AP State Important Questions

These AP 6th Class Telugu Important Questions 6th Lesson సుభాషితాలు will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 6th Lesson Important Questions and Answers సుభాషితాలు

6th Class Telugu 6th Lesson సుభాషితాలు Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత పద్యాలు

ఆ) కింది పద్యం చదవండి. అడిగిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. భూమి నాది యన్న భూమి ఫక్కున నవ్వు
దానహీను జూచి ధనము నవ్వు
కదన భీతు జూచి కాలుండు నవ్వును
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) భూమి నాది అంటే ఎవరు నవ్వుతారు?
జవాబు:
భూమి నాది అంటే భూమి నవ్వుతుంది.

ఆ) ధనం ఎవరిని చూచి నవ్వుతుంది?
జవాబు:
దానహీనుని చూచి ధనం నవ్వుతుంది.

ఇ) కాలుడు ఎవరిని చూచి నవ్వుతాడు?
జవాబు:
యుద్ధం అంటే భయపడేవాడిని చూచి కాలుడు నవ్వుతాడు.

ఈ) కాలుడు అంటే అర్థం తెలపండి.
జవాబు:
కాలుడు అంటే యముడు అని అర్థం.

2. మఱవ వలెఁ గీడు, నెన్నఁడు
మఱవంగా రాదు మేలు, మర్యాదలతో
దిరుగవలె సర్వ జనముల
దరి, బ్రేమ మెలంగవలయు ధరణి కుమారీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మనం దేనిని మరచిపోవాలి?
జవాబు:
మనం ఇతరులు చేసిన కీడు మరచిపోవాలి.

ఆ) మనం దేనిని మరచిపోకూడదు?
జవాబు:
మనం ఇతరులు చేసిన మేలును మరచిపోకూడదు.

ఇ) సర్వజనులతో ఎలా మెలగాలి?
జవాబు:
సర్వజనులతో మర్యాదతో, ప్రేమతో మెలగాలి.

ఈ) ధరణి అంటే అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
ధరణి అంటే భూమి అని అర్థం.

3. నోఁచిన తల్లిదండ్రికిఁ దనూభవుఁడొక్కడే చాలు మేటి చే
చాఁచనివాడు వేడొకఁడు చాఁచిన లేదనకిచ్చువాఁడు నో
రాంచి నిజంబకాని పలుకాడనివాఁడు రణంబులోన మేన్
దాఁచనివాడు భద్రగిరి దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ!
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మంచిపుత్రులు ఎంతమంది ఉండాలని కవి అన్నాడు?
జవాబు:
మంచివాడు ఒక్కడు చాలని కవి అన్నాడు.

ఆ) మంచివాడు ఇతరులు యాచిస్తే ఏమి చేయాలి?
జవాబు:
మంచివాడు ఇతరులు యాచిస్తే, దానం చేయాలి.

ఇ). మంచివాడు యుద్ధంలో ఏమి చేస్తాడు?
జవాబు:
మంచివాడు యుద్ధంలో నిలిచి పోరాడుతాడు.

ఈ) దాశరథీ శతకాన్ని ఎవరు రచించారు?
జవాబు:
దాశరథీ శతకాన్ని కంచర్ల గోపన్న రచించాడు.

అపరిచిత పద్యా లు

1. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

గిరులందు మేరు వౌదువు
సురలందున నింద్రుఁ డౌదువు చుక్కలలోనన్
బరమాత్మ చంద్రుఁ డౌదువు
నరులందున నృపతి బౌదు నయమున కృష్ణా.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) గిరులలో శ్రీ కృష్ణుడే మౌతాడు?
జవాబు:
గిరులలో శ్రీకృష్ణుడు మేరువు.

ఆ) సురలలో ఇంద్రుడెవరు?
జవాబు:
సురలలో ఇంద్రుడు శ్రీకృష్ణుడు.

ఇ) చుక్కలలో చంద్రుడెవరు?
జవాబు:
శ్రీకృష్ణుడు చుక్కలలో చంద్రుడు.

ఈ) నరులలో రాజు ఎవరు?
జవాబు:
నరులలో రాజు శ్రీకృష్ణుడు.

2. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఉప్పు కప్పురంబు నొక్క పోలిక నుండుఁ
జూడఁ జూడ రుచుల జాడవేరు
పురుషులందుఁ బుణ్య పురుషులు వేరయా
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఉప్పు – కర్పూరం ఎలా ఉంటాయి?
జవాబు:
ఉప్పు – కర్పూరం పైకి చూడటానికి తెల్లగా ఒకే విధంగా ఉంటాయి.

ఆ) ఉప్పు – కర్పూరం రుచి ఎలా ఉంటాయి?
జవాబు:
ఉప్పు – కర్పూరం చప్పరించి చూస్తే రుచులు వేరుగా ఉంటాయి.

ఇ) మానవులు ఎలా ఉంటారు?
జవాబు:
మానవులందరూ ఒకేలా ఉంటారు.

ఈ) మానవులు ఎలాంటివారో ఎలా తెలుస్తుంది?
జవాబు:
మానవుల గుణాల్ని బట్టి మంచివారెవరో, చెడ్డవారెవరో తెలిసిపోతుంది.

3. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

తన కోపమే తన శత్రువు
తన శాంతమె తనకు రక్ష, దయ చుట్టంబౌఁ
తన సంతోషమె స్వర్గము
తన దుఃఖమె నరకమండ్రు, తథ్యము సుమతీ!
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మనకు శతృవు ఏమిటి?
జవాబు:
మన కోపమే మనకు శత్రువు.

ఆ) శాంతము ఎటువంటిది?
జవాబు:
శాంతము రక్షించేది.

ఇ) స్వర్గము ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
సంతోషంగా ఉంటే స్వర్గంలా ఉంటుంది.

ఈ) దుఃఖం ఎటువంటిది?
జవాబు:
దుఃఖము నరకము వంటిది.

4. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

కంటికి తెప్ప విధంబున
బంటుగ దాయనుచు నన్నుఁ బాయక నెపుడున్
జంటను నీవుండుటచే
కంటకనుగు పాపములను గడిచితి కృష్ణా.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) మనం ఎవరికి బంటులము?
జవాబు:
మనం కృష్ణునికి బంటులము.

ఆ) కృష్ణుడు మనల్ని ఎలా కాపాడుతాడు?
జవాబు:
కృష్ణుడు మనల్ని కంటి టెప్పలా కాపాడుతాడు.

ఇ) మనం ఎటువంటి పాపాలను దాటుతాం?
జవాబు:
మనం ముండ్ల వంటి పాపాలను దాటుతాం.

ఈ) మనకు ఎవరి అండ గొప్పది?
జవాబు:
మనకు శ్రీకృష్ణుని అండ గొప్పది.

5. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

చిత్తశుద్ధి గల్గి చేసిన పుణ్యంబు
కొంచమైన నదియుఁ గొదువగాదు
విత్తనంబు మట్టి వృక్షంబునకు నెంత
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) పుణ్యం ఎలా చేయాలి?
జవాబు:
చిత్తశుద్ధితో పుణ్యకార్యం చేయాలి.

ఆ) పుణ్యకార్యం ఎటువంటిది?
జవాబు:
పుణ్యకార్యం కొంచమైనా గొప్పదే.

ఇ) మజ్జి చెట్టు ఎటువంటిది?
జవాబు:
మట్టి చెట్టు చాలా పెద్దది.

ఈ) మజ్జి చెట్టు విత్తనం ఎంత ఉంటుంది?
జవాబు:
మట్టి చెట్టు విత్తనం చాలా చిన్నది.

6. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

కూరిమి గల దినములలో
నేరము లెన్న ఁడునుఁ గలుగ నేరవు మఱియా
కూరిమి విరసంబైనను
నేరములే తోచుచుండు నిక్కము సుమతీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) స్నేహంగా ఉండే రోజులలో ఏం కనబడవు?
జవాబు:
స్నేహంగా ఉండే రోజులలో ఎప్పుడూ తప్పులు కనబడవు.

ఆ) విరోధంగా ఉన్నప్పుడు ఏమి కన్పిస్తాయి?
జవాబు:
స్నేహం విరోధంగా ఉన్నప్పుడు ఒప్పులన్నీ తప్పులుగా కన్పిస్తాయి.

ఇ) ఏది నిజము?
జవాబు:
స్నేహంగా ఉంటే తప్పు కూడా ఒప్పుగా కన్పిస్తుంది.

ఈ) పై పద్యము ఏ శతకములోనిది?
జవాబు:
పై పద్యము సుమతీ శతకములోనిది.

7. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

చెప్పకు చేసిన మేలు నొ
కప్పుడయినగాని దాని హర్షింపరుగా
గొప్పలు చెప్పిన నదియును
తప్పేయని చిత్తమందు తలపు కుమారీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఏమి చెప్పకూడదు?
జవాబు:
చేసిన మేలును చెప్పకూడదు.

ఆ) గొప్పలు చెప్పడం మంచిదేనా?
జవాబు:
గొప్పలు చెప్పడం మంచిది కాదు.

ఇ) ఈ పద్యం ఎవరిని సంబోధిస్తూ చెప్పారు?
జవాబు:
కుమారిని సంబోధిస్తూ ఈ పద్యం చెప్పారు.

ఈ) పై పద్యానికి ఆధారంగా చేసుకొని ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
పై పద్యానికి తగిన శీర్షికను పెట్టండి.

8. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

నీళ్ళలోన మొసలి నిగడి యేనుగు బట్టు
బయట కుక్క చేత భంగపడును
స్థాన బలిమి కాని తన బలిమి కాదయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !
ప్రశ్నలు:
అ) మొసలి ఎక్కడ ఉంటే బలంగా ఉంటుంది?
జవాబు:
మొసలి నీటిలో ఉంటే బలంగా ఉంటుంది.

ఆ) బయటకు వస్తే దానిని ఏవి బెదిరిస్తాయి?
జవాబు:
బయటకు వస్తే కుక్కలు కూడా బెదిరిస్తాయి.

ఇ) బలం దేనిని బట్టి పెరుగుతుంది?
జవాబు:
స్థానాన్ని బట్టి బలం పెరుగుతుంది.

ఈ) పై పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
పై పద్యంలో ఎన్ని జంతువులున్నాయి?

II. వ్యక్తికరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
“దీపమున్నప్పుడే ఇల్లు చక్కదిద్దుకోవాలి” అంటే మీకేమర్థమయ్యిందో వ్రాయండి.
జవాబు:
ఇల్లు సద్దుకునేటప్పుడు దీపం ఉండాలి. దీపం లేకపోతే ఇంట్లో వస్తువులేవీ కనబడవు. ఏ పనీ చేయలేము. అలాగే కాలం అవకాశం ఉన్నప్పుడే పనులను పూర్తి చేసుకోవాలి. కాలంకానీ, అవకాశం కానీ చేజారిపోతే మళ్ళీ తిరిగిరావు. అందుకే కాలం వృథా చేయకూడదు. ఏ పనిని ఎప్పుడు చేయాలో ఆ పనిని అప్పుడే పూర్తి చేయాలి. వాయిదా వేయడం మంచిది కాదు. అని మాకర్థమయ్యింది.

ప్రశ్న 2.
వేమన చెప్పిన సుభాషితాన్ని వివరించండి.
జవాబు:
వేమన చాలా సుభాషితాలను చక్కగా చెప్పాడు. చాలామంది భూముల కోసం గొడవలు పడతారు, కొట్టుకుంటారు. ప్రక్కవాళ్ళ భూములను ఆక్రమించుకొంటారు. కానీ ఈ భూమి శాశ్వతంగా ఎవరిదీ కాదు. అందుకే భూమి నాది అని ఎవరైనా అంటే భూదేవి నవ్వుతుంది. అలాగే ధనము కూడా శాశ్వతం కాదు. మనకున్నంతలో దానం చేయాలి. అలా దానం చేయని వారిని చూచి ధనం నవ్వుతుంది. జన్మించిన వారికి మరణం తప్పదు. కొందరు యుద్ధరంగంలో భయపడతారు. పారిపోతారు. అలాంటి వారిని చూచి యమధర్మరాజు నవ్వుతాడు. అందుకే భూమి కోసం గొడవపడటం, డబ్బును దానం చేయకుండా దాచుకోవడం, యుద్ధంలో భయపడటం అవివేకం.

ప్రశ్న 3.
చదువు యొక్క గొప్పతనాన్ని వివరించండి.
జవాబు:
అన్ని ధనములలోకి గొప్పది విద్యాధనం. ధనమును పరిపాలకులు పన్నుల రూపంలో దోచుకుంటారు. దొంగలెత్తుకుపోతారు. అన్నదమ్ములు పంచుకుంటారు. కానీ విద్యను ఎవరూ దోచుకోలేరు. ఏ దొంగలూ ఎత్తుకుపోలేరు. అన్నదమ్ములు పంచుకోలేరు. ప్రపంచాన్ని అభివృద్ధి చేసేది విద్య మాత్రమే. అందుకే విద్య యొక్క గొప్పతనాన్ని ఎవరూ కాదనలేరు.

ప్రశ్న 4.
మాటల యొక్క గొప్పతనాన్ని తెలియజేయండి.
జవాబు:
మంచి మాటలు మనకు గౌరవాన్ని పెంచుతాయి. స్నేహితులను పెంచుతాయి. ఏ పనినైనా సాధించటానికి ఉపయోగపడతాయి. అదే చెడ్డ మాటలయితే శత్రువులను పెంచుతాయి. అన్ని పనులను చెడగొడతాయి. శరీరంలో దిగిన బాణపు ముల్లునయినా ఉపాయంతో తీయవచ్చును. కానీ ఇతరుల మనసుకు బాధ కలిగేలా మాట్లాడిన మాటలను తీయలేము. ఆ బాధను పోగొట్టలేము. అందుకే మంచి మాటలను మాట్లాడాలి.

ప్రశ్న 5.
మనం ఎలా ప్రవర్తించాలి?
జవాబు:
అందరితోను మర్యాదగా ప్రవర్తించాలి. అందరిపట్ల ప్రేమ భావనతో ఉండాలి. ఇతరులెవరైనా మనకు అపకారం చేస్తే దానిని వెంటనే మరచిపోవాలి. ఇతరులెవరైనా మనకు మంచి చేస్తే మరచిపోకూడదు. జీవితాంతం గుర్తుపెట్టుకోవాలి.

ప్రశ్న 6.
శతక పద్యాలను చదవడం వలన ప్రయోజనాలను వివరిస్తూ మిత్రునకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 7.
నిన్ను నీవు శతక కవిగా ఊహించుకొని “శతక కవి’ ఏకపాత్రాభినయం రాయండి.
జవాబు:
శతక కవి

పిల్లలూ ! నేను శతక కవిని. చక్కటి శతకం వ్రాశాను. మీరంతా నా శతకపద్యాలు చదువుకోండి. వాటిలో చక్కటి నీతులున్నాయి. భక్తి కూడా ఉంది. మీరా పద్యాలు చదువుకొని, అర్థం చేసుకోండి. అర్థం కానివి మీ ఉపాధ్యాయుడిని అడగండి. నేను చెప్పినట్లుగా నడుచుకొంటే మీ జీవితం నందన వనంలా ఉంటుంది. జీవితంలో ఎదురయ్యే ఏ ఒడిదుడుకులకు భయపడక్కర్లేదు. జీవితం హాయిగా ఉంటుంది. మీరు చదువుకొన్న శతకపద్యాలు మీకు మార్గదర్శకాలు.

ఇంకొక శతకం రాస్తున్నాను. అది కూడా చదువుకొందురు గాని. మీ అందరికీ నా ఆశీస్సులు. చక్కగా చదువుకొని వృద్ధిలోకి రండి. సమాజానికి మంచి చేయండి. తల్లిదండ్రులను జాగ్రత్తగా చూసుకోండి. తల్లిదండ్రులు చెప్పినట్లు వినండి.

మళ్ళీ మాట్లాడుకొందాం. ఈ సారి మీ పాఠశాలకు వస్తా.

III. భాషాంశాలు

1. పర్యాయపదాలు:

సుభాషితము = మంచిమాట, మంచి పలుకు
దీపము = దివ్వె, తిర్లిక
తెలుగు = తెనుగు, ఆంధ్రము
భూమి = పుడమి, ధరణి
ధనము = డబ్బు, సంపద
కాలుడు = యముడు, సమవర్తి
దొంగ = తస్కరుడు, మ్రుచ్చు
విశ్వము = ప్రపంచము, జగము
తనువు = శరీరం, దేహం
మనము = మనసు, అంతరంగం
జనులు = ప్రజలు, జనములు
దోషము = తప్పు, దోసం
హితము = మేలు, మంచి
ప్రేమ = అనురాగం, ఆప్యాయత
వఱపు = వానలేమి, అనావృష్టి
పుస్తకము = పొత్తము, గ్రంథము
అంబుధి = సముద్రం, సాగరం
తల్లి = మాత, జనని
నిజం = సత్యం, యథార్థం
గిరి = పర్వతం, కొండ
కరుణ = కృప, దయ
కాలము = సమయము, ప్రొద్దు
ఇల్లు = గృహము, సదనము
బిడ్డ = శిశువు, బాలకుడు
నవ్వు = హాసము, దరహాసము
కదనము = యుద్ధము, రణము
దొర = ప్రభువు, ఏలిక
భ్రాతృజనము = సోదరులు, సహోదరులు
విద్య = చదువు, జ్ఞానము
అలుగు = బాణాగ్రం, ములికి
రోషము = కోపం, కినుక
దుఃఖము = బాధ, కష్టం
బుధులు పండితులు, విద్వాంసులు
కీడు = ఆపద, చెడు
సిరి = సంపద, లక్ష్మి
మేఘము = జలదము, అంబుదము
వర్షము = వాన, ఆసారము
భాస్కరుడు = సూర్యుడు, ఆదిత్యుడు
తనూభవుడు = కొడుకు, కుమారుడు
మేన్ = శరీరం, దేహం
దాశరథి = రాముడు, సీతాపతి

వ్యతిరేక పదాలు :

పోయి × వచ్చి
నవ్వు × ఏడ్పు
దొర × దొంగ
సుగుణం × దుర్గుణం
దోషము × నిర్దోషము
హితము × అహితము
కీడు × మేలు
ప్రేమ × ద్వేషం
సఫలము × నిష్ఫలము
పేద × ధనికుడు
ఉన్న × లేక
హీనుడు × అహీనుడు
విద్య × అవిద్య
బాల × వృద్ధ
దోషము × నిర్దోషము
దుఃఖము × సుఖము
మఱపు × జ్ఞప్తి
మర్యాద × అమర్యాద
కలవాడు × లేనివాడు
సత్ఫలము × దుష్ఫలము
నిజం × అబద్ధం

3. ప్రకృతి – వికృతి:

దీపము – దివ్వె
త్రిలింగము – తెలుగు
భూమి – బూమి
నవ్వు – నగవు
విద్య – విద్దె
రోషము – రోసము
దోషము – దోసము
దుఃఖము – దూకలి
హితవు – ఇతవు
మర్యా ద – మరియాద
ప్రేముడి – ప్రేమ
పుస్తకము – పొత్తము
హృదయము – ఎద
హంస – అంచ
శ్రీ – సిరి
ఫలము – పండు
మేఘము – మొగులు

4. సంధులు :

కాలము + ఊరక = కాలమూరక – ఉత్వ సంధి
దీపము + ఉన్న = దీపమున్న – ఉత్వ సంధి
దొంగలు + ఎత్తుక = దొంగలెత్తుక – ఉత్వ సంధి
అలుగులను + అనువున = అలుగులననువున – ఉత్వ సంధి
వచ్చును + అతి = వచ్చునతి – ఉత్వ సంధి
వినుము + ఎన్ని = వినుమెన్ని – ఉత్వ సంధి
కరమును + ఔ = కరమునౌ – ఉత్వ సంధి
కీడును + ఎన్నడు = కీడునెన్నడు – ఉత్వ సంధి
పూర్ణత్వము + అబ్బదు = పూర్ణత్వమబ్బదు – ఉత్వ సంధి
పారిశుధ్యము + ఒకటే = పారిశుధ్యమొకటే – ఉత్వ సంధి
మేలు + అది = మేలది – ఉత్వ సంధి
ఫలంబు + అగున్ = ఫలంబగున్ – ఉత్వ సంధి
మేఘుడు + ఒక = మేఘుడొక – ఉత్వ సంధి
భవుడు + ఒక్కడే = భవుడొక్కడే – ఉత్వ సంధి
లేదు + అనక = లేదనక – ఉత్వ సంధి
నోరు + ఆచి = నోరాచి – ఉత్వ సంధి
వానికి + ఎయ్యెడల = వానికెయ్యెడల – ఉత్వ సంధి
ఉన్న+ అపుడె = ఉన్నయపుడె – ఉత్వ సంధి
నాది + అన్న = నాదియన్న – యడాగమ సంధి
విరిగిన + అలుగుల = విరిగినయలుగుల – యడాగమ సంధి
ఎన్ని + ఉపాయములు = ఎన్నియుపాయములు – యడాగమ సంధి
వెడలునె + అధిపా = వెడలునెయధిపా – యడాగమ సంధి
విడిచిన + ఎడ = విడిచినయెడ – యడాగమ సంధి
కాక + అంబుధుల = కాకయంబుధుల – యడాగమ సంధి

5. కింది పదాల సంధులను విడదీసి, సంధి పేరు రాయండి.

పోయినట్టి = పోయిన + అట్టి – అత్వ సంధి
లేదనకిచ్చువాడు = లేదనక + ఇచ్చువాడు – అత్వ సంధి
విశ్వదాభిరామ = విశ్వద + అభిరామ – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
రోషావేశము = రోషము + ఆవేశము – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
కాళికాంబ = కాళిక + అంబ – సవర్ణదీర్ఘ సంధి

6. క్రింది సమాసపదాలకు విగ్రహవాక్యాలు రాసి, సమాసం పేరు రాయండి.

7. కింది వాక్యాలలో విభక్తి ప్రత్యయాలు గుర్తించి రాయండి.

1. గొప్పరాయందు తప్పులు వెతకకు.
జవాబు:
అందు – సప్తమీ విభక్తి

2. భగవంతుని గూర్చి తపస్సు చేశాడు.
జవాబు:
గూర్చి – ద్వితీయా విభక్తి

3. హనుమంతుని చేత లంక కాల్చబడెను.
జవాబు:
చేత – తృతీయా విభక్తి

8. కింద గీత గీసిన వానికి సరైన జవాబులను గుర్తించి బ్రాకెట్లలో రాయండి.

1. కాలుడు అంటే భయపడనివారుండరు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) యముడు
ఆ) మగడు
ఇ) రౌడీ
జవాబు:
అ) యముడు

2. ఈ విశ్వం చాలా చిత్రమైనది. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) ఆకాశం
ఆ) ప్రకృతి
ఇ) ప్రపంచం
జవాబు:
ఇ) ప్రపంచం

3. అనవసరంగా రోషం ప్రదర్శించకూడదు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) దోషం
ఆ) కోపం
ఇ) పరాక్రమం
జవాబు:
ఆ) కోపం

4. దీపము వెలిగిస్తే చీకటిపోతుంది. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) దివ్వె, తిర్లిక
ఆ) పొయ్యి, కాగడా
ఇ) సూర్యుడు, రవి
జవాబు:
అ) దివ్వె, తిర్లిక

5. అంబుధిలో కెరటాలెక్కువ. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) గోదావరి, కృష్ణ
ఆ) సముద్రం, సాగరం
ఇ) నది; నదము
జవాబు:
ఆ) సముద్రం, సాగరం

6. కదనము అనర్ధదాయకం. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) కత్తి, ఖడ్గం
ఆ) కథ, కత
ఇ) యుద్ధం, రణం
జవాబు:
ఇ) యుద్ధం, రణం

7. అందరితో ప్రేమగా ఉండాలి. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) ద్వేషం
ఆ) ఆప్యాయత
ఇ) అనురాగం
జవాబు:
అ) ద్వేషం

8. మంచి పనిచేస్తే సత్ఫలము వస్తుంది. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) నిష్ఫలము
ఆ) ఫలము
ఇ) దుష్ఫలము
జవాబు:
ఇ) దుష్ఫలము

9. దోషమును సవరించాలి. (వ్యతిరేకపదం గుర్తించండి)
అ) దోసము
ఆ) నిర్దోషము
ఇ) ప్రదోషము
జవాబు:
ఆ) నిర్దోషము

10. మన తెలుగు భాష తియ్యనిది. (ప్రకృతిని గుర్తించండి)
అ) తెనుగు
ఆ) ఆంధ్రము
ఇ) త్రిలింగము
జవాబు:
ఇ) త్రిలింగము

11. పుస్తకము చింపకూడదు. (వికృతిని గుర్తించండి)
అ) పొత్తము
ఆ) పుస్తె
ఇ) పుత్తము
జవాబు:
అ) పొత్తము

12. హంస పాలను త్రాగి, నీటిని విడుస్తుంది. (వికృతిని గుర్తించండి)
అ) హన్స
ఆ) అంచ
ఇ) హమ్స
జవాబు:
ఆ) అంచ

13. చదువును దొంగలెత్తుకుపోరు. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) అత్వ సంధి
ఆ) ఇత్వ సంధి
ఇ) ఉత్వ సంధి
జవాబు:
ఇ) ఉత్వ సంధి

14. మేలది (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) మేల + అది
ఆ) మేలు + అది
ఇ) మేలె + అది
జవాబు:
ఆ) మేలు + అది

15. భవుడొక్కడే శాశ్వతుడు. (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) భవుడు + ఒక్కడే
ఆ) భవుడు + వక్కడే
ఇ) భవుడు + వొక్కడే
జవాబు:
అ) భవుడు + ఒక్కడే

16. నాదియన్న భావం గొప్ప వారికుండదు. (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) ఇత్వ సంధి
ఆ) అత్వ సం ధి
ఇ) యడాగమం
జవాబు:
ఇ) యడాగమం

17. విరిగిన + అలుగులు (యడాగమ రూపం గుర్తించండి)
అ) విరిగినలుగులు
ఆ) విరిగినయలుగులు
ఇ) విరిగెనలుగులు
జవాబు:
ఆ) విరిగినయలుగులు

18. ఉన్నయపుడె మంచి చేయాలి. (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) ఉన్న + అపుడె
ఆ) ఉన్న + యపుడె
ఇ) ఉన్నయ + అపుడె
జవాబు:
అ) ఉన్న + అపుడె

19. వానికేమి రోగం ? (సంధి పేరు గుర్తించండి)
అ) ఉత్వ సంధి
ఆ) అత్వ సంధి
ఇ) ఇత్వ సంధి
జవాబు:
ఇ) ఇత్వ సంధి

20. రామునికెవ్వరూ సాటిరారు. (సంధి విడదీసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) రామునకు + ఎవ్వరూ
ఆ) రామునికి + ఎవ్వరూ
ఇ) రామునికె + వ్వరూ
జవాబు:
ఆ) రామునికి + ఎవ్వరూ

21. మఱి + ఏల (సంధి కలిసిన రూపం గుర్తించండి)
అ) మఱేల
ఆ) మఱిఏల
ఇ) మఱీఏల
జవాబు:
అ) మఱేల

22. రామలక్ష్మణులు మహావీరులు. (సమాసం పేరు గుర్తించండి)
అ) ద్విగువు
ఆ) ద్వంద్వ
ఇ) బహుబ్లిహి
జవాబు:
ఆ) ద్వంద్వ

23. అన్నోదకాలు అందరికీ ఉండాలి. (విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి)
అ) అన్న యొక్క ఉదకము
ఆ) అన్న అనే ఉదకం
ఇ) అన్నమును, ఉదకమును
జవాబు:
ఇ) అన్నమును, ఉదకమును

24. పార్వతియును, పరమేశ్వరుడును – సమాసపదం గుర్తించండి.
అ) పార్వతీ పరమేశ్వరులు
ఆ) శివపార్వతులు
ఇ) శివకేశవులు
జవాబు:
అ) పార్వతీ పరమేశ్వరులు

25. కిందివానిలో ద్వంద్వ సమాసపదం గుర్తించండి.
అ) నాకలం
ఆ) ముక్కంటి
ఇ) హరిహరులు
జవాబు:
ఇ) హరిహరులు

26. కిందివానిలో క్రియాపదం గుర్తించండి.
అ) రాముడు
ఆ) చేశాడు
ఇ) యుద్ధం
జవాబు:
ఆ) చేశాడు

27. అతను పాట బాగా పాడాడు. (సర్వనామం గుర్తించండి)
అ) అతను
ఆ) పాట
ఇ) పాడాడు
జవాబు:
అ) అతను

28. నా యొక్క కలము గూర్చి వెళ్లాను. (షష్ఠీ విభక్తి ప్రత్యయం గుర్తించండి)
అ) యొక్క
ఆ) గూర్చి
ఇ) వెళ్లాను
జవాబు:
అ) యొక్క

29. కృష్ణుడు వెన్నను అతనికి ఇచ్చాడు. (ప్రథమా విభక్తి ప్రత్యయం గుర్తించండి)
అ) ను
ఆ) కి
ఇ) డు
జవాబు:
ఇ) డు

30. లింగ, విభక్తి, వచనములు లేనిది గుర్తించండి.
అ) విశేషణం
ఆ) అవ్యయం
ఇ) నామవాచకం
జవాబు:
ఆ) అవ్యయం

చదవండి – ఆనందించండి

టోపీల వ్యాపారి

ఒక ఊరిలో కాశీనాథుడు అనే ఒక టోపీలు అమ్మేవాడు ఉండేవాడు. అతడు చాలా నీతిమంతుడు. టోపీలను కొద్ది లాభానికే అమ్మేవాడు. అతడు దేశ విదేశాల నుండి తెప్పించిన రంగు రంగుల టోపీలను సరసమైన ధరలకే అమ్మడంతో జనం విరగబడి అతని దగ్గర టోపీలు కొనేవారు. అంగడిలో ఉన్నప్పుడు ఆ రోజు వ్యాపారంలో వచ్చిన డబ్బును అతడు ఓ టోపీలో దాచుకునేవాడు.

ఓ రోజు పూరి జగన్నాథుని రథ మసూత్సవం ఉండడంతో అతడు రథము లాగబడే వీథిలో ఒక చిన్న దుకాణం పెట్టు కున్నాడు. మొదటి రోజే చాలా టోపీలు అమ్మాడు. ఎప్పటిలాగే అతను డబ్బును ఒక టోపీలో దాచాడు. చీకటి పడ్డాక తన సంపాదన ఎంతో లెక్కపెడదామని, తన డబ్బు దాచుకునే టోపీ కొరకు వెతికాడు. టోపీ దొరకలేదు.

అతనికి గుండె ఆగినంత పనైంది. “అమ్మో ! నేను బాగా నష్టపోయానే. పొరపాటున డబ్బు దాచుకునే టోపీని అమ్మేసినట్టున్నాను” అని బాధతో కుమిలిపోతూ, రాత్రంతా నిదురపోలేదు.

మరునాడు ఉదయాన్నే తన దుకాణానికి వెళ్లి ‘ఎవరికైనా తన డబ్బు దాచిన టోపీ దొరికిందా’ అని అడుగసాగాడు.

“ఎవరికైనా నువ్వు డబ్బు దాచిన టోపీ దొరికితే నీకు ఇస్తారా ! నీ మూర్ఖత్వం కాకపోతే ఏంటి” అని జనం ఎగతాళిగా నవ్వారు.

కొంచెం సేపు అయ్యాక, ఒక ముసలాయన దిగులుగా కూర్చున్న కాశీనాథ్ దగ్గరకు వచ్చి “నాయనా! నువ్వు ఇచ్చిన టోపీ చాలా బరువుగా ఉంది. ఇది తీసుకొని నాకు తేలికగా ఉన్న టోపీని ఇవ్వు” అని అన్నాడు.

కాశీనాథుడు ఆ టోపీని తీసుకొని తేలికైన టోపీని ఇచ్చి ఆ ముసలాయనను పంపేశాడు. టోపీ : ఎందుకు బరువుగా ఉంది అని చూడగా, అతనికి అందులో దాచిన డబ్బు కనిపించింది.

‘హమ్మయ్యా !’ అని ఊపిరి పీల్చుకుంటూ, ‘నిజాయితీగా బతికే వారిని దేవుడు ఎప్పుడూ మోసం చేయడని రుజువైంది’ అని తన మనసులో అనుకున్నాడు కాశీనాథుడు.

These AP 7th Class Hindi Important Questions 3rd Lesson हिंदी दिवस will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 7th Class Hindi 3rd Lesson Important Questions and Answers हिंदी दिवस

7th Class Hindi 3rd Lesson हिंदी दिवस Important Questions and Answers

I. अर्थग्राहयता – प्रतिक्रिया

निम्न लिखित गद्यांश पढ़कर दिये गये प्रश्नों के उत्तर विकल्पों से चुनकर लिखिए।

अच्छे व्यवहार को शिष्टाचार कहते हैं। विनम्रता शिष्टाचार की पहली शर्त है। हमें सदा माता – पिता, अध्यापकों और बड़ों का आदर करना चाहिए। उनके साथ विनम्रता पूर्वक व्यवहार करना चाहिए। जो विनम्र होता है, उसे विद्या प्राप्त होती है। इसलिए विद्यार्थी को विनम्र होना जरूरी है।
1. कैसे व्यवहार को शिष्टाचार कहते हैं।
A) अच्छे
B) सच्चे
C) सुंदर
D) बुरे
उत्तर:
A) अच्छे

2. शिष्टाचार की पहली शर्त क्या है?
A) सफलता
B) विनम्रता
C) मानवता
D) नागररिकता
उत्तर:
B) विनम्रता

3. हमें सदा किनका आदर करना चाहिए?
A) बच्चों का
B) बड़ों का
C) मित्रों का
D) भक्तों का
उत्तर:
B) बड़ों का

4. किसको विनम्र होना जरूरी है?
A) औरतों को
B) बूढ़ों को
C) विद्यार्थी को
D) जानवरों को
उत्तर:
C) विद्यार्थी को

5. विद्या किसे प्राप्त होता है?
A) जो धनवान है
B) जो बलवान है
C) जो बडा है
D) जो विनम्र है
उत्तर:
D) जो विनम्र है

II. अभिव्यक्ति – सृजनात्मकता

निम्न लिखित प्रश्न का उत्तर दो या तीन वाक्यों में लिखिए।

1. हिन्दी दिवस कब मनाते हैं?
उत्तर:
हिंदी दिवस हर साल 14 सितंबर को मनाया जाता है। 14 सितंबर 1949 को भारत संविधान में हिंदी को राजभाषा के रूप में अपनायी गयी। इसलिए हर साल 14 सितंबर को हिंदी दिवस मनाते हैं।

निम्न लिखित प्रश्नों का उत्तर 6 या 8 पंक्तियों में लिखिए।

1. 14 सितंबर को हिन्दी दिवस क्यों मनाया जाता है? हिन्दी सीखने से क्या – लाभ है?
उत्तर:
14 सितंबर 1949 को भारत संविधान ने हिंदी को राजभाषा के रूप में घोषित किया है। हिंदी हमारी राजभाषा और राष्ट्र भाषा है। इसलिए 14 सितंबर को हिंदी दिवस मनाते हैं।

• हिन्दी सीखने से हम देश के किसी भी प्राँत जा सकते हैं।
• मेलजोल और एकता की भावना बढ़ती है।
• हमारे देश की राष्ट्रभाषा और राजभाषा हिन्दी है।
• देश में अधिक संख्या में लोगों से हिन्दी भाषा बोली जाती है। अर्थात् हिन्दी बोलनेवाले देश में अधिक हैं।
• हिन्दी में ही राष्ट्रीय एकता निहित है। देश की एकता के लिए हिन्दी ही उपयुक्त भाषा है।
• हिन्दी सीखना आसान है। हिन्दी भाषा के माध्यम से हमारे देश की संस्कृति और सभ्यता का ज्ञान हमें मिलता है। भाइचारे की भावना बढती है।

2. आपकी पाठशाला में हिंदी दिवस कैसे मनाते हैं?
उत्तर:
हमारी पाठशाला में हर साल 14 सितंबर को हिंदी दिवस मनाया जाता है। विद्यालय में हिंदी दिवस के दिन ये कार्यक्रम हम चलाएँगे।
जैसे :
प्रधानाध्यापक और अन्य अध्यापकों के भाषण। छात्र छात्राओं के भाषण। छात्र – छात्राओं के लिए प्रतियोगिता कार्यक्रम

जैसे :
गीत, संगीत, निबंध लिखना, गीत गाना, वाद – विवाद, चर्चा, हिंदी में अंत्याक्षरी खेल आदि। इस दिन बनी सभा में हिंदी अध्यापक अध्यापिकाएँ हिंदी भाषा का महत्व समझाएँगे। अंत में सब को पुरस्कार दिये जायेगा।

3. हिन्दी दिवस कब और क्यों मनाते हैं?
उत्तर:
भारत प्राचीन एवं विशाल देश है। यहाँ कई भाषाएँ बोली जाती हैं। भारत में करोड़ों लोगों की भाषा हिंदी है। हिंदी जाननेवाले ही भारत में अधिक हैं। हमारे संविधान ने सन् 1949 में 14 सितंबर को हिंदी को राज भाषा के रूप में स्वीकार करते हुए घोषण की। इसलिए भारत भर में 14 सितंबर को हर साल हिंदी दिवस मनाते हैं। इस दिन पाठशालाओं में कई प्रतियोगिताएँ आयोजित की जाती हैं। बड़ी धूमधाम से हिंदी दिवस मनाते हैं।

4. हिन्दी दिवस के बारे में लिखिए।
(या)
हिंदी भारत की राजभाषा है। हिंदी दिवस के बारे में आप क्या जानते हैं?
उत्तर:
भारत हमारा प्राचीन और विशाल देश है। यहाँ अनेक भाषाएँ बोली जाती हैं। ऐसी हालत में जन साधारण को आपस में कार्य करने और एक दूसरे को समझने एक शक्तिशाली भाषा की ज़रूरत है। देश के अधिकांश लोगों से बोलेजानेवाली, समृद्ध साहित्यवाली आसान भाषा ही राष्ट्रभाषा बन सकती है। हिन्दी में ये सभी गुण हैं।

स्वतंत्र भारत की राष्ट्रभाषा बनने का सौभाग्य हिन्दी को मिला है। यह जनता की सेविका है। सारी जनता को एकता के सूत्र में बाँधने की शक्ति रखती है। सन् 1965 ई. तक हिन्दी को राष्ट्रभाषा का पद दिया गया। तब से हिन्दी के प्रचार के विषय में केंद्रीय और प्रांतीय सरकार दोनों अधिक कार्यरत हैं। भारत में हर साल सितंबर 14 को हिन्दी दिवस मनाया जाता है। इस दिन में शिक्षा संस्थाओं में गीत, नाटक, निबन्ध आदि भाषा संबन्धी प्रतियोगिताएँ आयोजित की जाती हैं। इनमें प्रतिभा दिखाये छात्रों को पुरस्कार दिये जाते हैं। प्रण करते हैं कि यथाशक्ति राष्ट्रभाषा के प्रचार व प्रसार में अपना पूर्ण सहयोग देंगे।

अपठित – गद्यांश

नीचे दिये गये गद्यांश को पढ़कर प्रश्नों के उत्तर कोष्ठक में लिखिए।

I. वल्लभ नाम का एक बालक था। वह गुजरात प्रांत के एक छोटे से गाँव में रहता था। उसे पढ़ने का बहुत शौक था। पाठशाला गाँव से काफी दूर थी। बच्चों को पाठशाला जाने के लिए ऊबड – खाबड रास्ता तय करना पडता था । एक दिन वल्लभ अपने साथियों के साथ पाठशाला जाते समय अचानक उसके पैर में रास्ते का पत्थर लगा। पैर के अंगूठे से खून बहने लगा।
प्रश्न :
1. बालक का नाम क्या था?
A) गौरव
B) वल्लभ
C) प्रशांत
D) कुमार
उत्तर:
B) वल्लभ

2. वह कहाँ रहता था?
A) मध्यप्रदेश
B) तेलंगाणा
C) गुजरात
D) अहमदाबाद
उत्तर:
C) गुजरात

3. पाठशाला कहाँ थी?
A) गाँव में
B) गाँव के पास
C) दूसरे गाँव में
D) गाँव से दूर
उत्तर:
D) गाँव से दूर

4. बच्चों को पाठशाला जाने के लिए क्या तय करना पड़ता था?
A) सही रास्ता
B) ऊबड – खाबड रास्ता
C) कांटों का रास्ता
D) पहाडी रास्ता
उत्तर:
B) ऊबड – खाबड रास्ता

