Class 9

SCERT AP 9th Class Biology Study Material Pdf Download 9th Lesson వివిధ ఆవరణ వ్యవస్థలలో అనుకూలనాలు Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 9th Class Biology 9th Lesson Questions and Answers వివిధ ఆవరణ వ్యవస్థలలో అనుకూలనాలు

9th Class Biology 9th Lesson వివిధ ఆవరణ వ్యవస్థలలో అనుకూలనాలు Textbook Questions and Answers

అభ్యసనాన్ని మెరుగుపరుచుకోండి

ప్రశ్న 1.
జీవులలో అనుకూలనాలు అంటే ఏమిటి? అనుకూలన యొక్క ఆవశ్యకత ఏమిటి? (AS 1)
జవాబు:

1. వివిధ పరిస్థితులలో జీవించే జీవులు కొంతకాలం తరువాత వాటికి అనుకూలంగా మారతాయి లేదా అభివృద్ధి చెందుతాయి. వీటినే జీవులలోని అనుకూలనాలు అంటారు.
2. అనుకూలనాలు ఒక జనాభాలో కనపడే సాధారణ లక్షణం. ఎందుకంటే ఇవి జీవులకు మనుగడ సాగించడానికి పురోగతి చూపుతాయి.
3. ఆవరణ వ్యవస్థలలో జరిగే ప్రస్ఫుట, వైవిధ్య మార్పులకు అనుగుణంగా జీవులు జీవించడానికి వివిధ రకాల అనుకూలనాలు చూపాలి.

ప్రశ్న 2.
రెందు ఉదాహరణలిస్తూ జీవులు ఆవరణ వ్యవస్థలో అనుకూలనాలు ఎలా ఏర్పరచుకున్నాయో వివరించండి. (AS 1)
జవాబు:

1. మడ అడవులు తడి మరియు లవణీయత అధికంగా ఉన్న ప్రదేశాలలో పెరుగుతాయి.
2. వీటి వేర్ల నుండి శ్వాసరంధ్రాలు అనే వింతైన భాగాలు అభివృద్ధి చెందుతాయి.
3. ఈ భాగాలు ఉపరితలం దగ్గర పెరిగే పార్శ్వ వేర్ల నుండి, నేల నుండి బయటకు పొడుచుకుని వస్తాయి. ఇవి దాదాపుగా 12 అంగుళాల పొడవు ఉంటాయి.
4. నీటి పరిసరాలలో పెరిగే ఈ మొక్కలు వేర్ల ద్వారా శ్వాసక్రియ జరుపుతాయి.
5. మరియొక ఉదాహరణ కలబంద మొక్కల్లో పత్రాలు ముండ్లుగా మార్పు చెందుటవలన బాష్పోత్సేకం ద్వారా నీరు వృథా కాదు.
6. కాండంలోని కణజాలం నీటిని నిలువ చేసి రసభరితంగా ఉంటాయి.
7. ఈ మార్పు ద్వారా నీటి కొరత పరిస్థితులు ఏర్పడినపుడు మొక్కలు వాటిని తట్టుకొని జీవించగలవు.
8. ఇలాంటి పరిస్థితులు ఎడారి ప్రాంతాలలో కనబడతాయి.

ప్రశ్న 3.
క్రింది జీవులలో కనిపించే ప్రత్యేక అనుకూలనాలు ఏవి? (AS 1)
ఎ. మడ అడవుల చెట్లు బి. ఒంటె సి. చేప ది. డాల్సిన్ ఇ. ఫ్లవకాలు
జవాబు:
ఎ. మడ అడవుల చెట్లు:

1. మడ అడవులు తడి, ఉప్పు నీటి సమస్యను ఎదుర్కొనడానికి చిత్రమైన మార్గాలు అవలంబిస్తాయి.
2. వీటి పార్శ్వపు వేర్లనుండి శ్వాసరంధ్రాలు అనే భాగాలు అభివృద్ధి చెందుతాయి.
3. ఈ భాగాలు నేల నుండి దాదాపుగా 12 అంగుళాలు పొడవు ఉంటాయి.
4. నీటి పరిసరాలలో పెరిగే ఈ మొక్కలు వేర్ల ద్వారా శ్వాసక్రియ జరుగుటకు మడ అడవుల చెట్లు తోడ్పడతాయని భావిస్తారు.

బి. ఒంటె:

1. ఒంటె మోపురం కొవ్వును తదుపరి అవసరాల కోసం నిల్వచేస్తుంది.
2. పొడవైన కనుబొమ్మలు కంటిని ఇసుక, దుమ్ము నుండి రక్షిస్తాయి.
3. నాశికారంధ్రాలు స్వేచ్చాయుతంగా మూసుకోవటం వలన వీచే ఇసుక నుండి రక్షణ పొందుతుంది.
4. పొడవైన కాళ్ళు వేడెక్కిన ఇసుకనేల నుండి శరీరాన్ని దూరంగా ఉంచుతాయి.

సి. చేప :

1. చేప శరీరం పొలుసులచే కప్పబడి ఉంటుంది.
2. చేపలు నీటిలో ఈదడానికి తెడ్ల వంటి వాజాలు అనే ప్రత్యేక నిర్మాణాలు కలిగి ఉంటాయి.
3. చేపలలో ఫోటర్స్ అనే గాలితిత్తులు ఉండడం వలన నీటిలోని వివిధ స్థాయిలలో నివసించగలుగుతున్నాయి.
4. మొప్పల ద్వారా చేపలు శ్వాసిస్తాయి.

డి. డాల్ఫిన్ :

1. చర్మం క్రింద మందపాటి కొవ్వుపొర, చలి నుండి రక్షిస్తుంది.
2. ఈదటానికి ఈత తిత్తి తోడ్పడుతుంది.
3. ఫ్లోటర్స్ అనే గాలితిత్తుల వలన నీటిలోని వివిధ స్థాయిలలో నివసించగల్గును.

ఇ. ప్లవకాలు :

1. నీటిపై తేలియాడే మొక్కలు ప్లవకాలు. ఇవి అతి సూక్ష్మమైనవి.
2. కిరణజన్య సంయోగక్రియ జరిపే ప్లవకాలు కణాలలో ఉండే నూనె బిందువుల సహాయంతో నీటిపై తేలతాయి.

ప్రశ్న 4.
యూఫోటిక్ మండలంలోని జీవి అబైసల్ మండలంలో జీవించాలంటే కావలసిన అనుకూలనాలు ఏవి? (AS 1)
జవాబు:
అబైసల్ మండలంలో జీవించడానికి కావలసిన అనుకూలనాలు :

1. భక్షించబోయే జంతువులు తప్పించుకోకుండా ఉండేందుకు పెద్ద జంతువులకు విశాలమైన నోరు, పెద్దగా వంకర తిరిగిన పళ్ళు ఉండాలి.
2. అస్థిపంజరం ఉండకుండా, బల్లపరుపు శరీరాలు ఉండాలి.
3. పొట్ట కింద, కళ్ళ చుట్టూ మరియు శరీర పార్శ్వభాగాలలో కాంతిని ఉత్పత్తి చేసే ప్రత్యేక అవయవాలు ఉండాలి.
4. జీవులు చీకటిలో కూడా ప్రకాశవంతంగా కనబడాలి.

ప్రశ్న 5.
సముద్ర నీటి చేపలు మంచినీటి చేపల కన్నా ఎక్కువగా నీరు తీసుకుంటాయి. దీనిని మీరు అంగీకరిస్తారా? ఎందుకు? (AS 1)
జవాబు:

1. అవును. సముద్రపు నీటి చేపలు మంచినీటి చేపల కన్నా ఎక్కువగా నీరు తీసుకుంటాయి.
2. సముద్రంలోని చేపల శరీరంలోని లవణీయత సముద్ర నీటి సాంద్రత కంటే తక్కువ ఉంటుంది.
3. కావున ద్రవాభిసరణం ద్వారా కోల్పోయిన నీటి కొరతను పూరించడానికి అధిక పరిమాణంలో నీరు గ్రహిస్తాయి.
4. నీటిలోని లవణాలను మూత్రపిండాలు మరియు మొప్పలలోని ప్రత్యేక కణాల ద్వారా విసర్జిస్తాయి.

ప్రశ్న 6.
కొలను/ సరస్సులోని జీవులపై ఉష్ణోగ్రత ప్రభావాన్ని, వాటి అనుకూలనాలను పట్టికలో వివరించండి. (AS 1)
జవాబు:

1. వేసవిలో లోతైన సరస్సు, కొలనులలో ఉపరితల నీటి భాగం వేడెక్కుతుంది. లోతైన భాగాలు చల్లగా ఉంటాయి.
2. అందువలన జీవులు పగటిపూట నీటి లోతునకు,రాత్రి నందు నీటి ఉపరితలానికి వస్తాయి.
3. ఉష్ణమండల ప్రాంతాలలో వేసవిలో నీరు వేడెక్కి ఆవిరి అవుతుంది. తద్వారా నీటి యొక్క లవణీయత పెరుగుతుంది.
4. ఆక్సిజన్ సాంద్రత మరియు లభ్యమయ్యే ఆహార పరిమాణం తగ్గుతుంది.
5. శీతల ప్రాంతాలలో నీటి ఉపరితలం గడ్డకట్టుకుపోతుంది. ఈ కాలంలో జంతువులు సరస్సు నందు నీరు గడ్డకట్టని ప్రదేశంలో జీవిస్తాయి.
6. శీతాకాలంలో కొలను మొత్తం గడ్డకట్టుకుపోతుంది. తద్వారా దానిలో ఉండే జీవులన్నీ మరణిస్తాయి.
7. నీటిలో నివసించే జీవులు అధిక ఉష్ణోగ్రతను మరియు అధిక శీతలాన్ని తట్టుకోవడానికి గ్రీష్మకాల సుప్తావస్థ మరియు శీతాకాల సుప్తావస్థను అవలంబిస్తాయి.

ప్రశ్న 7.
మడ అడవుల ఆవరణ వ్యవస్థ మీరు చదివిన సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థ కంటే భిన్నంగా ఎందుకు ఉంటుంది? (AS 1)
జవాబు:

1. మన దేశం మడ అడవుల పరిమాణంలో కోరింగ మడ ఆవరణ వ్యవస్థ రెండవ స్థానంలో ఉంది.
2. కాకినాడకు 20 కి.మీ. దూరంలో ఉన్న మడ అడవుల ఆవరణ వ్యవస్థ అనేక రకాల మొక్కలకు మరియు జంతువులకు ప్రసిద్ధమైనది.
3. మడ అడవులు నివసించే ప్రదేశపు పరిస్థితులకు అనుకూలనాలు చూపిస్తాయి.
4. లవణీయతను తట్టుకొని నిలబడగలిగే అనేకమైన మొక్క జాతులు అనగా రైజోపొర, అవిసీనియా, సొన్నరేట ఏజిసిరాకు నిలయం కోరింగ మడ అడవులు.
5. అనేకమైన పొదలు మరియు గుల్మములు మడ అడవుల ఆవరణ వ్యవస్థలో ఉంటాయి.
6. పరిస్థితులు అనుకూలంగా ఉన్నప్పుడు సముద్రతీర ప్రాంతములలో విస్తారమైన మరియు అధిక ఉత్పత్తిని ఇచ్చే అడవులను మడ అడవులు ఏర్పరుస్తాయి.
7. ఏ ఇతర ప్రదేశాల్లో నివసించలేని మొక్కలు మరియు జంతు జాతులు మడ అడవులలో ఉంటాయి.
8. ఉష్ణమండల మరియు సమశీతోష్ణ మండలములలో లవణీయతను తట్టుకొని నిలబడగలిగే అడవులు మడఅడవులు.

ప్రశ్న 8.
అత్యల్ప చలి, అధిక వేడి నుండి కప్ప ఎలా రక్షించుకుంటుంది? (AS 1)
జవాబు:

1. కప్ప లాంటి ఉభయచరాలు కాలాన్ని బట్టి అనుకూలనాలు చూపిస్తాయి.
2. అత్యుష్ఠ, అతిశీతల పరిస్థితుల నుండి రక్షించుకోవడానికి నేలలో లోతైన బొరియలు చేసుకొని వాటిలో గడుపుతాయి.
3. అనుకూల పరిస్థితులు ఏర్పడే వరకు కదలక నిశ్చలంగా అందులోనే ఉంటాయి.
4. ఈ కాలంలో జీవక్రియల రేటు తగ్గి జంతువు దాదాపుగా స్పృహలేని నిద్రావస్థకు చేరుకుంటుంది.
5. దీనినే శీతాకాల సుప్తావస్థ లేదా గ్రీష్మకాల సుప్తావస్థ అంటారు.

ప్రశ్న 9.
కొర్రమట్ట (మరల్) మరియు రొహూ చేపలు నదుల్లో ఉంటాయి. అవి కోరింగ ఆవరణ వ్యవస్థలో జీవించగలవా? ఎందుకో ఊహించండి. (AS 2)
జవాబు:

1. అవును. కొర్రమట్ట మరియు రొహూ చేపలు కోరింగ ఆవరణ వ్యవస్థలో జీవించగలవు.
2. ఎందువల్లనంటే కోరింగ ఆవరణ వ్యవస్థలోనికి కోరింగ, గాచేరు మరియు గౌతమి, గోదావరి ఉపనదులు ప్రవహిస్తాయి.
3. కోరింగ ఆవరణ వ్యవస్థలో లవణీయత పెరిగినట్లయితే మంచినీటి చేప శరీరములోనికి నీరు ప్రవేశిస్తుంది.
4. చేప శరీరములోనికి ప్రవేశించిన నీటిని మూత్రము ద్వారా విసర్జించవచ్చు.
5. కానీ శరీరములో లవణ సమతుల్యతను ఉంచడానికి మంచినీటి చేప మూత్రపిండాలు మరియు మొప్పలలో ఉండే లవణగ్రాహక కణాలచే లవణాలను తిరిగి గ్రహిస్తుంది.

ప్రశ్న 10.
కొన్ని నీటి మొక్కలను సేకరించి వాటి కాండాలు, ఆకులు స్లెదు తయారు చేసి సూక్ష్మదర్శినిలో పరిశీలించి మీ పరిశీలనలు నమోదు చేయండి. (ఉదా : గాలి గదులు ఉన్నాయి/లేవు మొదలైనవి) ఇప్పుడు కింది ప్రశ్నలకు జవాబులు ఇవ్వండి. (AS 3)
ఎ) అవి నీటిపై ఎందుకు తేలుతాయి?
బి) అవి తేలడానికి ఏవి సహాయపడతాయి?
సి) సూక్ష్మదర్శినిలో గమనించిన భాగాల పటాలు గీయండి. (AS 5)
జవాబు:
ఎ) శరీర భాగాల్లో గాలి గదులు ఉండుట వలన
బి) తేలడానికి గాలితో నిండిన గాలిగదులు సహాయపడతాయి.
సి) సూక్ష్మదర్శినిలో గమనించిన భాగాల పటాలు

ప్రశ్న 11.
సమీపంలోని చెరువు కుంటను సందర్శించి మీరు గమనించిన జీవులు, వాటిలోని అనుకూలనాల జాబితాను తయారు చేయండి. (AS 4)
జవాబు:

1. చెరువు ఒడ్డున తక్కువ లోతుగల భాగాన్ని లిటోరల్ మండలం అంటారు.
2. చెరువు ఒడున వెచ్చగా ఉండే పై భాగంలో నత్తలు, చేపలు, ఉభయచరాలు, తూనీగ గుడ్లు, లార్వాలు ఉన్నాయి.
3. తాబేళ్ళు, పాములు, బాతులు భక్షకాలుగా జీవిస్తాయి. నాచు, బురద తామర, వాలిస్ నేరియా, హైడ్రిల్లా ఉన్నాయి.
4. ఈ మండలంలో అనేక జీవులు అభివృద్ధి చెందిన దృష్టిజ్ఞానం కలిగి ఉంటాయి.
5. ఈ మండలంలో వేగంగా ఈదగలిగే జీవులు, తక్కువ రంగు గల బూడిద వర్గం శరీరం గల జీవులు ఉన్నాయి.
6. లిమ్నెటిక్ మండలంలో డాప్సియా, సైక్లాప్స్, చిన్ని ప్రింప్ చేపలు ఉన్నాయి. అంతర తామర, గుర్రపుడెక్క, బుడగ తామర, శైవలాలు ఉన్నాయి.
7. చేపలు పరిసరాలలో కలసిపోయే విధంగా ప్రకాశవంతంగా ఉండే బూడిద వర్ణం, వెండి – నలుపు రంగు కలిగిన పొలుసులు ఉంటాయి.
8. మొక్కలలో గాలి గదులు, ఆకుల పైన మైనం పూత ఉంటుంది.
9. ప్రొఫండల్ మండలంలో రొయ్యలు, పీతలు, ఇసుక దొండులు, నత్తలు, తాబేళ్ళు ఉన్నాయి.
10. ఇవి నీటి అడుగు భాగానికి చేరే మృత జంతువులను భక్షించడానికి అనువుగా పెద్దనోరు, వాడియైన దంతాలను కలిగి ఉంటాయి.

ప్రశ్న 12.
ఇంటర్నెట్ నుండి ఒక సరస్సు యొక్క సమాచారాన్ని సేకరించి వివిధ మండలాల్లోని జీవులు, వాటిలో కనబడే అనుకూలనాల పట్టికను తయారుచేయండి. (AS 4)
జవాబు:

ప్రశ్న 13.
బంగాళాఖాతంలోని కోరింగ ఆవరణ వ్యవస్థలో ఏవైనా నదులు కలుస్తున్నాయా? వాటి సమాచారం సేకరించండి. (AS 4)
జవాబు:
కోరింగ ఆవరణ వ్యవస్థలోనికి కోరింగ నది, గాదేరు నది మరియు గౌతమి, గోదావరి నదుల ఉపనదులు కలుస్తున్నాయి.

ప్రశ్న 14.
సరస్సు పటం గీచి, వివిధ మండలాలను గుర్తించండి. ఆ మండలాలను అలా ఎందుకు పిలుస్తారో తెల్పండి. (AS 5)
జవాబు:

సరస్సు ఆవరణ వ్యవస్థ మండలాలు :
1. లిట్టోరల్ మండలం 2. లిమ్నెటిక్ మండలం 3. ప్రొఫండల్ మండలం

లిటోరల్ మండలం :
సరస్సు ఒడ్డున తక్కువ లోతుగల భాగం. కిరణజన్య సంయోగక్రియ ఎక్కువ జరిగే భాగం.

లిమ్నెటిక్ మండలం :
సరస్సు నీటి పై భాగం (ఉపరితలం) లో బయటకు కనిపించే భాగం. ఎక్కువ కాంతిని స్వీకరిస్తుంది.

ప్రొఫండల్ మండలం :
తక్కువ వెలుతురు కలిగి చల్లగా ఉండే ప్రదేశం. ఎక్కువ లోతుగల సరస్సు అడుగుభాగం.

ప్రశ్న 15.
భూమిపై గల అద్భుతమైన జీవులు ఉభయచరాలు. వాటి అనుకూలనాలను మీరు ఎలా ప్రశంసిస్తారు? (AS 6)
జవాబు:

1. మెడలేని, నడుము చిన్నదిగా ఉన్న ఉభయచర జీవి శరీర ఆకారం ఈదడానికి అనుకూలమైనది.
2. తడిగా ఉన్న పలుచని చర్మము, చర్మ శ్వాసక్రియనందు వాయువుల మార్పిడికి ఎంతో అనుకూలమైనది.
3. ముందరి కాళ్ళు శరీరపు ముందు భాగమును, నేలను తాకకుండా చేస్తాయి.
4. వెనుకకాళ్ళు ఎక్కువ దూరం గెంతడానికి, దిశ మార్చుకోవడానికి ఎంతో ఉపయోగపడతాయి.
5. తల పై భాగం మీద కళ్ళు అమరియుండుటవలన తన ముందు ఎక్కువ ప్రదేశమును చూడగలుగుట ద్వారా శత్రువు గమనమును అంచనా వేయవచ్చు.
6. నోరు వెడల్పుగా, పెద్దదిగా ఉండుట వలన ఆహారమును పట్టుకోవడానికి, తినడానికి అనుకూలం.
7. నోటి ముందటి భాగములో నాలుక ఉండుట వలన దాడికి గురైన ఆహారము అతుక్కుంటుంది.
8. కప్ప డిపోల్ లార్వాగా నీటిలో జీవనం గడుపుతుంది. మొప్పల సహాయంతో గాలి పీలుస్తుంది.
9. లార్వా పెద్దదై కప్పగా మారినప్పుడు మొప్పల స్థానంలో ఊపిరితిత్తులు ఏర్పడి నేలమీద కూడా శ్వాసించడానికి వీలవుతుంది.
10. ఈ విధముగా కప్ప యొక్క శరీరము నేల మరియు నీటిలో జీవించడానికి అనువుగా ఉంది. ఉభయచర జీవులకు ఉన్న జీవన సౌలభ్యము మరి ఏ ఇతర జీవులలో మనము చూడము.

ప్రశ్న 16.
‘గులకరాళ్ళ మొక్కలు’ శత్రువుల బారి నుండి తమను తాము రక్షించుకునే విధానాన్ని నీవు ఎలా ప్రశంసిస్తావు? (AS 6)
జవాబు:

1. గులకరాళ్ళ మొక్కలు శత్రువుల బారి నుండి అద్భుతమైన అనుకూలనాలతో తమను తాము రక్షించుకుంటాయి.
2. వీటిని జీవం గల రాళ్ళు అంటారు. వాస్తవానికి ఇవి రాళ్ళు కావు.
3. ఉబ్బిన ఆకులు ఎడారి పరిస్థితులకు అనుకూలంగా నీటి నష్టాన్ని తగ్గించి నీటిని నిలువ చేస్తాయి.
4. వాస్తవానికి ప్రతి గులకరాయి ఒక పత్రం. సూర్యరశ్మి పత్రంలోనికి ప్రవేశించడానికి వీలుగా కోసిన కిటికీలాంటి భాగాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
5. రాతిలా కనబడడం వలన జంతువులు మోసపోయి వాటిని తినకుండా వదిలేస్తాయి.
6. ఇలా మొక్క రక్షించబడుతుంది. గులకరాళ్ళ మొక్కలు తమను తాము రక్షించుకునే విధము అభినందనీయము.

ప్రశ్న 17.
కొన్ని మొక్కలు, జంతువులు కొన్ని ప్రత్యేక పరిస్థితులలో మాత్రమే జీవిస్తాయి. ఈ రోజుల్లో మానవ చర్యల మూలంగా ఈ పరిస్థితులు నాశనం అవుతున్నాయి. దీనిపై మీ అభిప్రాయం ఏమిటి? (AS 7)
జవాబు:

1. మానవ కార్యకలాపాల వలన మొక్కలు, జంతువులు నాశనం కావటం వాస్తవం.
2. మానవుడు చేసే వివిధ కార్యకలాపాలు అనగా అడవులను నరకడం, పశువులను మేపడం, అటవీ భూములను వ్యవసాయ భూములుగా మార్చడం, వేటాడటం, విచక్షణా రహితంగా జంతు పదార్థాల కోసం జంతువులను చంపటం మరియు కాలుష్యము వలన మొక్కల మరియు జంతువుల యొక్క మనుగడ కష్టసాధ్యమవుతున్నది.
3. సరియైన నివారణ చర్యలు చేపట్టకపోయినట్లయితే భూగోళం నుండి మొక్కలు మరియు జంతువులు అదృశ్యం కావచ్చు.

9th Class Biology 9th Lesson వివిధ ఆవరణ వ్యవస్థలలో అనుకూలనాలు Textbook InText Questions and Answers

9th Class Biology Textbook Page No. 137

ప్రశ్న 1.
రసభరిత పత్రాలు గల మొక్కలకు ఉదాహరణలు ఇవ్వండి. ఇవి ఎందుకు ఇలా ఉంటాయి?
జవాబు:

1. బయోఫిల్లమ్, కిత్తనారలు, రసభరిత పత్రాలు గల మొక్కలకు ఉదాహరణలు.
2. ఈ మొక్కలు వర్షాకాలంలో చాలా నీటిని శోషించి, నీటిని జిగురు పదార్థ రూపంలో మొక్క భాగాలలో నిలువ చేస్తాయి.
3. దాని ఫలితంగా వీటి కాండం, పత్రాలు, వేళ్ళు కండరయుతంగా, రసభరితంగా ఉంటాయి.
4. ఈ విధంగా నిలువచేసిన నీటిని నీరు దొరకని సమయంలో పొదుపుగా వాడుకుంటాయి.

ప్రశ్న 2.
ఎడారి మొక్కలకు వెడల్పైన ఆకులు ఉండవు ఎందుకు?
జవాబు:

1. ఎడారి మొక్కలు నీటి కొరత బాగా ఉన్న ప్రదేశాలలో పెరుగుతాయి.
2. వెడల్పైన ఆకులు ఉంటే బాష్పోత్సేకము ద్వారా ఎక్కువ మొత్తంలో నీటి నష్టం జరుగుతుంది.
3. నీటి నష్టాన్ని నివారించడానికి ఎడారి మొక్కలలో ఆకులు చిన్నవిగా ఉంటాయి.

ప్రశ్న 3.
మన రాష్ట్రంలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో కిత్తనార అనే ఎడారి మొక్కలు పొలాల గట్ల మీద కంచె మాదిరిగా పెంచుతారు. నిజానికి ఈ ప్రాంతాలు ఎదారులు కావు. మరి ఈ మొక్కలు అక్కడ ఎలా పెరుగుతాయి?
జవాబు:

1. ఎడారులు కానప్పటికీ పొలాల గట్ల మీద వాతావరణ పరిస్థితులకు అనుగుణంగా కిత్తనార అనుకూలనాలు చూపిస్తుంది.
2. ఎడారులు కానప్పటికీ ఈ రోజులలో కిత్తనార మన పరిసరాలలో కూడా పెరుగుతుంటాయి.
3. ప్రకృతిలోని కిత్తనార వంటి మొక్కలు తమ అవసరాలను బట్టి తమ చుట్టూ అనుకూల పరిస్థితులు ఏర్పరచుకుంటాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 138

ప్రశ్న 4.
ఎడారి పరిస్థితుల్లో జీవించే జంతువులన్నీ అనుకూలనాలు కలిగి ఉంటాయా?
జవాబు:
అవును. ఎడారి పరిస్థితుల్లో జీవించే జంతువులన్నీ అనుకూలనాలు కలిగి ఉంటాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 138

ప్రశ్న 5.
కొన్ని జంతువుల శరీరాలపై పొలుసులు ఎందుకు ఉంటాయి?
జవాబు:

1. పొలుసులు వాతావరణం నుండి జంతువులను కాపాడతాయి.
2. ఎడారి జంతువులలో చర్మం ద్వారా నీటి నష్టం జరగకుండా ఉండడానికి పొలుసులు ఉపయోగపడతాయి.
3. పొలుసుల వలన నీటి నష్టం జరుగదు. తద్వారా జంతువుకు తక్కువ నీరు అవసరం అవుతుంది.

9th Class Biology Textbook Page No. 138

ప్రశ్న 6.
బొరియల్లో నివసించే జంతువులు సాధారణంగా రాత్రివేళల్లో ఎందుకు సంచరిస్తాయి?
జవాబు:

1. పగటిపూట ఉండే అత్యధిక వేడిమి నుండి రక్షించుకోవడానికి బొరియల్లో నివసించే జంతువులు సాధారణంగా రాత్రి వేళల్లో తిరుగుతాయి.
2. సాధారణంగా ఇవి నిశాచర జీవులు.

9th Class Biology Textbook Page No. 145

ప్రశ్న 7.
జెల్లి చేపలు, విచ్ఛిన్నకారులు ఈ రెండింటిలో యూఫోటిక్ మండలంలో ఉండే జీవి ఏది?
జవాబు:
జెల్లి చేపలు.

9th Class Biology Textbook Page No. 145

ప్రశ్న 8.
యూఫోటిక్ జోన్ జీవులలో ఎలాంటి అనుకూలనాలు కనిపిస్తాయి?
జవాబు:

1. యూఫోటిక్ జోన్లో నివసించే జీవులు చాలా వరకు తేలేవి, ఈదేవి.
2. ఈ మండల జీవులు మెరిసే శరీరాలు కలిగి ఉంటాయి.
3. ఇవి కాంతిని పరావర్తనం చెందించి ప్రకాశవంతంగా ఉన్న నీటి ఉపరితలంలో కలిసిపోయే విధంగా చేస్తాయి లేదా పారదర్శకంగా ఉంటాయి.
4. స్పష్టమైన దృష్టి కలిగి ఉంటాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 145

ప్రశ్న 9.
అబైసల్ జోన్ జీవులలో కనిపించే అనుకూలనాలు ఏవి?
జవాబు:

1. భక్షించబోయే జంతువులు తప్పించుకోకుండా ఉండేందుకు పెద్ద జంతువులకు విశాలమైన నోరు, పెద్దగా వంకర తిరిగిన పళ్ళు ఉంటాయి.
2. ఈ జీవులలో అస్థిపంజరం ఉండక, బల్లపరుపు శరీరాలు ఉంటాయి.
3. ఈ జీవులకు పొట్ట కింద, కళ్ళ చుట్టూ మరియు శరీర పార్శ్వభాగంలో కాంతిని ఉత్పత్తి చేసే ప్రత్యేక అవయవాలు ఉంటాయి.
4. కళ్ళు పనిచేయవు. మరికొన్ని జీవులకు చీకటిలో కూడా ప్రకాశవంతంగా కనిపిస్తాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 145

ప్రశ్న 10.
బెథియల్ జోన్ జీవులను యుఫోటిక్ (వెలుతురు గల) మరియు అబైసల్ (చీకటి) జోన్ జీవులతో పోల్చినపుడు కనపడే భేదాలేవి?
జవాబు:

1. బెధియల్ మండలంలో ఎరుపు మరియు గోధుమ వర్ణపు గడ్డిజాతి మొక్కలు, సముద్రపు కలుపు స్పంజికలు ప్రవాళబిత్తికలు ఉంటాయి.
2. స్థూపాకార నిర్మాణం గల స్క్విడ్లు, తిమింగలాలు వంటి జంతువులు ఉంటాయి.
3. కొన్ని రకాల జంతువుల శరీరాలు బల్లపరుపుగా ఉంటాయి.
4. కొన్నింటికి తక్కువ వెలుతురులో చూడడానికి వీలుగా సున్నితంగా ఉండే విశాలమైన పెద్ద కళ్ళు ఉంటాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 145

ప్రశ్న 11.
సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థలో జీవులు ఎందుకు అనుకూలనాలు కలిగి ఉంటాయి?
జవాబు:

1. సముద్రములో ఒక నిర్ణీత స్థలంలో ఉండే లవణీయత, ఉష్ణోగ్రత, వెలుతురు లాంటి మార్పులకు అనుగుణంగా జీవులు అనుకూలనాలు కలిగి ఉంటాయి.
2. సముద్రములో లోతు పెరిగే కొద్ది ఉత్పన్నమయ్యే పీడనాన్ని తట్టుకోవడానికి జీవులు అనుకూలనాలు కలిగి ఉంటాయి. ఊపిరితిత్తులను కుంచింపచేస్తాయి.
3. సముద్రచరాలు వాటి శరీరంలో జరిగే మంచినీటి, ఉప్పునీటి ప్రతిచర్యలను తప్పక నియంత్రించాలి. వీటికొరకు ప్రత్యేకంగా అభివృద్ధి చెందిన మూత్రపిండాలు, మొప్పులు వంటి అవయవాలు సహాయపడతాయి.
4. సముద్ర ఉపరితల, సముద్ర అడుగున ఉన్న నేలలోని ఉష్ణోగ్రత వ్యత్యాసాలను తట్టుకోవడానికి అనుకూలనాలను ప్రదర్శిస్తాయి.
5. సముద్రలోతుల్లో నివసించే జీవులు అధిక పీడనం, చలి, చీకటి, తక్కువ పోషకాల లభ్యత వంటి పరిస్థితులలో జీవించడానికి రకరకాల అనుకూలనాలు చూపుతాయి.
6. జీవులు సముద్ర అలల తాకిడికి, కొట్టుకొనిపోకుండా మరియు ఎక్కువ దూరం ప్రయాణించడానికి, వైవిధ్యమైన వాతావరణంలో జీవించడానికి అనుకూలనాలు కలిగి ఉంటాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 136

ప్రశ్న 12.
మనం ఆవాసం అని దేనిని అంటాం?
జవాబు:
జీవులు నివసించే ప్రదేశమును ఆవాసం అంటాం.

ప్రశ్న 13.
చెట్టు కేవలం కాకులకు మాత్రమే ఒక ఆవాసమా?
జవాబు:
కాదు, చెట్టు రకరకాలయిన పక్షులు, కీటకాలకు ఆవాసం.

9th Class Biology Textbook Page No. 136

ప్రశ్న 14.
ఆవాసం, ఆవరణ వ్యవస్థల మధ్య గల తేడా ఏమిటి? జీవులు ఆవాసంలో నివసిస్తాయా ? ఆవరణ వ్యవస్థలో నివసిస్తాయ?
జవాబు:
ఒక జీవి నివసించే ప్రదేశం ఆవాసం. దగ్గర సంబంధం కలిగిన రకరకాల జీవులు, నిర్జీవులు ఉండే ప్రదేశం ఆవరణ వ్యవస్థ. జీవులు ఆవరణ వ్యవస్థలో భాగమైన ఆవాసంలో జీవిస్తాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 137

ప్రశ్న 15.
అనుకూలనం అంటే ఏమిటి? మీ అభిప్రాయాన్ని వివరించండి.
జవాబు:

1. వివిధ పరిస్థితులలో జీవించే జీవులు కొంతకాలం తరువాత వాటికి అనుకూలంగా మారతాయి లేదా అభివృద్ధి చెందుతాయి. వీటినే జీవులలోని అనుకూలనాలు అంటారు.
2. ప్రకృతిలోని జీవులు తమ అవసరాలను బట్టి తమ చుట్టూ అనుకూల పరిస్థితులను ఏర్పరచుకుంటాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 140

ప్రశ్న 16.
నీటిలో నివసించే కొన్ని జంతువులు మీకు తెలిసే ఉంటాయి. కొన్నింటిని మీరు రోజూ చూస్తూనే ఉంటారు. వాటికి నీటిలో నివసించడానికి ఏమైనా అనుకూల లక్షణాలు ఉంటాయా?
జవాబు:

1. నీటిలో నివసించే జీవులు నీటిలో నివసించడానికి కావలసిన అనుకూల లక్షణాలు కలిగి ఉంటాయి.
2. నీటిలో తేలియాడడానికి జీవుల శరీరంలో గాలి గదులు ఉంటాయి. ఇవి ఈదడానికి కూడా ఉపకరిస్తాయి.
3. తాబేళ్ళు, చేపలు నీటిలో ఈదడానికి తెడ్ల వంటి వాజాలు అనే ప్రత్యేక నిర్మాణాలు కలిగి ఉన్నాయి.
4. చేపలు, తాబేళ్ళ శరీరాల్లో ఫ్లోటర్స్ అనే గాలితిత్తులు ఉండడం వలన నీటిలోని వివిధ స్థాయిలలో నివసించగలుగుతున్నాయి.
5. ప్లవకాలు వంటి సూక్ష్మజీవులు శరీరాలలోని కణాలలో ఉండే నూనె బిందువుల సహాయంతో నీటిపై తేలుతాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 140

ప్రశ్న 17.
నీటి మొక్కలలో ఉండే మృదువైన కాండాలు వాటికి ఎలా ఉపయోగపడతాయి?
జవాబు:

1. నీటి మొక్కలలో ఉండే మృదువైన కాండాలలో వాయుపూరిత మృదు కణజాలం ఉంటుంది.
2. ఈ కణాల మధ్యలో వాయుగదులుంటాయి.
3. ఇవి మొక్క నీటి మీద తేలడానికి ఉపయోగపడతాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 142

ప్రశ్న 18.
సహజీవనం, కోమోఫ్లాలను వివరించండి.
జవాబు:
సహజీవనం :

1. రెండు వివిధ వర్గాల జీవులు కలిసి జీవిస్తూ పోషకాలను పరస్పరం మార్పిడి చేసుకుంటూ పరస్పరం లాభం చెందే విధానంను సహజీవన పోషణ అంటారు.
2. ఇందులో ఒక జీవి తన సహజీవియైన మరియొక జీవికి అవసరమైన పోషకాలను అందిస్తుంది.
3. రెండవ జీవి తన సహజీవికి నివాసాన్ని లేక పోషకాలని లేక రెండింటినీ అందిస్తుంది.
   ఉదా : లెగ్యుమినేసి (చిక్కుడు జాతి) మొక్కల వేర్ల మీది బుడిపెలు.
4. ఇందులో మొక్కలు బాక్టీరియాకు ఆవాసాన్ని ఇస్తాయి. బాక్టీరియా వాతావరణంలోని నత్రజనిని మొక్కలకు అందచేస్తాయి.
5. సహజీవనంలో రెండు జీవులు లాభం పొందవచ్చు లేదా ఏదో ఒక జీవి మాత్రమే లాభం పొందవచ్చు.

కోమోఫ్లాజ్:

1. పర్యావరణములోని మార్పులకు అనుగుణంగా జంతువులు వాటి యొక్క శరీరపు రంగును, ఆకారమును మార్చుకొనుటను కోమోప్లాజ్ అంటారు.
2. సాధారణంగా భక్షక జీవి నుండి రక్షణ పొందుటకు జంతువులు శరీరపు రంగు, ఆకారమును మార్చుకుంటాయి.
   ఉదా : ఊసరవెల్లి.

9th Class Biology Textbook Page No. 143

ప్రశ్న 19.
సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థలో ఉన్న వివిధ మండలములను పేర్కొనండి. దానిలోని నిర్జీవ అంశాలను, ఉండే వివిధ రకాల జీవులను రాయండి. పట్టిక ఆధారంగా కింద ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

ఎ) పటంలో కాంతి ప్రసారాన్ని బట్టి ఎన్ని మండలాలను చూడవచ్చు?
జవాబు:
మూడు మండలాలు.

బి) పట్టికలోని వివరాలను బట్టి ఎన్ని రకాల నిర్ణీవాంశాలను గురించి తెలుసుకోవచ్చు?
జవాబు:
మూడు నిర్జీవ అంశాలను గురించి తెలుసుకోవచ్చు.

సి) పటంలో చూపిన పరిస్థితులేగాక ఇంకేవైనా సముద్ర జీవుల అనుకూలనాలపై ప్రభావం చూపుతాయా?
జవాబు:
లవణీయత, ఆక్సిజన్, వర్షపాతం, గాలి, నేల, అలల వేగం, పి. హెచ్, పోషక పదార్థాలు, ఆర్థత మొదలైన అంశాలు ప్రభావం చూపుతాయి.

డి) లోతు పెరిగిన కొద్దీ ఉష్ణోగ్రత మరియు పీడనాల ప్రభావం ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
లోతు పెరిగే కొద్దీ ఉష్ణోగ్రత తగ్గుతుంది. పీడనం పెరుగుతుంది.

ఇ) ఏ జోనులో ఎక్కువ జంతువులున్నాయి? ఎందుకో ఊహించండి.
జవాబు:
బెథియల్ మండలంలో ఎక్కువ జంతువులు ఉన్నాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 145

ప్రశ్న 20.
మన రాష్ట్రంలోని నెల్లూరు జిల్లాలో గల పులికాట్ సరస్సు మంచినీటి ఆవరణ వ్యవస్థకు చెందినదా? అవునో కాదో కారణాలు తెలపండి.
జవాబు:

1. నెల్లూరు జిల్లాలో గల పులికాట్ సరస్సు ఉప్పునీటి ఆవరణ వ్యవస్థకు చెందినది.
2. సరస్సునందలి నీటి లవణీయత ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఎక్కువగా సోడియమ్, పొటాషియంకు చెందిన లవణాలు అధిక మొత్తంలో ఉంటాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 147

ప్రశ్న 21.
కొలనుల సమీపంలో చుట్టూ నివసించే పక్షులకు కాళ్ళు, వేళ్ళ మధ్య ఒక పలుచని చర్మం ఎందుకు ఉంటుంది?
జవాబు:
కాలి వేళ్ళ మధ్య చర్మం ఉండడం వలన కొలనుల సమీపంలో నివసించే పక్షులు ఈదడానికి, నేలపై నడవడానికి సహాయపడుతుంది.

9th Class Biology Textbook Page No. 147

ప్రశ్న 22.
కొంగలకు పొడవైన కాళ్ళు మరియు పొడవైన ముక్కు ఎందుకుంటాయి?
జవాబు:

1. నీటిలో నడిచే కొంగజాతి పక్షులు తమ సన్నని పొడవైన కాళ్ళతో లోతు తక్కువ గల కొలను మట్టిలో కీటకాల కోసం వెదుకుతూ జీవిస్తాయి.
2. పొడవైన ముక్కు మట్టిని పెకిలించడానికి ఉపయోగపడుతుంది.

9th Class Biology Textbook Page No. 148

ప్రశ్న 23.
సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థలు మంచినీటి ఆవరణ వ్యవస్థల కంటే ఏ విధంగా భిన్నంగా ఉంటాయి?
జవాబు:

1. సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థలందు నీటి లవణీయత 3.5% గా ఉంటుంది.
2. సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థలు అతి పెద్దవిగా ఉంటాయి. భూఉపరితలం మీద మూడింట నాలుగు వంతులు ఆక్రమించి ఉంటాయి.
3. మంచినీటి ఆవరణ వ్యవస్థల కంటే సముద్ర నీటి ఆవరణ వ్యవస్థలలో నివసించే జీవుల సంఖ్య చాలా ఎక్కువగా ఉంటాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 148

ప్రశ్న 24.
సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థ కంటే భిన్నంగా ఉన్న మంచినీటి ఆవరణ వ్యవస్థలో కనిపించే రెండు అనుకూలనాల గురించి చెప్పండి.
జవాబు:

1. మంచినీటి లవణీయత ఉప్పునీటి లవణీయత కంటే చాలా తక్కువగా ఉంటుంది.
2. మంచినీటి ఆవరణ వ్యవస్థ ద్వారా సకల జీవకోటికి త్రాగటానికి కావలసిన నీరు దొరుకుతుంది.

9th Class Biology Textbook Page No. 148

ప్రశ్న 25.
కాంతి ప్రసారం ఆధారంగా, మంచి నీటి మరియు సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థలో కనబడే పోలికలేమిటి?
జవాబు:
1) కాంతి ప్రసారం ఆధారంగా సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థను మూడు మండలాలుగా విభజించారు. అవి

1. యుఫోటిక్ మండలం
2. బెథియల్ మండలం
3. అబైసల్ మండలం.

2) కాంతి ప్రసారం ఆధారంగా మంచినీటి ఆవరణ వ్యవస్థను మూడు మండలాలుగా విభజించారు. అవి

1. లిటోరల్ మండలం
2. లిమ్నెటిక్ మండలం
3. ప్రొఫండల్ మండలం.

9th Class Biology Textbook Page No. 148

ప్రశ్న 26.
సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థతో పోల్చినపుడు మంచినీటి ఆవరణ వ్యవస్థలో కనిపించని మండలం ఏది?
జవాబు:
బెథియల్ మండలం సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థలో ఉంటుంది. మంచినీటి ఆవరణ వ్యవస్థలో ఉండదు.

ప్రశ్న 27.
సముద్ర, మంచినీటి ఆవరణ వ్యవస్థలలో వివిధ రకాల అనుకూలనాలకు దారితీసే ప్రధాన కారకాలేవి?
జవాబు:
కాంతి, లవణీయత, ఆహారం, ఆక్సిజన్, లోతు, ఉష్ణోగ్రత, పీడనం మొదలైనవి సముద్ర, మంచినీటి ఆవరణ వ్యవస్థలలో వివిధ రకాల అనుకూలనాలకు దారితీసే ప్రధాన కారకాలు.

ప్రశ్న 28.
ప్రపంచమంతటా మొక్కలన్నీ ఒకే సమయంలో ఆకులు రాల్చుతాయా?
జవాబు:

1. ప్రపంచమంతటా మొక్కలన్నీ ఒకే సమయంలో ఆకులు రాల్చవు.
2. సమశీతోష్ణ ప్రాంతంలోని మొక్కలు శీతాకాలం ప్రారంభం కాకముందే ఆకులు రాల్చుతాయి.
3. ఉష్ణమండలాల్లోని కొన్ని మొక్కలు వేసవి మొదలు కాకముందే ఆకులు రాల్చుతాయి.

9th Class Biology Textbook Page No. 149

ప్రశ్న 29.
ముళ్ళు గల పత్రాలు కూడా ఉష్ణోగ్రతలకు అనుకూలనాలేనా?
జవాబు:
కాదు. తమను భక్షించే జీవుల నుండి రక్షణ కొరకు ఎడారి మొక్కలు పత్రాలపై ముళ్ళను ఏర్పరచుకుంటాయి.

