల్పండి.
జవాబు:
జ్వరముగా ఉన్నప్పుడు రోగులకు తేలికపాటి ఆహారమును తీసుకోవాలని సూచిస్తారు. జ్వరంగా ఉన్నప్పుడు జీర్ణవ్యవస్థ ఎక్కువ పోషక విలువలు కలిగిన మాంసం, చేపలు తదితరములైన వేయించిన పదార్థములను తేలికగా జీర్ణం చేసుకోలేదు. వేపుడు పదార్థములు జీర్ణ వాహికపై అదనపు శ్రమను కలుగజేసే లక్షణములు కలిగి ఉంటాయి. అందువలన డాక్టర్లు వేపుళ్ళు తినకూడదని అంటారు.

ప్రశ్న 21.
స్వయంపోషణ జరగడానికి కావలసిన పరిస్థితుల గురించి వివరించండి. ఈ చర్యలో ఏర్పడే ఉత్పన్నాలు ఏవి?
జవాబు:

1. స్వయంపోషణలో ప్రధానమైనది కాంతి స్వయంపోషణ. ఈ ప్రక్రియను కిరణజన్యసంయోగక్రియ అంటారు.
2. ఈ క్రియ జరగటానికి మొదటిగా పత్రహరితం అవసరం. దీనితోపాటుగా, నీరు, CO₂, సూర్యరశ్మి తప్పనిసరి. ఈ నాలుగు కారకాలు లేకుండా స్వయంపోషణ జరగదు.
3. స్వయంపోషణలో చివరిగా పిండి పదార్థం, నీటిఆవిరి మరియు ఆక్సిజన్ ఏర్పడతాయి.

ప్రశ్న 22.
పత్రరంధ్రం పటం గీయండి. కిరణజన్యసంయోగక్రియలో దీని పాత్రను తెలపండి.
జవాబు:

1. కిరణజన్యసంయోగక్రియలో CO₂ గ్రహించబడి ఆక్సిజన్ వెలువడుతుంది.
2. ఈ వాయు వినిమయం పత్రరంధ్రాల ద్వారా జరుగుతుంది.
3. పత్ర రంధ్రాలు మొక్కకు ముక్కువంటివి. ఇవి శ్వాసించటానికి మరియు రక్షకకణం కిరణజన్యసంయోగక్రియలో వాయు వినిమయానికి ఉపయోగపడతాయి.
4. కిరణజన్యసంయోగక్రియలో గ్రహించబడే కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ పత్రరంధ్రాలచే పత్రరంధ్రం నియంత్రించబడుతుంది.
5. రక్షక కణాల సడలింపు వ్యాకోచం వలన పత్రరంధ్ర పరిమాణం మారుతూ, వాయు వినిమయాన్ని నియంత్రిస్తుంది.

10th Class Biology 1st Lesson పోషణ – ఆహార సరఫరా వ్యవస్థ 4 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
ప్రక్క పటంలోని ప్రయోగమును పరిశీలించి ప్రశ్నలకు జవాబులీయండి.

ఎ) ఈ ప్రయోగం ద్వారా ఏ విషయాన్ని నిరూపిస్తావు?
బి) ప్రయోగమునకు ఉపయోగించిన పరికరాలేమిటి?
సి) ప్రయోగమును నీడలో ఉంచి జరిపితే ఫలితాలు ఎలా ఉంటాయి?
డి) ప్రయోగ ఫలితాన్ని రాబట్టుటకు నీవేమి చేస్తావు?
జవాబు:
ఎ) కిరణజన్య సంయోగక్రియలో ఆక్సిజన్ విడుదలగునని నిరూపించుట.
బి) 1. బీకరు, 2. పరీక్షనాళిక, 3 గరాటు, 4. హైడ్రిల్లా మొక్కలు
సి) పరీక్ష నాళిక నీటిమట్టంలో ఎటువంటి మార్పు ఉండదు. కిరణజన్య సంయోగక్రియ జరగదు / గాలిబుడగలు ఏర్పడవు.
డి) మండుతున్న అగ్గిపుల్లను పరీక్షనాళిక మూతి వద్ద ఉంచినట్లయితే ప్రకాశవంతంగా మండును.

ప్రశ్న 2.
పటంలోని ప్రయోగంను పరిశీలించి ప్రశ్నలకు జవాబులు ఇవ్వండి.

A) ఈ ప్రయోగం ద్వారా ఏ విషయాన్ని నిరూపిస్తావు?
B) ఈ ప్రయోగానికి ఉపయోగించిన పరికరాలు ఏవి?
C) ఈ ప్రయోగానికి KOH ద్రావణాన్ని ఎందుకు ఉపయోగించారు?
D) ఈ ప్రయోగంలో రెండు ఆకులు ఎందుకు పరీక్షించాలి?
జవాబు:
A) కిరణజన్య సంయోగక్రియకు కార్బన్ డై ఆక్సెడ్ అవసరం అని నిరూపించడం.
B) వెడల్పు మూత గల గాజు సీసా, చీల్చబడిన రబ్బరు కార్కు: KOH ద్రావణం, కుండీలో పెరుగుతున్న మొక్క అయోడిన్.
C) సీసాలో ఉన్న గాలిలోని CO₂ ను పీల్చివేయడానికి
D) కిరణజన్య సంయోగక్రియకు CO₂ అవసరం అని నిరూపించే ప్రయోగం కాబట్టి CO₂ లభించిన ఒక పత్రంను మరియు CO₂ లభించని మరొక పత్రంను పరీక్షించాలి.

ప్రశ్న 3.
కింది సమాచారాన్ని విశ్లేషించండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

విటమిన్	వనరులు	విటమిన్ లోపంతో కనిపించే వ్యాధి లక్షణాలు
థయామిన్	తృణ ధాన్యాలు, నూనె గింజలు, కూరగాయలు, పాలు, మాంసం, చేపలు, గుడ్లు	వాంతులు, మూర్చ, ఆకలి లేకపోవడం, శ్వాస సమస్యలు, పక్షవాతం
ఆస్కార్బిక్ ఆమ్లం	మొలకెత్తిన గింజలు, క్యారెట్, ఆకుకూరలు, టమాట	గాయాలు మానకపోవడం, ఎముకలు విరగడం
రెటినాల్	ఆకుకూరలు, క్యారెట్, టమాట, గుమ్మడి, బొప్పాయి, మామిడి, మాంసం, చేపలు, గుడ్లు, కాలేయం, పాలు, కార్డ్ లివర్ ఆయిల్, షార్క్ లివర్ ఆయిల్	రేచీకటి, చత్వారం, కంటి నుండి నీరు కారడం, చర్మం పొలుసుబారుట, నేత్ర పటల సమస్యలు
కాల్సిఫెరాల్	కాలేయం, గుడ్లు, కార్డ్ లివర్ ఆయిల్, షార్క్ లివర్ ఆయిల్	ఎముకలు సరిగ్గా పెరగకపోవడం, పెళుసు బారడం, దొడ్డికాళ్ళు, ముంజేతి వాపు, దంత సమస్యలు
టోకోఫెరాల్	పండ్లు, కూరగాయలు, మొలకెత్తిన గింజలు, పొద్దు తిరుగుడు నూనె	పురుషులలో వంధ్యత్వం, స్త్రీలలో గర్భస్రావం
ఫైలో క్వినైన్	మాంసం, గుడ్లు, ఆకుకూరలు, పాలు	అధిక రక్తస్రావం, రక్తం గడ్డ కట్టకపోవడం

(i) ఎముకల సంబంధ వ్యాధులు ఏ విటమిన్ల లోపం వల్ల వస్తాయి?
(ii) పండ్లను తినడం వల్ల ఏ విటమిన్లు లభిస్తాయి?
(iii) పక్షవాతం ఏ విటమిన్ లోపం వల్ల వస్తుంది? ఇది రాకుండా ఉండాలంటే ఏ ఆహార పదార్థాలు తినాలి?
(iv) ఏ ఆహార పదార్థాలు తింటే విటమిన్ల లోపం వల్ల వచ్చే వ్యాధులు రావు?
జవాబు:
i) కాల్సిఫెరాల్ / విటమిన్ – డి / సన్ షైన్ విటమిన్
ii) టోకోఫెరాల్ / విటమిన్ – ఇ / యాంటీ స్టెరిలిటి విటమిన్ / రెటినాల్
iii) థయామిన్ (విటమిన్ B₁), తృణధాన్యాలు, నూనె గింజలు, కూరగాయలు, పాలు, మాంసం, చేపలు మరియు గుడ్లు తినాలి.
iv) కూరగాయలు, పండ్లు, చేపలు, మాంసం, మొలకెత్తిన గింజలు, కాడ్ లివర్ ఆయిల్, షార్క్ లివర్ ఆయిల్, పాలు, ఆకుకూరలు, తృణధాన్యాలు, నూనె గింజలు.

ప్రశ్న 4.
కిరణజన్య సంయోగక్రియలో గాలి ప్రధాన పాత్రను పోషిస్తుందని తెల్పుటకు ప్రీస్టే, చేసిన గంట జాడీ, పుదీనా మొక్క ప్రయోగాన్ని రాయండి.
జవాబు:

1. ఆకుపచ్చని మొక్కల పెరుగుదలలో గాలి ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తుందని 1770వ సంవత్సరంలో జోసఫ్ ప్రీస్టే (Priestly) నిర్వహించిన ప్రయోగాల ద్వారా తెలిసింది.
2. గాలి చొరబడని గంట జాడీలో వెలుగుతున్న కొవ్వొత్తి త్వరగా ఆరిపోవడాన్ని ప్రిస్టీ (Priestly) గమనించాడు. అదే విధంగా గాలి చొరబడని గంట జాడీలో ఉంచిన ఎలుకకు ఊపిరి ఆడకపోవడాన్ని కూడా గమనించాడు.
3. ఈ పరిశీలన ద్వారా వెలిగే కొవ్వొత్తి లేదా ఎలుక లేదా రెండూ కూడా ఏదోవిధంగా గంట జాడీలోని గాలికి నష్టం కలిగించినట్లు నిర్ధారణకు వచ్చాడు.
4. కానీ గంట జాడీలో ఒక పుదీనా మొక్కను ఉంచి పరిశీలించినపుడు ఎలుక ప్రాణంతో ఉండడాన్ని, కొవ్వొత్తి వెలుగుతూ ఉండడాన్ని గమనించాడు.
5. ప్రిస్టీ (Priestly) ఈ క్రింది నిర్ధారణకు వచ్చాడు.
   “జంతువుల శ్వాసక్రియకు, కొవ్వొత్తి వెలగడానికి ఖర్చు అవుతున్న గాలిని మొక్కలు తిరిగి గాలిలోకి ప్రవేశపెడ్తాయి”.

ప్రశ్న 5.
B₁, B₂, B₃, A, C, D, E, K – ఇవి విటమినుల సంకేతాలు. ఇందులో కొన్ని నీటిలో కరుగుతాయి. మరికొన్ని క్రొవ్వులో కరుగుతాయి. వీటిని పై రెండు రకాలుగా విభజించి వీటి లోపం వల్ల కలిగే వ్యాధులను పట్టికలో పొందుపరచండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 6.
కిరణజన్య సంయోగక్రియ సందర్భంగా క్లోరోప్లాస్లో అనేక సంఘటనలు జరుగుతాయి. వాటిలో కొంతి ఆధారిత చర్యలను నివరించుము.
(లేదా)
కిరణజన్య సంయోగక్రియలో కాంతి చర్య యొక్క యాంత్రికాన్ని వివరించండి.
జవాబు:
కాంతిచర్య / కాంతి రసాయన చర్య :
1) కాంతి ద్వారా ప్రేరేపించబడి అనేక రసాయన చర్యలు ఒకదాని వెంబడి ఒకటి అతి త్వరగా జరుగుతుంటాయి. కనుక దీనిని కాంతి చర్య లేదా కాంతి రసాయన దశ అంటారు. కాంతి చర్య క్లోరోప్లాలోని గ్రానా థైలకాయిడ్ లో జరుగుతుంది.

2) మొదటి సోపానం :
క్లోరోఫిల్ కాంతిలోని కాంతి ఫోటాన్లను శోషించి క్రియావంతమవుతుంది.

3) రెండవ సోపానం :
(ఫోటోలైసిస్ / హిల్ చర్య) నీటి అణువు H⁺, OH^– అయాన్లుగా విడగొట్టడానికి కాంతి శక్తి – వినియోగించబడుతుంది. దీనిని కాంతి విశ్లేషణ అంటారు. లేదా హిల్ చర్య అంటారు.
H₂O → H⁺ + OH^–

4) మూడవ సోపానం :
OH^– అయాన్లు ఒకదాని వెంట ఒకటిగా జరిగే అనేక చర్యల పరంపర ద్వారా నీరు (H₂O) మరియు NADPH లను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ATP లు NADPH లు అంత్యపదార్థాలుగా ఏర్పడుతాయి. వీటిని శక్తిగ్రాహకాలు అంటారు.

ప్రశ్న 7.
కిరణజన్య సంయోగక్రియకు కాంతి అవసరమని నిరూపించే ప్రయోగానికి కావలసిన పరికరాలు మరియు ప్రయోగ విధానాన్ని వివరించండి.
జవాబు:
బ్లాక్ పేపర్, క్లిప్స్, కుండీలో పెరుగుతున్న మొక్క అయోడిన్, మిథైలేటెడ్, స్పిరిట్, పెట్రెడిష్

ప్రయోగ విధానం :

1. కుండీలో పెరుగుతున్న మొక్కలోని పిండి పదార్థం తొలగించడానికి వారం రోజులు చీకటిలో ఉంచాలి. ఒక నల్లని కాగీతం తీసుకొని మీకు నచ్చిన డిజైన్ కత్తిరించండి.
2. డిజైను కాగితాన్ని ఆకుకు పైన క్రింద ఉంచి క్లిప్స్ పెట్టాలి. నల్లటి భాగం గుండా కాంతి ఆకుపైన పడకుండా కాగితం ఉండేలా అమర్చాలి.
3. అమరికలో ఉన్న మొక్కను సూర్యరశ్మిలో ఉంచండి. కొన్ని గంటల తర్వాత ఆకును వేరుచేసి నీటిలో వేడి చేయండి.
4. ఆకును పరీక్ష నాళికలో ఉంచి మిథైలేటెడ్ స్పిరిట్ పోసి, దానిని నీరు ఉన్న బీకరులో ఉంచి వేడి చేయాలి. ఆకు నుండి పత్రహరితం తొలగిన తరువాత దానిని పెట్రిడిలో ఉంచాలి.
5. ఆకుపై కొన్ని చుక్కల అయోడిన్ వేయండి. ఎక్కడైతే సూర్యరశ్మి సోకలేదో అక్కడ తెల్లగా, మిగతా భాగం నీలంగా మారింది.

నిర్ధారణ :
ఆకుపై ఎక్కడైతే సూర్యరశ్మి సోకలేదో అక్కడ పిండి పదార్థం ఏర్పడక తెల్లగా ఉంది. ఆకు మిగతా భాగంలో సూర్యరశ్మితో సహా అన్ని కారకాలు ఉండటం వల్ల పిండిపదార్థం ఏర్పడింది. ఆకు నీలంగా మారింది.

ప్రశ్న 8.
కొవ్వులలో కరిగే విటమిన్లేవి ? వాటి లోపం వలన కలిగే వ్యాధులు మరియు వ్యాధి లక్షణాలను గూర్చి రాయండి.
జవాబు:
క్రొవ్వులో కరిగే విటమిన్లు

విటమిన్ల పేర్లు	వ్యాధి పేరు	వ్యాధి లక్షణాలు
విటమిన్ A (రెటినాల్)	రేచీకటి, చత్వారం	రాత్రిపూట సరిగ్గా కనబడకపోవటం, కంటి నుండి నీరు కారటం, నేత్రపటల సమస్యలు, చర్మం పొలుసు బారటం.
విటమిన్ D (కాల్సిఫెరాల్)	రికెట్స్	ఎముకలు సరిగ్గా పెరగకపోవటం, పెళుసు బారడం, దొడ్డికాళ్ళు, ముంజేతి వాపు, దంత సమస్యలు
విటమిన్ E (టోకోఫెరాల్)	వంధ్యత్వం	పురుషులలో వంధ్యత్వం, స్త్రీలలో గర్భస్రావం
విటమిన్ K (ఫైలోక్వినోన్)	అధిక రక్తస్రావం	రక్తం తొందరగా గడ్డకట్టకపోవటం

ప్రశ్న 9.
కిరణజన్య సంయోగక్రియకు కార్బన్ డై ఆక్సెడ్ అవసరము అని నిరూపించుటకు మీ పాఠశాల ప్రయోగశాలలో ఒక ప్రయోగాన్ని నిర్వహించే ఉంటారు. 9వ తరగతి చదువుచున్న రాజు కూడా ఆ ప్రయోగాన్ని నిర్వహించాలనుకుంటున్నాడు. అతనికి గల కొన్ని అనుమానాలను నివృత్తి చేయుము.
i) ప్రయోగానికి ముందు కుండీలో పెరుగుతున్న మొక్కను చీకటి గదిలో సుమారు వారం రోజుల వరకు ఉంచారు కదా! ఎందుకు?
జవాబు:
మొక్కలోని పిండిపదార్థం తొలగించుటకు ప్రయోగానికి ముందు కుండీలో పెరుగుతున్న మొక్కను చీకటి గదిలో సుమారు వారం రోజుల వరకు ఉంచారు.

ii) గాజు జాడీలో KOH గుళికలు ఉంచారు. ఎందుకు?
జవాబు:
కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ ను శోషించుటకు గాజు జాడీలో KOH గుళికలు ఉంచారు.

iii) ఈ ప్రయోగ నిర్వహణకు ఉపయోగించిన పరికరాలు ఏవి?
జవాబు:
పరికరాలు :
కుండీలో పెరుగుచున్న మొక్క, వెడల్పు మూతిగల పారదర్శక గాజుసీసా, చీల్చబడిన రబ్బరు కార్కు.

iv) ఈ ప్రయోగాన్ని ఒక వేళ నీడలో నిర్వహిస్తే ఫలితం ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
ఈ ప్రయోగాన్ని ఒక వేళ నీడలో నిర్వహిస్తే కిరణజన్య సంయోగక్రియ జరగదు.

ప్రశ్న 10.
ప్రయోగ పరికరాల అమరికను గమనించి కింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

1) కొవ్వొత్తి ఎందుకు ఆరిపోయింది?
జవాబు:
క్రొవ్వొత్తి వెలగడానికి అవసరమయిన వాయువు (ఆక్సిజన్) అయిపోవడం వలన క్రొవ్వొత్తి ఆరిపోయింది.

2) ఈ ప్రయోగంలో ఎలుక, కొవ్వొత్తి మధ్య మీరు ఏమైనా సంబంధాన్ని గుర్తించారా?
జవాబు:
ఈ ప్రయోగంలో ఎలుక జీవించడానికి, క్రొవ్వొత్తి వెలగడానికి ఒకే వాయువు (ఆక్సిజన్) అవసరం.

3) ఈ ప్రయోగం నందు ప్రీస్టే పరిశీలనలు ఏమిటి?
జవాబు:
ప్రీస్ట్రీ ఈ ప్రయోగం ద్వారా, మొక్కలు వదిలే వాయువు కొవ్వొత్తి వెలగడానికి, జంతువుల మనుగడకు దోహదం చేస్తుందని పరిశీలించాడు.

4) గంట జాడీ నందు పుదీన మొక్కను ఉంచినపుడు కొవ్వొత్తి నిర్విరామంగా వెలుగుతుంది. ఎందుకు?
జవాబు:
గంట జాడీ నందు పుదీనా మొక్క విడుదలచేసే ఆక్సిజన్ వలన క్రొవ్వొత్తి నిర్విరామంగా వెలుగుతుంది.

ప్రశ్న 11.
ఈ క్రింది పట్టికను విశ్లేషించి, దిగువనీయబడిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు వ్రాయుము.

i) పై వాటిలో వంధ్యత్వ నివారణకు ఉపయోగపడే విటమినను గుర్తించండి.
జవాబు:
విటమిన్ – ఇ (టోకోఫెరాల్)

ii) చిగుర్ల నుండి రక్తము రావడానికి ఏ విటమిన్ లోపం కారణము?
జవాబు:
విటమిన్ – సి (ఆస్కార్బిక్ ఆమ్లం)

iii) పై వాటిలో కొవ్వులలో కరిగే విటమిన్లు ఏవి?
జవాబు:
రెటినాల్ (ఎ), టోకోఫెరాల్ (ఇ), ఫిల్లోక్వినోన్ (3)

iv) K విటమిన్ లోపం వల్ల కలిగే వ్యాధి యొక్క లక్షణాలేవి?
జవాబు:
అధికరక్తస్రావం, రక్తం గడ్డకట్టకపోవటం.

ప్రశ్న 12.
“ఆకులలో పిండిపదార్థం కలదని” నిరూపించే ప్రయోగ విధానాన్ని, జాగ్రత్తలను రాయండి.
జవాబు:
ఉద్దేశ్యం :
ఆకులలో పిండి పదార్థము కలదని నిరూపించుట.

పరికరాలు :
1) బీకరు 2) పరీక్షనాళిక 3) ట్రైపాడ్ స్టాండ్ 4) బున్ సెన్ బర్నర్ 5) ఇనుప వల 6) పెట్రెడిష్ 7) డ్రాపర్ 8) బ్రష్

రసాయనాలు :
1) ఇథనాల్ / మిథలేటెడ్ స్పిరిట్ 2) నీరు 3) ఆకు 4) అయోడిన్ / బెటాడిన్ ద్రావణం

ప్రయోగ విధానము :

1. కుండీలో పెరుగుతున్న మొక్క నుండి ఒక ఆకును తీసుకోవాలి.
2. పరీక్షనాళికలో మిథలేటెడ్ స్పిరిట్ తీసుకొని అందులో ఆకును ఉంచాలి.
3. పరీక్షనాళికను నీరు కలిగిన బీకరులో ఉంచి వేడి చేయడం వలన ఆకులోని పత్రహరితము తొలగించబడి ఆకు పాలిపోయినట్లుగా కనబడుతుంది.
4. ఆకును పెట్రెడిష్ లో ముడుతలు పడకుండా వెడల్పుగా పరిచి అయోడిన్ లేదా బెటాడిన్ ద్రావణాన్ని చుక్కలు చుక్కలుగా వేయాలి.

పరిశీలన :
ఆకు నీలి నలుపు రంగులోకి మారుతుంది. దీనిని బట్టి ఆకులలో పిండిపదార్థము కలదని నిరూపించవచ్చు.

జాగ్రత్తలు :

1. మెత్తగా పలుచని ఆకులు కలిగిన మొక్కను ఎంపిక చేసుకోవాలి.
2. వేడి పరీక్ష నాళిక నుండి ఆకును చేతితో నేరుగా తీయకుండా, బ్రష్ ను ఉపయోగించాలి.
3. అయోడిన్ చుక్కలను డ్రాపర్ సహాయంతో మాత్రమే వేయాలి.

ప్రశ్న 13.
జంతువులు వినియోగించుకొంటున్న గాలిని మొక్కలు భర్తీ చేస్తాయని ప్రీస్టే ఎలా నిర్ధారించాడు?
జవాబు:

గాలి చొరబడని గంట జాడీలో వెలుగుతున్న కొవ్వొత్తి త్వరగా ఆరిపోవడాన్ని ప్రీస్టే గమనించాడు. అదేవిధంగా గాలి చొరబడని గంట జాడీలో ఉంచిన ఎలుకకు . ఊపిరాడకపోవడం కూడా గమనించాడు. ఈ పరిశీలన ద్వారా వెలిగే కొవ్వొత్తి, ఎలుక రెండూ కూడా ఏదో విధంగా గంట జాడీలోని గాలికి నష్టం కలిగించినట్లు నిర్ధారణకు వచ్చాడు. కానీ గంట జాడీలో ఒక పుదీనా మొక్కను ఉంచి పరిశీలించినప్పుడు ఎలుక ప్రాణంతో ఉండడాన్నీ, కొవ్వొత్తి వెలుగుతూ ఉండడాన్ని గమనించాడు. జంతువుల శ్వాసక్రియకూ, కొవ్వొత్తి వెలగడానికీ ఖర్చు అవుతున్న గాలిని మొక్కలు గాలిలోకి పంపుతుంటాయని .ఈ ప్రయోగం ద్వారా జోసఫ్ ప్రీస్టే ఊహించాడు.

ప్రశ్న 14.
కాంతి చర్యను వర్ణించండి.
జవాబు:
కిరణజన్యసంయోగక్రియ ప్రధానంగా రెండు దశలలో జరుగుతుంది. అవి

1. కాంతి చర్య (Light dependent reaction)
2. నిష్కాంతి చర్య (Light independent reaction)

కాంతి చర్య (కాంతి రసాయన దశ) (Light dependent reaction)

కిరణజన్యసంయోగక్రియలో మొదటి దశ ఇది. ఈ చర్యలో కాంతి ప్రధాన పాత్ర వహిస్తుంది. ఇందులో కాంతి ద్వారా ప్రేరేపించబడిన అనేక రసాయనిక చర్యలు ఒకదాని వెంట ఒకటి అతి త్వరగా జరుగుతుంటాయి. అందువలన ఈ దశను కాంతి రసాయన దశ (Photochemical phase) అంటారు. కాంతిచర్య క్లోరోప్లాస్లోని గ్రానా, థైలకాయిలో జరుగుతుంది. కాంతి చర్య వివిధ సోపానాలలో జరుగుతుంది.

మొదటి సోపానం :
క్లోరోఫిలను కాంతిశక్తికి బహిర్గతం ఎలక్ట్రాన్ చేసినప్పుడు ఫోటాన్లను శోషించి క్రియావంతమవుతుంది.

రెండవ సోపానం :
నీటి అణువు హైడ్రోజన్ (H), హైడ్రాక్సిల్ (OH^–) అయాన్లుగా విచ్ఛిత్తి చేయడానికి ఈ కాంతిశక్తి వినియోగించబడుతుంది.
H₂O → H⁺ + OH^–

ఈ చర్యను నీటి కాంతి విశ్లేషణ (Photolysis) అంటారు. ఫోటో అనగా కాంతి-లైసిస్ అనగా విచ్ఛిత్తి చేయడం అని అర్థం. అంటే కాంతి ద్వారా నీటి అణువు విచ్చిత్తి చెందడం అన్నమాట. దీనిని ‘హిల్’ అనే శాస్త్రవేత్త నిరూపించాడు. అందువల్ల దీనిని ‘హిల్ చర్య’ అని కూడా అంటారు.

మూడవ సోపానం :
అత్యంత చర్యాశీలమైన నీటి అయాన్లు రెండు మార్గాలలో తొందరగా మార్పు చెందుతాయి.

1. OH^– అయాన్లు ఒకదాని వెంట ఒకటిగా జరిగే అనేక చర్యల పరంపర ద్వారా నీరు (H₂O) మరియు ఆక్సిజన్ (O₂) ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
2. నీరు మొక్క లోపల వినియోగించబడుతుంది. కానీ ఆక్సిజన్ మాత్రం వాతావరణంలోకి విడుదలవుతుంది.
3. H⁺ అయాన్ నిష్కాంతి చర్యలో క్రమానుగత చర్యల పరంపరలకు లోనవుతుంది.
4. కాంతి చర్యలో అడినోసిస్ ట్రై ఫాస్ఫేట్ (ATP) మరియు నికోటినమైడ్ అడినోసిన్ డై ఫాస్ఫేట్ (NADPH) లు అంత్య పదార్థాలుగా ఏర్పడతాయి. వీటిని శక్తిగ్రాహకాలు (Assimilatory powers) అని కూడా అంటారు.

ప్రశ్న 15.
నిష్కాంతి చర్యలను వర్ణించండి.
జవాబు:
కిరణజన్యసంయోగక్రియలోని రెండవ దశను నిష్కాంతి చర్య అంటారు. వీటికి కాంతిశక్తితో సంబంధం లేనప్పటికి, కాంతిచర్యలో ఏర్పడిన శక్తి గ్రాహకాలు తప్పని సరిగా కావాలి. ఈ చర్యలన్నీ హరిత రేణువులోని అవర్ణికలో జరుగుతాయి.
1) ఈ చర్యలలో మొదటిగా రిబ్యులోజ్ బై ఫాస్ఫేట్ పదార్థంచే CO₂ గ్రహించబడి ఆరు కార్బన్లు గల హెక్సోజ్ చక్కెరగా మారుతుంది.
CO₂ + రిబ్యులోజ్ బై ఫాస్ఫేట్ → హెక్సోజ్ చక్కెర

2) నిలకడలేని ఈ హెక్సోజ్ చక్కెర విచ్ఛిన్నం చెంది, మూడు కార్బన్లు గల ఫాస్ఫా గ్లిజరిక్ ఆమ్లం (PGA) గా విడిపోతుంది.
హెక్సోజ్ చక్కెర → 2 PGA

3) ఫాస్ఫాగ్లిజరిక్ ఆమ్ల అణువులు రెండు కలిసి, కొన్ని వరుస మార్పుల తరువాత గ్లూకోజ్ గా మారును.
2 PGA → గ్లూకోజ్

4) ఈ గ్లూకోజ్ వినియోగించబడి, మిగిలినది పిండిపదార్థంగా నిల్వచేయబడుతుంది.

ప్రశ్న 16.
అమీబాలో ఆహార సేకరణ విధానం తెలపండి.
జవాబు:

1. ఏక కణజీవి అమీబాలో ఆహారం శరీరం ఉపరితలం నుండి సేకరించ బడుతుంది.
2. అమీబా ఆహార సేకరణ కొరకు శరీర ఉపరితలం నుండి వేళ్ళవంటి మిథ్యాపాదాలను ఏర్పాటు చేసుకుంటుంది.
3. ఈ మిథ్యాపాదాలను ఆహారం చుట్టూ వ్యాపింపజేసి ఆహారపు రిక్తికగా మారుస్తుంది.
4. ఆహార రిక్తికలో సంక్లిష్ట ఆహారపదార్థాలు సరళపదార్థాలుగా విడగొట్టబడిన తరువాత కణద్రవ్యంలోకి వ్యాపనం చెందుతాయి.
5. జీర్ణం కాని పదార్థం కణం ఉపరితలానికి చేరి అక్కడ నుండి వెలుపలికి పంపబడుతుంది.

ప్రశ్న 17.
బంగారు తీగను వర్ణించండి.
జవాబు:

బంగారు తీగ కాండం సన్నగా పొడవుగా, నారింజ, లేత గులాబి, పసుపు లేదా గోధుమ రంగులో గాని ఉంటుంది. డాడర్ పుష్పాలు బొడిపెల రూపంలో గుంపులు గుంపులుగా ఉంటాయి. పసుపు లేదా తెలుపు రంగులో ఆకర్షక పత్రాలు ఉండే తమ్మెలు గంట ఆకారంలో (సంయుక్త ఆకర్షక పత్రాలు) ఉంటాయి. పత్రాలు సన్నటి పొలుసుల మాదిరిగా క్షీణించి ఉంటాయి.

బంగారు తీగ కాండం తీగలా అతిథేయ మొక్క చుట్టూ మెలికలు తిరిగిన తరువాత పక్కనున్న మరొక కాండాన్ని చుట్టి పెనవేసుకొని పోవడం వలన అతిథేయి మొక్కపై మొత్తం వల మాదిరిగా ఆక్రమించి జాలాకారంగా కస్కుటాలో హాస్టోరియాలు కనబడుతుంది.

ప్రశ్న 18.
విటమిన్స్ లభ్యత, వాటి లోపం వలన కలిగే వ్యాధులు, లక్షణాలు తెలుపుతూ పట్టిక రూపొందించండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 19.
ప్రక్క పటం పరిశీలించి క్రింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

a) ప్రక్క పటంలో చూపించిన కణాంగము ఏ క్రియను నిర్వహిస్తుంది?
b) ఈ కణాంగము ఏ భాగాలలో ఉంటుంది?
c) ఈ కణాంగములోని ప్రధానభాగాలు ఏమిటి?
d) ఈ కణాంగములో సంశ్లేషణ చేయబడు పదార్థం ఏమిటి?
జవాబు:
a) ఈ కణాంగము పేరు హరితరేణువు. ఇది కిరణజన్య సంయోగక్రియను నిర్వహిస్తుంది.
b) ఈ కణాంగము మొక్కల ఆకుపచ్చభాగాలైన పత్రము లేతకాండాలలో ఉంటుంది.
c) ఈ కణాంగంలో ప్రధానంగా 1) త్వచం 2) హేమా పిండిపదార్థపు రేణువు 3) గ్రానా అనే భాగాలు ఉంటాయి.
d) ఈ కణాంగంలో గ్లూకోజ్ సంశ్లేషణ చేయబడి తరువాత పిండిపదార్థంగా మారుతుంది.

ప్రశ్న 20.
కింది పటం పరిశీలించి క్రింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

a) ఈ పటము ఏ నిర్మాణాన్ని సూచిస్తుంది?
b) పటం మధ్యభాగంలో వలయాకారంగా ఉన్న నిర్మాణం పని ఏమిటి?
c) పటంలో పైన, క్రింద ఉన్న వరుసకణాల పని ఏమిటి?
d) స్తంభాకార స్పంజి కణజాలం మధ్య భేదాలు ఏమిటి?
జవాబు:
a) పటంలో ఆకు అడ్డుకోత చూపబడింది.

b) పటం మధ్యలో ఉన్న వలయాకార నిర్మాణం నాళికాపుంజం. ఇది రవాణాకు తోడ్పడుతుంది. పై భాగంలో ఉండే దారువు నీటి రవాణాకు, క్రింది భాగంలో ఉండే పోషక కణజాలం ఆహార రవాణాకు తోడ్పడును.

c) పైన, క్రింద ఉన్న వరుస కణాలను బాహ్యచర్మం అంటారు. ఇది రక్షణకు తోడ్పడును.

d) స్తంభాకార కణజాలం దగ్గరగా అమర్చబడి, అధికసంఖ్యలో హరితరేణువులను కలిగి కిరణజన్య సంయోగక్రియకు తోడ్పడుతుంది. స్పంజి కణజాలం కణాంతర భాగాలను కలిగి వాయు మార్పిడికి తోడ్పడుతుంది.

ప్రశ్న 21.
కింది పటం పరిశీలించి క్రింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

a) ఈ ప్రయోగం యొక్క ఉద్దేశం ఏమిటి?
b) ఈ ప్రయోగంలో ఉపయోగించిన పరికరాలు ఏమిటి?
c) సీసాలో ఉంచిన రసాయనం ఏమిటి? దాని అవసరం ఏమిటి?
d) ప్రయోగం తరువాత, పత్రం యొక్క ఏ భాగం నీలిరంగుకు మారును?
జవాబు:
a) కిరణజన్య సంయోగక్రియకు CO₂ అవసరమని నిరూపించుట ఈ ప్రయోగ ఉద్దేశం.
b) ఈ ప్రయోగంలో, వెడల్పు మూతిగల సీసా, రబ్బరుబిరడా, కుండీ మొక్క ఉపయోగించారు.
c) సీసాలోపల తీసుకొన్న రసాయనం KOH. ఇది సీసాలోని CO₂ ను పీల్చుకొంటుంది.
d) ప్రయోగ అనంతరం సీసా వెలుపలి ఉన్న పత్రభాగం నీలిరంగుగా మారును.

ప్రశ్న 22.
క్రింద ఉన్న ఫ్లోచార్టును గమనించి క్రింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

a) ఈ ఫ్లోచార్ట్ ఏ జీవక్రియను వివరిస్తుంది?
b) మానవుని జీర్ణవ్యవస్థలో ఆహారం జీర్ణమయ్యే ప్రాంతాలు గుర్తించండి.
c) ఫ్లోచార్టులో ఉదహరించబడిన గ్రంథులు, వాటి జీర్ణరసాలు తెలుపండి.
d) జీర్ణవ్యవస్థలో ఆహారం శోషణ చెందే ప్రాంతము ఏది?
జవాబు:
a) ఈ ఫ్లోచార్టు మానవ జీర్ణవ్యవస్థను, జీర్ణక్రియను వివరిస్తుంది.

b) ఆహారం జీర్ణమయ్యే ప్రాంతాలు, 1) నోరు, 2) జీర్ణాశయం, 3) ఆంత్రమూలం, 4) చిన్న ప్రేగు

c) కాలేయం – పైత్యరసం
క్లోమము – క్లోమరసం

d) జీర్ణమైన ఆహారం చిన్న ప్రేగులో శోషణ చెందుతుంది.

ప్రశ్న 23.
పటాన్ని పరిశీలించి క్రింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ఇవ్వండి.

a) ఈ ప్రయోగం నిర్వహించిన శాస్త్రవేత్త ఎవరు?
b) ఈ ప్రయోగంలో కొవ్వొత్తి, ఎలుకకు ఉన్న సంబంధం ఏమిటి?
c) ఈ ప్రయోగంలో పుదీనా మొక్కకు బదులు మరొక ఎలుకను ప్రవేశపెడితే ఏం జరుగును?
d) భూమి మీద మొక్కల ప్రాధాన్యత ఏమిటి?
జవాబు:
a) ఈ ప్రయోగం నిర్వహించిన శాస్త్రవేత్త జోసఫ్ ప్రీస్టే.

b) ఈ ప్రయోగంలో కొవ్వొత్తి మరియు ఎలుక రెండూ ఆక్సిజనన్ను వినియోగించుకొన్నాయి.

c) పుదీనా మొక్క స్థానంలో మరొక ఎలుకను ప్రవేశపెడితే, ఆక్సిజన్ త్వరగా అయిపోయి ఎలుకలు త్వరగా మరణిస్తాయి. కొవ్వొత్తి త్వరగా ఆరిపోతుంది.

d) భూమి మీద ఉన్న జీవరాశులకు ఆక్సిజన్‌ను అందించేవి మొక్కలు. ఇవి కిరణజన్య సంయోగక్రియ ద్వారా, జంతువులకు ఆహారాన్ని ఆక్సిజన్‌ను అందిస్తున్నాయి.

ప్రశ్న 24.
జీవక్రియల్లో కిరణజన్య సంయోగక్రియ జరగకపోతే భూగోళంలో కలిగే అనర్దాలను రాయండి.
జవాబు:
1) మొక్కలు కిరణజన్య సంయోగక్రియ జరపకపోతే మిగతా సజీవులకు ఆహారం లభ్యంకాదు. ఎందుకంటే మిగిలిన జీవులన్నీ ఆహారం కోసం మొక్కల మీద ఆధారపడినాయి.

2) కిరణజన్య సంయోగక్రియ జరుగుటకు కార్బన్ డై ఆక్సెడ్ అవసరం. కిరణజన్య సంయోగక్రియ జరుగకపోతే గాలిలో కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ శాతం పెరుగుతుంది. ఇది జరిగితే భూ ఉష్ణోగ్రతలు పెరిగి భూగోళం వెచ్చబడటానికి కారణమవుతుంది. భూ ఉష్ణోగ్రతలు పెరిగితే ధృవాల వద్ద ఉన్న మంచు కరిగి సముద్ర మట్టాలు పెరుగుతాయి. దీనివలన సముద్ర తీర ప్రాంతాలు మునిగిపోతాయి, అనేకమైన జీవులు చనిపోతాయి.

3) కిరణజన్య సంయోగక్రియ గాలిలోనికి ఆమ్లజనిని విడుదల చేస్తుంది. కిరణజన్య సంయోగక్రియ జరుగకపోతే ఆమ్లజని విడుదల కాకపోవడం చేత సజీవులు మరణిస్తాయి.

ప్రశ్న 25.
స్వయంపోషకాలలో పోషణ, సూర్యకాంతి ఉన్నప్పుడు, లేనప్పుడు కూడా జరుగుతుంటుంది కదా! ఈ రెండు సందర్బాలకు తేడాలు ఏమిటి?
జవాబు:
మొక్కలు మరియు కొన్ని రకాల బాక్టీరియాలు స్వయంపోషకాలకు ఉదాహరణలు. మొక్కలు సూర్యకాంతి ఉన్నప్పుడు స్వయంగా ఆహారాన్ని తయారు చేసుకుంటాయి. బాక్టీరియా కాంతి లేనప్పుడు స్వయంగా ఆహార పదార్థాలను తయారు చేసుకుంటుంది. ఈ బాక్టీరియాలు అకర్బన శక్తి వనరులను వినియోగించి కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ నుండి కర్బన సమ్మేళనాలను తయారు చేసుకుంటాయి. అందువలన ఈ బాక్టీరియాలను రసాయన స్వయంపోషక జీవులు అంటారు. ఈ ప్రక్రియ ద్వారా బాక్టీరియాలు తమకు కావలసిన ఆహారము లేదా శక్తిని సమకూర్చుకుంటాయి. రసాయన ప్రక్రియ ద్వారా ఆహారమును తయారు చేయడానికి కావలసిన శక్తిని అకర్బన అణువులయిన ఇనుము, గంధకము మరియు మెగ్నీషియంలను ఆక్సీకరణము చేయుట ద్వారా పొందుతాయి.
ఉదా : నత్రజని స్థాపక బాక్టీరియా – నేలయందు ఉండునది.

లావా పదార్థములందుండు ఇనుము ఆక్సీకరణ బాక్టీరియా సముద్ర అడుగుభాగమున వేడి రంధ్రముల యందుండే గంధకము ఆక్సీకరణ బాక్టీరియా.

ప్రశ్న 26.
డాక్టర్‌ను అడిగి కింది విషయాల గురించి తెలుసుకోండి. చార్టును తయారుచేసి మీ తరగతిలో ప్రదర్శించండి.
ఎ) ఏ పరిస్థితులలో రోగికి గ్లూకోజ్ అవసరమౌతుంది?
బి) ఎప్పటి వరకు గ్లూకోజ్ అందిస్తారు?
సి) గ్లూకోజ్ రోగిని ఎలా కోలుకోనేటట్లు చేస్తుంది?
జవాబు:
ఎ) గ్లూకోజ్ అవసరమయ్యే పరిస్థితులు :

1. రోగి బాగా నీరసంగా ఉన్నప్పుడు
2. రోగి దీర్ఘకాలంగా వ్యాధితో బాధపడుతూ బలహీనం చెందినపుడు
3. డయేరియాతో రోగి నీరసించినపుడు
4. ఆపరేషన్ తరువాత రోగి త్వరగా కోలుకోవటానికి, గ్లూకోజ్ ఎక్కిస్తారు.

బి) ఎప్పటి వరకు గ్లూకోజ్ ఎక్కిస్తారు?
1. సాధారణంగా వ్యక్తి యొక్క ఆరోగ్యస్థితి, వ్యాధిని బట్టి డాక్టర్లు ఎక్కించాల్సిన గ్లూకోజు మోతాదును నిర్ణయిస్తారు. కొన్నిసార్లు రోగి కోలుకోనే వరకు గ్లూకోజ్, విరామంతో ఎక్కిస్తుంటారు.

సి) గ్లూకోజ్ రోగిని ఎలా కోలుకొనేటట్లు చేస్తుంది?
1. గ్లూకోజ్ సరళమైన చక్కెర పదార్థం. ఇది నేరుగా రక్తంలోనికి శోషణ చెంది, కణ శ్వాసక్రియలో పాల్గొని, శక్తిని ఇస్తుంది. తక్షణ శక్తి లభించుట వలన రోగి త్వరగా కోలుకుంటాడు. మిగిలిన ఆహార పదార్థాలవలె గ్లూకోజ్ జీర్ణక్రియలోనికి చేరి జీర్ణం కావలసిన అవసరం లేదు. అందుకే నేరుగా రక్తంలోనికి ఎక్కిస్తారు.

