SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 5th Lesson आसमान गिरा Textbook Questions and Answers.
AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 5th Lesson आसमान गिरा
7th Class Hindi 5th Lesson आसमान गिरा Textbook Questions and Answers
सोचो-बोलो
प्रश्न-उत्तर
प्रश्न 1.
चित्र में क्या दिखाई दे रहा है? (చిత్రంలో ఏమి కనపడుతూ ఉన్నది?)
उत्तर:
चित्र में एक कुआँ, एक खरगोश और कुएँ में झाँककर देखनेवाला एक शेर, कुएँ के पानी में शेर की परछाई आदि दिखाई दे रहे हैं।
प्रश्न 2.
शेर कुएँ में देखकर क्या सोच रहा होगा? (సింహము బావిలో చూచి ఏమి ఆలోచిస్తూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
शेर कुएँ में देखकर सोच रहा होगा कि मेरे जैसा और एक शेर कुएँ के अंदर है।
प्रश्न 3.
खरगोश शेर से क्या कह रहा होगा? (కుందేలు, సింహంతో ఏమి అంటూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
खरगोश, शेर से कह रहा होगा – देखिए महाराज, कुएँ में रहा शेर अपने को राजा कहकर आपकी . निंदा कर रहा है।
Improve Your Learning
सुनो-बोलो
प्रश्न 1.
भागते समय खरगोश ने क्या कोचा होगा? (పారిపోతున్న సమయంలో కుందేలు ఏమి ఆలోచించి ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
भागते समय खरगोश ने सोचा होगा कि धम्म की आवाज़ हुई । इधर-उधर देखा तो कुछ दिखाई नहीं दिया । शायद आसमान गिर रहा है । मुझे, अपने आपको बचा लेना है।
प्रश्न 2.
अगर पुम लोमडी की जगह होते तो क्या करते? (నీవే గనుక నక్క స్థానంలో ఉంటే ఏం చేస్తావు?)
उत्तर:
अगर मैं लोमडी की जगह होता तो खरगोश की कही बात मानकर उसके पीछे नहीं दौडता । एक बार पीछे मुडकर देख लेता कि क्या हुआ है और तब सही निर्णय लेता ।
प्रश्न 3.
सब क्यों हँस पडे? (అందరు ఎందుకు నవ్వారు / అన్నీ ఎందుకు నవ్వాయి?)
उत्तर:
शेर की बातें सुनकर सब पेड के नीचे गये । सब ने वहाँ देखा कि एक बडा सा फल गिरा पडा हुआ था। तभी वैसा ही एक और फल गिरा । खरगोश चौंक पड़ा । सच्चाई सबको मालूम हुयी । इसलिए सब जानकर हँस पडे।
पढ़ो
अ) इन वाक्यों को पाठ के आधार पर क्रम (1……., 5) दो।
1) खरगोश डरकर भागने लगा । ( )
2) शेर ने पूछा, ‘किसने कहा, आसमान गिर रहा है? ( )
3) भागते – भागते खरगोश को एक लोमड़ी मिली। ( )
4) खरगोश वृक्ष के नीचे सो रहा था।
5) तभी वैसा ही एक और फल गिरा।
उत्तर:
4, 1, 3, 2, 5
आ) इस पाठ में ‘ ‘ चिह्नवाले वाक्यों पर ध्यान दो। (ఈ పాఠంలో ‘ ‘ గుర్తు గల వాక్యాలను గమనించండి.)
उत्तर:
विद्यार्थी कृत्य।
इ) 1. सभी जानवरों को भागने से किसने रोका?
उत्तर:
सभी जानवरों को भागने से शेर ने रोका।
2. खरगोश के पीछे कौन – कौन भाग रहे थे ? क्यों?
उत्तर:
खरगोश के पीछे लोमडी, भालू, और हाथी भाग रहे थे। क्योंकि खरगोश को लगा कि आसमान गिर रहा है।
3. “धम्म” यह आवाज़ किसकी थी?
उत्तर:
“धम्म” यह आवाज़ एक फल की थी।
लिखो
अ). खरगोश के पीछे भागनेवाले जानवरों का भागना कहाँ तक सही है? अपने विचार लिखिए। (కుందేలు వెనుక పరుగెత్తెడి జంతువుల పరుగెత్తడం ఎంత వరకు సరియైనది? మీ భావాలు రాయండి.)
