AP Board 7th Class Hindi Solutions Chapter 8 हमारे त्यौहार

SCERT AP Board 7th Class Hindi Solutions 8th Lesson हमारे त्यौहार Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Hindi Solutions 8th Lesson हमारे त्यौहार

7th Class Hindi 8th Lesson हमारे त्यौहार Textbook Questions and Answers

सोचो-बोलो
AP Board 7th Class Hindi Solutions Chapter 8 हमारे त्यौहार 1
प्रश्न-उत्तर

प्रश्न 1.
चित्र में क्या दिखाई दे रहा है? (చిత్రంలో ఏమి కనపడుతూ ఉన్నది?)
उत्तर:
चित्र में कुछ महिलाएँ और लडकियाँ गौरी पूजा के रूप में बतुकम्मा त्यौहार मना रही हैं।

प्रश्न 2.
कुछ त्यौहारों के नाम बताओ। (కొన్ని పండుగల పేర్లు తెలుపుము.)
उत्तर:
हमारे पवित्रं भारत देश में विभिन्न प्रांत हैं। सारे देश में अनेक त्यौहार मनाये जाते हैं। वे हैं – दीवाली, संक्रांती, दशहरा, होली, उगादि, विनायक चतुर्थी, श्रीरामनवमी, मोहर्रम, रमज़ान, ईद, क्रिसमस, गुडफ्रइडे, बतुमम्मा, नागुला चविति, तीज, बोनालु, धनतेरस, रक्षा बंधन!

AP Board 7th Class Hindi Solutions Chapter 8 हमारे त्यौहार

प्रश्न 3.
स्त्रियाँ क्या गा रही होंगी? (స్త్రీలు ఏమి పడుతూ ఉండవచ్చు?)
उत्तर:
स्त्रियाँ सब गौरी पूजा के रूप में बतुकम्मा त्यौहार मना रही हैं। इसी दौरान वे बतुकम्मा, बतुकम्मा उय्यालो, बंगारु मा तल्ली उय्यालो गीत गा रही होंगी।

Improve Your Learning

सुनो-बोलो

प्रश्न 1.
त्यौहार क्यों मनाते हैं?? (పండుగలు ఎందుకు జరుపుకొంటారు?)
उत्तर:
व्यक्ति, समाज और राष्ट्र के जीवन में त्यौहारों का अपना विशेष महत्व होता है | सभी के लिए त्यौहारों से विशेष प्रयोजन होता है । ज़िम्मेदारियाँ और नित्य की एकरसता व्यक्ति के जीवन में नीरसता उत्पन्न करती हैं | रोज़ एक जैसी जीवन चर्या, एक ही तरह का भोजन, वही कपडे, आदि से मानव जीवन यांत्रिक जीवन बन जाता है । ऐसी स्थिति में त्यौहारों से हमारी नित्य की नीरसता दूर होकर कुछ मानसिक उत्साह बढ़ता है । हमारा जीवन नयी उमंगों से भर जाता है । इसलिए नित्य की एकरसता से उत्पन्न नीरसता को दूर करके मानसिक उल्लास पाने विविध त्यौहार मनाये जाते हैं ।

प्रश्न 2.
महिलाओं व लडकियों द्वारा मनाये जानेवाले कुछ विशेष त्यौहारों के नाम बताओ। (స్త్రీలు, బాలికల ద్వారా జరుపుకొనబడెడి కొన్ని ప్రత్యేక పండుగల పేర్లు తెలుపుము.)
उत्तर:
हमारे पवित्र भारत में कई पर्व मनाये जाते हैं | उनमें ख़ासकर महिलाएँ और लडकियों द्वारा मनाये जानेवाले त्यौहार कुछ हैं । उनमें प्रमुख हैं – बतुकम्मा, अट्ला तद्दी, नागुल चविती, रक्षाबन्धन, बोनालु, यमविदिया आदि।