10th Class Biology 1st Lesson పోషణ – ఆహార సరఫరా వ్యవస్థ ½ Mark Important Questions and Answers

సరైన గ్రూపును గుర్తించండి

1. ఏ జీవుల సమూహం జాంతవ పోషణను చూపిస్తుంది?
A. శాకాహారులు, మాంసాహారులు, సర్వభక్షకులు
B. స్వయం పోషకాలు, పూతికాహారులు, పరాన్నజీవులు
జవాబు:
సమూహం A

2. ఈ క్రింది ఏ సమూహం, పరపోషణకు సంబంధించినది?
A. స్వయంపోషణ, సహజీవనము, పరాన్న జీవనం
B. పూతికాహార పోషణ, పరాన్న జీవనం, జాంతవ పోషణ
జవాబు:
సమూహం B

3. ఏ జీవుల సమూహం పూతికాహారులు?
A. హుక్ వార్మ్, కస్కుట, లైకెన్
B. శిలీంద్రం, రొట్టె బూజు, పుట్టగొడుగు
జవాబు:
సమూహం B

4. ఏ గ్రూపు జీవులలో జాంతవ పోషణ ఉండదు?
A. అమీబా, పారామీషియం, మానవులు
B. మొక్కలు, కస్కుట, శిలీంధ్రాలు
జవాబు:
సమూహం B

5. ఏ సమూహంలోని కాంతి చర్య సంఘటనలు సరియైన క్రమంలో అమర్చబడినాయి?
A. పత్రహరితం కాంతిని శోషించుట, నీటి కాంతి విశ్లేషణ, స్వాంగీకరణ శక్తి ఏర్పడటం
B. పత్రహరితం కాంతిని శోషించుట, స్వాంగీకరణ శక్తి ఏర్పడటం, నీటి కాంతి విశ్లేషణ
జవాబు:
సమూహం A

6. ఏ సమూహంలోని వ్యాధులకు విటమిన్ లోపంతో సంబంధం లేదు?
A. క్వాషియోర్కర్, మెరాస్మస్, ఊబకాయం
B. అనీమియా, స్కర్వీ, రికెట్స్
జవాబు:
సమూహం A

7. ఏ గ్రూపులోని ఎంజైమ్ లు – కార్బోహైడ్రేట్ల పై పని చేయవు?
A. టయలిన్, అమైలేజ్, సుక్రేజ్
B. లైపేజ్, ట్రిప్సిన్, పెప్పిన్
జవాబు:
సమూహం B

8. ఏ సమూహంలోని విటమిన్ లు రక్తహీనతను కలిగిస్తాయి?
A. పైరిడాక్సిన్, ఫోలిక్ ఆమ్లం, సయానోకోబాలమిన్
B. నియాసిన్, ఆస్కార్బిక్ ఆమ్లం, బయోటిన్
జవాబు:
సమూహం A

9. క్లోమరసంలో ఏ గ్రూపు ఎంజైమ్ లు ఉంటాయి?
A. అమైలేజ్, పెప్సిన్, లైపేజ్
B. అమైలేజ్, ట్రిప్సిన్, లైపేజ్
జవాబు:
సమూహం B

10. ఏ సమూహంలోని విటమిన్స్ కొవ్వులో కరుగుతాయి?
A. విటమిన్ ఎ, విటమిన్ డి, విటమిన్ కె
B. విటమిన్ ఎ, విటమిన్ బి, విటమిన్ సి
జవాబు:
సమూహం A

ఫ్లో చార్టులు

11.

జవాబు:
ఆస్యకుహరం

12.

జవాబు:
ఆంత్రమూలం

13.

జవాబు:
పురీషనాళం

14.

జవాబు:
నీటి అణువు విచ్ఛిన్నం

15.

జవాబు:
జీర్ణక్రియ

16.

జవాబు:
నీటిలో కరిగే విటమిన్లు

17.

జవాబు:
మొక్కలు / కిరణజన్య సంయోగక్రియ బాక్టీరియా

18.

జవాబు:
పక్షి / మానవుడు

19.

జవాబు:
పూతికాహార పోషణ

20.

జవాబు:
క్వాషియోర్కర్

విస్తరించుము

21. CO₂ – కార్బన్ డై ఆక్సైడ్
22. H₂S – హైడ్రోజన్ సల్ఫైడ్
24. ATP – అడినోసిన్ ట్రై ఫాస్ఫేట్
25. NADP – నికోటినమైడ్ అడినైన్ డై న్యూక్లియోటైడ్ ( విటమిన్లు
26. NADPH – నికోటినమైడ్ అడినైన్ డై న్యూక్లియోటైడ్ హైడ్రోజన్ ఫాస్ఫేట్
27. RUBP – రిబ్యులోజ్ 1, 5 బై ఫాస్ఫేట్

ఉదాహరణ ఇవ్వండి

28. మొక్కల వలె కాంతి శక్తిని ఉపయోగించుకొని తమకు కావలసిన ఆహారాన్ని తామే తయారు చేసుకునే సామర్థ్యం కలిగి ఉండే జీవికి ఒక ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
కిరణజన్య సంయోగక్రియ జరిపే బాక్టీరియా / శైవలాలు

29. కస్కుట మొక్క పరాన్నజీవికి ఉదాహరణ. జంతు పరాన్న జీవికి ఉదాహరణను ఇవ్వండి.
జవాబు:
రింగ్ వార్మ్ / జలగ / పేను / జంతువులు

30. పూతికాహార పోషణకు పుట్టగొడుగు ఒక ఉదాహరణ. మరో ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
శిలీంధ్రాలు / రొట్టె బూజు జాంతవ పోషణ

31. జాంతవ పోషణను చూపించే ఏకకణ జీవికి ఒక ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
అమీబా / పారామీషియం

32. ట్రిప్సిన్ అనే ఎంజైమ్ ప్రోటీన్ల మీద పనిచేస్తుంది. కొవ్వులపై చర్య జరిపే ఎంజైమ్ కు మరో ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
లైపేజ్

33. క్వాషియోర్కర్, పోషకాహార లోపానికి ఒక ఉదాహరణ. మరో ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
మెరాస్మస్

34. నెమరు వేసే జీవులలో వ్యతిరేక పెరిస్టాలసిస్ కనిపిస్తుంది. మానవులలో దీనిని ఏమని పిలుస్తారు?
జవాబు:
వాంతి చేసుకోవడం

35. రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయిలను క్రమబద్ధం చేసే జీర్ణ గ్రంథికి ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
క్లోమం

36. విటమిన్ ‘ఎ’ ని కలిగి ఉన్న పండ్లకు ఒక ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
బొప్పాయి / మామిడి

37. విటమిన్ బి-కాంప్లెక్స్ నీటిలో కరిగే విటమిన్ను ఉదాహరణగా చెప్పుకోవచ్చు. మరో ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
విటమిన్ సి

శాస్త్రవేత్తను గుర్తించండి

38. 1931లో కిరణజన్య సంయోగక్రియకు సమీకరణాన్ని ప్రతిపాదించి ఆమోదించారు. పర్పుల్ సల్ఫర్ బ్యాక్టీరియా పై పరిశోధన చేస్తూ కిరణజన్య సంయోగక్రియలో కాంతి పాత్ర గురించి కనుగొన్నాడు.
జవాబు:
సి.బి. వాన్ నీల్.

39. కిరణజన్య సంయోగక్రియలో ఆక్సిజన్, నీటి నుంచి విడుదల అవుతుందని తెలియజేశాడు. కిరణజన్య సంయోగక్రియలో కాంతి చర్యలను గురించి కనుగొన్నాడు.
జవాబు:
రాబర్ట్ హిల్

40. తాను నిర్వహించిన ప్రయోగాల ద్వారా వాయు వినిమయం జరగడం వలన మొక్కలు వదిలే వాయువు కొవ్వొత్తి వెలగడానికి, జంతువుల మనుగడకు దోహదం చేస్తుందని నిర్ధారించాడు.
జవాబు:
జోసెఫ్ ప్రీస్టే

41. ఆయన డచ్ శాస్త్రవేత్త. నీటి మొక్కలపై జరిపిన ప్రయోగంలో, ప్రకాశవంతమైన సూర్యకాంతి సమక్షంలో నీటిమొక్కల, ఆకుపచ్చ భాగాల చుట్టూ చిన్నపాటి బుడగలు ఏర్పడతాయని చీకటిలో ఉన్నప్పుడు బుడగలు ఏర్పడలేదని తెలియజేశాడు.
జవాబు:
జాన్ ఇంజెన్ హౌజ్

42. ఆయన జర్మన్ వృక్ష శాస్త్రవేత్త. పత్రహరితం మొక్కలలోని కణం అంతా వ్యాపించి ఉండదని గమనించాడు.
జవాబు:
జులియస్ వాన్ సాక్స్

43. అతను జర్మన్ వృక్ష శాస్త్రవేత్త. ఆక్సిజన్ ఉత్తేజిత బాక్టీరియాలపై ప్రకాశవంతమైన ఎరుపు మరియు నీలి కాంతి కిరణాలను ప్రసరింపజేసినపుడు అవి గుంపులుగా ఏర్పడటం గమనించాడు.
జవాబు:
ఎంగల్ మన్

44. ఈ ఇద్దరు శాస్త్రజ్ఞులు ఆకుపచ్చ రంగులో ఉన్న పదార్థాన్ని వెలికితీసి, దానికి పత్రహరితమని పేరు పెట్టారు.
జవాబు:
పెల్లిటియర్ మరియు కావనో

దోషాన్ని గుర్తించి, సరిచేసి రాయండి

45. పరపోషకాలు అనేవి కాంతి శక్తిని ఉపయోగించుకోవడం ద్వారా తమ స్వంత ఆహారాన్ని సంశ్లేషణ చేయగల జీవులు.
జవాబు:
స్వయంపోషకాలు అనేవి కాంతి శక్తిని ఉపయోగించుకోవడం ద్వారా తమ స్వంత ఆహారాన్ని సంశ్లేషణ చేయగల జీవులు.

46. మొక్కలు ఆకుపచ్చ వర్ణద్రవ్యం కెరోటిన్ ని కలిగి ఉంటాయి.
జవాబు:
మొక్కలు ఆకుపచ్చ వర్ణద్రవ్యం పత్రహరితంని కలిగి ఉంటాయి.

47. కిరణజన్య సంయోగక్రియలో ఒక కార్బోహైడ్రేట్ అణువు ఏర్పడటంతో పాటుగా ఒక నీటి అణువు, ఒక అణువు కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ కూడా ఉత్పన్నమవుతాయి.
జవాబు:
కిరణజన్య సంయోగక్రియలో ఒక కార్బోహైడ్రేట్ అణువు ఏర్పడటంతో పాటుగా ఒక నీటి అణువు, ఒక అణువు ఆక్సిజన్ కూడా ఉత్పన్నమవుతాయి.

48. కిరణజన్య సంయోగక్రియలో ఆక్సిజన్, కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ నుంచి విడుదలవుతుంది.
జవాబు:
కిరణజన్య సంయోగక్రియలో ఆక్సిజన్, నీరు నుంచి విడుదలవుతుంది.

49. పిండిపదార్థం యొక్క ఉనికిని నీలం ఆకుపచ్చ రంగు ద్వారా గుర్తించవచ్చు.
జవాబు:
పిండిపదార్థం యొక్క ఉనికిని నీలం – నలుపు రంగు ద్వారా గుర్తించవచ్చు.

50. అమీబా తన శైలికల ద్వారా ఆహారాన్ని సేకరిస్తుంది.
జవాబు:
అమీబా తన మిథ్యాపాదాలు ద్వారా ఆహారాన్ని సేకరిస్తుంది.

51. జీరాశయంలో పాక్షికంగా జీర్ణమైన ఆహారాన్ని బోలస్ అంటారు.
జవాబు:
జీర్ణాశయంలో పాక్షికంగా జీర్ణమైన ఆహారాన్ని క్రైమ్ అంటారు.

52. జీర్ణాశయం చివర ఉండే ఉప జిహ్విక ఆహార పదార్థాన్ని జీర్ణాశయం నుండి చిన్న ప్రేగులోకి వచ్చే విధంగా నియం త్రిస్తాయి.
జవాబు:
జీర్ణాశయం చివర ఉండే వలయాకార సంవరిణి కండరాలు ఆహార పదార్థాన్ని జీర్ణాశయం నుండి చిన్నప్రేగులోకి వచ్చే విధంగా నియంత్రిస్తాయి.

53. పెప్సిన్ పిండి పదార్థాన్ని డెక్టోజ్ మరియు మాల్టోజ్ చక్కెరలుగా మారుస్తుంది.
జవాబు:
టయలిన్ పిండి పదార్థాన్ని డెక్ట్రోజ్ మరియు మాల్టోజ్ చక్కెరలుగా మారుస్తుంది.

54. బయోటిన్ లోపం వల్ల పిల్లగ్రా వస్తుంది.
జవాబు:
నియాసిన్ లోపం వల్ల పెల్లగ్రా వస్తుంది.

నేను ఎవరు

55. నేనొక విటమిన్ సి. ప్రేగుల్లో ఉండే బాక్టీరియా నన్ను సంశ్లేషణ చేస్తాయి.
జ. బి₁₂ / సయానోకోబాలమిన్

56. నేనొక విటమిన్ లోపం వలన కలిగే వ్యాధిని. ఎముకలు సరిగా పెరగకపోవడం, పెళుసు బారడం, దొడ్డి కాళ్ళు, ముంజేతి వాపు, దంత సమస్యలు వ్యాధి లకణాలు.
జవాబు:
రికెట్స్

57. నేనొక విటమిన్ ని. నేను ఆకుకూరలలో, పుల్లని పండ్లు మరియు మొలకెత్తిన గింజలలో లభిస్తాను. నా రసాయన నామం ఏమిటి?
జవాబు:
ఆస్కార్బిక్ ఆమ్లం

58. నేనొక విటమిన్ ని. క్యారెట్, టమోటా, బొప్పాయి, మామిడి మరియు ఆకుకూరల్లో ఎక్కువగా లభిస్తాను. నా లోపం వల్ల మీ దేహంలో ఏ భాగం ప్రభావితం అవుతుంది?
జవాబు:
కన్ను మరియు చర్మం

59. నేను ఎంజైములు లేని జీర్ణ రసాన్ని మరియు కొవ్వుల మీద పనిచేస్తాను.
జవాబు:
పైత్యరసం

60. నేను జఠర గ్రంథుల నుండి స్రవించబడే ఎంజైమ్ ను మరియు ప్రోటీన్ల మీద పనిచేస్తాను.
జవాబు:
పెప్సిన్

61. నేను కిరణజన్య సంయోగక్రియ ప్రయోగంలో ఉపయోగించే రసాయన పదార్థాన్ని మరియు CO₂ ని శోషించుకునే లక్షణం నాకు ఉంది.
జవాబు:
KOH

62. కన్వాల్వులేసి కుటుంబానికి చెందిన, తీగలుగా చుట్టు కుంటూ పెరిగే పత్రరహిత పరాన్నజీవి మొక్కను నేను.
జవాబు:
కస్కుట

63. అధిక కేలరీల ఆహారం తీసుకోవటం వలన కలిగే పోషకాహార లోపాన్ని నేను.
జవాబు:
ఊబకాయం

64. పత్రహరితాన్ని తొలంచడానికి సహాయపడే రసాయన పదార్థాన్ని నేను.
జవాబు:
మిథిలేటెడ్ స్పిరిట్

పోలికను గుర్తించుట

65. స్వయం పోషకాలు : మొక్కలు :: పరపోషకాలు 😕
జవాబు:
జంతువులు నేను ఎవరు?

66. హుక్ వార్మ్ : పరాన్న జీవి :: రైజోపస్ 😕
జవాబు:
పూతికాహారి

67. లాలాజలం : నోరు :: పైత్యరసం 😕
జవాబు:
ఆంత్రమూలం

68. కాంతి చర్యలు 😕 :: నిష్కాంతి చర్యలు : అవర్ణిక
జవాబు:
గ్రానా

69. ఆక్సిజన్ : కాంతి చర్యలు :: ? : నిష్కాంతి చర్యలు
జవాబు:
కార్బన్ డై ఆక్సైడ్

70. అమైలేజ్ : కార్బోహైడ్రేట్ :: ? : కొవ్వులు
జవాబు:
లైపేజ్

71. కార్బో హైడ్రేట్ : గ్లూకోజ్ :: ప్రోటీన్ 😕
జవాబు:
అమైనో ఆమ్లాలు

72. కాంతి చర్యలు : ? :: నిష్కాంతి చర్యలు : క్రెబ్
జవాబు:
రాబర్ట్ హిల్

73. థయామిన్ : బెరి బెరి :: ? : గ్లోసైటిస్
జవాబు:
రైబోఫ్లేవిన్

74. విటమిన్ K : ఫిల్లోక్వినోన్ :: విటమిన్ E 😕
జవాబు:
టోకోఫెరోల్

జతపరుచుట

75. తప్పుగా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
అంతర గ్రహణం – నోరు
శోషణ – జీర్ణాశయం
మల విసర్జన – పాయువు
జవాబు:
శోషణ – జీర్ణాశయం

76. సరిగ్గా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
ఆహార వాహిక – పెరిస్టాలసిస్
నోరు – చిలకడం
జీర్ణాశయం – మాస్టికేషన్
జవాబు:
ఆహార వాహిక – పెరిస్టాలసిస్

77. తప్పుగా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
కాలేయం – పైత్యరసం
క్లోమం – క్లోమరసం
జీర్ణాశయం – ఆంత్రరసం
జవాబు:
జీర్ణాశయం – ఆంత్రరసం

78. సరిగ్గా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
క్వాషియోర్కర్ – ప్రోటీన్ లోపం
ప్లోరోసిస్ – విటమిన్ లోపం
ఊబకాయం – కేలరీల లోపం
జవాబు:
క్వాషియోర్కర్ – ప్రోటీన్ లోపం

79. తప్పుగా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
విటమిన్ D – కాల్సిఫెరాల్
విటమిన్ B₆ – పైరిడాక్సిన్
విటమిన్ A – టోకోఫెరాల్
జవాబు:
విటమిన్ A – టోకోఫెరాల్

80. సరిగ్గా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
రికెట్స్ – కన్ను
గ్లాసైటిస్ – నాలుక
జెరోఫ్తాల్మియా – చర్మం
జవాబు:
గ్లాసైటిస్ – నాలుక

81. సరిగ్గా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
పాంటాథెనిక్ ఆమ్లం – చిలకడదుంప
ఆస్కార్బిక్ ఆమ్లం – తృణధాన్యాలు
థయమిన్ – నిమ్మ
జవాబు:
పాంటాథెనిక్ ఆమ్లం – చిలకడదుంప

82. సరిగ్గా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
జాన్ ఇంజెన్ హౌజ్ – హైడ్రిల్లా ప్రయోగం
జోసెఫ్ ప్రీస్ట్లీ – అర్ధపత్ర ప్రయోగం
మోల్ – గంటజాడీ ప్రయోగం
జవాబు:
జాన్ ఇంజెన్ హౌజ్ – హైడ్రిల్లా ప్రయోగం

83. సరైన క్రమాన్ని గుర్తించండి.

జవాబు:
సి

84. సరిగ్గా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
శాకాహారి – కుక్క
మాంసాహారి – కుందేలు
సర్వభక్షకి – కాకి
జవాబు:
సర్వభక్షకి – కాకి

బొమ్మలపై ప్రశ్నలు

85.

ఈ పటం ఏ విటమిన్ లోపాన్ని సూచిస్తుంది?
జవాబు:
విటమిన్ K

86.

ఈ పరీక్ష దేనిని సూచిస్తుంది?
జవాబు:
పిండిపదార్థ పరీక్ష

87.

గంట జాడీలో ఎలుకకు ఊపిరి ఆగక పోవడానికి ఏ వాయువు కారణం?
జవాబు:
కార్బన్ డై ఆక్సైడ్

88.

ఈ ప్రయోగం పేరేమిటి?
జవాబు:
మోల్స్ అర్ధపత్ర ప్రయోగం మోల్

89.

ఈ ప్రయోగంలో గరాటులో ఉంచిన మొక్క, పేరేమిటి?
జవాబు:
హైడ్రిల్లా / ఎలోడియా మొక్కలు

90.

పటంలోని X భాగాన్ని గుర్తించండి.
జవాబు:
స్పంజి మృదుకణజాలం :

91. ఈ పటంలో తప్పుగా లేబుల్ గుర్తించిన భాగాన్ని

జవాబు:
జీర్ణాశయం

92.

ఈ జీవిలో ఏ రకమైన పోషణ కనిపిస్తుంది?
జవాబు:
జాంతవ పోషణ

93.

పటంలో చూపిన ‘X’ అనే భాగం పేరేమిటి?
జవాబు:
లాలాజల గ్రంథులు

94.

పటం సహాయంతో మీ శరీరంలో ఉండే అతి పెద్ద జీర్ణగ్రంథి గుర్తించండి.
జవాబు:
కాలేయం

95.

ఆకులో ఈ నిర్మాణాలు ఎక్కడ కనపడతాయి?
జవాబు:
క్రింది బాహ్యచర్మం

ఖాళీలను పూరించండి

96. కిరణజన్య సంయోగక్రియలో వెలువడే వాయువు ………….
జవాబు:
ఆక్సిజన్

97. కిరణజన్య సంయోగ క్రియలో అంతర కారకం ………..
జవాబు:
పత్రహరితం

98. థైలకాయిడ్ దొంతరను ఇలా ………….. అంటారు.
జవాబు:
గ్రాన

99. నీటి అణువు విచ్చిన్నం చెందే ప్రక్రియ …………
జవాబు:
నీటి కాంతి విశ్లేషణ

100. కిరణజన్య సంయోగక్రియలోని రెండవ దశ ………….
జవాబు:
నిష్కాంతి దశ

101. ఆహార నాళ ప్రారంభ భాగం ………..
జవాబు:
నోరు

102. అతిపెద్ద జీర్ణగ్రంథి …………
జవాబు:
కాలేయం

103. జీర్ణనాళంలో ఆమ్ల స్థితి కలిగిన భాగం ……….
జవాబు:
జీర్ణాశయం

104. జీర్ణక్రియకు తోడ్పడే రసాయనాలు ……….
జవాబు:
ఎంజైమ్స్

105. జీర్ణవ్యవస్థలో శోషణ జరిగే భాగం ………….
జవాబు:
చిన్న ప్రేగు

10th Class Biology 1st Lesson పోషణ – ఆహార సరఫరా వ్యవస్థ 1 Mark Bits Questions and Answers

1. తప్పుగా ఉన్న జతను గుర్తించండి.
A) హస్టోరియా – కస్కుటా
B) టెస్టోస్టిరాన్ – స్త్రీ బీజకోశము
C) గ్రానం – హరిత రేణువు
D) ఉపజిహ్వక – నోరు
జవాబు:
B) టెస్టోస్టిరాన్ – స్త్రీ బీజకోశము

2. ఫోలిక్ ఆమ్లము లోపం వల్ల కలిగే వ్యాధి
A) రక్త హీనత
B) పెల్లాగ్రా
C) గ్లాసైటిస్
D) రికెట్స్
జవాబు:
A) రక్త హీనత

3. కిరణజన్య సంయోగ క్రియకు సంబంధించి సరైన వాక్యం
A) కాంతిశక్తి ఉష్ణశక్తిగా మారుతుంది
B) కాంతిశక్తి రసాయనిక శక్తిగా మారుతుంది
C) కాంతిశక్తి విద్యుత్ శక్తిగా మారుతుంది
D) ఉష్ణశక్తి రసాయనిక శక్తిగా మారుతుంది
జవాబు:
B) కాంతిశక్తి రసాయనిక శక్తిగా మారుతుంది

4. పిండి పదార్థాన్ని గుర్తించే పరీక్షలో అయోడిను బదులుగా ఈ క్రింది పదార్థాన్ని కూడా వాడవచ్చు …….
A) బెటాడిన్
B) బ్రోమిన్
C) క్లోరిన్
D) బెంజీన్
జవాబు:
A) బెటాడిన్

5. క్రింది సమీకరణంలో లోపించినది రాయండి.
CO₂ + 2H₂O → CH₂O + …….. + O₂
A) CO₂
B) H₂O
C) C₆H₁₂O₆
D) 6SO₂
జవాబు:
B) H₂O

6. ఈ క్రింది విటమిన్ లోపం వల్ల గ్లాసైటిస్ అనే వ్యాధి కల్గుతుంది.
A) B₁
B) B₂
C) B₃
D) B₆
జవాబు:
B) B₂

7. అయోడిన్ పరీక్ష ద్వారా కింది ఏ పదార్థాల ఉనికిని తెలుసుకోవచ్చు?
A) కొవ్వులు
B) మాంసకృత్తులు
C) విటమిన్లు
D) పిండి పదార్థాలు
జవాబు:
D) పిండి పదార్థాలు

8. ఈ క్రింది వానిలో సరైన జతకానిది ………….
A) ప్రోటీన్లు – అమైనో ఆమ్లాలు
B) కార్బోహైడ్రేట్స్ – గ్లూకోజ్
C) క్రొవ్వులు – పిండిపదార్థం
D) గ్లూకోజ్ – పిండిపదార్థం
జవాబు:
C) క్రొవ్వులు – పిండిపదార్థం

9. క్రింది వ్యాఖ్యలను చూడండి.
ఎ) క్వాషియోర్కర్ వ్యాధి ప్రోటీన్ల లోపం వల్ల కలుగుతుంది.
బి) మెరాస్మస్ వ్యాధి కేవలం కేలరీల లోపం వల్ల వస్తుంది.
A) ఎ, బి రెండూ సత్యాలు
B) ఎ సత్యము, బి అసత్యము
C)ఎ అసత్యము, బి సత్యము
D) ఎ, బి రెండూ అసత్యాలే
జవాబు:
B) ఎ సత్యము, బి అసత్యము

10. మొక్కను చీకటి గదిలో ఉంచితే ……… జరగదు.
A) శ్వాసక్రియ
B) ప్రత్యుత్పత్తి
C) కిరణజన్య సంయోగక్రియ
D) నీటి రవాణా
జవాబు:
C) కిరణజన్య సంయోగక్రియ

11. ఒక వ్యక్తి అజీర్తితో బాధపడటం లేదంటే ఈ విధంగా విశ్లేషించవచ్చు
A) సమతుల ఆహారాన్ని తీసుకోవడం లేదు
B) ఆహారాన్ని తొందరగా తినడం
C) ఆహారాన్ని బాగా నమిలి తినడం
D) తిన్న వెంటనే వ్యాయామం చేయడం
జవాబు:
C) ఆహారాన్ని బాగా నమిలి తినడం

12. ఈ కణాంగం పేరు

A) త్వచము
B) మైటోకాండ్రియా
C) హరితరేణువు
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
C) హరితరేణువు

13. కిరణజన్య సంయోగక్రియ అంత్య పదార్థము
A) గ్లూకోజ్
B) ఆక్సిజన్
C) నీరు
D) అన్ని
జవాబు:
A) గ్లూకోజ్

14. క్రింది వానిలో పరాన్న జీవనము జరిపేది
A) కస్కుట
B) ఈస్ట్
C) పుట్టగొడుగు
D) చేప
జవాబు:
A) కస్కుట

15. మీ ఆహారంలో విటమిన్ ‘A’ లోపించినట్లైతే వచ్చే’ వ్యాధిలో లక్షణాలు ఉండవచ్చు?
A) తక్కువ కాంతిలో చూడలేకపోవుట
B) ఆకలి లేకపోవడం
C) వెలుతురు చూడలేకపోవడం
D) నీటి విరేచనాలు
జవాబు:
A) తక్కువ కాంతిలో చూడలేకపోవుట

16. ఎండలో పెరిగే మొక్కలను నీడలో ఉంచితే ఏమౌతుంది?
A) మొక్క చనిపోతుంది
B) బాగా పెరుగుతుంది
C) పొట్టిగా మారుతుంది
D) పైవేవి కాదు
జవాబు:
D) పైవేవి కాదు

17. ప్రోటీన్ల లోపం వలన కలిగే వ్యాధి
A) క్వాషియార్కర్
B) మెగాస్మస్
C) స్థూలకాయత్వం
D) అనీమియా
జవాబు:
A) క్వాషియార్కర్

18. అతిథేయి మొక్కలోనికి చొచ్చుకొని పోయి ఆహారాన్ని గ్రహించడానికి కస్కుటా మొక్కలలో గల ప్రత్యేక నిర్మాణాలు
A) డాడర్
B) హాస్టోరియా
C) లెగ్యూమ్ వేర్లు
D) వాయుగత వేర్లు
జవాబు:
B) హాస్టోరియా

19. ఈ క్రింది వానిలో సరయిన దానిని గుర్తించండి.
a. థయమిన్ (B₁) ( ) 1. స్కర్వీ
b. సిట్రికామ్లం (C) ( ) 2. రేచీకటి
c. రెటినాల్ (A) ( ) 3. బెరిబెరి
A) (a – 3), (b – 1), (c – 2)
B) (a – 1), (b – 2), (c – 3)
C) (a – 2), (b – 3), (c – 1)
D) (a – 3), (c – 1), (b – 2)
జవాబు:
A) (a – 3), (b – 1), (c – 2)

20. భిన్నమైన దానిని గుర్తించుము.
A) కార్బోహైడ్రేట్లు
B) కొవ్వులు
C) ప్రోటీన్స్
D) పైరిత్రాయిడ్స్
జవాబు:
D) పైరిత్రాయిడ్స్

21. కిరణజన్య సంయోగక్రియకు అవసరమైన ముఖ్య కారకాలు
A) కాంతి, కార్బన్ డై ఆక్సైడ్, పత్రహరితం, ఉష్ణోగ్రత
B) కాంతి, నీరు, పత్రహరితం, ఉష్ణోగ్రత
C) కాంతి, ఉష్ణోగ్రత, పత్రహరితం, కార్బన్ డై ఆక్సైడ్
D) కాంతి, నీరు, పత్రహరితం, కార్బన్ డై ఆక్సైడ్
జవాబు:
D) కాంతి, నీరు, పత్రహరితం, కార్బన్ డై ఆక్సైడ్

22. క్రింది వానిలో ఎంజైమ్ లేని జీర్ణరసం
A) పైత్యరసం
B) జఠరరసం
C) క్లోమరసం
D) లాలాజలం
జవాబు:
A) పైత్యరసం

23. క్రింది వాటిలో పరాన్న జీవి మొక్క
A) కస్కుట
B) మందార
C) కాకర
D) మల్లె
జవాబు:
A) కస్కుట

24. పెప్సిన్ : ప్రోటీన్లు : : లైపేజ్ : …………
A) కార్బోహైడ్రేట్లు
B) కొవ్వులు
C) విటమిన్లు
D) సుక్రోజ్
జవాబు:
B) కొవ్వులు

25. C₆H₁₂O₆ + 6O₂ → + 6H₂O + శక్తి
A) 6CO₂
B) C₆H₁₂O₆
C) 6O₂
D) 12CO₂
జవాబు:
A) 6CO₂

26. క్రింది వాక్యాలను సరిచూడండి.
1. పత్రహరితం రక్తంలోని హీమోగ్లోబిన్ అనే వర్ణకంను పోలి ఉంటుంది.
2. హీమోగ్లోబిన్లో ఐరన్ ఉంటే, పత్రహరితంలో మెగ్నీషియం ఉంటుంది.
A) 1 సరియైనది, 2 తప్పు
B) 1 తప్పు, 2 సరియైనది
C) 1, 2 రెండూ సరియైనవి
D) 1, 2 రెండూ తప్పు
జవాబు:
C) 1, 2 రెండూ సరియైనవి

27. ఈ క్రింది వాక్యాలను పరిశీలించండి.
i) కిరణజన్య సంయోగక్రియలో గ్లూకోజ్, నీరు మరియు ఆక్సీజన్లు అంత్య పదార్థాలుగా ఏర్పడతాయి.
ii) కిరణజన్య సంయోగక్రియలో నీటి అణువు విచ్ఛిత్తి చెందటం ఒక ముఖ్యమైన సంఘటన.
A) (i) – సత్యము, (ii) – సత్యము
B) (i) – అసత్యము, (ii) అసత్యము
C) (i) – సత్యము, (ii) – అసత్యము
D) (i) – అసత్యము, (ii) – సత్యము
జవాబు:
A) (i) – సత్యము, (ii) – సత్యము

28. నేనొక విటమినను. నేను పప్పుధాన్యాలు, గింజలు, కూరగాయలు, కాలేయము, పాలు, మూత్రపిండాలు మొదలగువానిలో లభిస్తాను. నా లోపం వల్ల మీకు నాడీ సంబంధ సమస్యలు కలుగుతాయి. నేనెవరిని?
A) థయమిన్
B) పైరిడాక్సిన్
C) పాంటోథెనిక్ ఆమ్లం
D) బయోటిన్
జవాబు:
D) బయోటిన్

29. కింది వానిలో టీకాల ద్వారా నివారించలేని వ్యాధి
A) పోలియో
B) హెపటైటిస్
C) మలేరియా
D) కోరింతదగ్గు
జవాబు:
C) మలేరియా

30. సరికాని జత ఏది?
A) విటమిన్ A – రెటినాల్
B) విటమిన్ D – కాల్సిఫెరాల్
C) విటమిన్ K – టోకోఫెరాల్
D) విటమిన్ C – ఆస్కార్బిక్ ఆమ్లం
జవాబు:
C) విటమిన్ K – టోకోఫెరాల్

31. క్రింది వాటిని జతపరుచుము.

జాబితా – A	జాబితా – B
i) పెప్సిన్	a) పిండి పదార్థాలు
ii) అమైలేజ్	b) ప్రోటీన్లు
iii) లైపేజ్	c) క్రొవ్వులు

A) (i) – (b), (ii) – (a), (iii) – (c)
B) (i) – (a), (ii) – (b), (iii) – (c)
C) (i) – (c), (ii) – (b), (iii) – (a)
D) (i) – (a), (ii) – (c), (iii) – (b)
జవాబు:
A) (i) – (b), (ii) – (a), (iii) – (c)

32. ప్రయోగశాలలో ద్రావణాల్లో ఆక్సిజన్ ఉందో, లేదో తెలుసుకోవడం కోసం ఉపయోగించే కారకం
A) KOH ద్రావణం
B) జానస్ గ్రీన్ B
C) అయోడిన్ ద్రావణం
D) మిథిలీన్ బ్లూ
జవాబు:
B) జానస్ గ్రీన్ B

33. క్రింది వానిలో సరియైన జత కానిది?
A) పైత్యరసం – కాలేయం
B) ట్రిప్సిన్ – క్లోమం
C) పెప్సిన్ – చిన్నప్రేగు
D) టయలిన్ – లాలాజల గ్రంథులు
జవాబు:
C) పెప్సిన్ – చిన్నప్రేగు

34. ఆకులోని హరిత పదార్థమును తొలగించడానికి చేసే ప్రయోగంలో ఉపయోగించే రసాయనము
A) మిథిలేటెడ్ స్పిరిట్
B) KOH ద్రావణము
C) అయొడిన్ ద్రావణం
D) అసిటిక్ ఆమ్లము
జవాబు:
A) మిథిలేటెడ్ స్పిరిట్

35. ‘E’ విటమిను ఇలా కూడా పిలుస్తారు.
A) ఫైలోక్వినోన్
B) కాల్సిఫెరాల్
C) ఆస్కార్బిక్ ఆమ్లం
D) టోకోఫెరాల్
జవాబు:
D) టోకోఫెరాల్

మీకు తెలుసా?

* కణం పగిలినప్పుడు అందులోని క్లోరోప్లాస్ట్ కూడా ముక్కలైపోతుంది. అటువంటప్పుడు కిరణజన్యసంయోగ క్రియలోని వివిధ సోపానాలను అధ్యయనం చేయడానికి అవసరమైన క్లోరోప్లాన్లను వేరుచేయలేము. కాని 1954 తరువాత డేనియల్ ఆర్నాన్ మొక్క కణంలో నుండి కిరణజన్యసంయోగక్రియ నిర్వహణకు తోడ్పడే క్లోరోప్లాస్టు వేరుచేయగలిగాడు.

పునశ్చరణ

I.

శాస్త్రవేత్త	అంశము
1. సి.బి. వాన్ నీల్	కిరణజన్యసంయోగక్రియ సమీకరణం
2. వాన్ హెల్మాంట్	మొక్కల బరువు పెరుగుదలలో నీటిపాత్ర
3. జోసఫ్ ప్రీస్టే	కిరణజన్యసంయోగక్రియలో గాలి ప్రాధాన్యత, ఆక్సిజన్ ఆవిష్కరణ
4. లేవోయిజర్	ఆక్సిజన్ కు నామకరణం
5. ఇంజన్‌ హౌజ్	కిరణజన్యసంయోగక్రియలో కాంతి ప్రాధాన్యత
6. ఎంగల్మన్	కిరణజన్యసంయోగక్రియ కనుగొనే స్థానం
7. పెల్లిటియర్, కావనో	పత్రహరిత కషాయం
8. జూలియస్ వాన్సక్స్	పత్రహరిత పరిశీలన
9. డేనియల్ ఆర్నాన్	హరితరేణువును కణం నుండి వేరుచేయుట

II.

ఆహారపదార్థం	ఎంజైమ్స్	అంత్య ఉత్పన్నం
1. పిండిపదార్థం	అమైలేజ్, రెనిన్ (లాలాజలం)	చక్కెరలు, గ్లూకోజు
2. ప్రోటీన్లు	పెప్సిన్ (జఠరరసం) ట్రిప్సిన్ (క్లోమరసం) పెప్టిడేజెస్ (ఆంత్రరసం)	ఎమైనో ఆమ్లాలు
3. కొవ్వులు	పైత్యరసం (కాలేయం) లైపేజ్ (క్లోమరసం)	కొవ్వు ఆమ్లాలు, గ్లిజరాల్

These AP 6th Class Science Important Questions 3rd Lesson జంతువులు – ఆహారం will help students prepare well for the exams.

AP Board 6th Class Science 3rd Lesson Important Questions and Answers జంతువులు – ఆహారం

6th Class Science 3rd Lesson 2 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
శాకాహారులను నిర్వచించండి.
జవాబు:
మొక్కలను మరియు మొక్కల ఉత్పత్తులను మాత్రమే తినే జంతువులను శాకాహారులు అంటారు.

ప్రశ్న 2.
మాంసాహారులను నిర్వచించండి.
జవాబు:
జంతువులను మాత్రమే తినే జంతువులను మాంసాహారులు అంటారు.

ప్రశ్న 3.
సర్వ ఆహారులు నిర్వచించండి.
జవాబు:
మొక్కలు మరియు జంతువులు రెండింటినీ ఆహారంగా తీసుకొనే జంతువులను సర్వ ఆహారులు అంటారు.

ప్రశ్న 4.
ఫలాహార జంతువులు అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
కొన్ని జంతువులు ఎక్కువగా పండ్లనే తింటాయి. కూరగాయలు, వేర్లు , రెమ్మలు, కాయలు మరియు విత్తనాల వంటి రసమయమైన పండ్లను తినే జంతువులను ఫలాహార జంతువులు అంటారు.

ప్రశ్న 5.
ఏవి ఫలాహార జంతువులు?
జవాబు:
క్షీరద శాకాహారులు సాధారణంగా ఫలాహార జంతువులు.

ప్రశ్న 6.
ఆహారాన్ని గుర్తించటానికి జంతువులు ఉపయోగించే ఇంద్రియాలు ఏమిటి?
జవాబు:
వాసన, దృష్టి, వినికిడి, రుచి మరియు స్పర్శ ద్వారా ఆహారాన్ని గుర్తించటానికి జంతువులు విస్తృతమైన ఇంద్రియ జ్ఞానాన్ని ఉపయోగిస్తాయి.

ప్రశ్న 7.
జంతువుల శరీరంలోని ఏ భాగాలను ఆహారాన్ని సేకరించడానికి ఉపయోగిస్తాయి?
జవాబు:
చాలా జంతువులు తమ శరీరంలోని నోరు, చేతులు లేదా పాదాలు, దంతాలు, పంజాలు మరియు నాలుక వంటి వాటిని ఆహారాన్ని సేకరించడానికి ఉపయోగిస్తాయి.

ప్రశ్న 8.
ఆహారాన్ని కనుగొనడానికి నిశిత దృష్టిని ఉపయోగించే జంతువులకు ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
రాబందు మరియు గ్రద్ద వాటి ఆహారాన్ని కనుగొనడానికి వాటి నిశిత దృష్టిని ఉపయోగిస్తాయి.

ప్రశ్న 9.
ఆహారాన్ని కనుగొనడానికి స్పర్శ జ్ఞానము ఉపయోగించే జంతువులకు ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
కప్ప మరియు పాండ్ స్కేటర్లు వాటి ఆహారాన్ని కనుగొనడానికి స్పర్శ జ్ఞానము ఉపయోగిస్తాయి.

ప్రశ్న 10.
పాండ్ స్కేటర్లు అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
పాండ్ స్కేటర్లు చెరువు యొక్క ఉపరితలంపై నివసించే కీటకాలు. ఇవి ఇతర కీటకాలను తింటాయి.

ప్రశ్న 11.
ఆహారాన్ని తీసుకోవడానికి నాలుకను సాధనంగా ఉపయోగించే కొన్ని జంతువుల పేర్లు చెప్పండి.
జవాబు:
కప్ప, బల్లి, కుక్క, ఊసరవెల్లి, ఎకిడ్నా మొదలైనవి.

ప్రశ్న 12.
జలగ ఆహారాన్ని తీసుకోవడానికి ఏ భాగం సహాయపడుతుంది?
జవాబు:
నోటిలోని సక్కర్స్ జలగ ఆహారాన్ని తీసుకోవడానికి సహాయపడుతుంది.

ప్రశ్న 13.
బలమైన కొక్కెం ముక్కు మరియు పొడవైన ముక్కు ఉన్న పక్షుల పేర్లు వ్రాయండి.
జవాబు:
బలమైన కొక్కెం ముక్కు – రాబందు.
పొడవైన ముక్కు – కొంగ.

ప్రశ్న 14.
హమ్మింగ్ పక్షి తన ఆహారాన్ని ఎలా తీసుకుంటుంది?
జవాబు:
హమ్మింగ్ పక్షి దాని పొడవైన, సన్నని ముక్కుతో పువ్వుల నుండి తేనెను పీలుస్తుంది.

ప్రశ్న 15.
బాతు దంతాలు మరియు చేపల దంతాలలో ఏ సారూప్యత ఉంది?
జవాబు:
బాతు దంతాలు మరియు చేపల దంతాలు నీటి నుండి ఆహారాన్ని వడకట్టటానికి ఫిల్టర్లుగా పనిచేస్తాయి.

ప్రశ్న 16.
ఆవు నోటిలోని ఏ భాగాలు దాని ఆహారాన్ని తినడంలో పాల్గొంటాయి?
జవాబు:
దవడలు, దంతాలు మరియు నాలుక ఆవు ఆహారాన్ని తినడంలో పాల్గొంటాయి.

ప్రశ్న 17.
సహజ పారిశుద్ధ్య కార్మికులకు ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
కాకులు, రాబందులు సహజ పారిశుద్ధ్య కార్మికులకు ఉదాహరణ.

ప్రశ్న 18.
అడవి జంతువులకు వేటాడేందుకు ఏ భాగాలు సహాయపడతాయి?
జవాబు:
పులి మరియు సింహం వంటి అడవి జంతువులకు పరిగెత్తడానికి బలమైన కాళ్ళు, పట్టుకోవటానికి పదునైన పంజాలు మరియు మాంసాన్ని’ చీల్చడానికి పదునైన దంతాలు ఉంటాయి. ఇవి వాటి ఆహార సేకరణలో ఉపయోగపడతాయి.

ప్రశ్న 19.
కప్పలా ఆహారం పొందడానికి సమానమైన యంత్రాంగం ఏ జంతువులకు ఉంది?
జవాబు:
బల్లి మరియు ఊసరవెల్లి వాటి ఆహారాన్ని పొందడానికి కప్ప వలె నాలుకను ఉపయోగిస్తాయి. ఈ జంతువులు తమ నాలుకను దాని ఆహారాన్ని పట్టుకోవడానికి ఒక సాధనంగా ఉపయోగిస్తాయి.

ప్రశ్న 20.
ఆహార గొలుసు అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
ఒక నిర్దిష్ట ఆవాసంలోని వివిధ జీవుల మధ్య గల ఆహార సంబంధాన్ని ఆహార గొలుసు అంటారు.

ప్రశ్న 21.
ఆహార జాలకము నిర్వచించండి.
జవాబు:
ఆహార జాలకము అంటే ఒక నిర్దిష్ట ఆవాసంలో ఆహార గొలుసుల యొక్క సహజ సంధానం.

ప్రశ్న 22.
చీమలు కూడా మంచి రైతులు అని ఎలా చెప్పగలరు?
జవాబు:
చీమలు ఆకులను ముక్కలుగా చేసి, అవి తినే ఒక రకమైన ఫంగసను పెంచడానికి ఒక వేదికను సిద్ధం చేస్తాయి. కావున చీమలు కూడా మంచి రైతులు.

ప్రశ్న 23.
ఉత్పత్తిదారులు అంటే ఏమిటి? ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
ఉత్పత్తిదారులు తమ సొంత ఆహారాన్ని తయారుచేసే జీవులు. ఉదా: అన్ని మొక్కలు.

ప్రశ్న 24.
ప్రాథమిక వినియోగదారులు అంటే ఏమిటి? ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
ఉత్పత్తిదారులను ఆహారముగా తీసుకొనే జీవులను ప్రాథమిక వినియోగదారులు అంటారు. ఉదా: జింక, ఆవు, మేక.

ప్రశ్న 25.
ద్వితీయ వినియోగదారులు అంటే ఏమిటి? ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
ప్రాథమిక వినియోగదారులను ఆహారముగా చేసుకొనే జీవులను ద్వితీయ వినియోగదారులు అంటారు.
ఉదా : కోడి, తోడేలు, నక్క చేప.

ప్రశ్న 26.
తృతీయ వినియోగదారులు అంటే ఏమిటి? ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
ద్వితీయ వినియోగదారులను ఆహారంగా చేసుకొనే జీవులను తృతీయ వినియోగదారులు అంటారు.
ఉదా: పులి, సింహం.

ప్రశ్న 27.
విచ్చిన్న కారులు అంటే ఏమిటి? ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
విచ్ఛిన్న కారులు సూక్ష్మజీవులు. అవి చనిపోయిన లేదా క్షీణిస్తున్న జీవులను విచ్చిన్నం చేస్తాయి.
ఉదా: బాక్టీరియా, శిలీంధ్రాలు.