ప్రశ్న 30.
మంచు కురిసే సమయంలో వృక్షాలకు వెడల్పైన ఆకులుంటే ఏమవుతుంది?
జవాబు:
మంచు కురిసే సమయంలో వృక్షాలకు వెడల్పైన ఆకులుంటే ఆకులమీద మంచు పేరుకుపోయి ఆకులు, కొన్నిసార్లు శాఖలు కూడా విరుగుతాయి.

ప్రశ్న 31.
ధృవపు ఎలుగు శరీరంపై దళసరిగా బొచ్చు ఎందుకు ఉంటుంది?
జవాబు:

1. శీతల ప్రాంతాలలో నివసించే జీవులు దళసరి బొచ్చుతో శరీరాలను కప్పి ఉంచుతాయి.
2. బొచ్చు ఉష్ణబంధకంగా పనిచేస్తూ తమ శరీరాల నుండి ఉష్ణం కోల్పోకుండా నిరోధిస్తుంది.

9th Class Biology Textbook Page No. 149

ప్రశ్న 32.
సీల్ జంతువులకు దళసరి కొవ్వు ఉండే చర్మం శీతల వాతావరణం నుండి రక్షించడానికి ఏ విధంగా తోడ్పడుతుంది?
జవాబు:

1. సీల్ జంతువులు చర్మాల కింద దళసరి కొవ్వు పొరను నిలువ చేసుకుంటాయి.
2. కొవ్వుపొర శరీరానికి ఉష్ణ బంధకంలా సహాయపడుతూ ఉష్ణం, శక్తిని ఉత్పత్తి చేయడంలో తోడ్పడుతుంది.

9th Class Biology Textbook Page No. 150

ప్రశ్న 33.
వేసవి మరియు శీతాకాలపు సుప్తావస్థకు చెందిన సమాచారం సేకరించండి.
జవాబు:
వేసవికాల సుప్తావస్థ :
బాగా వేడిగా, పొడిగా ఉండే ప్రాంతాలలోని జీవులు అధిక ఉష్టాన్ని తప్పించుకోవటానికి నేలలో బొరియలు చేసుకొని జీవక్రియలను తగ్గించుకొని దీర్ఘకాలంపాటు నిద్రపోతాయి. దీనినే వేసవి నిద్ర లేదా వేసవి సుప్తావస్థ అంటారు.
ఉదా : కప్ప, నత్త.

శీతాకాల సుప్తావస్థ :
బాగా చలిగా ఉండే శీతల పరిస్థితులను తప్పించుకోవటానికి శీతల ప్రాంత జీవులు బొరియలు చేసుకొని దీరకాలంగా నిద్రపోతాయి. దీనినే శీతాకాల సుప్తావస్థ అంటారు. ఈ దశలో జీవక్రియలు కనిష్టస్థాయికి చేరుకుంటాయి. పరిసరాలు అనుకూలించినప్పుడు ఈ జీవులు సుప్తావస్ల నుండి మేల్కొంటాయి.
ఉదా : ధృవపు ఎలుగుబంటి, హెహగ్.

9th Class Biology 9th Lesson వివిధ ఆవరణ వ్యవస్థలలో అనుకూలనాలు Textbook Activities (కృత్యములు)

కృత్యం – 1

1. 1) కలబంద, లింగాక్షి మొక్కలను రెండు వేర్వేరు కుండీలలో తీసుకోవాలి.
2) ఒక్కో మొక్కకు 2 చెమ్చాల నీరు పోయాలి.
3) తరువాత రెండు రోజుల వరకు నీరు పోయకూడదు.
4) వారం రోజుల తరువాత మొక్కల పరిస్థితిని పరిశీలించాలి.

పరిశీలనలు
1) పెరుగుదల చూపిన మొక్క ఏది?
కలబంద పెరుగుదల చూపినది.

2. ముందుగా వాడిపోయిన మొక్క వీది? ఎందుకని?
ముందుగా వాడిపోయిన మొక్క లింగాక్షి. కొన్ని రకాల మొక్కలు నీరు లేకపోతే త్వరగా వాడిపోతాయి.

కృత్యం – 2

2. 1) నీటి కుంటలలో పెరిగే ఒక మొక్కను సేకరించాలి. (ఉదా : హైడ్రిల్లా, వాలిస్ నేరియా, డక్ వీడ్)
2) ఇంటికి తీసుకునిపోయి మట్టిలో నాటి నీరు పోయాలి.

పరిశీలనలు :

1. మొక్క పెరుగుదలను చూపదు.
2. పరిసరాలలోని పరిస్థితులకు అనుగుణంగా నీటి అవసరాలను బట్టి ఒక్కొక్కరకం అనుకూలనాలు చూపుతాయి.
3. మొక్కలు ఒక్కొక్క ప్రాంతంలో జీవిస్తూ అక్కడి పరిస్థితులకు అనువుగా మారతాయి.

కృత్యం – 3

3. కొలను సమీపంలో మరియు చుట్టూ ఎన్నో జంతువులు నివసిస్తాయి. వాటిని వీలైతే దగ్గరగా పరిశీలించి శరీరం, కాళ్ళ లక్షణాల వివరాలు తెలిపే ఒక జాబితా తయారు చేయండి.
కొలను సమీపంలో నివసించే జంతువుల జాబితా :

కొలను చుట్టూ సమీపంలో నివసించే కొన్ని జంతువుల శరీర మరియు కాళ్ళ లక్షణాలు :
1. దోమ :
శరీరం ఖండితమైనది. 3 జతల కాళ్ళు కలిగినది.

2. రొయ్యలు :
కొలను అడుగు భాగంలో నివసించేవి. రొమ్ము భాగమున 5 జతల కాళ్లు, ఉదర భాగమున 5 జతల కాళ్ళు ఈదుటకు ఉంటాయి. శరీరము ఖండితమైనది మరియు బాహ్య అస్థిపంజరము కలది.

3. నత్త :
మెత్తని శరీరము చుట్టూ గట్టిదైన రక్షణ కవచము గలది. చదునైన పాదము సహాయంతో నత్త పాకుతుంది.

4. బాతులు :
రెండు కాళ్ళు గలిగిన పక్షులు, కాలివేళ్ళ మధ్య చర్మం ఉండటం వలన ఈ జీవులు ఈదడానికి, నేలపై నడవడానికి సహాయపడతాయి.

5. కేఫిష్ :
నాలుగు కాళ్ళు కలిగిన మంచినీటి క్రస్టేషియన్. శరీరం ఖండితమైనది. తల, రొమ్ము భాగం కలిసి ఉంటుంది. దీనినుండి నాలుగు జతల కాళ్ళు ఏర్పడతాయి. ఉదర భాగమునకు నాలుగు జతల ఉపాంగాలు అతుక్కుని ఉంటాయి.

6. డ్రాగన్ ఫ్రై :
రెండు జతల పారదర్శక రెక్కలు ఉంటాయి. సాగదీయబడిన శరీరము గలది. మూడు జతల కాళ్ళు గలవు.

7. వానపాము :
ఖండితమైన శరీరము గలది. పొడవైన మెత్తటి శరీరము కలది. కాళ్ళులేని జీవి.

8. చేప :
మంచినీటి కొలనులో జీవించేది. మొప్పల సహాయంతో శ్వాసిస్తుంది. వాజాల సహాయంతో ఈదుతుంది.

9. గోల్డ్ ఫిష్ (గండు చేప) :
మంచినీటిలో నివసించే చేప. మొప్పల సహాయంతో శ్వాసిస్తుంది. ఎక్వేరియంలో ఉంచబడే చేప. వాజాల సహాయంతో ఈదుతుంది.

10. గోదురు కప్ప :
చర్మం పొడిగా ఉంటుంది. కాళ్లు పొట్టిగా ఉంటాయి. కాలివ్రేళ్ల మధ్య చర్మం ఉండుట వలన ఈదడానికి, నేలపై నడవడానికి సహాయపడతాయి. ఉభయచర జీవి.

11. జలగ :
శరీరం ఖండితమైనది. సక్కర్ల సహాయంతో రక్తాన్ని పీల్చుతుంది.

SCERT AP 9th Class Biology Study Material Pdf Download 7th Lesson జంతువులలో ప్రవర్తన Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 9th Class Biology 7th Lesson Questions and Answers జంతువులలో ప్రవర్తన

9th Class Biology 7th Lesson జంతువులలో ప్రవర్తన Textbook Questions and Answers

అభ్యసనాన్ని మెరుగుపరుచుకోండి

ప్రశ్న 1.
ప్రతిచర్య ఉపయోగం ఏమిటి? (AS 1)
ఎ) ఇది నేర్చుకోవలసి ఉంటుంది
బి) ప్రతిసారి వేరువేరుగా జరుగుతుంది
సి) ఇది నేర్చుకోవలసిన అవసరం లేదు
డి) ఏదీ కాదు
జవాబు:
సి) ఇది నేర్చుకోవలసిన అవసరం లేదు

ప్రశ్న 2.
బోనులో ఉన్న ఎలుకను బోనులోని ప్రత్యేక భాగానికి వెళ్ళినప్పుడు తక్కువ విద్యుత్ సరఫరా చేసి షాక్ కు గురిచేసిన, అది ఆ భాగము వైపు వెళ్ళడం మానివేస్తుంది. ఇది …. (AS 1)
ఎ) సహజాత ప్రవృత్తి బి) నిబంధన సి) అనుకరణ డి) ముద్రవేయడం
జవాబు:
బి) నిబంధన

ప్రశ్న 3.
భేదాలు తెలపండి.
ఎ) అనుకరణ మరియు అనుసరణ బి) సహజాత ప్రవృత్తి మరియు నిబంధన. (AS 1)
ఎ) అనుకరణ మరియు అనుసరణ
జవాబు:

బి) సహజాత ప్రవృత్తి మరియు నిబంధన

ప్రశ్న 4.
మనుషుల ప్రవర్తన జంతువుల ప్రవర్తన కంటే ఎలా భిన్నంగా ఉంటుంది? ఒక ఉదాహరణతో వివరించండి. (AS 1)
జవాబు:

1. మానవులు కూడా ఇతరత్రా జంతువుల వలె ప్రవర్తనను కలిగి ఉంటారు.
2. కానీ మానవుల ప్రవర్తన ఇతర జంతువుల కన్నా సంక్లిష్టంగా ఉంటుంది.
3. ఎందుకంటే మానవులు ఇతర జంతువుల కన్నా తెలివైనవారు, ఆలోచించగల శక్తి కలిగినవారు.
4. మానవులకు వాళ్ళ గురించి వాళ్ళకు బాగా తెలుసు.
5. ఉదాహరణకి బాగా ఆకలిగా ఉన్నప్పుడు వెంటనే భోజనం చేయాలనిపిస్తుంది. కానీ మర్యాద కోసం అందరూ కూర్చున్న తరువాతే భోజనం చేయడం మొదలు పెడతాం.
6. కానీ జంతువులు తమకు ఆహారం దొరకగానే వెంటనే తింటాయి.

ప్రశ్న 5.
వరుసగా వెళ్తున్న చీమలను గమనించండి. కొన్నిసార్లు రెండు చీమలు మాట్లాడుకున్నట్లు మీకు అనిపిస్తుంది కదా ! మీ ఉపాధ్యాయున్ని అడిగి చీమలు ఎలా భావప్రసారం చేసుకుంటాయో మీ నోట్‌బుక్ లో రాయండి. (AS 3)
జవాబు:

1. చీమలు వెదకులాడడం లేదా సమాచారం అందించడం అనేవి అవి విడుదల చేసే ఫెర్మెనుల వలన జరుగుతుంది.
2. చీమలు రసాయన సంకేతాలయిన ఫెర్మెనులను స్పర్శకాలతో గుర్తించడం ద్వారా ఒకదానితో ఒకటి మాట్లాడుకుంటాయి. స్పర్శకాలను వాసనలు గ్రహించడానికి ఉపయోగిస్తాయి.
3. ఒక జత స్పర్శకాలు చీమలకు అవి ఎటువైపు వెళ్ళాలి, వాసన తీవ్రత గురించిన సమాచారాన్ని అందిస్తాయి.
4. చీమలు నేలమీద జీవిస్తాయి కనుక ఫెర్సె నులను విడుదల చేయుట ద్వారా మిగతా చీమలు దానిని అనుసరిస్తాయి.
5. కొన్ని చీమలు వాటి యొక్క హనువులు (మాండిబుల్స్) ద్వారా శబ్దములను ఉత్పత్తి చేస్తాయి.
6. శబ్దములను సమూహమునందలి ఇతర చీమలతో భావ ప్రసారానికి వినియోగిస్తాయి.
7. ప్రమాదము ఉందనే విషయాన్ని మరియు ఆహారం ఉన్న ప్రదేశమును చీమలు ఫెర్మెనుల ఉత్పత్తి ద్వారా తెలుసుకుంటాయి.

ప్రశ్న 6.
నాగమ్మ తన వద్ద ఉన్న బాతుగుడ్లను, కోడిగుడ్లతో కలిపి పొదగేసింది. పొదిగిన తరువాత బాతు పిల్లలు కూడా కోడినే తమ తల్లిగా భావించాయి. దాని వెంటే తిరుగుతున్నాయి. దీనిని ఎలా వివరిస్తావు? (AS 3)
జవాబు:

1. బాతు పిల్లలు, కోడి పిల్లలు గుడ్ల నుండి బయటకు వచ్చిన వెంటనే నడవగలుగుతాయి.
2. బాతు పిల్లలు గుడ్ల నుండి బయటకు వచ్చిన వెంటనే కదులుతున్నది ఏదైనా కనిపిస్తే దాని వెనకే పోతాయి.
3. బాతు పిల్లలు ఆ జీవితో గడుపుతూ దానినే తల్లిగా భావిస్తాయి.
4. అనుసరణ అనే లక్షణం వలన బాతుపిల్లలు చిన్న వయసులోనే ఆ బాతుని తమ తల్లిగా భావించాయి.

ప్రశ్న 7.
“జంతువుల ప్రవర్తనను అర్థం చేసుకోవడం వలన జంతువుల పట్ల సానుకూల దృక్పథం జనిస్తుంది” దీనిని నీవు ఎలా సమరిస్తావు? సరియైన ఉదాహరణలతో వివరించండి. (AS 6)
జవాబు:

1. జంతువులు వివిధ సందర్భాలలో ప్రదర్శించే ప్రవర్తనను అర్థం చేసుకోవడం వలన వాటిపట్ల సానుకూల దృక్పథం జనిస్తుంది. దీనిని నేను సమర్థిస్తాను.
2. జంతువులు వాటి అవసరాలకు అనుగుణంగా అరవడం, ఘీంకరించడం చేస్తాయి. వివిధ రకాల హావ భావాలను ప్రదర్శిస్తాయి.
3. ఉదాహరణకు పశువులు అరుస్తాయి. ఆ అరుపు పాటికి అవసరమైన నీరు, ఆహారం గురించి అయి ఉంటుంది.
4. వాటికి కావలసిన నీరు, ఆహారం ఇచ్చిన తరువాత అవి ప్రశాంతంగా ఉంటాయి.
5. కాకి చనిపోతే మిగిలిన కాకులు అన్నీ గుమిగూడి అరిచే అరుపులను మనము అవి వ్యక్తపరచే బాధగా గుర్తించాలి.
6. చీమలు అన్నీ ఆహార సేకరణ కోసం బారులు తీరినప్పుడు మనం వాటిలో ఉన్న సమైక్య శక్తిని, సహకార స్వభావాన్ని గుర్తించాలి.
7. కుక్కలు రాత్రి సమయములో మొరుగునప్పుడు అవి మనకు దొంగలు రాకుండా సహాయం చేస్తున్నాయని భావించాలి. కాని మనకు నిద్రాభంగం చేస్తున్నాయని భావించకూడదు.
8. మనకు తోడూ నీడగా ఉండే జంతువుల యొక్క ప్రవర్తన పట్ల సానుభూతి దృక్పథం కలిగి వాటి యొక్క అవసరాలను తీర్చాలి. ‘నీవు జీవించు, జీవించనివ్వు’ అనే సూత్రాన్ని మనం పాటించాలి.

ప్రశ్న 8.
పాఠ్యాంశములో చర్చించిన అనేక రకాల జంతువుల ప్రవర్తనలను ఉదాహరణలతో వివరించండి. (AS 7)
(లేదా)
జంతువులలో సాధారణంగా ఏయే రకాలైన ప్రవర్తనలను గమనించవచ్చు ? వీటిని గూర్చి క్లుప్తంగా వివరించండి.
జవాబు:
జంతువుల ప్రవర్తనలు నాలుగు రకములు. అవి :

1. సహజాత ప్రవృత్తి
2. అనుసరణ
3. నిబంధన
4. అనుకరణ.

1) సహజాత ప్రవృత్తి :
పుట్టుకతో వచ్చే ప్రవర్తనలను సహజాత ప్రవృత్తి లేదా సహజాత లక్షణాలు అంటారు. వీటిని నేర్చుకోవలసిన అవసరం ఉండదు. ఇవి జటిలమైనవిగా ఉంటాయి.
ఉదా : పక్షులు గూడు కట్టుకోవడం, సంతానోత్పత్తి కోసం భిన్న లింగజీవిని ఎంచుకోవడం, రక్షణ కోసం సమూహాలు ఏర్పాటు చేసుకోవడం.

2) అనుసరణ :
కోళ్ళు, బాతులు గుడ్లు పొదిగి బయటకు వచ్చిన వెంటనే నడవగలుగుతాయి. పిల్లలు వాటి తల్లిని పోల్చుకోగలుగుతాయి. ఈ లక్షణాన్ని అనుసరణ అంటారు. అనుసరణ అనే లక్షణం వలన కోడి, బాతు పిల్లలు తమ తల్లిని గుర్తించి, అనుసరించి ఆహారాన్ని, రక్షణను పొందుతాయి.

3) నిబంధన :
సహజంగా కాకుండా కృత్రిమంగా ఒక ఉద్దీపనకు ప్రతి చర్య చూపే ఒక రకమైన ప్రవర్తన నిబంధన. ఇది నేర్చుకోవలసినది. పుట్టుకతో రాని ప్రవర్తన.

ఉదాహరణకి, విద్యుత్ సరఫరా అవుతున్న కంచెలు కట్టి ఉన్న పొలంలో జంతువులను మేత మేయడానికి లోపలికి విడిచిపెట్టారు. గొర్రెలు కంచె వైపునకు పోగానే వాటికి చిన్నపాటి విద్యుత్ ఘాతం తగిలింది. అది అలవాటైన తరువాత విద్యుత్ సరఫరా ఆపివేసినా కూడా ఆ జంతువులు అటువైపు పోకపోవడం నిబంధన.

4) అనుకరణ:

1. ఒక జంతువు యొక్క ప్రవర్తన వేరొక జంతువు ప్రదర్శిస్తే లేదా కాపీ చేస్తే అలాంటి ప్రవర్తనను ‘అనుకరణ’ అంటారు.
2. ఉదాహరణకు కోఫ్టర్ అనే శాస్త్రవేత్త చింపాంజీలలో గల అనుకరణ శక్తి మీద ప్రయోగాలు చేశాడు.
3. ఒక చింపాంజీ చెట్టుకు ఉన్న పండు కోయడానికి ప్రయత్నించింది. అది అందలేదు. కర్రపుల్లలు ఉపయోగించి పండు కోసింది. పుల్లతో గుచ్చి పండ్లను తినసాగింది.
4. మిగతా చింపాంజీలు కూడా అలానే చేస్తాయి. ఈ విధంగా చింపాంజీలు కొత్త మెలకువలు నేర్చుకుంటాయి.

ప్రశ్న 9.
ఈ చిత్రం చూడండి. జంతువులు పిల్లల్ని ఎలా సంరక్షించుకుంటున్నాయి. ఇది వీటి సహజ లక్షణం. దీని గురించి నీ భావన ఏమిటి? ఇటువంటి దృశ్యాలను మీ పరిసరాలలో గమనించావా? నీ సొంత మాటల్లో వర్ణించండి. (AS 7)

జవాబు:

1. జంతువులు పిల్లల్ని సంరక్షించడం అనేది వాటి సహజ లక్షణం. ప్రతి జంతువు తన పిల్లలను తమ కాళ్ళ మీద అవి నిలబడేవరకు రక్షించి కాపాడుతుంది.
2. ఇటువంటి దృశ్యాలను మా పరిసరాలలో గమనించాను.
3. గుడ్ల నుండి బయటకు వచ్చిన కోడి పిల్లలను కోడి తన వెంట తిప్పుకుంటూ ఆహారాన్ని సంపాదించి ఇస్తుంది.
4. కోడి పిల్లలకు ఆపద ఎదురైనప్పుడు కోడి తన రెక్కల క్రింద దాచి రక్షణ కలుగచేస్తుంది.
5. తన పిల్లలను గ్రద్ద తన్నుకుపోవడానికి ప్రయత్నించినపుడు తను వాటి వెంటపడి తరుముతుంది.
6. కోడి తన పిల్లలు తమ కాళ్ళమీద నిలబడి ఆహారం సంపాదించేవరకు తన పిల్లలను సంరక్షిస్తుంది.
7. పుట్టిన 10 నుండి 12 రోజులవరకు కళ్ళు కనపడని తన పిల్లలకు పిల్లి పాలు తాగటాన్ని అలవాటు చేస్తుంది.
8. పిల్లి తన పిల్లలను శత్రువుల బారి నుండి రక్షణ కల్పించడానికి తరచూ వాటిని ఉంచే ప్రదేశాన్ని మారుస్తుంది.

9th Class Biology 7th Lesson జంతువులలో ప్రవర్తన Textbook Activities (కృత్యములు)

ప్రయోగశాల కృత్యము

ప్రశ్న 1.
బొద్దింక ప్రవర్తన అధ్యయనం : దీని కోసం ఒక పరిశోధన పెట్టి, కాల్షియం క్లోరైడ్ కావాలి.
పరిశోధన పెట్టె తయారీ సోపానాలు :

1. ఒక చతురస్రాకారపు పెట్టె తీసుకొని దానిని కార్డుబోర్డు సహాయంతో 4 గదులుగా విభజించాలి.
2. రెండు గదులకు చిన్న రంధ్రాలు చేయాలి. వీటి ద్వారా కాంతి ఉన్న భాగం ఉన్న భాగం ప్రసరించేలా చేయాలి.
3. మిగతా రెండు గదులలో చీకటిని అలానే ఉండనీయాలి.
4. వెలుగు ఉన్న ఒక గదిలో, చీకటి ఉన్న ఒక గదిలో దూదిని తడిపి తడి వాతావరణాన్ని ఏర్పాటు చేయాలి.
5. వెలుగు ఉన్న ఒక గదిలో, చీకటి ఉన్న ఒక గదిలో కొంచెం కాల్సియం క్లోరైడును ఉంచి పొడి వాతావరణాన్ని ఏర్పాటుచేయాలి.
6. నాలుగు గదులలో వేరువేరు స్థితులు ఉన్నాయి. అవి వెలుగు మరియు పొడి, వెలుగు మరియు తడి, చీకటి మరియు పొడి, చీకటి మరియు తడి.
7. తరగతి విద్యార్థులను 4 జట్లుగా చేయాలి. ఒక్కొక్క జట్టు కొన్ని బొద్దింకలను వారికిష్టమైన వేరువేరు స్థితులున్న గదిలో ఉంచాలి.
8. పెట్టి పై భాగంలో మూతతో కప్పి ఉంచాలి. మొత్తం అమరికను 15-20 నిమిషాలు వదలివేయాలి.
9. తరువాత ప్రతి గదిలో ఉన్న బొద్దింకలను లెక్కించాలి.

బొద్దింక ప్రవర్తన – నివసించే పరిస్థితులు – పరిశీలన :
బొద్దింకలు ఎల్లప్పుడూ చీకటి మరియు తడి ప్రదేశాన్ని ఎంచుకుంటాయి. అందుచేతనే తడి మరియు చీకటి అరలో ఎక్కువ లేదా మొత్తం బొద్దింకలు చేరతాయి.

కృత్యం – 1

ప్రశ్న 2.
కింద పేర్కొనిన జంతువులలో వివిధ రకాల ప్రవర్తనలు పరిశీలించండి. అది సహజాత ప్రవృత్తి, అనుసరణ, నిబంధన అనుకరణ దేనికి చెందుతుందో గుర్తించండి.
– మన పెంపుడు కుక్క కొత్త వారిని చూస్తే మొరుగుతుంది, మీరు మీ కుక్కలను వంటగదిలోకి రాకుండా అలవాటు చేస్తే అవి ఎప్పటికైనా వంటింటిలోకి వస్తాయా?
జవాబు:
నిబంధన

డబ్బాలో పెట్టిన స్వీట్ ను చేరుకోవడానికి చీమలు వరుసలో వెళ్తాయి. చీమలకు డబ్బా దగ్గరకు చేరుకోవడానికి దారి ఎలా తెలుసు?
జవాబు:
నిబంధన.

రాత్రి మాత్రమే దోమలు, బొద్దింకలు తమ స్థానాలలో నుండి బయటకు వస్తాయి. వెలుతురుకు, చీకటికి తేడా వాటికి ఎలా తెలుస్తుంది?
జవాబు:
సహజాత ప్రవృత్తి

కేవలం రాత్రివేళల్లో మాత్రమే గుడ్లగూబ తిరుగుతుంది. ఆహారం వెతుకుతుంది. వాటికి రాత్రి, పగలుకు తేడా ఎలా తెలుస్తుంది?
జవాబు:
సహజాత ప్రవృత్తి

ఎద్దు మెడకి ఉన్న తాడు తీయగానే ఏ సూచనలు చేయనప్పటికీ అరక దున్నే సమయం కాగానే అరక దగ్గరికి వెళ్తుంది. నీరు తాగే సమయం కాగానే తొట్టివైపు వెళ్తుంది. ఎద్దులు ఎలా ఇట్లా ప్రతిస్పందిస్తాయి?
జవాబు:
నిబంధన

పక్షులు గూడు అల్లడానికి బలంగా ఉన్న మెత్తటి పదార్థాన్ని సేకరిస్తాయి. సేకరించే పదార్థము యొక్క నాణ్యత వాటికి ఎలా తెలుసు?
జవాబు:
సహజాత ప్రవృత్తి

కుక్క పిల్లలు, పిల్లి పిల్లలు గుడ్డముక్కను చూడగానే ఒకదానితో ఒకటి పోట్లాడి దానిని చింపుతాయి.
జవాబు:
అనుకరణ

కొన్ని ప్రత్యేక కాలాల్లో కొన్ని పక్షులు చాలా దూరం నుండి మన చుట్టుప్రక్కల ప్రాంతాలకు వలస వస్తాయి. వాటికి ఇక్కడికి రావడానికి దారి ఎలా తెలుసు?
జవాబు:
సహజాత ప్రవృత్తి

కృత్యం – 2

ప్రశ్న 3.
మీ పరిసరాలలో ఏదేని ఒక జంతువును ఎన్నుకొని అది కింద ఇవ్వబడిన పరిస్థితులలో ఎలా ప్రవర్తిస్తుందో పరిశీలించండి.
1) జంతువు పేరు : కాకి

2) అది నివసించే ప్రదేశం :
ఎత్తైన చెట్లపై గూడు నిర్మించుకుంటుంది.

3) అది నివాసాన్ని ఎలా కట్టుకుంది :
సాధారణంగా చెట్ల యొక్క కొమ్మలు, ఆకులు, మాస్ మొక్కలు, గడ్డి పరకలతో నివాసాన్ని కడుతుంది.

4) ఆహార సేకరణ :
ఎ) కాకి నివసించే ప్రదేశం చుట్టుప్రక్కల కొద్ది దూరం ప్రయాణించి ఆహారాన్ని సేకరిస్తుంది.
బి) కాకి సర్వభక్షకం, దాదాపు అన్ని రకాల ఆహార పదార్థాలను తింటుంది.

5) బాహ్య లక్షణాలు :
ఎ) కాకులు సాధారణంగా నలుపు రంగులో ఉంటాయి.
బి) కొన్నిసార్లు తెల్లని లేదా ఊదారంగు ఈకలు శరీరంపై అక్కడక్కడ ఉంటాయి.

6) భావ వ్యక్తీకరణలు (సంతోషం, విచారం, భయం, ప్రాణభీతి, కోట్లాట, స్వీయరక్షణ / పిల్లల సంరక్షణ) :
ఎ) కాకులు సాధారణంగా రకరకాల కంఠ ధ్వనులను పలుకుతాయి.
బి) చుట్టుప్రక్కల జరిగే వివిధ రకాల ప్రేరణలకు అనుగుణంగా కాకులు శబ్దములను చేస్తాయి. వెళ్ళునప్పుడు, వచ్చేటప్పుడు కాకులు అరిచే సంజ్ఞలలో తేడా ఉంటుంది.
సి) కాకులు సంతోషము, విచారము, భయం, ప్రాణభీతి సమయములందు ‘కావ్ కావ్’ అను ధ్వనులను వ్యక్తపరుస్తాయి.

7) జట్టుతో దాని ప్రవర్తన :
ఎ) ఒక కాకికి ఆహారం దొరికితే ఇతర కాకులను అరుస్తూ పిలుస్తుంది.
బి) ఒక కాకి చనిపోతే మిగిలినవన్నీ గుమిగూడి అరుపుల ద్వారా తమ బాధను వ్యక్తపరుస్తాయి.

SCERT AP 9th Class Biology Guide Pdf Download 6th Lesson జ్ఞానేంద్రియాలు Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 9th Class Biology 6th Lesson Questions and Answers జ్ఞానేంద్రియాలు

9th Class Biology 6th Lesson జ్ఞానేంద్రియాలు Textbook Questions and Answers

అభ్యసనాన్ని మెరుగుపరుచుకోండి

ప్రశ్న 1.
కారణాలను ఇవ్వండి.
అ) సాధారణంగా మనం తక్కువ కాంతిలో (చిరుకాంతిలో) కాంతివంతమైన రంగుల్ని చూడలేము. (AS 1)
జవాబు:

1. నేత్రపటలంలో దండాలు, శంకువులు అనే కణాలుంటాయి.
2. మన కంటిలో రొడాప్సిన్ అనే వర్ణద్రవ్యాన్ని కలిగిన దండాలు సుమారుగా 125 మిలియన్లు ఉన్నాయి.
3. దండాలు అతి తక్కువ కాంతిలో అంటే చీకటిలో వస్తువులను చూడగలవు.
4. కానీ వివిధ రంగులకు సంబంధించిన నిశితమైన తేడాలను మాత్రం దండాలు గుర్తించలేవు.

ఆ) మరీ తరచుగా చెవిలో గులిమి (మైనం)ను తొలగించడం అన్నది చెవి వ్యాధులకు దారి తీయవచ్చు.
జవాబు:

1. వెలుపలి చెవినందు మైనంను ఉత్పత్తిచేయు సెరుమినస్ గ్రంథులు మరియు నూనె ఉత్పత్తి చేయు తైలగ్రంథులు ఉన్నాయి.
2. ఇవి శ్రవణకుల్యను మృదువుగా ఉంచడానికి, మురికి మరియు ఇతర బాహ్య పదార్థములను శ్రవణకుల్యలోనికి ప్రవేశించడాన్ని నిరోధిస్తాయి.
3. తరచుగా చెవిలో గులిమిని తొలగిస్తే బ్యా క్టీరియా, ఫంగస్ వల్ల చీము, కర్ణభేరికి ఇన్ఫెక్షన్ సాధారణంగా వస్తాయి.
4. అందువలన గులిమిని తరచుగా తొలగించకూడదు.

ఇ) బాగా దగ్గు, జలుబు ఉన్నప్పుడు మనకు ఆహారం రుచి తెలియదు.
జవాబు:

1. మనకు జలుబుగా ఉన్నప్పుడు నోటికి ఆహారం రుచి తెలియకపోవడానికి కారణం నాసికాకుహరం పూడుకున్నట్లు ఉండటం.
2. తద్వారా ఆహారంలోని మధురమైన సువాసనను ముక్కు గ్రహించదు. అందువలన ఆహారం రుచి తెలియదు.

ఈ) ఉల్లిగడ్డలు కోస్తున్నప్పుడు మన కళ్ళ నుండి నీరు కారుతుంది.
జవాబు:

1. ఉల్లిగడ్డనందలి కణములు అమైనో ఆమ్లాలను, సల్ఫోనిక్ ఆమ్లమును ఏర్పరచే సల్ఫాక్సెడ్ను కలిగి ఉంటాయి.
2. ఇవి రెండు ఉల్లిగడ్డ కణమునందు వేరుగా ఉంచబడతాయి.
3. మనము ఉల్లిగడ్డను కోసినపుడు వేరుగా ఉంచబడిన అమైనో ఆమ్లములు, సల్ఫాక్సైడ్ లు కలసి ప్రొపనిధియోల్ సల్ఫర్ ఆక్సైడ్ ను ఏర్పాటు చేస్తాయి.
4. ప్రొపనిధియోల్ సల్ఫర్ ఆక్సెడ్ ఆవిరి అయి మన కళ్ళవైపు ప్రయాణిస్తుంది.
5. ఇది మన కంటినందలి నీటితో చర్య జరిపి సల్ఫ్యూరిక్ ఆమ్లమును ఏర్పరచును.
6. కంటినందు. సల్ఫ్యూరిక్ ఆమ్లము వలన కళ్ళు మండుతాయి. దీనివలన అశ్రుగ్రంథులు నీటిని స్రవిస్తాయి.
7. అందువలన ఉల్లిగడ్డను మనము కోసిన ప్రతిసారి మన కళ్ళు నీటితో నిండుతాయి.

ప్రశ్న 2.
తప్పైన వాక్యాన్ని గుర్తించి, దాన్ని సరిచేసి వ్రాయండి. (AS 1)
అ) నేత్రపటలం మీద ప్రతిబింబం పడడమన్నదే “చూడడం”కు వెనుక ఉన్న నియమం లేక సూత్రం.
ఆ) చెవులు వినడానికి మాత్రమే పనికొస్తాయి.
ఇ) కంటిపాప నమూనాలు, వేలిముద్రల మాదిరిగానే వ్యక్తుల్ని గుర్తించడానికి ఉపయోగపడతాయి.
ఈ) రుచిని కనుగొనడం (జిహ్వజ్ఞానం)లో లాలాజలం రుచికణికలకు సహాయపడుతుంది.
ఉ) మనం ఇంద్రియ జ్ఞానాలకు తగిన అనుకూలనాలు కలిగిలేము.
అ) నేత్రపటలం మీద ప్రతిబింబం పడడమన్నదే “చూడడం”కు వెనుక ఉన్న నియమం లేక సూత్రం.
జవాబు:
ఈ వాక్యము సరియైనదే. కెమెరా మాదిరిగానే కన్ను కాంతిని సేకరించి, కుంభాకార కటకం ద్వారా కేంద్రీకరించి కంటిలో వెనుక భాగాన ఉండే నేత్రపటలంపై ప్రతిబింబాన్ని ఏర్పరుస్తుంది.

ఆ) చెవులు వినడానికి మాత్రమే పనికొస్తాయి.
జవాబు:
ఈ వాక్యము సరియైనది కాదు. ఎందుకంటే చెవులు వినడంతో బాటు మన శరీరం యొక్క సమతాస్థితిని సక్రమంగా ఉంచడానికి చెవులు ఉపయోగపడతాయి.

ఇ) కంటిపాప నమూనాలు, వేలిముద్రల మాదిరిగానే వ్యక్తుల్ని గుర్తించడానికి ఉపయోగపడతాయి.
జవాబు:
ఈ వాక్యము సరియైనదే. ఎందుకంటే కంటిపాపలు ఎవరికి వారికి ప్రత్యేకంగా ఉంటాయి. అందుకే వేలిముద్రల మాదిరిగానే వాటిని కూడా గుర్తింపు కోసం ఉపయోగిస్తారు.

ఈ) రుచిని కనుగొనడం (జిహ్వ జ్ఞానం)లో లాలాజలం రుచికణికలకు సహాయపడుతుంది.
జవాబు:
ఈ వాక్యము సరైనదే. ఎందుకంటే ఆహారంలో రుచిని కలుగజేసే రసాయనిక పదార్థాలు లాలాజలంలో కరుగుతాయి. ఈ లాలాజలం, రుచికణికల ద్వారా వాటి కుహరంలో ప్రవేశించి జిహ్వ గ్రాహకాలను తడుపుతుంది. తద్వారా లాలాజలం రుచికణికలకు సహాయపడుతుంది.

ఉ) మనం ఇంద్రియ జానాలకు తగిన అనుకూలనాలు కలిగి లేము.
జవాబు:
ఈ వాక్యము సరికాదు. ఎందుకంటే అన్ని జ్ఞానేంద్రియాలకు తగిన అనుకూలనాలు మన శరీరం కలిగి ఉంది.

ప్రశ్న 3.
రెండింటి మధ్య తేడాలు తెలపండి. (AS 1)
అ) దందాలు, శంకువులు

ఆ) కంటిపాప, తారక
జవాబు:

ఇ) పిన్నా, కర్ణభేరి
జవాబు:

ఈ) నాసికా కుహరం, శ్రవణకుల్య
జవాబు:

ప్రశ్న 4.
క్రింది ప్రక్రియలు ఎలా జరుగుతున్నాయి? (AS 1)
అ) మనం వస్తువును చూడగానే దాని నిజమైన ప్రతిబింబం నేత్రపటలంపై తలకిందులుగా ఏర్పడుతుంది.
ఆ) పిన్నా సేకరించిన శబ్ద తరంగాలు ప్రకంపనాలుగా మారతాయి.
ఇ) మనం మనచేతిని వేడి వస్తువుకు దూరంగా జరుపుతాం.
ఈ) ఘాటైన వాసన, మనం ముక్కు మూసుకునేలా చేస్తుంది.
అ) మనం వస్తువును చూడగానే దాని నిజమైన ప్రతిబింబం నేత్రపటలంపై తలకిందులుగా ఏర్పడుతుంది.
జవాబు:
మనం వస్తువును చూడగానే, కెమెరా మాదిరిగానే కన్ను కాంతిని సేకరించి, కుంభాకార కటకం ద్వారా కేంద్రీకరించి కంటిలో వెనుక భాగాన ఉండే నేత్రపటలంపై ప్రతిబింబాన్ని ఏర్పరుస్తుంది. కటకం వల్ల ఏర్పడే ప్రతిబింబంలో ఎడమ కుడిగాను, తలకిందులుగాను ఉంటుంది.

ఆ) పిన్నా సేకరించిన శబ్ద తరంగాలు ప్రకంపనాలుగా మారతాయి.
జవాబు:
పిన్నా శబ్ద తరంగాలను సేకరిస్తుంది. సేకరించిన శబ్ద తరంగాలు శ్రవణకుల్యను చేరతాయి. అవి అప్పుడు కర్ణభేరిని తాకుతాయి. ఈ శబ్ద తరంగాలు, ప్రకంపనాలుగా మారతాయి.

ఇ) మనం మనచేతిని వేడి వస్తువుకు దూరంగా జరుపుతాం.
జవాబు:
జ్ఞానేంద్రియాలు చేసే పనులన్నింటికీ కేంద్రం మెదడు. అది జ్ఞానేంద్రియాల నుండి నాడీ సంకేతాలు తెచ్చే జ్ఞాననాడుల ద్వారా సమాచారాన్ని అందుకుంటుంది. తరువాత వాటిని విశ్లేషించి చాలకనాడులు అని పిలువబడే మరొక రకం నాడుల ద్వారా ప్రతిచర్యను చూపాల్సిన భాగాలకు సంకేతాలు పంపుతుంది. ఉదాహరణకు మన చేతిని వేడి వస్తువు దగ్గరకు తీసుకెళ్ళామనుకోండి. వెంటనే జ్ఞాననాడులు, చర్మానికి వేడి తగులుతుందనే సమాచారాన్ని మెదడుకు చేరుస్తాయి. మెదడు చేతిని దూరంగా జరపాల్సిందిగా చాలకనాడుల ద్వారా సమాచారం పంపుతుంది. అపుడు చేతిని వేడి వస్తువుకు దూరంగా జరుపుతాం.

ఈ) ఘాటైన వాసన, మనం ముక్కు మూసుకునేలా చేస్తుంది.
జవాబు:
ముక్కులోని గ్రాహక కణాలు ప్రేరణను, నాడీ సంకేతాలుగా మార్చి మెదడులో కింది భాగాన ఉండే ఝణకేంద్రాలకు చేరుస్తాయి. అక్కడ ఋణ జ్ఞానం (వాసన) ప్రక్రియ జరుగుతుంది. అలా ఘాటైన వాసన ముక్కులోని గ్రాహక కణాల ‘ నుండి మెదడుకు చేరుతుంది. వెంటనే మెదడు భరించలేని వాసన కనుక ముక్కు మూసుకోమని సంకేతాన్నిస్తుంది.

ప్రశ్న 5.
ఖాళీలను సరియైన పదాలతో పూరించండి. తరువాత ఆ పదాలు ఎలా సరిపోతాయో కారణాలు ఇవ్వండి. (AS 1)
1. రక్తపటలం కంటికి ………………. ఇస్తుంది.
జవాబు:
రక్షణ.
కారణం : ఈ పొర కంటి యొక్క అన్ని భాగాలను (తారక తప్ప) ఆవరించియుంటుంది కనుక.

2. నాలుకకు, ……………… కు మధ్య సంబంధం చాలా ఎక్కువ.
జవాబు:
ముక్కు
కారణం : వాసనకు, రుచికి సంబంధం ఉంది కనుక.

3. కంటిపాప నమూనా వ్యక్తుల ……………… కు ఉపయోగపడుతుంది.
జవాబు:
గుర్తింపు
కారణం : కంటి పాప ఎవరికి వారికే ప్రత్యేకంగా ఉంటుంది కాబట్టి.

4. దృక్మడి కంటిని దాటి చోటు పేరు ………..
జవాబు:
అంధచుక్క
కారణం : అంధచుక్క దృక్మడి కంటినుండి బయటకు పోయేచోట ఉంటుంది కనుక.

5. కర్ణభేరి అనేది ……………..
జవాబు:
ప్రకంపించే పొర
కారణం : శబ్ద తరంగాలు కర్ణభేరిని తాకగానే ప్రకంపనాలు వస్తాయి కనుక.

ప్రశ్న 6.
సరియైనదాన్ని ఎంపిక చేయండి : (AS 1)
అ. కంటి ఆరోగ్యానికి అవసరమైన విటమిన్
ఎ) విటమిన్ ‘ఎ’
బి) విటమిన్ ‘బి’
సి) విటమిన్ ‘సి’
డి) విటమిన్ ‘డి’
జవాబు:
ఎ) విటమిన్ ‘ఎ’

ఆ. ఇంద్రియ జ్ఞానమన్నది ఒక సంక్లిష్టమైన విధానం. దీనిలో పాల్గొనేవి
ఎ) జ్ఞానేంద్రియాలు
బి) జ్ఞానేంద్రియాలు, నాడీ ప్రేరణలు
సి) జ్ఞానేంద్రియాలు, నాడీ ప్రేరణలు, మెదడు
డి) మెదడు, నాదీ ప్రేరణలు
జవాబు:
సి) జ్ఞానేంద్రియాలు, నాడీ ప్రేరణలు, మెదడు

ఇ. వెలుపలి చెవి గనుక శబ్ద తరంగాలని కేంద్రీకరించకపోతే ‘శ్రవణ కుల్య
ఎ) అనేక రకాల శబ్దాలను గట్టిగా వినగలదు
బి) ఏమి వినలేదు
సి) కొద్దిగా వినగలదు
డి) శబ్దం పుట్టుకని, రకాన్ని తెలుసుకోలేదు
జవాబు:
బి) ఏమి వినలేదు

ఈ. ఒక వ్యక్తి యొక్క కంటిగుద్దు కండరాలు పనిచేయకుండా పాడైతే, తప్పనిసరిగా కలిగే ప్రభావం?
ఎ) ఆ వ్యక్తి కళ్ళు మూసుకోలేడు
బి) కన్ను కదపలేడు, రంగుల్ని బాగా చూడగలడు
సి) కంటిలో నొప్పి వస్తుంది, కళ్ళు మూసుకోలేడు
డి) ఆ కండరాలకు చేరే నాడులు పనిచేయవు
జవాబు:
బి) కన్ను కదపలేడు, రంగుల్ని బాగా చూడగలడు

ఉ. ఒక వ్యక్తి నాలుక ఎక్కువ ఉప్పగా ఉన్న పదార్థం రుచి చూసింది. అప్పుడు ఆ వ్యక్తి
ఎ) ఉప్పటి పదార్థాలను తినడం నేర్చుకుంటాడు
బి) ఉప్పటి పదార్థాలను తినడానికి ఇష్టపడతాడు
సి) ఉప్పటి పదార్థాలను తినడానికి ఇష్టపడడు
డి) అంతకంటే తక్కువ ఉప్పదనం కలిగిన పదార్థాల రుచి తెలుసుకోలేడు.
జవాబు:
డి) అంతకంటే తక్కువ ఉప్పదనం కలిగిన పదార్థాల రుచి తెలుసుకోలేడు

ప్రశ్న 7.
మన చర్మానికి స్పర్శజ్ఞానం లేకపోతే ఏమవుతుంది? (AS 2)
జవాబు:

1. శరీరము బయట నుండి సమాచారం గ్రహించడానికి చర్మమునందు అనేక జ్ఞాన గ్రాహకాలున్నాయి.
2. చర్మమునందలి జ్ఞాన గ్రాహకాలు కనీసం ఐదు రకాల జ్ఞానాన్ని కలుగచేస్తాయి. అవి బాధ, వేడి, చలి, స్పర్శ మరియు పీడనము.
3. ఐదు జ్ఞానేంద్రియాలను వర్గీకరించే క్రమంలో బాధ, వేడి, చలి, స్పర్శ మరియు పీడనములు అన్నింటిని స్పర్శజ్ఞానము గానే పరిగణించడం జరిగింది.
4. మన చర్మానికి స్పర్శజ్ఞానం లేకపోయినట్లయితే బాధ, వేడి, చలి, స్పర్శ మరియు పీడనముల గురించిన జ్ఞానాన్ని మనం పొందలేము.