5. वल्लभ पाठशाला जाते समय अचानक क्या हुआ?
A) पैर में रास्ते का पत्थर लगा।
B) पैर फिसल गया।
C) अध्यापक से मिला।
D) प्यास लगी।
उत्तर:
A) पैर में रास्ते का पत्थर लगा।

II. रामपुर गाँव में एक किसान रहता था। उसके पास खेती करने के लिए अधिक ज़मीन न थी। वह अपने खेत में तरबूज़ और खीरे उगा रहा था । परंतु एक गीदड खेत में आता और उन्हें बरबाद कर जाता। एक दिन किसान ने खेत में एक जाल लगा दिया। गीदड उसमें फँस गया। उसने गीदड को निर्दया से डंडे से पीटा।
प्रश्न:
1. किसान कहाँ रहता था?
A) अनंतपुर
B) शोलापुर
C) रामपुर
D) नागपुर
उत्तर:
C) रामपुर

2. किसान अपने खेत में क्या – क्या उगा रहा था?
A) चावल और गेहूँ
B) टमाटर और बैंगन
C) अनार और ईख
D) तरबूज़ और खीरे
उत्तर:
D) तरबूज़ और खीरे

3. गीदड क्या कर जाता?
A) फसल को बरबाद कर जाता
B) आराम कर लेता
C) खा लेता
D) खेलता
उत्तर:
A) फसल को बरबाद कर जाता

4. एक दिन किसान ने क्या किया?
A) जाल लगा दिया
B) फसल को काटा
C) खेत में सोया
D) खेत जोता
उत्तर:
A) जाल लगा दिया

5. गीदड कहाँ फँस गया?
A) गड्डे में
B) तालाब में
C) कुए में
D) जाल में
उत्तर:
D) जाल में

III. जंगल में एक तालाब था। उसमें अनेक मेंढक रहते थे। उन मेंढकों में मैटू नाम का एक मेंढक था। वह बडा बहादुर और समझदार था। उसका एक मित्र भी था। उसके मित्र का नाम डैटू था। एक बार मैटू और डैटू गाँव में घूमने के लिए आये। वे दोनों एक ग्वाले के घर में घुस गये। वहाँ दूध से भरी मटकी रखी थी।
प्रश्न:
1. मेंढक कहाँ रहते थे ?
A) नदी में
B) तालाब में
C) कुएँ में
D) पत्थर के नीचे
उत्तर:
B) तालाब में

2. मैटू किस प्रकार का मेंढ़क था?
A) बहादुर
B) समझदार
C) बहादुर और समझदार
D) डरपोक
उत्तर:
C) बहादुर और समझदार

3. मैटू के मित्र का नाम क्या था?
A) डैटू
B) कैटू
C) मोटू
D) लैटू
उत्तर:
A) डैटू

4. एक बार मैटू और डैटू कहाँ आये?
A) शहर में घूमने
B) सिनेमा देखने
C) मित्र से मिलने
D) गाँव में घूमने
उत्तर:
D) गाँव में घूमने

5. वे दोनों कहाँ घुस गये?
A) सिनेमाघर में
B) ग्वाले के घर में
C) किसान के घर में
D) मित्र के घर में
उत्तर:
B) ग्वाले के घर में

IV. तेनाली राम राजा कृष्णदेवराय के अष्टदिग्गजों में एक थे। वह बडे ही चतुर और बुद्धिमान थे। एक दिन राजा ने दरबार में पूछा – “सबसे अच्छा मौसम कौनसा है? किसी ने वसंत बताया तो किसी ने सरदी और किसी ने गरमी को ही सबसे अच्छा मौसम बताया। तेनाली राम ने बरसात को सबसे अच्छा मौसम बताया। फिर राजा ने पूछा सबसे खराब मौसम कौनसा है? तेनालीराम ने सबसे खराब |मौसम भी बरसात को ही बताया।
प्रश्न:
1. तेनाली राम कौन थे?
A) तेनाली प्रांत के
B) मंदबुद्धि
C) अष्टदिग्गजों में एक
D) मूर्ख
उत्तर:
C) अष्टदिग्गजों में एक

2. तेनाली राम कैसे व्यक्ति थे?
A) चतुर और बुद्धिहीन
B) बेवकूफ़
C) लालची
D) चतुर और बुद्धिमान
उत्तर:
D) चतुर और बुद्धिमान

3. राजा ने दरबार में किसके बारे में पूछा?
A) मौसम के बारे में
B) चतुरता के बारे में
C) त्याग के बारे में
D) गुण के बारे में
उत्तर:
A) मौसम के बारे में

4. तेनाली राम ने किसे अच्छा मौसम बताया?
A) वसंत
B) गर्मी
C) सरदी
D) बरसात
उत्तर:
D) बरसात

5. तेनाली राम ने सबसे खराब मौसम किसे बताया?
A) वसंत
B) गर्मी
C) सरदी
D) बरसात
उत्तर:
D) बरसात

V. नारायणपुर नामक गाँव में रामय्या नामक एक किसान रहता था। वह अपने खेत की खुदाई करते समय एक बहुत बडा ‘देग’ मिला। वह देग इतना बड़ा था कि उसमें एक साथ सौ लोगों के लिए चावल पकाये जा सकते थे। किसान के लिए वह देग बेकार था। उसने देग को एक तरफ रख दिया और दोबारा खुदाई में जुट गया।
प्रश्न:
1. रामय्या कहाँ रहता था?
A) रामापुर
B) नारायणपुर
C) अनंतपुर
D) रमापुर
उत्तर:
B) नारायणपुर

2. उसे क्या मिला?
A) बडा देग
B) छोटा देग
C) मटका
D) टोकरी
उत्तर:
A) बडा देग

3. उसमें एक साथ कितने लोगों के लिए चावल पकाये जा सकते थे?
A) बीस
A) बीस
B) पचास
C) सौ
D) हज़ार
उत्तर:
C) सौ

4. किसान के लिए वह देग कैसा था?
A) उपयोगी
B) अनोखा
C) महँगा
D) बेकार
उत्तर:
D) बेकार

5. किसान ने देग को क्या किया?
A) बेच डाला
B) एक तरफ़ रख दिया
C) फिर मिट्टी में रख दिया
D) घर भेजा
उत्तर:
B) एक तरफ़ रख दिया

व्याकरण काय

सूचना के अनुसार उत्तर लिखिए।

1. सही कारक चिह्नों से ख़ाली जगहें भरिए।
उत्तर:
(CSO Ress roosos.) (ने, लिए, की, को)
आप सब …1…. हिन्दी दिवस की हार्दिक बधाई।
हिन्दी हमारे देश …2… राजभाषा है।
इसे सीखना हमारे …3…. बहुत ज़रूरी है।
सरिता ….4….. भाषण में और क्या कहा होगा?
उत्तर:
1) को 2) की 3) लिए 4) ने.

2. सही क्रिया शब्दों से ख़ाली जगहें भरिए। (SODostsexvidgsaves Prev podsos.)
1) विशेष कार्यक्रम की तैयारी ……. रही है। (पल / चल)
उत्तर:
चल

2) मुझे भी गीत …… दो। (सुना | सिखा)
उत्तर:
सिखा

3) आओ आज हिन्दी दिवस ……….। (बनाओ | मनाओ)
उत्तर:
मनाओ

4) आप सबको हिन्दी दिवस की हार्दिक बधाई ….. हैं। (पढते | कहते)
उत्तर:
कहते

5) सरिता अभिनय करते …….. है। (पढाती / बताती)
उत्तर:
बताती

3. रेखांकित शब्दों की वर्तनी शुद्ध करके लिखिए।
1) भारत का संविदान महान है।
उत्तर:
संविधान

2) हिन्दी हमारे देश की राझभाषा है।
उत्तर:
राजभाषा

3) मैं अच्छी तरह समज गयी।
उत्तर:
समझ

4) कल एक विशेष कारयक्रम है।
उत्तर:
कार्यक्रम

5) भारत में हिन्दी बोलनेवाले अदिक हैं।
उत्तर:
अधिक

4. रेखांकित शब्दों के पर्यायवाची शब्द लिखिए। (sorgetariandives)
1) दोनों बातचीत करते चलती हैं।
उत्तर:
वार्तालाप

2) कल एक विशेष कार्यक्रम है।
उत्तर:
असाधारण

3) हिन्दी को ही अपनाओ।
उत्तर:
स्वीकारो

4) अध्यापक महोदय अच्छे आदमी हैं।
उत्तर:
शिक्षक

5) सबको हिन्दी दिवस की हार्दिक बधाई।
उत्तर:
दिली

5. रेखांकित शब्दों के विलोम शब्द लिखिए। (ges 35ves)

1) कल एक विशेष कार्यक्रम है।
उत्तर:
साधारण

2) भारत में हिन्दुओं की संख्या अधिक है।
उत्तर:
कम

3) यह हमारा अपना देश है।
उत्तर:
पराया

4) तुम कहाँ से आ रही हो?
उत्तर:
जा

5) उसके यहाँ बहुत पैसे हैं।
उत्तर:
कम

6. रेखांकित शब्दों के लिंग बदलकर वाक्य फिर से लिखिए।

1) हमारे अध्यापक बहुत अच्छे हैं।
उत्तर:
हमारी अध्यापिका बहुत अच्छी हैं।

2) आप हमारे प्रधानाध्यापकजी हैं।
उत्तर:
आप हमारे प्रधानाध्यापिकाजी हैं।

3) वह मेरा भाई है।
उत्तर:
वह मेरी बहिन है।

7. रेखांकित शब्दों के वचन बदलकर वाक्य फिर से लिखिए।

1) सहेली मेरी बहुत अच्छी है।
उत्तर:
सहेलियाँ मेरी बहुत अच्छी हैं।

2) कार्यक्रम की तैयारी हो रही है।
उत्तर:
कार्यक्रम की तैयारियाँ हो रही हैं।

3) तुम हिन्दी दिवस मनाओ।
उत्तर:
आप हिन्दी दिवस मनाइए।

4) भाषा हमें एक दूसरे से मिलाती है।
उत्तर:
भाषाएँ हमें एक दूसरे से मिलाती हैं।

5) गुरु हमारे लिए पूजनीय हैं।
उत्तर:
गुरुजन हमारे लिए पूजनीय हैं।

6) आपको हमारी हार्दिक बधाई।
उत्तर:
आपको हमारी हार्दिक बधाइयाँ।

8. नीचे दिये गये शब्दों को वाक्यों में प्रयोग कीजिए।

1) तैयारी :
आज यहाँ एक कार्यक्रम की तैयारी हो रही है।

2) मनाया जाना :
जन्मदिन का मनाया जाना बहुत अच्छी बात है।

3) अपनाना :
हमें हर अच्छी आदत को अपनानी है।

4) हर साल :
मैं हर साल तिरुपति जाता हूँ।

5) भाषण देना :
नेता लोग अच्छे भाषण देते हैं।

6) बधाई :
मित्र के जन्म दिन पर मैं ने बधाई दी।

7) ज़रूरी :
राम ज़रूरी काम पर शहर गया।

9. अंकों को अक्षरों में लिखिए।

1) 11 (११) – ग्यारह
2) 9 (९) – नौ
3) 18 (१८) – अठारह
4) 14 (१४) – चौदह
5) 5 (५) – पाँच
6) 16 (१६) – सोलह

10. विशेषण शब्दों को पहचानकर लिखिए।
1) तुम आज बड़ी खुश हो।
उत्तर:
बडी

2) कल एक विशेष कार्यक्रम है।
उत्तर:
विशेष

3) हम हर साल हिन्दी दिवस मनाते हैं।
उत्तर:
हर

4) देश में हिन्दी बोलनेवाले अधिक हैं।
उत्तर:
अधिक

5) आपको हमारी हार्दिक बधाई।
उत्तर:
हार्दिक

6) हिन्दी सीखना हमारे लिए बहुत ज़रूरी है।
उत्तर:
बहुत

11. दो वाक्यों को और / कर शब्द से जोडकर एक वाक्य बनाइए।

1) सरिता, रोज़ी सहेलियाँ हैं। वे रास्ते में मिलती हैं।
उत्तर:
सरिता, रोज़ी सहेलियाँ हैं और रास्ते में मिलती हैं।

2) यह हमारा यालय है। कल यहाँ एक विशेष कार्यक्रम हो रहा है।
उत्तर:
यह हमारा विद्यालय है और कल यहाँ एक विशेष कार्यक्रम हो रहा है।

3) कल 14 सितंबर है। हम हिन्दी दिवस मनाते हैं।
उत्तर:
कल 14 सितंबर है और हम हिन्दी दिवस मनाते हैं।

4) सरिता अभिनय करती है। वह बोलती है।
उत्तर:
सरिता अभिनय करती है और बोलती है।

5) रोज़ी ने सरिता को गाना सिखाया। उसे तैयार किया।
उत्तर:
रोज़ी ने सरिता को गाना सिखाकर उसे तैयार किया।

12. नीचे दिये गये वाक्यों में अशुद्ध वाक्य पहचानकर कोष्टक में (✗) लगाइए।

अ) 1) मैं ने बोला। ( ) 2) तुमने कहा। ( )
3) आप ने खाया। ( ) 4) सीता ने पढ़ा। ( )
उत्तर:
1

आ) 1) मैं जाता हूँ। ( ) 2) तुम लिखते हैं। ( )
3) हम पढ़ते हैं। ( ) 4) सीता गाती है। ( )
उत्तर:
2

इ) 1) रमेश लायेगा। ( ) . 2) पिताजी जायेंगे। ( )
3) माताजी करेंगी। ( ) 4) प्रसाद देखेंगे।
उत्तर:
4

ई) 1) तुम आओ। ( ) 2) आप मत पीजिए। ( )
3) राजू काम कर। ( ) 4) मैं काम पर जाना है। ( )
उत्तर:
4

13. अशुद्ध वर्तनीवाले कोष्ठक में (✗) लगाइए।
अ) 1) कार्यक्रम ( ) 2) सितंबर ( ) 3) राजबाषा ( ) 4) अधिक ( )
उत्तर:
3

आ) 1) सहेलियाँ ( ) 2) बतचीत ( ) 3) विद्यालय ( ) 4) प्रधानाध्यापक ( )
उत्तर:
2

14. अंकों में लिखिए।
अ) 1) आठ – 8
2) बारह – 12
3) छः – 6
4) तेरह – 13
5) उन्नीस – 19
6) सात – 7

7th Class Hindi 3rd Lesson हिंदी दिवस 1 Mark Bits

निर्देश के अनुसार उत्तर दीजिए।

1. “सहेली” शब्द का पर्यायवाची शब्द क्या है?
A) दोस्त
B) मित्र
C) सखी
D) सही
उत्तर:
C) सखी

2. “विशेष” शब्द का समानार्थक शब्द क्या है?
A) विशेषण
B) खास
C) अंतिम
D) सूक्ष्म
उत्तर:
B) खास

3. “छात्रा” शब्द का बहुवचन रूप क्या है?
A) छात्र
B) छात्रं
C) छात्राएँ
D) छात्रों
उत्तर:
C) छात्राएँ

4. हिंदी हमारे देश …….. राज भाषा है। (सही शब्द से रिक्त स्थान भरो)
A) का
B) के
C) को
D) की
उत्तर:
D) की

5. सरिता बातचीत करती है। (रेखांकित शब्द क्या है?)
A) संज्ञा
B) सर्वनाम
C) विशेषण
D) क्रिया
उत्तर:
A) संज्ञा

6. “मुझे भी गीत सिखा दो”| वाक्य में सर्वनाम शब्द क्या है?)
A) गीत
B) भी
C) सिखा
D) मुझे
उत्तर:
D) मुझे

7. मैं रोज़ हिंदी सीखता हूँ। (वाक्य में क्रिया शब्द क्या है?)
A) मैं
B) सीखता
C) हिंदी
D) रोज़
उत्तर:
B) सीखता

8. कल एक विशेष कार्यक्रम है (वाक्य में विशेषण शब्द क्या है?)
A) कल
B) एक
C) विशेष
D) कार्यक्रम
उत्तर:
C) विशेष

9. वर्तनी की दृष्टि से सही शब्द पहचानो।
A) सांविधान
B) संवीधान
C) संविधान
D) संविधन
उत्तर:
C) संविधान

10. वाक्य का सही रूप पहचानो।
A) आज बडी खुश हो तुम
B) बडी खुश हो आज तुम
C) तुम हो आज बडी खुश
D) तुम आज बडी खुश हो।
उत्तर:
D) तुम आज बडी खुश हो।

11. ’23’ अक्षरों में लिखो
A) बाईस
B) बत्तीस
C) तेईस
D) तीनबीस
उत्तर:
C) तेईस

12. गुरु, शिक्षक, विद्यार्थी, अध्यापक इन शब्दों में भिन्न शब्द पहचानो।
A) शिक्षक
B) अद्यापक
C) विद्यार्थी
D) गुरु
उत्तर:
C) विद्यार्थी

13. ध्यान ………. सुनो और सीख लो। (सही शब्द से भरो।)
A) से
B) में
C) को
D) पर
उत्तर:
A) से

14. संविधान में हिंदी राजभाषा के रूप में ……. गयी। (सही क्रिया शब्द से भरिये)
A) अपनाया
B) अपनायी
C) लिखी
D) अपनाओ
उत्तर:
B) अपनायी

15. सरिता तुम कहाँ से आ रही हो? (वाक्य में प्रश्नवाचक शब्द क्या है?)
A) तुम
B) रही हो?
C) कहाँ
D) सरिता
उत्तर:
C) कहाँ

16. 1949 को अक्षरों में लिखो।
A) उन्नीस सौ नौ चालीस
B) उन्नीस सौ उनचास
C) उन्नीस सौ उनचालीस
D) उन्नीस सौ उनतालीस
उत्तर:
B) उन्नीस सौ उनचास

17. हिंदी सीखना हमारे लिए ज़रूरी है। (वाक्य में सर्वनाम शब्द पहचानिये)
A) हिंदी
B) सीखना
C) हमारे
D) ज़रूरी
उत्तर:
C) हमारे

18. भारत में हिंदी दिवस कब मनाया जाता है?
A) 10 जनवरी
B) 14 सितंबर
C) 15 अगस्त
D) 14 मई
उत्तर:
B) 14 सितंबर

19. समझ गयी। (रेखांकित शब्द का विपरीतार्थक शब्द लिखें)
A) नासमझ
B) बेसमझ
C) असमझ
D) मत समझ
उत्तर:
A) नासमझ

20. “अभिनेता” शब्द का स्त्री लिंग रूप लिखिए।
A) अभिनेती
B) अभिनेत्री
C) अभिनेत्रा
D) अनभिनेता
उत्तर:
B) अभिनेत्री

21. मेरी पाठशाला विशाल है। रेखांकित शब्द क्या है?
A) सर्वनाम
B) संज्ञा
C) क्रिया
D) विशेषण
उत्तर:
B) संज्ञा

22. रोजी और सरीता अलग – अलग विद्यालय में पढ़ रहे है। इस वाक्य में पुनरुक्ति शब्द क्या है?
A) क्या
B) रोजी और सरीता
C) अलग – अलग
D) विद्यालय
उत्तर:
C) अलग – अलग

23. अपने विद्यालय से कल एक विशेष कार्यक्रम है। रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।
A) पाठशाला
B) घर
C) डाकघर
D) रेल्वे स्टेश्न
उत्तर:
A) पाठशाला

24. मैं तुम्हे बुला रही हूँ। यह वाक्य किस काल में है?
A) भूतकाल में
B) वर्तमानकाल में
C) भविष्यत काल में
D) असन्न भूतकाल में
उत्तर:
B) वर्तमानकाल में

25. हमारी राजभाषा क्या है?
A) हिन्दी
B) तेलुगु
C) तमिल
D) कन्नड
उत्तर:
A) हिन्दी

26. मुझे भी गीत सुनाओ। रेखांकित शब्द को पहचानिए।
A) संज्ञा
B) सर्वनाम
C) क्रिया
D) विशेषण
उत्तर:
B) सर्वनाम

27. हिन्दी को ही देश की राजभाषा क्यों चुना गया? इस वाक्य में प्रश्न वाचक शब्द को पहचानिए।
A) हिन्दी को
B) देश की
C) क्यों
D) कुछ नहीं
उत्तर:
C) क्यों

28. हिन्दी दिवस के दिन एक दूसरे को क्या देते हैं?
A) बधाई
B) फल
C) फूल
D) सब्जी
उत्तर:
A) बधाई

29. हिन्दी हमारे देश की राजभाषा है। रेखांकित शब्द का पर्याय शब्द पहचानिए।
A) स्वदेश
B) विदेश
C) परदेश
D) अपना देश
उत्तर:
A) स्वदेश

30. हमारे देश में सब से अधिक है। रेखांकित शब्द का विलोम शब्द पहचानिए।
A) ज्यादा
B) सर्वाधिक
C) कम
D) बडा
उत्तर:
C) कम

31. मैं भाषण सुनता हूँ। इस वाक्य में क्रिया शब्द को पहचानिए।
A) सुनता
B) मैं
C) भाषण
D) कुछ नहीं
उत्तर:
A) सुनता

32. तैयारी चल रही है। रेखांकित शब्द का अर्थ क्या है।
A) निर्माण करना
B) आयोजन करना
C) लिखना
D) पढना
उत्तर:
B) आयोजन करना

33. “तैयारी” शब्द का प्रत्यय पहचानिए।
A) तै
B) या
C) री
D) ई
उत्तर:
D) ई

34. इसे सीखन हमारे लिए बहुत जरूरी है। रेखांकित शब्द को पहचानिए।
A) क्रिया
B) विशेषण
C) संज्ञा
D) सर्वनाम
उत्तर:
A) क्रिया

35. “अभिनय” शब्द का अर्थ पहचानिए।
A) नाटक
B) नृत्य
C) गीत
D) गाना
उत्तर:
A) नाटक

36. बेमेल शब्द को पहचानिए।
A) हिन्दी
B) तमिल
C) अंग्रेजी
D) कार्यक्रम
उत्तर:
D) कार्यक्रम

37. इसलिए हर साल इस दिन हिन्दी दिवस मनाया जाता है। रेखांकित शब्द का अर्थ पहचानिए।
A) हर वर्ष
B) एक दिन
C) हर दिन
D) हर मास
उत्तर:
A) हर वर्ष

38. तुम आज बडी खुश हो। रेखांकित शब्द का वचन पहचानिए।
A) खुशी
B) खुशियाँ
C) खुशों
D) खुशीएँ
उत्तर:
B) खुशियाँ

39. “ध्यान से सुनो ! और सीख लो” यह किस प्रकार का वाक्य है?
A) विधान वाचक
B) आज्ञा वाचक
C) निषेध वाचक
D) प्रश्न वाचक
उत्तर:
B) आज्ञा वाचक

40. राजभाषा के रूप में क्यों चुना गया? यह किस प्रकार का वाक्य है?
A) विधानवाचक
B) संदेह वाचक
C) निषेध वाचक
D) प्रश्न वाचक
उत्तर:
B) संदेह वाचक

41. हिन्दी एक महत्वपूर्ण भाषा है। रेखांकित शब्द का विलोम पहचानिए।
A) महत्वहीन
B) महत्व सहित
C) प्रसिद्ध
D) लोकप्रिय
उत्तर:
A) महत्वहीन

42. तुम आज बड़ी खुश हो। रेखांकित शब्द का विलोम पहचानिए।
A) अभी
B) कल
C) सुबह
D) श्याम
उत्तर:
B) कल

43. सरिता आज बहुत खुश है। रेखांकित शब्द का विलोम पहचानिए।
A) दुःख
B) हँस
C) नाखुश
D) बेखुश
उत्तर:
A) दुःख

44. उसी तैयारी चल की रही है। इस वाक्य का सीधा क्रम पहचानिए।
A) तैयारी उसी चल रही की है।
B) चाल की रही है उसी तैयारी।
C) उसी की तैयारी चल रही है।
D) चल उसी की तैयारी रही है।
उत्तर:
C) उसी की तैयारी चल रही है।

45. हिन्दी दिवस के दिन अध्यापक भाषण दिये। रेखांकित शब्द का लिगं बदलकर लिखिए।
A) अद्यापिका
B) अध्यापकी
C) अध्यापक
D) अध्यापिकाएँ
उत्तर:
A) अद्यापिका

46. विद्यालय में छात्र पढाई करते हैं। रेखांकित शब्द का वचन बदलकर लिखिए।
A) छात्री
B) छात्राएँ
C) छात्रे
D) छात्रों
उत्तर:
B) छात्राएँ

47. सरिता और रोजी सहेलियाँ है। रेखांकित शब्द का वचन बदलकर लिखिए।
A) सेहलियों
B) सहेलियो
C) सहेली
D) सेहलिएँ
उत्तर:
C) सहेली

48. हिंदी दिवस के दिन प्रधानाध्यापक जी से भाषण दिया गया। इस वाक्य का काल पहचानिए।
A) भूत काल
B) वर्तमान काल
C) भविष्यत काल
D) तात्कालिक वर्तमान काल
उत्तर:
A) भूत काल

49. हिंदी देश की राजभासा है। (रेखांकित शब्द की सही वर्तनी पहचानिए।)
A) रजबासा
B) राजभाषा
C) रजबाषा
D) राझभाशा
उत्तर:
B) राजभाषा

50. हम हिन्दी को पसंद करते हैं। वाक्य में सर्वनाम शब्द पहचानिए।
A) हम
B) हिन्दी
C) पसंद
D) करते
उत्तर:
A) हम

51. आजकल सब को हिंदी सीखना पढेगा। इस वाक्य का काल पहचानिए।
A) भूत
B) वर्तमान
C) पूर्ण भूत
D) भविष्यत
उत्तर:
D) भविष्यत

52. हिंदी राज भाषा है। रेखांकित शब्द का वचन पहचानिए।
A) भाषाओं
B) भाषाएँ
C) भाषों
D) भाषे
उत्तर:
B) भाषाएँ

These AP 7th Class Telugu Important Questions 4th Lesson మేలిమి ముత్యాలు will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 7th Class Telugu 4th Lesson Important Questions and Answers మేలిమి ముత్యాలు

7th Class Telugu 4th Lesson మేలిమి ముత్యాలు Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

ఈ కింది పరిచిత పద్యాలను చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. కలిమిగల లోభికన్నను
విలసితముగ బేద మేలు వితరణి యైనన్
చలిచెలమ మేలు కాదా
కులనిధి యంభోధికన్న గువ్వలచెన్నా !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరి కన్న పేద మేలు ?
జవాబు:
సంపదకల లోభి కన్న పేద మేలు.

ఆ) లోభికన్న పేద ఎప్పుడు మేలు?
జవాబు:
పేద వితరణి (దాత) అయితే, లోభివాని కన్న మేలు.

ఇ) చలిచెలమ దేనికన్న మేలు?
జవాబు:
చలిచెలమ అంభోధి (సముద్రము) కన్న మేలు.

ఈ) చలిచెలమ అంభోధి కన్న ఎందుకు మేలని చెప్పగలవు.
జవాబు:
చలిచెలమలో నీళ్ళు కొంచెమే ఉన్నా అవి త్రాగడానికి పనికి వస్తాయి. సముద్రంలో నీళ్ళు ఎక్కువగా ఉన్నా ఉప్పుగా ఉండి అవి త్రాగడానికి పనికిరావు. అందువల్ల చలిచెలమ, అంభోధికన్న మేలు.

2. పుస్తకముల నీవు పూవువలెను జూడు
చింపఁబోకు మురికి చేయఁబోకు
పరుల పుస్తకముల నెరవు తెచ్చితి వేని
తిరిగి యిమ్ము వేగ, తెలుఁగు బిడ్డ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) పుస్తకములను ఎలా చూడాలి?
జవాబు:
పుస్తకములను పువ్వుల్లా చూడాలి.

ఆ) పుస్తకాల విషయంలో ఎలాంటి శ్రద్ధ తీసుకోవాలి?
జవాబు:
పుస్తకాలను చింపరాదు. మురికి చేయరాదు.

ఇ) ఇతరుల పుస్తకముల విషయంలో ఎలా ఉండాలి?
జవాబు:
ఇతరుల పుస్తకాలు ఎరవు తెస్తే వేగంగా వారికి తిరిగి ఇయ్యాలి.

ఈ) ఎరవు తేవడం అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
అవసరం కోస ఇతరులను అడిగి తెచ్చుకోవడం.

3. పుత్తడిగలవాని పుండుబాడైనను
వసుధలోన చాల వారకెక్కు
పేదవాని యింట పెండైన యెరుగరు
విశ్వదాభిరామ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ‘ధనవంతుడు చిన్న కురుపుతో బాధపడితే’ అనే అర్థం వచ్చే పంక్తి ఏది?
జవాబు:
‘పుత్తడి గలవాని పుండు బాధైనను’ అనే పంక్తి పై భావాన్ని ఇస్తుంది.

ఆ) ఏ విషయం పెద్దగా ప్రచారమవుతుంది?
జవాబు:
పుత్తడిగల వాని పుండు బాధ పెడితే, ఆ వార్త బాగా ప్రచారము అవుతుంది.

ఇ) ‘వార్తకెక్కు’ అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
వార్తలలోకి వస్తుంది. అంటే అంతా ఆ విషయం గూర్చి చెప్పుకుంటారు.

ఈ) ఏ విషయాన్ని జనం పట్టించుకోరు?
జవాబు:
బీదవాడి ఇంట్లో పెళ్ళి జరిగినా ఎవరికీ తెలియదు.

4. పత్రికొకటియున్న పదివేల సైన్యము
పత్రికొక్కటున్న మిత్రకోటి
ప్రజకు రక్షలేదు పత్రికలేకున్న
వాస్తవమ్ము నార్లవారి మాట
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఏది పదివేల సైన్యంతో సమానము?
జవాబు:
పత్రిక ఒక్కటి ఉంటే అది పదివేల సైన్యం వంటిది.

ఆ) ‘పత్రిక కోటి స్నేహితులతో సమం’ అనే భావం వచ్చే పంక్తి ఏది?
జవాబు:
పత్రికొక్కటున్న మిత్రకోటి” – అనే పంక్తి పై భావాన్ని ఇస్తుంది.

ఇ) ఏమి లేకపోతే ప్రజలకు రక్షణ లేదు?
జవాబు:
పత్రిక లేకపోతే ప్రజలకు రక్షణ లేదు.

ఈ) ‘నార్లవారి మాట’ శతక రచయిత ఎవరు?
జవాబు:
నార్లవారి మాట శతక రచయిత, “శ్రీ నార్ల వెంకటేశ్వరరావుగారు.”

5. “సత్యసూక్తి ఘటించు ధీజడిమ మాన్చు
గౌరవమొసంగు. జనులకు గలుషమడంచు
గీర్తిఁ బ్రకటించు చిత్తవిస్ఫూర్తిఁ జేయు
సాధుసంగంబు సకలార్థ సాధకంబు.
ప్రశ్నలు – జవాబుల
అ) సకలార్థ సాధకము ఏది?
జవాబు:
సాధుసంగము (సజ్జన సహవాసులు) సకలార్థ సాధకము.

ఆ) సాధుసంగము దేనిని ఘటిస్తుంది?
జవాబు:
సాధుసంగము సత్యసూక్తిని ఘటిస్తుంది.

ఇ) సాధుసంగము దేనిని పోగొడుతుంది?
జవాబు:
సాధుసంగము ధీజడిమను అనగా బుద్ధిమాంద్యాన్ని పోగొడుతుంది.

ఈ) ‘కీర్తిని వ్యాపింపజేస్తుంది. మనస్సును బాగుచేస్తుంది’ అనే అర్థం వచ్చే పంక్తి ఏది?
జవాబు:
కీర్తి ప్రకటించు చిత్త విస్ఫూర్తి ‘జేయు’ అనే పద్య పంక్తి పై భావాన్ని ఇస్తుంది.

ఈ క్రింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. అక్షరంబు వలయు కుక్షి జీవనులకు
నక్షరంబు జిహ్వ కిక్షు రసము
అక్షరంబు తన్ను రక్షించు గావున
నక్షరంబు లోక రక్షితంబు
ప్రశ్నలు
అ) మానవులకు ఏం కావాలి?
జవాబు:
మానవులకు అక్షరం (విద్య) కావాలి.

ఆ) అక్షరం జిహ్వకు ఎటువంటిది?
జవాబు:
అక్షరం జిహ్వకు చెరకురసం వంటిది.

ఇ) అక్షరము దేనిని రక్షిస్తుంది?
జవాబు:
అక్షరము తనను (చదువుకున్నవానిని) రక్షిస్తుంది.

ఈ) ఈ పద్యానికి శీర్షికను సూచించండి.
జవాబు:
ఈ పద్యానికి శీర్షిక ‘అక్షర మహిమ.

2. పరగ రాతి గుండు పగులఁ గొట్టఁగవచ్చు
కొండలన్ని పిండి కొట్టవచ్చు
కఠినచిత్తు మనసు కరిగింపఁగా రాదు
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ!
ప్రశ్నలు :
అ) వేటిని పగుల గొట్టవచ్చును?
జవాబు:
రాతి గుండులను పగుల గొట్టవచ్చును.

ఆ) వేటిని పిండి కొట్టవచ్చును?
జవాబు:
కొండలను పిండి కొట్టవచ్చును.

ఇ) ఎవరి మనస్సుని కరిగించలేము?
జవాబు:
కఠిన చిత్తుని మనస్సుని కరిగించటము కష్టము.

ఈ) పై పద్యము ఏ శతకములోనిది?
జవాబు:
పై పద్యము వేమన శతకము లోనిది.

3. ఇద్దఱు గూడుక యొక చో
నొద్దిక మాటాడుచుండ నొదిగి యొదిగి యా
యొద్దకు జనగూడదు తన
పెద్దతనం బెల్ల సణఁగ బెట్టు గుమారీ !
ప్రశ్నలు :
అ) ఇద్దరు మాట్లాడుకొనునప్పుడు ఏం చేయరాదు?
జవాబు:
వారి మధ్యకు వెళ్ళి మాట్లాడకూడదు.

ఆ) ఎటువంటి స్థలమునకు వెళ్ళకూడదు?
జవాబు:
ఇద్దరు మాట్లాడుకొను స్థలమునకు వెళ్ళకూడదు.

ఇ) అటువంటి చోటికి వెడితే ఏం జరుగుతుంది?
జవాబు:
తన గొప్పతనం, పెద్దతనం పోతుంది.

ఈ) పై పద్యంలోని నీతి ఏమిటి?
జవాబు:
రహస్యాలు వినకూడదు.

4. అక్కరకు రాని చుట్టము
మ్రొక్కిన వరమీని వేల్పు, మోహరమునఁ దా
నెక్కిన బాఱని గుఱ్ఱము
గ్రక్కున విడువంగ వలయుఁ గదరా సుమతీ!
ప్రశ్నలు:
అ) ఎటువంటి చుట్టమును విడిచిపెట్టాలి?
జవాబు:
సమయమునకు సహాయము చేయని చుట్టమును విడిచిపెట్టేయాలి.

ఆ) ఎటువంటి దైవమును విడిచిపెట్టాలి?
జవాబు:
నమస్కరించిననూ వరమీయని దేవుణ్ణి విడిచి పెట్టవలెను.

ఇ) యుద్ధములో ఎవరిని విడిచిపెట్టాలి?
జవాబు:
యుద్ధములో తానెక్కగా పరిగెత్తని గుఱ్ఱమును వెంటనే విడిచిపెట్టాలి.

ఈ) పై పద్యములోని నీతి ఏమిటి?
జవాబు:
అవసరానికి ఉపయోగపడని వాటిని వెంటనే విడిచి పెట్టాలి.

5. ఈ కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
మేడిపండు చూడ మేలిమై యుండును
పొట్టవిప్పి చూడ పురుగులుండు
పిటికి వాని మదిని బింకమీలాగురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !
ప్రశ్నలు :
1. మేడి పండు పైకి ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
మేలిమిగా.

2. పైకి ధైర్యంగా లోపల భయంగా ఉండడాన్ని సూచించే పద్యపాదం ఏది?
జవాబు:
పిటికి వాని మదిని బింకమీలాగురా.

3. మేడి పండును ఎవరితో పోల్చారు?
జవాబు:
పిటికివానితో

4. ఈ పద్యానికి మకుటం ఏది?
జవాబు:
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

6. ఈ కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
సిరి తా వచ్చిన వచ్చును
సలలితముగ నారికేళ సలిలము భంగిన్
సిరితా పోయిన పోవును
కరిమ్రింగిన వెలగపండు కరణిని సుమతీ !
ప్రశ్నలు :
1. ‘సిరి’ ఎట్లా వస్తుంది?
జవాబు:
టెంకాయలోనికి నీరెలా తెలియకుండా చేరుతుందో అలాగే సంపద ‘తెలియకుండానే వస్తుంది.

2. ‘సిరి’ ఎలా పోతుంది?
జవాబు:
ఏనుగు తిన్న వెలగపండు గుజ్జువలె సంపద పోతుంది.

3. ఈ పద్యాన్ని చదివి నీవు ఏమి గ్రహించావు?
జవాబు:
సంపదలు నిత్యములు కావు.

4. ఈ పద్యము ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
సుమతీ శతక కర్త ఎవరు?

7. క్రింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు – జవాబులు రాయండి.
పూజకన్న నెంచ బుద్ది నిదానంబు
మాటకన్న నెంచ మనసు దృఢము
కులము కన్న నెంచ గుణము ప్రధానంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !
ప్రశ్నలు:
1. పూజకంటే ఏది ముఖ్యం?
జవాబు:
బుద్ధి

2. మాటకంటే ఏది దృఢంగా ఉండాలి?
జవాబు:
మనసు

3. పై పద్యం ఏ శతకంలోనిది?
జవాబు:
వేమన

4. పై పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
కులం కన్నా ఏది ప్రధానం?

8. ఈ క్రింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
కన్నతల్లి దండ్రి కలహించి విడిపోవ
ప్రేమ లేక పెరుగు పిల్లలిపుడు
నేరగాండ్రలోన జేరు చుండిరి సుమా !
పగ, మనస్సులో న రగులు చుండ.
ప్రశ్నలు:
1. తల్లిదండ్రుల ప్రేమ దూరమైన పిల్లలు ఎలా – మారుతున్నారు?
జవాబు:
నేరచరితులుగా

2. ఎవరు కలహించి విడిపోతున్నారు?
జవాబు:
తల్లి,తండ్రి

3. నేరగాళ్ళగా మారిన పిల్లల మనసులో ఏమి రగులు తుంటుంది?
జవాబు:
పగ

4. తల్లిదండ్రులు ఎలా ఉంటే మీకిష్టం?
జవాబు:
ప్రేమతో

9. ఈ క్రింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ఆ ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
కష్టపెట్టబోకు కన్న తల్లి మనసు
నష్టపెట్టబోకు నాన్న పనులు.
తల్లిదండ్రులన్న దైవ సన్నిభులురా
లలితసుగుణజాల తెలుగుబాల.
ప్రశ్నలు:
1. ఎవరి మనసు కష్టపెట్టరాదు?
జవాబు:
కన్నతల్లి మనసు

2. దైవ సన్నిభులు ఎవరు?
జవాబు:
తల్లిదండ్రులు

3. ఎవరి పనులు నష్టపెట్టరాదు?
జవాబు:
నాన్న పనులు

4. పై పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారుచేయండి.
జవాబు:
ఈ పద్యములో గల మకుటం ఏది?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

అ) క్రింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

అ). ధనవంతులు, పేదవారి ఇళ్లలో ఏమి జరిగినా ఎవరిని గురించి తొందరగా బయటవాళ్లకు తెలుస్తుంది?
జవాబు:
ధనవంతుడు చిన్న కురుపుతో బాధపడినా కూడా పెద్దగా ప్రచారమవుతుంది.. పేదవాడి ఇంట్లో పెళ్ళి జరిగినా కూడా ఎవరికీ తెలియదు. కావున ధనవంతుడి ఇంట్లో విషయమే తొందరగా బయటవాళ్లకు తెలుస్తుంది.

ఆ) బుద్ధిమంతుడు ఏమి తెలుసుకొని వ్యవహరించాలి?
జవాబు:
చెడ్డవారితో స్నేహం ఉదయంపూట నీడలాగ మొదట ఎక్కువగా ఉండి క్రమక్రమంగా తగ్గిపోతుంది. మంచివారితో స్నేహం మిట్టమధ్యాహ్నపు నీడలాగా మొదట చిన్నదిగా ఉండి క్రమక్రమంగా పెరుగుతూ వస్తుంది. బుద్ధిమంతుడు ఈ రెండింటిలో ఏది మంచిదో తెలుసుకొని వ్యవహరించాలి.

