Srinivas

These AP 6th Class Telugu Important Questions 2nd Lesson తృప్తి will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 2nd Lesson Important Questions and Answers తృప్తి

6th Class Telugu 2nd Lesson తృప్తి Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత గద్యాలు

1. కింది పరిచిత గద్యభాగాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఒకసారి వనసంతర్పణ పెట్టుకున్నారు. జనం అంతా మామిడి తోపులో చేరారు. చాపలు పరచి పిచ్చాపాటి మాట్లాడుకునేవారు కొందరు. గాడిపొయ్యి తవ్వించాడో లేదో బావగాడు జనం మధ్యకు పరుగెత్తుకొచ్చాడు. “అందరూ వినండరా” అని పెద్దగా గావుకేక పెట్టి మాటలు మానిపించాడు. “వంటకాలు ఇలా తయారు చేయిస్తున్నాను” అంటూ లిస్టు చదివాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) జనం మామిడి తోటలో ఎందుకు చేరారు?
జవాబు:
జనం వనసంతర్పణ కోసం మామిడి తోటలో చేరారు.

ఆ) జనం ఎక్కడ కూర్చున్నారు?
జవాబు:
జనం చాపల మీద కూర్చున్నారు.

ఇ) గావుకేక పెట్టింది ఎవరు?
జవాబు:
పూర్ణయ్య గావుకేక పెట్టాడు.

ఈ) పూర్ణయ్య దేని గురించి లిస్టు తయారుచేశాడు?
జవాబు:
పూర్ణయ్య వనసంతర్పణలో చేసే వంటకాల గురించి లిస్టు తయారుచేశాడు.

2. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

నిగనిగలాడే వాక్కాయల బుట్టతో, లేత చుక్కకూర మోపుతో వచ్చి అందర్నీ పలకరించాడు. “వాక్కాయ దివ్యమైన పులుపు చూడండి” అని తలా ఓ కాయ పంచాడు. “చుక్కకూర కందిపప్పుతో కంటే పెసరపప్పుతో మహా చక్కగా మేళవిస్తుంది” అని అందరికీ మళ్ళీ జ్ఞాపకం చేశాడు. మళ్లీ జనం అంతా వంట కబుర్లలో పడేవారు. బావగాడు ఇలా ప్రదర్శనలిస్తుంటే ఆకలి రెపరెప పెరుగుతోంది.

ఇక అక్కడ గాడిపొయ్యి దగ్గర వంటవాళ్ళని పరుగులు తీయిస్తున్నాడు. పాయసంలో ఎత్తుకు ఎత్తు జీడిపప్పు వెయ్యమని పురమాయిస్తున్నాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) పూర్ణయ్య బుట్టలో ఏమి తెచ్చాడు?
జవాబు:
పూర్ణయ్య బుట్టలో వాక్కాయలు తెచ్చాడు.

ఆ) వాక్కాయ ఏ రుచితో ఉంటుంది?
జవాబు:
వాక్కాయ పులుపు రుచితో ఉంటుంది.

ఇ) చుక్కకూర ఏ పప్పుతో చక్కగా మేళవిస్తుంది?
జవాబు:
చుక్కకూర పెసరపప్పుతో చక్కగా మేళవిస్తుంది.

ఈ) పాయసంలో ఏమి వేయమని పూర్ణయ్య పురమాయిస్తున్నాడు?
జవాబు:
పాయసంలో ఎత్తుకు ఎత్తు జీడిపప్పు వెయ్యమని పూర్ణయ్య పురమాయిస్తున్నాడు.

3. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

“అప్పుడే మంచినీళ్ళు తాగెయ్యకు. మీగడ పెరుగుంది…” ఇలా ఎగసన తోస్తుంటే ఎవరాగగలరు? జనం కలబడి భోంచేశారు. జన్మలో ఇంత దివ్యమైన వంట ఎరగమన్నారు. విస్తళ్ళ ముందునుంచి పైకి లేవడమే కష్టమైంది. అందరికీ తాంబూలాలు ఇచ్చిన తరువాత వంటవాళ్ళని కూర్చోబెట్టాడు బావగాడు. “కష్టపడి వండారు తినకపోతే ఎలా?” అని కొసరి కొసరి వడ్డించాడు. వాళ్ళ భోజనాలు కూడా అయిన తరువాత అందరికంటే ఆఖరున గాడిపొయ్యి పక్కన ఓ చిన్న ఆకు వేసుకుని తను కూర్చున్నాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) “మీగడ పెరుగుంది’ – అని ఎవరు చెప్పారు?
జవాబు:
మీగడ పెరుగుంది అని పూర్ణయ్య చెప్పాడు.

ఆ) విస్తళ్ళ ముందు నుంచి పైకి లేవడం ఎందుకు కష్టమైంది?
జవాబు:
‘వంటలు రుచిగా ఉండడం, ఎక్కువగా ఆహారం తినడం చేత విస్తళ్ళ ముందునుండి పైకి లేవడం కష్టమైంది.

ఇ) అందరికీ తాంబూలాలు ఇచ్చిన తరువాత భోజనానికి ఎవరు కూర్చున్నారు?
జవాబు:
అందరికీ తాంబూలాలు ఇచ్చిన తరువాత వంటవాళ్ళు భోజనానికి కూర్చున్నారు.

ఈ) అందరి కంటే చివరన భోజనానికి కూర్చున్నదెవరు?
జవాబు:
అందరికంటె చివరన పూర్ణయ్య భోజనానికి కూర్చున్నాడు.

అపరిచిత గద్యాలు

1. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఆరోగ్య పరిరక్షణకు మహిళలు ప్రత్యేక శ్రద్ధ తీసుకోవాలి. 35 ఏళ్ళు దాటాక మరింత జాగ్రత్తగా ఉండాలి. కుటుంబానికి ఆయువు పట్టు మహిళలే. మహిళ ఆరోగ్యంగా ఉంటేనే ఆ కుటుంబం ఆరోగ్యంగా ఉంటుంది. ఆసుపత్రికి వెళ్ళి పరీక్షలు చేయించుకోవాలి. దానివలన రుగ్మతలను ముందుగానే తెలుసుకోవచ్చును. వ్యాధులు ముదిరిన తర్వాత తెలుసుకొంటే వైద్యం కష్టమవుతుంది.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఏ వయసు మహిళలు ఆరోగ్యం గురించి చాలా జాగ్రత్తగా ఉండాలి?
జవాబు:
35 సం||లు దాటినవారు ఆరోగ్యం గురించి చాలా జాగ్రత్తగా ఉండాలి.

ఆ) కుటుంబానికి ఆయువు పట్టు ఎవరు?
జవాబు:
మహిళ కుటుంబానికి ఆయువు పట్టు.

ఇ) “రుగ్మత” అంటే అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
రుగ్మత అంటే రోగం అని అర్థం.

ఈ) వ్యాధులు ముదిరితే ఏమవుతుంది?
జవాబు:
వ్యాధులు ముదిరితే వైద్యం దొరకడం కష్టమవుతుంది.

2. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మానవాళికి ప్రాణాధారమైన నీటిని కాపాడుకోవాలి. ప్రతి ఒక్కరూ బాధ్యతగా నీటిని కాపాడుకోవాలి. దీని గురించి అందరికీ అవగాహన ఏర్పడాలి.

దీనికి మంచి మార్గం భూగర్భజలాలను పెంపొందించుకోవాలి. ఇంకుడు గుంటలు ఎక్కువగా ఏర్పరచుకొంటే భూగర్భజలాలు అడుగంటిపోవు. వర్షపునీరు, వాడిన నీరు ఇంకుడు గుంటలోకి ఇంకేలా చేయాలి. ఇంకుడు గుంటలో ఇసుక, కంకర వేయాలి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మానవులకు ప్రాణాధారమేది?
జవాబు:
మానవులకు నీరు ప్రాణాధారం.

ఆ) నీటిని కాపాడడం ఎవరి బాధ్యత?
జవాబు:
నీటిని కాపాడడం అందరి బాధ్యత.

ఇ) ఇంకుడు గుంటలెందుకు నిర్మించాలి?
జవాబు:
భూగర్భజలాల రక్షణ కోసం ఇంకుడు గుంటలు నిర్మించాలి.

ఈ) పై పేరాకు తగిన శీర్షికను పెట్టండి.
జవాబు:
జలరక్షణ

3. క్రింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఆంధ్రులకు ప్రీతిపాత్రుడైన కాటన్ ఆంధ్రుడు కాడు. కనీసం భారతదేశంలోనైనా జన్మించలేదు. ‘హెన్రీ’, ‘కాల్వెలీ కాటన్’ అనే ఆంగ్ల దంపతులకు పదవ కుమారుడు ఆర్థర్ థామస్ కాటన్, క్రీ.శ. 1803వ సంవత్సరం మే 15న ‘కాంబర్ మిర్ అబీ’ అనే గ్రామంలో జన్మించాడు. ఆయన ధవళేశ్వరం బ్యారేజీని నిర్మించారు. దానివలన పంటలకు నీరందుతోంది. నేల సస్యశ్యామలమైంది.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) కాటన్ తల్లిదండ్రులెవరు?
జవాబు:
కాటన్ తల్లి హెన్రీ, తండ్రి కాల్వెలీ కాటన్.

ఆ) కాటన్ సోదరులెంతమంది?
జవాబు:
కాటన్ కు తొమ్మిదిమంది సోదరులు.

ఇ) కాటన్ అంటే ఆంధ్రులకెందుకిష్టం?
జవాబు:
కాటన్ ధవళేశ్వరం వద్ద ఆనకట్ట కట్టి, చేలకు నీరందించాడు.

ఈ) పై పేరాకు తగిన శీర్షికను పెట్టండి.
జవాబు:
కాటన్.

4. కింది అపరిచిత గద్యం చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

భోజరాజు తఱచుగా రాత్రివేళల్లో మాటువేషం వేసుకొని తిరుగుతూ నగర ప్రజల పరిస్థితిని గమనిస్తూండేవాడు. ఒకనాటి అర్ధరాత్రి ఇలాగే తిరుగుతున్న వేళలో ఒక ఇంటిలో దొంగతనం జరుగుతున్నట్టు ఆయనకు అనిపించింది. ఆ యింటిలోని వారెవ్వరూ కొన్ని రోజులుగా ఊళ్ళో లేనట్టుంది. ఆ కారణంగా ఈ దొంగలకి ఈ ఇల్లు మణింత అనుకూల మన్పించిందని భోజరాజుకి తోచింది. ఇంట్లో ఎవరూ లేని కారణంగా వాళ్ళు చేయవలసిన దొంగతనాన్ని చాలా శ్రద్ధగా చేసి ఆ దొంగసొత్తుని ఊరి వెలుపల ఉన్న మామిడి తోపులోకి పట్టుకుపోయి పంచుకోవాలని నిశ్చయించుకుని బయటికి రాబోయే సరికి నగరంలో గస్తీ తిరుగుతున్న రక్షక భటుల నగారాధ్వనులు వినిపించాయి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరు మాఱువేషంలో ఎప్పుడు నగర ప్రజల పరిస్థితిని గమనించేవారు?
జవాబు:
భోజరాజు మాఱువేషంలో రాత్రివేళ నగర ప్రజల పరిస్థితిని గమనించేవాడు.

ఆ) ఒకనాటి అర్ధరాత్రి భోజరాజుకి ఏమనిపించింది?
జవాబు:
ఒకనాటి అర్ధరాత్రి భోజరాజుకు ఒక ఇంటిలో దొంగతనం జరుగుతున్నట్టు అనిపించింది.

ఇ) ఏ కారణంగా దొంగలకు ఇల్లు అనుకూలమన్పించింది?
జవాబు:
ఇంటిలోని వారు ఎవ్వరూ లేని కారణంగా ఇల్లు దొంగలకు అనుకూలమన్పించింది.

ఈ) దొంగలు సొత్తుని ఎక్కడ పంచుకోవాలనుకున్నారు?
జవాబు:
దొంగలు సొత్తుని ఊరి వెలుపల ఉన్న మామిడి తోపులోకి పట్టుకుపోయి పంచుకోవాలని నిశ్చయించుకున్నారు.

5. కింది అపరిచిత గద్యం చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మరాలుడనే దొంగ తను దొంగతనం చేయడానికి కారణం ఏమని చెప్పాడంటే “నా తల్లిదండ్రులు బాగా వృద్ధులు. నేను వారిని కాశీకి తీసుకుపోగలిగినంత సంపన్నతతో లేను. మా కెటిగిన ఒక కుటుంబం కాశీకి పోతోందని తెలిసింది. మా తల్లిదండ్రులనీ ఆ కుటుంబాన్నీ కాశీకి ఈ మొత్తం ద్రవ్యంతో పంపించాలనేది నా తలంపు. ఆ వెళ్ళే కుటుంబం కూడా కాశీ వెళ్ళగలిగినంత స్తోమత కలిగింది కాదు. అందుకని ఈ విధమైన ఏర్పాటు చేయదలిచాను” అని చెప్పాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరు దొంగతనం చేసారు?
జవాబు:
మరాలుడు అనేవాడు దొంగతనం చేసాడు.

ఆ) ఎవరు వృద్ధులు?
జవాబు:
మరాలుని తల్లిదండ్రులు వృద్ధులు.

ఇ) ఎవరు కాశీకి వెళుతున్నారు?
జవాబు:
మరాలునికి తెలిసిన కుటుంబం కాశీకి వెళుతున్నారు.

ఈ) మరాలుని తలంపు ఏమిటి?
జవాబు:
దొంగిలించిన ద్రవ్యంతో తల్లిదండ్రుల్ని కాశీకి పంపాలని తలంపు కలిగింది.

6. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఒకప్పుడు ‘అన్నంభట్టు’ అనే పేరున్న ఒక విద్యార్థి ఉండేవాడు. అతనికి పెద్దగా చదువు ఒంట బట్టేది కాదు. ఏదో ఎలాగో వేదవిద్య పూర్తయిందనిపించాడు. వివాహానికి తగిన వయసు రాగా, తల్లిదండ్రులు మంచి శుద్ధ శ్రోత్రియుని కూతురూ సంస్కృతంలో కవిత్వం కూడా చెప్పగల పిల్లతో అతనికి పెళ్ళి జరిపించారు. ఆమె తల్లిదండ్రులూ ఆమె కూడా వీలయినంత ఎక్కువగా సంస్కృతంలోనే మాట్లాడుకుంటూ ఉండడం, కనీసం పెళ్ళిపీటల మీద కూడా సంస్కృతాన్ని విడవకపోవడం కారణంగానూ, ఆ భాష తనకంతగా రాని కారణంగానూ కొంత అర్థమయ్యి, కొంత కాకా అన్నంభట్టుకి పెద్ద తలనొప్పిగా అన్పించింది వారి ధోరణి. అయినా ఏం చేస్తాం? అనుకున్నాడు అన్నంభట్టు అప్పటికి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) అన్నంభట్టు ఎవరు?
జవాబు:
అన్నంభట్టు ఒక విద్యార్థి.

ఆ) అన్నంభట్టు వివాహం ఎవరితో జరిగింది?
జవాబు:
శుద్ధ శ్రోత్రియుని కుతురూ, సంస్కృతంలో కవిత్వం చెప్పగల అమ్మాయితో అన్నంభట్టు వివాహం జరిగింది.

ఇ) పెళ్ళికూతురూ, తల్లిదండ్రులూ ఎలా మాట్లాడుకున్నారు?
జవాబు:
పెళ్ళికూతురూ, ఆమె తల్లిదండ్రులు కూడా వీలయినంత ఎక్కువగా సంస్కృతంలో మాట్లాడుకునేవారు.

ఈ) పై గద్యాన్ని చదివి ఏవేని రెండు ప్రశ్నలు తయారుచేయండి.
జవాబు:

1. ఎవరికీ చదువు ఒంటబట్టేదికాదు?
2. అన్నంభట్టుకి తలనొప్పిగా ఎందుకు అన్పించింది?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
వనసంతర్పణకు వచ్చినవారు పూర్ణయ్య గురించి ఏమనుకొన్నారు?
జవాబు:
వనసంతర్పణలో అన్ని ఏర్పాట్లు చేసినవాడు పూర్ణయ్యే. అతనిని అందరూ ప్రేమగా ‘బావా’ అని పిలుస్తారు. అతను లేకపోతే వారెవరికీ సరదా లేదు. వారికెవరికీ సంబరంగా ఉండదు. ఎవరింట్లో పెళ్లినా, పేరంటమైనా హడావుడి అంతా పూర్ణయ్యదే. అతను లేకపోతే ఆ కార్యక్రమం అందంగా ఉండదు. వనసంతర్పణలో వంట ఏర్పాట్లు అన్నీ పూర్ణయ్యే చూశాడు. పూర్ణయ్య లేకపోతే వంట ఏర్పాట్లు, గాడిపొయ్యి తవ్వించడం ఎవరివల్లా కాదని వారి అభిప్రాయం. తినేవాళ్ళని ఉత్సాహపరుస్తున్న పూర్ణయ్య అంటే అందరికీ అభిమానమే. వనసంతర్పణకు వచ్చిన వారందరూ పూర్ణయ్యను మెచ్చుకొన్నారు, అనుసరించారు. తృప్తిగా తిన్నారు, ఉత్సాహంగా ఉన్నారు.

ప్రశ్న 2.
వంట విషయంలో పూర్ణయ్య అందరినీ ఎలా ఉత్సాహపరిచాడు?
జవాబు:
వంకాయ మెంతికారం పెట్టిన కూర వండిస్తున్నానని పూర్ణయ్య వారందరికీ చెప్పాడు. అంతటితో ఆగలేదు, మరో అరగంటలో వంకాయలు కడిగించి, బుట్టలో వేయించి, అందరి దగ్గరకూ తెచ్చి, చూపించాడు. అవి లేత వంకాయలు, నవనవలాడుతున్నాయి. అవి అప్పుడే తోటలో కోయించుకొని వచ్చినట్లు చెప్పి అందరినీ ఉత్సాహపరిచాడు.

మరో అరగంటకు వాక్కాయల బుట్టతో వచ్చాడు. వాక్కాయలు నిగనిగలాడుతున్నాయి. అందరికీ తలొక వాక్కాయ రుచి చూపించాడు. పుల్లగా ఉన్నాయి. తర్వాత లేత చుక్కకూర తెచ్చి చూపించాడు. చుక్కకూర కందిపప్పుతో కంటే పెసరపప్పుతోనే బాగుంటుందని వారందరికీ చెప్పి ఉత్సాహపరిచాడు.

పులిహోర తిరగమోత వెయ్యగానే రయ్యిన జనం దగ్గరకు పరిగెత్తుకొని వచ్చాడు. ఆ వాసన చూశారా ! సన్నబియ్యంతో చేయిస్తున్నట్లు చెప్పాడు. అని చెప్పి అందరి దృష్టినీ భోజనాల వైపు పూర్తిగా మలిచాడు. నిమ్మకాయ పిండిన అరటికూర రుచిని చెప్పి, అందరినీ ఉత్సాహపరిచాడు.

ప్రశ్న 3.
పూర్ణయ్య వడ్డనలోని ప్రత్యేకతను వివరించండి.
జవాబు:
పూర్ణయ్య నేతి జారీ తీసుకొన్నాడు. అందరినీ పేరు పేరునా అడిగి నెయ్యి వడ్డించాడు. వంకాయకూర, అరటికాయ కూరల రుచిని వర్ణిస్తూ వడ్డింపచేశాడు. చుక్కకూర పప్పులో ఊరమిరపకాయలు కొరుక్కుతింటే బాగుంటుందని ఊరించాడు. పప్పుచారులో గుమ్మడి వడియాలు కలుపుకొని తినమని ఉత్సాహపరిచాడు. వాక్కాయ పచ్చడిలో పెరుగు పచ్చడి నంజుకొంటే ఉండే మజాను వర్ణించాడు. పాయసానికి ఖాళీ ఉంచుకోమని ఆదేశించాడు. మంచినీళ్లెక్కువగా త్రాగవద్దన్నాడు. పెరుగన్నం తినడానికి ఖాళీ ఉంచుకోమన్నాడు. ఈ విధంగా అందరినీ ఉత్సాహపరిచాడు.

ప్రశ్న 4.
వనసంతర్పణలో ఆకలి పెరగడానికి కారణాలేమిటి?
జవాబు:
వనసంతర్పణలో అందరికీ ఆకలి పెరగడానికి కారణం పూర్ణయ్యే. వండిస్తున్న కూరల గురించీ, పిండి వంటల గురించీ, పచ్చళ్ల గురించీ, పులుసుల గురించీ అందరికీ పూర్ణయ్య చెప్పాడు. వాటి రుచులను ఊహించుకోవడంతో అందరికీ ఆకలి మొదలైంది. వంకాయలు, వాక్కాయలు, చుక్కకూరలను అందరికీ చూపించడంతో వంటల గురించి చర్చ జరిగింది. దానితో ఆకలి ఇంకా పెరిగింది. పులిహోర ఘుమఘుమలు తగిలేటప్పటికి అందరికీ ఆకలి ఇంకా పెరిగిపోయింది. పూర్ణయ్య దగ్గరుండి వడ్డన చేయించిన తీరుకు అందరూ మితిమీరి భోజనాలు చేశారు. మాటలలో ఆదరణ, ఆప్యాయతలుండాలి. వడ్డనలో కొసరి కొసరి వడ్డించే గుణం ఉండాలి. అప్పుడు అతిథులకు ఉత్సాహం, ఆకలి పెరుగుతాయి. మొహమాటం లేకుండా తృప్తిగా తింటారు.

ప్రశ్న 5.
ఈ పాఠంలో ఎవరెవరు ఎందుకు తృప్తి చెందారు?
జవాబు:
వనసంతర్పణకు వచ్చిన వారందరూ పూర్ణయ్య ఆదరణతో తృప్తి చెందారు. అతను చేసిన హడావుడి కబుర్లు, ప్రదర్శనలూ వారందరినీ ఉత్తేజపరిచాయి. వంటకాల ఘుమఘుమలతో తృప్తి చెందారు. అతని వడ్డన తీరుకు అందరూ తృప్తిగా భోజనాలు చేశారు. వనసంతర్పణకు వచ్చిన వారందరినీ పూర్ణయ్య తన కలుపుగోలుతనంతో సంతృప్తి పరిచాడు. వారంతా ఆనందించారు. అందరూ తృప్తిగా కడుపునిండా భోజనాలు చేశారు. కనుకనే పూర్ణయ్యకు ఆహార పదార్థాలు మిగలలేదు. ఆ మిగలకపోవడమే పూర్ణయ్యకు తృప్తి నిచ్చింది. ఇంత చక్కటి పాఠం చదవడం మాకూ తృప్తిగానే ఉంది.

ప్రశ్న 6.
మీ గ్రామం / పట్టణంలో జరిగే వనభోజనాలను వర్ణించండి.
జవాబు:
మా కాలనీలో ఉన్నవారందరం కార్తీకమాసంలో ఉసిరిచెట్టు కింద భోజనాలు పెట్టుకొంటాం. అప్పుడు మా కాలనీలో ఉన్న వాళ్లందరం రాజుగారి తోటలోని ఉసిరిచెట్టు కిందికి ఉదయమే వెళ్లిపోతాం. పిల్లలందరం కోతి కొమ్మచ్చి, కబడి, బాలాట మొదలైనవి ఆడుకొంటాం. బోలెడంత అల్లరి చేసేస్తాం. మగవాళ్లలో పెద్దవాళ్లంతా పేకాట, క్యారమ్స్, చెస్ మొదలైనవి ఆడుకొంటారు. ఆడవాళ్లంతా వంట వండుతూనే అంత్యాక్షరి, పాటల పోటీలు, అష్టాచమ్మా మొదలైనవి ఆడుకొంటారు. పిల్లలందరం కరివేపాకు తుంపుతాం. మిరపకాయలు ముచికలు తీస్తాం. మగవాళ్లు కూరలు తరుగుతారు. నీళ్లు తెస్తారు. వడ్డన మాత్రం పిల్లలదే, భోజనాలయ్యాక ఆటల పోటీలు, బహుమతులు ఉంటాయి. ఆ రోజు మాత్రం మాకందరికీ పండుగే.

ప్రశ్న 7.
మీరు వెళ్లిన విహారయాత్ర గురించి వ్రాయండి.
జవాబు:
ఒకసారి మా పాఠశాల విద్యార్థులందరం రెండు బస్సులలో ‘అరకు’ విహారయాత్రకు వెళ్లాం. అక్కడ వాతావరణం చాలా బాగుంది. బొర్రా గుహలు చూశాం. చాలా బాగున్నాయి. ప్యాసెంజర్లో ఆ గుహలలోంచి వేడుతుంటే భలే సరదాగా ఉంది.

ఇది సముద్ర మట్టానికి 900 మీటర్లు ఎత్తున ఉందని మా మాష్టారు చెప్పారు. ఇక్కడ జలపాతాలు చాలా బాగున్నాయి. ఆ జలపాతాలు కనుల పండువగా ఉన్నాయి. మ్యూజియం కూడా చాలా బాగుంది. మేం వెళ్లినప్పుడు సినిమా షూటింగ్ జరుగుతోంది. సినిమా యాక్టర్లతో ఫోటోలు తీయించుకొన్నాం. మేమందరం ఈ విహారయాత్రలో చాలా ఆనందించాం.

III. భాషాంశాలు:

1. కింది పదాలను ఒత్తులతో సరిచేసి రాయండి.

1. అమ నాన నను తీసికెళారు
జవాబు:
అమ్మ నాన్న నన్ను తీసికెళ్ళారు.

2. అన చెటు ఎకి ఒక కాయ కోశాడు.
జవాబు:
అన్న చెట్టు ఎక్కి ఒక్క కాయ కోశాడు.