ప్రశ్న 8.
శ్రవణజ్ఞానం కోసం మీరు చేసిన ప్రయోగంలో రబ్బరు పొర మీకు ఏ విధంగా ఉపయోగపడింది? (AS 3)
జవాబు:
శ్రవణజ్ఞానం కోసం మనం చేసిన ప్రయోగంలో రబ్బరు పొర చెవిలోని కర్ణభేరి మాదిరిగా పని చేస్తుంది.

• గరాటు మూతి వద్ద ‘ఓ’ అని అన్నపుడు శబ్ద తరంగాలకు బెలూన్ ముక్కపై గల ధాన్యపు గింజలు కదులుతాయి.
• రబ్బరు షీటుని కలిగి ఉన్న గరాటు మూతిని స్నేహితుని ఛాతిపై ఉంచినపుడు గుండెచప్పుడు ల డ మని వినిపిస్తుంది.

ప్రశ్న 9.
మీ తరగతిలోని ఐదుగురు విద్యార్థులు ఒక జట్టుగా ఏర్పడి కంటి వ్యాధులు – లక్షణాలు గురించి సమాచారాన్ని నేత్రవైద్యుల సహాయకుల నుండి సేకరించండి. (AS 4)
(లేదా)
కంటికి వచ్చే ముఖ్యమైన వ్యాధులు, లోపాలను పేర్కొనండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 10.
కింది వాటి నిర్మాణాలను సూచించే పటాలను గీయండి. భాగాలను గుర్తించండి. (AS 5)
1) కన్ను 2) చెవి 3) నాలుక
జవాబు:
1) కన్ను :

2) చెవి :

3) నాలుక :

ప్రశ్న 11.
జ్ఞానేంద్రియాలు పనిచేయని ప్రత్యేక అవసరాలు గల పిల్లలకు మీరు ఎలాంటి ప్రోత్సాహం ఇస్తారు? (AS 6)
జవాబు:

1. జ్ఞానేంద్రియాలు పనిచేయని ప్రత్యేక అవసరాలు గల పిల్లల పట్ల మనం సానుభూతిని కలిగి ఉండాలి.
2. అటువంటి పిల్లలు సక్రమమైన జీవితమును గడపటానికి కావలసిన సహకారం అందిస్తాను.
3. వారు మామూలు మనుష్యులలాగానే జీవించడానికి అవసరమైన ఆత్మవిశ్వాసమును వారిలో నింపుతాను.
4. అంధులైన పిల్లలకు బ్రెయిలీ లిపి గురించి వివరిస్తాను. వారిని ప్రత్యేక శిక్షణ ఇచ్చు పాఠశాలల యందు చేర్పించడానికి నా వంతు ప్రయత్నం చేస్తాను.
5. చెవులు పనిచేయని విద్యార్ధులకు మనము చేసే సంజ్ఞలు, సైగల ద్వారా విషయము అవగాహన అయ్యే విధముగా చేస్తాను.
6. ప్రభుత్వము నుండి ప్రత్యేక అవసరాలు గల పిల్లలకు కావలసిన సహాయమును అందే విధముగా కృషిచేస్తాను.
7. ప్రత్యేక అవసరాలు గల పిల్లలు తమకు ఎటువంటి కొరత లేదనే భావనను మరియు వారికి కొదువ లేదనే తృప్తిని అందిస్తాను.

ప్రశ్న 12.
ప్రకృతి సౌందర్యాన్ని ఆస్వాదించడానికి సహాయపడే జ్ఞానేంద్రియాల పనులను నువ్వెలా మెచ్చుకోగలవు? (AS 6)
జవాబు:

1. జ్ఞానేంద్రియాల ద్వారా ప్రకృతి యొక్క సౌందర్యాన్ని ఆస్వాదిస్తాము.
2. మనం ప్రకృతి సౌందర్యాన్ని కళ్ళతో, వీనులవిందైన సంగీతాన్ని చెవులతో, పూల సువాసనలను ముక్కుతో, ఆహారపదార్థాల రుచిని నాలుకతో ఆస్వాదిస్తున్నాము. చల్లని చిరుగాలిని చర్మంతో స్పర్శిస్తున్నాము.
3. ఇటువంటివన్నీ మన జ్ఞానేంద్రియాలు ఎలా సమాచారాన్ని గ్రహిస్తున్నాయో, ఎలా ప్రతిస్పందిస్తున్నాయో మనకు ప్రత్యక్షంగా తెలియచేస్తున్నాయి.
4. జ్ఞానేంద్రియాలు మన శరీరంలోని భాగాలు మాత్రమే కాదు, అవి మనమంటే ఏమిటో నిర్వచిస్తాయి.
5. మన జీవితంలో అతిముఖ్యమైన విషయాల నుండి, అతి చికాకుపడే విషయాల వరకు ఏదీ జ్ఞానేంద్రియాల ప్రమేయం లేకుండా జరుగవు.
6. మన కళ్ళు, చెవులు, చర్మం, నాలుక, ముక్కు గ్రహించే సమాచారం మిల్లీ సెకనుల వ్యవధిలో మెదడుకు అందచేయడం, అది సమాచారాన్ని సరిపోల్చుకోవడం, ప్రతిస్పందించడమనేది లేకపోతే ఈ ప్రపంచంలో పరిశోధనలకు అవకాశమే ఉండేది కాదు.

ప్రశ్న 13.
సాగర్ సరిగ్గా వినలేకపోతున్నాడు. అతనికి ఏం జరిగి ఉండొచ్చో ఊహించండి. అతనికి మీరు ఎటువంటి సలహాలు ఇస్తారు? (AS 7)
జవాబు:

1. సాగర్ పెద్ద ధ్వనులను వినడం వలన అతను సరిగా వినలేకపోవచ్చు. ఇటువంటి స్థితిని ధ్వని వలన కలిగే వినికిడి లోపం అంటారు.
2. కొన్నిసార్లు ఎక్కువ ధ్వని తీవ్రతకు గురి అయిన చెవినందు మోగుతున్నట్లు, బుసకొడుతున్నట్లు, అరుపుల శబ్దములు ఉండే స్థితిని ‘టిన్నిటస్’ అంటారు.
3. చెవి భాగములందు సమస్య ఉన్నా కూడా సరిగా వినబడకపోవచ్చు.
4. వినికిడి లోపం బ్యాక్టీరియా మరియు వైరస్ట్ వలన కలగవచ్చు.
5. కనుక సరిగా వినలేకపోవటానికి కారణమును కనుగొనమని సాగర్‌కు సలహా ఇస్తాను.
6. పాటలను ఎక్కువ ధ్వనితో వినవద్దని సలహా ఇస్తాను.
7. చెవి వ్యాధులందు నిపుణుడైన వైద్యుని సంప్రదించమని సాగర్ కు నేను సలహా ఇస్తాను.

9th Class Biology 6th Lesson జ్ఞానేంద్రియాలు Textbook Activities (కృత్యములు)

కృత్యం -1

1. పుష్పాల గురించి కొన్ని వాక్యాలు మీ నోటు పుస్తకంలో రాయండి. ఆ పనిలో పాల్గొన్న జ్ఞానేంద్రియాలు, వాటి ప్రేరణలు ప్రతిచర్యలు, జ్ఞాన, చాలక నాడుల విధులను రాయండి.
జవాబు:
పుష్పములు వివిధ రంగులలో ఉంటాయి.
పుష్పములు సువాసనలను వెదజల్లుతాయి.
పుష్పములను తాకినచో మృదువుగా ఉంటాయి.
పుష్పములు తియ్యని మకరందాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తాయి.
ఈ వాక్యములు రాయడంలో పాల్గొన్న జ్ఞానేంద్రియాలు కన్ను మరియు చర్మం.
పుష్పముల గురించి రాయడమన్నది ప్రేరణ. వాటిని రాయడం ప్రతిచర్య.

జ్ఞాననాడులు వార్తలను లేదా సమాచారాన్ని మెదడుకు తీసుకొని వెళతాయి. చాలకనాడులు సమాచారాన్ని మెదడు నుండి శరీరపు వివిధ భాగాలకు తీసుకొని వెళతాయి.

కృత్యం – 2

2. ప్రేరణ కృత్యం.
జవాబు:
1) ఒక గ్లాసు నీటిలో చిటికెడు పంచదార కలపాలి.
2) కొంచెం తాగితే తియ్యగా అనిపించాయి.
3) ఆ నీటిలో ప్రతిసారి పావు టీ స్పూన్ చొప్పున పంచదార పరిమాణం పెంచుతూ వివిధ గాఢతల్లో ద్రావణాన్ని తయారుచేయాలి.
4) ప్రతిసారి రుచి చూడాలి.
5) 3 టీస్పూన్ల పంచదార వేసిన తరువాత రుచి స్థిరంగా ఉంటుంది.

కృత్యం – 3

3. మీ స్నేహితుని కంటి బాహ్య నిర్మాణం పరిశీలించండి. దాని పటం గీచి, భాగాలను గుర్తించండి. సాధారణ కాంతిలో మీ స్నేహితుని కంటిగుడ్డు పరిశీలించండి. తరువాత అతని కంటిలోకి టార్చిలైట్ కాంతి కిరణపుంజాన్ని వేసి మరలా పరిశీలించండి.
జవాబు:

1. నా స్నేహితుని కంటిలో కంటిరెప్పలు, కనురెప్ప రోమాలు, కనుబొమ్మలు, అశ్రుగ్రంథులు, నల్లగుడ్డు, తెల్లగుడ్డు ఉన్నాయి.
2. కంటిలోకి టార్చిలైట్ కాంతికిరణ పుంజాన్ని వేసినపుడు కంటిని వెంటనే శుక్ల పటలంలో మూయడం జరిగింది.
3. మరలా టార్చిలైట్ కాంతికిరణ పుంజాన్ని కంటిలో వేస్తూ స్నేహితుడు కళ్ళు తెరచినప్పుడు చిన్న నలుపురంగు భాగం పరిమాణం చిన్నదిగా అయినది.

కృత్యం – 4

4. అంధచుక్క పరిశీలన
జవాబు:

1. పుస్తకాన్ని చెయ్యంత దూరంలో పెట్టుకోవాలి.
2. కుడి కన్ను మూయాలి. ఎడమకంటితో + గుర్తుకేసి తీక్షణంగా చూడాలి.
3. కుడి కంటిని అలా మూసే ఉంచి పుస్తకాన్ని నెమ్మదిగా కంటి దగ్గరకు తీసుకురావాలి.
4. పుస్తకం 8 నుండి 10 అంగుళాల దూరంలో ఉన్నప్పుడు + గుర్తు మన ఎడమకన్ను అంధచుక్క దగ్గర ఉండడంతో కనపడకుండా పోతుంది.
5. + గుర్తుకు బదులుగా మన దృశ్య వ్యవస్థ దానికి అటు ఇటు ఉన్న నీలిరేఖల సమాచారంతో కనిపించని ఆ ప్రాంతాన్ని పూర్తి చేస్తుంది.

కృత్యం – 5

5. మీ స్నేహితుని కన్నులో కంటిపాప, దాని చుట్టుపక్కలను పరిశీలించండి. తారక మీకు కనిపించిందా? మీ స్నేహితుల కళ్ళలోని కంటిపాప రంగులు, ఆకారాలు పరిశీలించండి. ఒకరి నుండి ఒకరికి ఏమైనా తేడా ఉన్నదా?
జవాబు:

1. స్నేహితుని కంటిలో నల్లటి చుక్క తారక కనిపించింది.
2. స్నేహితుల కళ్ళలోని కంటిపాపల రంగులు వేరువేరుగా ఉన్నాయి.
3. స్నేహితుల ‘కంటిపాపలు కొందరిలో నీలంరంగుగాను, కొందరిలో ఆకుపచ్చగాను, కొందరిలో బూడిద మరియు గోధుమరంగులో ఉన్నాయి.
4. కంటిపాపల ఆకారాలు అందరిలో గుండ్రంగా ఉన్నాయి. తేడా ఏమీ లేదు.

కృత్యం – 6

6. కాంతివంతంగా ఉన్న ప్రాంతం నుండి చీకటిగా ఉండే గదిలోకి వెళ్ళండి. ఏం జరుగుతుంది ? చీకటి గదిలో కొంతసేపు కూర్చోంది. అప్పుడు ఎండలోకి వెళ్ళండి. ఏం జరుగుతుంది?
జవాబు:
a) 1) కాంతివంతంగా ఉన్న ప్రాంతంలో ఉండే తారక చాలా చిన్నదిగా ఉంటుంది.
2) చీకటి గదిలోకి వెళ్ళినట్లయితే మొదట మనకు ఏమీ కనిపించదు. ఈ సమయంలో తారక యొక్క పరిమాణం పెరుగుట వలన నెమ్మదిగా గదిలోని వస్తువులు మనకు కనపడతాయి.

b) 1) చీకటి గదిలో నుండి ఎండలోకి వెళ్ళినప్పుడు మొదట మనకు ఏమీ కనిపించదు. నెమ్మదిగా తారక పరిమాణం ఎండకు అనుగుణంగా మారుట వలన మనము వస్తువులను చూడగలము.
2) ఒకే పరిమాణంలో ఉన్న రెండు తెల్లకాగితం ముక్కల్ని తీసుకోవాలి.
3) ఒక కాగితం మీద పంజరం పటాన్ని, మరొక కాగితం మీద చిలక పటం గీయాలి.

4) రెండింటి మధ్య పుల్ల ఉంచాలి. వాటి కొనల్ని జిగురుతో అంటించాలి.
5) ఆరిన తర్వాత పుల్లని వేగంగా తిప్పాలి.
6) వేగంగా పుల్లను తిప్పినపుడు చిలుక పంజరములో ఉన్నట్లు మనకు భ్రమ కలుగుతుంది.

కృత్యం – 7

7. 1) ఒక ప్లాస్టిక్ లేక ఇనుప గరాటును తీసుకోవాలి.
2) ఒక రబ్బరు బెలూన్ ముక్కను సాగదీసి, గరాటు మూతికి కట్టాలి.
3) దాన్ని రబ్బరు బ్యాండ్తో గట్టిగా కట్టాలి.
4) 4-5 బియ్యపు గింజల్ని రబ్బరు ముక్కపై వేయాలి.
5) గరాటు మూతి వద్ద స్నేహితుడిని ‘ఓ’ అని అనమనండి.

పరిశీలనలు:

1. గరాటు మూతి వద్ద ‘ఓ’ అని అన్నపుడు శబ్ద తరంగాలకు బెలూన్ ముక్కపై గల ధాన్యపు గింజలు కదులుతాయి.
2. రబ్బరు ఓటుని కలిగి ఉన్న గరాటు మూతిని స్నేహితుని ఛాతిపై ఉంచినపుడు గుండెచప్పుడు ల ‘ మని వినిపిస్తుంది.

కృత్యం – 8

8. 1) మీ స్నేహితుని కళ్ళకు గంతలు కట్టాలి.
2) నిమ్మకాయ, టీ, కాఫీ, బంగాళాదుంప, టొమాటో, చింతకాయ, పాలకూర, పెరుగు, వంకాయ పదార్థాలను గుర్తించమనాలి.
3) మనము ఎంపిక చేసిన పదార్థాలు పొడిగా ఉండకూడదు.
4) మీ స్నేహితుడు పదార్థాలను ముట్టుకోకూడదు. కేవలం వాసన మాత్రమే చూడాలి.
పై పదార్థాలను గుర్తించడానికి వాసన ఎలా ఉపయోగపడుతుంది?
జవాబు:

1. జీవశాస్త్ర పరంగా వాసన అన్నది ముక్కులో ఉండే రసాయనాల సంఘటనతో ప్రారంభమవుతుంది.
2. అక్కడ వాసనలు ప్రత్యేకమైన నాడీకణాలతో కూడిన గ్రాహక మాంసకృత్తులతో అంతరచర్య పొందుతాయి.
3. ముక్కులోని నాడీకణాలు మాత్రమే బాహ్య ప్రపంచంతో ప్రత్యక్ష సంబంధాన్ని కలిగి ఉంటాయి.
4. ముక్కులోపలి గోడల్లో ఉండే కణాలు వాసన కలిగిన రసాయనాలకి సూక్ష్మ గ్రాహకతను కలిగి ఉంటాయి.
5. వాసన కలిగించే రసాయనాలు సంక్లిష్టమైనవి. భిన్నత్వాన్ని కలిగి ఉంటాయి.

కృత్యం- 9

9. 1) మీ స్నేహితుని కళ్ళకు గంతలు కట్టండి. అతనికి అల్లం ముక్క, వెల్లుల్లి, చింతకాయ, అరటిపండు ఒకదాని తర్వాత ఒకటి ఇవ్వండి.
2) అతన్ని ఒక్కొక్కటి నాలుకకి ఒకసారి రాసుకొని రుచి చెప్పమనండి.
3) ప్రతి ఒక్కటి రుచి చూశాక నోటిని, నీటితో పుక్కిలించమనాలి.
4) స్నేహితులు అందరూ రుచిని చెప్పగలిగారు.
5) మీ స్నేహితుని ప్రతి పదార్థం నోట్లో పెట్టుకొని ఒక్కసారి కొరికి నాలుకతో చప్పరించమనాలి. ఇప్పుడు తేడా ఏ విధంగా ఉంది?
6) ఆహారం నోటిలోకి వెళ్ళగానే మనం దాన్ని కొరుకుతాం, నమలుతాం, సాలుకతో చప్పరిస్తాం.
7) ఇందువల్ల ఆహారం నుండి వెలువడే రసాయనాలు, మన రుచి కణికల్ని ప్రేరేపిస్తాయి.
8) దాంతో అవి ప్రేరణను మెదడుకి పంపి రుచిని తెలుసుకునేలా చేస్తాయి.
9) ఒకే విధమైన రుచికళికలు, వివిధ సంకేతాలు ఉత్పత్తి చేస్తూ వివిధ ఆహారపదార్థాల్లోని రసాయనాల్ని గుర్తించగలవు.

కృత్యం – 10

10. అద్దం ముందు నిలబడి, నాలుకను బయటకు తెచ్చి పరిశీలించండి. మీరు ఎన్ని రకాల నిర్మాణాల్ని మీ నాలుకపై చూడగలిగారో ఇచ్చిన పటంతో సరిచూడండి.
జవాబు:

1. నాలుకపై పొలుసులవంటి నిర్మాణాలు ఉన్నాయి. ఇవి ఫిలి. ఫార్మ్ పాపిల్లే.
2. గుండ్రంగా నాలుకపై కనిపించేవి ఫంగి ఫార్మ్ పాపిల్లే.
3. నాలుక వెనుకవైపు గుండ్రంగా ఉండే పెద్ద పాపిల్లే సర్కం విల్లేట్ పాపిల్లే.
4. నాలుకకు ఇరువైపులా ఉబ్బెత్తుగా ఉండే నిర్మాణాలు ఫోలియేట్ పాపిల్లే.

కృత్యం – 11

11. 1) మీ స్నేహితుని కళ్ళకు గంతలు కట్టాలి.
2) ముక్కుకి గుడ్డ కట్టాలి.
3) కొంచెం జీలకర్ర ఇచ్చి నమలమనాలి.
4) మీరు ఇచ్చిందేమిటో చెప్పమనాలి.
5) ఇలాగే చిన్న బంగాళాదుంప ముక్కతో కూడా ప్రయత్నించాలి.
6) నా స్నేహితుడు జీలకర్ర గింజలను, చిన్న బంగాళాదుంపను గుర్తించెను.

కృత్యం – 12

12. 1) మూడు పంటిపుల్లలు కట్టగా కట్టాలి.
2) వాటి సన్నని కొనలు మూడూ ఒకే తలంలో ఉండేలా చూడాలి.
3) మీ స్నేహితుని చేతిమీద వాటిని ఒకసారి అదిమి ఎలా ఉందో అడగాలి.
4) తర్వాత స్నేహితుని కళ్ళు మూసుకోమనాలి.
5) బొటనవేలు కొన నుండి క్రమంగా అరచేయి అంతా ‘వాటిని తేలికగా గుచ్చుతూ, గుచ్చినప్పుడల్లా ఎన్ని కొనలు గుచ్చుకున్నట్లుందో అడిగి నమోదు చేయాలి.
6) వచ్చిన అంకెను బట్టి అరచేతిలో ఏ భాగంలో స్పర్శ జ్ఞానం ఎక్కువ ఉందో, ఏ భాగంలో తక్కువ ఉందో గుర్తించమనాలి.

పరిశీలనలు :

1. అరచేతి మధ్యలో స్పర్శ జ్ఞానం ఎక్కువ ఉన్నది.
2. తక్కువ స్పర్శ జ్ఞానం అరచేయి అంచుల వద్ద ఉన్నది.
3. అందరి అరచేతుల్లో స్పర్శ జ్ఞానం ఒకే విధంగా ఉంటుంది.
4. బొటనవేలు కొన వద్ద ఎక్కువ స్పర్శ జ్ఞానం ఉండి, క్రింద భాగంలో తక్కువగా స్పర్శ జ్ఞానం ఉంది.

కృత్యం – 13

13. సన్నగా చెక్కిన పెన్సిల్ కొనపై మీ బొటనవేలిని నెమ్మదిగా అదమండి. తరువాత మొద్దుగా ఉన్న కొనపై అదమండి. మీకెలా అనిపించింది?
పరిశీలనలు :

1. సన్నగా చెక్కిన పెన్సిల్ కొనపై బొటనవేలిని అదిమినపుడు గుచ్చుకున్నట్టుగా అనిపిస్తుంది.
2. మొద్దుగా ఉన్న కొనపై అదిమినపుడు ఆ విధంగా అనిపించదు.

SCERT AP 9th Class Biology Guide Pdf Download 4th Lesson ప్లాస్మా పొర గుండా పదార్థాల కదలిక Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 9th Class Biology 4th Lesson Questions and Answers ప్లాస్మా పొర గుండా పదార్థాల కదలిక

9th Class Biology 4th Lesson ప్లాస్మా పొర గుండా పదార్థాల కదలిక Textbook Questions and Answers

అభ్యసనాన్ని మెరుగుపరుచుకోండి

ప్రశ్న 1.
కణాలలోని, బయటకు పదార్థాల కదలికలను నియంత్రించే నిర్మాణం (AS 1)
ఎ) కణకవచం
బి) కణత్వచం
సి) రెండూ
డి) పైవేవీ కావు
జవాబు:
బి) కణత్వచం

ప్రశ్న 2.
ఖాళీలను పూరించండి. (AS 1)
ఎ) పువ్వుల పరిమళం మనకు చేరే ప్రక్రియ …………..
బి) భోపాల్ విషాధంలో MIC అను వాయువు నగరమంతా వ్యాపించిన పద్ధతి
సి) పొటాటో ఆస్మోమీటర్ లోనికి నీరు ………………. పద్ధతి ద్వారా ప్రవేశిస్తుంది.
డి) తాజా ద్రాక్ష ఉప్పు నీటిలో ఉంచినప్పుడు కృశించుటకు కారణం. ………………
జవాబు:
ఎ) వ్యాపనం
బి) వ్యాపనం
సి) ద్రవాభిసరణం
డి) ద్రవాభిసరణం

ప్రశ్న 3.
త్వచానికి ఉండే పారగమ్య స్వభావం అంటే ఏమిటి? సరైన ఉదాహరణలతో వివరించండి. (AS 1)
జవాబు:
ద్రావితాలు, ద్రావణిని తమ గుండా ప్రసరింపనీయడాన్ని పారగమ్యత అంటారు.

ఉదాహరణ :

1. ప్లాస్మాపొర తన గుండా కార్బన్ డై ఆక్సైడ్, ఆక్సిజన్, నైట్రోజన్ మరియు క్రొవ్వులో కరిగే ఆల్కహాలు, ఈథర్ మరియు క్లోరోఫామ్ లను తన గుండా పోవటానికి అనుమతి ఇస్తుంది.
2. ప్లాస్మాపొర తన గుండా పాలిసాకరైడ్లు, ఫాస్ఫోలిపిడ్లు మరియు ప్రోటీనులను తనగుండా పోవడానికి అనుమతి ఇవ్వదు.

ప్రశ్న 4.
ఎండిన కూరగాయలు మంచినీటిలో ఉంచినపుడు తాజాగా తయారవుతాయి. కారణమేమి? (AS 1)
జవాబు:

1. ఎండిన కూరగాయలందు నీరు తక్కువగా ఉంటుంది మరియు లవణాల గాఢత ఎక్కువగా ఉంటుంది.
2. ఎండిన కూరగాయలను మంచినీటిలో ఉంచినపుడు అవి నీటిని గ్రహించి తాజాగా మారతాయి.
3. మంచినీటిలో కూరగాయలను ఉంచినపుడు ద్రవాభిసరణ ప్రక్రియ జరిగి కూరగాయలలోనికి నీరు ప్రవేశిస్తుంది.

ప్రశ్న 5.
సముద్రపు నీటి నుండి మంచి నీటిని పొందే విధానం ఏది? (AS 1)
జవాబు:
వ్యతిరేక ద్రవాభిసరణము ద్వారా సముద్రపు నీటి నుండి మంచినీటిని పొందుతాము.

ప్రశ్న 6.
సముద్రపు చేపను మంచినీటి ఎక్వేరియమ్ లో ఉంచితే ఏమవుతుంది? (AS 2)
జవాబు:
సముద్రపు చేపను మంచినీటి ఎక్వేరియమ్ లో ఉంచితే చనిపోతుంది.

కారణాలు :

1. సముద్రపు చేప శరీరము నందు లవణాలు ఎక్కువ గాఢతలో ఉంటాయి.
2. సముద్రపు చేపను మంచినీటి ఎక్వేరియమ్ లో ఉంచినపుడు చేప శరీరములోనికి నీరు ద్రవాభిసరణము ద్వారా ప్రవేశిస్తుంది.
3. ఎక్కువ మొత్తంలో నీరు చేప శరీరంలోనికి ప్రవేశించడం వలన కణములు ఉబ్బి పగిలిపోతాయి. చేప చనిపోతుంది.

ప్రశ్న 7.
డాక్టర్లు (ఉప్పునీటి ద్రావణం) సెలైనను మాత్రమే రక్తంలోకి ఎక్కిస్తారు. మంచినీరు కాదు. ఎందుకో రాయండి. (AS 2)
జవాబు:

1. మంచి నీటిని సిరలోనికి ఎక్కించినపుడు దాని వలన కొద్దిమేర ‘కణముల విచ్ఛిన్నము జరుగుతుంది.
2. ఎర్ర రక్తకణములు సాధారణముగా నీటిచేరిక వలన విచ్చిన్నం చెందుతాయి.
3. ఎక్కువ మొతంలో శరీరంలోనికి మంచినీటిని ఎక్కించినపుడు ఎర్రరక్త కణములు విచ్చిన్నం అవటం మాత్రమే కాకుండా మెదడుకు నష్టం జరగటం, గుండె ఆగిపోవటం జరిగి మనిషి చనిపోవచ్చు.
4. అందువలన డాక్టర్లు సరిపోయినంత మొత్తంలో గల ద్రవపదార్ధములు అనగా సెలైనును మాత్రమే రక్తంలోకి ఎక్కిస్తారు.

ప్రశ్న 8.
మన రక్తంలోకి అంతర సిరల ద్వారా 50% గ్లూకోజ్ ద్రావణాన్ని నేరుగా ఎక్కిస్తే ఏమవుతుంది? (AS 2)
జవాబు:

1. 50% గ్లూకోజ్ ద్రావణాన్ని డెక్టోజ్ అంటారు. దీనిని మెదడు, వెన్నెముక సంబంధం గల ఒత్తిడిని తగ్గించడానికి మరియు శరీర అంతరభాగాలలో ద్రవపదార్థం చేరికను తగ్గించడానికి ఉపయోగిస్తారు.
2. అంతర సిరల’ ద్వారా 50% గ్లూకోజ్ ద్రావణాన్ని నేరుగా ఎక్కిస్తే కొంతమందిలో ఇది వేదనాత్మకతను (ఎలర్జీ) కలిగిస్తుంది.
3. వేదనాత్మక చర్యలు అనగా నాడులు ఉత్తేజం చెందడం, కీళ్ళ వద్ద వ్యాధి సోకటం, అవయవాలలోని కణజాలములు చనిపోవటం, వ్యాధిసోకిన భాగము వరకు సిరలందు రక్తం గడ్డకట్టడం మొదలైనవి.
4. అందువలన గాఢత గల 50% గ్లూకోజ్ (డెక్టోజ్) ద్రావణాన్ని నీటికి కలిపి పలుచగా చేసిన తరువాత సిరగుండా ఎక్కించాలి.

ప్రశ్న 9.
పారగమ్యత సామర్థ్యం కణాలకి లేకపోతే ఏమవుతుంది? (AS 2)
జవాబు:

1. కణములకు పారగమ్యత సామర్థ్యం లేకపోయినట్లయితే, అవి ముఖ్యమైన జీవక్రియలను నిర్వహించలేవు.
2. ఆక్సిజన్, గ్లూకోజ్, విటమినులు, క్రొవ్వులు కణమునకు అందకపోయినట్లయితే కణములు జీవక్రియలను జరపలేవు.
3. పరిపక్వం చెందిన కణములకు పారగమ్యత సామర్థ్యం లేకపోయినట్లయితే విషపదార్ధములు పేరుకొనిపోతాయి. తద్వారా కణం నశించిపోతుంది.

ప్రశ్న 10.
వ్యాపనం గురించి తెలుసుకోవడానికి నీవు చేసిన ప్రయోగంలో నీవు గమనించిన దేమిటి? (AS 3)
జవాబు:
గమనించిన విషయాలు :

1. ద్రవ, వాయుపదార్థాలలో వ్యాపనం జరుగుతుంది.
2. ఎక్కువ గాఢత నుండి తక్కువ గాఢతకు పదార్థాలు కదలడం వలన వ్యాపనం జరుగుతుంది.
3. వ్యాపనమనేది భౌతిక చర్య.
4. గాలి లేదా నీరు లాంటి మాధ్యమంలో కొన్ని పదార్థాలను ఉంచినప్పుడు అవి ఆ మాధ్యమంలో సమానంగా విస్తరించడాన్ని వ్యాపనం (diffussion) అంటారు.

ప్రశ్న 11.
మీ స్నేహితులతో చర్చించి వ్యాపనం జరిగే సందర్భాల జాబితా రాయండి. (AS 4)
జవాబు:

1. మా స్నేహితుడు రాసుకొచ్చిన సెంటు వాసన తరగతి గది అంతయూ వ్యాపిస్తుంది.
2. మధ్యాహ్న భోజన సమయంలో మా స్నేహితురాలి క్యారేజిలో నుండి వచ్చిన మసాలా కూరవాసనను మేమందరం ఆస్వాదించాము.
3. సాయంత్రం ఇంటికి వెళ్ళే సమయంలో మురికి కాలువ నుండి వచ్చిన దుర్గంధమును పీల్చలేకపోయాము.
4. రాత్రికి మా ఇంటిలో దేవుని వద్ద వెలిగించిన అగరుబత్తి వాసన ఇల్లంతా వ్యాపించినది.
5. మా వీధిలో వెళుతున్న పెళ్ళి ఊరేగింపునకు ముందు కాల్చిన బాణాసంచా వాసన మా వీధి అంతయూ వ్యాపించినది.

ప్రశ్న 12.
మీరు కోడిగుడ్డును ఉపయోగించి చేసిన ప్రయోగాన్ని వివరించే దశలను తెలిపే ఫ్లోచార్ట్ గీయండి. (AS 5)
జవాబు:

ప్రశ్న 13.
మీరు ఒక కొబ్బరికాయను కొన్నారు. దానిని ఊపినప్పుడు నీరు నిండుగా లేదని తెలిసింది. కొబ్బరికాయలోనికి రంధ్రం చేయకుండా నీరు నింపగలరా? ఎలా? (AS 6)
జవాబు:

1. రంధ్రము చేయకుండా కొబ్బరికాయలోనికి నీరును నింపలేము.
2. కొబ్బరికాయను నీళ్ళలో ఉంచినప్పటికి ద్రవాభిసరణం ద్వారా నీరు దానిలోనికి ప్రవేశించదు.
3. కొబ్బరికాయ పెంకు నిర్జీవ కణములయిన దృఢ కణజాలముతో నిర్మితమైనది.
4. నిర్జీవ కణాలలో ద్రవాభిసరణక్రియ జరుగదు.
5. అందువలన కొబ్బరికాయకు రంధ్రము చేయకుండా నీరు నింపలేము.

ప్రశ్న 14.
నిత్య జీవితంలో వ్యాపనాన్ని ఏ విధంగా ఉపయోగించుకుంటావు? (AS 7)
జవాబు:

1. గదిలో సిగరెట్ తాగినపుడు పొగ అణువులు గది అంతా వ్యాపించి వాసన కలుగచేస్తాయి.
2. పంచదార స్ఫటికములను నీరు కలిగిన గ్లాసులో ఉంచిన పంచదార అణువులు వ్యాపనం ద్వారా నీరు అంతా వ్యాపిస్తాయి.
3. బేకింగ్ పదార్థములను వండుతున్నప్పుడు ఇల్లంతా వాసన రావటానికి కారణం వ్యాపనం.
4. తేయాకు సంచినందలి వర్ణద్రవ్యములు వ్యాపనం ద్వారా కరిగి నీటికి రంగును, రుచిని ఇస్తాయి.
5. గాలిని శుభ్రపరిచే డియోడరెంట్ నందలి అణువులు వ్యాపనము ద్వారా గాలిలోనికి ప్రవేశిస్తాయి.
6. వంటచేయడానికి ఉపయోగించే వాయువు సిలిండర్ నుండి బయటకు వచ్చిన గది నిండా వ్యాపనం ద్వారా చేరుతుంది.
7. సోడానందలి కార్బన్ డై ఆక్సెడ్ వ్యాపనము ద్వారా బయటకు రావటం వలన సోడా నీరు కదలకుండా ఉంటుంది.
8. అగర్బత్తీ, దోమల నివారణ మందులు వ్యాపన సూత్రంపై పనిచేస్తాయి.

ప్రశ్న 15.
నిత్యజీవితంలో ద్రవాభిసరణ జరిగే 3 సన్నివేశాలను తెలపంది. (AS 7)
జవాబు:

1. మొక్కల వేర్లలోనికి నీరు ద్రవాభిసరణ ద్వారా చేరుతుంది.
2. కణాల మధ్య నీరు ప్రవహించడానికి కారణం ద్రవాభిసరణం.
3. పత్రరంధ్రాలు మూసుకోవడం, తెరచుకోవడం ద్రవాభిసరణ వల్ల జరుగుతుంది.
4. ద్రవాభిసరణం మొక్కలలో నీరు, లవణాల కదలికలకు సహాయపడుతుంది.
5. రక్తంలో మలినాలు వడపోయడానికి ద్రవాభిసరణం అవసరం.
6. మన శరీరానికి కావలసిన నీరు మరియు లవణాలు పునఃశోషణం చేసుకోవడానికి ద్రవాభిసరణం ఉపయోగపడుతుంది.
7. వాడిపోయిన క్యారెట్ ను నీటిలో ఉంచిన, ద్రవాభిసరణ ద్వారా నీరు ప్రవేశించి క్యారెట్ తాజాగా అవుతుంది.

9th Class Biology 4th Lesson ప్లాస్మా పొర గుండా పదార్థాల కదలిక Textbook Activities (కృత్యములు)

కృత్యం – 1

1. కణంలోకి వచ్చేవి బయటకు పోయేవి.
పట్టికలో ఇచ్చిన పదార్థాల జాబితాను చూచి కణం లోపలికి ప్రవేశించే పదార్థాలను, కణం బయటకు వెళ్ళే పదార్థాలను (✓) తో గుర్తించండి.
జవాబు:

ప్రయోగశాల కృత్యము

2. గాఢతల పరిశీలన :
వివిధ ద్రావణాల గాఢతను పరిశీలించు విధమును రాయండి.
(లేదా)
మీకు బీకరు, ఎండుద్రాక్ష, చక్కెర, నీరు అందిస్తే వీటితో ద్రవాభిసరణను ఎలా చూపిస్తావు?
జవాబు:

ఎ) ఉద్దేశం : నీటిలో వేసిన ఎండు ద్రాక్షను పరిశీలించుట
పదార్థాలు / పరికరాలు : 1) బీకరు 2) కుళాయి నీరు 3) ఎండు ద్రాక్ష

విధానం:

1. ఒక బీకరులో 100 మి.లీ నీరు తీసుకొని దానిలో ఎండు ద్రాక్ష వేయాలి.
2. ఒక గంట తరువాత ఎండు ద్రాక్షను బయటకు తీసి మామూలు ఎండు ద్రాక్షతో పోల్చాలి.

పోలిక :
మామూలు ఎండు ద్రాక్ష కంటె నీటి నుండి బయటకు తీసిన ద్రాక్ష పరిమాణము పెద్దదిగా ఉన్నది.

బి) ఉద్దేశం : సంతృప్త చక్కెర ద్రావణంలో ఉంచిన తాజాద్రాక్షను పరిశీలించుట.

పదార్థాలు / పరికరాలు :
1) బీకరు 2) కుళాయి నీరు 3) చక్కెర 4) తాజా ద్రాక్ష.

విధానం:

1. 100 మి.లీ. చక్కెర ద్రావణాన్ని బీకరులో తీసుకొని అందులో తాజా ద్రాక్ష పండును వేయాలి.
2. ఒక రాత్రి అంతా ఉంచి తెల్లవారగానే ద్రాక్షను తీసి పరిశీలించాలి.

గమనిక : తాజా ద్రాక్ష పరిమాణము తగ్గి ముడుచుకుపోయినది.

పరిశీలనలు:

1. మొదటి ప్రయోగములో నీరు బీకరులో నుండి ఎండుద్రాక్షలోనికి ప్రవేశించినది.
2. రెండవ ప్రయోగములో తాజా ద్రాక్ష నుండి నీరు బీకరులోనికి వెళ్తుంది.

నిర్ధారణ :
పై రెండు ప్రయోగములలో ద్రాక్ష త్వచంలోని కణాలు నీటిని లోపలికి మరియు బయటకు వెళ్ళడానికి సహకరించినవి.

ప్రయోగశాల కృత్యము

3. ద్రవాభిసరణం (Osmosis) :
ద్రవాభిసరణను నిరూపించుటకు ఒక ప్రయోగమును వివరింపుము.
(లేదా)
ద్రవాభిసరణంను నిరూపించడానికి మీరు ప్రయోగశాలలో కృత్యం నిర్వహించారుగదా! క్రింది అంశాలను వివరించండి.
a) కావలసిన పదార్థాలు
b) తీసుకోవలసిన జాగ్రత్తలు
c) ప్రయోగ విధానం
d) ఫలితం
జవాబు:
ఉద్దేశం : బంగాళాదుంపను ఉపయోగించి ద్రవాభిసరణను నిరూపించుట.

కావల్సిన పదార్థాలు :
1) తాజా బంగాళాదుంప 2) ఉడికించిన బంగాళాదుంప 3) రెండు బీకర్లు లేదా కప్పులు 4) రెండు గుండు సూదులు 5) నీరు 6) పదునైన కత్తి 7) చక్కెర ద్రావణం.

ప్రయోగ విధానం (లేదా) పద్ధతి :

1. తాజా దుంపను తీసికొని పై పొట్టును తొలగించి దానిని తొట్టి లేదా కప్పు గిన్నె మాదిరిగా తయారుచేయాలి.
2. తయారుచేసిన చక్కెర ద్రావణాన్ని బంగాళాదుంప కప్పు లేదా తొట్టియందు పోయాలి.
3. చక్కెర ద్రావణ మట్టమును సూచిస్తూ గుండుసూది గుచ్చాలి.
4. బంగాళాదుంప కప్పు లేక తొట్టిని బీకరులో ఉంచాలి.
5. బీకరులో బంగాళాదుంప తొట్టి లేదా కప్పు సగం వరకు వచ్చేటట్లు నీరు నింపి అది మునగకుండా, తేలకుండా జాగ్రత్త తీసుకోవాలి.
6. ఈ అమరికను ఒక అరగంట పాటు కదిలించకుండా ఉంచి పరిశీలించాలి.

పరిశీలన:
బంగాళాదుంప కప్పు లేదా గిన్నెలోనికి బీకరులోని నీరు ప్రవేశించుట వలన చక్కెర ద్రావణమట్టం పెరుగుతుంది. పద్దతి : తరువాత బంగాళాదుంప కప్పులోనికి నీటిని, చక్కెర ద్రావణమును చక్కెర ద్రావణంలో బంగాళాదుంప గిన్నె బీకరులో ఉంచి అరగంట తరువాత పరిశీలించాలి. పరిశీలన : బంగాళాదుంప కప్పులోని నీరు బీకరులోనికి ప్రవేశించడం వల్ల క్రమేపి నీటిమట్టము తగ్గుతుంది.

నిర్ధారణ:

1. పై రెండు సందర్భాలలోను నీరు చక్కెర ద్రావణం వైపు ప్రవహిస్తుంది. ఈ ప్రక్రియను ద్రవాభిసరణం అంటారు.
2. ఈ ప్రక్రియలో నీరు తక్కువ గాఢత నుండి ఎక్కువ చక్కెర గాఢతవైపు బంగాళాదుంప పొర ద్వారా ప్రయాణిస్తుంది.

కృత్యం – 2

4. వడపోత:
వడపోత ప్రక్రియను ప్రయోగం ద్వారా వివరింపుము.
జవాబు:
ఉద్దేశం : వడపోత జరిగే విధానమును నిరూపించుట.

కావలసిన పదార్థాలు / పరికరాలు : రెండు బీకర్లు, ఒక గరాటు, వడపోత కాగితం, రిటార్ట్ స్టాండు, చక్కెర, అయోడిన్, గోధుమపిండి లేదా వరిపిండి.

ప్రయోగ విధానం:

1. ఒక రిటార్టు స్టాండునకు వడపోత కాగితమును అమర్చిన గరాటును బిగించాలి.
2. గరాటు కింద బీకరును ఉంచాలి.
3. 100 మి.లీ. నీటికి ఒక చెంచాడు గోధుమపిండి లేదా వరిపిండి కలిపి ద్రావణం తయారుచేయాలి.
4. ఈ ద్రావణానికి ఒక చుక్క టింక్చర్ అయోడినను కలిపి వడపోయాలి.

పరిశీలన :

1. వడపోత ద్వారా నీరు మరియు నీటిలో కరిగిన పిండి గరాటు కింద గల బీకరులోనికి చేరుతుంది.
2. వడపోత కాగితం నీటిలో కరగని పిండిని తనగుండా ప్రయాణించడానికి అనుమతి ఇవ్వలేదు. పిండి అవక్షేపము వడపోత కాగితము మీద ఏర్పడినది.

కృత్యం – 3

5. బాహ్య ద్రవాభిసరణం మరియు అంతర ద్రవాభిసరణ ప్రక్రియలను ప్రయోగపూర్వకముగా నిరూపించుము.
జవాబు:
ఉద్దేశం : బాహ్య మరియు అంతర ద్రవాభిసరణలను నిరూపించుట.

కావలసిన పదార్థాలు : మూడు బీకర్లు, పెట్రెడిష్, ఉప్పు, సజల హైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లం, రెండు సమాన పరిమాణంలో ఉన్న పచ్చి గుడ్లు, తుడవడానికి గుడ్డ, గుడ్డు చుట్టుకొలత కొలవడానికి సన్నని పొడవైన కాగితం, ఒక చెమ్చా.