AP Board 7th Class Hindi Solutions Chapter 8 हमारे त्यौहार

प्रश्न 3.
तुम्हारे गाँव या शहर में दशहरा कैसे मनाते हैं? (మీ గ్రామంలో / పట్టణంలో దసరా ఎలా జరుపుకుంటారు?)
उत्तर:
हिन्दुओं के प्रमुख त्यौहारों में दशहरे का अपना विशिष्ट स्थान है। हर साल आश्विन मास के महालय अमावास्या से लेकर दस दिन तक दशहरा मनाया जाता है । हमारे शहर में माता कनकदुर्गा का मंदिर है । दशहरे के दिनों में हर दिन नये – नये अलंकारों से दुर्गा माता दर्शन देती है । माता का विशेष अलंकार करते हैं । विशेष उत्सवों के साथ कई सांस्कृतिक कार्यक्रमों का आयोजन होता है । रात में बिजली की बत्तियों की जगमगाहट में मंदिर बहुत मनोहर दिखाई पडता है । विचित्र वेश धारणों से भक्त लोग माता की पूजा में तत्पर रहते हैं। दसवें दिन नदी में तेप्पोत्सव रूप में माता दुर्गा और स्वामी शंकर भगवान के नौका विहार का आयोजन बडे पैमाने पर किया जाता है।

पढ़ो

अ) किसने कहा? (ఎవరన్నారు?)

1. इसे ही मेहंदी या झूले का त्यौहार भी कहते हैं।
उत्तर:
यह वाक्य शारदा ने रशीदा से कहा।

2. सुबह विसर्जन करते हैं।
उत्तर:
यह वाक्य शारदा ने रशीदा से कहा।

3. हमारे पडोस में बुतकम्मा खेलते हैं।
उत्तर:
यह वाक्य रशीदा ने कहा।

लिखो

अ) दशहरे के दिनों में क्या होता है? (దసరా రోజులలో ఏం జరుగుతుంది?)
उत्तर:
दशहरा हिन्दुओं का प्रमुख त्यौहार है । यह त्यौहार आश्विन मास में मनाया जाता है । इसे देवी नवरात्रुलु, शरन्नवरात्रुलु भी कहते हैं । इन दिनों सर्वलोक जननी आदिशक्ति की पूजा की जाती है । एक एक दिन माँ को एक – एक रूप में सजाकर पूजा करते हैं । तीनों दिनों में पहले दिन दुर्गाष्टमी, दूसरे दिन महानवमी तीसरे दिन विजयदशमी मनाते हैं | इन दिनों जो काम शुरू किया जाता है वह ज़रूर सफल होता है । इसलिए सभी लोग भक्ति भावना से माँ की पूजा करते हैं । हथियारों की पूजा, शमी पूजा आदि भी होते हैं।

आ) धार्मिक दृष्टि से लोक उत्सवों का क्या महत्व है? (మతపరంగా ప్రాంతీయ పండుగల విలువ ఏమిటి?)
उत्तर:
हमारे पवित्र भारत में अनेक प्रांत हैं | हर प्रांत में अपने – अपने धर्म के अनुसार उत्सव मनाने की परंपरा है। साथ ही लोक उत्सव मनाने की प्रथा भी यहाँ है । लोक उत्सव माने विभिन्न प्रांतों में विभिन्न संदर्भो में मनाये जानेवाले सांप्रदायक उत्सव हैं । इन्हें मनाने से मानव संबन्धों में घनिष्टता बढती है । ये एकता और बन्धुत्व के सूत्र में बाँधते हैं । इनसे भाईचारे की भावना बढकर यह धारणा सुदृढ होती है कि हम सब एक ही है।