ఇ) మంచితనానికి ఉండే గొప్పతనం ఏమిటి?
జవాబు:
మంచివాళ్లతో సహవాసం మందకొడితనాన్ని పోగొడుతుంది. సత్యాన్ని మాట్లాడేలా చేస్తుంది. మంచి గౌరవాన్ని ఇస్తుంది. , పాపాలను పోగొడుతుంది. మనస్సును శుభ్రపరుస్తుంది. కీర్తిని వ్యాపింపచేస్తుంది. లోకంలో మంచితనం చేయలేని మంచి పని అంటూ ఏదీలేదు.

ఈ) ఇతరుల పుస్తకాలను అడిగి తెచ్చుకుంటే వెంటనే తిరిగి ఇవ్వాలని తెలుసుకున్నారు కదా ! ఇలా ఎందుకు చెయ్యాలి?
జవాబు:
పుస్తకములు ఇతరులకు ఇస్తే అవి తిరిగి రావనీ, వచ్చినా అవి చిరిగిపోయాక మాత్రమే వస్తాయని లోకంలో ఒక మాట ఉంది. అది మంచిది కాదు. పుస్తకాలను అన్నిటినీ మనము కొనలేము. అవసరమైనపుడు ప్రక్కవారిని అడిగి తెచ్చుకొని, దాన్ని త్వరగా ఉపయోగించుకొని తిరిగి ఇచ్చివేయాలి. అప్పుడు అవి మరి కొందరికి ఉపయోగిస్తాయి. తప్పక తిరిగి ఇచ్చివేస్తాడనే నమ్మకం కలిగిస్తే, ఎవరైనా అతడికి పుస్తకాలు ఎరవు ఇస్తారు.

ఉ) మంచి వాళ్లతో స్నేహం చేయడానికి మీరు ఏమి చేస్తారు?
జవాబు:
మంచివారితో ముందు మంచి మాటల ద్వారా పరిచయం పెంచుకుంటాను. మంచివారికి కావలసిన వస్తువులను అందిచ్చి, వారితో స్నేహం పెంచుకుంటాను. మంచివారు మాట్లాడిన మాటలకు అనుగుణంగా మాట్లాడుతాను. మంచివారికి అవసరమైతే ధనం సాయం చేస్తాను. నా పుస్తకాలు, నోట్సు, గైడులు మంచి వారికి కావలసివస్తే ఇస్తాను. ఈ విధంగా మంచివారితో స్నేహాన్ని పెంచుకుంటాను.

7th Class Telugu 4th Lesson మేలిమి ముత్యాలు 1 Mark Bits

1. రైతులు రేయింబగళ్ళు కష్టపడతారు. (విగ్రహవాక్యాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) రేయీ, పగలు
బి) పగలు, రాత్రి
సి) రాత్రి, పగలు
డి) రేయి మొత్తం
జవాబు:
ఎ) రేయీ, పగలు

2. రవి పాఠశాలకు వెళ్ళుతున్నాడు. (ఏ భాషాభాగమో గుర్తించండి)
ఎ) నామవాచకం
బి) సర్వనామం
సి) క్రియ
డి) విశేషణం
జవాబు:
సి) క్రియ

3. సూర్యచంద్రులు తమ కర్తవ్యాన్ని చక్కగా నిర్వహిస్తారు. (సమాసమును గుర్తించండి)
ఎ) ద్విగుసమాసం
బి) ద్వంద్వసమాసం
సి) షష్టీతత్పురుషసమాసం
డి) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయసమాసం
జవాబు:
బి) ద్వంద్వసమాసం

4. విష్ణువు “దశావతారములు ఎత్తెను.” – గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) పది సంఖ్య గల అవతారాలు
బి) నూరు సంఖ్య గల
సి) వేయి సంఖ్య గల అవతారాలుఅవతారాలు
డి) పద్దెనిమిది సంఖ్య గల పర్వములు
జవాబు:
ఎ) పది సంఖ్య గల అవతారాలు

5. కలిమి గల లోభి కన్నను విలసినతముగఁ బేదమేలు. (అర్థాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) పిసినారి
బి) ధనవంతుడు
సి) మూర్ఖుడు
డి) హీనుడు
జవాబు:
సి) మూర్ఖుడు

6. “ద్వంద్వ సమాసము”నకు చెందిన పదమును గుర్తించండి.
ఎ) రెండు, జంటలు
బి) దేశభాషలు
సి) సూర్యచంద్రులు
డి) భరతమాత
జవాబు:
సి) సూర్యచంద్రులు

7. చెడ్డవాళ్ళతో స్నేహం చేయరాదు – విభక్తిని గుర్తించండి.
ఎ) తృతీయా
బి) సప్తమీ
సి) ద్వితీయా
డి) చతుర్డీ
జవాబు:
ఎ) తృతీయా

8. భూమి మీద ఎవరూ శాశ్వతంగా ఉండరు. (సమానార్థక పదాలను గుర్తించండి)
ఎ) సంద్రం, అవని
బి) ధరణి, ధరిత్రి
సి) అవని, సముద్రం
డి) పుడమి, పయోధి
జవాబు:
బి) ధరణి, ధరిత్రి

9. నవరసాలు (సమాస నామాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) ద్వంద్వ సమాసం
బి) బహు బ్రీహి సమాసం
సి) అవ్యయీభావ సమాసం
డి) ద్విగు సమాసం
జవాబు:
డి) ద్విగు సమాసం

10. “సీతయును, రాముడును”, ఈ పదాలను సమాన పదంగా కూర్చండి.
ఎ) సీతారాములు
బి) సీతారాముడు
సి) రామసీత
డి) సీతరామ
జవాబు:
బి) సీతారాముడు

11. భూమి మీద ఎవరూ శాశ్వతంగా ఉండరు. (సమానారక పదాలను గుర్తించండి)
ఎ) ధరణి, పుడమి
బి) నింగి, గగనం
సి) కడలి, సాగరం
డి) సంపద, కలిమి
జవాబు:
ఎ) ధరణి, పుడమి

12. వారానికి ఏడు రోజులు. (సమాసనామాన్ని గుర్తించండి.)
ఎ) ద్వంద్వం
బి) సప్తమీ తత్పురుష
సి) ద్విగు
డి) బహుపద ద్వంద్వం
జవాబు:
సి) ద్విగు

13. “అన్నదమ్ములు కలసి మెలసి జీవిస్తున్నారు.” – గీత గీసిన పదం సమాసం పేరు గుర్తించండి.
ఎ) ద్విగు సమాసం
బి) ద్వంద్వ సమాసం
సి) బహుప్రీహి సమాసం
డి) అవ్యయీభావ సమాసం
జవాబు:
బి) ద్వంద్వ సమాసం

14. అసత్యం అనర్థాలకు దారి తీస్తుంది. (వ్యతిరేక పదాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) అబద్దం
బి) సత్యం
సి) న్యాయం
డి) దయ
జవాబు:
బి) సత్యం

15. దుర్జనులకు దూరంగా ఉండాలి. (వ్యతిరేక పదాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) సజ్జనులు
బి) దురంతులు
సి) బలవంతులు
డి) బలహీనులు
జవాబు:
ఎ) సజ్జనులు

16. “సంపదతో గర్వపడకూడదు. కలిమి గర్వాన్ని పెంచుతుంది”.
పై వాక్యాలలో సమానార్థక పదాలను గుర్తించండి.
ఎ) సంపద, కలిమి
బి) సంపద, గర్వం
సి) కలిమి, గర్వం
డి) పడకూడదు, పెంచుతుంది
జవాబు:
ఎ) సంపద, కలిమి

III. భాషాంశాలు

పదాలు – అర్థాలు :
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదాలకు అర్థం గుర్తించండి.

17. ‘విలసితముగ పేదమేలు వితరణి యైనన్’
ఎ) దానశీలి
బి) దానము
సి) ధర్మము
డి) లోభి
జవాబు:
ఎ) దానశీలి

18. ‘పుత్తడి గలవాని పుండు బాధైనను’
ఎ) ఇత్తడి
బి) వెండి
సి) బంగారము
డి) ధనము
జవాబు:
సి) బంగారము

19. ‘ఆజి బాహాపటు శక్తి’
ఎ) విద్య
బి) యుద్ధము
సి) పరిశ్రమ
డి) సముద్రం
జవాబు:
బి) యుద్ధము

20. ‘వాస్తవమ్ము నార్లవారి మాట’
ఎ) అబద్ధము
బి) ధర్మము
సి) నిజము
డి) అధర్మము
జవాబు:
సి) నిజము

21. ‘తేనె జుంటీగ లియ్యవా తెరువరులకు‘
ఎ) ధర్మపరులు
బి) బాటసారులు
సి) దొంగలు
డి) తేనెటీగలు
జవాబు:
బి) బాటసారులు

22. కలిమితో గర్వం పొందరాదు.
ఎ) గర్వం
బి) సంపద
సి) వినయం
డి) వినోదం
జవాబు:
బి) సంపద

23. స్మృతులు మనకు ఆదర్శాలు
ఎ) కథలు
బి) కావ్యాలు
సి) ధర్మశాస్త్రాలు
డి) ప్రబంధాలు
జవాబు:
సి) ధర్మశాస్త్రాలు

24. లవణం కూరల్లో వాడుతారు.
ఎ) కారం
బి) పులుపు
సి) ఉప్పు
డి) పసుపు
జవాబు:
సి) ఉప్పు

పర్యాయపదాలు :

25. బంగారం ఉన్నవాడు గొప్పవాడు కాడు – పుత్తడి కలవాడికి దొంగ భయం ఎక్కువ.
పై వాక్యాలలో సమానార్థక పదాలను గుర్తించండి.
ఎ) ఉన్నవాడు, గొప్పవాడు
బి) బంగారం, పుత్తడి
సి) కలవాడు, ఉన్నవాడు
డి) గొప్పవాడు, కలవాడు
జవాబు:
బి) బంగారం, పుత్తడి

26. కలిమికి వితరణ, సంపదలందు తాల్మి శోభిస్తుంది. పై వాక్యంలో సమానార్ధక పదాలు గుర్తించండి.
ఎ) వితరణ, సంపద
బి) తాల్మి; కలిమి
సి) కలిమి, సంపద
డి) సంపద, శోభిస్తుంది
జవాబు:
సి) కలిమి, సంపద

27. యశము నందనురక్తి ఉంటే కీర్తి తప్పక వస్తుంది – పై వాక్యంలోని పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.
ఎ) యశము, కీర్తి
బి) అనురక్తి, కీర్తి
సి) కీర్తి, రక్తి
డి) యశము, రక్తి
జవాబు:
ఎ) యశము, కీర్తి

28. ‘ధన మూలమ్ ఇదం జగత్’ – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.
ఎ) డబ్బు, కలిమి
బి) సంపద, ఐశ్వర్యం
సి) విత్తము, సొమ్ము
డి) ధనము, బంగారము
జవాబు:
సి) విత్తము, సొమ్ము

29. సముద్రం మీద ఓడలు ప్రయాణిస్తాయి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) అంభోధి, సాగరం
బి) సాగరం, నది
సి) ఏఱు, వాగు
డి) జలధి, వారధి
జవాబు:
ఎ) అంభోధి, సాగరం

30. భూమి మీద ఎవ్వరూ శాశ్వతం కాదు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) ఆకాశం , నేల
బి) ధరణి, వారధి
సి) ధరిత్రి, పృథివి
డి) ‘క్షోణి, పాణి
జవాబు:
సి) ధరిత్రి, పృథివి

31. ఆపదను పొందకూడదు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) ఆపద, సంపద
బి) దమనం, అదనం
సి) కష్టము, విపత్తు
డి) వెలుగు, అవని
జవాబు:
సి) కష్టము, విపత్తు

32. విత్తం సంపాదించాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) విగతం, విరించి
బి) విత్తం, వైనం
సి) కష్టము, ధనం
డి) ధనం, సంపద
జవాబు:
డి) ధనం, సంపద

33. అందరు తాల్మిని పొందాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) సహనం, శాంతి
బి) తామర, తపన
సి) సంబరం, సదలం
డి) ఓర్పు, సహనం
జవాబు:
డి) ఓర్పు, సహనం

34. పుత్తడి చాలా విలువైనది – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.
ఎ) హేమం, కాంత
బి) బంగారం, హేమం
సి) రజతం, సువర్ణం
డి) కాంస్యం, హేమం
జవాబు:
బి) బంగారం, హేమం

ప్రకృతి – వికృతులు :
సూచన : క్రింద గీత గీసిన పదాలకు ప్రకృతి, వికృతులను గుర్తించండి.

35. భృంగారం, తులం 35 వేలు ధర పలుకుతోంది.
ఎ) పసిడి
బి) బంగారం
సి) స్వర్ణము
డి) పుత్తడి
జవాబు:
బి) బంగారం

36. కేవలం పుస్తకము జ్ఞానం లోకజ్ఞానం కంటే తక్కువ
ఎ) పొస్తకం
బి) గ్రంథం
సి) పొత్తము
డి) పత్రిక
జవాబు:
సి) పొత్తము

37. విద్య గలవాడే, మనిషి
ఎ) విద్దె
బి) విద్య
సి) విత్తు
డి) అవిద్య
జవాబు:
ఎ) విద్దె

38. సిరి గలవాడే శ్రీమంతుడు
ఎ) శ్రీ
బి) రీ
సి) శ్రీ
డి) సిరీ
జవాబు:
సి) శ్రీ

39. సంపద వృద్ధి పొందాలి
ఎ) వృధ
బి) వడ్డి
సి) వొద్ది
డి) వైద్ది
జవాబు:
బి) వడ్డి

40. కీర్తి పొందాలి
ఎ) కీరితి
బి) కితారి
సి) కితరి
డి) నైతిరి
జవాబు:
ఎ) కీరితి

41. దమ్మం ఆశ్రయించాలి
ఎ) ధర్మం
బి) ధోమ్మం
సి) ధరమం
డి) దామ్మం
జవాబు:
ఎ) ధర్మం

42. పెద్దలపట్ల గారవం ప్రదర్శించాలి.
ఎ) గార్ధవం
బి) గైరవం
సి) గౌరవం
డి) గారెవం
జవాబు:
సి) గౌరవం

43. విద్యార్థులు సుఖం వదలాలి
ఎ) సుకం
బి) సైకం
సి) సొకం
డి) సౌకం
జవాబు:
ఎ) సుకం

వ్యతిరేక పదాలు :
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదానికి వ్యతిరేకపదాన్ని గుర్తించండి.

44. ‘కలిమి గల లోభి కన్నా పేద మేలు’
ఎ) కల్మి
బి) లేమి
సి) బీద
డి) ధనికుడు
జవాబు:
బి) లేమి

45. సజ్జనులతో స్నేహం చేయాలి.
ఎ) స్వజనులు
బి) దుర్జనులు
సి) పరిజనులు
డి) పరజనులు.
జవాబు:
బి) దుర్జనులు

46. ‘వాస్తవమ్ము నార్లవారి మాట’
ఎ) సత్యం
బి) నిజము
సి) అబద్ధము
డి) అవాస్తవమ్ము
జవాబు:
డి) అవాస్తవమ్ము

47. కీర్తి ప్రకటించు. చిత్త విస్ఫూర్తి చేయు.
ఎ) అకీర్తి
బి) చెడ్డకీర్తి
సి) అపకీర్తి
డి) నిష్మీర్తి
జవాబు:
సి) అపకీర్తి

48. పండితులు గౌరవింపబడతారు.
ఎ) దైత్యులు
బి) సురలు
సి) పామరులు
డి) సుజనులు
జవాబు:
సి) పామరులు

49. నీరు కలుషితం కావాలి. (బి)
ఎ) అనుకలుషితం
బి) నిర్మలం
సి) వ్యత్యయం
డి) ప్రత్యయం
జవాబు:
బి) నిర్మలం

50. నీరు అధికంగా ఉంది.
ఎ) అల్పం
బి) అనల్పం
సి) అనుధికం
డి) ప్రత్యధికం
జవాబు:
ఎ) అల్పం

51. తాడు చాలా కుఱచగా ఉంది.
ఎ) కంటి
బి) పొడుగు
సి) కణిత
డి) పత్రిక
జవాబు:
బి) పొడుగు

52. అందరికి మేలు కలగాలి.
ఎ) మంచి
బి) మమత
సి) కీడు
డి) సమత
జవాబు:
సి) కీడు

53. సత్యం పలకాలి.
ఎ) అసత్యం
బి) కుసత్యం
సి) సుసత్యం
డి) విసత్యం
జవాబు:
ఎ) అసత్యం

సంధులు:

54. భూప సభాంతరాళములో పుష్కల వాక్చతురత ఉండాలి – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) సభ + అంతరాళము
బి) సభా + అంతరాళము
సి) సభాంత + రాళము
డి) స + భాంతరాళము
జవాబు:
బి) సభా + అంతరాళము

55. జుంటీగలు తేనెను సేకరిస్తాయి. – గీత గల పదం ఏ సంధి?
ఎ) ద్విగు సమాసం
బి) బహుజొహి
సి) ద్వంద్వ సమాసం
డి) షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
జవాబు:
సి) ద్వంద్వ సమాసం

56. విత మార్లన చేసి విఱ్ఱవీగుట మంచిది కాదు – గీత గీసిన పదం ఏ సంది?
ఎ) ఆమ్రేడిత సంధి
బి) అత్వసంధి
సి) రుగాగమ సంధి
డి) ద్విరుక్తటకారదేశ సంధి
జవాబు:
ఎ) ఆమ్రేడిత సంధి

57. ‘సజ్జనాళికి ప్రకృతి సిద్ధ గుణములు’ – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) సజ్జ + నాళి
బి) సత్ + జనాళి
సి) సజ్జన + ఆళి
డి) స + జనాళి
జవాబు:
సి) సజ్జన + ఆళి

58. నేర్చిన యేని – ఇది ఏ సంధి పదం?
ఎ) అత్వసంధి
బి) యడాగమ సంధి
సి) ఉత్వసంధి
డి) త్రికసంధి
జవాబు:
బి) యడాగమ సంధి

59. విద్యయందు నేర్పు కావాలి – దీనిని విడదీయండి.
ఎ) విద్య + అందు
బి) విద్యా + యందు
సి) విద్యే + యందు
డి) విది + అందు
జవాబు:
ఎ) విద్య + అందు

60. సవర్ణదీర్ఘసంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) నభైంతకం
బి) సభాంతరము
సి) నభైంతరం
డి) నభోంతరం
జవాబు:
బి) సభాంతరము

61. పుత్తడి గలవాడు – ఇది ఏ సంధి పదము?
ఎ) ఉత్వసంధి
బి) త్రికసంధి
సి) అత్వసంధి
డి) గసడదవాదేశసంధి
జవాబు:
డి) గసడదవాదేశసంధి

62. ఉత్వసంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) మీరెన్ని
బి) ఏమంటివి
సి) మరిన్ని
డి) ఒకటితున్న
జవాబు:
ఎ) మీరెన్ని

63. సకలార్థ సాధకులు – దీనిని విడదీయండి.
ఎ) సకలా + అర్థ సాధకులు
బి) సకల + యార్ధి సాధకులు
సి) సకలో + సాధకులు
డి) సకల + అర్థ సాధకులు
జవాబు:
డి) సకల + అర్థ సాధకులు

సమాసాలు:

64. విష్ణువు దశావతారములు ఎత్తాడు – గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) పది అవతారాలు
బి) దశ (10) సంఖ్యగల అవతారాలు
సి) పది అవతారాలు కలది
డి) దశ, అవతారాలు
జవాబు:
బి) దశ (10) సంఖ్యగల అవతారాలు

65. సూర్యచంద్రులు ఆకాశంలో కనిపిస్తారు – గీత గీసిన పదం సమాసం పేరు
ఎ) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
బి) అత్వసంధి
సి) ఇత్వసంధి
డి) ఉత్వసంధి
జవాబు:
సి) ఇత్వసంధి

66. నవగ్రహాలు శాంతిని ఇస్తాయి – గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) ఎనిమిది సంఖ్యగల గ్రహాలు
బి) నవ 9 సంఖ్యగల గ్రహాలు
సి) తొమ్మిది గ్రహముల రాశి
డి) తొమ్మిది గ్రహములు కలది
జవాబు:
బి) నవ 9 సంఖ్యగల గ్రహాలు

67. అజ్ఞానికి ఏమీ తెలియదు – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసమో గుర్తించండి.
ఎ) నఞ్ తత్పురుష
బి) బహుజొహీ
సి) ద్విగు
డి) ద్వంద్వము
జవాబు:
ఎ) నఞ్ తత్పురుష

68. సీతారాముల వివాహం జరిగింది – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?
ఎ) ద్విగువు
బి) బహుజొహి సమాసం
సి) ద్వంద్వ సమాసం
డి) షష్ఠీ తత్పురుష
జవాబు:
సి) ద్వంద్వ సమాసం

69. క్రికెటర్ వంద పరుగులు చేశాడు – దీనికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) వంద సంఖ్య గల పరుగులు
బి) వంద వలన పరుగులు
సి) వంద కొరకు పరుగులు
డి) వంద చేత పరుగులు
జవాబు:
ఎ) వంద సంఖ్య గల పరుగులు

70. ఉభయ పదార్ధ ప్రధానమైన సమాసం ఏది?
ఎ) బహుహ్రీహి సమాసం
బి) ద్విగు సమాసం
సి) అవ్యయీభావం
డి) ద్వంద్వ సమాసం
జవాబు:
డి) ద్వంద్వ సమాసం

71. సంఖ్యా శబ్దం పూర్వం – ఏ సమాసమో గుర్తించండి.
ఎ) బహుజొహి
బి) అవ్యయీభావం
సి) ద్విగు సమాసం
డి) షష్ఠీ తత్పురుష
జవాబు:
సి) ద్విగు సమాసం

72. సాధు సంగంబు శ్రేయోదాయకం – విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) సాధువు వలన సంగం
బి) సాధువును సంగం
సి) సాధువు కొఱకు సంగం
డి) సాధువులతో సంగం
జవాబు:
డి) సాధువులతో సంగం

వాక్య ప్రయోగాలు :

73. రామలక్ష్మణులు అన్నదమ్ములు – ఇది ‘ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) హేత్వర్థక వాక్యం
బి) సంక్లిష్ట వాక్యం
సి) సంయుక్త వాక్యం
డి) అప్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) సంయుక్త వాక్యం

74. అన్నం తిని బడికి వెళ్ళాడు – గీత గీసిన పదం ఏ క్రియకు చెందినది?
ఎ) శత్రర్థకం
బి) అభ్యర్థకం
సి) చేదర్థకం
డి) క్వార్ధకం
జవాబు:
డి) క్వార్ధకం

75. క్రింది వానిలో వర్తమాన అసమాపక క్రియను గుర్తించండి.
ఎ) నడిస్తే
బి) నడిచి
సి) నడిచినా
డి) నడుస్తూ
జవాబు:
డి) నడుస్తూ

76. రవి పాట పాడాడు – గీత గీసిన పదం ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) నిషేధార్థక వాక్యం
బి) విధ్యర్థక వాక్యం
సి) అప్యర్థక వాక్యం
డి) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
జవాబు:
డి) సామర్థ్యార్థక వాక్యం

77. వానలు కురిస్తే పంటలు పండుతాయి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) తుమున్నర్థకం
బి) అభ్యర్థకం
సి) చేదర్థకం
డి) ధాత్వర్థకం
జవాబు:
సి) చేదర్థకం

78. మీరు ఇళ్ళకు వెళ్ళవచ్చు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) ధాత్వర్థకం
బి) ప్రార్థనార్థకం
సి) అనుమత్యర్థకం
డి) నిషేధార్థకం
జవాబు:
సి) అనుమత్యర్థకం

79. అందరు అన్నం తినండి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) కర్తరి వాక్యం
బి) ధాతవర్ధక వాక్యం
సి) విధ్యర్థక వాక్యం
డి) నిషేధార్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) విధ్యర్థక వాక్యం

విభక్తి ప్రత్యయాలు – భాషాభాగాలు – పురుషలు

80. మంచి వారితో స్నేహం చేయాలి – గీత గీసిన పదం ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) తృతీయ
బి) సప్తమీ
సి) షష్ఠీ
డి) చతుర్డీ
జవాబు:
ఎ) తృతీయ

81. కొఱకున్, కై – ఇవి ఏ విభక్తి ప్రత్యయాలు?
ఎ) తృతీయా విభక్తి
బి) పంచమీ విభక్తి
సి) ప్రథమా విభక్తి
డి) చతుర్జీ విభక్తి
జవాబు:
డి) చతుర్జీ విభక్తి

82. చెట్టు నుండి కింద పడినాడు – ఇది ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) షష్ఠీ
బి) సప్తమీ
సి) పంచమీ
డి) చతుర్డీ
జవాబు:
సి) పంచమీ

83. నల్లనయిన మనోహరంగా ఉంది – ఇది ఏ భాషాభాగం?
ఎ) నామవాచకం
బి) అవ్యయం
సి) విశేషణం
డి) క్రియ
జవాబు:
సి) విశేషణం

84. “నీవు – మీరు” – ఇవి ఏ పురుషకు చెందినవి?
ఎ) ఉత్తమ పురుష
బి) ప్రథమ పురుష
సి) మధ్యమ పురుష
డి) అధమ పురుష
జవాబు:
సి) మధ్యమ పురుష

85. లింగ, వచన, విభక్తులు లేని భాషా పదం
ఎ) నామవాచకం
బి) అవ్యయం
సి) సర్వనామం
డి) క్రియ
జవాబు:
బి) అవ్యయం

86. వారు బడికి వెళ్ళారు – గీత గీసిన పదం ఏ పురుషకు చెందినవి?
ఎ) సర్వనామం
బి) నామవాచకం
సి) క్రియ
డి) అవ్యయం
జవాబు:
ఎ) సర్వనామం

సొంత వాక్యాలు :
సూచన : క్రింది పదాలను ఉపయోగించి సొంత వాక్యాలు రాయండి.

87. విఱ్ఱవీగు : నా మిత్రుడు ధనమదంతో విఱ్ఱవీగు తున్నాడు.
88. దానధర్మములు : దానధర్మములు చేయకుండా కూడబెట్టిన సొమ్ము దొంగలపాలు అవుతుంది.
89. విలసిల్లు : అమరావతి రాష్ట్ర రాజధానిగా విలసిల్లు తున్నది.
90. లవణం : లవణంలేని కూర రుచిగా ఉండదు.
91. దురితం : మంచిపనులతో దురితం తొలగిపోయింది.
92. అనురక్తి : విద్యార్థులకు చదువుపట్ల అనురక్తి ఉండాలి.
93. ఆర్జించు : ధర్మ మార్గంలో సంపదను ఆర్జించుట శ్రేయస్కరం.
94. బుధులు : బుధులు అంతట గౌరవింపబడతారు.
95. వసుధ : వసుధపై శాంతి నెలకొనాలి.
96. పుష్కలం : కృష్ణానదిలో నీరు పుష్కలంగా ఉంది.

These AP 7th Class Telugu Important Questions 7th Lesson శిల్పి will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 7th Class Telugu 7th Lesson Important Questions and Answers శిల్పి

7th Class Telugu 7th Lesson శిల్పి Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

కింది షరిచిత గేయాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. సున్నితంబైన నీచేతి సుత్తెనుండి
బయలుపడె నెన్ని యెన్ని దేవస్థలములు
సార్థకము గాని యెన్ని పాషాణములకు
గలిగే నీనాడు పసుపు గుంకాల పూజ!
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) – చేతి సుత్తె ఎటువంటిది? ఆ చేయి ఎవరిది?
జవాబు:
చేతి సుత్తె సున్నితమైనది. ఆ చేయి శిల్పిది.

ఆ) శిల్పి సుత్తె నుండి ఏవి బయటకు వచ్చాయి?
జవాబు:
శిల్పి సుత్తి నుండి ఎన్నో ఎన్నో దేవస్థలాలు (దేవాలయాలు) బయటకు వచ్చాయి.

ఇ) వ్యర్ధమైన పాషాణములకు నేడు ఏమి లభించింది?
జవాబు:
సార్థకము కాని పాషాణాలకు, పసుపు కుంకుమల పూజ లభించింది.

ఈ) ఈ పద్య రచయిత ఎవరు? ఇది ఏ పాఠం లోనిది?
జవాబు:
ఈ పద్య రచయిత గుర్రం జాషువ. ఇది ‘శిల్పి’ పాఠంలోనిది.

2. “ప్రతిమలు రచించి యొక మహారాజు చరిత
వల్లెవేయింప గలవు చూపరులచేత;
గవనమునఁ జిత్రములు గూర్చు కవికి నీకుఁ
దారతమ్యంబు లే దబద్దంబు గాదు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) శిల్పి ప్రతిమను రూపుదిద్ది ఎవరి చరిత్రను చెప్పగలడు?
జవాబు:
శిల్పి ప్రతిమను రూపుదిద్ది, మహారాజు చరిత్రను చెప్పగలడు.

ఆ) కవనం చేసేది ఎవరు?
జవాబు:
కవనము చేసేది కవి.

ఇ) ఎవరెవరి మధ్య తారతమ్యం లేదు?
జవాబు:
కవికి, శిల్పికి మధ్య తారతమ్యం లేదు.

ఈ) ఈ పద్యం ఎవరి గొప్పతనాన్ని గురించి చెప్పింది?
జవాబు:
ఈ పద్యం శిల్పి గొప్పతనాన్ని చెపుతోంది.

3. ఱాల నిద్రించు ప్రతిమల మేలుకొలిపి
యులిని సోకించి బయటికిఁ బిలిచినావు;
వెలికి రానేర్చి నీ పేరు నిలపకున్నె
శాశ్వతుడ వోయి నీవు నిశ్చయముగాను.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ‘శాశ్వతుడవోయి నీవు’ – ఆ శాశ్వతుడు ఎవరు?
జవాబు:
శిల్పి శాశ్వతుడు. అంటే చిరంజీవి.

ఆ) ప్రతిమలు ఎక్కడ ఉంటాయి?
జవాబు:
ప్రతిమలు రాళ్ళల్లో నిద్రిస్తూ ఉంటాయి.

ఇ) శిల్పి నిద్రించే ప్రతిమలను ఏమి చేస్తాడు?
జవాబు:
శిల్పి నిద్రించే ప్రతిమలను మేలుకొలుపుతాడు.

ఈ) శిల్పి ప్రతిమలను ఎలా బయటికి పిలుస్తాడు?
జవాబు:
శిల్పి తన ఉలిని రాళ్ళకు సోకించి, ప్రతిమలను బయటకు పిలుస్తాడు.

4. “కవికలంబున గల యలంకార రచన
కలదు కలదోయి శిల్పి, నీ యులిముఖమున;
గాకపోయినఁ బెను జాతికంబములకు
గుసుమవల్లరు లేరీతి గ్రుచ్చినావు?
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) కవి కలంలో ఏముంది?
జవాబు:
కవి కలంలో అలంకార రచన ఉంది.

ఆ) కవి వద్ద గల అలంకార రచన, శిల్పి వద్ద ఎక్కడ ఉంటుంది?
జవాబు:
కవి కలంలోని అలంకార రచన, శిల్పి ఉలి ముఖంలో ఉంది.

ఇ) శిల్పి దేనికి కుసుమవల్లరులు గ్రుచ్చాడు?
జవాబు:
ఱాతి కంబములకు శిల్పి కుసుమవల్లరులు గ్రుచ్చాడు.

ఈ) “పూలగుత్తులు ఎలా గుచ్చావు.” అనే భావం గల పంక్తి ఏది?
జవాబు:
‘కుసుమ వల్లరు లేరీతి గ్రుచ్చినావు” అనే పంక్తి, పై భావాన్ని ఇస్తుంది.

5. ఈ కింది పరిచిత పద్యాన్ని చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
ప్రతిమలు రచించి యొక మహారాజు చరిత
వల్లెవేయింపగలవు చూపరులచేత;
గవనమునఁ జిత్రములు గూర్చు కవికి నీకుఁ
దారతమ్యంబు లే దబద్దంబు గాదు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
1. ప్రతిమలు రచించి శిల్పి ఎవరి చరితను చెప్పగలడు?
జవాబు:
మహారాజు చరిత్ర చెప్పగలడు.

2. శిల్పి చూపరుల చేత ఏమి చేయించగలడు?
జవాబు:
రాజు చరిత్రను (శిల్పాన్ని చూడగానే) చూపరులు చెప్పగలరు.

3. శిల్పికి, ఎవరికి తారతమ్యం లేదు?
జవాబు:
శిల్పికి, కవికి తారతమ్యం లేదు.

4. ఈ పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్నను తయారు చెయ్యండి..
జవాబు:
ఈ పద్యం ఎవరి గొప్పతనాన్ని గురించి చెప్పింది?

ఈ క్రింది అపరిచిత పద్యాలను చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. రూపించి పలికి బొంకకు
ప్రాపగు చుట్టంబు కెగ్గు పలుకకు మదిల
గోపించు రాజుఁ గొల్వకు
పాపపు దేశంబు సొరకు, పదిలము సుమతీ !
ప్రశ్నలు :
అ) ఎప్పుడు అబద్దమాడకూడదు?
జవాబు:
రూఢి చేసి మాట్లాడిన తరువాత అబద్ద మాడకూడదు.

ఆ) ఎవరికి కీడు చేయకూడదు?
జవాబు:
సహాయముగా ఉండెడి బంధువులకు కీడు చేయ కూడదు.

ఇ) ఎటువంటి రాజును సేవింపకూడదు?
జవాబు:
కోపించే రాజును సేవింపకూడదు.

ఈ) ఎటువంటి దేశానికి వెళ్ళకూడదు?
జవాబు:
పాపాత్ములుండే దేశానికి వెళ్ళకూడదు.

2. అన్ని దానములను నన్నదానమె గొప్ప
కన్నతల్లి కంటె ఘనము లేదు.
ఎన్న గురుని కన్న నెక్కుడు లేదయా
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు:
అ) దానములన్నింటి కన్నా ఏ దానము గొప్పది?
జవాబు:
దానములన్నింటి కన్నా అన్నదానమే గొప్పది.

ఆ) ఎవరి కంటే మించినది లేదు?
జవాబు:
కన్నతల్లి కంటే మించినది లేదు.

ఇ) ఎవరికన్న మించిన వ్యక్తి లేడు?
జవాబు:
గురువు కంటే మించిన వ్యక్తి లేడు.

ఈ) ఈ పద్యము ఏ శతకములోనిది?
జవాబు:
ఈ పద్యము వేమన శతకములోనిది.

3. చెప్పకు చేసిన మేలు నొ
కప్పు డుయినఁ గాని దాని హర్షింపరుగా
గొప్పలు చెప్పిన నదియును
దప్పేయని చిత్తమందు దలఁపు కుమారీ !
ప్రశ్నలు :
అ) ఏమి చెప్పరాదు?
జవాబు:
చేసిన మేలు పరులకు చెప్పరాదు.

ఆ) చెప్పిన ఏమగును?
జవాబు:
అలా చెప్పిన ఎవరూ సంతోషించరు.

ఇ) ఏమి చెప్పకూడదు?
జవాబు:
గొప్పలు చెప్పకూడదు.

ఈ) గొప్పలు చెప్పటం వలన ఏమి జరుగును?
జవాబు:
చేసిన పుణ్యము అంతయూ ‘పోవును.

4. అల్పుడెపుడు పల్కు నాడంబరముగాను
సజ్జనుండు పల్కు చల్లగాను
కంచుమ్రోగునట్లు కనకంబు మ్రోగునా
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు:
అ) దుష్టుడు ఎలా మాట్లాడతాడు?
జవాబు:
దుష్టుడు ఆడంబరంగా, ఆర్భాటంగా మాట్లాడుతాడు.

ఆ) ఎవరి పల్కు చల్లగా ఉంటుంది?
జవాబు:
మంచివాని పలుకు చల్లగా ఉంటుంది.

ఇ) కంచు ఎలా మోగుతుంది?
జవాబు:
కంచు ఖంగున మ్రోగుతుంది.

ఈ) బంగారం ఎలా మ్రోగదు?
జవాబు:
కంచులా బంగారం ఖంగున మ్రోగదు.

5. క్రింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

చిత్రలేఖనము, సంగీతము, శిల్పం, నృత్యం, కవిత్వం వంటివి లలితకళలు. భావం మనస్సుకు హత్తుకొనే రకంగా బొమ్మను గీయడం చిత్రలేఖనం. వీనులవిందుగా ఉండే గానకళ సంగీతం. మనలను కదలకుండా అనేక భావాలను మనసుకు అందించే కళ శిల్పకళ. రాగ, తాళ, లయలకు తగిన విధంగా అభినయం చేయడం నృత్యకళ. ఒక భావాన్ని సూటిగా చెప్పకుండా మాటల వెనుక మరుగుపరచి మనసుకు ఉల్లాసం కలిగించే విధంగా పదాలను కూర్చి చెప్పేదే కవిత్వం.
ప్రశ్నలు:
1. వేటిని లలిత కళలు అంటారు?
జవాబు:
చిత్రలేఖనం, సంగీతం, శిల్పం, నృత్యం, కవిత్వం వంటివి లలిత కళలు.

2. కవిత్వం ప్రత్యేకత ఏమిటో తెల్పండి.
జవాబు:
మనసుకు ఉల్లాసం కల్గించే మాటలు.

3. వీనులవిందుగా ఉండే కళ ఏది?
జవాబు:
గానకళ సంగీతం

4. పై పేరా ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
రాగ, తాళ, లయలకు తగినట్లు అభినయం చేయడం ఏ కళ?

6. ఈ కింది లేఖను చదివి ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్నలు:
1. పై లేఖ ఎవరు ఎవరికి రాశారు?
జవాబు:
గంగాధర్ త్రివేదికి రాశారు.

2. బెలుంగుహలు ఎక్కడ ఏర్పడ్డాయి?
జవాబు:
నంద్యా లలో

3. సందర్శనం అంటే నీవేమనుకుంటున్నావు?
జవాబు:
‘సమ్యక్ దర్శనం’ సందర్శనం. అంటే చక్కగా చూడటం. ప్రతిదీ ఆస్వాదిస్తూ, ఆనందిస్తూ చూడటమే సందర్శనం.

4. పై లేఖ ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
గుహల విశిష్టత వివరించినదెవరు?

7th Class Telugu 7th Lesson శిల్పి 1 Mark Bits

1. ప్రతి మనిషికి ఏదో ఒక అంశంలో ప్రజ్ఞ ఉంటుంది. (అర్థాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) కవిత
బి) ప్రతిభ
సి) అందం
డి) బంధం
జవాబు:
బి) ప్రతిభ

2. భారతదేశ స్వాతంత్ర్యోద్యమంలో ఎందరో తమ ప్రాణాలను అర్పించారు. (సంధి విడదీయండి)
ఎ) స్వా + తంత్ర + ఉద్యమం
బి) స్వాతం + ఉద్యమం
సి) స్వాతంత్ర్య + ఉద్యమం
డి) స్వతంత్ర + ఉద్యమం
జవాబు:
సి) స్వాతంత్ర్య + ఉద్యమం

3. దేవాలయానికి వెళితే పున్నెం వస్తుందని భక్తుల నమ్మకం. (ప్రకృతిని గుర్తించండి)
ఎ) పాపం
బి) బస్సు
సి) పుణ్యం
డి) వాన
జవాబు:
సి) పుణ్యం

4. పూర్వ కవులలో రవీంద్రుడు గొప్పవాడు (సంధిని గుర్తించండి)
ఎ) గుణసంధి
బి) వృద్ధి సంధి
సి) యణాదేశసంధి
డి) సవర్ణదీర్ఘసంధి
జవాబు:
డి) సవర్ణదీర్ఘసంధి

5. పేదలకు సహాయం చేయడం పున్నెం (ప్రకృతి పదం గుర్తించండి)
ఎ) పున్నం
బి) పున్నమి
సి) పుణ్యం
డి) పున్నామం
జవాబు:
సి) పుణ్యం

6. “అకారమునకు ఇ, ఉ, ఋ అనే అక్షరాలు పరమైతే క్రమంగా ఏ, ఓ, ఆర్ లు ఆదేశంగా వస్తాయి.” ఇది ఏ సంధి సూత్రం?
ఎ) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
బి) యణాదేశ సంధి
సి) గుణ సంధి
డి) వృద్ధి సంధి
జవాబు:
సి) గుణ సంధి

7. భయద సింహముల తలలు (అర్ధాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) సంతోషం కలిగించే
బి) వికారం కలిగించే
సి) భయం కలిగించే
డి) అభయాన్నిచ్చే
జవాబు:
సి) భయం కలిగించే

8. పరోపకారం చేయుట అలవాటు చేసుకోవాలి. (విడదీయండి)
ఎ) పరు + ఉపకారం
బి) పరా + ఉపకారం
సి) పర + ఊపకారం
డి) పర + ఉపకారం
జవాబు:
డి) పర + ఉపకారం

III. భాషాంశాలు

పదాలు – అర్థాలు :
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదాల అర్థం గుర్తించండి.