పద్ధతి / ప్రయోగ విధానం :

1. గుడ్లను సజల హైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లంలో నాలుగు నుండి ఐదుగంటల పాటు ఉంచాలి.
2. గుడ్లను చెమ్చాతో బయటకు తీయాలి. గుడ్డుపైన ఉండే కాల్షియం కార్బొనేట్ తో తయారైన పెంకు కరిగిపోతుంది.
3. గుడ్లను కుళాయి కింద నీటిలో కడగాలి.
4. గుడు చుట్టు సన్నని కాగితం చీలికను చుట్టి పెన్సిల్ లేదా పెన్నుతో గుర్తించి గుడ్ల చుట్టుకొలతను కొలవాలి.
5. ఒక బీకరులో గాఢమైన ఉప్పునీటి ద్రావణాన్ని తయారు నీటితో కడగడం చేయాలి.
6. రెండు గుడ్లలో ఒకదాన్ని మంచినీరు ఉన్న బీకరులోను, HCl లో ఉంచిన గుడ్డు రెండవ దాన్ని ఉప్పునీటి ద్రావణంలోను ఉంచాలి.
7. బీకర్లను రెండు నుండి నాలుగు గంటల పాటు కదపకుండా అలాగే ఉంచాలి.
8. గుడ్లను బయటకు తీసి తుడిచి వాటి చుట్టుకొలతను కాగితంతో కొలవాలి. దానిని నమోదుచేయాలి.

పరిశీలన :
ఉప్పు నీటి ద్రావణంలో ఉంచిన గుడ్డు కృశించుకుపోయినది. మంచినీటిలో ఉంచిన గుడు ఉబ్బియున్నది.

నిర్ధారణ :

1. ఉప్పు నీటి ద్రావణంలో ఉంచిన గ్రుడు నుండి నీరు బాహ్యద్రవాభిసరణం వలన బయటకు పోతుంది.
2. మంచి నీటిలో ఉంచిన గుడ్డు లోపలికి నీరు అంతర ద్రవాభిసరణ వలన వస్తుంది.

ప్రయోగశాల కృత్యము

6. పాక్షిక పారగమ్య త్వచాన్ని తయారుచేద్దాం :

పాక్షిక పారగమ్య త్వచాన్ని తయారుచేసి దాని సహాయముతో ద్రవాభిసరణమును నిరూపించండి.
(లేదా)
ఉడకబెట్టని కోడిగుడ్డు నుండి పాక్షిక పారగమ్య త్వచాన్ని ఎలా తయారుచేస్తావు?
జవాబు:
పాక్షిక పారగమ్య త్వచమును తయారుచేయుట :

1. రెండు గుడ్లను తీసికొని వాటిని సజల హైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లంలో నాలుగు నుండి ఐదుగంటల సేపు ఉంచాలి.
2. గుడ్ల పైన ఉండే కాల్షియం కార్బొనేట్ తో తయారయిన ‘పెంకు కరిగిపోతుంది.
3. గుడ్లను బయటకు తీసి కుళాయి నీటితో కడగాలి.
4. పెంకు కరిగిన గుడ్లకు జాగ్రత్తగా పెన్సిల్ పరిమాణంలో ఉండే రంధ్రం చేయాలి. లోపలి పదార్థం అంతటినీ రంధ్రం ద్వారా నెమ్మదిగా బయటకు తీసివేయాలి.
5. సంచిలాగా కనిపించే గుడ్ల పొర లోపలి భాగాన్ని నీటితో శుభ్రంగా కడగాలి.
6. పారగమ్య త్వచాలు వాడటానికి సిద్ధంగా ఉన్నవి. ఇవి పాక్షిక పారగమ్యత్వచాలు.

కోడిగుడ్డు పారగమ్య త్వచంతో ద్రవాభిసరణ ప్రయోగము :

ఉద్దేశం : పారగమ్య త్వచం ఉపయోగించి ద్రవాభిసరణమును నిరూపించుట.

కావలసిన పదార్థాలు / పరికరాలు : రెండు గుడ్లు పొరలు, మూడు బీకర్లు, చక్కెర, నీరు, దారం, కొలజాడి, సిరంజి.

ప్రయోగ విధానం :

1. గుడ్డు పొర సంచిని తీసుకొని సిరంజి సహాయంతో 10 మి.లీ. సంతృప్త చక్కెర ద్రావణంతో నింపాలి.
2. పొరకు ఉన్న రంధ్రాన్ని దారంతో కట్టాలి. 100 మి.లీ. నీటిని ఒక బీకరులో పోయాలి.
3. చక్కెర ద్రావణం ఉన్న గుడ్డు పొర సంచిని బేకరులో ఉంచాలి.
4. ఒక రాత్రి పూర్తిగా దానిని అలాగే వదలివేయాలి.
5. సిరంజి సహాయంతో 10 మి.లీ. మంచినీటిని రెండవ గుడ్లు పొర సంచిలో నింపాలి.
6. 100 మి.లీ. సంతృప్త చక్కెర ద్రావణాన్ని కొలజాడీతో కొలిచి బీకర్లో పోయాలి.
7. ఈ అమరికను ఒక రాత్రి పూర్తిగా కదలించకుండా వదలివేయాలి.
8. రెండవ రోజు గుడ్ల పొర సంచులను బయటకు తీసి వాటిలోపలి ద్రవాలను కొలిచి పరిశీలించాలి.

పరిశీలనలు:

1. మొదటి కృత్యములో చక్కెర ద్రావణం నింపిన కోడిగుడ్డు త్వచములోనికి నీరు ప్రవేశించుట వలన నీటి పరిమాణము పెరిగినది.
2. రెండవ కృత్యములో గుడ్డు పొర సంచి నుండి నీరు బీకరులోనికి ప్రవేశించుట వలన సంచి నందు నీటి పరిమాణం తగ్గినది.

నిర్ధారణ :
కోడిగుడ్డు త్వచం ద్వారా నీరు తక్కువ గాఢత గల ప్రదేశం నుండి ఎక్కువ గాఢత గల ద్రవంలోనికి ప్రయాణించినది. ఈ పద్ధతిని ద్రవాభిసరణం అంటారు.

కృత్యం – 4

7. కాఫీ పొడితో వ్యాపనం

కాఫీ పొడిని ఉపయోగించి వ్యాపనమును పరిశీలించుము. పరిశీలనలను రాయుము.
జవాబు:

1. చిన్న గిన్నెలో నీరు తీసుకోవాలి.
2. కాఫీ పొడిని చిన్న ఉండగా తయారుచేయాలి.
3. కాఫీ పొడి ఉండను నెమ్మదిగా నీటిలో జారవేయాలి.
4. కాఫీ పొడి ఉండ బీకరు అడుగుకు చేరిన తర్వాత బీకరును కదపకుండా ఉంచి పరిశీలించాలి.

పరిశీలనలు:

1. కాఫీ పొడి అణువులు నీటిలో కరగడం మొదలవుతాయి.
2. స్ఫటికాల చుట్టూ ఉన్న నీరు మిగిలిన నీటికన్నా గాఢమైన రంగులో ఉంటుంది.
3. సమయం గడచిన కొద్దీ నీరు మొత్తం రంగు మారుతుంది.
4. మొదట నీరు లేత రంగులో ఉండి చివరకు నీరంతా ఒకే రంగులోకి మారుతుంది. వ్యాపనము ద్వారా కాఫీ పొడి అణువులు నీరు అంతా ప్రసరించి చివరికి ఒకే రంగులోకి మారుతుంది.

కృత్యం – 5

8. నీటిలో పొటాషియం పర్మాంగనేటు స్పటికం వ్యాపనం చెందు విధమును రాయండి.
జవాబు:

1. పొటాషియం పర్మాంగనేటు స్ఫటికం ఒకదాన్ని శ్రావణం సహాయంతో పెట్రెడిష్ మధ్యలో ఉంచాలి.
2. జాగ్రత్తగా పెట్రిడిలో నీళ్ళు పోయాలి.
3. నీటిలో పర్మాంగనేటు పింక్ రంగు విస్తరించడం ప్రతి నిమిషానికీ గమనించాలి.
4. పెట్రెడిష్ మధ్య నుండి అంచుల వరకు వ్యాపించే విధమును పరిశీలించాలి.

పరిశీలనలు :

1. పొటాషియం పర్మాంగనేటు స్పటికం నీటిలో కరగడం మొదలవుతుంది.
2. స్పటికం చుట్టూ ఉన్న నీరు మిగిలిన నీటికన్నా గాఢమైన రంగులో ఉంటుంది.
3. సమయం గడచిన కొద్దీ నీరు మొత్తం రంగు మారుతుంది.
4. మొదట నీరు లేత రంగులో ఉండి చివరకు నీరంతా ఒకే రంగులోకి మారుతుంది.

విసరణము :
ఎక్కువ గాఢత గల ప్రదేశం నుండి పొటాషియం పర్మాంగనేటు అణువులు తక్కువ గాఢత గల ప్రదేశమయిన నీటిలోనికి సమానంగా వ్యాపించే ప్రక్రియ విసరణము.

కృత్యం – 6

9. కాపర్ సల్ఫేటు స్ఫటికంను నీటిలో ఉంచినపుడు విసరణ జరుగు ప్రక్రియను వివరించుము.
జవాబు:

1. కాపర్ సల్ఫేట్ స్పటికం ఒక దానిని శ్రావణం సహాయంతో పెట్రేడిష్ మధ్యలో ఉంచాలి.
2. జాగ్రత్తగా పెట్టాడిలో నీరు పోయాలి.
3. నీటిలో కాపర్ సల్ఫేట్ నీలం రంగు విస్తరించడం ప్రతి నిమిషానికి గమనించాలి.
4. పెట్రెడిష్ మధ్య నుండి అంచులవరకు వ్యాపించే విధమును పరిశీలించాలి.

పరిశీలనలు:

1. కాపర్ సల్ఫేట్ స్పటికం నీటిలో కరగడం మొదలవుతుంది.
2. స్పటికం చుట్టూ ఉన్న నీరు మిగిలిన నీటికన్నా గాఢమైన రంగులో ఉంటుంది.
3. సమయం గడచిన కొద్దీ నీరు మొత్తం రంగు మారుతుంది.
4. మొదట నీరు లేత రంగులో ఉండి చివరకు నీరంతా ఒకే రంగులోకి మారుతుంది.

విసరణము :
ఎక్కువ గాఢత గల ప్రదేశం నుండి కాపర్ సల్ఫేట్ అణువులు తక్కువ గాఢత గల ప్రదేశమయిన నీటిలోనికి సమానంగా విస్తరించే ప్రక్రియ.

SCERT AP 9th Class Biology Study Material Pdf Download 3rd Lesson జంతు కణజాలం Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 9th Class Biology 3rd Lesson Questions and Answers జంతు కణజాలం

9th Class Biology 3rd Lesson జంతు కణజాలం Textbook Questions and Answers

అభ్యసనాన్ని మెరుగుపరుచుకోండి

ప్రశ్న 1.
కణజాలం అనగానేమి? (AS 1)
జవాబు:
కణజాలం :
ఒకే నిర్మాణం కలిగి, ఒకే విధమైన విధుల్ని నిర్వర్తించే కణాల సమూహమును కణజాలం అంటారు.

ప్రశ్న 2.
హృదయ కండరం చేసే ప్రత్యేకమైన విధి ఏమిటి? (AS 1)
జవాబు:
హృదయకండరం చేసే ప్రత్యేకమైన విధి : హృదయ కండరం హృదయాన్ని ఆవరించి ఉండి, హృదయంలో సంకోచ వ్యాకోచాలను కలిగిస్తూ రక్త ప్రసరణలో పాత్ర వహిస్తుంది.

ప్రశ్న 3.
ఉండే స్థానం, ఆకారాన్ని అనుసరించి రేఖిత, అరేఖిత కండరాల మధ్య భేదాన్ని రాయండి. (AS 1)
జవాబు:

ప్రశ్న 4.
కింది వాక్యాలు చదివి వాటి పేర్లు రాయండి. (AS 1)
ఎ) మన నోటి లోపలి పొరలలో ఉండే కణజాలం
బి) మానవుల శరీరపు ఎముకలతో కలిసి ఉండే కండరం
సి) జంతువులలో ఆహారపదార్థం రవాణా చేసే కణజాలం
డి) మన శరీరంలో కొవ్వు నిల్వచేసే కణజాలం
ఇ) మెదడులో ఉండే సంయోజక కణజాలం
జవాబు:
ఎ) స్తంభాకార ఉపకళా కణజాలము
బి) స్నాయుబంధనం
సి) రక్తకణజాలం
డి) ఎడిపోజ్ కణజాలం
ఇ) నాడీ కణజాలం

ప్రశ్న 5.
ఈ క్రింది అవయవాల్లో ఎటువంటి కణజాలం ఉంటుంది? (AS 1)
చర్మం, ఎముక, మూత్రపిండ నాళాల అంతర భాగం.
జవాబు:
చర్మం : సరిత ఉపకళా కణజాలము.
ఎముక : సంయోజక కణజాలము.
మూత్రపిండనాళాల అంతర్భాగం : ఘనాకార ఉపకళా కణజాలము.

ప్రశ్న 6.
ఒక్కొక్కసారి మోచేతిని గట్టిగా కొట్టినప్పుడు విద్యుత్ ఘాతం తగిలినట్టు అనిపిస్తుంది. ఎందుకు? (AS 1)
జవాబు:

1. మానవులలో ముంజేటి లోపల ఎముక అయిన మూర ఎముకతో ఉన్న: నరము లేదా నాడి భుజము నుండి చేయి వరకు వ్యాపిస్తుంది.
2. ఈ నరము మోచేయి దగ్గర ఉపరితలమునకు వస్తుంది.
3. ఉపరితలమునకు వచ్చిన నరమునకు కండరముగాని, క్రొవ్వుగాని, ఏ ఇతర మెత్తటి కణజాలము గాని రక్షణ ఇవ్వదు.
4. చిన్న ప్రేరణలకు కూడా ఈ నరము చాలా ఎక్కువగా ప్రతిస్పందిస్తుంది.
5. అందువలన మనకు మోచేతి పై దెబ్బ తగిలినపుడు విద్యుత్ తం తగిలినట్టు అనిపిస్తుంది.

ప్రశ్న 7.
రక్తాన్ని ద్రవరూప కణజాలమని ఎందుకు అంటారు? (AS 1)
జవాబు:

1. రక్తం అన్ని అవయవాల గుండా ప్రవహించుట ద్వారా శరీరములోని రకరకాల కణజాలములను, అవయవములను కలుపుతుంది. అందువలన రక్తమును కదలాడే ద్రవరూప సంయోజక కణజాలం అంటారు.
2. ఇది మిగతా సంయోజక కణజాలముల కంటే భిన్నమైనది.
3. రక్తములో రకరకాల కణములు ఉన్నాయి. ప్రతి కణమునకు నిర్దిష్టమైన పని ఉన్నది.
4. కణేతర మాత్రిక ద్రవరూప ప్లాస్మాతో నిండియుంది. దీనిలో రక్తకణములు స్వేచ్చగా తేలియాడతాయి.
5. అందువలన రక్తమును ద్రవరూప కణజాలం అంటారు.

ప్రశ్న 8.
రక్తంలో రక్తఫలకికలు లేకపోతే ఏమి జరుగుతుంది? (AS 2)
జవాబు:

1. రక్తఫలకికలు రక్తాన్ని గడ్డకట్టించడంలో సహాయపడతాయి.
2. రక్తఫలకికలు లేకపోతే రక్తము గడ్డ కట్టదు. తద్వారా గాయము నుండి రక్తము కారిపోతూనే ఉంటుంది.
3. ఎక్కువ మొత్తంలో రక్త నష్టం జరిగితే గాయపడిన వ్యక్తి చివరకు చనిపోతాడు.

ప్రశ్న 9.
మూడు రకాల కండర కణజాలాలలో గల భేదాలను పటం సహాయంతో వివరించండి. (AS 3)
జవాబు:
కండరాలు మూడు రకాలు. అవి : రేఖిత, అరేఖిత మరియు హృదయ కండరాలు.
1) రేఖిత కండరాలు:

• ఇవి అస్థిపంజరంలో ఎముకలకు అతికి ఉండి కదలికలకు కారణమవుతాయి.
• ఇవి మన అధీనంలో ఉంటాయి. కాబట్టి వీటిని నియంత్రిత కండరములు అంటారు.
• ప్రతి కండరం అనేక పొడవాటి శాఖారహితమైన కణాలను కలిగి ఉండును.
• ప్రతి కణం కండరం పొడవునా ఉండును.
• కండరం పొడవునా అనేక అడ్డుచారలు కలిగి ఉంటాయి. కావున వీటిని రేఖిత కండరాలంటారు. వీటిలో అనేక కేంద్రకాలుంటాయి.

2) అరేఖిత కండరాలు :

• ఇవి అన్నవాహిక, రక్తనాళాలలో ఉండి సంకోచ వ్యాకోచాలను కలిగిస్తాయి.
• ఈ కండరాల కదలికలు మన అధీనంలో ఉండవు. కాబట్టి వాటిని అనియంత్రిత కండరాలు అంటారు.
• ఇవి పొడవుగా సాగదీయబడి, కుదురు ఆకారంలో ఉంటాయి.
• వీటిలో అడ్డుచారలుండవు. కాబట్టి వీటిని అరేఖిత కండరాలంటారు.
• ఈ కణాలలో ఒక్క కేంద్రకం మాత్రమే ఉంటుంది. (ఏక కేంద్రకం).

3) హృదయ కండరాలు:

• ఈ కండరాలు గుండెలో ఉంటాయి. ఇవి రక్తప్రసరణలో సహాయపడతాయి.
• ఈ కణాలు శాఖలు కలిగి, పొడవుగా ఉంటాయి.
• హృదయ కండరంలోని కణాలన్నీ చారలు కలిగి, ఉంటాయి.
• దీనిలో కదలికలు మన అధీనంలో ఉండవు.
• నిర్మాణంలో ఇది రేఖిత కండరాన్ని పోలి ఉన్న అనియంత్రిత చర్యలు చూపిస్తుంది.

ప్రశ్న 10.
కిట్ ను ఉపయోగించి మీ రక్తవర్గాన్ని కనుగొనడంలో మీరు అనుసరించిన విధానాన్ని రాయంది. (AS 3)
జవాబు:
ఉద్దేశ్యం : రక్త వర్గాలను కనుగొనడం.

కావలసిన పరికరాలు : రక్త పరీక్ష కిట్, స్లెడ్, మైనపు పెన్సిల్, డిస్పోసబుల్ సూదులు.

కిట్లో లేనివి : దూది, 70% ఆల్కహాల్, పంటిపుల్లలు.

ప్రయోగ విధానం:
1) ఒక తెల్ల పింగాణి పలక. తీసుకొని తుడిచి ఆరబెట్టాలి.
2) తెల్ల పింగాణి పలక మీద సమానదూరంలో మైనపు పెన్సిల్ లో మూడు వృత్తాలను గీయాలి.

3) ప్రతి వృత్తంలో ఒక్కొక్క సీరంను అంచులు తాకకుండా ఒక చుక్క వేయాలి. (ఉదా : మొదటి వృత్తంలో యాంటీ సీరం ‘A’ను, రెండవదానిలో యాంటీ సీరం ‘B’ ను, మూడవ వృత్తంలో ‘RhD’ సీరంను వేయాలి).

4) ఎడమచేతి ఉంగరపు వేలిని సర్జికల్ స్పిరిట్లో ముంచిన దూదితో తుడిచి, వేలు మీద సూదిని మెల్లగా గుచ్చి రక్తాన్ని బయటకు తీయాలి.
5) వేలుని కొద్దిగా ఒత్తుట వలన రక్తం రావడం మొదలవుతుంది.
6) ఒక చుక్క రక్తాన్ని వృత్తంలో పడేలా బొటనవేలితో వేలిని ఒత్తాలి. ఆ రక్తపు చుక్కలను సీరం ఎ, బి, RhD లకు కలపాలి.

7) మూడు వృత్తాలలో రక్తం సేకరించిన తర్వాత వేలి మీద సూదితో గుచ్చినచోట ఇంతకుముందు ఉంచిన దూదితో అణచి పెట్టాలి.
8) మూడు వేరు వేరు పంటి పుల్లలను తీసుకొని రక్తం, సీరంలను బాగా కలపాలి.
9) ఏ వృత్తములోనైనా రక్తం గడ్డ కట్టిందేమో పరిశీలించాలి. పారదర్శక ద్రవంలో చిన్న చిన్న తునకలుగా రక్తం గడ్డకట్టి తేలి ఉండేటట్లు ఉందేమో గమనించాలి.
10) ‘Rh’ వృత్తం వద్ద రక్తం గడ్డకట్టడానికి కొంచెం సమయం తీసుకుంటుంది.

ఫలిత నిర్ధారణ :
ఫలితాల అనుగుణంగా రక్తవర్గాన్ని నిర్ధారించవచ్చు. ఇందుకోసం కింది పట్టిక సహాయం తీసుకోవాలి.

అలాగే RhD కారకంలో రక్తం గడ్డకట్టితే Rh* రక్తం, రక్తం గడ్డకట్టకపోతే Rh” అవుతుందని గమనించాలి.

ప్రశ్న 11.
మీ దగ్గర బంధువు/స్నేహితుల పాత రక్తనమూనాలను సేకరించి అందులోని అంశాల ఆధారంగా ఒక ప్రాజెక్టు నివేదికను తయారుచేయండి. (AS 4)
జవాబు:
నేను నా స్నేహితుని పాత రక్త నమూనాను పరిశీలించాను. అది క్రింది విధంగా ఉంది.

Random blood sugar 115 mg/dl (80 – 140 mg/dl)
Microscopic -2 – 4 puscells / Hp of seen Malaria – Negative (-ve)
దీని ఆధారంగా తెల్లరక్త కణాల సంఖ్య సరైన మోతాదులో ఉందని గుర్తించాను. చీము కణాలు కణించటం వలన స్వల్పంగా ఇన్ ఫెక్షన్ ఉన్నట్లుగా భావించవచ్చు మలేరియా పరీక్ష ఋణాత్మకం కావున, రక్తంలో మలేరియా పరాన్నజీవి లేదని నిర్ధారించవచ్చు.

ప్రశ్న 12.
నాడీకణం పటం గీచి, భాగాలు రాయండి. (AS 5)
జవాబు:

ప్రశ్న 13.
రాము బలహీనంగా కనిపించడం చేత, వాళ్ళ నాన్న అతడిని ఆసుపత్రికి తీసుకుపోయాడు. డాక్టర్ రక్తపరీక్ష చేయించి రక్తంలో హిమోగ్లోబిన్ తక్కువగా ఉందని చెప్పారు. హిమోగ్లోబిన్ తక్కువగా ఉంటే జరిగే పరిణామాలను చర్చించి వ్రాయండి. (AS 6)
జవాబు:
హిమోగ్లోబిన్ తక్కువగా ఉండుట వలన కలిగే దుష్ఫలితాలు :

1. రక్తము ఎర్రగా ఉండటానికి కారణం ఎరుపు వర్ణపు ప్రోటీను హిమోగ్లోబిన్.
2. హిమోగ్లోబిన్ ఆక్సిజన్ మరియు కార్బన్ డై ఆక్సెడులను రవాణా చేయటంలో సహాయపడుతుంది.
3. హిమోగ్లోబిన్ తక్కువగా ఉంటే అది రక్తహీనతకు దారితీస్తుంది.
4. రక్తంలో హిమోగ్లోబిన్ తక్కువగా ఉంటే కణజాలాలకు ఆక్సిజన్ సరఫరా తగ్గిపోతుంది. దీని వలన తక్కువగా ఊపిరి ఆడటం జరుగుతుంది.
5. తక్కువ హిమోగ్లోబిన్ స్థాయి గుండెకు సంబంధించిన సమస్యలను ఎక్కువ చేస్తుంది.
6. తక్కువ హిమోగ్లోబిన్ స్థాయి వలన మనుష్యులు ఎక్కువగా నీరసించిపోతారు. కణములు క్రియలను నిర్వహించడానికి కావలసిన ఆమ్లజని సరఫరా లేకపోవడం ప్రధాన కారణం.

ప్రశ్న 14.
రోగనిర్ధారణలో రక్తపరీక్ష యొక్క ఆవశ్యకతను నిజజీవిత సన్నివేశంలో వివరించండి. (AS 7)
జవాబు:
నా పేరు వివేక్. రెండు నెలల క్రితం నాకు జ్వరం వచ్చింది. మా నాన్న దగ్గరలో ఉన్న ఆర్.ఎం.పి వైద్యుని వద్దకు తీసుకెళ్ళాడు. అతను పరీక్షించి ఇంజక్షన్ చేసి మందులు ఇచ్చాడు. అవి వాడినప్పటికి జ్వరం తగ్గలేదు. ఐదు రోజుల గడచిపోయాయి. నేను బాగా నీరసించిపోయాను. అప్పుడు మా నాన్న నన్ను పెద్ద ఆసుపత్రికి తీసుకెళ్ళాడు. డాక్టర్ పరీక్షించి రక్తపరీక్ష చేయించమన్నాడు. మలేరియా, టైఫాయిడ్, వైరల్ జ్వరాల కొరకు రక్తపరీక్ష నిర్వహించారు.

రక్తపరీక్షలో టైఫాయిడ్ అని తేలింది. డాక్టర్ ధైర్యం చెప్పి మందులను కోర్స్ గా పదిహేను రోజుల పాటు వాడారు. నేను వ్యాధి నుండి , కోలుకున్నాను. వ్యాధిని నిర్ధారించటంలో రక్తపరీక్ష యొక్క ఆవశ్యకత నాకు అర్థమైంది. రక్తపరీక్ష ద్వారా అనేక వ్యాధులను నిర్ధారిస్తారని తెలుసుకొన్నాను. వ్యాధిని సరిగా నిర్ధారించకుండా చికిత్స చేయటం కూడా ప్రమాదకరమని తెలుసుకొన్నాను.

9th Class Biology 3rd Lesson జంతు కణజాలం Textbook Activities (కృత్యములు)

ప్రయోగశాల కృత్యము – 1

ఉద్దేశ్యం : సేకరించిన నమూనా నుండి కణజాలాలు గుర్తించుట.

కావలసిన పరికరాలు : మైక్రోస్కోప్, స్లెడ్, సజల హైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లం, శ్రావణాలు, బ్రష్,

ప్రయోగ విధానం :

1. మీ దగ్గరలో ఉండే మాంసం అమ్మే చోటికి వెళ్ళి చిన్న కోడి మాంసం ముక్కని ఎముకతో సహా సేకరించాలి.
2. మాంసం ముక్కను రెండు గంటల పాటు సజల హైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లంలో ఉంచాలి. దాని నుండి పలుచని చర్మ భాగాన్ని తీసుకోవాలి.
3. దాంట్లోని చిన్న భాగాన్ని శ్రావణం సహాయంతో ఒక స్లెడ్ పైన ఉంచాలి.
4. మరొక సైడ్ ను దానిమీద ఉంచి రెండు స్లెట్లను గట్టిగా అణచి నొక్కాలి. చర్మపు పొర మరింత పలుచగా స్లెడ్ మీద పరుచుకుంటుంది.
5. ఈ సైడ్ ను సూక్ష్మదర్శిని సహాయంతో పరిశీలించాలి. మీ ల్యాబ్ రికార్డులో దాని పటాన్ని గీయాలి.
6. ఇచ్చిన పటంతో మీరు గీసిన పటాన్ని పోల్చండి.

ప్రశ్నలు:
1. రెండూ ఒకే మాదిరిగా ఉన్నాయా?
జవాబు:
ఒకే మాదిరిగా ఉన్నాయి.

2. అన్ని కణాలు ఒకేలా ఉన్నాయా?
జవాబు:
అన్ని కణాలు ఒకేలా ఉన్నాయి.

3. వాటి అమరిక ఏ విధంగా ఉంది?
జవాబు:
కణాలు వరుసలలో పొరలాగా అమరి ఉన్నాయి.

4. ఈ కణాలన్నీ దగ్గర దగ్గరగా అమరి ఉన్నాయా? ఒక త్వచం లేదా పొర మాదిరిగా ఏర్పడినాయా?
జవాబు:
కణాలు దగ్గర దగ్గరగా అమరి త్వచం లేదా పొర మాదిరిగా ఏర్పడినాయి.

5. కణాల మధ్య ఖాళీ ప్రదేశాలు లేదా కణాంతర అవకాశం ఉన్నదా?
జవాబు:
ఖాళీ ప్రదేశాలు లేవు.

కృత్యం – 1

1. ఒక శుభ్రమైన స్పూనిగాని, ఐస్క్రీం పుల్లగాని తీసుకొని మీ బుగ్గ లోపలి భాగంలో ఉన్న సన్నని పొరని గీకాలి.
2. ఒక పలుచని పొరను స్పూన్ నుండి సేకరించి ఒక సైడ్ పైన ఉంచి సూక్ష్మదర్శిని సహాయంతో పరిశీలించాలి.
3. పరిశీలించిన దాని పటాన్ని మీ నోట్ పుస్తకంలో గీయాలి.

ప్రశ్నలు :
1. కణాలన్నీ ఏ విధంగా అమరి ఉన్నాయి?
జవాబు:
కణాలు అన్ని పలుచగా, బల్లపరుపుగా అమరి ఉన్నాయి.

2. కణాల మధ్య కణాంతర అవకాశాలు ఉన్నాయా?
జవాబు:
కణాల మధ్య కణాంతర అవకాశాలు లేవు.

3. చర్మంలో ఇవి ఎందుకు అనేక వరుసలలో అమరియుంటాయో ఒకసారి ఆలోచించండి?
జవాబు:
చర్మము మన శరీరానికి రక్షణ ఇస్తుంది. అందువలన ఇవి అనేక వరుసలలో అమరి ఉంటాయి.

4. మీరు వేడి టీ/ కాఫీగాని, చల్లని పానీయం గానీ తాగేటప్పుడు ఎలా అనిపిస్తుంది?
జవాబు:
వేడి టీగాని, కాఫీగాని తాగినపుడు నోరు కాలుతుంది. బయటకు ఊస్తాము. చల్లని పానీయం తాగినపుడు నోటిలోపలి పొరలు చల్లదనాన్ని భరించలేవు.

5. ఒకవేళ చర్మం కాలిపోయినట్లయితే ఏ కణజాలం దెబ్బతినే అవకాశం ఉంటుంది?
జవాబు:
ఉపకళా కణజాలం.

కృత్యం – 2

ఘనాకార ఉపకళ కణజాలాన్ని పరిశీలిద్దాం.

1. మీ పాఠశాలలో ఉన్న సైడ్ పెట్టి నుండి ఘనాకార ఉపకళా శాశ్వత సైడ్ ను తీసుకొని సూక్ష్మదర్శిని సహాయంతో జాగ్రత్తగా పరిశీలించాలి.
2. పరిశీలించిన దాని పటాన్ని మీ నోట్ పుస్తకంలో గీయాలి.
జవాబు:

1. కణాలన్నీ ఎలా అమరి ఉన్నాయి?
జవాబు:
ఘనాకారపు కణాలు దగ్గర దగ్గరగా, కణాంతర అవకాశాలు లేకుండా అమరి ఉన్నాయి.

ప్రయోగశాల కృత్యము -2

ఉద్దేశ్యం :
సేకరించిన నమూనా నుండి కణజాలాలు గుర్తించుట.

కావలసిన పరికరాలు : మైక్రోస్కోప్, స్లెడ్, రక్త నమూనా, సిరంజి, దూది.

ప్రయోగ విధానం :

1. ఒక క్రిమిరహితం చేసిన సిరంజి మరియు సూదిని తీసుకోవాలి.
2. ఉపాధ్యాయుని సహాయంతో మీ వేలినుండి ఒక చుక్క రక్తం తీసుకోవాలి.
3. జాగ్రత్తగా రక్తపు బొట్టును ఒక సైడ్ పైన రుద్దాలి.
4. వేరొక సైడ్ సహాయంతో ఒక పలుచని పొర ఏర్పడేటట్లు అడ్డంగా రుద్దాలి.
5. సూక్ష్మదర్శిని సహాయంతో సైడ్ ను పరిశీలించాలి.
6. మీరు పరిశీలించిన అంశాల పటం గీచి, దానిని ఇవ్వబడిన పటంతో పోల్చాలి.

ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు చెప్పండి.

1. సైట్లో ఏమి పరిశీలించావు?
జవాబు:
రక్తములో ప్లాస్మాను, రక్తకణములను పరిశీలించాను.

2. ఏమైనా కణాలు కనబడుతున్నాయా?
జవాబు:
కనబడుతున్నాయి.

3. దానిలోని అన్ని కణాలు ఒకే రకంగా ఉన్నాయా?
జవాబు:
లేవు.

4. ద్రవరూపంలో ఉన్న పదార్థం ఏమైనా ఉన్నదా?
జవాబు:
ద్రవరూప ప్లాస్మా ఉన్నది.

15. రక్తం కూడా ఒక కణజాలమే అని ఒప్పుకుంటావా?
జవాబు:
అవును. రక్తం కూడా ఒక ద్రవరూప కణజాలమే.

కృత్యం – 3

1. పాఠశాల ప్రయోగశాల నుండి స్తంభాకార ఉపకళా కణజాలం యొక్క సైడ్ ను తీసుకుని సూక్ష్మదర్శిని సహాయంతో పరిశీలించాలి.
2. మీరు పరిశీలన చేసిన దాని పటాన్ని గీయాలి.
జవాబు:

ప్రశ్నలు :
1. మీరు పరిశీలన చేసిన దాని పటాన్ని గీయండి.
జవాబు:
విద్యార్థి కృత్యము.

2. మీరు పరిశీలించిన కణాల్లో చిన్న కేశాల వంటి నిర్మాణాలు కనిపిస్తున్నాయా?
జవాబు:
అవును కనిపిస్తున్నాయి.

ప్రయోగశాల కృత్యము – 3

ఉద్దేశ్యం : సేకరించిన నమూనా నుండి కణజాలాలు గుర్తించుట.

కావలసిన పరికరాలు : మైక్రోస్కోప్, సైడ్, సజల హైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లం, శ్రావణాలు, బ్రష్

ప్రయోగ విధానం :

1. సేకరించిన మాంసం ముక్క నుండి కొంచెం కండరం తీసుకోవాలి.
2. దీనిని సజల హైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లంలోగాని, వెనిగర్ లో గాని రెండు గంటల పాటు నానబెట్టాలి.
3. దానిలో నుండి ఒక పలుచని ముక్కని శ్రావణం ద్వారా తీసుకొని ఒక స్లెడ్ పైన ఉంచాలి.
4. దానిపైన ఇంకో సైడ్ పెట్టి నెమ్మదిగా నొక్కాలి.
5. సూక్ష్మదర్శిని సహాయంతో పరిశీలించిన దాని పటం గీయాలి.
6. రెండు పటాలను పోల్చాలి.

ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు చెప్పండి.

1. కణాలన్నీ ఎలా అమరి ఉన్నాయి?
జవాబు:
కణాలన్నీ వరుసలలో ఒకదానిపై ఒకటి అమరి ఉన్నాయి.

2. త్వచకణజాలానికి, కండరకణజాలానికి మధ్య ఏమైనా తేడాలున్నాయా?
జవాబు:
కండర కణాలు పొడవుగా, సాగదీయబడి కేంద్రకమును కలిగి ఉన్నాయి.

ఎముకను పరిశీలించుట :
మాంసం ముక్క నుండి ఎముకను వేరుచేసి దాదాపు ఒక రోజంతా సజల హైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లంలోగాని, వెనిగర్ లోగాని ఉంచి నానబెట్టాలి. ఒక కత్తి సహాయంతో ఎముక నుంచి పలుచని ముక్కను కోయాలి. రెండు స్లె మధ్య అణచి పెట్టాలి. ఎముక ఉన్న సైడ్ ని సూక్ష్మదర్శిని సహాయంతో పరిశీలించాలి.

3. ఇంతకు ముందు చూసిన కణజాలానికి, ఇప్పుడు చూసిన దానికి ఏమైనా సంబంధాలున్నాయా?
జవాబు:
సాధారణంగా ఎముక కండరముతో కలుపబడి ఉంటుంది.

4. ఈ కణజాలాలు చలనానికి సహాయపడతాయా?
జవాబు:
సహాయపడతాయి.

5. అన్ని రకాల కణజాలాలు ఒకే రకమైన విధులు నిర్వర్తిస్తాయా?
జవాబు:
లేదు. వేరు వేరు కణజాలాలు రకరకాల విధులు నిర్వహిస్తాయి.

కృత్యం – 4

రక్తకణజాలం

1. మీ గ్రామంలోని ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఉండే ఆరోగ్య కార్యకర్తలను లేదా రోగ నిర్ధారణ చేసే నిపుణుడిని మీ తరగతికి ఆహ్వానించాలి.
2. అతనితో రక్తం యొక్క నిర్మాణం, విధులపై ఒక ముఖాముఖి ఏర్పాటు చేయాలి.
3. ముఖాముఖి ఏర్పాటు చేసే ముందు ఒక ప్రశ్నావళి తయారుచేయాలి.
4. ముఖాముఖి పూర్తి అయిన తరువాత రక్తంపై ఒక చిన్న పుస్తకం తయారు చేయాలి.
5. ఆ చిన్న పుస్తకాన్ని గ్రంథాలయంలో ఉంచాలి. బులెటిన్ బోర్డుపై ప్రదర్శించాలి.
జవాబు:
రక్తం గురించిన చిన్న పుస్తకం :

1. రక్తం ద్రవరూప కణజాలం.
2. రక్తంలో వివిధ రకాలయిన కణజాలాలున్నాయి. ప్రతీది భిన్నమైన నిర్దిష్టమైన పనిని నిర్వహిస్తుంది.
3. ఈ కణాలన్నీ ప్లాస్మాలో స్వేచ్ఛగా తేలియాడుతూ ఉంటాయి.
4. కణబాహ్య ప్రదేశం ద్రవపదార్థమైన ప్లాస్మాతో నింపబడి ఉంటుంది. రక్తం సంధాయక కణజాలమైనప్పటికీ రక్తంలో తంతువులు ఉండవు.
5. ఒక ప్రౌఢ మానవుని శరీరంలో 5 లీటర్ల రక్తం ఉంటుంది. రక్తంలో ఒక అంశం అయిన ప్లాస్మాలో ఎక్కువ శాతం నీరే ఉంటుంది.
6. నీటితో పాటు ఇందులో గ్లూకోజు, ఎమినో యాసిడ్ల వంటి రకరకాల పోషకాలు కూడా ఉంటాయి.
7. రక్తం గడ్డకట్టడానికి కావలసిన అనేక కారకాలు కూడా ప్లాస్మాలో ఉంటాయి. రక్తం రక్తనాళాలలో గడ్డకట్టకుండా హిపారిన్ అనే పదార్థం ఉపయోగపడుతుంది.
8. రక్త కణాలు మూడు రకాలు 1. ఎర్ర రక్తకణాలు 2. తెల్ల రక్తకణాలు. 3. రక్తఫలకికలు.
   
9. ఎర్ర రక్తకణాలను ఎరిత్రోసైటులు అంటారు. హిమోగ్లోబిన్ ఉండుట వలన ఇవి ఎర్రగా ఉంటాయి.
10. హిమోగ్లోబిన్ ఆక్సిజన్, కార్బన్ డై ఆక్సెల రవాణాలో ,సహాయపడుతుంది.
11. శిశువు తల్లి గర్భంలో ఉన్నప్పుడు రక్త కణాలు కాలేయం మరియు పిత్తాశయంలో తయారవుతాయి. ప్రౌఢ మానవులలో ఎముకలలో ఉండే మజ్జలో తయారవుతాయి.
12. ఎర్ర రక్త కణాలు 120 రోజులు జీవిస్తాయి.
13. రక్తంలో గల రెండవ రకపు కణాలు తెల్ల రక్తకణాలు. వీటిల్లో హిమోగ్లోబిన్ ఉండదు కాబట్టి వర్ణరహితంగా ఉంటాయి. వీటిని ల్యూకోసైటులు అంటారు.
14. తెల్లరక్తకణాలు రెండు రకాలు – కణికాభకణాలు, కణికరహిత కణాలు.
15. కణికాభ కణాలలో న్యూట్రోఫిల్స్, బేసోఫిల్స్ మరియు ఇసినోఫిల్స్ అని మూడు రకాలు ఉన్నాయి.
16. ఇవి రక్తంలోకి ప్రవేశించిన సూక్ష్మజీవులను ఎదుర్కొని నాశనం చేస్తాయి.
17. కణిక రహిత కణాలు లింఫోసైట్స్ మరియు మోనోసైట్స్ అని రెండు రకాలు.
18. లింఫోసైట్స్ రక్తంలోకి వచ్చిన బాహ్య పదార్థాలను ఎదుర్కొని ప్రతిదేహాలను తయారు చేస్తాయి. లింఫోసైటులను సూక్ష్మరక్షక భటులంటారు.
19. మోనోసైటులు రక్తంలో అమీబా మాదిరిగా కదులుతూ బాహ్య పదార్థాలను ఎదుర్కొని భక్షించి నాశనం చేస్తాయి. మోనోసైట్లను పారిశుద్ధ్య కార్మికులు అంటారు.
20. రక్తఫలకికలకు కేంద్రకం ఉండదు. ఇవి రక్తం గడ్డకట్టడానికి సహాయపడతాయి.

ప్రయోగశాల కృత్యము – 4

రక్త వర్గాన్ని కనుగొనటానికి నీవు చేసిన ప్రయోగాన్ని వివరింపుము.

ఉద్దేశ్యం : రక్త వర్గాలను కనుగొనడం.

కావలసిన పరికరాలు : రక్త పరీక్ష, కిట్, సైడ్, మైనపు పెన్సిల్, డిస్పోసబుల్ సూదులు.

కిట్లో ఉండవలసిన పరికరాలు :

కిట్లో లేనివి : దూది, 70% ఆల్కహాల్, పంటి పుల్లలు.

ప్రయోగ విధానం :
1) ఒక తెల్ల పింగాణి పలక తీసుకుని శుభ్రంగా కడిగి ఆరబెట్టాలి.

2) పటంలో చూపినట్లు తెల్ల పింగాణి పలక మీద ఒక మైనపు పెన్సిల్ లో మూడు వృత్తాలు గీయాలి. వృత్తాలను వేరుచేస్తూ అడ్డగీతలు గీయాలి.
3) ప్రతి వృత్తంలో పైన పేర్కొనిన మూడు సీరమ్ లు తీసుకొని ఒక్కొక్క చుక్క పటంలో చూపిన విధంగా అంచులలో వేయాలి.

4) ఎడమ చేతి ఉంగరపు వేలిని సర్జికల్ స్పిరిట్ ముంచిన దూదితో తుడిచి, సూదిని మెల్లగా గుచ్చి బయటకు తీయాలి.
5) వేలుని కొద్దిగా ఒత్తాలి – రక్తం రావడం మొదలవుతుంది.
6) ఒక చుక్క రక్తాన్ని వృత్తంలో పడేలా బొటన వేలితో వేలిని ఒత్తాలి. ఆ రక్తం చుక్కలను సీరంలు ఎ, బి, RhDని ఒక చొప్పున కలపాలి.
7) మూడు వృత్తాలలో రక్తం సేకరించిన తరువాత వేలిమీద సూదితో గుచ్చిన చోట ఇంతకు ముందు ఉంచిన దూదితో అణచిపెట్టాలి.

8) ఒక పంటి పుల్లను తీసుకొని సీరమ్ ను, రక్తాన్ని జాగ్రత్తగా కలపండి. వేరు వేరు వృత్తాలకు వేరు వేరు పంటి పుల్లలను ఉపయోగించి కలపాలి.
9) ఏ వృత్తాలలోనైనా రక్తం గడ్డకట్టిందేమో పరిశీలించాలి. ‘ఆర్ హెచ్’ వృత్తం వద్ద రక్తం గడ్డకట్టడానికి కొంచెం సమయం తీసుకుంటుంది.

ఫలిత నిర్ధారణ :
ఫలితాలకు అనుగుణంగా రక్తవర్గాన్ని నిర్ధారించవచ్చు. కింది పట్టిక సహాయం తీసుకోవాలి.

రక్తం వర్గం నిర్ధారించటం.

అలాగే ఆర్ హెడ్ కారకంలో గాని రక్తం గడ్డకడితే Rh⁺ రక్తం గడ్డకట్టకపోతే Rh^– అవుతుంది.

గమనించిన ఫలితాలు పట్టికలో నమోదు

కృత్యం – 5

5. మీ పాఠశాల ప్రయోగశాల నుండి మూడు రకాల కండరాల సైడ్ తీసుకొని సూక్ష్మదర్శిని సహాయంతో పరిశీలించండి. పరిశీలించిన అంశాలు క్రింది పట్టికలో నమోదు చేయండి.
జవాబు:

కృత్యం – 6

1. పాఠశాల ప్రయోగశాల నుండి నాడీకణం సైడ్ ను తీసుకొని సూక్ష్మదర్శిని సహాయంతో పరిశీలించాలి.
2. పరిశీలించిన అంశాలు నోటు పుస్తకంలో రాయాలి.