3. కొత. బటలు కొనుకొనాను.
జవాబు:
కొత్త బట్టలు కొనుక్కొన్నాను.

4. ఆకులు కట కటి తెమనారు.
జవాబు:
ఆకులు కట్ట కట్టి తెమ్మన్నారు.

5. చినాన నను రావదనాడు.
జవాబు:
చిన్నాన్న నన్ను రావద్దన్నాడు.

6. కపల పెళ్లికి వెళి వచాము .
జవాబు:
కప్పల పెళ్ళికి వెళ్ళి వచ్చాము.

7. తిక తికగా మాటాడవదనారు
జవాబు:
తిక్కతిక్కగా మాట్లాడవద్దన్నారు.

8. నతినతిగా అనానని నవారు.
జవాబు:
నత్తినత్తిగా అన్నానని నవ్వారు.

9. చకని చుక మా అక అకడ ఉంది.
జవాబు:
చక్కని చుక్క మా అక్క అక్కడ ఉంది.

10. కవం పటిన అవను చూసి నవవదు.
జవాబు:
కవ్వం పట్టిన అవ్వను చూసి నవ్వవద్దు.

2. కింది పదాలను సంయుక్తాక్షరాల వత్తులతో సరిచేసి రాయండి.
1. లక్ + ష్ + మ్ + ఇ = లక్ష్మి
2. పక్ + ష్ + య్ + అ + ము = పక్ష్య ము
3. స్వాతంత్ + ర్ + య్ + అ + ము = స్వాతంత్ర్యము
4. లక్ + ష్ + య్ + అ + ము = లక్ష్యము
5. హర్ + మ్ + య్ + అ + ము = హర్మ్యము
6. దార్ + డ్ + య్ + అ + ము = దార్యా ము

3. ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులను బ్రాకెట్లలో గుర్తించండి.

1. కిందివానిలో సంయుకాక్షరం గుర్తించండి.
అ) క
ఆ) క్క
ఇ) క్ష్మి
జవాబు:
ఇ) క్ష్మి

2. పెద్దవారికి, స్త్రీలకు గౌరవం ఇవ్వాలి. (సంయుక్తాక్షరం గుర్తించండి)
అ) ద్ద
ఆ) స్త్రీ
ఇ) వ్వా
జవాబు:
ఆ) స్త్రీ

3. స్వాతంత్ర్యం మన జన్మహక్కు. (గీతగీసిన దానిలోని అక్షరాలు) ( ఆ )
అ) త్ + అ + రే + య్
ఆ) త్ + ర్ + య్ + అ
ఇ) త + ర + య
జవాబు:
ఆ) త్ + ర్ + య్ + అ

4. కురుక్షేత్రం ధర్మక్షేత్రం – (దీనిలో సంయుక్తాక్షరాలెన్ని ఉన్నాయి)
అ) 3
ఆ) 2
ఇ) 4
జవాబు:
అ) 3

5. న్యాయం కావాలి. గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) న + య
ఆ) న్ + య్ + అ
ఇ) న్ + య్ + ఆ
జవాబు:
ఇ) న్ + య్ + ఆ

6. మూర్బత్వం పనికిరాదు. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలను గుర్తించండి)
అ) ర + ఖ్
ఆ) ర్ + ఖ్ + అ
ఇ) ర్ + అ + ?
జవాబు:
ఆ) ర్ + ఖ్ + అ

7. జ్యోత్స్న అందంగా ఉంటుంది. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) త్ + స్ + న్ + అ
ఆ) త + స్ + న్
ఇ) త్ + అ + స్ + న్
జవాబు:
అ) త్ + స్ + న్ + అ

8. అన్నమును వృధా చేయకు. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) న + న
ఆ) న్ + అ + న్ + అ
ఇ) న్ + న్ + అ
జవాబు:
ఇ) న్ + న్ + అ

9. కత్తితో జాగ్రత్తగా ఉండాలి. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) త్ + త్ + అ
ఆ) త్ + త్ + ఇ
ఇ) తి + తి
జవాబు:
ఆ) త్ + త్ + ఇ

10. ఎక్కడైనా నిజాయితీగానే ఉండాలి. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) క్ + క
ఆ) క్ + క్ + అ
ఇ) క + క
జవాబు:
ఆ) క్ + క్ + అ

11. అమ్మేది అని బాలుడడిగాడు. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) మ్ + య్ + ఏ
ఆ) మ + మే
ఇ) మ్ + మ్ + అ + ఏ
జవాబు:
అ) మ్ + య్ + ఏ

12. కుయ్యేరులో బడి ఉంది. (గీత గీసిన దానిలోని అక్షరాలు గుర్తించండి)
అ) యే + యే
ఆ) య్ + య్ + అ + ఏ
ఇ) య్ + య్ + ఏ
జవాబు:
ఇ) య్ + య్ + ఏ

13. వేరు వేరు హల్లుల కలయికతో ఏర్పడేది?
అ) ద్విత్వం
ఆ) సంయుక్తం
ఇ) చేదర్థకం
జవాబు:
ఆ) సంయుక్తం

14. ఒకే హల్లు రెండుసార్లు వస్తే ఏర్పడేది?
అ) ద్విత్వం
ఆ) సంయుక్తం
ఇ) హల్లు
జవాబు:
అ) ద్విత్వం

15. ఒక సంయుక్తాక్షరంలోని అచ్చుల సంఖ్య
అ) రెండు
ఆ) ఒకటి
ఇ) ఎన్నెనా ఉంటాయి
జవాబు:
ఆ) ఒకటి

చదవండి – ఆనందించండి

కుచేలోపాఖ్యానం

కుచేలుడు అనే పేరు విన్నారా మీరెప్పుడైనా ? – విన్నాం గురువుగారూ! శ్రీకృష్ణుడి స్నేహితుడు కదా! అంటూ పిల్లలంతా ఉత్సాహంగా అన్నారు.

అందరికీ బాగా తెలిసిందే అంటూ కథ ప్రారంభించారు గురువుగారు. కుచేలుడు చాలా పేదవాడు. చినిగిపోయిన వస్త్రాలు కట్టుకొని తిరిగేవాడు. కుటుంబం గడవటం కష్టంగా ఉండేది. ఒకనాడు కుచేలుడితో ఆయన భార్య “నాథా ! ఇన్ని కష్టాలు పడుతున్నాం కదా ! చిన్ననాటి మీ స్నేహితుడు శ్రీకృష్ణుడున్నాడు గదా ! ఆయనను సహాయం అడగండి” అని చెప్పింది.

సరే! అన్నాడు కుచేలుడు. కుచేలుడు చిన్ననాటి స్నేహితుడికి ఏదైనా తీసుకొని వెళ్లాలని అనుకొన్నాడు. తీసుకొనిపోవడానికి ఇంట్లో ఏమీ లేవు. భార్య తన పంచెకొంగున కట్టిన పిడికెడు అటుకులు తీసుకొని శ్రీకృష్ణుడి వద్దకు బయలుదేరాడు కుచేలుడు.

కుచేలుణ్ణి చూచి శ్రీకృష్ణుడు ఎంతో ఆనందపడ్డాడు, అక్కున చేర్చుకున్నాడు, సకలోపచారాలూ చేశాడు. కుచేలుడు తెచ్చిన అటుకులు ఎంతో మక్కువతో ఆరగించాడు. రుక్మిణీ కృష్ణులు కుచేలునికి పరిచర్యలు చేశారు. కుచేలుడు శ్రీకృష్ణుడిని ఏమీ అడగలేదు. కుచేలుడు ఇంటికి తిరిగి వచ్చేసరికి అతని పాత కుటీరం స్థానంలో మహాభవనం వెలిసింది. కుచేలుడు ఏమీ అడగకపోయినా శ్రీకృష్ణుడు అతన్ని ఐశ్వర్యవంతుడిని చేశాడు. ఈ సన్నివేశం మిత్ర ప్రేమకు దృష్టాంతం.

These AP 6th Class Telugu Important Questions 1st Lesson అమ్మ ఒడి will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 1st Lesson Important Questions and Answers అమ్మ ఒడి

6th Class Telugu 1st Lesson అమ్మ ఒడి Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత పద్యాలు

కింది గేయాల్ని చదివి, ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. అమ్మ ఒడి చదువుల బడి మా
యమ్మ ఒడి నా కొక గుడి
అమ్మ చూపును ఒరవడి, దై
వమ్ము కంటెను త్వరపడి
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఒరవడి అంటే అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
విద్యార్థులకు అక్షరాలను కుదురుగా నేర్పడానికి గురువులు ముందుగా రాసే మేలు బంతి.

ఆ) బడి, గుడి అయినది ఏది?
జవాబు:
అమ్మ ఒడి.

ఇ) దేని కన్న ముందు అమ్మ ఒరవడి చూపుతుంది?
జవాబు:
దైవం కన్నా ముందు అమ్మ ఒరవడి చూపుతుంది.

ఈ) చదువు నేర్పే చోటును ఏమంటారు?
జవాబు:
చదువు నేర్పే చోటును బడి అంటారు.

2. అమ్మ చెప్పిన సుద్దులు, అని
శమ్ము ఒప్పిన బుద్ధులు
అమ్మ పెదవుల హాసము, ని
త్యమ్ము మాకు వికాసము.
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) సుద్దులు ఎవరు చెపుతారు?
జవాబు:
అమ్మ సుద్దులు చెపుతుంది.

ఆ) అనిశమ్ము అంటే అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
అనిశమ్ము అంటే ఎల్లప్పుడు అని అర్థం.

ఇ) అమ్మ పెదవులపై ఏమి ఉంటుంది?
జవాబు:
అమ్మ పెదవులపై హాసము ఉంటుంది.

ఈ) అమ్మ హాసము వలన ఏమి కలుగుతుంది?
జవాబు:
అమ్మ హాసము వల్ల వికాసం కలుగుతుంది.

3. అమ్మ మంజుల భాషణం, శ్రా
వ్యమ్ము వీనుల భూషణం
అమ్మ హృది అనురాగము, ది
వ్యమ్ము భవ్యము యోగము !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) అమ్మ భాషణం ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
అమ్మ భాషణం మంజులంగా ఉంటుంది.

ఆ) భూషణం అంటే అర్థం తెలపండి.
జవాబు:
భూషణం అంటే అలంకారం అని అర్థం.

ఇ) అనురాగంతో నిండి ఉండేది ఏది?
జవాబు:
అమ్మ హృదయం అనురాగంతో నిండి ఉంటుంది.

ఈ) ఈ భాగంలో యోగమైనది ఏది?
జవాబు:
ఈ భాగంలో యోగమైనది అమ్మ అనురాగము.

4. అమ్మ చల్లని కరములు, దా
నమ్మునకు ఆకరములు
అమ్మ చరణ తలమ్ములు, క్షే
మమ్ము పండు పొలమ్ములు
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఈ గేయం భాగం ఏ పాఠంలోనిది?
జవాబు:
ఈ గేయభాగం ‘అమ్మ ఒడి’ అనే పాఠంలోనిది.

ఆ) దానానికి నిలయమైనవి ఏవి?
జవాబు:
అమ్మ చేతులు దానానికి నిలయమైనవి.

ఇ) అమ్మ చరణాలు తాకిన నేలపై ఏమి పండుతుంది?
జవాబు:
అమ్మ చరణాలు తాకిన నేలపై క్షేమం పండుతుంది.

ఈ) ఆకరములు అంటే అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
ఆకరములు అంటే నిలయమైనవి అని అర్థం.

5. అమ్మ కన్నుల కాంతులు, లో
కమ్మునకు సుఖశాంతులు
అమ్మయే నా సర్వము,
ర్యమ్ము బలమూ గర్వము
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) అమ్మ కన్నుల్లో ఏమి కనిపిస్తాయి?
జవాబు:
అమ్మ కన్నుల్లో కాంతులు కనిపిస్తాయి.

ఆ) లోకానికి సుఖశాంతులు ఇచ్చేవి ఏవి?
జవాబు:
లోకానికి అమ్మ కన్నుల కాంతులు సుఖశాంతులు ఇస్తాయి.

ఇ) ‘సుఖ శాంతులు’ అనునది ఏ సమాసము?
జవాబు:
‘సుఖ శాంతులు’ అనునది ద్వంద్వ సమాసము.

ఈ) మనిషికి సర్వస్వమైనది ఏది?
జవాబు:
మనిషికి సర్వస్వమైనది అమ్మ.

అపరిచిత పద్యా లు

1. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. కోతి ంబట్టి తెచ్చి కొత్త పుట్టము గట్టి
కొండముచ్చు లెల్ల ంగొలిచి నట్టు
నీతిహీనును నొద్ద నిర్భాగ్యులుందురు
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) కోతికి ఏమి కట్టారు?
జవాబు:
కోతికి పట్టుచీర కట్టారు.

ఆ) ఎవరు కోతికి పట్టుచీర కట్టారు?
జవాబు:
కొండముచ్చులు కోతికి పట్టుచీర కట్టారు.

ఇ) కోతికి పట్టుచీర కట్టి కొండముచ్చులు ఏమి చేసాయి?
జవాబు:
కోతికి పట్టుచీర కట్టి కొండముచ్చులు సేవించాయి.

ఈ) నిర్భాగ్యులు ఎవరిని సేవిస్తూ ఉంటారు?
జవాబు:
నిర్భాగ్యులు నీతిహీనుణ్ణి సేవిస్తూ ఉంటారు.

2. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

కోపమునను ఘనత కొంచమై పోవును
కోపమునను గుణము కొరత వడును
కోపమునను బ్రతుకు కొంచమై పోవును
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ!
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) దేనివలన గొప్పదనము తగ్గిపోతుంది?
జవాబు:
కోపము వలన గొప్పదనము తగ్గుతుంది.

ఆ) గుణము ఏలా కొరతపడుతుంది?
జవాబు:
కోపము వలన గుణము కొరతపడుతుంది.

ఇ) కోపము వలన బ్రతుకు ఏమౌతుంది?
జవాబు:
కోపము వలన బ్రతుకు కొంచమై పోతుంది.

ఈ) పై పద్యానికి సరైన శీర్షిక పెట్టండి.
జవాబు:
కోపము

3. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

బలవంతుడు ! నా కేమని
పలువురితో నిగ్రహించి పలుకుట మేలా !
బలవంతమైన సర్పము
చలిచీమల చేత చిక్కి చావదె సుమతీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఏమని అనుకోకూడదు?
జవాబు:
నేను బలవంతుడను, నాకేమిటి అనుకోకూడదు.

ఆ) ఎవరితో అనరాదు?
జవాబు:
చాలామందితో నేను బలమైన వాడను అని అనకూడదు.

ఇ) సర్పము ఎలాంటిది?
జవాబు:
సర్పము చాలా బలమైనది.

ఈ) సర్పము ఎవరి వలన చనిపోయింది?
జవాబు:
సర్పము చలిచీమల వలన చనిపోయింది.

4. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

అనువుకాని చోట నధికుల మనరాదు
కొంచముండుటెల్ల గొదువ గాదు
కొండ యద్దమందు గొంచమై యుండదా
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ!
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఎక్కడ అధికుల మనకూడదు?
జవాబు:
అనువుగాని చోట అధికుల మనరాదు.

ఆ) అనువుగాని చోట ఎలా ఉండాలి?
జవాబు:
అనువుగాని చోట తగ్గి ఉండాలి.

ఇ) కొండ ఎక్కడ నుండి చిన్నదిగా కన్పిస్తుంది?
జవాబు:
కొండ అద్దంలోంచి చిన్నదిగా కన్పిస్తుంది.

ఈ) ఈ పద్యం ఎవరు రచించారు?
జవాబు:
ఈ పద్యం వేమన రచించాడు.

5. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

అక్కరకు రాని చుట్టము
మ్రొక్కిన వరమీని వేల్పు మోహరమున దా
నెక్కిన బారని గుఱ్ఱము
గ్రక్కున విడువంగ వలయు గదరా సుమతీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) చుట్టము ఎప్పుడు రావాలి?
జవాబు:
చుట్టము అవసరమైనపుడు రావాలి.

ఆ) మ్రొక్కితే ఎవరు వరాలిస్తారు?
జవాబు:
మ్రొక్కితే దేవతలు వరాలిస్తారు.

ఇ) గుఱ్ఱము ఎప్పుడు పరుగుపెట్టాలి?
జవాబు:
రౌతు ఎక్కినపుడు గుఱ్ఱం పరుగు పెట్టాలి.

ఈ) ఈ పద్యం ఏ శతకం లోనిది?
జవాబు:
ఈ పద్యం సుమతీ శతకం లోనిది.

6. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఆత్మశుద్ధి లేని ఆచార మది యేల
భాండ శుద్ధి లేని పాకమేల ?
చిత్తశుద్ధి లేని శివపూజ లేలరా
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఆచారానికి ఏది అవసరం?
జవాబు:
ఆచారానికి ఆత్మశుద్ధి అవసరం.

ఆ) వంటకు ఏది అవసరం?
జవాబు:
గిన్నెలు శుభ్రంగా ఉండాలి.

ఇ) చిత్తశుద్ధితో ఏమి చేయాలి?
జవాబు:
చిత్తశుద్ధితో శివపూజ చేయాలి.

ఈ) పై పద్యానికి తగిన శీర్షికను నిర్ణయించండి.
జవాబు:
శుద్ధి

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత :

ప్రశ్న 1.
బి.వి. నరసింహారావు గురించి రాయండి.
(లేదా)
“అమ్మ ఒడి’ గేయ రచయితను గురించి రాయండి.
జవాబు:
‘అమ్మ ఒడి’ గేయ రచయిత ‘బాడిగ వెంకట నరసింహారావు. ఆయన కృష్ణాజిల్లాలోని కౌతారంలో జన్మించారు. ఆయన బిరుదు ‘బాలబంధు’. ఆయన బాలరసాలు, పాలబడి పాటలు, ఆవు-హరిశ్చంద్ర, బాలతనం, చిన్నారిలోకం, పూలబాలలు, ఋతువాణి మొదలైనవి 17 పుస్తకాలు రచించారు. బాలసాహిత్యాన్ని వ్యాప్తి చేయడమే ధ్యేయంగా జీవించారు. ఆయన ‘అనార్కలి’ నాటకంలో అనార్కలి పాత్రను ధరించడం చేత ఆయన ఆ రోజులలో ‘అనార్కలి నరసింహారావు’ అని పేరు పొందారు.

ప్రశ్న 2.
అమ్మ ప్రేమ ఎటువంటిది?
జవాబు:
అమ్మ ప్రేమ హృదయమంతా నిండి ఉంటుంది. ఆ ప్రేమ చాలా ఉత్తమమైనది. శుభాలను కలిగిస్తుంది. అది – అన్నింటిని సమకూర్చి పెడుతుంది. ఏ లోటు రాకుండా చేస్తుంది.

ప్రశ్న 3.
అమ్మ కాళ్ళు, చేతులు ఎటువంటివి?
జవాబు:
అమ్మ చేతులు చల్లగా ఉంటాయి. అవి దానధర్మాలు చేస్తూ ఉంటాయి. అమ్మ పాదాలు తగిలిన నేలలు శుభాలు అనే పంటలు పండించే పొలాల వంటివి.

ప్రశ్న 4.
మా అమ్మ ఒడి నాకొక గుడి అని కవి ఎందుకన్నారో వివరించండి.
జవాబు:
పిల్లలు అమ్మ ఒడిలోనే ఆట పాటలతో అన్నీ నేర్చుకొంటారు. దేవాలయాలు మన సంస్కృతికి, కళలకు, సంప్రదాయాలకు నిలయాలు. సమాజానికి శుచిశుభ్రతలను దేవాలయాలు నేర్పుతాయి. భక్తి గూడా నేర్పుతాయి.

అలాగే అమ్మ ఒడిలో పిల్లలు జేజే పెట్టడం (నమస్కరించడం) నేర్చుకొంటారు. రెండు చేతులూ పైకెత్తి ‘గోవిందా’ అనడం కూడా తల్లి నేర్పుతుంది. . ఎవరినీ నిందించకూడదనీ, పెద్దలకు నమస్కరించాలని, ఎవరైనా వస్తుంటే రమ్మని పిలవాలనీ, తల్లి తన ఒడిలోనే పిల్లలకు నేర్పుతుంది. అభినయం కూడా నేర్పుతుంది. ఉదాహరణకు: నీ కోపం చూపించమని, నువ్వెలా నవ్వుతావు అంటూ రకరకాల అభినయాలు నేర్పుతుంది. అందుచేతనే అమ్మ ఒడి నాకొక గుడి అని రచయిత అన్నాడు: సంస్కారానికి పునాది అమ్మ ఒడిలోనే నేర్చుకుంటాం. అందుకే అమ్మ ఒడి మనకొక గుడి అని చెప్పవచ్చు.

ప్రశ్న 5.
“అమ్మ పెదవుల హాసము నిత్యమ్ము మాకు వికాసము” – వివరించండి.
జవాబు:
అమ్మ పెదవుల హాసము అంటే అమ్మ చిరునవ్వు. అమ్మ చిరునవ్వులో అనేక భావాలు ఉంటాయి. అమ్మ చిరునవ్వును పిల్లలు గమనిస్తుంటారు. అమ్మ చిరునవ్వే పిల్లలకు ప్రోత్సాహం, అమ్మ చిరునవ్వే పిల్లలకు ధైర్యాన్నిస్తుంది.. అమ్మ చిరునవ్వే పిల్లలకు భరోసానిస్తుంది. అమ్మ చిరునవ్వే పిల్లలకు హుషారునిస్తుంది. పిల్లల అభివృద్ధిని అమ్మ చిరునవ్వుతో గమనిస్తూ ప్రోత్సహిస్తుంది. అమ్మ చిరునవ్వుతో ప్రోత్సహిస్తే పిల్లలు ఎంత ఉన్నత స్థితికైనా చేరతారు. దేనినైనా సాధిస్తారు. ఎంత తెలివిగానైనా ప్రవర్తిస్తారు. ఎంత కష్టమైన దానినైనా అలవోకగా సాధిస్తారు. అందుకే తల్లి చిరునవ్వులే పిల్లలకు అభివృద్ధికి సోపానాలని చెప్పవచ్చు.

ప్రశ్న 6.
“అమ్మ చల్లని కరములు – దానమ్మునకు ఆకరములు” – అని ఎట్లు చెప్పగలవు?
జవాబు:
అమ్మ తన చేతులతో అన్నీ అమర్చి పెడుతుంది. పిల్లలను అభివృద్ధి చెందమని ఆశీర్వదిస్తుంది. తనకంటే తన పిల్లలు ఉన్నతంగా ఉండాలని కోరుకొంటుంది. దీవిస్తుంది. అందుచేతనే అమ్మవి చల్లని కరములు అన్నారు.

అమ్మ చేతులకు పెట్టడమే తెలుసు. తను ఎంత కష్టాన్నైనా భరించి పిల్లలకు సౌఖ్యాలనందిస్తుంది. తను ఆకలితో అలమటిస్తున్నా పిల్లల కడుపు నింపుతుంది. తను ఎంత దరిద్రాన్నైనా అనుభవిస్తూ పిల్లలకు సకల సౌభాగ్యాలూ అందిస్తుంది. అందుకే అమ్మ కరములు దానమ్మునకు ఆకరములు తన పిల్లలుగానే భావించడం అమ్మతనంలోని గొప్పతనం. తన పిల్లలనే కాదు, అందరినీ ఎంత పెద్దవారినైనా, ఎంత గొప్పవారినైనా తన బిడ్డలుగానే భావించి కొసరి కొసరి వడ్డిస్తుంది, కడుపు నింపుతుంది. ఆకలిగా ఉన్న వారెవరైనా అమ్మకు పసిపిల్లలే, ఆమె దృష్టిలో వారంతా తన సంతానమే.

ప్రశ్న 7.
అమ్మ చేసే సంభాషణల గురించి వివరించండి.
జవాబు:
అమ్మ ఎవరితో సంభాషించినా.తన పిల్లల గురించీ, కుటుంబం గురించే ఎక్కువ శాతం మాట్లాడుతుంది. అమ్మ సంభాషణలలో తన పిల్లల అల్లరి, చదువులు, ఆకలి మొదలైనవే ఎక్కువగా ఉంటాయి. పిల్లలు ఎంత పెద్దవారైనా ఆమె దృష్టిలో పసిపిల్లలే, అమ్మ ఎక్కువగా పిల్లలతో మాట్లాడడానికే ప్రాధాన్యం ఇస్తుంది. వారి చిన్ననాటి ముచ్చట్లను చెబుతూ సంతోషిస్తుంది. ఎంత మందిలో ఉన్నా, ఎంత మందితో మాట్లాడినా తన పిల్లల గురించే మాట్లాడుతుంది. తన పిల్లలు తప్ప అమ్మకు వేరే ప్రపంచం ఉండదు. అమ్మ సంభాషణలలో ఆప్యాయత ఉంటుంది. అమ్మ మాటలు అమృతం కంటే తియ్యగా ఉంటాయి.