9. చేపల పాషాణము లందు శిల్పి జీవకళ నిలు గలడు.
ఎ) ఉలి
బి) బండరాయి
సి) చెక్కడం
డి) శిల్పి
జవాబు:
బి) బండరాయి

10. హరిత్తులు నీ బొమ్మల చెంత ముగ్ధగతి నందున్.
ఎ) ఏనుగులు
బి) శిలలు
సి) గుహలు
డి) సింహాలు
జవాబు:
డి) సింహాలు

11. శిల్పి కంఠీరవం ప్రజ్ఞ అసామాన్యము.
ఎ) పులి
బి) వ్యాఘ్రము
సి) సింహం
డి) ఏనుగు
జవాబు:
సి) సింహం

12. దేవుడికి కుసుమముల మాల సమర్పించాలి.
ఎ) పూవు
బి) తామర పుష్పము
సి) పద్మము
డి) రత్నము
జవాబు:
ఎ) పూవు

13. వసుధపై ధర్మం ఉండాలి.
ఎ) బంధి
బి) వారధి
సి) భూమి
డి) తరంగిణి
జవాబు:
సి) భూమి

14. సింహం గహ్వరంలో ఉంది.
ఎ) సదనం
బి) గృహం
సి) గేహం
డి) గుహ
జవాబు:
డి) గుహ

15. లతా వల్లరి పై మరువం ఉంది.
ఎ) తీగ
బి) కొమ్మ
సి) పత్రం
డి) కుసుమం
జవాబు:
ఎ) తీగ

16. పడతి వంద్యురాలు.
ఎ) ధరణి
బి) స్త్రీ
సి) చెలిమి
డి) కలిమి
జవాబు:
బి) స్త్రీ

17. చిత్తం నిర్మలంగా ఉండాలి.
ఎ) ఉషస్సు
బి) ప్రేయస్సు
సి) వచస్సు
డి) మనస్సు
జవాబు:
డి) మనస్సు

18. సత్యాన్ని తలంచి పలకాలి.
ఎ) మందంగా
బి) త్వరగా
సి) ఆలోచించి
డి) గమనంగా
జవాబు:
సి) ఆలోచించి

పర్యాయపదాలు :
సూచన : క్రింద గీత గీసిన పదాలకు పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.

19. శిలలపై చెక్కిన శిల్పాలే దేవాలయాలు అయ్యాయి.
ఎ) పాషాణము, ఉలి
బి) రాయి, సుత్తి
సి) రాయి, పాషాణము
డి) సుత్తి, శిల
జవాబు:
సి) రాయి, పాషాణము

20. మలచినాడవు భయద సింహముల తలలు.
ఎ) కంఠీరవము, సింగము
బి) మృగరాజు, గజము
సి) పులి, సింహము.
డి) మృగేంద్రము, శ్వాపదము
జవాబు:
ఎ) కంఠీరవము, సింగము

21. లేమితో భరింపరాదు.
ఎ) ధనం, సంపద
బి) పేదరికం, దారిద్ర్యం
సి) చాతుర్యం, లేక
డి) శిల, ఛాయ
జవాబు:
బి) పేదరికం, దారిద్ర్యం

22. తారతమ్యం చూపవద్దు.
ఎ) అందరం, ఆనందం
బి) ఆహ్లాదం, ఆయుర్దాయం
సి) తేడా, భేదం
డి) ఆనందం, అకృతం
జవాబు:
సి) తేడా, భేదం

23. తలపై పూలు ధరించాలి.
ఎ) సునిత, ప్రణయ
బి) మమత, సమత
సి) సురవి, ప్రణవి
డి) శిరస్సు, మస్తకం
జవాబు:
డి) శిరస్సు, మస్తకం

24. ప్రతిమను పూజించాలి.
ఎ) నైపుణ్యం, నాశనం
బి) విగ్రహం, ప్రతిచ్చాయ
సి) కుసుమం, కాసారం
డి) విషాదం, విచారం
జవాబు:
బి) విగ్రహం, ప్రతిచ్చాయ

25. సింహం విహరించింది.
ఎ) పుండరీకం, వృషభం
బి) శృగాలం, చిహ్నం
సి) జలధి, మయూరం
డి) కేసరి, పంచాస్యం
జవాబు:
డి) కేసరి, పంచాస్యం

26. వసుధపై రత్నరాశులు ఉన్నాయి.
ఎ) సర్వంసహ, ధాత
బి) ధరణి, సరి
సి) పటలి, జటిల
డి) భూమి, మేదిని
జవాబు:
డి) భూమి, మేదిని

ప్రకృతి – వికృతులు :

27. సింగం బావిలో తన మొహాన్ని చూసుకుంది – గీత గీసిన పదం ప్రకృతిని గుర్తించండి.
ఎ) మృగము
బి) సింగము
సి) సింహము
డి) కంఠీరవము
జవాబు:
సి) సింహము

28. ఱాతి కంబములపై కుసుమవల్లరులు గ్రుచ్చావు మతి గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతిని గుర్తించండి.
ఎ) తంబము
బి) కంభం
సి) స్తంభము
డి) తంబము
జవాబు:
సి) స్తంభము

29. దేవేంద్రుడు అప్సరసల నాట్యం తిలకిస్తున్నాడు – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) అప్సరస
బి) అచ్చర
సి) అప్సర
డి) అత్సర
జవాబు:
బి) అచ్చర

30. నేను చిత్రము చూస్తున్నాను – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) చిత్తరువు
బి) చిత్రం
సి) చిత్తరం
డి) విచిత్రం
జవాబు:
ఎ) చిత్తరువు

31. ప్రజ్ఞ ప్రదర్శించాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) ప్రజన
బి) పగ్గె
సి) ప్రెజన్
డి) ప్రజన్
జవాబు:
బి) పగ్గి

32. దవీయంగా ఉన్నాను – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) దావ
బి) దీవి
సి) దవ్వు
డి) దేవ
జవాబు:
సి) దవ్వు

33. స్థలంలో నేను ఉన్నాను – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) తేరం
బి) తల
సి) తీరం
డి) తాలం
జవాబు:
బి) తల

34. అందరు విద్య నేర్వాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం ఏది?
ఎ) విద్దె
బి) విదెయ
సి) విదియ
డి) వదియ
జవాబు:
ఎ) విద్దె

35. మొగము కడగాలి – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) మగము
బి) మఖము
సి) ముఖము
డి) మొఖము
జవాబు:
సి) ముఖము

36. సంతసం వెల్లివిరియాలి – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) షంతోషం
బి) సంతోషం
సి) సంబరం
డి) సంతోసం
జవాబు:
బి) సంతోషం

వ్యతిరేకపదాలు
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదానికి వ్యతిరేకపదాన్ని గుర్తించండి.

37. నీ లేమి తలంచి కంటతడి పెట్టున్.
ఎ) బలిమి
బి) కలిమి
సి) చెలిమి
డి) తాలిమి
జవాబు:
బి) కలిమి

38. తారతమ్యంబు లేదు అబద్దంబు గాదు.
ఎ) కల్ల
బి) నిజము
సి) అసత్యం
డి) నిశ్శబ్దం
జవాబు:
బి) నిజము

39. బాల నిద్రించు ప్రతిమల మేలుకొలిపి.
ఎ) నిద్రించి
బి) లేపి
సి) జోకొట్టి
డి) నిద్రపుచ్చి
జవాబు:
డి) నిద్రపుచ్చి

40. శాశ్వతుడవోయి నీవు నిశ్చయముగాను.
ఎ) అస్థిరుడు
బి) అశాశ్వతం
సి) అశాశ్వతుడు
డి) నిశ్చితుడు
జవాబు:
సి) అశాశ్వతుడు

41. ప్రజలంతా సంతోషం పొందాలి.
ఎ) విశ్రాంతి
బి) విరామం
సి) వినోదం
డి) విచారం
జవాబు:
డి) విచారం

42. ఎత్తుగా చెట్టు ఉంది.
ఎ) కాఫారు
బి) పల్లం
సి) మధ్యమం
డి) కింద
జవాబు:
బి) పల్లం

43. స్వాతంత్ర్యం పొందాలి.
ఎ) పారంపర్యం
బి) పరమార్థం
సి) పారతంత్ర్యం
డి) దుశ్చర్యం
జవాబు:
బి) పరమార్థం

44. సమాజానికి దూరంగా ఉన్నారు.
ఎ) దగ్గర
బి) దుర్గతి
సి) దురంతం
డి) దుర్నీతీ
జవాబు:
ఎ) దగ్గర

45. జనాభాల్లో వెలుగు నిండాలి.
ఎ) ప్రకాశం
బి) చీకటి
సి) ప్రతాపం
డి) పౌరుషం
జవాబు:
బి) చీకటి

46. ప్రజలు శాంతిని కోరాలి.
ఎ) అనుశాంతి
బి) నిశాంతి
సి) ప్రశాంతి
డి) అశాంతి
జవాబు:
డి) అశాంతి

సంధులు:

47. ‘మహేంద్రుడు’ – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
బి) అత్వసంధి
సి) గుణసంధి
డి) యణాదేశ సంధి
జవాబు:
సి) గుణసంధి

48. విశ్వామిత్రుడు మహర్షి దశరథుని వద్దకు వచ్చాడు – గీత గీసిన పదం విడదీయండి.
ఎ) మహ + ర్షి
బి) మహా + రిషి
సి) మహా + ఋషి
డి) మహ + ఋషి
జవాబు:
సి) మహా + ఋషి

49. ‘కిరీటాకృతి‘ – పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) కిరీట + అకృతి
బి) కిరీట + ఆకృతి
సి) కిరీటా + కృతి
డి) కిరీ + టాకృతి
జవాబు:
బి) కిరీట + ఆకృతి

50. రాజేంద్రుడు రాజ్యం పాలించాడు – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
బి) వృద్ధి సంధి
సి) యణాదేశ సంధి
డి) గుణసంధి
జవాబు:
డి) గుణసంధి

51. భక్తులు రామేశ్వరం వెళ్ళారు – గీత గీసిన పదం విడదీయండి.
ఎ) రామ + ఈశ్వరం
బి) రామ + ఈశ్వరం
సి) రామే + శ్వరం
డి) రామే + ఈశ్వరం
జవాబు:
బి) రామ + ఈశ్వరం

52. సంధుల్లో గుణాలు అనగా
ఎ) ఆ, ఈ, ఏ
బి) ఇ, ఉ, ఋ
సి) ఈ, ఐ, వి
డి) ఏ, ఓ, అర్
జవాబు:
డి) ఏ, ఓ, అర్

53. స్వాతంత్ర్యోద్యమం ఘనంగా జరిగింది – ఇది ఏ సంధి?
ఎ) ఇత్వసంధి
బి) గుణసంధి
సి) త్రికసంధి
డి) అత్వసంధి
జవాబు:
బి) గుణసంధి

54. రాతియందు ఉన్నది – ఇది ఏ సంధి?
ఎ) యడాగమసంధి
బి) త్రికసంధి
సి) ఉత్వసంధి
డి) ఇత్వసంధి
జవాబు:
ఎ) యడాగమసంధి

సమాసాలు :

55. ‘పసుపు గుంకాలతో పూజించాము’ – గీత గీసిన పదం సమాసం పేరు గుర్తించండి.
ఎ) ద్విగు సమాసం
బి) ద్వంద్వ సమాసం
సి) అవ్యయీభావ సమాసం
డి) బహుబ్లీహి సమాసం
జవాబు:
బి) ద్వంద్వ సమాసం

56. ‘విద్యానిధి’ – సమాసానికి విగ్రహవాక్యాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) విద్య చేత నిధి
బి) విద్య వలన నిధి
సి) విద్యల యందు నిధి
డి) విద్యకు నిధి
జవాబు:
సి) విద్యల యందు నిధి

57. పూర్వపదార్థ ప్రాధాన్యం గల సమాసం ఏది?
ఎ) తత్పురుష
బి) అవ్యయీ భావం
సి) బహువ్రీహి
డి) కర్మధారయం
జవాబు:
బి) అవ్యయీ భావం

58. క్రింది వానిలో షష్ఠీ తత్పురుషకు ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) కవికలము
బి) విద్యారంభం
సి) ఆంధ్రశ్రీ
డి) తల్లిదండ్రులు
జవాబు:
ఎ) కవికలము

59. కిరీటాకృతి మనోహరం – గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) కిరీటం కొరకు ఆకృతి
బి) కిరీటమైన ఆకృతి
సి) కిరీటము యొక్క ఆకృతి
డి) కిరీటంతో ఆకృతి
జవాబు:
సి) కిరీటము యొక్క ఆకృతి

60. గహ్వరముల యొక్క శ్రేణి – దీనిలో సమాసపదం ఏది?
ఎ) గహ్వయ శ్రేణి
బి) శ్రేణీ గహ్వరం
సి) శ్రేణీయ గహ్వరం
డి) గహ్వర శ్రేణి
జవాబు:
డి) గహ్వర శ్రేణి

61. ఉలిముఖం నయన మనోహరంగా ఉంది – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?
ఎ) చతుర్డీ తత్పురుష
బి) షష్ఠీ తత్పురుష
సి) అవ్యయీభావము
డి) పంచమీ తత్పురుష
జవాబు:
బి) షష్ఠీ తత్పురుష

62. శిల్పజగము – ఇది ఏ సమాసం?
ఎ) కర్మధారయం
బి) అవ్యయీభావం
సి) షష్ఠీ తత్పురుష
డి) చతుర్థి తత్పురుష
జవాబు:
సి) షష్ఠీ తత్పురుష

వాక్య ప్రయోగాలు :

63. నగరం అందంగా ఉంది – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) నగరం అందంగా ఉండవచ్చు
బి) నగరం అందంగా ఉండకూడదు
సి) నగరం అందంగా లేదు
డి) నగరం అందంగా ఉండితీరాలి
జవాబు:
సి) నగరం అందంగా లేదు

64. అర్జునుడు యుద్ధం చేసినాడు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
బి) అభ్యర్థక వాక్యం
సి) నిషేధార్థక వాక్యం
డి) సామర్థ్యార్థక వాక్యం
జవాబు:
డి) సామర్థ్యార్థక వాక్యం

65. పాలు తెలగా ఉండును – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) హేత్వర్థక వాక్యం
బి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
సి) కర్మణ్యర్థక వాక్యం
డి) అభ్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం

66. చేదర్థకం అనగా
ఎ) భవిష్యత్కాల అసమాపక క్రియ
బి) వర్తమానకాల సమాపక క్రియ
సి) భవిష్యత్కాల సమాపక క్రియ
డి) భూతకాల అసమాపక క్రియ
జవాబు:
ఎ) భవిష్యత్కాల అసమాపక క్రియ

67. బాగా చదివితే మార్కులు వస్తాయి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) అభ్యర్థకం
బి) చేదర్థకం
సి) ధాత్వర్థకం
డి) శత్రర్థకం
జవాబు:
బి) చేదర్థకం

68. అమ్మ అన్నం వండి నిద్రపోయింది – ఇది ఏరకమైన వాక్యం?
ఎ) తుమున్నరక వాక్యం
బి) సంయుక్త వాక్యం
సి) సంక్లిష్ట వాక్యం
డి) కర్మణి వాక్యం
జవాబు:
సి) సంక్లిష్ట వాక్యం

69. దయతో నన్ను అనుమతించండి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) నిశ్చయార్థకం
బి) ఆత్మర్థకం
సి) నిషేధార్థకం
డి) ప్రార్థనార్థకం
జవాబు:
డి) ప్రార్థనార్థకం

70. క్రింది వాటిలో ప్రథమా విభక్తి ప్రత్యయం గుర్తించండి.
ఎ) కి
బి) వు
సి) వలన
డి) ని
జవాబు:
బి) వు

విభక్తి ప్రత్యయాలు – భాషాభాగాలు – పురుషలు :

71. అందు, న – ఇవి ఏ విభక్తి ప్రత్యయాలు?
ఎ) ద్వితీయ
బి) సప్తమీ
సి) చతుర్డీ
డి) సంభావన ప్రథమ
జవాబు:
బి) సప్తమీ

72. వారు అల్లరి చేశారు – గీత గీసిన పదం ఏ భాషాభాగం?
ఎ) ప్రత్యయం
బి) నామవాచకం
సి) క్రియ
డి) విశేషణం
జవాబు:
సి) క్రియ

73. పవిత్ర ఆశయంతో మెలగాలి – గీత గీసిన పదం ఏ భాషాభాగం?
ఎ) అవ్యయం
బి) విశేషణం
సి) నామవాచకం
డి) క్రియ
జవాబు:
బి) విశేషణం

74. నేను ఉన్నంత కాలం – గీత గీసిన పదం ఏ పురుషకు చెందినది?
ఎ) ప్రథమ పురుష
బి) అధమ పురుష
సి) మధ్యమ పురుష
డి) ఉత్తమ పురుష
జవాబు:
డి) ఉత్తమ పురుష

75. క్రింది వానిలో మధ్యమ పురుషకు చెందిన పదం గుర్తించండి.
ఎ) నేను
బి) ఆమె
సి) నీవు
డి) వారు
జవాబు:
సి) నీవు

76. రాముడు శిల్పం చెక్కాడు – గీత గీసిన పదం ఏ భాషాభాగం?
ఎ) నామవాచకం
బి) సర్వనామం
సి) క్రియ
డి) విశేషణం
జవాబు:
ఎ) నామవాచకం

సొంతవాక్యాలు :
సూచన : క్రింది పదాలను ఉపయోగించి సొంత వాక్యాలు రాయండి.

77. కంటతడి పెట్టు : తమ్ముడికి జ్వరం వచ్చిందని, అమ్మ కంట తడి పెట్టింది.
78. సార్థకము : మంచి ర్యాంకు సాధించడంతో నా ప్రయత్నం సార్థకమయ్యింది.
79. చూచేవారు : పేదలను చక్కగా చూచేవారు కనువైనారు.
80. దేవాలయాలు : మన దేవాలయాలు ఆధ్యాత్మిక కేంద్రాలుగా నిలుస్తాయి.
81. ఏడవడం : ఆపదలు వచ్చినపుడు ఏడవడం సహజం.
82. ప్రతిమలు : శిల్పులు చెక్కిన ప్రతిమలు నయన – మనోహరంగా ఉన్నాయి.
83. పాషాణం : మహాత్ముల హృదయాలు దుఃఖంతో పాషాణంగా మారతాయి.
84. చిరంజీవిత్వం : ప్రాచీన శిల్పాల్లో చిరంజీవిత్వం కన్పిస్తుంది.
85. మదం : మూర్ఖులు మదంతో విర్రవీగుతారు.
86. వసుధ : వసుధపై ధర్మం చిరకాలం నిలిచి ఉండాలి.
87. తారతమ్యాలు : ప్రజల మధ్య తారతమ్య భేదాలు ఉండకూడదు.
88. కుసుమం : సుగంధ కుసుమాన్ని స్త్రీలు తలపై ధరిస్తారు.

These AP 10th Class Biology Important Questions 5th lesson నియంత్రణ – సమన్వయ వ్యవస్థ will help students prepare well for the exams.

AP Board 10th Class Biology 5th lesson Important Questions and Answers నియంత్రణ – సమన్వయ వ్యవస్థ

10th Class Biology 5th lesson నియంత్రణ – సమన్వయ వ్యవస్థ 1 Mark Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
కింది బొమ్మలోని నాడీ పేరు రాసి, అది చేసే పనిని తెల్పండి.

జవాబు:

1. ఈ బొమ్మలోని నాడీ జ్ఞాననాడీ లేదా అభివాహి నాడీ.
2. ఈ నాడీ దేహములోని వివిధ భాగాల నుండి ప్రచోదనాలను కేంద్రనాడీ వ్యవస్థకు చేర్చును.

ప్రశ్న 2.
మీ పాఠశాల ప్రయోగశాలలో మీరు చేసిన చిక్కుడు విత్తనము మొలకెత్తె కృత్యంలో కాండం మరియు వేరు పెరుగుదలను గమనించి ఉన్నారు. వారం తరువాత కుండీని అడ్డంగా పడుకోబెట్టినట్లుగా క్షితిజసమాంతరంగా ఉంచినప్పుడు కాండం పెరుగుదలలో నీవు పరిశీలించి నమోదు చేసిన అంశాలను వ్రాయగలవు.
జవాబు:

1. కాంతి సోకే కాండ భాగంలో అధికంగా ఆక్సిన్లు చేరుతాయి.
2. కనుక ఆ భాగంలో కణాలు వేగంగా పెరిగి కాండం కాంతివైపు వంగుతుంది. దీనినే కాంతి అనువర్తనం అంటారు.

ప్రశ్న 3.
“మొక్కలు ఉద్దీపనాలకు ప్రతిస్పందిస్తాయి” నీవు దీనిపై ప్రాజెక్ట్ నిర్వహించేటప్పుడు ఏఏ మొక్కల సమాచారాన్ని సేకరించి నమోదు చేస్తావు?
జవాబు:
ప్రొద్దుతిరుగుడు పువ్వు, దోస తీగలు, కాకర తీగలు, మైమోసాప్యుడికా (అత్తిపత్తి) మొదలగునవి.

ప్రశ్న 4.
మీ పాఠశాల గ్రంథాలయం నుండి సేకరించిన సమాచారం ఆధారంగా ఇన్సులిన్ హార్మోన్ గురించి 2 వాక్యాలు వ్రాయండి.
జవాబు:

1. కోమగ్రంథిలోని లాంగర్ హాన్స్ పుటికలు, ఇన్సులిన్ అనే హార్మోనును స్రవించును.
2. ఇన్సులిన్ రక్తంలోని గ్లూకోజ్ (చక్కెర) స్థాయిని నియంత్రించును.
3. ఇన్సులిన్ లోపించినట్లయితే రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయి పెరిగి మధుమేహ వ్యాధి (డయాబెటిస్ మిల్లిటస్) కలుగును.

ప్రశ్న 5.
కిటికీ వద్ద పెరుగుచున్న మొక్క సూర్యరశ్మి వైపు వంగుతుంది. ఇలా వంగడానికి కారణము ఏమి?
జవాబు:

1. మొక్కలు కాంతికి ప్రతిస్పందించడాన్ని కాంతి అనువర్తనం అంటారు.
2. మొక్కలపై కాంతి పడినపుడు కాండాగ్రంలోని విభాజ్య కణజాలం ఆక్సిన్స్ అనే ఫైటో హార్మోనును ఉత్పత్తి చేస్తాయి.
3. ఆక్సినుల ప్రభావం వలన కణాలు విభజన చెంది కాంతి వైపుకు వంగుతాయి. దీనినే కాంతి అనువర్తనం అంటారు.

ప్రశ్న 6.
బొమ్మలో సూచించిన భాగాన్ని గుర్తించి అది చేసే పనిని రాయండి.

జవాబు:

1. సైనాప్స్ (లేదా) నాడీ సంధి
2. ఇది ఒక నాడీకణం నుండి మరొక నాడీకణానికి సమాచారమును చేరవేసే క్రియాత్మక భాగం.

ప్రశ్న 7.
శరీర సమతాస్థితిని నియంత్రించే మెదడు భాగమేది?
జవాబు:
శరీర సమతాస్థితిని నియంత్రించే భాగం : అనుమస్తిష్కము

ప్రశ్న 8.
హార్మోన్స్ అనగానేమి?
జవాబు:
వినాళ గ్రంథులచే స్రవించబడే రసాయన పదార్థాలను “హార్మోన్స్” అంటారు. ఇవి నేరుగా రక్తంలోనికి విడుదలై నిర్దిష్ట అవయవాలను ప్రభావితం చేస్తాయి. 1905 వ సంవత్సరంలో ఆంగ్ల శరీరధర్మ శాస్త్రవేత్త వీటికి హార్మోన్స్ అని పేరుపెట్టాడు.

ప్రశ్న 9.
ఫైటో హార్మోన్స్ అనగానేమి? ఉదాహరణలిమ్ము.
జవాబు:
మొక్కలలో ఉత్పత్తి అయ్యే హార్మోనను ఫైటోహార్మోన్స్ అంటారు. ఇవి మొక్కలలో నియంత్రణ సమన్వయాన్ని నిర్వహిస్తాయి.
ఉదా : ఆక్సిన్స్, జిబ్బరెల్లిన్స్, సైటోకైనిన్స్, ఇథైలిన్, అబ్ సైసిక్ ఆమ్లం.

ప్రశ్న 10.
ఉద్దీపనాలు అనగానేమి?
జవాబు:
ఉద్దీపనాలు :
జీవుల బాహ్య లేదా అంతర పరిసరాలలోని నిర్దిష్ట మార్పులను “ఉద్దీపనాలు” అంటారు. (లేదా) జీవులలో ప్రతిస్పందనను కలిగించే మార్పులను ఉద్దీపనాలు అంటారు.

ప్రశ్న 11.
ప్రతిస్పందన అనగానేమి?
జవాబు:
ప్రతిస్పందన :
ఉద్దీపనలకు జీవులు చూపించే ప్రతిచర్యలను “ప్రతిస్పందనలు” అంటారు.

ప్రశ్న 12.
నాడీకణంలోని ప్రధాన భాగాలు ఏమిటి?
జవాబు:
నాడీకణంలోని ప్రధానంగా 1. కణదేహం 2. ఆగ్దాన్ 3. డెండ్రైట్స్ అనే భాగాలు ఉంటాయి.

ప్రశ్న 13.
నాడీకణ ఆగ్జాన్ దేనితో కప్పబడి ఉంటుంది?
జవాబు:
నాడీకణ ఆగ్దాన్ మయలిన్ తొడుగుతో కప్పబడి ఉంటుంది.

ప్రశ్న 14.
పొడవును ఆధారంగా చేసుకుని మెదడు, వెన్నుపాములలోని ఆగ్దాన్స్, డెంటైట్ను గుర్తుపట్టగలమా?
జవాబు:
పొడవు ఆధారం చేసుకుని మెదడు, వెన్నుపాములోని ఆగ్జాన్స్, డెండ్రైట్స్ గుర్తుపట్టలేము. వాటిని కప్పుతూ ఉండే మయలిన్ తొడుగు ఆధారంగా గుర్తుపట్టవచ్చు. మెదడు, వెన్నుపాము ప్రాంతంలోని ఎక్సాన్ల చుట్టూ మయలిన్ తొడుగు ఉండదు.

ప్రశ్న 15.
సైనాప్స్ అనగానేమి?
జవాబు:
సైనాప్స్ :
ఒక నాడీకణంలోని డెండ్రైట్స్ మరొక నాడీకణంలోని ఎక్సాతో సంబంధాన్ని కలిగి ఉంటుంది. ఈ సంబంధాన్ని “సైనాప్స్” అంటారు.

ప్రశ్న 16.
అభివాహిక నాడులు అనగానేమి?
జవాబు:
అభివాహిక నాడులు :
జ్ఞానేంద్రియాల నుండి కేంద్రీయ నాడీ వ్యవస్థ వైపు సమాచారాన్ని తీసుకెళ్ళే నాడులను “అభివాహినాడులు” అంటారు. వీటినే “జ్ఞాననాడులు” అని కూడా అంటారు.

ప్రశ్న 17.
చాలక నాడులు అనగానేమి?
జవాబు:
చాలక నాడులు :
కేంద్రియ నాడీవ్యవస్థ నుండి సమాచారాన్ని శరీర వివిధ భాగాలకు తీసుకెళ్లే నాడులను “అపవాహి నాడులు లేదా చాలక నాడులు” అంటారు.

ప్రశ్న 18.
ప్రతిక్రియ, ప్రతిచర్యాచాపం అనగానేమి?
జవాబు:
ప్రతిక్రియ, ప్రతిచర్యాచాపం : ప్రతీకార చర్యలను చూపించే నిర్మాణాత్మక, క్రియాత్మక యూనిట్ ను “ప్రతిక్రియ, ప్రతిచర్యాచాపం” అంటారు.

ప్రశ్న 19.
ప్రతిచర్యలలో ఉద్దీపనల వేగం ఎంత?
జవాబు:
ప్రతిచర్యలలో ఉద్దీపనల వేగం 100 మీ/సె. గరిష్ట వేగంతో జరుగుతుంది.

ప్రశ్న 20.
శరీరంలోని నాడీవ్యవస్థను ఎన్ని రకాలుగా విభజిస్తారు?
జవాబు:
శరీరంలో నాడీవ్యవస్థ వ్యాపించే విధానం బట్టి రెండు రకాలుగా విభజించారు. అవి :

1. కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థ
2. పరిధీయ నాడీవ్యవస్థ.

ప్రశ్న 21.
కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థలోని భాగాలు ఏమిటి?
జవాబు:
మెదడు, వెన్నుపాము కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థలోని భాగాలు.

ప్రశ్న 22.
మెదడును రక్షించే నిర్మాణాలు ఏమిటి?
జవాబు:
మెదడును రక్షిస్తూ 1. కపాలం 2. మెనింజస్ 3. మస్తిష్క మేరు ద్రవం ఉన్నాయి.

ప్రశ్న 23.
మెదడులోని ప్రధాన భాగాలు ఏమిటి?
జవాబు:
మెదడును ప్రధానంగా 1. ముందు మెదడు 2. మధ్య మెదడు 3. వెనుక మెదడుగా విభజిస్తారు.

ప్రశ్న 24.
మానవ మెదడు బరువు ఎంత?
జవాబు:
మెదడు దాదాపు 1400 గ్రా|| బరువు ఉంటుంది. శరీరం మొత్తం బరువులో ఇది 2%. పురుషులలో 1350 గ్రా. స్త్రీలలో 1275 గ్రా. బరువు ఉంటుంది.

ప్రశ్న 25.
సైనా లో సమాచార ప్రసరణ ఎలా జరుగుతుంది?
జవాబు:
సైనాప్స్ లో సమాచార ప్రసరణ రసాయనికంగా గాని లేక విద్యుత్ సంకేతాలు లేక రెండు విధాలుగా ప్రసారమవుతుంది.

ప్రశ్న 26.
మెదడు తీసుకునే ఆక్సిజన్ పరిమాణం ఎంత?
జవాబు:
మెదడు బరువు 2% ఉన్నప్పటికీ శరీరంలో మొత్తం ఉత్పన్నమైన శక్తిలో 20% శక్తిని మెదడు ఉపయోగించుకుంటుంది.

ప్రశ్న 27.
కపాలనాడులు అనగానేమి?
జవాబు:
కపాలనాడులు :
మెదడు నుండి ఏర్పడే నాడులను “కపాలనాడులు” అంటారు. వీటి సంఖ్య 12 జతలు.

ప్రశ్న 28.
వెన్నునాడులు అనగానేమి?
జవాబు:
వెన్నునాడులు :
వెన్నుపాము నుండి బయలుదేరే నాడులను “వెన్నునాడులు” అంటారు. వీటి సంఖ్య 31 జతలు. ఇవన్నీ మిశ్రమనాడులు.

ప్రశ్న 29.
Enteric నాడీవ్యవస్థ అనగానేమి?
జవాబు:
మన శరీరంలో కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థ, పరిధీయ నాడీవ్యవస్థతో పాటుగా, జీర్ణనాళంలో మరో నాడీవ్యవస్థ ఉంది. ఇది కేంద్రీయ, పరిధీయ నాడీవ్యవస్థతో సంబంధం లేకుండా స్వతంత్రంగా పని చేస్తుంది. దీనిని ‘చిన్న మెదడు’ అనుమారు పేరుతో కూడా పిలుస్తారు. దీనినే “Enteric నాడీవ్యవస్థ” అంటారు.

ప్రశ్న 30.
వినాళ గ్రంథులు అనగానేమి?
జవాబు:
వినాళ గ్రంథులు :
నాళాలు లేని గ్రంథులను “వినాళ గ్రంథులు లేదా అంతస్రావీ గ్రంథులు” అంటారు. ఇవి రసాయనాలను నేరుగా రక్తంలోనికి విడుదల చేస్తాయి.

ప్రశ్న 31.
నాస్టిక్ చలనాలు (Nastic movements) అనగానేమి?
జవాబు:
నాస్టిక్ చలనాలు : మొక్కలు బాహ్య ఉద్దీపనాలకు లోనైనప్పుడు చలనాన్ని ప్రదర్శిస్తాయి. ఈ ప్రతిస్పందనలను “సాస్టిక్ చలనాలు” (Nastic movements) అంటారు.

ప్రశ్న 32.
కాంతి అనువర్తనం అనగానేమి?
జవాబు:
కాంతి అనువర్తనం : మొక్కలు కాంతికి ప్రతిస్పందించడాన్ని “కాంతి అనువర్తనం” అంటారు.
ఉదా : కాండము.

ప్రశ్న 33.
గురుత్వ అనువర్తనం అనగానేమి?
జవాబు:
గురుత్వ అనువర్తనం :
మొక్కలు భూ ఆకర్షణశక్తికి ప్రతిస్పందించడాన్ని “గురుత్వ అనువర్తనం” అంటారు.
ఉదా : వేరు.

ప్రశ్న 34.
స్పర్శానువర్తనం అనగానేమి?
జవాబు:
స్పర్శానువర్తనం :
స్పర్శ లేదా తాకటం వలన మొక్కలు చూపే ప్రతిస్పందనలను “స్పర్శానువర్తనం లేదా థిగ్మో ట్రాపిజం” అంటారు.
ఉదా : అత్తిపత్తి,

ప్రశ్న 35.
రసాయన అనువర్తనం అనగానేమి?
జవాబు:
రసాయన అనువర్తనం :
మొక్కలు రసాయనిక పదార్థాలకు చూపే ప్రతిస్పందనను “రసాయన అనువర్తనం లేదా కీమో ట్రాపిజం” అంటారు.
ఉదా : పరాగరేణువులు మొలకెత్తటం.

ప్రశ్న 36.
నులితీగల ప్రయోజనం ఏమిటి?
జవాబు:
బలహీన కాండాలు ఆధారాలను పట్టుకొని ఎగబ్రాకటానికి నులితీగలు తోడ్పడతాయి.

ప్రశ్న 37.
నీటి అనువర్తనం అనగానేమి?
జవాబు:
నీటి అనువర్తనం : మొక్కలు నీరు లభించే ప్రదేశం వైపుకు పెరుగుదలను చూపుతాయి. దీనిని “నీటి అనువర్తనం” అంటారు.

ప్రశ్న 38.
నాడీవ్యవస్థ గురించి మొదట పరికల్పన చేసిన వ్యక్తి ఎవరు? అతను ఏమని చెప్పాడు.
జవాబు:
గాలన్ అనే గ్రీకు శరీర ధర్మ శాస్త్రవేత్త (క్రీ.పూ. 129 – 200) నాడీవ్యవస్థ గురించి ముఖ్యమైన పరిశీలన చేశాడు. గాలన్ నాడులు రెండు రకాలు అని చెప్పాడు. మొదటి రకం జ్ఞానాన్ని (స్పర్శ) తెలియజేసేది, రెండవ రకం చర్యలను చూపేది.

ప్రశ్న 39.
మెదడులోని వెలుపలి భాగం బూడిద రంగులో ఉంటుంది. ఎందుకు?
జవాబు:
మెదడులో నాడీ కణ దేహాలు బయటి పొరతో ఉండి, కేశనాళికలతో కలిసి బూడిద రంగు పదార్థం ఏర్పడుతుంది. ఈ భాగాన్ని “grey matter లేదా బూడిద రంగు పదార్థం” అంటారు.

ప్రశ్న 40.
మెదడు లోపలి భాగాలు తెలుపు రంగులో ఉంటాయి. ఎందుకు?
జవాబు:
మెదడు లోపలి పొరలలో నాడీకణాల ఆగ్దాన్లు ఉంటాయి. ఇవి మయలిన్ తొడుగు కలిగి తెల్లగా ఉండుట వలన మెదడు లోపలి భాగాలు తెలుపు రంగులో ఉంటాయి.

ప్రశ్న 41.
పిల్లిని చూచిన ఎలుక పరిగెత్తింది. దీనిలోని ఉద్దీపన ప్రతిస్పందనలు ఏమిటి?
జవాబు:
పిల్లి – ఉద్దీపన, పరిగెత్తటం – ప్రతిస్పందన

ప్రశ్న 42.
నీ నిజజీవితంలో ఉద్దీపన, ప్రతిస్పందనలకు రెండు ఉదాహరణలు ఇవ్వంది.
జవాబు:

ప్రశ్న 43.
క్రికెట్ ఆటలో ఫీల్డర్ వెనుకకు పరిగెడుతూ క్యాచ్ పట్టాడు. ఈ సందర్భంలో ఏ ఏ అవయవాలు సమన్వయంగా పనిచేస్తాయి.
జవాబు:
కళ్ళు, మెదడు, కాళ్ళు, చేతులు సమన్వయంగా పనిచేయటం వలన ఫీల్డర్ క్యాచ్ పట్టగలిగాడు.

ప్రశ్న 44.
చక్కెర వ్యా ధి అనగానేమి? దానికి గల కారణం ఏమిటి?
జవాబు:
రక్తంలో గ్లూకోజ్ శాతం అధికంగా ఉండటం, చక్కెర వ్యాధి లక్షణం. క్లోమగ్రంధి ఉత్పత్తి చేసే ఇన్సులిన్ సరైన మోతాదులో లేకపోవటం ఈ వ్యాధికి కారణం.

ప్రశ్న 45.
పోరాట లేదా పలాయన హార్మోన్ అని దేనికి పేరు?
జవాబు:
అడ్రినలిన్ హార్మోన్ మానసిక ఉద్రేకాలను నియంత్రిస్తుంది. దీనిని “పోరాట లేదా పలాయన హార్మోన్” అంటారు.

ప్రశ్న 46.
సాధారణ మొక్కలు నీటి కొరతను ఎలా తట్టుకుంటాయి?
జవాబు:
వేసవికాలంలో మొక్కలు అబ్ సైసిక్ ఆమ్లాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తాయి. దీని ప్రభావం వలన ఆకులు రాలటం, పత్రరంధ్రాలు మూసుకుపోవటం జరిగి నీటినష్టాన్ని తగ్గిస్తాయి.

10th Class Biology 5th lesson నియంత్రణ – సమన్వయ వ్యవస్థ 2 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
తమను తినే జంతువుల నుండి రక్షించుకొనుటకు మొక్కలు అనుసరించు విధానాలను మీ గ్రామములో గల రెండు మొక్కలను ఉదాహరణగా తీసుకొని వివరించండి.
జవాబు:
1. వేప :
వేపలో ఉండే నింబిన్ అనే ఆల్కలాయిడ్ వలన దాని భాగాలు చేదుగా ఉంటాయి. కనుక తమను తినే జంతువుల నుండి రక్షించుకుంటాయి.

2. బ్రహ్మజెముడు :
ముళ్ళను ఏర్పరచుకొనుట ద్వారా రక్షించుకుంటాయి.

3. ఉమ్మెత్త :
పత్రాలు చెడు వాసన కలిగి ఉండటం.

ప్రశ్న 2.
మొక్కలు తమ పరిసరాల్లో కలుగు ఉద్దీపనలకు ప్రతిస్పందిస్తాయి అని తెలుసుకొన్నపుడు నీవెలా అనుభూతి చెందావు?
జవాబు:

1. మొక్కలలోని అనువర్తన మరియు నాస్తిక్ చలనాలను ప్రకృతిలో గమనించినప్పుడు చాలా ఆశ్చర్యానికి గురి అవుతాను.
2. కిటికీ దగ్గర పెరుగుతున్న మొక్క కాంతి వైపు వంగుట
3. వేరు భూమి వైపు పెరగటం.
4. కాకర, దోస లాంటి తీగ మొక్కలు స్పర్శ లేక తాకటం వలన, నులితీగల పెరుగుదల జరగడం.
5. సీతాకోకచిలుకలు మకరందం కొరకు పుష్పాల చుట్టూ తిరగటం వంటి దృశ్యాలను చూసినప్పుడు చాలా ఆనందం కలుగుతుంది.

ప్రశ్న 3.
మానవ శరీరంలో అధివృక్క గ్రంథి ప్రాముఖ్యత ఏమిటి?
జవాబు:

1. అధివృక్క గ్రంథి మూత్రపిండంపై టోపీలా ఉంటుంది.
2. దీని నిర్మాణంలో వల్కలం, దవ్వ అనే భాగాలు ఉంటాయి.
3. ఇది ఎడ్రినలిన్ అనే హార్మోను స్రవిస్తుంది.
4. దీనిని పోరాట లేదా పలాయన హార్మోన్ అంటారు.
5. ఇది అత్యవసర పరిస్థితులను ఎదుర్కోవటానికి తోడ్పడును.