జవాబు:

1. నాడీ కణాలను మూడు భాగాలుగా విభజించవచ్చు. 1. కణదేహం, 2. ఆక్టాన్, 3. డెండ్రైటులు.
2. నాడీ కణదేహంలో ఉన్న జీవద్రవంలో ఒక కేంద్రకం తేలియాడుతూ ఉంటుంది. జీవద్రవంలో కొన్ని గ్రంథిరూప కణాలుంటాయి. వీటిని నిస్సల్ కణికలు అంటారు.
3. కణదేహం నుండి బయటకు వచ్చిన నిర్మాణాలను డెండ్రైటులు అంటారు. ఇది శాఖలు కలిగి మొనదేలి ఉంటాయి.
4. కణదేహం నుండి ఒకే ఒక్క పొడవాటి నిర్మాణం బయలుదేరుతుంది. దీనిని తంత్రిరాక్షం లేదా ఆక్లాస్ అంటారు.
5. ఆక్టాన్లో కొంత భాగం ఒక పొరతో కప్పబడి ఉంటుంది. ఆ త్వచాన్నే మెయిలిన్ త్వచం అంటారు.
6. ఆక్టాన్లో ఉండే కణుపుల వంటి భాగాన్ని రాన్ వియర్ సంధులు అంటారు.

SCERT AP 9th Class Biology Guide Pdf Download 2nd Lesson వృక్ష కణజాలం Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 9th Class Biology 2nd Lesson Questions and Answers వృక్ష కణజాలం

9th Class Biology 2nd Lesson వృక్ష కణజాలం Textbook Questions and Answers

అభ్యసనాన్ని మెరుగుపరుచుకోండి

ప్రశ్న 1.
ఈ పదాలను నిర్వచించండి. (AS 1)
ఎ) కణజాలం
బి) విభాజ్య కణజాలం
సి) త్వచ కణజాలం
జవాబు:
ఎ) కణజాలం :
ఒకే నిర్మాణం కలిగి, ఒకే విధమైన విధుల్ని నిర్వర్తించే కణాల సమూహమును కణజాలం అంటారు.

బి) విభాజ్య కణజాలం :
పెరుగుతున్న భాగాల్లో ఉండే, విభజన చెందగలిగే కణజాలంను విభాజ్య కణజాలం అంటారు.

సి) త్వచ కణజాలం :
మొక్క భాగాలను వెలుపల కప్పి ఉంచే కణజాలంను త్వచ కణజాలం అంటారు. మొక్కకు రక్షణ ఇస్తుంది.

ప్రశ్న 2.
కింది వాటి మధ్య భేదములను తెల్పండి. (AS 1)
జవాబు:
ఎ) విభాజ్య కణజాలం, సంధాయక కణజాలం

బి) అగ్ర విజ్య కణజాలం, పార్శ్వ విభాజ్య కణజాలం

సి) మృదు కణజాలం, స్థూలకోణ కణజాలం

డి) దృఢ కణజాలం, మృదు కణజాలం

ఇ) దారువు, పోషక కణజాలం

ఎఫ్) బాహ్యచర్మం, బెరదు

ప్రశ్న 3.
నా పేరేంటో చెప్పండి. (AS 1)
ఎ) నేను మొక్క పొడవులో పెరుగుదలకు కారణమైన పెరుగుదల కణజాలాన్ని
బి) నేను మొక్కలలో వర్తులంగా పెరుగుదలకు కారణమైన పెరుగుదల కణజాలాన్ని
సి) నేను నీటి మొక్కల్లో పెద్ద గాలి గదుల్ని కలిగి ఉండే మృదు కణజాలాన్ని
డి) నేను ఆహారపదార్థాన్ని కలిగి ఉండే మృదు కణజాలాన్ని
ఇ) నేను వాయు మార్పిడికి, బాష్పోత్సేకానికి అత్యవసరమైన రంధ్రాన్ని
జవాబు:
ఎ) అగ్ర విభాజ్య కణజాలం
బి) పార్శ్వ విభాజ్య కణజాలం
సి) వాయుగత కణజాలం
డి) నిల్వచేసే కణజాలం
ఇ) పత్రరంధ్రం

ప్రశ్న 4.
కింది వాటి మధ్య పోలికలు రాయండి. (AS 1)
జవాబు:
ఎ) దారువు, పోషక కణజాలం

బి) విభాజ్య కణజాలం, త్వచ కణజాలం

ప్రశ్న 5.
కింది వాక్యాలు చదివి కారణాలు రాయండి. (AS 1)
జవాబు:
ఎ) దారువు ప్రసరణ కణజాలం :

1. దారువు వేర్ల నుండి నీటిని పోషక పదార్థములను మొక్క అగ్రభాగాలకు సరఫరా చేస్తుంది.
2. వేర్ల నుండి పదార్థములను దూరభాగములకు రవాణా చేస్తుంది.
3. వేర్ల నుండి మొక్క అగ్రభాగాలకు నీటి సరఫరా ఏకమార్గములో జరుగుతుంది.

బి) బాహ్య చర్మం రక్షణనిస్తుంది.

1. బాహ్యచర్మము నందలి కణములు సాధారణముగా ఒక పొరయందు ఉంటాయి.
2. బాహ్యచర్మము నందలి కణముల గోడలు దళసరిగా ఉంటాయి.
3. నీటి ఎద్దడి, కొమ్మలు విరగడం, చీలడం వంటి యాంత్రికంగా కలిగే నష్టాలు పరాన్న జీవులు, రోగకారక జీవుల దాడి మొదలైన వాటి నుండి మొక్కలను బాహ్యచర్మం రక్షిస్తుంది.

ప్రశ్న 6.
కింది వాటి విధులను వివరించండి. (AS 1)
1) విభాజ్య కణజాలం 2) దారువు 3) పోషక కణజాలం
జవాబు:
1) విభాజ్య కణజాలం విధులు :

1. మొక్క భాగాలన్నింటిలో పెరుగుదలను, మరమ్మతులను నిర్వహించేది విభాజ్య కణజాలం.
2. దీని నుండి ఏర్పడిన కణములు మొక్క దేహంలో వివిధరకాల కణజాలాలుగా ఏర్పడతాయి.

2) దారువు విధులు :

1. నీరు మరియు పోషక పదార్థములను వేర్ల నుండి మొక్క అగ్రభాగాలకు సరఫరా చేస్తుంది.
2. మొక్కకు యాంత్రిక బలాన్ని ఇస్తుంది.
3. పోషక కణజాలం విధులు : ఆకులలో తయారయిన ఆహారపదార్థములు మొక్కలోని ఇతర భాగాలకు సరఫరా చేస్తుంది.

ప్రశ్న 7.
మొక్కల్లోని కణజాలాల గురించి మరింత విపులంగా తెలుసుకోవడానికి, మీరు ఎటువంటి ప్రశ్నలను అడుగుతారు? జాబితా రాయండి. (AS 2)
జవాబు:

1. మొక్కలకు యాంత్రిక బలాన్ని, వంగే గుణాన్ని కలిగించే కణజాలమేది? (స్థూలకోణ కణజాలం)
2. మొక్క దేహంలోనికి వ్యాధిని కలిగించే సూక్ష్మజీవులను రానీయకుండా అడ్డుకునే కణజాలం? (బాహ్య చర్మం)
3. అగ్రవిభాజ్య కణజాలం పాడైనా లేదా తెగిన ఏమి జరుగుతుంది? (మొక్క పొడవు అవడం ఆగిపోతుంది)
4. కొబ్బరికాయపై తొక్కునందు ఉండు కణజాలం పేరేమిటి? (దృఢ కణజాలం)
5. మొక్కలకు రకరకాల కణజాలాలు ఎందుకు కావాలి? (వివిధ రకముల పనుల నిర్వహణకు)

ప్రశ్న 8.
“బెరడు కణాలు వాయువులను, నీటిని లోనికి పోనీయవు” ఈ వాక్యాన్ని వివరించడానికి నీవు ఏ ప్రయోగం చేస్తావు? (AS 3)
జవాబు:

1. వేప చెట్టు నుండి బెరడు వలచి పడవ (దోనె) ఆకారంలో తయారు చేసుకొన్నాను.
2. ఒక పలుచటి వేప చెక్కను బెరడు లేకుండా తీసుకొన్నాను.
3. వేపచెక్కను, బెరడును, నీటిలో పడవేశాను. రెండూ నీటి మీద తేలాయి.
4. బెరడు వెలుపలి భాగం నీటిని తాకుతూ, లోపలిభాగం నీటిని తాకకుండా జాగ్రత్త పడ్డాను.
5. ఒక రోజు ఆగిన తరువాత రెండింటినీ పరిశీలించాను.
6. వేపచెక్క పైభాగం తడిగా కనిపించింది. వేపచెక్క నీటిని పీల్చటం వలన పైభాగం తడిగా మారిందని గ్రహించాను.
7. బెరడు లోపలి భాగంలో ఎటువంటి మార్పు గాని, తేమ గాని కనిపించలేదు.
8. అంటే బెరడు ద్వారా నీరు లోపలికి ప్రసరించలేదు.
9. దీనిని బట్టి బెరడు నీటిని లోపలికి పోనివ్వదని నిరూపించాను.

ప్రశ్న 9.
మొక్కల్లోని త్వచకణజాలం, వాటికి ఎలా సహాయపడుతుందో తెలిపే సమాచారాన్ని సేకరించండి. గోడపత్రికలో ప్రదర్శించండి. (AS 4)
జవాబు:

1. త్వచ కణజాలంనందు సాధారణముగా ఒక పొర ఉంటుంది. దీనిలోని కణములు వేరువేరు విధముగా ఉంటాయి.
2. వాటి విధులు, స్థానాన్ని బట్టి ఈ కణజాలం మూడు రకాలుగా విభజించబడింది. అవి బాహ్యచర్మం లేక బహిస్త్వచం (వెలుపలి పొర), మధ్యస్వచం (మధ్య పొర), అంతస్త్వచం (లోపలి పొర).
3. ఆకు బాహ్య చర్మంలో చిన్నరంధ్రాలు కనిపిస్తాయి. వాటిని పత్రరంధ్రాలు అంటారు.
4. వేరులో అయితే కణాలు పొడవైన వెంట్రుక వంటి మూలకేశాలను కలిగి ఉంటాయి.
5. జిగురునిచ్చే చెట్ల యొక్క త్వచకణజాలం నుండి జిగురు స్రవించబడుతుంది.
6. నీటి ఎద్దడి, కొమ్మలు విరగడం, చీలడం వంటి యాంత్రికంగా కలిగే నష్టాలు, పరాన్న జీవులు, రోగకారక జీవుల దాడి మొదలైన వాటి నుండి మొక్కలను రక్షించేది త్వచ కణజాలం.

ప్రశ్న 10.
కాండం-అడ్డుకోత పటం గీచి, భాగాలు గుర్తించండి. (AS 5)
జవాబు:

ప్రశ్న 11.
హరిత కణజాలం, వాయుగత కణజాలం, నిల్వ ఉంచే కణజాలం – ఈ మూడూ మృదుకణజాలాలే. అయినా వాటికి ప్రత్యేకమైన పేర్లు ఎందుకున్నాయి? (AS 6)
జవాబు:

1. హరితకణజాలం, వాయుగత కణజాలం, నిల్వ ఉంచే కణజాలం ఇవి అన్నియు మృదు కణజాలంలే.
2. ఈ మృదు కణజాలాలన్ని వివిధ రకాల పనుల నిర్వహణకై రూపాంతరం చెందాయి.
3. హరిత రేణువులు కలిగి ఉండే మృదుకణజాలం హరిత కణజాలం. ఇది కిరణజన్య సంయోగక్రియ నిర్వహణకు ఉపయోగపడుతుంది.
4. పెద్ద గాలి గదుల్ని కలిగి ఉండే మృదు కణజాలాన్ని వాయుగత కణజాలం అంటారు. ఇది మొక్కలు నీటిలో తేలుటకు సహాయపడుతుంది.
5. నీరు, ఆహారం, వ్యర్థ పదార్థాల నిల్వకు ఉపయోగపడే కణజాలాన్ని నిల్వచేసే కణజాలం అంటారు.

ప్రశ్న 12.
మొక్కల అంతర్భాగములను పరిశీలించేటప్పుడు వాటి నిర్మాణం, విధులు గురించి మీరెలా అనుభూతిని పొందారు? (AS 6)
జవాబు:

1. మొక్క భాగాల అంతర్నిర్మాణమును పరిశీలించినపుడు కణములు రకరకములని అందువలన వాటి యొక్క విధులు నిర్దిష్టంగా ఉన్నాయని భావించాను.
2. ఉదాహరణకు కాండములో దారువు, పోషక కణజాలం మరియు ఆకునందు వెలుపలి పొరనందు ఉండే పత్రరంధ్రములు వివిధ పనుల నిర్వహణకు ఉన్నాయి.
3. కణములు కణజాలములుగా ఏర్పడి వివిధరకాల క్రియల నిర్వహణ ద్వారా మొక్క జీవించి ఉండడానికి కారణమవుతున్నాయని భావించాను.

ప్రశ్న 13.
మొక్క పెరుగుదలలో వివిధ రకాల కణజాలాలు ఎలా దోహదం చేస్తాయో మీ పరిసరాలలోని ఒక చెట్టును పరిశీలించి అన్వయించండి. (AS 7)
జవాబు:

1. చెట్టు యొక్క గ్రీవ భాగాలలోనూ, అగ్రభాగంలోనూ మొగ్గలు ఉన్నాయి. ఇవి విభాజ్య కణజాలాన్ని కలిగి వేగంగా పెరుగుదల చూపుతున్నాయి.
2. ఈ మొగ్గలు (కోరకాలు) కొత్త ఆకులను ఏర్పర్చి చెట్టు ఆకారాన్ని, పరిమాణాన్ని నియంత్రిస్తున్నాయి.
3. ఆకులు, కాండము, కొమ్మలు పై భాగాన పలుచని పొరవంటి కణజాలం కప్పి ఉంది. దీనిని త్వచకణజాలం అంటారు. ఇది మొక్క భాగాలకు రక్షణ కల్పిస్తుంది.
4. వృక్ష దేహాన్ని ఏర్పర్చుతూ ఇతర కణజాలాన్ని సరైన స్థితిలో ఉంచటానికి సంధాయక కణజాలం ఉంది. ఇది అధికంగా విస్తరించి ఎక్కువ మోతాదులో ఉంది.
5. పదార్థాల రవాణాకు, కాండము నుండి కొమ్మల ద్వారా పత్రాలలోనికి విస్తరించిన నాళాల వంటి కణజాలం ఉంది. దీనిని ప్రసరణ కణజాలం అంటారు.
6. ప్రసరణ కణజాలంలోని దారువు ద్వారా నీరు సరఫరా చేయబడితే పోషకకణజాలం ద్వారా ఆహారపదార్థాల రవాణా జరుగుతుంది.

9th Class Biology 2nd Lesson వృక్ష కణజాలం Textbook Activities (కృత్యములు)

కృత్యం – 1

1. మొక్కలోని భాగాలు – వాటి విధులు :

మొక్కల్లోని వివిధ భాగాల పనులను గురించి కింది తరగతుల్లో చదువుకున్నారు. కింది పట్టికలోని విధుల జాబితా చదవంది. ఆ విధుల నిర్వహణలో పాల్గొనే మొక్క భాగాల పేర్లు రాయండి.
జవాబు:

1. మొక్కలు అన్ని రకాల జీవ క్రియలను ఎలా జరుపుకోగలుగుతున్నాయి?
జవాబు:
మొక్కలలో అమరియున్న వివిధ కణజాలముల ద్వారా మొక్కలు అన్ని రకాల జీవక్రియలు జరుపుకోగలుగుతున్నాయి.

2. ఈ క్రియల నిర్వహణలో సహాయపడటానికి మొక్కల్లో ప్రత్యేకమైన కణాల అమరిక ఏమైన ఉందా?
జవాబు:

1. ఒకే రకమైన నిర్మాణం మరియు విధులను నిర్వహించే కణములన్ని సమూహములుగా ఉండి కణజాలములు ఏర్పడినాయి.
2. కణజాలాలు అన్ని నిర్దిష్టమైన అమరిక కలిగియుండి మొక్కలకు జీవక్రియ నిర్వహణలో తోడ్పడతాయి.

కృత్యం – 2

ఉల్లిపొరలోని కణాలు :

2. సూక్ష్మదర్శిని సహాయముతో ఉల్లిగడ్డ పొరను నీవు ఏ విధముగా పరిశీలిస్తావు? బొమ్మ గీచి, భాగాలు గుర్తించి, నీ పరిశీలనలను రాయుము.
జవాబు:
ఉల్లిగడ్డ పొర పరిశీలన :

1. ఒక ఉల్లిపొర ముక్కని తీసుకోవాలి.
2. దానిని గాజుపలక మీద ఉంచాలి.
3. దీని పైన ఒక చుక్కనీరు, ఆ తర్వాత ఒక చుక్క గ్లిజరిన్ వేయాలి.
4. దానిపై కవర్‌పను నెమ్మదిగా ఉంచాలి.
5. సూక్ష్మదర్శిని ద్వారా పరిశీలించాలి.

పరిశీలనలు :

1. కణములన్నియు ఒకే ఆకారం, నిర్మాణము కలిగి ఉన్నాయి.
2. కణముల మధ్య ఖాళీ ప్రదేశాలు ఉన్నాయి.
3. కణములు వరుసలలో అమరి ఉన్నాయి.
4. ప్రతి కణమునకు కణకవచము, కేంద్రకము మరియు కణజీవ పదార్ధము ఉన్నాయి.

కృత్యం – 3

ఆకు – పై పొరలోని కణాలు :

3. సూక్ష్మదర్శిని సహాయంతో తమలపాకును ఏ విధంగా పరిశీలిస్తావు? బొమ్మ గీచి, భాగాలను గుర్తించి, నీ పరిశీలనలను వ్రాయుము.

కృత్యం :

1. తమలపాకును గానీ, గోలగొండి ఆకును గానీ తీసుకొనవలెను.
2. ఆకును మధ్యకు మడిచి చింపవలెను. చినిగిన చోట సన్నటి అంచు కనిపిస్తుంది.
3. ఈ అంచును, ఉల్లిపొరను పరిశీలించినట్లే సూక్ష్మదర్శిని ద్వారా పరిశీలించవలెను.
4. పరిశీలించిన దాని పటాన్ని గీయవలెను. పటంతో పోల్చవలెను.

పరిశీలనలు :

1. పరిశీలించిన కణాలు అన్ని ఒకే మాదిరిగా లేవు. కొన్ని చిన్నవిగా, మరికొన్ని పెద్దవిగా ఉన్నాయి.
2. కణాల అమరికలో తేడా ఉంది. అవి దగ్గర దగ్గరగా కణాంతరావకాశాలు లేకుండా అమరి ఉన్నాయి.
3. కణాలు సమూహాలుగా ఉండి, నిర్దిష్టంగా అమరి ఉండటాన్ని పరిశీలించవచ్చు.

కృత్యం – 4

వేరు మూలలోని కణాలు :

4. ఉల్లిగడ్డ వేరుమూలంను నీవు ఏ విధముగా పరిశీలిస్తావు? సూక్ష్మదర్శిని సహాయముతో బొమ్మ గీయుము. నీ యొక్క పరిశీలనలను నమోదు చేయుము.
జవాబు:
వేరు మూలంలోని కణాల పరిశీలన :

1. ఒక పారదర్శకమైన సీసాను తీసుకొని నీటితో నింపాలి. సీసా మూతి కంటే కొంచెం పెద్దదిగా ఉండే ఉల్లిగడ్డను తీసుకోవాలి. ఉల్లిగడ్డను సీసా మూతిపై ఉంచాలి.
2. వేర్లు దాదాపు ఒక అంగుళం పొడవు పెరిగే వరకు కొద్దిరోజుల పాటు వేర్ల పెరుగుదలను గమనించాలి.
3. ఉల్లిగడ్డను తీసుకొని కొన్ని వేర్ల కొనలను కత్తిరించాలి.
4. ఒక వేరుకొనను తీసుకోవాలి. దాన్ని గాజుపలకపై ఉంచాలి.
5. దానిపై ఒక చుక్క నీటిని, తరువాత ఒక చుక్క గ్లిజరినను వేయాలి.
6. కవర్‌స్లితో కప్పి కవర్‌ స్లిప్ పై 2, 3 అదుడు కాగితాలను ఉంచాలి.
7. నీడిల్ లేదా బ్రష్ వెనుకవైపు కొనతో కవర్ స్లిప్ పై సున్నితంగా కొట్టి పదార్థం పరచుకునేలా చేయాలి.
8. కణాల నిర్మాణాన్ని, అమరికను సూక్ష్మదర్శినితో పరిశీలించాలి.

పరిశీలనలు :

1. కణములన్నియు ఆకారపరంగా, నిర్మాణపరంగా ఒకే విధముగా లేవు.
2. కణములన్నీ వివిధ వరుసలలో అమరి ఉన్నాయి.
3. అగ్రవిభాజ్య కణజాలం వేరు తొడుగునకు క్రింద ఉన్నది.

కృత్యం – 5

పెరుగుతున్న వేర్లు :

5. ఉల్లిగడ్డ యొక్క కత్తిరించిన కొనలను సూక్ష్మదర్శినితో పరిశీలించుము. బొమ్మను గీచి పరిశీలనలను రాయండి.
జవాబు:

1. ఉల్లిగడ్డను తీసికొని వేర్లను కత్తిరించాలి.
2. కత్తిరించిన వేరు కొనలకు కొంచెం పైగా మార్కర్ పెతో గుర్తించాలి.
3. ఉల్లిగడ్డను సీసామూత మీద ఉంచాలి.
4. నాలుగు, ఐదు రోజులపాటు అలాగే ఉంచాలి.
5. వేర్లు కొంచెం మునిగేలా, చాలినంత నీరు ఉండేలా తగు జాగ్రత్త తీసుకోవాలి.

పరిశీలనలు :

1. నిర్దిష్ట రూపములో కణములు అమరియుండిన వేరుకొనను తొలగించిన వేరు పొడవు పెరుగుదల ఆగిపోతుంది.
2. కణములు సమూహములుగా ఉన్నాయి.

కృత్యం – 6

కాండంకొన, వేరు కొనలో ఉన్న విభాజ్య కణజాలాన్ని సరిపోల్చడం.

6. కాండం కొన, వేరుభాగాలను పరిశీలించి కణాల అమరికను క్రింది పట్టిక నందు రాయండి.
జవాబు:

కృత్యం – 7

ద్విదళబీజ కాండంలోని కణజాలాలు :

7. ద్విదళ బీజకాండము అడ్డుకోత తాత్కాలిక సైడ్ ను సూక్ష్మదర్శిని క్రింద పరిశీలించి, బొమ్మ గీచి, భాగములను గుర్తించుము. నీ యొక్క పరిశీలనలను రాయుము.
జవాబు:
ద్విదళ బీజకాండము అడ్డుకోత సైడ్ ను తయారుచేసి సూక్ష్మదర్శిని క్రింద పరిశీలించాలి.

పరిశీలనలు:

1. ద్విదళ బీకాండపు అడ్డుకోతనందు విభాజ్య కణజాలం, ప్రసరణ కణజాలం, త్వచకణజాలం మరియు సంధాయక కణజాలాలు ఉన్నాయి.
2. కణములన్నియు ఒకేవిధమైన ఆకారము, నిర్మాణమును కలిగి యుండలేదు.

కృత్యం – 8

రియో ఆకు – ఉపరితల కణజాలం :

8. రియో ఆకును సూక్ష్మదర్శిని క్రింద పరిశీలించుము. మ్మ గీచి, భాగములను గుర్తించుము. నీ పరిశీలనలను రాయుము.
జవాబు:

1. తాజాగా ఉన్న రియో ఆకును తీసుకోవాలి.
2. ఒక్కసారిగా మధ్యలో చీల్చండి. చినిగిన అంచు వద్ద తెల్లటి పొర కనిపిస్తుంది.
3. ఆ పొరను జాగ్రత్తగా తీసి సూక్ష్మదర్శిని ద్వారా పరిశీలించాలి.

పరిశీలనలు :

1. నిర్మాణపరంగా కణములన్నీ ఒకే విధముగా ఉన్నాయి.
2. కణముల మధ్య ఖాళీ ప్రదేశములు లేకుండా దగ్గరగా అమరి ఉన్నాయి.
3. ఇది మొక్క యొక్క త్వచ కణజాలం.
4. దీనియందు పత్రరంధ్రము కలదు.

కృత్యం – 9

కణజాలాల పరిశీలన :

9. మీ ప్రయోగశాల నుండి హరిత కణజాలం, వాతయుత కణజాలం, నిల్వచేసే కణజాలాల సైట్లను సేకరించండి. మైక్రోస్కోపీతో పరిశీలించండి. మీరు గమనించిన లక్షణాలను నోటు పుస్తకంలో రాయండి.
జవాబు:

గమనించిన లక్షణాలు:
i) హరిత కణజాలం :
ఈ కణజాలం హరిత రేణువులను కలిగి ఉంటుంది. అందువలన దీనిని హరిత కణజాలం అంటారు.

ii) వాతయుత కణజాలం :
ఈ కణజాలం మృదుకణజాలం. పెద్ద గాలిగదుల్ని కలిగి ఉంటుంది. అందువలన దీనిని వాయుగత మృదుకణజాలం లేదా వాతయుత కణజాలం అంటారు.

iii) నిల్వజేసే కణజాలం :
ఈ మృదు కణజాలం నీరు, ఆహారం, వ్యర్థ పదార్థాలను నిల్వ చేస్తుంది. అందువలన దీనిని నిల్వచేసే కణజాలం అంటారు.

AP State Syllabus AP Board 9th Class Telugu Textbook Solutions Chapter 10 బతుకు పుస్తకం Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 9th Class Telugu Solutions 10th Lesson బతుకు పుస్తకం

9th Class Telugu 10th Lesson బతుకు పుస్తకం Textbook Questions and Answers

చదవండి-ఆలోచించండి-చెప్పండి

పుస్తకాలకు రెక్కలుండవు. కాని వాటిని చదివితే మనకు ఎన్నెన్నో రెక్కలు మొలచినట్లుగా ఉంటుంది. ఆ రెక్కలు జ్ఞానాన్ని, ఆలోచనా శక్తిని, సృజనాత్మకతా నైపుణ్యాన్ని, లోకపరిశీలనా దృష్టిని కలిగిస్తాయి. ఏది మంచి పుస్తకం, ఏ పుస్తకాన్ని చదవాలనే ఎంపికలో పుస్తక పరిచయ వాక్యాలు మార్గదర్శనం చేస్తాయి.

ప్రశ్నలు జవాబులు

ప్రశ్న 1.
ఈ పేరా ఏ విషయాన్ని తెలుపుతుంది?
జవాబు:
ఈ పేరా పుస్తకపఠనం, దాని ప్రయోజనాలను గూర్చి తెలుపుతుంది.

ప్రశ్న 2.
పుస్తకాలు చదవడం వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలు ఏమిటి?
జవాబు:
పుస్తకాలు చదివితే రెక్కలు మొలచినట్లుగా ఉంటుంది. ఆ రెక్కలు జ్ఞానాన్ని, ఆలోచనా శక్తిని, సృజనాత్మకతా నైపుణ్యాన్ని, లోకపరిశీలనా దృష్టిని కలిగిస్తాయి.

ప్రశ్న 3.
‘ఏదైనా పుస్తకాన్ని చదవాలి’ అనే ఆసక్తిని కలిగించే అంశమేది?
జవాబు:
‘ఏదైనా పుస్తకాన్ని చదవాలి’ అనే ఆసక్తిని కలిగించే అంశం, ఆ పుస్తకానికి సంబంధించిన ముందుమాట, పరిచయ వాక్యాలు, అభిప్రాయాలు, పుస్తక పరిచయాలు అనేవి.

ప్రశ్న 4.
మీరు ఏ పుస్తకాన్ని ఐనా చదవడానికి ముందు ఏం చేస్తారు?
జవాబు:
నేను పుస్తకాన్ని చదవడానికి ముందు, ఆ పుస్తకం గురించి రచయిత రాసిన తొలిపలుకు, ఆ రచనను గురించి ఇతరుల అభిప్రాయాల్ని చదువుతాను.

ప్రశ్న 5.
ఏదైనా పుస్తకాన్ని చదవాలనే కోరిక మీకు ఎలా కలుగుతుంది?
జవాబు:
ఏదైనా పుస్తకాన్ని చదవాలనే కోరిక, ఆ పుస్తక పరిచయ వాక్యాల ద్వారా కలుగుతుంది. ఏ పుస్తకాన్ని చదవాలనే ఎంపికలో ఆ పుస్తక పరిచయ వాక్యాలు మనకు దారిని చూపిస్తాయి. ఆ పుస్తకాన్ని చదివిన పుస్తక పరిచయ రచయితల వాక్యాల ద్వారా, ఆ పుస్తకాన్ని చదవాలనే కోరిక కలుగుతుంది.

ఇవి చేయండి

1. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

అ) కింది అంశాల ఆధారంగా మాట్లాడండి.

ప్రశ్న 1.
ఉప్పల లక్ష్మణరావుగారు రాసిన మరో పుస్తకం ఏది? ఆ పుస్తకంపై సమీక్షకురాలి స్పందన ఏమిటి?
జవాబు:
ఉప్పల లక్ష్మణరావు గారు రాసిన మరో పుస్తకం, “అతడు – ఆమె” అనే నవల. “అతడు – ఆమె” చదివినప్పుడు దశాబ్దాల తరబడి తనలో పేరుకుపోయిన నీరసం, పటాపంచలైపోయిందనీ, ఎక్కడలేని ఉత్సాహమూ పుట్టుకొచ్చిందనీ రచయిత్రి రాసింది. తనతో సమంగా ప్రతి ఒక్కడూ జీవించాలనే మంచి ఆశయం గల వ్యక్తి తప్పించి, మరొకరు ఆ గ్రంథం రాయలేరని తనకు అనిపించిందని రచయిత్రి రాసింది.

ప్రశ్న 2.
కవులు, రచయితలు రాసిన పుస్తకాలను అందరికీ పరిచయం చేయడానికి పుస్తకావిష్కరణ వంటి కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తారు. ఈ కార్యక్రమంలో ఏం చేస్తారో చెప్పండి.
జవాబు:
పుస్తకావిష్కరణ సభకు ఒకరు అధ్యక్షులుగా ఉంటారు. కొత్త పుస్తకాన్ని పేపరులో చుట్టి ఉంచుతారు. ఒకరు ఆ పేపరు విప్పి, సభలోని వారికి ఆ పుస్తకాన్ని చూపిస్తారు. దాన్నే “ఆవిష్కరణ” అంటారు. ఆ పుస్తకంలో ఉన్న విషయాన్ని గూర్చి ఒకరు సమీక్ష చేస్తారు. దానిని “కావ్య సమీక్ష” అంటారు. సభలో ఉన్నవారికి ఆ పుస్తకంలోని విషయాలను సమీక్షకులు వివరించి చెపుతారు. రచయిత తన గ్రంథాన్ని గూర్చి చెపుతాడు. రచయితకు సన్మానం చేస్తారు. అధ్యక్షులు ప్రారంభంలోను, చివరలోనూ తమ అభిప్రాయాన్ని చెప్పి, రచయితను అభినందిస్తారు. పుస్తకాలను సభలో అందరికీ ఉచితంగా కానీ, తక్కువ ధరకు కానీ ఇస్తారు.

ఆ) పాఠ్యాంశం ఆధారంగా కింది మాటలను ఏ సందర్భంలో ఎవరు అన్నారో రాయండి.

ప్రశ్న 1.
“అదీ శిశువుముందు శిరసొగ్గే నిరహంకారమంటే!”
జవాబు:
ఉప్పల లక్ష్మణరావు గారి తాతగార్ని గూర్చి, ఈ పాఠ్యరచయిత్రి సావిత్రి గారు చెప్పిన మాట ఇది. లక్ష్మణరావు గారి తాతగార్ని వారి మనుమడు “తాతగారూ ! మీరసలు దేవుణ్ణి చూశారా?” అని అడిగాడట. ఆ ప్రశ్నకు జవాబుగా ఆయన తాతగారు, తాను దేవుణ్ణి చూడలేదనీ, ఉన్నాడో లేడో తాను చెప్పలేననీ, కష్టాలు పంచుకొనేవాడు ఒకడున్నాడంటే బావుంటుంది కదా ! అందుకే ప్రార్థిస్తున్నాననీ జవాబు చెప్పారట.

లక్ష్మణరావుగారి తాతగారి ఆ నిజాయితీని రచయిత్రి మెచ్చుకొని, ఆ తాతగారిది, శిశువు ముందు శిరసొగ్గే నిరహంకారమని ప్రశంసించిన సందర్భంలోనిది.

ప్రశ్న 2.
“దేశపు తిండి గింజల సమస్య తీర్చని పరిశోధనలెందుకు ?”
జవాబు:
ఉప్పల లక్ష్మణరావు గారు, గ్రిప్సువాలు యూనివర్సిటీలో ఆయనకు ఇష్టమైన బోటనీలో పరిశోధనలు చేసేవారు. కొంతకాలం అయ్యాక, లక్ష్మణరావుగారికి, తన పరిశోధనలు మనదేశంలోని తిండిగింజల సమస్యను తీర్చలేవనీ, ఒకవేళ ఉపయోగించినా, ఆ ఫలితాలను వినియోగించుకొనేందుకు విస్తీర్ణమైన పొలాలు మనదేశంలో లభించవనీ, అనిపించింది. దానితో తాను చేసే పరిశోధనలు మానివేసి, మన దేశానికి తిరిగివచ్చి అనువాదక వృత్తిని చేపట్టారు. దేశం తిండిగింజల సమస్య తీర్చని పరిశోధనలు ఎందుకని లక్ష్మణరావుగారు తనలో తాను తర్కించుకొన్న సందర్భంలోని మాట ఇది.

ప్రశ్న 3.
“ఇది అంతర్జాతీయ సమస్యగా మారుతుంది. జాగ్రత్త!”
జవాబు:
లక్ష్మణరావు గారి భార్య ‘మెల్లీ’ తూర్పుగోదావరి జిల్లా పోలీసు సూపరింటెండెంటు ఆలీఖానును, ఈ విధంగా బెదిరించింది. మెల్లీ ఖాదీ ప్రదర్శనలో పాల్గొంటోంది. అలా పాల్గొనడం నిషిద్ధమని జి.వో. లేదు. ఆలీఖాను మెల్లీని ఖాదీ ప్రదర్శనలో పాల్గొనవద్దని బెదిరించాడు. అలా నిషిద్ధం కాని పనిని, వద్దని నిషేధిస్తే, తాను స్విట్జర్లాండ్ దేశస్థురాలు కాబట్టి, తాను ఆ విషయాన్ని ఆ దేశపు రాయబారికి ఫిర్యాదు చేస్తాననీ, అది అంతర్జాతీయ సమస్యగా మారుతుందనీ, మెల్లీ ఆలీఖానను బెదిరించిన సందర్భంలోనిది.

ఇ) పాఠం ఆధారంగా కింది పట్టికను పూరించండి.

ఈ) పాఠం ఆధారంగా కింది ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
రచయిత్రి ఈ పాఠం ద్వారా ఏ పుస్తకం గురించి పరిచయం చేసింది?
జవాబు:
రచయిత్రి సావిత్రిగారు, ఈ పాఠం ద్వారా, ఉప్పల లక్ష్మణరావుగారు రచించిన “బతుకు పుస్తకం” అనే, వారి జీవిత చరిత్రను గూర్చి పరిచయం చేసింది.

ప్రశ్న 2.
మెల్లీ దుందుడుకు స్వభావానికి చెందిన సంఘటనలు తెలపండి.
జవాబు:
1) మెల్లీ సాహసానికి మరో పేరు. ఈమె తనవంటి వారికి అవమానము జరిగినా, ఒక మంచిపనికి అవరోధం జరిగినా, సహించేది కాదు. ఒకసారి రాజోలు నుండి నర్సాపురం వెళ్ళే లాంచి ఎవరో పెద్ద అధికారి కోసం ఆపేశారట. వెంటనే మెల్లీ ఆ చీకట్లో ఈత దుస్తులు వేసుకొని, గోదావరిలోకి దూకి, ఐదు గంటలలో ఆ 16 మైళ్ళ దూరాన్ని, దుస్సాహసంతో ఈదింది.

2) ఒకసారి తూర్పు గోదావరి జిల్లా పోలీసు సూపరింటెండెంటు ఆలీఖాన్ మెల్లీని, ఖాదీ ప్రదర్శనలో పాల్గొనవద్దని హెచ్చరించాడు. అయితే అటువంటి ప్రదర్శన చేయడం నిషిద్ధమనే జి.వో. ఏమీలేదు. అప్పుడు మెల్లీ తనను ప్రదర్శనలో పాల్గొనకుండా నిషేధిస్తే, తాను స్విట్జర్లాండ్ దేశస్థురాలు కాబట్టి, తాను ఆ విషయాన్ని వారి రాయబారికి ఫిర్యాదు చేస్తాననీ, అది అంతర్జాతీయ సమస్యగా మారుతుందనీ ఆలీఖానను బెదిరించింది.

3) గాంధీజీ సబర్మతి ఆశ్రమంలో స్త్రీలకు గస్తీని నిషేధించగా, ఈమె సత్యాగ్రహం చేసి, స్త్రీలు కూడా గస్తీకి అర్హులేనని అంగీకరించేలా చేసింది.

ప్రశ్న 3.
గ్రంథాలు, పుస్తకాలు ఎలా ఉండాలని రచయిత్రి తెలియజేసింది?
జవాబు:
గ్రంథాలు నిరుత్యాహికి ఉత్సాహాన్నీ, రికామీకి బాధ్యతనూ, అజ్ఞానికైనా, జిజ్ఞాసువుకైనా విజ్ఞానాన్నీ, తగిన ఆర్ధతనూ తప్పక అందించగలగాలి. అదేదో మహాగ్రంథమని, తమకు అర్థం కాదనీ అనిపించకూడదు. ఆ గ్రంథం ఒక డైరీలా, స్నేహితుని లేఖలా, దగ్గరగా ఉండాలి. పాఠకుడు ఓపిక తెచ్చుకొని చదవాలి అనిపించాలి. రచయిత తన మనస్సులోని బాధను కప్పి పుచ్చకుండా తెలపాలి. ఇతని బాధను విందాం, అనిపించేటట్లు నిరహంకారంగా, ఆత్మీయంగా ఉండాలి. చదువుతున్నంత సేపూ హాయి కలగాలి. ఇన్నాళ్ళకైనా ఇంత మంచిపుస్తకం చదవగలిగాను కదా అని అనిపించాలి. వివరణ స్పష్టంగా ఉండాలి. ఏదో కొత్త విషయం చెప్పాలి. ఎంతో కొంత కార్యశీలత రేపాలి. కదపాలి. కుదపాలి. మంచిదారిని చూపించి, మనశ్శాంతిని కలిగించాలి.

ప్రశ్న 4.
లక్ష్మణరావుగారు పరిశోధనరంగం నుంచి రచనారంగం వైపు ఎందుకు మారారు?
జవాబు:
లక్ష్మణరావుగారు, చెప్సువాలు యూనివర్సిటీలో తనకు ఇష్టమైన బోటనీలో పరిశోధనలు చేసేవారు. కొన్నివేలు ఖర్చుచేసి జరిపిన తన పరిశోధన, దేశానికి ఉపయోగంగా ఉంటుందని లక్ష్మణరావుగారికి నమ్మకం కలుగలేదు. దేశం తిండిగింజల సమస్యను తీర్చని ఆ పరిశోధనలు ఎందుకు ? అని ఆయనకు అనిపించింది. ఒకవేళ ఆ పరిశోధనలు ఉపయోగపడినా, ఆ ఫలితాల్ని వినియోగించేందుకు విస్తీర్ణమైన పొలాలు మనకు లభించవని ఆయన గుర్తించారు. పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థలో ఆ పరిశోధనలు, ధనిక రైతులకే గాని, సామాన్యునికి ఉపకరించవని ఆయన గ్రహించారు. అందువల్ల తనలో తాను బాగా తర్కించుకొని, తనకు బాగా ప్రాణప్రదమైన బోటనీ పరిశోధనలు మానివేసి, ప్రగతి ప్రచురణాలయంలో అనువాదక వృత్తిని వారు చేపట్టారు.

II. వ్యక్తీకరణ-సృజనాత్మకత

అ) క్రింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
సమాజానికి ఎటువంటి రచయితల అవసరం ఉంది?
జవాబు:
సమాజానికి లక్ష్మణరావుగారి వంటి నిజాయితీ గల సాహితీమూర్తుల ఆవిర్భావం, ఒక చారిత్రక అవసరం. నిరుత్సాహికి, ఉత్సాహాన్నీ, రికామీకి బాధ్యతనీ, అజ్ఞానికైనా, జిజ్ఞాసువుకైనా విజ్ఞానాన్ని తగుమాత్రపు ఆర్ధతనూ అందించగలిగిన పుస్తకాలను రచించే రచయిత అవసరం. రచయిత ఎంతో కొంత కార్యశీలత రేపాలి. పాఠకుని కదపాలి, కుదపాలి, మంచిదారిని చూపాలి. మనశ్శాంతిని కలిగించాలి.

ప్రశ్న 2.
“లక్ష్మణరావుగారి విజ్ఞత, ప్రపంచం పట్ల ఆయన చూపిన బాధ్యత ఎప్పటికీ విస్మరింపరానిది” అని సావిత్రిగారు అనడం సరైందేనని మీరు భావిస్తున్నారా ? ఎందుకు?
జవాబు:
లక్ష్మణరావుగారి విజ్ఞత, ప్రపంచం పట్ల ఆయన చూపిన బాధ్యత, మరువరానిదని సావిత్రిగారు చెప్పిన మాట, సరయినదే అని చెప్పాలి. మనం చేసే పనులు మనకే కాక, ప్రపంచానికి కూడా మేలు చేయాలన్న లక్ష్మణరావు గారి సంకల్పం, ఉత్తమమైనది. లక్ష్మణరావుగారు జర్మనీలో బోటనీ పరిశోధనలు చేస్తుండేవారు. కొన్ని వేలు ఖర్చుపెట్టి జరిపిన ఆ పరిశోధన, మన దేశానికి ఉపయోగకరంగా ఉంటుందనే నమ్మకం ఆయనకు కలుగలేదు. మన దేశానికి తిండి గింజల సమస్య తీర్చని ఆ పరిశోధనలు, ఎందుకని లక్ష్మణరావు గారు జర్మనీలో పరిశోధనకు స్వస్తిచెప్పి, భారతదేశానికి వచ్చి ఒక ప్రచురణాలయంలో అనువాదకుడిగా చేరారు. దీనిని బట్టి లక్ష్మణరావు గారి విజ్ఞత, ఆయన ప్రపంచం పట్ల చూపిన బాధ్యత, ఎప్పటికీ మరువరానిది అన్నది సత్యం.

ప్రశ్న 3.
హేతువాదులు ప్రశ్నించే విషయాలు ఎలాంటివై ఉంటాయి?
జవాబు:
హేతువాదులు దేవుణ్ణి చూశారా ? అని అడుగుతారు. దేవుడు కనబడడు కాబట్టి, దేవుడు లేడని వారు వాదిస్తారు. ప్రతిదాన్ని ప్రత్యక్షంగా చూస్తేనే, దాన్ని వారు నమ్ముతారు. సాధువులు, సన్యాసులు, బాబాలను వారు నమ్మరు. వారు చూపించే మహిమలు అన్నీ, గారడీలు అని హేతువాదులంటారు. విగ్రహారాధన పనికిరాదని వారు వాదిస్తారు. రాళ్ళను, రప్పలను పూజించరాదంటారు. హేతువు అంటే కారణము. ప్రతిదానికి ఏదో ఒక కారణం ఉంటుందంటారు.

ప్రశ్న 4.
కరుణ గల విజ్ఞానం అంటే ఏమిటి? కరుణ కలిగిన వారు చేసే పనులు ఏమై ఉంటాయి?
జవాబు:
‘విజ్ఞానం’ అంటే విశేషమైన జ్ఞానం. అంటే నేటి సైన్సు, ఇంజనీరింగు, డాక్టరు మొదలయిన వృత్తుల వారు ఎంత జ్ఞానం కలవారైనా, తోటి మానవులపై వారికి ‘కరుణ’ అంటే జాలి లేక దయ ఉండాలి. లక్ష్మణరావు గారి భార్య ‘మెల్లీ’ కరుణ గల విజ్ఞాని. ఆమె డాక్టరుగా ఎంతో విజ్ఞానం గడించింది. ఒకసారి పెంటబండిని ఈడ్వలేకపోతున్న ముసలివాడి కష్టాలు సహింపలేక తాను ఆ బండిని వెనుక నుంచి తోసి, అతనికి సహాయపడింది. అపుడు మెల్లి తెల్లని ఫ్రాక్ వేసుకొని, ఒక విందుకు వెడుతూ ఉంది. మెల్లీ ఆ పెంటబండిని తోసి, తన బట్టలపై పడ్డ నల్లని మరకలతోనే ఆ విందుకు వెళ్ళింది. కరుణ గల విజ్ఞానులు పైన చెప్పినటువంటి పనులు చేస్తారు.