ప్రశ్న 8.
మీ అమ్మ గురించి వ్రాయండి.
జవాబు:
మా అమ్మకు నేనంటే చాలా యిష్టం. ఎంత అల్లరి చేసినా ఏమీ అనదు. ఎన్నో మంచి మాటలు చెబుతుంది. ఎప్పుడైనా నా అల్లరి భరించలేక తిట్టినా, కొట్టినా చాలా బాధపడుతుంది. ‘అంత అల్లరి చేయకూడదమ్మా ! చదువుకోవాలమ్మా !’ అని వెంటనే లాలిస్తుంది. నన్నెవరైనా ఏమైనా అంటే అస్సలు భరించలేదు. ఎప్పుడూ మా గురించే ఆలోచిస్తుంది. తెల్లటి బట్టలే కట్టుకోమంటుంది. ఆటలలో పడి బట్టలెంతగా మాపుకొన్నా ఏమీ అనదు. అప్పుడప్పుడు విసుక్కొంటుంది. మా అమ్మ వంట చాలా రుచిగా వండుతుంది. ఇప్పటికీ నాకూ, మా తమ్ముడికీ, అక్కకీ అన్నం కలిపి తినిపిస్తుంది. అమ్మ కథలు, కబుర్లు చెబుతూ తినిపిస్తుంటే ఎంతైనా తినేస్తాం. మా అమ్మ దేవత. నేను పెద్దయ్యాక మా అమ్మనీ, నాన్ననీ చాలా జాగ్రత్తగా చూసుకుంటాను.

ప్రశ్న 9.
అమ్మ గొప్పతనాన్ని కవి ‘అమ్మ ఒడి’ గేయంలో ఎలా వర్ణించారు.
జవాబు:
అమ్మ ఒడి చదువుల బడి, దేవుని గుడి. అమ్మే దేవుని కంటే ముందు భవిష్యత్తుకు ఒరవడి చూపిస్తుంది. అమ్మ చెప్పే మాటలు తెలివితేటలు పెంచుతాయి. అమ్మ పెదవుల మీది చిరునవ్వు వికాసం కలిగిస్తుంది. అమ్మ అందమైన మాటలు చెవులకు ఇంపుగా ఉండి, అలంకారాలవుతాయి. అమ్మ ప్రేమ ఉత్తమమైనది, శుభకరమైనది, అన్నింటిని సమకూర్చేదిగా ఉంటుంది. అమ్మ చేతులు దానధర్మాలు చేస్తాయి. అమ్మ పాదాలు తాకిన నేల శుభాలు కలిగిస్తుంది. అమ్మ కళ్ళలోని కాంతులు లోకానికి సుఖాన్ని, శాంతిని కలిగిస్తాయి. అమ్మ అందరికీ ధైర్యం, బలం, గర్వం, సర్వస్వం అని చెప్పుకోవచ్చు.

ఈ విధంగా ‘బాలబంధు’ బి.వి. నరసింహారావుగారు అమ్మ గొప్పతనాన్ని తన గేయంలో వర్ణించారు.

ప్రశ్న 10.
మీ అమ్మకు నీవు ఏయే పనుల్లో సహాయం చేస్తావో మీ స్నేహితురాలికి ఉత్తరం రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 11.
మీ నాన్నగారి గొప్పతనం తెలిసేలా కింది కవితను పొడిగించండి.
మా హీరో మా నాన్న –
నాతో ఆడతాడు మా నాన్న …………
జవాబు:
తప్పు చేస్తే కొడతాడు నాన్న.
డబ్బులు ఇస్తాడు అడిగితే నాన్న.
అందుకే నాకిష్టం మా నాన్న.

ప్రశ్న 12.
అమ్మ ఏకపాత్రను రాయండి.
జవాబు:
అమ్మ

నేనర్రా మీ అమ్మని. “ఔనులెండి. మీకాకలి వేస్తే నేను గుర్తొస్తాను. కడుపునిండితే ఆటలు గుర్తొస్తాయి. ఒరేయ్. అల్లరి చేయకు, ఆ కబుర్లు మాని అన్నం తినరా ! అన్నం తింటే ఎంచక్కా మీ నాన్నలా బలంగా తయారౌతావు. నీకిష్టమని బంగాళాదుంపలు వేయించాను. ఇంకొంచెం తిను. అలా మట్టిలో దేకకు, ఆ బట్టలు చూడు ! ఎలా మాసిపోతున్నాయి ? ఉతికేటప్పటికి రెక్కలు నొప్పెడుతున్నాయి. అసలూ బట్టల్ని కాదురా! నిన్ను ఉతకాలి. అప్పుడు జాగ్రత్తగా ఉంటావు. ఆగరా ! ఆగు… పారిపోయేవా ! పిల్లలు బడికెళ్లి పోయారు. ఇంక కబుర్లు చాలమ్మా ! నాకవతల గంపెడు పని ఉంది.

III. భాషాంశాలు:

1. సరైన అక్షరాలతో కింది ఖాళీలను పూరించండి.

1. కడప
2. పక పక
3. నటన
4. మరక
5. బరబర
6. మర
7. శనగ
8. టపటప
9. గరగ
10. పనస

2. కింది పదాలలో దాగిన కొత్త పదాలను రాయండి.
అ) పలకల జత
జవాబు:

1. పలక
2. కలప
3. కల
4. జత
5. తల
6. కలత
7. కత
8. లత

ఆ) కడవ నడత
జవాబు:

1. కడ
2. కడవ
3. వడ
4. తడక
5. నడక
6. కత
7. నడవ
8. నడత
9. నవ
10. తన

3. కింది వానిలో సరైన చోట ‘o’ (సున్నాలు) ఉంచి అర్థవంతమైన పదాలు తయారు చేయండి.

1. నద – నంద, నదం
2. కళక – కళంకం
   3. కల – కలం
3. రగ – రంగ
4. మద – మంద, మదం, మందం

4. కింది పట్టికలలో పదాలను చదవండి. రెండేసి పదాలను కలిపి అర్ధవంతమైన వాక్యంగా రాయండి.

1. ఆట సరదా
2. నడక పయనం
3. లత తల
4. నటన ఏల?
5. కంచం మంచం
6. లంచం దగ
7. పలకల జత
8. మడత మంచం
9. మంచం తలగడ
10. నగరం కథ

5. ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులను బ్రాకెట్లలో గుర్తించండి.

1. …………….. వచం (ఖాళీలోని అక్షరం గుర్తించండి)
అ) ర
ఆ) మ
ఇ) క
జవాబు:
ఇ) క

2. అ …………. ను (ఖాళీలోని అక్షరం గుర్తించండి)
అ) ద
ఆ) ర
ఇ) య
జవాబు:
అ) ద

3. ఔ ……….. (ఖాళీలోని అక్షరం గుర్తించండి)
అ) య
ఆ) ర
ఇ) డ
జవాబు:
ఆ) ర

4. జ …………… గ (ఖాళీలోని అక్షరం గుర్తించండి)
అ) య
ఆ) ట
ఇ) ల
జవాబు:

5. ……….. శ (ఖాళీలోని అక్షరం గుర్తించండి)
అ) ఆ
ఆ) ఎ
ఇ) బ
జవాబు:
అ) ఆ

6. మద (సున్నాలుపయోగిస్తే ఎన్ని పదాలౌతుంది)
అ) 2
ఆ) 3
ఇ) 4
జవాబు:
ఆ) 3

7. పట ……….. (సున్నాలుపయోగించి ఎన్ని పదాలు రాయగలం?)
అ) 2
ఆ) 1
ఇ) 3
జవాబు:
అ) 2

8. మత ……… (సున్నాలుపయోగించి ఎన్ని పదాలు రాయగలం)
అ) 3
ఆ) 2
ఇ) 1
జవాబు:
ఇ) 1

9. పలకల జత ……… (దీనిలోని పదాల సంఖ్య గుర్తించండి.)
అ) 4
ఆ) 3
ఇ) 2
జవాబు:
అ) 4

10. జలజ జ ……….. (ఖాళీలోని అక్షరం గుర్తించండి)
అ) క
ఆ) ప
ఇ) డ
జవాబు:
ఇ) డ

11. ట, ఠ, డ, ఢ, ణ, త, థ, ద, ధ, న (వీటిలోని పదం గుర్తించండి)
అ) పడవ
ఆ) దడ
ఇ) నదము
జవాబు:
ఆ) దడ

12. ప,ఫ,బ,భ,మ,య,ర,ల,వ (వీటిలోని పదం గుర్తించండి)
అ) బరమ
ఆ) భారతం
ఇ) వార
జవాబు:
అ) బరమ

13. జ, ఝ, ఇ, ట, ఠ, డ, ఢ ………. (వీటిలోని పదం గుర్తించండి)
అ) ఝషం
ఆ) జఠరం
ఇ) జడ
జవాబు:
ఇ) జడ

14. శ, ష, స, హ, త, న,ం (వీటిలో పదం గుర్తించండి)
అ) సహనం
ఆ) సహజం
ఇ) ఝషం
జవాబు:
అ) సహనం

15. ప, య, ర, ల, ఒ, క – (వీటిలోని పదం గుర్తించండి.)
అ) కమల
ఆ) కత
ఇ) కరప
జవాబు:
ఇ) కరప

చదవండి – ఆనందించండి

మాతృదేవోభవ, పితృదేవో భవ

పిల్లలూ ! ‘మాతృదేవో భవ’, ‘పితృదేవో భవ’ అంటారు- పెద్దలు. అంటే మొట్టమొదట పూజించదగిన వాళ్లు తల్లిదండ్రులు. ఇందుకు సంబంధించిన చిన్నచిన్న కథలు పురాణాల్లో ఉన్నాయి. తల్లిదండ్రుల్ని పూజించడం ఎంత ముఖ్యమో, దాని ద్వారా ఎంతటి ఫలితం కలుగుతుందో వివరిస్తాను – శ్రద్ధగా వినండి.

మనం ప్రతి సంవత్సరం వినాయకచవితి ? పూజ చేసుకుంటాం. ఆ సందర్భంగా – వినాయకవ్రత కథను వింటూ ఉంటాం. భూమండలాన్ని ముందుగా చుట్టివచ్చిన వాళ్ళకు గణాధిపత్యం ఇస్తానని పరమశివుడు ప్రకటిస్తాడు. వెంటనే కుమారస్వామి నెమలివాహనంపై భూమండల ప్రదక్షిణానికి బయలుదేరతాడు. వినాయకుడు పెద్ద బొజ్జ గలవాడు కనుక అంత వేగంగా కదలలేడు. ఈ పరీక్షలో ఎలా నెగ్గాలా ? అని ఆలోచిస్తూ కూర్చొని ఉన్నాడు. అంతలో అక్కడికి నారదుడు వచ్చి తల్లిదండ్రులకు ప్రదక్షిణం చేస్తే భూమండల యాత్ర చేసినట్లేనని చెపుతాడు. ఈ విషయం గ్రహించి, వినాయకుడు తల్లిదండ్రులైన పార్వతీపరమేశ్వరులకు ప్రదక్షిణాలు చేసి, నమస్కరించాడు. మాతాపితరులకు ప్రదక్షిణలు చేయడం అంటే భూమండలాన్ని చుట్టిరావడమే. తన కంటే వినాయకుడే ముందు భూప్రదక్షిణ పూర్తిచేసినట్లు గుర్తించి కుమారస్వామి తన ఓటమిని అంగీకరిస్తాడు. వినాయకుడికి గణాధిపత్యం దక్కుతుంది.

చూశారా పిల్లలూ ! వినాయకుడి కథవల్ల మీరు తెలుసుకోవల్సిందేమిటంటే – తల్లిదండ్రుల్ని మించిన దైవం లేదు. ఈ కథను వినాయకచవితి పండుగ సందర్భంగా మనం ప్రతి సంవత్సరం చెప్పుకొంటున్నామంటే తల్లిదండ్రుల్ని సేవించడం వల్ల కలిగే పుణ్యాన్ని స్మరించుకొంటున్నామని గ్రహించాలి. అంతేగాక సోదరుల మధ్య కూడా ఎలాంటి విరోధభావాలు ఉండకూడదు. – అనే విషయము, వినాయక కుమారస్వాముల సోదరత్వం ద్వారా గ్రహించాలి.

These AP 7th Class Telugu Important Questions 13th Lesson ఆలోచనం will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 7th Class Telugu 13th Lesson Important Questions and Answers ఆలోచనం

7th Class Telugu 13th Lesson ఆలోచనం Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

కింది పరిచిత పద్యాలను చదవండి. ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

1. కింది పరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

భూగోళం పుట్టుకకోసం
కూలిన సురగోళా లెన్నో ?
ఈ మానవరూపంకోసం
జరిగిన పరిణామాలెన్నో ?
ప్రశ్నలు:
1. దేని పుట్టుక జరిగింది?
జవాబు:
భూగోళం పుట్టుక జరిగింది.

2. ఏ గోళాలు కూలినవి?
జవాబు:
సురగోళాలు కూలినవి.

3. ఎవరి రూపం జరిగింది?
జవాబు:
మానవరూపం జరిగింది.

4. మానవరూపం కోసం ఏం జరిగింది?
జవాబు:
మానవరూపం కోసం పరిణామం జరిగింది.

2. కింది పరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
పసిపాపల నిదుర కనులలో
ముసిరిన భవితవ్యం యెంతో ?
గాయపడిన కవిగుండెల్లో
రాయబడని కావ్యాలెన్నో ?
ప్రశ్నలు:
1. ఎవరు నిదురపోతున్నారు?
జవాబు:
పసిపాపలు నిదురపోతున్నారు.

2. పసిపాపల కనులలో ఏం మురిసింది?
జవాబు:
పసిపాపల కనులలో భవితవ్యం మురిసింది.

3. ఎవరి గుండె గాయపడింది?
జవాబు:
కవి గుండె గాయపడింది.

4. రాయబడనివి ఏవి?
జవాబు:
కావ్యాలు రాయబడలేదు.

3. ఈ కింది పరిచిత గేయ భాగాన్ని చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి. (S.A. III – 2016-17)
ఆ చల్లని సముద్ర గర్భం
దాచిన బడబానల మెంతో ?
ఆ నల్లని ఆకాశంలో
కానరాని భాస్కరులెందరో ?
భూగోళం పుట్టుక కోసం
కూలిన సుర గోళాలెన్నో ?
ఈ మానవ రూపం కోసం
జరిగిన పరిణామాలెన్నో ?
ప్రశ్నలు:
1. సముద్రం తన గర్భంలో దాచినది ఏమిటి?
జవాబు:
బడబానలం

2. కనిపించని భాస్కరులు అంటే ఎవరు?
జవాబు:
ప్రతిభ ఉన్నా పైకి రాక మరుగున పడినవారు.

3. ఈ మానవ రూపం కోసం ఏం జరిగాయని గేయ భాగం తెలుపుతుంది?
జవాబు:
ఎన్నోమార్పులు (పరిమాణం)

4. పై గేయ భాగం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
ఈ గేయం ఎవరి రచన?

కింది అపరిచిత పద్యాలను చదవండి. ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

1. మేడిపండు జూడ మేలిమైయుండును
పొట్టవిచ్చిచూడ పురుగులుండు
పిరికివాని మదిని బింకమీలాగుర
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు:
అ) పిరికివాడు దేనితో పోల్చబడినాడు?
జవాబు:
పిరికివాడు మేడిపండుతో పోల్చబడినాడు.

ఆ) మేడిపండు పైకి ఏ విధంగా ఉంటుంది?
జవాబు:
మేడిపండు పైకి చక్కగా ఉంటుంది.

ఇ) మేడిపండు లోపల ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
మేడిపండు లోపల పురుగులతో కూడి ఉంటుంది.

ఈ) ఈ పద్యం వల్ల తెలిసిందేమిటి?
జవాబు:
ఈ పద్యంవల్ల పిరికివాని స్వభావం తెలుస్తోంది.

2. ధనము కూడబెట్టి ధర్మంబు సేయక
తాను తినక లెస్స దాచుగాక
తేనెటీగ గూర్చి తెరువరి కీయదా
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు:
అ) తేనెటీగ తేనెను ఎవరికి ఇస్తున్నది?
జవాబు:
తేనెటీగ తేనెను తెరువరికి (బాటసారికి) ఇస్తున్నది.

ఆ) తాను తినక, కూడబెట్టువారి నేమందురు?
జవాబు:
తాను తినక, కూడబెట్టువారిని పిసినారి అంటారు.

ఇ) పై పద్యము నందలి భావమేమి?
జవాబు:
కూడబెట్టిన ధనం సద్వినియోగం చేయకపోతే వృథా అవుతుంది.

ఈ) కూడబెట్టిన ధనము ఎట్లు సద్వినియోగమగును?
జవాబు:
కూడబెట్టిన ధనం దానం చేసినా లేదా తాను అనుభవించినా సద్వినియోగం అవుతుంది.

3. అనగ ననగ రాగ మతిశయిల్లుచు నుండు
తినగ తినగ వేము తీయనుండు
సాధనమున పనులు సమకూరు ధరలోన
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు:
అ) అంటూ ఉంటే అతిశయిల్లేది ఏది?
జవాబు:
అంటూ ఉంటే రాగం అతిశయిల్లుతుంది.

ఆ) తింటూ ఉంటే తీయనయ్యేది ఏది?
జవాబు:
తింటూ ఉంటే వేపాకు తీయనవుతుంది.

ఇ) సాధనతో సమకూరేవి ఏవి?
జవాబు:
సాధనతో పనులు సమకూరుతాయి.

ఈ) ఈ పద్యానికి మకుటం ఏది?
జవాబు:
‘విశ్వదాభిరామ వినురవేమ’ అనేది ఈ పద్యానికి మకుటం.

4. మేరు నగము వంటి ధీరత కలిగియు
పరమశివుడు తనదు పదములంట
ఇంచుకంత చంచలించె పర్వతరాజు
దేవదేవుడన్న భావనమున.
ప్రశ్నలు:
అ) పర్వతరాజు ఎటువంటి ధీరత గలవాడు?
జవాబు:
పర్వతరాజు మేరు నగము వంటి ధీరత గలవాడు.

ఆ) పర్వతరాజు పాదాలకు నమస్కరించ వచ్చినదెవరు?
జవాబు:
పర్వతరాజు పాదాలకు నమస్కరించ వచ్చినది పరమ శివుడు.

ఇ) ఇంచుకంత చలించినది ఎవరు?
జవాబు:
ఇంచుకంత చలించినది పర్వతరాజు.

ఈ) పర్వతరాజు శివుని ఎట్లా భావించాడు?
జవాబు:
పర్వతరాజు శివుని దేవదేవుడుగా భావించాడు.

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
ఈ పాఠంలో చిత్రాలు చూడండి. వీటి గురించి మాట్లాడండి. గేయంలోని భావాన్ని ఊహించండి.
జవాబు:
ఈ పాఠంలో ఎన్నో చిత్రాలు ఉన్నాయి. సూర్యుడు, నక్షత్రాలు, ఉపగ్రహాలు, భూమి, ఆకాశము వంటివి ఉన్నాయి. అన్నం కోసం అడుక్కుతినే పేదవారి చిత్రాలు ఉన్నాయి. హాయిగా నిద్రిస్తున్న పసిపాప చిత్రం ఉంది. . . కులమతాల కొట్లాటల్లో నలిగిపోతూ బానిసగా జీవించే బాలిక చిత్రం ఉంది.

ప్రశ్న2.
‘ఆలోచనం’ గేయ రచయిత దాశరథిని గూర్చి రాయండి.
జవాబు:
దాశరథి కృష్ణమాచార్యులుగారు అగ్నిధార అనే కవితా సంపుటిని రచించారు. ‘ఆలోచనం’ అనే గేయం అగ్నిధారలోనిది. ఈయన 1925లో వరంగల్ జిల్లా చిన్న గూడూరులో జన్మించారు. ఈయన అగ్నిధార, పునర్నవం, రుద్రవీణ, అమృతాభిషేకం, మహాంద్రోదయం వంటి కవితా సంపుటాలు, గాలిబ్ గీతాలు రచించారు.

ఈయనకు కవిసింహ, అభ్యుదయ కవితా చక్రవర్తి అనే బిరుదులు ఉన్నాయి. వీరి ‘తిమిరంతో సమరం’ కవితా సంపుటికి కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ బహుమతి వచ్చింది. వీరి ‘కవితా పుష్పకం’ రచనకు రాష్ట్ర సాహిత్యం అకాడమీ బహుమతి లభించింది. వీరు అనేక సినీగేయాలు రచించారు.

7th Class Telugu 13th Lesson ఆలోచనం 1 Mark Bits

1. పోతన భాగవత కావ్యము రచించాడు. (వికృతిని గుర్తించండి)
ఎ) కర్ణం
బి) కార్యం
సి) గబ్బు
డి) కబ్బము
జవాబు:
డి) కబ్బము

2. సిరి సంపదలు మనిషిని స్వార్థపరుని చేస్తాయి. (ప్రకృతిని గుర్తించండి)
ఎ) లక్ష్మి
బి) బత్తి
సి) సంపద
డి) శ్రీ
జవాబు:
డి) శ్రీ

3. చిట్టెలుక చెట్టు రంధ్రంలోకి దూరింది. (పదాన్ని విడదీయండి)
ఎ) చిఱు + ఎలుక
బి) చిట్టి + ఎలుక
సి) చిర్ + ఎలుక
డి) చిట్ + ఎలుక
జవాబు:
ఎ) చిఱు + ఎలుక

4. భారతదేశంలో దిక్కులేని వారు ఎందరో ఉన్నారు. (అర్థాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) అనాగరికులు
బి) అనాథలు
సి) ధనవంతులు
డి) రైతులు
జవాబు:
బి) అనాథలు

5. అనాథలను “ఆదరించాలి“.
ఎ) ఉదాహరణ
బి) సమాదరణ
సి) అనాదరణ
డి) జనాదరణ
జవాబు:
సి) అనాదరణ

6. చెట్ల రాపిడిలో “అగ్ని” పుట్టింది. గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) అగ్ఘి
బి) అగ్గి
సి) ఆజ్యం
డి) పూజ్యం
జవాబు:
బి) అగ్గి

III. భాషాంశాలు

పదాలు – ఆర్థాలు :
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదాల అర్థం గుర్తించండి.

7. కానరాని భాస్కరులెందరో?
ఎ) చంద్రులు
బి) నక్షత్రాలు
సి) సూర్యుడు
డి) గోళములు
జవాబు:
సి) సూర్యుడు

8. ‘కరవంటూ కాటకమంటూ ఉండని లోకం ఎక్కడో!
ఎ) ఆకలి
బి) దరిద్రము
సి) కరవు
డి) కటిక దరిద్రం
జవాబు:
సి) కరవు

9. ‘అన్నార్తులు అనాథలు ఉండరు’
ఎ) దిక్కు గలవారు
బి) దిక్కులేని వారు
సి) బీదవారు
డి) ఆకలితో ఉన్నవారు
జవాబు:
బి) దిక్కులేని వారు

10. ‘పసిపాపల భవితవ్యం ఎలాగుంటుందో’
ఎ) భాగ్యం
బి) కష్టం
సి) సుఖం
డి) జరిగేది
జవాబు:
ఎ) భాగ్యం

11. దాచిన బడబానలమెంతో తెలియదు
ఎ) అగ్ని
బి) నిప్పు
సి) బడబాగ్ని
డి) ఆకలిమంట
జవాబు:
సి) బడబాగ్ని

12. సాహిత్యంలో ఎన్నో ప్రక్రియలు ఉన్నాయి.
ఎ) విధానాలు
బి) విలాపాలు
సి) విషాదాలు
డి) వినోదాలు
జవాబు:
ఎ) విధానాలు

13. పిల్లల తీరు మారలేదు
ఎ) తీరం
బి) దరి
సి) వరి
డి) విధం
జవాబు:
డి) విధం

14. జగతిని జాగృతం చేయాలి.
ఎ) నిదురపోవు
బి) నిశ్చయంగా ఉండు
సి) నిదురపుచ్చు
డి) మేలుకొలుపు
జవాబు:
డి) మేలుకొలుపు

15. భోజనానికి పంక్తిలో కూర్చున్నారు.
ఎ) నిలబడి
బి) వరుస
సి) వ్యస్తంగా
డి) పంచగా
జవాబు:
బి) వరుస

16. గ్రామంలో వేడుక జరిగింది.
ఎ) నిండుగ
బి) పండుగ
సి) ధండగ
డి) వండుగ
జవాబు:
బి) పండుగ

పర్యాయపదాలు :

17. శ్రమజీవుల నెత్తురు, కార్మికుల రక్తం త్రాగని ధనవంతులు ఉండరు. ఇచ్చిన వాక్యంలో సమానార్థ కాలను గుర్తించండి.
ఎ) శ్రమ, రక్తం
బి) శ్రమజీవులు, కార్మికులు
సి) ధనవంతులు, శ్రమజీవులు
డి) నెత్తురు, రక్తం
జవాబు:
డి) నెత్తురు, రక్తం

18. మా ఊరిలో కరవులేదు. వర్షాల వల్ల కాటకం ఉండదు. ఇచ్చిన వాక్యాల్లో సమానార్థక పదాలు ప్రకృతిని గుర్తించండి.
ఎ) కరవు, కాటకము
బి) లేదు, ఉండదు
సి) వర్షాలు, కరవు
డి) ఊరిలో, ఉండదు
జవాబు:
ఎ) కరవు, కాటకము

19. సూర్యుడు ప్రపంచానికి వెలుగునిస్తాడు – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థకాలు గుర్తించండి.
ఎ) భాస్కరుడు, వెలుగు
బి) రవి, భాస్కరుడు
సి) వెలుగు, వేడి
డి) మిత్రుడు, శత్రువు
జవాబు:
బి) రవి, భాస్కరుడు

20. జనని వందనీయురాలు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) జాతి, జామాత
బి) మాత, అంబ
సి) హృదయం, మాత
డి) అమ్మ, అమృతం
జవాబు:
బి) మాత, అంబ

21. బంగారం పొందాలి – గీత గీసిన పదానికి గుర్తించండి.
ఎ) జలజం, కాంస్యం
బి) రజితం, రంజితం
సి) హేమం, సువర్ణం
డి) అభ్రకం, ఆరాశం
జవాబు:
డి) అభ్రకం, ఆరాశం

22. తండ్రి మనకు రక్షకుడు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.
ఎ) పిత, జనకుడు
బి) విధాత, విరించి
సి) భామాత, జంతనం
డి) హరి, సంచారి
జవాబు:
ఎ) పిత, జనకుడు

23. ఇంటిలో కుడి పాదం మోపాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.
ఎ) అందం, కరం
బి) చరణం, అడుగు
సి) హస్తం, పాదం
డి) చామరం, అంచె
జవాబు:
బి) చరణం, అడుగు

24. అర్జన న్యాయ మార్గంలో సంపాదించాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.
ఎ) సంపద, విత్తం
బి) వైభవం, విరించి
సి) వినతి, సునతి
డి) ప్రగతి, నిశ్చలత
జవాబు:
ఎ) సంపద, విత్తం

ప్రకృతి – వికృతులు :

25. రాజరాజు రాజమహేంద్రవరాన్ని పాలించేవాడు – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) రాట్టు
బి) రాజ్
సి) రాయడు
డి) తేజు
జవాబు:
సి) రాయడు

26. చెట్టు రాపిడిలో అగ్గి పుట్టింది – గీత గీసిన పదానికి గుర్తించండి.
ఎ) అగ్రి
బి) అగ్నీ
సి) అగ్ని
డి) అగ్నిహోత్రము
జవాబు:
సి) అగ్ని

27. పోతన భాగవత కబ్బాన్ని రచించాడు – గీత గీసిన పదం ప్రకృతిని గుర్తించండి.
ఎ) కావ్యాన్ని
బి) కావ్యం
సి) కబ్బం
డి) గ్రంథాన్ని
జవాబు:
ఎ) కావ్యాన్ని

28. సముద్రంలో అలలు ఉంటాయి – గీత గీసిన పదం వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) సముద్రము
బి) సాగరము
సి) సంద్రము
డి) పారావారము
జవాబు:
సి) సంద్రము

29. రూపం మనోహరంగా ఉంది – వికృతి పదం పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.
ఎ) రపు
బి) రాపు
సి) రోపు
డి) రూపు
జవాబు:
సి) రోపు

30. స్త్రీని గౌరవించాలి – వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) శీరి
బి) వంతి
సి) సీరి
డి) ఇంతి
జవాబు:
డి) ఇంతి

31. ఆకసంలో నక్షత్రాలు ఉన్నాయి – ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) అనంతం
బి) అంతరంగం
సి) ఆకాశం
డి) ఆలోచన
జవాబు:
సి) ఆకాశం

32. కంఠంలో రాగం ఉంది – వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) గోలి
బి) గార
సి) గొంతు
డి) గానుగ
జవాబు:
సి) గొంతు

33. అందుకు నిదురపోయారు – ప్రకృతిపదం గుర్తించు.
ఎ) నృద్ర
బి) నిద్ర
సి) నిదురె
డి) నెద
జవాబు:
బి) నిద్ర

34. సముద్ర గర్భంలో రత్నాలు ఉన్నాయి.
ఎ) కడుపు
బి) కాఫారం
సి) కాంత
డి) గరుచు
జవాబు:
ఎ) కడుపు

వ్యతిరేక పదాలు :
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదానికి వ్యతిరేకపదాన్ని గుర్తించండి.