ప్రశ్న 4.
హార్మోన్లు, ఎంజైములకు మధ్యగల తేడాలేమిటి?
జవాబు:

ప్రశ్న 5.
జీర్ణక్రియలో ఇమిడి ఉన్న నాడుల మధ్య సమన్వయం గురించి అర్థం చేసుకోడానికి వైద్యునితో ఇంటర్వ్యూ చేయడానికి ప్రశ్నావళిని తయారుచేయండి.
జవాబు:

1. జీర్ణక్రియలోని ంథులు ఎలా ప్రేరేపించబడతాయి?
2. జీర్ణక్రియ స్రావాలు ఎప్పుడు నిలిపివేయబడతాయి?
3. గ్రంథుల పనికి, నాడీవ్యవస్థకు మధ్యగల సంబంధం ఏమిటి?
4. జీర్ణ మండల నాడీవ్యవస్థ స్వతంత్రంగా పనిచేస్తుందని నీవు భావిస్తున్నావా?
5. న్యూరోట్రాన్స్మ టర్స్ అంటే ఏమిటి? జీర్ణక్రియలో వాటి పాత్ర ఏమిటి?
6. మానవ శరీరంలో రెండవ మెదడుగా దేనిని పరిగణిస్తున్నారు? ఎందుకు?

ప్రశ్న 6.
అసంకల్పిత ప్రతీకార చర్యలో వెన్నుపాము పాత్రను ఏ విధంగా అభినందిస్తావు?
జవాబు:

1. వెన్నుపాము చాలా వేగంగా వెంటనే ప్రతిస్పందనలను చూపుతుంది.
2. ఈ నాడీ ప్రచోదనాలు నిమిషానికి 100 మీటర్ల వేగంతో ప్రయాణిస్తాయి.
3. దీనివల్ల మనం అనేక అపాయకరమైన పరిస్తితుల నుండి రక్షించుకోగల్గుతున్నాము.
4. వెన్నుపాము ద్వారా జరిగే అసంకల్పిత ప్రతీకార చర్యలు నిజంగా అద్భుతం మరియు అభినందనీయం.

ప్రశ్న 7.
ముందు మెదడులోని డైయన్ సెఫలాన్ మరియు వేగస్ నాడి (10 వ కపాల నాడి) ఆకలి సంకేతాలను చేరవేయడంలో కీలకపాత్ర పోషిస్తాయి, ‘ఆకలి కోరికలు’ దాదాపు 30-45 నిముషాల వరకు కొనసాగుతాయి. గ్రీలిన్ స్థాయి పెరిగినపుడు ఆకలి ప్రచోదనాలతో పాటు ఆహారం తినాలనే ఉద్దీపన భావన కలుగుతుంది. పై విషయం చదివి ఏవైనా రెండు ప్రశ్నలు తయారుచేసి రాయుము.
జవాబు:

1. ఆకలి సంకేతాలను చేరవేసే నాడులు ఏవి?
2. ఆకలి కోరికలు ఎంతసేపు కొనసాగుతాయి?
3. మెదడులోని ఏ భాగము ఆకలి కోరికలకు ముఖ్యస్థానం?
4. ఏ రసాయనిక పదార్థం వలన ఆహారం తినాలనే ఉద్దీపన భావం కలుగుతుంది?
5. ఆకలికి సంబంధించిన హార్మోన్లను పేర్కొనండి.

ప్రశ్న 8.
న్యూరాలజిస్టు కలిసినపుడు మెదడు యొక్క విధులను గురించి తెలుసుకొనుటకు అడిగే కొన్ని ప్రశ్నలు రాయండి.
జవాబు:
న్యూరాలజిస్టుని అడిగే ప్రశ్నలు :
i) మానవునిలో సృజనాత్మకతకు కారణం అయ్యే మెదడులోని భాగమేది?
ii) ఆల్కహాలు సేవించడానికి – మెదడు విధికి సంబంధం ఏమిటి?
iii) ఫిట్స్ ఎందుకు వస్తాయి?
iv) మెదడు ఆరోగ్యంగా ఉండడానికి ఎటువంటి జీవనశైలి అవసరం?
v) మేథస్సు (1.0.) పెరగటానికి ఎటువంటి ఆహారం తినాలి?

ప్రశ్న 9.
ఈ దిగువ నీయబడిన పటములో a, b, c, d లను గుర్తించి వాటి యొక్క విధులను వ్రాయండి.

జవాబు:
a) జ్ఞాననాడి / అభివాహినాడి – ప్రచోదనాలను జ్ఞానేంద్రియాల నుండి కేంద్రనాడీ వ్యవస్థకు చేరవేయుట.
b) చాలకనాడి / అపవాదినాడి – ప్రచోదనాలను కేంద్రనాడీ వ్యవస్థ నుండి నిర్వాహక అంగాలకు చేరవేయడం
c) తెలుపురంగు ప్రాంతం.
d) నిర్వాహక అంగం-ప్రచోదనాలకు స్పందించడం.

ప్రశ్న 10.
పట్టికను పరిశీలించి ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

i) పై వాటిలో ఫైటోహార్మోన్ ఏది?
ii) మానవుల పెరుగుదలపై ప్రభావం చూపే హార్మోన్ ఏది?
జవాబు:
i) ఆక్సీన్స్
ii) థైరాక్సిన్

ప్రశ్న 11.
రెండు అనువర్తన చలనాలను ఉదాహరణలతో వివరించండి.
జవాబు:
1. మొక్కలు కాంతికి అనుకూలంగా ప్రతిస్పంటించడాన్ని కాంతి అనువర్తనం అంటారు.
ఉదా : ప్రొద్దుతిరుగుడు మొక్క

2. మొక్కలు గురుత్వాకర్షణ బలంవైపుగా ప్రతిస్పందిస్తాయి. దీనిని గురుత్వానువర్తనం అంటారు.
ఉదా : మొక్కలలో వేర్ల పెరుగుదల

3. మొక్కలలో వేర్లు నీరువున్న ప్రాంతం వైపు పెరుగుతుంటాయి. ఈ ప్రతిస్పందనను నీటి అనువర్తనం అంటారు.
ఉదా : రాళ్ళను, గోడలను అంటిపెట్టుకొని పెరిగే మొక్కలు.

4. స్పర్శ (లేదా) తాకడం వలన కలిగే ప్రతిస్పందనలను ‘స్పర్శానువర్తనం’ అంటారు.
ఉదా : దోసతీగ, బీరతీగ, కాకరతీగ మొదలగునవి.

5. రసాయనిక పదార్థాల ప్రతిస్పందనలను రసాయనికానువర్తనం అంటారు.
ఉదా : పరాగరేణువులు, కీలాగ్రము స్రవించే తీయని ద్రవాలు

ప్రశ్న 12.
లాంగర్ హాన్ పుటికలు పనిచేయకపోతే ఏమి జరుగుతుంది?
జవాబు:

1. ఇన్సులిన్ హార్మోన్ ఉత్పత్తి కాదు.
2. డయాబిటస్ మిల్లిటస్ (లేదా) మధుమేహము (లేదా) చక్కెర వ్యాధి రావచ్చును.
3. రక్తములో చక్కెర స్థాయి పెరుగును.

ప్రశ్న 13.
క్రింది పట్టికను చదవండి.

క్రింది ప్రశ్నలకు జవాబులిమ్ము.
i) భావోద్వేగాలకు గురి అయినప్పుడు విడుదలగు హార్మోన్?
జవాబు:
భావోద్వేగాలకు గురి అయినప్పుడు విడుదలగు హార్మోన్ : అడ్రినలిన్

ii) ద్వితీయ లైంగిక లక్షణాలను అభివృద్ధి పరిచే హార్మోన్లు ఏవి?
జవాబు:
ద్వితీయ లైంగిక లక్షణాలను అభివృద్ధి పరిచే హార్మోన్లు : ఈస్ట్రోజన్, టెస్టోస్టిరాన్

ప్రశ్న 14.
రాముకి యాక్సిడెంట్ అయినది. అప్పటి నుండి అతడు సరిగా నడవలేకపోతున్నాడు మరియు సరిగా పదార్థాల వాసన గుర్తించలేకపోతున్నాడు. అతని మెదడులో ఏఏ భాగాలు దెబ్బతిని ఉంటాయి?
జవాబు:

1. రాముకి యాక్సిడెంట్ వల్ల అనుమస్తిష్కం దెబ్బతినుట వల్ల శరీర సమతాస్థితిని కోల్పోయి సరిగా నడవలేకపోతున్నాడు.
2. ముందు మెదడులోని ఝణలంబికలు దెబ్బతినుట వల్ల వాసనకు సంబంధించిన జ్ఞానాన్ని కోల్పోయాడు.

ప్రశ్న 15.
మొక్కలలోని వివిధ అనువర్తన చలనాలు, అవి ఏ ఉద్దీపనలకు ప్రతిస్పందిస్తున్నాయో తెలియచేయు పట్టికను తయారు చేయుము.
జవాబు:

ప్రశ్న 16.
మీ శరీరంలో మీరు గమనించిన రెండు నియంత్రిత, రెండు అనియంత్రిత చర్యలు రాయండి.
జవాబు:
నియంత్రిత చర్యలు :
1. అస్థి కండరాల కదలికలు, 2. ఆహారాన్ని మింగడము, 3. మల విసర్జన

అనియంత్రిత చర్యలు :
1. హృదయ స్పందన, 2. ఆహార జీర్ణక్రియ, 3. రక్త ప్రసరణ

ప్రశ్న 17.
మన శరీరంలో నాడులు రెండు రకాలుగా ఉంటాయని, గాలన్ ఎలా నిర్ధారించగలిగాడు?
జవాబు:
మన శరీరంలోని అన్ని భాగాల విధులను మెదడు నియంత్రిస్తుందని గ్రీకులు నమ్మేవారు. మెదడుకు గాయం అయినప్పుడు ప్రవర్తనలో అనేక మార్పులు సంభవిస్తాయి. మెదడు ఎలా నియంత్రిస్తుందో అనే విషయాన్ని కొంత ఆలోచన మాత్రమే చేయగలిగారు. గాలన్ అనే గ్రీకు శరీరధర్మ శాస్త్రవేత్త (క్రీ.పూ. 129–200) ముఖ్యమైన పరిశీలన చేశాడు. అతనికి సంబంధించిన ఒక రోగి రథం పై నుండి పడడం వలన మెడపై వాపు రావడంతో తన భుజంలో స్పందన కోల్పోయినట్లు ఫిర్యాదు చేశాడు.

గాలన్ రెండు రకాల నాడులు ఉంటాయని చెప్పాడు. మొదటి రకం జ్ఞానాన్ని (స్పర్శను) తెలియజేసేది, రెండవ రకం చర్యలను చూసేది. అతని ప్రకారం మెడలో వాపు రావడానికి కారణం స్పర్శను (జ్ఞానాన్ని) తెలియజేసే నాడులు నాశనం చెందడం.

ప్రశ్న 18.
నాడీకణం, సైనాప్స్ మధ్యగల సంబంధం వివరించండి.
జవాబు:
నాడీకణం, సైనాప్స్ మధ్య సంబంధం :
రెండు నాడీకణాల మధ్య విధిని నిర్వహించే ప్రాంతమే సైనాప్స్. ఇక్కడ ఒక నాడీకణం నుండి మరొక నాడీకణానికి సమాచారం బదలాయింపు జరుగుతుంది. ఈ ప్రాంతంలో ఎటువంటి జీవ పదా సంబంధం లేక చిన్న ఖాళీ ప్రదేశం లేకపోయినప్పటికీ సమాచారం రసాయనికంగా గాని లేక విద్యుత్ సంకేతాలు లేక రెండు విధాలుగా ప్రసారమవుతుంది.

మెదడుపైన గాని, వెన్నుపాముపైన గాని మరియు వెన్నుపాము చుట్టూ సైనాప్లు ఉంటాయి. వీటి తరువాత వెన్నుపాము (synopse) లు ప్రాంతం నుండి ఏక్సాన్లు సంకేతాలను మన శరీరంలోని ప్రత్యేక భాగాలకు తీసుకుని వెళ్తాయి.

ప్రశ్న 19.
Knee jerk అనగానేమి?
జవాబు:

1. మోకాలు క్రింది భాగాన గట్టిగా కొట్టినప్పుడు, తొడ కండరాలలో కుదుపు ఏర్పడుతుంది. దీనిని “Knee jerk” అంటారు.
2. దీనిని 1875లో గుర్తించారు.
3. మొదటిలో దీనిని ప్రతిచర్యగా భావించినప్పటికీ, ఇందులో నాడీ మార్గం మాత్రమే ఉందని నిర్ధారించారు.

ప్రశ్న 20.
మెదడు ఎలా రక్షించబడుతుంది?
జవాబు:

1. మానవ శరీర పరిమాణంతో పోల్చినపుడు మిగిలిన జంతువుల కంటే మానవ మెదడు చాలా పెద్దది. మెదడు ఎముకలతో తయారుచేయబడిన గట్టి పెట్టె వంటి నిర్మాణంలో భద్రపరచబడి ఉంటుంది. ఆ నిర్మాణాన్ని కపాలం (Cranium) అంటాం.
2. మెదడును ఆవరించి మూడు త్వచాలు ఉంటాయి. వీటిని “మెనింజస్” అంటారు. ఈ త్వచాలు మెదడుతో పాటుగా వెన్నుపామును కూడా కప్పి ఉంచుతాయి.
3. వెలుపలి మరియు మధ్యత్వచం మధ్య మస్తిష్కమేరు ద్రవం (cerebro spinal fluid) ఉంటుంది. ఇది మెదడును అఘాతాల నుండి (shocks) కాపాడి మెదడుకు రక్షణ ఇస్తాయి.

ప్రశ్న 21.
వెన్నుపాము సమాచారాన్ని మెదడు నుండి పంపే మార్గంగానే కాకుండా నియంత్రణ కేంద్రంగా కూడా పనిచేస్తుందని ఎలా చెప్పగలవు?
జవాబు:

1. లియోనార్డో డావెన్సి, స్టీఫెన్ హెల్స్ తమ ప్రయోగంలో కప్ప మెదడును తొలగించినా అది బ్రతికి ఉండటం గమనించారు.
2. అదే విధంగా చర్మాన్ని గిచ్చినప్పుడుగాని, గ్రుచ్చినప్పుడు గాని కప్పలో కండరాల చలనాన్ని గమనించారు.
3. కప్ప వెన్నుపాములో సూదీని నిలువుగా గ్రుచ్చినప్పుడు, వెన్నుపాము నశించిన కప్ప చనిపోవటం జరిగింది.
4. దీనిని బట్టి వెన్నుపాము సమాచారాన్ని మెదడుకు పంపే మార్గమే కాకుండా, నియంత్రణ కేంద్రంగా పనిచేస్తుందని చెప్పవచ్చు.

ప్రశ్న 22.
పరిధీయ నాడీవ్యవస్థ అనగానేమి?
జవాబు:

1. కపాలనాడులు కశేరునాడులను కలిపి పరిధీయ నాడీవ్యవస్థ అంటారు.
2. ఇవి కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థకు అనుబంధంగా ఉండి నియంత్రణ, సమన్వయాన్ని నిర్వహిస్తుంది.
3. దీనిలో కపాలనాడులు-12, కశేరునాడులు-31 మొత్తం 43 జతల నాడులు ఉంటాయి.

ప్రశ్న 23.
వెన్నుపాము ఉదర మూలం కండరాలను నియంత్రిస్తుందని ఎలా చెప్పగలను?
జవాబు:

1. స్కాట్లాండుకు చెందిన చార్లెస్ బెల్ మరియు ఫ్రాన్కు చెందిన ఫ్రాంకోయిస్ మెంథోం డె అనే ఇద్దరు శాస్త్రవేత్తలు వెన్నుపాముపై ప్రయోగాలు నిర్వహించి వెన్నుపాము రెండు మూలాలు వేరు వేరు విధులను నిర్వహిస్తాయని పేర్కొన్నారు.
2. వీరి ప్రయోగంలో స్పష్టమూలం తొలగించినపుడు ఆ జంతువులో ఎటువంటి చెప్పుకోదగ్గ చర్యను చూపలేదు.
3. ఉదర మూలాన్ని స్పర్శించిన వెంటనే కండరాలలో తీవ్రమైన చర్య కనబడింది.
4. దీనినిబట్టి ఉదర మూలం కండరాల చలనాన్ని నియంత్రిస్తుందని స్పష్టం చేశారు.

ప్రశ్న 24.
మస్తిష్క మేరు ద్రవం ఎక్కడ ఉంటుంది? దాని పని ఏమిటి?
జవాబు:

1. మెదడుని, వెన్నుపాముని కప్పుతూ మూడు త్వచాలు ఉంటాయి. అందు బయటి, మధ్యత్వచాల మధ్య మస్తిష్క మేరు ద్రవం ఉంటుంది.
2. దాని పనులు – 1) మెదడుకు, వెన్నుపాముకు హాని కలుగకుండా రక్షిస్తుంది. 2) మెదడు, వెన్నుపాములలోని కణాలకు పోషక పదార్థాలను అందిస్తుంది.

ప్రశ్న 25.
ఏక్సాను, డెండ్రైటుల మధ్యగల భేదములను వ్రాయుము.
జవాబు:

ప్రశ్న 26.
పునశ్చరణ యాంత్రికం (Feedback mechanism) అనగానేమి?
జవాబు:
శరీరంలో హార్మోన్ల చర్యను నియంత్రించే యంత్రాంగాన్ని పునశ్చరణ యంత్రాంగం అంటారు. హార్మోన్ చర్యల వలన పెరిగిన జీవక్రియ రేటులను సాధారణ స్థాయికి తీసుకురావటంలో ఇది కీలకపాత్ర వహిస్తుంది.

ప్రశ్న 27.
అడ్రినలిన్ హార్మోను ఉద్వేగాలు కలుగజేసే లేదా పోరాట పలాయన హార్మోన్ అని ఎందుకు అంటారు?
జవాబు:

1. అధివృక్క గ్రంథి దవ్వ ప్రాంతం నుండి ఎడ్రినలిన్ హార్మోన్ ఉత్పత్తి అవుతుంది.
2. రక్తంలో దీని స్థాయి, పెరిగినపుడు హృదయ స్పందన రేటు, రక్తంలో చక్కెర స్థాయి పెరుగుతాయి.
3. అందువలన జీవికి కోపం, ఉద్రేకం, పోరాట లక్షణాలు పెరుగుతాయి.
4. దీని స్థాయి తగ్గినప్పుడు జీవక్రియ రేటు తగ్గి జీవి పారిపోవటం చేస్తుంది.
5. మానసిక ఉద్రేకాలను ఈ హార్మోన్ నియంత్రిస్తుంది. కావున దీనిని మానసిక ఉద్వేగాలు కలుగజేసే హార్మోన్ అని అంటారు.

ప్రశ్న 28.
విత్తనాలలో సుప్తావస్థను గురించి మీ ఉపాధ్యాయునితో చర్చించండి.
జవాబు:

1. విత్తనాలలో సుప్తావస్థకు అబ్ సైసిక్ ఆమ్లం అనే ఫైటో హార్మోన్ ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తుంది.
2. సుప్తావస్థలో జీవక్రియల రేటు కనిష్ట స్థాయికి పడిపోతాయి.
3. ఇది ప్రతికూల పరిస్థితులను అధిగమించడానికి తోడ్పడుతుంది.
4. అనుకూల పరిస్థితులు ఏర్పడినపుడు సుప్తావస్థ తొలగించబడుతుంది.
5. జంతువులు కూడ సుప్తావస్థను ప్రదర్శించటం గమనించదగ్గ విషయం.

ప్రశ్న 29.
జ్ఞాననాడీకణం పటం గీయండి.
జవాబు:

జ్ఞాననాడీ

ప్రశ్న 30.
చాలకనాడీకణం పటం గీయండి.
జవాబు:

10th Class Biology 5th lesson నియంత్రణ – సమన్వయ వ్యవస్థ 4 Marks Important Questions and Answers

ప్రశ్న 1.
కింది సమాచారాన్ని పరిశీలించి ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

i) మొక్కలలో ఉండే హార్మోనులను ఏమంటారు?
ii) మొక్కల పెరుగుదలకు తోడ్పడే హార్మోను ఏది?
iii) రైతులు వచ్చి మామిడికాయల మధ్యలో కార్బెడ్ ను ఉంచుతారు. దీనికి కారణం ఏమిటి ? నాలుగైదు రోజుల తర్వాత ఏమి గమనించవచ్చు?
iv) మొక్కలు కూడా జంతువుల మాదిరిగా ప్రతిస్పందిస్తాయి. నీవు దీనిని అంగీకరిస్తావా ? నీ సమాధానాన్ని సమర్ధించండి.
జవాబు:
i) మొక్కలలో ఉండే హార్మోన్లను ‘ఫైటోహార్మోన్లు’ అంటారు.
ii) మొక్కల పెరుగుదలకు ఆక్సిన్స్, సైటోకైనిన్స్ తోడ్పడతాయి.
iii) కార్బైడ్ నుండి విడుదలయ్యే ఇథిలీన్ కాయలను పండిస్తుంది. అందువలన పచ్చి మామిడికాయలు నాలుగు రోజుల తరువాత పండినట్టు కనిపిస్తాయి.
iv) అవును. మొక్కలు వేసవికి పత్రాలను రాల్చుతాయి. వర్షానికి ఆకులు వేస్తాయి. వసంత ఋతువులో పుష్పిస్తాయి. అత్తిపత్తి వంటి మొక్కలు తాకగానే ముడుచుకుపోతాయి.

ప్రశ్న 2.

పై పట్టికను పరిశీలించి, ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ఇవ్వంది.
1. వినాళ గ్రంథులు మరియు హార్మోన్ల యొక్క ప్రాముఖ్యతను వ్రాయండి.
జవాబు:

1. 1905 వ సం||లో స్టార్లింగ్ అనే ఆంగ్ల శరీర ధర్మ శాస్త్రవేత్త రక్తంలో స్రవించే సంఘటనలను నియంత్రించే పదార్థాలకు “హార్మోనులు” అని పేరుపెట్టాడు. హార్మోన్లను స్రవించే గ్రంథులను “వినాళ గ్రంథులు” (Endocrine glands) అని అంటారు.
2. వీటి స్రావాలను తీసికొని వెళ్ళడానికి ఎటువంటి నాళాలుగాని, గొట్టాలుగాని ఉండవు. అవి నేరుగా రక్తంలో కలసిపోతాయి. అందువల్ల వాటిని వినాళగ్రంథులు అంటారు.
3. శరీరంలోని వివిధ చర్యలు హార్మోనుల ద్వారా నియంత్రించబడి నాడీ వ్యవస్థతో సమన్వయపరుస్తుంది.
4. ఎముకల పెరుగుదల, సాధారణ పెరుగుదల, ద్వితీయ లైంగిక లక్షణాల అభివృద్ధి వివిధ జీవన క్రియలలో హార్మోనులు ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తాయి.

2. ఎముకల పెరుగుదలకు ఉపయోగపడే హార్మోన్ ఏది?
జవాబు:
సొమాటోట్రోపిన్ ఎముకల పెరుగుదలకు ప్రాముఖ్యత వహిస్తుంది. పీయూష గ్రంథి, సొమాటోట్రోపిన్ హార్మోను స్రవిస్తుంది. ఇది మెదడు అడుగుభాగంలో ఉంటుంది.

3. ఒకవేళ టెస్టోస్టిరాను స్రవించకుంటే ఏమి జరుగుతుంది?
జవాబు:
టెస్టోస్టిరాన్ హార్మోనును ముష్కాలు స్రవిస్తాయి. ఇది గానీ స్రవించకుంటే పురుషులలో ముఖంపై పెరిగే వెంట్రుకలు, కండరాల అభివృద్ధి, కంఠస్వరంలో మార్పులు, లైంగిక ప్రవర్తన, పురుష లైంగిక అవయవాల అభివృద్ధి జరగదు.

4. థైరాక్సిన్ స్రవించే వినాళ గ్రంథి మానవ శరీరంలో ఎక్కడ ఉంటుంది?
జవాబు:
థైరాక్సిన్ స్రవించే వినాళ గ్రంధి మెడభాగంలో వాయునాళం దగ్గరలో ఉంటుంది.

5. స్త్రీలలో, పురుషులలో ఇద్దరిలోనూ ఉండే వినాళ గ్రంథులు ఏవి?
జవాబు:
పీయూష గ్రంథి, థైరాయిడ్ గ్రంథి ఈ రెండు వినాళ గ్రంథులు స్త్రీలలో, పురుషులలో ఉండే గ్రంధులు.

ప్రశ్న 3.
మానవ మెదడులోని వివిధ భాగాలను తెలిపి అవి నిర్వర్తించే విధులను పట్టిక రూపంలో రాయండి.
(లేదా)
మెదడులోని ముఖ్యమైన భాగాల పేర్లను తెల్పి, ముందు మెదడు విధులను తెల్పండి.
జవాబు:
మానవ మెదడులోని భాగాలు :

1. 1ముందు మెదడు : మస్తిష్కం, ద్వారగోర్థం
2. మధ్య మెదడు : దృక్ గోళాలు
3. వెనుక మెదడు : అనుమస్తిష్కం, మజ్జిముఖం.

ముందు మెదడు విధులు :
1. మస్తిష్కం :

1. మానసిక సామర్థ్యాలకు స్థావరం, ఆలోచనలను, జ్ఞాపకాలను కారణాలు వెతికే శక్తి, ఊహాశక్తి, ఉద్వేగాలను మరియు వాక్కును నియంత్రిస్తుంది.
2. అనేక అనుభూతులను ఊహించగలగడం, చలి, వేడి, బాధ, ఒత్తిడి మొదలైన వాటికి ప్రతిస్పందించడం.

2. ద్వారర్థం :

1. కోపం, బాధ, ఆనందం వంటి భావావేశాలను నియంత్రించుట.
2. నీటి సమతుల్యత, రక్తపీడనం, శరీర ఉష్ణోగ్రత, నిద్ర మరియు ఆకలికి కేంద్రాలు.

మధ్య మెదడు విధులు :
i) మస్తిష్క వల్కలం నుండి వెన్నుపాముకు మరియు జ్ఞాన ప్రచోదనాలను వెన్నుపాము నుండి హైపోథాలమస్ కు పంపుతాయి.
ii) దృష్టికి మరియు వినడానికి ప్రతిక్రియ ప్రతిచర్యలను చూపుతాయి.

వెనుక మెదడు విధులు :
1) అనుమస్తిష్కం (Cerebellum) :
i) శరీర సమతాస్థితిని; భూమి మీద శరీరం ఉండే స్థితులను బట్టి కండరాల కదలికలను నియంత్రిస్తుంది.
ii) మస్తిష్కం నుండి ప్రారంభమైన నియంత్రిత చలనాలను నియంత్రిస్తుంది.

2) మజాముఖం (Medulla oblongata) :
1) శ్వాసక్రియ, నాడీ స్పందన, రక్తపీడనం, హృదయ స్పందన వంటి చర్యలను నియంత్రించే కేంద్రం.
(వాసోమోటార్ అనగా రక్తనాళాలపై జరిగే చర్యల ఫలితంగా రక్తనాళాల వ్యాసం మారుతుంటుంది.)
ii) మింగడం, దగ్గడం, తుమ్మడం, వాంతులు చేయడం వంటి ప్రతిక్రియ ప్రతిచర్యలను నియంత్రిస్తుంది.

ప్రశ్న 4.
మొక్కలలో కనిపించే వివిధ రకాల అనువర్తనాలను ఉదాహరణలతో వివరించండి.
జవాబు:
మొక్కలు కింది అనువర్తనాలు ప్రదర్శిస్తాయి.
1) కాంతి అనువర్తనం :
కాంతికి అనుకూలంగా మొక్కలు ప్రతిస్పందించడాన్ని కాంతి అనువర్తనం అంటారు.
ఉదా : కిటికీ దగ్గర పెరుగుతున్న తీగ మొక్కలలో తీగలు కాండం కాంతి సోకుతున్న వైపుకు పెరుగుతుంది.

2) గురుత్వానువర్తనం :
మొక్కలలో వేర్లు భూమివైపు అంటే గురుత్వాకర్షణ బలం వైపుకు ప్రతిస్పందిస్తాయి. దీనిని గురుత్వానువర్తనం అంటారు.

3) నీటి అనువర్తనం :
రాళ్ళను గాని, గోడలను గాని అంటిపెట్టుకుని పెరిగే మొక్కలలో వేర్లు రాయి లేదా గోడవైపు నుండి దూరంగా నేలలో నీరు ఉన్నవైపు పెరుగుతాయి. ఇటువంటి ప్రతిస్పందనను నీటి అనువర్తనం అంటారు.

4) స్పరానువర్తనం :
స్పర్శ లేదా తాకడం వలన కలిగే ప్రతిస్పందనలను స్పర్శానువర్తనం అంటారు.
ఉదా : దోసకాయ, కాకరకాయ వంటి తీగలలో కాండం బలహీనంగా ఉండి సన్నగా ఉండడం చేత పైకి ఎగబ్రాకదు.. నులి తీగలు మొక్కలు నిలువుగా పెరగడానికి దోహదం చేస్తాయి.

5) రసాయనికానువర్తనం :
పక్వం చెందిన కీలాగ్రం తియ్యని పదార్థాన్ని స్రవిస్తుంది. ఈ రసాయన పదార్థం కీలాగ్రంపై పడిన పరాగ రేణువులకు ఉద్దీపన కలుగజేస్తుంది. ఉద్దీపనలకు పరాగ రేణువులు ప్రతిస్పందించి మొలకెత్తుతాయి. పరాగ నాళం పరాగ రేణువు నుంచి బయలుదేరి ఫలదీకరణం కొరకు అండాన్ని చేరుతుంది. ఇటువంటి రసాయనిక పదార్థాల ప్రతిస్పందనలను రసాయనికానువర్తనం అంటారు.

ప్రశ్న 5.

i) ప్రక్క చిత్రం మన శరీరంలోని ఏ వ్యవస్థకు చెందినది?
జవాబు:
మానవ నాడీ వ్యవస్థ

ii) A మరియు B భాగముల పేర్లను వ్రాయుము.
జవాబు:
A) అనుమస్తిష్కం
B) మజ్జిముఖం

iii) భాగము ‘C’ ను అతి ప్రధాన వినాళ గ్రంథిగా పిలుస్తారు. దీని పేరేమి?
జవాబు:
పీయూష గ్రంథి లేక పిట్యూటరీ గ్లాండ్

iv) ప్రక్క చిత్రంలోని ఏ భాగం సమస్యలను పరిష్కరించడానికి, పజిల్స్ పూర్తి చేయడానికి ఉపయోగపడుతుంది?
జవాబు:
మస్తిష్కము (సెరిబ్రమ్)

ప్రశ్న 6.
మానవుని యొక్క రెండవ మెదడుగా ఏ వ్యవస్థను అంటారు? ఎందుకో వివరించండి.
జవాబు:

1. జీర్ణనాడీ వ్యవస్థను రెండవ మెదడుగా పిలుస్తాం.
2. జీర్ణనాళంలోని నాడీవ్యవస్థ నాడీ కణాలతో కూడిన ఎంతో సంక్లిష్టమైన వలయాన్ని కల్గి ఉంటుంది.
3. జీర్ణనాళంలోని నాడీ కణజాలాల సముదాయం కేవలం జీర్ణక్రియ జరపటం లేదా అప్పుడప్పుడు అకలి సంకేతాలు పంపటం వరకే పరిమితం కాకుండా ముఖ్యమైన సమాచారం పంపే న్యూరోట్రాన్స్మిటర్లలో నిక్షిప్తమై ఉంటుంది.
4. జీర్ల మండలంలోని నాడీ వ్యవస్థ కపాలంలోని పెద్ద మెదడుతో సంధించబడి ఉంటుంది.
5. మానసిక స్థాయిని నిర్ణయించడంతో పాటు శరీరంలోని కొన్ని వ్యాధులను నిర్ణయించటంలో కీలకపాత్ర వహిస్తుంది.
6. బాహ్య ప్రపంచం నుండి మనం తీసుకునే ఆహారం వలన కలిగే వైవిధ్యమైన భౌతిక రసాయన ఉద్దీపనలు ఆహారనాళాన్ని తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తుంటాయి.
7. కండర నిర్మాణాలు, నాడీ నిర్మాణాలు సమన్వయం చేస్తూ జరిగే అనేక కదలికలకు నిలయంగా ఉంటుంది.
8. ఆహారవాహిక నుండి పాయువు వరకు దాదాపు 9 మీటర్ల పొడవు కల్గి జీర్ణనాడీ వ్యవసగా పిలువబడే రెండవ మెదడులోని అనేక నాడులు, పొరల రూపంలో జీర్ణాశయపు గోడలలో ఇమిడి ఉంటాయి.
9. ఆహారాన్ని చిన్న చిన్న రేణువులుగా విచ్చిన్నం చేయడం, పోషకాలను గ్రహించటం, వ్యర్థాలను విసర్జించటం లాంటి జీవక్రియలను ఉత్తేజపర్చటం, సమన్వయం చేయడం కొరకు యాంత్రిక మిశ్రమీకరణ విధానాలు లయబద్ధంగా కండర సంకోచాలు జరపటంలో సహాయపడుతుంది.
10. స్వీయ ప్రతిస్పందనలను, జ్ఞానేంద్రియ శక్తి కలిగి ఉండటం వలన జీర్ణవ్యవస్థకు సంబంధించిన ఎన్నో పనుల నిర్వహణను మెదడుతో సంబంధం లేకుండా స్వతంత్రంగా నియంత్రిస్తుంది.

ప్రశ్న 7.
ఈ క్రింది పట్టికను విశ్లేషించి దిగువనీయబడిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు వ్రాయుము.

i) సహానుభూత నాడీవ్యవస్థ నిర్వహించే రెండు విధులను రాయండి.
జవాబు:
కనుపాప పెద్దదగుట, లాలాజలం స్రవించడం ఆపడం మొదలగునవి.

ii) సహానుభూత పరనాడీ వ్యవస్థ ప్రభావం చూపే రెండు అవయవాల పేర్లు రాయండి.
జవాబు:
కన్ను, గుండె మొదలగునవి.

iii) పై పట్టిక ప్రకారం రక్త పీడనం పెంచడంపై ప్రభావం చూపే నాడీ వ్యవస్థను తెలపంది.
జవాబు:
సహానుభూత నాడీ వ్యవస్థ

iv) ఏయే నాడీ వ్యవస్థలు కలసి స్వయం చోదిత నాడీ వ్యవస్థను ఏర్పరుచును?
ఎ. సహానుభూత, సహానుభూత పర నాడీవ్యవస్థ

ప్రశ్న 8.
క్రింది పటాన్ని పరిశీలించండి. ఈ పటం ఏ ప్రక్రియను తెలియచేస్తుంది ? ఈ ప్రక్రియను ఒక ఫ్లో చార్టు రూపంలో వివరించండి.
జవాబు:
ఫ్లో చార్టు :

ప్రశ్న 9.
క్రింది పట్టికను పరిశీలించి, ప్రశ్నలకు సమాధానాములు వ్రాయుము.

a) దేని ఆధారంగా పై వర్గీకరణ జరిగినది?
జవాబు:
మొక్కలు మరియు జంతువులనందు ఉత్పత్తి అగు హార్మోన్స్ ఆధారంగా ఈ వర్గీకరణ జరిగింది.

b) అడ్రినలిన్ ఎ గ్రంథి నుండి ఉత్పత్తి అవుతుంది?
జవాబు:
అడ్రినల్ గ్రంథి నుండి అడ్రినలిన్ ఉత్పత్తి అవుతుంది.

c) ఏ హార్మోన్ చర్య వలన పత్రరంధ్రాలు మూసుకుంటాయి?
జవాబు:
అబ్సెసిక్ ఆమ్లం చర్య వలన పత్రరంధ్రాలు మూసుకుంటాయి.

d) ఆక్సిన్స్ యొక్క విధులేవి ?
జవాబు:
ఆక్సిన్స్ విధులు :
మొక్కలలో కణం పెరుగుదల మరియు కాండం, వేర్లు విభేదనం

ప్రశ్న 10.
కార్తీక్ మూత్రంలో అధికశాతం చక్కెర కలిగియుండడం, వరుణ్ ఎక్కువసార్లు తక్కువ గాధత గల మూత్రాన్ని విసర్జించడం జరుగుచున్నది. ఈ రెండు వ్యాధులకు కారణములను వివరించండి.
జవాబు:

1. మూత్రంలో అధిక చక్కెర కల్గివున్న స్థితిని డయాబిటస్ మిల్లిటస్ (మధుమేహము) అందురు.
2. ఎక్కువసార్లు తక్కువ గాఢత గల మూత్రాన్ని విసర్జించటమనే స్థితిని డయాబిటస్ ఇన్సిపిడస్ (అతిమూత్ర వ్యాధి) అందురు.
3. శరీరంలో ఇన్సులిన్ స్రావము తగ్గినపుడు రక్తంలో అధిక చక్కెర స్థాయి కలిగిన డయాబిటస్ మిల్లిటస్ కలుగును.
4. వాసోప్రెస్సిన్ హార్మోన్ లోపం వలన అధిక మూత్ర విసర్జన మరియు తక్కువ గాఢతగల మూత్ర విసర్జన చేయవలసి వుంటుంది. దీనినే డయాబిటస్ ఇన్సిపిడస్ (లేదా) అతిమూత్రవ్యాధి అందురు.

ప్రశ్న 11.
మొక్కలలో పెరుగుదలను నియంత్రించే ఫైటో హార్మోన్ల గురించి వివరించండి.
జవాబు:
1. ఆక్సిన్లు :
కణం పెరుగుదల మరియు కాండం, వేరు విభేదనం

2. జిబ్బరెల్లిన్లు :
విత్తనాల అంకురోత్పత్తి, కోరకాలు మొలకెత్తడం, కాండం పొడవవటం, పుష్పించడానికి ప్రేరేపించడం, విత్తనాలు లేని ఫలాల అభివృద్ధి, కోరకాలు మరియు విత్తనాలలో సుప్తావస్థను తొలగించడం.

3. సైటోకైనిన్లు :
కణ విభజనను ప్రేరేపించడం, పార్శ్వకోరకాలు పెరుగుదలను ప్రేరేపించడం, ఆకులు రాలకుండా చేయడం, పత్రరంధ్రాలు తెరుచుకునే విధంగా చేయడం.

4. అబ్ సైసిక్ ఆమ్లం :
పత్ర రంధ్రాలు మూసుకొనుట, విత్తనాల సుప్తావస్థ.

5. ఈథలీన్ : ఫలాలు పక్వానికి రావడం.

ప్రశ్న 12.
నాడీకణం నిర్మాణం తెలపండి.
జవాబు:

నాడీకణంలో ‘3’ ముఖ్య భాగాలు కలవు.

1. కణ దేహం
2. డెండ్రైటులు
3. ఆక్సాన్

1) కణదేహం :
కణదేహాన్ని సైటాన్ అని కూడా అంటారు. దీనిలో పెద్ద కేంద్రకం కలదు. దీని జీవ పదార్థంలో పెద్ద పెద్ద రేణువులుండును. వీనిని “నిస్సల్ కణికలు” అంటారు. అవి R.N.A. మరియు ప్రోటీన్లతో ఏర్పడును. నాడీకణంలో జరిగే సంశ్లేషణ చర్యలన్నీ కణదేహంలో జరుగును.

2) బెండైటులు :
కణదేహం నుండి చెట్టు ఆకారంలో, అమరి వుండే నిర్మాణాలనే “డెండైటులు” అంటారు. వీటి సంఖ్య ఒకటి నుండి అనేక వేల వరకు ఉంటుంది. ఇవి ఇతర నాడీకణాల నుండి సమాచారాన్ని గ్రహించి కణదేహానికి అందజేస్తాయి.

3) ఆక్సాస్ :
ఇది నాడీ కణదేహం నుండి ఏర్పడుతుంది. ప్రతి నాడీకణానికి ఒకే ఒక ఆక్సాన్ ఉండును. ఇది చాలా పొడవుగా ఉండును. ఈ నాడీ పోగులు డెండ్రైటులతో, నాడీకణాలతో సంబంధాలు కలిగి ఉంటాయి. ప్రచోదనాలు వీని ద్వారా వేగంగా ప్రయాణిస్తాయి.