उत्तर:
खरगोश पेड के नीचे सो रहा था। अचानक उसे धम्म की आवाज सुनाई दी । इधर – उधर देखा तो उसे कुछ नहीं दिखाई दिया। उसने सोचा कि आसमान गिर रहा है। अपनी जान बचा लेने खरगोश भागने लगा। रास्ते में एक लोमडी, एक भालू, एक हाथी, आदि उसे मिले। पूछने पर खरगोश ने बताया कि आसमान गिर रहा है। भागो। खरगोश की असंबद्ध बातों से डर के मारे सब जानवर बिना सोचे उसके पीछ भागने लगे। यह तो सही नहीं हैं। किसी भी जानवर ने नहीं सोचा कि सच क्या है? ऐसा करना मूर्खता है। मेरे ख्याल में यह एक अवैधानिक काम है। इसे किसी भी हालत में सही नहीं मानता हूँ।
शब्द भंडार
अ) तालिका में नीचे गिरने पर आवाज़ आनेवाली और आवाज़ नहीं आनेवाली चीज़ों के उदाहरण लिखो। (పట్టిక నుండి క్రింద పడినపుడు శబ్దము వచ్చెడి, శబ్దము రాని వస్తువుల ఉదాహరణలు వ్రాయుము.)
| आवाज़ आती है । | आवाज़ नहीं आती है। |
| नारियल | रुई |
| गेंद | कागज़ |
| संदूक | पिन |
| पुस्तक | सुई |
| बरतन | पत्ता |
आ) नीचे दी गयी वर्ग – पहेली से जानवरों के नाम चुनकर लिखो | – (క్రింద ఇవ్వబడిన గళ్ళ చిక్కు సమస్యలో నుండి జంతువుల పేర్లు ఏరి వ్రాయుము.)
उदाः
1) खरगोश
2) हाथी
3) चीता
4) भालू
5) गधा
6) शेर
7) हिरण
भाषा की बात
पाठ में खरगोश, लोमड़ी, भालू, हाथी, शेर आदि जानवरों के नाम आये हैं। ऐसे नामवाले शब्द जो किसी व्यक्ति, वस्तु, स्थान आदि के बारे में बतलाते हैं, उन्हें संज्ञा कहते हैं।
(పాఠంలో కుందేలు, నక్క ఎలుగుబంటి, ఏనుగు, సింహము మొదలగు జంతువుల పేర్లు వచ్చాయి. అటువంటి పేర్లు గల శబ్దములు, ఏదేని వ్యక్తి, వస్తువు, ప్రదేశము మొదలగు వాని గురించి తెలియచెబుతాయో వాటిని సంజ్ఞ (నామవాచకములు) అంటారు.)
नीचे कुछ उदाहरण दिये गये हैं। उन्हें ध्यान से देखो । (క్రింద కొన్ని ఉదాహరణలు ఇవ్వబడినవి. వాటిని శ్రద్ధగా చూడండి. )
1) रमेश कलम से लिखता है। (रमेश, कलम)
2) लड़के मैदान में खेलते हैं। (लड़के, मैदान)
3) सुनीता पढाई में आगे है। (सुनीता, पढ़ाई)
4) ग्वाला दूध लाता है। (ग्वाला, दूध)
5) पाठशाला में सभा चल रही है । (पाठशाला, सभा)
सृजनात्मक अभिव्यवि
शेर और खरगोश की कोई कहानी अपने वाक्यों में लिखो । (సింహము, కుందేలు గురించిన ఏదేని కథను మీ వాక్యాల్లో వ్రాయుము.)
उत्तर:
एक जंगल में एक शेर रहता था । हर दिन वह अपनी भूख मिटाने तीन-चार जानवरों को मारकर खाया करता था । इससे जंगल के सब जानवरों ने मिलकर एक निर्णय ले लिया कि शेर से बात करके हर दिन एक जानवर को उसे खाने भेज दिया जाए । यह प्रस्ताव शेर को सही लगा और उसने इसे मान भी लिया । उन जानवरों में एक खरगोश भी था । वह बडा चतुर था । एक दिन उसकी बारी आयी । खरगोश ने अपने को बचाना चाहा । उसे एक उपाय सूझा । उसी के अनुसार वह देर करके शेर के यहाँ गया, शेर तो बहुत क्रोध से देरी का कारण पूछ बैठा । खरगोश ने अपने उपाय के अनुसार कहा कि रास्ते में मुझे और एक शेर मिला है । उस, से बचकर आने में मुझे देरी हुयी । दूसरे शेर का नाम सुनते ही शेर का गुस्सा बहुत बढ़ गया । उसने तुरंत दूसरे शेर को देखना चाहा । उसने खरगोश से कहा कि मुझे वह शेर दिखा दो । इस पर खरगोश शेर को साथ लेकर एक कुएँ के पास पहुँचा । शेर से कहा कि दूसरा शेर कुएँ में है । शेर ने कुएँ में देखा तो कुएँ के पानी में अपनी ही छाया दिखाई पड़ी। मूर्ख शेर उसे ही दूसरा शेर समझकर उसे मारने के लिए पानी में कूद पडा और मर गया । चतुर खरगोश खुशी से जंगल में चला गया ।
शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)
खरगोश = కుందేలు, rabbit
के नीचे = క్రింద, under / down
अचानक = ఒక్కసారిగా, అకస్మాత్తుగా, suddenly
जोर की आवाज़ = బిగ్గరగా శబ్దము, loud sound
गिरा = క్రింద పడింది, fall down
भागना = పారిపోవుట, to run away
लोमडी = నక్క, fox
ज़रा = దయచేసి, కొంచెము, please, little
आगे = ముందు, a head
भालू = ఎలుగుబంటి, bear
ठहरो = నిలువుము, stop
के साथ = తో, తోపాటు, with
हाथी = ఏనుగు, elephant
की पीछे = వెనుక, behind after
दहाडना = గర్జించుట, to roar
चुप रहना = మౌనముగా ఉండుట, silent
चौंक उठना = ఆశ్చర్యపోవుట, to be whishpered
हँसना = నవ్వుట, to laugh
आसमान गिरा తెలుగు సారాంశం
आसमान गिरा తెలుగు సారాంశం
ఒక కుందేలు ఉండెను. అది చెట్టు క్రింద నిద్రిస్తూ ఉండెను. ఢాం అని ఒక్కసారిగా పెద్దగా శబ్దమయినది. కుందేలు లేచి అరే ఏమిటి పడింది ? అని అన్నది. కుందేలు అటు, ఇటు చూచెను. దానికి ఏమీ కనపడలేదు. ఆకాశం పడిపోతున్నట్లుగా దానికి అనిపించెను. కుందేలు భయపడి పారిపోసాగెను.
పరుగెత్తుతూ ఉండగా దానికి ఒక నక్క కనిపించెను. కుందేలు సోదరా ! ఎక్కడికి పోతూ ఉన్నావు, కాస్త విను అని అనెను.
కుందేలు పరుగెత్తుతూ ఆకాశం పడిపోతుంది. పారిపో. త్వరగా పారిపో అని అనెను.
నక్క కూడా పరుగెత్తసాగెను. ముందుకు పోయిన తరువాత వారికి ఒక ఎలుగుబంటి కలిసెను. ఎలుగుబంటి ఆగండాగండి, ఎక్కడికి పారిపోవుచున్నారు ? అని అనెను.కుందేలు, నక్క – పారిపో, నీవు కూడా పారిపో ఆకాశం పడిపోతున్నది అని అనెను. ఎలుగుబంటి కూడా వారితో పారిపోసాగెను. కుందేలు, నక్క, ఎలుగుబంటి పారిపోతూ ఒక ఏనుగుకు దగ్గరగా వెళ్ళసాగెను. అరే అందరు ఎందుకు పారిపోతూ ఉన్నారు? ఆగండి విషయమేమిటో చెప్పండి అని ఏనుగు అనెను.
ఆకాశం పడిపోతూ ఉన్నది, నీవు కూడా పారిపో అని ఎలుగుబంటి పలికెను. ఏనుగు కూడా పారిపోసాగెను. ముందుగా కుందేలు, దాని వెనుక నక్క, దాని వెనుక ఎలుగుబంటి, అన్నింటి వెనుక ఏనుగు అందరూ పారిపోతూ ఉండిరి.
వారు పారిపోతూ ఉండగా వారిని ఒక సింహము కలిసింది. మీరందరూ ఎందుకు పారిపోతూ ఉన్నారు ? అని అడిగెను. ఆకాశం పడిపోతూ ఉంది. నీవు కూడా పరుగెత్తు అని ఏనుగు అనెను.
సింహము గర్జించి ఆకాశం పడిపోతూ ఉందా ? ఎక్కడ పడిపోతూ ఉంది ? ఆగు అని అనెను. ఇది విని అన్ని జంతువులు ఆగిపోయినవి.
ఆకాశం పడిపోతూ ఉన్నదని ఎవరు అన్నారు ? అని సింహం ప్రశ్నించెను.
ఎలుగుబంటి చెప్పింది అని ఏనుగు అన్నది.
నాతో నక్క చెప్పింది అని ఎలుగుబంటి అన్నది.
నాతో కుందేలు చెప్పింది. అందరికంటే ముందు ఇదే నాకు చెప్పింది అని నక్క అనెను.
కుందేలు ఏమీ మాట్లాడక మౌనముగా ఉండిపోయెను. కుందేలా ! ఆకాశం ఎక్కడ పడిపోతున్నది అని సింహము అనెను. నేనైతే చెట్టుక్రింద నిద్రిస్తూ ఉన్నాను. అక్కడే ఢామ్మని ఆకాశం పడిపోయింది అని … కుందేలు చెప్పెను. పద, వెళ్ళి చూద్దాం అని సింహము అనెను.
అవి అన్నియు ఆ చెట్టు క్రిందకి వెళ్ళాయి. అన్నియు చెట్టు క్రిందకు చూశాయి. అక్కడ ఒక పెద్ద పండు క్రిందపడి ఉండెను. అప్పుడే అటువంటిదే ఇంకొక పండు ఢామ్మని క్రింద పడెను. కుందేలు ఉలిక్కిపడెను.
ఓహెూ ఇదే నీ ఆకాశమా !! అయితే ఆకాశము మరల పడిపోయింది పారిపో అని సింహము అనెను. అన్ని జంతువులు నవ్వసాగెను.