6th Class Science 3rd Lesson 4 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
కొన్ని జంతువులు జ్ఞానేంద్రియాలను ఇతర జీవుల కన్నా బలంగా ఉపయోగిస్తాయని మీరు ఎలా చెప్పగలరు?
జవాబు:
జంతువులు తమ ఆహారాన్ని పసిగట్టటానికి వివిధ మార్గాలను ఉపయోగిస్తాయి. అవి : వాసన, స్పర్శ, వినికిడి, దృష్టి మరియు రుచి. ఉదాహరణకు కుక్కలు వాసనను ఉపయోగిస్తాయి. రాబందు దృష్టిని ఉపయోగిస్తుంది. గబ్బిలాలు వినికిడిపై ఆధారపడి ఉంటాయి. కొన్ని సరీసృపాలు రుచిని గ్రహించటం ద్వారా ఆహారాన్ని సంపాదిస్తాయి.

ప్రశ్న 2.
పాండ్ స్కేటర్లు తమ ఆహారాన్ని ఎలా సంపాదిస్తాయి?
జవాబు:
పాండ్ స్కేటర్లు కీటకాలను తినడం వల్ల ఆహారం సంపాదిస్తాయి. ఇవి ఇతర కీటకాలు నీటిలో ఉత్పత్తి చేసే అలలను గుర్తిస్తాయి. ఈ అలల ఆధారంగా ఆహారం ఎంత దూరంలో ఉందో పసికడతాయి. పసిగట్టిన పాండ్ స్కేటర్ దూరాన్ని లెక్కించి దాని ఆహారాన్ని సంపాదిస్తుంది.

ప్రశ్న 3.
“ఒకే శరీర భాగాన్ని వేర్వేరు జంతువులు వేర్వేరు మార్గాల్లో ఉపయోగించవచ్చు”. మీరు దీన్ని ఎలా సమర్థించగలరు?
జవాబు:
ఒకే శరీర భాగాన్ని వేర్వేరు. జంతువులు వేర్వేరు మార్గాల్లో ఉపయోగించవచ్చు. ఉదా : కప్పతో పోలిస్తే కుక్క వేరే పద్ధతిలో నాలుకను ఉపయోగిస్తుంది. కప్ప ఆహారాన్ని పట్టుకుని మింగటానికి నాలుకను ఉపయోగిస్తే కుక్క తన నాలుకతో నాకుతూ తింటుంది.

ప్రశ్న 4.
“ఒకే రకమైన ఆహారాన్ని తీసుకోవడానికి జంతువులు వివిధ శరీర భాగాలను ఉపయోగించవచ్చు.” దీనిని మీరు ఎలా అంగీకరిస్తారు?
జవాబు:
ఒకే రకమైన ఆహారాన్ని వేర్వేరు జంతువులు వాటి వివిధ శరీర భాగాలను ఉపయోగించి తీసుకుంటాయి. ఉదా : కీటకాలు, కోడి మరియు కప్పలకు ఆహారం. కానీ వీటి శరీర భాగాలు భిన్నంగా ఉంటాయి. కోళ్ళు కీటకాలను ఏరుకోవడానికి దాని ముక్కును ఉపయోగిస్తే , కప్పలు తమ నాలుకతో కీటకాలను పట్టుకుంటాయి.

ప్రశ్న 5.
జలగలు తమ ఆహారాన్ని ఎలా పొందుతాయి?
జవాబు:
మనం నీటి దగ్గర జలగలను చూస్తాము. జలగలు చర్మానికి అతుక్కుని, పశువుల రక్తాన్ని అలాగే మానవుల రక్తాన్ని పీలుస్తాయి. జలగల నోటిలో సక్కర్స్ అని పిలువబడే ప్రత్యేక నిర్మాణాలు ఉన్నాయి. సక్కర్ సహాయంతో, జలగ జంతువు నుండి రక్తాన్ని పీలుస్తుంది.

ప్రశ్న 6.
పక్షి ముక్కు ఆకారం దాని ఆహారానికి ఎలా సంబంధం కలిగి ఉంటుంది?
జవాబు:
పక్షుల ముక్కులు భిన్నంగా ఉంటాయి ఎందుకంటే పక్షులు రకరకాల ఆహారాన్ని తింటాయి. పక్షులు విత్తనాలు, పండ్లు, కీటకాలు, తేనె, చేపలు మరియు ఇతర చిన్న కీటకాలను తింటాయి. వేరు వేరు ఆహారం తినటానికి ఇవి వేరు వేరు ముక్కు ఆకారాలు కల్గి ఉంటాయి.

ప్రశ్న 7.
ఇతర పక్షుల కన్నా బాతు ముక్కు ప్రత్యేకత ఏమిటి?
జవాబు:
బాతులు ఎక్కువగా జల పక్షులు. బాతులు దంతాలు కలిగి ఉంటాయి, కానీ అవి ఆవు లేదా సింహం దంతాలలా ఉండవు. ఆహారాన్ని నమలటానికి ఇవి ఉపయోగపడవు. అవి నీటి నుండి ఆహారాన్ని వడకట్టటానికి ఫిల్టర్లుగా పనిచేస్తాయి.

ప్రశ్న 8.
జంతువులు ఆహారాన్ని ఎలా తింటాయి?
జవాబు:
మొక్కలు మరియు జంతువులు మన పరిసరాలలో ఆహారానికి ప్రధాన వనరులు. ప్రతి జంతువుకు ఆహారాన్ని పొందటానికి ప్రత్యేక శైలి ఉంది. ఇవి ఆహారాన్ని గుర్తించి కొరికి తినటం, నమలటం, వేటాడటం ద్వారా ఆహారాన్ని సంపాదిస్తాయి. నోటిలోకి ఆహారాన్ని తీసుకోవడానికి శరీరంలోని వివిధ భాగాలను ఉపయోగిస్తాయి.

ప్రశ్న 9.
కప్ప దాని ఆహారాన్ని ఎలా సంపాదిస్తుంది?
జవాబు:
కప్ప దోమలు, సాలె పురుగులు, లార్వా మరియు చిన్న చేపలు తింటుంది. కప్ప తన నాలుకను తినే క్రిమి వైపుకు విసిరివేస్తుంది. అప్పుడు కీటకం కప్ప నాలుకపై చిక్కుకుంటుంది. కప్ప దానిని నోటిలోకి లాక్కొని మింగివేస్తుంది.

ప్రశ్న 10.
ఒక ఆవు తన ఆహారాన్ని ఎలా పొందుతుంది?
జవాబు:
ఆవు ఆహారం కోసం మొక్కల పై ఆధారపడి ఉంటుంది. కాబట్టి ఇది శాకాహారి. ఆవులు ఆహారాన్ని త్వరగా నమిలి మింగి కడుపులో ఒక భాగంలో నిల్వ చేసుకొంటాయి. కొంత సమయం తరువాత, అవి ఆహార పదార్థాలను కడుపు నుండి నోటికి తిరిగి తీసుకొని మళ్ళీ నమలుతాయి. ఈ ప్రక్రియను నెమరు వేయుట అంటారు. ఈ ప్రక్రియలో దవడలు, నాలుక, దంతాలు తోడ్పడతాయి.

ప్రశ్న 11.
నెమరు వేయుట గురించి రాయండి.
జవాబు:
కొన్ని జంతువులు తిన్న ఆహారాన్ని కడుపులో నుండి. మరోసారి నోటిలోకి తెచ్చి నమలుతాయి. ఈ పక్రియను నెమరువేయుట అంటారు. ఈ ప్రక్రియ సాధారణంగా పశువులు, గొర్రెలు, మేక, జింక, ఒంటె, గేదె, జిరాఫీలు వంటి జంతువులలో కనిపిస్తుంది. దవడలు, నాలుక, దంతాలు ఈ ప్రక్రియలో పాల్గొంటాయి.

ప్రశ్న 12.
కుక్క తన ఆహారాన్ని ఎలా సంపాదిస్తుంది?
జవాబు:
కుక్క సర్వాహార జంతువు. ఇది ఆహారాన్ని వాసనతో గ్రహిస్తుంది. నోరు, దంతాలు, నాలుక, కాళ్ళు, గోర్లు ఆహారాన్ని తీసుకోవడంలో పాల్గొంటాయి. కుక్క తన నాలుకతో నీటిని గతుకుతూ త్రాగుతుంది.

ప్రశ్న 13.
ఆహార గొలుసు మరియు ఆహార జాలకం మధ్య వ్యత్యాసాన్ని గుర్తించండి.
జవాబు:

ఆహార గొలుసు	ఆహార జాలకం
1. ఇది పర్యావరణ వ్యవస్థలో ఆహార ప్రవాహం యొక్క ఒకే మార్గం.	1. ఇది పర్యావరణ వ్యవస్థలో ఆహార ప్రవాహం యొక్క బహుళ మార్గాలు.
2. ఇది ఒక నిర్దిష్ట ఆవాసంలోని వివిధ జీవుల మధ్య ఆహార సంబంధం.	2. ఇది ఒక నిర్దిష్ట ఆవాసంలో ఆహార గొలుసుల యొక్క మధ్య గల సంబంధము.
3. దీనిని సరళ రేఖలో సూచించవచ్చు.	3. దీనిని విస్తరించిన శాఖలతో సూచించవచ్చు.
4. ఇది ఆహార జాలక మూల ప్రమాణం.	4. ఇది ఆహార గొలుసుల సంక్లిష్టము.

ప్రశ్న 14.
ఆహార గొలుసులో విచ్ఛిన్నకారుల ప్రాముఖ్యత ఏమిటి?
జవాబు:
బాక్టీరియా మరియు శిలీంధ్రాలు ఆవరణ వ్యవస్థలో విచ్ఛిన్నకారులు. ఇవి చనిపోయిన మొక్కలు మరియు జంతువులను విచ్ఛిన్నం చేస్తాయి. ఇవి మృత దేహాల పోషకాలను నేలలోకి తిరిగి చేర్చుతాయి. ఇవి ఉత్పత్తిదారులు, వినియోగదారులు మరియు నేల మధ్య పదార్థాల చక్రీయానికి సహాయపడతాయి.

ప్రశ్న 15.
బాతు మరియు కొంగలో కనిపించే సారూప్యతలు మరియు తేడాలు ఏమిటి?
జవాబు:
బాతు మరియు కొంగ రెండూ జల పక్షులు. బాతు మరియు కొంగ నీటి నుండి ఆహారం పట్టుకోవడానికి వాటి ముక్కులను ఉపయోగిస్తాయి. చేపలను నీటిలో పట్టుకోవడానికి కొంగకు పొడవైన ముక్కు ఉంటుంది. బాతు ముక్కు వెడల్పుగా మరియు చదునుగా ఉండి దంతాలు కలిగి ఉంటుంది. నీటి నుండి ఆహారాన్ని పొందడానికి దంతాలు వడపోత సాధనంగా పనిచేస్తాయి.

ప్రశ్న 16.
కాకి యొక్క ముక్కుచిలుక ముక్కుకన్నా ఎలా భిన్నంగా ఉంటుంది?
జవాబు:
చిలుక మరియు కాకి రెండూ మొక్కలు మరియు జంతువులను తినే సర్వాహార జంతువులు. చిలుకలో పండ్లు తినడానికి మరియు గింజలను పగులగొట్టడానికి ముక్కు కొక్కెంలా ఉంది. ఇది కొమ్మలు ఎక్కడానికి మరియు ఆహారం పట్టుకోవటానికి కూడా ఉపయోగించబడుతుంది. కాకిలో పండ్లు, విత్తనాలు, కీటకాలు, చేపలు మరియు ఇతర చిన్న జంతువులను తినడానికి పెద్ద బలమైన ముక్కు ఉంటుంది.

ప్రశ్న 17.
సహజ పారిశుద్ధ్య కార్మికులు అంటే ఏమిటి? ప్రకృతిలో దాని ప్రాముఖ్యత ఏమిటి?
జవాబు:
పారిశుద్ధ్య కార్మికులు అంటే చనిపోయిన మరియు క్షీణిస్తున్న పదార్థాల నుండి ఆహారం పొందే జీవులు. ఇవి అన్ని వ్యర్థ పదార్థాలను తినడం ద్వారా పర్యావరణం శుభ్రంగా ఉండటానికి సహాయపడతాయి. వీటి వలన మన పరిసరాలు శుభ్రంగా ఉంటాయి. కావున వీటిని సహజ పారిశుద్ధ్య కార్మికులు అంటారు. ఉదా:కాకులు, రాబందులు మరియు కొన్ని కీటకాలు.

ప్రశ్న 18.
ఉత్పత్తిదారులు మరియు వినియోగదారుల మధ్య తేడా ఏమిటి?
జవాబు:

ఉత్పత్తిదారులు	వినియోగదారులు
1. ఉత్పత్తిదారులు తమ ఆహారాన్ని తాము తయారు చేసుకుంటాయి.	1. వినియోగదారులు తమ ఆహారం కోసం మొక్కలు మరియు జంతువులపై ఆధారపడతాయి.
2. ఉత్పత్తిదారులు ఆహారాన్ని తయారు చేయడానికి సూర్యకాంతి నుండి శక్తిని పొందుతాయి.	2. వినియోగదారులు ఉత్పత్తిదారుల నుండి లేదా ఇతర వినియోగదారుల నుండి ఆహారము పొందుతాయి.
3. మొక్కలు ఉత్పత్తిదారులు.	3. జంతువులు వినియోగదారులు.
4. వీటిని స్వయం పోషకాలు అంటారు.	4. వీటిని పరపోషకాలు అంటారు.

ప్రశ్న 19.
చిలుక మరియు గ్రద్ద యొక్క ముక్కుల చక్కని రేఖాచిత్రాన్ని గీయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 20.
బాతు మరియు పిచ్చుక ముక్కుల చక్కని రేఖాచిత్రాన్ని గీయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 21.
ఆహార గొలుసులో ఆహారము ప్రవాహాన్ని చూపించే స్కీమాటిక్ రేఖాచిత్రాన్ని గీయండి.
జవాబు:

6th Class Science 3rd Lesson 8 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
ఏవైనా నాలుగు పక్షులు మరియు వాటి ఆహారపు అలవాట్లు మరియు వాటి ముక్కురకాలను పట్టిక రూపంలో రాయండి.
జవాబు:

పక్షి పేరు	ఆహార అలవాట్లు	ముక్కు రకం
1. వడ్రంగి పిట్ట	చీమలు మరియు చెదలు	పొడవైన మరియు బలమైన ముక్కు
2. కొంగ	చేపలు	పొడవైన సన్నని ముక్కు
3. రాబందు	జంతువుల మాంసం	పదునైన కొక్కెపు ముక్కు
4. చిలుక	పండ్లు మరియు కాయలు	వంపు తిరిగిన గట్టి ముక్కు

ప్రశ్న 2.
జంతువులు మరియు వాటి సమూహముల పేర్లు గురించి లైబ్రరీ లేదా ఇంటర్నెట్ నుండి సమాచారాన్ని సేకరించండి.
జవాబు:

జంతువులు	వాటి సమూహముల పేర్లు
1. తేనెటీగ	Beehive
2. మిడత	Locust
3. ఒంటె	Caravan
4. ఏనుగు	A parade
5. చిరుత	A leap
6. పులి	Ambush
7. కంగారూ	Mob
8. సింహం	A pride
9. గుడ్లగూబ	A parliament
10. పక్షులు	Folk

ప్రశ్న 3.
చీమల అద్భుత ప్రపంచంపై ఒక నివేదిక రాయండి.
జవాబు:
చీమలు సామాజిక కీటకాలు, అంటే ఇవి ఒక సమూహంలో పనులను పంచుకోవడం ద్వారా జీవిస్తాయి. చీమల సమూహములు, సాధారణంగా ఒకే రాణి చీమ చేత పాలించబడతాయి. చీమల సమూహములో చీమలు కార్మికులు, సైనికులు, ఆడ, మగ చీమలుగా వర్గీకరించబడతాయి. కార్మికులు అనేక ఇతర విధులతో పాటు సమూహములోని ఇతరులకు ఆహారం సేకరించి నిల్వ చేస్తాయి. చీమలు తేనె హనీ డ్యూ అనే అఫిడను పెంచుతాయి. కావున చీమలు మంచి రైతులు కూడా. ఇవి ఆకులను ముక్కలుగా చేసి, ఒక రకమైన ఫంగసను పెంచడానికి ఒక వేదికను నిర్మిస్తాయి.

ప్రశ్న 4.
ఆహార గొలుసు స్థాయిలు ఏమిటి? వివరించండి.
జవాబు:
ఆహార గొలుసులో నాలుగు స్థాయిలు ఉన్నాయి. అవి
ఉత్పత్తిదారులు :
ఆహార గొలుసు యొక్క మొదటి స్థాయి. ఇవి స్వంతంగా తమ ఆహారాన్ని తయారు . చేసుకుంటాయి. మరియు ఇతర జీవులన్నింటికీ ఆహారాన్ని అందిస్తాయి.

ప్రాథమిక వినియోగదారులు :
ఇవి ఆహార గొలుసు యొక్క రెండవ స్థాయి. ఇవి ఆహారం కోసం ఉత్పత్తిదారులపై ఆధారపడతాయి. వీటిలో కీటకాలు, కుందేలు, ఆవు మొదలైన శాకాహారులు ఉంటాయి.

ద్వితీయ వినియోగదారులు :
ఇవి ఆహార గొలుసు యొక్క మూడవ స్థాయి. ఇవి తమ ఆహారం కోసం ప్రాథమిక వినియోగదారులపై ఆధారపడతాయి. వీటిలో పక్షులు, కప్ప, నక్క మొదలైన మాంసాహారులు ఉన్నాయి.

తృతీయ వినియోగదారులు :
ఇవి ఆహార గొలుసు యొక్క నాల్గవ లేదా ఉన్నత స్థాయి. ఇవి తమ ఆహారం కోసం ద్వితీయ వినియోగదారులపై ఆధారపడతాయి. వీటిలో ఇతర మాంసాహారులను తినే మాంసాహారులు ఉన్నాయి.
ఉదా : సింహం, గ్రద్ద , పులి మొదలైనవి.

ప్రశ్న 5.
పక్షుల వేర్వేరు ముక్కుల రేఖాచిత్రాలను గీయండి.
జవాబు:

AP Board 6th Class Science 3rd Lesson 1 Mark Bits Questions and Answers జంతువులు – ఆహారం

I. బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు

కింది వాటికి సరియైన జవాబులు గుర్తించండి.

1. క్రిందివానిలో ఉత్పత్తిదారును గుర్తించండి.
A) నక్క
B) జింక
C) ఆకుపచ్చని మొక్క
D) పులి
జవాబు:
C) ఆకుపచ్చని మొక్క

2. క్రిందివానిలో ద్వితీయ వినియోగదారుని గుర్తించండి.
A) గేదె
B) జింక
C) కుందేలు
D) తోడేలు
జవాబు:
D) తోడేలు

3. క్రిందివానిలో ప్రాథమిక వినియోగదారుని గుర్తించండి.
A) సింహం
B) ఆవు
C) చేప
D) కొంగ
జవాబు:
B) ఆవు

4. క్రిందివానిలో తృతీయ వినియోగదారుని గుర్తించండి.
A) గొర్రెలు
B) మేక
C) ఉడుత
D) సింహం
జవాబు:
D) సింహం

5. క్రిందివానిలో విచ్ఛిన్నకారిని గుర్తించండి.
A) ఎద్దు
B) కుందేలు
C) ఎలుక
D) బాక్టీరియా
జవాబు:
D) బాక్టీరియా

6. కింది వాటిలో ఏది నెమరువేయు జీవి?
A) ఎలుక
B) ఆవు
C) పిల్లి
D) కుక్క
జవాబు:
B) ఆవు

7. సహజ పారిశుద్ధ్య కార్మికులను కనుగొనండి.
A) జింక
B) పాము
C) కాకి
D) కుక్క
జవాబు:
C) కాకి

8. పదునైన పంజాలు దేనిలో ఉన్నాయి?
A) కాకి
B) కొంగ
C) కోడి
D) రాబందులు
జవాబు:
D) రాబందులు

9. రాత్రిపూట చరించే జంతువును ఎంచుకోండి.
A) గొర్రె
B) గబ్బిలము
C) మేక
D) ఆవు
జవాబు:
B) గబ్బిలము

10. కింది వాటిలో పెంపుడు జంతువు ఏది?
A) కుక్క
B) పులి
C) సింహం
D) నక్క
జవాబు:
A) కుక్క

11. కింది వాటిలో ఏది ఫలాహార జంతువు?
A) పిల్లి
B) తోడేలు
C) కుక్క
D) ఏనుగు
జవాబు:
D) ఏనుగు

12. ఆహారాన్ని గ్రహించడానికి దృష్టిని ఉపయోగించే జంతువుకు ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
A) గబ్బిలం
B) కుక్క
C) గ్రద్ద
D) ఏనుగు
జవాబు:
C) గ్రద్ద

13. రుచి ద్వారా ఆహారాన్ని గ్రహించే జంతువులు ఏమిటి?
A) కీటకాలు
B) చేపలు
C) పక్షులు
D) సరీసృపాలు
జవాబు:
D) సరీసృపాలు

14. ఏ జీవి కీటకాల ద్వారా- నీటిలో ఉత్పత్తి అయ్యే అలలను గుర్తించగలదు?
A) కప్పలు
B) తిమింగలాలు
C) పాండ్ స్కేటర్లు
D) చేపలు
జవాబు:
C) పాండ్ స్కేటర్లు

15. తేనెను తినే పక్షి
A) హమ్మింగ్ పక్షి
B) రాబందు
C) చిలుక
D) గ్రద్ద
జవాబు:
A) హమ్మింగ్ పక్షి

16. ఆహారం కోసం మొక్కలపై మాత్రమే ఆధారపడే జంతువులను ఏమంటారు?
A) మాంసాహారులు
B) శాకాహారులు
C) ఉభయాహారులు
D) ఉత్పత్తిదారులు
జవాబు:
B) శాకాహారులు

17. ఏ జీవులు పశువుల రక్తాన్ని పీలుస్తాయి?
A) సాలె పురుగు
B) బల్లులు
C) జలగ
D) వానపాములు
జవాబు:
C) జలగ

18. ఏ పక్షికి పొడవైన మరియు బలమైన ముక్కు ఉంది?
A) వడ్రంగి పిట్ట
B) చిలుక
C) గ్రద్ద
D) కాకి
జవాబు:
A) వడ్రంగి పిట్ట

19. బాతులు ఆహారం కోసం దంతాలను ఎలా ఉపయోగిస్తాయి?
A) పీల్చటం
B) రుబ్బటం
C) వడపోయటం
D) చూర్ణం చేయటం
జవాబు:
C) వడపోయటం

20. ఏ పక్షి మాంసాన్ని చీల్చడానికి పదునైన గోర్లు మరియు బలమైన ముక్కును ఉపయోగిస్తుంది?
A) వడ్రంగి పిట్ట
B) చిలుక
C) రాబందు
D) బాతు
జవాబు:
C) రాబందు

21. కింది వాటిలో భిన్నమైన దానిని గుర్తించండి.
A) ఆవు
B) పులి
C) గేదె
D) ఒంటె
జవాబు:
B) పులి

22. ఇతర జంతువులను ఆహారం కోసం వేటాడే జంతువును గుర్తించండి.
A) ఆవు
B) గేదె
C) ఒంటె
D) తోడేలు
జవాబు:
D) తోడేలు

23. పర్యావరణ వ్యవస్థలో ఆహార గొలుసు ఎల్లప్పుడూ దేవితో మొదలవుతుంది ?
A) ఉత్పత్తిదారులు
B) ప్రాథమిక వినియోగదారులు
C) ద్వితీయ వినియోగదారులు
D) విచ్ఛిన్నకారులు
జవాబు:
A) ఉత్పత్తిదారులు

24. విచ్చిన్న కారుల యొక్క ఇతర పేర్లు
A) ఉత్పత్తిదారులు
B) రీసైక్లర్లు
C) వినియోగదారులు
D) శాకాహారులు
జవాబు:
B) రీసైక్లర్లు

25. తేనె కోసం చీమలు దేనిని పెంచుతాయి?
A) దోమలు
B) పురుగులు
C) అఫిడ్స్
D) సాలెపురుగులు
జవాబు:
C) అఫిడ్స్

26. ఇచ్చిన ఆహార గొలుసులో X ని పూరించండి.
మొక్కలు→ కుందేలు→ X→ సింహం
A) ఎలుక
B) పాము
C) మేక
D) అడవి పిల్లి
జవాబు:
D) అడవి పిల్లి

27. కింది ఆహార గొలుసును పూర్తి చేయండి.
ధాన్యాలు→ ఎలుక→ పిల్లి ……→ సింహం
A) జింక
B) నక్క
C) కుందేలు
D) ఆవు
జవాబు:
B) నక్క

II. ఖాళీలను పూరించుట కింది ఖాళీలను పూరింపుము.

1. ఆహారం కోసం మొక్కలు మరియు జంతువులపై ఆధారపడే జంతువులను …………. అంటారు.
2. ఆహారం కోసం మొక్కలపై మాత్రమే ఆధారపడే జంతువులను ………….అంటారు.
3. ఆహారం కోసం జంతువులపై మాత్రమే ఆధారపడే జంతువులను …………. అంటారు.
4. పండ్లు, కూరగాయల వేర్లు వంటి రసమైన పండ్లను ఎక్కువగా తినే జంతువులను …….. అంటారు.
5. కుక్కలు ఆహారం పొందడానికి …………. లక్షణాన్ని ఉపయోగిస్తాయి.
6. కప్ప దాని ………….. తో ఆహారాన్ని బంధించి మింగేస్తుంది.
7. కోడి …………కొరకు నేలను పాదాలతో గోకడంచేస్తుంది.
8. …………. కు నీటిలో చేపలను పట్టుకోవడానికి పొడవైన ముక్కు ఉంది.
9. చిలుక పండ్లను తింటుంది మరియు గింజలను ……………వంటి ముక్కుతో తింటుంది.
10. ఒంటె, ఆవు, గేదె మొదలైన వాటిని …………. అంటారు.
11. ……………… తమ సొంత ఆహారాన్ని తయారు చేసుకుంటాయి.
12. మొక్కలను లేదా జంతువులను తినే జీవిని ఆహార గొలుసులో …………. అంటాము.
13. ………ఆధారంగా వివిధ రకాల వినియోగదారులు ఉన్నారు.
14. ఉత్పత్తిదారులు ఆహారం ఇచ్చే జీవులను ………… అంటారు.
15. ప్రాథమిక వినియోగదారులు ఆహారం ఇచ్చే జీవులను …………… అంటారు.
16. …………………. ఆహారం ఇచ్చే జీవులను తృతీయ వినియోగదారులు అంటారు.
17. …………..లో నివసించే జీవుల మధ్య గొలుసు సంబంధం వంటిది ఉంది.
18. ………….. ఉత్పత్తిదారులు మరియు వినియోగదారుల మధ్య సంబంధాన్ని చూపిస్తుంది.
19. జలగ దాని ఆహారాన్ని ……….. ద్వారా గ్రహిస్తుంది.
20. …………. లో దంతాలు నీటి నుండి ఆహారాన్ని పొందడానికి వడపోత సాధనముగా పనిచేస్తాయి.
21. …………. పదునైన దంతాలు కల్గి మాంసాన్ని చీల్చే జంతువులు.
22. కొక్కెము వంటి ముక్కు గల ఫలాహార పక్షి ……………
23. ఒక కప్ప దాని జిగట కలిగిన …………. క్రిమి వైపు విసురుతుంది.
24. ………….. పక్షికి పొడవైన మరియు బలమైన ముక్కు ఉంటుంది.
25. …………. జంతువు తన , నాలుకతో ఆహారాన్ని లాక్కుంటుంది.
26. కొంగ ……. ద్వారా నీటిలో చేపలను పట్టుకొనును.
27. రాబందులు జంతువుల మాంసాన్ని చీల్చటానికి ………….. ముక్కులను కలిగి ఉంటాయి.
28. బాక్టీరియా మరియు శిలీంధ్రాలు లు …………..
29. ఉత్పత్తిదారులు, వినియోగదారులు మరియు నేల మధ్య పదార్థాల చక్రీయానికి …………. సహాయపడతాయి.
30. ఒకదానితో ఒకటి అనుసంధానించబడిన అనేక ఆహార గొలుసులతో చేయబడింది ………..
31. చీమల సమూహములో ……… చీమలు ఇతరులకు ఆహారం సేకరించి నిల్వ చేస్తాయి.
32. సహజ పారిశుద్ధ్య కార్మికులకు ఉదాహరణ ………..
జవాబు:

1. సర్వ ఆహారులు
2. శాకాహారులు
3. మాంసాహారులు
4. ఫలాహార జంతువులు
5. వాసన చూడటం అనే
6. నాలుక
7. పురుగులు
8. కొంగ
9. కొక్కెము
10. నెమరు వేయు జంతువులు
11. ఉత్పత్తిదారులు
12. వినియోగదారులు
13. ఆహారపు అలవాట్లు
14. ప్రాథమిక వినియోగదారులు
15. ద్వితీయ వినియోగదారులు
16. ద్వితీయ వినియోగదారులు
17. పర్యావరణ వ్యవస్థ
18. ఆహారపు గొలుసు
19. సక్కర్స్
20. బాతు
21. పులి / సింహం
22. చిలుక
23. నాలుక
24. వడ్రంగి పిట్ట
25. కుక్క
26. పొడవైన ముక్కు
27. బలమైన కొక్కెము వంటి
28. విచ్ఛిన్నకారులు
29. విచ్ఛిన్నకారులు
30. ఆహార జాలకము
31. వర్కర్
32. కాకి

III. జతపరుచుట

కింది వానిని జతపరుచుము.

1.

Group – A	Group – B
ఎ) రుచి	1. రాబందు
బి) వినికిడి	2. కుక్క
సి) వాసన	3. పాండ్ స్కేటర్
డి) దృష్టి	4. గబ్బిలము
ఇ) స్పర్శ	5. కొన్ని సరీసృపాలు

జవాబు:

Group – A	Group – B
ఎ) రుచి	5. కొన్ని సరీసృపాలు
బి) వినికిడి	4. గబ్బిలము
సి) వాసన	2. కుక్క
డి) దృష్టి	1. రాబందు
ఇ) స్పర్శ	3. పాండ్ స్కేటర్

2.

Group – A	Group – B
ఎ) వడ్రంగి పిట్ట	1. బలమైన కొక్కెము వంటి ముక్కు.
బి) కొంగ	2. కొక్కెము ముక్కు
సి) రాబందు	3. పొడవైన ముక్కు
డి) చిలుక	4. పొడవైన సన్నని ముక్కు
ఇ) హమ్మింగ్ పక్షి	5. పొడవైన మరియు బలమైన ముక్కు

జవాబు:

Group – A	Group – B
ఎ) వడ్రంగి పిట్ట	5. పొడవైన మరియు బలమైన ముక్కు
బి) కొంగ	3. పొడవైన ముక్కు
సి) రాబందు	1. బలమైన కొక్కెము వంటి ముక్కు.
డి) చిలుక	2. కొక్కెము ముక్కు
ఇ) హమ్మింగ్ పక్షి	4. పొడవైన సన్నని ముక్కు

3.

Group – A	Group – B
ఎ) చీమలు మరియు చెదలు	1. హమ్మింగ్ పక్షి
బి) పండ్లు మరియు కాయలు	2. రాబందు
సి) జంతువుల మాంసం	3. కొంగ
డి) చేప	4. వడ్రంగి పిట్ట
ఇ) తేనె	5. చిలుక

జవాబు:

Group – A	Group – B
ఎ) చీమలు మరియు చెదలు	4. వడ్రంగి పిట్ట
బి) పండ్లు మరియు కాయలు	5. చిలుక
సి) జంతువుల మాంసం	2. రాబందు
డి) చేప	3. కొంగ
ఇ) తేనె	1. హమ్మింగ్ పక్షి

4.

Group – A	Group – B
ఎ) కప్ప	1. సహజ పారిశుద్ధ్య కార్మికులు
బి) ఆవు	2. సక్కర్స్
సి) కాకి	3. అంటుకునే నాలుక
డి) జలగ	4. వేట జంతువు
ఇ) సింహం	5. నెమరు

జవాబు:

Group – A	Group – B
ఎ) కప్ప	3. అంటుకునే నాలుక
బి) ఆవు	5. నెమరు
సి) కాకి	1. సహజ పారిశుద్ధ్య కార్మికులు
డి) జలగ	2. సక్కర్స్
ఇ) సింహం	4. వేట జంతువు

5.

Group – A	Group – B
ఎ) ఉత్పత్తిదారులు	1. కప్ప
బి) ప్రాథమిక వినియోగదారులు	2. మొక్కలు
సి) ద్వితీయ వినియోగదారులు	3. కాకి
డి) తృతీయ వినియోగదారులు	4. బాక్టీరియా
ఇ) విచ్ఛిన్నకారులు	5. మిడత

జవాబు:

Group – A	Group – B
ఎ) ఉత్పత్తిదారులు	2. మొక్కలు
బి) ప్రాథమిక వినియోగదారులు	5. మిడత
సి) ద్వితీయ వినియోగదారులు	1. కప్ప
డి) తృతీయ వినియోగదారులు	3. కాకి
ఇ) విచ్ఛిన్నకారులు	4. బాక్టీరియా

మీకు తెలుసా?

ఫలాహార జంతువులు

→ ఈ జంతువులు ఎక్కువగా పండ్లు, రసభరితమైన పండ్ల వంటి కూరగాయలు, వేరు దుంపలు, కాండాలు, గింజలు, విత్తనాల వంటి వాటిని తింటాయి. ఇవి ఫలాలను ప్రధాన ఆహారంగా తీసుకునే శాకాహారులు లేదా ఉభయాపరులు. 20% శాకాహార క్షీరదాలు ఫలాలను భుజిస్తాయి. కావున క్షీరదాలలో ఫలాహారం సాధారణంగా కనిపిస్తుంది.

సహజ పారిశుద్ధ్య కార్మికులు

→ మన పరిసరాలలో నివసించే కాకులు, గ్రలు, సాధారణంగా వృథాగా పారేసిన, కుళ్లిన ఆహార పదార్థాలను , చనిపోయిన జంతువులు మొదలైన వాటిని తింటాయి. మన పరిసరాలు శుభ్రంగా ఉంచటంలో ఇవి సహాయపడతాయి.

నెమరువేయు జంతువులు

→ ఆవు, గేదె, ఒంటె మొదలైన జంతువులు ఆహారాన్ని గబగబా నమిలి మింగుతాయి. దాన్ని జీర్ణాశయంలో ఒక భాగంలో నిల్వ చేస్తాయి. కొంతసేపు అయిన తరువాత, మింగిన ఆహారాన్ని జీర్ణాశయం నుండి నోట్లోకి తెచ్చుకొని మళ్లీ బాగా నములుతాయి. దీనినే ‘నెమరవేయడం’ అంటారు. ఇటువంటి జంతువులను నెమరువేయు జంతువులు అంటారు.

These AP 10th Class Social Studies Important Questions 17th Lesson స్వతంత్ర భారత రాజ్యాంగ నిర్మాణం will help students prepare well for the exams.

AP Board 10th Class Social 17th Lesson Important Questions and Answers స్వతంత్ర భారత రాజ్యాంగ నిర్మాణం

10th Class Social 17th Lesson ½ Mark Important Questions and Answers in Telugu Medium

1. భారతీయ ప్రజాస్వామ్యంలో వాస్తవ కార్యనిర్వహణాధి కారి ఎవరు
జవాబు:
ప్రధానమంత్రి.

2. అమెరికాలో పరిపాలనా శాఖలకు అధిపతులను ఏమంటారు?
జవాబు:
కార్యదర్శులు.

3. “భారత రాజ్యాంగాన్ని 1935 చట్టానికి నకలు మాత్రమే”నని విమర్శించింది ఎవరు?
జవాబు:
మౌలానా హస్రత్ మొహానీ.

4. 1976లో 42వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా రాజ్యాంగ ప్రవేశికలో చేర్చిన పదాలు ఏవి?
జవాబు:
లౌకిక, సామ్యవాద.

5. నేపాల్ లో రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించే ప్రక్రియ ఎప్పుడు మొదలయ్యింది?
జవాబు:
2007 లో.

6. రాజ్యాంగ (పరిషత్తు) సభలో షెడ్యూల్ కులాలకు చెందిన సభ్యులు ఎంతమంది ఉన్నారు?
జవాబు:
26 మంది.

7. భారత రాజ్యాంగ సభ్యులలో ఎక్కువ మంది ఏ పార్టీకి చెందిన వారున్నారు?
జవాబు:
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్.

8. పాకిస్తాన్ రాజ్యాంగ సభ ఎప్పుడు ఏర్పాటయ్యింది?
జవాబు:
1947, ఆగస్టు 14 న.

9. బి. ఆర్. అంబేద్కర్ రాజ్యాంగసభ ముందు ఏ సంవత్సరంలో రాజ్యాంగ ముసాయిదాను ఉంచారు?
జవాబు:
1948 లో

10. అధికార విభజన ఏ ప్రభుత్వ ముఖ్య లక్షణం?
జవాబు:
సమాఖ్య

11. అంటరానితనాన్ని నిషేధించే భారత రాజ్యాంగ ప్రకరణ ఏది?
జవాబు:
17వ ప్రకరణం.

12. ఒక దేశం యొక్క ప్రభుత్వ స్వభావాన్ని, సిద్ధాంతాలను తెలియజేసేది?
జవాబు:
రాజ్యాంగం.

13. భారతదేశంలో ఏర్పాటైన ప్రభుత్వ స్వరూపం ఏది?
జవాబు:
పార్లమెంటరీ వ్యవస్థ.

14. రాజ్యాంగం యొక్క స్వరూప, స్వభావాలను తెలియజేసేది ఏది?
జవాబు:
ప్రవేశిక.

15. అంటరాని తనానికి మూల కారణం ఏది?
జవాబు:
కుల వ్యవస్థ.

16. వివాహం, విడాకులు, వారసత్వ చట్టాలు, వాణిజ్యంలలో ఉమ్మడి జాబితాలో లేని అంశమేది?
జవాబు:
వాణిజ్యం

17. రాజ్యాంగ సవరణ చేయాలంటే పార్లమెంట్ లో ఎంత మెజారిటీ కావాలి?
జవాబు:
2/3 వంతు.

18. నేపాల్ లో మొదటి ఎన్నికలు ఏ సంవత్సరంలో జరిగాయి?
జవాబు:
1959.

19. రాజ్యాంగ సభ ఎన్నికలు ఏ పద్దతిలో జరిగాయి?
జవాబు:
పరోక్ష పద్ధతిలో.

20. అమెరికా ప్రభుత్వ వ్యవస్థని ఏ తరహా ప్రభుత్వం అంటారు?
జవాబు:
అధ్యక్ష

21. ప్రతిపాదిత భారత రాజ్యాంగం ఒకే పౌరసత్వం ఉండే ద్వంద్వ….?
జవాబు:
రాజ్యతంత్రం.

22. రాజ్యాంగంలో ప్రభుత్వ విధానాలకు ఏ సూత్రాలు ఉన్నాయి?
జవాబు:
ఆదేశిక సూత్రాలు.

23. రాజ్యాంగంలోని అధికరణలను సవరించే అధికారం దేనికి మాత్రమే కలదు?
జవాబు:
పార్లమెంటుకు.

24. సామాజిక ఇంజనీరింగ్ సాధనలో ఎవరి హక్కులు ఒక ముఖ్యమైన అంశం?
జవాబు:
అల్ప సంఖ్యాక వర్గాల.

25. 2018 వరకు రాజ్యాంగానికి ఎన్ని సవరణలు చేసారు?
జవాబు:
99

26. శాంతి కాముకతను ఏ దేశ రాజ్యాంగ ప్రవేశిక కనబరిచింది?
జవాబు:
జపాన్.

మొదటి జతలోని రెండు అంశాల మధ్యగల సంబంధం ఆధారంగా రెండవ జతను పూరించండి.

27. ఇండియా : పార్లమెంటరీ విధానం : : అమెరికా : ?
జవాబు:
అధ్యక్షతరహా విధానం.

28. బ్రిటన్ : రాజు : : ఇండియా : ?
జవాబు:
అధ్యక్షుడు / రాష్ట్రపతి.

29. అధికరణలు : 315 : : షెడ్యూళ్ళు : ?
జవాబు:
08

30. ఒక సమాఖ్య (దేశం)లో ఇరవై రాష్ట్రాలు ఉన్నాయను కుంటే, ఇరవై రకాల (స్వతంత్ర) చట్టాలుంటే పరిస్థితి ఎలా ఉంటుందో గుర్తించి, జవాబు పత్రంలో రాయండి.
i) రాష్ట్రాలు బలహీన పరచటమవుతుంది.
ii) ఒక రాష్ట్రంలో చట్ట బద్ధమైంది మరొక రాష్ట్రంలో కాదు.
iii) రాష్ట్రాలలోని ప్రజల మధ్య గౌరవ భావం ఏర్పడుతుంది.
iv) రాష్ట్రాల నియంతృత్వం పెరుగుతుంది.
జవాబు:
(i) & (ii)

31. ఒక దేశ రాజ్యాంగాన్ని చేతిలో పెడితే చట్టానికి సంబంధించిన ‘భరత్’ అనే విద్యార్థి వేసే ప్రశ్నలు క్రిందివానిలో ఏమై ఉంటాయి?
i) ఏర్పాటు చేస్తున్న ప్రభుత్వ రూపం ఏమిటి?
ii) రాజ్యాంగ రూపం ఏమిటి?
iii)న్యాయ స్వరూపం ఏమిటి?
iv) ఆర్థిక స్వరూపం ఏమిటి?
జవాబు:
(i) & (ii)

32. నేపాలో రాచరికం ఎప్పుడు రద్దయ్యింది?
జవాబు:
2007 లో.

33. భారత రాజ్యాంగ సభకు ఏ సంవత్సరంలో ఎన్నికలు జరిగాయి?
జవాబు:
1946 లో.

34. భారత రాజ్యాంగ సభలో బ్రిటిషు ప్రత్యక్ష పాలనలోని సభ్యులు ఎంతమంది?
జవాబు:
292.

35. భారత రాజ్యాంగ సభలో స్వదేశీ సంస్థానాల సభ్యులు ఎంత మంది?
జవాబు:
93.

36. భారత రాజ్యాంగ సభలో మహిళలు ఎంతమంది ఉన్నారు?
జవాబు:
తొమ్మిది మంది.

37. భారత రాజ్యాంగాన్ని రాజ్యాంగ సభ ఎప్పుడు ఆమోదించింది?
జవాబు:
1949, నవంబరు, 26న.

38. భారత రాజ్యాంగం ఎప్పుడు అమల్లోకి వచ్చింది?
జవాబు:
1950, జనవరి 26న.

39. ముసాయిదా రాజ్యాంగంలో ఎన్ని అధికరణలు, ఎన్ని షెడ్యూళ్ళు ఉన్నాయి.
జవాబు:
315, 8.

40. భారత రాజ్యాంగంలోని కొన్ని (మౌలిక) అంశాలను ఎట్టి పరిస్థితులలోనూ సవరించటానికి లేదని ఏ కేసులో వాదించారు?
జవాబు:
కేశవానంద భారతి కేసు.

41. సామ్యవాద ప్రభుత్వంలోని ఏ సూత్రాన్ని నీవు ప్రశంసిస్తావు?
జవాబు:
జవాబు:
సమానత్వం

42. భారత సమాఖ్య అధిపతి ఎవరు?
జవాబు:
రాష్ట్రపతి.

43. సామాజిక నిర్మాణం కోసం భారత రాజ్యాంగం చేసిన ఏర్పాటు ఏమిటి?
జవాబు:
రిజర్వేషన్లు / అంటరానితనం నిషేధం / బలహీన వర్గాలకు రక్షణ.

44. భారత రాజ్యాంగంలోని ఏ అధికరణం రాష్ట్రపతి పాలన గురించి చెబుతుంది?
జవాబు:
356.

45. ‘లింగం” అన్న పదాన్ని ఏ దేశ రాజ్యాంగ ప్రవేశిక పేర్కొంది?
జవాబు:
నేపాల్.

46. స్వతంత్ర భారత తొలి రాష్ట్రపతి ఎవరు?
జవాబు:
బాబు రాజేంద్ర ప్రసాద్.

47. “ఏ దేశ రాజ్యాంగ ప్రవేశిక ప్రభుత్వం అన్నది ప్రజల పవిత్ర నమ్మకం” అని పేర్కొంది?
జవాబు:
జపాన్.

48. జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ, వల్లభాయ్ పటేల్, గాంధీజీ, సరోజిని నాయుడు లలో ఎవరు భారత రాజ్యాంగ సభ సభ్యులు కారు?
జవాబు:
గాంధీజీ.

49. భారత రాజ్యాంగసభ అధ్యక్షుడు ఎవరు?
జవాబు:
డా|| బాబు రాజేంద్ర ప్రసాద్.

50. భారత రాజ్యాంగ ముసాయిదా సంఘం యొక్క అధ్యక్షులు ఎవరు?
జవాబు:
డా|| బి.ఆర్. అంబేద్కర్.

51. ముసాయిదా రాజ్యాంగాన్ని ఎన్ని నెలలు, ప్రజలు ముందు ఉంచారు?
జవాబు:
8 నెలలు.

52. భారత దేశంలో అత్యున్నత న్యాయస్థానం ఏది?
జవాబు:
సుప్రీంకోర్టు.

53. కేంద్రం, రాష్ట్రం రెండూ చట్టాలు చేసే అవకాశం ఉన్నా జాబితా ఏది?
జవాబు:
ఉమ్మడి జాబితా.