ప్రశ్న 13.
క్రియను అనుసరించి నాడులు ఎన్ని రకాలు? అవి ఏవి?
జవాబు:
క్రియను అనుసరించి నాడులు మూడు రకాలు. అవి :
1) అభివాహి నాడులు (Afferent nerves) :
ఈ నాడులు కేంద్రీయ నాడీ వ్యవస్థ (మెదడు + వెన్నుపాము) వైపు సమాచారాన్ని తీసుకొని వెళ్తాయి. ఇవి సమాచారాన్ని పరిసరాలలో మార్పును కండరాలపై నున్న నాడీ అంత్యాల ద్వారా (వీటికి stimulus detections ఉద్దీపనల నిర్ధారణ) ద్వారా మెదడు తీసుకొని వెళ్తాయి. వీటిని జ్ఞాననాడులు అని కూడా అంటారు.

2) అపచాలక నాడులు :
ఈ నాడులు కేంద్రీయ వ్యవస్థ (మెదడు) నుండి సమాచారాన్ని శరీరంలో నాడీ అంత్యాలు ఉండే వివిధ భాగాలకు తీసుకొని వెళ్తాయి. వీటినే చాలకనాడులు అంటారు.

3) సహ సంబంధనాడులు :
ఈ అపవాహక, అభివాహక నాడులు రెండింటిని కలుపుతాయి.

ప్రశ్న 14.
ప్రతిక్రియ ప్రతిచర్యాచాపం అనగానేమి? దానిలో పాల్గొనే భాగాలు తెలపండి.
జవాబు:
ప్రతిక్రియ, ప్రతిచర్యాచాపం :
ప్రతీకార చర్యలను చూపించే నిర్మాణాత్మక, క్రియాత్మక యూనిట్‌ను “ప్రతిక్రియ, ప్రతిచర్యాచాపం” అంటారు.

ప్రశ్న 15.
వెన్నుపాము నిర్మాణం తెలపండి.
జవాబు:

1. వెన్నుపాము పొడవుగా స్థూపాకారంలో ఉంటుంది.
2. ఇది మొండెము పృష్టతలం (వీపు) పొడవునా, వెన్నెముక ద్వారా ప్రయాణిస్తుంది.
3. వెన్నెముకలో వుండే వెన్నుపూసలు దీనికి హాని కలుగకుండా రక్షణనిస్తాయి.
4. వెన్నుపాము మధ్యలో శృంగాలతో కూడిన బూడిద రంగు పదార్థం ఉంటుంది.
5. ఈ శృంగాలలో పైన వుండే వాటిని పృష్ట శృంగాలు అనీ, దిగువగా వుండే వాటిని ఉదర శృంగాలు అనీ అంటారు.
6. బూడిదరంగు పదార్థంలో ఉండే కుల్యని నాడీకుల్య అంటారు.
7. ఇది వెన్నుపాము పొడవునా ఉంటుంది.
8. ఈ నాడీకుల్య మస్తిష్కమేరు ద్రవంతో నిండి ఉంటుంది.

ప్రశ్న 16.
స్వయంచోదిత నాడీవ్యవస్థ అనగానేమి? ఉదాహరణతో వివరింపుము.
జవాబు:
పరిధీయ నాడీవ్యవస్థ శరీరంలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో ఉదాహరణకు శరీర అంతర్భాగాలు. రక్తనాళాలు, సరళ మరియు హృదయ కండర భాగాలలో అనియంత్రిత విధిని నిర్వహిస్తుంది. అటువంటి పరిధీయ నాడీవ్యవస్థను స్వయంచోదిత నాడీవ్యవస్థ (Automatic Nervous System) అని అంటారు. అంతేకాకుండా చర్మంలోని కొన్ని కండర ప్రాంతాలలో మరియు అస్థి కండరాలలో నియంత్రిత విధిని కలిగి ఉంటుంది.

స్వయంచోదిత నాడీవ్యవస్థ ద్వారా మన శరీరంలో జరిగే అనియంత్రిత విధి యొక్క ఉదాహరణను చూస్తే మన కంటిపాప చిన్నదిగా పెద్దదిగా మారడం అని చెప్పవచ్చు.

మనం ఎప్పుడైతే చీకటి గదిలో ప్రవేశిస్తామో వెళ్ళిన వెంటనే మనకు ఏమీ కనబడదు. మెల్ల మెల్లగా గదిలోని వస్తువులు చూస్తుంటాం. ఎందుకంటే అప్పుడు మన కంటిపాప యొక్క వ్యాసం పెరగడం వలన ఎక్కువ కాంతి లోపలికి వస్తుంది. చీకటి గది నుండి బయటకు అధిక వెలుతురులోకి వచ్చినప్పుడు కంటిపాప వ్యాసం తగ్గిపోయి తక్కువ కాంతి పడేటట్లు చేస్తుంది. ఈ రెండు ప్రక్రియలను స్వయంచోదిత నాడీవ్యవస్థ ప్రభావితం చేస్తుంది.

ప్రశ్న 17.
ఏదైనా వేడి వస్తువు మీ చేతికి తాకినప్పుడు వెంటనే మీకు తెలియకుండా చేతిని వెనుకకు ఎలా తీసివేయగలుగుతారో తెలియజెప్పండి.
జవాబు:

1. ఏదైనా వస్తువును తాకినప్పుడు మనకు తెలియకుండా చేతిని వెనుకకు తీసివేస్తాము.
2. ఇది నిబంధన రహిత ప్రతీకార చర్య.
3. ఇది మనకు పుట్టుకతోనే, వారసత్వంగా సంక్రమిస్తుంది.
4. చేయి అనే గ్రాహకం వేడి అనే ప్రేరణ సమాచారాన్ని గ్రహించి, విద్యుత్ తరంగాలను ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
5. జ్ఞాననాడి ఈ తరంగాలను వెన్నుపాములోని మధ్యస్థ నాడీ కణాలకు చేరవేస్తుంది.
6. ఈ మధ్యస్థ నాడీ కణాలు ఈ సమాచారాన్ని విశ్లేషించి, ప్రతిచర్యలను ఉత్పత్తి చేస్తాయి.
7. మధ్యస్థ నాడీకణాల నుండి చాలకనాడులు ఈ సమాచారాన్ని నిర్వాహక అంగమైన కండరాలకు చేరవేస్తాయి.
8. అందువల్ల కండరాలు సంకోచించి చేయి వెనుకకు తీసుకోబడుతుంది.

ప్రశ్న 18.
మానవ శరీరంలోని వినాళ గ్రంథులు తెలిపి అవి ఉత్పత్తి చేసే హార్మోన్స్ వాటి ప్రభావాన్ని తెలపండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 19.
‘జంతురాజ్యంలో మానవ మెదడు అతిక్లిష్టమైన అంగము’ – వ్యాఖ్యానించండి.
జవాబు:

1. జంతు రాజ్యంలో మానవుని మెదడును అతిక్లిష్టమయిన నిర్మాణంగా పరిగణిస్తారు.
2. దీనిలో పది బిలియన్లకు పైగా నాడీకణాలు, అంతకు 10 నుండి 50 రెట్లు గ్లియల్ కణాలు ఉన్నాయి.
3. ఒక్క మస్తిష్క వల్కలంలోనే సుమారు 2.6 బిలియనుల నాడీకణాలు ఉన్నాయి.
4. ఒక్కొక్క నాడీకణము ఇతర నాడీకణాల నుండి సుమారు 100 నుండి 10,000 వార్తలను గ్రహించి, విద్యుత్ ప్రకంపనాలను సెకనుకి 0.6 నుండి 120 మీటర్ల వేగంతో తీసుకొనిపోతుంది.
5. మానవ శరీరం మొత్తం బరువులో మెదడు బరువు రెండు శాతం మాత్రమే.
6. కాని ఇది మానవుడు తీసుకునే మొత్తం ఆక్సిజన్లో 20 శాతం ఆక్సిజన్‌ను వినియోగించుకుంటుంది.
7. ఇతర కణాలలా కాక, శక్తి కోసం మెదడు పూర్తిగా గ్లూకోజ్ మీదే ఆధారపడుతుంది.
8. మెదడు శక్తి కోసం ఫాటీ ఆమ్లాలను ఉపయోగించుకోలేదు.

ప్రశ్న 20.
నాడులు వివిధ మార్గాలను సూచించే దిమ్మె చిత్రం గీయండి. సహసంబంధ నాడులు అనగానేమి?
జవాబు:

అభివాహి, అపవాహి నాడులను కలిపే నాడులను సహసంబంధ నాడులు అంటారు. ఇవి అసంకల్పిత ప్రతీకార చర్యలో ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తాయి.

ప్రశ్న 21.
ఉద్దీపనలకు మొక్కల్లో, జంతువుల్లో ప్రతిస్పందించే తీరులో గల పోలికలు, తేడాలు రాయండి.
జవాబు:

1. మొక్కలు మరియు జంతువులు తమ చుట్టూ ఉండే ప్రేరణలకు ప్రతిక్రియలను చూపుతాయి. కాని అవి ప్రతిస్పందించే పద్దతి వేరువేరుగా ఉంటుంది.
2. పెద్ద జంతువులు నాడీవ్యవస్థ మరియు అంతస్రావ వ్యవస్థల ద్వారా ప్రేరణలకు ప్రతిస్పందనలు చూపిస్తాయి.
3. మొక్కలకు జంతువుల మాదిరిగా నాడీ మరియు అంతస్రావ వ్యవస్థలు ఉండవు. కాని అవి కొన్ని రసాయనిక పదార్దములు లేదా హార్మోనుల సహాయంతో నియంత్రణ చర్యలను చూపిస్తాయి.
4. మొక్కలు కాంతి, ఉష్ణము, నీరు, స్పర్శ, ఒత్తిడి, రసాయన పదార్ధములు, గురుత్వాకర్షణ మొదలైన ప్రేరణలను గుర్తించగలవు.
5. మొక్కలలో ఉండే హార్మోనులను ఫైటోహార్మోనులు అంటారు. ఇవి ప్రేరణలకు స్పందించి ప్రతిస్పందనలను నియంత్రించగలవు. ఫైటోహార్మోనులు మొక్కలకు సంబంధించి ఒకటి లేదా ఇతర పెరుగుదలకు సంబంధించిన అంశములను సమన్వయము మరియు నియంత్రణను చేస్తాయి.

ప్రశ్న 22.
ప్రతీకార చర్యాచాపం చూపే పటం గీయండి. ఈ ప్రక్రియలో కీలకపాత్ర వహించే నాడులు ఏమిటి?
జవాబు:

ప్రతీకార చర్యలో సహసంబంధ నాడులు లేదా మధ్యస్థ నాడీకణాలు ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తాయి. ఇవి ప్రచోదన ప్రయాణ మార్గాన్ని గణనీయంగా తగ్గిస్తాయి.

ప్రశ్న 23.
పరిధీయ నాడీ వ్యవస్థను చూపే పటం గీయండి.
(లేదా)
వెన్నుపాము అంతర నిర్మాణం చూపే పటం గీయండి. దీనిలో ఏ ఏ రంగు ప్రాంతాలు గమనించవచ్చు?
జవాబు:

వెన్నుపాము అడ్డుకోతలో వెలుపలివైపు తెలుపురంగు పదార్థం లోపలి వైపు బూడిద రంగు పదార్థం సీతాకోక చిలుక , రెక్కల వలె అమరి ఉంటుంది.

ప్రశ్న 24.
క్రింది పేరాను చదవండి. సమాధానాలు రాయండి.
ప్రచోదనానికి ప్రతిస్పందన చూపడంలో ఒక క్రమపద్ధతి ఉన్నది. దీనిలో వివిధ దశలు ఉంటాయి. మొదటి దశ ప్రతిస్పందనలు శరీరం బయట లేదా లోపలి వాతావరణంలోని మార్పును లేదా ప్రచోదనాన్ని గుర్తించడంతో మొదలవుతాయి. అందిన సమాచారాన్ని ప్రసారం చేయడం రెండవ దశ, సమాచారాన్ని విశ్లేషించడం మూడవదశ. ప్రచోదనానికి సరైన ప్రతిక్రియ చూపడం చివరి దశ.
అ) ఈ సమాచారం దేనిని తెలియచేస్తుంది?
ఆ) పై సమాచారాన్ని ఫ్లో చార్టు రూపంలోకి మార్చండి.
ఇ) ఈ చర్యను నిర్వహించే యంత్రాంగం గురించి రాయండి.
జవాబు:
అ) పై సమాచారం ప్రేరణకు ప్రతిస్పందన చూపడంలో ఉన్న క్రమపద్ధతిని సూచిస్తుంది.
ఆ)

ఇ) శరీరం బయట లేదా లోపల జరిగే మార్పులను నాడీ వ్యవస్థ గ్రాహక కణముల ద్వారా గ్రహిస్తుంది. విద్యుత్ ప్రచోదనల రూపంలోనికి మార్చబడిన సమాచారము విశ్లేషించబడి ప్రతిస్పందనలు వెలువడతాయి. ఈ ప్రతిస్పందనలు విద్యుత్ ప్రచోదనాల రూపంలో నిర్వాహక అంగాలైన కండర కణాలు మరియు గ్రంథి కణాలకు చేర్చబడతాయి. అవి సరియైన ప్రతిస్పందనలు చూపిస్తాయి మరియు భవిష్యత్తు అవసరాల కోసం సమాచారం నిల్వ చేయబడుతుంది.

10th Class Biology 5th lesson నియంత్రణ – సమన్వయ వ్యవస్థ ½ Mark Important Questions and Answers

ఫ్లో చార్టులు

1.

జవాబు:
పరిధీయ నాడీవ్యవస్థ

2.

జవాబు:
మజ్జిముఖం

3.

జవాబు:
పయామేటర్

4.

జవాబు:
అబ్ సైసిక్ ఆమ్లం

5.

జవాబు:
చాలక నాడులు

6.

జవాబు:
సహసంబంధ నాడులు

7.

జవాబు:
డెండ్రైట్లు

8.

జవాబు:
అపవాహి నాడి

9.

జవాబు:
నీటి అనువర్తనం

10.

జవాబు:
హార్మోన్లు

సరైన గ్రూపును గుర్తించండి

11. ఏ గ్రూపు మొక్క హార్మోన్లు కావు?
A. ఆక్సిన్స్, జిబ్బరెల్లిన్స్, సైటోకైనిన్
B. ఈస్ట్రోజన్, టెస్టోస్టీరాన్, అడ్రినలిన్
జవాబు:
గ్రూపు B

12. ఏ సమూహం నాడీ ప్రచోదనం యొక్క కచ్చితమైన క్రమంలో ఉంది?
A. బెంజైట్లు – కణదేహం – అక్షము – నాడీ అంత్యాలు – నాడీ కణసంధి
B. కణదేహం – అక్షము – నాడీ అంత్యాలు – రెండ్రైట్లు – నాడీ కణసంధి
జవాబు:
గ్రూపు A

13. నాడీ కణాల్లో ఉండే భాగాలు ఏవి?
A. మస్తిష్కం, గ్లియల్ కణాలు, వెన్నుపాము
B. డెండ్రైట్స్, కణదేహం, అక్షము
జవాబు:
గ్రూపు B

14. ఏ గ్రూపు గ్రంథులు హార్మోనులను స్రవిస్తాయి?
A. థైరాయిడ్, అడ్రినల్ గ్రంథి, పిట్యూటరీ గ్రంథి
B. కాలేయం, క్లోమం, ప్లీహం
జవాబు:
గ్రూపు A

15. ఏ హార్మోన్లు బీజకోశాలతో ముడిపడి ఉంటాయి?
A. థైరాక్సిన్, గొనాడోట్రోఫిన్, ఆక్సిటోసిన్
B. ఈస్ట్రోజన్, ప్రొజెస్టిరాన్, టెస్టోస్టిరాన్
జవాబు:
గ్రూపు B

16. ఏ గ్రూపుకి చెందిన గ్రంథులు జతగా ఉంటాయి?
A. ముష్కాలు, అండాశయాలు, అధివృక్క గ్రంధి
B. థైరాయిడ్ గ్రంథి, పిట్యూటరీ గ్రంథి, క్లోమం
జవాబు:
గ్రూపు A

17. క్రింది వాటిలో అసంకల్పిత చర్యల గ్రూపు ఏది?
A. శ్వాసించడం, జీర్ణక్రియ, హృదయ స్పందన
B. మలవిసర్జన, మూత్రవిసర్జన, మింగడం
జవాబు:
గ్రూపు A

18. దిగువ పేర్కొన్న ఏ అనుభూతులు ద్వారగోరక్రంనకు సంబంధించినవి?
A. చలి, వేడి, బాధ, ఒత్తిడి
B. నిద్ర, ఆకలి, దాహం , కోపం
జవాబు:
గ్రూపు B

19. ప్రతీకార చర్యాచాపం యొక్క ఏ భాగాలు సరైన క్రమంలో ఉన్నాయి?
A. గ్రాహకం – జ్ఞాననాడి – మధ్యస్థ నాడీకణం – చాలకనాడి – నిర్వాహక అంగము
B. గ్రాహకం – మధ్యస్థ నాడీకణం – జ్ఞాననాడి – చాలకనాడి – నిర్వాహక అంగము
జవాబు:
గ్రూపు A

20. ఏ గ్రూపు హార్మోన్లు ప్రధాన గ్రంథి నుంచి స్రవించబడతాయి?
A. ఇన్సులిన్, గ్లూకాగాన్, థైరాక్సిన్
B. సోమాటో ట్రోఫిన్, థైరోట్రోఫిన్, ల్యూటినైజింగ్ హార్మోన్
జవాబు:
గ్రూపు B

శాస్త్రవేత్తను గుర్తించండి

21. ఆయన గ్రీకు శరీర ధర్మ శాస్త్రవేత్త. శరీరంలో రెండు రకాల నాడులు ఉంటాయని గమనించారు. వానిలో సంబంధమైనది అని తెలియజేశారు.
జవాబు:
గాలన్

22. కొన్ని జంతువులలో మెదడును తొలగించినప్పటికీ ఉద్దీపనలకు ప్రతిస్పందనలను చూపించడాన్ని వీరు ఇరువురు గుర్తించారు.
జవాబు:
లియోనార్డో డావిన్సీ & స్టీఫెన్ హేల్స్

23. వెన్నెముకకు సంబంధించి రెండు మూలాలు ఉంటాయని ఒకటి పృష్ఠమూలం మరొకటి ఉదరమూలం మరియు అవి వేర్వేరు విధులను నిర్వహిస్తాయి అని నిరూపించారు.
జవాబు:
చార్లెస్ బెల్ & ఫ్రాంకోయిస్ మెంజెండై

24. జర్మనీలోని ఫ్రీబర్గ్ విశ్వ విద్యాలయానికి చెందిన వ్యాధి నిర్ధారణ శాస్త్ర ప్రొఫెసర్‌గా వ్యవహరించారు మరియు క్లోమగ్రంథి నిర్మాణంపై పరిశోధన చేశారు.
జవాబు:
పాల్ లాంగర్ హాన్స్

25. వారు కుళ్ళిపోయిన జంతువుల క్లోమం నుండి ఇన్సులినను వేరుచేశారు. వారి కృషి ఫలితంగా నేడు ఇన్సులినను ఎక్కువ మంది డయాబెటిస్ రోగుల చికిత్స కొరకు ఉపయోగిస్తున్నారు.
జవాబు:
టొరంటో, బాంటింగ్, బెస్ట్ & మెక్ లాడ్

26. ఆయన ఆంగ్ల శరీరధర్మ శాస్త్రవేత్త. వినాళగ్రంథుల నుండి స్రవించే పదార్థాలకు హార్మోన్ అని పేరు పెట్టారు.
జవాబు:
స్టార్టింగ్

27. వీరు కాంతి అనువర్తనం మీద అనేక ప్రయోగాలు చేశారు. అంకురం పైన పార్శ్వ కాంతి సోకేలా చేసినప్పుడు ఏదో ప్రభావం పై నుండి క్రిందకి ప్రసరించడం వలన మొక్కలో వంపుకి కారణమవుతుందని వారు నిర్ధారించారు.
జవాబు:
చార్లెస్ డార్విన్ & ఫ్రాన్సిస్ డార్విన్

28. ఆయన డచ్ వృక్ష శరీరధర్మ శాస్త్రవేత్త. ఓటు ధాన్యం అంకురం యొక్క ప్రాంకుర కవచం మీద ప్రయోగాలు నిర్వహించి ఒక రసాయనాన్ని వేరుచేసి దానికి ఆక్సిస్ అని పేరు పెట్టాడు.
జవాబు:
FW, వెంట్

ఉదాహరణ ఇవ్వండి

29. కాలేయం నాళసహిత గ్రంథికి ఒక ఉదాహరణ. ప్రధాన గ్రంథిగా వ్యవహరించే వినాళగ్రంధికి ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
పిట్యూటరీ గ్రంథి ఒకటి జ్ఞాన సంబంధమైనది మరొకటి చర్యకు

30. ఇన్సులిన్ హార్మోన్ రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయిలను తగ్గించటంలో సహాయపడుతుంది. రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయిని పెంచడానికి సహాయపదే హార్మోను మరొక ఉదాహరణ ఇవ్వంది.
జవాబు:
గ్లూకగాన్

31. వాసోప్రెస్సి లోపించడం వలన దయాబెటిస్ ఇన్సిపిడస్ అనే వ్యాధి కలుగుతుంది. ఇన్సులిన్ లోపం వల్ల కలిగే వ్యాధికి మరో ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
డయాబెటిస్ మెల్లిటస్

32. ముష్కల ప్రత్యుత్పత్తి అవయవంగా మరియు వినాళగ్రంథి వలె పనిచేస్తుంది. దీనికి మరొక ఉదాహరణ ఇవ్వంది.
జవాబు:
అండకోశాలు

33. పురుషులలో ద్వితీయ లైంగిక లక్షణాలకు టెస్టోస్టిరాన్ అనే హార్మోన్ కారణం. అదేవిధంగా స్త్రీలలో ద్వితీయ లైంగిక లక్షణాలకు పాత్ర వహించే హార్మోన్ కు ఉదాహరణను ఇవ్వండి.
జవాబు:
ఈస్ట్రోజన్

34. మనుషులలో ప్రతీకార చర్యకు మోకాలి కుదుపు ఒక ఉదాహరణ. మరో ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
దగ్గడం / తుమ్మడం / కాంతి కళ్ళ మీద పడినప్పుడు కళ్ళు మూయడం.

35. ‘మైమోసా ప్యూడికాను స్పర్శానువర్తనానికి ఒక ఉదాహరణగా చెప్పవచ్చు. మరో ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
వీనస్ ఫై ట్రాప్ / డయోనియా (కీటకాహార మొక్కలు)

36. కాంతి అనువర్తనానికి, కాండం ఒక ఉదాహరణ. మరో ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
పత్రాలు

37. సైటోకైనిన్ అనే ఫైటోహార్మోన్, పత్రరంధ్రాలు తెరుచుకోవడంలో సహాయపడుతుంది. పత్రరంధ్రాలు మూసుకోవడంలో సహాయపడే ఫైటోహార్మోను మరో ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
అబ్ సైసిక్ ఆమ్లం

38. వరాగనాళం అందాలవైపు పెరగడం రసాయన అనువర్తనం. స్పర్శానువర్తనానికి మరొక ఉదాహరణను ఇవ్వండి.
జవాబు:
నులితీగలు

జతపరచుట

39. తప్పుగా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
విప్పారిన కనుపాప – సహానుభూత నాడీవ్యవస్థ
సంకోచించిన కనుపాప -సహానుభూత పరనాడీ వ్యవస్థ
భూమి మీద శరీరం స్థితి మరియు సమతాస్థితి – మజ్జిముఖం
జవాబు:
భూమి మీద శరీరం స్థితి మరియు సమతాస్థితి – మజ్జిముఖం

40. సరిగా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
కపాల నాడులు – 31 జతలు
పరిధీయ నాడులు – 43 జతలు
కశేరు నాడులు – 12 జతలు
జవాబు:
పరిధీయ నాడులు – 43 జతలు

41. తప్పుగా జత చేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
కాంతి అనువర్తనం – స్పర్శ లేదా తాకడం
నీటి అనువర్తనం – నీరు
గురుత్వానువర్తనం – గురుత్వాకర్షణ శక్తి
జవాబు:
కాంతి అనువర్తనం – స్పర్శ లేదా తాకడం

42. సరిగ్గా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
అడ్రినలిన్ – జీవక్రియ కార్యకలాపాలు
సొమాటో ట్రోఫిన్ – ఎముకల పెరుగుదల
థైరాక్సిన్ – రక్తంలో చక్కెర పెరుగుదల
జవాబు:
సొమాటోట్రోఫిన్ – ఎముకల పెరుగుదల

43. తప్పుగా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
వెన్నుపాము – ప్రతీకార చర్యలు
అనుమస్తిష్కం – కండరాల కదలికలు
మధ్యమెదడు – చూపు మరియు వినికిడి ప్రతి చర్యలు
జవాబు:
అనుమస్తిష్కం – కండరాల కదలికలు

44. సరిగ్గా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
ఇథిలీన్ – పండు పండటం
ఆక్సినులు – కాండం పాడవడం
జిబ్బరెల్లిన్స్ – కణవిభజన
జవాబు:
ఇథిలీన్ – పండు పండటం

45. తప్పుగా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
పిట్యూటరీ గ్రంథి – మెదడు
థైరాయిడ్ గ్రంథి – మెడ
అడ్రినల్ గ్రంథి – తల
జవాబు:
అడ్రినల్ గ్రంథి – తల

46. సరిగా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
ముందు మెదడు – అనుమస్తిష్కం
మధ్య మెదడు – దృక్ లంబికలు
వెనుక మెదడు – మస్తిష్కం
జవాబు:
మధ్య మెదడు – దృక్ లంబికలు

47. తప్పుగా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించంది.
నిస్సల్ కణికలు – కణదేహం
రన్వీర్ కణుపులు – డెంజైట్లు
ష్వాన్ కణాలు – మైలీన్ తొడుగు
జవాబు:
రవీర్ కణుపులు – డెండ్రైట్లు

48. సరిగ్గా జతచేయబడిన దానిని గుర్తించండి.
మెదడు – కపాలం
గైరి – మస్తిష్కంలోని గట్లు
సల్సి – మస్తిష్కంలోని గాడులు
జవాబు:
మెదడు – కపాలం

విస్తరించుము

49. CNS – Central Nervous System / కేంద్రీయ నాడీ వ్యవస్థ
50. PNS – Peripheral Nervous System / పరిధీయ నాడీవ్యవస్థ
51. ANS – Autonomous Nervous System / స్వయంచోదిత నాడీవ్యవస్థ

నేను ఎవరు?

52. రెండు నాడీకణాల మధ్య ఉన్న క్రియాత్మక ప్రాంతం నేను. ఒక నాడీకణం నుంచి మరొక నాడీకణానికి సమాచారం బదిలీ చేయడానికి తోడ్పడతాను.
జవాబు:
సైనాప్స్ / నాడీ కణసంధి

53. జ్ఞానేంద్రియాల నుంచి కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థ వైపుకు సందేశాలను తీసుకెళ్లే నాడిని నేను.
జవాబు:
జ్ఞాననాడులు / అభివాహినాడులు

54. నేను అసంకల్పిత చర్యల యొక్క నిర్మాణాత్మక మరియు క్రియాత్మక ప్రమాణాన్ని.
జవాబు:
ప్రతీకార చర్యాచాపం

55. ఆలోచనా, జ్ఞాపకశక్తి, తర్కం, గ్రహణశక్తి, ఉద్రేకం, సంభాషణ వంటి వాటిని నియంత్రించే మెదడులోని భాగాన్ని ,
జవాబు:
మస్తిష్కం

56. ‘నేను కేంద్రనాడీ వ్యవస్థ చుట్టూ ఉండే ద్రవం లాంటి భాగాన్ని. కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థను షాకుల నుండి దెబ్బల నుండి రక్షణ కల్పిస్తాను.
జవాబు:
మస్తిష్కమేరు ద్రవం

57. పాన్స్ వెరోలి నుంచి వెన్నుపాము వరకు విస్తరించి ఉన్న నేను త్రిభుజాకార నిర్మాణాన్ని, హృదయ స్పందన, శ్వాసకోశ మరియు వాసోమోటర్ కార్యకలాపాలను నియంత్రిస్తాను.
జవాబు:
మజ్జిముఖం

58. నేను ఒక రకమైన నాడీవ్యవస్థ. కాంతి లేదా చీకటి పరిస్థితులలో ఉన్నప్పుడు కనుపాప కదలికలను నియంత్రిస్తాను.
జవాబు:
స్వయంచోదిత నాడీవ్యవస్థ

59. వినాళగ్రంథుల నుండి స్రవించే ‘ప్రేరేపించుట’ అనే అర్థం గల పదార్థాన్ని.
జవాబు:
హార్మోన్

60. “అడ్రినలిన్ స్థాయి పెరగడం కోపానికి దారి తీస్తుంది. అడ్రినలిన్ స్థాయి తగ్గుదల సాధారణ స్థితికి దారి ప్రాంతాన్ని సైనాప్స్ అంటారు. తీస్తుంది.” ఈ రకమైన సమతుల్యం హార్మోన్ స్థాయిలు నా చేత నియంత్రించబడతాయి.
జవాబు:
పునఃశ్చరణ యాంత్రికం

61. స్పర్శ ద్వారా నాస్టిక్ చలనాన్ని చూపించే మొక్క నేను. ఆ ఆకులను తాకినప్పుడు అవి వెంటనే ముడుచుకుపోతాయి.
జవాబు:
మైమోసా పూడికా

దోషాన్ని గుర్తించి, సరిచేసి రాయండి

62. ఒక రాయి దగ్గర మొక్క పెరుగుతుండగా వేర్లు, రాయికి దూరంగా నేలలో ఎక్కడ నీరు దొరుకుతుందో ఆ దిశలో పెరుగుతుంది. ఈ రకమైన అనువర్తనాన్ని గురుత్వాను వర్తనం అంటారు.
జవాబు:
ఒక రాయి దగ్గర మొక్క పెరుగుతుండగా వేర్లు, రాయికి దూరంగా నేలలో ఎక్కడ నీరు దొరుకుతుందో ఆ దిశలో పెరుగుతుంది. ఈ రకమైన అనువర్తనాన్ని నీటి అనువర్తనం అంటారు.

63. సాధారణ స్థాయి కంటే రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలు పెరగడం క్లోమంలోని కణాలు రక్తంలోకి గ్లూకాగాను ఉత్పత్తి చేస్తాయి.
జవాబు:
సాధారణ స్థాయి కంటే రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలు పెరగడం క్లోమంలోని కణాలు రక్తంలోకి ఇన్సులిన్ను ఉత్పత్తి చేస్తాయి.

64. మూత్రాశయం యొక్క సంకోచ, సడలింపులు సహాను భూత నాడీవ్యవస్థ ద్వారా నియంత్రించబడతాయి.
జవాబు:
మూత్రాశయం యొక్క సంకోచ, సడలింపులు స్వయం చోదిత నాడీవ్యవస్థ ద్వారా నియంత్రించబడతాయి.

65. మెదడు పెరికార్డియం అనే మూడు పొరలచే కప్పబడి ఉంటుంది.
జవాబు:
మెదడు మెనింజస్ అనే మూడు పొరలచే కప్పబడి ఉంటుంది.

66. అభివాహినాడులు సమాచారాన్ని కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థ నుండి నిర్వాహక అవయవానికి చేరవేస్తాయి.
జవాబు:
చాలక / అపవాహి నాడులు సమాచారాన్ని కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థ నుండి నిర్వాహక అవయవానికి చేరవేస్తాయి.

67. ఒక నాడీకణం యొక్క డెండ్రైట్స్ ఒకదానితో మరొకటి లేదా ఇతర నాడీకణం యొక్క డెండ్రైట్స్ తో కలిసే ప్రాంతాన్ని సైనాప్స్ అంటారు.
జవాబు:
ఒక నాడీకణం యొక్క డెండ్రైట్స్ ఒకదానితో మరొకటి లేదా ఇతర నాడీకణం యొక్క అక్షముతో కలిసే

68. పార్శ్వ కోరకం, అగ్రకోరకం యొక్క పెరుగుదలను నియంత్రించడం జిబ్బరెల్లిన్ అనే మొక్క హార్మోన్ ఆధీనంలో ఉంటుంది.
జవాబు:
పార్శ్వ కోరకం, అగ్రకోరకం యొక్క పెరుగుదలను నియంత్రించడం ఆక్సినులు అనే మొక్క హార్మోన్ ఆధీనంలో ఉంటుంది.

69. పజిల్స్ కు పరిష్కారం కనుగొనే మెదడులోని భాగం అనుమస్తిష్కం.
జవాబు:
పజిలకు పరిష్కారం కనుగొనే మెదడులోని భాగం మస్తిష్కం

70. పువ్వులు మరియు ఆకులను తాజాగా ఉంచడానికి అబ్ సైసిక్ ఆమ్లం ఉపయోగపడుతుంది.
జవాబు:
పువ్వులు మరియు ఆకులను తాజాగా ఉంచడానికి సైటోకైనిన్స్ ఉపయోగపడుతుంది.

పోలికను గుర్తించుట

71. కనుపాప విస్తరణ : సహానుభూత నాడీ వ్యవస్థ :: కనుపాప సంకోచం 😕
జవాబు:
సహానుభూత పరనాడీ వ్యవస్థ

72. కశేరు నాడులు : 31 జతలు : : ? : 12 జతలు
జవాబు:
కపాల నాడులు

73. జ్ఞాన నాడులు : అభివాహి నాడులు : : చాలక నాడులు 😕
జవాబు:
అపవాహి నాడులు

74. పత్రరంధ్రము మూసుకోవడం : అబ్ సైసిక్ ఆమ్లం : : పత్రరంధ్రము తెరుచుకోవడం 😕
జవాబు:
సైటోకైనిన్

75. కణం పెరుగుదల : ఆక్సిన్లు :: కాండం యొక్క పెరుగుదల 😕
జవాబు:
జిబ్బరెల్లిన్స్

76. థైరాయిడ్ : మెడ :: ? : మెదడు
జవాబు:
పిట్యూటరీ గ్రంథి

77. కాంతి అనువర్తనం : ? :: గురుత్వానువర్తనం : వేరు
జవాబు:
కాండం

78. మెదడు : కపాలం :: ? : వెన్నెముక
జవాబు:
కశేరు నాడీ దండం

79. నిస్సల్స్ గుళికలు : కణదేహం :: ష్వాన్ కణం 😕
జవాబు:
మైలీన్ తొడుగు

80. మైమోసా పూదిక : స్పర్శాసువర్తనం :: ఫలవంతమైన కీలాగ్రం 😕
జవాబు:
రసాయన అనువర్తన చలనం

బొమ్మలపై ప్రశ్నలు

81.

పటంలో గుర్తించిన ‘భాగం X పేరేమిటీ?
జవాబు:
నాడీకణసంధి

82.

ఈ చిత్రంలో ఏ రకమైన అనువర్తన చలనం చూపించబడింది?
జవాబు:
కాంతి అనువర్తనం

83.

ఈ ప్రయోగం చేసింది ఎవరు?
జవాబు:
F.W. వెంట్

84. ఓటు అంకురం యొక్క ఏ భాగంలో యఫ్. డబ్ల్యు. వెంట్ ప్రయోగాలు చేశారు?
జవాబు:
ప్రాంకుర కవచం

85.

ఈ మొక్కలో ఏ రకమైన అనువర్తన చలనం చూపబడింది?
జవాబు:
స్పర్శానువర్తనం

86.

‘X’ అనే భాగాన్ని గుర్తించండి.
జవాబు:
అనుమస్తిష్కం

87.

ఈ చిత్రంలో ఏ కృత్యం నిర్వహించబడింది?
జవాబు:
మోకాలి కుదుపు ప్రతీకార చర్య

88.

ఈ కృత్యంలో నాడీవ్యవస్థ యొక్క ఏ అవయవం పాత్ర ఉండదు?
జవాబు:
మెదడు

89.

ఈ చిత్రంలో పోరాటానికి ఏ హార్మోన్ కారణం?
జవాబు:
అడ్రినలిన్

90.

‘X’ అనే భాగాన్ని గుర్తించండి.
జవాబు:
రన్వీర్ కణుపులు

ఖాళీలు పూరించండి

91. జీవ క్రియలను సమన్వయం చేయు వ్యవస్థ ……..
జవాబు:
నాడీ వ్యవస్థ

92. కేంద్రీయ వ్యవస్థలో ప్రధాన భాగాలు …….
జవాబు:
మెదడు, వెన్నుపాము

93. తెలివి తేటలకు కేంద్రము ………
జవాబు:
మస్తిష్కం

94. నాడీ వ్యవస్థ నిర్మాణాత్మక క్రియాత్మక ప్రమాణం ……….
జవాబు:
నాడీకణం

95. రెండు నాడీ కణాలు కలిసే ప్రాంతం ……….
జవాబు:
నాడీకణ సంధి

96. మొక్కలలో ……… సమన్వయం లోపించి ఉండును.
జవాబు:
నాడీ సమన్వయం

97. మొక్కలలో రసాయనిక సమన్వయం నిర్వహించే రసాయనాలు
జవాబు:
ఫైటో హార్మో న్స్

98. బాష్పోత్సేకం నియంత్రించే హార్మోను ………..
జవాబు:
ABA

99. మెదడుతో ప్రమేయం లేకుండా జరిగే చర్యలు ……..
జవాబు:
అసంకల్పిత ప్రతీకార చర్యలు

100. మెదడులోని ………. భాగము వెన్నుపాముగా కొనసాగుతుంది.
జవాబు:
మజ్జి ముఖం

10th Class Biology 5th lesson నియంత్రణ – సమన్వయ వ్యవస్థ 1 Mark Bits Questions and Answers

1. ప్రక్క పటంను గుర్తించుము.

A) ఆల్గే
B) న్యూరాన్
C) రక్తకణం
D) మైటోకాండ్రియా
జవాబు:
B) న్యూరాన్

2. పత్ర రంధ్రాలను (స్టామటా) మూసి ఉంచటానికి మొక్కలలో ఏ హార్మోను బాధ్యత వహిస్తుంది?

A) అజ్ సైసిక్ ఆసిడ్
B) ఆక్సిన్
C) సైటోకైనిన్
D) ఇథిలీన్
జవాబు:
A) అజ్ సైసిక్ ఆసిడ్

3. ప్రక్క పటంలో లోపించిన భాగం పేరేమిటి?
A) నిస్సల్ కణికలు
B) కేంద్రకము
C) నా సంధి
D) డెండ్రైటులు
జవాబు:
B) కేంద్రకము

4. ఆకలి బాగా అయినపుడు విడుదలయ్యే హార్మోన్
A) అడ్రినలిన్
B) థైరాక్సిన్
C) లెఫ్టిన్
D) గ్రీలిన్
జవాబు:
D) గ్రీలిన్

5. మెదడులో అతిపెద్ద భాగం
A) ముందు మెదడు
B) మధ్య మెదడు
C) వెనుక మెదడు
D) కపాలం
జవాబు:
A) ముందు మెదడు

6. రెండవ మెదడుగా పిలువబడేది
A) కపాలంలోని మెదడు
B) జీర్ణనాళంలోని నాడీవ్యవస్థ
C) కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థ
D) అంతస్రావీ వ్యవస్థ
జవాబు:
B) జీర్ణనాళంలోని నాడీవ్యవస్థ

7. మెదడును రక్షించునవి ………….
A) కపాలము
B) మెనింజిన్ పొర
C) A మరియు B
D) మృదులాస్థి
జవాబు:
B) మెనింజిన్ పొర

8. మధుమేహము ఈ గ్రంథికి సంబంధించినది.
A) పిట్యూటరి
B) థైరాయిడ్
C) క్లోమము
D) అడ్రినల్
జవాబు:
C) క్లోమము

9. ఆకలి సూచనలను నియంత్రించే మెదడులోని భాగం …………..
A) మధ్యమెదడు
B) మజ్జా ముఖం (మెడుల్లా)
C) ద్వారగోర్దం (డైయన్ సెఫలాన్)
D) మస్తిష్కం (సెరిబ్రమ్)
జవాబు:
C) ద్వారగోర్దం (డైయన్ సెఫలాన్)

10. దోస, కాకర వంటి బలహీన కాండాలు గల మొక్కలు చూపు లక్షణము
A) కాంతి అనువర్తనము
B) స్పర్శానువర్తనము
C) గురుత్వానువర్తనము
D) రసాయనికానువర్తనము
జవాబు:
B) స్పర్శానువర్తనము

11. ఒక వ్యక్తి తన భావావేశములపై నియంత్రణను కోల్పోయాడు. మెదడులో పని చేయని భాగం
A) మస్తిష్కం
B) మజ్జిముఖం
C) మధ్య మెదడు
D) అనుమస్తిష్కం
జవాబు:
A) మస్తిష్కం

12. అత్తిపత్తిలో ఆకులు ముడుచుకోవడం వలన జరిగే లాభం
A) కిరణజన్య సంయోగక్రియ తగ్గడం
B) పెరుగుదల నియంత్రణ
C) మొక్క హార్మోన్ల విడుదల
D) మేసే జంతువుల నుండి రక్షలు
జవాబు:
D) మేసే జంతువుల నుండి రక్షలు

13.