ప్రశ్న 5.
పరిశోధనలు ఎందుకు చేస్తారు ? దీనివల్ల ఎవరికి మేలు జరగాలి? ఏఏ పరిశోధనలు సమాజానికి మేలు చేస్తాయి?
జవాబు:
పరిశోధనలు దేశానికి ఉపయోగకరంగా ఉండాలి. పరిశోధనా ఫలితాలు వినియోగించుకొనేందుకు వీలుగా ఉండాలి. పరిశోధనలు సామాన్యునికి ఉపయోగించాలి. సాంకేతిక పరిశోధనల వల్ల కలిగే లాభం, సమాజానికీ, పేద ప్రజలకీ ఉపకరించాలి. వ్యవసాయంలో చేసే పరిశోధనలు, రైతులు పంటలు ఎక్కువగా పండించడానికి ఉపయోగించాలి. అణుశాస్త్రంలో పరిశోధనలు, విద్యుచ్ఛక్తి ఉత్పత్తికి ఉపయోగించాలి. వస్తువులను చౌకగా, విరివిగా తయారు చేసేందుకు పరిశోధనలు ఉపయోగించాలి. సమ సమాజ స్థాపనలో, సమాజానికి పరిశోధనలు ఉపయోగించాలి.

ఆ) కింది ప్రశ్నలకు పదిహేనేసి వాక్యాల్లో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
ఈ పాఠం ఆధారంగా “బతుకు పుస్తకం”లోని అంశాలను పదివాక్యాల్లో రాయండి.
జవాబు:
ఉప్పల లక్ష్మణరావుగారి తాతగారు కాలేజీ కమిటీతో పోరాడి, మనవరాలిని బడిలో చేర్పించారు. లక్ష్మణరావుగారి తాతగారిని, వారి మనవడు “దేవుణ్ణి చూశారా? తాతగారూ?” అని అడిగాడట. తాను దేవుణ్ణి చూడలేదని లక్ష్మణరావు గారి తాత, నిజాయితీగా ఒప్పుకున్నారట.

లక్ష్మణరావుగారి భార్య మెల్లీ, తెల్లని ఫ్రాకు ధరించి విందుకు వెడుతూ, దారిలో పెంటబండిని ఈడ్వలేకపోతున్న వృద్ధుని బండిని తోసి సాయంచేసిందట. మెల్లీ, లక్ష్మణరావుగారులు షరతులు విధించుకొని, వివాహం చేసికొన్నారట. లక్ష్మణరావుగారు జర్మనీలో బోటనీ పరిశోధనలు మానివేసి, మనదేశంలో అనువాదకుడిగా చేరారట.

మెల్లీ రాజోలు నుండి నర్సాపురం వరకూ స్విమ్మింగ్ డ్రెస్ లో 15 మైళ్ళు ఈదిందట. సబర్మతి ఆశ్రమంలో మెల్లీ తాను కూడా గస్తీ తిరగడానికి అనుమతినిమ్మని సత్యాగ్రహం చేసిందట. మెల్లీ జిల్లా పోలీసు సూపరింటెండెంట్ తో, తనను ఖాదీ ప్రదర్శనలో పాల్గొనడానికి ఆయన నిరోధిస్తే, దానిని అంతర్జాతీయ సమస్యగా తాను మారుస్తానందట. లక్ష్మణరావుగారు తెచ్చి ఇచ్చిన కాగితాన్ని సిమెంటు కంపెనీ డైరెక్టరు క్రిందపడవేస్తే, దాన్ని బల్లమీద డైరక్టరు తిరిగి పెట్టకపోతే, తాను ఉద్యోగానికి రాజీనామా చేస్తానని డైరక్టర్నీ బెదిరించారట.

ప్రశ్న 2.
“బతుకు పుస్తకంలో కరుణ గల విజ్ఞానానికి సంబంధించిన సంఘటనలు ఉన్నాయి కదా !” వాటిలోంచి ఏదైనా ఒక సంఘటనను విశ్లేషించండి.
జవాబు:
లక్ష్మణరావుగారు ప్రేమించిన అమ్మాయి స్విట్జర్లాండు దేశస్థురాలు ‘మెల్లీ’. లక్ష్మణరావుగారు మెల్లీని కరుణ గల విజ్ఞానిగానే ఈ చూసి ప్రేమించారు. ఒకసారి మెల్లీ పాలమీగడ లాంటి తెల్లని ఫ్రాకు ధరించి, విందుకు వెడుతోంది. అప్పుడు ఆమెకు 24 ఏళ్ళు. దారిలో ఒక ముసలివాడు వెంటబండిని ఈడ్చుకు వెడుతున్నాడు. అతడు ఆ బండిని లాగలేక అవస్థపడుతున్నాడు. అప్పుడు మెల్లి దృష్టి ఆ వృద్ధుని మీద పడింది. ఆమెకు ఆ వృద్ధుని పై జాలి వేసింది. మెల్లీ తాను తెల్లని బట్టలు వేసుకున్నానని కానీ, విందుకు వెడుతున్నానని కానీ చూడలేదు. వెంటనే ఆ వృద్ధుని బండిని వెనక నుండి తోసి సాయం చేసింది. ఈ విధంగా మెల్లీ ఆ ముసలివాడికి సాయపడింది. ఆ సంఘటనను చూసిన లక్ష్మణరావు గారి మనస్సు ద్రవించింది. మెల్లీ కరుణగల విజ్ఞాని అని గ్రహించారు. మెల్లీని లక్ష్మణరావుగారు పెండ్లాడారు.

మెల్లీ, ఆ మురికి బట్టలతోనే విందుకు వెళ్ళింది. ప్రక్కవారు ఏమనుకుంటారో అని, మెల్లీ అనుకోలేదు. ఒక వృద్ధునికి సాయం చేశాననే సంతృప్తితో ఆమె గుండెలు నిండాయి.

దీనిని బట్టి మెల్లీ కరుణ గల విజ్ఞాని అని తెలుస్తోంది.

ప్రశ్న 3.
సావిత్రి గారి ‘బతుకు పుస్తకం’ గురించి పరిచయం చేసిన విధానం ఏ విధంగా ఉంది?
జవాబు:
‘బతుకు పుస్తకం’ రచయిత లక్ష్మణరావుగారు నిజాయితీ గల సాహితీమూర్తి అని. రచయిత్రి నమ్మకం. బతుకు పుస్తకం చదవడానికి ముందే లక్ష్మణరావుగారు రచించిన ‘అతడు – ఆమె’ పుస్తకాన్ని రచయిత్రి చదివిందట. లక్ష్మణరావుగారి మీదా, ఆయన జీవితభాగస్వామి మెల్లీ మీదా రచయిత్రికి మంచి అభిమానం ఉంది. లక్ష్మణరావుగారు మంచి సహృదయుడైన రచయిత అనడానికి ఉదాహరణలు ఇచ్చింది. మెల్లీ కరుణ గల విజ్ఞాని అని, మహా సాహసి అని, పట్టుపట్టి తాను అనుకున్నది సాధించే గుణం కలదని, అనడానికి సబర్మతి జైలులో ఆమె చేసిన సత్యాగ్రహం సంఘటనను పేర్కొంది.

లక్ష్మణరావుగారు కరుణ గల విజ్ఞాని అని, ఆయన చూపిన విజ్ఞత, ప్రపంచం పట్ల ఆయన చూపిన బాధ్యత మరచిపోరానివని గుర్తు చేసింది. మన దేశానికి ఉపయోగించని పరిశోధనలు అనవసరం అని పరిశోధనలకు స్వస్తి చెప్పి అనువాదక వృత్తిని ఆయన చేపట్టిన విషయాన్ని రచయిత్రి గుర్తు చేసింది.

మొత్తముపై లక్ష్మణరావుగారి జీవితంలోని ముఖ్య సంఘటనలను, బతుకు పుస్తకం నుండి రచయిత్రి ఎత్తి చూపింది.

IV. ప్రాజెక్టు పని

* మీ పాఠశాల గ్రంథాలయంలోని రెండు మూడు పుస్తకాల్లోని ముందుమాటలు చదవండి. ఆ పుస్తకాల గురించి మీరు తెలుసుకున్న విషయాలను రాసి ప్రదర్శించండి.
జవాబు:
ముందుమాట

ప్రశ్న 1.
అల్లసాని పెద్దనామత్యుని ‘మనుచరిత్రము’ – కవి సమ్రాట్ కమనీయ పీఠిక
ఈ పీఠిక ద్వారా అల్లసాని పెద్దన శ్రీకృష్ణదేవరాయ అష్టదిగ్గజ కవులలో ప్రథముడిగా ప్రధానమైనవాడని తెలిసింది. మనుచరిత్రను రాయలకే అంకితమిచ్చాడు పెద్దన. తెలుగువారి తొలి స్వతంత్ర్య కావ్యం మనుచరిత్ర. తెలుగు పంచ కావ్యాలలో మొదటిది మనుచరిత్ర. ఈ గ్రంథానికే స్వారోచిషమనుసంభవం అను నామాతరం కలదు. స్వారోచిష మనువు యొక్క కథే ఈ మనుచరిత్ర. అరుణాస్పదపురం – ప్రవరుడు కథతో ప్రారంభమై, హిమాలయ వర్ణన, వరూధిని, గంధర్వుని ఎత్తుగడ – స్వరోచి పుట్టుక – మనోరమ వృత్తాంతం – ఇందీవరాక్షుని వేడుకోలు – స్వరోచి పెండ్లి – దశావతరా స్తోత్రము – ఇంత వివరణగా పీఠిక రాసి, కావ్యమంతా తేలికగా అర్థము చేసుకొనుటకు వీలు కల్పించారు విశ్వనాథవారు.

ప్రశ్న 2.
పప్పురి రామాచార్యుల ‘వదరుబోతు’ – రాళ్ళపల్లి అనంతకృష్ణశర్మ పీఠిక.
ఈ పీఠిక ద్వారా 1932లో ప్రచురితమైన ‘వదరుబోతు’ గ్రంథ రచయితలెవరో స్పష్టంగా తెలియదు కాని పప్పురి రామాచార్యుల పేరొకటి మాత్రం వినబడుతోందని తెలిసింది. వదరుబోతు వ్యాసాలు సంఘ సంస్కరణకి ఉద్దేశించినవి. రాజకీయ స్వాతంత్ర్యం కన్న ప్రజల్లో నీతి, మత ధర్మాల పట్ల ఆసక్తిని కలిగించి, వారిని నిస్వార్థ పరులుగా చేయటమే ఈ వ్యాసాల ఆదర్శమని తెలుసుకున్నాను. మొదటి ప్రపంచ యుద్ధకాలంలో అనంతపుర పట్టణంలో కొందరిలో కలిగిన నూతన ఆలోచన ఫలితమే వదరుబోతు వ్యాసాలు వెలువడ్డాయి. ఎడిసన్ – స్పెక్టేటర్, స్టీల్ టాటర్ ఇంగ్లీషులోని ఉపన్యాస వ్యాసాలు. స్పెక్టేటర్ ఆధారంగా తెలుగులో సాక్షి వ్యాసాలు పానుగంటివారు రాశారు. సాక్షి వ్యాసాల కన్నా వదరుబోతు వ్యాసాలు మృదు స్వభావం కలవి. సుమారు 50 వ్యాసాలు రాసినా, దొరికనా 22 వ్యాసాలతో ‘వదరుబోతు’ ముద్రించారు. ఈ విషయాలన్నీ ఈ పీఠిక ద్వారా తెలుసుకున్నాను.
(లేదా)
సావిత్రి ‘బందిపోట్లు’ కవితను సేకరించండి. దీనిపై మీ అభిప్రాయం రాసి ప్రదర్శించండి.
జవాబు:
పుస్తకం లభ్యమైన తరువాత చదివి నా అభిప్రాయాన్ని రాస్తాను.

III. భాషాంశాలు

పదజాలం

అ) పాఠం ఆధారంగా ఈ కింది ఖాళీలను పూరించండి.

1. ఉప్పల లక్ష్మణరావు బతుకు పుస్తకం కంటే ముందుగా సావిత్రి చదివిన పుస్తకం ‘అతడు – ఆమె’.
2. లక్ష్మణరావు తల్లిగారి విమర్శను దృష్టిలో వుంచుకొని నవల తిరిగి రాశారట.
3. ఆనాటి స్త్రీల పత్రికలు నిజంగా పాటుపడేవారి చేతులు మీదుగా వెలువడేవి.
4. మెల్లీ సబర్మతిలో సత్యాగ్రహం ప్రారంభించిందట.
5. లక్ష్మణరావుగారు జర్మనీ నుంచి తన పరిశోధనావకాశాలు శాశ్వతంగా వదలి వేసుకొని రచనారంగం వైపు మారారు.

ఆ) గీత గీసిన పదాలకు అర్థాలను గుర్తించండి. ఆ అర్థంతో మరొక కొత్త వాక్యం రాయండి.

1. నాలో పేరుకుపోయిన నీరసం పటాపంచలై పోయింది.
ఎ) ఎక్కువ
బి) తక్కువ
సి) చెల్లాచెదరు
డి) ముక్కలు ముక్కలు
అర్థం : పటాపంచలు = చెల్లాచెదరు
వాక్యప్రయోగం : నేను కళాశాలలో చేరగానే, నాకున్న సిగ్గు పటాపంచలు అయ్యింది.

2. మనదేశ చరిత్రకు అద్దం పట్టిన పుస్తకాన్ని ప్రతి ఒక్కరూ చదవాలి.
ఎ) పొగిడిన
బి) గొప్పదనాన్ని
సి) ప్రతిబింబించిన
డి) సంక్షిప్తం చేసిన
అర్థం : అద్దం పట్టిన = ప్రతిబింబించిన
వాక్యప్రయోగం : అద్దంపట్టిన – నీలోని సద్గుణాలు, మా నాన్నగార్కి అద్దం పట్టినట్టున్నాయి.

3. నిరుత్సాహికి ఉత్సాహాన్ని, రికామికి బాధ్యతనీ అందించగలగాలి పుస్తకం
ఎ) చురుకైన
బి) పనిలేనివాడు
సి) తెలివైనవాడు
డి) అజ్ఞాని
అర్థం : రికానికి = పనిలేనివాడు
వాక్యప్రయోగం : రికామీగా తిరిగే గోపాల్ కు, ఒక మంచిపని అప్పగించబడింది.

ఇ) కింది పదాలను వివరించండి. సొంతవాక్యాలు రాయండి.
1) పఠించతగిన = __చదువదగిన
వాక్య ప్రయోగం : భగవద్గీత అందరూ పఠించతగిన గ్రంథము.

2) గొప్ప నిదర్శనం = గొప్ప ఉదాహరణ
వాక్య ప్రయోగం : రాముడు పితృవాక్య పరిపాలనకు గొప్ప నిదర్శనము.

3) అకుంఠితమైన దీక్ష = మొక్కవోని పట్టుదల
వాక్య ప్రయోగం : హనుమంతుడు అకుంఠిత దీక్షతో లంకను గాలించి సీతమ్మ జాడను తెలిసికొన్నాడు.

వ్యాకరణం

అ) కింది వాటిని జతపరచండి.
1) వాటిని ఇనప్పెట్టెలో పెట్టి తాళాలు వేసి (ఈ) అ) చేదర్థకం
2) కాపలా కాస్తూ హాయిగా తిని కూర్చో (ఆ) ఆ) శత్రర్థకం
3) మానసికంగా ఎదిగినట్లైతే (అ) ఇ) ప్రశ్నార్థకం
4) నిర్భయంగా జీవించాలని ఆశించడం తప్పా? (ఇ) ఈ) క్వార్థకం

ఆ) పరోక్ష కథనంలోకి మార్చండి.

1) “ఇది అంతర్జాతీయ సమస్యగా మారుతుంది. జాగ్రత్త !” అని అతన్నే బెదిరించింది మెల్లీ. (ప్రత్యక్ష కథనం)
జవాబు:
అది అంతర్జాతీయ సమస్యగా మారుతుందని, జాగ్రత్త అని మెల్లీ అతడినే బెదిరించింది. (పరోక్ష కథనం)

2) “చిన్నప్పటి నుండి నాకు బోటనీ అభిమాన విషయం” అన్నాడు రచయిత. (ప్రత్యక్ష కథనం)
జవాబు:
చిన్నప్పటి నుండి తనకు బోటనీ అభిమాన విషయమని రచయిత అన్నాడు. (పరోక్ష కథనం)

9th Class Telugu 10th Lesson బతుకు పుస్తకం రచయిత్రి పరిచయం

సావిత్రి గారు రాజమండ్రి దగ్గర ఉండేశ్వరపురంలో 18.05. 1949 లో జన్మించారు. డిగ్రీ మొదటి సంవత్సరంలో చదువు అర్ధాంతరంగా ఆగిపోయినా సాహిత్య పఠనాభిలాషను కొనసాగించి అనేక కవితలు, కథలు, వ్యాసాలు, సమీక్షలు రాసి స్త్రీవాద సాహిత్యంలో తనదైన స్థానం సంపాదించుకున్నారు. 1991లో వీరి మరణానంతరం ఆమె రచనలన్నీ అరణ్యకృష్ణ సంపాదకత్వంలో “సావిత్రి” పేరుతో వెలువడ్డాయి. వీరి “బందిపోట్లు” కవిత ప్రసిద్ధమైంది. ప్రగతిశీల దృక్పథం, రాజీలేని పోరాటమనస్తత్వం పదునైన భావావేశం ఈ రచయిత్రి ప్రత్యేకత.

కఠిన పదాలకు అర్థాలు

విశిష్ట, వ్యక్తిత్వము = మిక్కిలి శ్రేష్ఠమైన, వ్యక్తితత్వము
సమాజము = సంఘము
సాహితీమూర్తి = సాహిత్యము రూపుదాల్చిన వ్యక్తి
ఆవిర్భావం = పుట్టుక
చారిత్రక అవసరం = చరిత్రకు అవసరం
దశాబ్దాలు = పదుల సంవత్సరాలు
పటాపంచలు = చెల్లాచెదరు
సదాశయం (సత్ + ఆశయం ) = మంచిమనస్సు
వ్యక్తి = జాతికి వేటై, ఆ జాతికి
హుందా = దర్జా
మహిళ = స్త్రీ
జీవిత భాగస్వామి = జీవితంలో పాలు పంచుకొనే స్త్రీ (భార్య)
ఇల్లాలు = భార్య
దాస్య శృంఖలాలు = బానిసత్వం అనే సంకెళ్ళు
స్వాతంత్రోద్యమకారిణి (స్వాతంత్ర + ఉద్యమకారిణి) = స్వాతంత్ర్యం కోసం ప్రయత్నం చేసిన స్త్రీ
చిత్రించింది = వ్రాసింది (వర్ణించింది)
నిర్నిబంధం = బంధములు లేనిది
పఠిత = పాఠకుడు (చదివేవాడు)
జడము = తెలివిలేనిది
హాస్యము = నవ్వు
ఉన్మాదపు ఉత్సాహము = పిచ్చి ఉత్సాహము
చిర్రెత్తించే = కోపం కలిగించే
(చిఱ్ఱ + ఎత్తించు)
(చిఱ్ఱు + ఎత్తించు)
రీడబులిటీ (Readability) = చదువదగినది ఆశ్రయమైన రూపము
రికామీ = పనిలేనివాడు
అజ్ఞాని = తెలివిలేనివాడు
జిజ్ఞాసువు = తెలిసికొనగోరువాడు
ఆర్థత = మెత్తదనము
డైరీ (Diary) = దినచర్య
నేస్తం = స్నేహితుడు
సన్నిహితం = చేరువ, సమీపం

నిరహంకారం = అహంకారం లేకుండుట
ఆత్మీయం = ఆత్మవంటిది (కావలసినది)
నయం = మేలు
క్లిష్టము = కఠినము
కార్యశీలత = పనిచేసే స్వభావమును కలిగి
కుదుపాలి = కదల్చా లి
విమర్శకురాలు = విమర్శ చేయు స్త్రీ
పెదవి విరిచేయు = నిరాశను సూచించు తర్కించుకొని
కీచులాట = కలహము
మహాసంగ్రామం = గొప్ప యుద్ధం
పూర్వరంగం = ముందు విషయం
మలచి = వంచి
ఏకీభవించు = ఒక్కటియగు; కలిసిపోవు
నిష్పక్షపాతం = పక్షపాతం లేనిది
సహృదయుడు = మంచిమనస్సు కలవాడు (విద్వాంసుడు)
హోరా హోరీ = ఎడతెగకుండా (నిర్విరామంగా)
అభ్యంతరం = అడ్డు
ఆస్తికులు = భగవంతుడున్నాడని నమ్మువారు
హేతువాదము = ప్రత్యక్ష ప్రమాణము చూపిస్తేనే నమ్ముతాను అనే మాట
ఫేషన్ (Fashion) = సొగసుకాడు; సొగసుదనం
విరివిగా = అధికంగా
సౌజన్యాన్ని = మంచితనాన్ని
కసరకుండా = కోప్పడకుండా
శిరసొగ్గే = తలవంచే
కరుణ = దయ, జాలి
వెల్లివిరుస్తుంది = ప్రవహిస్తుంది
ఫ్రాకు ‘(Frock) = వదులుగా ఉండే పెద్ద గౌను
వృద్ధుడు = ముసలివాడు
అగచాట్లు = ఆపదలు
నిదర్శనం = దృష్టాంతము; ఉదాహరణ
పరిశోధనావకాశాలు = పరిశోధన చేసే అవకాశాలు
క్షుణ్ణంగా = సంపూర్తిగా యుండుట
పఠించదగ్గవి = చదువదగినవి
వినియోగించుకొను = ఉపయోగించుకొను
సోషలిస్టు సమాజస్థాపన = సమ సమాజమును స్థాపించుట
తర్కించుకొని = ఊహించుకొని
స్వస్తిచెప్పి = చాలించి; ముగించి
నిశ్శబ్దం = ధ్వనిలేమి
అనువాదకవృత్తి = అనువాదం చేసేపని (Translation)
ఆవేదన = బాధ
ఆవేశపడిపోవు = కోపము వహించు
అకుంఠితమైన = అడ్డులేనట్టి
విస్మరింపరానిది = మరువరానిది
అవరోధము = అడ్డగింత
క్షణం = అత్యల్పకాలము
ఓర్వదు = సహింపదు
మంకుపట్టు = మొండి పట్టు
స్విమ్మింగ్ కాస్ట్యూమ్స్ (Swimming costumes) = ఈత దుస్తులు
గస్తీ = కావలి (కాపలా)
స్టాకిస్టు (Stockist) = స్టాకు చేసేవాడు
దుందుడుకు = మిక్కిలి తొందర
నిదానం = తొందరపడకుండా విచారించడం
పురోగమం = ముందు నడవడం
తాదాత్మం = ఒకదానిలో కలసిపోవడం
నిరాహారదీక్ష = ఆహారం తినకుండా దీక్ష
నిషిద్ధము = నిషేధింపబడినది
జి.వో. (Government order) = ప్రభుత్వ ఆదేశం
అంతర్జాతీయ సమస్య = దేశాల మధ్య సమస్య

SCERT AP Board 9th Class Social Solutions 21st Lesson Human Rights and Fundamental Rights Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 9th Class Social Studies Solutions 21st Human Rights and Fundamental Rights

9th Class Social Studies 21st Lesson Human Rights and Fundamental Rights Textbook Questions and Answers

Improve Your Learning

Question 1.
Which of the following is not an instance of an exercise of a fundamental right
a) Workers from Bihar go to Punjab to work on the farms
b) Religious minority set up a chain of schools
c) Men and women government employees get the same salary
d) Parents’ property is inherited by their children
Answer:
d) Parents’ property is inherited by their children

Question 2.
Which of the following freedoms is not available to an Indian citizen?
a) Freedom to criticise the government
b) Freedom to participate in armed revolution
c) Freedom to start a movement to change the government
d) Freedom to oppose the central values of the Constitution
Answer:
b) Freedom to participate in armed revolution

Question 3.
Which of these statements about the relationship between democracy and rights is more valid? Give reasons for your preference.
a) Every country that is a democracy gives rights to its citizens.
b) Every country that gives rights to its citizens is a democracy.
c) Giving rights is good, but it is not necessary for a democracy.
Answer:
I prefer the first sentence. The reasons are –
a)

1. All democratic countries ensure certain rights to its citizens.
2. Rights are reasonable claims of the people.
3. Democratic governments strive to preserve equal ground for all.

b)

1. During the early days of modern history, all despotic governments granted certain rights to the people. That was done under great pressure.
2. Therefore every country that gives rights to its citizens is not a democratic.

c) The rights are so important that they are also expressed by many democratic countries and codified by the UNO and find first place in the universal declaration of human rights. Hence it is necessary for democracy to give rights.

Question 4.
Are these restrictions on the right to freedom justified? Give reasons for your answer.
a) Indian citizens need permission to visit some border areas of the country for reasons of security.
b) Outsiders are not allowed to buy property in some areas to protect the interest of the local population.
c) The government bans the publication of a book that can go against the ruling party in the next elections.
Answer:
a)

1. Yes, it is justifiable.
2. It is the responsibility of the government to protect the life of the people.
3. Border areas are high risk areas and tension always persists there.
4. Hence permission is necessary.

b)

1. No, not justifiable.
2. People in democracy have freedom to reside in any part of India.
3. Hence, this statement is against the fundamental rules.
4. But, there is one clause in our Constitution itself, that we cannot buy property in the state of Jammu and Kashmir.
5. So Jammu and Kashmir is an exemption to the fundamental rule.

c)

1. No, not justifiable.
2. Democracies grant civil liberties to its citizens.
3. Under civil liberties, we can express our ideas through media or books.
4. But generally, government bans certain books in order to avoid internal tensions.

Question 5.
Look through this chapter and the previous one and make a list of the six Fundamental Rights in the Constitution.
(OR)
What are fundamental rights? How are these helping us to live better?
(R)
Write any four fundamental rights enjoyed by the citizens of India.
Answer:
There are six fundamental rights. They are :

1. Right to equality
2. Right to freedom
3. Right to religious freedom
4. Right against exploitation
5. Right to education and culture
6. Right to constitutional remedies.

Fundamental rights protect the liberties and freedom of the citizens against any invasion by the state, prevent the establishment of the authoritarian and dictatorial rule in the country. They are very essential for the all-round development of the individuals and the country.

Question 6.
Are the Fundamental Rights being violated in each of the following cases? If so, which Fundamental Right or Rights? Discuss with your classmates.
a) Suppose a person is kept in a police station for 4 days without being told the reasons, which law was broken?
b) Suppose your neighbor tries to claim some of your land as her own.
c) Suppose your parents do not allow you to go to school. They make you take up a job in a match factory instead because they cannot afford to feed you properly.
d) Suppose your brother refuses to give you the land that you have inherited from your father.
Answer:
a)

1. In the first case, arresting a person without proper reason and keeping in a police station for 4 days is against the fundamental rights.
2. “Rights to life” and personal liberty ensures that “no one can be arrested without being told the grounds for his arrest.
3. “Hebeaus Corpus” writ protects the individuals from the arrest.

b)

1. Occupation of one’s land by another is not a violation of fundamental rights.
2. Right to property is a legal right.

c)

1. Not allowing a child to go to school is definitely violation of fundamental right.
2. “Right to education” is a part of “right to life”.
3. Government is responsible for providing free and compulsory education to all the children up to the age of 6 to 14 years.

d)

1. Refusal on part of your brother to give you land that you inherited is not violation of fundamental rights.
2. Right to property is a legal right and civil courts will solve the problem.

Question 7.
Suppose you are an advocate. How would you argue the case for a group of people who come to you with the following request:
“The river in our area is getting very polluted by the factories upstream. We get our drinking water from the river. People in our villages keep falling ill because of the polluted water. We have complained to the government but there has been no action from their side. This is surely a violation of our Fundamental Rights.” ;
Answer:

• Being an advocate I would like to file a writ in the court for the interests of the public.
• This is surely a violation of our fundamental rights.
• Hence I argue the case in such a way that immediately stay order would be issued to close down the factory.
• When the government did not respond to our complaints, courts would definitely safeguard our interests.

Question 8.
Read the paragraph under the heading ‘Abolition of Title’ and answer the following question:
Abolition of Title:
In another move to remove arbitrary and unequal classification of the aristocratic class and the bourgeoise, the Constitution prohibits the State from conferring any titles. The British government had created an aristocratic class known as Rao Bahadurs and Khan Bahadurs in India -these titles were also abolished. Citizens of India cannot accept titles from a foreign State. However, military and academic distinctions can be conferred on the citizens of India. The awards like the Bharat Ratna, the Paramveer Chakra, and the Padma Vibhushan cannot be used by the recipient as a title and do not, accordingly, come within the constitutional prohibition.
The awards can’t be used by the recipient as a title. Why?
Answer:

• In order to remove arbitrary and unequal classification of the aristocracy and middle class, the constitution prohibits the state from conferring any titles.
• Hence the awards like the Bharat Ratna, the Padma Vibhushan cannot be used by the recipients as a title.

Question 9.
Analyse an incident you know about where the Fundamental Rights are violated.
Answer:

• The 1984 Anti-Sikh Riots was a four-day period during which sikhs were massacred by members of the secular-centrist Congress party of India, some estimates that more than 2000 were killed. (Religious violation)
• Dalits and indigeneous peoples continue to face discrimination, exclusion and acts of communal violence.
• Narco analysis test (against to the Indian constitution), “nobody may be made a witness against himself, etc.

Question 10.
Invite a senior advocate into your classroom and collect the following information by conducting an interview.
– violation of fundamental rights and its consequences
– violation of children rights
– ways of struggle for rights in democracy
– any other related
Answer:
Students : Good morning sir.
Advocate : Good morning children.
Students : Sir, today we are going to known about the fundamental rights and importance of other rights from you sir.
Advocate : Yes, children, I will explain. What do you know about.
Students : Sir what will happen, if we violate fundamental rights.
Advocate : Courts will punish us.
Students : Sir please explain one example?
Advocate : If any person is created a nusence in the public places, he created inconvience to the freedom of other people. Then the police arrested that person and kept in the prision.
Students : What will happen when violate the children’s rights?
Advocate : Children are the tomorrow’s citizens generally 6-14 years age is considred as children. So that age children should be in school. But if they did not go to school and work in any where the owner will punish by government / court. Parents should provide education to their children. That is their fundamental right.
Students : Sir what are the ways to struggle for rights in democracy?
Advocate : Students in a democracy always we are fighting for our rights. We will achieve our rights in a peaceful manner. So movements will be in a democratic manner not in a violent manner. These are in through petitions, strikes etc.
Students : Sir please explain any other related issues.
Advocate : Children fundamental rights are provided by our constitution. We will enjoy that not violate and not create any inconvienient to others it will we create any we will punish by government and lost our valuable future also.
Students : Thank you sir.
Advocate : Ok children. Bye.

9th Class Social Studies 21st Lesson Human Rights and Fundamental Rights InText Questions and Answers

Question 1.
Write a few important features of Preamble you studied last year. (Text Book Page No. 256)
Answer:
The Preamble is the heart and soul of our constitution. The important features are –

1. The Preamble starts with the words “We the people of India”. This ensures that sovereignty vests with the people.
2. It also confirms or ensures justice, equality, liberty, and fraternity to all its citizens.
3. It declares our country as sovereign, socialistic, secular, democratic, republic. Each of the words have different meaning.

Question 2.
What kinds of rights to equality does the Constitution ensure? Give examples. (Text Book Page No. 259)
Answer:
The Constitution ensures the following rights to equality to its citizens.

1. Equal protection of law * The laws apply to all in the same manner, regardless of a person’s income, status, background, etc.
2. Social Equality – The state condemns any sort of discriminations of human beings.
3. Equality of opportunity – The constitution guarantees equality of opportunity for all citizens regarding education or employment.
4. Abolition of untouchability.
5. Abolition of titles – In order to remove inequalities “Titles” of any sort are abolished.

Question 3.
What would happen if the Fundamental Right to Equality was not in the Constitution? Discuss. (Text Book Page No. 259)
Answer:

1. Democratic systems preserve equal grounds for all.
2. Democracies work on the principle of equality which is also known as “rule of law”.
3. If the fundamental “Right to equality” was not in the Constitution, the very essence of democracy would be lost.

Question 4.
What associations are there in your area? (Text Book Page No. 261)
Answer:
There are so many associations in my area. Some of them are –

1. Teachers Associations
2. Workers Association
3. Foremen’s Association
4. Students’ Associations
5. Auto – Rickshaw Association
6. Trade Union Associations
7. Rice Millers’ Associations
8. Fishermen’s Associations, etc.

Question 5.
Why are workers’ unions formed? What problems do they face? (Text Book Page No. 261)
Answer:
Workers unions are formed to protect the rights of workers and to solve their problems. These unions hold meetings to discuss their problems and take their demands to the officers of the factory. The following are their problems.
a) Their working conditions will not be healthy.
b) Salaries, dearness allowances, pensions, etc., will not be paid to them in time.
c) Sometimes their services will not be regularised.
d) They will not provide any educational facilities to their children of the factory workers.
e) Medical reimbursement, generally, not given to them.

Question 6.
Why do people want to move and settle in various parts of the country? (Text Book Page No. 261)
Answer:
In search of job opportunities people move and settle in various parts of the country.

Question 7.
What do you remember about the difference between the role of the police and that of the court? (Text Book Page No. 262)
Answer:

• Police generally file a case on any person who had committed a crime.
• He has to submit the accused in the case before the court.
• The court decides whether a person is guilty or not. And finally gives judgement.

Question 8.
What are the different types of schools you see in your area? Why do you think are there such different types of schools? (Text Book Page No. 262)
Answer:
There are the following types of schools
Basing on the management –

1. Zilla Parishad School
2. Mandal Parishad Schools
3. Government Schools
4. Social Welfare Schools
5. Tribal Welfare Schools
6. Government aided schools
7. Private Schools

Basing on the classes –

1. Primary Schools (I class to 5th class)
2. Upper Primary Schools (1st class to 7th class)
3. High Schools (6th class to 10th class)

The children, whose parents are rich and can afford private school, go to private schools. And rest of the children generally go to government schools.

Question 9.
Can anyone not follow any religion if he/she wishes? (Text Book Page No. 263)
Answer:
No, everyone can follow whatever religion they want. “Right to religious freedom” is our fundamental right.

Question 10.
State some instances of violations of Human Rights. (Text Book Page No. 266)
Answer:

1. Arbitrary arrests
2. Denial of right to information and corruption
3. Sexual cruelty
4. Rape of women
5. Delay in investigation of crimes
6. Female infanticide
7. Kidnapping for ransom
8. Deplorable conditions of women, children and downtrodden people
9. Discrimination against women in the family
10. Cruelty to domestic servants

The above are some instances of the violations of human rights. These violations continue unchecked because people are not aware of their human rights.

Question 11.
Read the passage and answer the following questions. (Text Book Page No. 262)
The Constitution states, “no child below the age of 14 shall be employed to work in any factory or mines or engaged in any other hazardous employment.” Accordingly, laws have been made that prohibit children from making matches, crackers, beedis, and carpets, or doing printing and dyeing, etc.
Do you think this right has been made available to children in the villages and cities in your area?
Answer:
There are number of children who are still working in small scale industries like dyeing, printing, beedi making etc.

Question 12.
Discuss whether you think each of the following is a violation of the Fundamental Right to Equality, Also discuss whether you think it is constitutionally right or wrong to do such things. (Text Book Page No. 259)

• While filling water from a public source, some people object if the vessel of another person touches their pots.
• Some communities are never provided a place to live within the village but always outside.
• In some schools, certain children are not allowed to serve water because they belong to a particular caste.
• Members of some communities do not go to many places of worship because they fear that they will be ill treated or beaten up.

Answer:

• The above examples are the clear evidences of practice of untouchability.
• The practice of untouchability is a crime.
• Anyone doing so is punishable under law.

Question 13.
With the help ofthe teacher find out the minimum wages in your state. (Text Book Page No. 262)
Answer:
Minimum wages were received by the people in different sector in our state.
Male – Rs. 200 (per day) – Female – Rs. 150 (per day)
Teacher – Rs. 300 to 2000 (per day).

Agriculture labour
Male – Rs. 180 (per day)
Female – Rs. 120 (per day)

Mason
Male – Rs. 300 (per day)
Female – Rs. 180 (per day)

Question 14.
How does the practice of “Sati” violate fundamental rights? (Text Book Page No. 263)
Answer:

• No citizen can be denied his life and liberty except by law.
• “The right to life” does not include “the right to die”, and hence suicide, forced death or sati, etc. are offences.
• “Sati”, hence, is violation of fundamental right of “the right to live”.

Question 15.
What is the responsibility of the government towards workers who are able to find some work, in the city but don’t have a proper place to live? (Text Book Page No. 261)
Answer:

• Our Government has introduced subsidised housing schemes to the people of below poverty line.
• Under urban basic schemes, Indira Aavas Yojana, Rajiv Gruha Yojana, etc., so many people acquired houses.
• They are constructed in the prime localities of the cities.
• Most of the slums in the cities were removed.
• Development is still going on in this regard.

Question 16.
Write a petition to the NHRC if you know any instances of human rights violation in your area. (Text Book Page No. 266)
Answer:

Question 17.
Is there a State Human Rights Commission in our state? Find out about its activities. (Text Book Page No. 266)
Answer:
Yes, there is a State Human Rights Commission in our state.
A Human Rights Commission, also known as a Human Relations Commission is a body set up to investigate, promote or protect human rights.

Its activities are

1. Inquire into any violation of human rights.
2. Look into negligence in the prevention of human rights violation by a public servant.
3. They can take cognizance either sumotu or on a petition presented to it or on an order of a court.
4. They intervene in any proceeding involving allegation of violation of human rights pending before a court etc.

AP State Syllabus AP Board 9th Class Telugu Important Questions Chapter 8 చూడడమనే కళ.

AP State Syllabus 9th Class Telugu Important Questions 8th Lesson చూడడమనే కళ

9th Class Telugu 8th Lesson చూడడమనే కళ Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

క్రింది పరిచిత గద్యాలను చదివి, ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. పరిశీలించడం వల్ల మనలో ప్రజ్ఞ కలుగుతుంది. ప్రజ్ఞ ఉంటే అంతరంగంలో ఎలా దర్శించాలో తెలుస్తుంది. విమర్శనాత్మకంగా గమనించాలి. సరియైన లక్ష్యాన్ని నిర్దేశించుకొని గమనించాలి. వినడం, మాట్లాడడం, పరిశీలించడంపై స్పష్టమైన అవగాహన ఉండాలి. పరిశీలించడంలో క్రమం, సమన్వయం ఉండాలి. అప్పుడే క్రమశిక్షణ అలవడుతుంది.
ప్రశ్నలు:
1. పరిశీలించడం వల్ల మనలో కలిగేది?
2. దేనిపైన అవగాహన ఉండాలి?
3. క్రమశిక్షణ ఎప్పుడు అలవడుతుంది?
4. దేనిని నిర్దేశించుకోవాలి?
జవాబులు:
1. ప్రజ్ఞ
2. వినడం, మాట్లాడడం, పరిశీలించడం
3. పరిశీలించడంలో క్రమం, సమన్వయం ఉన్నప్పుడు
4. సరియైన లక్ష్యం

2. ప్రతి దానిని ఉన్నది ఉన్నట్లుగా చూడడం ఒక కళ. లెక్కలు, చరిత్ర, భూగోళశాస్త్రం నేర్చుకోవడం ఎంత కష్టమో ఉన్నవాటిని ఉన్నట్లుగా చూడడం అంతే కష్టం. బయట నడుస్తూ వెళ్తున్నప్పుడు పేదల అశుభ్రతను, దైన్యాన్ని, రోడ్డుమీది బురదను, జబ్బు చేసిన కుక్కలను చూడరు.
ప్రశ్నలు:
1. ఉన్నది ఉన్నట్లుగా చూడడం?
2. ఏ చదువులు నేర్చుకోవడం కష్టం?
3. ఏది చూడడం కష్టం?
4. ఏమేమి చూడము?
జవాబులు:
1. కళ
2. లెక్కలు, చరిత్ర, భూగోళశాస్త్రం
3. ఉన్నవాటిని ఉన్నట్లుగా
4. పేదల అశుభ్రతను, దైన్యాన్ని, రోడ్డుమీద బురద, జబ్బు చేసిన కుక్క.

క్రింది అపరిచిత గద్యాలను చదివి, ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

3. “పుస్తకముల నిండ మస్తుగా చదువుండ, మస్తకముల నిండ మట్టియుండె !” అని చమత్కరించారు శ్రీ సత్యసాయి బాబావారు. కేవలం పుస్తక జన్య జ్ఞానం వలననే ప్రయోజనం లేదు. అనుభవ జ్ఞానమును సంపాదించాలి. వివేక జ్ఞానమును అభివృద్ధి పరచుకోవాలి. విచక్షణా జ్ఞానమును పెంపొందించుకోవాలి.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
1. దేనివల్ల ప్రయోజనం లేదు?
జవాబు:
కేవలం పుస్తక జన్య జ్ఞానం

2. దేనిని సంపాదించాలి?
జవాబు:
అనుభవ జ్ఞానం

3. దేనిని పెంపొందించుకోవాలి?
జవాబు:
విచక్షణ జ్ఞానం

4. “మస్తకముల నిండ మట్టి’ అన్నదెవరు?
జవాబు:
శ్రీ సత్యసాయిబాబావారు

4. ‘పితృదేవోభవ’ అన్నారు. తండ్రి కూడా దైవంతో సమానమే. తల్లి తండ్రిని చూపిస్తుంది. తండ్రి గురువును చూపిస్తాడు. నవమాసాలు మోసి, కనిపెంచిన తల్లిని ఏ విధంగా ప్రేమిస్తామో, పూజిస్తామో, అదేవిధంగా జన్మనిచ్చిన తండ్రిని కూడా గౌరవించాలి. పిల్లల అభివృద్ధికి, అనుక్షణం తాపత్రయపడే తండ్రిని మనసారా ప్రేమించాలి. వార్థక్యంలో సకల సపర్యలు చేసి ‘పితృఋణం’ తీర్చుకోవాలి పిల్లలు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
1. పిల్లల అభివృద్ధి కోసం తాపత్రయ పడేది ఎవరు?
జవాబు:
తండ్రి

2. ‘వార్డక్యం ‘ అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
ముసలితనం

3. ‘నవమాసాలు’ ఏ సమాసం?
జవాబు:
ద్విగు సమాసం

4. ఈ పేరాలో తండ్రిని గూర్చి విశేషమైన వాక్యం ఏది?
జవాబు:
పితృదేవోభవ

5. ఈ కింది వార్తను చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఈనాడు : 15.12.2015
మసక బారుతున్న అజంతా అందాలు

ఈనాడు, ఔరంగాబాద్ జనవరి 30, భారతీయ చరిత్ర, సంస్కృతులను ప్రతిబింబించే కట్టడాలెన్నో అజ్ఞానం, నిర్లక్ష్యం | వలన పాడైపోతున్నాయి. వాటిని రక్షించుకోవలసిన ఆవశ్యకత ఉన్నది. భారతీయ జీవితాన్ని, సంస్కృతిని ప్రతిబింబించే దర్పణాలు అజంతా గుహలు, బౌద్ధ జాతక కథల నుండి బుద్దుని కారుణ్య సందేశాల వరకు, అందాలొలుకుతున్న స్త్రీల నుంచి వివిధ వృత్తులు, వ్యాసంగాల వరకు అజంతా చిత్రాల్లో కనిపిస్తాయి. గతకాలంలో రాజ మందిరాలు, రాజుల వేష భాషలు, సైనిక బల నిర్మాణం వంటి విభిన్న అంశాలు అజంతా చిత్రాల్లో చూడవచ్చు. అందువల్ల గుహలను నిర్లక్ష్యం చేయకుండా మనదేశ వారసత్వ సంపదగా గుర్తించి పరిరక్షించుకోవలసిన అవసరం ఎంతైనా ఉంది.
ప్రశ్నలు:
1. అజంతా చిత్రాలలో గతకాలంలో చూడదగిన అంశం ఏదైనా ఒకటి రాయండి.
జవాబు:
రాజమందిరాలు / రాజుల వేషభాషలు / సైనిక బలం

2. భారతీయ చరిత్ర, సంస్కృతులను ప్రతిబింబించే అంశాలు ఎందువలన పాడైపోతున్నాయి?
జవాబు:
అజ్ఞానం, నిర్లక్ష్యం వల్ల

3. ప్రాచీన సంపదను పరిరక్షించడానికి మనం ఏమి చేయాలి?
జవాబు:
మనదేశ వారసత్వ సంపదగా గుర్తించాలి.

4. పై పేరా ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారుచెయ్యండి.
జవాబు:
దేనిని ప్రతిబింబించే దర్పణాలు అజంతా గుహలు?