35. సముద్రగర్భం చల్లగా ఉంటుంది.
ఎ) నల్లగా
బి) వెచ్చగా
సి) తియ్యగా
డి) ఉప్పగా
జవాబు:
బి) వెచ్చగా

36. కృతజ్ఞతను ప్రదర్శించాలి.
ఎ) కృతనుత్సత
బి) కృతఘ్నత
సి) కూరికృతృత
డి) కృత
జవాబు:
బి) కృతఘ్నత

37. పిల్లలు మేలుకున్నారు.
ఎ) భూజించారు
బి) కలలు పొందారు
సి) నిద్రపోయారు
డి) ప్రార్థించారు
జవాబు:
సి) నిద్రపోయారు

38. ఇంట్లో ధనం ఎక్కువగా ఉంది.
ఎ) అగాధం
బి) నివాళి
సి) తక్కువ
డి) అధికం
జవాబు:
సి) తక్కువ

39. ప్రాచీన సాహిత్యం చదవాలి.
ఎ) అంతిమ
బి) నవీన
సి) అనాగరిక
డి) మధ్యమ
జవాబు:
బి) నవీన

40. బస్తా బరువుగా ఉంది.
ఎ) సుఖం
బి) తేలిక
సి) ప్రోయగం
డి) కష్టం
జవాబు:
బి) తేలిక

41. మిత్రులు సఖ్యంగా ఉన్నారు.
ఎ) మూర్తులు
బి) సోదరులు
సి) అనాధలు
డి) శత్రువులు
జవాబు:
డి) శత్రువులు

42. ధనం ఎక్కువగా పెరుగుట తగదు.
ఎ) నిండుట
బి) తరుగుట
సి) ఆకలించుట
డి) మండుట
జవాబు:
బి) తరుగుట

సంధులు :

43. అన్నారులు ఎందరో ఉన్నారు – ఇది ఏ సంధి?
ఎ) దీర్ఘసంధి
బి) త్రికసంధి
సి) గుణసంధి
డి) పరిమాపనసంధి
జవాబు:
ఎ) దీర్ఘసంధి

44. అదెంత పని – దీనిని విడదీయడం గుర్తించండి.
ఎ) అదే + యంత
బి) అద + ఎంత
సి) అది + ఎంత
డి) అద + అంత
జవాబు:
సి) అది + ఎంత

45. క్రింది వానిలో సంస్కృతం సంధి గుర్తించండి.
ఎ) కుట్టుసురు
బి) కావ్యాలెన్నో
సి) భారతావని
డి) అరెట్లు
జవాబు:
సి) భారతావని

46. మా ఇల్లు ఊరికి చిట్టచివర ఉంది. గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) చిట్ట + చివర
బి) చిరు + చివర
సి) చిర + చివర
డి) చివర + చివర
జవాబు:
డి) చివర + చివర

47. నిట్టూర్పులతో కాలక్షేపం చేయవద్దు – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) టుగాగమ సంధి
బి) ద్విరుక్తటకార సంధి
సి) రుగాగమ సంధి
డి) ఆమ్రేడిత సంధి
జవాబు:
బి) ద్విరుక్తటకార సంధి

48. ‘నట్టనడుమ‘ జరిగేది కనబడదా? – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి. (సి)
ఎ) నట్ట + నడుమ
బి) నఱు + నడుమ
సి) నడుమ + నడుమ
డి) నట్టన + డుమ
జవాబు:
సి) నడుమ + నడుమ

48. ‘చిట్టెలుక‘ చెట్టు రంధ్రంలోకి దూరింది – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) ద్విరుక్తటకార సంధి
బి) టుగాగమ సంధి
సి) ఉత్వసంధి
డి) అత్వసంధి
జవాబు:
ఎ) ద్విరుక్తటకార సంధి

50. ద్విరుక్తటకార సంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) కుట్టుసురు
బి) వంటాముదం
సి) ముందడుగు
డి) మంచిమాట
జవాబు:
ఎ) కుట్టుసురు

సమాసాలు :

51. కులమతాలు సుడిగుండాల వంటివి – గీత గీసిన పదం విగ్రహవాక్యాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) కులంతో, మతం
బి) కులమూ, మతమూ
సి) కులము యొక్క మతము
డి) కులమనే మతము
జవాబు:
బి) కులమూ, మతమూ

52. అన్నార్తులు చేసే ఆక్రందన వినండి. గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?
ఎ) చతుర్ణీతత్పురుష
బి) బహువ్రీహి
సి) ద్వంద్వము
డి) అవ్యయీభావము
జవాబు:
ఎ) చతుర్ణీతత్పురుష

53. అభాగ్యం చెందకూడదు – ఇది ఏ సమాసం?
ఎ) ద్విగువు
బి) బహువ్రీహి
సి) నఞ్ తత్పురుష
డి) కర్మధారయం
జవాబు:
సి) నఞ్ తత్పురుష

54. నరకంఠాలు తెగాలి – వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) నరుల వల్ల కంఠాలు
బి) నరులతో కంఠాలు
సి) నరులయందు కంఠాలు
డి) నరులయొక్క కంఠాలు
జవాబు:
డి) నరులయొక్క కంఠాలు

55. షష్ఠీతత్పురుషకు ఉదాహరణను’ గుర్తించండి.
ఎ) తల్లిదండ్రులు
బి) కవిగుండెలు
సి) దొంగభయం
డి) గుండెకవులు
జవాబు:
బి) కవిగుండెలు

56. కొత్తదైన యుగం – దీనికి సమాసపదం గుర్తించండి.
ఎ) ప్రతియుగం
బి) నవ్యమయయుగం
సి) కొత్త యుగం
డి) అనుయుగం
జవాబు:
సి) కొత్త యుగం

57. విశేషణ విశేష్యములతో ……… సమాసం ఏది?
ఎ) బహువ్రీహి
బి) కర్మధారయం
సి) ద్వంద్యము
డి) ద్విగువు
జవాబు:
బి) కర్మధారయం

58. అన్యపదార్థ ప్రాధాన్యం గల సమాసం గుర్తించండి.
ఎ) కర్మధారయం
బి) బహువ్రీహీ
సి) తత్పురుష
డి) అవ్యయీభావం
జవాబు:
బి) బహువ్రీహీ

వాక్యప్రయోగాలు :

59. వృద్ధుడు గోరంతదీపం వెలిగించాడు – దీనికి – వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) వృద్ధుడు గోరంతదీపం వెలిగించకూడదు
బి) వృద్ధుడు గోరంతదీపం వెలిగించకపోవచ్చు
సి) వృద్ధుడు గోరంతదీపం తప్పక వెలిగించాలి
డి) వృద్ధుడు గోరంతదీపం వెలిగించలేదు
జవాబు:
డి) వృద్ధుడు గోరంతదీపం వెలిగించలేదు

60. చెట్లను అందరు పెంచాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) చెట్లను అందరు పెంచకూడదు
బి) చెట్లను అందరు పెంచకపోవచ్చు
సి) చెట్లను అందరు నరకకూడదు
డి) చెట్లను కొందరు పెంచకపోవచ్చు
జవాబు:
ఎ) చెట్లను అందరు పెంచకూడదు

61. విద్యార్థులపై గౌరవం ఉంది. అభిమానం ఉంది – దీనిని సంయుక్త వాక్యంగా గుర్తించండి.
ఎ) విద్యార్థులపై గౌరవంతో పాటు అభిమానం ఉంది
బి) విద్యార్థులపై గౌరవం, అభిమానం ఉండాలి
సి) విద్యార్థులపై అభిమానంతో పాటు గౌరవం ఉంది
డి) విద్యార్థులపై గౌరవం, అభిమానం ఉంది
జవాబు:
డి) విద్యార్థులపై గౌరవం, అభిమానం ఉంది

62. పోటీలో పదిమంది పాల్గొన్నారు. ఒక్కరికే విజయం వచ్చింది – దీనికి సంయుక్త వాక్యం ఏది?
ఎ) ఒక్కనికే విజయం వచ్చింది గాని పోటీలో పదిమంది పాల్గొన్నారు
బి) పోటీలో పదిమంది పాల్గొనవచ్చునేమో, గాని ఒక్కరే విజయం పొందారు.
సి) పోటీలో పదిమంది పాల్గొనవచ్చు, విజయం మాత్రం ఒక్కరికే
డి) పోటీలో పదిమంది పాల్గొన్నారు గాని ఒక్కరికే విజయం వచ్చింది.
జవాబు:
డి) పోటీలో పదిమంది పాల్గొన్నారు గాని ఒక్కరికే విజయం వచ్చింది.

63. నాకు సెలవు ఇవ్వండి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
బి) అనుమత్యర్థక వాక్యం
సి) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
డి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
జవాబు:
ఎ) ప్రార్థనార్థక వాక్యం

64. దుష్టులతో స్నేహం వద్దు. ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) హేత్వర్థక వాక్యం
బి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
సి) సర్వనామం
డి) నామవాచకం
జవాబు:
సి) సర్వనామం

65. గురువు దీపం వెలిగించగలడు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) తుమున్నర్థక వాక్యం
బి) అభ్యర్థక వాక్యం
సి) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
డి) హేత్వర్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) సామర్థ్యార్థక వాక్యం

66. వృద్దుడు చేరదీసి రక్షించాడు. గీత గీసిన పదం ఏ క్రియా పదం?
ఎ) శత్రర్థకం
బి) క్త్యార్థకం
సి) అప్యర్థకం
డి) తద్ధర్మార్థకం
జవాబు:
బి) క్త్యార్థకం

67. విద్యార్థి చదువుతూ వృద్ధి చెందాడు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) అప్యర్థకం
బి) చేదర్థకం
సి) శత్రర్థకం
డి) క్త్వార్థకం
జవాబు:
సి) శత్రర్థకం

68. దీపం వెలిగిస్తే మంచిది. గీత గీసిన పదం ఏ క్రియాపదం?
ఎ) చేదర్థకం
బి) అభ్యర్థకం
సి) తద్ధర్మార్థకం
డి) క్వార్ధకం
జవాబు:
ఎ) చేదర్థకం

విభక్తి ప్రత్యయాలు – భాషాభాగాలు – పురుషలు

69. చల్లని సముద్రగర్భంలో బడబానలం ఉంది – గీతగీసిన పదం ఏ భాషాభాగమో గుర్తించండి.
ఎ) నామవాచకము
బి) సర్వనామము
సి) విశేషణము
డి) క్రియ
జవాబు:
సి) విశేషణము

70. గౌరవంతో జీవించాలి – గీత గీసిన పదం ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) తృతీయ
బి) సప్తమీ
సి) షష్ఠీ
డి) చతుర్థి
జవాబు:
ఎ) తృతీయ

71. దొంగ వలన భయం పొందాను – గీత గీసిన పదం ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) ప్రథమ
బి) సప్తమీ
సి) పంచమీ
డి) షష్ఠీ
జవాబు:
సి) పంచమీ

72. శాస్త్రమును చదివినవాడు – గీత గీసిన పదం ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) పంచమీ
బి) ద్వితీయ
సి) షష్ఠీ
డి) చతుర్థి
జవాబు:
బి) ద్వితీయ

73. వాడు పాఠం విన్నాడు – గీత గీసిన పదం ఏ భాషా భాగం?
ఎ) క్రియ
బి) అవ్యయం
సి) నిషేధార్థక వాక్యం
డి) అప్యక వాక్యం
జవాబు:
సి) నిషేధార్థక వాక్యం

74. అందరు పాఠం వ్రాశారు గీత గీసిన పదం ఏ భాషా భాగం?
ఎ) క్రియ
బి) సర్వనామం
సి) అవ్యయం
డి) విశేషణం
జవాబు:
ఎ) క్రియ

75. భాషాభాగాలలో లేని దానిని గుర్తించండి.
ఎ) నామవాచకం
బి) క్రియ
సి) ఆమ్రేడితం
డి) విశేషణం
జవాబు:
సి) ఆమ్రేడితం

76. మొత్తం పురుషలు ఎన్ని?
ఎ) 2
బి) 5
సి) 4
డి) 3
జవాబు:
డి) 3

సొంతవాక్యాలు :
క్రింది పదాలను ఉపయోగించి సొంతవాక్యాలు రాయండి.

77. అనాథలు : ఎందరో అనాథలు దేశంలో ఉన్నారు.
78. శోకము : శోకము వలన మన బుద్ధి నశిస్తుంది.
79. శ్రమజీవులు : శ్రమ జీవుల శక్తికి విలువ కట్టలేము.
80. భవితవ్యం : నాయకుల భవితవ్యం ఫలితాల్లో తేలుతుంది.
81. అన్నార్తులు : దాతలు నిరుపేదలైన అన్నార్తులను ఆదుకోవాలి.
82. నవయుగం : నవయుగంలోని యువత అన్ని రంగాల్లో ముందుకెళ్ళింది.
83. అణగారిని : అణగారిన ప్రజలను అందరు ఆదు కోవాలి.
84. పరాక్రమం : అర్జునుడు యుద్ధంలో పరాక్రమం చూపాడు.
86. చెద : నేరస్థులు నిర్దోషులుగా చెద నుండి విడుదల అయ్యారు.
86. పవిత్రులు : పుష్కరస్నానం చేసిన భక్తులు పవిత్రులు అయ్యారు.

These AP 7th Class Telugu Important Questions 16th Lesson బాల్య క్రీడలు will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 7th Class Telugu 16th Lesson Important Questions and Answers బాల్య క్రీడలు

7th Class Telugu 16th Lesson బాల్య క్రీడలు Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

కింది పరిచిత గేయాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. కసవు గల దిరవు పసులకు,
లస దద్రినదీ మహీజ లతికావలి పెం
పెసఁగును, గాఁపురమునకును,
బొసఁగును బృందావనంబు వొదఁడచ్చటికిన్.
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) బృందావనము పశువులకు ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
బృందావనము పశువులకు అనుకూలము. అక్కడ వాటికి గడ్డి దొరుకుతుంది.

ఆ) బృందావనము పర్వతాలు, నదులు, చెట్లు, తీగలతో ఉంటుంది. అనే భావం గల పంక్తి ఏది ?
జవాబు:
“లసద8నదీమహీజలతికావలి పెంపెసఁగును” అనే పెద్దబొబ్బ పెట్టాడు. పద్యంలో పంక్తి పై భావాన్ని ఇస్తుంది.

ఇ) ఈ పద్య రచయిత ఎవరు ? ఇది ఏ పాఠంలోనిది ?
జవాబు:
ఈ పద్య రచయిత “బమ్మెరపోతన” – ఇది ‘బాల్య క్రీడలు’ పాఠంలోనిది.

ఈ) ‘పొదడచ్చటికిన్’ – అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
‘అక్కడికి పోదాం’ అని ఆ పంక్తికీ గల భావం.

2. ఒక్కఁడు ము న్నే మతి చన
నొక్కఁడు బలుబొబ్బ పెట్టు నులికిపడన్, వే
టొక్కఁడు ముట్టి తటాలున,
నొక్కని కనుదోయి మూయు నొక్కఁడు నగఁ గన్ ఆ
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఎప్పుడు బలుబొబ్బ పెట్టాడు?
జవాబు:
ఒకడు ఏమరుపాటుగా . నడుస్తుండగా, మరొకడు పెద్దబొబ్బ పెట్టాడు.

ఆ) పెద్దబొబ్బ పెడితే ఏమయింది?
జవాబు:
బలుబొబ్బ (పెద్దకేక) పెడితే, నడిచివెళ్ళే వాడు ఉలికిపడ్డాడు.

ఇ) . ‘ఉలికిపడేటట్లు ఓకడు పెద్దకేక వేయగా’ అనే అర్థం వచ్చే పంక్తి ఏది?
జవాబు:
‘ఒక్కడు బలుబొబ్బ పెట్టు నులికిపడన్’ అనే పంక్తి పై భావాన్ని ఇస్తుంది.

ఈ) కనుదోయి మూయగా ఏమి జరిగింది?
జవాబు:
ఒకడు కనుదోయి మూయగా, అది చూచి మరొకడు నవ్వాడు.

3. వనజాక్షుఁడు మున్నరిగిన,
‘మునుపడఁగా నేనెయతని ముట్టెద’ ననుచుం
గని మును ముట్టనివానిన్,
మును ముట్టినవాఁడు నవ్వు మొనసి నరేంద్రా !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఈ పద్యంలో నరేంద్రా ! అన్న నరేంద్రుడు ఎవరు?
జవాబు:
ఇక్కడ పద్యంలోని నరేంద్రుడు “పరీక్షిత్తు మహారాజు ”.

ఆ) ముందుగా వెళ్ళినవారు ఎవరు?
జవాబు:
ముందుగా వెళ్ళినవాడు ‘వనజాక్షుడు’ అనగా శ్రీకృష్ణుడు.

ఇ) గోపబాలురు ఏమి పందెము వేసుకున్నారు?
జవాబు:
ఇతరుల కంటే ముందుగా వెళ్ళి, కృష్ణుని ముట్టు కోవాలని వారు పందెము వేశారు.

ఈ) ‘ముందుగా నేనే అతన్ని ముట్టుకుంటాను’ అని అర్థం వచ్చే పంక్తి ఏది?
జవాబు:
‘మునుపడగా నేనెయతని ముట్టెదను’ అనే పంక్తి ఈ భావాన్ని ఇస్తుంది.

ఈ క్రింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. ఎఱుక గలవారి చరితలు
గడచుచు సజ్జనుల గోష్ఠి గదలక ధర్మం
బెఱుగుచు నెఱిగినదానిని
మఱువ కనుష్ఠించునది సమంజసబుద్దిన్
ప్రశ్నలు :
అ) ఎవరి చరిత్ర తెలుసుకోవాలి?
జవాబు:
జ్ఞానవంతుల చరిత్ర తెలుసుకోవాలి.

ఆ) ధర్మాన్ని ఎక్కడి నుంచి తెలుసుకోవాలి?
జవాబు:
ధర్మాన్ని సజ్జనుల సమావేశం నుంచి తెలుసుకోవాలి.

ఇ) దేనిని అనుష్ఠించాలి?
జవాబు:
ధర్మాన్ని అనుష్ఠించాలి.

ఈ) ఈ పద్యానికి శీర్షికను సూచించండి.
జవాబు:
ఈ పద్యా నికి శీర్షిక ‘నీతిబోధ’.

2. తను లోకము గొనియాడగ
విని యుబ్బడు సజ్జనుండు వెండియుఁ గడు మే
లొనరించుఁ గీడాకించుక
యును దనదెసఁ దోఁపనిక యుడుపుచు వచ్చున్.
ప్రశ్నలు :
అ) లోకం తనను పొగిడితే పొంగిపోనివాడు ఎవరు?
జవాబు:
లోకం తనను పొగిడితే పొంగిపోనివాడు సజ్జనుడు.

ఆ) సజ్జనుడు లోకానికి ఏం చేస్తాడు?
జవాబు:
సజ్జనుడు లోకానికి మేలు చేస్తాడు.

ఇ) తనవల్ల ఏమాత్రం హాని కలుగకుండ చూసేవాడు ఎవరు?
జవాబు:
తనవల్ల ఏమాత్రం హాని కలుగకుండ చూసేవాడు సజనుడు.

ఈ) ఈ పద్యానికి శీర్షికను సూచించండి.
జవాబు:
ఈ పద్యానికి శీర్షిక ‘సజ్జన స్వభావం’.

3. సద్గోష్ఠి సిరియు నొసగును
సద్గోష్టియె కీర్తిఁబెంచు; సంతుష్టియు నా
సద్గోష్ఠియె యొనగూర్చును;
సద్గోష్టియె పాపములను చఱచు కుమారా!
ప్రశ్నలు :
అ) సద్గోష్ఠి దేన్ని ఇస్తుంది?
జవాబు:
సద్గోష్ఠి సంపదను ఇస్తుంది.

ఆ) కీర్తిని పెంచేది ఏది?
జవాబు:
కీర్తిని పెంచేది సదౌష్ఠి.

ఇ) పాపములను పోగొట్టేది ఏది?
జవాబు:
పాపములను పోగొట్టేది సదౌష్ఠి.

ఈ) ఈ పద్యానికి శీర్షికను సూచించండి.
జవాబు:
ఈ పద్యానికి శీర్షిక ‘సదౌష్ఠి ప్రయోజనం’.

4. కందుకము వోలె సుజనుడు
క్రిందంబడి మగుడ మీదికి న్నెగయుఁ జుమీ
మందుడు మృత్పిండమువలె
గ్రిందంబడి యడగియుండుఁ గృపణత్వమునన్.
ప్రశ్నలు :
అ) సుజనుడు ఎట్లా ఉంటాడు?
జవాబు:
సుజనుడు కందుకంలా ఉంటాడు.

ఆ) మందుడు ఎలా ఉంటాడు?
జవాబు:
మందుడు మృత్పిండంలా ఉంటాడు.

ఇ) సుజనుని కవి దేనితో పోల్చాడు?
జవాబు:
సుజనుని కవి బంతితో పోల్చాడు.

ఈ) ఈ పద్యంలోని అలంకారమేమి?
జవాబు:
ఈ పద్యంలో ఉపమాలంకారం ఉంది.

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న1.
బాల్యక్రీడలు పాఠ్యభాగ రచయిత పోతన కవిని గూర్చి పరిచయం చేయండి. (S.A. II – 2017-18)
జవాబు:
‘బాల్యక్రీడలు’ అనే పాఠం పోతన మహాకవి రచించిన ఆంధ్రమహాభాగవతము దశమ స్కంధములోనిది. పోతన 15వ శతాబ్దము వాడు. ఈయన తెలంగాణాలో వరంగల్లు జిల్లా బమ్మెర గ్రామంలో పుట్టాడు. ఈయనకు ‘సహజ పండితుడు’ అనే బిరుదు ఉంది.

పోతన గారు ఆంధ్రమహాభాగవతము, భోగినీ దండకము, వీరభద్ర విజయము, నారాయణ శతకము అనే ” గ్రంథాలు రచించాడు. పోతనగారి పద్యం ఒక్కటైనా రాని తెలుగువాడు ఉండడు.