ఉద్దీపనలకు లోనయినప్పుడు చూపే ఏ చలనాన్ని పై చిత్రం సూచిస్తుంది?
A) జలానువర్తనం
B) స్పర్శానువర్తనం
C) కాంతి అనువర్తనం
D) గురుత్వానువర్తనం
జవాబు:
B) స్పర్శానువర్తనం

14. క్రింది వానిలో సరైన వాక్యము
A) మస్తిష్కం కండరాల కదలికలకు కేంద్రము.
B) ద్వారగోర్థం – ఆలోచనలు, జ్ఞాపకాలు, కారణాలు, వెతికే శక్తికి కేంద్రము.
C) అనుమస్తిష్కం – శరీర సమతాస్థితి, శరీరస్థితిని బట్టి కండరాల కదిలికలను నియంత్రిస్తుంది.
D) మధ్య మెదడు-మింగడం, దగ్గడం, తుమ్మడం, వాంతులు చేయడం క్రియలను నియంత్రిస్తుంది.
జవాబు:
C) అనుమస్తిష్కం – శరీర సమతాస్థితి, శరీరస్థితిని బట్టి కండరాల కదిలికలను నియంత్రిస్తుంది.

15. స్త్రీలలో ద్వితీయ లైంగిక లక్షణాలకు కారణమగు హార్మోన్
A) అడ్రినలిన్
B) టెస్టోస్టిరాన్
C) వాసోప్రెస్సిన్
D) ఈస్ట్రోజెన్
జవాబు:
D) ఈస్ట్రోజెన్

16. క్రింది వానిలో ఏది మానవునిలో స్రావక పదార్థం కాదు?
A) ఎంజైమ్
B) హార్మోన్
C) లాలాజలం
D) స్వేదం
జవాబు:
D) స్వేదం

17. మైమోసాపూడికా నందు స్పర్శానువర్తనం రక్షణకు తోడ్పడగా, కాకరలో నులితీగెలు దేనికి తోడ్పడుతాయి?
A) ఆధారం
B) పోషణ
C) శ్వాసక్రియ
D) విసర్జన
జవాబు:
A) ఆధారం

18. కుండీలో పెరుగుతున్న ఒక మొక్కను సుమ తన బెడ్ రూం కిటికీలో ఉంచింది. కొన్ని రోజుల తరువాత గమనిస్తే ఆ మొక్క వెలుతురు వైపు వంగి పెరిగింది. ఎందుకనగా
A) గురుత్వానువర్తనము
B) కాంతి అనువర్తనము
C) రసాయన అనువర్తనము
D) నీటి అనువర్తనము
జవాబు:
B) కాంతి అనువర్తనము

19. అత్తిపత్తిలో ఆకులు ముడుచుకోవటం వల్ల కలిగే లాభం
A) కిరణజన్య సంయోగక్రియ తగ్గటం
B) మేసే జంతువుల నుండి రక్షణ
C) పెరుగుదల నియంత్రణ
D) మొక్క హార్మోన్ల విడుదల
జవాబు:
B) మేసే జంతువుల నుండి రక్షణ

20. ఇన్సులిన్ హార్మోన్ దేని నుండి ఉత్పత్తి అవుతుంది?
A) కాలేయం
B) క్లోమం
C) మూత్రపిండం
D) జీర్ణాశయం
జవాబు:
B) క్లోమం

21. మెదడులోని ఈ భాగము శరీర సమతాస్థితి మరియు భంగిమ నియంత్రించును.
A) మస్తిష్కము
B) అనుమస్తిష్కం
C) మధ్యమెదడు
D) ద్వారగోట్టాము
జవాబు:
B) అనుమస్తిష్కం

22. కణవిభజనను ప్రేరేపించే ఫైటో హార్మోను
A) జిబ్బరెల్లిన్
B) ఇథైలిన్
C) ఆక్సిన్
D) సైటోకైనిన్
జవాబు:
D) సైటోకైనిన్

23. క్లోమ గ్రంథి విడుదల చేసే హార్మోన్
A) వ్యాసోప్రెస్సిన్
B) అడ్రినలిన్
C) ఇన్సులిన్
D) ప్రొజెస్టిరాన్
జవాబు:
C) ఇన్సులిన్

మీకు తెలుసా?

• మోకాలి ప్రతీకారచర్య యొక్క ఉనికిని మొదటగా 1875లో గుర్తించారు. మొదట్లో దీనిలో ప్రతీకార చర్య ఉండదేమోనని సందేహించారు. కాని మత్తుమందు ఇచ్చిన కోతిలో కాలుకు వెళ్ళే వెన్నునాడిని కత్తిరించినపుడు మోకాలి ప్రతీకారచర్య జరగలేదు. దీనిని బట్టి ఇందులో తప్పనిసరిగా నాడీమార్గం ఉంటుందని స్పష్టమవుతున్నది.

• నాడీ ప్రచోదనం నిమిషానికి 100 మీటర్ల వేగంతో ప్రయాణిస్తుంది.

• మెదడు దాదాపుగా 1400 గ్రాముల బరువు కలిగి ఉంటుంది. శరీరం మొత్తం బరువులో మెదడు బరువు 2% ఉన్నప్పటికీ శరీరంలో మొత్తం ఉత్పన్నమైన శక్తిలో 20% శక్తిని మెదడుకు ఉపయోగించబడుతుంది. పురుషుని మెదడు బరువు రమారమి 1375 గ్రాములు, స్త్రీ మెదడు దాదాపుగా 1275 గ్రాములు,

• మెదడు నుండి బయలుదేరే నాడులను కపాలనాడులు (Cranial nerves) అని, వెన్నుపాము నుండి బయలుదేరే నాడులను వెన్నునాడులు (Spinal nerves) అని శాస్త్రవేత్తలు గుర్తించారు. ‘మన దేహంలో మొత్తం 12 జతల కపాలనాడులు మరియు 31 జతల వెన్నునాడులు ఉంటాయి.

• కేంద్రీయ నాడీవ్యవస్థ మరియు పరిధీయ నాడీవ్యవస్లే కాకుండా మన శరీరంలోని జీర్ణనాళంలో ఒక ప్రత్యేకమైన నాడీవ్యవస్థ ఉందని, అది కేంద్రీయ లేదా పరిధీయ నాడీవ్యవస్థతో సంబంధం లేకుండా స్వతంత్రంగా పని చేస్తుందని, దానికి రెండవ మెదడు లేదా జీర్ణ నాడీవ్యవస్థ (Enteric) అని పేరు పెట్టారు.

• మైమోసాఫ్యూడికా పత్రవృంతం అడుగు భాగంలో ఉబ్బెత్తుగానున్న మెత్తటి తల్పం వంటి నిర్మాణం ఉంటుంది. దీనిని పల్వైని (Puluine) అంటారు. వీటి కణాలలో ఎక్కువగా కణాంతర అవకాశాలు మరియు ఎక్కువ మొత్తంలో నీరు ఉంటుంది. నీటి పీడనం వలన పల్వైని ఆకును నిలువుగా ఉంచుతుంది. అత్తిపత్తి మొక్క స్పర్శతో నాస్టిక్ చలనాన్ని (Nastic movement) చూపిస్తుంది. దీనిని స్పర్శానువర్తనం (Thigmotrophism) అంటారు. మనం ఆకులను ముట్టుకున్నప్పుడు విద్యుత్ ప్రచోదనాలు ఉత్పత్తి అవుతాయి. ఈ ప్రచోదనాలు మొక్క హార్మోన్లపై ప్రభావాన్ని చూపుతాయి. ఈ హార్మోన్ల వలన పత్రంలోని ఈ నెలకు దగ్గరగా ఉన్న ఉబ్బెత్తు పల్వైనిలోని నీరు పత్రంలో వేరే భాగాలవైపు వలస వెళుతుంది. అందువలన పల్వైని గట్టిదనాన్ని కోల్పోతుంది. దాని ఫలితంగా ఆకు ముడుచుకొని పోతుంది. 20-30 నిమిషాల తరువాత పల్వైనిలోకి నీరు తిరిగి చేరడం వలన అది గట్టిపడి ఆకులు తిరిగి నిలువుగా మారతాయి.

పునశ్చరణ

SCERT AP State 7th Class Telugu Textbook Solutions 1st Lesson శ్రీలు పొంగిన జీవగడ్డ Questions and Answers.

AP State Syllabus 7th Class Telugu 1st Lesson Important Questions and Answers శ్రీలు పొంగిన జీవగడ్డ

7th Class Telugu 1st Lesson శ్రీలు పొంగిన జీవగడ్డ Important Questions and Answers

అవగాహన – ప్రతిస్పందన

కింది పరిచిత గేయాన్ని చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. శ్రీలు పొంగిన జీవగడ్డయి
పాలు పారిన భాగ్యసీమయి
వరలినది యీ భరతఖండము
భక్తి పాడర తమ్ముడా.!
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) భరతఖండము ఎటువంటి గడ్డ?
జవాబు:
భరతఖండము శ్రీలు పొంగిన జీవగడ్డ.

ఆ) భరతఖండము ఎటువంటి సీమ?
జవాబు:
భరతఖండము పాలు పారిన భాగ్యసీమ.

ఇ) ‘పాడి పంటలు గల భాగ్యదేశం’ అని భావం వచ్చే పంక్తి ఏది?
జవాబు:
‘పాలు పారిన భాగ్యసీమ’ అన్న పంక్తి, పై అర్థాన్ని ఇస్తుంది.

ఈ) ఈ గేయ రచయిత ఎవరు ? ఇది ఏ పాఠం లోనిది?
జవాబు:
ఈ గేయ రచయిత, శ్రీ రాయప్రోలు సుబ్బారావుగారు. ఇది “శ్రీలు, పొంగిన జీవగడ్డ” అనే పాఠంలోనిది.

2. వేదశాఖలు వెలిసె నిచ్చట
ఆదికావ్యం బలరె నిచ్చట
బాదరాయణ పరమ ఋషులకు
పాదు సుమ్మిది చెల్లెలా’!
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) భరతఖండములో ఏమి వెలిశాయి?
జవాబు:
భరతఖండములో వేదశాఖలు వెలిశాయి.

ఆ) ఆదికావ్యం ఏది? అది ఎక్కడ పుట్టింది?
జవాబు:
ఆదికావ్యం అంటే మొదటి కావ్యమైన ‘వాల్మీకి రామాయణం’. అది భరతఖండములో పుట్టింది.

ఇ) భరతఖండము ఎటువంటి ఋషులకు నిలయం?
జవాబు:
భరతఖండము బాదరాయణుడు (వేదవ్యాసుడు) వంటి ఋషులకు నిలయం.

ఈ) బాదరాయణుడు అంటే ఎవరు?
జవాబు:
‘బాదరాయణుడు’ అంటే బదరీవనంలో నివసించిన వేదవ్యాసుడు.

3. విపిన బంధుర వృక్షవాటిక
ఉపనిషన్మధు వొలికె నిచ్చట
విపుల తత్త్వము విస్తరించిన
విషుల తల మిదె తమ్ముడా !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ‘ఇక్కడ దట్టంగా చెట్లతో అరణ్యాలు ఉన్నాయి’ అని అర్థం వచ్చే పంక్తి ఏది ?
జవాబు:
‘విపిన బంధుర వృక్షవాటిక’ – అనే పంక్తి, పై భావాన్ని ఇస్తుంది.

ఆ) ఉపనిషత్తులు ఎటువంటివి? అవి ఎక్కడ పుట్టాయి?
జవాబు:
ఉపనిషత్తులు తేనె వంటివి. అవి భరతఖండంలో పుట్టాయి.

ఇ) భరతఖండములో ఏది విస్తరించింది?
జవాబు:
భరతఖండములో విస్తారమైన తత్త్వజ్ఞానం విస్తరించింది.

ఈ) ఈ గేయ రచయిత ఎవరు? ఇది ఏ పాఠంలోనిది?
జవాబు:
ఈ గేయ రచయిత రాయప్రోలు సుబ్బారావుగారు. ఇది “శ్రీలు పొంగిన జీవగడ్డ” – అనే గేయంలోనిది.

4. నవరసమ్ములు నాట్యమాడగ
చివురు పలుకులు చెవుల విందుగ
కవితలల్లిన క్రాంతహృదయుల
గారవింపవె చెల్లెలా !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) చెల్లెల్ని రచయిత ఎవరిని గౌరవించమంటున్నాడు?
జవాబు:
చెల్లెల్ని రచయిత, కవులను గౌరవించమన్నాడు.

ఆ) ఏవి నాట్యము చేసేటట్లు కవులు రచించారు?
జవాబు:
కవులు, నవరసాలు నాట్యమాడేటట్లు రచించారు.

ఇ) కవుల పలుకులు ఎలా ఉంటాయి?
జవాబు:
కవుల పలుకులు చివు గుల వంటివి. అవి చెవులకు విందుగా ఉంటాయి.

ఈ) కవిత లల్లిన కవులు ఎట్టివారు?
జవాబు:
కవితలు అల్లిన కవులు, ‘క్రాంతహృదయులు’.

5. పాండవేయుల పదును కత్తులు
మండి మెఱసిన మహిత రణకథ
కండగల చిక్కని తెలుంగుల
కలసి పాడవె చెల్లెలా !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) పాండవేయులు ఎవరు?
జవాబు:
పాండవేయులు అంటే పాండురాజు కుమారులు. వారు – ధర్మరాజు, భీముడు, అర్జునుడు, నకుల సహదేవులు.

ఆ) పాండవేయుల కత్తులు మెఱసిన రణకథ ఏది?
జవాబు:
పాండవేయుల కత్తులు మెఱసిన రణకథ, “భారత యుద్ధగాథ”.

ఇ) రణకథను ఎలా పాడమని రచయిత చెప్పాడు?
జవాబు:
రణకథను చిక్కని తెలుగు పదాలతో పాడమని రచయిత చెప్పాడు.

ఈ). ఈ గేయ రచయిత ఎవరు?
జవాబు:
ఈ గేయ రచయిత “రాయప్రోలు సుబ్బారావు” గారు.

6. తుంగభద్రా భంగములతో
పొంగి నింగిని పొడిచి త్రుళ్ళి
భంగపడని తెలుంగునాథుల
పాట పాడవె చెల్లెలా !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎవరి పాట పాడమని రచయిత చెప్పాడు?
జవాబు:
తెలుగునాథుల పాట పాడమని రచయిత చెప్పాడు.

ఆ) తెలుగునాథులు ఎటువంటి వారు?
జవాబు:
తెలుగునాథులు భంగపాటు లేనివారు.

ఇ) నింగిని పొంగిన వేవి?
జవాబు:
తుంగభద్రానది కెరటాలు.

ఈ) “చెక్కుచెదరని తెలుగు రాజులు” – అన్న భావం వచ్చే ఫంక్తి ఏది?
జవాబు:
‘భంగపడని తెలుంగునాథులు’ – అన్న పంక్తి పై భావాన్ని ఇస్తుంది.

ఈ క్రింది అపరిచిత పద్యాలను చదివి, ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. కోతి ఁబట్టి తెచ్చి కొత్తపుట్టము గట్టి
కొండముచ్చు లెల్ల (గొలిచి నట్టు
ీతిహీనును నొద్ద నిర్భాగ్యులుందురు
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేకు !
ప్రశ్నలు :
అ) కోతికి ఏమి కట్టారు?
జవాబు:
కోతికి పట్టుచీర కట్టారు.

ఆ) ఎవరు కోతికి పట్టుచీర కట్టారు?
జవాబు:
కొండముచ్చులు కోతికి పట్టుచీర కట్టారు.

ఇ) కోతికి పట్టుచీర కట్టి కొండముచ్చులు ఏమి చేసాయి?
జవాబు:
కోతికి పట్టుచీర కట్టి కొండముచ్చులు సేవించాయి.

ఈ) నిర్భాగ్యులు ఎవరిని సేవిస్తూ ఉంటారు?
జవాబు:
నిర్భాగ్యులు నీతిహీనుణ్ణి సేవిస్తూ ఉంటారు.

2. కోపమునను ఘనత కొంచమై పోవును
కోపమునను గుణము కొరత వడును
కోపమునను బ్రతుకు కొంచమై పోవును
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు :
అ) దేనివలన గొప్పదనము తగ్గిపోతుంది?
జవాబు:
కోపము వలన గొప్పదనము తగ్గుతుంది.

ఆ) గుణము ఏలా కొరతపడుతుంది?
జవాబు:
కోపము వలన గుణము కొరతపడుతుంది.

ఇ) కోపము వలన బ్రతుకు ఏమౌతుంది?
జవాబు:
కోపము వలన బ్రతుకు కొంచమై పోతుంది.

ఈ) పై పద్యానికి సరైన శీర్షిక పెట్టండి.
జవాబు:
కోపము

3. తలనుండు విషము ఫణికిని
వెలయంగాఁ దోఁక నుండు వృశ్చికమునకున్ న
దల తోఁక యనక యుండును
ఖలునకు నిలువెల్ల విషము గదరా సుమతీ!
ప్రశ్నలు :
అ) ఫణికి విషం ఎక్కడ ఉంటుంది?
జవాబు:
ఫణికి విషం తలలో ఉంటుంది.

ఆ) దేనికి విషం తోకలో ఉంటుంది?
జవాబు:
వృశ్చికానికి (తేలుకు) విషం తోకలో ఉంటుంది.

ఇ) ఖలునకు విషం ఎక్కడ ఉంటుంది?
జవాబు:
ఖలునకు విషం నిలువెల్లా (శరీరమంతా) ఉంటుంది.

ఈ) ఈ పద్యం ద్వారా మనకు ఏం తెలుస్తోంది?
జవాబు:
ఈ పద్యం ద్వారా మనకు ఖలుని స్వభావం తెలుస్తోంది.

4. చిన్న చిన్న రాళ్ళు చిల్లర దేవుళ్ళు
నాగులేటి నీళ్ళు నాపరాళ్ళు
సజ్జ జొన్న కూళ్ళు సర్పంబులు, దేళ్ళు
పల్లెనాటి సీమ పల్లెటూళ్ళు.
ప్రశ్నలు :
అ) నాగులేరు ఏ సీమలో ప్రవహిస్తున్నది?
జవాబు:
నాగులేరు పల్నాటి సీమలో ప్రవహిస్తున్నది.

ఆ) పల్నాటిసీమ ప్రజల ఆహారం ఏది?
జవాబు:
పల్నాటి సీమ ప్రజల ఆహారం సజ్జ, జొన్నకూళ్ళు.

ఇ) ఈ పద్యానికి శీర్షికను సూచించండి.
జవాబు:
ఈ పద్యానికి ‘పల్నాటి పల్లెటూళ్ళు’ అని పేరు పెట్టవచ్చు.

ఈ) ఈ పద్యంలోని శబ్దాలంకారమేమిటో రాయండి.
జవాబు:
ఈ పద్యంలోని శబ్దాలంకారం వృత్త్యనుప్రాసం.

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

1. క్రింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

అ) మనదేశపు గొప్పతనం ఏమిటి?
జవాబు:
మన దేశం పాడి పంటలు గల భాగ్యసీమ., ఇక్కడ వేదాలు, ఇతిహాసాలు పుట్టాయి. వ్యాసుడు వంటి ఋషులు ఇక్కడ పుట్టారు. ఇక్కడి కవులు నవరసాలతో కావ్యాలు అల్లారు. కాకతీయ, విజయనగర చక్రవర్తులు దేశాన్ని పరాక్రమంతో పాలించారు. గంగ, గోదావరి వంటి జీవనదులు ప్రవహిస్తున్నాయి. విస్తారమైన అడవులతో, అనేక పరిశ్రమలతో సిరులు పొంగిన జీవగడ్డ మన భారతదేశం.

ఆ) భారతదేశం గొప్పతనాన్ని ఎందుకు తెలుసుకోవాలి?
జవాబు:
మన భారతదేశం ఎందరో వీరులు, ఋషులు, కవులు, సంగీత విద్వాంసులు, సూత్రకారులు పుట్టిన పుణ్యసీమ. ఇది పాడిపంటలకు నిలయమైనది.

మన దేశం గొప్పతనాన్ని తెలుసుకుంటే మనం కూడా మన పూర్వీకుల వలె ధర్మబద్దంగా జీవిస్తాము, ధైర్యం సాహసాలను చూపి దేశ స్వాతంత్ర్యాన్ని రక్షించుకుంటాము. కవిత్వాన్ని, కళలను ఆరాధిస్తాము.
జాతీయ భావాలను పెంపొందించుకొని దేశాన్ని ప్రేమిస్తాము. మన దేశాన్ని అన్ని రంగాలలో ముందుకు తీసుకొని వెళ్ళడానికి ప్రయత్నిస్తాము. అందుకోసం భారతదేశ గొప్పతనాన్ని మనం తెలుసుకోవాలి.

ఇ) గేయం ఆధారంగా కవి గురించి మీ అభిప్రాయాలు చెప్పండి.
జవాబు:
రాయప్రోలు సుబ్బారావు గారి ఈ గేయం చాలా బాగుంది. ఈ గేయం మనలో దేశభక్తిని పెంపొందిస్తుంది. మనకు మనదేశంపై గౌరవాన్ని, భక్తిని, ప్రేమను కలుగజేస్తుంది. మన పూర్వులపై మనకు విశేషమైన
గౌరవాదరాలను కలుగజేస్తుంది.

రాయప్రోలు వారి గేయంపై నా అభిప్రాయం :
తెలుగులో దేశభక్తి కవిత్వానికి గురజాడ ఆద్యుడు. అయినా భారతదేశం గొప్పతనాన్ని వర్ణించి చెప్పి మనకు భారత జాతీయాభిమానాన్ని రాయప్రోలువారు ప్రబోధించారు. మన వేదాలు, ఇతిహాసాలు, ఉపనిషత్తులు, సూత్రాల గొప్పదనాన్ని గూర్చి గుర్తుచేశారు. మన కవుల గొప్పతనాన్ని కీర్తించారు. మనకు మనదేశంపై గౌరవం కలిగించారు.

ముఖ్యంగా మన తెలుగు రాజులైన కాకతీయులను, విజయనగర రాజులను, వారి పరాక్రమాన్ని కీర్తించారు. ఈ విధంగా నా దేశం, నా జాతి, నా భాష అన్న అహంకారాన్ని భారతీయులకు కలిగించే గొప్ప దేశభక్తి కవిత్వాన్ని ఈ గేయంలో రాయప్రోలువారు చెప్పారు.

ఈ) శ్రీలు అంటే సంపదలు అని అర్థం కదా ! మన దేశం ఏయే సంపదలకు నిలయమో వ్యక్తీకరించండి.
జవాబు:
మనదేశం శ్రీలు పొంగిన ‘ భాగ్యసీమ. జీవమున్న భూమి. ‘పాడిపంటలు పుష్కలంగా కలిగినటువంటిది. వేదాలు, వేదాంగాలు, రామాయణం, మహాభారతం, భాగవతాలు రచించిన వేదవ్యాసుడు మున్నగు మహామునులు ఉదయించిన ఈ నేల ఘన చరిత్ర కలది.

శ్రీలు అంటే సిరులు, సంపదలు అని అర్థం. సంపద అంటే కేవలం డబ్బే కాదు. పశువులూ సంపదే, పంటలూ సంపదే, మత్స్య సంపద, అడవులూ సంపదే, నదీ జలాలూ సంపదే, వన్య మృగాలూ సంపదే, ఇంకా భూగర్భంలో దొరికే అనేక ఖనిజాలైన బంగారం, వెండి, బాక్సైట్, మైకా, బొగ్గు, అబ్రకం మొదలైన సంపదలకు నిలయం మనదేశం.

రామాయణాది దివ్య గ్రంథాలు నెలవు ఈ నేల. ఈ పుస్తక (విద్యా) సంపద ద్వారా ప్రపంచం అంతా మనవైపు గొప్పగా చూసే వ్యక్తిత్వం నెలకొల్పిన నేల మనది. సంపదలో కెల్ల గొప్ప సంపద వ్యక్తుల మధ్య అనుబంధం. ఇది మనదేశంలో పుష్కలంగా ఉంది. ఒకరితో ఒకరు సోదరభావంతో, స్నేహభావంతో మెలగడం ఈ గడ్డ ప్రత్యేకత. ఇక్కడ పుట్టిన చీమలకు, కాకులకు సైతం ఒక నిబద్ధత ఉంది. ఈ నేలపై ఉన్న గొప్ప సంపదల్లో ఇదీ ఒకటి.

ఉ) “భరతమాత” గొప్పదనాన్ని తెలియజేస్తూ నీ మిత్రునికి లేఖ రాయండి..
జవాబు:

7th Class Telugu 1st Lesson శ్రీలు పొంగిన జీవగడ్డ 1 Mark Bits

1.’ అ, ఇ, ఉ, ఋ లకు అవే అచ్చులు పరమైనప్పుడు వాటి దీర్ఘాలు ఏకాదేశమవుతాయి. ఇది ఏ సంధి సూత్రం?
ఎ) గుణసంధి
బి) యణాదేశ సంధి
సి) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
డి) ద్విరుక్తటకార సంధి
జవాబు:
సి) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

2. భారతదేశం సిరిసంపదలకు ఆటపట్టు. (అర్థాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) నిలయం
బి) వెలుగు
సి) సందర్భం
డి) సామర్థ్యం
జవాబు:
ఎ) నిలయం

3. విశాలమైన మనదేశంలో విస్తారమైన అడవులు, గనులు ఉన్నాయి. (సమానార్థక పదాలు గుర్తించండి)
ఎ) అడవులు, గనులు
బి) మనదేశం, గనులు
సి) విశాలమైన, విస్తారమైన
డి) అడవులు, విస్తారం
జవాబు:
సి) విశాలమైన, విస్తారమైన

4. అత్యాశ ఉండకూడదు. (సంధి విడదీసిన పదం గుర్తించండి)
ఎ) అతి + ఆశ
బి) అత్ + ఆశ
సి) అత్య + ఆశ
డి) అత్యా + ఆశ
జవాబు:
ఎ) అతి + ఆశ

5. మన భారతీయ సైనిక దళం శక్తివంతమైనది. (నానార్థాలు గుర్తించండి)
ఎ) బలం – గుంపు
బి) ఆకు – గుంపు
సి) నమస్కారం – సంస్కారం
డి) పటాలం – ప్రతిభ
జవాబు:
బి) ఆకు – గుంపు

III. భాషాంశాలు

పదాలు – అర్థాలు :
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదాలకు అర్థం గుర్తించండి.

6. ఆదికావ్యం బలరె నిచ్చట.
ఎ) అంతిమ కావ్యం
బి) చివరి కావ్యం
సి) మొదటి కావ్యం
డి) మధ్య కావ్యం
జవాబు:
సి) మొదటి కావ్యం

7. ‘ఇది బాదరాయణ పరమ ఋషులకు పాదు.
ఎ) అత్రి
బి) వశిష్ఠుడు
సి) వ్యాసుడు
డి) అగస్యుడు
జవాబు:
సి) వ్యాసుడు

8. కాకతీయుల కదన పాండితి మేలయినది.
ఎ) కళ
బి) యుద్ధం
సి) పాలన
డి) విజ్ఞానము
జవాబు:
బి) యుద్ధం

9. తుంగభద్రా భంగములతో పొంగి నింగిని ముట్టింది.
ఎ) కెరటము
బి) జలము
సి) నది
డి) టెక్కలు
జవాబు:
ఎ) కెరటము

10. విపినంలో జంతువులు ఉంటాయి.
ఎ) సరోవరం
బి) జలధి
సి) అరణ్యం
డి) తటాకం
జవాబు:
సి) అరణ్యం

11. నింగిలో తారలు ఉదయించాలి.
ఎ) రసాతలం
బి) ఆకాశం
సి) దివి
డి) నరకం
జవాబు:
బి) ఆకాశం

12. రణంలో విజయం పొందాం.
ఎ) రసం
బి) శాంతి
సి) యుద్ధం
డి) రసాతలం
జవాబు:
సి) యుద్ధం

13. మేలిమి రత్నాలు పొందాలి.
ఎ) న్యూనమైన
బి) అల్పమైన
సి) సాధారణమైన
డి) శ్రేష్ఠమైన
జవాబు:
డి) శ్రేష్ఠమైన

14. సముద్రంలోని దీప్తి అమెంధూ
ఎ) శిలలు
బి) క్షీరం
సి) నీరు
డి) ప్రకాశం
జవాబు:
డి) ప్రకాశం

15. స్వరాలను మేళవించి షాడాలి.
ఎ) బందం చేసి
బి) జతపరచి
సి) మరలి
డి) విడదీసి
జవాబు:
బి) జతపరచి

పర్యాయపదాలు :

16. విశాలమైన మనదేశంలో విస్తారమైన అటవీ సంపద ఉంది.
పై వాక్యాలలో సమానార్థక పదాలను గుర్తించండి.
ఎ) విశాలమైన, మనదేశం
బి) విస్తారమైన, అటవీ సంపద
సి) విశాలమైన, విస్తారమైన
డి) విస్తారమైన, సంపద ఉంది
జవాబు:
సి) విశాలమైన, విస్తారమైన

17. విదినాలలో క్రూర జంతువులుంటాయి. అరణ్యాలలో మునులు నివసిస్తారు.
పై వాక్యాలలో సమానార్థక పదాలను గుర్తించండి.
ఎ) విపినాలలో, క్రూర జంతువులు
బి) విపినాలలో, అరణ్యాలలో
సి) మునులు, జంతువులు
డి) విపినాలలో, మునులు నివసిస్తారు
జవాబు:
ఎ) విపినాలలో, క్రూర జంతువులు

18. ‘కాకతీయుల కదన పాండితి’ – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) యుద్ధం, పోరు
బి) పోరు, జ్ఞానము
సి) రణము, విద్య
డి) సాహసం, యుద్ధం
జవాబు:
ఎ) యుద్ధం, పోరు

19. సువర్ణం విలువైంది. – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయ పదాలు గుర్తించండి.
ఎ) హేమం, సుందరం
బి) హేమం, హారిక
సి) బంగారం, హేమం
డి) రజతం, కాంస్యం
జవాబు:
సి) బంగారం, హేమం

20. గృహంలో నివసిస్తున్నాను. – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) ఇల్లు, ఇంతి
బి) గేహం, గేయం
సి) గేయం, గాఢం
డి) సదనం, నికేతనం
జవాబు:
డి) సదనం, నికేతనం

21. దేహం రక్షణీయమైంది. – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) తనువు, మేను
బి) వాసన, కాయం
సి) తనువు, తరువు
డి) మేను, మేరు
జవాబు:
ఎ) తనువు, మేను

22. యాగం నిర్వహించాలి. – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) యజ్ఞం, క్రతువు
బి) జాతనం, యాగం
సి) కారచి, భీన్నం
డి) పూజ, హోమం
జవాబు:
ఎ) యజ్ఞం, క్రతువు

23. యుద్ధంలో సైన్యం ఉంది. – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) దాస్యం, జాతనం
బి) గుంపు, మేశన
సి) మహిన, వారి
డి) సేన, వాహిని
జవాబు:
డి) సేన, వాహిని

ప్రకృతి – వికృతులు :

24. ‘ఆదికావ్యం బలరె నిచ్చట’ – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) కావ్యము
బి) కబ్బం
సి) రచన
డి) కావము
జవాబు:
బి) కబ్బం

25. దేశ గర్వము దీప్తి చెందగ – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) గరువము
బి) గర్వం
సి) గరవం
డి) గరం
జవాబు:
బి) గర్వం

26. మన భాగ్యము సమున్నతమైనది – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) భాగం
బి) బాగెము
సి) భజనం
డి) భాగ్యం
జవాబు:
బి) బాగెము

27. అందరు శ్రీ పొందాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) సిరి
బి) గిరి
సి) శీరి
డి) ప్రేరి
జవాబు:
ఎ) సిరి

28. అందరు భక్తి మార్గంలో వెళ్ళాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) బొత్తి
బి) బత్తే
సి) బోత్తి
డి) బత్తి
జవాబు:
డి) బత్తి

29. ఎద వికసించాలి – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) యాద
బి) మోద
సి) హృదయం
డి) హేమం
జవాబు:
సి) హృదయం

30. రామ కథ మధురం – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) గాథ
బి) కత
సి) కేథ
డి) కోత
జవాబు:
బి) కత

31. కాళిదాసు కైత మధురం – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం ఏది?
ఎ) కవిత
బి) కాయిత
సి) కావ్యం
డి) కార్యం
జవాబు:
ఎ) కవిత

వ్యతిరేక పదాలు :
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదానికి వ్యతిరేకపదాన్ని గుర్తించండి.

32. పొంగి నింగిని పొడిచి తుళ్ళింది.
ఎ) ఆకాశం
బి) నేల
సి) కెరటము
డి) భంగము
జవాబు:
బి) నేల

33. పాలుపారిన భాగ్యసీమ.
ఎ) దుర్భాగ్య
బి) నిర్భాగ్య
సి) సౌభాగ్య
డి) మహాభాగ్య
జవాబు:
బి) నిర్భాగ్య

34. వాల్మీకి ఆదికావ్యం రచించారు.
ఎ) అంతం
బి) యాతి
సి) ప్రత్యాతి
డి) గునాది
జవాబు:
ఎ) అంతం

35. పెద్దలపట్ల గౌరవం ఉంచాలి.
ఎ) యథా గౌరవం
బి) అను గౌరవం
సి) ప్రతిగారవం
డి) అగౌరవం
జవాబు:
డి) అగౌరవం

36. పుణ్యం సంపాదించాలి.
ఎ) పాపం
బి) యాతం
సి) నివృతం
డి) అనూన్యం
జవాబు:
ఎ) పాపం

37. నీరు నిర్మలంగా ఉంది.
ఎ) వినిర్మలం
బి) ప్రత్యిర్మిలం
సి) దోషాంతం
డి) కలుషితం
జవాబు:
డి) కలుషితం

38. అందరు సత్యం పలకాలి.
ఎ) ప్రసత్యం
బి) అసత్యం
సి) విసత్యం
డి) అనునిత్యం
జవాబు:
బి) అసత్యం

39. ధర్మం ఆశ్రయించాలి.
ఎ) విధర్మం
బి) సుధర్మం
సి) కుధర్మం
డి) అధర్మం
జవాబు:
డి) అధర్మం

సంధులు :

40. ‘అషావధానం‘ – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) గుణ సంధి
బి) అత్వ సంధి
సి) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
డి) యణాదేశ సంధి
జవాబు:
సి) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

41. ‘అణ్వాయుధం‘ బ్రద్దలయింది – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) అణ్వ + ఆయుధం
బి) అణు + ఆయుధం
సి) అణు + వాయుధం
డి) అణ్వా + యుధం
జవాబు:
బి) అణు + ఆయుధం

42. ‘పితృ + ఆర్జితం’ కలిపితే వచ్చే రూపాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) పిత్రార్జితం
బి) పితృ ఆర్జితం
సి) పితరార్జితం
డి) పిత్ర ఆర్జితం
జవాబు:
ఎ) పిత్రార్జితం

43. క్రింది వానిలో యణాదేశ సంధికి ఉదాహరణ ఏది?
ఎ) సపరివారం
బి) ప్రత్యేకము
సి) సాదరము
డి) గణేశుడు
జవాబు:
బి) ప్రత్యేకము

44. గురూపదేశం అవసరం – పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) గుర్వ + ఉపదేశం
బి) గురో + ఉపదేశం
సి) గురవ + ఉపదేశం
డి) గురు + ఉపదేశం
జవాబు:
డి) గురు + ఉపదేశం

45. రాగము + ఎత్తి – దీనిని కలిపి రాయండి.
ఎ) రాగమెత్తి
బి) రాగవత్తి
సి) రాగమొత్తి
డి) రాగవొత్తి
జవాబు:
ఎ) రాగమెత్తి

46. కవితలల్లన – ఇది ఏ సంధి?
ఎ) గుణసంధి
బి) అత్వసంధి
సి) త్రికసంధి
డి) ఇత్వసంధి
జవాబు:
బి) అత్వసంధి

47. అత్యంత మధురం – దీనిని విడదీయండి.
ఎ) అతె + అంత
బి) అతి + ఎంత
సి) అతి + ఇంత
డి) అతి + అంత
జవాబు:
డి) అతి + అంత

సమాసాలు :

48. ‘వేద శాఖలు‘ ఎన్న? – గీత – గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) వేదములు, శాఖలు
బి) వేదములచేత శాఖలు
సి) వేదములందు శాఖలు
డి) వేదముల యొక్క శాఖలు
జవాబు:
డి) వేదముల యొక్క శాఖలు

49. ‘కాకతీయుల కదన పాండితి అమోఘము – గీత గీసిన పదానికి సమాసం పేరు గుర్తించండి.
ఎ) ద్విగు సమాసం
బి) సప్తమీ తత్పురుష సమాసం
సి) ద్వంద్వ సమాసం
డి) బహుప్రీహి సమాసం
జవాబు:
బి) సప్తమీ తత్పురుష సమాసం

50. భక్తితో పాడర – దీనికి సమాస పదం గుర్తించండి.
ఎ) అనుభక్తి
బి) భక్తి యందు పాడర
సి) భక్తి పాడర
డి) పాడర భక్తి
జవాబు:
సి) భక్తి పాడర

51. నవరసమ్ములు రావాలి – రాసిన పదం ఏ సమాసం?
ఎ) అవ్యయీభావం
బి) రూపక సమాసం
సి) షష్ఠీ తత్పురుష
డి) ద్విగు సమాసం
జవాబు:
డి) ద్విగు సమాసం

52. భారత ఖండంబు అఖండంబు – గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) భారతుని యొక్క ఖండం
బి) భరతునితో ఖండము
సి) భరతుని యందు ఖండము
డి) భరతుని వలన ఖండము
జవాబు:
ఎ) భారతుని యొక్క ఖండం

వాక్య ప్రయోగాలు :

53. ‘సీతారాములు అడవికి వెళ్ళారు’ – ఈ వాక్యం ఏ వాక్యం?
ఎ) సంక్లిష్ట వాక్యం
బి) సంయుక్త వాక్యం
సి) మహా వాక్యం
డి) సామాన్య వాక్యం
జవాబు:
బి) సంయుక్త వాక్యం

54. ఆటలు ఆడవద్దు – ఇది ఏ వాక్యం? (ఎ)
ఎ) నిషేధక
బి) ప్రశ్నార్థక
సి) కర్మణ్యర్థక
డి) హేత్వర్థక
జవాబు:
ఎ) నిషేధక

55. పరీక్షలు బాగా రాయాలి – ఇది ఏ వాక్యం?
ఎ) అభ్యర్థకం
బి) ప్రశ్నార్థకం
సి) విధ్యర్థకం
డి) ధాత్వర్థకం
జవాబు:
సి) విధ్యర్థకం

56. చిరకాలం దీవింతురుగాక ! – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) ఆశీర్వార్థకం
బి) ప్రశ్నార్థకం
సి) ధాత్వర్థకం
డి) తూమున్నర్థకం
జవాబు:
ఎ) ఆశీర్వార్థకం

57. వాడు వస్తాడో? రాడో? – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) హేత్వర్థక వాక్యం
బి) సంక్లిష్ట వాక్యం
సి) సందేహార్థక వాక్యం
డి) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) సందేహార్థక వాక్యం

58. నడుస్తూ పనిచేస్తున్నాడు – గీత గీసిన పదం ఏ క్రియకు చెందింది?
ఎ) హేత్వర్థకం
బి) శత్రర్థకం
సి) భావార్థకం
డి) అభ్యర్థకం
జవాబు:
బి) శత్రర్థకం

59. సైకిలు దొరికింది కాని దొంగ దొరకలేదు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) అభ్యర్థక వాక్యం
బి) సామాన్య వాక్యం
సి) సంయుక్త వాక్యం
డి) సంక్లిష్ట వాక్యం
జవాబు:
సి) సంయుక్త వాక్యం

60. భారతదేశం వృద్ధి పొందింది – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) భారతదేశం వృద్ధి పొంది యుండదు.
బి) భారతదేశం వృద్ధి పొందకపోవచ్చు.
సి) భారతదేశం వృద్ధి చెందితే బాగుండదు.
డి) భారతదేశం వృద్ధి పొందలేదు.
జవాబు:
డి) భారతదేశం వృద్ధి పొందలేదు.