54. ఆదేశిక సూత్రాలు రాజ్యాంగంలోని ఏ భాగంలో ఉన్నాయి?
జవాబు:
నాలుగవ భాగంలో.

55. రాచరిక పాలనను రద్దు చేస్తూ నేపాలను ఏవిధమైన రాజ్యాంగ ప్రకటించారు?
జవాబు:
సమాఖ్య, ప్రజాస్వామిక, గణతంత్ర.

56. కొన్ని విషయాలలో ఏ చట్టంలోని అంశాలను అనుసరించాలని రాజ్యాంగ సభ నిర్దేశించింది?
జవాబు:
భారత ప్రభుత్వ చట్టం – 1935.

57. అమెరికా ప్రభుత్వంలో కార్యనిర్వాహక వర్గానికి అధిపతిగా ఎవరు వ్యవహరిస్తారు?
జవాబు:
అధ్యక్షుడు.

58. భారత సమాఖ్య అధ్యక్షుడు సాధారణంగా ఎవరి సలహాలకు కట్టుబడి ఉంటాడు?
జవాబు:
మంత్రుల.

59. ద్వంద్వ ప్రభుత్వ విధానాన్ని ఏ వ్యవస్థలో ఏర్పాటు చేస్తారు?
జవాబు:
సమాఖ్య వ్యవస్థలో.

60. భారత రాజ్యాంగం ……. పౌరసత్వం కల్పించింది?
జవాబు:
ఏక

61. ముఖ్యమైన పదవులలో నియమించటానికి దేశమంతటికి ఏవిధమైన సర్వీసులు కలవు?
జవాబు:
అఖిల భారత సర్వీసులు.

62. కేంద్ర జాబితాలోని అంశాలపై చట్టంచేసే అధికారం ఎవరికి ఉంది?
జవాబు:
కేంద్రానికి.

63. రాష్ట్ర జాబితాలోని అంశాలపై చట్టాలు చేసే అధికారం ఎవరికి ఉంది?
జవాబు:
రాష్ట్రాలకు.

64. సమానత్వ హక్కు నేపథ్యంలో ఏ ఆచారానికి చట్టపరంగా అంతం పలకాలని నిర్ణయించినారు?
జవాబు:
అంటరానితనం.

65. “మతం, కులం లేదా చట్టబద్ద జీవనోపాధి ఆధారంగా వివక్షత చూపే ఏ చర్యకైనా అంటరానితన మంటారు” అన్న నిర్వచనం ఇచ్చినది ఎవరు?
జవాబు:
రోహిణి కుమార్ చౌదరి.

66. అమెరికాలోని ద్వంద్వ ప్రభుత్వాలలో ఉండే ప్రభుత్వాలు ఏవి?
జవాబు:
ఫెడరల్, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు.

67. జపాన్ పార్లమెంట్ నేమంటారు?
జవాబు:
నేషనల్ డైట్.

68. రాజ్యాంగ సభ సభ్యులను ఎన్నుకొన్నది ఎవరు?
జవాబు:
రాష్ట్ర శాసన సభ సభ్యులు.

69. 1946 డిసెంబర్ 13న రాజ్యాంగ సభలో “భారత దేశానికి మనం కోరుకుంటున్న భవిష్యత్ ఒక బృందానికో లేక ఒక వర్గానికో లేదా రాష్ట్రానికో కాక మొత్తం 40 కోట్ల జనాభాకు సంబంధించినది” అని ప్రకటన చేసిన వారు?
జవాబు:
జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ.

70. రాజ్యాంగ ముసాయిదాలో భారత సమాఖ్య అధిపతి?
జవాబు:
అధ్యక్షుడు / రాష్ట్రపతి.

71. భారతీయ ప్రజాస్వామ్యంలో వాస్తవ కార్య నిర్వహణాధికారి ఎవరు?\
జవాబు:
ప్రధానమంత్రి.

72. అమెరికా ప్రజాస్వామ్యంలో వాస్తవ కార్యనిర్వహణాధికారి ఎవరు?\
జవాబు:
అధ్యక్షుడు.

73. అమెరికాలో పరిపాలనా శాఖలకు అధిపతులు ……..?
జవాబు:
కార్యదర్శులు.

74. భారతదేశంలో పరిపాలనా శాఖకు అధిపతులు …. ?
జవాబు:
మంత్రులు.

75. భారతదేశ ఐక్యతను కాపాడేందుకు రాజ్యాంగం రూపొందించిన మౌలిక అంశం/లు ఏది/ఏవి? గుర్తించి రాయండి.
i) ఒకే న్యాయ వ్యవస్థ.
ii) అఖిల భారత సివిల్ సర్వీసెస్.
iii)మౌలిక చట్టాలలో సారూప్యత.
iv) రిజర్వేషన్లు.
జవాబు:
(i), (ii) & (iii)

76. భారత న్యాయవ్యవస్థ చాలా దగ్గరగా ఏ దేశ న్యాయ వ్యవస్థను పోలి ఉంటుంది?
జవాబు:
కెనడా.

77. సాక్ష్యాల చట్టం, ఆస్తి బదిలీ చట్టం, వివాహ, విదాకులు, పౌర విచారణ స్మృతి, శిక్షా స్మృతి వంటి పౌర నేర చట్టాల స్మృతులు వంటివి ఏ జాబితాలో ఉన్నాయి?
జవాబు:
ఉమ్మడి జాబితా.

78. సోవియట్ యూనియన్ నుంచి ముసాయిదా రాజ్యాంగం ఏమీ తీసుకోలేదని, భారతీయ నేపథ్యంలో కీలకమైన గ్రామాలను విస్మరించారని విమర్శించినది ఎవరు?
జవాబు:
డి. ఎస్. సేథ్

79. “అంటరానితనాన్ని ఏ రూపంలోనైనా నిషేధిస్తున్నాం, దాని ఆధారంగా విధించే వివక్షత నేరం అవుతుంది” అన్నది ఎవరు?
జవాబు:
శ్రీ ప్రోమథ రంజన్ ఠాకూర్.

80. “గత రాజకీయ, సామాజిక నిర్మాణాన్ని తిరస్కరించి ముందుకు కదులుతూ తనకు తాను కొత్త వస్త్రాలను రూపొందించుకుంటున్న దేశానికి రాజ్యాంగ సభ ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నట్టుగా” ఉందని పేర్కొన్నది ఎవరు?
జవాబు:
జవహర్లాల్ నెహ్రు.

81. శాసన సభలలో చట్టాలు చేయటానికి ఉండవలసిన మెజారిటీ ఎంత?
జవాబు:
సగంకంటే ఎక్కువ / 2/3 వంతు.

82. రాజ్యాంగ సభ సభ్యుల ఎన్నికకు, సంబంధించి, క్రింది వానిని సరిగా జతపరచండి.
i) బ్రిటిషు ఇండియా ( ) a) 292
ii) స్వదేశీ సంస్థానాలు ( ) b) 93
iii)ఢిల్లీ, అజ్మీర్, కూర్గ్, బ్రిటిష్, బెలూచిస్తాన్ ( ) c) 4
iv)మొత్తం సభ్యులు ( ) d) 389
జవాబు:
i – a, ii – b, iii – c, iv – d

83. క్రింది వానిలో భిన్నంగా ఉన్న దానిని గుర్తించండి. బి.ఆర్. అంబేద్కర్, K. M. ముల్టీ, సరోజిని నాయుడు, గాంధీజీ
జవాబు:
గాంధీజీ.

84. అమెరికా, స్విట్జర్లాండ్, భారతదేశం లలో ఏక పౌరసత్వాన్ని కల్గి ఉన్న దేశమేది?
జవాబు:
భారతదేశం.

ఇవ్వబడిన గ్రాను పరిశీలించి, క్రింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
రాజ్యాంగ సవరణలు

85. ఏ దశాబ్ద కాలంలో రాజ్యాంగానికి తక్కువ సవరణలు జరిగాయి?
జవాబు:
1951 – 60.

86. 2013 నాటికి రాజ్యాంగానికి ఎన్ని సవరణలు జరిగాయి?
జవాబు:
99.

87. ఏయే దశాబ్ద కాలాల్లో రాజ్యాంగానికి సమాన సవరణలు
జవాబు:
1971 – 80, 1981 – 90.

88. రాజ్యాంగం అమల్లోకి వచ్చి 2020, జనవరి 26 నాటికి ఎన్ని సంవత్సరాలు పూర్తయ్యాయి?
జవాబు:
70 సంవత్సరాలు.

89. రాజ్యాంగాన్ని సవరించే అధికారం ఎవరికి ఉంది ? జరిగాయి?
జవాబు:
పార్లమెంట్‌కు

90. 16 సార్లు రాజ్యాంగానికి సవరణలు ఏ దశాబ్ద కాలంలో జరిగాయి?
జవాబు:
1991 – 2000.

10th Class Social 17th Lesson 1 Mark Important Questions and Answers in Telugu Medium

ప్రశ్న 1.
AIADMK ని విస్తరింపుము.
జవాబు:
All India Anna Dravida Munnetra Kazagam (అఖిల భారత అన్నా ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం)

ప్రశ్న 2.
సమాఖ్యవాదం లక్షణాలు వ్రాయుము.
(లేదా)
భారత సమాఖ్య వ్యవస్థ లక్షణాలను వివరించుము.
జవాబు:

1. రెండు స్థాయిలలో ప్రభుత్వాలు
2. అధికార విభజన
3. లిఖిత రాజ్యాంగం
4. ద్వంద్వ పౌరసత్వం
5. స్వతంత్ర్య న్యాయశాఖ
6. దృఢ రాజ్యాంగం
7. రాజ్యాంగ ఆధిక్యత మొ||వి సమాఖ్యవాదం లక్షణాలు.

ప్రశ్న 3.
రాజ్యాంగంలో కల్పించిన సామాజిక మార్పునకు దోహదం చేసే అంశాలు ఏవి?
జవాబు:

1. అంటరానితనాన్ని నిషేధించటం.
2. S.C., S.T., లకు రిజర్వేషన్లు కల్పించటం.
3. సార్వజనీన వయోజన ఓటు హక్కు
4. ఆదేశిక సూత్రాలు మొదలైనవి సామాజిక మార్పునకు దోహదం చేసే అంశాలు.

ప్రశ్న 4.
భారత్, జపాన్ రాజ్యాంగ ప్రవేశికలలో గల రెండు పోలికలు వ్రాయండి.
జవాబు:
భారత్, జపాన్ రాజ్యాంగ ప్రవేశికలలో గల రెండు పోలికలు :

1. సర్వసత్తాక అధికారం
2. ప్రజాస్వామ్యం
3. న్యాయం
4. ధర్మం

ప్రశ్న 5.
పాఠశాల మొత్తానికి ఒక రాజ్యాంగం ఏర్పాటు చెయ్యాల్సి వుంటే ఎవరెవరు అందులో భాగస్వాములు కావాలి?
జవాబు:
పాఠశాల మొత్తానికి ఒక రాజ్యాంగం ఏర్పాటు చెయ్యాల్సి ఉంటే,

1. అన్ని తరగతుల బాలబాలికల ప్రతినిధులు
2. ప్రధానోపాధ్యాయులు
3. ఉపాధ్యాయులు మరియు బోధనేతర సిబ్బంది
4. పాఠశాల యాజమాన్య కమిటీ సభ్యులు మొదలగువారు భాగస్వాములు కావాలి.

ప్రశ్న 6.
ఏకీకృత రాజ్యాంగంలోని రెండు ముఖ్యమైన అంశాలేవి?
జవాబు:
ఏకీకృత రాజ్యాంగంలోని రెండు ముఖ్యమైన అంశాలు:

• ఒకే న్యాయవ్యవస్థ
• పౌర, నేర అంశాలలోని మౌళిక చట్టాలలో సారూప్యత
• అఖిల భారత సర్వీసులు

* కింది బార్ గ్రాఫ్ ను పరిశీలించి 7-10 ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.
1950 – 2013 మధ్య జరిగిన 99 రాజ్యాంగ సవరణలు

ప్రశ్న 7.
రాజ్యాంగ సవరణలు ఎక్కువగా ఏ కాలంలో జరిగాయి?
జవాబు:
రాజ్యాంగ సవరణలు ఎక్కువగా 1971-80, 1981-90 మధ్య జరిగాయి.

ప్రశ్న 8.
1951-60లో రాజ్యాంగ సవరణలు తక్కువగా ఉండడానికి కారణాలు ఏమి?
జవాబు:
1961-60లో రాజ్యాంగ సవరణలు తక్కువగా ఉండడానికి కారణాలు

1. రాజ్యాంగం అమలులోకి వచ్చి తక్కువ కాలం అవడం.
2. ఎక్కువ సమస్యలు ఉత్పన్నం కాకపోవడం.

ప్రశ్న 9.
ఏ ఏ దశాబ్దాలలో రాజ్యాంగానికి సమాన సంఖ్యలో సవరణలు జరిగాయి?
జవాబు:
1971-80 మరియు 1981-90.00

ప్రశ్న 10.
భారతదేశంలో రాజ్యాంగ సవరణ ఎవరు చేయగలరు?
జవాబు:
పార్లమెంట్ మాత్రమే చేయగలదు.

ప్రశ్న 11.
క్రింది చిత్రంలో ఇవ్వబడిన వ్యక్తికి సంబంధించిన అంశాలను గుర్తించి జవాబు పత్రంలో రాయండి.
జాతి పిత
రాజ్యాంగ రచనా సంఘం అధ్యక్షుడు
రాజ్యాంగ సభ అధ్యక్షుడు
తొలి న్యాయ శాఖామంత్రి

జవాబు:
i) రాజ్యాంగ రచనా సంఘం అధ్యక్షుడు.
ii) తొలి న్యాయశాఖా మంత్రి.

ప్రశ్న 12.
మొదటి జతలోని రెండు అంశాల మధ్య గల సంబంధం ఆధారంగా రెండవ జతను పూరించండి. ఇండియా : పార్లమెంటరీ విధానం : : అమెరికా : ?
జవాబు:
అధ్యక్ష తరహా విధానం.

ప్రశ్న 13.
నేపాల్ లో మొదటి ఎన్నికలు ఎప్పుడు జరిగాయి?
జవాబు:
1969లో రాజు మహేంద్ర జారీ చేసిన రాజ్యాంగం కింద నేపాల్ లో మొదటి ఎన్నికలు జరిగాయి.

ప్రశ్న 14.
1991లో నేపాల్ లో ఎన్నికలు ఎందుకు జరిగాయి?
జవాబు:
ప్రజాస్వామిక ప్రాతినిధ్య ప్రభుత్వం కోసం ప్రజల నిరంతర పోరాటం ఫలితంగా 1991లో ఎన్నికలు జరిగాయి.

ప్రశ్న 15.
ముసాయిదా సంఘానికి నాయకుడు ఎవరు?
జవాబు:
ముసాయిదా సంఘానికి నాయకుడు డా|| బి.ఆర్ అంబేద్కర్.

ప్రశ్న 16.
రాజ్యాంగంను ఎప్పుడు ఆమోదించారు?
జవాబు:
1949 నవంబరు 26న రాజ్యాంగాన్ని ఆమోదించారు.

ప్రశ్న 17.
భారత రాజ్యాంగం ఎప్పటి నుండి అమలులోకి వచ్చింది?
జవాబు:
1950 జనవరి 26 నుంచి భారత రాజ్యాంగం అమలులోకి వచ్చింది.

ప్రశ్న 18.
ముసాయిదా రాజ్యాంగంలో ఎన్ని అధికరణాలు, ఎన్ని షెడ్యూళ్ళు ఉన్నాయి?
జవాబు:
ముసాయిదా రాజ్యాంగంలో 315 అధికరణాలు, 8 షెడ్యూళ్ళు ఉన్నాయి.

ప్రశ్న 19.
అమెరికాలో అధిపతిగా ఎవరు ఉంటారు?
జవాబు:
అమెరికాలో అధ్యక్షుడు కార్యనిర్వాహక వర్గానికి అధిపతిగా ఉంటాడు.

ప్రశ్న 20.
రాజ్యాంగాలు ఎన్ని రకాలు? అవి ఏవి?
జవాబు:
రాజ్యాంగాలు రెండు రకాలు :

1. ఏకీకృత విధానం
2. సమాఖ్య విధానం.

ప్రశ్న 21.
ఏకీకృత రాజ్యాంగం అనగానేమి?
జవాబు:
ఏకీకృత రాజ్యాంగంలో రెండు ముఖ్యమైన అంశాలున్నాయి.

1. కేంద్ర ప్రభుత్వం
2. ఇతర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు లేకపోవటం.

ప్రశ్న 22.
సమాఖ్య రాజ్యాంగమనగా నేమి?
జవాబు:
సమాఖ్య రాజ్యాంగంలో రెండు రకాలైన ప్రభుత్వాలుంటాయి.

1. కేంద్ర ప్రభుత్వం
2. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం

ప్రశ్న 23.
అమెరికాలోని ద్వంద్వ విధానమేమిటి?
జవాబు:
అమెరికాలో రెండు రకాల ప్రభుత్వాలుంటాయి. అవి

1. ఫెడరల్ ప్రభుత్వం
2. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం

ప్రశ్న 24.
చట్టాలు చేసే అంశాలను ఎన్ని రకాలుగా విభజించారు?
జవాబు:
చట్టాలు చేసే అంశాలను మూడు జాబితాలుగా విభజించారు. అవి :

1. కేంద్ర జాబితా
2. రాష్ట్రాల జాబితా
3. ఉభయ జాబితా.

ప్రశ్న 25.
మౌలానా హస్రత్ మొహానీ ముసాయిదా రాజ్యాంగాన్ని ఏ విధంగా విమర్శించారు?
జవాబు:
మౌలానా హస్రత్ మొహానీ ముసాయిదా రాజ్యాంగం 1935 చట్టానికి నకలు మాత్రమేనని ఆరోపించారు.

ప్రశ్న 26.
ప్రొమథ రంజన్ రాకూర్ ‘అంటరానితనం’ గూర్చి ఏమన్నారు?
జవాబు:
అంటరానితనం అనేది కులవ్యవస్థ అనే వ్యాధి యొక్క లక్షణం మాత్రమే. మనం కులవ్యవస్థని సమూలంగా నిర్మూలిస్తే తప్ప అంటరానితనానికి పైపై చికిత్సలు చేసి ప్రయోజనం లేదు.

ప్రశ్న 27.
రాజ్యాంగంలో ఆదేశిక సూత్రాలు ఎక్కడ ఉన్నాయి?
జవాబు:
రాజ్యాంగంలో నాలుగవ భాగంలో ఆదేశిక సూత్రాలున్నాయి.

ప్రశ్న 28.
రాజ్యాంగ సవరణలు ఎవరు చేయవచ్చు?
జవాబు:
రాజ్యాంగంలోని అధికరణాల సవరణను పార్లమెంటు మాత్రమే చెయ్యాలి.

ప్రశ్న 29.
రాజ్యాంగానికి ప్రధానమార్పులు ఎప్పుడు జరిగాయి? ఎందుకు?
జవాబు:
రాజ్యాంగానికి ప్రధానమార్పులు 1970లో చేశారు. రాజ్యాంగ ప్రవేశికలో “లౌకిక”, “సామ్యవాద” అనే పదాలను చేర్చారు.

ప్రశ్న 30.
కేశవానంద భారతి కేసులో సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన తీర్పులో వేటిని అస్సలు మార్చకూడదని చెప్పింది?
జవాబు:
ప్రాథమిక హక్కులకు సంబంధించిన వాటిని అస్సలు మార్చకూడదని సుప్రీంకోర్టు తీర్పు ఇచ్చింది.

ప్రశ్న 31.
రాజ్యాంగంలో ‘అంటరానితనం’ గూర్చి అంతిమంగా తీసుకున్న నిర్ణయమేమిటి?
జవాబు:
అంతిమంగా రాజ్యాంగంలో అంటరానితనానికి నిర్వచనం ఇవ్వగూడదని, భవిష్యత్తులో అవసరమైన చట్టాలను చేసే బాధ్యతను శాసనసభకు వదిలివెయ్యాలని నిర్ణయించారు.

ప్రశ్న 32.
రాజ్యాంగ నిర్మాతలు రాజ్యాంగ రూపకల్పనకు ముందు భారత సమాజంలో ఉన్న ఏ లక్షణాలను గుర్తించారు?
జవాబు:
భారత రాజ్యాంగ నిర్మాతలు భారతీయ సమాజం అసమానతలు, అన్యాయం, లేమి వంటి సమస్యలను ఎదుర్కొంటోందని, ఆర్థిక దోపిడీకి పాల్పడిన వలస పాలకుల విధానాలకు బలి అయ్యిందనీ గుర్తించారు.

ప్రశ్న 33.
“లౌకిక”, “సామ్యవాదం” అన్న పదాలను ఏ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా రాజ్యాంగంలోని ఏ భాగంలో చేర్చినారు?
జవాబు:
1976వ సంవత్సరంలో 42వ సవరణ ద్వారా “లౌకిక”, “సామ్యవాదం” అనే పదాలను రాజ్యాంగంలోని ప్రవేశిక’ కు చేర్చినారు.

ప్రశ్న 34.
ఉమ్మడి జాబితాలోని అంశాలేమిటి?
జవాబు:
మొత్తం ఉమ్మడి జాబితాలో 47 అంశాలున్నాయి. వాటిలో ముఖ్యమైనవి వివాహాలు, విడాకులు, వ్యవసాయేతర భూములు, ఆస్తుల మారకం, కాంట్రాక్టులు, పౌరన్యాయం మొదలైనవి.

10th Class Social 17th Lesson 2 Marks Important Questions and Answers in Telugu Medium

ప్రశ్న 1.
కింది పేరాగ్రాఫ్ ను చదివి భారతదేశ సామాజిక, ఆర్థిక రంగాలలో వచ్చిన మార్పులను విశ్లేషించండి.

భారతదేశమంతటా భూసంస్కరణలు మనఃస్ఫూర్తిగా అమలు చేయలేదు. జమీందారీ వ్యవస్థను రద్దు చేశారు కానీ, భూమి లేని వాళ్ళకి భూపంపిణీ జరుగలేదు. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ధనికులు, శక్తిమంతులు భూమిలోని అధిక భాగాలపై నియంత్రణ కొనసాగిస్తూనే ఉన్నారు. దళితులు ఇంకా భూమిహీనులుగానే ఉన్నారు. కాని వెట్టి చాకిరి నిర్మూలన, అంటరానితనం నిషేధం వల్ల ప్రయోజనం పొందారు.
జవాబు:

• రాజ్యాంగ సభ సామాజిక, ఆర్థిక, రాజకీయ న్యాయాన్ని, హోదా, అవకాశాలలో సమానత్వాన్ని కోరుకుంది. కొత్త రాజ్యాంగాన్ని ఆవిష్కరించిన నెల రోజులకు ప్రణాళికా సంఘాన్ని ఏర్పరిచారు.
• మొదటి పంచవర్ష ప్రణాళిక వ్యవసాయం మీద కేంద్రీకరించి ఆహార ఉత్పత్తిని పెంచడానికి ఉద్దేశించబడింది.
• వ్యవసాయ రంగంలోని మార్పును నెహ్రూ కేవలం ఆర్థిక అంశంగా చూడలేదు. దానిని గ్రామీణ రంగ రాజకీయ, సామాజిక, ఆర్థిక మార్పుగా పరిగణించాడు.
• కావున సామాజిక – ఆర్థిక మార్పు తీసుకురావడానికి నెహ్రూ ఈ క్రింది చర్యలను చేపట్టినాడు. ప్రధానంగా మూడు అంశాలున్నాయి. అవి :
  1) భూసంస్కరణలు,
  2) వ్యవసాయ సహకార సంఘాలు,
  3) స్థానిక స్వపరిపాలన

1) భూసంస్కరణలు :
మూడు రకాలైన భూసంస్కరణలను నెహ్రూ ప్రతిపాదించాడు.
ఎ) జమిందారీ వ్యవస్థ రద్దు,
బి) కౌలు విధానాల సంస్కరణ,
సి) భూ పరిమితి విధానాలు. ఈ మూడు సంస్కరణల ముఖ్య ఉద్దేశం దున్నేవానికి భూమి చెందేలా చూసి మరింత ఉత్పత్తి చెయ్యటానికి ప్రోత్సహించటం.

2) వ్యవసాయ సహకార సంఘాలు :
సహకార సంఘాల ద్వారా ఆర్థికంగా లాభసాటి పరిమాణాన్ని చేరుకోవటమే కాకుండా విత్తనాలు, ఎరువులు, రసాయనాలు వంటి విలువైన ఉత్పాదకాలను అందించాలి.

3) స్థానిక స్వపరిపాలన :
భూసంస్కరణలు అమలు అయ్యేలా చూసి, గ్రామ ఉమ్మడి ప్రయోజనాలకు అనుగుణంగా సహకార సంఘాలు నడిచేలా చూస్తాయి.

• మొదటి పంచవర్ష ప్రణాళికలో పెద్ద ఆనకట్టలు కట్టి విద్యుత్తు ఉత్పత్తి, సాగునీటి కల్పనల ద్వారా వ్యవసాయాన్ని వృద్ధి చేయుటపై దృష్టి సారించారు.
• ఆనకట్టల వల్ల వ్యవసాయ, పారిశ్రామిక రంగాలు వృద్ధి చెందాయి.
• దేశం ప్రగతి సాధించాలంటే పరిశ్రమలను అభివృద్ధి చేసి, ఎక్కువ మంది కర్మాగారాలలోనూ, సేవారంగంలోనూ పనిచేసేలా మళ్లించాల్సిన అవసరం ఉందని ప్రణాళిక కర్తలు గుర్తించి, రెండవ పంచవర్ష ప్రణాళిక నుంచి ప్రాధాన్యత పరిశ్రమల వైపునకు మళ్ళించారు.

ప్రశ్న 2.
రాజ్యాంగ ముసాయిదా రూపకల్పనలో అంబేద్కర్ పాత్రను గురించి వ్రాయుము.
జవాబు:

1. 1947 ఆగష్టు 29న రాజ్యాంగ రచనా కమిటీని ఏర్పాటు చేయడం జరిగింది. దానికి చైర్మన్ డా|| బి.ఆర్. అంబేద్కర్.
2. అంబేద్కర్ తనతోపాటు ఉన్న మిగతా సభ్యుల సహకారంతో ఇతర దేశాల రాజ్యాంగాలను క్షుణ్ణంగా చదివే మనకు అవసరమైన అంశాలను మన రాజ్యాంగంలో చేర్చడం జరిగింది.
3. అంటరానితనాన్ని నిర్మూలించేందుకు మరియు అణగారిన వర్గాలను అభివృద్ధిపరచడానికి అంబేద్కర్ కృషి చేశారు.
4. అన్నివర్గాల వారితో చర్చలు జరిపిన తరువాత భారతదేశానికి అవసరమైన ఒక విశాలమైన రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించారు.

ప్రశ్న 3.
ఏకీకృత రాజ్యాంగంలోని రెండు ముఖ్య లక్షణాలు ఏవి?
జవాబు:
i) కేంద్రం రాజ్యతంత్రం యొక్క సర్వాధిక్యత.
ii) ఉప సర్వసత్తాక రాజ్యతంత్రాలు లేకపోవటం.

ప్రశ్న 4.
1950 నుండి 2013 వరకు జరిగిన రాజ్యాంగ సవరణలు తెలిపే బార్ ను పరిశీలించండి.

A) ఏ దశాబ్దంలో తక్కువ రాజ్యాంగ సవరణలు జరిగాయి?
జవాబు:
1951 – 60

B) 1950 – 2013 మధ్య ఎన్ని రాజ్యాంగ సవరణలు జరిగాయి?
జవాబు:
99 సవరణలు

ప్రశ్న 5.
భారత రాజ్యాంగం యొక్క నాలుగు ప్రధాన లక్షణాలను రాయండి.
జవాబు:

1. లిఖిత రాజ్యాంగము
2. దృఢ, అదృఢ రాజ్యాంగము
3. పార్లమెంటరీ తరహా ప్రజాస్వామ్యం
4. ఏక పౌరసత్వం
5. ఏకకేంద్ర మరియు సమాఖ్య ప్రభుత్వం

ప్రశ్న 6.
“భారత రాజ్యాంగం కాలానుగుణంగా మార్పులకు లోనయ్యే ఒక సజీవ జీవన పత్రము” అన్న వ్యాఖ్యతో నీవు ఏకీభవిస్తావా? మీ జవాబును సమరించుకోండి.
జవాబు:

1. అవును. నేను దీనితో ఏకీభవిస్తాను.
2. చట్టాలను అప్పుడప్పుడూ సవరించాల్సిన అవసరం ఏర్పడుతుందని రాజ్యాంగ నిర్మాతలు గుర్తించారు. కాబట్టి చట్టాలను సవరించే అవకాశం కల్పించారు.

ప్రశ్న 7.
సామాజిక మార్పుకు దోహదం చేసే రాజ్యాంగ అంశాలను పేర్కొనండి.
జవాబు:

1. అంటరానితనాన్ని నిషేధించడం
2. రిజర్వేషన్లు
3. అల్పసంఖ్యాక వర్గాలకు ప్రత్యేక రక్షణ

ప్రశ్న 8.
అధ్యక్ష తరహా ప్రభుత్వమునకు, పార్లమెంటరీ తరహా ప్రభుత్వమునకు గల ఏవైనా రెండు భేదాలు రాయండి.
జవాబు:

అధ్యక్ష తరహా ప్రభుత్వము	పార్లమెంటరీ తరహా ప్రభుత్వము
1. అధ్యక్షుడు కార్యనిర్వాహక వర్గానికి అధిపతి.	1. అధ్యక్షుడు రాజ్యానికి అధిపతి. కానీ కార్యనిర్వాహక వర్గానికి కాదు.
2. అధ్యక్షుని క్రింద వివిధ శాఖలకు బాధ్యత ఆవహిస్తూ సెక్రటరీలు ఉంటారు.	2. అధ్యక్షుని క్రింద వివిధ శాఖలకు బాధ్యత వహిస్తూ మంత్రులు ఉంటారు.
3. సెక్రటరీలు ఇచ్చే సలహాకు అధ్యక్షుడు కట్టుబడి ఉండాల్సిన పనిలేదు.	3. అధ్యక్షుడు సాధారణంగా మంత్రుల సలహాకు కట్టుబడి ఉంటాడు.
4. అధ్యక్షుడు ఏ సెక్రటరీనైనా ఎప్పుడైనా తొలగించవచ్చు.	4. అధ్యక్షుడు ఆ విధంగా చేయలేడు.
5. ఉదా : అమెరికా	5. ఉదా : భారతదేశం

ప్రశ్న 9.
ఈ క్రింది సమాచారం ఆధారంగా ఒక కమ్మీ చిత్రాన్ని గీయండి.

జవాబు:
కమ్మీ చిత్రం

ప్రశ్న 10.
భారతదేశం సమాఖ్య విధానం కల్గినదని ఎట్లా చెప్పగలవు?
జవాబు:
భారతదేశం సమాఖ్య విధానం :
1. ద్వంద్వ రాజ్యతంత్రం :
i) సమాఖ్య విధానం ప్రకారం అధికారాల విభజనకు మూలం అనేది “1935 భారత ప్రభుత్వ చట్టం” లోనే ఉంది.
ii) సమాఖ్య విధానం ప్రకారం కేంద్ర, రాష్ట్రాల మధ్య అధికారాల విభజన జరిగింది.
iii) ఈ రెండు కూడా వాటి పరిధిలో సర్వసత్తాకమైనవి. అయినప్పటికి భారత రాజ్యాంగం, ఈ సమాఖ్య విధానంలో కేంద్రాన్ని బలమైన సంస్థగా మార్చింది.

2. అధికారాల విభజన :
i) చట్టాలు చేసే అంశాలను కేంద్ర జాబితా, రాష్ట్రాల జాబితా, ఉభయ జాబితాగా విభజించారు.
ii) కేంద్ర జాబితాలోని అంశాలపై కేంద్రం మాత్రమే చట్టాలు చెయ్యగలదు, రాష్ట్ర జాబితాలోని అంశాలపై రాష్ట్రం మాత్రమే చట్టాలు చెయ్యగలదు.
iii) ఉభయజాబితాలోని అంశాలపై రాష్ట్రాలు, కేంద్రం చట్టాలు చేయవచ్చు. అయితే కేంద్రం చేసే చట్టానికి విరుద్ధంగా రాష్ట్రం చట్టం చేస్తే, కేంద్రం చేసిన చట్టం మాత్రమే చెల్లుబాటవుతుంది. పై అంశాలను బట్టి భారతదేశం సమాఖ్య విధానం కల్గి ఉన్నదని చెప్పగలము.

ప్రశ్న 11.
రాజ్యాంగం నిర్వర్తించే విధులేమిటి?
జవాబు:
రాజ్యాంగం రెండు విధులు నిర్వర్తిస్తుంది :
(అ) పౌరుల హక్కులు, బాధ్యతలను పేర్కొనటం; ప్రభుత్వం దాని అంగాలైన కార్యనిర్వాహక, శాసన, న్యాయశాఖల వంటివాటి నిర్మాణం, అధికారాలను పేర్కొనటం;
(ఆ) ప్రభుత్వమూ, సమాజమూ కలిసి నిర్మించాల్సిన భవిష్యత్తు సమాజ స్వభావాన్ని సూచించటం, అంటే దేశం ముందుకు వెళ్లటానికి ప్రస్తుత అంశాలను ఎలా మార్చాలో రాజ్యాంగం సూచిస్తూ ప్రధానంగా భవిష్యత్తు చట్టాన్ని పేర్కొంటుంది.

ప్రశ్న 12.
నేపాల్ రాజ్యాంగం 2007లో మొదలయ్యి 2014 నాటికి కూడా పూర్తికాకపోవడానికి కారణాలేమిటి?
జవాబు:
నేపాల్ లో రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించే ప్రక్రియ 2007లో మొదలయ్యింది. కానీ 2014 నాటికి కూడా ఇది పూర్తికాలేదు. దీనికి కారణం అనేక మౌలిక అంశాలపై నేపాల్ లోని అనేక రాజకీయ ధోరణులు ఒక ఏకాభిప్రాయానికి రాలేకపోవడం. అంటే రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించే ప్రక్రియ-చర్చలు, వాదోపవాదాలు, అభిప్రాయ భేదాలను పరిష్కరించటం, పరస్పర విరుద్దభావాలు ఉన్న వాళ్లందరికీ ఆమోదయోగ్యమయ్యే చట్రాన్ని రూపొందించడం.

ప్రశ్న 13.
భారతదేశ రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించినది ఎవరు? రాజ్యాంగ అవసరం ఎందుకు ఏర్పడింది?
జవాబు:
భారతదేశ రాజ్యాంగాన్ని రాజ్యాంగ సభ రూపొందించి, ఆమోదించింది. బ్రిటిష్ వలస పాలనకు వ్యతిరేకంగా స్వాతంత్ర్యం కోసం భారతీయ ప్రజల సుదీర్ఘ పోరాటఫలితం ఇది. భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం ఇవ్వాలని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం నిర్ణయించటంతో తమను తాము పరిపాలించుకోటానికి, తమకు దీర్ఘకాల లక్ష్యాలు నిర్దేశించుకోటానికి భారత ప్రజలకు కొత్త రాజ్యాంగం అవసరమయ్యింది.

ప్రశ్న 14.
రాజ్యాంగ సభ, రాజ్యాంగం రూపొందించడానికి ముందు ఏర్పాటు చేసిన సలహా సంఘాలేవి?
జవాబు:
ప్రాథమిక హక్కులు, అల్పసంఖ్యాక వర్గాలు, గిరిజన ప్రాంతాలు వంటి వాటిపై సలహాల కొరకు కమిటీలను ఏర్పాటు
చేయుట జరిగింది. అవి :

1. కేంద్ర అధికారాల సంఘం
2. కేంద్ర రాజ్యాంగ సంఘం
3. రాష్ట్రాల రాజ్యాంగ సంఘం
4. నిబంధనల కమిటీ
5. స్టీరింగ్ కమిటీ

ప్రశ్న 15.
దేశ ఐక్యతను కాపాడటానికి ముసాయిదా రాజ్యాంగం అవలంబించిన విధానాలేమిటి?
జవాబు:
భారతదేశం సమాఖ్య వ్యవస్థగా ఉండి, అదే సమయంలో భారతదేశ ఐక్యతను కాపాడటానికి అవసరమైన అన్ని మౌలిక అంశాలలో సారూప్యతను కలిగి ఉండేలా విధానాలను, పద్ధతులను రూపొందించటానికి ముసాయిదా రాజ్యాంగం ప్రయత్నించింది. ఇందుకు ముసాయిదా రాజ్యాంగం మూడు విధానాలను అవలంభించింది.

1. ఒకే న్యాయవ్యవస్థ.
2. పౌర, నేర అంశాలలోని మౌలిక చట్టాలలో సారూప్యత.
3. ముఖ్యమైన పదవులలో నియమించటానికి దేశమంతటికీ అఖిల భారత సివిల్ సర్వీస్.

ప్రశ్న 16.
సమాఖ్య వ్యవస్థలో అధికారాల విభజన ఏ విధంగా జరుగుతుంది?
జవాబు:
చట్టాలు చేసే అంశాలను కేంద్ర జాబితా, రాష్ట్రాల జాబితా, ఉభయ జాబితాగా విభజించారు. కేంద్ర జాబితాలోని అంశాలపై కేంద్రం మాత్రమే చట్టాలు చెయ్యగలదు, రాష్ట్ర జాబితాలోని అంశాలపై రాష్ట్రం మాత్రమే చట్టాలు చెయ్యగలదు. ఉభయ జాబితాలోని అంశాలపై రాష్ట్రాలు, కేంద్రం చట్టాలు చేయవచ్చు. అయితే కేంద్రం చేసే చట్టానికి విరుద్ధంగా రాష్ట్రం చట్టం చేస్తే, కేంద్రం చేసిన చట్టం మాత్రమే చెల్లుబాటవుతుంది.

ప్రశ్న 17.
రాజ్యాంగ సభ గురించి జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ ఏవిధంగా పేర్కొన్నాడు?
జవాబు:
అభివృద్ధితోపాటు సామాజిక మార్పుకి కూడా రాజ్యాంగం దోహదం చెయ్యాలని గుర్తించారు. “గత రాజకీయ, సామాజిక నిర్మాణాన్ని తిరస్కరించి ముందుకు కదులుతూ తనకు తాను కొత్త వస్త్రాలను రూపొందించుకుంటున్న దేశానికి” రాజ్యాంగ సభ ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నట్టుగా జవహర్ లాల్ నెహ్రూ పేర్కొన్నాడు.

ప్రశ్న 18.
ఆదేశిక సూత్రాలు అనగానేమి?
జవాబు:

1. భారత రాజ్యాంగం ఉదారవాద ప్రజాస్వామ్యాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. ప్రజలందరికి వారి స్వేచ్ఛలకు, వ్యక్తిగత ఔన్నత్యానికి భంగం కలగని పద్ధతిలో సాంఘిక న్యాయం సాధించాలని దాని లక్ష్యాలలో నిర్దిష్టించింది.
2. రాజ్యాంగంలోని నాలుగవ భాగం నిర్దేశిక నియమాలను ప్రస్తావిస్తుంది.
3. ప్రభుత్వం సాధించవలసిన లక్ష్యాలను నిర్దేశిక నియమాలు ఆదేశిస్తాయి.
4. ప్రాథమిక హక్కులు వ్యక్తి స్వేచ్ఛకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాయి. నిర్దేశిక నియమాలు సమాజ ప్రయోజనాలను ప్రతిబింబిస్తాయి.

ప్రశ్న 19.
‘కేశవానంద భారతి’ కేసులో సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన తీర్పు ఏమిటి?
జవాబు:
సుప్రీంకోర్టు కేశవానంద భారతి కేసులో తీర్పు ఇస్తూ – “దేశ మనుగడ కొన్ని మౌలిక సూత్రాలపై ఆధారపడి ఉంటుందని వాదించింది. భారత రాజ్యాంగంలోని కొన్ని అంశాలను ఎట్టి పరిస్థితులలోనూ సవరించటానికి లేదని ఈ కేసులో వాదించారు.”

ప్రశ్న 20.
కేంద్ర జాబితాలోని అంశాలేమిటి?
జవాబు:
కేంద్ర జాబితాలో మొత్తం 97 అంశాలు కలవు. దేశ రక్షణ, సాయుధ బలగాలు, ఆయుధాలు, మందుగుండు సామగ్రి, అణుశక్తి, విదేశీ వ్యవహారాలు, యుద్ధం, శాంతి, పౌరసత్వం, నేరస్థుల అప్పగింతలు, కరెన్సీ, తంతితపాలా, విదేశీ వ్యాపారం, బ్యాంకులు, బీమా, తూనికలు వంటివి ముఖ్యమైన అంశాలు.

ప్రశ్న 21.
రాష్ట్ర జాబితాలోని అంశాలేమిటి?
జవాబు:
రాష్ట్రాల జాబితాలలో మొత్తం 60 అంశాలున్నాయి. వాటిలో ముఖ్యమైనవి – శాంతిభద్రతలు, పోలీసు, న్యాయ నిర్వహణ, స్థానిక పరిపాలన, ప్రజారోగ్యం , పారిశుద్ధ్యం, విద్య, మత్తుపానీయాలు, వ్యవసాయం, పశుపాలన, నీటి పారుదల, – అడవులు, రాష్ట్ర పబ్లిక్ సర్వీస్ కమిషన్ మొదలైనవి.

ప్రశ్న 22.
రాజ్యాంగం యొక్క రెండు ప్రధాన విధానాలను తెల్పండి.
జవాబు:

1. చరిత్రలో ముఖ్యంగా రెండు రాజ్యాంగ రూపాలున్నాయి.
2. ఒకటి ఏకీకృత విధానమని, రెండవ దానిని సమాఖ్య విధానమని అంటారు.
3. ఏకీకృత రాజ్యాంగంలో కేంద్ర రాజతంత్రం, ఉప సర్వసత్తాక రాజతంత్రాలు ఉండకపోవడం ముఖ్య లక్షణాలు.
4. సమాఖ్య విధానంలో కేంద్ర రాజతంత్రంతోపాటు ఉపరాజ తంత్రాలుండటం, అవి సర్వసత్తాకంగా ఉండటం ముఖ్య లక్షణాలు.

ప్రశ్న 23.
ముసాయిదా రాజ్యాంగాన్ని ప్రజలతో చర్చించాల్సిన అవసరమేమి?
జవాబు:

1. ముసాయిదా రాజ్యాంగాన్ని ప్రజలతో చర్చించాల్సిన అవసరం ఉంది.
2. దాంట్లోని అంశాల పట్ల ప్రజలు తమ స్పందనలను తెలియజేయడానికి అవకాశం ఇవ్వాలి.
3. ముసాయిదాను అంగీకరించేందుకు, విమర్శించేందుకు మిత్రులకు, విమర్శకులకు, ప్రత్యర్థులకు తగినంత సమయం ఇవ్వాలి.
4. రాజకీయ వ్యవస్థకు సంబంధించి ప్రజల సూచనలను అవసరానుగుణంగా వాడుకోవచ్చు.

ప్రశ్న 24.
అధికారాన్ని మరీ కేంద్రీకరిస్తే అది మరీ నిరంకుశ అధికారంగా మారుతుంది మరియు ఫాసిస్టు ఆదర్శాలవైపు తీసుకెళ్ళుతుంది. పై వ్యాఖ్యపై విశ్లేషించండి.
జవాబు:

1. అధికారాన్ని మరీ కేంద్రీకరిస్తే అది నిరంకుశంగా మారుతుంది మరియు ఫాస్ట్ ఆదర్శాలవైపు తీసుకెళ్తుంది.
2. 1971 ఎన్నికల రికార్డు విజయం తర్వాత ఇందిరాగాంధీ పార్టీ, పార్లమెంట్లపై పట్టు సాధించింది.
3. అధిక శాతం ప్రజలు ద్రవ్యోల్బణం, నిత్యావసర వస్తువుల ధరల పెరుగుదల, ఆహార కొరత, నిరుద్యోగంతో బాధపడి జెపీ ఉద్యమాన్ని బలపర్చారు.
4. తీవ్రతరమైన ఆ ఉద్యమాన్ని ఆపడానికి ఇందిరాగాంధీ అత్యవసర పరిస్థితిని విధించి ప్రజల హక్కులను కాలరాశారు. ఇది భారత ప్రజాస్వామ్యాన్ని వెనుకకు తీసుకుపోయింది.

ప్రశ్న 25.
“ముసాయిదా రాజ్యాంగం … చాలా పెద్ద పత్రం. దీంట్లో 315 అధికరణాలు, 8 షెడ్యూళ్ళు ఉన్నాయి. ముసాయిదా రాజ్యాంగం అంత పెద్ద రాజ్యాంగం ఉన్న దేశం మనదేశమే.
ప్రశ్న : రాజ్యాంగాన్ని అధికరణలు, షెడ్యూళ్ళుగా విభజించడం అవసరమా ….. విశ్లేషించండి.
జవాబు:

1. రాజ్యాంగాన్ని షెడ్యూళ్ళు, అధికరణాలుగా విభజించడం అవసరమే.
2. ఒకే అంశానికి సంబంధించి కొన్ని అధికరణాలు ఉంటాయి.
3. అలాగే కొన్ని అధికరణాలు ఒకే షెడ్యూల్ లో ఉండి మొత్తం కలిసి ఒకే విషయం గురించి వివరిస్తాయి.
4. షెడ్యూళ్ళు ప్రస్తుతం 12 మాత్రమే ఉన్నాయి మరియు అధికరణాలు 445 ఉన్నాయి.