ప్రశ్న2.
పాఠంలోని చిత్రాలను చూడండి. పద్యభావాలను ఊహించండి.
జవాబు:

1. గోపాలురు, ‘బృందావనం’ మంచి చెట్లతో పచ్చిగడ్డితో అందంగా ఉందని, పశువులకు అక్కడ మంచి మేత దొరుకుతుందని వారు ఆనందపడుతున్నారు.
2. కొందరు పిల్లలు మునీశ్వరులవలె తపస్సు చేస్తున్నారు. గోవులు పచ్చిక మేస్తున్నాయి. పిల్లలు చేతులెత్తి ఆనందంగా – కేకలు వేస్తున్నారు. కొందరు ఆనందంగా కళ్ళు మూసుకుని చేతులు చాపి పాడుతున్నారు, చెట్లపై రాళ్ళు . విసిరి పళ్ళు పడగొడుతున్నారు.
3. బలరాముడు నాగలి ధరించాడు. గోపాలురు చేతికర్రలతో పశువులను మేపుతున్నారు.
4. కొందరు పర్వతాలపైకి ఎక్కి, కిందికి జారుతున్నారు.
5. బాలికలు దాగుడుమూతలు ఆడుతున్నారు.
6. శ్రీకృష్ణుడు పిల్లనగ్రోవిని చేతితో పట్టుకొని నడుస్తున్నాడు. కొందరు పిల్లలు ఒకరి చేతిలో మరొకరు చేతులు . వేస్తూ చెమ్మ చెక్క ఆట ఆడుతున్నారు.

పూర్వకథ :
కృష్ణుడు వ్రేపల్లెలో యశోదానందుల ఇంట్లో పెరుగుతున్నాడు. అక్కడ పూతన చనుబాలు ఇచ్చి కృష్ణుడిని చంపబోయింది. సుడిగాలి వచ్చి కృష్ణుడిని ఎత్తుకుపోయింది. శకటాసురుడు వచ్చాడు. చెట్లు వానిపై పడిపోయాయి. ఈ అపాయాలు అన్నీ భగవంతుని దయవల్ల తప్పిపోయాయి. అప్పుడు నందుడు వ్రేపల్లెలో ఒక
సమావేశం ఏర్పాటుచేశాడు. వస్తున్న ఉపద్రవాల గురించి చర్చించారు. వారిలో ‘ఉపనందుడు’ అనే ముసలి గోపాలకుడికి దైవ సంకల్పం వల్ల ఒక ఆలోచన వచ్చింది. వ్రేపల్లెను విడిచి పెట్టి, బృందావనమునకు వెళ్ళడం మంచిదని అతడే వారికి ఇలా సలహా ఇచ్చాడు.

7th Class Telugu 16th Lesson బాల్య క్రీడలు 1 Mark Bits

1. “ఉపమేయాన్ని ఉపమానంగా ఊహించి చెప్పడం” – ఏ అలంకార లక్షణం?
ఎ) ఉపమ
బి) ఉత్ప్రేక్ష
సి) వృత్త్యనుప్రాస
డి) అంత్యానుప్రాస
జవాబు:
బి) ఉత్ప్రేక్ష

2. “రాముడు” – గురు, లఘువులు గుర్తించండి.
ఎ) UIU
బి) III
సి) UII
డి) UUI
జవాబు:
సి) UII

3. దైత్యవరులమై అబ్ది చిలుకుదామా ! (అర్థాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) ఆకాశం
బి) సముద్రం
సి) వాయువు
డి) వెలుగు
జవాబు:
బి) సముద్రం

4. ‘ఒకే హల్లు పలుమార్లు వచ్చినట్లయితే అది ఏ అలంకార లక్షణం?
ఎ) వృత్త్యనుప్రాస
బి) ఛేకానుప్రాస
సి) లాటానుప్రాస
డి) ఉపమాలంకారం
జవాబు:
ఎ) వృత్త్యనుప్రాస

5. “సాగరం” (గురు లఘువులు గుర్తించండి)
ఎ) UII
బి) UIU
సి) UUI
డి) UUU
జవాబు:
బి) UIU

6. “రామయ్యకు భాగ్యం కొద్దీ ఉద్యోగం దొరికింది”.
ఎ) సముద్రం
బి) రాజు
సి) దుఃఖం
డి) అదృష్టం
జవాబు:
డి) అదృష్టం

III. భాషాంశాలు

పదాలు – ఆర్థాలు :
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదాలకు అర్థం గుర్తించండి.

7. రాముడు కపులతో కలసి వారధి కట్టాడు.
ఎ) సైనికులు
బి) రాక్షసులు
సి) కోతులు
డి) చెట్లు
జవాబు:
సి) కోతులు

8. ప్రావీణ్యం కోసం రోజూ అభ్యాసం చెయ్యాలి.
ఎ) నేర్పు
బి) ప్రతిభ
సి) తెలివి
డి) జ్ఞానము
జవాబు:
ఎ) నేర్పు

9. గోప కుమారులు పన్నిదములు వేసి పండ్లగుత్తులను రాల్చారు.
ఎ) రాళ్ళు
బి) పందెములు
సి) చిక్కాలు
డి) ప్రతిజ్ఞలు
జవాబు:
బి) పందెములు

10. వారు కపులవలె జలరాశిని బంధించారు.
ఎ) నీళ్ళు
బి) చెరువులు
సి) సరస్సు
డి) సముద్రము
జవాబు:
డి) సముద్రము

11. పిల్లలకు ఈడు వచ్చింది.
ఎ) మదం
బి) వయసు
సి) దురంతం
డి) సొగసు
జవాబు:
బి) వయసు

12. ఆకాశంలో నక్షత్రాలు తనరుట చూచాను.
ఎ) పలకరించు
బి) నశించు
సి) ప్రకాశించు
డి) ఆరాధించు
జవాబు:
సి) ప్రకాశించు

13. తటాలున వర్షం కురిసింది.
ఎ) మందంగా
బి) చిన్నగా
సి) మనోహరంగా
డి) హఠాత్తుగా
జవాబు:
డి) హఠాత్తుగా

14. పుణ్యాత్ములకు ఈ భూమి ఇరవుగా ఉంది.
ఎ) పాపం
బి) మందిరం
సి) కర్మ
డి) స్థానం
జవాబు:
డి) స్థానం

15. క్రేపు మందలో కలిసింది.
ఎ) నాడ
బి) వాడ
సి) దూడ
డి) వరాహం
జవాబు:
సి) దూడ

పర్యాయపదాలు :
సూచన : గీత గీసిన పదాలకు పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.

16. “కవులమై జలరాశి కట్టుదుమా?” గీత గీసిన పదానికి సమానార్థక పదాలు గుర్తించండి.
ఎ) సముద్రము, అబ్ది
బి) సరోవరము, పారావారము
సి) సంద్రము, అంబుజాకరము
డి) అంభోది, చలిచెలమ
జవాబు:
ఎ) సముద్రము, అబ్ది

17. రాజు రాజ్యం పాలించాడు.
ఎ) సచివుడు, సేనాని
బి) సచివుడు, నరపతి
సి) నరపతి, పృథ్వీపతి
డి) సురపతి, నరపతి
జవాబు:
సి) నరపతి, పృథ్వీపతి

18. అమరులు వరాలు ఇస్తారు.
ఎ) రాక్షసులు, దేవతలు
బి) దేవతలు, సురలు
సి) దానవులు, సురలు
డి) కిన్నెరులు, కింపురుషులు
జవాబు:
బి) దేవతలు, సురలు

19. అందరు ఆవళిలో ఉన్నారు.
ఎ) జలధి, ఆశ
బి) ఆవరణం, ఆరోపణ
సి) వరుస, పంక్తి
డి) సాగరం, సముదాయం
జవాబు:
సి) వరుస, పంక్తి

20. దెయ్యాలు దయాహీనులు.
ఎ) బుధులు, వామరులు
బి) రమణులు, రంజనులు
సి) దానవులు, రాక్షసులు
డి) నటులు, వైద్యులు
జవాబు:
సి) దానవులు, రాక్షసులు

21. అంఘ్రి యుగళానికి నమస్సులు.
ఎ) పాదము, పాపము
బి) కరము, వారము
సి) తొండము, కిరణము
డి) కాలు, పాదము
జవాబు:
డి) కాలు, పాదము

22. తనువును రక్షించాలి.
ఎ) మేను, మనువు
బి) మంత్రి, నాశిక
సి) శరీరం, దేహం
డి) నరము, నయనం
జవాబు:
సి) శరీరం, దేహం

23. వనంలో దిరిగాము.
ఎ) జలధి, జలం
బి) వారి, వారిదం
సి) ధనము, దాపు
డి) అరణ్యం, విపినం
జవాబు:
డి) అరణ్యం, విపినం

ప్రకృతి – వికృతులు :

24. కరవు వల్ల కసవుకు లోటు వచ్చింది – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతిని గుర్తించండి.
ఎ) గ్రాసము
బి) ఘాసము
సి) గటిక
డి) కాసము
జవాబు:
బి) ఘాసము

25. రాజకుమారులు అడవికి వెళ్ళారు – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) కొమరులు
బి) క్రూరులు
సి) పుత్రులు
డి) పిల్లలు
జవాబు:
ఎ) కొమరులు

26. గోపబాలకులు పన్నిదము వేశారు – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతిని గుర్తించండి.
ఎ) ఫణిదం
బి) పనిదం
సి) పణితము
డి) పందెము
జవాబు:
సి) పణితము

27. ఆ యోగి మా గ్రామానికి రాలేదు – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) జ్యోగి
బి) రోగి
సి) సన్నాసి
డి) జోగి
జవాబు:
డి) జోగి

28. అప్సర నటించింది – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) అచ్చర
బి) అమ్మర
సి) అక్కర
డి) అప్పర
జవాబు:
ఎ) అచ్చర

29. మృగాలు అటవిలో ఉంటాయి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) ఆడావి
బి) అరవి
సి) అడవి
డి) అరివె
జవాబు:
సి) అడవి

30. అతని రూపము బాగుంది. – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) రోపు
బి) రూపు
సి) రూపం
డి) రిపు
జవాబు:
బి) రూపు

31. భాగ్యం పొందాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) బాయము
బి) బారము
సి) బరము
డి) బాగెము
జవాబు:
డి) బాగెము

వ్యతిరేక పదాలు :

32. దేవతలు వచ్చారు.
ఎ) రాక్షసులు
బి) కిన్నరులు
సి) సురలు
డి) గంధర్వులు
జవాబు:
ఎ) రాక్షసులు

33. చెట్టు అడ్డంగా పెరిగింది.
ఎ) మధ్యగ
బి) మధ్యము
సి) నిలువు
డి) మరియ
జవాబు:
సి) నిలువు

34. ఇహంలో స్థానం పొందాలి.
ఎ) పారం
బి) గతం
సి) పరం
డి) తానం
జవాబు:
సి) పరం

35. ముందు నడవాలి.
ఎ) మెల్లగా
బి) అడ్డుగా
సి) మందంగా
డి) వెనక
జవాబు:
డి) వెనక

36. రాకుమారులు చనుదురు.
ఎ) వెళ్తారు
బి) వత్తురు
సి) రారు
డి) పోవుదురు
జవాబు:
బి) వత్తురు

సంధులు :

37. వనజాక్షుడు వేణుగానం చేశాడు – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) వన + జాక్షుడు
బి) వనజా + క్షుడు
సి) వనజ + అక్షుడు
డి) వనజం + అక్షుడు
జవాబు:
సి) వనజ + అక్షుడు

38. ‘నరేంద్రుడు‘ – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) గుణసంధి
బి) అత్యసంధి
సి) వృద్ధి సంధి
డి) యణాదేశ సంధి
జవాబు:
ఎ) గుణసంధి

39. బొబ్బవెట్టి పిలిచాడు – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) బొబ్బ + వెట్టి
బి) బొబ్బ + ఎట్టి
సి) బొబ్బ + పెట్టి
డి) బొబ్బా + పెట్టి
జవాబు:
సి) బొబ్బ + పెట్టి

40. ‘పరాగమింత’ ఉంది – దీనిని విడదీయండి.
ఎ) పరాగము + అంత
బి) పరాగం + అంత
సి) పరాగము + ఇంత
డి) పరాగ + అంత
జవాబు:
సి) పరాగము + ఇంత

41. క్రింద వానిలో నిత్యసంధి ఏది?
ఎ) ఉత్వసంధి
బి) త్రికసంధి
సి) అత్వసంధి
డి) టుగాగమసంధి
జవాబు:
ఎ) ఉత్వసంధి

42. ఐ, ఔ లను ఏమంటారు?
ఎ) గుణాలు
బి) యజ్ఞులు
సి) అనునాసికలు
డి) వృద్ధులు
జవాబు:
డి) వృద్ధులు

43. ‘తెచ్చియిచ్చు – ఇది ఏ సంధి?
ఎ) అత్వసంధి
బి) యడాగమసంధి
సి) ఇత్వసంధి
డి) త్రికసంధి
జవాబు:
బి) యడాగమసంధి

44. క్రింది వానిలో తెలుగు సంధి పదం గుర్తించండి.
ఎ) ప్రత్యయం
బి) గుణైక
సి) చల్లులాడ
డి) నరేంద్రుడు
జవాబు:
సి) చల్లులాడ

సమాసాలు :

45. రామకృష్ణులు’ అనే పదం ఏ సమాసమో గుర్తించండి.
ఎ) ద్విగు సమాసం
బి) ద్వంద్వ సమాసం
సి) బహువ్రీహి సమాసం
డి) అవ్యయీభావ సమాసం
జవాబు:
బి) ద్వంద్వ సమాసం

46. ‘వనజాక్షుడు’ అనే సమాసానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) వనజములు, అక్షులు
బి) వనజముల వంటి అక్షులు గలవాడు
సి) వనం యొక్క అక్షుడు
డి) వనజము లాంటి కన్నులు
జవాబు:
బి) వనజముల వంటి అక్షులు గలవాడు

47. మతిహీనుడు – ఇది ఏ సమాసం?
ఎ) తృతీయా తత్పురుష
బి) బహువ్రీహి
సి) షష్ఠీ తత్పురుష
డి) ద్వంద్వము
జవాబు:
ఎ) తృతీయా తత్పురుష

48. అసత్యం పలుకరాదు – దీనికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) ప్రతిసత్యం
బి) సత్యం సత్యం
సి) సత్యం కానిది
డి) అనుసత్యం
జవాబు:
సి) సత్యం కానిది

49. షష్ఠీ తత్పురుషకు ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) నెలరాజు
బి) కావ్యనిధి
సి) చక్రపాణి
డి) నరేంద్రుడు
జవాబు:
డి) నరేంద్రుడు

50. లతికల యొక్క ఆవళి – దీనికి సమాస పదం గుర్తించండి.
ఎ) లతా వరస
బి) ప్రత్యావళి
సి) లతికావళి
డి) అనుతావళి
జవాబు:
సి) లతికావళి

51. ఉర్వీనాథుడు – దీనికి విగ్రహవాక్యం ఏది?
ఎ) ఉర్వి యందు నాథుడు
బి) ఉర్వి కొరకు నాథుడు
సి) ఉర్వికి నాథుడు
డి) ఉర్విని నాథుడు
జవాబు:
సి) ఉర్వికి నాథుడు

52. అన్యపదార్థ ప్రాధాన్యము గల సమాసం గుర్తించండి.
ఎ) బహువ్రీహి
బి) తత్పురుష
సి) ద్వంద్వము
డి) ద్విగువు
జవాబు:
ఎ) బహువ్రీహి

వాక్య ప్రయోగాలు :

53. బాలుడు ఆశ్రమం, చేరాడు – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) బాలుడు ఆశ్రమం చేరలేదు
బి) బాలుడు ఆశ్రమం చేరకపోవచ్చు
సి) బాలుడు ఆశ్రమం చేరాలి
డి) బాలుడు ఆశ్రమం చేరలేకపోవచ్చు
జవాబు:
ఎ) బాలుడు ఆశ్రమం చేరలేదు

54. వృద్దుడు’ అందరిని ఆదుకున్నాడు – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) వృద్దుడు అందరిని తప్పక ఆదుకోకూడదు
బి) వృద్దుడు ఆదుకోకూడదు
సి) వృద్ధుడు కొందరిని ఆదుకోలేదు
డి) వృద్దుడు అందరిని ఆదుకోలేదు
జవాబు:
డి) వృద్దుడు అందరిని ఆదుకోలేదు

55. అంతట బంధువులు కలరు – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) అంతట బంధువులు ఉండాలి
బి) అంతట బంధువులు మాత్రమే ఉండకూడదు
సి) అంతట బంధువులు లేరు
డి) అంతట బంధువు లేకపోవచ్చు
జవాబు:
సి) అంతట బంధువులు లేరు

56. అన్నింటికి కారణం ఉంటుంది – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) అన్నింటికి కారణం ఉండాలి
బి) అన్నింటికి కారణం ఉండకపోవచ్చు
సి) అన్నింటికి కారణం ఉండి తీరాలి
డి) అన్నింటికి కారణం ఉండదు
జవాబు:
డి) అన్నింటికి కారణం ఉండదు

57. మితిమీరిన ఆశ ఉండాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) మితిమీరిన ఆశ ఉండకూడదు
బి) మితిమీరిన ఆశ ఉండకపోవచ్చు
సి) మితిమీరిన ఆశ ఉండి తీరాలి
డి) మితిమీరిన ఆశ ఉండలేకపోవచ్చు
జవాబు:
ఎ) మితిమీరిన ఆశ ఉండకూడదు

58. సన్యాసి పండుకున్నాడు. సన్యాసి నిద్రపోలేదు – దీనికి సంయుక్త వాక్యం ఏది?
ఎ) నిద్ర కోసం, సన్యాసి పండుకున్నాడు
బి) సన్యాసి నిద్ర కోసం పండుకున్నాడు
సి) సన్యాసి పండుకున్నాడుగాని నిద్రపోలేదు
డి) సన్యాసి పండుకున్నాడు నిద్రించాడు.
జవాబు:
సి) సన్యాసి పండుకున్నాడుగాని నిద్రపోలేదు

59. నాలో చురుకుదనం ఉంది. జిజ్ఞాస ఉంది – దీనికి సంయుక్త వాక్యం ఏది?
ఎ) నాలో చురుకుదనం, జిజ్ఞాస ఉన్నాయి
బి) నాలో చురుకుదనమే కాదు జిజ్ఞాస కూడా ఉంది
సి) నాలో జిజ్ఞాస వల్ల చురుకుదనం ఉంది
డి) నాలో చురుకుదనం వల్ల జిజ్ఞాస ఉంది
జవాబు:
ఎ) నాలో చురుకుదనం, జిజ్ఞాస ఉన్నాయి

60. ఆయన సత్యకాలం వాడు. పరమ సాత్వికుడు దీనికి సంయుక్త వాక్యం ఏది?
ఎ) ఆయన సత్యకాలం వాడు, పరమ సాత్వికుడు
బి) ఆయన సత్యకాలంలోనేవాడు కాదు సాత్వికుడు
సి) ఆయన సాత్వికత వల్ల సత్యకాలం వాడు
డి) పరమ సాత్వికుడు సత్యకాలం వాడు ఆయన
జవాబు:
ఎ) ఆయన సత్యకాలం వాడు, పరమ సాత్వికుడు

61. మీరు రావద్దు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) ధాత్వర్థక వాక్యం
బి) నిషేధార్థక వాక్యం
సి) అప్యర్థక వాక్యం
డి) హేత్వర్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) నిషేధార్థక వాక్యం

62. రాము ఊరికి తప్పక వెళ్తాడు – ఇది ఏ రకమైన పురుష వాక్యం? (సి)
ఎ) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
బి) అభ్యర్థక వాక్యం
సి) నిశ్చయార్థక వాక్యం
డి) వ్యతిరేకార్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) నిశ్చయార్థక వాక్యం

63. రామం తప్పక వెళ్తాడు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) హేత్వర్థక వాక్యం
బి) నిశ్చయార్థక వాక్యం
సి) తుమున్నర్థక వాక్యం
డి) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) నిశ్చయార్థక వాక్యం

64. అతడు వస్తాడో ! రాడో ! – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
బి) సందేహార్థక వాక్యం
సి) అప్యర్థక వాక్యం
డి) హేత్వర్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) సందేహార్థక వాక్యం

65. వారందరికి ఏమైంది? – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
బి) అభ్యర్థక వాక్యం
సి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
డి) సందేహార్థక వాక్యం
జవాబు:
ఎ) ప్రశ్నార్థక వాక్యం

66. అగ్ని మండును – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) విధ్యర్థక వాక్యం
బి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
సి) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
డి) హేత్వర్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం

విభక్తి ప్రత్యయాలు – భాషాభాగాలు – పురుషలు

67. నేర్పుతో పని సాధించాలి – ఇది ఏ విభక్తి?
ఎ) తృతీయా విభక్తి
బి) సప్తమీ విభక్తి
సి) పంచమీ విభక్తి
డి) షష్ఠీ విభక్తి
జవాబు:
ఎ) తృతీయా విభక్తి

68. నదులలో నీరుంది – ఇది ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) ప్రథమా
బి) షష్ఠీ
సి) ద్వితీయా
డి) సప్తమీ
జవాబు:
బి) షష్ఠీ

69. అందరు గుడికి వెళ్ళారు – ఇది. భాషాభాగం?
ఎ) అవ్యయం
బి) క్రియ
సి) సర్వనామం
డి) క్రియ
జవాబు:
సి) సర్వనామం

70. పచ్చతోరణాలు ఇంటికి కట్టారు – ఇది ఏ భాషా భాగం?
ఎ) విశేషణం
బి) క్రియ
సి) అవ్యయం
డి) ధాతువు
జవాబు:
ఎ) విశేషణం

71. వాడు పెళ్ళికి వెళ్ళాడు – ఇది ఏ పురుష ప్రత్యయం?
ఎ) ప్రథమ పురుష
బి) మధ్యమ
సి) అధమ పురుష
డి) ఉత్తమ పురుష
జవాబు:
ఎ) ప్రథమ పురుష

72. నేను, మేము – ఇవి ఏ పురుష ప్రత్యయాలు?
ఎ) ప్రథమ పురుష
బి) ఉత్తమ పురుష
సి) మధ్యమ పురుష
డి) అధమ పురుష
జవాబు:
బి) ఉత్తమ పురుష

సొంతవాక్యాలు :
సూచన : క్రింది పదాలను ఉపయోగించి సొంత వాక్యాలు రాయండి.

73. ఒడిసి పట్టుకొను : నీటిలో మునుగుతున్న నా మిత్రుడి చొక్కాను ఒడిసిపట్టుకొని పైకి లాగాను.
74. బొబ్బపెట్టు : చీకట్లో మనిషిని చూసి దెయ్యం అనుకొని పెద్దగా బొబ్బ పెట్టాను.
75. మన్ననచేయు : మా గ్రామ సర్పంచి గారిని, మా గ్రామస్థులు అంతా బాగా మన్నన చేస్తారు.
76. కౌతుకము : మా మామయ్య పిల్లలతో కౌతుకముతో ఆడుతాను.
77. వన్య జంతువులు : వన్య జంతువులను మనం బాధించరాదు.
78. బాల్య క్రీడలు : పెద్దవారికి కూడా వారి బాల్య క్రీడలు గుర్తిస్తే ఉత్సాహం కలుగుతుంది.
79. ప్రావీణ్యం : కళాకారులు తమ కళలో ప్రావీణ్యం ప్రదర్శిస్తారు.
80. జలరాశి : జలరాశిలో నదులన్నీ కలిసి తీరుతాయి.
81. నరేంద్రుడు : నరేంద్రుడు రాజ్యాన్ని పాలించాడు.
82. పన్నిదములు : గోదావరి జిల్లాలో పన్నిదములు జరుగుతాయి.

These AP 7th Class Telugu Important Questions 11th Lesson సీత ఇష్టాలు will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 7th Class Telugu 11th Lesson Important Questions and Answers సీత ఇష్టాలు

7th Class Telugu 11th Lesson సీత ఇష్టాలు Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

ఈ కింది పరిచిత గద్యాలను చదవండి నాలుగు ప్రశ్నలు తయారుచేయండి.

1. జానపద కళల్లో ఎంతో ప్రాచుర్యం పొందినది బుర్రకథ. తరతరాలుగా ప్రజా చైతన్యంలో ఈ కళారూపం కీలకపాత్ర పోషించింది. ఇందులో ఒకరు కథ చెబుతూంటే వారికి చెరో పక్కా ఇద్దరు వంత పాడుతూ ఉంటారు. కథ చెప్పేవారిని “కథకుడు” అనీ ఆయనకు రెండుపక్కలా నిలబడి గొంతు కలిపేవాళ్ళను “వంతలు” అని అంటారు. కథకుడు తంబూరా వాయిస్తాడు కాబట్టి కథకు బుర్రకథ అని పేరు వచ్చింది. ఈనాటి బుర్రకథను కృష్ణవేణి చెబుతుంది. రోజా, రాజు వంతలుగా వస్తున్నారు.
ప్రశ్నలు:
అ) జానపద కళల్లో ప్రాచుర్యం పొందిన కళ ఏది?
జవాబు:
జానపద కళల్లో ప్రాచుర్యం పొందిన కళ “బుర్రకథ”

ఆ) బుర్రకథను చెప్పేవారిని ఏమంటారు?
జవాబు:
బుర్రకథను చెప్పేవారిని కథకుడు అంటారు.

ఇ) తంబురా వాయించేది ఎవరు?
జవాబు:
కథకుడు తంబూరా వాయిస్తాడు.

ఈ) కథకునికి వంత పాడేవాళ్ళను ఏమంటారు?
జవాబు:
కథకునికి వంత పాడేవారిని “వంతలు” అంటారు.