इ) बतुकम्मा और अट्ला तद्दी त्यौहार कैसे मनाये जाते हैं? (బతుకమ్మ, అట్లతద్ధి పండుగలు ఎలా జరుపుకొనబడుతాయి?)
उत्तर:
बतुकम्मा और अट्ला तद्दी दोनों गौरी पूजा के ही त्यौहार हैं। ये त्यौहार औरतें और लडकियाँ बडी’ श्रद्धा से मनाती हैं | बतुकम्मा को गौरी माँ का रूप मानकर औरतें विविध फूलों से थालियों में पिरामिड जैसी एक आकृति बनाती हैं। बीच में गौरी माँ को बिठाती हैं । उन फूलों से सजी थालियों को एक जगह रखकर उनके चारों ओर गीत गाती घूमती हैं। औरतें और लडकियाँ तालियाँ बजाती घूमती है । दसवें दिन गौरी माँ की पूजा करके नदी में या कुएँ में विसर्जन करती हैं। अट्ला तद्दी के दिन औरतें और अविवाहित लडकियाँ बगीचों में जाती हैं। वहाँ अट्लु बनाकर खाती हैं । झूला झूलती हैं । इस प्रकार ये त्यौहार मनाकर औरतें अपने सौभाग्य की रक्षा करने की विनती माँ से करती हैं।

शब्द भंडार

अ) वर्ग पहेली में से त्यौहारों के नाम चुनकर लिखो।
AP Board 7th Class Hindi Solutions Chapter 8 हमारे त्यौहार 2
उदाहरण
उदाहरण :

  1. दीपावली
  2. संक्रांति
  3. रमज़ान
  4. ओणम
  5. क्रिसमस
  6. होली

भाषा की बात

अ) नीचे दिये गये वाक्य और चित्र ध्यान से देखो। (క్రింద ఇవ్వబడిన వాక్యములను, బొమ్మలను శ్రద్ధగా చూడుము.)

AP Board 7th Class Hindi Solutions Chapter 8 हमारे त्यौहार 3 AP Board 7th Class Hindi Solutions Chapter 8 हमारे त्यौहार 4

ऊपर दिये गये वाक्यों में रेखांकित शब्द सर्वनाम कहलाते हैं। (పైన ఇవ్వబడిన వాక్యములలో గీత గీసిన శబ్దములు సర్వనామములు అనబడును.)

सर्वनाम (సర్వనామము) :
संज्ञा के स्थान पर आनेवाले शब्दों को ‘सर्वनाम’ कहते हैं । (నామవాచకమునకు బదులుగా వచ్చెడి శబ్దములను సర్వనామము అందురు.)

जैसे :
मैं (నేను), तू (నీవు), तुम (నీవు), आप (తమరు, మీరు), यह (ఇది, ఇతను, ఈమె, ఈ), वह (అది, అతడు, ఆమె, ఆ), ये (వీరు, ఇవి, ఈ), वे (వారు, అవి, ఆ), हम ( మేము /మనము) आदि మొ.నవి.
AP Board 7th Class Hindi Solutions Chapter 8 हमारे त्यौहार 5

सृजनात्मक अभिव्यक्ति

अपने मनपसंद किसी त्यौहार की शुभकामनाएं देते हुए छोटा सा (S.M.S.) बनाइए। (మీ మనస్సుకి నచ్చిన పండుగ శుభాకాంక్షలు తెలుపుతూ చిన్న ఎస్.ఎమ్.ఎస్ తయారుచేయండి.)
उत्तर:
“दीवाली की शुभकामनाएँ

परियोजना कार्यमा

लोक उत्सव गीत इकट्ठा करो । चार्ट पर चिपकाओ । कक्षा में सुनाओ । (ప్రాంతీయ పండుగల పాటలు సేకరించుము. చార్టు మీద అంటించుము. తరగతి గదిలో పాడుము.)
जैसे :
बतुकम्मा बतुकम्मा उय्यालो, बंगारु गौरम्मा उय्यालो ।
मा ऊरु कोच्चिंदी उय्यालो, मा इंटिकोच्चिंदी उय्यालो ||
ఉదా :
బతుకమ్మ బతుకమ్మ ఉయ్యాలో.
బంగారు గౌరమ్మ ఉయ్యాలో.
మా ఊరుకొచ్చింది ఉయ్యాలో.
మా ఇంటి కొచ్చింది ఉయ్యాలో
उत्तर:
विद्यार्थी कृत्य

शब्दार्थ (అర్థాలు) (Meanings)