II. స్వీయరచన

ప్రశ్న 1.
‘అనువాద’ ప్రక్రియను గూర్చి రాయండి.
జవాబు:
ఒక భాషలోని సమాచారాన్ని / విషయాన్ని మరొక భాషలో ప్రకటించే పద్ధతిని తెలుగులో భాషాంతరీకరణమని, అనువాదమని, తర్జుమా అని అంటారు. సంస్కృతి, విజ్ఞానం అనువాదాల ద్వారా మానవులందరి ఉమ్మడి సంపద అవుతుంది. ప్రస్తుత పాఠ్యభాగం ‘చూడడమనే కళ’ పాఠ్యము అనువాద ప్రక్రియకు చెందినది.

III. భాషాంశాలు (పదజాలం, వ్యాకరణం)

1. పర్యాయపదాలు :

సూర్యుడు : ఆదిత్యుడు, దివాకరుడు, భానుడు, భాస్కరుడు, ద్యుమణి
ప్రాతఃకాలం : ప్రభాతం, ప్రత్యుష, ఉషస్సు, అహర్ముఖము
శుభ్రము : తెలుపు, ప్రకాశించునది, నిర్మలం, స్వచ్ఛము
సిగ్గు : లజ్జ, త్రప, బ్రీడ
ప్రేమ : అనురాగం, అనురక్తి, అభిమానం, ప్రణయం
చెట్టు : వృక్షం, తరువు, విటపి, మహీరుహం
మేఘం : మొగులు, మబ్బు, నీరదము, అభ్రము

2. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు :

హృదయం : హరింపబడునది (మనస్సు)
మిత్రుడు : సర్వభూతములందు స్నేహయుక్తుడు (స్నేహితుడు, సూర్యుడు)
ఉపాధ్యాయుడు : చదువు చెప్పేవాడు (గురువు)
పక్షి : రెక్కలు (పక్షములు కలది) (విహంగము)

3. నానార్థాలు :

చర్య : నడవడి, అనుష్టానము
ఉదయం : పుట్టుక, ఉన్నతి, తూర్పుకొండ, పొడవు
భానువు : సూర్యుడు, శివుడు, వృద్ధుడు
ఉపాధ్యాయుడు : చదువు చెప్పేవాడు, పురోహితుడు, వేదము చెప్పువాడు
మతం : జాతి, అభిప్రాయం, సమ్మతి, శాస్త్రం
కష్టం : దుఃఖం, శ్రమ, పాపం, హాని
మాసం : నెల, త్రోవ, మార్గశిర మాసం, వెదకుట
క్రియ : ధాత్వర్ధము, చేష్ట, శ్రాద్ధము, పూజ, ప్రాయశ్చిత్తం
శక్తి : బలిమి, చిల్లకోల, పార్వతి, బల్లెం, వశిష్ఠుని కుమారుడు
కళ : చంద్రునిలో పదహారవ భాగం, అందం, విద్య
శ్రద్ధ : ఆసక్తి, నమ్మకం, ఆదరం

4. ప్రకృతి – వికృతులు :

మేఘం – మొయిలు, మొగులు
కష్టం – కస్తి
చంద్రుడు – చందురుడు
మర్యాద – మరియాద
స్నానం – తానం
స్థానం – ఠాణా, తానము (తావు) పుస్తకం
ప్రశ్న – పన్నము
శాస్త్రం – చట్టం
సహజం – సాజం
ప్రజ్ఞా పగ్గె
శక్తి – సత్తి
ఉదయం – ఒదవు
నిజం – నిక్కం
కఠినం – కడిది (కష్టం)
శ్రద్ధ – సడ్డ
పుస్తకం – పొత్తం
సాక్షి – సాకిరి
భిక్ష – బిచ్చం
నిత్యము – నిచ్చలు
ప్రజా – పజ

5. సంధులు :

సూర్య + ఉదయం = సూర్యోదయం – గుణసంధి
సూర్య + అస్తమయం = సూర్యాస్తమయం – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
తల్లి + తండ్రి = తల్లిదండ్రులు – గసడదవాదేశ సంధి
స్వతః + సిద్ధం = స్వతస్సిద్ధం – విసర్గసంధి
ప్రజ + అభిప్రాయం = ప్రజాభిప్రాయం – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
లోతు + ఐన = లోతైన – ఉత్వసంధి
ఒక్క + ఒక్క = ఒక్కొక్క – అత్వసంధి
శ్రవణ + ఆనందం = శ్రవణానందం – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
ప్రపంచము + అంతా = ప్రపంచమంతా – ఉత్వసంధి
పేరు + ఉన్నట్లు = పేరున్నట్లు – ఉత్వసంధి

6. సమాసాలు :

హీనస్థితి = హీనమైన స్థితి – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం
తల్లిదండ్రులు = తల్లి మరియు తండ్రి – ద్వంద్వ సమాసం
భూగోళశాస్త్రం = భూగోళమను పేరుగల శాస్త్రం – సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం
ప్రపంచశాంతి = ప్రపంచము యొక్క శాంతి – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
ప్రజాభిప్రాయం = ప్రజల యొక్క అభిప్రాయం – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
అసాధారణం = సాధారణం కానిది – నఞ్ తత్పురుస సమాసం
భయంకర తుఫాను = భయంకరమైన తుఫాను – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం
శ్రవణానందం = చెవులకు ఆనందం – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం

7. అలంకారాలు :

1. ఉత్క్ష : ఊహ. ఉపమేయమునకు ఉపమానము గాని, ఉపమానమును ఉపమేయంగాగాని ఊహించుట ఉత్ప్రేక్ష.
ఉదా :
ఈ వేసవి తాపం మండుచున్న నిప్పు కొలిమియా అనునట్లున్నది.

2. చంద్రుడు వెండి తునక లాగా ఆకాశంలో వేలాడుతున్నాడు – ఏ అలంకారమో గుర్తించండి.
జవాబు:
ఉపమాలంకారం.

9th Class Telugu 8th Lesson చూడడమనే కళ 1 Mark Bits

1. గురువుల పట్ల గౌరవం కలిగి ఉండాలి – (గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి) (S.A. II. 2018-19)
ఎ) గారవం
బి) గరువం
సి) గర్వం
డి) కావరం
జవాబు:
ఎ) గారవం

2. పెద్దలను గారవముగా చూడాలి. (ప్రకృతి పదాన్ని గుర్తించండి.) (S.A. III – 2016-17)
ఎ) గౌరవము
బి) గర్వము
సి) గార్వం
డి) గరువము
జవాబు:
ఎ) గౌరవము

3. ఆహా ! ఎంత బాగుందో. (ఇది ఏ రకమైన వాక్యమో గుర్తించండి) , (S.A. I – 2018-19)
ఎ) విధ్యర్ధకం
బి) ఆశ్చర్యార్ధకం
సి) అనుమత్యర్థకం
డి) నిషేధార్థకం
జవాబు:
బి) ఆశ్చర్యార్ధకం

4. ఆయన వస్తాడో రాడో ! (ఇది ఏ రకమైన వాక్యమో గుర్తించండి) (S.A. I – 2018-19)
ఎ) సంభావనార్థక వాక్యం
బి) హేత్వర్థక వాక్యం
సి) సామర్థ్యార్థకం
డి) సందేహార్థకం
జవాబు:
డి) సందేహార్థకం

5. “పరీక్షలు రాయడం.” (అనుమత్యర్థకం గుర్తించండి) , (S.A. I – 2018-19)
ఎ) పరీక్షలు రాయవచ్చు
బి) పరీక్షలు రాయి
సి) పరీక్షలు రాయవద్దు
డి) పరీక్షలు రాయగలడు
జవాబు:
ఎ) పరీక్షలు రాయవచ్చు

6. ఇందిర అందమైనది మరియు తెలివైనది (ఏ రకపు వాక్యమో గుర్తించండి) (S.A. II – 2018-19)
ఎ) సంయుక్త వాక్యం
బి) సంక్లిష్ట వాక్యం
సి) విధ్యర్థక వాక్యం
డి) చేదర్థక వాక్యం
జవాబు:
ఎ) సంయుక్త వాక్యం

7. కింది వానిలో ప్రశ్నార్థకం గుర్తించండి. (S.A. II – 2018-19)
ఎ) నాగరాజు వస్తాడో ! రాడో !
బి) నాగరాజు రావచ్చు
సి) నాగరాజు వస్తాడా?
డి) నాగరాజు రాగలడు
జవాబు:
సి) నాగరాజు వస్తాడా?

8. ప్రవీణ చురుకైనది మరియు తెలివైనది (ఏ రకపు వాక్యమో గుర్తించండి) (S.A. II – 2017-18)
ఎ) సంక్లిష్టం
బి) సంయుక్తం
సి) విధ్యర్థకం
డి) ప్రార్ధనార్థకం
జవాబు:
బి) సంయుక్తం

9. అశుభ్రంగా ఉన్న వీధులను చూడండి. అశుభ్రంగా ఉన్న మనుషులను చూడండి. (రెండు వాక్యాలను కలిపిన సంయుక్త వాక్యాన్ని గుర్తించండి.) (S.A. III – 2016-17)
ఎ) అశుభ్రంగా ఉన్న వీధులను, అశుభ్రంగా ఉన్న మనుషులను చూడండి.
బి) అశుభ్రంగా ఉన్న వీధులను, శుభ్రంగా ఉన్న మనుషులను చూడండి.
సి) అశుభ్రంగా ఉన్న వీధులను, మనుషులను చూడండి.
డి) వీధులను, మనుషులను అశుభ్రంగా చేయండి.
జవాబు:
సి) అశుభ్రంగా ఉన్న వీధులను, మనుషులను చూడండి.

భాషాంశాలు (పదజాలం, వ్యాకరణం)

1. అర్థాలు :

10. మహాత్ముల మాటలు ఆచరణతో ప్రతిబింబిస్తాయి – గీత గీసిన పదానికి అర్థాన్ని గుర్తించండి.
A) కనబడదు
B) ప్రతిఫలించు
C) తేడా
D) అద్దం
జవాబు:
B) ప్రతిఫలించు

11. ప్రవర్తన బాగుంటే అందరి మన్నన పొందుతాము – గీత గీసిన పదానికి అర్థాన్ని గుర్తించండి.
A) పొగడ్త
B) పెత్తనం
C) గౌరవం
D) అధికారం
జవాబు:
C) గౌరవం

12. ప్రతి స్పందనకు ప్రతిస్పందన ఉంటుంది – గీత గీసిన పదానికి అర్థాన్ని గుర్తించండి.
A) కదలిక
B) నడక
C) మాట
D) కొట్టుకోవడం
జవాబు:
A) కదలిక

13. ‘చేపలు పట్టేవారు‘ అనే అర్థానిచ్చే పదం గుర్తించండి – గీత గీసిన పదానికి అర్థాన్ని గుర్తించండి.
A) కుమ్మరులు
B) రజకులు
C) వడ్రంగి
D) బెస్తవారు
జవాబు:
D) బెస్తవారు

14. విద్యార్థులు చదువుల్లో ప్రజ్ఞ కలిగి ఉండాలి – గీత గీసిన పదానికి అర్థాన్ని గుర్తించండి.
A) శ్రద్ధ
B) ఆసక్తి
C) తెలివి
D) ఇష్టం
జవాబు:
C) తెలివి

15. మనుషులంటే నిజమైన ఆప్యాయత ఉండాలి – గీత గీసిన పదానికి అర్థం ఏమిటి?
A) ద్వేషం
B) ప్రేమ
C) ఇష్టం
D) కోపం
జవాబు:
B) ప్రేమ

2. పర్యాయపదాలు :

16. విద్యార్థులు ప్రాతఃకాలంలో నిద్రలేచి చదువుకోవాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) ప్రభాతం, సూర్యుడు
B) ప్రభాతం, ప్రత్యుషం
C) వికర్షించేది
D) కోపగించేది
జవాబు:
B) ప్రభాతం, ప్రత్యుషం

17. కాంతి నిచ్చువాడు భాస్కరుడు – గీత గీసిన పదానికి
A) భానుడు, సోముడు
B) ద్యుమణి, కుజుడు
C) సూర్యుడు, ఆదిత్యుడు
D) దివాకరుడు, గురుడు
జవాబు:
C) సూర్యుడు, ఆదిత్యుడు

18. ప్రతి ఒక్కరు శుభ్రము ఉండాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) తెలుపు, స్వచ్ఛం
B) నిర్మలం, మాలిన్యం
C) ప్రకాశం, గుంటూరు
D) స్వచ్ఛం, మురికి
జవాబు:
A) తెలుపు, స్వచ్ఛం

19. సిగ్గుపడే పనులు చేయకూడదు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) లజ్జ, కాజ
B) త్రప, తాపం
C) వ్రీడ, వాడ
D) లజ్జ, త్రప
జవాబు:
D) లజ్జ, త్రప

20. చెట్టు ప్రగతికి మెట్టు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) వృక్షం, ఋక్షం
B) తరువు, తెరువు
C) మహీరుహం, వృక్షం
D) విటపి, అటవి
జవాబు:
C) మహీరుహం, వృక్షం

21. వానలు కురవాలంటే మబ్బులు రావాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) మేఘం, మాఘం
B) మొగులు, అభ్రం
C) నీరదం, నారదం
D) మేఘం, అభ్రకం
జవాబు:
B) మొగులు, అభ్రం

22. గురువులు చెప్పింది వినడం అలవాటయ్యింది – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) అధ్యాపకులు, శిష్యులు
B) ఒజ్జలు, ఆచార్యులు
C) గురువులు, ఒజ్జలు
D) ఆచార్యులు, ఛాత్రులు
జవాబు:
B) ఒజ్జలు, ఆచార్యులు

23. చంద్రుడు లేని ఆకాశాన్ని చూడండి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) భానుడు, రవి
B) హిమాంశుడు, భాస్కరుడు
C) చందమామ, జాబిల్లి
D) సుధాంశుడు, బుధుడు
జవాబు:
C) చందమామ, జాబిల్లి

24. ఆకాశములో తిరిగే పక్షులను గగనములో చూడండి – గీత గీసిన పదాల పర్యాయపదాన్ని గుర్తించండి.
A) అంబరము
B) భానుడు
C) జాబిల్లి
D) తరువు
జవాబు:
A) అంబరము

25. ప్రాతఃకాల భానుణ్ణి మీరు గమనించారా? – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థకపదం గుర్తించండి.
A) సాయంత్రము
B) మధ్యాహ్నము
C) ఉదయ కాలము
D) సంధ్యా కాలము
జవాబు:
C) ఉదయ కాలము

3. వ్యుత్పత్యర్థాలు :

26. ‘హృదయం’ వ్యుత్పత్తి గుర్తించండి.
A) ఆకర్షించేది
B) హరింపబడునది
C) ఉషస్సు, సాయంత్రం
D) అహర్ముఖం, రాత్రి
జవాబు:
B) హరింపబడునది

27. ‘సర్వ భూతములందు స్నేహయుక్తుడు’ – ఈ వ్యుత్పత్తికి అర్థాన్ని గుర్తించండి. పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) గురువు
B) తండ్రి
C) మిత్రుడు
D) తల్లి
జవాబు:
C) మిత్రుడు

28. “అజ్ఞానమనే అంధకారాన్ని పోగొట్టేవాడు” – అనే వ్యుత్పత్తి గల పదం గుర్తించండి.
A) అధ్యాపకుడు
B) ఉపాధ్యాయుడు
C) దేశికుడు
D) గురువు
జవాబు:
D) గురువు

29. ‘ఉపాధ్యాయుడు’ పదానికి వ్యుత్పత్తిని గుర్తించండి.
A) పాఠం చెప్పేవాడు
B) వేదాన్ని చదివించేవాడు
C) శాస్త్రము బోధించేవాడు
D) గురువు
జవాబు:
B) వేదాన్ని చదివించేవాడు

4. నానార్థాలు :

30. చర్యకు ప్రతిచర్య జరుగుతుంది – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) నడవడి, పద్దతి
B) కదలిక, నడక
C) పూజ, పని
D) అర్చన, హోమం
జవాబు:
A) నడవడి, పద్దతి

31. సూర్యుడు తూర్పున ఉదయిస్తాడు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) పొడవు, వెడల్పు
B) పుట్టుక, ఉన్నతి
C) తూర్పు కొండ, పడమర
D) ఉన్నతి, ప్రగతి
జవాబు:
B) పుట్టుక, ఉన్నతి

32. ‘శ్రద్ధావల్ లభతే జ్ఞానం’ అన్నారు పెద్దలు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) ఆసక్తి, ఆశక్తి
B) నమ్మకం, భయం
C) ఆదరం, ఆసక్తి
D) నమ్మకం, కష్టం
జవాబు:
C) ఆదరం, ఆసక్తి

33. మాసాలలో మార్గశిరం శ్రేష్ఠమైనది – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) నెల, పక్షం
B) మార్గశిరం, మాఘం
C) త్రోవ, దారి
D) నెల, వెదకుడు
జవాబు:
D) నెల, వెదకుడు

34. మనస్సు, వాక్కు, క్రియ ఒకటిగా ఉండేవారు మహాత్ములు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) ధాత్వర్థం, ధాతువు
B) చేష్ట, జేష్ఠ
C) పూజ, ధాత్వర్ధం
D) ప్రాయశ్చిత్తం, దోషం
జవాబు:
C) పూజ, ధాత్వర్ధం

35. ఆలోచనా శక్తి పెరగాలంటే నిదానంగా ఉండాలి – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) ఓలమి, బలం
B) పార్వతి, వశిష్ఠుని కుమారుడు
C) బల్లెం, బాకు
D) చిల్లకోల, బాణం
జవాబు:
B) పార్వతి, వశిష్ఠుని కుమారుడు

36. నీకు మిత్రుడు పెద్ద అండగా ఉన్నాడు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు ఏవి ?
A) స్నేహితుడు, నేస్తము
B) సూర్యుడు, రవి
C) సూర్యుడు, స్నేహితుడు
D) చంద్రుడు, సూర్యుడు
జవాబు:
C) సూర్యుడు, స్నేహితుడు

37. దేవేంద్రుడికి గురువు హితాన్ని చెప్పాడు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) అధ్యాపకుడు, ఆచార్యుడు
B) అధ్యాపకుడు, బృహస్పతి
C) గురువు, శిష్యుడు
D) రక్షకుడు, పాలకుడు
జవాబు:
B) అధ్యాపకుడు, బృహస్పతి

38. తోటలను పెంచుకోడానికి, అడవులను కాపాడుకోడానికి, కావలసిన జలమును సమకూర్చుకోవాలి – గీత గీసిన పదాలకు నానార్థ పదం గుర్తించండి.
A) వనం
B) చీడ
C) నీరు
D) ధనం
జవాబు:
A) వనం

5. ప్రకృతి – వికృతులు :

39. పున్నమి చంద్రుడు వెన్నెల కురిపిస్తాడు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) చందురుడు
B) సోముడు
C) శశాంకుడు
D) నెలరాజు
జవాబు:
A) చందురుడు

40. మన కర్మలకు సూర్యచంద్రులు సాక్షీ భూతాలు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) చూసేవారు
B) ముద్దాయి
C) సాకి
D) సాకిరి
జవాబు:
D) సాకిరి

41. పిల్లల పట్ల కఠినంగా ప్రవర్తించకూడదు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) కష్టం
B) కడిది
C) కటినం
D) కట్టె
జవాబు:
B) కడిది

42. సడ్డ లేని విద్య ఎందుకు కొరగాదు – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
A) శుభ్రం
B) శాస్త్రం
C) శ్రద్ధ
D) శిక్ష
జవాబు:
C) శ్రద్ధ

43. ఉదయం ఆకాశం ప్రశాంతంగా ఉంటుంది – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
A) ఒదవు
B) పొద్దు
C) మాపు
D) సంధ్య
జవాబు:
A) ఒదవు

44. చట్ట సభలలో ప్రజా సమస్యల కన్నా పంతాలు ఎక్కువయ్యా యి – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
A) అసెంబ్లీ
B) లోక్ సభ
C) గ్రంథ
D) శాస్త్రం
జవాబు:
D) శాస్త్రం

45. ఆకాశం మేఘావృతంగా ఉంది – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) మెయిలు
B) మొయిలు
C) మొగుడు
D) మేగు
జవాబు:
B) మొయిలు

46. సరియైన ఆహారాన్ని తీసుకోవాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి గుర్తించండి.
A) అహారం
B) ఆహారం
C) ఓగిరం
D) జాగరం
జవాబు:
C) ఓగిరం

47. ఉపాధ్యాయుడు పాఠాలు చెపుతున్నాడు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదాన్ని గుర్తించండి.
A) అజ్ఞ
B) ఒట్ట
C) అధ్యాపకుడు
D) గురువు
జవాబు:
B) ఒట్ట

6. సంధులు :

48. సూర్యాస్తమయం పడమర వైపు జరుగును – గీత గీసిన పదానికి సంధిని గుర్తించండి.
A) గుణసంధి
B) సవర్ణదీర్ఘసంధి
C) వృద్ధి సంధి
D) యణాదేశసంధి
జవాబు:
B) సవర్ణదీర్ఘసంధి

49. ‘తల్లిదండ్రులు’ పదాన్ని విడదీయుము.
A) తల్లి + దండ్రి
B) తల్లి + తండ్రులు
C) తల్లి + తండ్రి
D) తల్లి + దండ్రులు
జవాబు:
C) తల్లి + తండ్రి

50. ‘స్వతస్సిద్ధం’ సంధి పేరేమిటి?
A) విసర్గసంధి
B) జశ్వసంధి
C) శ్చుత్వసంధి
D) వృద్ధి సంధి
జవాబు:
A) విసర్గసంధి

51. సూర్య + ఉదయం – సంధి పేరేమిటి?
A) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
B) యణాదేశ సంధి
C) వృద్ధి సంధి
D) గుణసంధి
జవాబు:
D) గుణసంధి

52. పేరున్నట్లు – విడదీయుము.
A) పేరున్న + అట్లు
B) పేరు + ఉన్నట్లు
C) పేర + ఉన్నట్లు
D) పేరి + ఉన్నట్లు
జవాబు:
B) పేరు + ఉన్నట్లు

53. ‘ధీరురాలు’ పదాన్ని విడదీసి చూపండి.
A) ధీరు + రాలు
B) ధీరు + ఆలు
C) ధీర + ఆలు
D) ధీరా + ఆలు
జవాబు:
C) ధీర + ఆలు

54. ‘బాలింతరాలు’ – దీనిలో గల సంధి ఏది?
A) రుగాగమ సంధి
B) యడాగమ సంధి
C) టుగాగమ సంధి
D) ద్విరుక్తటకారాదేశ సంధి
జవాబు:
A) రుగాగమ సంధి

55. సూర్య + ఉదయము’ – సంధి జరిగిన పిమ్మట ఏర్పడిన రూపమును గుర్తించండి.
A) సూర్యోదయము
B) సూర్య ఉదయము
C) సూర్యాదయము
D) సూర్యాస్తమయము
జవాబు:
A) సూర్యోదయము

56. ఇదంతా నీ పన్నాగంలా ఉంది – గీత గీసిన పదం విడదీసి, సంధిని గుర్తించండి.
A) ఇద + అంతా (అత్వ సంధి)
B) ఇది + అంతా (ఇత్వ సంధి)
C) ఇది + యంతా (యడాగమ సంధి)
D) ఇది + ఇంతే (ఇత్వ సంధి)
జవాబు:
B) ఇది + అంతా (ఇత్వ సంధి)

7. సమాసాలు :

57. సంభావనా పూర్వపద కర్మధారయ సమాసానికి కింది ఉదాహరణను గుర్తించండి.
A) భయంకర తుపాను
B) అసాధారణం
C) చిత్తూరు జిల్లా
D) తల్లిదండ్రులు
జవాబు:
C) చిత్తూరు జిల్లా

58. ‘ప్రజల యొక్క అభిప్రాయం’ – దీనిలోని విభక్తి ప్రత్యయాన్ని గుర్తించండి.
A) కొఱకు
B) యొక్క
C) చేత
D) వలన
జవాబు:
B) యొక్క

59. “ప్రపంచం యొక్క శాంతి” లోని విభక్తిని గుర్తించండి.
A) షష్టీ
B) చతుర్టీ
C) తృతీయా
D) పంచమీ
జవాబు:
A) షష్టీ

60. సాధారణం కానిది – సమాసం పేరేమిటి?
A) అవ్యయీభావ
B) రూపకం
C) ద్వంద్వ
D) నఞ్
జవాబు:
D) నఞ్

61. ‘చెత్తకుండీ’ – దీనికి విగ్రహవాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) చెత్త యొక్క కుండీ
B) చెత్త యందు కుండీ
C) చెత్త కొఱకు కుండీ
D) చెత్తలో కుండీ
జవాబు:
C) చెత్త కొఱకు కుండీ

62. ప్రజల యొక్క అభిప్రాయము – సమాస పదంగా కూర్చండి.
A) ప్రజాభిప్రాయము
B) ప్రజ అభిప్రాయము
C) ప్రజల అభిప్రాయము
D) ప్రజలు, అభిప్రాయములు
జవాబు:
A) ప్రజాభిప్రాయము

63. మర్యాద మన్ననలు – ఇది ఏ సమాసమో గుర్తించండి.
A) బహుజొహి
B) ద్విగు
C) ద్వంద్వము
D) షష్ఠీ తత్పురుషము
జవాబు:
C) ద్వంద్వము

64. ‘ప్రాతఃకాల భానుడు’ – విగ్రహవాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) ప్రాతఃకాలము, భానుడు .
B) ప్రాతఃకాలము నందు భానుడు
C) ప్రాతఃకాలమైన, భానుడు
D) ప్రాతఃకాలమున ఉదయించేవాడు
జవాబు:
B) ప్రాతఃకాలము నందు భానుడు

65. సాధారణం కానిది ఈ రోజుల్లో ఏమీ లేదు – సమాస పదం గుర్తించండి.
A) ఆసాధారణం
B) అసాధారణం
C) సాధారణం
D) అసధరణం
జవాబు:
B) అసాధారణం

8. అలంకారాలు :

66. ఈ వేసవి తాపం మండుచున్న నిప్పుల కొలిమియా అన్నట్లున్నది – దీనిలోని అలంకారాన్ని గుర్తించండి.
A) ఉపమా
B) ఉత్ర్ఫేక్ష
C) రూపక
D) శ్లేష
జవాబు:
B) ఉత్ర్ఫేక్ష

67. చంద్రుడు వెండి తునకలాగా ఆకాశంలో వేలాడుతున్నాడు – దీనిలోని అలంకారాన్ని గుర్తించండి.
A) శ్లేష
B) వృత్త్యనుప్రాస
C) ఉపమా
D) యమకం
జవాబు:
C) ఉపమా

9. ఆధునిక వచనాన్ని గుర్తించడం :

68. మీరు స్వేచ్ఛగా మీ పనులు చేసుకొనవచ్చును – ఈ వాక్యానికి ఆధునిక వచనాన్ని గుర్తించండి.
A) మీరు స్వేచ్ఛగా మీ పనులు చేసుకొంటారు.
B) మీరు స్వేచ్ఛగా మీ పనులు చేసుకోవచ్చు.
C) మీరు మీ పనులు చేసుకోగలరు.
D) మీరు మీ పనులు చేయండి.
జవాబు:
B) మీరు స్వేచ్ఛగా మీ పనులు చేసుకోవచ్చు.

69. మీ గతి యెంత ఉభయభ్రష్టమైనదో చూచుకొంటిరా – ఈ వాక్యానికి ఆధునిక వచనాన్ని గుర్తించండి.
A) మీగతి ఎంత ఉభయభ్రష్టమైందో చూసుకున్నారా?
B) మీగతెంత ఉభయభ్రష్టం అయ్యిందో చూసుకుంటారా?
C) మీగతి ఎంత ఉభయభ్రష్టం అవుతుందో చూసుకోండి.
D) మీగతి ఉభయభ్రష్టమైనదో చూసుకోవాలి.
జవాబు:
A) మీగతి ఎంత ఉభయభ్రష్టమైందో చూసుకున్నారా?

70. ‘కాకంబు రాయంచల్గోనా ?’ – ఈ వాక్యానికి ఆధునిక వచనాన్ని గుర్తించండి.
A) కాకము రాజహంస కారు
B) కాకి రాజహంస అవుతుందా?
C) కాకి రాయంచ కానే కాదు
D) కాకం రాయంచ కాదు
జవాబు:
B) కాకి రాజహంస అవుతుందా?

10. కర్తరి, కర్మణి వాక్యాన్ని గుర్తించడం :

71. ‘నేనెన్నో పుస్తకాలు రాశాను’ – ఈ కర్తరి వాక్యానికి కర్మణి వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) నేనెన్నో పుస్తకాలు రాయబడ్డాయి
B) నా చేత పుస్తకాలను రాయబడ్డాయి
C) నాచేత ఎన్నో పుస్తకాలు రాయబడ్డాయి
D) నేను ఎన్నో పుస్తకాలను రాయగలను
జవాబు:
C) నాచేత ఎన్నో పుస్తకాలు రాయబడ్డాయి

72. ‘పుస్తకం వ్రాసే అర్హత ఉన్నదని ఆమెచే నిరూపించ బడింది’ – ఈ కర్మణి వాక్యానికి కర్తరి వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) పుస్తకం వ్రాయగల అర్హత ఉందని నిరూపించావు
B) పుస్తకమును వ్రాసే అర్హత ఉన్నదని ఆమె నిరూపించింది
C) పుస్తకము వ్రాసే అర్హత ఆమెకు ఉందని నిరూపించారు
D) ఈ పుస్తకం వ్రాసే అర్హతను నిరూపించింది
జవాబు:
B) పుస్తకమును వ్రాసే అర్హత ఉన్నదని ఆమె నిరూపించింది

11. ప్రత్యక్ష, పరోక్ష కథనాలను గుర్తించడం

73. “అలాగా !” అని అన్నాడు నందగోపుడు – ఈ ప్రత్యక్ష కథనానికి పరోక్ష కథనాన్ని గుర్తించండి.
A) ‘అలాగా’ అని అన్నాడు నందగోపుడు
B) అలాగేయని అన్నాడు నందగోపుడు
C) అలాగని అన్నాడు నందగోపుడు
D) ఇలాగా! అని అన్నాడు నందగోపుడు
జవాబు:
D) ఇలాగా! అని అన్నాడు నందగోపుడు

74. “నేనొక్కడినే అదృష్టవంతుడినా ?” అన్నాడు జంఘాల శాస్త్రి – దీని పరోక్ష కథనాన్ని గుర్తించండి.
A) తానొక్కడినే అదృష్టవంతుడినా అని జంఘాల శాస్త్రి అడిగాడు.
B) నేనొక్కడినే అదృష్టవంతుడినా యని ప్రశ్నించాడు జంఘాల శాస్త్రి.
C) తాను ఒక్కడూ అదృష్టవంతుడిని కానని జంఘాల శాస్త్రి అన్నాడు.
D) అందరూ అదృష్టవంతులే అని జంఘాల శాస్త్రి అన్నాడు.
జవాబు:
A) తానొక్కడినే అదృష్టవంతుడినా అని జంఘాల శాస్త్రి అడిగాడు.

12. వ్యతిరేకార్థక వాక్యాన్ని గుర్తించడం :

75. ఇది సరయింది – వ్యతిరేక వాక్యం గుర్తించండి.
A) ఇది సరైంది
B) ఇది సరయింది కాదు
C) సరయింది కాదు
D) అది సరయింది కాదు
జవాబు:
B) ఇది సరయింది కాదు

76. చిన్న పాపకు అలా చేయమని చెప్పలేదు – వ్యతిరేక వాక్యం గుర్తించండి.
A) చెప్పారు
B) అలా చేయమని చెప్పారు
C) చిన్నపాపకు అలా చేయమని చెప్పారు
D) చెప్పలేదు
జవాబు:
C) చిన్నపాపకు అలా చేయమని చెప్పారు

77. మిమ్మల్ని ఊహించుకుంటారు – వ్యతిరేక వాక్యం గుర్తించండి.
A) మిమ్మల్నే ఊహించుకుంటారు
B) ఊహించుకోరు
C) ఊహే
D) మిమ్మల్ని ఊహించుకోరు
జవాబు:
D) మిమ్మల్ని ఊహించుకోరు

78. “నేను చిత్రాన్ని చూస్తున్నాను’ – ఈ వాక్యానికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) నేను చిత్రాన్ని చూడలేదు
B) నేను చిత్రాన్ని చూడటం లేదు
C) నేను చిత్రాన్ని చూడను
D) నేను చిత్రాన్ని చూడబోను
జవాబు:
B) నేను చిత్రాన్ని చూడటం లేదు

79. ‘యాత్రల వలన ఫలము లేదు’ – ఈ వాక్యానికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యాన్ని గుర్తించండి. (S.A. II – 2018-19)
A) యాత్రల వలన ఫలితం లేదు
B) యాత్రల వలన ఫలము ఉంది
C) యాత్రల వలన ఫలం అనవసరం
D) యాత్రలు లేకుండా ఫలం లేదు
జవాబు:
B) యాత్రల వలన ఫలము ఉంది

80. పుస్తక రచనను పూర్తి చేయడానికి నెలరోజుల వ్యవధి కావాలి – దీని వ్యతిరేకార్థక వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) పుస్తక రచనను పూర్తి చేయడానికి నెలరోజుల వ్యవధి అవసరం
B) పుస్తక రచనను పూర్తి చేయడానికి నెలరోజుల వ్యవధి ఎందుకు?
C) పుస్తక రచనను పూర్తి చేయడానికి నెలరోజుల వ్యవధి అక్కర్లేదు
D) పుస్తక రచనను నెలరోజుల్లో పూర్తి చేస్తాను
జవాబు:
C) పుస్తక రచనను పూర్తి చేయడానికి నెలరోజుల వ్యవధి అక్కర్లేదు

13. వాక్య రకాలను గుర్తించడం :

81. ‘నన్ను మీరు క్షమింపవలయును. మఱియెప్పుడైన ఈ సభ తిరుగుజేసికొనుడు’ – ఈ వాక్యాలతో ఏర్పడిన సంక్లిష్ట వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) నన్ను మీరు క్షమించి, మటియెప్పుడైన ఈ సభ తిరుగు జేసికొనుడు
B) నన్ను మీరు క్షమించండి. ఈ సభ తిరిగి చేసుకోండి
C) నన్ను మీరు క్షమిస్తే మరియొకసారి ఈ సభ పెట్టుకోండి
D) నన్ను మీరు క్షమింపవలసింది. మఱియొకసారి ఈ సభ తిరుగజేసుకోండి
జవాబు:
A) నన్ను మీరు క్షమించి, మటియెప్పుడైన ఈ సభ తిరుగు జేసికొనుడు

82. ‘మాధవి ఆలోచిస్తూ పుస్తకం చదువుతున్నది’ – ఇది ఏ రకమైన సంక్లిష్ట వాక్యం?
A) శత్రర్థకం
B) అప్యకం
C) విద్యర్థకం
D) చేదర్థకం
జవాబు:
A) శత్రర్థకం

83. సీత సంగీతం, నృత్యం నేర్చుకుంటున్నది – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
A) సామాన్య వాక్యం
B) సంయుక్త వాక్యం
C) సంక్లిష్ట వాక్యం
D) మహా వాక్యం
జవాబు:
B) సంయుక్త వాక్యం

14. ప్రక్రియలను గుర్తించడం :

84. ‘వర్షాకాలంలో వానలు పడితే పంటలు పండుతాయి’ – గీత గీసిన పదం ఏ ప్రక్రియకు చెందింది?
A) క్వార్థకం
B) శత్రర్థకం
C) చేదర్థకం
D) ప్రశ్నార్థకం
జవాబు:
C) చేదర్థకం

Students can go through AP Board 9th Class Maths Notes Chapter 9 Statistics to understand and remember the concepts easily.

AP State Board Syllabus 9th Class Maths Notes Chapter 9 Statistics

→ The facts or figures which are numerical or otherwise collected with a definite purpose are called data.

→ Statistics is the branch of mathematics which studies about the data and its meaning.

→ The information collected by the investigator with a definite objective is called primary data.

→ The information collected from a source, which had already been recorded lay from registers is called secondary data.

→ Data exists in raw form.

→ Data is classified into groups to make the study easy.

→ The difference between the minimum and maximum values of a data is called the range of the given data.

→ The table showing the actual observations with their frequencies is called ungrouped frequency distribution table or table of weighted observations.

→ Presenting the data in groups with their frequencies is called a grouped frequency distribution table.

→ Mean, Median and Mode are called the measures of central tendency.

(Deviation method: ∑f_id_i – sum of the deviations, A – assumed mean and ∑f_i – sum of the frequencies)
→ Median is the middle observation of a data, when arranged in either ascending/ descending order.

→ When number of observations ‘n’ is odd, the median is \(\left(\frac{n+1}{2}\right)^{th}\) observation.

→ When number of observations ‘n’ is even, the median is \(\left(\frac{n}{2}\right)^{th}\) the average of \(\left(\frac{n}{2}+1\right)^{th}\) observations.

→ Median divides the data into two groups of equal number, one part comprising all values greater and the other comprising all values less than median.

→ Mode is the value of the observation which occurs most frequently, i.e., an observation with the maximum frequency is called mode.

→ If each of the observation is added or multiplied by same quantity, the measure of central tendency also changes accordingly.

AP State Syllabus AP Board 9th Class Physical Science Solutions Chapter 1 Motion Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 9th Class Physical Science Solutions 1st Lesson Motion

9th Class Physical Science 1st Lesson Motion Textbook Questions and Answers

Improve Your Learning

Question 1.
As shown in following figure, a point traverses the curved path.
Draw the displacement vector from given points A to B.

Answer:

As the point traverses from A to B, the displacement is the shortest distance between A and B. Hence the displacement vector will be as follows.

Question 2.
“She moves at a constant speed in a constant direction.” Rephrase the same sentence in fewer words using concepts related to motion. (AS 1)
Answer:
“She moves with constant velocity”.

Reason :
Constant speed in a constant direction is nothing but ‘constant velocity’.

Question 3.
What is the average speed of a Cheetah that sprints 100 m in 4 sec? What if it sprints 50 m in 2 sec? (AS 1, AS7)
Answer:

Question 4.
Correct your friend who says, “The car rounded the curve at a constant velocity of 70 km/h”. (AS 1)
Answer:
“The car rounded the curve at a constant speed of 70 km/h”.

Reason :
In a circular motion, speed remains constant but velocity changes.

Question 5.
Suppose that the three balls shown in figure below start simultaneously from the top of the hills. Which one reaches the bottom first? Explain.

Answer:
Ball from first hill reaches the bottom first.
Reason :

1. In the first hill, the ball has uniform rectilinear motion.
2. So, the speed and velocity have same magnitude and direction.
3. In the second and third hills, the ball takes curved path.
4. So, the direction of velocity changes.

Question 6.
In the figure given below distance vs time graphs showing motion of two cars A and B are given. Which car moves fast? (AS 1)

Answer:
Car A moves fast.

Reason :

1. If we draw perpendiculars to X and Y axes from A and B respectively, we can observe that A covers large distance (S₁) within a short time (t₁).
2. Find the slopes of the lines OA and OB at any instant. Slope of OA is high. Hence car A moves faster.

Question 7.
Draw the distance vs time graph when the speed of a body increases uniformly. (AS 5)
Answer:
Let us consider a car moves as shown in the table.

Now draw a s-t graph.

Question 8.
Draw the distance-time graph when its speed decreases uniformly. (AS 5)
Answer:
Let us consider the movement of a car after applying brakes.

Now draw distance-time graph.

Question 9.
A car travels at a speed of 80 km/h during the first half of its running time and at 40 km/h during the other half. Find the average speed of the car. (AS 1, AS 7)
Answer:
Let the total running time = x hrs

Question 10.
A car covers half the distance at a speed of 50 km/h and the other half at 40 km/h. Find the average speed of the car. (AS 1, AS 7)
Answer:
Let the total distance = x km.
First half is covered with a speed of 50 km/h.

Question 11.
Derive the equation for uniform accelerated motion for the displacement covered in its n^th second of its motion. (s_n = u + a ( n – \(\frac{1}{2}\)) (AS 1)
Answer:
We know that distance travelled by an object in t seconds Is s = ut + \(\frac{1}{2}\) at²
∴ Distance travelled in ‘n’ seconds, s_{(n sec)} = un + \(\frac{1}{2}\)an² ………. (1)
Distance travelled in (n – 1) seconds, s_{(n – 1)} = u(n – 1) + \(\frac{1}{2}\) a(n – 1)² …….. (2)

Question 12.
A particle covers 10m in first 5 sec and 10m in next 3 sec. Assuming constant acceleration. Find initial speed, acceleration and distance covered in next 2 sec. (AS 1, AS 7)
Answer:
Distance covered in first 5 sec = 10

To find the distance covered in next 2 sec, we have to find the initial speed after 8 sec
i.e., the final velocity after 8 sec.

Question 13.
A car starts from rest and travels with uniform acceleration ‘α’, for some time and then with uniform retardation ‘β’ and comes to rest. The time of motion is “t”. Find the maximum velocity attained by it. (αβt/(α+β)) (AS 1, AS 7)
Answer:
Acceleration a = a m/sec²
Initial speed u = 0 m/sec
Let the time be t₁ sec.
From equation v = u + at
⇒ v = 0 + αt₁
\(\therefore \mathrm{t}_{1}=\frac{\mathrm{v}}{\alpha} \mathrm{sec}\)
Retardation a = – β m/sec²
Initial speed ‘u’ is equal to the final
velocity with acceleration ‘α’
= u = αt₁ m/sec
Final velocity v = 0 m/sec
Let the time be t₂ sec

Question 14.
A man is 48m behind a bus which is at rest. The bus starts accelerating at the rate of 1 m/s², at the same time the man starts running with uniform velocity of 10 m/s. What is the minimum time in which the man catches the bus? (AS 1, AS 7)
Answer:
Bus is at rest.
∴ u = 0; a = 1 m/sec²
Let the bus cover the distance ‘s’ in ‘n’ seconds.

A man running with uniform velocity, v = 10 m/sec.
Distance covered by man in n seconds = 10 nm.
But after ‘n’ seconds the man catches the bus.

∴ The minimum time in which the man catches the bus is 8 sec.

Question 15.
A body leaving a certain point “O” moves with a constant acceleration. At the end of the fifth second, its velocity is 1.5 m/s. At the end of the sixth second, the body stops and then begins to move backwards. Find the distance traversed by the body before it stops. Determine the velocity with which the body returns to point “0”. (AS 1)
Answer:
Velocity in 5^th sec = 1.5 m/sec ; The body comes to rest in 6^th sec.
∴ Final velocity in 6^th sec, v = 0
∴ Acceleration in 6^th sec is v = u + at ⇒ 0 = 1.5 + a. 1 ⇒ a = -1.5 m/sec²
[The velocity in 5^th sec becomes the initial velocity for 6^th sec]

After 6 sec, the body comes to rest.
∴ v = 0, a = -1.5 m/sec², u = ?, t = 6 sec.
v = u + at ⇒ 0 = u – 1.5 × 6 ⇒ u = 9 m/sec.
∴ Distance traversed by the body in 6 sec. i.e., before it stops.
s = ut + \(\frac{1}{2}\) at² = 9 × 6 + \(\frac{1}{2}\) × – 1.5 × 6² = 54 – 27 = 27m.
For backward journey,
u = 0 m/sec, t = 6 sec, a = -1.5 m/sec²
v = u + at ⇒ v = 0 – 1.5 × 6 ⇒ v = – 9
∴ Velocity for backward journey is – 9 m/sec.

Question 16.
Distinguish between speed and velocity.(AS 1)
Answer:

Question 17.
What do you mean by constant acceleration? ((AS 1)
Answer:

• Acceleration is the rate of change of velocity.
  2
• It gives an idea how quickly velocity of a body is changing.
• Acceleration is uniform, when in equal intervals of time, equal changes of velocity occurs.
• For example, while driving a car, if we steadily increase the velocity from 30 km/h to 35 km/h in 1 sec and 35 km/h to 40 km/h in the next second and so on. In this case the acceleration is 5km/h, is said to be constant acceleration.
  

Question 18.
When the velocity is constant, can the average velocity over any time interval differ from instantaneous velocity at any instant ? If so, give an example; if not, explain why. (AS 2, AS 1)
Answer:
No. Here velocity is constant.
∴ Average velocity over any time interval is same and the instantaneous velocity at any instant is same.

Ex : Let us consider a car moves on a straight road with constant velocity say 10 m/s.
1) Now let the distance covered (AB) by the car in 1 s = 10 m.

2) Distance covered in 2s (AC) = 20 m.
Average velocity from A to C is \(\frac{20 m}{2 s}\) = 10 m/s.

3) Instantaneous velocity at A or B or C at any point = 10 m/s.

Question 19.
Can the direction of velocity of an object reverse when its acceleration is constant? If so give an example; if not, explain why? (AS 2, AS 1)
Answer:
Yes. In case of a vertically projected body, while the body is moving up, the direction of velocity is upward, whereas while it is falling down, the direction of velocity is downward. Acceleration in both the cases is constant (numerically).