2. శ్రావణి టీచర్ సీత మనసులో చదువు బీజాలు బలంగా నాటింది. టీచర్ బదిలీ అయినా ఉన్న ఊళ్ళో పై చదువులకు అవకాశం లేకపోయినా పక్క టౌనుకు పోయి స్కూల్ చదువుతూ కాలేజీలో ఇంటరూ పూర్తిచేసి డిగ్రీలో చేరింది. ఏదో చదువుకొని, డబ్బులు సంపాదించి, తను మాత్రం హాయిగా ఉండాలనుకోలేదు సీత. తను బాగా చదువుకొని, తనలాంటి పిల్లలను బాగుపరచాలని, కలెక్టరుగానో, నాయకురాలుగానో ఈ సమాజానికి సేవ చేయాలని గట్టిగా నిర్ణయించుకున్నది. డిగ్రీ చదివి పోటీ పరీక్షలలో విజయం సాధించి, మండల అభివృద్ధి అధికారిగా ఎంపికైంది.
ప్రశ్నలు:
అ) సీత మనసులో చదువు బీజాలు నాటింది ఎవరు?
జవాబు:
శ్రావణి టీచర్ సీత మనసులో చదువు. బీజాలు నాటింది.

ఆ) పై చదువులకు సీత ఎక్కడికి వెళ్ళింది?
జవాబు:
సీత పై చదువులకు టౌనుకు వెళ్ళింది.

ఇ) సీత ఎంత వరకు చదువుకొంది?
జవాబు:
సీత డిగ్రీ వరకు చదువుకొంది.

ఈ) సీత ఏ అధికారిగా ఎంపికైంది?
జవాబు:
సీత “మండల అభివృద్ధి అధికారి”గా ఎంపిక అయ్యింది.

ఈ క్రింది అపరిచిత గద్యాలను చదివి ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. పరశురాముడు దుష్టులైన క్షత్రియులను చంపుటకు పుట్టినవాడు. అతని చేతిలో ఎందరో రాజులు మరణించారు. ఒక్క శ్రీరాముడు మాత్రమే అతనిని ఓడించాడు. అప్పటి నుండి యుద్దాలు మానేసి, మహేంద్రపర్వతం మీద తపస్సు చేసుకుంటున్నాడు. అటువంటివాడు గంగ కోరిక పై భీష్మునికి యుద్ధవిద్యలు నేర్పాడు. భీష్ముడు పరశు రాముని శిష్యుడు కనుక గురువు ఆజ్ఞాపించిన కార్యమును శిరసావహించి తీరతాడని అంబ నమ్మింది. ఏదో విధంగా పరశురాముని అనుగ్రహం సంపాదించి, భీష్ముని సాధించవచ్చని ఊహించింది.
ప్రశ్నలు:
అ) గురు, శిష్యులెవరు?
జవాబు:
పరశురాముడు, భీష్ముడు.

ఆ) ఎవరి ఆజ్ఞను శిరసావహించాలి?
జవాబు:
గురువు యొక్క ఆజ్ఞను.

ఇ) రాజులు ఎందుకు మరణించారు?
జవాబు:
దుష్టత్వము వలన.

ఈ) పరశురాముని శ్రీరాముడు ఎందుకు ఓడించగలిగాడు?
జవాబు:
శ్రీరామునిలో దుష్టత్వము లేకపోవటం వలన.

2. ప్రపంచంలో మొట్టమొదట విడుదల చేయబడిన తపాళాబిళ్ళ అతికించే రకం కాదు. అది రెండు అణాల ఖరీదు కలిగిన కాపర్ టికెట్. ఈస్టిండియా కంపెనీ అధికారానికి లోబడిన వందమైళ్ళ లోపు చిరునామాకు దాని ద్వారా ఒక కవరును పంపవచ్చును. ఆ కవరును డాక్ రన్నర్ తీసుకువెడతాడు. ఈ కాపర్ టోకెన్ ప్రప్రథమంగా 1774 మార్చి 31వ తేదీన పాట్నాలో విడుదల చేయబడింది. 1852లో సింధు ప్రావిన్స్ కమిషనర్ సర్ బార్టిల్ ఫెర్ ఆసియాలో మొట్టమొదట తపాలాబిళ్ళను తీసుకువచ్చాడు. అందులో ఈస్టిండియా కంపెనీ ముద్ర ఉండేది. దానిని సింధు లోపల ఉత్తరాలు పంపడానికి ఉపయోగించేవారు. దీనిని సింధ్ డాక్ అనేవారు.
ప్రశ్నలు:
అ) డాక్ రన్నర్ అంటే ఎవరు?
జవాబు:
తపాలా బంట్రోతు

ఆ) సింధు ప్రావిన్స్ ఎవరి పరిపాలనలో ఉంది?
జవాబు:
ఈస్టిండియా కంపెనీ.

ఇ) అణా అంటే, ఎన్ని పైసలు?
జవాబు:
ఆరు పైసలు.

ఈ) సింధ్ డాక్ అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
సింధు ప్రావిన్స్ లోని కాపర్ టికెట్.

3. అక్టోబర్ 16వ తేదీని ప్రపంచ ఆహార దినోత్సవంగా జరుపుకుంటున్నాము. నిజానికి ఆహారధాన్యాల కొరత లేకపోయినా ప్రపంచంలోని చాలా ప్రాంతాలలో ప్రజలు తిండి లేక చనిపోవటం దారుణసత్యం. దీనికి కారణాలు అనేకం. అందులో ఒకటి ఆహార పదార్థాలను వృథా చేయటం. మనం ఆహారాన్ని వృథా చేస్తున్నామంటే అది అందవలసిన వారికి అందకుండా అడ్డుపడుతున్నామన్నమాట. ఇలా వృథా అవుతున్న ఆహారంలో సగానికి సగం మామూలుగా పిల్లలు తినే కంచాలలోనే వృథా అవుతున్నది. తల్లిదండ్రులే దీనికి పూర్తి బాధ్యత వహించాలి. పిల్లలు ఇష్టపడే ఆరోగ్యకరమైన, పుష్టికరమైన ఆహారాన్ని వారికి ఇవ్వాలి. వారు దాన్ని వృథా చేయకుండా తినేలా చూడటం తల్లిదండ్రుల బాధ్యత.
ప్రశ్నలు:
అ) పిల్లల పట్ల ఎవరు బాధ్యతగా ఉండాలి?
జవాబు:
తల్లిదండ్రులు..

ఆ) ప్రపంచ ఆహారదినోత్సవం ఎప్పుడు జరుపుకుంటున్నాం?
జవాబు:
కొంతమంది ఆహారాన్ని వృథా చేయడం వలన.

ఇ) సరిపడ ఆహారమున్నా కొందరికి ఎందుకు తిండిలేదు?
జవాబు:
అక్టోబరు 16వ తేదీ.

ఈ) మనం వృథా చేసేవాటిలో ఇంకొకటి ఏమిటి?
జవాబు:
నీరు.

4. పురాతనమైన ఏడు ప్రపంచ అద్భుతాలలో ప్రధానమైనవి ఈజిప్టులోని పిరమిడ్లు. మిగిలిన ఆరు అద్భుతాలు కాలగర్భంలో కలిసిపోయాయి. లేదా శిథిలావస్థను చేరుకున్నాయి. విలక్షణమయిన ఆకారంతో భూమ్యాకర్షణ శక్తికి తట్టుకుని నిలబడడం వలన పిరమిడ్లు ఈనాటి నిలిచి ఉన్నాయి. పిరమిడ్ ఆకారంలో ఇళ్ళు నిర్మించడానికి ఇప్పటి వరకు ఎవరూ ప్రయత్నించలేదు. అయినా కలపతో, గాజుతో చేసిన పిరమిడ్ ప్రతిరూపాలు ఫ్యూరియోలుగా ప్రాచుర్యంలో ఉన్నాయి. భవిష్యత్ లో సుప్రీం కౌన్సిల్ ఆఫ్ యాంటీ క్విటీస్ ఆఫ్ ఈజిప్ట్ సంస్థ అనుమతి పొందకుండా వీటి రెప్లికాలు తయారుచేయడానికి వీలుకాదు.
ప్రశ్నలు :
అ) ప్రపంచంలోని వింతలెన్ని?
జవాబు:
ఏడు

ఆ) కాలగర్భంలో కలిసిపోవడమంటే ఏమిటి?
జవాబు:
నశించిపోవడం

ఇ) “శిథిలావస్థ” దీనిలో ఏ సంధి ఉంది?
జవాబు:
సవర్ణదీర్ఘ సంధి

ఈ) ఎవరి అనుమతితో పిరమిడ్ ఆకారం తయారుచేయాలి?
జవాబు:
సుప్రీం కౌన్సిల్ ఆఫ్ యాంటీ క్వీటీస్ ఆఫ్ ఈజిప్టు

5. ఈ కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

బాలమురళీకృష్ణగారు 1930 జూలై 6వ తేదీన తూర్పుగోదావరిలోని శంకరగుప్తంలో పుట్టారు. అమ్మ సూర్యకాంతమ్మ, వీణా కళాకారిణి. నాన్న పట్టాభిరామయ్య, వయోలిన్ ఉపాధ్యాయులు. బాలమురళీకృష్ణగారు కర్నాటక సంగీత విద్వాంసుడి గానే కాక వాగ్గేయకారుడిగా బోలెడంత పేరు సంపాదించారు. పద్మశ్రీ, పద్మభూషణ్ వంటి జాతీయ పురస్కారాలు పొందారు.
ప్రశ్నలు:
1. బాలమురళీకృష్ణగారు ఎప్పుడు జన్మించారు?
జవాబు:
6.7.1930.

2. పట్టాభిరామయ్యగారు ఏం చేసేవారు?
జవాబు:
వయోలిన్ ఉపాధ్యాయులు.

3. బాలమురళీకృష్ణగారు పొందిన జాతీయ పురస్కారాలు ఏవి?
జవాబు:
పద్మశ్రీ, పద్మభూషణ్

4. పై పేరా ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
బాలమురళీకృష్ణ గారి తల్లి పేరేమి?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

1. పాఠంలోని 84 పేజీలోని చిత్రం చూడండి. వాళ్ళమధ్య సంభాషణలు ఊహించి చెప్పండి.
జవాబు:
శ్రావణి అనే ఉపాధ్యాయురాలు శివయ్య దంపతుల ఇంటికి వచ్చింది. శ్రావణి శివయ్య దంపతులతో సీతమ్మను బడి మాన్పించవద్దని, సీతమ్మ తెలివైన పిల్ల అని, సీతమ్మ చదువుకుంటే మంచి ఉద్యోగం సంపాదించి శివయ్య కుటుంబానికి సాయం చేస్తుందని చెప్పి ఉంటుంది.

శివయ్య తాను బీదవాడిననీ, తానూ, భార్య పనిలోకి వెళ్ళి సంపాదించకపోతే తన సంసారం గడవదనీ, సీత బడికి రావడం కుదరదనీ, ఇంటి వద్ద తమ్ముడిని చూసుకోవాలని చెప్పి ఉంటాడు.

అప్పుడు సీత చదువుకుంటే ఆమెకు మధ్యాహ్నం భోజనం స్కూలులో పెడతారనీ, స్కాలర్ షిప్ కూడా ఇస్తారనీ, చదువుకున్న స్త్రీలు సాధించిన విజయాలను గురించి శివయ్య దంపతులకు చెప్పి సీతను బడికి పంపడానికి వారిని ఒప్పించి ఉంటుంది.

2. “సీత ఇష్టాలు” బుర్రకథ చదువుకున్నారు కదా ! అలాగే మీరు చూసిన ఏదైనా కళారూపాన్ని గురించి వివరించండి.
జవాబు:
నాకు నచ్చిన కళారూపం కోలాటం. ఇది భజన సంప్రదాయానికి చెందిన జానపద కళారూపం. కోల అంటే కర్ర. కర్రలతో ఆడుతూ చేసే భజన కోలాటం. కోలాటం ఒక బృంద నృత్యం. కళాకారుల చేతిలో కోలాటం కర్రలు పట్టుకొని నిల్చుంటారు. వారి మధ్యలో జట్టు నాయకుడు ఈలవేస్తూ ఏ పదానికి ఏ నాట్యం చెయ్యాలో, ఏ దరువుకు ఎలా స్పందించాలో చెబుతూ ప్రదర్శన, నడిపిస్తాడు. కళాకారులు ఒకరికొకరు కర్రలు తాకిస్తూ లయబద్దంగా వాయిస్తూ పాడుతూ, గుండ్రంగా తిరుగుతూ అడుగులు వేస్తారు. ఎంత వేగంగా చిందులేస్తున్నా చేతిలో కర్రలు శ్రు తి తప్పకుండా వాయిస్తారు. జట్టు నాయకుణ్ణి కోలన్న పంతులు, మేళగాడు అంటారు. జట్టు నాయకుడు నిలిచే ప్రదేశాన్ని ‘గరిడీ’ అంటారు. కోలాటంలో పాటకు అనుగుణంగా నృత్యం చేయడాన్ని ‘కోపు’ అంటారు. దీనిలో కృష్ణకోపు, లాలికోపు, బసవకోపు మొదలైన ప్రక్రియలుంటాయి. తూర్పుగోదావరి జిల్లా వెల్ల గ్రామానికి చెందిన వేంకట రమణ ప్రముఖ కోలాట విద్వాంసుడు.

3. సోదరి వివాహం సందర్భంగా వారం రోజులు సెలవు కోరుతూ మీ పాఠశాల ప్రధానోపాధ్యాయునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు:

7th Class Telugu 11th Lesson సీత ఇష్టాలు 1 Mark Bits

1. గోపి నిజాయితీపరుడు, తెలివైనవాడు (ఇది ఏ రకమైనవాక్యం)
ఎ) సామాన్యవాక్యం
బి) సంక్లిష్ట వాక్యం
సి) సంయుక్తవాక్యం
డి) అసామాన్యవాక్యం
జవాబు:
సి) సంయుక్తవాక్యం

2. చాలా సేపు టి.వి చూడొద్దు (ఏ వాక్యమో గుర్తించండి)
ఎ) నిషేదార్థక
బి) ఆశ్చర్యార్థక
సి) విధ్యర్థక
డి) హేత్వర్థక
జవాబు:
ఎ) నిషేదార్థక

3. కింది వాటిలో ఆశ్చర్యార్థక వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) ఆహా ! ఎంత బాగుందో !
బి) నీ పేరేమిటి?
సి) అన్నం తిను
డి) తరగతిలో మాట్లాడరాదు
జవాబు:
ఎ) ఆహా ! ఎంత బాగుందో !

4. రవి పాఠం చదివి నిద్రపోయాడు. (ఏ రకపు వాక్యమో గుర్తించండి)
ఎ) సంయుక్త వాక్యం
బి) అప్యర్థకం
సి) సంక్లిష్ట వాక్యం
డి) ప్రార్ధనార్ధకం
జవాబు:
సి) సంక్లిష్ట వాక్యం

5. కింది వాక్యాల్లో అనుమత్యర్థక వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) రసాభాస చేయకండి
బి) నీవు ఇంటికి వెళ్లవచ్చు
సి) అక్క చెప్పేది విను
డి) నిండు నూరేళ్లు వర్థిల్లు
జవాబు:
బి) నీవు ఇంటికి వెళ్లవచ్చు

6. కింది వాటిలో సరైన ప్రశ్నార్థక వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) సెలవు ఇవ్వండి ?
బి) పరీక్షలు రాయవచ్చు !
సి) ఎవరా పసిడి బొమ్మ?
డి) తిన్న వెంటనే చదువుకో !
జవాబు:
సి) ఎవరా పసిడి బొమ్మ?

III. భాషాంశాలు

పదాలు – అర్థాలు :
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీతగీసిన పదాలకు అర్థం గుర్తించండి.

7. రామయ్యగారు కథలను అలవోకగా రాస్తారు.
ఎ) చక్కగా
బి) బాగుగా
సి) స్వేచ్ఛగా
డి) తేలికగా
జవాబు:
సి) స్వేచ్ఛగా

8. నేను వేసిన తారాజువ్వ అంతరిక్షాన్ని తాకింది.
ఎ) నేలను
బి) ఆకాశాన్ని
సి) సముద్రాన్ని
డి) రాకెట్ ను
జవాబు:
బి) ఆకాశాన్ని

9. జా చైతన్యంలో బుర్రకథ కీలకపాత్ర వహించింది.
ఎ) ప్రధాన పాత్ర
బి) రహస్య పాత్ర
సి) విశేష పాత్ర
డి) చిన్నపాత్ర
జవాబు:
ఎ) ప్రధాన పాత్ర

10. పైడితో ఆభరణాలు చేస్తారు.
ఎ) ఇనుము
బి) బంగారం
సి) అభ్రకం
డి) వెండి
జవాబు:
బి) బంగారం

11. దంపతులు గుడికి వెళ్ళారు.
ఎ) అక్కాచెల్లెళ్ళు
బి) మామా అల్లుళ్ళు
సి) భార్యాభర్తలు
డి) అన్నదమ్ములు
జవాబు:
సి) భార్యాభర్తలు

12. భూమిలో బీజం నాటాలి.
ఎ) శాఖ
బి) పత్రం
సి) ఫలం
డి) విత్తనం
జవాబు:
డి) విత్తనం

13. సంగతి అందరికి తెలుసు.
ఎ) విషయం
బి) విరామం
సి) విచిత్రం
డి) సంపద
జవాబు:
ఎ) విషయం

14. భారత సమరం అద్భుతం.
ఎ) పొందు
బి) యుద్ధం
సి) వారి
డి) జలం
జవాబు:
బి) యుద్ధం

పర్యాయపదాలు :

15. ‘భారతమాతకు జయము – సరస్వతి తల్లిని చల్లగా చూడు’ – ఈ వాక్యాలలో సమానార్ధక పదాలు గుర్తించండి.
ఎ) భారత, మాత
బి) మాత, తల్లి
సి) మాత, సరస్వతి
డి) జయము, చూడు
జవాబు:
బి) మాత, తల్లి

16. ‘మహిళలకు మంగళం – స్త్రీలకు మేలు చేయండి’ – ఈ వాక్యాల్లో సమానార్థక పదాలు గుర్తించండి.
ఎ) మంగళం, మేలు
బి) మహిళలు, స్త్రీలు
సి) స్త్రీలు, మంగళం
డి) మేలు, స్త్రీలు
జవాబు:
బి) మహిళలు, స్త్రీలు

17. పాత గాథలు అయ్యాయి. కొత్త కథలు చెబుదాం – 2 ఈ వాక్యాలలో సమానార్థక పదాలు గుర్తించండి.
ఎ) పాత, కొత్త
బి) గాథలు, కథలు
సి) అయ్యాయి,
డి) గాథలు, కొత్తవి
జవాబు:
బి) గాథలు, కథలు

18. అందరికి మేలు జరగాలి – పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) హితం, సన్నిహితం
బి) మంచి, శుభం
సి) పుత్తడి, పురోగామి
డి) మంచి, కీడు
జవాబు:
బి) మంచి, శుభం

19. పైడితో ఆభరణం చేయించారు – పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) తొలి, పదిల
బి) కనకం, కారు
సి) బంగారం, పుత్తడి
డి) రజతం, కాంస్యం
జవాబు:
సి) బంగారం, పుత్తడి

20. దంపతులు వచ్చారు – పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) నవదంపతులు, అక్కాచెల్లెళ్ళు
బి) భార్యాభర్తలు, శివపార్వతులు
సి) నలుదిశలు, ఆలుమగలు
డి) భార్యాభర్తలు, ఆలుమగలు
జవాబు:
డి) భార్యాభర్తలు, ఆలుమగలు

21. అందరికి మేలు కలగాలి – పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.
ఎ) కళ్యాణం, కనికరం
బి) పసిడి, పాపం
సి) తమకం, తామరసం
డి) మంచి, శుభం
జవాబు:
డి) మంచి, శుభం

22. రాజు రాజ్యం పాలించాడు – పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) సచివుడు, సామరం
బి) నృపతి, పృథ్వీపతి
సి) రంజితం, రంగం
డి) నటన, బరము
జవాబు:
బి) నృపతి, పృథ్వీపతి

ప్రకృతి – వికృతులు :

23. మా ఇంట్లో దీపము వెలిగించారు – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) దీపం
బి) దివ్వె
సి) వెలుగు
డి) దివ్యము
జవాబు:
బి) దివ్వె

24. ఇటు చూడరా సన్నాసి – గీత గీసిన పదానికి, ప్రకృతిని గుర్తించండి.
ఎ) యతి
బి) సన్యాసి
సి) పరివ్రాజకుడు
డి) ముని
జవాబు:
బి) సన్యాసి

25. శాస్త్ర విజ్ఞానము లేనిదే దేశ ప్రగతి సాగదు – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) విజ్ఞత
బి) విద్య
సి) పాండిత్యము
డి) విన్నాణము
జవాబు:
డి) విన్నాణము

26. ఈ బొమ్మ చాలా బాగుంది – గీత గీసిన పదానికిప్రకృతిని గుర్తించండి.
ఎ) బామ్మ
బి) బ్రహ్మ
సి) బమ్మా
డి) బొరుసు
జవాబు:
బి) బ్రహ్మ

27. పుణ్యం పొందాలి – వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) పునుము
బి) పున్నెం
సి) పనుము
డి) పునిము
జవాబు:
బి) పున్నెం

28. అక్షరం నేర్వాలి – వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) అప్పరం
బి) అచ్చరం
సి) అచ్ఛరం
డి) అక్కరం
జవాబు:
డి) అక్కరం

29. విన్నాణము పొందాలి – ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) విజ్ఞానం
బి) విద్యానం
సి) విన్నేనం
డి) విన్యకం
జవాబు:
ఎ) విజ్ఞానం

30. శాస్త్రం చదవాలి – వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) శాసము
బి) శాసనం
సి) సస్త్రము
డి) చట్టం
జవాబు:
డి) చట్టం

31. అందరు ప్రయాణం చేయాలి – వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) ఎయణం
బి) పయనం
సి) పాయణం
డి) పాయనం
జవాబు:
బి) పయనం

32. సిరి పొందాలి – ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) స్త్రీ
బి) సీరి
సి) శ్రీ
డి) శిరి
జవాబు:
సి) శ్రీ

వ్యతిరేక పదాలు :
సూచన : క్రింది గీత గీసిన పదాలకు వ్యతిరేక పదాలను రాయండి.