ప్రశ్న 26.
దేశంలోని ప్రతి రాష్ట్రానికి వేరు వేరు చట్టాలుంటే ఏర్పడే పరిణామాలను ఊహించండి.
జవాబు:

1. స్థానిక అవసరాలు, స్థానిక పరిస్థితులకు అనుగుణంగా ప్రభుత్వ అధికారాలను మార్చుకొంటే పర్వాలేదు కాని అది ఒక స్థాయి దాటితే గందరగోళం సృష్టిస్తుంది.
2. వేరు వేరు రాష్ట్రాలలోని వేరు వేరు చట్టాలు రాష్ట్రాలను బలహీన పర్చడమే కాక ఒక రాష్ట్రం నుంచి మరొక రాష్ట్రం వెళ్ళే పౌరులను సహించదు.
3. ఆ పౌరులు ఒక రాష్ట్రంలో చట్టబద్ధమైనది మరొక రాష్ట్రంలో కాదని తెలుసుకుంటారు.

10th Class Social 17th Lesson 4 Marks Important Questions and Answers in Telugu Medium

ప్రశ్న 1.
భారతదేశాన్ని లౌకిక రాజ్యం అని ఎలా అనవచ్చు?
జవాబు:
భారతదేశాన్ని లౌకిక రాజ్యం అని కచ్చితంగా చెప్పవచ్చు, ఎలాగంటే

• భారతదేశం మత ప్రమేయం లేని రాజ్యం . ప్రభుత్వమంటూ ఉండదు. ఏ మతాన్ని ప్రోత్సహించదు, ఆక్షేపించదు.
• పరిపాలనాపరంగా మతం అనేది నిరపేక్ష భావన.
• మతపరంగా అల్ప సంఖ్యాక వర్గాలవారి హక్కులు వాని పరిరక్షణ రాజ్యాంగంలో పొందుపరచడం జరిగింది.
• ప్రభుత్వం మత విశ్వాసాలలో జోక్యం చేసుకోదు. తటస్థంగా ఉంటుంది.
• రాజ్యాంగంలోని ప్రాథమిక హక్కుల ద్వారా పౌరులకు మత స్వేచ్ఛనివ్వటం జరిగింది. దీని ప్రకారం పౌరులు ఏ మతాన్నైనా స్వీకరించవచ్చు, ప్రచారం చేసుకోవచ్చు. అభివృద్ధి చేసుకోవచ్చు.
• ప్రభుత్వం మత సహనాన్ని పాటిస్తుంది. శాంతి యాత్రలను ప్రోత్సహిస్తుంది.
• అనాదిగా మన దేశానికున్న సర్వధర్మ సమభావన సంస్కృతి లౌకికస్ఫూర్తికి ఆదర్శంగా నిలుస్తుంది.
• ప్రభుత్వ విద్యాసంస్థలలో, ప్రభుత్వ గ్రాంట్లతో నడిచే విద్యాసంస్థలలో మత విషయాల చోదన నిషేధించటం జరిగింది.
• అలాగే రాజకీయాలలో మతపర గుర్తులను, మతపర జోక్యాన్ని నిషేధించటం జరిగింది.
• మతస్వేచ్ఛను కల్పిస్తూనే సామాజిక సామరస్యానికి శాంతికి భంగం కలుగకుండా పరిమితులు విధించటం జరిగింది.

ప్రశ్న 2.
పార్లమెంటరీ, అధ్యక్ష ప్రభుత్వ విధానాల మధ్య తేడాలు వివరించండి.
(లేదా)
పార్లమెంటరీ తరహా ప్రభుత్వం అధ్యక్ష తరహా ప్రభుత్వం కంటే ఎలా భిన్నమైందో పేర్కొనుము.
జవాబు:
పార్లమెంటరీ, అధ్యక్ష ప్రభుత్వ విధానాల మధ్య ఈ క్రింది తేడాలున్నాయి.

పార్లమెంటరీ ప్రభుత్వం	అధ్యక్ష విధాన ప్రభుత్వం
1) భారత సమాఖ్య అధ్యక్షుడు నామమాత్రుడు.	1) అధ్యక్ష ప్రభుత్వంలో అధ్యక్షుడు యధార్థ కార్యనిర్వాహకుడుగా వ్యవహరిస్తాడు.
2) కార్యనిర్వాహక శాఖ, శాసన నిర్మాణ శాఖలో అంతర్భాగం. మంత్రులందరూ శాసనసభలో సభ్యత్వాన్ని పొంది ఉంటారు.	2) కార్యనిర్వాహక వర్గం శాసన నిర్మాణశాఖలో అంతర్భాగంగా ఉండదు. అంటే అధ్యక్షుడు, అతని సలహాదారులు శాసనసభలో సభ్యులు కారు.
3) రాజ్యా ధిపతి, ప్రభుత్వాధిపతి పదవులు వేరుగా ఉంటాయి. రాజ్యాధిపతిగా బ్రిటన్లో లాగ చక్రవర్తిగాని, ఇండియాలో లాగ రాష్ట్రపతిగాని వ్యవహరిస్తారు. ప్రభుత్వాధిపతులుగా, భారత్, ఇంగ్లాండులలో ప్రధానమంత్రులు వ్యవహరిస్తారు.	3) రాజ్యా ధిపతిగా, ప్రభుత్వాధిపతిగా ఒకే వ్యక్తి ఉంటాడు.
4) శాసన, కార్యనిర్వాహక, న్యాయశాఖల మధ్య అధికార పంపిణీ జరగదు. ప్రభుత్వ అధికారాలు 3 అంగాల మధ్య కలిసి ఉంటాయి.	4) ప్రభుత్వాంగమైన శాసన, కార్యనిర్వాహక, న్యాయశాఖల మధ్య అధికార పంపిణీ జరుగుతుంది. వాటికి స్వతంత్రాధికారాలు ఉంటాయి.
5) పార్లమెంటులో మెజారిటీ మద్దతు ఉన్నంతవరకు భారత సమాఖ్య అధ్యక్షుడికి మంత్రులను తొలగించే అధికారం లేదు. పార్లమెంటరీ తరహా ప్రభుత్వం అధ్యక్ష తరహా ప్రభుత్వం కన్న భిన్నమైనదని చెప్పవచ్చు.	5) అమెరికా అధ్యక్షుడు ఏ సెక్రటరీనైనా, ఎప్పుడైనా తొలగించవచ్చు.

ప్రశ్న 3.
ఈ కింది బార్ గ్రాఫ్ ఆధారంగా ప్రశ్నలు 2 నుండి 4 వరకు సమాధానం రాయుము.

a) 1951-1960 మధ్యకాలంలో ఎన్ని రాజ్యాంగ సవరణలు జరిగాయి?
b) ఏయే సంవత్సరాల మధ్యకాలంలో ఎక్కువ రాజ్యాంగ సవరణలు జరిగాయి?
c) ఏ దశాబ్దాలలో రాజ్యాంగ సవరణలు సమానంగా జరిగాయి?
d) 2013 వరకు జరిగిన మొత్తం రాజ్యాంగ సవరణలు ఎన్ని?
జవాబు:
a) 1951-1960 మధ్యకాలంలో 7 రాజ్యాంగ సవరణలు జరిగాయి.
b) 1971-81 మరియు 1981-90 సంవత్సరాల మధ్యకాలంలో ఎక్కువ రాజ్యాంగ సవరణలు జరిగాయి.
c) 1971-81 మరియు 1981-90 దశాబ్దాలలో రాజ్యాంగ సవరణలు సమానంగా జరిగాయి.
d) 2013 వరకు జరిగిన మొత్తం రాజ్యాంగ సవరణలు 99.

ప్రశ్న 4.
భారత రాజ్యాంగంలోని మౌలిక అంశాలకు సంబంధించిన వివరణలు, ఉదాహరణలు పేర్కొనండి.
జవాబు:

1. పార్లమెంటరీ వ్యవస్థ : భారతదేశం ప్రపంచంలో అతి పెద్ద ప్రజాస్వామ్య దేశంగా పార్లమెంటరీ వ్యవస్థను కలిగి ఉన్నది.
2. పౌర హక్కులు : ప్రతి భారతీయుడు ఆరు ప్రాథమిక హక్కులను కలిగి ఉంటాడు.
3. ప్రాథమిక విధులు : ప్రతి భారతీయుడు 10 ప్రాథమిక విధులను ఆచరిస్తాడు.
4. సమాఖ్య వ్యవస్థ : భారత రాజ్యాంగం అధికారాలను 3 జాబితాలలో కేంద్ర, రాష్ట్ర, ఉమ్మడి జాబితాలుగా విభజించింది.
5. స్వతంత్ర న్యాయవ్యవస్థ : భారత న్యాయవ్యవస్థ స్వయం ప్రతిపత్తిని కలిగి ఉంది. దీనికి రాజ్యాంగం రక్షణ కల్పిస్తుంది.
6. ఏక పౌరసత్వం : భారత రాజ్యాంగం దేశంలో పౌరులకు ఏక పౌరసత్వాన్ని ఇచ్చింది.
7. ఆదేశ సూత్రాలు : భారత రాజ్యాంగం కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు సలహాపూర్వక సూచనలు చేసింది. వీటినే ఆదేశ సూత్రాలు అంటారు.

ప్రశ్న 5.
సమాఖ్య విధానమనగానేమి? దాని లక్షణాలేమిటి?
(లేదా)
భారత సమాఖ్య వ్యవస్థ లక్షణాలు వివరించండి.
జవాబు:
ప్రభుత్వాధికారులు కేంద్ర, రాష్ట్రాల మధ్య రాజ్యాంగబద్ధంగా పంపిణీ అయి ఉన్న ప్రభుత్వ విధానమే సమాఖ్య ప్రభుత్వం. భారతదేశంలో కేంద్ర, రాష్ట్రాల మధ్య అధికార పంపిణీ రాజ్యాంగబద్ధంగా జరిగింది.

సమాఖ్య లక్షణాలు :
1) రెండు స్థాయిలలో ప్రభుత్వాలు :
కేంద్ర, రాష్ట్ర స్థాయిలలో సర్వసత్తాకమైన వేర్వేరు ప్రభుత్వాలుంటాయి.

2) అధికార విభజన :
కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య అధికారాల విభజన ఉంటుంది. జాతీయ ప్రాధాన్యం ఉన్న దేశ , రక్షణ, విదేశీ వ్యవహారాలు, తంతితపాలా, రవాణా మొదలైనవి కేంద్ర ప్రభుత్వ ఆధీనంలో ఉంటాయి.

3) లిఖిత రాజ్యాంగం :
సమాఖ్య వ్యవస్థలో కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల వ్యవస్థలను నిర్ణయించి, నిర్దేశించేది లిఖిత రాజ్యాంగమే.

4) దృఢ రాజ్యాంగం :
కేంద్ర ప్రభుత్వం కాని, రాష్ట్ర ప్రభుత్వం కాని ఏకపక్షంగా రాజ్యాంగాన్ని మార్చలేవు.

5) రాజ్యాంగ ఆధిక్యత :
సమాఖ్య వ్యవస్థలో రాజ్యాంగమే అత్యున్నతమైన శాసనం. రాజ్యాంగం విధించే పరిమితులకు లోబడి కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు అధికారాలను చెలాయిస్తాయి.

6) స్వతంత్ర న్యాయశాఖ :
కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల మధ్య వచ్చే వివాదాలను పరిష్కరించి, సమాఖ్యను సరిగ్గా నడిపించడానికి, రాజ్యాంగం ఆధిక్యాన్ని పరిరక్షించడానికి స్వతంత్ర ప్రతిపత్తి, సర్వాధికారాలు ఉన్న ఒక ఉన్నత న్యాయవ్యవస్థ ఉంటుంది.

7) ద్వంద్వ పౌరసత్వం :
సమాఖ్య రాజ్యాల్లో పౌరులకు రెండు పౌరసత్వాలు ఉంటాయి. అవి

1. వారి రాష్ట్ర పౌరసత్వం
2. దేశ పౌరసత్వం. కాని భారతదేశంలో ఏక పౌరసత్వం మాత్రమే ఉంది. అదే దేశ పౌరసత్వం.

ప్రశ్న 6.
భారత రాజ్యాంగ మౌలిక సూత్రాలను వివరింపుము.
జవాబు:
భారత రాజ్యాంగం జనవరి 26, 1950 నుండి అమలులోకి వచ్చింది. భారత రాజ్యాంగంలోని మౌలిక సూత్రాలు ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయి.
1) పార్లమెంటరీ విధానం :
భారతదేశం పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యాన్ని అనుసరిస్తూ ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద ప్రజాస్వామ్య దేశంగా ఉంది.

2) ప్రాథమిక హక్కులు :
భారతదేశ పౌరులందరికి ఆరు రకాలైన ప్రాథమిక హక్కులు ఉన్నాయి.

3) ప్రాథమిక విధులు :
భారత పౌరులకు ప్రాథమిక హక్కులతో పాటు 10 రకాల ప్రాథమిక విధులు ఉన్నాయి.

4) ఏక పౌరసత్వం :
భారతీయులంతా రాజ్యాంగం ప్రకారం ఒకే పౌరసత్వాన్ని కలిగి ఉంటారు.

5) సమాఖ్య వ్యవస్థ :
భారతదేశంలో రాష్ట్రాలు స్వతంత్ర ప్రతిపత్తి కలిగి కేంద్ర ప్రభుత్వానికి లోబడి పనిచేస్తాయి.

6) స్వతంత్ర న్యాయ వ్యవస్థ :
భారతదేశం స్వతంత్ర న్యాయ వ్యవస్థ కలిగి ఉంది. ఇది రాజ్యాంగాన్ని రక్షిస్తుంది. న్యాయ సమీక్షాధికారాన్ని కలిగి ఉంటుంది.

7) ఆదేశిక సూత్రాలు :
కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ఎలా నడుచుకోవాలో ఇవి సూచిస్తాయి.

8) సార్వజనీన వయోజన ఓటు హక్కు :
18 సంవత్సరాలు నిండిన స్త్రీ, పురుషులందరికీ ఓటుహక్కు కల్పించబడింది.

ప్రశ్న 7.
సామాజిక మార్పునకు దోహదం చేసే అంశాలు మన రాజ్యాంగంలో అనేకం ఉన్నాయి. అవి నేడు ఎలా అమలవుతున్నాయి?
జవాబు:
మన రాజ్యాంగంలో సామాజిక మార్పునకు దోహదం చేసే అంశాలు:

1. అంటరానితనాన్ని నిషేధించడం వలన అస్పృశ్యత నివారణ అయింది.
2. విద్య, ఉద్యోగాలలో రిజర్వేషన్లు కల్పించబడ్డాయి.
3. స్వేచ్ఛ, సమానత్వం, న్యాయం అందరికీ అందుబాటులోనికి వచ్చాయి.
4. ఆదేశ సూత్రాలు ఇవ్వబడ్డాయి.
5. ప్రాథమిక హక్కులు కల్పించబడ్డాయి.

ప్రశ్న 8.
డా|| బి.ఆర్. అంబేద్కర్ వెలువరించిన దిగువ అభిప్రాయం మీద మీ వ్యాఖ్యలను రాయండి.
1950, జనవరి 26న మనం వైరుధ్యాలతో కూడిన జీవనంలోకి ప్రవేశించబోతున్నాం. రాజకీయాల్లో సమానత్వం ఉంటుంది, కానీ సామాజిక, ఆర్థిక అంశాల్లో అసమానత్వం ఉంటుంది.
జవాబు:

1. డా|| బి. ఆర్. అంబేద్కర్ యొక్క ఈ అభిప్రాయం అక్షర సత్యము.
2. అందరికీ ఓటుహక్కు ఉంది గనుక, ఒక ఓటుకు ఒక విలువ ఉంది. కనుక రాజకీయాలలో సమానత్వం ఉందని భావించవచ్చు.
3. అనేక అంశాలలో వివక్షత ఉన్నందున సామాజిక సమానత్వం ఒక ప్రశ్నగా మారుతున్నది.
4. ప్రజల ఆదాయాలలో తీవ్ర అసమానతలు ఉన్నందున ఆర్థిక సమానత్వం లోపిస్తున్నది.
5. ఈ అసమానతలు సాధ్యమైనంత తొందరగా పరిష్కరింపబడాలి.

ప్రశ్న 9.

పై లో 1951 నుండి 2013 మధ్య జరిగిన రాజ్యాంగ సవరణ గ్రాఫ్, దానిని అధ్యయనం చేసి, మీరు గమనించిన విషయాలను చర్చించండి.
జవాబు:
రాజ్యాంగంలోని అధికరణాలను సవరణ చేసే అవకాశాన్ని రాజ్యాంగం కల్పించింది. ఈ సవరణలను పార్లమెంటు మాత్రమే చేయాలి. పై ను పరిశీలించినట్లయితే ఈ క్రింది విషయాలు తెలుస్తున్నాయి.

1. మన రాజ్యాంగం 1950లో అమలులోకి వచ్చింది రాజ్యాంగం అమలులోకి వచ్చిన పది సంవత్సరాలలో అనగా 1951 నుండి 60 మధ్య రాజ్యాంగానికి ఏడు సవరణలు చేయబడినాయని తెలుస్తుంది.
2. 1961 నుండి 70 మధ్య పది సంవత్సరాలలో రాజ్యాంగానికి 15 సవరణలు చేయబడినాయి.
3. 1971 నుండి 80 మధ్య పది సంవత్సరాలలో రాజ్యాంగానికి 22 సవరణలు చేశారని తెలుస్తుంది.
4. 1981 నుండి 90 మధ్య పది సంవత్సరాలలో కూడా రాజ్యాంగానికి 22 సవరణలు చేశారు.
5. 1991 నుండి 2000ల మధ్య పది సంవత్సరాలలో రాజ్యాంగానికి 16 సవరణలు చేయబడినాయి.
6. 2001 నుండి 2013 సంవత్సరాల మధ్య రాజ్యాంగానికి 17 సవరణలు చేశారు.
7. 1951 నుండి 2013వ సంవత్సరం వరకు పరిశీలించినట్లయితే అత్యల్పమైన సవరణలు 7 సవరణలు, ఇవి 1951 నుండి 1960ల మధ్య చేయబడినాయి.
8. అత్యధిక సవరణలు 22. ఇవి 1971 నుండి 80ల మధ్య మరియు 1981 నుండి 1990ల మధ్య కూడా రాజ్యాంగానికి 22 సవరణలు చేశారు. ఈ విధంగా 1951 నుండి 2013 వరకు రాజ్యాంగానికి మొత్తం 99 సవరణలు చేయబడినాయి.

ప్రశ్న 10.
సమాఖ్య, ఏకకేంద్ర విధానాల మధ్య భేదాలు వ్రాయండి.
(లేదా )
ఏకకేంద్ర మరియు సమాఖ్య ప్రభుత్వ వ్యవస్థల మధ్య గల తేడాలను తెల్పండి.
జవాబు:

సమాఖ్య విధానం	ఏకకేంద్ర విధానం
1) కేంద్ర రాజ్య తంత్రంతో పాటు ఉపరాజ్య తంత్రాలు ఉంటాయి.	1) కేంద్ర రాజ్య తంత్రం యొక్క సర్వాధిక్యత.
2) ద్వంద్వ పౌరసత్వం కొన్ని దేశాలలో ఉంటుంది.	2) ఏక పౌరసత్వం.
3) ద్వంద్వ న్యాయవ్యవస్థ, ద్వంద్వ న్యాయ సూత్రాలు ఉంటాయి.	3) ఏకీకృత న్యాయవ్యవస్థ మరియు ఉమ్మడి పౌరస్మృతి.
4) కేంద్ర, రాష్ట్రాల మధ్య రాజ్యాంగబద్ధమైన అధికార విభజన.	4) అధికారాలు అన్నీ కేంద్రం పరిధిలో ఉంటాయి.

ప్రశ్న 11.
క్రింద ఇవ్వబడిన సమాచారానికి ఒక కమ్మీ రేఖాచిత్రము గీయుము.

కాల వ్యవధి	జరిగిన రాజ్యాంగ సవరణల సంఖ్య
1951-60	7
1961-70	15
1971-80	22
1981-90	22
1991-2000	16
2001-2013	17

జవాబు:

ప్రశ్న 12.
ఈ క్రింది రేఖాచిత్రం ఆధారంగా దిగువ ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు తగు సమాధానములు వ్రాయుము.

a) భారత రాజ్యాంగం ఎప్పటి నుంచి అమలులోనికి వచ్చింది?
జవాబు:
1950

b) ఏ దశాబ్దంలో అతితక్కువ రాజ్యాంగ సవరణలు జరిగాయి?
జవాబు:
1951-60

c) రాజ్యాంగమును ఎందుకు సవరించాలి?
జ. మారుతున్న పరిస్థితులను, విధానాలను బట్టి చట్టాలలో మార్పులు అవసరం.

d) 1951-1980 మధ్య కాలంలో మొత్తం ఎన్ని రాజ్యాంగ సవరణలు జరిగాయి?
జవాబు:
44 సవరణలు
(లేదా)
పైన ఇవ్వబడ్డ రాజ్యాంగ సవరణలకు సంబంధించిన గ్రాఫును విశ్లేషించి, మీ పరిశీలనలను రాయండి.
జవాబు:

1. 1951-60 దశాబ్దంలో అత్యల్పంగా రాజ్యాంగ సవరణలు జరిగాయి.
2. 2013 వరకు జరిగిన మొత్తం రాజ్యాంగ సవరణలు 99.
3. 1971-80 మరియు 1981-90 దశాబ్దాల కాలంలో అత్యధికంగా సవరణలు జరిగాయి.
4. 1971-80 మరియు 1981-90 దశాబాలలో సమానంగా సవరణలు జరిగాయి.

ప్రశ్న 13.
‘భారత రాజ్యాంగంలోని మౌలిక సూత్రాల గురించి ఒక వ్యాసం వ్రాయండి.
జవాబు:
భారత రాజ్యాంగంలోని మౌలిక సూత్రాలు :
ఏ రాజ్యాంగమైనా ఆ దేశ ప్రజల మనోభావాలను, ఆదర్శాలను ప్రతిఫలిస్తుంది. రాజ్యాంగం శాశ్వత విలువను కలిగి ఉన్నప్పటికీ, అది రచించబడిన కాలంనాటి పరిస్థితులను ప్రతిబింబిస్తుంది. మన భారత రాజ్యాంగం కూడా ఇదే విధంగా ఉండి ఈ క్రింది మౌలిక సూత్రాలను కలిగి ఉంది.

1. సార్వభౌమాధికారము
2. ప్రాథమిక హక్కులు
3. ఆదేశసూత్రాలు
4. పార్లమెంటరీ తరహా ప్రభుత్వ విధానము
5. లౌకికతత్వము
6. సామ్యవాదము
7. సమాఖ్యవాదము
8. స్వతంత్ర్య న్యాయవ్యవస్థ

ప్రశ్న 14.
క్రింది గ్రాఫ్ ని పరిశీలించి, విశ్లేషణ చేయండి.

జవాబు:
పైన ఇవ్వబడిన గ్రాఫ్ మన రాజ్యాంగం అమలులోనికి వచ్చినప్పటినుండి ఇప్పటివరకు అనగా 1950 నుండి 2018 వరకు చేసిన రాజ్యాంగ సవరణలను ఇవ్వడం జరిగింది.

ఇప్పటివరకు 101 సార్లు మనం రాజ్యాంగాన్ని సవరించాం. రాజ్యాంగం అమలులోకి వచ్చిన మొదటి దశాబ్దంలో 7 సార్లు మాత్రమే సవరించాం. కాలం మారుతున్న సందర్భంగా సవరణల సంఖ్య కూడా పెరుగుతూ వచ్చింది. 1971 నుండి 1990 వరకు మనం ఎక్కువగా అనగా 44 సార్లు రాజ్యాంగాన్ని సవరించాం. దానికి ప్రధానకారణం అప్పుడు ఉన్న రాజకీయ పరిస్థితులు. సాధారణంగా అత్యవసర పరిస్థితులలో మాత్రమే మారుతున్న ప్రజల ఆసక్తుల ప్రకారం ఎటువంటి ఇబ్బందులు ఎదురవకుండా ఉండటం కోసం మరియు సమాజంలోని అన్ని రంగాలవారి అభివృద్ధి కోసం రాజ్యాంగ సవరణ చేయడం జరుగుతుంది.
ఉదా : లౌకిక, సామ్యవాద అంశాలను 1976వ సంవత్సరంలో మన రాజ్యాంగ పీఠికలో పొందుపరచడం జరిగింది. 1975 – 1980- 1984 సంవత్సరాల మధ్యలో అత్యవసర పరిస్థితి విధింపు మరియు ప్రభుత్వము వాటి మనుగడ సాగించడం కోసం కూడా కొన్ని రాజకీయ సవరణలు చేయడం జరిగింది.

1991 – 2000 మధ్యకాలంలో మనదేశ ఆర్థిక పరిస్థితులను మెరుగుపరచడం కోసం ఆర్థిక సవరణలు చేయడం జరిగింది.

కేశవానంద భారతీ కేసులో సుప్రీంకోర్టు తీర్పును ఇస్తూ రాజ్యాంగంలోని ప్రాథమిక మరియు మౌలిక అంశాలను ఎటువంటి పరిస్థితులలోనూ సవరించడానికి వీలులేదని వాదించారు.
ఉదా :
ప్రాథమిక హక్కులు.

కొన్ని సందర్భాలలో కాంగ్రేసేతర ప్రభుత్వాలు ఏర్పడినప్పుడు కూడా రాజ్యాంగాన్ని సవరించడం జరిగింది.

సాధారణంగా రాజ్యాంగంలోని అధికరణాల సవరణను పార్లమెంటు మాత్రమే చేపట్టాలి. అంతే కాకుండా రాజ్యసభ, లోకసభ రెండింటిలో మూడింట రెండువంతుల సభ్యుల ఆమోదం అవసరం. కొన్ని అధికరణలను రాష్ట్ర శాసనసభలు అంగీకరించిన తరువాత మాత్రమే సవరించవచ్చు.

కొన్ని సందర్భాలలో చేసిన రాజ్యాంగ సవరణలు కొన్ని విమర్శలకు కూడా అవకాశం కల్పించాయి. రాజ్యాంగాన్ని అత్యవసర పరిస్థితులలో కాకుండా ప్రభుత్వాలకు అనుగుణంగా మార్చుకుంటూ పోతే రాజ్యాంగం మీద ప్రజలకు నమ్మకం పోతుంది. రాజ్యాంగ నిర్మాతల మరియు రాజ్యాంగం యొక్క ఆశయాలకు భంగం వాటిల్లకుండా చూసే బాధ్యత మన అందరి మీద ఉన్నది.

2011 నుండి 2018 మధ్యకాలంలో 6 సార్లు మాత్రమే సవరించడం జరిగింది. ఇది గమనించినట్లయితే రాజ్యాంగ సవరణల సంఖ్య గణనీయంగా తగ్గుతుంది అని మనం గమనించవచ్చు.

ప్రశ్న 15.
“సామాజిక మార్పునకు దోహదం చేసే అనేక అంశాలు రాజ్యాంగంలో ఉన్నాయి. దీనికి ఒక మంచి ఉదాహరణ రాజ్యాంగంలో షెడ్యూల్ కులాలు, షెడ్యూల్ తెగలకు రిజర్వేషన్లను కల్పించటం. ఈ వర్గాలు తరతరాలుగా ఎదుర్కొన్న అన్యాయాలను అధిగమించటానికి, వారి యొక్క ఓటు హక్కుకు సరైన అర్థాన్ని ఇవ్వడానికి కేవలం సమానత్వపు హక్కు ఇస్తే సరిపోదని రాజ్యాంగ నిర్మాతలు విశ్వసించారు. వాళ్ల ప్రయోజనాలను ప్రోత్సహించేందుకు ప్రత్యేక రాజ్యాంగ చర్యలు ‘ అవసరం. అందుకనే షెడ్యూల్డ్ కులాల, షెడ్యూల్డ్ తెగల ప్రయోజనాలను కాపాడటానికి శాసనసభా స్థానాల రిజర్వేషన్ వంటి అనేక ప్రత్యేక అంశాలను రాజ్యాంగ నిర్మాతలు కల్పించారు. ఈ వర్గాలకు ప్రభుత్వరంగ ఉద్యోగాలలో రిజర్వేషన్లకు కూడా రాజ్యాంగం అవకాశం కల్పించింది.” వ్యాఖ్యానించండి.
జవాబు:

1. అంటరానితనాన్ని నిషేధించటం, అస్పృశ్యత నేరం.
2. షెడ్యుల్డ్ కులాలు, షెడ్యూల్డ్ తెగలకు రిజర్వేషన్లు కల్పించబడ్డాయి. వీరికి శాసనసభ, పార్లమెంట్ వంటి చట్ట సభల్లో రిజర్వేషన్ వంటి ప్రత్యేక అంశాలను రాజ్యాంగ నిర్మాతలు కల్పించారు.
3. షెడ్యుల్డ్ కులాలు, తెగలకు విద్య, ఉద్యోగాలలో కూడా రాజ్యాంగం రిజర్వేషన్లు కల్పించింది.
4. పౌరులందరికి కుల, మత, వర్గ, ధనిక, పేద వంటి తేడాలు చూపకుండా ప్రాథమిక హక్కులు (ఓటుహక్కు, స్వేచ్ఛా స్వాతంత్ర హక్కు మొ||వి) కల్పించినారు.
5. స్వేచ్ఛా, సమానత్వం, న్యాయం అందరికీ అందుబాటులోకి వచ్చేలా రాజ్యాంగం రూపకల్పన చేశారు.
6. పై విధంగా సామాజిక మార్పునకు దోహదం చేసే అనేక అంశాలు రాజ్యాంగంలో పొందుపరిచినారు.

ప్రశ్న 16.
రాజ్యాంగ సభ నిర్మాణం ఏ విధంగా జరిగింది?
జవాబు:
రాజ్యాంగం కోసం 1946లో రాష్ట్రాలకు ఎన్నికలు జరిగిన తరువాత రాజ్యాంగ సభకు ఎన్నికలు జరిగాయి. రాజ్యాంగ సభ సభ్యులను రాష్ట్ర శాసన సభలు పరోక్షంగా ఎన్నుకున్నాయి. 1946లో ఏర్పాటైన కేబినెట్ మిషన్ ప్రతి రాష్ట్రానికి, ప్రతి సంస్థానానికి లేదా కొన్ని సంస్థానాలతో కూడిన బృందాలకి కొన్ని స్థానాలను కేటాయించింది. ఈ ప్రకారం బ్రిటిష్ ప్రత్యక్ష పాలనలోని రాష్ట్రాలు 292 సభ్యులను ఎన్నుకోగా, అన్ని సంస్థానాలు కలిసి 93 సభ్యులను ఎన్నుకున్నాయి. ప్రతి రాష్ట్రం నుంచి ఎన్నికయ్యే సభ్యులలో ఆ రాష్ట్రాలలో ఆయా వర్గాల జనాభాను బట్టి ముస్లిములు, సిక్కులు, ఇతరులు ఉండేలా ఈ ఎన్నికలు నిర్వహించారు. రాజ్యాంగ సభలో షెడ్యూల్డ్ కులాలకు చెందిన 26 మంది సభ్యులు ఉండేలా కూడా చూశారు. రాష్ట్రాల శాసనసభలలో ఎన్నికలు నిర్వహించగా సంస్థానాల ప్రతినిధులను సంప్రదింపుల ద్వారా ఎంపిక చేశారు. మొత్తం మీద దీంట్లో తొమ్మిది మంది మాత్రమే మహిళలు. దీంట్లో 69% సీట్లతో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ అతి పెద్ద పార్టీ కాగా ఆ తరువాత స్థానంలో ముస్లింలకు కేటాయించిన స్థానాల్లో అధికశాతాన్ని గెలుచుకున్న ముస్లింలీగు ఉంది. మొదట్లో బ్రిటిష్ ఇండియాకి చెందిన అన్ని ప్రాంతాల సభ్యులు దీంట్లో ఉన్నారు. అయితే 1947 ఆగస్టు 14న పాకిస్థాన్, భారతదేశంగా దేశ విభజన జరగటంతో పాకిస్థాన్ కి చెందిన సభ్యులు పాకిస్థాన్ రాజ్యాంగ సభగా ఏర్పడ్డారు.

ప్రశ్న 17.
1946 డిసెంబరు 13న రాజ్యాంగ సభలో జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ చేసిన ప్రకటన ఏమిటి?
జవాబు:
“భారతదేశానికి మనం కోరుకుంటున్న భవిష్యత్తు ఒక బృందానికో లేక ఒక వర్గానికో, లేదా ఒక రాష్ట్రానికో పరిమితమైనది కాదు. ఇది దేశ 40 కోట్ల జనాభాకు సంబంధించినది…… ఇక్కడ లేనివాళ్లను గుర్తు చేసుకోవటం మన విధి. ఇక్కడ ఒక పార్టీ కోసమో, లేక ఒక బృందం కోసమో పని చెయ్యటానికి లేము; దేశం మొత్తం కోసం మనం ఆలోచన చెయ్యాలి, భారతదేశ 40 కోట్ల ప్రజల సంక్షేమాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకోవాలి. మన స్వార్థాల నుంచి, పార్టీ వివాదాల నుంచి సాధ్యమైనంత వరకు బయటపడి మన ముందున్న పెద్ద సమస్య గురించి అత్యంత విస్తృత, సహనశీల ప్రభావవంత పద్దతిలో ఆలోచించి మనం రూపొందించేది దేశమంతటికీ అర్హమైనదిగా ఉండాలి. ఈ అత్యంత బాధ్యతాయుత కార్యక్రమంలో ప్రవర్తించవలసిన విధంగా మనం ప్రవర్తించామని ప్రపంచం గుర్తించేలా ఉండాలి.”

ప్రశ్న 18.
షెడ్యూల్డ్ కులాలు, షెడ్యూల్డ్ తెగలు తరతరాలుగా ఎదుర్కొన్న అన్యాయాలను అధిగమించడానికి రాజ్యాంగ నిర్మాతలు తీసుకున్న చర్యలేమిటి?
జవాబు:
రాజ్యాంగంలో షెడ్యూల్డ్ కులాలు, షెడ్యూల్డ్ తెగలకు రిజర్వేషన్లను కల్పించటం. ఈ బృందాలు తరతరాలుగా ఎదుర్కొన్న అన్యాయాలను అధిగమించటానికి, వాళ్ల ఓటుహక్కుకి సరైన అర్థాన్ని ఇవ్వడానికి కేవలం సమానత్వానికి హక్కు ఇస్తే సరిపోదని రాజ్యాంగ నిర్మాతలు విశ్వసించారు. వాళ్ల ప్రయోజనాలను ప్రోత్సహించేందుకు ప్రత్యేక రాజ్యాంగ చర్యలు అవసరం. అందుకనే షెడ్యూల్డ్ కులాల, షెడ్యూల్డ్ తెగల ప్రయోజనాలను కాపాడటానికి శాసనసభ స్థానాల రిజర్వేషను వంటి అనేక ప్రత్యేక అంశాలను రాజ్యాంగ నిర్మాతలు కల్పించారు. ఈ వర్గాలకు ప్రభుత్వరంగ ఉద్యోగాలలో రిజర్వేషన్లకు కూడా రాజ్యాంగం అవకాశం కల్పించింది.

ప్రశ్న 19.
రాజ్యాంగ సవరణ ప్రక్రియను వివరించుము.
జవాబు:
శాసనసభలలో సగం కంటే ఎక్కువమంది ఆమోదంతో తరచు చట్టాలు చెయ్యవచ్చు. అయితే రాజ్యాంగంలోని అధికరణాల సవరణను పార్లమెంటు మాత్రమే చేపట్టాలి. అంతేకాకుండా రాజ్యసభ, లోక్సభల రెండింటిలో మూడింట రెండు వంతుల సభ్యుల ఆమోదం అవసరం. కొన్ని అధికరణాలను రాష్ట్ర శాసనసభలు అంగీకరించిన తరువాత (లేదా రాటిఫై చేసిన తరువాత) మాత్రమే సవరించవచ్చు. అంతేకాకుండా ఇతర చట్టాలలాగే కొత్త సవరణలను దేశ అధ్యక్షుడు కూడా ఆమోదించాల్సి ఉంది.

ప్రశ్న 20.
రాజ్యాంగం – సామాజిక నిర్మాణం (Constitution and Social Engineering)
భారత రాజ్యాంగ నిర్మాతలు భారతీయ సమాజం అసమానతలు, అన్యాయం, లేమి వంటి సమస్యలను ఎదుర్కొంటోందని, ఆర్థిక దోపిడీకి పాల్పడిన వలస పాలకుల విధానాలకు బలి అయ్యిందని గుర్తించారు. కాబట్టి అభివృద్ధితోపాటు సామాజిక మార్పుకి కూడా రాజ్యాంగం దోహదం చెయ్యాలని గుర్తించారు. “గత రాజకీయ, సామాజిక నిర్మాణాన్ని తిరస్కరించి ముందుకు కదులుతూ తనకు తాను కొత్త వస్త్రాలను రూపొందించుకుంటున్న దేశానికి ” రాజ్యాంగ సభ ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నట్టుగా జవహర్ లాల్ నెహ్రూ పేర్కొన్నారు.
ప్ర. “గత రాజకీయ, సామాజిక నిర్మాణాన్ని తిరస్కరించి ముందుకు కదులుతూ తనకు తాను కొత్త వస్త్రాలను రూపొందించుకుంటున్న దేశానికి ” రాజ్యాంగ సభ ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నట్టుగా జవహర్ లాల్ నెహ్రూ వ్యాఖ్యానంతో మీరు ఏకీభవిస్తారా? కారణాలు తెలియచేయండి.
జవాబు:
జవహర్‌లాల్ నెహ్రూగారి వ్యాఖ్యానంతో నేను ఏకీభవిస్తాను. పై వ్యాఖ్యానాన్ని బలపరుస్తూ రాజ్యాంగంలో అనేక అంశాలున్నాయి. సామాజిక మార్పునకు దోహదం చేసే అనేక అంశాలు రాజ్యాంగంలో ఉన్నాయి.

1. అంటరానితనాన్ని నిషేధించటం జరిగింది. షెడ్యూల్డ్ కులాలు, షెడ్యూల్డ్ తెగలకు రిజర్వేషన్లు కల్పించబడ్డాయి. – వీరికి శాసనసభా స్థానాల రిజర్వేషన్ వంటి అనేక ప్రత్యేక అంశాలను రాజ్యాంగ నిర్మాతలు కల్పించారు.
2. షెడ్యూల్డ్ కులాలు, వర్గాలకు ప్రభుత్వ రంగ – ఉద్యోగాలలో కూడా రాజ్యాంగం రిజర్వేషన్లు కల్పించింది.
3. రాజ్యాంగంలో అల్ప సంఖ్యాక వర్గాల హక్కులకు ప్రత్యేక రక్షణ, ఆదేశ సూత్రాలు రూపంలో కల్పించినారు. మత పర అల్ప సంఖ్యాక వర్గాలు తమ సొంత విద్యా సంస్థలను నిర్వహించుకునే హక్కు కల్పించబడింది.
4. ప్రజలందరికి కుల, మత, వర్గ, ధనిక, పేద వంటి తేడాలు చూపకుండ ఓటు హక్కును కల్పించినారు. ఇది – సమానత్వపు హక్కును సూచిస్తుంది. ఈ అంశాల ద్వారా నెహ్రూగారి వ్యాఖ్యానంతో నేను ఏకీభవిస్తున్నాను.

These AP 8th Class Biology Important Questions 9th Lesson జంతువుల నుండి ఆహారోత్పత్తి will help students prepare well for the exams.

AP Board 8th Class Biology 9th Lesson Important Questions and Answers జంతువుల నుండి ఆహారోత్పత్తి

ప్రశ్న 1.
పశుపోషణ ఆవశ్యకత ఏమిటి ?
జవాబు:

1. పశుపోషణ వలన మనకు పాలు వాటి ఆహార ఉత్పత్తులు లభిస్తాయి.
2. వ్యవసాయంలో పశువుల పాత్ర కీలకం.
3. రవాణాలో కూడ పశువులను వాడుతున్నాము.
4. పశు వ్యర్థాలను కంపోస్ట్ ఎరువుగా వాడుతున్నారు.
5. పశువుల పేడ నుండి బయోగ్యాస్ తయారుచేస్తారు.
6. భారతదేశం వంటి దేశాలలో పశుపోషణ వ్యవసాయంలో అంతర్భాగంగా ఉంది.

ప్రశ్న 2.
వరి పొలాలలో చేపలు పెంచటం వలన కలిగే ప్రయోజనం ఏమిటి ?
జవాబు:

1. ఈ మధ్య కాలంలో రైతులు వరి పంటతో పాటుగా పొలంలో చేపలు కూడా పెంచుతున్నారు.
2. వరిచేనులోని నీటిలోనే చేపలను పెంచుతారు.
3. వరిపొలంలో చేపలను పెంచడం అనేది అనేక రకాలుగా ఉపయోగమైన పద్ధతి.
4. వరి పొలాలలో రసాయనిక ఎరువులు, కీటక సంహారిణులు ఎక్కువ వాడటం వలన వెలువడే విష రసాయనాలు చేపలు, పక్షులు, పాములపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతున్నాయి.
5. వరిపొలంలో చేపలను పెంచడం వలన వరిలో కాండం తొలుచు పురుగు వంటి వ్యాధులను అరికట్టవచ్చు.
6. అందువల్ల రసాయనాల వినియోగం తగ్గుతుంది. పర్యావరణం కాపాడబడుతుంది.

ప్రశ్న 3.
గుడ్డులోని పోషకవిలువలు గురించి రాయండి.
జవాబు:
గుడ్డు మంచి పౌష్టిక ఆహారము. అది అనేక పోషకాలను కల్గి ఉంది. దీనిలో
కార్బోహైడ్రేట్స్ – 1.12 గ్రా.
కేలరీస్ – 647 కి.జె.
ప్రొటీన్స్ – 12.6 గ్రా.
క్రొవ్వు – 10.6 గ్రా.
విటమిన్ A – 19%
థయామిన్ – 0.066 మి.గ్రా. (6%)
రైబోఫ్లెవిన్ – 0.5 మి.గ్రా. (42%)
విటమిన్ D – 87 IU
విటమిన్ E – 1.03 మి.గ్రా.
కాల్షియం – 50 మి.గ్రా.
ఐరన్ – 1.2 మి.గ్రా.
మెగ్నీషియం – 10 మి.గ్రా.
ఫాస్పరస్ – 172 మి.గ్రా.
కొలెస్టరాల్ – 126 మి.గ్రా. ఉన్నాయి

ప్రశ్న 4.
పాల శీతలీకరణ కేంద్రాలలో పాలలోని సూక్ష్మజీవులను నాశనం చేసి, పాలను నిల్వచేసే పద్ధతిని వివరించండి.
జవాబు:

1. పాల శీతలీకరణ కేంద్రాలలో పాలను 72 ( వద్ద 30 నిమిషాల పాటు వేడిచేసి హఠాత్తుగా 10 కన్నా తక్కువ ఉష్ణోగ్రతల వద్ద శీతలీకరిస్తారు. ఈ ప్రక్రియను పాశ్చరైజేషన్ అంటారు.
2. దీనివలన పాలు సూక్ష్మజీవరహితం చేయబడి ఎక్కువ కాలం నిల్వ ఉంటాయి.
3. ఈ పద్ధతిని లూయిస్ పాశ్చర్ కనిపెట్టాడు.

ప్రశ్న 5.
పశువుల పెంపకంలో అనుబంధ ఉత్పత్తులు, పరిశ్రమల గురించి రాయండి. (లేదా) ఆవుపేడ జీవ ఇంధనంగా ఉపయోగపడుతుంది. ఇది ఒక అనుబంధ పదార్దమేకదా! పశుసంవర్థనంలో ఉత్పత్తి అయ్యే ఇలాంటి కొన్ని అనుబంధ ఉత్పత్తుల గురించి రాయండి.
జవాబు:
పశువుల పెంపకంలో అనుబంధ ఉత్పత్తులు :
మాంసం, పేడ, తోళ్ళు, ఎముకలు, చర్మం, వాటి కొమ్ములు.
పరిశ్రమలు :

1. డైరీ పరిశ్రమ : దీనిలో పాలు, పాల ఉత్పత్తులు చేస్తారు.
2. కబేల (పశువధశాల) : ఎద్దు మాంసం ఇక్కడ తయారుచేస్తారు.
3. తోళ్ళ పరిశ్రమ : ఇక్కడ తోళ్లను శుభ్రపరిచి పర్సులు, బెలు, చెప్పులు తయారుచేస్తారు.
4. ఎరువుల పరిశ్రమ : పేడను ఉపయోగించి బయోగ్యాస్ తయారుచేస్తారు.
5. బయోగ్యాస్ పరిశ్రమ : పశువుల ఎముకలను ఎరువుల కర్మాగారాలలో వాడతారు.
6. వస్తువులు తయారుచేసే పరిశ్రమ : పశువుల చర్మం, కొమ్ములను ఉపయోగించి వివిధ రకాల ఆట మరియు అలంకార వస్తువులు తయారుచేస్తారు.