Question 20.
A point mass starts moving in a straight line with constant acceleration V’. At a time t after the beginning of motion, the acceleration changes sign, without change in magnitude. Determine the time t0 from the beginning of the motion in which the point mass returns to the initial position. (AS 1)
Answer:

Question 21.
Consider a train which can accelerate with an acceleration of 20 cm/s² and slow down with deceleration of 100 cm/s². Find the minimum time for the train to travel between the stations 2.7 km apart. (AS 1)
Answer:
Let the Acceleration of the train a = 20 cm/s²
Deceleration of the train β = 100 cm/s²
Distance between the two stations s = 2.7 km = 27 × 10⁴ cm
Let the minimum time for the train to travel between the two stations is t sec.

Question 22.
You may have heard the story of the race between the rabbit and tortoise. They started from same point simultaneously with constant speeds. During the journey, rabbit took rest somewhere along the way for a while. But the tortoise moved steadily with lesser speed and reached the finishing point before rabbit. Rabbit woke up and ran, but rabbit realized that the tortoise had won the race. Draw distance vs time graph for this story. (AS 5)
Answer:

1. OX – movement of tortoise.
2. OABC – movement of rabbit
3. Rabbit and tortoise start at O’.
4. After time tj rabbit is at A and tortoise is at P.
5. Rabbit takes rest up to time t₂.
6. After time t₂, tortoise is at Q, but rabbit has no displacement.
7. After time t₃, the tortoise reaches the destination ‘X’.
8. But rabbit reaches the destination after time t₄.

Question 23.
A train of length 50 m is moving with a constant speed of 10 m/s. Calculate the time taken by the train to cross an electric pole and a bridge of length 250 m. (AS 1)
Answer:
Length of the train 50 m.; Speed of the train v = 10 m/s.
Distance travelled while crossing an electric pole = Length of the train = s = 50 m.
∴ Time taken to cross the electric pole ‘t’ = \(\frac{s}{v} \Rightarrow t=\frac{50}{10}\) = 5 s.
Length of the bridge = 250 m.
Distance travelled while crossing the bridge = Length of train + Length of bridge
= 50 + 250 = 300 m.
∴ Time taken to cross the bridge = \(\frac{300 \mathrm{~m}}{10 \mathrm{~m} / \mathrm{s}}\) = 30 sec.

Question 24.
Two trains each of having a speed of 30 km/h are headed at each other in opposite direction on the same track. A bird flies off one train to another with a constant speed of 60 km/h when they are 60 km apart till before they crash. Find the distance covered by the bird and how many trips the bird can make from one train to the other before they crash. (AS 1)
Answer:
Speed of each train = 30 km/hr
Speed of the bird = 60 km/hr
Distance between the two trains = 60 km
These two trains crash in one hour.
The bird flies a distance of 60 km till before the two trains crash.
The bird can make number of trips (infinity) before they crash.

Question 25.
A Stone dropped from top of a well reaches the surface of water in 2 seconds, find the velocity of stone while it touches the surface of water and what is the depth of the water surface from top of well (g=10m/s²) (Using V = U + at, S = Ut + 1/2 at²)
Answer:
Given that
t = 2s
u = 0 m/s [∵ free fall body]
v = ?
Depth s = ?
a = g = 10 m/s²

i) v = u + at
v = 0 + 10 × 2 = 20 m/s

ii) s = ut + – \(\frac{1}{2}\)at²
= 0 + \(\frac{1}{2}\) × 10 × 2²
= \(\frac{1}{2}\) × 10 × 4
= 20 m
Hence, velocity of stone while it touches the surface of water = 20 m/s
Depth of the water surface from the top of well = 20 m.

Question 26.
An object moving with 6m per second execute an acceleration 2 m/s² in next 3 seconds. How much distance it covered? (s = ut + 1/2 at²)
Answer:
u = 6 m/s; t = 3 sec; a = 2 m/s²
s = ut + \(\frac{1}{2}\) at²
= 6 × 3 + \(\frac{1}{2}\) × 2 × 3² = 18 + 9 = 27 m
The object covers 27 m in 3 sec.

Question 27.
A car stopped after travelling distance 8 m due to applying brakes at the speed of 40 m/s. Find acceleration and retardation of car in that period, (v² – u² = 2as)
Answer:
Here u = 40 m/s; v = 0 (vehical stopped); s = 8 m; a =?
v² – u² = 2as 0 – 40² = 2 × a × 8
a = \(\frac{-(40)(40)}{2 \times 8}\) =-100m/s
Acceleration = 100 m/s² with retordation on (-sign).

9th Class Physical Science 1st Lesson Motion InText Questions and Answers

9th Class Physical Science Textbook Page No. 1

Question 1.
If earth is in motion, why don’t we directly perceive the motion of the earth?
Answer:
Earth is in motion. We, the people on the earth also move with a speed equal to that of the earth. We cannot directly perceive the motion of the earth, because of this.

Question 2.
Are the walls of your classroom at rest or in motion? Why?
Answer:
The walls are at rest in view of our observation. When we discuss this in view of the motion of the earth, the walls are also in motion.

Question 3.
Have you ever experienced that the train in which you sit appears to move when it is at rest? Why?
Answer:
This happens when we sit in a stationary train and, the train on another track starts moving.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 2

Question 4.
Why do we observe these changes?

Answer:
These changes are due to the point of observation. We know that earth is a sphere, the upward direction of the vertical position on its surface decisively depends upon the place on the earth’s surface, where the vertical is drawn.

Question 5.
Are the terms relative or not?
Answer:
The terms “longer”, “shorter”; “up” and “down”, etc. are relative to each other.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 4

Question 6.
What answer may the passenger give to the driver?
Answer:
The car is in motion with respect to the observer on the road, but at rest with respect to the passenger. Because motion is a combined property of the observer and the body which is being observed.

Question 7.
How do we understand motion?
Answer:
A body is said to be in motion when its position is changing continuously with time relative to an observer.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 6

Question 8.
Can you measure the average speed and average velocity?
Answer:
Yes, we can measure the average speed and average velocity.

Question 9.
How can you differentiate speed and average velocity?
Answer:

1. Speed gives the idea of how fast the body moves.
2. Velocity is the speed of an object in a specified direction.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 7

Question 10.
Can you find the speed of the car at a particular instant of time?
Answer:
Yes, we can find the speed of the car at any instant of time by looking at its speedometer

Question 11.
What is the speed of the car at the instant of time ‘t₃‘ for given motion?
Answer:

The instantaneous speed is represented by the slope of the curve at a given instant of time. We can find the slope of the curve at any point on it by drawing a tangent to the curve at that point. The slope of the curve gives speed of the car at that instant.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 8

Question 12.
In what direction does an object move? Distance vs time graph
Answer:
The object moves in the direction tangential to the direction of the motion of the string.

Question 13.
Which motion is called uniform? Why?
Answer:
The motion of the body is said to be in uniform when its velocity is constant.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 9

Question 14.
What is the shape of the graph?
Answer:

The shape of the graph for a body which is in uniform motion is a straight line as shown in the figure.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 10

Question 15.
a) What is the shape of the graph?
Answer:
It is a curve.

b) Is it a straight line or not? Why?
Answer:
The graph is not a straight line because the speed is changing irregularly.

Question 16.
Draw velocity vectors in the given figure at times t = 0, 1s, 2s, 3s.
Answer:

From the graph, we conclude that when the ball moves down the inclined plane its speed increases gradually but its direction remains constant.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 11

Question 17.
Draw velocity vectors at times t = 1s, 2s, 3s in the given figure.
Answer:

From the graph, we conclude that when the ball moves up the inclined plane its speed decreases gradually, but the direction of motion remains constant.

Question 18.
Can you give few examples for motion of an object where its speed remains constant but velocity changes?
Answer:
For the bodies which are in uniform in circular motion the speed remain constant but velocity change. Ex : Rotation of earth, revolution of moon around the earth, etc.

Question 19.
Is the direction of motion constant? How?
Answer:
No, the direction of motion also changes continuously.

Question 20.
Can you give some more examples where speed and direction simultaneously change?
Answer:
Motion of a rocket, horizontally projected body, kicked football, a cricket ball bowled by a bowler, etc.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 12

Question 21.
What is acceleration? How can we know that a body is accelerating?
Answer:

1. Acceleration gives an idea how quickly velocity of a body changing.
2. It is equal to the rate of change in velocity.
3. While travelling in a bus or car, when the driver presses the accelerator, the passen¬gers sitting in the bus experience acceleration. Their bodies press against the seats due to acceleration.

Question 22.
At which point is the speed maximum?
Answer:
At B, the speed will be maximum.

Question 23.
Does the object in motion possess acceleration or not?
Answer:
Any object which is in motion possesses acceleration.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 5

Question 24.
What is the displacement of the body if it returns to the same point from where it started? Give one example from daily life.
Answer:
When a body returns to the same point where it is started, then the displacement is zero.
Ex: A man starts from his home, goes to a market and returns home. Then his displacement is zero.

Question 25.
When do the distance and magnitude of displacement become equal?
Answer:
The distance and the magnitude of displacement become equal when the body moves along a straight line in one direction.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 6

Question 26.
What is the average speed of the car if it covers 200 km in 5 h?
Answer:
Distance = 200 km ; Time = 5 h

Question 27.
When does the average velocity become zero?
Answer:
The average velocity of a body becomes zero when its displacement is zero.

Question 28.
A man used his car. The initial and final odometer readings are 4849 and 5549 respectively. The journey time is 25h. What is his average speed during the journey?
Answer:
Distance covered = 5549 – 4849 = 700 km.
Time = 25h.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 9

Question 29.
Very often you must have seen traffic police stopping motorists or scooter drivers who drive fast and fine them. Does fine for speeding depend on average speed or instantaneous speed? Explain.
Answer:
Instantaneous speed.

Question 30.
One airplane travels due north at 300 km/h and another airplane travels due south at 300 km/h. Are their speeds the same? Are their velocities the same? Explain.
Answer:

1. Speed is same.
2. Velocities are same in magnitude but differs in direction in the observer’s point of view.

Question 31.
The speedometer of the car indicates a constant reading. Is the car in uniform motion? Explain.
Answer:
Yes.

1. The indicator in speedometer changes its position even for a small change in speed.
2. As it indicates a constant reading, the car moves equal distances at equal intervals of time.
3. Hence the motion is uniform.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 11

Question 32.
An ant is moving on the surface of a ball. Does it’s velocity change or not? Explain.
Answer:
Velocity changes.
As the ant is moving on the surface of a ball, it has to go in circular motion.

Question 33.
Give an example of motion where there is a change only in speed but no change in direction of motion.
Answer:
Motion of a bus on the road.

9th Class Physical Science Textbook Page No. 13

Question 34.
What is the acceleration of a race car that moves at constant velocity of 300 km/h?
Answer:
Velocity = 300 km/h = \(300 \times \frac{5}{18}=\frac{500}{6}\) = 83.33 m/sec
As the velocity is constant, the acceleration is also constant.
∴ Acceleration = 83.33 m/sec².

Question 35.
Which has the greater acceleration, an airplane, that goes from 1000 km/h to 1005 km/h in 10s or a skateboard that goes from zero to 5km/h in 1 second?
Answer:

Question 36.
What is the deceleration of a vehicle moving in a straight line that changes its velocity from 100 km/h to a dead stop in 10 sec?
Answer:

Question 37.
Correct your Mend who says “Acceleration gives an idea of how fast the position changes.”
Answer:
“Acceleration gives the idea of how fast the position changes in a given direction.”

9th Class Physical Science 1st Lesson Heat Activities

Activity 1 Distance and Displacement

Question 1.
Draw a graph showing the difference between distance and displacement.
Answer:

• Take a ball and throw it into the air with some angle to the horizontal.
• Observe its path and draw it on paper.
• The figure shows the path taken by the ball.
• The distance ASB gives the distance travelled by the ball.
• The length of \(\overrightarrow{\mathrm{AB}}\) gives the displacement of the ball.

Displacement:
Displacement is the shortest distance between initial and final points in a specified direction represented by a vector.

Distance :
Distance is the length of the path traversed by an object in a given time interval.

Activitie – 2 Drawing displacement vectors

Question 2.
Draw displacement vectors from A to B in the following situations.

Answer:

Activitie – 3 Measuring the average speed

Question 3.
How can the average speed be measured?
Answer:

1. Select two positions (say A and B) 50 meters apart in the ground.
2. Ask some students to stand at point A.
3. Ask another group of students with stop watches to stand at B.
4. When you clap your hand, the students at A start running towards the point B in any direction or path.
5. At the same time the students at B start their stop watches.
6. Observe that for each runner there is a student at B to measure the time taken for completing the race.
7. Note the time taken by each student to cover the distance between the points A and B in the table given below.
   

   Student	Time taken to reach B (Sec.)	Average speed (50 ft) m/s
   A1	t1	………
   A2	t2	………
   A3	t3	………

8. The student who took the least time to reach B (from A) is said to be the fastest runner.
9. The student who is fastest runner has the greatest average speed.
10. Thus we measure the average speed of any moving body.

Activity – 4 Observing the direction of motion of a body

Question 4.
Show that the direction of velocity is tangent to the path at a point of interest when a body is in uniform circular motion.
Answer:

• Carefully whirl a small object on the end of the string in the horizontal plane.
• Release the object while it is whirling on the string.
• We observe that the body along the tangent at the point where we released the body.
• Try to release the object at different points on the circle and observe the direction of motion of object after it has been released form the string.
• We will notice that the object moves on a straight line along the tangent to the circle at the point where we released it.

Activity – 5 Understanding uniform motion

Question 5.
Describe uniform motion.
Answer:
1) Consider a cyclist moving on a straight road.
2) The distance covered by him with respect to time is given in the following table.

3) Draw distance vs time graph for the given values in the table.

4) The graph will be as shown in the figure.
5) The straight line graph shows that the cyclist covers equal distances in equal inter¬vals of time.
6) If the direction of motion of the cyclist is assumed as constant, then we conclude that velocity is constant.
7) The motion of the body is said to be uniform when its velocity is constant.

Activity – 6 Observing the motion of a ball on an inclined plane

Question 6.
Describe an activity to explain the situation that “the speed changes but the direction of motion remains constant”.
Answer:
1) Set up an inclined plane as shown in the figure.
2) Take a ball and release it from the top of the inclined plane.
3) The positions of the ball at various times are shown in the figure given below.

4) On close observation we find that when the ball moves down on the inclined plane, its speed increases gradually, and the direction of motion remains constant on inclined plane.
5) Now push the ball till it acquires certain speed and release it with that speed from the bottom of the inclined plane.

6) We observe that the ball moves upward to a certain distance and comes back to the bottom.
7) From this we conclude that the speed changes but the direction of motion remains constant.

Activity – 7 Observing uniform circular motion

Question 7.
Explain with an example where “speed remains constant, but its velocity changes”.
Answer:

• Whirl continuously a stone which is tied to the end of the string.
• Draw its path of motion and velocity vectors at different positions as shown in figure.
• Assume that the speed of stone is constant.
• We observe that the path of the stone is a circle, and the direction of velocity changes at every instant of time, but the speed is constant.
• In this activity, we observe that though speed remains constant, its velocity changes.

Activity – 8 Observing the motion of an object thrown into air

Question 8.
Explain an activity to observe where speed and direction of motion change continuously.
Answer:

• Throw a stone into the air by making some angle with the horizontal.
• The path of the stone and velocity vectors are as shown in the figure.
• Here we observe that the speed of stone is not uniform as it traverses different distances at different intervals of time and finally comes to rest.
• The direction of motion is also not constant, as shown by the velocity vectors.
• In this activity, we noticed that the speed and direc¬tion of motion both change continuously.

Lab Activity

Question 9.
Describe an activity to find the acceleration and velocity of an object moving on inclined track.
Answer:
Aim : To find the acceleration and velocity of an object moving on an inclined track. Materials required: Glass marbles, book, digital clock, long plastic tubes and steel plate.
Procedure:

• Take a long plastic U type flat electrical wire cassing channel of length nearly 200 cm. Use this channel as track.
• Mark the readings in cm, along the track.
• Place one end of the track on a book and the other end on the floor.
• Keep a steel plate on the floor at the bottom of the track.
• Consider the reading at the bottom of the track as zero.
• Take a marble having enough size to travel in the track freely.
• Now release the marble freely from a certain distance say 40 cm.
• Start the digital clock when the marble is released.
• It moves down on the track and strikes the steel plate.
• Stop the digital clock when a sound is produced.
• Repeat the same experiment for the same distance 2 to 3 times and note the values of times in the table.

• Repeat the same experiment or various distances.
• Draw s -1 graph for above values.
• Do the above experiment by various slopes of the track and find acceleration in each case.

Conclusions :

1. As the slope increases, acceleration increases.
2. When iron block is used, we obtain the same conclusion as above. (The numerical values are less than the numerical values when marble is used)

SCERT AP 9th Class Social Studies Guide Pdf 17th Lesson లాటిన్ అమెరికా, ఆసియా, ఆఫ్రికాలలో వలసవాదం Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 9th Class Social Solutions 17th Lesson లాటిన్ అమెరికా, ఆసియా, ఆఫ్రికాలలో వలసవాదం

9th Class Social Studies 17th Lesson లాటిన్ అమెరికా, ఆసియా, ఆఫ్రికాలలో వలసవాదం Textbook Questions and Answers

Improve your learning (మీ అభ్యసనాన్ని మెరుగుపడుచుకోండి)

ప్రశ్న 1.
1. కింది వాటిని జతపరచండి. (AS1)

జవాబు:

ప్రశ్న 2.
ఐరోపా వాసులు ‘కనుగొనటం’, ‘అన్వేషణ’ అన్న పదాలను ఎలా ఉపయోగిస్తారు? ఆ భౌగోళిక ప్రాంతాలలో ఉంటున్న ప్రజలను ఇవి ఎలా ప్రభావితం చేశాయి? (AS1)
జవాబు:
ఐరోపా వాసులు ప్రపంచంలోని వివిధ దేశాల మధ్య వర్తక వాణిజ్యాలు కొనసాగించి అధిక లాభాలు ఆర్జించారు. ప్రపంచంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో వర్తక వాణిజ్యాలు కొనసాగించడానికి, అనేక నూతన ప్రదేశాలను కనుగొని, ముఖ్య పట్టణాలలో ముఖ్యమైన వ్యాపార కేంద్రాలను అన్వేషణ చేసి వ్యాపారాభివృద్ధికి తోడ్పడ్డారు. ప్రపంచానికి తెలియని అనేక కొత్త ప్రాంతాలు, దేశాలను అన్వేషించి, వాటికి పేర్లు పెట్టారు. తమ వలస ప్రాంతాలకు తేలికగా, సులువుగా చేరుకొనే ప్రయత్నంలో అనేక కొత్త మార్గాలను అన్వేషించారు. పోర్చుగీసు వాళ్ళు ఆఫ్రికా చుట్టుముట్టి భారతదేశానికి దారి కనుక్కోటానికి ప్రయత్నించారు. వివిధ కొత్త ప్రాంతాలను అన్వేషించి, కనుగొనడం ద్వారా ఆయా ప్రాంత ప్రజలు ఆనందం వెలిబుచ్చారు. వ్యాపారాభివృద్ధితో ముందుకు నడిపించడమే కాకుండా కొన్ని సందర్భాలలో హింసలకు, బానిసత్వానికి గురయ్యారు. ఏ విధమైన స్వేచ్ఛా, స్వాతంత్ర్యాలు లేక వలస పాలకుల అధీనంలో చీకటి బతుకులు బతికేవాళ్ళు.

ప్రశ్న 3.
వలస ప్రాంతాలుగా మార్చటంలో వ్యాపారం పోషించిన పాత్ర ఏమిటి? (AS1)
జవాబు:
రాజుల పాలనలో రాజుల ఆధీనంలో ఉన్న ముఖ్య పట్టణాలను, వ్యాపారం పేరిట వివిధ దేశాలకు చెందిన వ్యాపారస్తులు, రాజుల అనుమతితో వర్తకం చేసుకోవడానికి అనుమతి పొందేవారు. తమ వ్యాపార మెళుకువలతో రాజులను ఆకర్షించడమే కాకుండా ముఖ్య నగరాలు, ముడి పదార్థాలు అభ్యమయ్యే ప్రాంతాలను తమ వ్యాపార కేంద్రాలుగా వ్యాపారస్తులు మలుచుకున్నారు. అంతేకాకుండా అప్పుడు రాజులలో ఉన్న అనైక్యత, వైరుధ్యాలు, వైరాలను తమకు అనుకూలంగా మార్చుకొని, లంచం రూపంలో నిధులు అందించి, చాలా ప్రాంతాలను తమ అధీనంలోకి తెచ్చుకున్నారు. వ్యాపార కేంద్రాలు ద్వారా తమ అధీనమైన ప్రాంతాలలోని ప్రజలను బానిసలుగా చేసి, వలస ప్రాంతాలుగా మలుచుకొని అధిక సంపదను దోచుకొని, తమ పాదాక్రాంతం చేసుకున్నారు.

ప్రశ్న 4.
వలస పాలన వివిధ దేశాలలో స్థానిక ప్రజలను ఏ విధంగా ప్రభావితం చేసింది? మూడు ఖండాలకు వేరుగా ఒక్కొక్క దాని గురించి ఈ కింది నేపథ్యంలో రాయండి.
ఎ) పండించిన పంటలు
బి) మతం
సి) ప్రకృతి వనరుల వినియోగం (AS1)
జవాబు:
ఎ) పండించిన పంటలు :
యూరపు వలస ప్రాంతాలలోని స్థానికులు నావికులను, వ్యాపారస్తులను ఆహ్వానించి, ఆహారం, ఆశ్రయం ఇచ్చారు. కాని స్పెయిన్ ప్రజలు వాళ్ళను దోచుకుని బానిసలుగా వాడుకున్నారు. వ్యవసాయ క్షేత్రాలలో వలస ప్రాంతాలు ఏర్పరిచారు. పండిన పంటలు ఆక్రమించుకుని రైతుల భూములు ఆక్రమించి వారికి భూముల్లేకుండా చేశారు.

లాటిన్ అమెరికాలో వలస దేశాల పరిపాలనలో కేథలిక్కు చర్చి కూడా ముఖ్య పాత్ర పోషించింది. స్పెయిన్ నుంచి స్థిరపడినవారి అధీనంలో విశాల భూభాగాలు ఉండేవి. వీటిని ‘హసియండా’ అనేవాళ్ళు. వేలాది ఎకరాలలో విస్తరించి అందులో వెండి, రాగి గనులు, వ్యవసాయ భూములు ఉండేవి. చెరుకు, పొగాకు, పత్తి వంటి వాణిజ్య పంటలను సాగుచేసి వలస పాలిత ప్రాంతాలు వాటిని చవకగా తమపై ఆధిపత్యమున్న దేశాలకు అమ్మాలి.

ఆసియాలో యూరపు వలస దేశాల పాలనలో కూడా రబ్బరు, మిరియాలు, చెరుకు వంటి ఏక పంటలతో ప్రోత్సహించారు.

బి) మతం :
మూడు ఖండాల మధ్య చాలా వ్యాపార మార్గాల అన్వేషణ, నియంత్రణ, అధిక లాభాలకై యుద్దాలు చేసేవారు. కేథలిక్కు మత విధానాలను బలవంతంగా రుద్దసాగారు. మతాధికారులు, మతగురువులు, పోపు ఆధిపత్యం కొనసాగింది. వలస పాలిత ప్రాంతాలలో మత ఆధిపత్యం చెలాయించటానికి అధికంగా ప్రయత్నించారు.

సి) ప్రకృతి వనరుల వినియోగం :
వలస ప్రాంతాలలో ప్రకృతి వనరులు ఈ మూడు ఖండాల వారిని ఆకర్షించాయి. ప్రకృతి వనరులను తమ అధీనంలోకి తెచ్చుకోడానికిగాను భూదాహంతో ఆయా ప్రాంతాలలో స్థిరపడడానికి ప్రయత్నించారు. విలువైన బంగారు గనులు, వెండి నిక్షేపాలు గల భూములను ఆక్రమించి, యజమానులను తరిమికొట్టారు. కొన్ని ప్రాంతాలలో వలస ప్రాంత భూములను చవకగా పొంది ప్రకృతి వనరులను అనుభవించారు.

ప్రశ్న 5.
చైనా, భారతదేశం, ఇండోనేషియాలపై వలసపాలన తీరు గురించి రాయండి. వాటి మధ్య పోలికలు, తేడాలు ఏమిటి? (AS1)
జవాబు:
భారతదేశం :
15వ శతాబ్దం ఆరంభంలో గోవా వంటి ఓడ రేవుల పై పోర్చుగీసు ఆధిపత్యం సాధించింది. ఇతర యూరప్ దేశాలు 16వ శతాబ్దం చివరి నాటికి వ్యాపార కేంద్రాలను స్థాపించి, భారతదేశంతో వ్యాపారం చేయటం మొదలుపెట్టాయి. భారతదేశ భాగాలపై రాజకీయ నియంత్రణ దక్షిణ భారతంలో మొదలైంది. మద్రాస్ పైన బ్రిటిష్, పాండిచ్చేరి పైన ఫ్రెంచి ఆధిపత్యం సాధించాయి. చవక ధరలకు తమ ఉత్పత్తులను అమ్మేలా రైతులు, చేతి వృత్తి కళాకారులు, వ్యాపారస్తులను బలవంతం చేయటానికి తన రాజకీయ శక్తిని బ్రిటిషు వారు ఉపయోగించుకున్నారు.

చైనా :
యూరపు దేశాలు చైనాలో స్వేచ్ఛగా వ్యాపారం చేయడానికి చైనా అనుమతించలేదు. ఒక పట్టణంలో మాత్రమే వ్యాపారం చేసుకోడానికి అనుమతిచ్చారు. చైనాలో బాగా గిరాకి ఉండి, భారత్ లో విరివిగా పండు నల్లమందు అక్రమ రవాణా ద్వారా లాభాలు గడించాలని యూరపు దేశస్తులు తలంచారు. నల్లమందు ద్వారా తమ దేశస్తులు నష్టపోతున్నారని చైనా తలంచగా ఈ రెండు దేశాల మధ్య, 1840 – 42 ల మధ్య యుద్ధాలు జరిగాయి. తదుపరి చైనా ఓడిపోయి ఇంగ్లాండు. ఒప్పందాలకు అంగీకరించింది.

ఇండోనేషియా :
బలమైన రాజ్యాలు లేని ఇండోనేషియాలోని విశాల భూభాగాలను డచ్ కంపెనీ ఆక్రమించుకోసాగింది. తమ ఉత్పత్తులను కంపెనీకి తక్కువ ధరలకు అమ్మేలా స్థానిక ప్రజలపై ఒత్తిడి పెట్టగలిగింది. 1800 సం|| నుండి ఇండోనేషియా ఆక్రమించుకొని పాలించసాగింది. ఆ దేశాన్ని ఆదాయ వనరుగా ఉపయోగించుకుంది.

పోలికలు :

1. ఈ మూడు దేశాలు వలస దేశాలుగా ఉన్నవే.
2. ఈ మూడు దేశాలు, ప్రకృతి వనరులు, సహజ సంపదతో విలసిల్లేవి.
3. వ్యాపారాలతో ప్రారంభించి, వలసవాద దేశాల అధీనంలోనికి వెళ్ళినవే.
4. ఇచ్చట ప్రజలలో, రాజులలో అనైక్యత మూలంగానే.
5. ఆర్థిక వనరులు పుష్కలంగా ఉన్న దేశాలు.
6. ప్రజలను బానిసలుగా మార్చారు.

తేడాలు :
‘భారతదేశం’లో అన్ని ప్రాంతాలలో వర్తక వ్యాపారాలు చేసుకోవడానికి అనుమతులు పొందారు. (ముఖ్య పట్టణాలు).

‘చైనా’ అన్ని ప్రాంతాలు కాకుండా, ఒకే ఒక్క పట్టణంలో వ్యాపారానికి అనుమతి.
‘ఇండోనేషియా’ బలమైన రాజ్యాలు లేకపోవడం వల్ల దేశం అంతా ఆక్రమణ.
భారతదేశంలో ఆధిపత్యానికి ఒకదానితో ఒకటి పోటి పడసాగాయి. అనేక యుద్ధాలు ద్వారా పరిపాలన పాదాక్రాంతం. చైనాలో నల్లమందు ద్వారా యుద్ధాలు ప్రారంభం. అనేక ఒప్పందాలు వల్ల నిధులన్ని కొల్లగొట్టారు.
ఇండోనేషియాలో రబ్బరు, మిరియాలు, చెరుకు వంటి ఏక పంటలతో విస్తృత తోటలు సాగు చేయటాన్ని ప్రోత్సహించింది.

ప్రశ్న 6.
ప్రపంచ పటం నందు పోర్చుగీసు, డచ్, బ్రిటిష్, ఫ్రెంచి వలసలను గుర్తించి, రంగులతో నింపండి. (AS5)
జవాబు:

9th Class Social Studies 17th Lesson లాటిన్ అమెరికా, ఆసియా, ఆఫ్రికాలలో వలసవాదం InText Questions and Answers

9th Class Social Textbook Page No.205

ప్రశ్న 1.
వాళ్ళకు అసలు తెలియని ఖండాలు ఏవి?
జవాబు:
ఆస్ట్రేలియా, ఉత్తర అమెరికా, దక్షిణా అమెరికా, అంటార్కిటికా.

ప్రశ్న 2.
వాళ్ళకు తీర ప్రాంతాలు తెలిసి, లోపలి ప్రాంతాలు తెలియని ఖండాలు ఏవి?
జవాబు:
ఆస్ట్రేలియా, ఆఫ్రికా, దక్షిణ అమెరికా, యూరప్.

9th Class Social Textbook Page No.206

ప్రశ్న 3.
1400 లలో ఆసియాతో వ్యాపారాన్ని యూరపు దేశాలైన పోర్చుగల్, స్పెయిన్ కాకుండా ఇటలీ ఎందుకు నియంత్రిస్తోంది?
జవాబు:
1400 సం||నాటికి యూరపు, ఆసియాల మధ్య చాలా వరకు వ్యాపార మార్గాలను ముస్లిం రాజ్యాలు నియంత్రించసాగాయి. ప్రత్యేకించి ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం యూరప్ క్రైస్తవ శక్తులతో నిరంతరం యుద్ధాలు చేస్తుండేది. ఇటలీ దేశస్థులు అరబ్బు వ్యాపారస్తులతో కుదుర్చుకున్న ఒప్పంద ఫలితంగా వాళ్ళు ఆసియా నుండి సరుకులు తెచ్చి అలెగ్జాండ్రియా దగ్గర వాళ్లకి అమ్మేవాళ్ళు. పశ్చిమ యూరపులో హాలెండ్, స్పెయిన్, పోర్చుగల్, ఇంగ్లాండ్ వంటి దేశాల వ్యాపారస్తులు, ప్రభుత్వాలు, ఈ వ్యాపార ప్రాముఖ్యతను గుర్తించారు. దాంతో భారతదేశం, చైనా వంటి దేశాలకు ఇటలీ వ్యాపారస్తుల నియంత్రణలో ఉన్న ప్రాంతాల నుంచి కాకుండా తేలికగా, త్వరగా చేరుకునే మార్గాలను అన్వేషించసాగారు.)

ప్రశ్న 4.
ఆసియాకి మరో మార్గాన్ని కనుక్కోవటానికి పోర్చుగల్, స్పెయిన్ దేశాలు ఎందుకు అంత ఆసక్తి కనపరిచాయి?
జవాబు:
భారతదేశం, చైనా, ఇండోనేషియా వంటి దేశాలు. ఇటలీ వ్యాపారస్తుల నియంత్రణలో ఉండటం, కొన్ని ప్రాంతాలలో ఇటలీ ఒప్పందం కుదుర్చుకొని వ్యాపారలావా దేవీలు కొనసాగించడం వల్ల ఈ మార్గాలు కాకుండా తేలికగా, త్వరగా చేరుకొనే మార్గాలను అన్వేషించారు. ఉదా : పోర్చుగీసు వాళ్ళు ఆఫ్రికా చుట్టుముట్టి భారతదేశానికి దారి కనుక్కోటానికి ప్రయత్నించారు. అట్లాంటిక్ మహా సముద్రాన్ని దాటటం ద్వారా భారతదేశం చేరుకోవచ్చో లేదో తెలుసుకోవాలని స్పెయిన్ ప్రయత్నించింది. అనుభవజ్ఞులైన నావికులు, ఓడలు ద్వారా ఆసియాను అన్వేషణ చేశారు.

9th Class Social Textbook Page No.208

ప్రశ్న 5.
1800 నాటి దక్షిణ అమెరికా పటాన్ని చూసి వివిధ వలస రాజ్యా లను, పాలిత దేశాలను గుర్తించండి.
జవాబు:
దక్షిణ అమెరికా వలస రాజ్యా లు :
పోర్చుగీసు, స్పెయిన్, డచ్, యు.కె.

పాలిత దేశాలు :
ఉరుగ్వే,
వెనిజులా,
ఈక్వెడార్,
బొలీవియా,
పెరు,
పరాగ్వే,
అర్జెంటైనా.

ప్రశ్న 6.
వలస ప్రాంతాల ప్రభుత్వాలలో అక్కడ స్థిరపడిన స్పానిష్ ప్రజలకు ప్రముఖ పాత్రను ఎందుకు ఇవ్వలేదు?
జవాబు:
స్పానిష్ ప్రజలకు వలస ప్రభుత్వాలు ప్రాధాన్యత ఇవ్వలేదు. వలస దేశాల పరిపాలనలో కేథలిక్కు చర్చి. కూడా ముఖ్యపాత్ర పోషించేది. స్పెయిన్ కి చవకగా ప్రకృతి వనరులు, శ్రామికులను అందించేలా వలస ప్రాంతాల ఆర్థిక విధానాలను నియంత్రించారు, కానీ ఆ దేశాలు అభివృద్ధి చెందడానికి కాదు. స్పానిష్ ప్రజలకు ఉన్న ఆయుధాలు. మందుగుండు సామగ్రి వలస ప్రాంత ప్రభుత్వాలను భయపెట్టింది. స్పానిష్ వలస పాలనలో ఉన్న ప్రజలు అక్కడ ఎంతో కాలం క్రితం స్థిరపడిన స్పానిష్ ప్రజలతో సహ తమపై స్పానిష్ రాచరిక వర్గాల నియంత్రణను ద్వేషించసాగారు.

9th Class Social Textbook Page No.209

ప్రశ్న 7.
మీరు ఎనిమిదవ తరగతిలో నిజాం రాజ్యంలోని జమీందారీ వ్యవస్థ గురించి చదివారు. నిజాం రాష్ట్రంలోని జమీందారీ వ్యవస్థను దక్షిణ అమెరికాలోని హసియండాలతో పోల్చండి. వాటి మధ్య పోలికలు, తేడాలు ఏమిటి?
జవాబు:
జమీందారీ వ్యవస్థకు, హసియండాలతో పోలికలు, తేడాలు ఉన్నాయి.

పోలికలు :

• జమీందారీ వ్యవస్థలోను, హసియండాలోను కూడా ఉండేవి వ్యవసాయ భూములే.
• జమీందారుల అధీనంలోని భూములు, భూస్వాముల అధీనంలోని భూములు వేలల్లో ఉండేవి.
• తరతరాలుగా అనుభవిస్తున్నారు.

భేదాలు :

• జమీందారీ వ్యవస్థలోని భూముల్లో కొన్ని సారవంతమైనవి. మరికొన్ని ఎకరాలు నిస్సారమైనవి.
• హసియండా భూములు బాగా ఖరీదైనవి, సారవంతమైనవి.
• జమీందారీ భూములను చిన్నచిన్న రైతులు, కౌలుదార్లు వ్యవసాయం చేసేవారు.
  హసియండా భూముల్లో ఆఫ్రికా బానిసలు, స్వేచ్ఛలేని ఇండియన్లను నియమించుకునేవారు.
• జమీందారుల భూముల్లో రకరకాల పంటలు, అడవులు, చెట్లు ఉండేవి.
  హసియండా వేలాది ఎకరాలలో విస్తరించి అందులో వెండి, రాగి గనులు, వ్యవసాయ భూములు, పచ్చిక బీళ్ళు, కర్మాగారాలు కూడా ఉండేవి.
• జమీందారీ భూముల్లో భూ సంస్కరణ, భూ పరిమితి చట్టాలు వలన కొంత భూమి కోల్పోయారు. హసియండాలో భూములు కోల్పోలేదు.

ప్రశ్న 8.
లాటిన్ అమెరికాలోని వలస పాలిత ప్రాంతాల్లో దిగువ ప్రజల సమస్యల జాబితా తయారుచేయండి.
జవాబు:
1. హసియండాల యజమానులైన స్పానిష్ వలసవాదులు :
స్పెయిన్ నుంచి వచ్చి స్థిరపడిన వాళ్ళ చేతుల్లో ఆ దేశాల గనులు, భూములు ఉండేవి. వాళ్ళల్లో కొంతమంది పెద్ద భూస్వాములుగా ఉండేవాళ్ళు. వీళ్ళ కింద ఉండే విశాల భూభాగాన్ని “హసియండా” అనేవాళ్ళు. ఈ భూస్వాములు తమకింద పనిచేయటానికి, ఆఫ్రికా బానిసలను లేదా స్వేచ్ఛలేని ఇండియన్లని నియమించుకునే వాళ్ళు. వీరు అనేక బాధలు, కష్టాలు అనుభవిస్తూ, తమ శక్తిని ధారపోసి పనిచేసేవాళ్ళు.

2. అమెరికాలో స్థిరపడిన చిన్న స్పానిష్ రైతులు :
అమెరికాలో స్థిరపడిన చిన్న స్పానిష్ రైతులు ఉండేవారు. కాని వలస ప్రాంతాల పరిపాలనలో అక్కడ స్థిరపడిన స్పెయిన్ ప్రజలకు ఎటువంటి పాత్ర లేదు. స్పెయిన్ కి చవకగా ప్రకృతి వనరులు, శ్రామికులను అందించేలా వలస ప్రాంతాల ఆర్థిక విధానాలను నియంత్రించారు. కాని ఆ దేశాలు అభివృద్ధి చెందటానికి కాదు.

3. స్థానిక అమెరికన్లు :
‘దక్షిణ అమెరికాలో అధికభాగం స్పెయిన్, పోర్చుగల్ అధీనంలోకి వచ్చింది. ప్రజలలో సగానికిపైగా ప్రజలు యూరోపియన్ల చేతుల్లో హతమయ్యారు. తద్వారా యూరప్ ప్రజల నియంత్రణలో, బ్రతికారు. చాలామంది స్థానిక అమెరికన్లు స్పానిష్ నియంత్రణలోకి వచ్చారు. భారీగా పన్నులు చెల్లించేవారు. గనులు, వ్యవసాయ క్షేత్రాలలో పనిచేయవలసి వచ్చేది. గుడులను విధ్వంసం చేసి చాలామందిని రోమన్ కాథలిక్కు మతానికి మార్చేశారు.

4. లాటిన్ అమెరికాలో స్థిరపడిన ఆఫ్రికా బానిసలు :
లాటిన్ అమెరికాలో స్థిరపడిన ఆఫ్రికా బానిసల జీవనం దుర్భరంగా ఉండేది. దక్షిణ అమెరికాలో చాలామంది హతమవ్వడం, రోగాల బారిన పడి చనిపోవడం వల్ల ఆఫ్రికా బానిసలను కొనసాగారు. తద్వారా వాళ్ళు జీవితాంతం నరకయాతన అనుభవించేవాళ్ళు. ఎదిరించే శక్తి లేక, సరైన ఆయుధాలు, నాయకత్వం లేకపోవడం వలన కటికచీకటి బతుకులు అనుభవించేవారు.

9th Class Social Textbook Page No.211

ప్రశ్న 9.
వలసపాలన నుంచి స్వాతంత్ర్యం పొందినప్పటికీ లాటిన్ అమెరికా దేశాలు ఇంకా ఎందుకు అభివృద్ధి చెందకుండా ఉండిపోయాయి?
జవాబు:

1. పారిశ్రామిక దేశాలైన బ్రిటన్, అమెరికాలపై ఆధారపడి ఉండటం.
2. సామాజిక, ఆర్థిక, అసమానతలు తీవ్రంగా ఉండడం.
3. భూమి లేకపోవడం వల్ల పేదరికం ఎక్కువగా ఉండి ఈ దేశాలు అభివృద్ధి చెందకుండా ఉండిపోయాయి.

ప్రశ్న 10.
మన్రో సిద్ధాంతం లాటిన్ స్వాతంత్ర్యాన్ని ఏ విధంగా కాపాడింది ఇది వాటి స్వాతంత్ర్యాన్ని పరిమితం కూడా చేసిందా?
జవాబు:
1820 నాటికి అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు బలమైన ఆర్థిక, రాజకీయ శక్తిగా ఎదిగింది. అమెరికా అధ్యక్షుడు జేమ్స్. మన్రో తయారుచేసిన ‘మన్రో సిద్ధాంతం ప్రకారం అమెరికా ఖండాలలో యూరప్ దేశాలు ఏవీ వలస ప్రాంతాలను ఏర్పరచుకోకూడదు. అందుకు ప్రతిగా ఇతర ఖండాలలో యూరపు వ్యవహారాల్లో కానీ, వలస ప్రాంతాలలో కానీ అమెరికా జోక్యం చేసుకోదు. వాటి స్వాతంత్ర్యాన్ని పరిమితం చేయలేదు.

ప్రశ్న 11.
మన్రో సిద్ధాంతం వల్ల బ్రిటన్ ఏ విధంగా లాభపడింది?
జవాబు:
బలమైన నౌకాదళం ఉన్న బ్రిటన్ మన్రో సిద్ధాంతాన్ని సమర్ధించింది. అమెరికా ఖండాలలోని దేశాలు యూరపు శక్తుల రాజకీయ అధీనంలో లేకపోతే వాటికి ఇంగ్లాండుతో వ్యాపారం చేయడానికి, వాటి పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులను కొనే స్వేచ్ఛ ఉంటుంది.

9th Class Social Textbook Page No.215

12. పాశ్చాత్య దేశాలు చైనా నుంచి దిగుమతి చేసుకున్న ముఖ్యమైన వస్తువులు పట్టు, తేయాకు.

13. చైనాలో పాశ్చాత్య దేశాలు అమ్మటానికి ప్రయత్నించిన ఉత్పత్తి నల్లమందు.

14. చైనాలో వ్యాపారాన్ని ప్రభావితం చేయటానికి ప్రయత్నించిన ఆసియా దేశం జపాన్.

9th Class Social Textbook Page No.216

ప్రశ్న 15.
1913 నాటి ఆఫ్రికా పటాన్ని చూసి ఆఫ్రికాని ఏ మేరకు యూరపు దేశాలు తమ వలస ప్రాంతాలుగా మార్చుకున్నాయో చూడండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 16.
కింద పట్టికలో ఆఫ్రికాలోని కొన్ని దేశాల పేర్లు ఉన్నాయి. 1913లో వీటిని వలసగా చేసుకొని పాలించిన దేశం పేరును ఎదురుగా రాయండి.
జవాబు:

ప్రాజెక్టు

ప్రశ్న 1.
మీరు బ్రిటన్ పౌరులైతే వలసపాలనను సమర్థిస్తారా? ఎందుకు? భారతదేశ పౌరులుగా వలస పాలనకు మద్దతు ఇస్తారా? వ్యతిరేకిస్తారా? మీ దృక్పథాలను క్లుప్తంగా వివరించండి.
జవాబు:
బ్రిటన్ పౌరుడిని అయితే వలస పాలనను సమర్థిస్తాను. ఎందుకంటే ప్రపంచ పోటీని తట్టుకోడానికి, వర్తక వాణిజ్యాలలో, ముందుండడానికి, విశాల సామ్రాజ్యం మా అధీనంలో ఉండడానికి, బ్రిటన్ ప్రపంచంలో బలమైన రాజ్యమని ప్రపంచ ప్రజలు జేజేలు పలకడానికి సమర్థిస్తాను.

భారతదేశ పౌరులుగా వలస పాలనను వ్యతిరేకిస్తాను. ఎందుకంటే దాస్య బతుకులు, చీకటి పాలన వద్దని, పరదేశీయుల చేతుల్లో భారతమాత చిక్కరాదని, అపార సహజ వనరులు, ముడి పదార్థాలు, సుగంధ ద్రవ్యాలు విలువైన వస్తువులు వేరొక ప్రాంతానికి తరలించడం ఇష్టంలేక, అవమానాలు, బానిస బతుకులు మాకొద్దని, స్వేచ్ఛా, స్వాతంత్ర్యాలు ఎంతో ముద్దని, త్యాగధనుల స్ఫూర్తి ఆదర్శాలు వెల్లివిరియాలని వలస పాలనను వ్యతిరేకిస్తాను.

పటనైపుణ్యం

ప్రశ్న 1.
ప్రపంచ పటంలో ఈ దిగువ దేశాలను గుర్తించుము.
1. మెక్సికో
2. అమెరికా
3. చైనా
4. నెదర్లాండ్స్
5. ఇండోనేషియా
6. టర్కీ
7. స్పెయిన్
8. వెస్ట్ ఇండీస్
9. ఇటలీ
జవాబు: