Class 7

SCERT AP Board 7th Class Social Solutions 1st Lesson Reading Maps of Different Kinds Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Social Studies Solutions 1st Lesson Reading Maps of Different Kinds

7th Class Social Studies 1st Lesson Reading Maps of Different Kinds Textbook Questions and Answers

Improve Your Learning

Question 1.
Why are the levels of all the seas equal in the world?
Answer:
All heights on the land are calculated from the sea level. Since all seas in the world are connected to each other, more or less the sea level (the top surface) all over the world is taken to be roughly the same.
We can easily observe this in the picture given below.

The temple is 100 meters high above sea level. The top of the hill is 150 meters high from sea level.
Thus we can say the levels of all the seas are equal in the world.

Question 2.
How is the sea level measured?
Answer:
The level of the sea keeps changing. So the level of the sea is carefully measured at frequent intervals and the mean level of the sea is calculated. A tidal gauge is used to measure the rising and falling of the sea.

Question 3.
What are the uses of maps showing heights?
Answer:

1. These maps help us to understand the nature of the terrain, where the mountains are, where the valleys are, etc.
2. If we look at the physical map of Andhra Pradesh, we can identify the coastal plains that run along the coast of the Bay of Bengal.
3. If we travel westwards from the coast, we will reach hills that form the “escarpments” to the plateau region.
4. The plateau region itself is cut by many rivers like the Krishna and the Godavari which form deep and broad valleys in them.
5. Maps showing heights are very essential when roads or dams have to be constructed.
6. If we have to lay roads in an undulating region between two places, such maps help us in deciding the route to be taken by the road.
7. Similarly, when dams are planned it is necessary to know how much land will be submerged by the water of the dam.

Question 4.
What differences do you find between the lifestyle of people living on high altitudes and low altitudes?
Answer:
Difference between the people living on the high and low altitudes:

Question 5.
How are maps helpful to people?
Answer:

1. The map is a representation or a drawing of the total or a part of the earth’s surface drawn on a flat surface according to a scale.
2. Maps help us to study a part of the earth.
3. Maps provide more information than a globe.
4. Maps are easy to carry and take the measurement too.
5. Some maps tell us about how high or low the places are, some tell us about how much it rains there or how hot or cold it gets there.
6. Some maps tell us about crops that grow there or the kinds of forests there are.
7. By studying them we can know much about a place.

Question 6.
Read the para ‘Contour Lines’ and comment on it.
Contour Lines
A contour is a line joining the places with equal heights. On the map of Nimpur you would have seen that there is a line passing through the village, this is the 50-meter contour line. All places on this line will have the same height of 50 meters. Contour lines will be in irregular shape depending upon the landform. These cannot cut with each other. The distance between two contour lines will depend upon the landscape. If the land has a steep climb then the contour lines will be near to each other. If the slope of the land is gentle, then the contour lines will be quite far from each other.
Answer:
A contour line of a function of two variables is a curve along which the function has a constant value. In cartography, a contour line joins points of equal elevation above a given level, such as mean sea level.
Contour lines are curved, straight or a mixture of both lines on a map describing the intersection of a real surface with one or more horizontal plains.

Question 7.
Observe the physical map of Andhra Pradesh and list out the districts which are above 150 M.S.L.?

Answer:
The following districts are above 150 mts Mean Sea level.

1. Chittoor
2. Visakhapatnam
3. Kurnool
4. Anantapur.

SCERT AP State 7th Class Telugu Textbook Solutions 3rd Lesson ఆనందం (కథ) Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Telugu Solutions 3rd Lesson ఆనందం (కథ)

7th Class Telugu 3rd Lesson ఆనందం (కథ) Textbook Questions and Answers

ఇవి చేయండి

ప్రశ్న 1.
‘ఆనందం’ కథ ఎలా ఉంది ? దీన్ని గురించి మీ అభిప్రాయం చెప్పండి.
జవాబు:
‘ఆనందం’ కథ చక్కగా ఉంది. విద్యార్థులు, బడులకు సెలవులు ఇచ్చే రోజులలో వ్యర్థంగా వారు కాలాన్ని గడపరాదని, సంఘానికి మేలు కల్గించే మంచి పనులు ఆ రోజుల్లో విద్యార్థులు చేయాలని, ఈ కథ సూచిస్తుంది. ఈనాడు సమాజంలో ముసలివారు ఎక్కువగా ఉన్నారు. వారంతా ఒకనాడు సంఘానికి ఎంతో సేవ చేసినవారే. అటువంటి ముసలివారికి సంతోషం కల్గించే ఒక నాటకం ప్రదర్శించడం, వారికి వృద్ధాశ్రమాలలో కాలక్షేపానికి రేడియో, టేప్ రికార్డరు ఇవ్వడం, అన్నవి మంచి ఆదర్శనీయమైన విషయములని, నా అభిప్రాయము.

ప్రశ్న 2.
సెలవులలో సుశీల్, సునీత, సాగర్లు నాటకం వేశారు కదా ! మరి మీరు సెలవులలో ఏమేం చేస్తారు?
జవాబు:
నేను సెలవులలో మా గ్రామంలో మిత్రులతో కలసి ‘స్వచ్ఛభారత్’ కార్యక్రమాన్ని చేపడతాను. గ్రామాన్ని శుభ్రంగా ఉంచుకోవలసిన అవసరాన్ని గురించి మిత్రులతో కలసి ప్రచారం చేస్తాను. నీరు – చెట్టు ఆవశ్యకతను గూర్చి గ్రామంలో ప్రచారం చేస్తాను. దసరా సెలవుల్లో రోడ్ల వెంబడి మొక్కలు నాటుతాను. వేసవి సెలవుల్లో స్నేహితులతో – కలిసి మా గ్రామంలో ఇంకుడు గుంతలు తవ్వుతాను. మా ఊరి చెరువును శుభ్రం చేస్తాను.

ప్రశ్న 3.
సుశీల్, సాగర్, సునీత నాటకం వేసి, దాని ద్వారా డబ్బు పోగుచేసి, వృద్ధులకు సహాయపడ్డారు కదా ! అట్లాగే ఏ – ఏ మంచి పనులు ఎవరెవరి కోసం చేయవచ్చు?
జవాబు:

1. గ్రామాలలో, నగరాలలో పరిశుభ్రత యొక్క అవసరాన్ని గూర్చి ప్రచారం చేయవచ్చు.
2. పోలియో చుక్కలు పిల్లలకు వేయించవలసిన అవసరాన్ని గురించి, హెపటైటిస్ ఎ, బి ఇంజక్షన్లు అందరూ చేయించుకోవాల్సిన అవసరాన్ని గూర్చి ఇంటింటికీ తిరిగి ప్రచారం చేయవచ్చు.
3. గ్రామాలలో మంచినీటి వసతులను పరిశుభ్రంగా ఉంచుకోవాల్సిన అవసరాన్ని గూర్చి, ‘చెట్టు – నీరు’ యొక్క ఆవశ్యకతను గూర్చి, ప్రచారం చేయవచ్చు.
4. గ్రామాలలో చందాలు వసూలు చేసి గ్రామానికి ఉపయోగించే కార్యక్రమాలను చేపట్టవచ్చు.
5. గ్రామంలో గుడి, బడి, ఆరోగ్య కేంద్రాలను బాగుచేయించవచ్చు.

ప్రశ్న 4.
ఈ కథలో మీకు బాగా నచ్చిన సంఘటన ఏది? ఎందుకు?
జవాబు:
ఒకనాడు సంఘం యొక! అభివృద్ధికి ఎంతో సేవ చేసిన వ్యక్తులు నేడు. ముసలివారై పోయారు. ఈ రోజుల్లో ముసలివారైన తల్లిదండ్రులను వారి పిల్లలు సహితం పట్టించుకోవడం లేదు. అటువంటి రోజుల్లో, గ్రామంలోని ‘ పిల్లలు అంతా, వృద్ధాశ్రమంలోని ముసలివారికి సంతోషం కోసం, రేడియో, టేప్ రికార్డర్లు ఇవ్వడం, వారికి నవ్వు తెప్పించే నాటకాన్ని తాము ప్రదర్శించడం నాకు బాగా నచ్చాయి. పిల్లలు వృద్ధాశ్రమంలోని . పెద్దలకు పూలగుత్తులిచ్చి, అభినందించి, వారి ఆనందానికి నాటకాన్ని ప్రదర్శించినందుకు, నాకు ఈ కథ బాగా నచ్చింది.

ప్రశ్న 5.
ఈ (ఆనందం) కథను మీ సొంతమాటల్లో రాయండి.
జవాబు:
సుశీల్, సునీత, సాగర్‌లకు సెలవులు ఇచ్చారు. సెలవుల్లో ఏమి చేయాలో వారికి తోచలేదు. వాళ్ళు ముగ్గురూ తోటలోకి వెళ్ళి పూలు కోసి పూలగుత్తులు తయారుచేశారు. వాళ్ళకు దగ్గరలో ముసలివాళ్ళు ఉండే వృద్ధాశ్రమం ఉంది. వాళ్ళు వృద్ధాశ్రమానికి వెళ్ళి, ఆ పూలగుత్తులను ముసలివారికి ఇచ్చారు. వాళ్ళు సంతోషించారు. అక్కడి – ముసలివారికి కాలక్షేపానికి టీవీ కానీ, రేడియో కానీ కొని ఇద్దామని ఆ పిల్లలు అనుకున్నారు.

వాళ్ళ దగ్గర రేడియో కొనడానికి సరిపడ డబ్బు లేదు. చివరకు స్కూలు నాటకాల్లో వారు నటించిన అనుభవంతో, ఒక నాటక ప్రదర్శన ఇస్తే బాగుంటుందని వాళ్ళు అనుకున్నారు. పక్క వారి నుండి కూడా కొంత డబ్బు వసూలు చేద్దామనుకున్నారు. నాటక ప్రదర్శనను “ఛారిటీ షో”లా చేద్దామనుకున్నారు.

సుశీల్ కు నితిన్ అనే స్నేహితుడు ఉన్నాడు. వారు ‘గుశ్వం’ అనే హాస్య నాటికను ప్రదర్శన చేద్దామని సంభాషణలు రాసుకొని, రిహార్సల్సు చేశారు. ఒక రోజున వృద్ధాశ్రమంలో ఆ నాటకాన్ని ప్రదర్శించారు. అక్కడి వృద్ధులు ఆ నాటకం చూసి సంతోషించారు. అందరూ ఇచ్చిన డబ్బు రూ. 800తో, ఒక రేడియో, టేప్ రికార్డర్ కొని, వృద్ధాశ్రమానికి ‘వారు ఇచ్చారు. ఆ పిల్లలు సెలవులను అద్భుతంగా గడిపారు.

ప్రశ్న 6.
సుశీల్, సాగర్, సునీతల స్థానంలో మీరే ఉంటే, మీ మిత్రులతో కలిసి వృద్ధాశ్రమానికి ఎలా సాయపడతారు? ఆలోచించి రాయండి.
జవాబు:
నేను, మా మిత్రులతో కలసి మా నగరంలోని ప్రతి ఇంటికీ వెళ్ళి, చందాలు వసూలు చేసి, ఆ డబ్బుతో వృద్ధాశ్రమంలోని ముసలివారికి కొన్ని మంచి పుస్తకాలు కొని ఇస్తాను. రామాయణం, భారతం, భాగవతం, కొని ఇస్తాను. వారికి కాలక్షేపానికి ఒక టీవీ, టేప్ రికార్డర్ కొని ఇస్తాను.

మా మిత్రులకు నాటికలలో నటించడం, బుర్రకథ చెప్పడం అలవాటు ఉంది. మేము వృద్ధాశ్రమంలో ఒక ఛారిటీ షో ఏర్పాటుచేసి, దానిలో నటిస్తాము. మాకు సినిమా పాటలు పాడడం బాగా వచ్చు. మేము మ్యూజికల్ నైట్ (Musical Night) ఏర్పాటుచేసి మా గ్రామస్థులందరినీ పిలుస్తాము. తల్లిదండ్రులు దేవుళ్ళవంటివారని, వారిని వృద్ధాశ్రమాల్లో ఉంచడం మంచిది కాదని, తమ ఇంట్లోనే ఉంచుకోవాలని ప్రచారం చేస్తాము.

కఠిన పదములకు అర్థములు

సాహసోపేతం (సాహస + ఉపేతం) = సాహసంతో కూడినది
సాహసము = చేయడానికి శక్యం కాని పని చేయడానికి ఉత్సాహం
దిండు తొడుగులు = తలగడ గలేబులు
కుషన్లు (Cushions) = కూర్చుండే మెత్తటి దిండ్లు
లాన్లు (Lawns) = పచ్చిక బయళ్ళు
వంటకాలు – అన్నము మొదలయిన తినే పదార్థాలు
తాజాగా = సరికొత్తదిగా
కళకళలాడుతూ = మంచి ప్రకాశవంతంగా
వృద్ధాశ్రమం (వృద్ధ + ఆశ్రమం) = ముసలివారు ఉండే ఆశ్రమం
ఒంటరిగా = ఏకాకిగా (ఒక్కడూ)
కృతజ్ఞతలు = ధన్యవాదములు
దైవప్రార్థన = దేవుడిని ప్రార్థించడం
గొడవ = అల్లరి
ప్రదర్శన = చూపించడం (నాటకం వేయడం)
స్టేజి (Stage) = రంగము, నాటకశాల
ఛారిటీ షో (Charity show) = ఒక మంచి పనికి సహాయ పడటానికి ధనం కొరకు ఇచ్చే ప్రదర్శన
తుళ్ళుతూ = ఉప్పొంగుతూ

ప్రింట్ చేద్దాం (Print చేయు) = అచ్చు వేద్దాం
విరాళం = ధర్మకార్యాలు చేయడానికి సంతోషంతో ఇచ్చే ధనము
సంభాషణలు = మాటలు (నాటకంలో పాత్రధారుల మాటలు)
సేకరించారు = కూడబెట్టారు (పోగు చేశారు)
రిహార్సల్సు (Rehearsals) = నాటకాన్ని జనం ముందు ఆడడానికి ముందు, వేరుగా ఆడి చూసుకోడాలు)
దర్శకత్వం (Direction) = నాటకంలో ఎలా నటించాలో మార్గం చెప్పడం
ఆహ్వానించాలి = పిలవాలి
అనుమతి = సమ్మతి (అంగీకారము)
ఉత్కంఠతో = ఇష్ట వస్తువును పొందడానికి పడే తొందరతో
కర్టెన్ (Curtain) = తెర
బ్రహ్మాండంగా = చాలా గొప్పగా
అద్భుతంగా = ఆశ్చర్యకరంగా
అభినందించారు = ప్రశంసించారు
హాస్య సన్నివేశాలు = నవ్వు తెప్పించే ఘట్టములు
టేప్ రికార్డరు = రికార్డు చేసిన పాటలను తిరిగి వినిపించే యంత్రము
వృద్ధులంతా = ముసలివారు అంతా
దీవించారు = ఆశీర్వదించారు

SCERT AP State 7th Class Telugu Textbook Solutions 16th Lesson బాల్య క్రీడలు Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Telugu Solutions 16th Lesson బాల్య క్రీడలు

7th Class Telugu 16th Lesson బాల్య క్రీడలు Textbook Questions and Answers

ఆలోచించండి – మాట్లాడండి

ప్రశ్నలు జవాబులు

ప్రశ్న 1.
చిత్రంలో ఎవరెవరు ఏం చేస్తున్నారో చెప్పండి.
జవాబు:

1. పిల్లలు ఆడుకుంటున్నారు.
2. పక్షి ఎగురుతూ ఉంది.
3. కుక్క పరిగెడుతోంది.

ప్రశ్న 2.
చిత్రంలో పిల్లలు ఏ ఏ ఆటలాడుతున్నారు?
జవాబు:

1. ఒకామె ఉయ్యాల ఊగుతూ ఉంది.
2. మరికొందరు కబడ్డీ ఆడుతున్నారు.
3. కొందరు దాగుడుమూతలు ఆడుతున్నారు.
4. కొందరు పరుగులు పెడుతున్నారు.
5. కొందరూ కోకో ఆట ఆడుతున్నారు.

ప్రశ్న 3.
మీకిష్టమైన ఒక ఆటను ఎలా ఆడతారో చెప్పండి.
జవాబు:
నాకు ‘వాలీబాల్’ ఆట ఇష్టం. వాలీబాల్ ఆటలో రెండు జట్లు ఉంటాయి. అటు ఆరుగురు, ఇటు ఆరుగురు. మధ్యన వాలీబాల్ నెట్ కడతారు. వాలీబాల్ ను ఒక వైపు వారు ఎదుటి వారికి సర్వీసు చేస్తారు. బంతిని అవతల వైపుకు గుద్దుతాడు. ఇవతలివారు దాన్ని అవతలి వైపుకి గెంటాలి. కింద పడిపోతే అటువైపు వారికి పాయింట్ వస్తుంది.. అలా ఎవరికి 15 పాయింట్లు ముందు వస్తే, ఆ పక్షము ఆటలో గెలుస్తుంది.

ఇవి చేయండి

I. వినడం – మాట్లాడడం

ప్రశ్న 1.
పాఠంలోని పద్యాలను భావయుక్తంగా పాడండి.
జవాబు:
మీ గురువుల సాయంతో పద్యాలు పాడడం నేర్చుకోండి.

ప్రశ్న 2.
పాఠంలోని ఏ ఏ పద్యాలు మీకు బాగా నచ్చాయి? ఎందువల్ల?
జవాబు:
ఈ పద్యాలలో పిల్లల ఆటలను వర్ణించిన మూడవ పద్యమూ, ఐదవ పద్యమూ బాగున్నాయి. గోపబాలుర అదృష్టాన్ని గూర్చి చెప్పిన “ఎన్నఁడునైన” అన్న పద్యము ఈ పద్యాలన్నింటిలో మణిపూస వంటిది.

ప్రశ్న 3.
ఈ పద్యాలు విన్నారు కదా ! బలరామకృష్ణులు, గోపబాలకులు ఏ ఏ ఆటలు ఆడారు? వాటిలో ఏ ఏ ఆటలను ఇప్పటి పిల్లలు కూడా ఆడుతున్నారు?
జవాబు:
బలరామకృష్ణులు కింది ‘ఆటలు ఆడారు.

1. పిల్లన గ్రోవులు ఊదడం
2. “అల్లి” ఆట
3. చెట్ల పండ్లు రాలగొట్టడం
4. జంతువుల గొంతుల పోలికగా కూతలు పెట్టడం
5. పరుగుపందాలు
6. బండరాళ్ళపై నుండి జారడం
7. విచిత్ర వేషాలు
8. చల్టి చిక్కాలు దాచడం
9. వెనుక నుండి కళ్ళు మూయడం
10. తినుబండారాలు దొంగిలించడం.

ఇప్పటి పిల్లలు

1. పరుగుపందాలు
2. వెనుకగా వచ్చి కళ్ళు మూసి, మూసింది ఎవరో చెప్పమనడం – వంటి ఆటలు నేటికీ ఆడుతున్నారు.

II చదవడం – రాయడం

1. పాఠం ఆధారంగా కింది అంశాలకు సంబంధించిన పద్యాలు ఏవో చెప్పండి. వాటి కింద గీత గీయండి.
అ) బృందావనం
ఆ) గోపబాలకుల భాగ్యం
ఇ) పిండివంటలతో ఆడుకోవడం
ఈ) ఒకరినొకరు ముట్టుకునే ఆట

అ) బృందావనం :
బృందావనం గురించి, 1వ పద్యం “కసపు గల దిరవు …… పొదడచ్చటికిన్” అనే పద్యంలో చెప్పబడింది.

ఆ) గోపబాలకుల భాగ్యం :
గోపబాలకుల భాగ్యం గురించి, 10వ పద్యం “ఎన్నఁడునైన …………. భాగ్యములింత యొప్పునే” అనే పద్యంలో చెప్పబడింది.

ఇ) పిండివంటలతో ఆడుకోవడం :
పిండి వంటలతో ఆడుకోవడం గురించి, 8వ పద్యం “తీపుగల ………….. నృపా!” అనే పద్యంలో చెప్పబడింది.

ఈ) ఒకరి నొకరు ముట్టుకునే ఆట :
ఒకరినొకరు ముట్టుకొనే ఆట గురించి, 9వ పద్యం “వనజాక్షుఁడు ………….. నరేంద్రా! ” అనే పద్యంలో చెప్పబడింది.

2. కింది పద్యాలను చదవండి. వాటి భావం ఆధారంగా ఆ పద్యాలకు శీర్షికలు పెట్టండి.

అ) “వేణువులూఁదుచు ……………. బాల్యవిహారులగుచు” : ఈ పద్యానికి ‘గోపాలుర బాల్య విహారాలు’ అనే శీర్షిక బాగుంటుంది.
ఆ) “కపులమై జలరాశి ………. గొమరు మిగిలి” : ఈ పద్యానికి ‘గోపాలుర విచిత్ర వేషధారణ’ అనే శీర్షిక బాగుంటుంది.

3. కింది పేరాను చదవండి.

ఒకనాడు బలరామకృష్ణులూ, గోపబాలురు అందరూ కలిసి వనభోజనాలు చేయాలని సరదాపడ్డారు. పొద్దుటే లేచి, గబగబా తమ ఇంటి లేగదూడలను బయటికి తోలుకొని వచ్చారు. అందమైన కొమ్ము బూరలను పూరించి ఊదగానే మిగిలిన గోపకుమారులందరూ మేల్కొన్నారు. చల్ది అన్నపు కావడులను భుజాలకు తగిలించుకొన్నారు. తల్లులు సిద్ధం చేసి ఉంచిన రకరకాల పిండివంటలు మూటలు కట్టుకొన్నారు. కాళ్ళకు చెప్పులు వేసుకున్నారు, చేతికర్రలు పట్టుకున్నారు. లెక్కపెట్టడానికి కూడా కష్టమనిపించే తమతమ లేగలమందలను ‘హెహెయ్’ అని కేకలతో తోలుకొంటూ బయలుదేరారు. పరుగులతో ఆయాసపడుతూ అడవిలోకి ప్రవేశించారు. బంగారు, మణి భూషణాలు ధరించి ఉన్న పూలను, చిగుళ్ళను, చిన్నచిన్న పండ్లను అలంకారాలుగా ధరించారు.

కొమ్ముబూరలు పూరిస్తూ, పిల్లనగ్రోవులు ఊదుతూ, తుమ్మెదలతోబాటు ఝుమ్మని పాడుతూ, నెమళ్ళతో సమానంగా నాట్యంచేస్తూ, కోకిలలను, మిగిలిన పక్షులను అనుకరించి కూతలు కూస్తూ, చిలకలతోపాటు అరుస్తూ కేరింతలు కొట్టారు. పైన పక్షులు ఎగురుతూ ఉంటే వాటి నీడలతోపాటు తామూ పరుగులెత్తారు. జలజలపారే సెలయేళ్ళను చెంగున దాటారు. హంసలపక్కనే వాటిని అనుకరిస్తూ నడిచారు. కొంగలతో పాటు ఒంటికాలిమీద నిలబడ్డారు. బెగ్గురు పక్షులను తరిమితరిమి అలసిపోగొట్టారు. నదీ జలాలలో స్నానాలు చేశారు. తీగల ఉయ్యాలలు ఊగారు. గోతులలో దాక్కొన్నారు. దూరాలకు పరుగు పందాలు వేసుకొన్నారు. కోతులవలె చెట్టు ఎక్కారు. పండ్లు తిని, ఆ రుచులకు పరవశించిపోయారు. కుప్పించి దూకి, తమ నీడలను చూసి నవ్వుకొన్నారు. ఒకరితో ఒకరు పోట్లాడుకున్నారు. కేరింతలు కొడుతూ, పరుగెడుతూ, పడుకొంటూ, అలసిపోతూ ఇలా ఎన్నో రకాలుగా ఆటలు ఆడుకొన్నారు.

అ) పై పేరాకు వీలైనన్ని ప్రశ్నలు రాయండి.
జవాబు:

1. బలరామకృష్ణులు దేనికి సరదా పడ్డారు?
2. వారు వేటిని తోలుకొని వచ్చారు?
3. బలరామకృష్ణులు గోపకుమారులను నిద్ర నుండి ఎలా లేపారు?
4. గోపబాలకులు వేటిని భుజాలకు తగిలించు – కున్నారు?
5. గోపబాలురు వేటిని మూటకట్టుకున్నారు?
6. వారు కాళ్ళకు ఏమి ధరించారు?
7. వారి లేగల మందలు ఎన్ని ఉన్నాయి?
8. వారు లేగలను ఎలా తోలుకుంటూ వచ్చారు?
9. వారు దూడలతో ఎక్కడ ప్రవేశించారు?
10. గోపబాలుర అలంకారాలు పేర్కొనండి.
11. గోపబాలురు ఎలా కేరింతలు కొట్టారు?
12. గోపబాలురు దేనితో పాటు పరుగులెత్తారు?
13. గోపబాలురు దేనిని దాటారు?
14. గోపబాలురు దేని ప్రక్కన ఎలా నడిచారు?
15. గోపబాలురు ఎలా నిలబడ్డారు?
16. గోపబాలురు ఏ పక్షులను తరిమి అలిసి పోయారు?
17. గోపబాలురు ఎక్కడ స్నానం చేశారు?
18. గోపబాలురు దేనిలో ఊగారు?
19. గోపబాలురు ఎక్కడ దాక్కొన్నారు?
20. గోపబాలురు ఏమి పందాలు వేసుకున్నారు?
21. వారు ఏమి ఎక్కారు?
22. వారు దేనికి పరవశించిపోయారు?
23. గోపబాలురు దేన్ని చూసి నవ్వుకున్నారు?
24. ఏమి చేస్తూ గోపబాలురు ఆడుకున్నారు?

ఆ) పై పేరాకు శీర్షికను రాయండి.
జవాబు:
‘గోపబాలుర బాల్య క్రీడలు’ అనే శీర్షిక ఈ పేరాకు సరిపోతుంది.

ఇ) పై పేరాకు, పాఠానికి ఉన్న సంబంధం ఏమిటి?
జవాబు:
పాఠంలోనూ, ఈ పేరాలోనూ కూడా గోపబాలకుల ఆటలను గూర్చి వర్ణింపబడింది.

4. క్రింది ప్రశ్నలకు పాఠం ఆధారంగా సమాధానాలు రాయండి.

అ) బృందావనం ఎలా ఉంది?
జవాబు:
‘బృందావనం’లో పశువులకు మేత సమృద్ధిగా దొరకుతుంది. అక్కడ అందమైన చెట్లు, కొండలు, నదులు, తీగలు ఉన్నాయి. బృందావనం నివసించడానికి అనుకూలంగా ఉంటుంది.

ఆ) గోపబాలురతో బలరామకృష్ణులు నీటికి సంబంధించి ఏ ఏ ఆటలు ఆడారు?
జవాబు:

1. సరస్సులలో ఒకరిపై ఒకరు నీళ్ళు చల్లుకొనే ‘చల్లులాట’ ఆడారు.
2. కాలువలకు అడ్డుకట్టలు కట్టారు.
3. కొలనులలో దిగి, చేతులతో నీళ్ళను చిలికారు.

ఇ) గోపబాలకులు నవ్వుకొనేలా ఏ ఆటలాడారు?
జవాబు:

1. ఒకరి చల్టికావడిని ఇంకొకడు దాచాడు. వాణ్ణి మోసగించి మరొకడు దాన్ని పట్టుకెళ్ళాడు. ఇంకొకడు దాన్ని తెచ్చి అసలు వాడికిచ్చాడు.
2. ఒకడు పరధ్యానంగా నడచివెడుతూ ఉంటే, వాడు ఉలిక్కిపడేలా మరొకడు వెనుకగా వచ్చి, పెద్దకేక పెట్టాడు. ఒకడు వెనుకగా వచ్చి, మరొకటి రెండు కళ్ళూమూశాడు. అది చూచి మరొకడు నవ్వాడు.
3. కృష్ణుడిని ముట్టుకోవాలని ఇద్దరు పిల్లలు పందాలు వేశారు. అందులో కృష్ణుడిని ముందుగా ముట్టుకున్నవాడు, ముట్టుకోలేనివాడిని చూచి నవ్వాడు.
4. ఒకరు తెచ్చుకున్న పిండివంటను ఒకడు లాక్కొని పారిపోగా, వాడి చేతిలోది మరొకడు లాక్కుని ఎవరికీ అందకుండా వాడు దూడల మధ్యకు పరుగుపెట్టాడు. గోపాలురు పై విధంగా నవ్వు తెప్పించే ఆటలు ఆడారు.

ఈ) పోతన గోపబాలకుల అదృష్టాన్ని ఏమని చెప్పాడు?
జవాబు:
యోగీశ్వరులు సైతం, పరమ పురుషుడు అయిన శ్రీకృష్ణుని పాదధూళిని రవ్వంత కూడా చూడలేరు. అటువంటి శ్రీకృష్ణుణ్ణి గోపబాలురు కౌగిలించుకున్నారు. చెట్టాపట్టాలు వేసుకున్నారు. తన్నుతూ, నవ్వుతూ, గుద్దుతూ, మీదపడుతూ కృష్ణుడితో కలిసి వారు ఆడుకున్నారు. అందువల్ల గోపబాలుర అదృష్టం ఎంతో గొప్పది అని పోతన అన్నాడు.

III. స్వీయరచన

1. కింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

అ) పోతన పద్యాలలో చెప్పిన ఆటల్లో మీరు ఆడే ఆటలు ఏమైనా ఉన్నాయా? అవి ఏవి?
జవాబు:

1. చెట్లపై కాయలు రాలగొడతాను
2. చెరువులలో దిగి నీళ్ళను చిలుకుతాను
3. నేను అప్సరసలాగా నాట్యం చేస్తాను
4. విచిత్ర వేషాలు ధరిస్తాను.

ఆ) గోపబాలకులతో బలరామకృష్ణులు బృందావనంలో ఆటలు ఆడారు కదా ! మీరు ఎక్కడెక్కడికి వెళ్ళి ఏ ఏ ఆటలు, ఎవరితో ఆడతారు?
జవాబు:

1. నేను మా వీధిలో, మా చెల్లెలుతో షటిల్ ఆడతాను.
2. మా వీధి మొదలులో మిత్రులతో కబడ్డీ ఆడతాను.
3. మా స్నేహితురాండ్రతో పాఠశాలలో బాడ్మింటన్ ఆడతాను.
4. నా స్నేహితులతో పాఠశాల ఆట స్థలంలో క్రికెట్ ఆడతాను.

ఇ) గోపబాలకులు ఎంతో భాగ్యవంతులని పోతన వివరించాడు కదా ! ఇలా పోతన అనడానికి కారణం ఏమిటి?
జవాబు:
శ్రీకృష్ణుడు భగవంతుడు. అవతార స్వరూపుడు. కృష్ణుని చూడాలని యోగీశ్వరులు సైతం తపస్సు, ధ్యానం వగైరా చేస్తారు. కాని వారికి కృష్ణుని దర్శనం జరుగదు. గోపాలురు ఏ యోగమూ, ధ్యానమూ లేకుండానే, కృష్ణుణ్ణి చూశారు. కృష్ణుడితో కలసి ఆడిపాడారు. అందుకే గోపాలురు భాగ్యం గొప్పదని భక్తుడైన పోతన అన్నాడు.

2. కింది ప్రశ్నలకు పదేసి వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

అ) పోతన సుమారు 500 సంవత్సరాల కిందట భాగవతంలో రకరకాల ఆటలను గురించి వివరించాడు కదా ! నాటి ఆటలతో పోల్చినపుడు నేటి ఆటల్లో ఏమైనా తేడాలున్నాయా? అలాగే ఆడుతున్నారా? మీ సొంతమాటల్లో రాయండి.
జవాబు:
పోతన చెప్పిన ఆటలు చాలావరకు నేడు లేవు. నిజానికి ఇప్పుడు పిల్లలకు ఆటలు ఆడే సమయమే లేదు. కాన్వెంటులకు వెళ్ళడం, వారు చెప్పినవి రాసుకోవడం. బట్టీపట్టడంతోనే వారికి సరిపోతోంది. చాలా పాఠశాలల్లో ఆట స్థలాలే లేవు. ఆటల పోటీలు ఏడాది కొకసారి పెడతారు. కాని పాఠశాలలో దానికి తగిన శిక్షణ లేదు. తల్లిదండ్రులు కూడా, ఆటలకు ప్రాముఖ్యం ఇవ్వడం లేదు. ఇప్పుడు క్రికెట్, వాలీబాల్, బాస్కెట్ బాల్, కబడ్డీ, కోకో వంటి ఆటలు వచ్చాయి. పరుగు పందాలు నేటికీ ఉన్నాయి. జలక్రీడలు ఉన్నాయి కాని, దానిలో ఈతకే ప్రాధాన్యం.

ఆ) బలరామకృష్ణుల బాల్యక్రీడలను గురించి సొంతమాటల్లో రాయండి.
(లేదా)
బలరామకృష్ణులు గోప బాలకులతో కలిసి ఆడిన బాల్య క్రీడా విశేషాల గురించి వివరించండి.
జవాబు:
బలరామకృష్ణులు పిల్లనగ్రోవులు ఊదుతూ గంతులు వేశారు. కంబళ్ళతో ఎద్దులను చేసి, ఒకరినొకరు ఎదిరించుకున్నారు. అల్లులు చేసి, తమ గజ్జెలు మ్రోగేలా వాటిని తన్నారు. పండ్ల గుత్తులు రాల గొట్టారు. అడవి జంతువుల్లా అరిచారు. సరస్సుల్లో చల్లులాట. ఆడారు. ఉత్తుత్త యుద్ధాలు చేశారు. బండరాళ్ళు ఎక్కి జారారు. కాలువలకు అడ్డుకట్టారు. మునులులాగా మౌనంగా ఉన్నారు. పాటలు పాడారు. నాట్యాలు చేశారు. సరస్సుల్లో నీళ్ళు చిలికారు. చలిది చిక్కాలు దాచి, స్నేహితుల్ని ఏడిపించారు. వెనక నుంచి స్నేహితుల కళ్ళు మూసి, కేకలు పెట్టి వారిని బెదరించారు. చేతులలోని పిండివంటలను లాక్కొని పారిపోయారు. పరుగు పందాలు వేసుకొని ఆడారు.

ఎదిరించుకున్నారు. అంచారు. సరసమునులులాగా మౌనూరుల్ని ఏడిపించారు. కొని పారి

IV. పదజాలం

1. పాఠంలోని పద్యాల ఆధారంగా బలరామకృష్ణులు ఏ ఏ వస్తువులు ఉపయోగించి ఆడుకున్నారో, ఆ వస్తువుల పేర్లు రాయండి.
జవాబు:
గోపాలురు ఉపయోగించిన వస్తువులు ఇవి.

1. పిల్లన గ్రోవి
2. కంబళాలు
3. అల్లులు
4. బండరాళ్ళు
5. చల్ది కావడి
6. తియ్యని కజ్జములు

2) కింది వాక్యాలు చదవండి. గీత గీసిన పదాల అర్థాలను రాయండి.

అ) రాముడు కపులతో కలసి వారధి కట్టాడు.
జవాబు:
కోతులు

ఆ) నదులన్నీ జలరాశిలో కలుస్తాయి.
జవాబు:
సముద్రము

ఇ) నరేంద్రుడు రాజ్యాన్ని పాలిస్తాడు.
జవాబు:
రాజు

ఈ) ప్రావీణ్యం కోసం రోజూ అభ్యాసం చేయాలి.
జవాబు:
నేర్పు

ఉ) రామయ్యకు భాగ్యం కొద్దీ ఉద్యోగం దొరికింది.
జవాబు:
అదృష్టము

3) కింది పదాలను చదవండి. వీటిని ఉపయోగించి సొంతవాక్యాలు రాయండి.

అ) బొబ్బపెట్టు :
మా తమ్ముడు చీకటిలో దేనినో చూచి, దెయ్యం అని భయపడి, పెద్దగా బొబ్బపెట్టాడు.

ఆ) ఒడిసిపట్టుకొని :
నీటిలో మునిగిపోతున్న నా మిత్రుని జుట్టును నేను ఒడిసిపట్టుకొని వాడిని పైకి లాగాను.

ఇ) కౌతుకము :
పరీక్షా ఫలితాలు తెలుసుకోవాలనే కౌతుకము మాకు ఎక్కువయ్యింది.

ఈ) వన్యజంతువులు :
చట్టం ప్రకారం వన్య జంతువులను వేటాడరాదు.

ఉ) బాల్యక్రీడలు :
ఎవరికైనా తమ బాల్యక్రీడలు గుర్తు చేసుకొంటే సరదాగానే ఉంటుంది.

ఊ) మన్ననచేయు : నేను బాగా చదువుతానని మా ఇంట్లో అంతా నన్ను మన్నన చేస్తారు.

4) ప్రకృతులు – వికృతులు రాయండి.

ప్రకృతి – వికృతి
పశువులు – పసులు
రూపము – రూపు
పణితము – పన్నిదము
కుల్య – కాలువ
తపము – తబము
విద్యలు – విద్దెలు
కుమారులు – కొమరులు
కావటి – కావడి
ఖాద్యము – కజ్జెము
యోగి – జోగి
మాననము – మన్నన
ఘాసము – కసవు

V. సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
పాఠం ఆధారంగా బృందావనం ఎలా ఉంటుందో ఊహించి చిత్రం గీయండి. రంగులు వేయండి. దాన్ని గురించి రాయండి.
జవాబు:
బృందావనంలో పశువులకు పచ్చిమేత సమృద్ధిగా దొరుకుతుంది. అక్కడ అందమైన చెట్లు, కొండలు, నదులు, తీగలు ఉన్నాయి. బృందావనం నివాసయోగ్యమైన స్థలం.

బృందావనంలో సరస్సులు, కాలువలు ఉన్నాయి. కూర్చుండి తపస్సు చేసుకొనేందుకు బండరాళ్ళు ఉన్నాయి. ఈతలు కొట్టడానికి కాలువలు, సరస్సులు ఉన్నాయి.

బృందావనంలోని పచ్చిగడ్డిని మేస్తే పశువులు సమృద్ధిగా పాలు ఇస్తాయి. అక్కడ పచ్చని కొండలు ఉన్నాయి. చెట్లు అన్నీ పూలతో, పండ్లతో నిండి ఉంటాయి. పూలతీగలు చెట్లకు దట్టంగా అల్లుకొని ఉంటాయి.

అక్కడ పచ్చికమేస్తున్న పశువులు బలిసిన పొదుగులతో చూడముచ్చటగా నడుస్తూ ఉంటాయి. ఎద్దులు కైలాసం నుండి దిగివచ్చిన శివుని నందివాహనములా అన్నట్లు ఉంటాయి.

(లేదా)

ప్రశ్న 2.
మీరు ఆడుకొనే ఆటల జాబితా తయారుచేసి, వాటిని ఉపయోగించి ఒక గేయం రాయండి.
జవాబు:
రండి రండి పిల్లలూ – ఆటలాడుదాం, ఆటలాడుదాం ||
దాగుడు మూతలూ – కోతి కొమ్మచ్చులూ
కిరికీ ఆటలూ – కుందెన గుడులూ
దూదుంపుల్లలూ – కుప్పాతన్నులూ
వెన్నెల పాటలూ – బిళ్ళా బాధుడూ || రండి రండి పిల్లలూ || ఆటలాడుదాం ||
చెడుగుడు ఆటలూ – ఉప్పట్టి కూతలూ
కొక్కో ఆటలూ – కబడ్డీ ఆటలూ
బ్యాడ్మింటన్, ఫుట్ బాలూ – వాలీబాలు, క్రికెట్టూ
లాంగు జంపు, హై జంపు – పోలు జంపు, రన్నింగులు
నడక పరుగు పోటీలు – రకరకాల ఆటలు || రండి రండి పిల్లలూ || ఆటలాడుదాం ||

VI. ప్రశంసలు

1) పిల్లలను గురించి వాళ్ళు ఆడే ఆటలను గురించి పోతన ఎంతో చక్కగా పద్యాలలో వివరించాడు కదా! ఇలా – పోతన రాసిన మరికొన్ని పద్యాలను సేకరించండి. వాటిని రాగంతో, భావంతో పాడండి.
జవాబు:
1. అలవైకుంఠ పురంబులో నగరిలోనా మూల సౌధంబు దా
పల మందారవనాంత రామృత సరః ప్రాంతేందు కాంతోపలో
త్పల పర్యంక రమావినోదియగు నా పన్న ప్రసన్నుండు వి
హ్వల నాగేంద్రము పాహిపాహియన గుయ్యాలించి సంరంభియై

2. కం|| నీపాద కమల సేవయు
నీపాదార్చకులతోడి నెయ్యమును నితాం
తా పార భూత దయయును
తాపస మందార ! నాకు దయసేయగదే !

(లేదా)

2) బాల్య క్రీడలనే పాఠం పోతన భాగవతంలోది కదా ! భాగవతంలోని, మరికొన్ని కథలను తెలుసుకొని చెప్పండి.
జవాబు:
భాగవతంలో

1. వామనావతారము
2. గజేంద్రమోక్షము
3. ధ్రువ చరిత్ర
4. అంబరీషోపాఖ్యానం
5. కుచేలోపాఖ్యానం వంటి కథలు చాలా ఉన్నాయి. మీ గురువుగారిని అడిగి తెలుసుకోండి.

VII. ప్రాజెక్టు పని

* మీ నాన్న, అమ్మ, మీ తాతయ్యలు, అమ్మమ్మలు, బామ్మలను అడిగి, వాళ్ళ చిన్నతనంలో ఏ ఏ ఆటలు ఆడుకొనేవారో, అడిగి తెలుసుకోండి. వాటి ఆధారంగా కింది పట్టికను పూరించండి.

తాతయ్యలు, అమ్మమ్మలు, బామ్మలు నాన్న, అమ్మ, అత్త మొదలైన 1. మీరు ఇప్పుడు ఆడుకొనే ఆటలు | వారు చిన్నప్పుడు ఆడిన ఆటలు వాళ్ళు చిన్నప్పుడు ఆడిన ఆటలు
మీరు ఇప్పుడు ఆడుకొనే ఆటలు
| తాతయ్యలు, అమ్మమ్మలు, బామ్మలు వారు చిన్నప్పుడు ఆడిన ఆటలు
నాన్న, అమ్మ, అత్త మొదలైన — వాళ్ళు చిన్నప్పుడు ఆడిన ఆటలు
1) చెడుగుడు 2) ఉప్పాట 3) కుప్పతన్నులు 4) దూదుంపుల్ల 5) కిరికి 6) చింత గింజలు 7) వామన గుంటలు 8) పరమ పదసోపాన పటం 9) పేకాట 10) చదరంగం 11) దాగుడు మూతలు

1) కబడ్డీ 2) కోకో 3) బ్యాడ్మింటన్ 4) వాలీబాల్ 5) బాస్కెట్ బాల్ 6) రింగు టెన్నిసు 7) షటిల్ 8) క్రికెట్ 9) పులి-మేక 10) లాంగ్ జంప్ మొ||నవి.

1) అంత్యాక్షరి 2) క్రికెట్ 3) హాకీ 4) షటిల్ 5) తాడు ఆట 6) వాలీబాల్ 7) చదరంగం 8) పరుగు 9) హైజంప్ 10) చింతగింజలు 11) కిరికి 12) దాగుడుమూతలు

Note :
బలరామకృష్ణులు గోపబాలురతో ఆడిన ఆటలతో, వీటిని పోల్చండి. ఏమి గ్రహించారో చెప్పండి.
జవాబు:
ఆనాడు ఆడిన ఆటలు నేడు లేవు. కొత్త ‘ఆటలు కాలానికి తగ్గవి వస్తున్నాయి. ఈ వేళ ఆడ – మగ అందరినీ ఆకర్షించే ఆట “క్రికెట్” – ఆట.

VIII. భాషను గురించి తెలుసుకుందాం అని

అ. ఈ పాఠంలోని కింది పద్యపాదాలను గమనించి, అందులో ఉన్న అలంకారాన్ని గుర్తించండి.

1) గంతులు వేతురు కౌతుకమున
దీనిలో మళ్ళీ మళ్ళీ వచ్చిన హల్లు
జవాబు:
‘తు’

2) పోరుదురు గికుర్తు వొడచుచు దూఱుదురు.
(దీనిలో మళ్ళీ మళ్ళీ వచ్చిన హల్లు :
జవాబు:
‘రు’

3) ఒకనొకని చల్టికావడి
నొకఁ డడకించి దాచు, నొకఁ డొకఁ డదివే
టొకఁడొకఁని మొఱగి కొని చన
నొకఁ డొక ……… ఈ పద్యంలో మళ్ళీ మళ్ళీ వచ్చిన హల్లు
జవాబు:
‘క’

పై ఉదాహరణల్లో ఏ అలంకారం ఉన్నదని గుర్తించారు? వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం.

పైన మీరు రాసిన సమాధానాలను బట్టి వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం గుర్తించడం ఎట్లాగో తెలుసుకుందాం.

వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం లక్షణం :
ఒకే హల్లు పునరావృత్తమైతే అంటే పలుమార్లు వచ్చినట్లైతే దాన్ని వృత్త్యనుప్రాసాలంకారం అంటారు.

4) పాఠంలోని మూడవ, ఐదవ పద్యాల్లో ఉన్న అలంకారాన్ని గుర్తించి రాయండి.
జవాబు:
‘మూడవ పద్యంలో వృత్త్యనుప్రాసాలంకారములు ఉన్నాయి.
1) వేణువు లూదుచు వివిధ రూపములతో :
‘వ’ అనే హల్లు పలుమార్లు వచ్చింది.

2) గంతులు వైతురు కౌతుకమున :
‘తు’ అనే హల్లు పలుమార్లు వచ్చింది.

3) మొరయ దన్నుదు రోలి ముమ్మరముగ :
‘మ’, ‘ర’ హల్లులు, పలుమార్లు వచ్చాయి.

4) వన్యజంతు చయంబుల వాని వాని :
‘వ’ హల్లు పలుమార్లు వచ్చింది.

ఐదవ పద్యంలో వృత్త్యనుప్రాసలు ఉన్నాయి.
1) మునులమై తపములు మొనయుదమా యని :
‘మ’ అనే హల్లు చాలసార్లు వచ్చింది.

2) కొమరులను సరింప కొమరు మిగుల :
‘ర’ అనే హల్లు చాలాసార్లు వచ్చింది.

గమనిక :
పై ఉదాహరణలలో ఒకే హల్లులు పలుమార్లు వచ్చాయి. కాబట్టి అవి వృత్త్యనుప్రాసాలంకారములు.

ఆ. అంత్యానుప్రాసం :
1) వేద శాఖలు వెలిసెనిచ్చట
ఆది ‘కావ్యంబలరె నిచ్చట,
ఈ గేయంలోని రెండు పంక్తుల చివరన ఉన్న పదాలు ఏవి?
మొదటి పంక్తి చివర – ఇచ్చట; రెండో పంక్తి చివర – ఇచ్చట అనే పదాలు ఉన్నాయి.

2) తలుపు గొళ్ళెం
హారతిపళ్ళెం
గుఱ్ఱపుకళ్ళెం
ఈ మూడు వరసల్లో చివర వచ్చిన పదాలు ఏవి?

1. గొళ్ళెం
2. పళ్ళెం
3. కళ్ళెం అనేవి.

గమనిక :
పై ఉదాహరణలలో మీరు రాసిన సమాధానాల ద్వారా, మీరు ఒక విషయాన్ని గుర్తించి ఉండాలి. అన్ని పంక్తులూ, చివరన ఒకే రకమైన పదంతోనో, అక్షరంతోనో ముగుస్తున్నాయి. అంతే కదూ !

ఇప్పుడు మీరు ఇది అంత్యానుప్రాసాలంకారమని గుర్తించారు ‘కదూ ! ఈ అలంకారాన్ని గుర్తించడానికి లక్షణం ఏమిటో రాద్దాం.

అంత్యానుప్రాసలంకార లక్షణం :
పాదాంతంలో లేదా పంక్తి చివరలో, ఒకే ఉచ్చారణతో ముగిసే పదాలు లేదా అక్షరాలు ఉంటే దాన్ని “అంత్యానుప్రాసాలంకారం” అంటాం.

ఇ. ఉపమాలంకారం, ఉత్ప్రేక్షాలంకారం :

* కింది తరగతిలో పోలిక చెప్పడంలో అలంకారం ఉన్నదని. అది ‘ఉపమాలంకారం’ అని తెలుసుకున్నారు కదా ! ఇప్పుడు ఉపమాలంకారం లక్షణాన్ని తెలుసుకుందాం.

ఉదా : సోముడు భీముడిలాగ (వలె) బలవంతుడు.

ఈ వాక్యంలో సోముణ్ణి భీముడితో పోల్చారు. ఇలా చెప్పినప్పుడు వాక్యంలో ఉండే పదాలను కొన్ని ప్రత్యేకమైన పేర్లతో పిలుస్తాం

సోముడు – ఉపమేయం (అంటే ఎవరిని గురించి చెప్తున్నామో ఆ పదం)
భీముడు – ఉపమానం (ఎవరితో పోలుస్తున్నామో ఆ పదం)

బలవంతుడు – సమానధర్మం – పోల్చడానికి వీలయిన సమానగుణం (ఉపమేయ ఉపమానాలలో ఉన్న ఒకే విధమైన ధర్మం) లాగ (వలె) – ఉపమావాచకం (ఉపమానాన్ని సమానధర్మంతో కలపడానికి వాడే పదం)

గమనిక :
ఇక్కడ ఉపమాన, ఉపమేయాలకు చక్కని సామ్యం అంటే పోలిక – చెప్పటం జరిగింది. ఇలా చెప్పటాన్ని ‘ఉపమాలంకారం’ అంటారు.

ఉపమాలంకార లక్షణం :
“ఉపమానోపమేయాలకు చక్కని పోలిక చెప్పడమే ‘ఉపమాలంకారము’.

ఈ. ఉత్ప్రేక్షాలంకారము :
ఆరో తరగతిలో, ఊహించి చెప్పడంలో ఒక అలంకారం ఉందని తెలుసుకున్నారు కదా ! అది ‘ఉత్ప్రేక్షాలంకారం’. ఇప్పుడు దీని లక్షణం తెలుసుకుందాం.

ఉదా : ‘ఆ ఏనుగు నడిచే కొండా! అన్నట్టు ఉంది’.

పై వాక్యాన్ని గమనించండి. ఇందులో కూడా పోలిక కనబడుతున్నది కదూ? ఈ పోలిక అనేది ఊహించి చెప్పినది.

ఈ వాక్యంలో ఉపమేయం – ‘ఏనుగు’, ఉపమానం – ‘నడిచే కొండ’.
ఇక్కడ ఏనుగును కొండలా ఊహిస్తున్నామన్నమాట.
దీన్ని బట్టి ఉత్ర్ఫేక్ష అలంకారం లక్షణాన్ని కింది విధంగా చెప్పవచ్చు.

ఉత్ప్రేక్షాలంకార లక్షణం : ఉపమేయాన్ని మరోకదానిలా (ఉపమానంగా) ఊహించి చెప్పడం ‘ఉత్ప్రేక్ష’.

కింది వాక్యాల్లోని అలంకారములు గుర్తించండి.

1. గోపి సూర్యుడిలాగ ప్రకాశిస్తున్నాడు.
జవాబు:
పై వాక్యంలో ‘ఉపమాలంకారము’ – ఉంది. ఇందు ‘గోపి’ని ‘సూర్యుడి’తో పోల్చారు.

2. మండే ఎండ నిప్పుల కొలిమా! అన్నట్లు ఉంది.
జవాబు:
పై వాక్యంలో ‘ఉత్ప్రేక్షాలంకారము’ – ఉంది. ఇందు ‘మండే ఎండ’ ‘నిప్పుల కొలిమి’గా ఊహించడం జరిగింది.

II. లఘువులు, గురువులు గుర్తించుట

మీరు చదువుకొనే పద్యాలు, గేయాలు, పాటలు ఒక పద్ధతిలో రాగంతో పాడుకోవడానికి వీలుగా ఉంటాయి. కదూ ! అలా ఎందుకు ఉంటాయంటే వాటిని కవులు కొన్ని నియమాలకు లోబడి రాస్తారు. ప్రతి నియమానికి కొన్ని గుర్తులు ఉంటాయి.

1) కింది అక్షరాలను పలకండి.

1) అ, ఇ, ఉ, ఋ, ఎ, ఒ
క, చి, తు, టె, ప, జొ
ఘ, ఝ, థ, ధ, భ, స, హ

పైన వ్రాసిన అక్షరాలను ఒక్కోటి పలకటానికి ఎంత సమయం పడుతున్నది?

గమనిక :
వీటిని పలకటానికి కనుటెప్ప పాటు అంతకాలం, లేక చిటికె వేసే అంతకాలం పడుతుంది.

2) ఆ, ఈ ఊ, ఏ, ఐ, ఓ, ఔ, అం
గౌ, జం, డం, దా

పైన వ్రాసిన అక్షరాల వంటి అక్షరాలలో ఒక్కో అక్షరాన్ని పలకటానికి ఎంత సమయం పడుతున్నది? గమనించారా?

(1) లో సూచించిన అక్షరాలు పలకటానికి, (2) లో సూచించిన అక్షరాలు పలకటానికి పట్టే సమయంలో కొంత తేడా కనబడుతున్నది కదూ !

(1) లో వ్రాసిన అక్షరాలు పలకటానికి కనుటెప్పపాటు కాలం పడుతుంది లేదా చిటికె వేసేటంత కాలం పడుతుంది.
(2) లో వ్రాసిన అక్షరాలు పలకటానికి చిటికె వేసేటంత కాలం కంటె ఎక్కువ సమయం పడుతుంది.

గమనిక :
మరి వీటిని గుర్తు పట్టేందుకు మనవారు గుర్తులను ఏర్పాటు చేశారు – ఆ గుర్తులు ఏమిటో చూడండి.

రెప్పపాటు కాలంలో పలికే అక్షరాలు – అంటే మనం హ్రస్వాక్షరాలుగా పిలుచుకొనే అక్షరాలను ‘l’ గుర్తుతో సూచిస్తాం. ఈ గుర్తును ‘లఘువు’ అని అంటాం. ‘l’ = లఘువు.

లఘువు పలికే సమయం కంటె ఉచ్చారణకు ఎక్కువ సమయం అవసరం అయ్యే అక్షరాలను ‘U’ గుర్తుతో సూచిస్తాం. ఈ గుర్తును గురువు అంటాం. ‘U’ = గురువు.

గమనిక :
లఘువు మన అంకెల్లోని ’19, గురువు ఆంగ్ల అక్షరాలలోని ‘U’ ను పోలి ఉంటాయి.

* ఈ పదాలను చూడండి. వీటిలోని అక్షరాలను ఎలా సూచించారో గుర్తించండి.

గమనిక :
అయితే గురులఘువులను గుర్తించటానికి మనం మరికొన్ని విషయాలను గుర్తుంచుకోవాలి.

3) కింది పదాలను చూడండి.

1) తర్కం 2) మెట్ట 3) చూడగన్ 4) నష్టం వీటిలో
‘ర్క’ – ఇది సంయుక్తాక్షరం కదూ!
‘ట్ట’ – ఇది, ద్విత్వక్షరం కదూ!
‘గన్’ – ఇందులో “గ”న్ అనే పొల్లుతో కూడి ఉంది కదూ!
మరి ఇలాంటప్పుడు ‘లఘుగురువులను ఎలా గుర్తించవచ్చునో చూడండి.

వీటిలో ఏం గమనించారు? సంయుక్తాక్షరాల ముందున్న అక్షరాన్ని గురువుగా గుర్తించాం కదూ!

* అంటే సంయుక్తాక్షరం ముందు అక్షరాన్ని గురువుగా గుర్తించాలి.
ఈ కింది పదాలలో గురులఘువులను ఎలా గుర్తిస్తామో చూడండి.

వీటిలో ద్విత్వాక్షరం ముందు అక్షరాన్ని గురువుగా గుర్తించాం కదూ!

* అంటే సంయుక్తాక్షరం, ద్విత్వాక్షరాల విషయంలో ఒకే విధానాన్ని పాటిస్తాం.
ఇక –

* వీటిలో పొల్లుతో కూడిన అక్షరాలను గురువుగా గుర్తించాం కదూ!
ఇలా లఘుగురువులను గుర్తించడం అనేది పద్యాలు రాయటానికి ఉపయోగపడే నియమాల్లో మొదటి నియమం. మిగిలిన విషయాలను పై తరగతుల్లో నేర్చుకుందాం.

4) కింది పదాలకు లఘువు, గురువులను గుర్తించండి.

కవి పరిచయం

పాఠ్యభాగం పేరు : “బాల్య క్రీడలు”
కవి పేరు : బమ్మెర పోతన
కాలం : 15వ శతాబ్దం
జన్మస్థలం : బమ్మెర గ్రామం, వరంగల్ జిల్లా
దేని నుండి గ్రహింపబడింది : ‘ఆంధ్రమహా భాగవతం’ దశమస్కంధం నుండి గ్రహింపబడింది.
రచనలు : 1) భోగినీ దండకం
2) ఆంధ్రమహా భాగవతం
3) వీరభద్ర విజయం

బిరుదు : “సహజ పండితుడు.

1. బాల్య క్రీడలు పాఠ్యభాగ రచయిత పోతన కవిని గూర్చి పరిచయం చేయండి.
జవాబు:
‘బాల్య క్రీడలు’ అనే పాఠం పోతన మహాకవి రచించిన ఆంధ్రమహా భాగవతము దశమ స్కంధములోనిది. పోతన 15వ శతాబ్దము వాడు. ఈయన తెలంగాణలో వరంగల్లు జిల్లా బమ్మెర గ్రామంలో పుట్టాడు. ఈయనకు ‘సహజ పండితుడు’ అనే బిరుదు ఉంది.

పోతన గారు ఆంధ్రమహా భాగవతము, భోగినీ దండకము, వీరభద్ర విజయము, నారాయణ శతకము అనే గ్రంథాలు రచించాడు. పోతనగారి పద్యం ఒక్కటైనా రాని తెలుగువాడు ఉండడు.

పద్యాలు – ప్రతిపదార్థాలు – భావాలు

1వ పద్యం : – కంఠస్థ పద్యం
* క. కసవు గల దిరవు పసులకు,
లస దద్రినదీ మహీజ లతికావలి పెం
పెసఁగును, గాఁపురమునకును, .
బొసఁగును బృందావనంబు వొదఁడచ్చటికిన్.
ప్రతిపదార్థం :
బృందావనంబు = బృందావనము అనే ప్రదేశము ఉంది.
కసవు = గడ్డి (పశువులకు మేత)
కలదు = (అక్కడ) ఉంది
పసులకున్ = పశువులకు
ఇరవు = (అది) అనుకూలమైన చోటు
లసత్ = ఒప్పుచున్న
అద్రీ = పర్వతములు (క్రీడా పర్వతములు)
నదీ = నదులూ
మహీజ = చెట్లు
లలితావలి (లతికా + ఆవలి) = తీగల సమూహమును
పెంపు = ఇంపుగా (అందముగా)
ఎసగును = (అక్కడ) ఉంటాయి
కాపురమునకును = (మనము) నివసించడానికి
పొసగును = (అది) అనుకూలంగా ఉంటుంది
అచ్చటికిన్ = ఆ బృందావనానికి
పొదఁడు = పోదాం రండి.

భావం :
‘బృందావనం’ అనే ప్రదేశం ఉంది. అక్కడ పశువులకు మేత సమృద్ధిగా దొరుకుతుంది. అక్కడ అందమైన పర్వతాలూ, నదులూ, చెట్లూ, తీగలూ ఉన్నాయి. అది నివసించడానికి తగినట్లుగా ఉంటుంది. అక్కడికి పోదాం పదండి.

గమనిక :
ఉపనందుడు అనే ముసలి గోపాలకుడు, మిగిలిన గోపాలురతో ఈ మాట చెప్పాడు.

2వ పద్యం :
వ. ఇట్లు బృందావనంబుఁ జెందిఁయందుఁగొంతకాలంబునకు
రామకృష్ణులు సమానవయస్కులైన గోపబాలకులం గూడికొని
వేడుక లూదు కొన దూడలఁ గాచుచు.
ప్రతిపదార్థం :
ఇట్లు = ఈ విధంగా
బృందావనంబున్ + చెంది = బృందావనానికి పోయి
అందున్ = అక్కడ
కొంతకాలంబునకు = కొంతకాలానికి
రామకృష్ణులు = బలరామకృష్ణులు
సమాన వయస్కులు + ఐన = తమతో సమానమైన వయస్సు కలవారైన
గోపబాలకులన్ = గోపాల బాలురను
కూడికొని = కలిసికొని
వేడుకలు = సంతోషములు
ఊడుకొనన్ = నాటుకొనేటట్లు (సంతోషంతో)
దూడలన్ + కాచుచు = దూడలను కాస్తున్నారు.

భావం :
ఇలా బృందావనం చేరిన కొంత కాలానికి, బలరామకృష్ణులు వేడుకతో తమ ఈడు గోపబాలురతో కలిసి, ఆనందంగా దూడలను కాస్తున్నారు.

3వ పద్యం : కంఠస్థ పద్యం
* సీ. వేణువు లూఁదుచు వివిధరూపములతో
గంతులు వైతురు కౌతుకమున,
గురుకంబళాదుల గోవృషంబులఁబన్ని
పరవృషభము లని ప్రతిఘటింతు,
రల్లులు దట్టించి యంఘ్రుల గజ్జెలు
మొరయఁ దన్నుదు రోలి ముమ్మరముగఁ
బన్నిదంబులు వైచి ఫలమంజరులు గూల్చి
వ్రేటులాడుదురు ప్రావీణ్యమొప్ప,

తే.గీ. వన్యజంతుచయంబుల వాని వాని,
వదరు వదరుచు వంచించి పట్టఁబోదు,
రంబుజాకరములఁజల్లులాడఁజనుదు
రాకుమారులు బాల్యవిహారులగుచు.
ప్రతిపదార్థం :
ఆ కుమారులు = ఆ బాలురైన రామకృష్ణులు
బాల్య విహారులు + అగుచు = చిన్నతనంలో ఆటలు ఆడుతూ
వేణువులు = పిల్లన, గ్రోవులు
ఊదుచున్ = ఊదుతూ
వివిధ రూపములతోన్ = రకరకాల వేషాలతో
కౌతుకమునన్ = ఉత్సాహంతో
గంతులు వైతురు = గంతులు వేస్తారు
గురుకంబళ + ఆదులన్ = పెద్ద పెద్ద కంబళ్ళు మొదలయిన వాటితో
గోవృషంబులన్ = ఆబోతులను (ఎద్దులను)
పన్ని = తయారు చేసి
పరవృషభములు + అని = అవి శత్రువుల ఎద్దులు అని
ప్రతిఘటింతురు = వాటిని ఎదిరిస్తారు
అల్లులు = బట్టలతో తయారు
చేసిన బొమ్మలు
దట్టించి = కూరి, (గుడ్డలతో కూరి)
అంఘ్రుల = (తమ) కాళ్ళ;
గజ్జెలు = గజ్జెలు
మొరయన్ = మ్రోగేటట్లు
ముమ్మరముగా = ఎక్కువగా
ఓలిన్ = వరుసగా
తన్నుదురు = ఆ బొమ్మలను తన్నుతారు
పన్నిదంబులు = పందెములు
వైచి = వేసుకొని
ఫల మంజరులన్ = పండ్ల గుత్తులను
ప్రావీణ్యము + ఒప్పన్ = నేర్పుగా
కూల్చి = పడగొట్టి
వ్రేటులాడుదురు = దెబ్బలాడుకుంటారు
వన్యజంతుచయంబులన్ = అడవి జంతువుల సమూహములను
వాని వాని = ఆయా జంతువుల యొక్క
వదరు వదరుచున్ = కూతలవలె కూస్తూ (అరపులవలె అరిచి వాటిని ఆకర్షించి)
వంచించి = వాటిని మోసగించి
పట్టన్ + పోదురు = వాటిని పట్టుకోబోతారు
అంబుజ + ఆకరములన్ = తామరపూలు నిండిన సరస్సులలో
చల్లులు + ఆడన్ = ఒకరిపై ఒకరు నీళ్ళు చల్లుకొనే జలక్రీడలు ఆడడానికి
చనుదురు = వెళతారు

భావం :
ఆ బలరామకృష్ణులు వేణువులు ఊదుతూ, రకరకాల వేషాలు ధరించి సంతోషంగా గంతులు వేస్తున్నారు. పెద్ద పెద్ద కంబళ్ళను కప్పుకొని, ఎద్దుల రూపాలు తయారుచేసి, అవి శత్రువుల ఎద్దులని వాటిని ఎదిరిస్తారు. బట్టలతో తయారుచేసిన బొమ్మలను తన్నుతూ ఆడుతుంటే, వాళ్ళ కాళ్ళ గజ్జెలు ఘల్లు ఘల్లుమంటున్నాయి. పండ్ల గుత్తులను రాలగొట్టడానికి పందెములు వేసుకొని వారు తమ నేర్పరితనాన్ని చూపిస్తున్నారు.

అడవి జంతువుల కూతలను అనుకరిస్తూ అరుస్తూ, ఆ జంతువులు దగ్గరకు రాగానే, వాటిని పట్టుకోబోతారు. సరస్సుల్లోకి వెళ్ళి ఒకరిపై ఒకరు నీళ్ళు చల్లుకుంటూ బాల్య క్రీడలలో సంచరిస్తున్నారు.

4వ పద్యం :
క. పోరుదురు గికురు వొడుచుచు,
దూఱుదురు భయంబు లేక తోరపుటిరవుల్
జాఱుదురు ఘనశిలాతటి,
మీఱుదు రెన్నంగరాని మెలఁకువల నృపా !
ప్రతిపదార్థం :
నృపా = ఓ రాజా ! పరీక్షిన్మహా రాజా ‘ (శుక మహర్షి భాగవతాన్ని పరీక్షిత్తు మహారాజుకు చెబుతున్నాడు. అందువల్లనే ‘నృపా’ అంటే ఇక్కడ పరీక్షి న్మహారాజా ! అని భావం)
కికురు + పొడుచుచు = మోసగించుచు; (ఒకరితో ఒకరు ఉత్తుత్త యుద్ధాలు చేస్తూ)
పోరుదురు = పోరాడుతారు; (దొంగదెబ్బలు కొట్టుకుంటారు)
భయంబు లేక = భయం లేకుండా
తోరపుటిరవుల్ (తోరము + ఇరవుల్) = సుందరమైన ప్రదేశాలలో
దూఱుదురు = ప్రవేశిస్తారు
ఘనశిలా తటిన్ = పెద్ద బండరాళ్ళు పైకి ఎక్కి వాటిపై నుండి
జాఱుదురు = కిందికి జారుతూ ఉంటారు
ఎన్నంగరాని = ఊహింపశక్యముకాని
మెలకువలన్ = నైపుణ్యాలతో
మీఱుదురు = అతిశయిస్తారు (మించి పోతారు)

భావం :
ఒకరితో ఒకరు ఉత్తుత్త యుద్దాలు చేస్తూ, దొంగదెబ్బలు కొట్టుకుంటారు. అందమైన స్థలాలలోకి ఏ మాత్రం భయం లేకుండా పోతారు. పెద్ద పెద్ద బండరాళ్ళ పైకి ఎక్కి కిందికి జారుతూ ఉంటారు. ఈ పనులు చేయడంలో ఊహింపశక్యం కాని నైపుణ్యాన్ని వారు ప్రదర్శిస్తూ ఉన్నారు.

5వ పద్యం : కంఠస్థ పద్యం
* సీ. కపులమై జలరాశిఁగట్టుదమా యని
కట్టుదు రడ్డంబుఁగాలువలకు,
మునులమై తపములు మొనయుదమా యని
మౌనులై యుందురు మాట లేక,
గంధర్వవరులమై గానవిద్యలు మీఱఁ
బాడుదమా యని పాడఁ జొత్తు,
రప్సరోజనులమై యాడుదమా యని
యాండు రూపుల ఁదాల్చి యాడఁ జనుదు,

ఆ.వె. రమర దైత్యవరులమై యభిం ద్రక్తమా,
యని సరోవరములయందు హస్త
దండచయముఁ ద్రిప్పి తరుతురు తమ యీడు
కొమరులనుచరింపఁ గొమరు మిగిలి.
ప్రతిపదార్థం :
కపులము + ఐ = కోతుల వలె అయి
జలరాశిన్ = సముద్రానికి
కట్టుదము + ఆ = వారధికడదామా?
అని = అంటూ
కాలువలకున్ = (దగ్గరలోని) కాలువలకు
అడ్డంబు = అడ్డుకట్టలు
కట్టుదురు = కడుతున్నారు
మునులము + ఐ = (మనమంతా) మునులవలె అయి
తపములు = తపస్సులకు
మొనయుదుమా = పూనుకుందామా (చేద్దామా?)
అని = అంటూ
మౌనులు + ఐ = మునులవలె అయి
మాటలేక = మాట్లాడకుండా
ఉందురు = ఉంటారు
గంధర్వ వరులము + ఐ = శ్రేష్ఠులైన గంధర్వుల వలె
గానవిద్యలు = సంగీత విద్యలు
మీఱన్ = అతిశయించేటట్లుగా (సంగీత విద్యా నైపుణ్యంతో)
పాడుదుమా + అని = పాడదామా ? అని;
పాడన్ + బొత్తురు = పాడడం మొదలు పెడతారు
అప్సరోజనులమై (అప్పరః + జనులము + ఐ) = అప్సరసలవలె అయి
ఆడుదమా + అని = “నాట్యం చేద్దామా? అంటూ
ఆడురూపులన్ = ఆడువేషాలను
తాల్చి = ధరించి
ఆడన్ = నాట్యం చేయడానికి
చనుదురు = సిద్ధం అవుతారు
అమర, దైత్యవరులము + ఐ = దేవతలూ, రాక్షస శ్రేష్ఠులమూగానై
అబ్దిన్ = సముద్రాన్ని
త్రత్తమా + అని ఆ మథిద్దామా అంటూ
హస్తదండచయమున్ = (తమ) కట్టల వంటి చేతులతో
త్రిప్పి = నీళ్ళు చిలికి
తమ + ఈడు = తమతో సమాన వయస్సుగల
కొమరులు = కుమారులు
అనుచరింపన్ = అనుసరించి తమగ వెంట రాగా
కొమరు మిగిలిన్ = సౌందర్యము అతిశయించేటట్లు (కనుల విందుగా)
తరుతురు = నీటిని చిలుకుతారు.

భావం :
మనము అంతా కోతుల వలె సముద్రానికి వారధి కడదామా? అంటూ, కాలువలకు అడ్డుకట్టలు కడుతున్నారు. మునులవలె తపస్సు చేద్దామా? అంటూ, మాట్లాడకుండా మునులులాగా కూర్చుంటున్నారు. గంధర్వులవలె చక్కగా పాటలు పాడుదామా ? అంటూ, చెవులకు ఇంపుగా పాడుతున్నారు. మనం అంతా అప్సరసల వలె నాట్యం చేద్దామా? అంటూ, ఆడువేషాలు వేసుకొని నాట్యం చేస్తున్నారు. “మేము దేవతలం, మీరు రాక్షసులు, మనం కలిసి సముద్రాన్ని మథిద్దామా?” అంటూ, సరస్సులలో నీళ్ళను చేతులతో చిలుకుతున్నారు. ఈ విధంగా తమ ఈడు పిల్లలతో కలిసి బలరామకృష్ణులు ఆటలాడు తున్నారు.

6వ పద్యం :
క. ఒకనొకని చల్దికావడి,
నొకఁడొకఁ డడకించి దాఁచు, నొకఁడొకఁడది వే
ఱోకనొకని మొఱగికొని చన
నొకఁడొకఁ డది దెచ్చి యిచ్చు నుర్వీనాథా !
ప్రతిపదార్థం :
ఉర్వీనాథా = ఓ రాజా ! (పరీక్షిన్మహా రాజా!)
ఒకనొకని = ఒకానొక పిల్లవాడి యొక్క
చల్టికావడిన్ = చలిది అన్నం మూట తెచ్చుకున్న కావడిని (చిక్కాన్ని)
ఒకడొకడు = ఒకానొకడు (ఒక పిల్లవాడు)
అడకించి = బెదరించి
దాచున్ = దాస్తాడు
ఒక డొకడు = ఇంకొకడు
అది = ఆ కావడిని
వేఱోకనొకని = ఇంకో బాలుడిని
మొఱగికొని = దాచిన వాడిని మోసగించి
చనన్ = పట్టుకొని పోగా
ఒకడు = ఇంకో పిల్లవాడు
అది = ఆ కావడిని
తెచ్చి + ఇచ్చు = తీసుకొని వచ్చి మొదటి వాడికి ఇస్తాడు

భావం :
ఒకని చల్ది కావడిని (చిక్కాన్ని) మరొకడు బెదరించి తీసుకొని ఒక చోట దాచాడు. దాచిన వాణ్ణి మోసగించి ఇంకొకడు ఆ చిక్కాన్ని తీసికొని వెళ్ళాడు. వాడి దగ్గర నుంచి వేరొకడు తెచ్చి మొదటి వాడికి దాన్ని ఇచ్చాడు.

7వ పద్యం : కంఠస్థ పద్యం
* క. ఒక్కఁడు ము న్నే మటి చన
నొక్కఁడు బలుబొబ్బ వెట్టు నులికిపడన్, వే
ఱోక్కఁడు ముట్టి తటాలున,
నొక్కని కనుదోయి మూయు నొక్కఁడు నగఁ గన్.
ప్రతిపదార్థం :
ఒక్కడు = ఒక పిల్లవాడు
మున్ను = ముందు
ఏమఱి = ప్రమాదపడి (పరధ్యానంగా ఉండి)
చనన్ = నడుస్తూ ఉండగా
ఒక్కడు = మరో బాలుడు
ఉలికిపడన్ = (నడిచేవాడు) ఉలిక్కిపడేటట్లు (త్రుళ్ళిపడేటట్లు)
బలు బొబ్బ = పొలికేక (పెద్దకేక)
పెట్టున్ = పెడతాడు (వేస్తాడు)
వేరు + ఒక్కడు = మరో పిల్లాడు
ముట్టి = ముట్టుకొని
తటాలునన్ = అకస్మాత్తుగా
ఒక్కడు = మరో పిల్లాడు
నగగన్ = నవ్వేటట్లు
ఒక్కని = ఒక పిల్లవాని
కనుదోయిన్ = కన్నుల జంటను
మూయున్ = మూస్తాడు .

భావం :
ఒకడు పరధ్యానంగా నడుస్తూంటే, ఇంకొకడు వెనుక నుండి గట్టిగా కేకపెడతాడు. అది విని వాడు ఒక్కసారిగా ఉలిక్కి పడ్డాడు, ఇంకొకడు వెనుక నుండి వచ్చి మరొకడి కళ్ళు రెండూ మూశాడు. అది చూసి వేరొకడు నవ్వుతున్నాడు.

8వ పదం: కంఠస్థ పద్యం
* క. తీపుగల కట్ట మన్యుఁడు,
గోపింపఁగ నొడిసి పుచ్చుకొని పోవాఁడుం
బైపడి యదిగొని యొక్క ఁడు,
కేపులలో నిట్టునట్టుఁగికురించు నృపా !
ప్రతి పదార్థం :
నృపా = ఓ రాజా (పరీక్షిత్తు మహారాజా!)
కోపింపగన్ = కోపం వచ్చేటట్లు
తీపు + కల = తియ్యదనం కల
కజ్జము = పిండివంటను
అన్యుడు = మరొకడు
ఒడిసి పుచ్చుకొని = బలవంతంగా పట్టుకొని
పోలాడ్రున్ = పారిపోవును
ఒక్కడు = మరొకడు
పైపడి = వాడి మీద పడి (పిండి వంట లాగుకున్న వాడి మీద పడి)
అది + కొని = వాడి చేతిలోని పిండి వంటను తీసికొని
క్రేపులన్ = దూడల మధ్యన
ఇట్టునట్టున్ = ఇటూ అటూ
కికురించున్ = తప్పించుకొని తిరుగుతాడు

భావం :
ఒకడి చేతిలోని పిండి వంటను మరొక్కడు లాక్కొని పారిపోతున్నాడు. పిండి వంట తెచ్చుకొన్న వాడికి చాలా కోపం వచ్చింది. కాని ఆ పారిపోతున్నవాడి దగ్గరి నుంచి దాన్ని మరొకడు లాక్కొనిపోయి దూడల మధ్య అటూ ఇటూ తిరుగుతూ వాడికి తాను దొరకకుండా వీణ్ణి ఏడిపిస్తున్నాడు.

9వ పద్యం : కంఠస్థ పద్యం
* క. వనజాక్షుఁడు మున్నరిగిన,
మునుపడఁగా నేనెయతని ముట్టెద’ ననుచుం
గని మును ముట్టనివానిన్,
మును ముట్టినవాఁడు నవ్వు మొనసి నరేంద్రా !
ప్రతిపదార్థం :
నరేంద్రా = ఓ రాజా !
వనజాక్షుడు (వనజ + అక్షుడు) = పద్మముల వంటి కన్నులు కలవాడైన శ్రీకృష్ణుడు
మున్ను = ముందుగా
అరిగినన్ = వెళ్ళగా (నడుస్తూ ఉంటే)
అతనిన్ = ఆ శ్రీకృష్ణుని
మునుపడగా = ముందుగా
నేనె = నేనే
ముట్టెదన్ = ముట్టుకుంటాను
అనుచుంగని = అంటూ చూచి
మును = ముందుగా
ముట్టనివానిన్ = ముట్టుకోలేనివాణ్ణి (చూచి)
మునుముట్టినవాడు = ముందుగా శ్రీకృష్ణుణ్ణి ముట్టుకొన్న పిల్లవాడు
మొనసి = గట్టిగా ప్రయత్నించి
నవ్వున్ = నవ్వుతున్నాడు

భావం :
కృష్ణుడు ముందు నడుస్తూ ఉంటే చూసి, ఇదరు బాలురు “కృష్ణుణ్ణి ముందుగా ఎవరు ముట్టుకుంటారో చూద్దాం” అని పందెం వేసుకున్నారు. వారిలో ముందుగా వెళ్ళి కృష్ణుని ఒకడు ముట్టుకున్నాడు. వాడు కృష్ణుని ముందుగా ముట్టుకోలేని పిల్లవాణ్ణి చూసి, గట్టిగా నవ్వుతున్నాడు.

10వ పద్యం : -కంఠస్థ పద్యం
ఉ. ఎన్నఁడునైన యోగివిభు లేవ్వని పాదపరాగ మింతయుం
గన్నులఁగానరట్టి హరిఁ గౌఁగిటఁ జేర్చుచుఁ జెట్టఁబట్టుచుం
దన్నుచుగ్రుద్దుచున్ నగుచుఁదద్దయు ఁబైపడి కూడి యాడుచున్
మన్నన సేయు వలవకుమారుల భాగ్యము లింత యొప్పునే?
ప్రతిపదార్థం :
యోగి విభులు : యోగీశ్వరులు (మహాయోగులు)
ఎన్నడునైనన్ = ఎప్పుడైనా
ఎవ్వని = ఏ శ్రీకృష్ణుని
పాదపరాగము = పాద ధూళిని
ఇంతయున్ = రవ్వంతయైనా
కన్నులన్ = తమ కన్నులతో
కానరు = చూడలేకపోయారో
అట్టిహరిన్ = అటువంటి శ్రీకృష్ణుని
కౌగిటన్ = కౌగిలిలో
చేర్చుచున్ = చేర్చుకుంటూ (ఆలింగనం చేసికొంటూ)
చెట్టపట్టుచున్ = చెట్టాపట్టాలు వేసికొంటూ (భుజాలపై చేతులు వేసికొంటూ)
తన్నుచున్ = ఒకరినొకరు తన్నుకుంటూ
గ్రుద్దుచున్ = గుద్దుకుంటూ
నగుచున్ = నవ్వుకుంటూ
తద్దయున్ = మిక్కిలి (ఎక్కువగా)
పైబడి (పైన్ + పడి) . = మీదపడి
కూడి + ఆడుచున్ = కలసి ఆడుకుంటూ
మన్నన + చేయు = ఆదరించే
వల్లవ కుమారులు – గొల్లపిల్లల (గోపబాలుర)
భాగ్యములు = నా అదృష్టములు
ఇంత ఒప్పునే = ఎంత గొప్పవో కదా !

భావం :
యోగి శ్రేష్ఠులు సైతం, పరమ పురుషుడయిన శ్రీకృష్ణుని పాదధూళిని రవ్వంత కూడా తమకన్నులతో చూడలేరు. అటువంటి శ్రీకృష్ణుణ్ణి గోపబాలురు కౌగిలించు కుంటున్నారు. చెట్టాపట్టాలు వేసుకొని తిరుగుతున్నారు. తన్నుకుంటున్నారు, గుద్దుతున్నారు. నవ్వుతూ మీదపడుతూ కలిసి ఆడుకుంటున్నారు. ఈ గోప బాలకుల అదృష్టం ఎంత గొప్పదో కదా?

గమనిక :
ఈ మాట పోతన కవి అంటున్నాడు. మనం అందరం ఇలాగే అనుకోవాలి.

SCERT AP State 7th Class Telugu Textbook Solutions పదాలు – అర్థాలు Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Telugu పదాలు – అర్థాలు

పదాలు -అర్థాలు

అ

అంఘ్రి = కాలు
అంచిత = ఒప్పిదమైన
అంతరిక్షం = ఆకాశం
అంపశయ్య = బాణాలతో తయారు చేసిన పడక
అంభోధి = సముద్రం
అక్షౌహిణి = 21,870 రథాలు 21,870 ఏనుగులు, 65,160 గుజ్రాలు 1,09,350 సైనికులు
అగ్రిమెంటు = ఒప్పందం
అచ్చర = అప్సరస (దేవలోకపు స్త్రీ)
అడకించు (క్రి) = మోసంచేయడం
అతిథి = తిథి మొ|| కాలనియమం లేకుండా ఇంటికి భోజనానికి వచ్చేవాడు పిలుపు లేకనే వచ్చువాడు
అతృప్త = తృప్తిలేని
అద్రి = కొండ
అధికం = ఎక్కువ
అద్భుతం = చాల చక్కగా, ఆశ్చర్యం
అనంతరం = తరవాత
అనురక్తి = ఇష్టం
అపహాస్యం = ఎగతాళి
అప్సరోజనములు = అప్సరసలు
అపార = అంతులేని
అపార్థం = తప్పుడర్థం
అభినందన = ప్రశంస, పొగడ్త, మెప్పు
అభినందించు = పొగడు
అబ్ధి = సముద్రం
అభ్యాగతుడు = పిలుపుగా వచ్చినవాడు
అభ్యున్నతి = అభివృద్ధి, మేలు, ప్రగతి
అమలుచేయు (క్రి) = ఆచరించడం
అమాంతంగా = అకస్మాత్తుగా
అరయు (క్రి) _ = చూడడం, వెదకడం, జాగ్రత్తగా – గమనించడం
అరసిన = చూసిన
అర్జీ = పై అధికారులకు రాసే లేఖ, విన్నపం
అలమటించు (క్రి)= బాధపడటం
అల్లులు = ఆటలు
అవధానం = ఏకాగ్రత
అవని = భూమి
అవరోధం = అడ్డంకి, ఆటంకం
అవశ్యం = తప్పకుండా, తప్పనిసరిగా
అశ్వత్థామ = కృపి, ద్రోణుల కుమారుడు
అశ్వమేధయాగం = ఒక విధమైన యాగం
అసెంబ్లీ = శాసనసభ

ఆ

ఆంతర్యం = మనసులోని విషయం
ఆకాంక్ష = కోరిక
ఆకాశవాణి = రేడియో ప్రసారాల సంస్థ
ఆకృతి = ఆకారం
ఆచరణీయం = చేయదగినది
ఆటపట్టు = నిలయం, చోటు
ఆతురత = తొందర
ఆత్మజుడు = కొడుకు
ఆత్రం = ఆతురత, తొందర
ఆది = మొదలు
ఆదరం = గౌరవం
ఆదేశం = ఆజ్ఞ
ఆపద = కష్టం
ఆపళంగా = ఉన్నట్టుండి, అప్పుడు
ఆపాదమస్తకం = పాదాల నుండి తల వరకు
ఆప్తులు = ఇష్టమైనవారు, బంధువులు, స్నేహితులు మొ||వారు
ఆబాలగోపాలం = పిల్లల దగ్గరి నుంచి పెద్దల వరకు
ఆర్జన = సంపాదన
ఆర్జించు (క్రి) = సంపాదించడం
ఆలోచనీయం = ఆలోచింపదగినది
ఆవళి / ఆళి = వరుస, పంక్తి, సమూహం
ఆవాసం = ఇల్లు, నివాసం
ఆవిష్కరణ : వెల్లడి చేయడం, ప్రకటన
ఆస్వాదించు (క్రి) = అనుభవించడం
ఆహ్లాదంగా = ఆనందంగా

ఇ

ఇక్షురసం = చెరుకురసం
ఇగురొత్తు (క్రి) = చిగురించడం
ఇరవు = స్థానం

ఈ

ఈడు = వయస్సు

ఉ

ఉత్తరాయణం = సూర్యుడు మకరరాశిలో ప్రవేశించిన నాటి నుండి ఆరు నెలల కాలం
ఉదరాగ్ని = కడుపులోని మంట, ఆకలి మంట
ఉల్లము = మనసు
ఉల్లసిల్లు (క్రి) = ప్రకాశించడం, వికసించడం సంతోషించడం

ఎ

ఎడ = చోటు, స్థానం
ఎన = సమానం
ఎరవు = అప్పు
ఎలరుపు = సంతోషం
ఏమఱుచు (క్రి) = వంచించడం, మోసం చేయడం
ఏమఱుపాటు = పరధ్యానం

ఒ

ఒండుచోట = ఒకచోట
ఒడిగట్టు = పూనుకొను
ఒడుపుగా = నేర్పుగా
ఒదరు (క్రి) = సంభ్రమించడం, తిరగడం, విజృంభించడం
ఒనర్చు = చేయడం
ఒప్పు = ప్రకాశించడం, తగి ఉండడం
ఒలుకు (క్రి) : చిందడం, కిందపడడం, జారడం
ఒసగు (క్రి) = ఇయ్యడం
ఓలి = వరుస

క

కంబము = స్తంభం
కజ్జము = భక్ష్యం, తినుబండారం
కడు = ఎక్కువ, చాలా
కదనం = యుద్ధం
కనుదోయి = రెండు కళ్ళు
కన్నుమూయు (క్రి) = మరణించడం
కపి = కోతి
కపిల = ఎరుపు కలిసిన గోధుమ వన్నె గల గోవు, ఒక జాతి ఆవు
కబళించు (క్రి) = మింగడం, ఆక్రమించడం
కర్మ = చేసినపని, చేసిన దానికి ఫలితం, పాపం
కలిమి = సంపద
కలుగు = రంధ్రం, బొరియ, బొర్రె
కలుషం = మురికి, పాపం
కల్ల = అబద్ధం, అసత్యం
కష్టార్జితం = కష్టపడి సంపాదించినది
కసవు = మేత
కాంతులీను (క్రి) = వెలుగును బయలుపరచడం లేదా వెలుగును వెదజల్లడం
కాంపౌండ్ = ప్రహరీగోడ
కాక = వేడి
కామం = కోరిక
కాయకష్టం = శరీర శ్రమ
కాలక్షేపం = సమయాన్ని (వృథాగా) గడపడం
కికురువొడుచు (క్రి) = వంచించడం, మోసం చేయడం
కీర్తించు (క్రి) = పొగడడం
కుంగదీయు (క్రి) = బాధపెట్టడం
కుజనులు = చెడ్డవాళ్ళు
కుడుచు (క్రి) = తినడం, భుజించడం, (పొదుగునుంచి) పాలు తాగడం
కురుక్షేత్రం = కౌరవులూ, పాండవులూ యుద్ధం చేసిన ప్రదేశం
కుఱుచ = పొట్టి
కులభూషణుడు = కులం మొత్తానికి అలంకారం లాంటివాడు, గొప్పవాడు
కుసుమం = పువ్వు
కూపీ = రహస్యం, గుట్టు
కృతజ్ఞత = చేసిన మేలును మరచిపోకుండా ఉండుట
కృతవర్మ = భోజదేశపు రాజు, దుర్యోధనుని స్నేహితుడు
కృప = దయ
కృపుడు = కౌరవ పాండవులకు విలువిద్య నేర్పిన మొదటి గురువు.
కేబుల్ గ్రాం = విదేశాలకు పంపే టెలిగ్రాం
కేశపాశం = తల వెంట్రుకల కొప్పు
కొమరు = అందం
క్రోడీకరించు (క్రి) = ఒకచోటికి చేర్చడం
క్రోధం = కోపం
క్రౌర్యం = క్రూరత్వం, ఇతరులను బాధపెట్టే గుణం
క్షాత్రం = క్షత్రియ ధర్మం, వీరత్వం

గ

గగనం = ఆకాశం
గర్భం = పొట్ట, కడుపు
గజం = ఏనుగు
గహ్వరం = గుహ
గారవం = గౌరవం
గున్న ఏనుగు = చిన్న / పిల్ల ఏనుగు
గుమ్మ = పాలు పిండేటప్పుడు వచ్చే ధార
గురిగి = మట్టితో చేసిన చిట్టి పాత్ర (కుండ)
గురు = పెద్ద, గొప్ప

ఘ

ఘటించు (క్రి) = కలగజేయడం
ఘట్టం = సంఘటన, సన్నివేశం
ఘన = గొప్పదైన
ఘనకార్యం = గొప్ప పని

చ

చండిమ = వాడిమి
చక్రవర్తి = రాజులకు రాజు
చతురత్వం = చాతుర్యం, నేర్పు
చనుదెంచు (క్రి) = రావడం
చయ్యన = వెంటనే
చిందు (క్రి) = ఒలకడం
చిత్తవిస్ఫూర్తి = మనోవికాసం
చిరజీవత్వం = ఎప్పుడూ ఉండటం
చివురు = లేత
చీటి = ఉత్తరం
చెండాడు (క్రి) = ఖండించడం, చంపడం
చెంత = దగ్గర
చెర = ఖైదు, జైలు
చెలమ = ఎండిపోయిన వాగు, నది మొదలయిన వాటిలో నీటి ఊట కోసం చేసిన గొయ్యి
చెలువము = అందం
చేతము = మనసు
చేదోడు వాదోడు = చేతిసాయం, మాటసాయం
చేవ = శక్తి / బలం ; చెట్టుమానులో సారవంతమైన పదార్థం
ఛాయ = నీడ
ఛారిటీ షో = ఒక మంచి పనికి సహాయపడటానికి ధనం కొరకు ఇచ్చే ప్రదర్శన

జ

జనపదం = పల్లెటూరు
జనిత = పుట్టిన
జాగిలం = వేటకుక్క
జారీచేయు (క్రి) = ఇయ్యడం
జాలువారు (క్రి) = ప్రవహించడం, కిందికి జారడం
జీవగడ్డ = చైతన్యంతో తొణికిసలాడుతున్న భూమి
జుంటీగలు = తేనెటీగలు
జ్ఞానేంద్రియాలు = కన్ను, ముక్కు, చెవి, నాలుక, చర్శం

ట

టూకీగా = సంగ్రహంగా, సంక్షిప్తంగా

త

తటాలున = వెంటనే
తతంగం = ప్రక్రియ, పనివిధానం
తద్ద (యు) . = అత్యంతం, ఎక్కువగా
తనరు (క్రి) = ఒప్పడం, ప్రకాశించడం, అతిశయించడం, విజృంభించడం
తనువు = శరీరం
తరంగం = అల/ ధ్వని ప్రయాణం చేసే మార్గం
తరంగితం = అలలతో కూడినది
తలగడ = దిండు, తలకింది మెత్త
తలపు = ఆలోచన
తలము = పైభాగం
తల్లడిల్లు (క్రి) = బాధపడటం
తామసభావం = తమోగుణం, సోమరితనం మొదలగు లక్షణాలు
తార్కాణం = ఉదాహరణం, నిదర్శనం, రుజువు
తాల్మి = ఓర్పు
తిలకించు (క్రి) = చూడటం
తురుము (క్రి) = కొబ్బరి మొ|| వాటిని సన్నగా తరగటం, పొడిగా చేయడం, తలలో పూలు మొ||నవి పెట్టుకోడం
తెలిఱాయి = తెల్లరాయి
తెలుగునాడు = తెలుగునేల
తెల్లబోవు (క్రి) = వెలవెలపోవడం
తేజరిల్లు (క్రి) = ప్రకాశించడం
తోరము = అధికమైన, దట్టమైన, సాంద్రమైన
త్రచ్చు (క్రి) = మథించడం, చిలకడం, తరచడం
త్రెళ్ళు (క్రి) = పడటం
త్రోపాడు (క్రి) = తోపులాడటం, తోసుకోవడం

ద

దంపతులు = భార్యాభర్తలు, ఆలుమగలు
దరహాసం = చిరునవ్వు
దారువు = కర్ర, కొయ్య
దినకృత్యం = రోజూ చేసే పని
దివ్యలోకం = దేవలోకం
దీప్తి = కాంతి
దురంతం = అంతము లేనిది, చెడ్డపని
దురితం = పాషం
దురితదూర ! = పాపాలను పోగొట్టేవాడా !
దైత్యులు = రాక్షసులు, దితి కుమారులు
ధరిత్రి = భూమి
ధీ = బుద్ధి
ధీ జడిమ = బుద్ధికున్న మందగొడితనం
ధీరుడు = ధైర్యవంతుడు
ధేనువు = ఆవు, గోవు

న

నక్కి ఉండు (క్రి) = దాక్కొని ఉండడం
నయనాంచలం = కంటికొన
నల్గడలు = నాలుగు దిక్కులు
నిక్కము = నిజం
నిజావాసం = స్వస్థలం
నిర్విరామంగా = విశ్రాంతి లేకుండా
నిర్జీవంగా = ప్రాణం లేకుండా
నిశితం = పదునయిన
నృపుడు = రాజు
న్యూస్ పేపర్ = వార్తాపత్రిక

ప

పక్కాగా = కచ్చితంగా
పజ్జ = దగ్గర, వెనక
పట్టాభిషేకం = కొత్తగా, రాజును ఎన్నుకొన్నప్పుడు ఆనవాయితీగా చేసే ఉత్సవం
పట్టి = సంతానం (కొడుకు కూతురు)
పడతి, పడంతి = స్త్రీ
పథం = మార్గం
పన్నిదము = పందెం
పరబ్రహ్మ = భగవంతుడు, దేవుడు
పరారీ = పారిపోయినవాడు
పరితృప్తి = మిక్కిలి సంతోషం
పరిమళం = సువాసన
పరిమాణం = కొలత
పరివృద్ధి = అభివృద్ధి
పల్లం = దిగువ ప్రాంతం, ప్రదేశం
పసిగట్టుట (క్రి) = వాసన ద్వారా గుర్తించడం
పాదపరాగం = కాలిదుమ్ము, పాదధూళి
పాదు = మూలం
పారావారం = సముద్రం
పాఱు (క్రి) = ప్రవహించడం, పరుగెత్తడం
పాషాణం = రాయి
పుండరీకం = పులి, వ్యాఘ్రం
పుత్తడి = బంగారం
పునీతులు = పవిత్రమైనవాళ్ళు
పూరి = గడ్డి
పుష్కలం = ఎక్కువ
పైడి = బంగారం
పొడుచు (క్రి) = ఉదయించడం, పోట్లాడటం
పోలు (క్రి) = ఒప్పడం, తగి ఉండడం
ప్రజ్ఞ = తెలివి, నేర్పు, ప్రతిభ
ప్రత్యక్షంగా = కంటికి ఎదురుగా
ప్రతిమ = విగ్రహం
ప్రమేయం = గ్రహించదగినది
ప్రల్లదము = కఠినం, దుర్భాషణము
ప్రవేశించు (క్రి) . = లోపలికి వెళ్ళడం
ప్రాచీన = పూర్వకాలానికి సంబంధించిన
ప్రాప్తించు (క్రి) = కలగడం, లభించడం
ప్రాయశ్చిత్తం = పాపం పోవడం కోసం చేసే పని
ప్లే గ్రౌండ్ = ఆటస్థలం
ఫణి = పాము

బ

బంధుర = దట్టమయిన, తగిన
బడబానలం = సముద్రంలోని అగ్ని
బహుళ ఆ = అనేక రకాల
బాదరాయణుడు = వ్యాసుడు
బాలభానుడు = ఉదయిస్తున్న సూర్యుడు
బాసాడు (క్రి) = ప్రమాణం చేయడం
బీజం = విత్తనం
బుధులు = పండితులు
బేల్పరచి = మోసంచేసి
బోధించు (క్రి) = తెలియజేయడం
భంగము = అల, కెరటం
భయద = భయం కలిగించే
భాషణం = మాట
భీతి = భయం, బెదురు
భువి = భూమి, స్థానం
భూతకోటి = ప్రాణికోటి, ప్రాణుల సమూహం
భూప, సభ = రాజసభ
భ్రమ = భ్రాంతి; లేనిది ఉన్నట్లుగా తోచడం

మ

మంజరి = గుత్తి, సమూహం
మకాం = నివాసం, బస
మణులు = రత్నాలు
మథనపడు (క్రి) = సతమతమగు
మదం = కొవ్వు ; ఏనుగు కుంభస్థలం నుండి కారే ద్రవం; గర్వం.
మధురం = తీయనైనది
మధువు = తేనె
మమత్వం = ‘నాది’ అనే ఆలోచన, మోహం
మహత్కార్యం = గొప్పపని
మహత్తర = గొప్ప
మహనీయుడు = గొప్పవాడు
మహీజం = చెట్టు
మానం = శీలం, గౌరవం
అని మార్గం = దారి
మిట్టు (క్రి) = ఎగరడం
ముగ్థులు = ఆశ్చర్యచకితులు
ముచ్చటగా = ముద్దుగా, చక్కగా
మునుపడగా = ముందుగా
ముమ్మరంగా = ఎక్కువగా
మెఱుగు = తళతళలాడే కాంతి
మేగజైన్ = నిర్ణీత కాలవ్యవధిలో వచ్చే పత్రిక
మేలు = మంచి, ఉపకారం
మైత్రి = స్నేహం
మొనయు (క్రి) = పూనడం, చేయడం
మొఱఁగికొని = నక్కి, దాక్కొని
మొఱయు (క్రి) = మోగు
మౌఖికం = ముఖం నుంచి వెలువడినది, మాట, పాట వంటివి

య

యశము = కీర్తి

ర

రవము = అరుపు, ధ్వని
రసాభాస = రసభంగం
రాజనాలు = ఒక రకమైన మేలి రకపు ధాన్యం
రాజసభావం = రజోగుణం; కోపం మొ||న లక్షణాలు
ఱాలు = రాళ్ళు
రెమ్మ = పెద్ద కొమ్మకుండే చిన్న కొమ్మ
రేయి = రాత్రి

ల

లతిక = తీగ
లవణం = ఉప్పు
లసత్ = ప్రకాశించే
లెస్స = బాగా ఉన్నది
లోభి = పిసినారి

వ

వనం = అడవి
వరహా = ఒకప్పటి వాడుకలోని నాణెం
వల్లరి = తీగ
వల్లవుఁడు = యాదవుడు, వంటవాడు
వల్లె వేయించు = మళ్లీ మళ్లీ చెప్పించు
వసుధ = భూమి, అవని
వాంఛ = కోరిక
వాక్కు = మాట
వాటి = తోట
వాటి(క) = ప్రదేశం
వార్త = సమాచారం
వార్తకెక్కు (క్రి) = ప్రచారాన్ని పొందడం
వాస్తవం = నిజం
వికలం = విరగడం, కలత
విమల =స్వచ్ఛమైన
వ్రాలు = సంతకం
వితరణం = దానశీలం
విత్తం = ధనం
విద్వాంసుడు = పండితుడు
విధాతృడు, విధాత = బ్రహ్మ
వినాశం = నాశనం
వినిర్గతం = బయలు వెడలినది
విపినం = అడవి
వీపుల = విస్తరించిన
విప్లవం = విశేషమైన మార్పు
విభిన్న = వేరువేరు
విమల = పవిత్రమైన, నిర్మలమైన
విరాళం = చందా
విలసితము = ప్రకాశితము, పెంపొందింప జేసినది
విలసిల్లు (క్రి) = పెంపొందడం, ప్రకాశించడం
విశదంచేయు (క్రి) = వివరించడం
విస్తరించు (క్రి) = వ్యాపించడం
వీనులవిందు = చెవులకింపు కలిగించేది
వృద్ధులు = ముసలివారు
వృషము = ఎద్దు, వృషభం
వేదశాఖలు = నాలుగు వేదాలు, వేదాలలోని శాఖలు

శ

శపథం = ప్రమాణం, ఒట్టు
శార్దూలం = పులి
శాశ్వతుడు = జన ఎప్పుడూ ఉండేవాడు
శిలాతటి = రాళ్లున్న ప్రదేశం
శిల్పవిద్యానిధి = శిల్ప విద్యలో ఆరితేరినవాడు
శిల్పికంఠీరవా ! = శిల్పులలో గొప్పవాడా !
శౌర్యచండిమ =పరాక్రమ తీవ్రత
శోకం = ఏడుపు, రోదన
శ్రీలు = సంపదలు
శ్రుతులు = వేదాలు
శ్రేణి = వరస
శ్రేష్ఠం = ఉత్తమం, గొప్పది

ష

షరతు = నియమం, నిబంధన

స

సంక్షేమం = మేలు, మంచికోసం చేసే సహాయం
సంకేతం = గుర్తు, చిహ్నం
సంగ్రామం = యుద్ధం
సంస్తవనీయుడు = పొగడదగినవాడు
సంశయం = సందేహం
సఖులు = స్నేహితులు, చెలికత్తెలు
సజ్జనులు = మంచివారు
సత్యసూక్తి = మంచిమాట
సత్వరం = వెంటనే
సదృశం = సమానం, తగినది, సారూప్యం
సదా = ఎప్పుడూ
సమరం = యుద్ధం
సమష్టి = సమస్తం, మొత్తం
సమీపం = దగ్గర
సమృద్ధి = నిండుగా ఉండడం
సమ్మోదము = సంతోషము
సాత్యకి = ఇతని మరోపేరు యుయుధానుడు, వృష్టివంశ యోధుడు, కృష్ణుని సమీపవర్తి
సాధువాదములు = మెచ్చుకోలు మాటలు, ప్రశంసలు
సాయుధ దళాలు = ఆయుధాలు ధరించిన సైనికుల బృందాలు
సావధానంగా = ఏకాగ్రతతో
స్నిగ్ధ = స్వచ్చమైన
సీమ = ప్రదేశం, హద్దు, ఎల్ల
స్వీకరించు (క్రి) = తీసుకోడం, గ్రహించడం
సుగమం = సులభంగా తెలిసేది, లేదా వెళ్ళగలిగినది
సుగుణం = మంచి స్వభావం
సునామి = పెద్ద ఉప్పెన
సుభటకోటి = మంచిభటుల సమూహము
సుభాషిణి = చక్కగా మాట్లాడేది
సుభిక్షం = కరవు కాటకాలు లేకుండా ఉండటం
సురభి = కామధేనువు
సురులు = దేవతలు
సెగ = వేడి
సేవించు (క్రి) = సేవచేయడం
సోగకన్నులు = పొడుగాటి కన్నులు
స్థితప్రజ్ఞుడు = స్థిరమైన మంచిబుద్ధి గలవాడు
స్నిగ్ధం = సుకుమారం

హ

హరిత్తు = సింహం
హర్షం = ఆనందం
హాని = కీడు, చెడు
హితైషిణి = మేలుకోరేది / శ్రేయోభిలాషిణి
హేతువు = కారణం

SCERT AP State 7th Class Telugu Textbook Solutions 14th Lesson కరపత్రం Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Telugu Solutions 14th Lesson కరపత్రం

7th Class Telugu 14th Lesson కరపత్రం Textbook Questions and Answers

ఆలోచించండి – మాట్లాడండి

ప్రశ్నలు జవాబులు

ప్రశ్న 1.
పై చిత్రం చూడండి. చిత్రంలో ఎవరెవరున్నారు ? ఏం చేస్తున్నారు? ఏం మాట్లాడుతున్నారు?
జవాబు:
చిత్రంలో బాలబాలికలు ఉన్నారు. వారు ఊరేగింపుగా నడచి వెడుతున్నారు. వారు బాలల హక్కుల గురించి నినాదాలు ఇస్తున్నారు.

ప్రశ్న 2.
ఇలాంటి దృశ్యాన్ని మీరెప్పుడైనా చూశారా?
జవాబు:
ఇలాంటి దృశ్యాల్ని నేను చాలామార్లు చూశాను. ఎయిడ్స్ వారోత్సవాలు, నెహ్రూ జయంతి ఉత్సవాలు, చిన్నపిల్లలకు టీకాలు వేయించడం, స్వచ్ఛభారత్ ఉద్యమం వంటి సందర్భాలలో పిల్లలు నినాదాలు చేస్తూ వీధుల్లో ఊరేగుతారు.

ప్రశ్న 3.
ఇలా ఎప్పుడెప్పుడు ఊరేగింపులు నిర్వహిస్తారు? ఎందుకు?
జవాబు:
ఇలాంటి ఊరేగింపులు, విద్యార్థులు, ఉద్యోగులు, కార్మికులు, రైతులు, సేవాదళ్ కార్యకర్తలు నిర్వహిస్తూ ఉంటారు. భక్తులు శోభాయాత్రలు చేస్తూ ఉంటారు. ప్రజలకు విషయాలు తెలియజేయడానికీ, తమ హక్కులను గూర్చి, – కోరికలను గూర్చి, ప్రభుత్వాలకు చాటి చెప్పడానికి ఇలాంటి ఊరేగింపులను నిర్వహిస్తారు.

ప్రశ్న 4.
ఊరేగింపులో ఏమి పంచుతున్నారు? వాటిని ఏమంటారు?
జవాబు:
ఊరేగింపులో కాగితాలు పంచుతున్నారు. వాటిని “కరపత్రాలు” అంటారు.

ఇవి చేయండి

I. వినడం – మాట్లాడడం

ప్రశ్న 1.
ఏదైనా ఒక కరపత్రాన్ని సేకరించండి. ఇద్దరిద్దరు కలిసి కూర్చోండి. ఒకరు తెచ్చిన కరపత్రాన్ని ఇంకొకరికి చదివి వినిపించండి. విన్న తరువాత ఆ కరపత్రంలో ఏ అంశాలు ఉన్నాయో చెప్పండి.
జవాబు:
నేను సేకరించిన కరపత్రం “సాయిబాబా గుడి ప్రారంభోత్సవానికి సంబంధించినది. మా నగరంలో కొత్తగా కట్టిన షిరిడీసాయి దేవాలయంలో వారం రోజుల పాటు ఉత్సవాలు జరుగుతాయి. ప్రతిరోజూ ఒక కార్యక్రమం ఉంది. వాటిని చూచి, ప్రసాదం తీసుకొని తరించండని కరపత్రం పంచారు

ప్రశ్న 2.
పిల్లల హక్కులను గూర్చి మీ తల్లిదండ్రులను అడగండి. వారు ఏమి చెప్పారో చెప్పండి.
జవాబు:
పిల్లలకు (1) చదువుకొనే హక్కు (2) అభివృద్ధి చెందే హక్కు’ (3) కూడు-గూడు-గుడ్డ హక్కు (4) తల్లిదండ్రుల ఆస్తిలో వాటా పొందే హక్కు ఉన్నాయని మా తల్లిదండ్రులు చెప్పారు.

ప్రశ్న 3.
మీ వాడలో / గ్రామంలో బడికి వెళ్ళని పిల్లలు ఉన్నారా? ఒకవేళ ఉంటే వాళ్ళను బళ్ళలో చేర్చడానికి మీరేం చేస్తారు?
జవాబు:
మా బడిలో జరిగే ఉత్సవాల గురించి, టీచర్లు చెప్పే కథలను గూర్చి, బడికిరాని పిల్లలకు చెపుతాను. వారిని బడికి . రమ్మని ప్రోత్సహిస్తాను. వాళ్ళకు నా పుస్తకాలు అరువు ఇస్తాను. బడికి రాని పిల్లల ఇళ్ళకు, నా మిత్రులతో, ఉపాధ్యాయులతో కలిసి వెళ్ళి, వారి పిల్లలను బడికి పంపమని, వారి తల్లిదండ్రులకు చెప్పి వారిని ఒప్పిస్తాను.

II. చదవడం – రాయడం

1. కింది పేరాను చదివి, ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మదునయ్య చేపల వ్యాపారి. శ్రీశైలం రిజర్వాయరులో చేపలు పట్టి అమ్ముతాడు. పెద్ద పెద్ద వలలను నీటిలో వేసి చేపలను పడతాడు. ఇందుకోసం ఒడిశా రాష్ట్రంలోని బరంపూర్ కు వెళ్ళి, ఆరో తరగతి చదివే గంగయ్య అనే బాలుడి తల్లిదండ్రులతో మాట్లాడి, పదివేలకు అతన్ని పనికి కుదుర్చుకున్నాడు. గంగయ్యను తన వెంట తీసుకొని శ్రీశైలం వచ్చాడు. గంగయ్య రోజూ నీటి ఒడ్డున కూర్చొని వలను చూస్తూ ఉండేవాడు. ఒక్కోసారి రాత్రి కూడా అక్కడే పడుకొనేవాడు. ఈ విషయం తెలుసుకున్న అధికారులు మదునయ్యను శిక్షించారు. గంగయ్యను బళ్ళో చేర్పించి అతని తల్లిదండ్రులకు తెలియజేశారు.

అ) మదునయ్య ఎవరు? ఏం చేసేవారు?
జవాబు:
మదునయ్య చేపల వ్యాపారి. ఆయన శ్రీశైలం రిజర్వాయరులో చేపలు పట్టి అమ్ముతాడు.

ఆ) గంగయ్య ఎవరు? శ్రీశైలానికి ఎందుకు వచ్చాడు?
జవాబు:
గంగయ్య బరంపురంలో 6వ తరగతి చదివేవాడు. మదునయ్య వద్ద చేపల చెరువును కాపలా కాసేందుకు శ్రీశైలం వచ్చాడు.

ఇ) గంగయ్య పనిలో చేరడం వల్ల ఏమేం కోల్పోయాడు?
జవాబు:
గంగయ్య పనిలో చేరడం వల్ల చదువుకొనే స్వేచ్ఛ కోల్పోయాడు.

ఈ) బాలల హక్కులలో గంగయ్య ఏ హక్కులకు దూరమయ్యాడు?
జవాబు:
బాలల హక్కులలో గంగయ్య (1) చదువుకొనే హక్కు (2) కూలి జీవితం నుండి బయటపడే హక్కు (3) ఆటపాటలతో కూడిన వినోదం, విశ్రాంతి పొందే హక్కు కోల్పోయాడు.

ఉ) మదునయ్యను ఎందుకు శిక్షించారు? ఇలా చేయడం సరైందేనా?
జవాబు:

1. మదునయ్య గంగయ్య యొక్క చదువుకొనే హక్కుకు భంగం కలిగించాడు. .
2. కష్టమైన పని చేయకుండా బయటపడే హక్కును భంగపరచాడు.
3. చదువుకొనే బాలుడిని మదునయ్య పనిలో పెట్టుకున్నాడు. అది తప్పు కాబట్టి మదునయ్యను శిక్షించడం సబబే.

ఊ) గంగయ్య తల్లిదండ్రులు చేసినపని సరైందేనా? ఎందుకు?
జవాబు:
గంగయ్య యొక్క తల్లిదండ్రులు చేసిన పని సరైంది కాదు. 6వ తరగతి చదువుకొంటున్న గంగయ్యను వారు బడి మాన్పించి బాలకార్మికునిగా పనిచేయడానికి మదునయ్యకు అమ్మివేశారు.

2. కింది వాక్యాలను చదివి తప్పో, ఒప్పో గుర్తించండి. కారణం రాయండి.

3. పాఠం చదవండి. జవాబులు రాయండి.

అ) కరపత్రం అంటే ఏమిటి? లేఖలకు, కరపత్రాలకు గల తేడాలు ఏమిటి?
జవాబు:
చేతిలో అనువుగా ఒదిగి, ఒక విషయానికి సంబంధించిన వివరణను “కరపత్రం” అంటారు. చేతిలో కాగితం అని దీని అర్థం. పదిమందికీ తెలియవలసిన విషయంతో కూడుకున్నదే కరపత్రం.

లేఖలలో రాసే, చదివే వ్యక్తుల వ్యక్తిగత విషయాలు ఉంటాయి. కరపత్రాలలో వ్యక్తిగత విషయాలే కాక, మనచుట్టూ ఉన్న సమాజం, దేశం, ప్రపంచంలోని విషయాలు ఉంటాయి.

ఆ) కరపత్రాలను ఎందుకు రూపొందిస్తారు? కరపత్రాలు ఎలా ఉంటాయి?
జవాబు:
ఒక సమాచారాన్ని లేదా వివాదాస్పద విషయాన్ని అందరికీ తెలియచేయడం కోసమే కరపత్రాన్ని రూపొందిస్తారు.

కరపత్రాలు వేసిన వాళ్ల, రాసిన వాళ్ళ పేర్లు, ముద్రణాలయం పేరు, కరపత్రంలో ఉండాలి. సాధారణంగా కరపత్రాలు అన్నీ చౌకగా ఉండే రంగు కాగితాల్లోనే అచ్చువేస్తారు. ఎక్కువగా కరపత్రాలు ఒకటి రెండు పేజీలకు పరిమితం అవుతాయి. అవసరాన్ని బట్టి ఇవి వేరు వేరు కొలతలలో, పరిమాణాలలో కనిపిస్తాయి. ప్రభుత్వ సంక్షేమ పథకాలు, సామాజిక ప్రయోజనం ఉన్న అంశాలు సామాన్య ప్రజలకు చేరవేయడానికి, కరపత్రం మంచి సాధనంగా ఉపయోగిస్తుంది.

ఇ) పాఠంలోని కరపత్రం దేనికి సంబంధించినది? దీన్ని ఏ శాఖవారు తయారుచేశారు? ఎందుకు?
జవాబు:
పాఠంలోని కరపత్రం, బాలల హక్కుల వారోత్సవాలకు సంబంధించినది. దీనిని పాఠశాల విద్యాశాఖ వారు తయారుచేశారు. బాలల హక్కులను గూర్చి అందరికీ తెలియజేయడానికి ఈ కరపత్రాన్ని తయారుచేశారు.

ఈ) కరపత్రంలో ఏ చట్టాన్ని గురించి తెలిపారు? అది ఎప్పటి నుంచి అమలు జరుగుతున్నది?
జవాబు:
కరపత్రంలో ‘బాలల హక్కుల చట్టాన్ని గురించి తెలిపారు. ఐక్యరాజ్యసమితి 1989లో బాలల హక్కులను నిర్వచించి, వాటి అమలుకు పూనుకొన్నది. ఆగస్టు 2009లో భారత ప్రభుత్వం, బాలల విద్యాహక్కును ప్రాథమిక హక్కుగా గుర్తించి చట్టం చేసింది. మన రాష్ట్రంలో 1-4-2010 నుండి నిర్బంధ ఉచిత విద్యాహక్కు చట్టం అమలులోకి వచ్చింది.

ఉ) బాలల హక్కుల వారోత్సవాలలో భాగంగా ఏ ఏ అంశాలను గురించి అవగాహన కల్పించాలని భావించారు?
జవాబు:
బాలల హక్కుల వారోత్సవాలలో విద్యాహక్కు చట్టం గురించి తెలియజేయాలని భావించారు. 6 -14 సంవత్సరాల మధ్య వయస్సు గల బాలబాలికలందరూ, ఉచిత నిర్బంధ విద్యను పొందడం, బాలల హక్కులు రక్షింపబడటం, బడికి వెళ్ళని పిల్లల్ని బడుల్లో చేర్చడం, పిల్లల దగ్గర ఫీజులు, విరాళాలు వసూలు చేయడం, చట్ట విరుద్ధమని, తెల్పడం, వలస వచ్చిన పిల్లలకు కూడా విద్యా సౌకర్యాలు కల్పించడం, ప్రత్యేక అవసరాలు గల పిల్లలకు ఉపకరణాలు అందించడం, వగైరా విషయాలపై అవగాహన కల్పించాలని భావించారు.

ఊ) బాలల హక్కుల జాబితా తయారుచేయండి.
జవాబు:

1. జీవించే హక్కు
2. చదువుకొనే హక్కు
3. ఆరోగ్యం పోషణ హక్కు
4. కూడు, గూడు, గుడ్డ హక్కు
5. ఆటపాటలతో కూడిన వినోదం, విశ్రాంతి పొందే హక్కు
6. కష్టమైన పని చేయకుండా బయటపడే హక్కు
7.  కూలి జీవితం నుండి బయట పడే హక్కు
8. కులమత వర్గ విచక్షణ లేని బాల్యం అనుభవించే హక్కు
9. దౌర్జన్యాల నుండి రక్షణ పొందే హక్కు – ప్రత్యేకించి ఆడపిల్లలు దుర్మార్గుల నుండి రక్షణ పొందే హక్కు
10. అభివృద్ధి చెందే హక్కు

III. స్వీయరచన

1. కింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాలలో జవాబులు రాయండి.

అ) అందరూ చదువుకోవాలి కదా! కాని కొంతమంది ఆడపిల్లలను వాళ్ళ తల్లిదండ్రులు చదివించడం లేదు. దీనిమీద మీ అభిప్రాయం తెలపండి.
జవాబు:
ఆడపిల్లలను తల్లిదండ్రులు తప్పక చదివించాలి. మగ పిల్లలవలె పోటీ పరీక్షలకు పంపించి, ఆడపిల్లలు కూడా ఉద్యోగాలు సాధించేలా వారికి శిక్షణ ఇప్పించాలి.

ఇపుడు చదువుకొని, ఉద్యోగం చేస్తున్న ఆడపిల్లలకే పెళ్ళిళ్లు అవుతున్నాయి. నేడు భార్యాభర్తలు ఇద్దరూ సంపాదిస్తేనే కాని, సంసారాలు నడవవు. ఒకవేళ ,,వారు ధనవంతులయినా, తల్లిదండ్రులు ఇద్దరూ విద్య చదువుకున్నవారు కాకపోతే, వారికి పుట్టిన పిల్లలు అభివృద్ధి కాలేరు. కాబట్టి ఆడపిల్లలను తప్పక చదివించాలి.

ఆ) బాలబాలికలలో ‘ప్రత్యేక అవసరాలున్న పిల్లలు కూడా ఉంటారు. మరి ఈ పిల్లలు బడిలో ఉంటే వాళ్ళ హక్కులను కాపాడటానికి మీరేం చేస్తారు?
జవాబు:
ప్రత్యేక అవసరాలు ఉన్న పిల్లలు, అంటే అంగవైకల్యం గల పిల్లలు. అంగవైకల్యం గలవారు మిగిలిన పిల్లలవలె చదువుకొనడం వీలుపడదు. కొందరికి సరిగా వినబడదు. కొందరు.సరిగా నడవలేరు. కొందరికి చూపు తక్కువ.

పైన చెప్పిన అంగవికలురకు ప్రత్యేక పాఠశాలలు, మండల కేంద్రాల్లో పెట్టాలి. లేదా రెవెన్యూ డివిజన్ కేంద్రాలలోనయినా, ప్రభుత్వము చెవిటి, మూగ మొదలయిన అంగవైకల్యం కలవారికి, వారికి పాఠం చెప్పే నేర్పు కల ఉపాధ్యాయులను నియమించి; పాఠశాలలు స్థాపించాలి.

నేను నా మిత్రుల సాయంతో కొంత నిధిని పోగుచేసి, అటువంటి మిత్రులకు వారి చదువుకు కావలసిన ఉపకరణాలు కొనియిస్తాను.

IV. పదజాలం

1. కింది పదాలను ఉపయోగించి సొంతవాక్యాలు రాయండి.

అ) హక్కులు, బాధ్యతలు :
ప్రతి దేశపౌరుడూ తనకు గల హక్కులూ, బాధ్యతలూ తెలుసుకోవాలి.

ఆ) కంటికి రెప్పలా :
మన దేశ సైనికులు, రాత్రింబగళ్ళు శ్రమించి దేశాన్ని కంటికి రెప్పలా కాపలా కాస్తున్నారు.

ఇ) సొంతకాళ్ళమీద నిలబడు :
నా మిత్రుడు తాను ఉద్యోగం సంపాదించి,. సొంతకాళ్ళమీద నిలబడాలని ప్రయత్నిస్తున్నాడు.

ఈ) విజయం సాధించు :
నేను పరీక్షలలో మంచి మార్కులతో విజయం సాధించాను.

ఉ) రక్షణ :
పిల్లలందరికీ తల్లిదండ్రులతో పాటు, ప్రభుత్వ రక్షణ కూడా అవసరం.

ఊ) పనితనం :
మంచి పనితనం ఉన్నవారికి, అన్ని రంగాలలో గుర్తింపు వస్తుంది.

2. నీకు వినోదాన్ని, విశ్రాంతిని, ఆనందాన్ని ఇచ్చేవి ఏవి? కష్టాన్ని, విసుగును, అలసటను కలిగించేవి ఏవి?
జవాబు:

3. “బడి”, పిల్లల ప్రపంచం. ఇది పిల్లల అభివృద్ధికి కృషి చేస్తుంది. దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకొని బడికి సంబంధించిన పదాలు రాయండి.
జవాబు:
బడి క్రమశిక్షణకు ఉత్తమసాధనం. పాఠశాలలు విద్యార్థుల భవిష్యత్తుకు బంగారు బాటలు. పాఠశాలల్లో క్రీడలు, భావి క్రీడాకారుల కార్చానాలు. పరీక్షలు విజ్ఞానాన్ని మెరుగుపెట్టే సానరాళ్ళు. బడి పిల్లలు, పుష్పాల వంటివారు. పిల్లలు దుర్మార్గం, కపటం, మోసం ఎరుగని జాతి పుష్పాలు. బడి పిల్లలకు వెలుగును, విజ్ఞానాన్ని పంచే దేవాలయం.

4. వారం రోజులపాటు ఏదైనా ఒక అంశం గురించి, కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తే ‘వారోత్సవం’ అంటారు. వారోత్సవాలలాగ, ఇంకా ఏ ఏ ఉత్సవాలు నిర్వహిస్తారు. వాటి పేర్లు రాయండి.
జవాబు:

1. మాసోత్సవాలు : నెలరోజులు చేసే ఉత్సవాలు.
2. పక్షోత్సవాలు : 15 రోజులు చేసే ఉత్సవాలు.
3. సప్తాహాలు : ఏడు రోజులు చేసే ఉత్సవాలు.
4. ప్రభాత సేవలు : తెల్లవారు జామున చేసే సేవలు.
5. దినోత్సవం : స్వాతంత్ర్య దినోత్సవం, రిపబ్లిక్ దినోత్సవం వంటివి ఒక్కరోజు మాత్రమే చేసే ఉత్సవాలు.
6. వార్షికోత్సవాలు : సంవత్సరానికి ఒకసారి చేసే ఉత్సవాలు.
7. సాంవత్సరికోత్సవం : సంవత్సరము (ఏడాది). చివరన చేసే ఉత్సవం.
8. రజతోత్సవం : 25 సంవత్సరాల తరువాత చేసే ఉత్సవం.
9. స్వర్ణోత్సవం : 50 సంవత్సరాల తరువాత చేసే ఉత్సవం.
10. వజోత్సవం : 60 సంవత్సరాల తరువాత చేసే ఉత్సవం.

5. కింది వాక్యాలలో గీతగీసిన పదాలకు అర్థాలు రాయండి.

1. మన సాహిత్య సమావేశం వివరాల కరపత్రం పంచి పెట్టాము. (చేతిలో కాగితం)
2. వ్యాపారంలో ప్రతి విషయాన్నీ నిశితంగా పరిశీలించాలి. (లోతుగా)
3. ఈ రోజు నగరంలో జనసమ్మర్దము ఎక్కువగా ఉంది. (జనుల సందడి)
4. ఆధునిక కాలం లో ప్రజలకు “టీవీ”లపై మోజు పెరిగింది. (నేటి కాలం)
5. పత్రికలలో అసంఖ్యాకమైన ప్రకటనలు వస్తున్నాయి. (లెక్కలేనన్ని)
6. నాకు ఈ విషయంలో ఇంకా సందిగ్ధంగా ఉంది. (సందేహాలు)
7. మాట్లాడేటప్పుడు అపార్థాలకు చోటివ్వకుండా మాట్లాడాలి. (అపోహలు)
8. కరపత్రం భావప్రకటనా స్వేచ్ఛకు సంకేతం. (గుర్తు)

6. కింది పదాలను ఉపయోగించి సొంతవాక్యాలు రాయండి.

1) నిశితంగా : మా తమ్ముడు ప్రతి విషయాన్నీ నిశితంగా పరిశీలిస్తాడు.
2) ప్రపంచవ్యాప్తంగా : ఇప్పుడు ప్రపంచవ్యాప్తంగా పెట్రోలు ధరలు పెరిగాయి.
3) జన సమ్మర్ధము : తీర్ధంలోని జన సమ్మర్టంలో మా తమ్ముడు ‘తప్పిపోయాడు.
4) ఆధునిక కాలం : ఆధునిక కాలంలో పిల్లలకు ఫ్యాషన్ల పిచ్చి ముదిరింది.
5) అసంఖ్యాకంగా : నేడు ప్రభుత్వం అసంఖ్యాకమైన సంక్షేమ కార్యక్రమాలు చేపట్టింది.
6) అపార్ధము : మాట్లాడే మాట అపార్థాలకు తావు లేకుండా ఉండాలి.
7) సందిగ్ధం : చేసే పనిలో సందిగ్గానికి చోటు ఉండరాదు. –
8) ఆస్కారము : నీవు చెప్పిన మాటను బట్టి అతడు ఇంట్లో ఉండడానికి ఆస్కారముంది.
9) సమకాలీనం : సహజంగా జనానికి, సమకాలీన విషయాలపై ఆసక్తి ఎక్కువగా ఉంటుంది.

7. కింది పదాలకు వ్యతిరేకపదాలు రాయండి.

1. సౌకర్యం × అసౌకర్యం
2. ప్రధానము × అప్రధానము
3. ప్రాచీనము × నవీనము
4. గట్టిగా × నెమ్మదిగా.
5. నిర్భయం × భయం
6. సందిగం × అసందిగం
7. సాధారణం × అసాధారణం
8. వాస్తవం × అవాస్తవం

V. సృజనాత్మకత

బాలల హక్కుల వారోత్సవాల గురించి కరపత్రం చదివారు కదా ! కింది అంశాలలో ఏదైనా ఒక అంశంపై మీ మిత్రులతో కలిసి ఒక కరపత్రం తయారు చేయండి.

అ) పరిసరాల పరిశుభ్రత,
ఆ) దోమల నిర్మూలన
ఇ) చెట్ల పెంపకం
జవాబు:

VI. ప్రశంసలు

* బాలల హక్కుల కోసం కృషి చేసే వారి గురించి / సంస్థల గురించి మీ అభిప్రాయాలు రాయండి. వారిని అభినందిస్తూ లేఖ రాయండి.
జవాబు:

VII. ప్రాజెక్టు పని

* కొన్ని కరపత్రాలు సేకరించండి. వాటిని ఎవరు ముద్రించారు? ఎందుకోసమో తెలపండి.
జవాబు:

VIII. భాషను గురించి తెలుసుకుందాం

1. అ) కింది వాక్యాలు భావాన్ని అనుసరించి ఏ వాక్యాలో గుర్తించండి. ఆ ప్రక్కన రాయండి.
ఉదా : ఎంత బాగుందో ! (ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం)

అ. నువ్వు చదువు. (విధ్యర్థక వాక్యం)
ఆ. అల్లరి చేయవద్దు. (నిషేధార్థక వాక్యం)
ఇ. పరీక్షలు రాయవచ్చు. (అనుమత్యర్థక వాక్యం)
ఈ. తనూ బొమ్మలు వేయగలడు. (సామర్థ్యార్థక వాక్యం)

కింది వాక్య భేదాలు చూద్దాం.

1. రవి పనిచేస్తాడో చెయ్యడో !
ఈ వాక్యం చదివితే రవి పనిచేయటం అనే విషయంలో అనుమానం, అంటే సందేహం కలుగుతున్నది కదూ! ఇలా సందేహాన్ని తెలిపే పాక్యాలను “సందేహార్థక వాక్యాలు” అంటారు.

2. నువ్వు నూరేళ్ళు వర్ధిల్లు !
ఈ వాక్యం ఏ అర్థాన్ని సూచిస్తున్నది? ఒక వ్యక్తిని ఆశీర్వదిస్తున్నట్లు కనబడుతోంది కదా ! ఇలా ఆశీర్వదిస్తున్నట్లు అర్థాన్ని సూచించే వాక్యాలను “ఆశీరక వాక్యాలు” అంటారు.

3. దయచేసి పని చేయండి
ఈ వాక్యం ఒక పనిని చేయమని ప్రార్థిస్తూ ఉంది. అంటే ప్రార్థన అర్థాన్ని సూచిస్తున్నది. కాబట్టి ఇది “ప్రార్థనార్థక వాక్యం”

ఒక వాక్యం ప్రార్థన అర్థాన్ని సూచిస్తున్నట్లు ఉంటే అది ప్రార్థనార్థక వాక్యం అన్నమాట.

4. ఏం ! ఎప్పుడొచ్చావ్ ?
ఈ వాక్యం ప్రశ్నిస్తున్నట్లుంది కదూ ! అంటే ఇది “ప్రశ్నార్థక వాక్యం”.
ఒక వాక్యానికి ప్రశ్నను సూచించే అర్థం ఉంటే దాన్ని ప్రశ్నార్థక వాక్యం అంటాం.

5. వర్షాలు లేక పంటలు పండ లేదు.

ఈ వాక్యం మనకు రెండు విషయాల్ని తెలుపుతోంది. ఒకటి వర్షాలు లేవని, రెండు పంటలు పండలేదని. ఐతే పంటలు పండకపోవడానికి కారణం మొదటి విషయం. అంటే వర్షాలు లేకపోవటం. ఈ మొదటి విషయం . రెండో విషయానికి కారణం అవుతోంది. అంటే హేతువు అన్నమాట. ఇలా హేతువు అర్థాన్ని సూచించే వాక్యం “హేత్వర్థక వాక్యం”.

ఒక పని కావడానికి కారణాన్ని లేదా హేతువును సూచించే అర్థం ఉన్న వాక్యాన్ని “హేత్వర్థక వాక్యం” అంటాం.

2) కింది వాక్యాలు ఏ అర్థాన్ని సూచించే వాక్యాలో రాయండి.

అ) ఎవరా పైడిబొమ్మ? (ప్రశ్నార్థక వాక్యం)
ఆ) పంటలు పండలేదు. (సామాన్యవాక్యం)
ఇ) దయచేసి సెలవు ఇవ్వండి. (ప్రార్థనార్థక వాక్యం)

అభ్యాసాలు : ఇలాంటి వాక్యాల్ని మీ పాఠ్యాంశాలలో వెతికి రాయండి.

1. భక్తిపాడర తమ్ముడా ! (ప్రార్థనార్థక వాక్యం)
2. పదముపాడర తమ్ముడా ! (ప్రార్థనార్థక వాక్యం)
3. గారవింపవె చెల్లెలా ! (ప్రార్థనార్థక వాక్యం)
4. పాటపాడవె చెల్లెలా ! (ప్రార్థనార్థక వాక్యం)
5. మీ ఆకలి బాధ నివారించుకోండి. (ప్రార్థనార్థక వాక్యం)
6. తమరు కుశలమేకదా? (ప్రశ్నార్థక వాక్యం)
7. తుదకు దొంగలకిత్తురో? దొరలకౌనో? (సందేహార్థక వాక్యం)
8. తిరిగి యిమ్మువేగ తెలుగుబిడ్డ? (విధ్యర్థక వాక్యం)
9. పుస్తకమ్ములను చింపబోకు మురికీ చేయబోకు (విధ్యర్థక వాక్యం)
10. కుసుమ వల్లరు లేరీతి గ్రుచ్చినావు? (ప్రశ్నార్థక వాక్యం)
11. మీరు పక్షులను గుర్తించగలరా? (ప్రశ్నార్థక వాక్యం)
12. దేన్ని గురించి నేను మీకు రాయాలి? (ప్రశ్నార్థక వాక్యం)
13. స్టేషన్లో టికెట్లను జారీ చెయ్యకండి. (నిషేధార్థక వాక్యం)
14. కేబుల్ గ్రామ్ పంపించండి. (ప్రార్థనార్థక వాక్యం)
15. దాచిన బడబానలమెంతో? (ప్రశ్నార్థక వాక్యం)
16. సుకృతంబు గట్టికొనవన్న (ప్రార్థనార్థక వాక్యం)
17. పోయిరమ్ము (విధ్యర్థక వాక్యం)
18. మమత్వంబు విడువుమన్న (ప్రార్థనార్థక వాక్యం)
19. ఆడకుమ సత్య భాషలు (విధ్యర్థక వాక్యం)

(ఆ) కింది పదాలను విడదీసి సంధి పేర్లు రాయండి.

1. విషయాసక్తి = విషయ + ఆసక్తి = (అ + ఆ = ఆ) – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
2. వివాదాత్మకం = వివాద + ఆత్మకం = (అ + ఆ = ఆ) – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
3. వివాదాస్పదం = వివాద + ఆస్పదం = (అ + ఆ = ఆ) – సవర్ణదీర్ఘసంధి
4. ముద్రణాలయం = ముద్రణ + ఆలయం = (అ + ఆ = ఆ) – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
5. అపార్థాలు = అప + అర్థాలు = (అ + అ = ఆ) – సవర్ణదీర్ఘసంధి
6. వారోత్సవాలు = వార + ఉత్సవాలు = (అ + ఉ = ఓ) – గుణసంధి
7. దినోత్సవం = దిన + ఉత్సవం = (అ + ఉ = ఓ) – గుణసంధి
8. సాహిత్యపు విలువ = సాహిత్యము + విలువ – పుంప్వాదేశ సంధి

(ఇ) కింది సమాసాలకు అర్థం రాసి, వాటి పేర్లు రాయండి.

(ఈ) కింది ఖాళీలలో సరైన విభక్తులు రాయండి.

1. వీడు వాడి ……………. 1 ……………. కలిసి బడి ………….. 2 ……………. వెళ్ళాడు.
2. ఈ టీవీ ………………. 3 ……………. మద్రాసు ……………….. 4 ……………. తెచ్చాను.
3. పాప పొద్దున్నే బడి …………………… 5 ……………… వెళ్ళింది.
4. పిల్లవాడు ఆకలి ……………………. 6 ………………. ఉన్నాడు.
జవాబులు:
1) తో
2)కి
3) ని
4) నుండి
5) కి
6) తో

కొత్త పదాలు-అర్థాలు

అనువు = అనుకూలము
అసంఖ్యాకం = లెక్కలేనన్ని
అపార్థాలు = అపోహలు
ఆస్కారము = ఆధారము
అనుగుణం = తగినది
అమానుషం = మనుష్య శక్తికి మించినది (క్రూరమైనది)
అనాగరికం = నాగరికము కానిది
ఉపకరణాలు = పనిముట్లు
కరపత్రం = ప్రకటన పత్రం
గరిగ = చిన్నపాత్ర
జన సమ్మర్దము = జనుల రాయిడి
నిఘంటువు = అర్థములు తెలిపే గ్రంథం (Dictionary)
నిర్వచనం = అర్థమును వివరించి చెప్పుట
చిత్తశుద్ధి = మనశ్శుద్ధి
దృక్పథం = దృష్టిమార్గం
పర్యవసానము = సమాప్తి, చివరకు జరిగేది
ప్రతిబింబించేవి = ప్రతిఫలించేవి
నిశితంగా = తీక్షణముగా
పరిణామదశ = పర్యవసాన దశ (క్రమంగా వచ్చిన మార్పు)
వ్యక్తీకరణ = వెల్లడి

వ్యక్తిగతం = ఆ వ్యక్తికి సంబంధించినది
జన సమ్మర్దం = జనం గుంపు
కూడళ్ళు = రోడ్లు కలసిన స్థలాలు
సమాజం = సంఘము
శిలాశాసనం = రాతిపై చెక్కిన శాసనం
సమకాలీనం = ఒకే కాలమునకు చెందినది
వాస్తవ దృక్పథము = సత్య దృష్టి
ముద్రణాలయం = అచ్చుయంత్రం (Printing press)
సందిగ్ధం = సందేహం
సంక్షేమ పథకాలు = చక్కగా క్షేమం కలిగించే పనులు (Welfare schemes)
సంకేతం = గుర్తు
వాస్తవం = నిజం
వారోత్సవం = ఒక వారంపాటు చేసే ఉత్సవం
రూపుదిద్దుకున్నాయి = రూపం ధరించాయి (ఏర్పడ్డాయి)

SCERT AP State 7th Class Telugu Textbook Solutions లేఖలు Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Telugu కరపత్రాలు / లేఖలు

II. (స్వీయరచన – వ్యవహార రూపాలు)

1. మనం ఆరోగ్యంగా ఉండాలంటే పరిసరాలు శుభ్రంగా ఉండాలి కదా! మన పరిసరాలు ఏ విధంగా పరిశుభ్రంగా ఉంచుకోవాలో తెలియజేస్తూ ఒక కరపత్రం తయారుచేయండి.
జవాబు:

2. దోమల నిర్మూలన చేస్తే అసలు అంటురోగాలు మన దగ్గఱకే రావు. దోమలను నిర్మూలించే ఉద్యమం చేపట్టాలని కరపత్రం తయారు చెయ్యండి.
జవాబు:

3. ‘ఆలోచనం’ గేయం మీ తరగతిలో ఎవరు బాగా పాడారు ? ఎవరు బాగా అభినయించారు ? వారిని ప్రశంసిస్తూ మీ మిత్రునకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

4. చెట్ల పెంపకం గురించి శ్రద్ధ తీసుకోవాలని కరపత్రం తయారు చేయండి.
జవాబు:

లేఖలు

1. శ్రవణకుమారుడు ముసలివాళ్ళైన తన తల్లిదండ్రులను మోస్తూ పుణ్య క్షేత్రాలన్నింటినీ సర్శింపజేసాడు కదా! ఆయనలాగే తల్లిదండ్రుల పట్ల పిల్లలు ఎలా ప్రవర్తిస్తే బాగుంటుందో తెలియజేస్తూ మిత్రునకు లేఖ రాయి.
జవాబు:

2. తెలుగు భాష గొప్పదనాన్ని గూర్చి ‘తెలుగు వెలుగు’ పాఠం ఆధారంగా మీ మిత్రునకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

3. వార్షికోత్సవమును గూర్చి సోదరునకు లేఖ

4. విహారయాత్రను గూర్చి స్నేహితునికి / స్నేహితురాలికి లేఖ

5. సెలవు కోరుతూ ప్రధానోపాధ్యాయునికి లేఖ

6. పండుగను గురించి స్నేహితురాలికి లేఖ

7. పుస్తకాలు కొనడానికి రూ. 100/-పంపమని కోరుతూ నాన్నగారికి లేఖ

8. స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ లేఖ (జాతీయ పర్వదినం)

9. సోదరి వివాహానికి మిత్రుని ఆహ్వానిస్తూ

10. విద్యా వైజ్ఞానిక ప్రదర్శనను వివరిస్తూ మిత్రునకు లేఖ

11. రిపబ్లిక్ దినోత్సవ లేఖ (గణతంత్ర దినోత్సవం)

12. తరగతి ఉపాధ్యాయునకు సెలవు చీటీ

13. పుస్తక విక్రేతకు లేఖ

14. జలల దినోత్సవం గురించి మిత్రునకు లేఖ

15. గురుపూజోత్సవం గురించి మిత్రునకు లేఖ

16. శతక పద్యాలు మానవీయ విలువలను పెంచుతాయి. దీన్ని సమర్థిస్తూ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.

17. చదువు ప్రాధాన్యతను తెలియజేస్తూ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.

18. మాతృభాషా దినోత్సవం గూర్చి మిత్రునకు లేఖ

19. ‘అమ్మకు వందనం’ కార్యక్రమంలోని విశేషాలను తెలుపుతూ సోదరికి లేఖ

SCERT AP 7th Class Maths Solutions Pdf Chapter 10 Construction of Triangles Unit Exercise Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 10th Lesson Construction of Triangles Unit Exercise

Construct triangles for the following :

Question 1.
Construct ∆PQR with measurements PQ = 5.8 cm, QR = 6.5 cm and PR = 4.5 cm.
Answer:
Given measurements of ∆PQR are PQ = 5.8 cm, QR = 6.5 cm and PR = 4.5 cm

Steps of Construction:

1. Draw a rough sketch of triangle arid label it with given measurements.
2. Draw a line segment with PQ = 5.8 cm.,
3. Draw ati arc with centre P and radius 4.5 cm.
4. Draw another arc with centre Q and radius 6.5 cm. to intersect the previous arc at R.
5. Join PR and QR.
   Thus, required ∆PQR is constructed with the given measurements.

Question 2.
Construct an isosceles triangle LMN with measurements LM = LN = 6.5 cm and MN=8cm.
Answer:
Given measurements of ∆LMN are LM = LN = 6.5 cm and MN = 8 cm.

Steps of Construction :

1. Draw a rough sketch of triangle and label it with given measurements.
2. Draw a line segment with MN = 8 cm.
3. Draw an arc with centre M and radius 6.5 cm.
4. Draw another arc with centre N and same radius (6.5 cm) to intersect the previous are at L
5. Join ML and NL.
   Hence, required ∆LMN is constructed with the given measurements.

Question 3.
Construct ∆ABC with measurements ∠A = 60°, ∠B = 706 and AB = 7 cm.
Answer:
Given measurements of ∆ABC are ∠A = 60°, ∠B = 70° and AB = 7 cm.

Steps of Construction :

1. Draw a rough sketch of triangle and label it with given measurements.
2. Draw a line segment AB = 7 cm.
3. Draw a ray AX such that ∠BAX = 60°.
4. Draw another ray BY such that ∠ABY = 70°.
5. Name the intersecting point of AX and BY as C.
   Hence, required ∆ABC is constructed with the given measurements.

Question 4.
Construct a right angled triangle XYZ in which ∠Y = 90°, XY = 5 cm and YZ = 7 cm.
Answer:
Given measurements of ∆XYZ are ∠Y = 90°, XY = 5 cm and YZ = 7 Cm.

Steps of Construction:

1. Draw a rough sketch of triangle and label it with given measurements.
2. Draw a line segment with XY = 5 cm.
3. Draw a ray YP such that ∠XYP = 90°
4. Draw an arc with centre Y and radius 7 cm to intersect YP at point Z.
5. Join XZ.
   Hence, required ∆XYZ is constructed with the given measurements.

Question 5.
Construct an equilateral triangle DEF in which DE = EF = FD = 5 cm.
Answer:
Given measurements of ∆DEF are DE = EF = FD = 5 cm.

Steps of Construction:

1. Draw a rough sketch of the triangle and label it with the given measurements.
2. Draw a line segment DE of length 5 cm.
3. Draw an arc with centre D and radius 5 cm.
4. Draw another arc with centre E and the same radius (5 cm) to intersect the previous arc at F.
5. Join DF and EF.
   Thus, the required triangle ∆DEF is constructed with the given measurements.

Question 6.
Construct a triangle with a non-included angle for the sides of ST and SU of lengths 6 v and 7 cm. respectively and ∠T = 80°.
Answer:
Given measurements of ∆STU are ST = 6 cm, SU = 7 cm and ∠T = 80°.

Steps of Construction:

1. Draw a rough sketch of triangle and label it with given measurements.
2. Draw a line segment with ST = 6 cm.
3. Draw a ray TX such that ∠STX = 80°.
4. Draw an arc with centre S and radius 7 cm to intersect TX at point U.
5. Join SU. Hence, the required triangle ∆STU is constructed with the given measurements.

Question 7.
Can you construct ∆DEF with DE = 7 cm, EF = 14 cm and FD = 5 cm. ? If not give reasons. .
Answer:
No, we can’t construct the triangle. Because the given sides of ∆DEF are DE = 7 cm, EF = 14 cm, FD = 5 cm.
In any triangle sum of any. two sides are always greater than the third side.
DE + FD = 7 + 5 = 12 cm < 14 cm
Sum of DE + FD < EF.
So, with the given measurements construction of ADEF is not possible.

SCERT AP State 7th Class Telugu Textbook Solutions వ్యాసాలు Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Telugu వ్యాసాలు

II. స్వీయరచన – వ్యవహార రూపాలు

1. బాల్య వివాహాలు

బాల్యవివాహాలు అంటే చిన్నతనంలోనే పెళ్ళిళ్లు చేయడం. ఒకప్పుడు ఆటలాడుకొనే వయస్సులోనే పెళ్ళిళ్ళు చేసేవారు. బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం శారదా చట్టం పెట్టి చిన్నతనంలో పెళ్ళి చేయరాదని నిషేధించింది.

బాల్యవివాహాలు మంచివి కావు. చిన్నతనంలో భార్యాభర్తలు ఒకరినొకరు అర్థం చేసుకోలేరు. తల్లిదండ్రుల, అత్తమామల పెత్తనం సాగుతుంది. దానితో చిక్కులు వస్తాయి. 13, 14 ఏళ్ళ వయస్సులోనే వారికి సంతానం కలుగుతుంది. అందువల్ల ఆడువారికి ఆరోగ్యం పాడవుతుంది.

కాబట్టి ప్రభుత్వము ఇప్పుడు 18 ఏళ్ళు నిండిన యువతీయువకులకే పెళ్ళిళ్ళు చేయాలని నియమం పెట్టింది. భార్యాభర్తలు ఇద్దరూ పెద్దవారైతే వారు ఒకరినొకరు ప్రేమగా మంచిగా చూసుకుంటారు. వారు వారికి పుట్టిన పిల్లలను చక్కగా పెంచుతారు. వారి పిల్లలు బలంగా, ఆరోగ్యంగా పెరుగుతారు. వారి ఆరోగ్యం కూడా బాగుంటుంది.

కాబట్టి బాల్య వివాహాలను అరికట్టాలి. వయస్సు వచ్చిన పిల్లలకే పెళ్ళిళ్లు చేయాలి. అప్పుడు వారి జీవితాలు ఆనందంగా హాయిగా సాగుతాయి.

2. కాలుష్యం (లేదా) పర్యావరణం (లేదా) కాలుష్యం గురించి 3 పేరాలలో వ్యాసం రాయండి

మన పరిసరాలన్నీ కాలుష్యంతో నిండి పోతున్నాయి. దేశంలో జనాభా పెరిగిపోయింది. మానవ జీవితంపై, వారి ఆరోగ్యాలపై కాలుష్య ప్రభావం ఉంటుంది. కాబట్టి మన పరిసరాలనూ, మనం పీల్చేగాలినీ, నీటినీ, శుభ్రంగా ఉంచుకోవాలి.

పరిసరాలలో కాలుష్యం మూడు రకాలుగా ఉంటుంది. 1) జల కాలుష్యం 2) ధ్వని కాలుష్యం 3) వాతావరణ కాలుష్యం.
1) జలకాలుష్యం :
నదుల్లో, కాలువల్లో, చెరువుల్లో స్నానాలు చేయడం, బట్టలు ఉతకడం, పశువుల్ని కడగడం మొదలయిన కారణాల వల్ల జలకాలుష్యం ఏర్పడుతోంది.

2) ధ్వని కాలుష్యం :
రోడ్లపై కార్లు, మోటారు కార్ల హారన్స్, యంత్రాల చప్పుళ్ళు, మైకుల హోరు మొదలైన వాటి వల్ల ధ్వని కాలుష్యం వస్తోంది.

3) వాతావరణ కాలుష్యం :
కర్మాగారాలూ, బస్సులూ, మొదలైన వాటి నుండి, విషవాయువులు పొగ రూపంలో గాలిలో కలిసి ‘వాతావరణ కాలుష్యం ఏర్పడుతోంది. ప్రజలు శుభ్రత పాటించి, చెట్లను పెంచి, పర్యావరణాన్ని కాపాడుకోవాలి. వారు కాలుష్యం కోరలలో చిక్కుకోరాదు.

3. వార్తా పత్రికలు

వార్తలను అందించే పత్రికలను వార్తాపత్రికలు అంటారు. ప్రాచీనకాలంలో వార్తలను చేరవేయడానికి మనుషుల్నీ, జంతువుల్నీ, పక్షుల్నీ వాడేవారు. విజ్ఞానశాస్త్రం అభివృద్ధి చెందిన తరువాత ముద్రణాయంత్రాలు కనిపెట్టబడ్డాయి. వార్తాపత్రికల వ్యాప్తి జరిగింది.

ప్రపంచంలో మొట్టమొదటగా వెనిస్ నగరంలో వార్తాపత్రిక ప్రారంభించబడిందని చెప్తారు. సుమారు క్రీ.శ. 1620 నాటికి వార్తాపత్రికలు వచ్చినట్లు తెలుస్తోంది. భారతదేశంలో మొదటి వార్తాపత్రిక ‘ఇండియా గెజిట్’ అని కొందరూ, ‘బెంగాల్ గెజిట్’ అని కొందరూ చెబుతారు. 1850 నుంచి మన దేశంలో పత్రికల ప్రచురణ అధికమైంది.

వార్తాపత్రికలు అనేక భాషలలో వెలువడుతున్నాయి. మన తెలుగుభాషలో ఈనాడు, వార్త, సాక్షి, ఆంధ్రభూమి, ఆంధ్రప్రభ, విశాలాంధ్ర మొదలైనవి బాగా ప్రచారంలో ఉన్న దినపత్రికలు.

వార్తాపత్రికలవల్ల లాభాలు చాలా ఉన్నాయి. వీటివల్ల దేశవిదేశవార్తలు తెలుసుకోవచ్చు. విజ్ఞానం పెరుగుతుంది. వీటివల్ల ప్రభుత్వం చేపట్టే పనులూ, లోపాలూ ప్రజలకి తెలియజేస్తాయి. ఇవి ప్రజల కష్టనష్టాలూ, సమస్యలూ, అభిప్రాయాలూ ప్రభుత్వానికి తెలియజేస్తాయి. సమాజంలోని అన్ని వర్గాల ప్రజలకూ వార్తాపత్రికలు, కరదీపికలవంటివి. ఇవి జాతీయాభివృద్ధికీ, జాతి సమైక్యతకూ దోహదపడతాయి.

4. గ్రంధాలయాలు

తరతరాల విజ్ఞాన సంపదను అందించేవి గ్రంథాలు. అటువంటి గ్రంథాలు గల స్థలాన్ని గ్రంథాలయం అంటారు.

ప్రపంచంలో గొప్ప గొప్ప గ్రంథాలయాలు ఉన్నాయి. అమెరికాలోని ‘కాంగ్రెసు లైబ్రరీ’, రోమ్ నగరంలోని వాటికన్ లైబ్రరీ’ మొదలైనవి ప్రపంచంలో పేరు పొందాయి. మన దేశంలో చెన్నైలోని ‘కన్నెమరా’ గ్రంథాలయం, తంజావూరులోని ‘సరస్వతీ మహలు’, హైదరాబాదులోని ‘శ్రీకృష్ణదేవవూయాంధ్రభాషా నిలయం’, వేటపాలెంలోని ‘సారస్వత నికేతనం’ మొదలైనవి చెప్పుకోదగిన గ్రంథాలయాలు.

అయ్యంకి వెంకట రమణయ్య, గాడిచర్ల హరిసర్వోత్తమరావు, నాళం కృష్ణారావు మొదలైనవాళ్ళు మన రాష్ట్రంలో గ్రంథాలయోద్యమాన్ని చేపట్టి గ్రంథాలయాలను స్థాపించారు. ఇప్పుడు ప్రతి విద్యాలయంలోనూ గ్రంథాలయాలున్నాయి.

గ్రంథాలయాలలో చాలా రకాలున్నాయి. ప్రభుత్వ గ్రంథాలయాలు, స్వచ్ఛంద సంస్థల గ్రంథాలయాలు ఉన్నాయి.

గ్రంథాలయాలవల్ల చాలా లాభాలున్నాయి. గ్రంథ పఠనంవల్ల విజ్ఞాన వినోదాలు పొందవచ్చు. అక్కడ లభించే దిన, వార, పక్ష, మాసపత్రికలను చదివి రాజకీయ, సాహిత్య, క్రీడారంగాది విషయాలు తెలుసుకోవచ్చు. గ్రంథాలయాలు మనిషిని మనీషిగా మారుస్తాయి. దేశాభ్యుదయానికీ, సమాజ వికాసానికీ మూలస్తంభాలు గ్రంథాలయాలు.

5. విజ్ఞాన యాత్రలు (విహార యాత్రలు)

విజ్ఞానాన్ని సంపాదించాలనే కోరికతో విద్యార్థులు చేసే యాత్రలను విజ్ఞాన యాత్రలు అంటారు. వీటినే ‘విహారయాత్రలనీ, వినోదయాత్రలనీ’ కూడా పిలుస్తారు.

పుస్తక పఠనంవల్ల పుస్తక జ్ఞానం, మాత్రమే లభిస్తుంది.. లోకానుభవం, ప్రజల ఆచార వ్యవహారాలు, మన సంస్కృతి తెలుసుకోవాలంటే పర్యటనలు తప్పనిసరిగా చేయాలి. పుస్తకాలలో ఉన్న విషయాలను పూర్తిగా గ్రహించాలంటే యాత్రలు చేయాలి. ఉదాహరణకు నీటి నుంచి విద్యుత్ ఎలా లభిస్తుందో పుస్తకాలలో వివరంగా ఉంటుంది. అది చదివితే కొంతమాత్రమే తెలుస్తుంది. జల విద్యుత్ కేంద్రానికి వెళ్ళి, పనిచేసే విధానాన్ని పరిశీలించినప్పుడు సంపూర్ణ జ్ఞానం కలుగుతుంది. ముఖ్యంగా చరిత్ర, సైన్సు వంటి విషయాలను అర్థంచేసుకోవడానికి ఈ యాత్రలు ఎంతో అవసరం.

విజ్ఞాన యాత్రలవల్ల చాలా లాభాలు ఉన్నాయి. వీటివల్ల లోకజ్ఞానం అలవడుతుంది. మానసిక విశ్రాంతి లభిస్తుంది. విభిన్న సంస్కృతుల్ని, భాషల్ని, జీవన విధానాల్ని తెలుసుకోవచ్చు. విజ్ఞాన యాత్రల వల్ల విద్యార్థులకు, ఉపాధ్యాయులకు మధ్య సాన్నిహిత్యం పెరుగుతుంది. విద్యార్థులలో ఐకమత్యం పెంపొందుతుంది.

విజ్ఞానయాత్రలు లేదా విహారయాత్రలు కేవలం విద్యార్థులకే అనుకోవడం సరికాదు. అన్ని వయస్సుల వాళ్ళకీ, – అన్ని వృత్తుల వాళ్ళకీ ఇవి అవసరమే. పెద్దలు చేసే తీర్థయాత్రలు కూడా ఒక రకంగా విజ్ఞానయాత్రలే.

6. చలనచిత్రాలు ( సినిమాలు)

చలనచిత్రాలు అంటే ‘కదిలే బొమ్మలు’ అని అర్థం. వీటినే సినిమాలు అంటారు. పూర్వం ప్రజల విజ్ఞాన వినోదాల కోసం తోలుబొమ్మలాటలు, భామా కలాపాలు, వీథినాటకాలు ప్రదర్శింపబడుతుండేవి.

కెమేరాలు కనిపెట్టబడ్డ తరువాత ‘మూకీ’ చిత్రాలు ప్రదర్శించేవారు. సాంకేతికంగా అభివృద్ధి చెందిన తరువాత ‘టాకీ’ చిత్రాలు వచ్చాయి. ప్రపంచంలో నేడు చలనచిత్రరంగాన హాలీవుడ్ పేరుగాంచింది. మన దేశంలో ముంబయి సినీరంగాన పేరుగాంచింది. చెన్నై, హైదరాబాదులు సినీ పరిశ్రమలో ముందున్నాయి.

ప్రజలకు తక్కువ ఖర్చుతో ఎక్కువ వినోదాన్ని పొందడానికి ఈ సినిమాలు ఉపయోగిస్తాయి. ప్రపంచంలోగానీ, దేశంలోగానీ ఉన్న వివిధ సుందర దృశ్యాల్ని సినిమాలలో చూసి ఆనందించవచ్చు. సినిమాలు సాంఘికంగా, రాజకీయంగా, సాంస్కృతికంగా గొప్ప ప్రచార సాధనాలు.

నేడు ఈ పరిశ్రమ పెక్కుమందికి జీవనోపాధిని కలిగిస్తున్నది. అనేకమంది నటీనటులు, కళాకారులు దీనివల్ల ధనవంతులవుతున్నారు. కార్మికులు, విద్యార్థులు, పిన్నలు, పెద్దలు అందరూ వీటిని చూసి మానసిక విశ్రాంతిని, వినోదాన్ని పొందుతున్నారు.

ఈ సినిమాలను సరైన పద్ధతిలో తీయకపోతే సమాజానికి చెడు కలుగుతుంది. కాబట్టి నిర్మాతలు కేవలం వ్యాపారదృష్టితోనే కాక, కళాత్మకపు విలువలను, నైతిక విలువలను పెంచే చిత్రాలను నిర్మించాలి.

7. రేడియో (ఆకాశవాణి)

రేడియోను ‘మార్కొని’ అనే ఇటలీ దేశస్థుడు 1895లో కనిపెట్టాడు. శబ్దతరంగాలను విద్యుత్తరంగాలుగా మార్చి నిస్తంత్రీ విధానంతో ప్రపంచంలోని అన్ని మూలలకు ఎక్కడెక్కడి విషయాలనూ తెలియజేసే అద్భుత సాధనం రేడియో.

మన దేశంలో రేడియో కేంద్రాలు పెద్ద పెద్ద నగరాలలో ఉన్నాయి. వాటిని బ్రాడ్ కాస్టింగ్ స్టేషన్లు అంటారు. కొన్ని ఉపకేంద్రాలు ప్రసారం మాత్రమే చేస్తాయి. వాటిని రిలే కేంద్రాలు అంటారు.

రేడియోలో వార్తలు, సంగీతం, నాటకాలు, సినిమాలు, హరికథలు, ప్రసంగాలు, ప్రసారం చేయబడతాయి. అలాగే రైతులకు వ్యవసాయ కార్యక్రమాలు, మహిళలకు మహిళామండలి కార్యక్రమాలు, బాలబాలికలకు బాలానందం, యువకులకు యువవాణి కార్యక్రమాలు ప్రసారం చేయబడతాయి.

ఇంకా భక్తిరంజని కార్యక్రమాలు, సాహిత్య కార్యక్రమాలు, విద్యావిషయకమైన కార్యక్రమాలు, క్రీడలు, ధరవరలు, ప్రకటనలు మరెన్నోరకాల కార్యక్రమాలూ రేడియోలో ప్రసారం చేయబడతాయి. టీవీల వ్యాప్తి జరిగాక రేడియోలు * వెనుకబడ్డాయి. –

అందరికీ విజ్ఞాన వినోదాన్ని అందిస్తూ, ప్రజలలో దేశభక్తి, జాతీయ సమైక్యతా భావాల్ని పెంపొందింపజేస్తున్న అద్భుతసాధనం రేడియో.

8. దూరదర్శన్ (టీ.వీ)

విజ్ఞానశాస్త్ర ప్రగతికీ, మానవుడి ప్రతిభకీ నిదర్శనం టెలివిజన్. ఇది బ్రిటన్ లో 1936లో మొదట వ్యాప్తిలోకి వచ్చింది. దీనిని స్కాట్ దేశపు ఇంజనీర్ జాన్ లాగ్. బైర్డ్ 1928లో కనిపెట్టాడు.

రేడియోలో శబ్దాన్ని మాత్రమే వింటాం. శబ్దంతో పాటు దృశ్యాన్ని చూసే అవకాశం టెలివిజన్ లో ఉంటుంది. టెలివిజన్ ఈనాడు ప్రపంచమంతటా వ్యాప్తి చెందింది. నేడు టీవీ లేని ఇల్లు లేదు.

టీ.వీ. ల వల్ల చాలా లాభాలున్నాయి. ఇది కేవలం ప్రచార సాధనమో, వినోద సాధనమో కాదు. దీనిద్వారా ప్రభుత్వమూ, వాణిజ్య సంస్థలు ప్రచారం చేసుకోవచ్చు. మనం స్వయంగా వెళ్ళి చూడలేని ప్రదేశాలెన్నో ఇందులో చూడవచ్చు.

విద్యారంగంలో, వైద్య రంగంలో, వాణిజ్య రంగంలో, విజ్ఞానశాస్త్ర రంగంలో ఈనాడు టెలివిజన్ కు తిరుగులేని స్థానం ఉంది. నిరక్షరాస్యతా నిర్మూలనలో టెలివిజన్ కీలకపాత్ర వహిస్తోంది. ప్రజల్ని అన్ని రంగాలలోనూ చైతన్యవంతం చేస్తున్న శక్తివంతమైన సాధనం టెలివిజన్. ‘వీడియో’ పరిజ్ఞానానికి టీవీ మూలకారణం. మన సంస్కృతిని, కళలను , కాపాడుకోవడానికి టీవీ ఎంతగానో ఉపయోగపడుతుంది.

టీ.వీల వల్ల నష్టాలు కూడా ఉన్నాయి. అతి ఎక్కడా పనికిరాదు. టీవీలను ఎక్కువగా చూస్తూ కొందరు వృధా కాలయాపన చేస్తున్నారు. విద్యార్థుల చదువుకు ఆటంకం ఏర్పడుతోంది. ఎక్కువగా చూడటంవల్ల కండ్ల జబ్బులు వచ్చే ప్రమాదం కూడా ఉంది.

9. కంప్యూటర్

కంప్యూటర్ అనేది ఒక ఎలక్ట్రానిక్ పరికరం. కంప్యూటర్ లో ‘డేటా’ ను నిల్వచేయవచ్చు. దాన్ని మళ్ళీ ఎప్పుడైనా వెనక్కి తీసుకోవచ్చు. అంతేకాకుండా కంప్యూటర్ చాలా కచ్చితంగా, త్వరగా ఫలితాన్ని ఇస్తుంది. ఇటువంటి అద్భుత సాధనమైన కంప్యూటర్‌ను కనిపెట్టినవాడు ఛార్లెస్ బాబ్బేజి.

కంప్యూటర్ వల్ల చాలా లాభాలున్నాయి. కూడికలు, తీసివేతలు, గుణకారాలు (హెచ్చవేతలు), భాగహారాలు వంటి లెక్కలు చాలా వేగంగా చేయడానికి కంప్యూటర్ బాగా పనికివస్తుంది. కంప్యూటర్ల ద్వారా వాతావరణ పరిస్థితిని తెలుసుకోవచ్చు.

విమానాలు, బస్సులు, రైళ్ళు మొదలైనవాటి టిక్కెట్ల రిజర్వేషన్లకు కంప్యూటర్లను ఉపయోగిస్తారు. పెద్ద పెద్ద కర్మాగారాల్లో, కార్యాలయాల్లో, బ్యాంకుల్లో ఇవి ఎంతగానో ఉపయోగపడుతున్నాయి. విద్యా, వైద్య, వ్యాపార, వ్యవసాయ, సమాచార, శాస్త్ర సాంకేతిక రంగాలలో ఈ కంప్యూటర్లు ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తున్నాయి.

కంప్యూటర్‌ను ఉపయోగించి ఇంటర్నెట్ అనే సౌకర్యం ద్వారా ప్రపంచంలో జరుగుతున్న విషయాలన్నింటినీ మన ఇంట్లోని కంప్యూటర్ ముందు కూర్చొని తెలుసుకోవచ్చు. ఆధునిక విజ్ఞాన ప్రగతికి నిదర్శనం కంప్యూటర్.

10. ఒక పండుగ (దీపావళి)

మనం జరుపుకొనే ముఖ్యమైన పండుగలలో దీపావళి ఒకటి. ఇది ప్రతి సంవత్సరం ఆశ్వయుజమాసం కృష్ణపక్షంలో వస్తుంది. దీన్ని రెండు రోజులు జరుపుకుంటారు. మొదటి రోజు నరక చతుర్దశి. రెండోరోజు దీపావళి అమావాస్య. ఈ దీపావళి పండుగను మన దేశంలో అన్ని రాష్ట్రాలవారూ జరుపుకొంటారు.

నరక చతుర్దశిని గూర్చి ఒక కథ ప్రచారంలో ఉంది. పూర్వం నరకుడనే రాక్షసుడు లోకాల్ని బాధిస్తుండేవాడు. . . ఆ బాధలు భరించలేక ప్రజలు శ్రీకృష్ణుడితో మొరపెట్టుకున్నారు. అప్పుడు శ్రీకృష్ణుడు తన భార్య సత్యభామతో కలిసి నరకుడిపై యుద్ధానికి వెళ్ళి, వాడిని సంహరించాడు. నరకుడు మరణించినందుకు ప్రజలందరూ సంతోషించారు. అది చతుర్దశినాడు జరిగింది. కాబట్టి నరక చతుర్దశి అనే పేర పండుగ చేసుకున్నారు. నరకునివల్ల చీకటిలో మ్రగ్గిన ప్రజలు వెలుగు చూశారు. కాబట్టి దీపాల వెలుగులో మరునాడొక పండుగ చేసుకున్నారు.

నరక చతుర్దశి రోజు తెల్లవారు జామున లేచి పిల్లలు, పెద్దలు శిరస్నానం చేస్తారు. నూతన వస్త్రాలు ధరించి, పిండివంటలతో భోజనాలు చేస్తారు. ఆటపాటలతో ఆనందంగా గడుపుతారు. దీపావళి రోజు రకరకాల టపాకాయలు, మతాబులు, చిచ్చుబుడ్లు, విష్ణుచక్రాలవంటి మందు- సామానులు కాలుస్తారు. కొందరు దీపావళి పండుగరోజున లక్ష్మీదేవిని పూజిస్తారు.

11. లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి (జాతీయ నాయకుడు)

లాల్ బహదూర్ 1904 వ సంవత్సరం అక్టోబర్ రెండో తేదీన, వారణాసిలో జన్మించాడు. ఆయన తల్లి పేరు రామ్ దులారీదేవి. తండ్రి శారదా ప్రసాద్.

లాల్ బహదూర్ కాశీ విశ్వవిద్యాలయం నుండి ‘శాస్త్రి’ పట్టా పొందాడు. ఆనాటి నుండి లాల్ బహదూర్ శాస్త్రిగా పిలువబడ్డాడు. ఆయన భార్య పేరు లలితాదేవి.

మన దేశానికి స్వాతంత్ర్యం లభించిన తర్వాత కేంద్ర మంత్రివర్గంలో జవహర్ లాల్ నెహ్రూకు కుడిభుజంగా పనిచేశాడు. రవాణా, తంతి తపాలా శాఖలు, హోం శాఖ, పరిశ్రమల శాఖ, వాణిజ్య శాఖ, రైల్వేశాఖల మంత్రిగా భారతదేశానికి ఎంతో సేవ చేశాడు.

నెహ్రూ తర్వాత శాస్త్రి ప్రధానమంత్రి పదవిని చేపట్టాడు. జై జవాన్, జై కిసాన్ అన్న నినాదంతో భారతదేశాన్ని , ఉర్రూతలూగించాడు. ఆయనలో పట్టుదల ఎక్కువ. నైతిక విలువలకు, నిజాయితీకి, నిరాడంబరతకు ఈయనది పెట్టింది పేరు. ఆయన 1966వ సంవత్సరం జనవరి పదకొండవ తేదీన మరణించాడు.

12. అక్షరాస్యత

‘విద్య లేనివాడు వింత పశువు’ అని పెద్దలంటారు. చదవడం, రాయడం, లెక్కలు నేర్చుకోవటమే. అక్షరాస్యత.

విద్య నేర్చినవాడు అన్ని రంగాల్లోనూ రాణిస్తాడు. కాబట్టి అందరూ బాగా చదువుకోవాలి. ఇతర దేశాలతో పోల్చి చూస్తే మనదేశంలో చదువుకున్నవారి శాతం చాలా తక్కువ. దీనికి కారణాలు ప్రజల్లో చైతన్యం లేకపోవడం మరియు పేదరికం.

ప్రభుత్వం ప్రత్యేకంగా వయోజనుల కోసం అక్షరాస్యతా పథకాలు ప్రారంభించింది. పగలంతా పనుల్లో మునిగిపోయినవారికోసం, రాత్రి పాఠశాలలు ఏర్పాటు చేసింది. ప్రభుత్వం జిల్లాల వారీగా సంపూర్ణ అక్షరాస్యతా కార్యక్రమాలు చేపట్టింది.

పనిపాటలు చేసుకుంటూ చదువుకోవాలనుకునే వారి కోసం, మధ్యలో బడి మానేసిన పిల్లల కోసం అనియత విద్యాకేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి. అలాగే ఇంట్లో కూర్చొని తీరిక వేళల్లో చదువుకోవడానికి వీలుగా సార్వత్రిక పాఠశాల విద్య ఏర్పాటు చేశారు.

మనదేశంలో జనవిజ్ఞాన వేదిక, భారత జ్ఞాన విజ్ఞాన సమితి వంటి స్వచ్ఛంద సంస్థలు సాక్షరతా ఉద్యమంలో ఎక్కువగా పాల్గొంటున్నాయి. సుఖసంతోషాలతో బతకాలంటే ప్రతివ్యక్తి విద్యావంతుడు కావాలి.

13. బాలకార్మికులు

నిరక్షరాస్యత, కుటుంబ ఆర్థిక పరిస్థితులు, కరవు కాటకాల కారణంగా లక్షలాది పిల్లలు చిన్న వయస్సులోనే కార్మికులుగా చేరుతున్నారని అంతర్జాతీయ కార్మిక నిర్వహణ సంస్థ (ఐ.ఎల్.ఒ) తన సర్వేలో వెల్లడించింది.

ప్రపంచంలో ఏ దేశంలోనూ లేనంతగా భారతదేశంలో బాలకార్మిక వ్యవస్థ ఉందని ఐ.ఎల్.ఒ. నిర్వహించిన సర్వేలో తెలియజేసింది. దేశంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ లోనే అత్యధికంగా బాలకార్మికులు ఉన్నారని ఆ నివేదికలో పేర్కొన్నారు.

బాలకార్మిక వ్యవస్థను నిర్మూలించడానికి చర్యలు తీసుకుంటామని ప్రభుత్వం పలు సందర్భాలలో చేస్తున్న ప్రకటనలు కేవలం ప్రకటనలుగానే మిగిలిపోతున్నాయి. కాబట్టి నిర్దిష్టమైన ప్రణాళికను ఏర్పాటు చేసి అది అమలు జరిగేటట్లు చూడాలి. ప్రభుత్వం రూపొందించిన బాలకార్మిక నియంత్రణ చట్టం సరిగా అమలు అయ్యేట్లు చూడాలి.

భారతదేశంలో 8.7 కోట్ల మంది బాలలు పాఠశాలలకు వెళ్ళడం లేదని, వీరంతా ఇళ్ళల్లోను, కర్మాగారాల్లోను, పొలాల్లోను పని చేస్తున్నారని ‘గ్లోబల్ మార్చ్ ఎగనెస్ట్ చైల్డ్ లేబర్’ అనే అంతర్జాతీయ సంస్థ పేర్కొంది. కాబట్టి బాలకార్మికుల కోసం ప్రత్యేక పాఠశాలలు నెలకొల్పాలి. వాళ్ళకు చదువుకొనే అవకాశం కల్పించాలి.

మన రాష్ట్రంలో 16 లక్షల మంది బాలకార్మికులు ఉన్నారు. బాలకార్మిక వ్యవస్థను పూర్తిగా రూపుమాపేందుకు ప్రభుత్వం తగు చర్యలు తీసుకుంటుంది.

బాలకార్మికులను కూలివారుగానే చూస్తే వారు కార్మికులుగానే మిగిలిపోతారు. వారిలో ఉన్న యోగ్యతను, ప్రతిభను వెలికి తీసేందుకు సహకారం అందజేస్తే భవిష్యత్తులో ఒక మంచి నిపుణుడిని అందించేందుకు అవకాశం ఉంటుంది. కాబట్టి ప్రజలు కూడా బాలకార్మిక వ్యవస్థ నిర్మూలనకు సహకరించాల్సిన అవసరం ఎంతైనా ఉంది.

14. కరవు – నివారణోపాయాలు

అనావృష్టి వల్ల కరవు వస్తుంది. కరవును క్షామం అని కూడా అంటారు. సామాన్య వర్షపాతంలో 75% కన్నా తక్కువ వర్షపాతం ఉండే స్థితిని ‘కరవు’గాను, 50% కన్నా తక్కువ వర్షపాతం ఉండే స్థితిని ‘తీవ్రమైన కరవు’ గాను భారత వాతావరణ శాఖ నిర్వచించింది.

ఋతుపవనాల నియమరహిత స్వభావం వల్ల దేశంలో ఏదో. ఒకచోట ప్రతి సంవత్సరం తరచుగా కరవులు సంభవిస్తున్నాయి. . ఎక్కువగా వాయవ్య భారతదేశం, ఆ తరువాత దక్షిణ మరియు మధ్య భారతదేశంలో తరచుగా కరవులు సంభవిస్తున్నాయి. రాజస్థాన్, ఆంధ్రప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, బీహార్, మధ్యప్రదేశ్, ఒడిశా, ఉత్తరప్రదేశ్, గుజరాత్, కర్ణాటక, తమిళనాడులు అతిగా కరవులు సంభవించే రాష్ట్రాలు.

నివారణోపాయాలు :

1. కరవు పీడిత ప్రాంతాలలో భూమిశిస్తు పూర్తిగా తొలగించడం గానీ, తగ్గించడం గానీ చేయాలి.
2. క్షామపీడిత ప్రాంతాలలో ప్రజలు తిరిగి వ్యవసాయం చేసుకొనేందుకు వీలుగా ఆర్థిక సహాయం అందించడం, నీటి పారుదల సౌకర్యాలు కలిగించడం వంటివి చేయాలి.
3. ఆయా ప్రాంతాలను బట్టి ఏయే పంటలు వేస్తే బాగా పండుతాయో వ్యవసాయదారులకు సూచనలివ్వాలి.
4. పండిన పంటలకు మార్కెటింగ్ సౌకర్యం కలిగించాలి.
5. తుపానులు వచ్చినపుడు తట్టుకొని నిలబడి పంటనిచ్చే కొత్త రకాలను శాస్త్రజ్ఞులు కనిపెట్టాలి.
6. వాతావరణ సమతౌల్యాన్ని కాపాడాలి.

కరవు నష్టాలను తగ్గించేందుకు భారత ప్రభుత్వం “కరవుకు గురయ్యే ప్రాంతాల ప్రణాళిక” (Drought prone area programme) ప్రవేశపెట్టింది.. ఈ ప్రణాళికలో నీటిపారుదల, మృత్తికా పరిరక్షణ, వనీకరణ మొదలగు పథకాలున్నాయి. ప్రభుత్వమేకాకుండా ప్రజలు కూడా మానవతాదృష్టితో కరవుపీడిత ప్రాంతీయులను ఆదుకోవడం తమ కర్తవ్యంగా భావించాలి.

15. మాతృభాషలో విద్యను నేర్చుకోవడం (విద్యలో మాతృభాష ప్రాముఖ్యం)

మాతృభాష అంటే తల్లిభాష అని అర్థం. మనం పుట్టిన చోట జనవ్యవహారంలో ఉండే భాష మాతృభాష. మానవుడు పుట్టింది మొదలు గిట్టేవరకు మాతృభాషలోనే ఎక్కువగా మాట్లాడటం జరుగుతుంది. మనం ఏ భాషలో మాట్లాడతామో, ఏ భాషలో కలలు కంటామో ఆ భాషలోనే విద్యను నేర్చుకోవడం ఎంతైనా అవసరం.

పరాయి భాషలో విద్యాభ్యాసం చేస్తే చాలా కష్టాలు ఎదుర్కోవాల్సి వస్తుంది. ముందుగా పరాయి భాషను అర్థం చేసుకోవడానికి చాలా ప్రయాస పడాల్సి వస్తుంది. అందులో తగినంత పరిజ్ఞానం అలవడనిదే విషయ గ్రహణంగానీ, విషయ వ్యక్తీకరణగానీ సాధ్యపడదు. మాతృభాషలో విద్యాభ్యాసంవల్ల విద్యార్థి ఉపాధ్యాయులు చెప్పిన విషయాన్ని సులభంగా అర్థం చేసుకోవచ్చు. గుర్తుంచుకొని పరీక్షలు బాగా వ్రాయవచ్చు. తక్కువ సమయంలో ఎక్కువ విజ్ఞానాన్ని పొందవచ్చు.

మాతృభాషలో విద్యను నేర్చుకోవడం తల్లిపాలు త్రాగి పెరగడం వంటిది. పరభాషలో విద్యను నేర్చుకోవడం దాది పాలు త్రాగడం వంటిది. ఆంగ్లం వంటి పరాయిభాషలో విద్యార్థికి సరైన పరిజ్ఞానం లేనందువల్ల విద్యార్థికి ఆ భాష రాక బట్టీపట్టి ఏదోవిధంగా కృతార్థుడవుతున్నాడు. ఉపాధ్యాయులు చెప్పేది అర్థంకాక గైడ్సు (Guides) వెంట పడుతున్నాడు. కాబట్టి కనీసం సెకండరీ విద్యాస్థాయి వరకు మాతృభాషలోనే విద్యను బోధించడం, విద్యను నేర్చుకోవడం అవసరం.

SCERT AP 7th Class Science Study Material Pdf 9th Lesson Heat, Temperature and Climate Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Science 9th Lesson Questions and Answers Heat, Temperature and Climate

7th Class Science 9th Lesson Heat, Temperature and Climate Textbook Questions and Answers

Improve Your Learning

I. Fill in the blanks.

1. Doctor uses ______ thermometer to measure the human body temperature.
2. The best liquid for a thermometer is _____
3. The force applied by air on any surface in contact is called ______
4. The average weather pattern taken over a long time is called the _____ of the place
5. The amount of water vapour present in the air is called _____
Answer:
1. clinical
2. mercury
3. air pressure
4. climate
5. humidity

II. Choose the correct answer.

1. A student observe day-to-day conditions of the atmosphere on three consecutive days and recorded his observations. She wants to show the data using a graph. Which graph is suitable for her?
a) climate graph
b) weather graph
c) temperature
d) humidity graph
Answer:
b) weather graph

2. Conduction of heat takes place in
a) metals
b) liquids
c) gases
d) air
Answer:
a) metals

3. Average human body temperature is
a) 0°C
b) 20°C
c) 37°C
d) 100°C
Answer:
c) 37°C

4. Number of divisions in Fahrenheit scale
a) 180
b) 100
c) 50
d) 200
Answer:
a) 180

III. Matching.

Answer:

IV. Answer the following questions.

Questions 1.
What are similarities and differences between the laboratory thermometer and the clinical thermometer?
Answer:

Question 2.
Draw the diagram of a clinical thermometer and label its parts.
Answer:

Question 3.
Give two examples for conductors and insulators each.
Answer:
Example for conductors:
Aluminum, iron and copper etc.

Example for insulators:
Water, air, clothes, glass, cork, plastic, wood etc.

Question 4.
Buchhanna thinks that the concepts • weather and climate are the same. Do you agree with him? Justify your answer.
Answer:
I do not agree the Buchhanna’s statement.

1. The day-to-day variations in the components like temperature, humidity, rainfall, wind speed are called weather. But, the average weather pattern taken over a long period, say 25 years or more is called the climate of the place.
2. Weather keeps on changing and changes are very fast too. But, climate of a place remains unchanged for a long period Of time.
3. Rapid changes occur in weather. But no rapid changes occur in climate.
4. Weather affects our daily life. But climate affects our lifestyle.
5. Weather gives the information about atmospheric conditions in a specific area and time. But, climate gives for a long time of period.

Hence, weather and climate are not the same.

Question 5.
Prepare two questions for a questionnaire for “farmers on climate change”.
Answer:
a) What type of climate changes do you observe in last ten years?
b) What changes have been made in the cultivation of crops due to climate changes?

Question 6.
Give two precautions to be taken while using a clinical thermometer?
Answer:

1. Wash the thermometer with water or an antiseptic solution before and after use.
2. Before use, the level of mercury should be less than 35°C, otherwise shake it.
3. Don’t touch the bulb while taking reading.
4. Handle the thermometer carefully, because it is a glass ware.
5. Take the reading after increasing of the mercury level is stopped.

Question 7.
Define conduction. Explain the process of transfer of heat by conduction with your own examples.
Answer:
1) The process of transfer of heat from hotter to colder end through the conductor is called conduction. This mode of transfer of heat happens more in solid conductors.

2) Example 1:
It takes some time for the heat to reach the end of the spatula placed in the cooking vessel. The heat from cooking vessel transfers to the end of the spatula gradually. This type of heat transfer is called conduction.

3) Example 2:
The edges of the steel plate with burning coal burn our hand while holding it. Here the heat transfers from the middle of the plate to the edges gradually.

4) Example 3:
If we put a needle by holding it in the candle flame, it causes burn to our hand. It is due to conduction of heat.

Question 8.
What are the measuring components of weather and explain about them?
Answer:
Maximum and minimum temperature of a day, air pressure, rainfall, wind speed and humidity are called measuring components of weather.

1) Maximum and minimum temperature of a day:
Maximum and minimum tempera-ture of a day are the highest and lowest temperature recorded respectively during a day. Six’s maximum and minimum thermometer is one of the meteorological in-struments used to measure maximum (highest) and minimum (lowest) temperatures of a place in a day.

2) Air pressure:
The force applied by air on any surface in contact is called “air pres-sure”. Air pressure is measured in height of mercury level in centimeters and it is measured with a barometer.

3) Rainfall:
The amount of water falling in rajn within a given time and area is called Rain fall. Rainfall is measured in millimeters by using a rain gauge.

4) Wind speed:
Wind move is caused by difference in the air pressure in two places. The speed of wind can be measured using a device called an anemometer.

5) Humidity:
The water vapour present in the air is called humidity Hygrometer is used to measure humidity in air and it is expressed in grams per cubic meter.

Question 9.
Explain an activity to show that “air experts pressure”?
Answer:

1. Take an empty bottle and a balloon.
2. Insert the balloon into the bottle.
3. Stretch the balloons over the opening of the bottle as shown in the figure.
4. Now try to blow air into the balloon inside the bottle.
5. But it is not easy to blow air when it is inside the bottle.
6. There is some force inside the bottle stopping you to do so.
7. This is because the force applied by the air inside the bottle.
8. The force applied by air on any surface in contact is called “air pressure”.

Question 10.
Explain the construction and working of six’s maximum and minimum thermometer?
Answer:

1. Six’s maximum and minimum thermometer is one of the Meteorological instruments used to measure maximum (highest) and minimum (lowest) temperatures of a place in a day.
2. James Six invented this thermometer in 1780.
3. It has a cylindrical ‘Bulb A’, and ‘Bulb B’ connected through a ‘U-shaped tube’ con-taining mercury.
4. Bulb A contains alcohol, and bulb B c’ontains alcohol and its vapours.
5. When the temperature increases, the alcohol in the bulb A expands and pushes the mercury in the U tube, this makes indicator N to move up.
6. This indicates the maximum temperature of the day.
7. When the temperature decreases, alcohol in the bulb A contracts and pulls the mercury back. This makes indicator M to move up.
   
8. This indicates the minimum temperature of the day.
9. After taking readings the indicators M and N are brought to their original places by using a magnet.

7th Class Science 9th Lesson Heat, Temperature and Climate InText Questions and Answers

7th Class Science Textbook Page No. 35

Question 1.
Mention the terms used in the conversation?
Answer:
Heat, cold, weather, temperature, minimum temperature.

Question 2.
What is the difference between Heat and Temperature?
Answer:
Heat flows from a body of high temperature to a body of low temperature . The degree of hotness or coldness is called temperature.

Question 3.
What is meant by climate of a place?
Answer:
The average weather pattern taken over a long period, say 25 years or more, is called the climate of a place.

Question 4.
Which form of energy help us to cook rice?
Answer:
Heat energy.

Question 5.
Which energy turns the water into vapour, while boiling?.
Answer:
Heat energy.

Question 6.
Why do you feel the heat when you hold a cup of warm milk to drink?
Answer:
We feel hot when heat energy flows from milk to our body. Here we gain heat energy from milk.

Question 7.
Why do you feel cool when you drink a glass of lassi?
Answer:
We feel cool, when heat energy flows from our body to lassi. Here, we lose heat energy.

7th Class Science Textbook Page No. 36

Question 8.
What determines the direction of heat flow?
Answer:
Heat flows from a body of higher temperature to a body of lower temperature. This direction is determined by temperature.

Question 9.
Have you heard about temperature, when you suffer from fever?
Answer:
Yes, I have.

Question 10.
What is temperature?
Answer:
The degree of hotness or coldness is called temperature.

Question 11.
What are the differences between heat and temperature?
Answer:

7th Class Science Textbook Page No. 37

Question 12.
Why are cooking utensils made of metals while their handles are made of plastic or wood?
Answer:

1. Some materials allow heat through them, this property is called conductivity.
2. We use metals to make cooking vessels because they allow heat through them.
3. We use material which do not allow heat to pass through as handles.
4. So, cooking utensils made of metals while their handles are made of plastic or wood.

7th Class Science Textbook Page No. 38

Question 13.
How does conductors transfer heat energy through them?
Answer:
Heat is transferred in the conductors from one end to another end by the mode of conduction.

Question 14.
How does water transfer heat energy from one place to another?
Answer:
Water transfers heat energy in the mode of convection.

Question 15.
How is heat energy transferred from the Sun to the Earth?
Answer:
Heat energy transferred from the Sun to the Earth in the mode of radiation.

Question 16.
Many times, Karthik observed that the handle of the spoon becomes hot when it is left for some time in hot oil, hot curry, hot tea or hot milk. Can you guess why does it happen? What is this process called?
Answer:
This is because heat is transferred from one end to another end by the mode of conduction.

7th Class Science Textbook Page No. 39

Question 17.
We know, water is a poor conductor of heat. But, when we heat water on a stove to take a bath, how does the surface of the water get heated?
Answer:
This happens due to the transfer of heat by a mode called convection.

7th Class Science Textbook Page No. 40

Question 18.
What happens if there is no medium (solid, liquid, gaseous substances) to transfer heat between two objects or two places?
Answer:
Heat transfers in the form of waves from one place to another, if there is no medium like solid, liquid, gas.

Question 19.
Recollect the conversation between the three friends Rafi, John, and Satyanarayana at the fire place and can you guess how does the heat energy transfer from the fire place to their bodies?
Answer:
This is because of heat transfer in the form of waves from one place to another.

Question 20.
How does a thermal scanner work, without being in contact with the human body?
Answer:
The thermal scanner receives the heat in the form of radiation to measure our body temperature.

Question 21.
Which instrument can control the transfer of heat (loss of heat)?
Answer:
Thermos flask can control the transfer of heat (loss of heat) and retain hotness of tea for a few hours.

Question 22.
How can we use Thermos flask to stop all modes of heat transfer?
(OR)
Do you know how Thermos flask works?
Answer:

1. Thermos flask has a two layered glass container and the air between these layers is removed to create a vacuum.
2. The inner silver coating protects the contents (tea, coffee, milk) poured in the flask from losing heat through radiation.
3. As there is no medium between the walls of the flask. Neither conduction nor con-vection of heat takes place.
4. As a result, heat is not transferred outside the flask so it is retained inside the flask for a few hours.

7th Class Science Textbook Page No. 41

Question 23.
Is it possible to keep the hotness of tea in flask forever?
Answer:
No, gradually a little amount of heat is lost from the lid by convection currents and a small amount of heat by conduction through the glass. Therefore, the tea does not retain heat for a long time or forever.

Question 24.
What changes can we observe in the size of material when it transfers heat energy?
Answer:
We can observe enlarging in the size of material when it transfers heat energy. This is due to increase in the energy of particles present in the substance.

Question 25.
Why are small gaps left between rails in railway tracks?
Answer:

1. Particles of substances occupy more space when they get heated.
2. In the hot days rails of the railway tracks enlarge (expand) due to heat energy.
3. It causes damage to the rails.
4. So, small gaps are left between rails in railway tracks.

Question 26.
What change occurs to the level of mercury in thermometer when it is kept in the mouth of a person suffering from fever?
Answer:
The level of mercury in thermometer increases when it is kept in the mouth of a person suffering from fever. This is due to expansion of mercury on heating.

Question 27.
Why does puri swell when it is put in hot oil?
Answer:
Puri swells when it is put in hot oil, because water in the substance is expanded in the hot oil.

Question 28.
What happens when you heat a piece of metal?
Answer:
When you heat a piece of metal it expands on heating.

Question 29.
Is there any change in the shape and size of a metal?
Answer:
Yes, shape and size changes in the expansion on heating a metal.

7th Class Science Textbook Page No. 42

Question 30.
Do the liquids also expand on heating as solids?
Answer:
Yes

Question 31.
Do gases also expand on heating like solids and liquids?
Answer:
Yes

Question 32.
What happens when air is heated?
Answer:
Gases (Air) expands on heating and occupies more space.

7th Class Science Textbook Page No. 43

Question 33.
How can we use expansion of liquids?
Answer:
We can make devices like thermometers by using the property of expansion of liquids on heating.

Question 34.
What device we use to measure the temperature of a substance and how it works?
Answer:
Thermometers are used to measure temperature, this works on the expansion of liquids (mercury).

Thermometer – roleplay (personification)

Question 35.
How are you?
Answer:
I am fine.

Question 36.
Do you know me?
Answer:
Yes, I know you. You are a thermometer.

Question 37.
Have you ever seen me?
Answer:
Yes, I have seen in my home and hospital.

Question 38.
Try to recall how I look like?
Answer:
You are made of a narrow glass tube with thick walls which is closed at one end and You have a bulb of mercury or alcohol on the other end.

Question 39.
Do you know why mercury or alcohol is used in me?
Answer:
Mercury and alcohol have the best properties to measure temperature.

7th Class Science Textbook Page No. 44

Question 40.
Do you ever observe any marks on Alcohol thermometer? Can you guess what are they?
Answer:
Yes, I observed. Those marks are called scales.

7th Class Science Textbook Page No. 45

Question 41.
How can we use laboratory and clinical thermometers?
Answer:
Using of a laboratory thermometer:

1. Place the mercury bulb of the thermometer in a liquid, so that the bulb immerses in it.
2. Wait for some time till the mercury level shows a constant reading.
3. And take the reading at the level of the mercury.

Using of a clinical thermometer:

1. Wash the clinical thermometer properly with an antiseptic solution.
2. To lower the mercury level, hold the thermometer firmly and give some jerks.
3. Ensure that it falls below 35 °C.
4. Now place the bulb of the thermometer under your friend’s tongue.
5. After one or two minutes, take the thermometer out and note the reading.
6. This is your body temperature.
7. Don’t hold the thermometer by the bulb while reading it.

7th Class Science Textbook Page No. 46

Question 42.
What is your friend’s body temperature?
Answer:
98.4°F. (write your friend’s body temperature)

Question 43.
Why are armpit or part below tongue selected to record temperature?
Answer:
The clinical thermometer is used to determine the temperature of the interior of the body. The part under the tongue is the most accessible area to get accurate interior temperature. So, temperature is taken underneath the tongue. But it is difficult and inconvenient for kids to hold the thermometer under their tongue. So armpit will be used for kids to take body temperature, even though it is not accurate.

Question 44.
Can you tell why smoke always rises up?
Answer:
Smoke and hot air moves up because it expands and becomes lighter.

Question 45.
Why do we have ventilators and exhaust fans on the upper parts of the wall?
Answer:
Smoke and hot air moves up because it expands and becomes lighter. That’s why we have ventilators and exhaust fans on the upper parts of the wall to exhaust hot air and smoke from a room.

Question 46.
What happens at a place, where air expands and rises up?
Answer:
When air expands and rises up it creates a low pressure area.

Question 47.
Who occupies that place which is vacated by hot air?
Answer:
The air high pressure from surrounding to move and occupy that place.

Question 48.
What makes the cooler air come into that place?
Answer:
Low air pressure.

7th Class Science Textbook Page No. 47

Question 49.
Have you ever seen high speed winds blowing over the roofs of houses?
Answer:
Yes.

Question 50.
Is there any relation between these components and the weather of a place?
Answer:
The measurements of components like wind speed, rainfall, temperature etc. in a certain-time and location is called weather.

Question 51.
Do we have any other components of this kind?
Answer:
Yes, humidity is the other components of this kind.

7th Class Science Textbook Page No. 48

Question 52.
Where does this evaporated water go?
Answer:
All the evaporated water from different water bodies go into air.

Question 53.
Do you know what we call this evaporated water present in air ?
Answer:
This water vapour present in the air is called humidity.

Question 54.
What is the role of humidity in sunstroke?
Answer:

1. Evaporation of sweat from our body makes us cool to maintain our body temperature.
2. In summer, the humidity of air is high.
3. Due to high humidity and temperature, it becomes difficult to evaporate the sweat from our body to cool it down.
4. But still our body losses water.
5. High temperatures, along with humidity sometimes may cause heat stroke or sunstroke.

7th Class Science Textbook Page No. 49

Question 55.
Do all the days have the same values of components of weather?
Answer:
No. All are not the same on all days. This causes variations in atmospheric conditions.

Question 56.
How can we get information of weather at a place?
Answer:
We can get details of weather from weather reports and you can see these symbols on television, newspapers and in weather forecasting.

Question 57.
Have you ever seen the symbols shown in the figure?
Answer:
Yes, I saw it in TV and newspapers.

7th Class Science Textbook Page No. 50

Question 58.
How can we present these components of weather, more effectively?
Answer:
We present these components of weather; more effectively by tabulating these values and by drawing these graph.

Question 59.
Do the climate of a place changes like weather?
Answer:
The climate of a place does not change like weather. Climate of a place remains unchanged for a long period of time.

Question 60.
What are the measuring components of climate?
Answer:
Temperature, air pressure, rainfall, wind speed and humidity are the measuring components of climate.

Question 61.
Is weather and climate are one and the same?
Answer:
Not the same.

7th Class Science Textbook Page No. 51

Question 62.
What happens if the components of climate changes abnormally?
Answer:
The abnormal variation in the components of climate is called climate change. These variations may affect all parts of the world.

Think & Respond

7th Class Science Textbook Page No. 38

Question 1.
When two ice cubes are placed on wood and aluminium objects with same size which ice cube will melt faster, why?
Answer:

1. The ice cube placed on the aluminium object will melt faster.
2. Because of aluminium is a good conductor of heat.
3. Transfer of heat takes place quickly.
4. But wood is a poor conductor of heat and transfer of heat takes place slowly.

Question 2.
Why do animals that live in colder regions have more fur and thick fat layer under the skin?
Answer:

1. Animals that live in colder areas have to protect their bodies against extremely cold environmental conditions.
2. Their bodies cannot withstand such cold climates.
3. So, they have thick white fur on their body.
4. This provides an additional layer over their skin.
5. Thick white fur acts as insulator of heat and stops the heat transfer from body to outside and vice versa.
6. Animals in colder regions have thick layers of fat, because fat acts as an insulator and doesn’t let their body heat escape, which helps them survive in such extreme temperatures.

Question 3.
Why do we wear woolen clothes in winter?
Answer:
As wool is a very good insulator and a poor conductor of heat, woolen clothes keep the body warm and protect it from the cold winds.

Question 4.
Why do most of the desert animals live in burrows (inside soil)?
Answer:
Reptiles, insects and most of the desert animals live in burrows below the surface of the soil or sand to escape the high temperatures at the desert surface.

7th Class Science Textbook Page. No. 39

Question 5.
Why are the Upper layers of water in a pond or a lake hotter than the lower layers during the hot summer?
Answer:

1. The heat from the sun is reached to the Upper layers of the lakes first.
2. We know that heat transfers in convectional mode in water. .
3. Convectional currents take more time to reach the lower layers as there are in deep.
4. This means it takes more time to transfer of heat to the bottom of the lake or pond.
5. The water of the surface layer is evaporated by absorbing heat and does not heat up quickly.
6. As a result heat does not reach the lower layers of the lake. It is another reason.

7th Class Science Textbook Page No. 41

Question 6.
Why the electric power lines (wires) are held loose on poles?
Answer:

1. Wire is made up of metal. So, it expands on heating and contracts on cooling.
2. If the wire is fixed tightly with maximum tension between two poles, may cut due to contraction on cooling conditions in winter,
3. So, the electric power lines (wires) are held loose on poles to minimize the tension in the wires.

Question 7.
Why are rollers kept under the beams of metal bridges?
Answer:

1. Roller supports are commonly located at one end of long bridges.
2. This allows the bridge structure to expand and contract with temperature changes and prevents damage.

DO THIS (Page No. 49)

Collect the information about symbols of the weather report and display them in
the classroom.
Answer:

Activities and Projects

Question 1.
Prepare a report by collecting different types of materials in your surroundings and classify them into good and poor conductors based on their conductivity.
Answer:

Question 2.
Visit a veterinary doctor and find out the normal body temperature of domestic animals and birds.
Answer:

Question 3.
Visit the nearby Tahsildar office or meteorological department office and observe different instruments which are used to measure components and record your ob-servations.
Answer:

Question 4.
Measure the body temperature of atleast 10 of your Mends and prepare a report.
Answer:

Question 5.
Note down maximum and minimum temperature of five consecutive days from today by using 6 minimum and maximum thermometer.
Answer:

Activities

Activity – 1

Question 1.
How do you prove that heat is a form of energy?
(OR)
Write an activity to explain the heat concept.
Answer:

1. Take a glass bottle and a one-rupee coin.
2. Wet the mouth of the bottle and place a coin on it.
3. Rub your hands together to produce heat.
4. Now place them around the bottle.
5. Observe the coin. It moves.
6. Reason:- the movement in the coin is caused by heat supplied to the bottle from your hands.
7. Conclusion:-So, we can say heat is a form of energy.

Activity – 2

Question 2.
How do you show the degree of hotness or coldness through an activity?
(OR)
write an activity to understand the concept of temperature.
Answer:

1. Take some Iuke-warm water in one glass and hot water (which you can bear) in another glass.
2. Touch them and feel the hotness of both.
3. Take a glass of cool water and cubes of ice in another glass.
   
4. Touch them feel the coldness of both.
5. You will feel hot water is hotter than Luke warm water and ice is cooler than cool water.
6. The variations of hotness, coldness can be termed as degree of hotness and coldness.
7. The degrees of hotness or coldness is called “Temperature”.

Activity – 3

Question 3.
Write an activity to understand the thermal conductivity.
(OR)
Write an activity to prove that the good conductors allow the heat to pass through them and insulators do not.
Answer:

1. Take a glass beaker and pour some hot water in it. mmmd
2. Now dip a metal spoon, plastic spoon, wooden stick, glass rod, and long iron nail into it as shown in the figure.
3. Wait for few minutes and touch each and every object.
4. Fill in the table given below.

From this activity, you will know that good conductors allow the heat to pass through them and insulators do not.

Activity – 4

Question 4.
Write an activity to show that heat is transferred from one end to another end by the mode of conduction.
(OR)
Write an activity to show the conduction in metals.
Answer:

1. Take a metal spoon and fix four pins with candle wax on it at equal distances from each other.
2. Now place one end of this spoon with pins in a flame of candle holding the other end of it with a piece of cloth.
3. Observe for a while. Record your observations.
4. You will observe the dropping of pins one after another from the flame end of the spoon.
5. This is due to the transfer of heat from the end kept in the flame (hotter end) towards your hand (colder end) through a spoon (metal).
6. This process of transfer of heat from hotter to colder end through the conductor is called conduction. This mode of transfer of heat happens more in solid conductors.

Activity – 5

Question 5.
How can you prove that heat is transmitted by mode of convection in liquids.
(OR)
Write an activity to show the convection in liquids.
Answer:
Aim: To demonstrate the convection of heat in liquids.

What you need:
Round bottomed flask, stand, water, potassium permanganate, straw, candle / spirit lamp.

How to do:

1. Take a round bottomed flask and fix it to a stand.
2. Now fill this flask with water.
3. Wait for some time till this water remains still.
4. Gently place some crystals of potassium permanganate in the bottom of the flask by using a straw.
5. Now slowly, heat the flask with a lighted candle or spirit lamp and observe carefully.

What you see:

1. After a few minutes the crystals of potassium permanganate dissolve in water and the coloured water will move up.
2. This is because the water at the bottom gets heated and expanded.
3. Therefore, water becomes light and moves to the top.
4. From the top, cool water comes down through the sides of the flask because it is heavier than hot water.
5. This process will continue further.
6. So, heat gets transferred from one place (bottom) to another place (top).

What you learn:

This process of transfer of heat from source of heat to surface by the motion of particles is called “convection of heat”. Here heat is transferred by means of currents called convectional currents. In liquids and gases heat is transmitted by mode of convection of heat.

Activity – 6

Question 6.
How can you prove that solid expands on heating and contracts on cooling?
Answer:

1. Take two blocks of wood of same heights.
2. Take a cycle spoke.
3. Fix one end of the rod to a wooden block with the help of plastic tape, so that it will not move.
4. Place the free end of the cycle spoke on another wooden block.
5. Take a needle and poke straw to it.
6. Place this needle between the spoke and wooden block.
7. Place 4 or 5 candles or divas under the metal rod between the blocks and light them.
8. Observe the straw carefully.
9. You will observe movement in the straw. The needle rolls on the second block of wood because of the expansion of the cycle spoke.
10. Now remove the candles or divas and observe.
11. If we remove the candles the needle rolls back causing movement in the straw oppo-site to the previous motion.
12. From this activity we can say solid expands on heating and contracts on cooling.

Activity – 7

Question 7.
How can you prove that liquids expands on heating?
Answer:

1. Take test tube and fill it with coloured water.
2. Fix a capillary tube through a rubber cork and mark the level of water on the tube.
3. Now put test tube in hot water and observe the level of water in tube.
4. Observe the difference in the level of water after heating.
5. You will observe raising in the level of water in the tube while heating
6. Stop heating and observe change in the level of water again.
7. The level of water in the tube lowering while cooling.
8. From this you can say that liquids expands on heating and contracts on cooling. (You can use injection bottle instead of test tube and empty refill instead of capilary tube.)

Activity – 8

Question 8.
How can you prove that air expands on heating? What happens when air is heated? Explain with an activity. |i
Answer:

1. Take a bottle with a small neck.
2. Attach a balloon at the neck of the bottle.
3. Place the bottle in a vessel containing water.
4. Heat the vessel and observe the size of the balloon care* fully.
5. You observe that the balloon will get inflated, because the air inside the bottle gets heated up and expands.
6. Now stop heating the bottle and remove it from hot water.
7. If needed keep it in cold water and observe the size of the balloon.
8. On cooling, you will observe deflation of the balloon.
9. Here air contracts on losing heat.
10. This activity concludes Gases (Air) expands on heating and occupies more space.
11. They contracts on cooling and occupy less space.

Activity – 9

Question 9.
How can we use laboratory thermometers? Explain with an activity.
Answer:

1. Take two bowls.
2. Take cold water in one bowl and hot water in another bowl.
3. Place the mercury bulb of the thermometer in cold water so that the bulb immerses in it.
4. Wait for some time till the mercury level shows a constant reading.
5. Note down that reading.
6. Now place the thermometer in hot water and note down the tern- perature reading.
7. Note down the temperature of the given cold water.
8. Note down the temperature of the given hot water.

Activity – 10

Question 10.
How to use a clinical thermometer? Explain with an activity.
Answer:

1. Wash the clinical thermometer properly with an antiseptic solution.
2. To lower the mercury level, hold the thermometer firmly and give some jerks.
3. Ensure that it falls below 35°C.
4. Now place the bulb of the thermometer under your friend’s tongue.
5. After one or two minutes, take the thermometer out and note the reading.
6. This is your body temperature.
7. Don’t hold the thermometer by the bulb while reading it.
8. Note down the body temperature your friend.
9. The normal temperature of the human body is 37°C or 98.4°F.

Activity – 11

Question 11.
How can you explain with an activity, that “On heating, the air expands” occupying more space and becomes lighter?
(OR)
What happens to the air on heating? Explain with an activity.
Answer:

1. Take two empty paper cups of the same size.
2. Take a broomstick.
3. Hang the two cups in the inverted position from the two ends of the broomstick using thread.
4. Tie a piece of thread in the middle of the stick. Hold the stick by the thread, like a weighing balance.
5. Put a burning candle below one of the cups as shown in the figure and observe what happens.
6. We notice that the cup above the candle flame moves up.
7. As you already know the phenomenon of convection of heat, the same phenomenon works in air.
8. Here the air above the candle gets heated up, becomes lighter and rises up.
9. This rising air pushes the paper cup.
10. On the other hand, the air under the second paper cup remains the same.
11. So, we say that “On heating, the air expands” occupying more space and becomes lighter.

Activity – 13

Question 13.
How do you show that the moving air creates low pressure with an activity?
Answer:

1. Take a glass and keep a postcard on it.
2. Wave your notebook above the postcard to displace the air just above the postcard.
3. Observe the postcard.
4. When we move our notebook, there is a movement of air.
5. The moving air creates low pressure.
6. Hence the postcard lifts up due to the higher pressure on the card from the air inside the glass.

Activity – 14

Question 14.
Collect the weather reports of any place (near your village) of the last 7 days from a newspaper or television. Record the information in the table given below.

Answer the following questions.
1. What are the measuring components of weather?
Answer:
Maximum and minimum temperature of a day, air pressure, rainfall, wind speed and humidity are called measuring components of weather.

2. What is your observations? Do all the days have the same values of components of weather?
Answer:
1 observe that, some components in the table may be the same for some days. But, all are not the same on all days. This, causes variations in atmospheric conditions.

Activity – 15

Question 15.
Classify the following sentences and write in the table given below.
1) It keeps on changing.
2) Typical weather in a region for a long period of time.
3) It affects our lifestyle.
4) It remains constant for 25 years or more.
5) It affects our daily life.

SCERT AP 7th Class English Textbook Answers 4th Lesson The Brave Little Bowman Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class English Unit 4 Questions and Answers The Brave Little Bowman

7th Class English Unit 4 The Brave Little Bowman Textbook Questions and Answers

Look at the picture below and answer the questions that follow.

Question 1.
What are the men doing?
Answer:
The men are fighting.

Question 2.
What weapons are they using?
Answer:
The men are using maces (gadha) to fight.

Question 3.
Where do we see such fight scenes?
Answer:
We see such fight scenes in wars during the times of kings.

Question 4.
Can you name soma world famous personalities from any field?
Answer:
Yes, I can name some world famous personalities. For example, Virat Kohli from cricket, Kalam from science and technology, Narendra Modi from politics, P.V.Sindhu from tennis.

Question 5.
Is it their appearance/skill that makes them great personalities?
Answer:
It is their skill that makes them great.

Questions Given In The Lesson

Possible answers to the questions given in the middle of the lesson :

Question 1.
Do you know the success story of Sudha Chandran? Discuss.
Answer:
Yes, I know the success story of Sudha Chandran. She is an Indian film actor and a famous Bharatanatyam dancer. She overcame her disability of losing her right leg in an accident and danced again with great courage and determination.

Question 2.
Collect the names of such personalities and share with your friends.
Answer:
Albert Einstein, Stephen Hawking, George Washington, Helen Keller, Franklin D.Roosevelt, Ludwig Van Beethoven, Nik Vujicic, Rowan Atkinson, Walt Disney are some of the successful personalities with disabilities. They proved that their disability couldn’t stop them from achieving their goals.

Question 3.
Can the big man win the battle ? Substantiate your answer.
Answer:
I think the big man can’t win the battle as he is not a skilled warrior.

Question 4.
Will the little man support the big man?
Answer:
Yes, the little man will support the big man.

Reading Comprehension

A. Answer the following questions.

Question 1.
Why didn’t the little bowman go to the king and ask for a job in the army?
Answer:
The little bowman was afraid that the king would reject him as he was short and had a crooked back.

Question 2.
What did the little bowman tell the big man to do when he saw him digging ditches?
Answer:
The bowman approached him and said, “The days of your misery are over! You will immediately be recruited in the army because of your physique and you can then introduce me to them as your assistant. I will do the work that you will be given to do and we shall divide the pay between’us. This way both of us will be able to live comfortably.”

Question 3.
How did the big man introduce the little man to the king?
Answer:
The big man introduced the little man to the king as his assistant.

Question 4.
Did the big man kill the tiger and the wild elephant? Who killed them?
Answer:
No, the big man did not kill the tiger and the wild elephant. The little bowman killed them with his skill in archery.

Question 5.
If you were the big man, what would you do in the battlefield?
Answer:
If I were the big man, I would not leave the battlefield. As I knew the skill of the little bowman in archery, I would stay on the elephant and finish the battle.

Question 6.
Did the running away of the big man from the battlefield benefit the little man? How?
Answer:
The running away of the big man from the battlefield benefited the little man undoubtedly. The little man got a change to prove his skill and power. He was recognized by the king and received the much-deserved honour at last.

B. Put the following sentences in the order of events.

The big man and the little man joined the king’s army.
The little man told the big man to ask the king to let him join the army.
The little man saw a big strong man digging a ditch.
The big man slipped off the war elephant’s back and ran off into the city.
The little man killed the tiger and the wild elephant.
Answer:
The big man and the little man joined the king’s army. (3)
The little man told the big man to ask the king to let him join the army. (2)
The little man saw a big strong man digging a ditch. (1)
The big man slipped off the war elephant’s back and ran off into the city. (5)
The little man killed the tiger and the wild elephant. (4)

C. Say whether the following statements are True or False.

1. The little bowman introduced the big man as his assistant to the king.
2. The little man killed the tiger arid the wild elephant.
3. The big man asked the king to pay him five hundred pieces a month.
4. The little bowman led the elephant into the battle and won the battle.
5. The king made the little bowman the chief of his army and gave him rich gifts
Answer:

1. False
2. True
3. False
4. True
5. True

Correct the false statements and write them here.
1. The big man introduced the little bowman as his assistant to the king.
3. The king told the big man that he would give a thousand silver coins a month.

Vocabulary

A. Crossword Puzzle
Fill the puzzle using the clues given below.
Across
1. an archer
3. sudden uncontrollable fear or anxiety
5. unkind, severe
6. having knowledge or ability
2. a brave soldier
3. express warm approval or admiration .
4. bent or twisted out of shape
7. a narrow channel dug at the side of the road or field

Answer:

B. Observe how the past and past participle forms of the verbs are formed in set I and set II.

Note:
Verbs such as walk, ask, join, etc, which you find in set I are Regular Verbs.
Verbs such as take, drive, give, etc, which you find in set II are Irregular Verbs.
Pick out the verbs from the lesson, and write the V2 (past) and V3 (past participle) forms and place them under proper headings.

C. Find the ‘antonyms / opposites’ for the given words from the reading text.

1. unarmed
2. foolish
3. unskilled
4. relaxed
5. coward
6. separate
7. gentle
8. proud
9. straight
10. dismount

Antonyms:

1. unarmed × armed
2. foolish × wise
3. unskilled × skilled
4. relaxed × disturbed
5. coward × brave
6. separate × join
7. gentle × harsh
8. proud × humble
9. straight × crooked
10. dismount × mount

D. Fill in the blanks with the opposite of the word underlined.

1. Never speak harshly, always speak _________ .
2. Cruelty towards animals is a sin. We should show _________ to animals.
3. Everybody likes to be praised. Nobody likes to be _________ .
4. I am glad I got the job, but _________ on leaving my home town.
5. David told his timid young brother to be _________ .
Answer:

1. Never speak harshly, always speak kindly.
2. Cruelty towards animals is a sin. We should show kindness to animals.
3. Everybody likes to be praised. Nobody likes to be blamed.
4. I am glad I got the job, but sad on leaving my home town.
5. David told his timid ybimg brother to be brave.

Grammar

Read the following sentences from the reading text.

• The king will take both of us.
• We will go to the king and ask for a job.
• Will you come with me?

These sentences are in the simple future tense.
Pick out some more sentences which are in the simple future tense from the reading text and write them here. .
1. ___________
2. ___________
3. ___________
4. ___________
5. ___________
6. ___________
Answer:
1. I will do the work assigned to you and we will divide the pay equally.
2. Okay, 1 will go with you.
3. I will take the both of you and give a thousand silver coins a month.
4. We will serve you to the best of our abilities.
5. Will you do it?
6. I will kill the tiger.
7. I will sit behind you on the war elephant and shoot with my bow and arrow.
8. I will fight for the king.

You have already learnt the structure and usage of simple future tense. Now, do the following exercise.

A. Here is how Karim, John and Indu plan their summer holidays.

Fill the blanks with suitable form of verb given in brackets.

1. Hello, I am Karim. Every summer we _______ (go) to Chennai to visit my grandparents. But this summer, we _______ (not visit) them. We _______ (go) on a tour to Singapore. We _______ (do) a lot of shopping there. We _______ (visit) all the sight-seeing places in Singapore. We _______ (stay) there for ten days.
Answer:
Hello, I am Karim. Every summer we go to Chennai to visit my grandparent But this summer, we will not visit them. We will go on a tour to Singapore. We will d0 of shopping there. We will visit all the sight-seeing places in Singapore. We will stay there for ten days.

2. Hello, 1 am John. This summer ______ (go) camping with my classmates and we ______ (climb) up trees. We ______ (make) campfires and ______ (sleep) in tents. But it ______ (last) only for a week. Then, like every summer. I ______ (read) books and ______ (watch) TV at home.
Answer:
Hello, I am John. This summer I will go camping with my classmates and we will climb up trees. We will make campfires and will sleep in tents. But it will last only for a week. Then, like every summer I will read books and will watch TV at home.

3. Hi, I am Indu. Every summer we ______ (go) to my grandpa’s village. He has a lovely farm. This summer too, we ______ (go) there. I ______ (ride) a horse. I ______ (climb) trees and ______ (go) fishing and (pick) up flowers also. I ______ (feed) the lovely animals.
Answer:
Hi, 1 am Indu. Every summer we go to my grandpa’s village. He has a lovely farm. This summer too, we will go there. I will ride a horse. I will climb trees and will go fishing and pick up flowers also. I will feed the lovely animals.

B. Fill the blanks with the verb in simple future tense. (One is done for you)
Ex : He ______ (come) tomorrow.
A. He will come tomorrow. ‘

1. Karim ______ (travel) around Europe next year.
2. The exams ______ (be) in June.
3. The students ______ (finish) the English project in two days.
4. He ______ (call) me tomorrow afternoon.
5. I ______ (get) you something to drink.
Answer:
1. Karim will travel around Europe next year. .
2. The exams will be in June.
3. The students will finish the English project in two days.
4. He will call me tomorrow afternoon.
5. I will get you something to drink.

C. Write negative sentences for the given positive sentences. (One is done for you.)
Ex : They will go shopping on Saturday.
A. They will not go shopping on Saturday.

1. My mother will assign work to me.
Answer:
My mother will not assign work to me.

2. He will get the job.
Answer:
He will not get the job.

3. We shall buy another house.
Answer:
We shall not buy another house.

4. The doctor will see you very soon.
Answer:
The doctor will not see you very soon.

5. He will leave tomorrow.
Answer:
He will not leave tomorrow.

D. Framing questions that take Yes/No responses
Read the following sentences from the story.
Little Man : Can’t you find some other work?
Big Man : No, I can’t.
The King : Have you heard about the wild elephant?
Big Man : Yes, your Majesty.
The King : You must go to the forest and kill the tiger. Will you do it?
Big Man : Yes, your Majesty! I will kill the tiger.

Look at the answers to the above questions. Those answers begin with either YES or NO.

The above questions begin with words can, have, will, did etc. (The Auxiliary Verbs). Now let us see how these questions are framed.

1. Observe the position of the auxiliary verb in the statement and the question.

Now, frame questions to the given statements. (One is done for you)
1. He was a skilled archer.
Answer:
Was he a skilled archer?

2. The king will take both of them.
Answer:
Will the king take both of them?

3. I am not a skilled warrior.
Answer:
Am I not a skilled warrior?

4. She is preparing dinner for us.
Answer:
Is she preparing dinner for us?

5. The little girl can tell the names of all Indian Presidents.
Answer:
Can the little girl tell the names of all Indian Presidents?

6. My friends are going on an excursion.
Answer:
Are my friends going on an excursion?

7. They were building a house by this time last year.
Answer:
Were they building a house by this time last year?

8. I should attend the meeting.
Answer:
Should I attend the meeting?

9. We shall take up the challenge.
Answer:
Shall we take up the challenge?

10. The Prime Minister has declared the lockdown.
Answer:
Has the Prime Minister declared the lockdown?

2. Observe the following Statements and Questions.

Now, frame questions for the given statements: (One is done for you)

1. The rainbow appears in the sky.
Answer:
Does the rainbow appear in the sky?

2. The Sun rises in the east.
Answer:
Does the Sun rise in the east?

3. Trees give us fruits.
Answer:
Do trees give us fruits?

4. He wrote a novel.
Answer:
Did he write a novel?

5. She sang a song on the dais.
Answer:
Did she sing a song on the dais?

Writing

A. In the story the big man was appreciated for killing the tiger and the wild elephant. He started ignoring the little bowman. Describe the feelings of the little bowman in this context.

Make use of the following hints.

Unlucky I am – with my skill – killed the tiger – killed the wild elephant – but credit went to the big man – the king and the people praised him — I was ignored – really unfortunate – what can I do now? – can I reveal the truth — may the king punish us – better to keep quiet.
Answer:
How unlucky I am! I killed the tiger and the wild elephant with my skill. But the credit went to the big man. I did not get any recognition. The king and the people praised him but I was ignored. It is really unfortunate. What can I do now? Can I reveal the truth? The king may punish us if I reveal the truth. So it is better to keep quiet.

B. You have read the lesson ‘The Brave Little Bowman’. Rewrite it in the form a story.
Answer:
Once upon a time, there lived a bowman. He was a skillful archer in a city. Though he was short in height and had a crooked back, none could beat him in archery. One day he thought, “ I am good enough to join the king’s army, but he would never take me in because of my short stature and hunched back. I must look for someone tall and pow¬erful, and then I can enter the king’s army as his page.”

One day, the little bowman found the kind of man he was Iooking for. He was a tall and powerful man and used to dig ditches to earn his living. The bowman approached him and said, “The days of your misery are over! 1 am the best archer of this country and worthy of being a part of the king’s royal army. But, I may get rejected because of my height and crooked back. So, I need your help. You will immediately be recruited in the, army because of your physique and you can then introduce me to them as your assistant. I will do the work that you will be given to vdo and we shall divide the pay between us. This way both of us wili be able to live comfortably.”

The tall man gladly agreed. Together they reached the king’s palace and sent word to the king that a famous bowman was there to meet him. The king met the bowman and being impressed by his towering personality, joined him in the royal army. The little man’s dream had come true. He was now a part of the royal army, though disguised as the assistant of the big man.

In those days, there was a man-eater tiger on the loose in the jungle. The king sent for the big man and ordered him to kill the tiger. The big man told the little bowman what the king had said. They went to the forest together and soon, the little bowman shot the tiger dead. The king was extremely impressed by the heroic act of the big man and rewarded him with expensive gifts.

Some days, later, a wild elephant came on the city roads and started killing the people. The big man was asked to go and kill the elephant. The big man carried the little bowman on his shoulders and as always, the little bowman hit his target and killed the elephant.The king was full of praise for the big man and gave him a reward. The big man started treating the little man as his servant and spoke him Very rudely. The little bowmah was very sad.

A few days later, the king of the neighbouring country attacked the kingdom. The king at once sent his army. The big man was mounted on a majestic elephant and was wearing shining armour. The little bowman knew that the big man could not shoot, so he also took his bow and arrow and quietly sat behind the big man on the elephant.

When the big man saw a huge enemy army in front of him, he started to shake with fear. The little bowman asked him to keep sitting quietly, but the big man was so nervous that he jumped off the elephant and ran back to the city from the battle-field.

The little bowman led the elephant fearlessly into the battle-field and killed many of the enemies with his unmistakable shots. All the soldiers were motivated by the little man’s act of bravery and they soon forced the enemy army to withdraw, itself. The king now understood that it was the little bowman who was the real hero. He made ‘ him the chief of his army andalso rewarded him with rich gifts.

Talking Time

Language Function : Offering and asking for help:

Read the-following conversation between Gowtham and Sudha. Work in pairs.

Gowtham : Hello ! Sudha. What will you do tomorrow?
Sudha : I’ll work on my English project.
Gowtham : Shall I help you to complete your project work?
Sudha : I’ll be glad if you can.
Gowtham : Certainly, Sudha.
Sudha : Thank you very much.

Here are some examples for asking for help / offering help :

Frame sentences to make offers using the words given and practice.
1) Cook the dinner (Shall) ___________________
2) Clean the floor (Can) ___________________
3) Cup of coffee (Would) ___________________
4) Do the shopping (Will) ___________________
5) Make some sandwiches (Would) ___________________
Answer:
Making Offers:

1. Shall I cook dinner for you?
2. Can I clean the floor?
3. Would you like me to give you a cup of coffee?
4. Would you like me to make some sandwiches for you?

Asking for Help:

1. Can you clean the floor for me?
2. Will you do’shopping for me?
3. Would you mind making some sandwiches for me?

Listening

Listen to the story and answer the questions that follow.

AN AUDACIOUS VILLAGE

Every country is protected by the armed forces like the army, the navy and the air force. If one wants to join the armed forces, one needs bravery and patriotism. You may have many professionals like engineers, doctors, lawyers, teachers, etc., in your locality. However it is rare to find people who work in the army from your area.

Madhavaram, called Military Madhavaram in West Godayari District, which is famous for sending men to serve in the armed services for centuries. Almost every household in the small village has at least one member serving in the armed forces.

During colonial rule, youth from the village flocked to the military and participated in major wars. Nearly 90 soldiers from this remote village participated in World War I and the figure rose up to 1,110 in World War II. Many soldiers from this village have laid down their lives.

Soldiers from the village have been a part of every war that independent India has fought. Many soldiers from this village sacrifice and guard the Indian frontiers. The girls in the village prefer to marry military men. The villagers, to commemorate the sacrifice and services of the soldiers, built a memorial for soldiers on the lines of New Delhi’s Amar Jawan. For many years, joining the Indian Armed Forces has remained the career of choice for the young men of the village.

Answer the following questions :
1. What qualities are required to join the Armed forces?
Answer:
Bravery and patriotism .

2. Whom do the girls in the village prefer to marry?
Answer:
Military men

3. How did the villagers commemorate the sacrifice made by the soldiers?
Answer:
By building memorials for soldiers on the lines of New Delhi’s Amar Jawan

4. How many World Wars are mentioned in the story?
Answer:
Two

5. What is Amar Jawan famous for?
Answer:
It is famous for building memorials for soldiers.

Study Skill

A. Study the following pie-chart and answer the questions that follow.

1. What is the pie chart about?
Answer:
The pie chart is about the recommended diet.

2. What is the percentage of vegetables in the diet recommended?
Answer:
18%

3. _______ occupied 9% of the diet recommended.
a) Vegetables
b) Grains
c) Other
Answer:
b) Grains

4. Which item occupies the highest percentage of our diet?
a) Protein
b) Fruit
c) Vegetables
(Note : The question is wrongly given in textbook. Hence, it has been changed for the convenience of students.)
Answer:
b) Fruit

5. Identify the true/false statement.
a) The percentage of fruit in our diet is 23%. (false)
b) Grains occupy the least perccentage of our diet. (false)
c) Vegetables occupy 18% share of our diet. (true)

B. Dictionary Entry

Fun Time

Look at the word ‘make’. By replacing the underlined letter ‘k’ in the word with r, l and t we can make new words like ‘mare, male, mate’ and so on. Now make at least three new words by replacing the letter underlined with any letter of your choice.
make – mare male mate
1) same – _______
2) poke – _______
3) robe – _______
4) sail – _______
5) bake – _______
Answer:

1. safe, sage, sake, sale, same, sane, sate, save
2. pole, pone, pope, pore, pose
3. rode, role, Rome, rope, rose, rote, rove
4. bail, fail, hail, jail, mail, nail, pail, rail,.sail, tail, vail, wail
5. babe, bade, bale, bane, bare, base

Riddles:

Here are some riddles for you to solve. (One is done for you.)
Ex. I am tall when I am young and 1 am short when I am old. What am I?
A. Candle

1) You walk into a room that contains a candle, a kerosene lamp, a match and a fireplace. What would you light first?
2) A man dies of old age on his 25th birthday. How is this possible?
3) What has many keys but can’t open, a single lock?
4) What is black when it is clean and white when it is dirty?
5) Where does today come before yesterday?
Answer:
1) A match
2) The man’s birthday falls on February 29.
(Or)
The man was born on February 29.
3) A piano
4) A blackboard
5) In the dictionary entries

Tongue Twisters:

Say them aloud.

1. Troubles never troubled Trouble, as he himself troubled troubles.
   Mine collected fine and wished to have wine but the shopkeeper closed at nine for fear of fine.
   Bumble often mumbles something to Rumble but the latter does not catch the matter as nothing matters to him.
   Mr. Will, prepared a will as he willed to inherit his paper mill to his daughter, Jill.
   Ms. Sind wound the bandage round the wound and soon unwound it as it was not wound properly around the wound.

The Brave Little Bowman Summary

Once upon a time, there lived a skillful archer in a city. Though he was short in ‘ height and had a crooked back, none could beat him in archery. One day he thought, “I am good enough to join the king’s army, but he would never take ine in because of my short stature and hunched back. I must look for someone tall and powerful, and then I can enter the king’s army as his .page.”

One day, the little bowman found the kind of man he was looking for. He “was a tall and powerful man and used to dig ditches to earn his living. The bowman approached him and said, “The days of your misery are over! I am the best archer of this country and worthy of being a part of the king’s royal army. But, I may get rejected because of my height and crooked back. So, 1 need your help. You will immediately be recruited in the army because of your physique and you can then introduce me to them as your assistant. I will do the work that you will be given to do and we shall divide the pay between us. This way both of us will be able to live comfortably.”

The tall man gladly agreed. Together-they reached the king’s palace and sent word to the king that a famous bowman was there to meet him. The, king met the bowman and being impressed by his towering personality, joined him in the royal army. The little man’s dream had come true. He was now a part of the royal army, though disguised as the assistant of the big man.

In those days, there was a man-eater tiger on the loose in the jungle. The king sent for the big man and ordered him to kill the tiger. The big man told the little bowman what the king had said. They went to the forest together and soon, the little bowman shot the tiger dead. The king was extremely impressed by the heroic act of the big man and rewarded him with expensive gifts.

Some days, later, a wild elephant came on the city roads and started killing the people. The big man was asked to go and kill the elephant. The big man carried the little bowman on his shoulders and as always, the little bowman hit his target and killed the elephant. The king was full of praise for the big man and gave him a reward. The big man started treating the little man as his servant and spoke him very rudely. The little bowman was very sad.

A few days later, the king of the neighbouring country attacked the kingdom. The king at once &ent his army. The big man was mounted on a majestic elephant and was wearing shining armour. The little bowman knew that the big man could not shoot, so he also took his bow and arrow and quietly sat behind the big man on the elephant.

When the big man saw a huge enemy army in front of him, he started to shake with fear. The little bowman asked him to keep sitting quietly, but the big man was so nervous that he jumped off the elephant and ran back to the city from the battle-field.

The little bowman led the elephant fearlessly into the battle-field and killed many of the enemies with his unmistakable shots. All the soldiers were motivated by the little man’s act of bravery and they soon forced the enemy army to withdraw itself. The king now understood that it was the little bowman who was the read hero. He made him the chief of his army and also rewarded him with rich gifts.

Meanings For Difficult Worps

crooked (adj) : bent,or twisted out of shape
ditch (n) : a narrow channel dug at the side of the road or field, to carry away water
earn a living (idiom) : to earn money needed for food and clothing
praise (v) : express warm approval or admiration
harsh (adj) : unkind, severe
bowman (n) : an archer
Your Majesty! (phrase) : the title used to speak to a king (Respected great king)
Your Highness! (phrase) : the title used to speak to a king (Respected great king)
mounted (adj) : riding an animal, typically a horse
warrior (n) : a brave or experienced soldier or fighter
skilled (adj) : having or showing the knowledge or ability
panic (n) : sudden uncontrollable fear or anxiety
put fear to rest (phrase) : to calm one’s fear
gave a cold shoulder (phrase) : tread in an unfriendly way
a bolt from the blue (phrase) : a sudden unexpected news
armed (adj) : carrying weapons to fight

A Fairy Song Poem

Over hill, over dale,
Thorough bush, thorough brier,
Over park, over pale,
Thorough flood, thorough fire !
I do wander everywhere,
Swifter than the moon’s sphere;
And I serve the Fairy Queen,
To dew her orbs upon the green;
The cowslips tall her pensioners be;
In their gold coats spots you see;
Those be rubies, fairy favours;
In those freckles live their savours;
I must go seek some dewdrops here,
And hang a pearl in every cowslip’s ear. -By William Shakespeare

Appreciation of the Poem

A. Choose the correct options to complete the sentences.

1. The fairy wanders _________
a) over the dale
b) over the hill
c) everywhere
Answer:
c) everywhere

2. The fairy is serving the Fairy Queen by dropping upon the green.
a) dewdrops
b) cowslips
c) rubies
Answer:
a) dewdrops

3. The fairy walks faster than the rotation of the
a) Fairy Queen
b) dewdrops
c) Moon
Answer:
c) Moon

4. The fairy wants to hang a in every cowslip’s ear.
a) dewdrops
b) ruby
c) pearl
Answer:
c) pearl

5. Who are the fairy queen’s pensioners?
a) cowslips
b) dew drops
c) orbs
Answer:
a) cowslips

B. Answer the following questions :

1. Where does the fairy wander?
Answer:
The fairy wanders over hills, dales, parks and pales and through bushes, briers, floods and fire.

2. How quickly does the fairy wander?
Answer:
He wanders faster than the moon.

3. Who does the fairy serve?
Answer:
The fairy serves the Fairy Queen.

4. What are the spots on the cowslips compared with ?
Answer:
The sports on the cowslips are compared with rubies.

5. Identify and write the other rhyming words in the poem:.
( E.g. dale – pale)
Answer:
brier – fire where – sphere
queen – green be – see
favours – savours here- ear

Check Point

A Fairy Song Summary

The poem ‘A Fairy Song’, refers to a fairy that serves his/her fairy queen. He/She spreads the dew on the flower everywhere he/she crosses. He/She wanders many places to do this work like hills, pales and so on.

The fairy flies over hill and open river valleys, through bushes and prickly plants, above parks and fences, through floods and fire.

The fairy travels everywhere faster than the moon revolves around the earth. The fairy serves the Fairy Queen.

The fairy works for the fairy queen and must deliver dewdrops (orbs here refers to the spherical shape of the drops) on the greenery around. This includes delivering dewdrops to the cowslips – a yellow flower with tall slender stems. The cowslips are therefore indebted to the fairy queen and therefore become her pensioners.

In their yellow gold petals being referred to as coats… thus personifying it in a way, you can see spots. The spots are red in colour and therefore look like rubies. If you have seen a cowslip, you will notice it has red spots in the centre. The poet says this is possible because of the favour the fairy does to the cowslips by delivering dew to them. The red spots are compared to freckles that appear at the peak of a cowslip’s life.

The fairy finally says that he/she must look for more dewdrops that have been compared to pearls so that he/she can hang them in every cowslip’s ear. Again this is a personification where the cowslip is given a human quality of having an ear that can be fashioned with a pearl.

A Fairy Song About the Poet

William Shakespeare (1564 – 1616) was an English playwright, poet, and actor often called the English National Poet and consid¬ered by many to be the greatest dramatist of all time. He was nicknamed The Bard of Avon. Shakespeare’s works include 38 plays, 2 narrative poems, and 154 sonnets and a variety of other poems. His plays like Hamlet, Macbeth, King Lear are some of the finest works in those genres. Some of his works are studied as academic subjects at postgraduate level across the world. This poem (A Fairy Song) is

Meanings For Difficult Words

dale (n) : an open river valley (in a hilly area)
thorough (prep.) : old spelling of ‘through’
brier (n) : tangled mass of prickly plants / a thorny plant
pale (n) : a wooden strip forming part of a fence
wander (v) : move about aimlessly or without any destination, often in search of food or employment
swifter (adj) : faster
sphere (n) : range / ball / area
to dew her orbs (phr.) : In this poem, dew has been used as a verb which could mean to place ‘tiny drops (orbs) of water that form on cool surfaces at night, when atmospheric vapor condenses’
cowslips (n) : The cowslip is a yellow flower belonging to the primrose family. Its name comes from old English for cow dung, perhaps because the plant commonly grew amongst the manure in cow pastures.
pensioners (n) : followers/dependants
rubies (n) : red gemstones
favours (v) : to treat somebody better than you treat other people
freckles (n) : a small brownish spots (of the pigment melanin) on the skin
savours (v) : get enjoyment from; take pleasure in
dewdrops (n) : drops of dew

Language Devices in the Poem :
Hyperbole : Line 4 & Line 6
→ Thorough flood, thorough fire!
→ Swifter than the moon’s sphere

Personification : Line 14
And hang a pearl in every cowslip’s ear
Simile : Line 6

The writer uses connective word ‘than’ in this line. The poet is comparing ‘swifter’ to the moon’s sphere.
→ Swifter than the moon’s sphere

SCERT AP State 7th Class Telugu Textbook Solutions 12th Lesson అసామాన్యులు Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Telugu Solutions 12th Lesson అసామాన్యులు

7th Class Telugu 12th Lesson అసామాన్యులు Textbook Questions and Answers

ఇవి చేయండి

I. వినడం – మాట్లాడడం

ప్రశ్న 1.
“ఆదివాసులు మనందరికీ మార్గదర్శకులు” దీన్ని వివరించండి.
జవాబు:
ఆహారం లేకపోతే ఎవరూ బతకరు. ఆహారం గురించి మనకు ఆదివాసులే తెలిపారు. ఆదివాసులు అడవులే అమ్మ ఒడిగా, కొండకోనలే తోడునీడగా జీవిస్తారు. వారు రాత్రింబగళ్ళు ప్రకృతితో కలిసి జీవిస్తూ ప్రకృతిని బాగా పరిశీలిస్తారు. ఏమి తినాలో, ఏమి తినగూడదో, మనకు ఆదివాసులే చెప్పారు. ఇందుకోసం వారు ప్రయోగాలు చేశారు. ఈ ప్రయోగాలలో కొందరు ఆదివాసులు ప్రాణాలు కూడా వదిలారు. జంతువుల మాంసం తినేముందు, వారు ఆ జంతువులనూ, వాటి ఆహారం అలవాట్లనూ, పరిశీలించారు. తర్వాతనే ఫలానా జంతువు. మాంసం తినవచ్చునని వారు తేల్చి చెప్పారు.

కోయలు, గోండులు, చెంచులు వంటి గిరిజనులకు ఉన్న ప్రకృతి విజ్ఞానం ఎంతో గొప్పది. చెట్లను గురించి వారికి తెలిసినంతగా, ఇతరులకు తెలియదు. ఆదివాసులు కూడా, శాస్త్రజ్ఞులే, వారికి రోగాలు వస్తే, చెట్ల మందులతోనే వారు తిరిగి ఆరోగ్యాన్ని పొందుతారు. అందువల్ల ఆదివాసులే గురువులై మనకు మార్గదర్శకులయ్యారు.

ప్రశ్న 2.
కుమ్మరివారి గొప్పతనాన్ని గురించి వివరించండి.
జవాబు:
కుమ్మరి వాని చక్రం నుంచి, బంకమట్టి నుంచి, మనం నిత్యం ఉపయోగించే కుండలు, కూజాలు, అటికెలు, గురుగులు, ప్రమిదలు వస్తున్నాయి. మెత్తటి మట్టి, బూడిద లేదా రంపం పొట్టు, సన్న ఇసుకను కలిపి, బంకమట్టిని తయారుచేస్తారు. వారు కాళ్ళతో తొక్కి, చెమటోడ్చి సిద్ధం చేసిన బంకమట్టిని కుమ్మరిసారెపై పెడతారు.

కుమ్మరి చక్రం తిప్పుతూ, చక్రం మీద పెట్టిన బంకమట్టిని తన చేతివేళ్ళ కొనలతో నేర్పుగా నొక్కుతాడు. ఆశ్చర్యంగా అనుకున్న రూపాలు వస్తాయి. తయారైన మట్టి పాత్రలను ఆరబెడతారు. తర్వాత ‘కుమ్మర ఆము’లో పెట్టి, బురదమట్టితో కప్పుతారు. కొలిమిని మండిస్తారు. వేడి అన్ని పాత్రలకూ సమానంగా అందుతుంది. మట్టి పాత్రలన్నీ కాలి, గట్టిగా తయారవుతాయి. వేసవికాలంలో వీరి కూజాలకు, కుండలకు మహాగిరాకీ. వీరు చేసే ప్రమిదలు భక్తి జీవితంలో ప్రధాన భాగం.

ప్రశ్న 3.
“వడ్రంగివారు నేటి ఆధునిక ఇంజనీర్లు” – దీన్ని సమర్థిస్తూ పదివాక్యాలు రాయండి.
జవాబు:
వడ్రంగుల పనిలో ఎంతో ఇంజనీరింగ్ నైపుణ్యం ఉంది. మనకు వ్యవసాయానికి కావః పిన నాగలి, గుంటక, గొర్రు వంటి పనిముట్లను అన్నింటినీ వడ్రంగులే తయారుచేస్తారు. ఆ పనిముట్ల ఈ రీకి ఏ చెట్టు కలప సరిపోతుందో వారు పరిశీలిస్తారు. చెట్టును చూస్తే సరిపోదు.

చెట్టును కొట్టి, దాన్ని కోసి, చిత్రిక పట్టాలి. తొలి కొట్టాలి. అందులో బిగించాలి. ఇలా వడ్రంగులు ఎంతో ఇంజనీరింగ్ నైపుణ్యం చూపించాలి.

వ్యవసాయానికీ, ప్రయాణానికీ ఉపయోగించే బండి సౌకర్యాన్ని వడ్రంగులు సమాజానికి అందించారు. ఇంటి తలుపులు, వాసాలు, కిటికీలు, ఇళ్ళు, వడ్రంగుల పనితనం వల్లే, అందంగా తయారవుతున్నాయి. మనం వాడుకొనే మంచాలు, కుర్చీలు, బెంచీలు, టేబుళ్ళు అలమారలు సైతం వడ్రంగుల చేతుల్లోనే తయారవుతున్నాయి. వడ్రంగులు
“దారు శిల్పులు”. వారు నేటి కాలం “ఇంజినీర్లు”.

ప్రశ్న 4.
“రైతులు మన అన్నదాతలు” – వివరించండి.
జవాబు:
రైతులు మనకు అన్నదాతలు. రైతు దేశానికి వెన్నెముక. అతనికి కోపం వస్తే, మనకు అన్నం దొరకదు. రైతు నడుంవంచి కష్టించి పాడిపంటలు పెంచుతున్నాడు. తాను పస్తులు ఉండి, మన కడుపులు చల్లగా ఉండేటట్లు మనకు రైతు తిండి పెడుతున్నాడు. రైతు రాత్రింబగళ్ళు కష్టపడి పనిచేస్తాడు. తాను ఎండకు ఎండినా, వానకు ‘ తడిసినా, చలికి వణకినా ధైర్యంతో కష్టపడి, రైతు పంటలు పండించి మన పొట్టలు నింపుతున్నాడు.

మనం తినే అన్నం, కూరగాయలు, పండ్లు అనేవి, రైతులు చెమటోడ్చి పనిచేసిన కృషికి ఫలాలు. రైతు రాత్రింబగళ్ళు రెక్కలు ముక్కలు చేసుకొని, శ్రమిస్తేనే మనం హాయిగా తింటున్నాము. అందుకే లాల్ బహదూర్ శాస్త్రిగారు “జై జవాన్, జై కిసాన్” – అన్నారు.

కాబట్టి రైతులు మనకు అన్నదాతలు. రైతుల త్యాగం, కృషి అపూర్వమైనవి.

ప్రశ్న 5.
“దేహానికి అవయవాలు ఎంత ముఖ్యమో, సమాజానికి అన్ని వృత్తులవారు అంత అవసరం” – దీన్ని సమర్థిస్తూ వ్యాసం రాయండి.
(లేదా)
“సమాజ నిర్మాణానికి అన్ని వృత్తుల వాళ్లూ అవసరమే” దీన్ని సమర్థిస్తూ రాయండి.
అన్ని వృత్తుల వారు పరస్పరం సహకరించుకుంటేనే సమాజ గమనం సాగుతుందని అసామాన్యులు పాఠంలో. చదివారు కదా ! మన సమాజంలోని వృత్తులను, వాటి ప్రాముఖ్యతను వివరించండి.
జవాబు:
కులవృత్తుల – ప్రాముఖ్యం

మన శరీరంలో కళ్లు, చెవి, ముక్కు, కాళ్ళు, చేతులు వంటి అవయవాలు ఉన్నాయి. ఈ అవయవాలు అన్నీ. సరిగా పనిచేస్తేనే మన శరీరం పనిచేస్తుంది. శరీరానికి ఈ అవయవాలు అన్నీ ముఖ్యమే. సంఘంలో అనేక వృత్తులవారు ఉన్నారు. కుమ్మరి, కంసాలి, కమ్మరి, వడ్రంగి, మంగలి, చర్మకారుడు, సాలె, కురుమలు, రజకుడు వంటి ఎందరో వృత్తి పనివారలు ఉన్నారు.

ప్రతి వృత్తి పవిత్రమైనదే. ఏ వృత్తినీ మనం చిన్న చూపు చూడరాదు. మన ఇంట్లో శుభకార్యం జరగాలంటే, మంగళ వాద్యాలు వాయించేవారు కావాలి. కుండలు, ప్రమిదలు, ఆభరణాలు, వస్త్రాలు అన్నీ కావాలి. అంటే అన్ని వృత్తులవారు సహకరిస్తేనే ఏ పనులయినా జరుగుతాయి. ఒకరికొకరు తోడ్పడితేనే, సమాజం నడుస్తుంది.

రైతులు పొలం దున్నాలంటే నాగలి కావాలి. దాన్ని వడ్రంగి చెక్కాలి. కమ్మరి దానికి గొర్రు తయారుచేయాలి. రైతుకు. చర్మకారులు చెప్పులు కుట్టాలి. సాలెలు బట్టలు వేయాలి. కంసాలి, వారికి నగలు చేయాలి. కుమ్మరి కుండలు చేయాలి. ఇలా అన్ని వృత్తులవారూ సహకారం అందిస్తేనే, సమాజం సక్రమంగా నడుస్తుంది.

ఒకప్పుడు గ్రామాలు స్వయం సమృద్ధిగా ఉండేవి. గ్రామ జీవనానికి అవసరమైన వస్తువులను, అన్ని వృత్తులవారు కలిసి మెలిసి తయారుచేసుకొనేవారు. వారు తమ కులాలను మరిచిపోయి, అక్క బావ, మామ, అత్త, అన్న అని పిలుచుకొనేవారు. .. తిరిగి గ్రామాల్లో అటువంటి తియ్యని జీవితం రావాలి. శరీరం నడవడానికి అవయవాలు అన్నీ ఎంత ముఖ్యమో మనిషి జీవనానికి అన్ని వృత్తులవారి శ్రమ కూడా అంత ముఖ్యం అని గుర్తించాలి.

ప్రశ్న 6.
‘ఒకరిమీద ఒకరు ఆధారపడడం’. అనేది మన సంస్కృతిలో చాలా గొప్పది. ఎందుకు? దీన్ని వివరిస్తూ రాయండి.
జవాబు:
నిత్య జీవితంలో మనిషి ప్రక్కమనిషి మీద ఆధారపడి బతకక తప్పదు. పరస్పరం ఒకరిపై ఒకరు. ఆధారపడటం అనేది మన సంస్కృతిలో గొప్ప విషయం.

ఈ మన ఇంట్లో పెళ్ళి అయితే మంగళవాద్యాలు కావాలి. కుండలు, ప్రమిదలు కావాలి. నగలు కావాలి. వంటల వారు కావాలి. పెండ్లి చేయించేవారు కావాలి. బట్టలు కావాలి. లైటింగ్ ఏర్పాట్లు కావాలి. అలంకరణ చేసేవారు కావాలి. ఈ పనులన్నీ చేసేవారు ఉంటే తప్ప, మన వద్ద డబ్బు ఉన్నా పెళ్ళి జరుగదు. దీనిని బట్టి మనం సంఘంలో ఒకరిపై ఒకరు ఆధారపడి బతుకుతున్నాం అని గ్రహించాలి.

రైతు పంటలు పండించాలి. ఆ పంటలను బజార్లకు తీసుకురావాలి. వాటిని వర్తకులు అమ్మాలి. అప్పుడే మనం వాటిని కొని, అనుభవించగలం. రోగం వస్తే వైద్యులు కావాలి, ఇళ్ళు కట్టడానికి, తాపీ పనివారు, వడ్రంగులు, ఇనుప పనివారు, విద్యుచ్ఛక్తి పనివారు, కుళాయిలు అమర్చేవారు కావాలి. ఇండ్లలో పనిచేసే పనివారు కావాలి.

దీనిని బట్టి మనం ఒకరిపై ఒకరు ఆధారపడి జీవిస్తున్నాం అనీ, పరస్పరం ఆధారపడటం మన సంస్కృతిలో గొప్ప విషయం అని గ్రహిస్తాము.

కఠిన పదములకు అర్థములు

అసామాన్యమైన = సాటిలేనిదైన
ప్రతిభ = తెలివి
క్షణాలలో = నిమిషాలలో
సారించామా? = ప్రసరింపజేశామా?
కృషి = పరిశ్రమ; ప్రయత్నము
త్యాగాన్ని = దానాన్ని
జీవమ్ములు = ప్రాణులు
జీవకోటి = ప్రాణికోటి
ఆదివాసులు = మొదట నివసించిన వారు
కొండకోనలు = కొండలు, అరణ్యాలు
రేయింబవళ్ళు = రాత్రింబవళ్ళు
ఆహారపుటలవాటు = ఆహారం, అలవాట్లు
అతిశయోక్తి = ఎక్కువగా చెప్పినమాట
జానపదులు = గ్రామీణులు
ప్రాచుర్యం = విస్తారం
సజావుగా = సరియైనరీతిలో
మురిసిపోతాం = ఆనందిస్తాము
గిరాకీ = అలభ్యత (దొరకకపోవడం)
అటికెలు = చిన్నకుండలు
గురుగులు = చిన్న పిడతలు
చకచకా = వేగంగా
సమాజగతిని = సంఘపు నడకను
ఆము = కుమ్మరి కుండలు కాల్చే నిప్పుల గుంట
తతంగము = కార్యక్రమము
కొలిమి = కమ్మరి ఇనుప పనిముట్లు కాల్చే నిప్పుల గుంట
కమ్మలు = చెవుల ఆభరణాలు (దుద్దులు)
ఆపాదమస్తకం = పాదాలనుండి తలవఱకు
సొమ్ములు = నగలు
మూస = బంగారం మున్నగువాటిని కరిగించే పాత్ర
అనారోగ్యము = ఆరోగ్యం చెడిపోవడం
నైపుణ్యం = నేర్పు
పొదగడం = అతకడం
గడ్డపార = గునపము
సెగ = వేడి
కీలకము = ముఖ్యము
గుంటక = విత్తనాలు చల్లడానికి నేలను చదును చేసే సాధనము
కొయ్య = కఱ్ఱ
దారు శిల్పులు = కఱ్ఱపై చెక్కే శిల్పులు
ఆవేదన = పెద్దనొప్పి
ఒడుపుగా = వీలుగా
ఔదార్యాన్ని = దాతృత్వాన్ని
కలిమిన్ కబళించి = సంపదను మ్రింగి
భరతావని = భారతభూమి
వక్కాణించారు = చెప్పారు

ముప్పు ఘటించి పద్యమునకు భావము

భావం :
చెప్పులు కుట్టి జీవించే వారి కులానికి కీడు చేసి, వారి సంపదను దోచుకొని, వారి శరీరాన్ని పిప్పి చేసిన భారతవీరుల యొక్క పాదాలు కందిపోకుండా వారికి చెప్పులు కుట్టి, చెప్పులుకుట్టేవారు జీవనాన్ని సాగిస్తారు. కాదని చెప్పరు. భరతభూమి చెప్పులు కుట్టేవారి సేవకు ఋణ పడింది.

కాటికి = శ్మశానమునకు
బొక్కెనలు = చేదలు
క్షురకులు = మంగలులు
భాగస్వామ్యం = వాటా
అవగాహన = తెలిసికోవడం
గాట్లుపడటం = పుండ్లు పడడం
చిట్కాలు = సూక్ష్మరహస్యాలు
శరీరమర్ధనం = శరీరాన్ని పిసకడం; (మాలిష్ చేయడం)
ఆషామాషీ = అశ్రద్ధ
సుదీర్ఘము = మిక్కిలి పొడవైనది
శుభాశుభకార్యక్రమాలు = మంచి చెడుపనులు
ప్రమేయం = సంబంధము
ఆవిష్కరణలు = కొత్త వస్తువులను కనుక్కోడాలు
తల్లడిల్లుతాం = ఆవేదన చెందుతాము
నినాదము = కేక
పస్తులుండి (పస్తులు + ఉండి) = తిండితినకుండా ఉండి
సడలని స్టైర్యం = జారని (తొలగని) ఓర్పు (నిలుకడ)
పునీతుడు = పవిత్రుడు
పరస్పరం = ఒకరికొకరు
సహకరించుకుంటే = సాయం చేసుకుంటే
స్వయం సమృద్ధంగా = తనంతట తాను నిండుగా
చేదోడు వాదోడుగా = పనిలో మాటలో సాయముగా
ఆత్మీయ సంబంధం = తనవారనే సంబంధము
శ్రమైక జీవన సౌందర్యము = శ్రమించడమే ముఖ్యమైన
అందం పాటించడం = ఆచరించడం

SCERT AP 7th Class Maths Solutions Pdf Chapter 4 Lines and Angles InText Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Maths Solutions 4th Lesson Lines and Angles InText Questions

Check Your Progress [Page No. 66]

Question 1.
Find the complementary angles of
(i) 27°
Answer:
If the sum of any two angles is 90°, then the angles are called complementary angles.
A complementary angle of 27° is
(90 – 27) = 63°

(ii) 43°
Answer:
Complementary angle of 43° is
(90 – 43) = 47°

(iii) k°
Answer:
Complementary angle of k° is (90 – k)°

(iv) 2°
Answer:
Complementary angle of 2° is
(90 – 2) = 88°

Question 2.
Find the supplementary angles of
(i) 13°
Answer:
If the sum of any two angles is 180°, then the angles are called as supplementary angles.
Supplementary angle of 13° is
(180 – 13) = 167°

(ii) 97°
Answer:
Supplementary angle of 97° is
(180 – 97) = 83°

(iii) a°
Answer:
Supplementary angle of a° is
(180 – a)°

(iv) 46°
Answer:
Supplementary angle of 46° is
(180 – 46) = 134°

Question 3.
Find the conjugate angles of
(i) 74°
Answer:
If the sum of any two angles is 360°, then the angles are called as conjugate angles.
Conjugate angle of 74° is
(360 – 74) = 286°

(ii) 180°
Answer:
Conjugate angle of 180° is
(360- 180) = 180°

(iii) m°
Answer:
Conjugate angle of m° is (360 – m)°

(iv) 300°
Answer:
Conjugate angle of 300° is
(360.-300) = 60°

[Page No. 66]

Question 1.
Umesh said, “Two acute angles cannot form a pair of supplementary angles.” Do you agree ? Give reason.
Answer:
Yes, acute angle is always less than 90°. So, sum of two acute angles is always less than 180°.
Therefore, two acute angles cannot form a pair of supplementary angles (180°).

Question 2.
Lokesh said, “Each angle in any pair of complementary angles is always acute.” Do you agree? Justify your answer.
Answer:
Yes, sum of any two acute angles is 90°, then they are complementary angles. If they are not acute means they may . be right angle (90°) or obtuse angle (> 90°) or etc.

So, its impossible.
Therefore, each angle in any pair of complementary angles is always acute.

Let’s Think [Page No. 69]

Question 1.
In the figure, ∠AOB and ∠BPC are not adjacent angles. Why? Give reason.

Answer:
In the given figure, ∠AOB and ∠BPC are not adjacent angles. Because, they have no common vertex and no common arm.

Question 2.
In the figure, ∠AOB and ∠COD have common vertex O. But ∠AOB, ∠COD are not adjacent angles. Why? Give reason.

Answer:
In the given figure, ∠AOB and ∠COD are not adjacent angles. Because, they have common vertex. But they have no common arm.

Question 3.
In the figure, ∠POQ and ∠POR have common vertex O and common arm OP but ∠POQ and ∠POR are not adjacent angles. Why? Give reason.

Answer:
∠POQ and ∠POR have common vertex O and common arm OP. But they are not lie either side of the common arm. That’s why they are not adjacent angles.

Check Your Progress [Page No. 70]

Question 1.
In the adjacent figure \(\overrightarrow{\mathbf{P R}}\) is a straight line and O is a point on the line. \(\overrightarrow{\mathbf{O Q}}\) is a ray.

(i) If ∠QOR= 50°, then what is ∠POQ?
Answer:
Given ∠QOR= 50°
∠POQ, ∠QOR are linear pair.
⇒ ∠POQ + ∠QOR = 180°
⇒ ∠POQ + 50° = 180°
⇒ ∠POQ — 180° – 50° = 130°
.-. ∠POQ =130°

(ii) If ∠QOP = 102°, then what is ∠QOR?
. Sol. Given ∠QOP = 102°
∠QOP and ∠QOR are linear pair.
⇒ ∠QOP + ∠QOR = 180°
⇒ 102° + ∠QOR = 180°
⇒ 102°- 102° + ∠QOR = 180°- 102°
⇒ ∠QOR = 78°

Let’s Explore [Page No. 70]

Question 1.
A linear pair of angles must be adja-cent but adjacent angles need not be linear pair. Do you agree? Draw a figure to support your answer.
Answer:
Yes.

Question 2.
Mahesh said that the sum of two angles 30° and 150° is 180°, hence they are linear pair. Do you agree? Justify your answer.
Answer:
No, sum of two angles is 180°, then they are said to be supplementary angles.
If the two angles are on the same straight line and they are adjacent they are said to be linear pair.
So, the two angles 30° and 150° are need not be linear pair.

Let’s Think [Page No. 70]

Question 1.
In the adjacent figure, AB is a straight line, O is a point on AB. OC is a ray. Take a point D in the interior of ∠AOC, join OD.
Find ∠AOD + ∠DOC + ∠COB.

Answer:
Given ∠AOC and ∠COB are linear pair. But ∠AOC = ∠AOD + ∠DOC

⇒ ∠AOC + ∠COB = 180° (linear pair)
⇒ ∠AOD + ∠DOC + ZCOB = 180°

Question 2.
In the given figure, AG is a straight line. Find the value of ∠1 + ∠2 + ∠3 + ∠4 + ∠5 + ∠6.

Answer:
Given ∠AOC and ∠COG are linear pair. ∠AOC + ∠COG = 180° (linear pair)
But ∠AOC = ∠AOB + ∠BOC
= ∠1 + ∠2
∠COG – ∠COD + ∠DOE + ∠EOF + ∠FOG – ∠3 + ∠4 + ∠5 + ∠6
=> (∠AOB + ∠BOC) + (∠COD + ∠DOE + ∠EOF + ∠FOG)
= 180°
=> ∠1 + ∠2 + ∠3 + ∠4 + ∠5 + ∠6
= 180°
Therefore, the sum of angles at a point on the same side of the line is 180°.

Let’s DO Activity [Page No. 72]

Take a white paper. Draw 3 distinct pairs of intersecting lines on this paper. Measure the angles so formed and fill the table.

From the above table, we observe that “vertically opposite angles are equal.

Check Your Progress [Page No. 73]

In the figure three lines p, q and r inter-sect at a point O. Observe the angles in the figure. Write answers to the following.
Question 1.
What is the vertically opposite angle to ∠1?
Answer:
Vertically opposite angle to ∠1 is ∠4.

Question 2.
What is the vertically opposite angle to ∠6?
Answer:
Vertically opposite angle to ∠6 is ∠3.

Question 3.
If ∠2 = 50°, then what is ∠5?
Answer:
Vertically opposite angle of ∠2 is ∠5. So, ∠5 = ∠2 = 50° ∠5 = 50°

Let’s Think [Page No. 75]

Question 1.
In the figure, the line l intersects other two lines m and n at A and B respectively. Hence l is a transversal. Is there

Give reason.
Answer:
Yes.
1) The line m intersects other two lines / and n at two distinct points A and C respectively. Hence m is a transversal line.
2) The line n intersects other two lines / and m at two distinct points B and C respectively. Hence n is a transversal line.

Question 2.
How many transversals can be drawn for the given pair of lines?
Answer:
One and only one transversal line can be drawn for the given pair of lines.

Check Your Progress [Page No. 76]

Observe the figures (i) and (ii) then fill the table.


Answer:

Check Your Progress [Page No. 78]

In the figure, p ∥ q and t is a transversal. Observe the angles formed.

Question 1.
If ∠1 = 100°, then what is ∠5?
Answer:
In the given figure ∠5 = Z1 (corresponding angles)
Given ∠1 = 100°
So, ∠5 = ∠1 = 100°
∴ ∠5 – 100°

Question 2.
If ∠8 = 80°, then what is ∠4?
Answer:
In the given figure ∠4 = ∠8 (corresponding angles)
Given ∠8 = 80°
So, ∠4 — ∠8 = 80°
∴ ∠4 = 80°

Question 3.
If ∠3 = 145°, then what is ∠7?
Answer:
In the given figure ∠7 = ∠3 (corresponding angles)
Given ∠3 = 145°
So, ∠7 = ∠3 = 145°
∴ ∠7 – 145°

Question 4.
If ∠6 = 30°, then what is ∠2?
Answer:
In the given figure ∠2 = ∠6 (corresponding angles)

Given ∠6 = 30°
So, ∠2 = ∠6 = 30°
∴ ∠2 = 30°

Let’s Think [Page No. 78]

Question 1.
What is the relation between alternate exterior angles formed by a transversal on parallel lines?
Answer:

Alternate exterior angles are equal. That is ∠1 = ∠7 and ∠2 = ∠8

Check Your Progress [Page No. 80]

In the figure, m∥ n and l is a transversal.

Question 1.
If ∠3 = 116°, then what is ∠5?
Answer:
In the figure ∠5 = ∠3 (Alternate interior angles)
Given ∠3 = 116°
So, ∠5 = ∠3 = 116°
∴ ∠5 = 116°

Question 2.
If ∠4 = 51°, then what is ∠5?
Answer:
In the figure the interior angles in the same side of transversal are supple-mentary’.
So, ∠5 + ∠4 = 180° we know ∠4 = 51°
∠5 + 51° = 180°
∠5 + 51° – 51° = 180° – 51°
=> ∠5 = 129°

Question 3.
If ∠1 = 123° then what is ∠7?
Answer:
In the given figure
∠7 = ∠1 (Alternative exterior angles) Given ∠1 = 123°
So, ∠7 = ∠1 = 123°
∴ ∠7 = 123° .

Question 4.
If ∠2 = 66° then what is ∠7?
Answer:
In the given figure,
sum of the exterior angles are the same side of transversal are supplementary. So, ∠2 + ∠7 = 180°
=> 66° + ∠7 = 180° (Given ∠2 = 66°)
=> 66° + ∠7 – 66° = 180° – 66°
=> ∠7 = 114°
∴ ∠7 = 114°

Let’s Think [Page No. 80]

Question 1.
What is the relation between co-exterior angles, when a transversal cuts a pair of parallel lines?

Answer:
Co-exterior angles are supplementary. That is ∠2 + ∠7 = 180° and ∠1 + ∠8 = 180°

Let’s Do Activity [Page N0. 80]

Take a white paper and draw a pair of non-parallel lines p and q and a transversal shown in the fIgure 1. Measure the corresponding angles and fill the table. Measure the pair óf corresponding angles and fill the table.

Check Your Progress [Page No. 81].

From the figure, state which property that is used in each of the following.

Question 1.
If ∠3 = ∠5, then p ∥ q.
Answer:
Given ∠3 = ∠5
Alternative interior angles are equal.

Question 2.
If ∠3 + ∠6 = 180°, then p ∥ q.
Answer:
Given ∠3 + ∠6 = 180°
Interior angles on the same Side of transversal are supplementary.

Question 3.
If ∠3 = ∠8, then p∥q.
Answer:
Given ∠3 = = ∠8 .
∠3 and ∠8 are not corresponding angles and not alternate interior angles.
So, ∠3 ≠ ∠8.

Let’s Explore [Page No. 81]

Question 1.
When a transversal intersects two lines and a pair of alternate exterior angles are equal, what can you say about the two lines?
Answer:
If a pair of alternate exterior angles are equal, then the two lines are parallel to each other.

Question 2.
When a transversal intersects two lines and a pair of co-exterior angles are supplementary, what can you say about the two-lines?
Answer:
If a pair of co-exterior angles are supplementary’ then the two lines are parallel to each other.

Examples:

Question 1.
In the given figure, ∠B and ∠E are complementary angles. Find the value of x.

Answer:
From the figure,
∠B = x + 10°and ∠E =35°
Since ∠B and ∠E are complementary angles,
∠B + ∠E =90°
⇒ x + 10° + 35° = 90°
⇒ x + 45° = 90°
⇒ x = 90°- 45°
x = 45°

Question 2.
If the ratio of supplementary angles is 4 : 5, then find the two angles.
Answer:
Given ratio of supplementary angles = 4:5
Sum of the parts in the ratio = 4 + 5 = 9
Sum of the supplementary angles = 180°
First angle = \(\frac{4}{9}\) × 180° = 80°
Second angle = \(\frac{5}{9}\) × 180 °= 100°

Question 3.
Find the linear pair of angles which are equal to each other?
Answer:
Let the equal linear pair of angles are x° and x°.
⇒ x° + x° = 180° .
⇒ 2x° = 180°
⇒ x° = \(\frac{180^{\circ}}{2}\)
∴ x° = 90°
Hence, each angle = 90°

Question 4.
In the given figure, PS is a straight line, find x°.

Answer:
From the given figure, ∠POQ = 60°
∠QOR = x°
∠ROS = 47°
But ∠POQ + ∠QOR + ∠ROS = 180°
⇒ 60° + x° + 47° = 180°
⇒ x° + 107° = 180°
⇒ x° = 180°- 107°
∴ x° = 73°

Question 5.
Observe the figure, then find x, y and z.

Answer:
From the figure, x = 110° (vertically opposite angles are equal)
y + 110° = 180°
y = 180°- 110° = 70°
z = y ⇒ z = 70°
Hence x = 110°, y = 70° and z = 70°

Question 6.
In the given figure AB ∥ CD and AE is transversal. If ∠BAC =120°, then find x and y.

Answer:
In the given figure, AB ∥ CD and AE is transversal.
∠BAC = 120
∠ACD = x
∠DCE = y
∠BAC = ∠DCE (correpsonding angles are equal)
y = 120°
x + y = 180 ° (Linear pair of angles are supplementary)
x + 120° – 180°
x = 180°- 120°
∴ x = 60°
Hence x = 60°, y =120°.

Question 7.
In the given figure, BA ∥ CD and BC is transversal. Find x.

Answer:
In the given figure, BA ∥ CD and BC is transversal.
∠C = x + 35° and ∠B = 60°
∠C = ∠B (∵ alternate interior angles are equal)
x + 35° = 60° .
x – 60° – 35°
∴ x = 25°

Question 8.
In the figure \(\overrightarrow{\mathbf{M N}} \| \overrightarrow{\mathbf{K L}}\) and \(\overline{\mathrm{MK}}\) is transversal. Find x.

Answer:
From the figure, \(\overrightarrow{\mathbf{M N}} \| \overrightarrow{\mathbf{K L}}\) and \(\overline{\mathrm{MK}}\) is transversal.
∠M = 2x and ∠K = x + 30°
∠M + ∠K = 180° (Q co-interior angles are supplementary)
⇒ 2x + x + 30° = 180°
⇒ 3x + 30° = 180°
⇒ 3x = 180° – 30°
⇒ 3x = 150° ⇒ x = \(\frac{150^{\circ}}{3}\)
∴ x = 50°

Question 9.
In the figure \(\overline{\mathrm{AB}} \| \overline{\mathrm{DE}}\) and C is a point in between them. Observe the figure, then find x, y and ∠BCD.

Answer:
In the figure \(\overline{\mathrm{AB}} \| \overline{\mathrm{DE}}\) and C is a point in between them.
Draw a parallel line CF to \(\overline{\mathrm{AB}}\) through C.
\(\overline{\mathrm{AB}} \| \overline{\mathrm{CF}}\) and \(\overline{\mathrm{BC}}\) is a transversal,
x + 103° = 180°
x = 180°- 103°
x = 77°

From the figure,
\(\overline{\mathrm{DC}} \| \overline{\mathrm{CF}}\) and \(\overline{\mathrm{CD}}\) is a transversal,
y + 103° = 180°
y = 180°- 103°
y = 77°
and ∠BCD = x + y = 77° + 77° = 154°

Question 10.
In the figure transversal p intersects two lines m and n. Observe the figure, check whether m ∥ n or not.

Answer:
In the given figure, it is given that each angle in the pair of corresponding angles is 45°. So they are equal. Since a pair of corresponding angles are equal the lines are parallel. Hence, m ∥ n.

Practice Questions [Page No. 87]
Indicate the group (a, b, c, d, e, f) to which given below belongs to

Question 1.
State, District, Mandai
Answer:

Group: b

Question 2.
Boys, Girls, Artistists
Answer:

Group: c

Question 3.
Hours, Days, Minutes
Answer:

Group: b

Question 4.
Women, Teacher, Doctor
Answer:

Group: c

Question 5.
Food, Curd, Spoon
Answer:

Group: f

Question 6.
Humans, Dancer. Player
Answer:

Group: f

Question 7.
Building, Brick, Bridge
Answer:

Group: c

Question 8.
Tree, Branch, Leaf
Answer:

Group: b

Question 9.
Gold. Silver, Jewellary
Answer:

Group: f

Question 10.
Bulbs, Mixtures, Electricals
Answer:

Group: f

Question 11.
Women, Illiteracy, Men
Answer:

Group: c

Question 12.
Medicine, Tablets. Syrup
Answer:

Group: f

Question 13.
Carrots, Oranges, Vegetables
Answer:

Group: e

Question 14.
Female, Mothers. Sisters
Answer:

Group: f

Question 15.
Table. Furniture, Chair
Answer:

Group: f

Question 16.
Fruits, Mango. Onions
Answer:

Group: e

Question 17.
School, Teacher, Students
Answer:

Group: f

Question 18.
Rivers. Oceans. Springs
Answer:

Group: d

Question 19.
India. Andhra Pradesh, Visakhapatnam
Answer:

Group: b

Question 20.
Animals. Cows. Horses
Answer:

Group: f

Question 21.
Fish. Tiger, snakes
Answer:

Group: a

Question 22.
Flowers. Jasmine. Banana
Answer:

Group: e

Question 23.
Authors, teachers, Men
Answer:

Group: c

Question 24.
Dog. Fish, Parrot
Answer:

Group: a

Question 25.
Rose, Flower, Apple
Answer:

Group: e

Question 26.
School, Benches. Class Room
Answer:

Group: b

Question 27.
Pen, Stationary, Powder
Answer:

Group: e

Question 28.
Crow, Pigeon. Bird
Answer:

Group: f

Question 29.
Mammals, Elephants, Dinosaurs
Answer:

Group: f

Question 30.
Writers. Teachers, Researchers
Answer:

Group: d

REASONING [Practice Questions]

Question 1.
Musician, Instrumentalist, Violinist.
Answer:

Group: b

Question 2.
Officer, Woman, Doctor
Answer:

Group: c

Question 3.
Girls, Students, 7” class girls
Answer:

Group: d

Question 4.
Pencil, Stationary, Toothpaste
Answer:

Group: e

Question 5.
Food, Curd, Fruits
Answer:

Group: f

Question 6.
Bird Pigeon, Cow
Answer:

Group: e

Question 7.
Notes, Pad, Pen
Answer:

Group: a

Question 8.
Banana, Guava, Apple
Answer:

Group: a

Question 9.
Tomato, Food, Vegetables
Answer:

Group: b

Question 10.
Cow, Dog Pet
Answer:

Group: c