1 మార్కు ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
నదీముఖ ద్వారాలు అనగానేమి ? అవి సముద్రపు మరియు నీటి చేపలు నివసించటానికి ఎలా అనువుగా ఉంటాయి ?
జవాబు:
నదీముఖ ద్వారాలు అనగా నదులు సముద్రంలో కలిసే చోటు. నదీముఖ ద్వారాలలో సముద్రపు మరియు మంచినీటి చేపలు నివసించటానికి ఎలా అనువుగా ఉంటుంది అంటే ఈ ప్రాంతాలలో నివసించే చేపలు లవణీయత వ్యత్యాసాన్ని తట్టుకొనే శక్తిని కలిగి ఉంటాయి.

ప్రశ్న 2.
శ్వేత విప్లవం అనగానేమి?
జవాబు:
శ్వేత విప్లవం : పాల ఉత్పత్తిని పెంచటం. పాల నుండి లభించే ఇతర పదార్థాల నాణ్యతని, పరిమాణాన్ని పెంచి, సాధ్యమైనంత తక్కువ ధరలో అందరికీ అందించటానికి జరిగిన ప్రయత్నాన్ని శ్వేత విప్లవం అంటారు.

ప్రశ్న 3.
నీలి విప్లవం అనగానేమి?
జవాబు:
నీలి విప్లవం : చేపల పెంపకం. దిగుబడి పెంచటానికి, నాణ్యత అధికం చేయుటకు జరిగిన ప్రయత్నాన్ని నీలి విప్లవం అంటారు.

ప్రశ్న 4.
ఎపిస్ టింక్చర్ అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
ఎపిస్ టింక్చర్ : తేనెటీగల విషంతో తయారుచేయబడిన హోమియో మందుని ఎపిస్ టింక్చర్ అంటారు.

ప్రశ్న 5.
చేపలను నిలవ చేయడంలో పాటించే పద్ధతులను వివరించండి.
జవాబు:
చేపలను నిలవ చేయడంలో పాటించే పద్ధతులు
1. ఎండలో ఎండబెట్టడం
2. పాక్షికంగా ఎండబెట్టడం
3. పొగ బెట్టడం
4. ఉప్పులో ఊరబెట్టడం

ప్రశ్న 6.
ఆవు, గేదె, మేక, గొర్రెల పెంపకంలో ఏమైనా తేడాలున్నాయా ?
జవాబు:
ఆవులు, గేదెలు, ఎండిన గడ్డితో పాటు పచ్చిగడ్డి తింటాయి. మేకలు చెట్ల ఆకులను, పచ్చిగడ్డిని ఆహారంగా తీసుకొంటాయి. గొర్రెలు పచ్చిగడ్డిని, నూకలను ఆహారంగా తీసుకుంటాయి.

ప్రశ్న 7.
పశువులను పెంచేవారు సాధారణంగా ఎదుర్కొనే సమస్యలేవి ?
జవాబు:
అనావృష్టి పరిస్థితులలో పశుగ్రాసం కొరత పశువులు పెంచేవారు సాధారణంగా ఎదుర్కొనే సమస్య.

ప్రశ్న 8.
అధిక మొత్తంలో చేపలను పట్టడానికి ఏం చేస్తారు ?
జవాబు:
అధిక మొత్తంలో చేపలు పట్టుకొనుటకు నైలాన్ వలలు ఉపయోగిస్తారు. పెద్ద వలలను, మోటార్ పడవలను ఉపయోగిస్తారు.

లక్ష్యాత్మక నియోజనము

ప్రశ్న 1.
గేదె జాతులలో ప్రసిద్ధ జాతి పేరు :
ఎ) జెర్సీ
బి) హాల్ స్టీన్
సి) ముర్రా
డి) అనోకా
జవాబు:
సి) ముర్రా

ప్రశ్న 2.
ఏనెలలో పాల దిగుబడి చాలా తక్కువగా ఉండును ?
ఎ) జనవరి
బి) ఏప్రిల్
సి) డిసెంబర్
డి) నవంబర్
జవాబు:
బి) ఏప్రిల్

ప్రశ్న 3.
ఆస్ట్రిచ్ గుడ్డు తర్వాత అతిపెద్ద గుడ్డు పెట్టు పక్షి
ఎ) ఈము
బి) ఏనుగు
సి) పావురం
డి) పెంగ్విన్
జవాబు:
ఎ) ఈము

ప్రశ్న 4.
ఏ గేదె పాలు రిఫ్రిజిరేటర్లలో ఉంచకున్నా దాదాపు వారం రోజులపాటు చెడిపోకుండా ఉంటాయి ?
ఎ) ముర్రా
బి) జెర్సీ
సి) కోలేరు
డి) చిల్కా
జవాబు:
డి) చిల్కా

ప్రశ్న 5.
పంది మాంసాన్ని ఏమంటారు ?
ఎ) బీఫ్
బి) పోర్క్
సి) మటన్
డి) చికెన్
జవాబు:
బి) పోర్క్

ప్రశ్న 6.
మాంసం కోసం పెంచే కోళ్ళు
ఎ) లేయర్స్
బి) హెచరీస్
సి) బ్రాయిలర్స్
డి) అనోకా
జవాబు:
సి) బ్రాయిలర్స్

ప్రశ్న 7.
కోడిగ్రుద్దును ఇంక్యుబేటర్స్ ఉపయోగించి పొదిగితే కోడిపిల్ల వచ్చుటకు ఎన్ని రోజులు పట్టును?
ఎ) 21
బి) 15
సి) 18
డి) 10
జవాబు:
ఎ) 21

ప్రశ్న 8.
కోడిపందాల కొరకు పెంచే భారతీయ దేశీయకోడి
ఎ) అనోకా
బి) ఆసిల్
సి) క్లైమౌత్
డి) వైట్ లెగ్ హార్న్
జవాబు:
బి) ఆసిల్

ప్రశ్న 9.
తేనెటీగలలో సోమరులు
ఎ) ఆడ ఈగలు
బి) వంధ్య ఆడ ఈగలు
సి) మగ వంధ్య ఈగలు
డి) మగ ఈగలు
జవాబు:
డి) మగ ఈగలు

ప్రశ్న 10.
కృత్రిమ తేనెపట్టులో ఎన్ని భాగాలుంటాయి ?
ఎ) 2
బి) 6
సి) 4
డి) 1
జవాబు:
బి) 6

ప్రశ్న 11.
ఈ క్రింది వానిలో అత్యంత ప్రాచీన కాలంలోనే మచ్చిక చేసుకున్న జంతువు
ఎ) కుక్క
బి) గొట్టె
సి) పంది
డి) మేక
జవాబు:
ఎ) కుక్క

ప్రశ్న 12.
నట్టల వ్యాధి వీనికి వస్తుంది.
ఎ) కోళ్ళు
బి) ఆవులు, గేదెలు
సి) మేకలు, గొట్టెలు
డి) కుక్కలు
జవాబు:
సి) మేకలు, గొట్టెలు

ప్రశ్న 13.
ప్రపంచంలో పాల ఉత్పత్తి అధికంగా చేస్తున్న దేశం
ఎ) ఇజ్రాయిల్
బి) అమెరికా
సి) జపాన్
డి) భారతదేశం
జవాబు:
ఎ) ఇజ్రాయిల్

ప్రశ్న 14.
దేశీయ గేదె జాతులు రోజుకు సరాసరి ఎన్ని లీటర్ల పాలు యిస్తాయి?
ఎ) 2 నుండి
బి) 2 నుండి 5
సి) 3 నుండి
డి) 3 నుండి 7
జవాబు:
బి) 2 నుండి 5

ప్రశ్న 15.
మనరాష్ట్రంలో పెంచే ముర్రాజాతి గేదెలు రోజుకు ఎన్ని పాలను యిస్తాయి ?
ఎ) 8 లీటర్లు
బి) 10 లీటర్లు
సి) 14 లీటర్లు
డి) 6 లీటర్లు
జవాబు:
ఎ) 8 లీటర్లు

ప్రశ్న 16.
జర్సీ ఆవు ఏ దేశానికి చెందింది ?
ఎ) ఇంగ్లాండ్
బి) డెన్మార్క్
సి) అమెరికా
డి) యూరప్
జవాబు:
ఎ) ఇంగ్లాండ్

ప్రశ్న 17.
సంకరజాతి ఆవు రోజుకు ఎన్ని పాలనిస్తాయి ?
ఎ) 10 లీటర్ల నుంచి 20 లీటర్లు
బి) 8 లీటర్ల నుంచి 20 లీటర్లు
సి) 8 లీటర్ల నుంచి 15 లీటర్లు
డి) 10 లీటర్ల నుంచి 15 లీటర్లు
జవాబు:
బి) 8 లీటర్ల నుంచి 20 లీటర్లు

ప్రశ్న 18.
మనదేశంలో పాల ఉత్పత్తిలో ఎక్కువ పాలు వీనినుండి లభిస్తున్నాయి.
ఎ) ఆవులు
బి) గేదెలు
సి) ఒంటెలు
డి) మేకలు, గాడిదలు
జవాబు:
ఎ) ఆవులు

ప్రశ్న 19.
ప్రొఫెసర్ జె.కె. కురియన్ ఏ విప్లవ పితామహుడు ?
ఎ) హరిత విప్లవం
బి) నీలి విప్లవం
సి) శ్వేత విప్లవం
డి) ఎల్లో రివల్యూషన్
జవాబు:
సి) శ్వేత విప్లవం

ప్రశ్న 20.
ఆపరేషన్ ప్లడ్ దీనికి సంబంధించినది.
ఎ) నూనెలు
బి) చేపలు, రొయ్యలు
సి) పాలు
డి) మాంసం, గ్రుడ్లు
జవాబు:
సి) పాలు

ప్రశ్న 21.
కంగాయం జాతి ఎద్దులు ఈ జిల్లాలో కనిపిస్తాయి.
ఎ) ఒంగోలు
బి) నెల్లూరు
సి) చిత్తూరు
డి) తూర్పుగోదావరి
జవాబు:
బి) నెల్లూరు

ప్రశ్న 22.
ఒక ఎద్దు నెలలో ఎన్ని ఆవులు గర్భం ధరించటానికి ఉపయోగపడుతుంది ?
ఎ) 10-20
బి) 20-30
సి) 10-30
డి) 1-10
జవాబు:
బి) 20-30

ప్రశ్న 23.
ఏ జాతి పశువుల పాలు ఉప్పగా ఉంటాయి ?
ఎ) ముర్రా
బి) చిల్కా
సి) కంగాయం
డి) ఒంగోలు
జవాబు:
సి) కంగాయం

ప్రశ్న 24.
మొత్తం మాంసం ఉత్పత్తిలో 74% మాంసం వీనినుండి లభిస్తుంది.
ఎ) చేపలు, రొయ్యలు
బి) గొట్టెలు, మేకలు
సి) కోళ్ళు, బాతులు
డి) ఎద్దులు
జవాబు:
డి) ఎద్దులు

ప్రశ్న 25.
ప్రపంచంలో కోడిగ్రుడ్ల ఉత్పత్తిలో భారత్ స్థానం( )
ఎ) 1
బి) 2
సి) 3
డి) 4
జవాబు:
డి) 4

ప్రశ్న 26.
ప్రపంచంలో మాంసం ఉత్పత్తిలో భారత్ స్థానం )
ఎ) 2
బి) 3
సి) 4
డి) 5
జవాబు:
బి) 3

ప్రశ్న 27.
గ్రుడ్ల కోసం పెంచే కోళ్ళు
ఎ) బ్రాయిలర్
బి) లేయర్
సి) నాటుకోళ్ళు
డి) పైవన్నీ
జవాబు:
బి) లేయర్

ప్రశ్న 28.
బ్రాయిలర్లు పెరుగుటకు పట్టే కాలం
ఎ) 5 నుండి 6 వారాలు
బి) 6 నుండి 8 వారాలు
సి) 5 నుండి 10 వారాలు
డి) 6 నుండి 12 వారాలు
జవాబు:
బి) 6 నుండి 8 వారాలు

ప్రశ్న 29.
లేయర్ కోడి వాటి జీవితకాలంలో సుమారుగా పెట్టే గ్రుడ్ల సంఖ్య
ఎ) 250-300
బి) 300-350
సి) 200-250
డి) 350-400
జవాబు:
ఎ) 250-300

ప్రశ్న 30.
గ్రుడ్లను పొదగటానికి అనుకూలమైన ఉష్ణోగ్రత
ఎ) 30°C – 31°C
బి) 33°C – 34°C
సి) 37°C – 38°C
డి) 39°C – 40°C
జవాబు:
సి) 37°C – 38°C

ప్రశ్న 31.
గ్రుడ్లను ఈ నెలలో ఎక్కువగా పొదిగిస్తారు.
ఎ) జూన్-జులై
బి) జనవరి, ఏప్రిల్
సి) ఆగస్టు-అక్టోబర్
డి) మార్చి, మే
జవాబు:
బి) జనవరి, ఏప్రిల్

ప్రశ్న 32.
N.E.C.C అనగా
ఎ) నేషనల్ ఎగ్ కో ఆర్డినేషన్ కమిటీ
బి) న్యూట్రిషనల్ ఎగ్ కో ఆర్డినేషన్ కమిటీ
సి) నాచురల్ ఎగ్ కో ఆర్డినేషన్ కమిటీ
డి) నేషనల్ ఎగ్ కన్జ్యూమర్ కమిటీ
జవాబు:
ఎ) నేషనల్ ఎగ్ కో ఆర్డినేషన్ కమిటీ

ప్రశ్న 33.
‘ఈమూ’ ఈ దేశానికి చెందిన పక్షి.
ఎ) ఆఫ్రికా
బి) ఆస్ట్రేలియా
సి) న్యూజిలాండ్
డి) అమెరికా
జవాబు:
బి) ఆస్ట్రేలియా

ప్రశ్న 34.
తేనెటీగల పెంపకాన్ని ఏమంటారు ?
ఎ) పిశికల్చర్
బి) ఎపికల్చర్
సి) పాలీ కల్చర్
డి) లాక్ కల్చర్
జవాబు:
బి) ఎపికల్చర్

ప్రశ్న 35.
అధిక తేనెనిచ్చే తేనెటీగ జాతి
ఎ) ఎపిస్ డార్సెటా
బి) ఎపిస్ ఇండికా
సి) ఎపిస్ మెల్లిఫెరా
డి) ఎపిస్ మెలిపోనా
జవాబు:
సి) ఎపిస్ మెల్లిఫెరా

ప్రశ్న 36.
భారతీయ తేనెటీగ ఒక సం||లో ఉత్పత్తి చేసే తేనెం
ఎ) 1 నుండి 3 కిలోలు
బి) 3 నుండి 5 కిలోలు
సి) 3 నుండి 8 కిలోలు
డి) 3 నుండి 10 కిలోలు
జవాబు:
డి) 3 నుండి 10 కిలోలు

ప్రశ్న 37.
యూరోపియన్ తేనెటీగ ఒక సం||రానికి ఉత్పత్తి చేసే తేనె
ఎ) 10-15 కిలోలు
బి) 15-20 కిలోలు
సి) 20-25 కిలోలు
డి) 25-30 కిలోలు
జవాబు:
డి) 25-30 కిలోలు

ప్రశ్న 38.
తేనెపట్టులో ఎన్ని రకాల ఈగలుంటాయి?
ఎ)1
బి) 2
సి) 3
డి) 4
జవాబు:
సి) 3

ప్రశ్న 39.
ఒక తేనెపట్టులో రాణి ఈగల సంఖ్య
ఎ) 1
బి) 2
సి)
డి) 4
జవాబు:
ఎ) 1

ప్రశ్న 40.
రాణి ఈగ రోజుకు పెట్టే గ్రుడ్ల సంఖ్య
ఎ) 800-1000
బి) 800-1200
సి) 800-1400
డి) 800-1600
జవాబు:
బి) 800-1200

ప్రశ్న 41.
రాణి ఈగ జీవితకాలం
ఎ) 2-3 సం||
బి) 2-4 సం||
సి) 2-5 సం||
డి) 2-6 సం||
జవాబు:
ఎ) 2-3 సం||

ప్రశ్న 42.
తేనెపట్టులో అతి తక్కువ జీవిత కాలం కలిగినవి
ఎ) రాణి
బి) డ్రోన్లు
సి) కూలీ ఈగలు
డి) ఎ మరియు బి
జవాబు:
సి) కూలీ ఈగలు

ప్రశ్న 43.
తేనెపట్టులో కూలీ ఈగలు
ఎ) వంధ్య మగ ఈగలు
బి) వంధ్య ఆడ ఈగలు
సి) ఆడ మరియు మగ ఈగలు
డి) మగ ఈగలు మాత్రమే
జవాబు:
బి) వంధ్య ఆడ ఈగలు

ప్రశ్న 44.
ఎపిస్ టింక్చరు దీనితో తయారు చేస్తారు.
ఎ) తేనె
బి) తేనెటీగల మైనం
సి) తేనెటీగల విషం
డి) అయోడిన్
జవాబు:
బి) తేనెటీగల మైనం

ప్రశ్న 45.
తేనె పట్టు నుండి తేనెను తినే జంతువు
ఎ) కోతి
బి) అడవి ఉడుత
సి) ఎలుగుబంటి
డి) గబ్బిలం
జవాబు:
సి) ఎలుగుబంటి

ప్రశ్న 46.
భారతదేశంలో సముద్రతీరం
ఎ) 6,500 కి.మీ.
బి) 7,500 కి.మీ.
సి) 8,500 కి.మీ.
డి) 9,500 కి.మీ.
జవాబు:
సి) 8,500 కి.మీ.

ప్రశ్న 47.
చేపల పెంపకంలో విత్తనం అనగా
ఎ) చేపగ్రుడ్లు
బి) చేపపిల్లలు
సి) ఎ మరియు బి
డి) గుడ్లతో ఉన్న చేపలు
జవాబు:
డి) గుడ్లతో ఉన్న చేపలు

ప్రశ్న 48.
మన సముద్ర జలాల్లో లభించే ఆర్థిక ప్రాముఖ్యత గల చేప
ఎ) బాంబేదక్
బి) ఆయిల్ సార్డెన్
సి) కాటి ఫిష్
డి) ట్యూనా
జవాబు:
సి) కాటి ఫిష్

ప్రశ్న 49.
‘ఏశ్చురీ’ అనగా
ఎ) నదీ, నదీ కలిసే ప్రదేశం
బి) నదీ, సముద్రం కలిసే ప్రదేశం
సి) కాలువ, నదీ కలిసే ప్రదేశం
డి) సముద్రం, సముద్రం కలిసే ప్రదేశం .
జవాబు:
బి) నదీ, సముద్రం కలిసే ప్రదేశం

ప్రశ్న 50.
సమ్మిళిత చేపల పెంపకంలో పరిగణనలోకి తీసుకోవల్సిన ముఖ్యమైన అంశం
ఎ) చేపల రకం
బి) చేపల ఆహారపు అలవాట్లు
సి) చేపల ఆర్థిక ప్రాముఖ్యత
డి) చేపలు పెరిగే ప్రదేశం
జవాబు:
డి) చేపలు పెరిగే ప్రదేశం

ప్రశ్న 51.
నీలి విప్లవం దీనికి సంబంధించినది.
ఎ) పాల ఉత్పత్తి
బి) మాంసం ఉత్పత్తి
సి) చేపల ఉత్పత్తి
డి) చర్మాల ఉత్పత్తి
జవాబు:
ఎ) పాల ఉత్పత్తి

ప్రశ్న 52.
పశువుల పెంపకంతో సంబంధించినది
ఎ) బయోగ్యాస్
బి) తోళ్ళ పరిశ్రమ
సి) ఎముకల పరిశ్రమ
డి) పైవన్నీ
జవాబు:
బి) తోళ్ళ పరిశ్రమ

ప్రశ్న 53.
అగార్ అగార్ అనే కలుపు మొక్కను దేని కొరకు ఉపయోగిస్తారు?
ఎ) ఆహారంగా
బి) పరిశ్రమలలో పైకో కొల్లాయిడ్ గా
సి) ఎ మరియు బి
డి) పెట్రోలియం తయారీ
జవాబు:
డి) పెట్రోలియం తయారీ

ప్రశ్న 54.
ఏ నెలలో పాల ఉత్పత్తి గరిష్ఠంగా ఉండును ?
ఎ) నవంబర్
బి) మార్చి
సి) ఆగస్టు
డి) అక్టోబర్
జవాబు:
ఎ) నవంబర్

ప్రశ్న 55.
సంక్రాంతి వంటి పండుగలలో పందేలలో పోటీపడే స్థానిక కోడి రకము
(A) చిట్టగాంగ్
(B) వైట్ లెగ్ హార్న్
(C) అసీల్
(D) బుర్నా / బెరస
జవాబు:
(C) అసీల్

ప్రశ్న 56.
మన రాష్ట్రానికి పరిమితమైన ఒక ఎండమిక్ జాతి
(A) కివి
(B) కంగారు
(C) ఒంగోలు గిత్త
(D) తెల్లపులి
జవాబు:
(C) ఒంగోలు గిత్త

ప్రశ్న 57.
తేనెటీగలు, తేనెను ఎలా తయారు చేస్తాయో తెలుసు కోవడానికి కవిత కింది ప్రశ్నలను నూరు శేషన్నది అందులో సరియైన వాటిని గుర్తించండి.
(1) తేనెటీగలలో ఎన్ని రకాలు ఉంటాయి ?
(2) పరాగసంపర్కానికి తేనెటీగలు ఎలా తోడ్పడతాయి?
(3) తేనె తయారీలో మగ ఈగల పాత్ర ఉంటుందా ?
(4) తేనెను ఈగలోని శ్వాసగ్రంథులు తయారు చేస్తాయా?
(A) 1, 2 మాత్రమే
(B) 2, 3 మాత్రమే
(C) 1 మాత్రమే
(D) 4 మాత్రమే
జవాబు:
(B) 2, 3 మాత్రమే

ప్రశ్న 58.
పశుసంవర్థనకు చెందిన సరైన నినాదం
(A) సాంప్రదాయ లేదా అధిక దిగుబడినిచ్చే పశువులలో ఏదో ఒకదానిని పెంచడం
(B) సాంప్రదాయరకాలనే పెంచడం
(C) సాంప్రదాయ లేక అధిక దిగుబడి పశువులను పెంచకపోవడం
(D) పైవన్నీ
జవాబు:
(A) సాంప్రదాయ లేదా అధిక దిగుబడినిచ్చే పశువులలో ఏదో ఒకదానిని పెంచడం

ప్రశ్న 59.
ఆక్వా కల్చర్ : చేపలు : : ఎపికల్చర్ : …..
(A) బ్రాయిలర్ కోళ్ళు
(B) రొయ్యలు
(C) పట్టుపురుగులు
(D) తేనెటీగలు
జవాబు:
(D) తేనెటీగలు

ప్రశ్న 60.
ఎపిస్ టింక్చర్ అనేది
(A) రొయ్యల
(B) కాల్షివర్ నూనె
(C) తేనెటీగల విషం నుంచి తయారీ
(D) పీతల తైలం
జవాబు:
(C) తేనెటీగల విషం నుంచి తయారీ

These AP 7th Class Social Important Questions 8th Lesson భక్తి – సూఫీ will help students prepare well for the exams.

AP Board 7th Class Social 8th Lesson Important Questions and Answers భక్తి – సూఫీ

ప్రశ్న 1.
భక్తి అంటే ఏమిటి? భక్తి ఉద్యమం గురించి క్లుప్తంగా రాయండి.
జవాబు:

1. భక్తి అంటే దేవుని యందు ప్రేమ.
2. అనగా భక్తులు తనను తాను ఏ విధమైన సందేహం లేకుండా దేవునితో అనుబంధాన్ని కలిగియున్నటువంటి
3. హిందూ మతం కర్మ, జ్ఞానం మరియు భక్తుని మోక్ష సాధన మార్గాలుగా చెబుతుంది.
4. భక్తి ఉద్యమం 8వ శతాబ్దంలో మొదలై 17వ శతాబ్దం వరకు కొనసాగింది. ఈ ఉద్యమం దేశవ్యాప్తంగా విస్తరించింది.
5. ఆయా మతాలలోని మూఢనమ్మకాలు, దురాచారాలు, ఆ మత సంస్కరణలకు కారణమయ్యాయని సంస్కరణవాదుల అభిప్రాయం.
6. సంస్కరణవాదులు కీర్తనలతో, దేవుణ్ణి స్తుతిస్తూ, తమ స్థానిక భాషలలో గీతాలు పాడటం వంటి వాటిని అవలంబించారు.
7. సమాజంలో వివిధ వర్గాల ప్రజలు వీరికి శిష్యులుగా మారారు. వీరు సమాజంలో చాలా సంస్కరణలు తీసుకొచ్చారు.
8. కుల, మత, వర్గ భేదాలు లేకుండా అందరికీ తమ బోధనలను అందించారు.

ప్రశ్న 2.
భక్తి ఉద్యమ నేపథ్యం గురించి విశదీకరించండి.
జవాబు:
భక్తి ఉద్యమ నేపథ్యం :

1. భక్తి ఉద్యమాన్ని ఆదిశంకరాచార్యులు ప్రారంభించారు.
2. తరువాత రామానుజాచార్యులు విశిష్టాద్వైతాన్ని ప్రబోధించారు.
3. మధ్వాచార్యుడు ద్వైత సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదించాడు.
4. ఆ తరువాత బసవేశ్వరుడు కర్ణాటకలో, తుకారాం, సమర్థ రామదాసు, నామ్ దేవ్ మొదలగువారు మహారాష్ట్రలో, రామానందుడు, మీరాబాయి, సూర్దాస్, రవిదాస్ మరియు కబీర్ ఉత్తర భారతదేశంలో భక్తి ఉద్యమాన్ని ప్రాచుర్యంలోకి తెచ్చారు.
5. అదే విధంగా చైతన్య మహా ప్రభు బెంగాల్ లో, గురునానక్ దేవ్ పంజాబ్ లో మరియు శంకరదేవుడు అస్సాంలో భక్తి ఉద్యమాన్ని కొనసాగించారు.

ప్రశ్న 3.
భక్తి ఉద్యమ సాధువులైన ఆదిశంకరాచార్యులు, రామానుజాచార్యుల గురించి వ్రాయండి.
జవాబు:
ఆదిశంకరాచార్య :
కేరళలోని కాలడి గ్రామంలో ఆదిశంకరాచార్యులు జన్మించారు. వీరు ఐదు సంవత్సరముల వయస్సులో సన్యాసం స్వీకరించారు. వీరు అద్వైత సిద్ధాంతాన్ని ప్రబోధించారు. ఆదిశంకరాచార్యులు భారతదేశ నలుదిక్కులా అనగా, ఉత్తరాన బదరీ, దక్షిణాన శృంగేరి, తూర్పున పూరీ, పడమర ద్వారకలలో నాలుగు శక్తి పీఠాలను ఏర్పాటు చేశారు. వివేక చూడామణి, సౌందర్యలహరి, శివానందలహరి, ఆత్మబోధ మున్నగున్నవి వీరి రచనలు. 32వ సంవత్సరములో వీరు నిర్యాణం చెందారు. భారత సనాతన ధర్మంలో వీరిని గొప్ప మత సంస్కర్తగా భావిస్తారు.

రామానుజాచార్య :
రామానుజాచార్యులు తత్వవేత్త మరియు సంఘ సంస్కర్త. వీరు దక్షిణ భారతదేశంలోని శ్రీపెరంబుదూలో క్రీ.శ. 1017వ సంవత్సరంలో జన్మించారు. వీరు వైష్ణవ సిద్ధాంతానికి తాత్విక విచార పునాదులను అందించారు. వీరు విశిష్టాద్వైతాన్ని ప్రబోధించారు. సంపూర్ణ సమర్పణ భావంతో మోక్షాన్ని సాధించవచ్చునని ప్రతి ఒక్కరికి బోధించారు. రామానుజాచార్యులు “శ్రీ భాష్యం” అనే పేరుతో బ్రహ్మసూత్రాలను వ్యాఖ్యానించారు.

ప్రశ్న 4.
మధ్వాచార్యులు మరియు వల్లభాచార్యుల గురించి వివరించండి.
జవాబు:
మధ్వాచార్యులు :
13వ శతాబ్దంలో మధ్వాచార్యులు కర్ణాటక రాష్ట్రంలోని పశ్చిమ తీరంలో జన్మించారు. వీరు ద్వైత సిద్ధాంతాన్ని ప్రాచుర్యంలోకి తెచ్చారు. ద్వైతమనగా రెండు అని అర్థం. దీని ప్రకారం బ్రహ్మ మరియు ఆత్మ రెండూ వేరు వేరు అంశాలు. మోక్ష మార్గానికి భక్తి ప్రధాన ఆధారం. ద్వైత సిద్ధాంతం ప్రకారం ఈ ప్రపంచం అనేది భ్రమ కాదు వాస్తవం. బ్రహ్మ, ఆత్మ మరియు పదార్థాలనేవి ప్రకృతిలో ప్రత్యేకమైనవి.

వల్లభాచార్య :
దక్షిణ భారతదేశంలో వల్లభాచార్యులు మరో ముఖ్యమైన వైష్ణవ సన్యాసి. వీరు తెలుగు ప్రాంతానికి సంబంధించినవారు. తత్వశాస్త్రంలో అపార జ్ఞానం, ప్రతిభ పాండిత్యము కలిగినవారు. వీరి ఆలోచనా విధానాన్ని శుద్ధ అద్వైతం అంటారు. ఈ సాంప్రదాయం ప్రకారం దేవుడు ఒక్కడే. వల్లభాచార్యుని బోధనలను పుష్టి మార్గం లేదా భగవదనుగ్రహ మార్గంగా చెప్పవచ్చు. వీరికి భగవాన్ శ్రీకృష్ణుని యందు అపార భక్తి, అద్వితీయ ప్రేమ ఉండేది. బ్రహ్మ సూత్రాలకు వీరు భాష్యం రచించారు.

ప్రశ్న 5.
ఈ క్రింది భక్తి సాధువుల గురించి వ్రాయండి.
ఎ) బసవేశ్వరుడు
బి) రామానందుడు
జవాబు:
ఎ) బసవేశ్వరుడు :
బసవేశ్వరుడు కర్ణాటక రాష్ట్రానికి చెందిన రాజనీతిజ్ఞుడు, తత్వవేత్త, కవి మరియు సామాజిక సంస్కర్త. అతను వీర శైవ సంప్రదాయాన్ని ప్రచారం చేశాడు. ఆయన రచనలను వచనములు అంటారు. అతను పుట్టుకతో లేదా సామాజిక స్థితితో సంబంధం లేకుండా ప్రజలందరికి బోధించాడు. అతని ప్రసిద్ధ సూక్తి “మానవులంతా సమానమే, కులం లేదా ఉప కులం లేదు”.

బి) రామానందుడు :
ఉత్తర భారతదేశంలో వైష్ణవ మతాన్ని ప్రచారం చేసిన ఘనత రామానందునికి చెందుతుంది. వీరు ప్రయాగలో జన్మించారు. బనారస్లో వీరి విద్యాభ్యాసం కొనసాగింది. ఉత్తర భారతదేశంలోని అనేక ఆధ్యాత్మిక ప్రదేశాలలో సంచరిస్తూ వైష్ణవ సిద్ధాంతాన్ని బోధించారు. రామానుజాచార్యుల వారి విశిష్టాద్వైతం పట్ల వీరికి విశ్వాసం. అతని బోధనలను ఈయన బహుళ ప్రచారంలోకి తీసుకొచ్చాడు. సమాజం వివిధ వర్గాలుగా విభజించబడి ఉండడాన్ని ఈయన వ్యతిరేకించాడు. ఇతను హిందీ భాషలో బోధనలను చేశాడు.

ప్రశ్న 6.
కబీర్ మరియు సంత్ రవిదాస్ గురించి నీకేమి తెలియును?
జవాబు:
కబీర్ :
ఉత్తర భారతదేశంలోని ప్రముఖ భక్తి ఉద్యమ సాధువులలో కబీర్ ఒకరు. “నీరు” అనే ఇస్లాం చేనేతకారుని ఆదరణలో పెరిగారు. బాల్యం నుంచి కబీరు దైవ భక్తి ఎక్కువ. యవ్వన ప్రాయానికి వచ్చాక రామానందుని శిష్యునిగా మారి ఎక్కువ కాలం బనారస్లో గడిపాడు. రామానందుని ద్వారా ఆధునికీకరించబడిన మరియు బహుళ ప్రాచుర్యం పొందిన వేదాంత తత్వాన్ని కబీర్ సంగ్రహించాడు. అన్ని మతాలు, వర్గాలు, కులాల మధ్య ఐకమత్యాన్ని పెంపొందింపచేసేలా ప్రేమతత్వాన్ని ఒక మతంగా ప్రచారం చేశాడు. దేవుని ఎదుట అందరూ సమానమే అని బోధించాడు. హిందూ ముస్లింల సమైక్యత కొరకు ప్రయత్నించిన మొదటి సాధువుగా కబీర్ ని చెప్పవచ్చు.

సంత్ రవిదాస్ :
సంత్ రవిదాస్ బెనారస్ లో నివసించారు. వీరు నిరాడంబర జీవితాన్ని గడుపుతూ సంతృప్తిగా జీవించేవారు. ఆయన రచనలలో ఎంతో సామరస్యం కనిపించేది. ప్రతి వారు భగవంతునికి తనను పరిపూర్ణంగా సమర్పించుకోవాలని బోధించాడు. “హరిలో అందరూ, అందరిలోనూ హరి” అనేది వీరి బోధనల సారాంశం.

ప్రశ్న 7.
సిక్కు మత స్థాపకుడయిన గురునానక్ గురించి తెల్పండి.
జవాబు:
గురునానక్ :
సిక్కు మత స్థాపకుడు అయిన గురునానక్ మరొక ముఖ్య సాధువు. కబీర్ బోధనలను ఈయన విశేషంగా అభిమానించాడు. లాహోర్ సమీపంలోని తల్వండి గ్రామంలో గురునానక్ క్రీ.శ. 1469లో జన్మించాడు. చిన్నతనం నుండే మత గురువులతో, సాధువులతో మతపరమైన చర్చలు జరుపుతూ ఉండేవాడు. సత్యం, సోదర భావం, సరైన జీవన విధానం, సామాజిక విలువలైన పని పట్ల గౌరవం మరియు దాతృత్వం పట్ల నమ్మకాన్ని కలిగి వుండేవాడు.

ప్రశ్న 8.
చైతన్య మహాప్రభు మరియు శంకర దేవుడు భక్తి సాధువుల గురించి వివరించండి.
జవాబు:
చైతన్య మహాప్రభు :
ఇతనిని శ్రీగౌరంగ అని కూడా పిలుస్తారు. ఇతను బెంగాల్ కి చెందిన ప్రముఖ వైష్ణవ సాధువు మరియు సంస్కర్త. భారతదేశంలోని దక్షిణ, పశ్చిమ ప్రాంతాలైన పండరీపురం, సోమనాథ్ మరియు ద్వారకలను సందర్శించి తన బోధనలను ప్రచారం చేశాడు. ఉత్తర దిక్కున ఉన్న బృందావన్, మధుర మరియు ఇతర తీర్థయాత్రా ప్రదేశాలను సందర్శించి చివరిగా పూరీలో స్థిర నివాసం ఏర్పరచుకొని, చైతన్యుడు తుది శ్వాస వరకు అక్కడే నివసించాడు. “దేవుడు ఒక్కడే” అని, ఆయన కృష్ణుడు లేదా హరి అని విశ్వసించాడు. ప్రేమ, భక్తి, గానం మరియు నృత్యం ద్వారా దేవుని సన్నిధి చేరుకోవచ్చు అని ప్రబోధించాడు మరియు ఆత్మ పరిశీలనకు ప్రాముఖ్యతను ఇచ్చాడు. ఇది గురువు ద్వారా మాత్రమే సాధించవచ్చునని అతను నమ్మాడు.

శంకర దేవుడు :
శంకర దేవుడు అస్సాం ప్రాంత సాధువు. అతను కవి, నాటక కర్త మరియు సంఘ సంస్కర్త. సాంఘిక, ఆధ్యాత్మిక కార్యక్రమాలకు అన్ని వర్గాల ప్రజలు సమావేశమవడానికి సత్రాలు లేక మఠములు మరియు నామ్ ఘర్‌లను ప్రారంభించాడు. శంకరదేవుడు గిరిజనులతో సహా అందరికి వైష్ణవ మతాన్ని ప్రబోధించడంలో విజయం సాధించాడు.

ప్రశ్న 9.
నామ్ దేవ్ మరియు జ్ఞానేశ్వర్ల గురించి మీకు తెలిసినది వ్రాయండి.
జవాబు:
నామ్ దేవ్ :
ఈయన పండరీపురానికి చెందిన విరోభా భక్తుడు. సమాజంలోని అన్ని వర్గాల ప్రజలతో భజనలను నిర్వహించేవాడు. నామ్ దేవ్ ప్రకారం దేవుణ్ణి ప్రార్థించడానికి క్రతువులు, విస్తృతమైన పూజా విధానం అనుసరించాల్సిన అవసరం లేదు. ఏకాగ్రతతో మనస్సుని దైవానికి సమర్పించడం ద్వారా మోక్షాన్ని సాధించవచ్చు అని బోధించారు.

జ్ఞానేశ్వర్ :
జ్ఞానేశ్వరుడు “భగవత్ దీపిక” పేరుతో భగవద్గీతకు వ్యాఖ్యానాన్ని రాశారు. దీనినే జ్ఞానేశ్వరి అని కూడా అంటారు. జ్ఞానేశ్వర్ మరాఠీ భాషలో బోధనలు చేశాడు. సమాజంలోని అన్ని కులాలను భగవద్గీత గ్రంథ పఠనానికి అనుమతించాలని బోధించాడు.

ప్రశ్న 10.
తెలుగు భక్తి ఉద్యమకారులు ఎవరైనా ఇద్దరి గురించి వ్రాయండి.
జవాబు:
తెలుగు భక్తి ఉద్యమకారులు :
సాహిత్యంలోను మరియు సామాజిక అంశాలలోను బహుళ ప్రాచుర్యం పొందిన కొందరు తెలుగు కవులు, పండితులు.

మొల్ల :
ఈమెను మొల్లమాంబ అని కూడా పిలుస్తారు. మొల్ల ప్రసిద్ధ తెలుగు కవయిత్రి. రామాయణాన్ని తెలుగులో వ్రాసిన మొల్ల శ్రీకృష్ణదేవరాయలకి సమకాలీకురాలని పరిశీలకుల అభిప్రాయం. ఈమె శైలి సరళంగాను, ఆకర్షణీయంగాను ఉంటుంది.

అన్నమయ్య :
తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యగా ప్రసిద్ధి గాంచిన అన్నమయ్య కడప జిల్లాలోని తాళ్ళపాక గ్రామంలో జన్మించాడు. వీరిని పద కవితా పితామహుడు అంటారు. ఈయన శ్రీవేంకటేశ్వరుడిని కీర్తిస్తూ 32 వేల సంకీర్తనలు రాశారని ప్రతీతి. తెలుగు వారందరిలో అన్నమయ్య కీర్తనలు బాగా ప్రాచుర్యాన్ని పొందాయి. సమాజంలోని అసమానతలను తన పద్యాలలో నిరసించారు.

ప్రశ్న 11.
సూఫీ ఉద్యమం అంటే ఏమిటి? సూఫీయిజం యొక్క విశిష్ట లక్షణాలు ఏవి?
జవాబు:
సూఫీ ఉద్యమం :
ఇస్లాం మతంలోని సాంఘిక మత సంస్కరణ ఉద్యమాన్ని సూఫీ ఉద్యమం అని అంటారు. సూఫీతత్వం విశ్వ మానవ ప్రేమ మరియు సమతావాదాన్ని ప్రచారం చేసింది. సూఫీ అనే పదం ‘సాఫ్’ అనే అరబిక్ పదం నుంచి గ్రహించబడింది. సాఫ్ అనగా స్వచ్ఛత లేదా శుభ్రత. సూఫీ సన్యాసులు నిరంతరం ధ్యానంలో గడుపుతూ, సాధారణ జీవనం గడిపేవారు.

సూఫీయిజం యొక్క విశిష్ట లక్షణాలు :

1. దేవుడు ఒక్కడే. అందరూ దేవుని సంతానమే.
2. సాటి మానవుడిని ప్రేమించడం అంటే భగవంతుడిని ప్రేమించడమే.
3. భక్తితో కూడిన సంగీతం దేవుని సన్నిధిని చేరడానికి ఉన్న మార్గాలలో ఒకటి.
4. వహదాత్-ఉల్-ఉజూద్ అనగా ఏకేశ్వరోపాసనని సూఫీతత్వం విశ్వసిస్తుంది.

ప్రశ్న 12.
సూఫీ ఉద్యమ ప్రభావం గురించి తెల్పండి.
జవాబు:
సూఫీ ఉద్యమ ప్రభావం :

1. సూఫీలు దేశ వ్యాప్తంగా పర్యటించి నిరుపేదలకి, గ్రామీణ ప్రాంతాలవారికి తమ బోధనలను చేర్చగలిగారు.
2. వారు స్థానిక భాషలలో తమ బోధనలను చేసేవారు.
3. వీరు అతి సాధారణ నిరాడంబర జీవనాన్ని గడిపేవారు.

ప్రశ్న 13.
భక్తి, సూఫీ ఉద్యమానికి చెందిన సాహిత్యంలోని అంశాలేవి? వివరణాత్మకంగా తెల్పండి.
జవాబు:
భక్తి, సూఫీ ఉద్యమానికి చెందిన సాహిత్యంలోని అంశాలు :

1. భక్తి, సూఫీ ఉద్యమాలు ప్రజల జీవన విధానం, సంస్కృతి సాంప్రదాయాలు, ఆచార వ్యవహారాలను ప్రభావితం చేశాయి.
2. అప్పటి సమాజంలో ఉన్న మత, కుల అసమానతలను భక్తి ఉద్యమ సాధువులు మరియు వారి అనుచరులు తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు.
3. వ్యవసాయం, చేనేత, హస్త కళలలో శ్రమ విలువకు గౌరవం పెంపొందింది.
4. భక్తి ఉద్యమ ప్రేరణతో కొత్త సామ్రాజ్యాలు స్థాపించబడ్డాయి. ఉదా : విద్యారణ్య స్వామి ప్రేరణతో విజయనగర సామ్రాజ్యం, సమర్థ రామదాస్ స్వామి ప్రేరణతో శివాజీచే మరాఠా సామ్రాజ్యం.
5. సాధారణ ప్రజలను ఆకట్టుకొనేలా పాటలని, పద్యాలని భక్తి ఉద్యమ సాధువులు రచించారు. ఇవి ప్రాంతీయ భాషలలో సాహిత్యాన్ని వికసింపజేసేలా చేశాయి.
   ఉదా : అక్క మహాదేవి రచనలు, మీరాబాయి భజనలు, గోదాదేవి రచించిన తిరుప్పావై.
6. సూఫీ సాధువులు ఏకేశ్వరోపాసనను, నిరాడంబర పూజా విధానాన్ని ప్రచారం చేశారు. మూఢనమ్మకాలను నిరసించారు. ఈ అంశాలను వారి పాటలు, పద్యాలలో ప్రముఖంగా ప్రస్తావించేవారు. దైవాన్ని స్తుతించడంలో సంగీతానికి విశేష ప్రాధాన్యత ఉండేది.
   ఉదా : ఖవ్వాలీ
7. నిరాడంబరత, క్రమశిక్షణతో కూడిన జీవనం, ఇస్లాం మతం పట్ల నిబద్దత మొదలగునవి సమాజాన్ని సూఫీయిజం పట్ల ఆకర్షితులయ్యేలా చేసింది.

ప్రశ్న 14.
ఆది శంకరాచార్యుని రచనలు ఏవి?
జవాబు:
ఆది శంకరాచార్యుని రచనలు :

1. వివేక చూడామణి,
2. సౌందర్యలహరి,
3. శివానందలహరి,
4. ఆత్మబోధలు,

ప్రశ్న 15.
ఉత్తర భారతదేశానికి చెందిన భక్తి సాధువులను వ్రాయండి. వారు పీఠాలను ఎక్కడ నెలకొల్పారు?
జవాబు:
ఉత్తర భారతదేశానికి చెందిన భక్తి సాధువులు, వారి పీఠాలు :
1) రామానందుడు :
ఉత్తర భారతదేశంలో వైష్ణవ మతాన్ని ప్రచారం చేసారు. వీరు ప్రయాగలో జన్మించారు. రామానుజాచార్యుల విశిష్టాద్వైతం పట్ల వీరికి విశ్వాసం, హిందీ భాషలో బోధనలు చేశారు.

2) కబీర్ :
రామానందుల వారి శిష్యులు. “నీరు” అనే ఇస్లాం చేనేతకారుని ఆదరణలో పెరిగారు. హిందూ ముస్లింల సమైక్యత కొరకు ప్రయత్నించిన మొదటి సాధువుగా కబీర్ ని చెప్పవచ్చు.