त्यौहार =పండుగ, festival
छुट्टियाँ = సెలవులు, holidays
बातचीत = సంభాషణ, conversation
मनाना = జరుపుకొనుట, to celebrate
अच्छी तरह = బాగుగా మంచిగా, with pleasure
जगह-जगह = అనేక చోట్ల, many places
सजाना = అలంకరించుట, to decorate
महिलाएँ = స్త్రీలు, women
सामूहिक रूप से = సామూహికంగా, together
चारों ओर = నలువైపుల, around
घूमना = తిరుగుట, to wander
मेहंदी = గోరింటాకు, henna

AP Board 7th Class Hindi Solutions Chapter 8 हमारे त्यौहार

झूला = ఊయల, a swing
विशेषकर = ప్రత్యేకంగా, specially
कुवांरी = పెళ్ళికాని అమ్మాయి, unmarried girl
लडकी = బాలిక, girl
अट्लु = అట్లు, dosas
विसर्जन = వదిలివేయుట, to leave
भिन्न – भिन्न = వేరు వేరు, different
लोक उत्सव = ప్రాంతీయ పండుగ, religious festival
लोक गीत = గ్రామ్యగీతాలు, folk songs
शोभा = అందము/ సౌందర్యము, radiance
बढना = పెరుగుట, to increase

हमारे त्यौहार తెలుగు సారాంశం

हमारे त्यौहार తెలుగు సారాంశం

శారద, రషీదా స్నేహితురాళ్ళు, వారు ఒకే స్కూలులో చదువుచున్నారు. దసరా సెలవుల తరువాత కలిశారు. మాట్లాడుకుంటూ నడుస్తున్నారు.

రషీదా : ఎలా ఉన్నావు శారద?

శారద : నేను బాగున్నాను. నీవు ఎలా ఉన్నావు?

రషీదా : నేను కూడా బాగున్నాను. నీవు దసరా ఎలా జరుపుకున్నావు?

శారద: చాలా బాగా.

రషీదా : దసరాపండుగ ఎక్కడెక్కడ జరుపుకుంటారు?

శారద : దసరా పండుగ దేశమంతటా జరుపుకొనబడుతుంది. ఈ రోజులలో అనేక చోట్ల గౌరీపూజ చేయబడుతుంది.

రషీదా : గౌరీపూజ ఏ పండుగ రూపంలో జరుపుకుంటారు?

శారద: మా ప్రాంతంలో గౌరీ పూజ రూపంలో బతుకమ్మ పండుగ, అట్లతద్ది పండుగలు జరుపు కుంటారు.

రషీదా : అవును. నాకు తెలుసు. మా ఇరుగుపొరుగున బతుకమ్మ ఆడుతారు. అనేక రకాల పూలతో అలంకరించిన బతుకమ్మ అందంగా ఉంటుంది.

శారద : నీవు నిజం చెప్పావు. స్త్రీలు, బాలికలు సామూహికంగా పాటలు పాడుతూ బతుకమ్మ చుట్టూ తిరుగుతారు. బతుకమ్మను గౌరీదేవి రూపంగా భావిస్తారు.

రషీదా : గౌరీపూజ రూపంలో ఇంకా ఏ పండుగను జరుపుకుంటారు?

శారద : అట్లతద్ది కూడా గౌరీపూజ యొక్క పండుగే. దీన్ని గోరింట లేదా ఉయ్యాల పండుగ అని కూడా అంటారు. ఇది దసరా తరువాత జరుపబడుతుంది.

రషీదా : ఈ రోజు ఏమి చేయబడుతుంది?

శారద: ఈ రోజు మహిళలు, ప్రత్యేకించి కన్యలు తోటలకు వెళ్తారు. అక్కడ అట్లు వేసుకుని తింటారు. ఉయ్యాల ఊగుతారు. సాయంత్రం గౌరీ అమ్మవారి పూజ చేస్తారు. ప్రొద్దున సమాప్తి చేస్తారు.

రషీదా : అవును శారదా. నీవు సరిగ్గా చెప్పావు. భిన్నభిన్న ప్రాంతీయ ఉత్సవాలు మరియు ప్రాంతీయ గీతాలతో భారతదేశ శోభ ఇంకా పెరుగుతున్నది.