33. కొత్త నీకు వచ్చింది.
ఎ) నవీనం
బి) పాత
సి) ఆధునిక
డి) చెడు
జవాబు:
బి) పాత

34. రామాయణం మనకు తొలికావ్యం.
ఎ) మలి
బి) మధ్యమ
సి) అంతిమ
డి) కడలి
జవాబు:
ఎ) మలి

35. శ్రీరాముడు ఉత్తముడు.
ఎ) నిపుణుడు
బి) మధ్యముడు
సి) అధముడు
డి) చిలుడు
జవాబు:
సి) అధముడు

36. మనం శత్రువులకు సహితం కీడు తలపెట్టరాదు – గీత గీసిన పదానికి వ్యతిరేకపదాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) హాని
బి) చెడు
సి) మేలు
డి) ధర్మం
జవాబు:
సి) మేలు

37. సీత ఇష్టాలు తెలుసుకోవాలి – గీత గీసిన పదానికి వ్యతిరేకపదాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) కష్టాలు
బి) అనిష్టాలు
సి) ఇష్టం లేనివి
డి) అస్పష్టాలు
జవాబు:
బి) అనిష్టాలు

38. బుద్ధిమంతులకు తప్పక జయము కల్గుతుంది – గీత గీసిన పదానికి వ్యతిరేకపదాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) అజయము
బి) విజయము
సి) అపజయము
డి) అభ్యుదయము
జవాబు:
సి) అపజయము

39. అబద్ధాలు చెప్పడం మహాపాపము – గీత గీసిన పదానికి వ్యతిరేకపదాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) పాపరహితం
బి) పుణ్యము
సి) అపాపము
డి) ధర్మసహితం
జవాబు:
బి) పుణ్యము

40. దేశం ముందుకు వెళ్ళాలి.
ఎ) అగాధం
బి) వెనుక
సి) మధ్య
డి) అంతరాళం
జవాబు:
బి) వెనుక

41. ప్రజలు సుఖం పొందాలి.
ఎ) మంచి
బి) ఆనందం
సి) వినోదం
డి) దుఃఖం
జవాబు:
డి) దుఃఖం

42. రాముడు బలంగా ఉన్నాడు.
ఎ) సబలం
బి) విబలం
సి) ప్రతిబలం
డి) దుర్బలం
జవాబు:
డి) దుర్బలం

సంధులు :

43. పల్లెటూరు అందాలు మంచి మజాగా ఉంటాయి – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) పల్లె + టూరు
బి) పల్లెటు + ఊరు
సి) పల్లె + ఊరు
డి) పల్లెటూ + రు
జవాబు:
సి) పల్లె + ఊరు

44. ప్రధానోపాధ్యాయుడు సీతన్నగారు వచ్చారు – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) ప్రధాన + ఉపాధ్యాయుడు
బి) ప్రధాన + వుపాధ్యాయుడు
సి) ప్రధానోప + అధ్యాయుడు
డి) ప్రధాన + ఊపాధ్యాయుడు
జవాబు:
ఎ) ప్రధాన + ఉపాధ్యాయుడు

45. చిన్నక్క బడికి వెళ్ళింది – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) ఇత్వసంధి
బి) అత్వసంధి
సి) ఆమ్రేడితసంధి
డి) ద్విరుక్తటకారసంధి
జవాబు:
బి) అత్వసంధి

46. ‘నాయకురాలు‘ చెప్పింది – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి ?
ఎ) టుగాగమసంధి
బి) అత్వసంధి
సి) రుగాగమసంధి
డి) ద్విరుక్తటకారసంధి
జవాబు:
సి) రుగాగమసంధి

47. అంతా రసాభాస అయ్యింది – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) గుణసంధి
బి) వృద్ధి సంధి
సి) సవర్ణదీర్ఘసంధి
డి) అత్వసంధి
జవాబు:
సి) సవర్ణదీర్ఘసంధి

48. అభ్యున్నతి సాధించాలి – దీనికి విడదీయడం గుర్తించండి.
ఎ) అభై + ఉన్నతి
బి) అభి + ఉన్నతి
సి) అభా + యున్నతి
డి) అభ + ఉన్నతి
జవాబు:
బి) అభి + ఉన్నతి

49. ఈడున్న పిల్ల వచ్చింది – ఇది ఏ సంధి?
ఎ) త్రికసంధి
బి) అత్వసంధి
సి) యడాగమసంధి
డి) ఉత్వసంధి
జవాబు:
డి) ఉత్వసంధి

50. క్రింది వానిలో అత్వసంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) విద్యాలయం
బి) మాటలన్ని
సి) మీరిక్కడ
డి) సీతమ్మ
జవాబు:
డి) సీతమ్మ

51. గుణసంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) గుణైక
బి) దినోత్సవం
సి) సురైక
డి) దినావారం
జవాబు:
బి) దినోత్సవం

52. క్రింది వానిలో తెలుగు సంధి రూపం గుర్తించండి.
ఎ) చక్కనమ్మ
బి) సురేంద్రుడు
సి) రామాయణం
డి) కుష్ఠిక
జవాబు:
ఎ) చక్కనమ్మ

సమాసాలు :

53. ‘లవకుశులు‘ – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసమో గుర్తించండి.
ఎ) ద్విగు సమాసం
బి) ద్వంద్వ సమాసం
సి) అవ్యయీభావ సమాసం
డి) బహుహ్రీహి సమాసం
జవాబు:
బి) ద్వంద్వ సమాసం

54. ‘నాలుగు రాళ్ళు‘ – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసమో గుర్తించండి.
ఎ) ద్విగు సమాసం
బి) ద్వంద్వ సమాసం
సి) బహువ్రీహి
డి) కర్మధారయ సమాసం
జవాబు:
ఎ) ద్విగు సమాసం

55. మనం పుణ్యఫలం పొందాలి – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?
ఎ) పుణ్యమందు ఫలం
బి) పుణ్యము యొక్క ఫలం
సి) పుణ్యం కొరకు ఫలం
డి) పుణ్యతతో, ఫలం
జవాబు:
బి) పుణ్యము యొక్క ఫలం

56. క్రింది వానిలో ద్వంద్వ సమాసమునకు ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) నెలరాజు
బి) చతుర్ముఖుడు
సి) తల్లిదండ్రులు
డి) నాలుగు వేదాలు
జవాబు:
సి) తల్లిదండ్రులు

57. స్వరాజ్య సమరం సాగించాలి – ఇది ఏ సమాసం?
ఎ) సప్తమీ తత్పురుష
బి) ద్వితీయా తత్పురుష
సి) తృతీయా తత్పురుష
డి) చతుర్డీ తత్పురుష
జవాబు:
డి) చతుర్డీ తత్పురుష

58. నాలుగు రాళ్ళు సంపాదించాలి – దీనికి విగ్రహ వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) నాలుగు కొరకు రాళ్ళు
బి) నాలుగుసు రాళ్ళు
సి) నాలుగు సంఖ్యగల రాళ్ళు
డి) నాలుగులా రాళ్ళు
జవాబు:
సి) నాలుగు సంఖ్యగల రాళ్ళు

59. శత్రువు యొక్క నాశనం జరగాలి – సమాస పదం గుర్తించండి.
ఎ) శత్రపలాయనం
బి) నాశన శత్రు
సి) శాత్ర నాశనం
డి) శత్రు నాశనం
జవాబు:
డి) శత్రు నాశనం

60. మానవ జన్మ సర్వశ్రేష్ఠమైనది – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?
ఎ) షష్ఠీ తత్పురుష
బి) ప్రథమా తత్పురుష
సి) బహుజొహి
డి) కర్మధారయం
జవాబు:
ఎ) షష్ఠీ తత్పురుష

వాక్య ప్రయోగాలు :

61. ‘అల్లరి చేయవద్దు’ – ఇది ఏ రకం వాక్యం?
ఎ) విధ్యర్థక వాక్యం
బి) నిషేధార్థక వాక్యం
సి) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
డి) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) నిషేధార్థక వాక్యం

62. మానవులు ప్రకృతిని ఆస్వాదించాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) మానవులు ప్రకృతిని ఆస్వాదించకూర
బి) మానవులు ప్రకృతిని ఆస్వాదింపకపోవచ్చు
సి) మానవులు ప్రకృతిని తప్పక ఆస్వాదించాలి
డి) మానవులు ప్రకృతిని తక్కువగా ఆస్వాదించాలి
జవాబు:
ఎ) మానవులు ప్రకృతిని ఆస్వాదించకూర

63. చంద్రుడు క్రమంగా పెరుగుతున్నాడు – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది?
ఎ) చంద్రుడు మాత్రమే పెరుగకూడదు
బి) చంద్రుడు క్రమంగా పెరగడం లేదు
సి) చంద్రుడు క్రమంగా పెరుగకూడదు
డి) చంద్రుడు కొంత పెరుగకూడదు
జవాబు:
బి) చంద్రుడు క్రమంగా పెరగడం లేదు

64. వర్షాలు వచ్చాయి. చెరువులు నిండలేదు – దీనికి సంయుక్త వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) వర్షాలు రాకపోవడంతో చెరువులు నిండలేదు
బి) వర్షాలు వస్తేనేగాని చెరువులు నిండవు
సి) వర్షాలు వచ్చాయి కాని చెరువులు నిండలేదు
డి) వర్షాలు రావడంతో చెరువులు నిండలేదు
జవాబు:
సి) వర్షాలు వచ్చాయి కాని చెరువులు నిండలేదు

65. కృష్ణుడు కూర్చున్నాడు. త్రాసు లేవలేదు – దీనికి సంయుక్త వాక్యం ఏది?
ఎ) కృష్ణుడు కూర్చున్నాడు గాని త్రాసు లేవలేదు
బి) కృష్ణుడు కూర్చున్నందువల్ల త్రాసు లేవలేదు
సి) త్రాసు, కృష్ణుడు పైకి లేవలేదు
డి) త్రాసు లేవలేదు, కృష్ణుడు లేవలేదు
జవాబు:
ఎ) కృష్ణుడు కూర్చున్నాడు గాని త్రాసు లేవలేదు

66. చంద్రుడు మిమ్ములను దీవించుగాక – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) అభ్యర్థక వాక్యం
బి) ధాత్వర్థక వాక్యం
సి) ఆశీర్వార్థక వాక్యం
డి) హేత్వర్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) ఆశీర్వార్థక వాక్యం

67. రవి చక్కగా పాడగలడు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) అప్యర్థక వాక్యం
బి) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
సి) హేత్వర్థక వాక్యం
డి) ధాత్వర్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) సామర్థ్యార్థక వాక్యం

62. నన్ను అనుగ్రహించండి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) హేత్వర్థ వాక్యం
బి) సామర్థార్థక వాక్యం
సి) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
డి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) ప్రార్థనార్థక వాక్యం

68. బాగా చదవడం వల్ల మార్కులు వచ్చాయి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) అప్యర్థక వాక్యం
బి) ఆశీర్వార్థక వాక్యం
సి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
డి) హేత్వర్థక వాక్యం
జవాబు:
డి) హేత్వర్థక వాక్యం

69. ‘సీత అన్నం తిని బడికి వెళ్ళింది’ – ఇది ఏ రకం వాక్యం?
ఎ) సామాన్యవాక్యం
బి) సంయుక్తవాక్యం
సి) సంక్లిష్ట వాక్యం
డి) మహావాక్యం
జవాబు:
సి) సంక్లిష్ట వాక్యం

70. ‘సీత అన్నం తిన్నది కాని బడికి వెళ్ళలేదు’ – ఇది ఏ రకం వాక్యం?
ఎ) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
బి) సందేహార్థక వాక్యం
సి) విధ్యర్థక వాక్యం
డి) సామార్థ్యార్థక వాక్యం
జవాబు:
డి) సామార్థ్యార్థక వాక్యం

విభక్తి ప్రత్యయాలు – భాషాభాగాలు – పురుషులు :

71. బుర్రకథను అందరు వినాలి – ఇది ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) సప్తమీ విభక్తి
బి) షష్ఠీ విభక్తి .
సి) చతుర్థి విభక్తి
డి) ద్వితీయా విభక్తి
జవాబు:
డి) ద్వితీయా విభక్తి

72. పెద్దలు పనికి వెళ్ళాలి – ఇది ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) ప్రథమా విభక్తి
బి) సప్తమీ విభక్తి
సి) ద్వితీయా విభక్తి
డి) షష్ఠీ విభక్తి
జవాబు:
డి) షష్ఠీ విభక్తి

73. నామవాచకానికి బదులుగా వాడే భాషాభాగం గుర్తించండి.
ఎ) ప్రత్యయం
బి) నామవాచకం
సి) సర్వనామం
డి) క్రియ
జవాబు:
సి) సర్వనామం

74. తందనా ! భళా ! తందనా నీ – ఇది ఏ భాషాభాగం?
ఎ) క్రియ
బి) నామవాచకం
సి) సర్వనామం
డి) అవ్యయం
జవాబు:
డి) అవ్యయం

75. క్రింది వానికి మధ్యమ పురుష ప్రత్యయం గుర్తించండి.
ఎ) వాడు
బి) నీవు
సి) నేను
డి) మేము
జవాబు:
బి) నీవు

76. మీరు బడికి వెళ్ళారు – ఇది ఏ పురుష ప్రత్యయం?
ఎ) ఉత్తమ పురుష
బి) మధ్యమ పురుష
సి) ప్రథమ పురుష
డి) అధమ పురుష
జవాబు:
బి) మధ్యమ పురుష

సొంతవాక్యాలు :
సూచన : క్రింది పదాలను ఉపయోగించి సొంత వాక్యాలు రాయండి.

77. మేలు : విద్యార్థులు ఇతరుల మేలు చూడాలి.
78. బీజం : స్నేహితుల మధ్య కొందరు విషబీజం నాటుతారు.
79. సంగ్రామం : కౌరవ పాండవుల సంగ్రామం భారతంలో ఉంది.
80. దంపతులు : సీతారాములు ఆదర్శ దంపతులు.
81. అలవోకగా : మా చెల్లెలు అలవోకగా త్యాగరాజ కీర్తనలు పాడుతుంది.
82. కీలక పాత్ర : మా సంసారమును నడిపించడంలో మా అమ్మగారు కీలక పాత్ర వహించారు.
83. కలకలలాడు : పెళ్ళి పెద్దలతో మా ఇల్లు కలకల లాడుతోంది.

These AP 6th Class Telugu Important Questions 4th Lesson సమయస్ఫూర్తి will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 4th Lesson Important Questions and Answers సమయస్ఫూర్తి

6th Class Telugu 4th Lesson సమయస్ఫూర్తి Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత గద్యాలు

1. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

పంచవటం (ఐదు చెట్ల సమూహం) అనే ప్రాంతంలోని ఒక మర్రిచెట్టు తొర్రలో “రోమశుడు” అనే పిల్లి నివసిస్తోంది. ఆ చెట్టు క్రింది కన్నంలో “పలితుడు” అనే ఎలుక కాపురముంటోంది. ఒకనాటి రాత్రి వేటగాడు అక్కడికి వచ్చి, ఆ చెట్టు చుట్టూ వల పన్నాడు.

అది తెలియని రోమశుడు తెల్లవారుతూనే మసక చీకటిలో ఆహారాన్వేషణకు బయలుదేరి ఆ వలలో చిక్కుకున్నాడు. ఇది చూసిన పలితుడు “ఆహా ! ఎంత అదృష్టము. నా శత్రువు వలలో చిక్కుకున్నాడు. ఈ నాటితో వాడి పీడ…” అనుకున్నాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మర్రిచెట్టు ఏ ప్రాంతంలో ఉంది?
జవాబు:
మర్రి చెట్టు పంచవటం అనే ప్రాంతంలో ఉంది.

ఆ) పిల్లి ఎక్కడ నివసిస్తోంది?
జవాబు:
పిల్లి మర్రి చెట్టు తొర్రలో నివసిస్తోంది.

ఇ) రాత్రి వేటగాడు వచ్చి ఏమి చేశాడు?
జవాబు:
రాత్రి వేటగాడు వచ్చి చెట్టు చుట్టూ వలపన్నాడు.

ఈ) రోమశుడు ఎలా వలలో చిక్కుకున్నాడు?
జవాబు:
రోమశుడు వల విషయం తెలియక తెల్లవారుతూనే మసక చీకటిలో ఆహారన్వేషణకు బయలుదేరి వలలో చిక్కుకున్నాడు.

2. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఇదే సమయంలో “చంద్రకుడు” అనే గుడ్లగూబ హాయిగా విహరిస్తున్న ఎలుకను చూసి అక్కడకు వచ్చింది. చంద్రకుని చూసి పలితుని గుండె గుభేలుమంది. అయిపోయింది నాపని అనుకున్నాడు. ప్రాణభీతితో గిజగిజలాడాడు. “ఏం చెయ్యనురా దేవుడా” అంటూ చెప్పుకోలేని దీనస్థితిలో మనసులో ఏడుస్తున్నాడు. అందుకనే కాబోలు “ఒకరి కష్టాన్ని చూసి సంతోషించి చంకలు కొట్టుకోరాదన్నది” అని మనసులో బాధపడ్డాడు. ‘ఐనా బుద్ధిమంతులు ప్రమాదం ఎదురైనప్పుడు ధైర్యమొందుతారు కానీ అయ్యో నా ప్రాణం పోతుందని ఏడవరు’ అని ధైర్యం తెచ్చుకున్నాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరిని చూచి ఎలుక భయపడింది?
జవాబు:
చంద్రకుని (గుడ్లగూబ) చూచి ఎలుక భయపడింది.

ఆ) పలితుడు ఎందుకు చంకలు కొట్టుకున్నాడు?
జవాబు:
తన శత్రువు పిల్లి వలలో చిక్కిందని చూచి పలితుడు చంకలు కొట్టుకున్నాడు.

ఇ) పలితుడు ఎందుకు గజగజలాడాడు?
జవాబు:
పలితుడు చంద్రకుని చూచి ప్రాణభయంతో గజగజలాడాడు.

ఈ) పలితుడు ఏమనుకొని ధైర్యం తెచ్చుకున్నాడు?
జవాబు:
‘బుద్ధిమంతులు ప్రమాదం ఎదురైనప్పుడు ధైర్యంగా ఉండాలి గాని ప్రాణం పోతుందని ఏడవరు’ అంటూ ధైర్యం తెచ్చుకున్నాడు.

3. కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

వారిద్దరూ అలా సఖ్యంగా మాట్లాడుకోవడం చూసిన చంద్రకుడు వారి మైత్రికి భయపడి, తన పథకం పారదని నిరాశతో తన దారిన తాను పోయాడు. వేటగాడు వలలో చిక్కుకున్న పిల్లి కోసం వేటకుక్కలతో వస్తున్నాడు. అది చూసిన రోమశుడు “మిత్రమా ! పలితుడా ! ఆ కిరాతుడు కాలయమునిలా వస్తున్నాడు. నన్ను తొందరగా రక్షించు” అన్నాడు. పలితుడు తెలివిగా వల కొరుకుతున్నట్లు నటిస్తూ, వేటగాడు దగ్గరికి వచ్చేసరికి పుటుక్కున వల కొరికి, రోమశుడు పోయే దారి చేసి తన కన్నంలోకి చటుక్కున పరుగెత్తాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) చంద్రకుడు ఎందుకు నిరాశపడ్డాడు?
జవాబు:
పిల్లి, ఎలుక స్నేహంగా మాట్లాడుకోవడం చూచి చంద్రకుడు వారి మైత్రికి భయపడ్డాడు. తన పథకం పారదని నిరాశపడ్డాడు.

ఆ) వేటగాడు ఎలా వచ్చాడు?
జవాబు:
వేటగాడు పిల్లికోసం వేటకుక్కలతో వచ్చాడు.

ఇ) కిరాతుని చూచి పిల్లి ఎలుకతో ఏమన్నది?
జవాబు:
కిరాతుని చూచి పిల్లి ఎలుకతో ‘కిరాతుడు కాల యముని వలె వస్తున్నాడు. నన్ను తొందరగా రక్షించు” అన్నది.

ఈ) ఎలుక వలను ఎప్పుడు కొరికింది?
జవాబు:
ఎలుక వేటగాడు దగ్గరకు వచ్చినప్పుడు వలను కొరికింది.

అపరిచిత గద్యాలు

1. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మహిళలకు ఓటుహక్కు కల్పించిన మొదటిదేశం న్యూజిలాండ్ (1893). బ్రిటిష్ ఇండియాలో మహిళలు 1894 సాధారణ ఎన్నికల్లో మొదటిసారి ఓటు వేశారు. ఆ ఎన్నికల్లో కేవలం 14,505 మంది మహిళలు మాత్రమే ఓటేశారు. స్వతంత్ర భారతావనిలో 1951లో పురుషులతో సమానంగా మహిళలు ఓటుహక్కు వినియోగించుకున్నారు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మహిళలకు ఓటుహక్కు కల్పించిన మొదటి దేశమేది?
జవాబు:
మహిళలకు ఓటుహక్కు కల్పించిన మొదటిదేశం న్యూజిలాండ్ (1893).

ఆ) బ్రిటిష్ ఇండియాలో మహిళలు ఎప్పుడు ఓటు వేశారు?
జవాబు:
బ్రిటిష్ ఇండియాలో మహిళలు 1894 సాధారణ ఎన్నికల్లో మొదటిసారి ఓటు వేశారు.

ఇ) ఎంతమంది మహిళలు బ్రిటిష్ ఇండియాలో ఓటువేశారు?
జవాబు:
బ్రిటిష్ ఇండియాలో 14,505 మంది మహిళలు ఓటువేశారు.

ఈ) స్వతంత్ర భారతావనిలో మహిళలు ఓటుహక్కు ఎప్పుడు వినియోగించుకున్నారు?
జవాబు:
స్వతంత్ర భారతావనిలో 1951లో మహిళలు తమ ఓటు హక్కు వినియోగించుకొన్నారు.

2. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

కాశీ దగ్గర కురియారీ గ్రామపు స్త్రీలు తమ ఊరిని మద్యం, మాదకద్రవ్య రహితంగా మార్చాలని కంకణం కట్టుకున్నారు. ఆకుపచ్చరంగు చీరల్లో ఉండేవాళ్ళు. దీనికోసం ఇంటింటికీ తిరుగుతూ తాగుడూ, మాదక ద్రవ్యాల వల్ల వచ్చే నష్టాలను వివరిస్తున్నారు. తాగేవాళ్ళకు మద్యం మానమంటూ తమ బృందాల ద్వారా వినతి పత్రాలు అందిస్తున్నారు. ప్రతి ఇంటి మహిళనూ తమ ఉద్యమంలో భాగస్వామిగా చేస్తూ ఎవరినీ ఊళ్లో మద్యం సేవించేందుకు అనుమతించడం లేదు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) కురియారీ గ్రామపు స్త్రీలు ఎందుకు కంకణం కట్టుకున్నారు?
జవాబు:
తమ ఊరిని మద్యం, మాదక ద్రవ్య రహితంగా మార్చాలని కురియారీ గ్రామపు స్త్రీలు కంకణం కట్టుకున్నారు.

ఆ) ఎలా ప్రచారం చేస్తున్నారు?
జవాబు:
ఇంటింటికీ తిరుగుతూ తాగుడూ, మాదక ద్రవ్యాల వల్ల వచ్చే నష్టాలను వివరిస్తున్నారు.

ఇ) తమ బృందాల ద్వారా ఏమి ఇస్తున్నారు?
జవాబు:
త్రాగేవాళ్ళకు మద్యం మానమంటూ తమ బృందాల ద్వారా వినతిపత్రాలు ఇస్తున్నారు.

ఈ) కురియారీ గ్రామపు స్త్రీలు ఎవరికి అనుమతి ఈయట్లేదు?
జవాబు:
మద్యం త్రాగేందుకు ఎవరికీ అనుమతి ఈయట్లేదు.

3. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

భాషా శైలులు, పండుగలు జరుపుకోవడం, వస్త్రధారణ, ఆహారం, ఇళ్ళ నిర్మాణం, పంటలు, చదువు, గృహాలంకరణ, సాహిత్యం , కళలు, ఆటలు, సంగీతం మొదలైన అనేక అంశాలలో మనదేశంలో వైవిధ్యం కనిపిస్తుంటుంది. ప్రాంతాలను బట్టి, పట్టణ, గ్రామీణ, కొండ, సంస్కృతి, ఆచార వ్యవహారాలు భిన్న భిన్నంగా ఉంటాయి. ఉదాహరణకు గిరిజనుల్లో వైద్యానికి సంబంధించిన స్థానిక పరిజ్ఞానం అధికంగా ఉంటుంది. స్థానికంగా దొరికే ఔషధ మొక్కలతో వారు చేసుకొనే వైద్యం నిరపాయకరం. చౌక కూడా. ఇలాంటి భిన్న సాంప్రదాయాలను కాపాడుకోవాల్సిన బాధ్యత మన మీద ఉంది.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మనదేశంలో వేనిలో వైవిధ్యం కనిపిస్తుంది?
జవాబు:
భాషా శైలులు, పండుగలు, చదువు, సాహిత్యం , కళలు, మొదలైన అనేక అంశాలలో మనదేశంలో వైవిధ్యం కనిపిస్తుంది.

ఆ) ఏవి భిన్నంగా ఉంటాయి?
జవాబు:
ప్రాంతాలను బట్టి సంస్కృతి, ఆచార వ్యవహారాలు భిన్నంగా ఉంటాయి.

ఇ) గిరిజనులలో ఏ పరిజ్ఞానం అధికంగా ఉంటుంది?
జవాబు:
గిరిజనుల్లో వైద్యానికి సంబంధించిన స్థానిక పరిజ్ఞానం అధికంగా ఉంటుంది.

ఈ) మనం వేటిని కాపాడుకోవాలి?
జవాబు:
మనం భిన్న సాంప్రదాయాలను కాపాడుకోవాలి.

4. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మదునయ్య చేపల వ్యాపారి. శ్రీశైలం రిజర్వాయరులో చేపలు పట్టి అమ్ముతాడు. పెద్ద పెద్ద వలలను నీటిలో వేసి చేపలను పడతాడు. ఇందుకోసం ఒరిస్సా రాష్ట్రం నుంచి శేఖరం అనే బాలుడి తల్లిదండ్రులతో మాట్లాడి డబ్బులిస్తానని అతనిని పనిలో చేర్చుకున్నాడు. – శేఖరం పగలూ, రాత్రి వలలను చూస్తూ ఉండేవాడు. ఇది తెలుసుకున్న అధికారులు మదునయ్యను శిక్షించి శేఖరాన్ని బళ్ళో చేర్పించి అతని తల్లిదండ్రులను మందలించారు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మదునయ్య ఎవరు?
జవాబు:
మదునయ్య చేపల వ్యాపారి.

ఆ) మదునయ్య ఏం చేసేవాడు?
జవాబు:
మదునయ్య పెద్ద పెద్ద వలలను నీటిలో వేసి చేపలు పట్టేవాడు.

ఇ) శేఖరను మదునయ్య ఏమి చేశాడు?
జవాబు:
శేఖర్ తల్లిదండ్రులకు డబ్బు ఆశ చూపి మదునయ్య పనిలో పెట్టుకున్నాడు.

ఈ) మదునయ్యను అధికారులు ఎందుకు శిక్షించారు?
జవాబు:
బాలల హక్కును ఉల్లంఘించినందుకు అధికారులు మదునయ్యను శిక్షించారు.

5. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
దేశానికి వెన్నెముక రైతు. ఒకప్పుడు వ్యవసాయం దాదాపు స్వయం ఆధారితంగా ఉండేది. ఇంట్లో ఉన్న గొడ్డు గోదా రైతుకు కావలసిన ఎరువును అందించేవి. సేంద్రియ ఎరువులతోనే పంటలు పండేవి. ఆహార ధాన్యాలు ఆరోగ్యాన్ని ఇచ్చేవిగా ఉండేవి. రసాయనిక ఎరువులు రాగానే పరిస్థితులు మారిపోయాయి. వాటిలోని విషపదార్థాలు ఆహారధాన్యాలు, ఆకుకూరలు మొదలైన వాటిలోకి ఇంకి మన ఆరోగ్యాన్ని దెబ్బతీస్తున్నాయి. జాతిని రోగగ్రస్త్రం చేస్తున్నాయి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరు దేశానికి వెన్నెముక?
జవాబు:
రైతు దేశానికి వెన్నెముక.

ఆ) పూర్వం వ్యవసాయానికి కావలసిన ఎరువు ఎలా లభించేది?
జవాబు:
ఇంట్లో ఉన్న గొడ్డు గోదా వ్యవసాయానికి కావలసిన సేంద్రియ ఎరువు అందించేవి.

ఇ) ఏ ఆహార ధాన్యాలు ఆరోగ్యాన్ని ఇచ్చేవి?
జవాబు:
సేంద్రియ ఎరువులతో పండిన ఆహారధాన్యాలు ఆరోగ్యాన్ని ఇచ్చేవి.

ఈ) జాతిని ఏవి రోగగ్రస్తం చేస్తున్నాయి?
జవాబు:
రసాయనిక ఎరువులతో పండిన పంటలు జాతిని రోగగ్రస్తం చేస్తున్నాయి.

2. కింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఆకాశవీధిలో కనిపించే జెండా మనదే, ఆ జెండా కోసం ఎంతోమంది స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు రక్తం చిందించారు. ప్రాణాలు అర్పించారు. క్రొత్త క్రొత్త ఆలోచనలతో మనదేశాన్ని అభివృద్ధి చేసుకోవాలి. మనదేశం | అభివృద్ధి చెందాలి. స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల కష్టం వృథా కాకూడదు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) అది ఏ దేశపు జెండా?
జవాబు:
అది మన భారతదేశపు జెండా.

ఆ) ఆ జెండా కోసం ఎవరు ప్రాణాలర్పించారు?
జవాబు:
ఆ జెండా కోసం స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు ప్రాణాలు అర్పించారు.

ఇ) ఏది అభివృద్ధి చెందాలి?
జవాబు:
మనదేశం అభివృద్ధి చెందాలి.

ఈ) పై పేరా ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
మనదేశాన్ని ఎలా అభివృద్ధి చేయాలి?

7. కింది లేఖను చదవండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) పై లేఖను ఎక్కడి నుండి రాశారు?
జవాబు:
పై లేఖను బొబ్బిలి నుండి రాశారు.

ఆ) వి.జి.యస్. పబ్లిషర్స్ వ్యాపారం ఏమిటి?
జవాబు:
వారిది పుస్తకాల వ్యాపారం.

ఇ) మొత్తం ఎన్ని పుస్తకాలు కావాలన్నారు?
జవాబు:
మొత్తం 27 పుస్తకాలు కావాలన్నారు.

ఈ) పై లేఖకు తగిన ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
పై లేఖను ఎక్కడికి రాశారు?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
సమయస్ఫూర్తి కథలో ఎక్కువగా నష్టపోయింది ఎవరు? ఎందుకు?
జవాబు:
సమయస్ఫూర్తి కథలో ఎక్కువగా నష్టపోయినది వేటగాడు. ఎందుకంటే వేటగాడు జంతువుల కోసం వలపన్నాడు. పిల్లి వలలో పడింది. అంతలో ఎలుకకు గుడ్లగూబ వలన ప్రాణభయం కలిగింది. ఎలుక గుడ్లగూబ నుండి రక్షించుకొనేందుకు పిల్లితో స్నేహం చేసింది. వల కొరికి పిల్లిని రక్షిస్తానంది. అన్నమాట ప్రకారం ఎలుక వలను కొరికింది. పిల్లిని రక్షించింది. అన్ని జంతువులు బాగానే ఉన్నాయి. వేటగాడికి పిల్లి దొరకలేదు సరికదా ! వల కూడా నాశనమయ్యింది. అందుచేత వేటగాడు ఎక్కువగా నష్టపోయాడు.

ప్రశ్న 2.
వలలో చిక్కిన పిల్లిని చూసి ఎలుక ఎందుకు ఆనందించింది?
జవాబు:
పంచవటం ప్రాంతంలో మర్రిచెట్టు తొర్రలో పిల్లి నివసిస్తోంది. ఆ చెట్టు కిందే కన్నంలో ఎలుక నివసిస్తోంది. పిల్లిని చూస్తే ఎలుకకు భయము. కన్నంలోంచి బయటకు రావడానికి కూడా భయపడిపోయేది. పిల్లికి దొరికితే తన బ్రతుకు తెల్లారిపోతుంది. కానీ పిల్లిని ఎలుక ఏమి చేయలేదు. పిల్లి పీడ వదిలిపోవాలని కోరుకొనేది. అందుచేత పిల్లి వలలో పడగానే ఎలుక చాలా ఆనందించింది. ఇక తనకు పిల్లి బాధ ఉండదని స్వేచ్ఛగా తిరగవచ్చునని అనుకుంది.

ప్రశ్న 3.
శత్రువుతోనైనా స్నేహం చేసి ఆపదను అధిగమించినదెవరు? ఎలా?
జవాబు:
పంచవటంలో ఒక మర్రిచెట్టు తొర్రలో పిల్లి నివసించేది. ఆ చెట్టు క్రింద కన్నంలో ఎలుక నివసించేది. ఒకనాడు పిల్లి వలలో చిక్కింది. తన శత్రువు వలలో చిక్కినందుకు ఎలుక చాలా ఆనందించింది. ధైర్యంగా బయటకు వచ్చి తిరుగుతోంది. ప్రక్కనే మరొక శత్రువైన గుడ్లగూబను చూసింది. ఎలాగైనా తప్పించుకోవాలనుకుంది. గుడ్లగూబకు పిల్లి అంటే భయం. అందుచేత వెంటనే పిల్లి దగ్గరకు వెళ్ళింది. పిల్లితో స్నేహంగా మాట్లాడింది. పిల్లి గొంతు విన్న గుడ్లగూబ హడలిపోయింది. ప్రాణభయంతో పారిపోయింది. తను అన్నమాట ప్రకారం ఎలుక వలను కొరికి పిల్లిని రక్షించింది.

ప్రశ్న 4.
ఎలుక మాటలలోని తెలివితేటలను, సంస్కారాన్ని వివరించండి.
జవాబు:
ఎలుక పిల్లి వద్దకు వెళ్ళి మిత్రమా నమస్కారం అని సంభాషణ ప్రారంభించింది. శత్రువునైనా మిత్రమా అని సంభోదిస్తే అతని మనసులో ఉండే ద్వేషభావం కొంత పోతుంది. పెద్దలతో మాట్లాడేటప్పుడు నమస్కారం పెట్టడం సంస్కారం. అందుకే నమస్కారం పెడితే మనపట్ల ఇతరులకు ఆదరణ కలుగుతుంది. జాతి వైరమున్నా మనము శత్రుమిత్రులము అని పిల్లితో ఎలుక అన్నది. ఈ మాటలలో ఎలుక యొక్క నిజాయితీ అర్థమవుతోంది. మనం కూడా ఎవరితోనైనా మాట్లాడేటప్పుడు నిజాయితీగా మాట్లాడాలి. మనం శత్రువులం అనుకోకుండా పరస్పరం సహకరించుకొని ఈ ఆపద నుండి బయట పడదామని ఎలుక పిల్లితో అన్నది. తను ఆపదలో ఉన్నా ఎలుక ధైర్యాన్ని కోల్పోలేదు. బేలతనంతో మాట్లాడలేదు. మీ అవసరం నాకూ ఉంది. నా అవసరం మీకూ ఉంది అన్నట్లుగా ఇచ్చిపుచ్చుకునే ధోరణిలోనే మాట్లాడింది. దీనినిబట్టి ఎంత ఆపద ఎదురైనా ధైర్యాన్ని కోల్పోకూడదు. ఇతరులకు లోకువ కాకూడదు. ఇలాగే ఎలుక చాలా తెలివితో, సంస్కారంతో ఆదర్శవంతంగా మాట్లాడింది.

ప్రశ్న 5.
ఎలుకను పిల్లి బయటకు రమ్మన్నప్పుడు ఎలుక ఏమన్నది?
జవాబు:
పిల్లి స్వభావం ఎలుకకు తెలుసు. అవసరం కొద్దీ దానితో స్నేహం చేసినట్టు ఎలుక చెప్పింది. అప్పుడు ప్రాణభయం ఇద్దరికీ ఉంది. ఆ స్నేహం వల్ల ఇద్దరికీ ప్రాణాలు దక్కాయని చెప్పింది. కానీ నిరంతరం స్నేహం చేయటం కుదరదని చెప్పింది. ఎందుచేతనంటే. పిల్లికి, ఎలుకకూ జాతివైరం. ఎలుక కనిపిస్తే పిల్లి తినేస్తుంది. కనుక స్నేహం చేస్తే తనకు ప్రాణగండం తప్పదని ఎలుక ఖచ్చితంగా చెప్పింది, తప్పించుకొంది.

ప్రశ్న 6.
కందుకూరి వీరేశలింగం గారి గురించి మిత్రునకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 7.
సమయస్ఫూర్తి కథలోని పిల్లి ఏక పాత్ర రాయండి. ప్రదర్శించండి.
జవాబు:
పిల్లి

మ్యావ్, మ్యావ్. ఇలా అంటే మీకర్థం కాదుగా, నేను పిల్లిని అదే రోమశుడను. నేను చాలా తెలివైన దానిననుకొంటాను. ఆ వేటగాడు పన్నిన వలలో పడ్డాను, కేవలం ముందుచూపు లేక ఆ వలలో చిక్కాను. నన్ను చూస్తే వణికిపోయే ఎలుక కూడా ఎంత ఫోజు కొట్టేసిందో ! నాతో దానికి స్నేహమంట. నేను దాన్ని రక్షించాలట. ఏం చెయ్యను ఖర్మ! వలలోంచి బైటపడాలంటే ఆ చిట్టెలుక చెప్పినట్టు వినాలి. అందుకే స్నేహం నటించాను. పుటుక్కున వల కొరికితే గుట్టుక్కున మింగేద్దామనుకొన్నాను. దీని తెలివి తగలెయ్య. సరిగ్గా వేటగాడు వచ్చేటపుడు కొరికింది. ప్రాణభయంతో. అప్పటికి పారిపోయాను. తర్వాత స్నేహం చేద్దామన్నా కన్నంలోంచి రాలేదు. కుదరదని చెప్పేసింది. ఏమాటకామాటే చెప్పుకోవాలి. అది కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులుగారి దగ్గర చదువుకొందేమో ! చాలా తెలివైంది. పిల్లలూ మీరు నాలాగ నటించకండి. ఎలుకలా తెలివిగా బతకండి. హాయిగా చదువుకోండి. తెలివి పెంచుకోండి. అదిగో మరో ఎలుక వస్తోంది. కడుపులో ఆకలి కరకరలాడుతోంది. ఇదెంత తెలివైందో చూస్తాను. –

III. భాషాంశాలు

పర్యాయపదాలు

వటము = మఱ్ఱిచెట్టు, బాహుపాదము
పిల్లి = బిడాలము, మార్జాలము
ఎలుక = మూషికము, ఖనకము
గుడ్లగూబ = ఉలూకము, గూబ
చెట్టు = వృక్షము, తరువు
వల = జాలకము, జాలము
కన్నం = రంధ్రం, కలుగు
చీకటి = తమస్సు, తమము
గుండె = హృదయము, ఎద
ప్రాణము = అసువులు, ఉసురు
కష్టము = ప్రమాదం, ఇబ్బంది
సంతోషం = ఆనందం, మోదము
ప్రమాదం = ఆపద, కష్టం
బ్రతుకు = జీవితం, మనుగడ
మిత్రుడు = స్నేహితుడు, సఖుడు
నమస్కారం = కైమోడ్పు, అంజలి
వైరము = విరోధం, శత్రుత్వం
శత్రువు = విరోధి, వైరి
స్నేహం = సఖ్యం , మైత్రి
సంవత్సరం = వర్షం, వత్సరం
అపకారం = కీడు, చేటు
చావు = మరణం, చనిపోవు
భయం = పిరికితనం, జంకు
మెచ్చుకొను = పొగడు, నుతించు
అజ్ఞానం = అవిద్య, తెలివి లేకపోవడం
సత్యం = నిజం, యథార్థం
తెలివి = విజ్ఞత, వివేకం

వ్యతిరేక పదాలు

వచ్చి × వెళ్లి
చీకటి × వెలుగు
అదృష్టం × దురదృష్టం
శత్రువు × మిత్రుడు
వచ్చింది × రాలేదు
ఏడుపు × నవ్వు
కష్టం × సుఖం
సంతోషం × విచారం
బాధ × ఆనందం
బుద్ధిమంతులు × బుద్ధిహీనులు
ధైర్యం × అధైర్యం
అపకారం × ఉపకారం
వైరం × స్నేహం
ప్రస్తుతం × అప్రస్తుతం
రక్షించు × శిక్షించు
భయం × నిర్భయం
భీతి × నిర్భీతి
చావు × పుట్టుక
ధర్మం × అధర్మం
చివరి × మొదటి
కృతజ్ఞత × కృతఘ్నత
అజ్ఞానం × జ్ఞానం
కాలం × అకాలం
స్వ × పర
కపటం × నిష్కపటం
బయటకు × లోపలకు
అవసరం × అనవసరం
మాయమవడం × ప్రత్యక్షమవడం
ఆశ × నిరాశ
సుఖం × దుఃఖం
అంతం × ఆరంభం
సత్యం × అసత్యం
ఆశ్రయం × నిరాశ్రయం

ప్రకృతి-వికృతులు

ప్రాంతము = పొంత
ఆహారము = ఓగిరము
సంతోషము = సంతసము
స్నేహము = నెయ్యము
ధర్మము = దమ్మము

1) కింద గీతగీసిన పదాల అర్ధాలు రాసి సొంత వాక్యాలు రాయండి.

1. అందరూ సంతోషంగా ఉండాలి.
జవాబు:
సంతోషం = ఆనందం
పనిచేయడంలోనే ఆనందం ఉంది.

2. ఎప్పుడూ సత్యం పలకాలి.
జవాబు:
సత్యం = నిజం
గాంధీగారు నిజం మాత్రమే పలికే వారు.

3. ఎవరినీ దేనికీ అర్థించి కాదనిపించుకోకూడదు.
జవాబు:
అర్థించి = అడిగి
అడిగిన వారికి లేదనకూడదు.

2) కింద గీతగీసిన పదాలకు పర్యాయపదాలు రాయండి.

1. పిల్లి సాధు జంతువు.
జవాబు:
పిల్లి = బిడాలము, మార్జాలము

2. మంచి మిత్రుడు వంద పుస్తకాలతో సమానం.
జవాబు:
మిత్రుడు = స్నేహితుడు, సఖుడు

3. భయం మనకు శత్రువు వంటిది.
జవాబు:
భయం = పిరికితనం, జంకు

3) కింది ఖాళీలను వ్యతిరేక పదాలతో పూరించండి.

1. చిన్నపిల్లల ఏడుపు చూస్తే నవ్వు వస్తుంది.
2. బుద్ధిమంతులు ఆపదలు ఎదుర్కొంటారు. బుద్ధిహీనులు భయపడతారు.
3. భయం పనికిరాదు. నిర్భయంగా జీవించు.

4) కింది ఖాళీలను పూరించండి.
1. ఉందామని = ………. + …………
జవాబు:
ఉందాము + అని

2. వారు + ……….. = వారిద్దరూ
జవాబు:
ఇద్దరూ

3. కాదు + అనలేను = …………..
జవాబు:
కాదనలేను.

5) కింది వానిలో నామవాచకాలు, అవ్యయాలు రాయండి.
సీత,
రాముడు అడవికి వెళ్లారు. అబ్బ ! అడవి ఎంత అందంగా ఉందో !, అక్కడ ఆహా ! సెలయేరు చూడు బాగుంది కదూ ! అన్నాడు రాముడు. సీత నవ్వింది.
జవాబు:
నామవాచకాలు : సీత, రాముడు, అడవి, సెలయేరు.
అవ్యయాలు : అబ్బ, ఆహా

6) కింది ప్రకృతి – వికృతులను జతపరచండి.

జవాబు:

7) ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులను బ్రాకెట్లలో గుర్తించండి.

1. వటవృక్షం కింద చల్లగా ఉంటుంది. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) రావిచెట్టు
ఆ) వేపచెట్టు
ఇ) మట్టిచెట్టు
జవాబు:
ఇ) మట్టిచెట్టు

2. శత్రువును కూడా బాధపెట్టకూడదు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) విరోధి
ఆ) కోపం గలవాడు
ఇ) అప్పు ఇచ్చినవాడు
జవాబు:
అ) విరోధి

3. గుడ్లగూబను చూసి ఎలుక గుండె గుభేలుమంది. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) మెదడు
ఆ) హృదయం
ఇ) మనసు
జవాబు:
ఆ) హృదయం

4. సదాలోచనతో జీవించాలి. (అర్థం గుర్తించండి).
అ) మంచి ఆలోచన
ఆ) ఆలోచన
ఇ) తలంపు
జవాబు:
అ) మంచి ఆలోచన

5. ఎప్పుడూ సంతోషంగా ఉండాలి. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) హుషారు
ఆ) ఉత్సాహం
ఇ) ఆనందం
జవాబు:
ఇ) ఆనందం

6. దేనికీ నిరాశ పనికిరాదు. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) దురాశ
అ) పేరాశ
ఇ) ఆశ
జవాబు:
ఇ) ఆశ

7. అవినీతిని అంతం చేయాలి. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) ఆరంభం
ఆ) ముగింపు
ఇ) చివర
జవాబు:
అ) ఆరంభం

8. కొందరు అవసరం ఉండే పొగడుతారు. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) పని
ఆ) అనవసరం
ఇ) నిరాశ
జవాబు:
ఆ) అనవసరం

9. దేనికీ ఎప్పుడూ భయం పనికిరాదు. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) పిరికితనం
ఆ) వెరపు
ఇ) నిర్భయం
జవాబు:
ఇ) నిర్భయం

10. చీకటిని చూసి భయపడకు. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) వెలుగు
ఆ) తమము
ఇ) అంధకారము
జవాబు:
అ) వెలుగు

11. గుడ్లగూబ భయపడింది. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) గూబ, దివాంధము
ఆ) పక్షి, పులుగు
ఇ) కళ్లు, కనుగ్రుడ్లు
జవాబు:
అ) గూబ, దివాంధము

12. ఎప్పుడూ పిల్లి అంటే ఎలుకకు భయమే. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) మూషకం, మూషికం
ఆ) బిడాలము, మార్జాలము
ఇ) జంతువు, మృగం
జవాబు:
ఆ) బిడాలము, మార్జాలము

13. ఆపదలో మిత్రుడు సాయం చేస్తాడు. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) వైరి, విరోధి
ఆ) చెలికాడు, సూర్యుడు
ఇ) చెలికాడు, సఖుడు
జవాబు:
ఇ) చెలికాడు, సఖుడు

14. శత్రువుకు కూడా కీడు చేయకూడదు. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) ఖైది, కారాగారవాసి
ఆ) విరోధి, వైరి
ఇ) దొంగ, తస్కరుడు
జవాబు:
ఆ) విరోధి, వైరి

15. మంచివారితో స్నేహం చేయాలి. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) చెలిమి, మైత్రి
ఆ) స్నేహితుడు, మిత్రుడు
ఇ) కాలక్షేపం, కబుర్లు
జవాబు:
అ) చెలిమి, మైత్రి

16. పండితులకు ఏ ప్రాంతంలోనైనా గౌరవం దక్కుతుంది. (వికృతి గుర్తించండి)
అ) పాత
ఆ) ప్రదేశం
ఇ) పొంత
జవాబు:
ఇ) పొంత

17. పనిచేసి ఆహారం సంపాదించుకోవాలి. (వికృతి గుర్తించండి)
అ) ఓగిరం
ఆ) అన్నం
ఇ) భోజనం
జవాబు:
అ) ఓగిరం

18. మంచి నెయ్యము విడువకూడదు. (ప్రకృతి గుర్తించండి)
అ) నెయ్యి
ఆ) స్నేహము
ఇ) ఆహారం
జవాబు:
ఆ) స్నేహము

19. కస్తికి భయపడితే బతకలేం. (ప్రకృతి గుర్తించండి)
అ) కత్తి
ఆ) బాధ
ఇ) కష్టము
జవాబు:
ఇ) కష్టము

20. బుద్ధిలేని వారితో జాగ్రత్తగా ఉండాలి. (వికృతి గుర్తించండి)
అ) బుద్ధి
ఆ) బుర్ర
ఇ) ఆలోచన
జవాబు:
అ) బుద్ధి

21. ప్రమాదం ఎదురైనప్పుడు తెలివిగా తప్పుకోవాలి. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) ఇత్వ సంధి
ఆ) ఉత్వ సంధి
ఇ) వృద్ధి సంధి
జవాబు:
ఆ) ఉత్వ సంధి

22. వైరమున్నా మరచిపోవాలి. (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) వైరము + ఉన్నా
ఆ) వైరం + ఉన్నా
ఇ) వైరమూ + ఉన్నా
జవాబు:
అ) వైరము + ఉన్నా

23. వాడు తహతహలాడుతూ వచ్చాడు. (సంధి విడదీసి రూపం గుర్తించండి)
అ) తహతహలు + ఆడుతూ
ఆ) తహతహల + ఆడుతూ
ఇ) తహతహలా + ఆడుతూ
జవాబు:
అ) తహతహలు + ఆడుతూ

24. ‘ఉందాము + అని (సంధి కలిపిన రూపం గుర్తించండి)
అ) ఉందామాని
ఆ) ఉందాముని
ఇ) ఉందామని
జవాబు:
ఇ) ఉందామని

25. వచ్చాను + అనుకో – (సంధి కలిపిన రూపం గుర్తించండి)
అ) వచ్చాననుకో
ఆ) వచ్చాననకో
ఇ) వచ్చానుఅనుకో
జవాబు:
అ) వచ్చాననుకో

26. గాలిని బయటకు ఊదుతూ పలికే అక్షరాల పేరు గుర్తించండి.
అ) అంతస్థాలు
ఆ) మూర్ధన్యాలు
ఇ) ఊష్మాలు
జవాబు:
ఇ) ఊష్మాలు

27. పరుష, సరళాలు కాక మిగిలిన హల్లులనేమంటారు?
అ) స్పర్శాలు
ఆ) స్థిరాలు అంత
ఇ) అంతస్థాలు
జవాబు:
ఆ) స్థిరాలు అంత

28. కిందివానిలో మూర్ధన్యాలు గుర్తించండి.
అ) ట,ఠ,డ,ఢ,ణ
ఆ) చ,ఛ,జ,ఝ,ఞ
ఇ) త,థ,ద,ధ,న
జవాబు:
అ) ట,ఠ,డ,ఢ,ణ

29. కిందివానిలో కంఠాష్యాలు గుర్తించండి.
అ) ఎ,ఏ, ఐ
ఆ) ఒ,ఓ, ఔ
ఇ) ఋ,బ
జవాబు:
ఆ) ఒ,ఓ, ఔ

30. కిందివానిలో దంతో ష్ట్యం గుర్తించండి.
అ) వ
ఆ) బ
ఇ) శ
జవాబు:
అ) వ

చదవండి – ఆనందించండి
స్ఫూర్తి

చాలా కాలం క్రితం మగధను విక్రమ సేనుడు అనే రాజు పరిపాలించేవాడు. ఎంతో ధైర్య సాహసాలు కల విక్రమసేనుడు తన ప్రజలను కన్నబిడ్డల్లా చూసుకునేవాడు. ఆయన రాజ్యంలో ధర్మం నాలుగు పాదాల మీద నడవడమే కాకుండా రాజ్యంలో కన్నుల పండువుగా సంపద తులతూగుతూ ఉండేది.

మగధ ఐశ్వర్యం చూసి ఓర్వలేని పొరుగు దేశం రాజు పెద్ద సైన్యాన్ని వెంటబెట్టుకుని మగధపై దాడి చేసాడు. విక్రమ సేనుడి వద్ద ఎక్కువ మంది సైనికులు లేరు. యుద్ధంలో పరాజయం పొందిన విక్రమ సేనుడు ప్రాణాలు రక్షించుకునేందుకు అడవిలోకి పారిపోయి ఒక కొండగుహలో దాక్కున్నాడు.

ఒంటరితనం, పరాజయం , బాధ, అలసట… అన్నీ ఒక్కసారిగా విక్రమసేనుణ్ణి ఆవరించాయి.

“నా కన్న బిడ్డల్లాంటి ప్రజల్ని, రాజ్యాన్ని కోల్పోయిన నేను ఇక బ్రతకటం అనవసరం. నిస్సహాయుడిగా ఎంత కాలమిలా దాక్కోవాలి ?” అని ఆలోచించిన విక్రమసేనుడు చావే శరణ్యమని అనుకున్నాడు. ప్రాణాలు ఎలా తీసుకోవాలా అని ఆలోచిస్తున్న సమయంలో అతనికి ఒక దృశ్యం కంటపడింది.

ఒక చిన్న సాలీడు గుహ పైభాగంలో గూడు అల్లుకోవడానికి ప్రయత్నం చేస్తోంది. సాలీడు పైకి పాకే కొద్ది దాని నుండి వచ్చే దారం తెగి అది క్రిందికి జారిపోతూ ఉంది. అయినా సాలీడు తన ప్రయత్నాన్ని కొనసాగిస్తూనే ఉంది. ఎన్నోమార్లు ప్రయత్నించగా చివరికి సాలీడు విజయవంతంగా పైకి ఎగబాకి గూడును అల్లటం పూర్తి చేయగలిగింది.

అది చూసిన విక్రమసేనుడిలో ఒక కొత్త ఆలోచన కలిగింది. ‘ఒక చిన్న సాలీడు అపజయాన్ని అంగీకరింపక మళ్ళీ మళ్ళీ ప్రయత్నించి అనుకున్న పని సాధించగలిగింది. నేను మాత్రం ఎందుకు ప్రయత్నించకూడదు? నేను మనిషిని. అవయవాలతో పాటు భగవంతుడు ఆలోచించడానికి, ఎత్తుకు పై ఎత్తు వేయడానికి అదనంగా మెదడును కూడా ఇచ్చాడు. వైఫల్యం వస్తూ గెలవడానికి ఒక నిచ్చెనను మోసుకు వస్తుంది. ఇలా ఆలోచించిన విక్రమసేనుడిలో నిరాశా, నిస్పృహలు పటాపంచలై పోయాయి. కొత్త స్ఫూర్తి కొండంత బలాన్ని చేకూర్చింది.

విక్రమసేనుడు ఆ అడవి నుండి బయటపడి, చెల్లాచెదురైన తన సైన్యాన్ని సమీకరించుకున్నాడు. అనేక పర్యాయాలు విడవకుండా శత్రువుపై దాడి చేసి చివరకు తన రాజ్యాన్ని పొందాడు.