3) సంత్ రవిదాస్ :
వీరు బెనారస్ లో నివసించారు. వీరు నిరాడంబర జీవితాన్ని గడుపుతూ సంతృప్తిగా జీవించేవారు. ‘హరిలో అందరూ, అందరిలోనూ హరి” అనేది వీరి బోధనల సారాంశం.

4) మీరాబాయి :
బాల్యం నుంచి ఈమె శ్రీకృష్ణ భక్తురాలు. ఈమె సంత్ రవిదాస్ శిష్యురాలు. శతాబ్దాలుగా మీరాబాయి భజనలు జన బాహుళ్యంలో చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయాయి.

5) చైతన్య మహాప్రభు :
ఇతనిని శ్రీ గౌరంగ అని కూడా పిలుస్తారు. పూరిలో స్థిర నివాసం ఏర్పరచుకున్నారు. దేవుడు ఒక్కడే అని, ఆయన శ్రీకృష్ణుడు లేదా హరి అని విశ్వసించాడు. ప్రేమ, భక్తి, గానం మరియు నృత్యం ద్వారా దేవుని సన్నిధి చేరుకోవచ్చు అని ప్రబోధించాడు మరియు ఆత్మపరిశీలనకు ప్రాముఖ్యతను ఇచ్చాడు. ఇది గురువు ద్వారా మాత్రమే సాధించవచ్చునని నమ్మాడు.

6) శంకర దేవుడు :
అస్సాం ప్రాంత సాధువు. ఇతను కవి, నాటక కర్త మరియు సంఘ సంస్కర్త. సాంఘిక, ఆధ్యాత్మిక కార్యక్రమాలకు అన్ని వర్గాల ప్రజలు సమావేశమవడానికి సత్రాలు లేక మఠములు మరియు నామ మర్లను ప్రారంభించాడు.

7) నామ్ దేవ్ :
ఈయన పండరీపురానికి చెందిన విరోభా భక్తుడు. దేవుణ్ణి ప్రార్ధించటానికి క్రతువులు, విస్తృతమైన పూజా విధానం అనుసరించాల్సిన అవసరం లేదు అని అన్నారు.

8) జ్ఞానేశ్వర్ :
వీరు భగవత్ దీపిక పేరుతో భగవద్గీతకు వ్యాఖ్యానాన్ని రాశారు. దీనినే జ్ఞానేశ్వరి అని కూడా అంటారు. వీరు మరాఠీ భాషలో బోధనలు చేశారు.

ప్రశ్న 16.
సమాజంపై భక్తి ఉద్యమ ప్రభావం ఏమిటి?
జవాబు:
భారతీయ సమాజంపై భక్తి ఉద్యమ ప్రభావం :

1. భక్తి ఉద్యమకారులు కుల వివక్షతను తిరస్కరించటం అనేది భక్తి ఉద్యమం వలన కలిగిన అతి ముఖ్య సామాజిక ప్రభావం.
2. ఈ ఉద్యమం మత సహనాన్ని ప్రోత్సహించింది.
3. భక్తి ఉద్యమ సాధకులు సహనాన్ని, ఏకేశ్వరోపాసనను బోధించారు.
4. సమాజంలోని విభిన్న వర్గాల మధ్య సామరస్య భావాన్ని పెంపొందించింది.
5. ఇది మానవతా దృక్పథాన్ని పెంపొందించే ప్రయత్నం చేసింది.

ప్రశ్న 17.
వివిధ మత సాధువులు మీరా భజనలకు ఎందుకు ఆకర్షితులయ్యారు?
జవాబు:

1. భక్తి పారవశ్యంతో నిండిన మీరాబాయి పాడే భజనలు వినడానికి అన్ని మతాలకు చెందిన సాధువులు ఆకర్షితులయ్యారు.
2. ఈమె భజనలు సరళ భాషలో ఉండి అందరూ పాడుకోగలిగేవిగా ఉండేవి.
3. శ్రీకృష్ణుని మనస్ఫూర్తిగా ప్రార్థిస్తూ, ఆమె పాడే పాటలు అందరిని ఆకట్టుకునేవి.
4. శ్రీకృష్ణునిపై మీరాబాయి పాడిన సంకీర్తనలు శ్రావ్యంగా, రాగయుక్తంగా యుండి వినెడి వారి మనస్సులు భగవంతునిలో లీనమయ్యేవి.

ప్రశ్న 18.
ఉపాధ్యాయుని సహకారంతో మీ పాఠశాలలోని లైబ్రరీలో కానీ, అంతర్జాలంలో కాని అన్వేషించి అన్ని మతాలలోని సగుణ మరియు నిర్గుణ భక్తి సాధకుల పట్టిక తయారుచేయండి.
జవాబు:
భక్తి సాధకుల జాబితా :

శ్రీ ఆదిశంకరాచార్యులు	శ్రీ సూరదాస్	గురునానక్
శ్రీ రామానుజాచార్యులు	మీరాబాయి	గురుఅంగద్
శ్రీ మధ్వాచార్యులు	తులసీదాస్	గురు గోవింద్ సింగ్
శ్రీ నింబార్కుడు	కబీర్ (నిర్గుణ)	గురు అర్జున్
శ్రీ వల్లభాచార్యులు	రవిదాస్	షేక్ ఇస్మాయిల్ (నిర్గుణ)
శ్రీ రామానందుడు	నరహరిదాస్	ఖ్వాజా మొయినుద్దీన్ చిస్తీ (నిర్గుణ)
శ్రీ చైతన్యుడు	జ్ఞానదేవ్	బహుద్దీన్ జకారియా (నిర్గుణ)
శ్రీ తుకారామ్	ఏకనాథుడు	నిజాముద్దీన్ ఔలియా (నిర్గుణ)
శ్రీ బసవేశ్వరుడు	అన్నమయ్య	మాణిక్కవసగర్
శ్రీ పురంధరదాసు	శ్రీ నమ్మాళ్వారు	శ్రీరామదాసు
శ్రీ శంకరదేవుడు	నర్సి మెహతా	ఆండాళ్ మొదలగువారు

మీకు తెలుసా?

7th Class Social Textbook Page No. 37

భక్తి రెండు రకాలుగా ఉంటుంది. అవి సగుణ భక్తి. నిర్గుణ భక్తి. సగుణ భక్తి అనగా భగవంతుని ఒక ఆకారంలో పూజించడం, నిర్గుణ భక్తి అనగా భగవంతుని నిరాకారంగా పూజించడం.

7th Class Social Textbook Page No. 41

బ్రహ్మసూత్రాలనేది ఒక సంస్కృత గ్రంథం. వీటిని వ్యాసుడు లేదా బాదరాయణుడు రచించాడు. బ్రహ్మసూత్రాలనే వేదాంత సూత్రం అని కూడా అంటారు.

7th Class Social Textbook Page No. 49

మొయినుద్దీన్ చిస్తీ దర్గా భారతదేశంలో రాజస్థాన్ లోని అజ్మీర్ లో ఉన్నది. ఈ పవిత్ర స్థలంలో ఖ్వాజా మొయినుద్దీన్ చిస్తీ పవిత్ర సమాధి ఉంది.

These AP 6th Class Social Important Questions 11th Lesson Indian Culture, Languages and Religions will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Social Important Questions 11th Lesson Indian Culture, Languages and Religions

Question 1.
What is Culture?
Answer:
Culture is a continuous process that we inherit from past generations to create future generations. Culture is the way of life of the people living in a society.

Question 2.
Write about the Indian Culture.
Answer:
Unity in diversity is one major feature of Indian culture which makes it unique. Indian culture is composite and dynamic. The culture of India is very ancient. It began about 5,000 years ago. Indians made significant advances in yoga, architecture, mathematics, astronomy, and medicine.

Question 3.
What is the importance of language?
Answer:
Humans are the only living things on the earth that speak ‘language’. We think and understand with the help of language. We communicate with each other with the help of language. Learning becomes easier with the evolution of language.

Question 4.
What are the methods used by people in the beginning to write?
Answer:
In the beginning, people wrote on cloth, leaves, barks, etc. In many parts of South India, they wrote on palm leaves. They used pins to write on the dried leaves. They drew pictures and symbols. Gradually the script we are using was developed.

Question 5.
What are the famous books written in earlier days?
Answer:
Popular epics Valmiki Ramayana and Vyasa Mahabharatha were written in Sanskrit. Aryabhatta wrote a book called ‘Aryabhattiyam’. ‘Charaka Samhita’ and ‘Sushruta Samhita’ are the books that laid the foundation for Ayurveda, Sushruta Samhita focuses on surgery.

Question 6.
What are the official languages of India?
Answer:
Hindi and English are the official languages of India.

Question 7.
What are the books written on Ayurvedam?
Answer:
Charaka Samhita and Sushruta Samhita are books written on Ayurvedam. Sushruta Samhita focussed on Surgery.

Question 8.
What is the major feature of Indian culture which makes it unique?
Answer:
“Unity in Diversity” is the major feature of Indian culture which makes it unique.

Question 9.
What is called the Sikh temple?
Answer:
Gurudwara is the name of the Sikh Temple.

Question 10.
Name the Symbol of Hinduism.
Answer:
Om is the symbol of Hinduism.

Question 11.
Where is ‘The Kaaba’ located?
Answer:
The Kaaba is located in Mecca in Saudi Arabia.

Question 12.
What is the first name of Gautama Buddha?
Answer:
Siddhartha Gautam is the first name of Gautama Buddha.

Question 13.
Name the holy book of the Muslims.
Answer:
The Quran is the holy book of Muslims.

Question 14.
Define the term ‘Unity in Diversity.
Answer:
The concept which is incorporating unity among people with diverse cultures and religions is known as ‘Unity in Diversity.

Question 15.
Write about Vardhamana.
Answer:
Vardhamana was born in 599 BCE in Vaishali. His parents were Siddhartha and Trishala. He was a prince by birth. His wife’s name was Yasoda and he had a daughter Priyadarsini. He was also known by titles Mahavira, Tirthankara, and Jina. He attained moksha in 527 BCE.

Question 16.
Write briefly about ‘Jainism’?
Answer:
Jainism is an ancient Indian religion. People who follow this religion are known as Jains. Twenty-four ‘Tirthankaras enriched this religion. The word Jain is derived from the Sanskrit word ‘Jina’. The most famous Tirthankara is Mahavira. The main aim of Jainism is to attain Moksha. When the soul achieves Kaivalya or Jina, it is liberated from the karmas. That state of happiness is known as Nirvana. The people who have reached moksha are called Tirthankaras.

Question 17.
What are the doctrines of Jainism?
Answer:
Doctrines of Jainism:

1. Ahimsa – Non-violence
2. Satya – Truthfulness
3. Asteya – Non-stealing
4. Aparigraha – Non-possessiveness
5. Brahmacharya – Centeredness

Question 18.
What are the three qualities to be observed in Jainism?
Answer:
The three qualities to be observed in Jainism are called Triratnas. They are:

1. Samyak Darshan – Right faith,
2. Samyak Gyan – Right knowledge
3. Samyak Charitra – Right conduct.

Question 19.
Write about Tirumala temple?
Answer:
Lord Venkateswara Temple is at Tirumala in the Chittoor district. It is located in the Seshachalam hills. It is one of the prominent temples for the Hindus. Hindus think that Sri Venkateswara is the incarnation of Lord Vishnu.

Question 20.
Briefly write about Gautama Buddha.
Answer:
Gautama Buddha was born in Lumbini (Nepal) in 563 BCE. He was named Siddhartha. He was born to the ruler of Kapilavastu, Suddhodana, and his queen Maya Devi. He married Yashodhara and had a son named Rahul.

Question 21.
What brings a change in Siddhartha? What did he do then?
Answer:
Siddhartha saw a sick person, an old man, a monk, and a dead body during his travel. Then he realized the true nature of life. So, he left his kingdom and his family and went in search of truth and peace. After 6 years, he got enlightenment. The tree under which he became enlightened is named ‘Bodhi Vriksha’. He achieved his Nirvana in 483 BCE in Khushinagar, Uttar Pradesh.

Question 22.
What are Tripitikas?
Answer:
Holy books of Buddhism are known as Tripitikas. They are the collection of Buddha life, teachings, and philosophical discourses.

Question 23.
What are the sacred books of the Hindu religion? What are the important festivals of the Hindu religion?
Answer:
The Bhagawad Gita is the holy book for Hindus. Vedas, Upanishads, The Ramayana, The Mahabharata are also regarded as sacred books. Sankranthi, Diwali, Dasara, etc., are important festivals for the Hindus.

Question 24.
Write about Jesus Christ.
Answer:
Christianity is spread across the world. The founder of Christianity was Jesus Christ. The Bible is the holy book of the Christians and it contains the teachings of Christ. Jesus was born in Bethlehem. His mother was Mary. When he was about thirty years old, he left his home and moved from place to place. He served the weak and the poor. Jesus was accused as a traitor and was crucified.

Question 25.
Briefly explain Islam.
Answer:
Mohammad is considered a prophet or messenger of Allah. The teachings of Allah are written in a book called Quran. It is the holy book of Islam. Prophet Mohammad taught that all men are brothers. He emphasized the importance of love for the whole of humanity. Prophet taught that there is only one God.

Question 26.
Read the paragraph given below and comment on it.
India is a vast country. It includes the people of many religions, castes, tribes, languages, dance, music, architecture, food, dress, customs, and beliefs. India has the greatest heritage and culture. It is unique. It has a special identity in the world. Traditions differ from one place to another in India. It is a combination of several customs and traditions.
Answer:
India is a unique and vast country. It has a great heritage and culture. It includes people of many religions, customs, and beliefs. India has a special identity in the world. India is a combination of several customs and traditions.

Question 27.
Write about Sikhism.
Answer:
Sikhism is a faith whose followers are called “Sikhs”. The word Sikh means Student or Disciple. Guru Nanak was the founder of Sikhism. The Sikh temple is called ‘Gurudwara’. The holy book is Guru Granth Sahib for the Sikhs.

Question 28.
Observe the below given Indian map.

1. In how many states do people speak Hindi?
Answer:
9.

2. Name the language which the people of Assom speak.
Answer:
Assami.

3. Name the language which the people of Maharashtra speak.
Answer:
Marathi.

4. Name the language which the people of Kerala speak.
Answer:
Malayalam.

5. Name the two states in which people speak one language.
Answer:
Telangana and Andhra Pradesh.

6. Name the state where Konkan is spoken.
Answer:
Goa.

Question 29.
What are the main features of Hinduism?
Answer:
The main features of Hinduism:

1. Service to man is service to god.
2. The whole world is one family. (Vasudhaika kutumbam)
3. Pursuit of moksha through penance. (Tapas)
4. The practice of Chaturvidha Purusharthas (Four types of practices like Dharma, Artha, Kama, and Moksha). The term ‘Hindu’ derives from the word ‘Sindhu’. The term ‘Hindu’ derives from the word ‘Sindhu’.
5. The practice of four ashramas – Brahmacharya, Grihastha, Vanaprastha, and Sanyasa.

These AP 6th Class Science Important Questions 4th Lesson నీరు will help students prepare well for the exams.

AP Board 6th Class Science 4th Lesson Important Questions and Answers నీరు

6th Class Science 4th Lesson 2 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
మనకు ఎక్కడ నుండి నీరు వస్తుంది?
జవాబు:
మనకు నది, చెరువు, సరస్సు, కాలువ మరియు బోర్ బావుల నుండి నీరు లభిస్తుంది.

ప్రశ్న 2.
మనకు నీరు ఎందుకు అవసరం?
జవాబు:
ఆహారం వండటం, బట్టలు ఉతకడం, పాత్రలు శుభ్రపరచడం, స్నానం చేయడం వంటి రోజువారీ కార్యకలాపాలను నిర్వహించడానికి మనకు నీరు అవసరం. దీనితో పాటు వ్యవసాయానికి పరిశ్రమకు కూడా నీరు అవసరం.

ప్రశ్న 3.
మేఘాలు ఏర్పడటానికి కారణమైన రెండు ప్రక్రియలకు పేరు పెట్టండి.
జవాబు:
మేఘాలు ఏర్పడటానికి రెండు ప్రక్రియలు కారణమవుతాయి.

1. బాష్పీభవనం
2. సాంద్రీకరణ.

ప్రశ్న 4.
నీటికి సంబంధించిన ఏవైనా ప్రకృతి వైపరీత్యాలను రాయండి.
జవాబు:
1. వరదలు 2. సునామి 3. కరవు 4.తుఫాన్.

ప్రశ్న 5.
ఎక్కువ నీరు ఉండే పండ్లు, కూరగాయలకు కొన్ని ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
కూరగాయలు :
దోసకాయ, టమోటా, పొట్లకాయ, సొరకాయ. పండ్లు : పుచ్చకాయ, నిమ్మ, నారింజ, కస్తూరి పుచ్చకాయ, మామిడి.

ప్రశ్న 6.
గ్రామాల్లోని ప్రధాన నీటి వనరులు ఏమిటి?
జవాబు:
గ్రామాల్లో బావులు, కాలువలు, కొలను, చెరువులు, నదులు మొదలైనవి ప్రధాన నీటి వనరులు.

ప్రశ్న 7.
జ్యూసి పండ్లు అంటే ఏమిటి? ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
ఎక్కువ నీరు ఉన్న పండ్లను జ్యూసి పండ్లు అంటారు.
ఉదా : పుచ్చకాయ, ద్రాక్ష, నారింజ.

ప్రశ్న 8.
నీటి రూపాలు ఏమిటి?
జవాబు:
ప్రకృతిలో నీరు మూడు రూపాలలో లభిస్తుంది. అవి మంచు (ఘన రూపం), నీరు (ద్రవ రూపం) మరియు నీటి ఆవిరి (వాయు రూపం).

ప్రశ్న 9.
బాష్పీభవనం అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
నీరు, నీటి ఆవిరిగా మారే ప్రక్రియను బాష్పీభవనం అంటారు.

ప్రశ్న 10.
మేఘం అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
బాష్పీభవన ప్రక్రియ ద్వారా గాలిలోకి ప్రవేశించే నీటి ఆవిరి ఆకాశంలో మేఘాలను ఏర్పరుస్తుంది.

ప్రశ్న 11.
సాంద్రీకరణను నిర్వచించండి.
జవాబు:
నీటి ఆవిరిని నీటిగా మార్చే ప్రక్రియను సాంద్రీకరణ అంటారు.

ప్రశ్న 12.
కరవు ఎప్పుడు వస్తుంది?
జవాబు:
ఎక్కువ కాలం వర్షం లేకపోతే, అది కరవుకు కారణం కావచ్చు.

ప్రశ్న 13.
వడగళ్ళు అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
వాతావరణం బాగా చల్లబడినప్పుడు నీరు మంచుగా మారి గట్టి రాళ్ళ వలె భూమిపై పడతాయి. వీటినే వడగళ్ళు అని పిలుస్తారు.

ప్రశ్న 14.
‘అవపాతం’ అనే పదం ద్వారా మీరు ఏమి అర్థం చేసుకుంటారు?
జవాబు:
ఆకాశం నుండి వర్షం, మంచు లేదా వడగళ్ళు పడే వాతావరణ పరిస్థితిని అవపాతం అంటారు.

ప్రశ్న 15.
జల చక్రాన్ని నిర్వచించండి.
జవాబు:
భూమి ఉపరితలం మరియు గాలి మధ్య నీటి ప్రసరణను హైడ్రోలాజికల్ సైకిల్ లేదా నీటి చక్రం లేదా జలచక్రం అంటారు.

ప్రశ్న 16.
నీటి చక్రానికి భంగం కలిగించే ప్రధాన కారణాలు ఏమిటి?
జవాబు:
అటవీ నిర్మూలన మరియు కాలుష్యం నీటి చక్రానికి భంగం కలిగించే ప్రధాన కారణాలు.

ప్రశ్న 17.
తక్కువ వర్షపాతం లేదా ఎక్కువ వర్షపాతం ఉంటే ఏమి జరుగుతుంది?
జవాబు:
తక్కువ వర్షపాతం ఉంటే దాని ఫలితాలు కరవు లేదా నీటి కొరత మరియు ఎక్కువ వర్షపాతం వల్ల వరదలు వస్తాయి.

ప్రశ్న 18.
ఆంధ్రప్రదేశ్ లో కరవు పీడిత జిల్లాలను పేర్కొనండి.
జవాబు:
అనంతపూర్, కడప మరియు ప్రకాశం ఆంధ్రప్రదేశ్ లో కరవు పీడిత జిల్లాలు.

ప్రశ్న 19.
నీరు సాంద్రీకరణ చెంది దేనిని ఏర్పరుస్తుంది?
జవాబు:
మంచు.

ప్రశ్న 20.
ద్రవాల ఘన పరిమాణం యొక్క నిర్దిష్ట కొలత ఏమిటి?
జవాబు:
నీరు మరియు ఇతర ద్రవాలను లీటర్లలో కొలుస్తారు.

6th Class Science 4th Lesson 4 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
బాష్పీభవనం అంటే ఏమిటి? మన జీవితంలో దాని ప్రాముఖ్యత ఏమిటి?
జవాబు:
బాష్పీభవనం అంటే ఉష్ణం వలన నీరు నీటి ఆవిరిగా మారటం. నీటి బాష్పీభవనం వలన వాతావరణములోకి తేమ చేరుతుంది. బాష్పీభవనం మేఘాల ఏర్పాటుకు సహాయపడుతుంది. బాష్పీభవనం చెమట ద్వారా మన శరీరాన్ని చల్లబరుస్తుంది.

ప్రశ్న 2.
మన దైనందిన జీవితంలో చూసే బాష్పీభవన సందర్బాలు రాయండి.
జవాబు:
మన దైనందిన జీవితంలో ఈ క్రింది సందర్భాలలో బాష్పీభవనాన్ని గమనించాము.

బట్టలు ఆరబెట్టినపుడు, టీ మరిగించినపుడు, తుడిచిన నేల ఆరినపుడు, సరస్సులు మరియు నదులు ఎండినపుడు, సముద్రం నుండి ఉప్పు తయారీలో, ధాన్యాలు మరియు చేపలను ఎండబెట్టినపుడు, మేఘాలు ఏర్పడినపుడు.

ప్రశ్న 3.
మన దైనందిన జీవితంలో నీటి ప్రాముఖ్యత ఏమిటి?
జవాబు:
ఉష్ణోగ్రత మరియు శారీరక పనితీరులను నిర్వహించడానికి మన శరీరానికి నీరు అవసరం. ఆహారం జీర్ణం కావడానికి నీరు సహాయపడుతుంది. శరీరం నుండి విషపదార్థాలు తొలగించడానికి నీరు సహాయపడుతుంది. ఇది చర్మ తేమను మెరుగుపరుస్తుంది.

ప్రశ్న 4.
మన శరీరంలో నీటి ప్రాధాన్యత ఏమిటి?
జవాబు:
మన శరీరం, శరీర ఉష్ణోగ్రతను నియంత్రించడానికి, ఇతర శారీరక విధులు నిర్వహించడానికి నీటిని ఉపయోగించుకుంటుంది. సరైన శారీరక పనితీరు కోసం (ఆరోగ్యంగా ఉండటం కోసం) మానవ శరీరానికి రోజుకు 2-3 లీటర్ల నీరు అవసరం. ఆహారం జీర్ణం కావటానికి, శరీరం నుండి విష పదార్థాలను (వ్యర్థాలను) తొలగించడానికి నీరు ఎంతో సహాయపడుతుంది. మన పాఠశాలల్లో నీటి గంటలు (Water bell) ప్రవేశపెట్టడానికి ఇదే కారణం.

ప్రశ్న 5.
మూడు రూపాలలోకి నీరు పరస్పరం మారుతుందని మీరు ఎలా చెప్పగలరు?
జవాబు:
మంచు, నీరు మరియు నీటి ఆవిరి వంటి మూడు రూపాల్లో నీరు సహజంగా లభిస్తుంది. మంచును. వేడి చేసినప్పుడు అది నీరుగా మారుతుంది మరియు నీటిని వేడి చేస్తే అది నీటి ఆవిరిగా మారుతుంది. నీటి ఆవిరి చల్లబడితే అది నీరుగా మారుతుంది. నీరు మరింత చల్లబడితే, మనకు మంచు వస్తుంది. కాబట్టి, మూడు రకాలైన రూపాల్లో నీరు పరస్పరం మారుతుందని మనం చెప్పగలం.

ప్రశ్న 6.
బాష్పీభవనం ఎలా జరుగుతుందో వివరించండి.
జవాబు:
నీటిని నిదానంగా వేడి చేస్తే, దాని ఉష్ణోగ్రత పెరుగుతుంది. బాగా వేడెక్కిన నీరు మరుగుతుంది. మరిగిన నీరు నీటి ఆవిరిగా మారుతుంది. నీరు నీటి ఆవిరిగా మారే ఈ ప్రక్రియను బాష్పీభవనం అంటారు.

ప్రశ్న 7.
వర్షాలు మరియు మేఘాల మధ్య సంబంధం ఏమిటి?
జవాబు:
నీటి బాష్పీభవనం ద్వారా మేఘాలు ఏర్పడతాయి. ఆకాశంలో నీటి ఆవిరి పెరిగినప్పుడు అది మేఘాలను ఏర్పరుస్తుంది. చల్లటి గాలితో మేఘాలు చల్లబడతాయి. అప్పుడు మేఘాలలో ఉన్న నీరు ఘనీభవించి వర్షం వలె భూమిపై పడుతుంది.

ప్రశ్న 8.
అన్ని మేఘాలు ఎందుకు వర్షించలేవు?
జవాబు:
గాలిలో కదులుతూ మనకు అనేక మేఘాలు కనిపిస్తుంటాయి. అయినప్పటికి అన్నీ మేఘాలు వర్షించలేవు. మేఘం వర్షించాలంటే మేఘంలోని తేమ శాతం, వాతావరణ ఉష్ణోగ్రత, భౌగోళిక పరిస్థితులు వంటి కారకాలు ప్రభావం చూపుతాయి.

ప్రశ్న 9.
గడ్డి మరియు మొక్కల ఆకులపై చిన్న మంచు బిందువులు కనిపించడాన్ని మీరు గమనించి ఉండవచ్చు. ఆకులు మరియు గడ్డి మీద ఈ నీటి చుక్కలు ఎక్కడ నుండి వచ్చాయి?
జవాబు:
శీతాకాలంలో మొక్కల ఆకుల అంచుల వెంట నీటి బిందువులు కనిపిస్తాయి. బిందు స్రావం అనే ప్రక్రియ ద్వారా ఈ బిందువులు ఏర్పడతాయి. శీతల వాతావరణంలో మొక్కలోని అధిక నీరు ఇలా బయటకు పంపబడుతుంది.

ప్రశ్న 10.
మీ రోజువారీ జీవితంలో నీటి ఆవిరి నీరుగా మారడాన్ని మీరు గమనించారా? వాటిని జాబితా చేయండి.
జవాబు:
అవును. నీటి ఆవిరి నీరుగా క్రింది సందర్భంలో మారుతుంది.

శీతాకాలంలో ఉదయం వేళ మంచు పడటం. చల్లని శీతాకాలపు రోజులో కంటి అద్దాలు మంచుతో తడుస్తాయి. కూల్ డ్రింక్ లేదా ఐస్ క్రీం గాజు పాత్రల వెలుపలి వైపు నీటి చుక్కలు ఏర్పడటం. వండుతున్న ఆహార పాత్ర మూత నుండి నీటి చుక్కలు కారటం.

ప్రశ్న 11.
వర్షం పడే ముందే ఆకాశంలో మరియు వాతావరణంలో మీరు ఏ మార్పులను గమనిస్తారు?
జవాబు:
మేఘాలు ఏర్పడటం వల్ల వర్షానికి ముందు ఆకాశం నల్లగా మారుతుంది. వాతావరణం చాలా తేమగా మారుతుంది. తద్వారా మనకు ఉక్కపోసినట్లు అనిపిస్తుంది. ఆకాశం వర్షపు మేఘాలతో నిండిపోతుంది. పరిసరాలలో చల్లని గాలులు వీస్తాయి. కొన్ని సార్లు ఉరుములు, మెరుపులు సంభవించవచ్చు.

ప్రశ్న 12.
రుతుపవనాల రకాలు ఏమిటి?
జవాబు:
భారతదేశంలో రెండు రకాల రుతుపవనాలు ఉన్నాయి.

1. నైరుతి రుతుపవనాలు
2. ఈశాన్య రుతుపవనాలు.

1. నైరుతి రుతుపవనాలు :
జూన్ నుండి సెప్టెంబర్ వరకు మేఘాలు పశ్చిమ దిశ నుండి వీచే గాలులతో పాటు వస్తాయి. ఈ గాలులను నైరుతి రుతుపవనాలు అంటారు.

2. ఈశాన్య రుతుపవనాలు :
తూర్పు వైపు నుండి గాలులు వీచే దిశలో, మేఘాల కదలిక కారణంగా నవంబర్ మరియు డిసెంబర్ నెలల్లో వర్షాలు కురుస్తాయి. ఈ గాలులను ఈశాన్య రుతుపవనాలు అంటారు.

ప్రశ్న 13.
నీటి వనరులలో వర్షపు నీరు ఎలా పునరుద్ధరించబడుతుంది?
జవాబు:
వర్షం నుండి వచ్చే నీరు చిన్న ప్రవాహాలుగా మారుతుంది. ఈ చిన్న ప్రవాహాలు అన్నీ కలిసి పెద్ద ప్రవాహాలను ఏర్పర్చుతాయి. ఈ పెద్ద ప్రవాహాలు నదులలో కలుస్తాయి. నదులు, సముద్రాలు మరియు మహాసముద్రాలలోకి ప్రవహిస్తాయి. కొంత వర్షపు నీరు భూమిలోకి ప్రవేశించి భూగర్భ జలంగా మారుతుంది.

ప్రశ్న 14.
నీటి సంరక్షణపై నినాదాలు సిద్ధం చేయండి.
జవాబు:
నీరు సృష్టికర్త ఇచ్చిన బహుమతి. దాన్ని రక్షించండి!
భూమిని కాపాడండి – భవిష్యత్ ను బ్రతికించండి.
నీటిని కాపాడండి మరియు భూమిపై ప్రాణాన్ని రక్షించండి.
నీరు జీవితానికి ఆధారం – వర్షమే దానికి ఆధారం.

ప్రశ్న 15.
నీటి కొరతను నివారించడానికి మీరు ఏ జాగ్రత్తలు పాటిస్తున్నారు?
జవాబు:
నీటి వినియోగంపై ప్రజలకు అవగాహన కల్పించటం. వారి జీవన విధానాలను మార్చడం. వ్యర్థ జలాన్ని రీసైకిల్ చేయటం. నీటి నిర్వహణ పద్ధతులను అనుసరించడం. నీటి పారుదల మరియు వ్యవసాయ పద్ధతులను మెరుగుపరచటం. వర్షపు నీటిని సేకరించటం. నీటి సంరక్షణ పద్ధతులను అనుసరించడం ద్వారా నీటి కొరతను నివారించవచ్చు.

ప్రశ్న 16.
ప్రకృతి విపత్తు పరిస్థితులలో ఏ విభాగాలు పనిచేస్తాయి?
జవాబు:
ప్రకృతి వైపరీత్య బాధితులకు జాతీయ విపత్తు సహాయక దళం, రాష్ట్ర విపత్తు సహాయక దళం, స్థానిక అగ్నిమాపక, ఆరోగ్యం, పోలీసు మరియు రెవెన్యూ విభాగాలు సహాయపడతాయి. ప్రకృతి విపత్తు యొక్క సహాయక చర్యలలో మిలటరీ కూడా పాల్గొంటుంది.

ప్రశ్న 17.
నీటి కొరతకు కారణాలు ఏమిటి?
జవాబు:
నీటి కొరతకు కారణాలు :
జనాభా పెరుగుదల, వర్షపాతం యొక్క అసమాన పంపిణీ, భూగర్భజల క్షీణత, నీటి కాలుష్యం, నీటిని అజాగ్రత్తగా వాడుట, అడవుల నరికివేత, పారిశ్రామిక కాలుష్యం.

6th Class Science 4th Lesson 8 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
వర్షాకాలం మనకు ఎందుకు ముఖ్యమైనది?
జవాబు:
భారతదేశంలో వర్షాకాలాన్ని రుతుపవన కాలం అంటారు. ఈ కాలం భారతదేశంలో సుమారు 3-4 నెలలు ఉంటుంది. భారతీయ జనాభా ప్రధానంగా వ్యవసాయం మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. కాబట్టి, పంట ఎక్కువగా వర్షం నాణ్యతను బట్టి ఉంటుంది. భూగర్భ జలాల పెరుగుదలకు వర్షాకాలం ముఖ్యమైనది. అన్ని జీవులు మరియు ప్రాణులు ప్రత్యక్షంగా లేదా పరోక్షంగా వర్షాకాలంపై ఆధారపడి ఉంటాయి. వివిధ పద్ధతుల ద్వారా ప్రవహించే వర్షపు నీటిని సేకరించడానికి రుతుపవనాలు మనకు ఆధారం. భూమి మీద జీవించడానికి అవసరమైన మంచినీటిని వర్షాలే మనకు అందిస్తున్నాయి.

ప్రశ్న 2.
అవపాతం యొక్క ప్రధాన రకాలు ఏమిటి? వివరించండి.
జవాబు:
అవపాతంలో నాలుగు ప్రధాన రకాలు ఉంటాయి. అవి వర్షం, మంచు, మంచు వర్షం, వడగళ్ళు. ప్రతి రకం మేఘాలలో నీటి బిందువులు లేదా మంచు స్ఫటికాలుగా ప్రారంభం అవుతుంది. వాతావరణం యొక్క దిగువ భాగంలోని ఉష్ణోగ్రత, అవపాతం ఏ రూపాన్ని తీసుకుంటుందో నిర్ణయిస్తుంది.

వర్షం :
గాలి యొక్క ఉష్ణోగ్రత నీటి ఘనీభవన స్థానం కంటే ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు వర్షం కురుస్తుంది.

మంచు :
నీటి ఆవిరి ఘనీభవించేంత చల్లగా ఉన్న గాలి గుండా వెళుతున్నప్పుడు నీటి ఆవిరి స్ఫటికీకరింపబడి, మంచుగా మారుతుంది.

మంచు వర్షం :
భూమి యొక్క ఉపరితలం దగ్గరగా ఉన్న ఘనీభవించే గాలి ద్వారా వర్షపు చినుకులు పడిపోయినపుడు మంచువర్షం సంభవిస్తుంది.

వడగళ్ళు :
ఉరుములతో కూడిన గాలులు. నీటిని తిరిగి వాతావరణంలోకి నెట్టినప్పుడు వడగళ్ళు ఏర్పడతాయి. మంచుగా మారిన నీరు, ఎక్కువ నీటితో పూత పూయబడి, పడగలిగేంత భారీగా మారే వరకు ఈ ప్రక్రియ పునరావృతమవుతుంది. భారీగా మారిన తరువాత వడగళ్ళుగా పడతాయి.

ప్రశ్న 3.
నీటి ఉపయోగాలను ఇంటి కోసం, వ్యవసాయం కోసం మరియు ఇతర ప్రయోజనాలు కోసం అను మూడు గ్రూపులుగా వర్గీకరించండి.
జవాబు:
నీటి ఉపయోగాలు :
ఇంటికోసం :
త్రాగడం, స్నానం చేయడం, కడగడం, నాళాలు శుభ్రపరచడం, మరుగుదొడ్లు మొదలైన వాటి కోసం.

వ్యవసాయం కోసం :
విత్తనాల అంకురోత్పత్తి, పంటల నీటిపారుదల.

ఇతరాలు :
పరిశ్రమలకు, విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేయడానికి నీటిని ఉపయోగిస్తారు.

ప్రశ్న 4.
నీటి వనరుల గురించి క్లుప్తంగా రాయండి.
జవాబు:
నీరు ప్రధానంగా మూడు రూపాల్లో లభిస్తుంది. 1. మంచు 2. నీరు 3. నీటి ఆవిరి.

మంచు :
ఇది నీటి యొక్క ఘన రూపం. మంచు సహజంగా సంభవిస్తుంది. ఇది మంచుతో కప్పబడిన పర్వతాలు, హిమానీనదాలు మరియు ధ్రువ ప్రాంతాలలో ఉంటుంది. 10% భూభాగం హిమానీనదాలతో నిండి ఉంది.

నీరు :
ఇది నీటి ద్రవ రూపం. భూమి ఉపరితలంలో మూడవ వంతు నీటితో కప్పబడి ఉంటుంది. ఇది మహాసముద్రాలు, సముద్రాలు, సరస్సులు, నదులు మరియు భూగర్భంలో కూడా ఉంది. సముద్రపు నీరు ఉప్పగా ఉంటుంది. కానీ మన రోజువారీ ప్రయోజనంలో మనం ఉపయోగించే నీరు ఉప్పగా ఉండదు. దీనిని మంచినీరు అంటారు. 3% మంచినీరు భూమిపై లభిస్తుంది.

నీటి ఆవిరి :
నీటి వాయువు రూపం. ఇది వాతావరణంలో 0.01% ఉంది. వర్షం ఏర్పడటంలోనూ, వాతావరణ ఉష్ణోగ్రతను నిర్ధారిస్తుంది.

ప్రశ్న 5.
వరదలు మానవ జీవితాన్ని ఎలా ప్రభావితం చేస్తాయి?
జవాబు:
ఎక్కువ వర్షపాతం వరదలకు కారణమవుతుంది. వరదల యొక్క తక్షణ ప్రభావాలు :

• మానవులు ప్రాణాలు కోల్పోవడం, ఆస్తి నష్టం.
• పంటల నాశనం, పశువుల ప్రాణ నష్టం.
• నీటి వలన కలిగే వ్యాధుల కారణంగా ఆరోగ్య పరిస్థితుల క్షీణత.
• విద్యుత్ ప్లాంట్లు, రోడ్లు మరియు వంతెనల నాశనం.
• ప్రజలు తమ సొంత ఇళ్లను కోల్పోవటం.
• స్వచ్ఛమైన నీరు, రవాణా, విద్యుత్, కమ్యూనికేషన్ మొదలైన వాటి సరఫరాకు అంతరాయం మొ||నవి ప్రభావితమవుతాయి.

ప్రశ్న 6.
కరవుకు కారణాలు ఏమిటి? ఇది మానవ జీవితాన్ని ఎలా ప్రభావితం చేస్తుంది?
జవాబు:
ఒక నిర్దిష్ట ప్రాంతానికి సుదీర్ఘకాలం పాటు వర్షపాతం సాధారణం కంటే తక్కువగా ఉన్నప్పుడు కరువు వస్తుంది. కర్మాగారాలు, అటవీ నిర్మూలన మరియు కాలుష్యం, గ్లోబల్ వార్మింగ్ కు దారితీస్తుంది. గ్లోబల్ వార్మింగ్ వాతావరణ పరిస్థితులను మారుస్తుంది, ఇవి మేఘాలు చల్లబడటానికి అనుకూలంగా ఉండవు. పర్యవసానంగా, వర్షపాతం తగ్గుతుంది.

మానవ జీవితంపై కరువు ప్రభావాలు :

• ఆహారం మరియు పశుగ్రాసం కొరత, త్రాగునీరు కొరత.
• నీటి కొరకు ప్రజలు చాలా దూరం ప్రయాణించాలి.
• నేల ఎండిపోతుంది, వ్యవసాయం మరియు సాగు కష్టమవుతుంది.
• జీవనోపాధి కోసం వ్యవసాయం మీద ఆధారపడే చాలా మంది, ఉద్యోగాల కోసం ఇతర ప్రాంతాలకు వలస వెళతారు.
• అధిక ఎండలు, వడదెబ్బలు ఉంటాయి. తగ్గిన ఆదాయం వలన ఆర్థిక నష్టం జరుగుతుంది.

ప్రశ్న 7.
నీటి సంరక్షణ పద్ధతులు ఏమిటి?
జవాబు:
నీటి సంరక్షణ పద్ధతులు :

• వ్యర్థాలను నీటి వనరుల్లోకి విసరటం వలన కలిగే చెడు ప్రభావాల గురించి అవగాహన తీసుకురావటం.
• కాలుష్య కారకాలను వేరు చేయటం ద్వారా నీటిని పునఃచక్రీయం చేయడం.
• వ్యవసాయంలో రసాయన ఎరువుల వాడకాన్ని తగ్గించటం ద్వారా భూగర్భ జలాల కాలుష్యాన్ని తగ్గించడం.
• అటవీ నిర్మూలనను తగ్గించటం.
• వ్యవసాయంలో బిందు సేద్యం, తుంపరల సేద్యం ఉపయోగించటం ద్వారా నీటిపారుదలకు అవసరమయ్యే నీటిని తగ్గించటం.

ప్రశ్న 8.
వర్షపు నీటి నిర్వహణ గురించి క్లుప్తంగా రాయండి.
జవాబు:
వర్షపు నీటి నిర్వహణ (Rainwater harvesting) :
వర్షపు నీటిని ప్రత్యక్షంగా సేకరించటం మరియు వాడటాన్ని వర్షపు నీటి నిర్వహణ అంటారు. వర్షపు నీటి నిర్వహణలో రెండు రకాలు ఉన్నాయి.

• వర్షపు నీరు పడ్డ చోటనుండే సేకరించడం. ఉదా : ఇళ్ళు లేదా భవనాల పై కప్పుల నుండి నీటిని సేకరించడం (Roof water harvesting).

• ప్రవహించే వర్షపు నీటిని సేకరించడం. ఉదా : చెరువులు, కట్టలు నిర్మించటం ద్వారా వర్షపు నీటిని సేకరించడం. నీరు లేకుండా మనం ఒక్కరోజు కూడా జీవించలేం. నీరు చాలా విలువైనది. ఒక్క చుక్క నీటిని కూడా వృథా చేయకూడదు. మనకోసమే కాకుండా భవిష్యత్తు తరాల కోసం నీటిని కాపాడుకోవడం మన బాధ్యత.

AP Board 6th Class Science 4th Lesson 1 Mark Bits Questions and Answers నీరు

I. బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు

కింది వాటికి సరియైన జవాబులు గుర్తించండి.

1. మానవ శరీరానికి …. నీరు అవసరం.
A) 1-2 లీటర్లు
B) 2-3 లీటర్లు
C) 4-5 లీటర్లు
D) 5-6 లీటర్లు
జవాబు:
B) 2-3 లీటర్లు

2. నీటి ఘన పరిమాణం ప్రమాణం
A) మీటర్లు
B) సెంటీమీటర్లు
C) లీటర్లు
D) చదరపు మీటర్లు
జవాబు:
C) లీటర్లు

3. కింది వాటిలో ఏది వ్యవసాయ నీటి వినియోగం కింద వస్తుంది?
A) విత్తనాలు మొలకెత్తటం
B) స్నానం
C) ఇల్లు శుభ్రపరచడం
D) పాత్రలు కడగటం
జవాబు:
A) విత్తనాలు మొలకెత్తటం

4. కింది వాటిలో ఏది స్థిరమైన నీటి వనరు కాదు?
A) చెరువు
B) నది
C) ట్యాంక్
D) బావి
జవాబు:
B) నది

5. మన శరీరంలో నీటి బరువు ……….
A) 50%
B) 60%
C) 70%
D) 80%
జవాబు:
C) 70%

6. కింది వాటిలో జ్యూసి పండ్లను గుర్తించండి.
A) దోసకాయ
B) పొట్లకాయ
C) టొమాటో
D) పుచ్చకాయ
జవాబు:
D) పుచ్చకాయ

7. భూమి యొక్క ఉపరితలం ఎంత నీటితో ఆక్రమించబడింది?
A) 3/4
B) 1/2
C) 5/6
D) 4/5
జవాబు:
A) 3/4

8. నీరు దేని వలన లభిస్తుంది?
A) భూగర్భ జలాలు
B) వర్షాలు
C) నదులు
D) సముద్రాలు
జవాబు:
B) వర్షాలు

9. నీటి ఘన స్థితి
A) మహాసముద్రాలు
B) నదులు
C) మంచు
D) పర్వతాలు
జవాబు:
C) మంచు

10. కింది వాటిలో ఏది నీటిని మంచుగా మారుస్తుంది?
A) ఘనీభవనం
B) అవపాతం
C) బాష్పీభవనం
D) బాష్పోత్సేకము
జవాబు:
A) ఘనీభవనం

11. నీటి ద్రవ రూపం ………..
A) హిమానీనదాలు
B) ధ్రువ ప్రాంతాలు
C) మంచుతో కప్పబడిన పర్వతాలు
D) నదులు
జవాబు:
D) నదులు

12. ఏ కూరగాయలో చాలా నీరు ఉంటుంది?
A) బెండకాయ
B) దోసకాయ
C) వంకాయ
D) గుమ్మడికాయ
జవాబు:
B) దోసకాయ

13. ఆకాశంలో మేఘాలు ఏర్పడే ప్రక్రియ
A) స్వేదనం
B) అవపాతం
C) బాష్పీభవనం
D) ఘనీభవనం
జవాబు:
C) బాష్పీభవనం

14. ఉదయం వేళలో గడ్డి ఆకులపై నీటి చుక్కలకు కారణం
A) సాంద్రీకరణం
B) బాష్పీభవనం
C) వర్షపాతం
D) గ్లోబల్ వార్మింగ్
జవాబు:
A) సాంద్రీకరణం

15. వర్షం, మంచు, స్ట్రీట్ లేదా ఆకాశం నుండి వడగళ్ళు పడే వాతావరణ పరిస్థితిని …. అంటారు.
A) సాంద్రీకరణం
B) బాష్పీభవనం
C) బాష్పోత్సేకము
D) అవపాతం
జవాబు:
D) అవపాతం

16. నీటి చక్రం కింది వేని మధ్య తిరుగుతుంది?
A) భూమి
B) మహాసముద్రాలు
C) వాతావరణం
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

17. కిందివాటిలో ఏది నీటి చక్రానికి భంగం కలిగిస్తుంది?
A) అటవీ నిర్మూలన
B) కాలుష్యం
C) గ్లోబల్ వార్మింగ్
D) పైవన్నీ
జవాబు:
D) పైవన్నీ

18. అటవీ నిర్మూలన వలన ఏమి తగ్గుతుంది?
A) నేల కోత
B) కరవు
C) బాష్పోత్సేకము
D) అవపాతం
జవాబు:
C) బాష్పోత్సేకము

19. కింది వాటిలో ఏది నీటి సంబంధిత విపత్తు కాదు?
A) వరదలు
B) భూకంపం
C) సునామి
D) కరవు
జవాబు:
B) భూకంపం

20. నదులలో నీటి మట్టం పెరుగుదలకు కారణం
A) వరద
B) కరవు
C) నీటి కొరత
D) ఎండిన భూమి
జవాబు:
A) వరద

21. కింది వాటిలో కరవు పీడిత జిల్లా
A) గుంటూరు
B) కృష్ణ
C) ప్రకాశం
D) చిత్తూరు
జవాబు:
C) ప్రకాశం

22. కింది వాటిలో నీటి నిర్వహణ పద్దతులు ఏవి?
A) బిందు సేద్యం మరియు స్ప్రింక్లర్
B) నీటి కాలుష్యం
C) రసాయన ఎరువులు వాడటం
D) బోర్ బావులను తవ్వడం
జవాబు:
A) బిందు సేద్యం మరియు స్ప్రింక్లర్

II. ఖాళీలను పూరించుట

కింది ఖాళీలను పూరింపుము.

1. ఆహారం జీర్ణం కావడానికి మరియు శరీరం నుండి ……………………. తొలగించడానికి నీరు సహాయపడుతుంది. అంటారు.
2. నీరు మరియు ఇతర ద్రవాలను …………….. లో కొలుస్తారు.
3. ఎక్కువ నీరు ఉన్న పండ్లను …………… అంటారు.
4. …………… జ్యూసి కూరగాయలకు ఉదాహరణ.
5. భూమిపై లభించే నీటిలో, మంచినీరు ….. మాత్రమే.
6. మన దైనందిన ప్రయోజనాలకు ఉపయోగించే నీటిని …………… అంటారు.
7. నీటిని ఆవిరిగా మార్చే ప్రక్రియను …………….. అంటారు.
8. నీటి చక్రాన్ని ………… అని కూడా అంటారు.
9. ఎక్కువకాలం పాటు వర్షం లేకపోవటం ఆ ప్రాంతంలో ………. కు దారితీస్తుంది.
10. అధిక వర్షాలు …………… ను కలిగిస్తాయి.
11. …………… నీరు, నీటి ఆవిరిగా మారుతుంది.
12. నీరు ………… శోషించి బాష్పీభవనం ద్వారా వాతావరణాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది.
13. నీటి ఆవిరిని నీటిగా మార్చే ప్రక్రియను ………………. అంటారు.
14. ………….. వాతావరణం పైపొరలలో మేఘాలను చల్లబరుస్తుంది.
15. వర్షంతో పాటు పడే మంచు ముక్కలు ………….
16. నైరుతి రుతుపవనాల కాలం ……………..
17. ఈశాన్య రుతుపవనాల కాలం ……………
18. భూమి ఉపరితలం మరియు గాలి మధ్య నీటి
ప్రసరణను ……….. అంటారు.
19. NDRF ని విస్తరించండి …………..
20. SDRF ని విస్తరించండి …………..
21. వర్షపు నీటిని ప్రత్యక్షంగా సేకరించడం మరియు వాడటాన్ని …………… అంటారు.
22. ఇళ్ళు మరియు భవనాల పైకప్పు భాగాల నుండి నీటిని సేకరించడం ……………
23. వ్యవసాయంలో ఉపయోగించే ఉత్తమ నీటిపారుదల పద్దతి ……………..
24. నీటి కొరతను నివారించే ఏకైక పద్ధతి ……………
25. ఎక్కువ కాలం పాటు తక్కువ వర్షపాతం వలన …………… వస్తుంది.
జవాబు:

1. విష పదార్థాలు (వ్యర్థ పదార్థాలు ).
2. లీటర్లలో
3. జ్యూసి పండ్లు
4. దోసకాయ
5. 3%
6. మంచి నీరు
7. బాష్పీభవనం
8. హైడ్రోలాజికల్ చక్రం (జల చక్రం)
9. కరవు
10. వరదలు
11. వేడి
12. వేడిని
13. సాంద్రీకరణ
14. చల్లని గాలి
15. వడగళ్ళు
16. జూన్-సెప్టెంబర్
17. నవంబర్ – డిసెంబర్
18. నీటి చక్రం
19. జాతీయ విపత్తు సహాయక దళం
20. రాష్ట్ర విపత్తు సహాయక’ దళం
21. వర్షపు నీటి సేకరణ
22. పైకప్పు నీటి సేకరణ
23. బిందు సేద్యం / స్ప్రింక్లర్ ఇరిగేషన్
24. నీటి సంరక్షణ
25. కరవు

III. జతపరుచుట

కింది వానిని జతపరుచుము.

1.

Group – A	Group – B
ఎ) భూమిపై నీరు	1. 70%
బి) మంచినీరు	2. రుతుపవనాలు
సి) మన శరీరంలో నీరు	3. 75%
డి) వడగళ్ళు రాళ్ళు	4.3%
ఇ) వర్షాలు	5. అవపాతం

జవాబు:

Group – A	Group – B
ఎ) భూమిపై నీరు	3. 75%
బి) మంచినీరు	4.3%
సి) మన శరీరంలో నీరు	1. 70%
డి) వడగళ్ళు రాళ్ళు	5. అవపాతం
ఇ) వర్షాలు	2. రుతుపవనాలు

2.

Group – A	Group – B
ఎ) ఘన రూపం	1. నైరుతి ఋతుపవనాలు
బి) ద్రవ రూపం	2. మంచు
సి) వాయు రూపం	3. ఈశాన్య రుతుపవనాలు
డి) జూన్-సెప్టెంబర్	4. నీరు
ఇ) నవంబర్-డిసెంబర్	5. నీటి ఆవిరి

జవాబు:

Group – A	Group – B
ఎ) ఘన రూపం	2. మంచు
బి) ద్రవ రూపం	4. నీరు
సి) వాయు రూపం	5. నీటి ఆవిరి
డి) జూన్-సెప్టెంబర్	1. నైరుతి ఋతుపవనాలు
ఇ) నవంబర్-డిసెంబర్	3. ఈశాన్య రుతుపవనాలు

3.

Group – A	Group – B
ఎ) సాంద్రీకరణ	1. మొక్కల నుండి నీరు ఆవిరి కావటం
బి) బాష్పీభవనం	2. వాయువు ద్రవంగా మారుతుంది
సి) బాష్పోత్సేకం	3. ద్రవము వాయువుగా మారటం
డి) వర్షం	4. నీరు భూమిలోకి ఇంకటం
ఇ) భూగర్భజలం	5. నీరు భూమిపై పడటం

జవాబు:

Group – A	Group – B
ఎ) సాంద్రీకరణ	2. వాయువు ద్రవంగా మారుతుంది
బి) బాష్పీభవనం	3. ద్రవము వాయువుగా మారటం
సి) బాష్పోత్సేకం	1. మొక్కల నుండి నీరు ఆవిరి కావటం
డి) వర్షం	5. నీరు భూమిపై పడటం
ఇ) భూగర్భజలం	4. నీరు భూమిలోకి ఇంకటం

మీకు తెలుసా?

→ ప్రపంచ వ్యాప్తంగా 783 మిలియన్ల మందికి పరిశుభ్రమైన నీరు అందుబాటులో లేదు.

→ మన శరీరం ఉష్ణోగ్రతను నియంత్రించడానికి, ఇతర శారీరక విధులు నిర్వహించడానికి నీటిని ఉపయోగించుకుంటుంది. సరైన శారీరక పనితీరు కోసం (ఆరోగ్యంగా ఉండటం కోసం) మానవ శరీరానికి రోజుకు 2-3 లీటర్ల నీరు అవసరం. ఆహారం జీర్ణం కావటానికి, శరీరం నుండి విష పదార్థాలను (వ్యర్థాలను) తొలగించడానికి నీరు ఎంతో సహాయపడుతుంది. మన పాఠశాలల్లో నీటి గంటలు (water bell) ప్రవేశపెట్టడానికి ఇదే కారణం.

→ మనకు కావలసిన నీరు నదులు, చెరువులు, కుంటల నుండే కాకుండా పండ్లు, కూరగాయల నుంచి కూడా లభిస్తుంది. పుచ్చకాయ, బత్తాయి వంటి పండ్లు, సొర, దోస వంటి కూరగాయలలో కూడా నీరు ఉంటుంది. ఇలాంటివే మరికొన్ని ఉదాహరణలు ఇవ్వండి. మన బరువులో 70% నీరే ఉంటుంది. వేసవికాలంలో రసాలనిచ్చే పండ్లను మనం ఎందుకు తీసుకుంటామో ఆలోచించండి.

→ ప్రతి సంవత్సరం కొన్ని నెలల్లో వర్షాలు కురవడం మనం సాధారణంగా చూస్తుంటాం. మన రాష్ట్రంలో జూన్ నుండి సెప్టెంబరు వరకు వర్షాలు కురుస్తుంటాయి. ఈ రోజుల్లో ఆకాశం మేఘాలతో నిండి ఉంటుంది. గాలులు కూడా వీస్తుంటాయి. నైరుతి మూల నుండి ఈ గాలులు వీస్తుంటాయి. కాబట్టి వీటిని ‘నైరుతి ఋతుపవనాలు’ అంటారు. అలాగే నవంబరు, డిసెంబరు నెలలో కూడా వర్షాలు కురుస్తాయి. ఈ సమయంలో ఈశాన్య మూలనుంచి గాలులు వీస్తుంటాయి. వీటిని “ఈశాన్య ఋతుపవనాలు” అంటారు. అయితే ఈ మధ్యకాలంలో ఋతువులకు తగినట్లు వర్షాలు కురవడం లేదని అందరు అనుకుంటుండడం మీరు వినే ఉంటారు. ఇలా ఎందుకు జరుగుతోందో ఆలోచించండి.

→ అవపాతంలో నాలుగు ప్రధాన రకాలు ఉంటాయి. అవి వర్షం, మంచు, మంచువర్షం, వడగళ్ళు. ప్రతి రకం మేఘాలలో నీటి బిందువులు లేదా మంచు స్ఫటికాలుగా ప్రారంభం అవుతుంది. వాతావరణం యొక్క దిగువ భాగంలోని ఉష్ణోగ్రత, అవపాతం ఏ రూపాన్ని తీసుకుంటుందో నిర్ణయిస్తుంది.

వర్షం :
గాలి యొక్క ఉష్ణోగ్రత నీటి ఘనీభవన స్థానం కంటే ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు వర్షం కురుస్తుంది.

మంచు :
నీటి ఆవిరి ఘనీభవించేంత చల్లగా ఉన్న గాలి గుండా వెళుతున్నప్పుడు నీటి ఆవిరి స్పటికీకరింపబడి, మంచుగా మారుతుంది.

మంచు వర్షం :
భూమి యొక్క ఉపరితలం దగ్గరగా ఉన్న ఘనీభవించే గాలి ద్వారా వర్షపు చినుకులు పడిపోయినపుడు మంచువర్షం సంభవిస్తుంది.

వడగళ్ళు :
ఉరుములతో కూడిన గాలులు నీటిని తిరిగి వాతావరణంలోకి నెట్టినప్పుడు వడగళ్ళు ఏర్పడతాయి. మారిన నీరు, ఎక్కువ నీటితో పూత పూయబడి, పడగలిగేంత భారీగా మారే వరకు ఈ ప్రక్రియ పునరావృత మవుతుంది. భారీగా మారిన తరువాత వడగళ్ళుగా పడతాయి.

→ జాతీయ విపత్తు సహాయక దళం (National Disaster Relief Force (NDRF), రాష్ట్ర విపత్తు సహాయక దళం, స్థానిక అగ్నిమాపక, ఆరోగ్య, పోలీసు, రెవిన్యూ విభాగాలు ప్రకృతి వైపరీత్యాల సమయంలో సమన్వయంతో పనిచేస్తున్నాయి. అవసరమైనప్పుడు సైన్యం కూడా సహాయక చర్యలలో పాల్గొంటుంది.

These AP 7th Class Hindi Important Questions 12th Lesson आत्मविश्वास will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 7th Class Hindi 12th Lesson Important Questions and Answers आत्मविश्वास

7th Class Hindi 12th Lesson आत्मविश्वास Important Questions and Answers

I. अर्थग्राहयता – प्रतिक्रिया

1. निम्न लिखित गद्यांश पढ़कर प्रश्नों के उत्तर एक वाक्य में लिखिए।

एक दिन रोहित बगीचे में बैठा था। एक चिड़िया आकर पेड पर बैठ गयी। यह एक रंग – बिरंगी चिड़िया थी। उसके मन में आया कि उस सुंदर चिड़िया का चित्र बनायें, रोहित ने तुरंत ही कॉपी – पेंसिल | | निकाली और चिड़िया का चित्र बना डाला।
प्रश्न:
1. रोहित कहाँ बैठा था?
उत्तर:
रोहित बगीचे में बैठा था।

2. चिड़िया कैसी थी?
उत्तर:
चिड़िया रंग – बिरंगी थी।

3. रोहित ने किसका चित्र बनाया?
उत्तर:
रोहित ने चिड़िया का चित्र बनाया।

4. “सुन्दर’ शब्द का विलोम शब्द लिखिए।
उत्तर:
असुंदर

5. यह गद्यांश किस पाठ से दिया गया है?
उत्तर:
यह गद्यांश “आत्मविश्वास” पाठ से दिया गया है।

2. रोहित पिछले साल छुट्टियाँ बिताने कश्मीर गया था। लौटते समय एक दुर्घटना में वह सुनने की शक्ति खो बैठा। वह खुद को लाचार महसूस करने लगा। वह उदास रहने लगा।

एक दिन रोहित के पिता ने उससे कहा – “तुम सुन नहीं पाते हो तो क्या हुआ, देख तो | सकते हो।” उन्होंने उसे कुछ किताबें दी और कहा – “जीवन में कुछ बनना है, तो खूब पढ़ो।”
प्रश्न:
1. रोहित छुट्टियाँ बिताने कहाँ गया था?
उत्तर:
रोहति छुट्टियाँ बिताने कश्मीर गया था।

2. लौटते समय रोहित को क्या हुआ?
उत्तर:
लौटते समय एक दुर्घटना में रोहित सुनने की शक्ति खो बैठा।

3. पिता ने रोहित से क्या कहा?
उत्तर:
पिता ने रोहित से कहा कि “तुम सुन नहीं पाते हो तो क्या हुआ, देख तो सकते हो।” और कहा कि “जीवन में कुछ बनना है, तो खूब पढ़ो।”

4. “छुट्टियाँ” शब्द का एक वचन रूप लिखिए।
उत्तर:
छुट्टी

5. यह गद्यांश किस पाठ से दिया गया है?
उत्तर:
यह गद्यांश “आत्मविश्वास” पाठ से दिया गया है।

1. “आत्मविश्वास” पाठ का सारांश अपने शब्दों में लिखिए।
उत्तर:
रोहित पिछले साल छुट्टियाँ बिताने कश्मीर गया था। लौटते समय दुर्भाग्य से एक दुर्घटना हुयी। इस दुर्घटना में उसने अपने सुनने की शक्ति को खो दिया। तब से वह लाचार हो उदास और गुमसुम रहने लगा।

बेटे की यह हालत देखकर उसके पिता ने उसे धीरज देते हुए कहा – जीवन में कुछ बनना है, तो खूब पढो। ऐसा कहकर उसे कुछ किताबें दीं।

रोज बीतने लगे। एक दिन रोहित बगीचे में बैठा था। तभी एक चिड़िया आकर पेड पर बैठ गयी। यह एक रंग – बिरंगी चिड़िया थी। तुरंत उसके मन में उस सुंदर चिड़िया का चित्र उतारने का ख्याल आया। उसने तुरंत ही कॉपी – पेंसिल निकाली और चिड़िया का सुंदर चित्र बना दिया । उसे अपना बनाया वह चित्र बहुत अच्छा लगा। एक दिन वह तश्तरी में रंग मिला रहा था तो पिता ने उसकी रुचि को देखकर रंग, ब्रश तथा सफ़ेद कागज़ के बंडिल ले आकर दिये। तब से रोहित पूरी मेहनत से चित्रकारी में जुट गया। अपनी प्रतिभा से वह विख्यात चित्रकार बन गया। उसने साबित किया कि सच है प्रेरणा, आत्मविश्वास से सफलता मिलती है।

2. निम्न लिखित अनुच्छेद ध्यान से पढ़िए।

1. रोहित ने उसी क्षण तय कर लिया कि वह मेहनत से काम करेगा। वह जानता था कि चित्र बहुत सुंदर है तो देखनेवाले उसे पसंद करते हैं। अब रोहित पूरी मेहनत से चित्रकारी में जुट गया।

अब इन प्रश्नों के उत्तर दीजिए।
1. रोहित ने क्या तय कर लिया?
उत्तर:
रोहित ने तय कर लिया कि वह मेहनत से काम करेगा।

2. वह क्या जानता था?
उत्तर:
वह जानता था कि चित्र बहुत सुंदर है तो देखनेवाले उसे पसंद करते हैं।

3. रोहित चित्रकारी में कैसे जुट गया?
उत्तर:
रोहित चित्रकारी में पूरी मेहनत से जुट गया।

4. यह अनुच्छेद किस पाठ से दिया गया है?
उत्तर:
यह अनुच्छेद ‘आत्मविश्वास” पाठ से दिया गया है।

3. रोहित ने उसी क्षण तय कर लिया कि वह मेहनत से काम करेगा। वह जानता था कि चित्र बहुत सुंदर है तो देखनेवाले उसे पसंद करते हैं। अब रोहित पूरी मेहनत से चित्रकारी में जुट गया।

अब इन प्रश्नों के उत्तर दीजिए।
1. रोहित ने क्या तय कर लिया?
उत्तर:
रोहित ने तय कर लिया कि वह मेहनत से काम करेगा।

2. वह क्या जानता था?
उत्तर:
वह जानता था कि चित्र बहुत सुंदर है तो देखनेवाले उसे पसंद करते हैं।

3. रोहित चित्रकारी में कैसे जुट गया?
उत्तर:
रोहित चित्रकारी में पूरी मेहनत से जुट गया।

4. यह अनुच्छेद किस पाठ से दिया गया है?
उत्तर:
यह अनुच्छेद “आत्मविश्वास’ पाठ से दिया गया है।

4. एक दिन वह बगीचे में बैठा था। एक चिडिया आकर पेड़ पर बैठ गयी। वह एक रंग – बिरंगी चिडिया थी। उसके मन में आया कि उस सुंदर चिड़िया का चित्र बनाये। रोहित ने तुरंत ही कॉपी-पेंसिल निकाली और चिड़िया का चित्र बना डाला।

निम्न लिखित प्रश्नों के उत्तर दीजिए।
1. एक दिन बगीचे में कौन बैठा था?
उत्तर:
एक दिन बगीचे में रोहित बैठा था।

2. पेड़ पर क्या बैठ गयी?
उत्तर:
पेड पर एक चिडिया आकर बैठ गयी।

3. उसके मन में क्या आया?
उत्तर:
उसके मन में उस सुंदर चित्र बनाने का ख्याल आया।

पठित – गद्यांश

निम्न लिखित गद्यांश पढ़कर दिये गये प्रश्नों के उत्तर एक वाक्य में दीजिए।

I. रोहित पिछले साल छुट्टियाँ बिताने कश्मीर गया था। लौटते समय एक दुर्घटना में वह सुनने की शक्ति खो बैठा। वह खुद को लाचार महसूस करने लगा। वह उदास रहने लगा।

एक दिन रोहित के पिता ने उसे कुछ किताबें देते हुए समझाया, “तुम सुन नहीं पाते हो तो क्या हुआ, देख तो सकते हो। जीवन में कुछ बनना है, तो खूब पढ़ो।”
प्रश्न :
1. रोहित पिछले साल कहाँ गया था?
उत्तर:
रोहित पिछले साल कश्मीर गया था।

2. रोहित को किसने समझाया?
उत्तर:
रोहित को उसके पिता ने समझाया।

3. रोहित के पिता ने कुछ बनने के लिए क्या करने को कहा?
उत्तर:
खूब पढने को कहा।

4. दुर्घटना में रोहित क्या खो बैठा ? 5. रोहित के पिता ने उसे क्या दिया?
उत्तर:
सुनने की शक्ति खो बैठा। 5. कुछ किताबें दिया।

II. रोहित की रुचि को देखकर उसके पिताजी रंग, बंश तथा सफेद कागज़ के बंडल ले आये।। यह देखकर रोहित बहुत खुश हुआ।

रोहित ने उसी क्षण तय कर लिया कि वह मेहनत से काम करेगा। वह जानता था कि चित्र बहुत सुंदर है तो देखनेवाले उसे पसंद करते हैं। अब रोहित पूरी मेहनत से चित्रकारी में जुट गया। वह अपने आर्ट स्कूल में कला का अभ्यास तो करता ही था। घर पर अपने कमरे में भी चित्रों और रंगों से खेलता रहता था। उसने सैकड़ों चित्र बना डाले। लोग उसके चित्रों को देखते तो उसकी बड़ी प्रशंसा करते। उसके चित्रों की प्रदर्शनी भी लगने लगी। इसमें देश भर से और विदेश से भी, लोग उसके चित्रों को देखने आते थे। वे अच्छी क़ीमत देकर इन चित्रों को खरीदने भी लगे।
प्रश्न:
1. रोहित के पिता क्या लाये?
उत्तर:
रोहित के पिता रंग, ब्रश तथा सफ़ेद कागज़ के बंडल लाये।

2. रोहित ने क्या तय कर लिया?
उत्तर:
रोहित ने तय कर लिया कि वह मेहनत से काम करेगा।

3. रोहित किसका अभ्यास करता था?
उत्तर:
रोहित कला का अभ्यास करता था।

4. किसके चित्रों की प्रदर्शनी लगने लगी?
उत्तर:
रोहित के चित्रों की प्रदर्शनी लगने लगी।

5. चित्रों को देखने लोग कहाँ से आते थे?
उत्तर:
देश भर से और विदेश से भी लोग आते थे।

अपठित – गद्यांश

निम्न लिखित गद्यांश पढ़कर दिये गये प्रश्नों के उत्तर कोष्ठक में लिखिए।

I. कवि भारती लोगों में देशभक्ति भावना को जगाने के लिए कविताएँ लिखते थे। अंग्रेज़ी सरकार उनकी कविताओं से डरती थी। इसलिए कवि भारती को सरकार कैद करना चाहती थी। कैद से बचने के लिए भारती पांडिचेरी गये। वहाँ भी उनका जीवन दुखमय था। उन्होंने देश के लिए सब कष्टों का सहन किया।
प्रश्न:
1. अंग्रेज़ी सरकार कवि भारती को कैद करना क्यों चाहती थी?
A) अंग्रेज़ी सरकार उनकी कविताओं से डरती थी।
B) अंग्रेज़ी सरकार को कविताएँ पसंद नहीं।
C) अंग्रेज़ी सरकार केवल गीत चाहती थी।
D) भारती ठीक प्रकार से कविता नहीं सुनाता।
उत्तर:
A) अंग्रेज़ी सरकार उनकी कविताओं से डरती थी।

2. कवि भारती कविताएँ क्यों लिखते थे?
A) अंग्रेज़ों को मारने
B) जीवन यापन करने
C) लोगों में देश भक्ति भावना को जगाने
D) अपनी पांडित्य प्रतिभा को प्रदर्शन करने
उत्तर:
C) लोगों में देश भक्ति भावना को जगाने

3. कैद से बचने के लिए कवि.भारती कहाँ गये?
A) केरल
B) उडीसा
C) असाम
D) पांडिच्चेरी
उत्तर:
D) पांडिच्चेरी

4. पांडिच्चेरी में कवि भारती का जीवन कैसा था?
A) सुखमय
B) दुखमय
C) आरामप्रद
D) सुख – दुख दोनों
उत्तर:
B) दुखमय

5. अपने देश के लिए सब कष्टों को किसने सह लिया?
A) राजाजी
B) भारती
C) गाँधीजी
D) ये सब
उत्तर:
B) भारती

II. श्री नारायण गुरु का जन्म सन् 1885 में तिरुवनन्तपुरम जिले के ‘सम्पशन्दी’ नामक गाँव में हुआ। इनकी माता का नाम कुट्टियम्मा और पिता का नाम माडानासान था। बचपन में नारायण गुरु का नाम ‘नाणू’ था। नाणू ने कम उम्र में मलयालम भाषा के साथ – साथ वेद, शास्त्र काव्य एवं पुराणों का गहरा अध्ययन किया।
प्रश्न:
1. नारायण गुरु का जन्म कहाँ हुआ?
A) संपेग वागु में
B) सम्पशंदी में
C) सर्पवरम में
D) समरपेट में
उत्तर:
B) सम्पशंदी में

2. बचपन में नारायण गुरु का नाम क्या था?
A) बन्नी
B) बंटु
C) चिन्न
D) नाणू
उत्तर:
D) नाणू

3. नारायण गुरु का जन्म कब हुआ?
A) सन् 1860 में
B) सन् 1962 में
C) सन् 1881 में
D) सन् 1885 में
उत्तर:
D) सन् 1885 में

4. नारायण गुरु की माँ का नाम क्या था?
A) कोटम्मा
B) साम्राज्यम्मा
C) कुट्टियम्मा
D) मुनियम्मा
उत्तर:
C) कुट्टियम्मा

5. नाणु ने कम उम्र में ही इस भाषा का गहरा अध्ययन किया
A) तमिल
B) मलयालम
C) फ़ारसी
D) पंजाबी
उत्तर:
B) मलयालम

III. लक्ष्मीबाई का जन्म 16 नवंबर, 1835 में हुआ था। इनके पिता का नाम मोरोपंत ताम्बे और माता का नाम भागीरथी बाई था। लक्ष्मीबाई के बचपन का नाम मनुबाई था। मनु की माता का स्वर्गवास उनके बचपन में ही हो गया। पिता ने ही उनका पालन – पोषण किया। नाना साहेब बचपन में मनु के साथी थे।
प्रश्न:
1. लक्ष्मीबाई का जन्म किस साल में हुआ?
A) 1935
B) 1835
C) 1845
D) 1855
उत्तर:
B) 1835

2. लक्ष्मीबाई के पिता कौन थे?
A) मोरोपंत तांबे
B) नाना साहेब
C) गंगाधर
D) भागीरथी बाई
उत्तर:
A) मोरोपंत तांबे

3. लक्ष्मीबाई की माता का नाम क्या है?
A) जमुना बाई
B) लता बाई
C) भागीरथी बाई
D) मनुबाई
उत्तर:
C) भागीरथी बाई

4. मनुबाई किनके बचपन का नाम था?
A) भागीरथी बाई
B) जमुना बाई
C) राधा बाई
D) लक्ष्मीबाई
उत्तर:
D) लक्ष्मीबाई

5. लक्ष्मीबाई का पालन – पोषण किसने किया?
A) माता
B) पिता
C) भाई
D) चाचा
उत्तर:
B) पिता

IV. आज के दिन इसी समय मैंने अपने दोस्त कैलाश के साथ किशनसिंह होटल में तीन नबंर की चाय पी थी। किशनसिंह की बनाई चाय के नंबर हुआ करते थे – एक नंबर की चाय हलकी, दो नंबर की मध्यम तेज़ और तीन नंबर की स्पेशल हुआ करती थी।
प्रश्न:
1. किस होटल में चाय पी थी?
A) किशोर सिंह
B) किलाडी सिंह
C) किरण सिंह
D) किशन सिंह
उत्तर:
D) किशन सिंह

2. चाय किसने बनायी?
A) किशन सिंह
B) किशन सिंह
C) किशोर सिंह
D) ये सब
उत्तर:
A) किशन सिंह

3. किशन सिंह की बनाई चाय के कितने नबंर हुआ करते?
A) दो
B) तीन
C) चार
D) पाँच
उत्तर:
B) तीन

4. तीन नंबर की चाय कैसी हुआ करती?
A) मध्यम
B) हलकी
C) स्पेशल
D) तेज़
उत्तर:
B) हलकी

5. इस अनुच्छेद में एक दोस्त का नाम आया – वह कौन है?
A) किशनसिंह
B) किशोर
C) कैलाश
D) विनोद
उत्तर:
C) कैलाश

व्याकरण कार्य

सूचना के अनुसार उत्तर दीजिए।

1. सही.कारक चिह्नों से खाली जगहें भरिए। (సరియైన విభక్తులతో ఖాళీలను పూరించండి.)
(का, में, पर, ने)
रोहित एक दिन बगीचे …1…. बैठा था। एक चिडिया आकर पेड …2… बैठ गयी। रोहित ….3…. तुरंत ही कॉपी पेंसिल निकाली और चिडिया ….4….. चित्र बना डाला।
उत्तर:
1) में
2) पर
3) ने
4) का

2. सही क्रिया शब्दों से ख़ाली जगहें भरिए। (సరియైన క్రియా శబ్దములతో ఖాళీలు నింపండి.)

1) रोहित छुट्टियाँ बिताने कश्मीर ………….. था। (गया / जाया)
उत्तर:
गया

2) वह अपने सुनने की शक्ति ………… बैठा। (ले / खो)
उत्तर:
खो

3) उन्होंने उसे कुछ किताबें ………..। (ली / दी)
उत्तर:
दीं

4) जीवन में कुछ बनना है तो खूब ……..। (पढो / लडो)
उत्तर:
पढो

5) यह एक रंग-बिरंगी चिडिया ……… (है / थी)
उत्तर:
थी

6) रोहित एक दिन बगीचे में ………….. था। (उठा / बैठा)
उत्तर:
बैठा

3. रेखांकित शब्दों की वर्तनी शुद्ध करके पूरा वाक्य लिखिए।

1) रोहित पिछले साल चुटियाँ बिताने कश्मीर गया था।
उत्तर:
रोहित पिछले साल छुट्टियाँ बिताने कश्मीर गया था।

2) एक दुर्गटना में वह सुनने की शक्ति खो बैठा।
उत्तर:
एक दुर्घटना में वह सुनने की शक्ति खो बैठा।

3) वह खुद को लाचार महशूस करने लगा।
उत्तर:
वह खुद को लाचार महसूस करने लगा।

4) एक दिन वह भगीचे में बैठा था।
उत्तर:
एक दिन वह बगीचे में बैठा था।

5) वह एक सुनदर चिडिया थी।
उत्तर:
वह एक सुन्दर चिडिया थी।

6) वह तसतरी में रंग मिला रहा था।
उत्तर:
वह तश्तरी में रंग मिला रहा था।

4. रेखांकित शब्दों के पर्यायवाची शब्द लिखिए। (పర్యాయవాచీ శబ్దములు)

1) रोहित उदास रहने लगा।
उत्तर:
विरक्त, दुःखी

2) तुम तो खूब पढो।
उत्तर:
अच्छी तरह, उत्तम

3) वह तश्तरी में रंग मिला रहा था।
उत्तर:
छोटा प्लेट

4) रोहित पूरी मेहनत से चित्रकारी में जुट गया।
उत्तर:
प्रयास / परिश्रम

5) लोग उसकी बडी प्रशंसा करते थे।
उत्तर:
तारीफ़

6) वे अच्छी कीमत भी देते थे।
उत्तर:
दर, मूल्य

7) आत्मविश्वास से सफलता मिलती है।
उत्तर:
कामयाबी

5. रेखांकित शब्दों के विलोम शब्द लिखिए। (వ్యతిరేక పదములు )

1) रोहित पिछले साल कश्मीर गया।
उत्तर:
अगले

2) उसे कुछ किताबें पिता ने दी।
उत्तर:
बहुत

3) एक चिडिया आकर वहाँ बैठ गयी।
उत्तर:
जाकर

4) वह एक सुंदर चिडिया है।
उत्तर:
असुंदर / कुरुप

5) उसे वह बहुत अच्छा लगा।
उत्तर:
बुरा

6) पिता तो दरवाज़े के यहाँ खडे थे।
उत्तर:
बैठे

D) पक्षी
7) रोहित यह देख बहुत खुश हुआ।
उत्तर:
दुःखी

8) देखनेवाले उसे पसंद करते हैं।
उत्तर:
नापसंद

6. रेखांकित शब्दों के लिंग बदलकर वाक्य फिर से लिखिए।

1) रोहित के पिता ने उससे कहा।
उत्तर:
रोहित की माता ने उससे कहा।

2) अध्यापकजी हमें पाठ पढायेंगे।
उत्तर:
अध्यापिकाजी हमें पाठ पढायेंगी।

3) आर्ट स्कूल का वह विद्यार्थी रहा।
उत्तर:
आर्ट स्कूल की वह विद्यार्थिनी रही।

7th Class Hindi 12th Lesson आत्मविश्वास 1 Mark Bits

निर्देश के अनुसार उत्तर दीजिए।

1. “लौटना” शब्द का अर्थ क्या है?
A) आना
B) वापस आना
C) लेटजाना
D) दौडना
उत्तर:
B) वापस आना

2. प्रयास, परिश्रम ये किसके पर्यायवाची शब्द हैं?
A) प्रशंसा
B) उदास
C) मेहनत
D) कीमत
उत्तर:
C) मेहनत

3. चिड़िया, बगीचा, खग, पक्षी शब्दों में बेमेल शब्द क्या है?
A) चिड़िया
B) बगीचा
C) खग
D) पक्षी
उत्तर:
B) बगीचा

4. “खरीदना” शब्द का विलोम शब्द क्या है?
A) बेचना
B) लेना
C) खाना
D) खोना
उत्तर:
A) बेचना

5. रोहित उसी क्षण तय कर लिया । (रेखांकित शब्द का अर्थ ……..)
A) सोच
B) निर्णय
C) रोना
D) बांधना
उत्तर:
B) निर्णय

6. “प्रदर्शनी” शब्द का वचन बदलने से
A) प्रदर्शने
B) प्रदर्शिनियाँ
C) प्रदर्शिनिएँ
D) प्रदर्शनों
उत्तर:
B) प्रदर्शिनियाँ

7. शुद्ध वर्तनी वाले शब्द को पहचानो।
A) दुरगठना
B) दुर्गटना
C) दुर्घटना
D) दुघटना
उत्तर:
C) दुर्घटना

8. “पिता” शब्द का लिंग बदलने से ……….
A) माँ
B) औरत
C) स्त्री
D) माता
उत्तर:
D) माता

9. वह जानता था कि चित्र बहुत सुंदर है। (रेखांकित शब्द का वचन बदलो)
A) चित्र
B) चित्रे
C) चित्रों
D) चित्रियाँ
उत्तर:
A) चित्र

10. एक चिड़िया आकर पेड पर बैठ गयी। (रेखांकित शब्द का बहुवचन रूप क्या है?)
A) चिड़िये
B) चिड़िया
C) चिड़ियाँ
D) चिड़िएँ
उत्तर:
C) चिड़ियाँ

11. रोहित पिछले साल कश्मीर गया था। (रेखांकित शब्द क्या है?)
A) संज्ञा
B) सर्वनाम
C) क्रिया
D) विशेषण
उत्तर:
A) संज्ञा

12. “वह सुनने की शक्ति खो बैठा”। (वाक्य में सर्वनाम शब्द क्या है?)
A) सुनने
B) शक्ति
C) वह
D) बैठा
उत्तर:
C) वह

13. “एक दिन वह तश्तरी में रंग मिला रहा था।” (क्रिया शब्द पहचानो)
A) वह
B) तश्तरी
C) मिला रहा
D) एक दिन
उत्तर:
C) मिला रहा

14. “उस सुंदर चिड़िया का चित्र बनायें” (विशेषण शब्द पहचानो)
A) सुंदर
B) चिड़िया
C) चित्र
D) बनायें
उत्तर:
A) सुंदर

15. कश्मीर, विजयवाडा, हैदराबाद, विदेश – इन शब्दों में भिन्न शब्द पहचानो।
A) कश्मीर
B) विजयवाडा
C) हैदराबाद
D) विदेश
उत्तर:
D) विदेश

16. सही वाक्य पहचानो।
A) एक दिन बगीचे में वह बैठा था।
B) बगीचे में वह एक दिन बैठा था।
C) एक दिन वह बगीचे में बैठा था।
D) बगीचे में एक दिन वह बैठा था।
उत्तर:
C) एक दिन वह बगीचे में बैठा था।

17. “उदास लगने रहा वह।” इस वाक्य का सही रूप पहचानो।
A) उदास वह रहने लगा।
B) वह उदास रहने लगा।
C) रहने वह उदास लगा।
D) वह उदास लगा रहने।
उत्तर:
B) वह उदास रहने लगा।

18. वह खुद को लाचार ……….. करने लगा। (रिक्त स्थान को सही क्रिया से भरो)
A) उदास
B) मेहसूस
C) मेहनत
D) प्रेरणा
उत्तर:
B) मेहसूस

19. उसने पिता ……. दरवाजे पर खडा देखा। (सही शब्द से रिक्त स्थान भरो)
A) के
B) की
C) को
D) से
उत्तर:
C) को

20. संज्ञा या सर्वनाम द्वारा किये गये कार्य की विशेषण बतानेवाले शब्दों को क्या कहते हैं?
A) विशेषण
B) क्रिया विशेषण
C) क्रिया
D) विशेष
उत्तर:
B) क्रिया विशेषण

21. रोहित उदास रहने लगा। रेखांकित शब्द क्या है?
A) संज्ञा
B) सर्वनाम
C) विशेषण
D) क्रिया
उत्तर:
A) संज्ञा

22. पिता ने कुछ किताबें दी। रेखांकित शब्द क्या है?
A) सर्वनाम
B) विशेषण
C) संज्ञा
D) क्रिया
उत्तर:
C) संज्ञा

23. यह एक रंग – बिरंगी चिड़िया थी। इस वाक्य में संज्ञा शब्द को पहचानिए।
A) यह
B) चिड़िया
C) रंग
D) एक
उत्तर:
B) चिड़िया

24. उन्होंने उसे कुछ किताबे दी। इस वाक्य में संज्ञा शब्द को पहचानिए?
A) कुछ
B) किताब
C) दी
D) कोई नहीं
उत्तर:
B) किताब

25. वह खुद को लाचार महसूह करने लगा। इस वाक्य में सर्वनाम शब्द को पहचानिए।
A) करने
B) लाचार
C) महसूस
D) वह
उत्तर:
D) वह

26. तुम सुन नहीं पाते हो तो क्या हुआ। देख तो सकते हो? वाक्य में सर्वनाम शब्द को पहचानिए।
A) सुनना
B) देखना
C) तुम
D) पाना
उत्तर:
C) तुम

27. वे अच्छी कीमत देकर इन चित्रों को खरीदने लगे। इस वाक्य में सर्वनाम शब्द को पहचानिए।
A) वे
B) कीमत
C) चित्र
D) खरीदना
उत्तर:
A) वे

28. यह देखकर रोहित बहुत खुश हुआ। इस वाक्य में सर्वनाम शब्द का पहचानिए।
A) रोहित
B) यह
C) बहुत
D) खुश
उत्तर:
B) यह

29. चित्र बहुत अच्छा लगा। इस वाक्य में विशेषण को पहचानिए।
A) वह
B) चित्र
C) बहुत
D) अच्छा
उत्तर:
C) बहुत

30. यह एक रंग – बिरंगी चिडिया थी। इस वाक्य में विशेषण को पहचानिए।
A) एक
B) चिड़िया
C) रंग – बिरंगी
D) यह
उत्तर:
C) रंग – बिरंगी

31. उस सुंदर चिड़िया का चित्र बनायें। इस वाक्य में विशेषण को पहचानिए।
A) चिडिया
B) चित्र
C) सुंदर
D) बनाना
उत्तर:
C) सुंदर

32. वह उदास रहने लगा। रेखांकित शब्द का पयार्य पहचानिए?
A) आनंद
B) दुःखी
C) सुखी
D) खुश
उत्तर:
B) दुःखी

33. लौटते समय एक दुर्घटना हुआ। रेखांकित शब्द का पर्याय पहचानिए।
A) वापस आना
B) वापस जाना
C) चलना
D) दौडना
उत्तर:
A) वापस आना

34. वह मेहनत से काम करेगा। रेखांकित शब्द का पर्याय पहचानिए।
A) परिश्रम
B) काम
C) चित्र
D) खूब
उत्तर:
A) परिश्रम

35. प्रेरणा और आत्मविश्वास से सफलता मिलती है। रेखांकित शब्द का पर्याय पहचानिए।
A) उत्साह
B) उदास
C) उत्तेजना
D) लाचार
उत्तर:
C) उत्तेजना

36. रोहित पिछले साल छुट्टियाँ बिताने कश्मीर गया था। रेखांकित शब्द का विलोम पहचानिए।
A) पहले
B) अगले
C) दूसरे
D) कल
उत्तर:
B) अगले

37. आत्मविश्वास से सफलता मिलती है। रेखांकित शब्द का विलोम पहचानिए।
A) प्रसन्न
B) प्रयास
C) असफलता
D) विश्वास
उत्तर:
C) असफलता

38. वह उदास रहने लगा, रेखांकित शब्द का विलोम पहचानिए।
A) नीरस
B) प्रसन्न
C) दुःखी
D) सुखी
उत्तर:
B) प्रसन्न

39. अच्छी कीमत देकर इनके चित्रों को खरीदने लगे। रेखांकित शब्द का विलोम पहचानिए।
A) मेहनत
B) कीमत
C) बेचना
D) उदास
उत्तर:
C) बेचना

40. पिताजी रंग, ब्रश तथा सफेद कागज़ के बंडल ले आये? रेखांकित शब्द का लिंग बदलकर लिखिए।
A) बहन
B) भाई
C) माता
D) दादा
उत्तर:
C) माता

41. रोहित नामक लडका दुर्घटना में सुनने की शक्ति खो बैठा। रेखांकित शब्द का लिंग बदलकर लिखिए।
A) लडके
B) लडकों
C) लडकी
D) बच्चा
उत्तर:
C) लडकी

42. वह अपने आर्ट स्कूल में कला अभ्यास तो करता ही था। रेखांकित शब्द का वचन बदल कर लिखिए।
A) कले
B) कलों
C) कलाएँ
D) कलें
उत्तर:
C) कलाएँ

43. उसके चित्रों की प्रदर्शनी भी लगने लगी। रेखांकित शब्द का वचन बदलकर लिखिए।
A) प्रदर्सनीएँ
B) प्रदर्शनियाँ
C) प्रदर्शनियों
D) प्रदर्शनिये
उत्तर:
B) प्रदर्शनियाँ

44. एक चिड़िया आकर पेड पर बैठ गयी। रेखांकित शब्द का वचन बदलकर लिखिए।
A) चिडियाएँ
B) चिडिये
C) चिडियों
D) चिड़ियाँ
उत्तर:
D) चिड़ियाँ

45. प्रेरण और आत्मविश्वास से सफलता मिलती है। रेखांकित शब्द का वचन बदलकर लिखिए।
A) सफलताएँ
B) सफलतायें
C) सफलतायों
D) सफलते
उत्तर:
A) सफलताएँ

46. वह खुद …….. लाचार सहसूस करने लगा। रिक्त स्थान को उचित कारक चिहन से भरिए।
A) का
B) को
C) के
D) की
उत्तर:
B) को

47. चिड़िया …… चित्र बना डला| रिक्त स्थान की पूर्ति उचित कारक चिह्न से कीजिए।
A) के
B) की
C) को
D) का
उत्तर:
D) का

48. रोहित …… रुचि को देखकर उसके पिताजी कागज के बंडल ले आये। रिक्त स्थान की पूर्ति उचित कारक चिह्न से कीजिए।
A) की
B) को
C) के
D) का
उत्तर:
A) की

49. रोहित छुट्टियाँ बिताने कश्मीर गया था। इस वाक्य का.काल पहचानिए।
A) भविष्यत काल
B) भूतकाल
C) वर्तमान काल
D) तात्कालिक वर्तमान काल
उत्तर:
B) भूतकाल

50. रोहित चित्रों और रंगों से खेलता था। इस वाक्य का काल पहचानिए।
A) भूतकाल
B) वर्तमान काल
C) भविष्यत काल
D) पूर्ण भूतकाल
उत्तर:
A) भूतकाल

51. रोहित एक दिन बगीचे में बैठा था। (रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।)
A) कानन
B) अरण्य
C) बाग
D) जंगल
उत्तर:
C) बाग