61. వానలు కురిస్తే పంటలు పండుతాయి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) విధ్యర్ధకం
బి) చేదర్థకం
సి) ఆత్మర్థకం
డి) అభ్యర్థకం
జవాబు:
బి) చేదర్థకం

62. ఆహా ! ఎంత బాగుందో ! – ఇది ఏరకమైన వాక్యం?
ఎ) ఆశ్చర్యార్థకం
బి) హేత్వర్థకం
సి) అప్యర్థకం
డి) చేదర్థకం
జవాబు:
ఎ) ఆశ్చర్యార్థకం

విభక్తి ప్రత్యయాలు – భాషాభాగాలు – పురుషలు :

63. వీరులను గూర్చి గానం చేయాలి – గీత గీసిన పదం, ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) ద్వితీయా
బి) తృతీయ
సి) పంచమీ
డి) షష్టీ
జవాబు:
ఎ) ద్వితీయా

64. ‘పాట పాడవె చెల్లెలా !’ – గీత గీసిన పదము, ఏ భాషాభాగమో గుర్తించండి.
ఎ) నామవాచకం
బి) సర్వనామము
సి) క్రియ
డి) విశేషణము
జవాబు:
సి) క్రియ

65. తెల్లని పాలు మధురం – గీత గీసిన పదం ఏ భాషాభాగం?
ఎ) అవ్యయం
బి) క్రియ
సి) నామవాచకం
డి) విశేషణం
జవాబు:
డి) విశేషణం

66. లోకమంతకు కాక పెట్టనీ – గీత గీసినది ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) షష్టి
బి) సప్తమీ
సి) ప్రథమా
డి) ద్వితీయ
జవాబు:
ఎ) షష్టి

67. నీవు అన్నం తిన్నావా? – గీత గీసిన పదం ఏ పరుషకు చెందినది?
ఎ) ఉత్తమ
బి) ప్రథమ
సి) మధ్యమ
డి) అధమ
జవాబు:
సి) మధ్యమ

68. రాముడు అడవికి వెళ్ళాడు – గీత గీసిన పదం ఏ భాషాభాగం?
ఎ) నామవాచకం
బి) సర్వనామం
సి) క్రియ
డి) అవ్యయం
జవాబు:
ఎ) నామవాచకం

సొంతవాక్యాలు :

69. ‘చెలిగిపోవు’ : నా మిత్రుని కృషితో వారి వంశపు అపకీర్తి చెఱిగిపోయింది.
70. జీవగడ్డ : అమరావతి కళలకు జీవగడ్డ.
71. చెవుల విందు : ఘంటసాల వారి పాటలు చెవుల విందుగా ఉంటాయి.
72. భాగ్యసీమ : భరతావని గొప్ప భాగ్యసీమగా కనిపించింది.
73. చీకటి పోవని : చీకటి పోవని కారడవిలో జంతువులు సంచరిస్తాయి.
74. విస్తరించు : దేశ నలుమూలల్లో అవినీతి బాగా విస్తరించింది.
75. దాస్యం : పరాయి పాలనలో భారతీయులు దాస్యం అనుభవించారు.
76. మేళవించు : రాగాలను మేళవించి మధురంగా గానం చేయాలి.

These AP 7th Class Telugu Important Questions 2nd Lesson అతిథి మర్యాద will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 7th Class Telugu 2nd Lesson Important Questions and Answers అతిథి మర్యాద

7th Class Telugu 2nd Lesson అతిథి మర్యాద Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

ఈ కింది పరిచిత గద్యాలను చదవండి నాలుగు ప్రశ్నలు తయారుచేయండి.

1. “ధర్మక్షేత్రమైన కురుక్షేత్రంలో అతిరథులూ, మహారథులూ ఎందరో కన్ను మూశారు. పద్దెనిమిది అక్షౌహిణుల సేన ఉన్న కురుపక్షంలో అశ్వత్థామ, కృతవర్మ, కృపాచార్యులు మిగిలారు. ఇటు పాండవులు ఐదుగురూ, కృష్ణుడూ, సాత్యకి మిగిలారు.

ధర్మరాజుకు పట్టాభిషేకం జరిపించారు. అంపశయ్య మీద ఉన్న భీష్మపితామహుడు పాండవులకు సర్వధర్మ విషయాలు బోధించి, ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలం ప్రవేశించగానే యోగమార్గాన దివ్యలోకాలు చేరాడు.
జవాబు:
అ) కురుక్షేత్రంలో ఎవరెవరు మరణించారు?
ఆ) కురుక్షేత్రంలో పాల్గొన్న సేన సంఖ్య ఎంత?
ఇ) కురుపక్షంలో యుద్ధం పూర్తి అయ్యాక, మిగిలిన వారు ఎవరు?
ఈ) భీష్మపితామహుడు ఎప్పుడు దివ్యలోకాలు చేరాడు?

2. ‘విద్వాంసుల ఆదేశానుసారం ధర్మరాజు అశ్వమేధ యాగం ఆరంభించాడు. దేశదేశాల నుండి చక్రవర్తులూ, విద్వాంసులూ ఎందరో వచ్చారు. వివిధ నగరాల నుంచి, జనపదాల నుంచి లక్షలాది ప్రజలు ఆ యాగం తిలకించడానికి వచ్చారు. చూడవచ్చిన వారందరికీ వస్త్రదానంతో పాటు, నిర్విరామంగా అన్నదానం కూడా జరిపించాడు. యోగ్యులైన వారికి సువర్ణ, మణి, రత్నదానాలు చేశాడు. అక్కడికి వచ్చిన వారిలో సంతృప్తి పడకుండా ఉన్నవాడు ఒక్కడూ లేడు’
జవాబు:
అ) అశ్వమేధ యాగం ధర్మరాజు ఎందుకు ప్రారంభించాడు?
ఆ) యాగం చూడడానికి ఎవరెవరు వచ్చారు?
ఇ) చూడడానికి వచ్చిన వారికి ఏయే దానాలు చేశాడు?
ఈ) యోగ్యులైన వారికి ఏ దానాలు చేశాడు?

3. ‘ధర్మ భూమి అయిన కురుక్షేత్రంలో సక్తుప్రసుడనే పేరుగల గృహయజమానుడు ఉండేవాడు. ఆయన కుమారునికి వివాహం అయ్యింది. కొడుకూ, కోడలూ ఆ వృద్ధులను సేవిస్తూ ఉండేవారు. వారు ఎవరికీ హానిచేయకుండా, ఏ ఆ పూటకు ఆ పూట దొరికిన దాన్ని తిని, తృప్తిగా జీవితం నడుపుతున్నారు. వారు తమ పరిసర ప్రాంతాలలోని చేలలో తిరిగి, అక్కడ రాలిన ధాన్యపు గింజలు ఏరి తెచ్చుకొని, దంచి పిండి చేసి వండుకొని, నలుగురూ సమంగా పంచుకున్నారు. తినడానికి, సిద్ధం అవుతున్నారు. ఆ సమయంలో ఒక వృద్ధుడు వచ్చాడు. ఆయన కళ్ళు లోతుకుపోయాయి. డొక్కలు మాడి ఉన్నాయి.
ఆ ‘ఆకలి, ఆకలి’ అని నీరసంగా అడిగాడు.
జవాబు:
అ) సక్తుప్రస్థుడు ఎక్కడ ఉండేవాడు?
ఆ) సక్తుప్రస్థుని కుటుంబం వారు జీవితం ఎలా సాగించేవారు?
ఇ) సక్తుప్రస్థుని కుటుంబం వారికి వండుకోడానికి పిండి ఎలా వచ్చింది?
ఈ) వారు తినడానికి సిద్ధమైన సమయంలో వచ్చినవారు ఎవరు? అతడు ఎలా ఉన్నాడు?

4. క్రింది పేరాను చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి. “ఈ ధర్మభూమి అయిన కురుక్షేత్రంలో చాలాకాలం క్రితం సక్తుప్రస్తుడనే పేరుగల గృహ యజమానుడు ఉండేవాడు. ఆయనకు ఒకే కుమారుడుండేవాడు. ఆ అబ్బాయికి కూడా వివాహం అయ్యింది. వాళ్ళు నలుగురూ సర్వభూత కోటిని దయతో చూస్తూ కామక్రోధాలను విడిచి తపస్సు చేసుకుంటున్నారు. కొడుకూ, కోడలూ ఆ వృద్ధులను సేవిస్తూ ఉండేవారు.
ప్రశ్నలు:
అ) సక్తుప్రస్థుడు ఎక్కడ ఉండేవాడు?
జవాబు:
సక్తుప్రస్థుడు కురుక్షేత్రంలో చాలాకాలం క్రితం ఉండేవాడు.

ఆ) సక్తుప్రుని కుటుంబ సభ్యులు ఎంతమంది?
జవాబు:
సక్తుప్రస్థుని కుటుంబ సభ్యులు ‘మొత్తం నలుగురు.

ఇ) కొడుకు, కోడలు ఏమి చేస్తూ ఉండేవారు?
జవాబు:
కొడుకు, కోడలు వృద్ధులను సేవిస్తూ ఉండేవారు.

ఈ) సక్తుప్రస్థుని కుటుంబ సభ్యులు ఎలా జీవించేవారు?
జవాబు:
సక్తుప్రస్థుని కుటుంబ సభ్యులు నలుగురూ సర్వభూత కోటిని దయతో చూస్తూ, కామక్రోధాలను విడిచి . తపస్సు చేసుకుంటున్నారు.

ఈ క్రింది ‘అపరిచిత గద్యాలను చదివి ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. దానం చేయడం కూడా ఒక కళే. ఒక్కోసారి దానం చేసినందు వలన ఆత్మానందం కలుగుతుంది. అది ఎవరికి అవసరమో వారికి దానం చేస్తే ఇంకా సంతోషంగా ఉంటుంది. అయితే దానం చేసేవారి మనసును, ఆలోచనను బట్టి ఈ విషయం ఆధారపడి ఉంటుంది. విరాళాలు అడిగేవారు అడుగుతుంటారు. కానీ వసూలు చేసే వారిపై నిందారోపణ చేయరాదు.
ప్రశ్నలు :
అ) ఏది కూడా ఒక కళ?
జవాబు:
దానం చేయడం కూడా ఒక కళ.

ఆ) ఆత్మానందం ఎప్పుడు కలుగుతుంది?
జవాబు:
దానం చేసినందువల్ల ఆత్మానందం కలుగుతుంది.

ఇ) ఎప్పుడు సంతోషంగా ఉంటుంది?
జవాబు:
ఎవరికి అవసరమో వారికి దానం చేసినపుడు సంతోషంగా ఉంటుంది.

ఈ) ఎవరిపై నిందారోపణ చేయరాదు?
జవాబు:
విరాళాలు అడిగేవారిపై నిందారోపణ చేయరాదు.

2. దేశంలో యువత అంతా ఉద్యోగాల కోసం ఆశపడడం, చదువుకునే సమయంలోనే నాకు ఫలానా ఉద్యోగం వస్తే బావుండును అనుకోవడం, విద్యాభ్యాసం పూర్తయ్యాక ప్రభుత్వం ఉద్యోగం కల్పించలేకపోయిందని ఆరోపించడం, కనీస విద్యార్హత లేని వాళ్ళు కూడా మాకు ఉపాధి కల్పించలేకపోయారని నిందించడం పరిపాటి. . కానీ యువత తమ తెలివితేటలతో స్వయం ఉపాధి కల్పించుకోవాలి. చదివింది తక్కువే అయినా ఆ చదువుకు తగ్గ ఉద్యోగం పోటీ పరీక్షలలో నెగ్గి సాధించాలి.
ప్రశ్నలు:
అ) ఎవరంతా ఉద్యోగాల కోసం ఆశపడతారు?
జవాబు:
దేశంలోని యువత అంతా ఉద్యోగాల కోసం ఆశపడతారు.

ఆ) ఉద్యోగం కల్పించలేదని ఎవరిని నిందించకూడదు?
జవాబు:
ఉద్యోగం కల్పించలేదని ప్రభుత్వాన్ని నిందించకూడదు.

ఇ) యువత ఎలా స్వయం ఉపాధి కల్పించుకోవాలి?
జవాబు:
యువత తమ తెలివితేటలతో స్వయం ఉపాధి కల్పించుకోవాలి.

ఈ) ఉద్యోగం ఎలా సాధించాలి?
జవాబు:
పోటీ పరీక్షలలో నెగ్గి ఉద్యోగం సాధించాలి.

3. బీజింగ్ ఆసియా క్రీడలకు క్రీడాకారులను ఎంపిక చేసే ప్రయత్నాలు న్యూఢిల్లీలో జరుగుతున్నాయి. రెండు వందల మీటర్ల పరుగు పందెం ప్రారంభం కాబోతున్నది. అందరికీ ప్రత్యేక ఆకర్షణ పి.టి. ఉష. ఆమె గెలుస్తుందని అందరి విశ్వాసం. గన్ పేలి పరుగు ప్రారంభమయింది. కాని చూసేవారిని ఆశ్చర్యపరుస్తూ వేరే క్రీడాకారిణి 24,07 సెకన్లలో గమ్యం చేరింది. 24. 12 సెకన్లలో పి.టి.ఉష రెండవ స్థానాన్ని పొందింది. ఆ క్రీడాకారిణే అశ్వని.
ప్రశ్నలు:
అ) క్రీడాకారులను ఎంపిక చేసే ప్రయత్నం ఎక్కడ జరిగింది?
జవాబు:
క్రీడాకారులను ఎంపికచేసే ప్రయత్నం న్యూఢిల్లీలో జరిగింది.

ఆ) ఎన్ని మీటర్ల పరుగు పందెం?
జవాబు:
రెండు వందల మీటర్ల పరుగు పందెం.

ఇ) అందరి విశ్వాసం ఎవరి మీద ఉంది?
జవాబు:
అందరి విశ్వాసం పి.టి. ఉష మీద ఉంది.

ఈ) అశ్వని ఎంత సేపటిలో గమ్యాన్ని చేరింది?
జవాబు:
అశ్వని 24.07 సెకన్లలో గమ్యం చేరింది.

4. గాల్లో ఉష్ణోగ్రత మామూలు ప్రాంతాల్లో 40°C మించి, కొండ ప్రాంతాల్లో 30°C దాటితే వడగాలులుగా పేర్కొంటారు. భారత వాతావరణ శాఖ ప్రకారం ఉష్ణోగ్రతలు 46°C కి మించి ఉంటే తీవ్రమైన వడగాలుల కింద లెక్క ప్రపంచంలోనే అతి ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రత 56.7°C కాలిఫోర్నియాలోని డెత్ వ్యాలీలో 1913 జూలై 10న నమోదయ్యింది. మన దేశంలోని రాజస్థాన్ లో 1956లో 50.6 డిగ్రీల అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత నమోదయ్యింది.
ప్రశ్నలు:
అ) వడగాలులంటే ఏమిటి?
జవాబు:
గాల్లో ఉష్ణోగ్రత మామూలు ప్రాంతాలలో 40°C మించి, కొండ ప్రాంతాలలో 30°C దాటితే వడగాలులుగా పేర్కొంటారు.

ఆ) తీవ్రమైన వడగాలులంటే ఏమిటి?
జవాబు:
భారత వాతావరణ శాఖ ప్రకారం 46°C మించి ఉష్ణోగ్రతలు ఉంటే అవి తీవ్రమయిన వడగాలుల కింద లెక్క.

ఇ) ప్రపంచంలో అతి ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రత ఎప్పుడు, ఎక్కడ నమోదయ్యింది?
జవాబు:
ప్రపంచంలో అతిఎక్కువ ఉష్ణోగ్రత 56.7°C కాలిఫోర్నియాలోని డెత్ వ్యాలీలో 1913 జూలై 10న నమోదయ్యింది.

ఈ) మన దేశంలో అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత ఎక్కడ నమోదయ్యింది?
జవాబు:
మన దేశంలో 1956లో 50.6 డిగ్రీల అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత రాజస్థాన్‌లో నమోదయ్యింది.

5. ఈ క్రింది అపరిచిత గద్యాన్ని చదివి ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఆంధ్రుల ప్రథమ రాజులు శాతవాహనులు. వీరి ప్రథమ రాజధాని శ్రీకాకుళం. ఇది కృష్ణానది తీరాన అవనిగడ్డకు చేరువలో ఉంది. ప్రజలందరిచే మన్ననలందుకున్న శాతవాహనులలో ప్రథమరాజు శ్రీకాకుళాంధ్ర విష్ణువు. శాతవాహనులు తమ రాజధానిని శ్రీకాకుళం నుండి ధాన్యకటకానికి మార్చుకున్నారు. అమరావతికి చేరువలో ఉన్న ఈ నగరం శాతవాహనుల పాలనలో ఉచ్ఛదశకు చేరుకుంది. తరువాత వీరు తమ రాజధానిని మహారాష్ట్రలోని ప్రతిష్టానపురానికి మార్చుకున్నారు. శాతవాహనులు తమ పేర్ల ముందు తల్లి పేరు చేర్చి పిల్చుకొనే సంప్రదాయముంది.
ప్రశ్నలు:
1) శాతవాహనుల ప్రథమ రాజధాని ఏది?
జవాబు:
శ్రీకాకుళం

2) ధాన్యకటకానికి చేరువలో ఉన్న పట్టణమేది?
జవాబు:
అమరావతి

3) శాతవాహనుల సంప్రదాయం ఏమిటి ?
జవాబు:
శాతవాహనులు తమ పేర్ల ముందు తల్లి పేరు చేర్చి ‘పిల్చుకొనే సంప్రదాయం.

4) ఈ పేరా ఎవరి గురించి చెప్పబడింది?
జవాబు:
శాతవాహనుల గురించి

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

1. క్రింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

1. ధర్మరాజును దేవతలు ఎందుకు అభినందించారు?
జవాబు:
అశ్వమేధయాగాన్ని చూడటానికి వచ్చిన వారందరికీ వస్త్రదానంతో పాటుగా నిర్విరామంగా అన్నదానం కూడా జరిపించాడు. యోగ్యులైన వారికి సువర్ణ, మణి, రత్నదానాలు చేశాడు. అక్కడికి వచ్చిన వారిలో సంతృప్తి పడకుండా ఉన్నవాడు ఒక్కడూలేడు.

అలా అందరికి సంతృప్తి కలిగించిన అశ్వమేధయాగాన్ని చూసిన దేవతలు పూలవాన కురిపించి, ధర్మరాజును అభినందించారు.

2. ముంగిస దేహం పూర్తిగా బంగారుమయం అయిందా, కాలేదా? ఎందువల్ల?
జవాబు:
ముంగిస దేహం పూర్తిగా బంగారుమయం కాలేదు. ఎందుకంటే సక్తుప్రస్థుడు చేసిన దానం (అతిథి మర్యాద) తరువాత అంత గొప్పగా దానధర్మాలు ఎవరూ చేయలేదు. కావున ముంగిస దేహం రెండోవైపు అలాగే ఉండిపోయింది.

3. అతిథులు అంటే ఎవరు ? మీ. ఇంటికి అతిథులు వస్తే ఎలాగ మర్యాద చేస్తారో వివరించండి.
జవాబు:
తిథి, వార, నక్షత్రాలు చూసుకోకుండా మన ఇంటికి వచ్చేవారిని అతిథులు అంటారు. అతిథులు రాగానే వారిని సాదరంగా ఆహ్వానించి, కుశల ప్రశ్నలు అడిగి, మన ఆతిథ్యాన్ని స్వీకరించమని కోరి, మనకున్న దానిని వారికి పెట్టి వారిని తృప్తి పరచాలి. దీనినే అతిథి మర్యాద ‘అంటారు.

మా ఇంటికి వచ్చిన అతిథిని లోనికి రమ్మని పిలుస్తాము. కాళ్లు కడుగుకోడానికి నీళ్లు ఇస్తాము. మంచినీరు తెచ్చి ఇస్తాము. ఆయన వచ్చిన పని ఏమిటో తెలుసుకుంటాము. ఆయనకు కాఫీ కాని, టీ కాని, మజ్జిగ కాని ఇస్తాము. భోజన సమయమైతే వండి పెడతాము.

7th Class Telugu 2nd Lesson అతిథి మర్యాద 1 Mark Bits

1. అందరూ సుఖంగా ఉండాలని కోరుకోవాలి. (వికృతిని గుర్తించండి) (బి)
ఎ) సొగసుగా
బి) సుకంగా
సి) పెద్దగా
డీ) బొద్దుగా
జవాబు:
బి) సుకంగా

2. దేవతలు అధర్మమును సహించరు. (వ్యతిరేక పదాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) దానము
బి) పుణ్యము
సి) ధర్మము
డి) న్యాయము
జవాబు:
సి) ధర్మము

3. దానాలలో సువర్ణదానం గొప్ప ఫలితాన్ని ఇస్తుంది. (సమానార్థక పదాలను గుర్తించండి)
ఎ) బంగారం, పసిడి
బి) వెండి, రజితం
సి) రాగి, ఇత్తడి
డి) ఇనుము, ఉక్కు
జవాబు:
ఎ) బంగారం, పసిడి

4. షషీ విభక్తి ప్రత్యయములను గుర్తించండి.
ఎ) అందు, న
బి) కి, కు, యొక్క, లో, లోపల
సి) డు, ము, వు, లు
డి) వలన, కంటె
జవాబు:
బి) కి, కు, యొక్క, లో, లోపల

5. సక్తుప్రస్థుడు దానగుణం కలవాడు. (ఏ రకమైన వాక్యము ?)
ఎ) సామాన్య
బి) సంయుక్త
సి) సంక్లిష్ట
డి) ఆశ్యర్యార్థక
జవాబు:
ఎ) సామాన్య

6. వినయ్ నిర్విరామంగా చదువుతున్నాడు. (వ్యతిరేక పదాన్ని గుర్తించండి)
ఎ) ఆలస్యం
బి) తొందర
సి) విరామం
డి) ఓపిక
జవాబు:
సి) విరామం

7. తృతీయా విభక్తి ప్రత్యయాలను గుర్తించండి.
ఎ) కొఱకున్, కై
బి) చేత, తోడ
సి) అందు, న
డి) వలనన్, కంటే, పట్టి
జవాబు:
బి) చేత, తోడ

8. రహస్యాలను అన్వేషించండి. (విభక్తిని గుర్తించండి)
ఎ) చతుర్డీ
బి) పంచమీ
సి) ద్వితీయ
డి) ప్రథమా
జవాబు:
సి) ద్వితీయ

9. ఉచితంగా చదువు చెబితే. (ఇది ఏ దానమో గుర్తించండి)
ఎ) విద్యాదానం
బి) అన్నదానం
సి) శ్రమదానం
డి) నేత్రదానం
జవాబు:
ఎ) విద్యాదానం

10. సమావేశంలో చదివిన విషయం బాగుంది. (విభక్తి నామం గుర్తించండి)
ఎ) ప్రథమ
బి) సప్తమీ
సి) షష్ఠీ
డి) ద్వితీయా
జవాబు:
సి) షష్ఠీ

11. కింది వానిలో తృతీయా విభక్తి ప్రత్యయాలను గుర్తించండి.
ఎ) డు,ము,వు,లు
బి) చేతన్, చేన్, తోడన్,తోన్
సి) అందున్,నన్
డి) వలనన్, కంటెన్, పట్టి
జవాబు:
బి) చేతన్, చేన్, తోడన్,తోన్

12. ‘ఇనుముతో నాగటికర్రు చేస్తాడు. గీత గీసిన పదం ఏ విభక్తి ప్రత్యయం? (సి)
ఎ) ప్రథమా
బి) ద్వితీయా
సి) తృతీయా
డి) చతుర్జీ
జవాబు:
సి) తృతీయా

13. ఈ క్రింది వానిలో చతుర్డీ విభక్తి ప్రత్యయాలు గుర్తించండి.
ఎ) చేత, తోడ
బి) కొఱకు, కై
సి) అందు, న
డి) వలన, కంటె, పట్టి
జవాబు:
బి) కొఱకు, కై

III. భాషాంశాలు

పదాలు – ఆర్థాలు
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదాలకు అర్థం గుర్తించండి.

14. భీష్మ పితామహుడు పాండవులకు ధర్మాలు బోధించాడు.
ఎ) తండ్రి
బి) తాత
సి) ముతాత
డి) పిత
జవాబు:
బి) తాత

15. పాపం పోడానికి ప్రాయశ్చితం చేసుకోవాలి.
ఎ) యజ్ఞం
బి) మజ్ఞం
సి) అశ్వమేథం
డి) పాపం పోవడానికి చేసే కర్మ
జవాబు:
డి) పాపం పోవడానికి చేసే కర్మ

16. జరిగిన సంగ్రామంలో ఆప్తులు మరణించారు.
ఎ) యజ్ఞం
బి) యుద్ధము
సి) అశ్వమేథం
డి) ప్రాయశ్చిత్తం
జవాబు:
బి) యుద్ధము

17. యోగ్యులకు సువర్ణమణి దానాలు చేశాడు.
ఎ) వెండి
బి) రత్నము
సి) బంగారము
డి) భూమి
జవాబు:
సి) బంగారము

18. చదువులో ఆతురత చూపాలి.
ఎ) విసుగు
బి) మంచము
సి) తొందర
డి) విరామం
జవాబు:
సి) తొందర

19. సమరంలో విజయం పొందాలి.
ఎ) విద్య
బి) ప్రేరణ
సి) కార్యం
డి) యుద్ధం
జవాబు:
డి) యుద్ధం

20. క్రోధం విడిచి పెట్టాలి.
ఎ) శాంతం
బి) తపన
సి) కోపం
డి) తామరసం
జవాబు:
సి) కోపం

21. అందరు కుశలంగా ఉన్నారు.
ఎ) విరామం
బి) క్షేమం
సి) పీడ
డి) కీడు
జవాబు:
బి) క్షేమం

పర్యాయపదాలు:
సూచన : గీత గీసిన పదాలకు పర్యాయపదాలను గుర్తించండి.

22. దానాలలో సువర్ణదానం మహా పుణ్యప్రదం
ఎ) వెండి, బంగారం
బి) రాగి, పైడి
సి) బంగారం, పసిడి
డి) పైడి, రాగి
జవాబు:
సి) బంగారం, పసిడి

23. కుమారుడు తరలి వచ్చాడు.
ఎ) తనయుడు, పుత్రుడు
బి) ప్రియుడు, నందనుడు
సి) జనకుడు, ఆత్మజుడు
డి) నాగరికుడు, నందనుడు
జవాబు:
ఎ) తనయుడు, పుత్రుడు

24. భూమిపై శాంతి వర్థిల్లాలి.
ఎ) భూతం, రసాతలం
బి) అవని, ఆదరణ
సి) చంచన, జలధి
డి) ధరణి, వసుధ
జవాబు:
డి) ధరణి, వసుధ

25. గృహంలో ఉండాలి.
ఎ) నయనం, నగరం
బి) నికేతనం, సదనం
సి) గీయు, గీతం
డి) మందిరం, కోవెల
జవాబు:
బి) నికేతనం, సదనం

26. సంగ్రామంలో పోరాడాలి.
ఎ) యుద్ధం, రణం
బి) సంశయం, పోరు
సి) పోరూ, పొందు
డి) వైరం, విందు
జవాబు:
ఎ) యుద్ధం, రణం

27. దేవతలు స్వర్గంలో ఉంటారు.
ఎ) దైవాలు, దమనులు
బి) సురలు, అనిమిషులు
సి) ద్యుతులు, కిన్నరులు
డి) నిర్యరులు, నింద్యులు
జవాబు:
బి) సురలు, అనిమిషులు

28. సైన్యం బయలుదేరింది.
ఎ) అలరు, శ్రేణి
బి) వాహిని, సేన
సి) సంత, మంది
డి) డాంబికం, గుంపు
జవాబు:
బి) వాహిని, సేన

29. యజ్ఞం ఆచరించాలి.
ఎ) అర్చన, ఆలపని
బి) జ్ఞానం , అభిషేకం
సి) యాతన, యాగం
డి) క్రతువు, యాగం
జవాబు:
డి) క్రతువు, యాగం

ప్రకృతి – వికృతులు :
సూచన : క్రింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి – వికృతి పదాలు గుర్తించండి.

30. అంపశయ్య మీదున్న భీష్మ పితామహుడు
ఎ) సెజ్జ
బి) మంచం
సి) సెయ్యం
డి) శయనం
జవాబు:
ఎ) సెజ్జ

31. జీవితం సాగించడానికే ఆహారం తీసుకొనేవారు
ఎ) హారం
బి) ఓగిరం
సి) అహారం
డి) విహారం
జవాబు:
బి) ఓగిరం

32. ఆహారాన్ని దానం చేసి పుణ్యం సాధించారు.
ఎ) పున్యం
బి) పున్నెం
సి) పున్యం
డి) పాపం
జవాబు:
బి) పున్నెం

33. బ్రహ్మ జగతి వర్ధిల్లు
ఎ) బెమ్మ
బి) బమ్మ
సి) వియోగం
డి) విచారం
జవాబు:
బి) బమ్మ

34. దమ్మం ఆచరించాలి.
ఎ) దొమ్మం
బి) దెమ్మం
సి) ధర్మం
డి) దైవం
జవాబు:
సి) ధర్మం

35. కింది వానిలో ప్రకృతి పదాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) పున్నెం
బి) బొమ్మ
సి) ఆహారం
డి) ఆకసం
జవాబు:
సి) ఆహారం

36. ఈ క్రింది వానిలో వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) బుద్ధి
బి) పెద్ద
సి) ధర్మం
డి) భూమి
జవాబు:
బి) పెద్ద

37. కన్నయ్య ఆచరించాడు.
ఎ) కెన్నయ్య
బి) కృష్ణుడు
సి) వసుదేవుడు
డి) శివుడు
జవాబు:
బి) కృష్ణుడు

వ్యతిరేకపదాలు :
సూచన : గీత గీసిన పదాలకు వ్యతిరేక పదాలు గుర్తించండి.

38. అన్నదానం నాకు తృప్తి కల్గించింది.
ఎ) సంతృప్తి
బి) అసంతృప్తి
సి) తర్పణము
డి) అతృప్తి
జవాబు:
బి) అసంతృప్తి

39. అటువంటి అన్నదానం చేసిన పుణ్యాత్ములు మీరు.
ఎ) పుణ్యపురుషులు
బి) పాపాత్ములు
సి) ధర్మాత్ములు
డి) అపుణ్యాత్ములు
జవాబు:
బి) పాపాత్ములు

40. నిర్విరామంగా శ్రమిస్తే ఆరోగ్యం చెడుతుంది.
ఎ) రామం
బి) నిర్విరామం
సి) విరామం
డి) ఆరామం
జవాబు:
సి) విరామం

41. అందరి ఆదరణ పొందాలి.
ఎ) ప్రతిదరుణ
బి) సమాదరణ
సి) అనుదరణ
డి) నిరాదరణ
జవాబు:
డి) నిరాదరణ

42. మానవులు ధర్మం ఆచరించాలి.
ఎ) పరధర్మం
బి) విధర్మం
సి) సుధర్మం
డి) అధర్మం
జవాబు:
డి) అధర్మం

43. పేదలపట్ల దయ చూపాలి.
ఎ) పరదయ
బి) నిర్దయ
సి) సుదయ
డి) అనుదయ
జవాబు:
బి) నిర్దయ

44. అన్నింటి యోగ్యత సాధించాలి.
ఎ) ప్రయోగ్యత
బి) పరయోగ్యత
సి) అయోగ్యత
డి) సుయోగ్యత
జవాబు:
సి) అయోగ్యత

45. పెద్దలు ఆనందం పొందారు.
ఎ) వింత
బి) విరామం
సి) జమ్య
డి) విధాత
జవాబు:
డి) విధాత

46. దేవతలు వరాలు ఇస్తారు.
ఎ) రాక్షసులు
బి) కిన్నరులు
సి) కింపురుషులు
డి) సుందరులు.
జవాబు:
ఎ) రాక్షసులు

47. మితిమీరిన ఆశ ఉండరాదు.
ఎ) సురాశ
బి) నిరాశ
సి) అనురాశ
డి) పరాశ
జవాబు:
బి) నిరాశ

సంధులు :

48. శ్రీలు పొంగిన జీవగడ్డయి – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) జీవ + కడ్డయి
బి) జీవగడ్డ + యి
సి) జీవగడ్డ + అయి
డి) జీవగడ్డ + యై
జవాబు:
సి) జీవగడ్డ + అయి

49. ‘కావ్యం బలరె‘ – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) అత్వ సంధి
బి) ఇత్వ సంధి
సి) ఉత్వ సంధి
డి) యణాదేశ సంధి
జవాబు:
సి) ఉత్వ సంధి

50. ‘చిర్రెత్తు‘ – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) చిత్ర + ఎత్తు
బి) చిర్రు + ఎత్తు
సి) చిర్రె + త్తు
డి) చిరు + ఎత్తు
జవాబు:
బి) చిర్రు + ఎత్తు

51. సెలవిచ్చి వచ్చింది – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) సెలవ + ఇచ్చి
బి) సెలవు + అచ్చి
సి) సెలవు + ఇచ్చి
డి) సెలవి + ఇచ్చి
జవాబు:
సి) సెలవు + ఇచ్చి

52. ఉత్వసంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) మేనత్త
బి) కవితలల్లిన
సి) అమ్మయిచ్చే
డి) ఎవరికిచ్చి
జవాబు:
బి) కవితలల్లిన

53. క్రింది వానిలో వికల్ప సంధిని గుర్తించండి.
ఎ) ఉత్వసంధి
బి) ఇత్వ సంధి
సి) గుణసంధి
డి) అత్వసంధి
జవాబు:
బి) ఇత్వ సంధి

54. క్రింది వానిలో తెలుగు సంధిని గుర్తించండి.
ఎ) జత్త్వసంధి
బి) గుణసంధి
సి) అనునాసికసంధి
డి) ఉత్వసంధి
జవాబు:
డి) ఉత్వసంధి

55. రానిది + అని – దీనిని కలిపి రాస్తే
ఎ) రానిదని
బి) రానెదని
సి) రానోదని
డి) రానైదని
జవాబు:
ఎ) రానిదని

సమాసాలు :

56. ‘కామక్రోధాలు‘ అశాంతికి నిలయాలు – గీత గీసిన పదం సమాసం పేరు
ఎ) బహుజొహి
బి) ద్వంద్వ సమాసం
సి) ద్విగు సమాసం
డి) అవ్యయీ భావ సమాసం
జవాబు:
బి) ద్వంద్వ సమాసం

57. పద్దెనిమిది అక్షౌహిణులు భారత ‘ యుద్ధంలో పాల్గొన్నాయి – గీత గీసిన పదం విగ్రహవాక్యాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) పద్దెనిమిది, అక్షౌహిణి
బి) పద్దెనిమిది అక్షౌహిణులు కలది
సి) పద్దెనిమిది (18) సంఖ్యగల అక్షౌహిణులు
డి) పద్దెనిమిది కల అక్షౌహిణులు
జవాబు:
సి) పద్దెనిమిది (18) సంఖ్యగల అక్షౌహిణులు

58. అన్నదానం చేసిన పుణ్యాత్ములు మీరు – గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) పుణ్యమైన ఆత్మకలవారు
బి) పుణ్యం, ఆత్మ
సి) పుణ్యమైన ఆత్మ
డి) పుణ్యం వల్ల ఆత్మలు
జవాబు:
ఎ) పుణ్యమైన ఆత్మకలవారు

59. యాగశాలకు వచ్చాము-విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) యాగంతో శాల
బి) యాగమునందు శాల
సి) యాగమైన శాల
డి) యాగము కొరకు శాల
జవాబు:
డి) యాగము కొరకు శాల

60. కామమును, క్రోధమును విడనాడాలి – సమాస పదం గుర్తించండి.
ఎ) కామక్రోధములు
బి) క్రోధకామములు
సి) అనుకామక్రోధములు
డి) ప్రతిక్రోధములు
జవాబు:
ఎ) కామక్రోధములు

61. ఉత్తర పదార్థ ప్రాధాన్యం గల సమాసం ఏది?
ఎ) రూపకం
బి) తత్పురుష
సి) ద్విగువు
డి) ద్వంద్వము
జవాబు:
బి) తత్పురుష

62. క్రింది వానిలో ద్విగు సమాసమునకు ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) చతుర్ముఖుడు
బి) నలుదిక్కులు
సి) మంచి చెడ్డలు
డి) ముక్కంటి
జవాబు:
బి) నలుదిక్కులు

63. క్రింది వానిలో ద్వంద్వ సమాసమునకు ఉదాహరణ గుర్తించండి.
ఎ) నాలుగు వేదాలు
బి) అప్రియం
సి) తల్లిదండ్రులు
డి) శాస్త్రజ్ఞుడు
జవాబు:
సి) తల్లిదండ్రులు

64. ధాన్యపు గింజలు తిన్నారు – విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) ధాన్యంతో గింజలు
బి) ధాన్యమైన గింజలు
సి) ధాన్యం కొరకు గింజలు
డి) ధాన్యము యొక్క గింజలు
జవాబు:
డి) ధాన్యము యొక్క గింజలు

65. అప్రియం పలుకరాదు – ఇది ఏ సమాసం?
ఎ) నఞ్ తత్పురుష
బి) కర్మధారయం
సి) షష్ఠీ తత్పురుష
డి) ద్విగువు
జవాబు:
ఎ) నఞ్ తత్పురుష

వాక్య ప్రయోగాలు :

66. అందరు భోజనం చేయండి – ఇది ఏ వాక్యం?
ఎ) విధ్యర్థక వాక్యం
బి) కర్తరి వాక్యం
సి) ఆశీర్వాద్యర్థక వాక్యం
డి) తద్ధర్మర్థక వాక్యం
జవాబు:
ఎ) విధ్యర్థక వాక్యం

67. అతిథులను ఆదరించాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) అతిథులను మనం ఆదరించాలా?
బి) అతిథులను ఆదరించకపోవచ్చు
సి) అతిథులను ఆదరించకూడదు
డి) అతిథులను మాత్రమే ఆదరించాలి
జవాబు:
సి) అతిథులను ఆదరించకూడదు

68. నేను తప్పక బడికి వస్తాను – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) నిషేదార్థక వాక్యం
బి) విధ్యర్థక వాక్యం
సి) కర్తరి వాక్యం
డి) నిశ్చయార్థక వాక్యం
జవాబు:
డి) నిశ్చయార్థక వాక్యం

69. వర్తమాన కాల అసమాపక క్రియను గుర్తించండి.
ఎ) క్రోద్వార్థం
బి) ఆత్మర్థకం
సి) శత్రర్థకం
డి) చేదర్థకం
జవాబు:
సి) శత్రర్థకం

70. క్రింది వానిలో చేదర్థక క్రియా పదం గుర్తించండి.
ఎ) చేసినా
బి) చేస్తే
సి) చేస్తూ
డి) చేసి
జవాబు:
బి) చేస్తే

71. రమ, లత అక్కాచెల్లెళ్ళు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) పరోక్ష వాక్యం
బి) సంక్లిష్ట వాక్యం
సి) సంయుక్త వాక్యం
డి) కర్తరి వాక్యం
జవాబు:
సి) సంయుక్త వాక్యం

72. మీకు శుభం కలుగు గాక ! – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) ఆశీర్వాద్యర్థక వాక్యం
బి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
సి) హేత్వర్థక వాక్యం
డి) యూహ్మాదర్థక వాక్యం
జవాబు:
ఎ) ఆశీర్వాద్యర్థక వాక్యం

73. ‘నేను అన్నం తిన్నాను’ అని రవి అన్నాడు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) ప్రత్యక్ష కథనం
బి) ఆత్మార్థక వాక్యం
సి) పరోక్ష కథనం
డి) కర్మణి వాక్యం
జవాబు:
ఎ) ప్రత్యక్ష కథనం

విభక్తి ప్రత్యయాలు – భాషాభాగాలు – పురుషలు :

74. తృతీయా విభక్తి ప్రత్యయాలను గుర్తించండి.
ఎ) డుమువులు
బి) కొఱకున్, కై
సి) చేతన్, చేన్
డి) అందు, న
జవాబు:
సి) చేతన్, చేన్

75. దేశాన్ని కవులు కీర్తించారు – గీత గీసిన పదం ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) ప్రథమ
బి) తృతీయ
సి) చతుర్థి
డి) ద్వితీయ
జవాబు:
డి) ద్వితీయ

76. కంటిలోని నలుసు చూడు – గీత గీసిన నామవాచకం అసలు రూపం గుర్తించండి.
ఎ) నేత్రము
బి) కన్ను
సి) కన్నులో
డి) కంటి
జవాబు:
బి) కన్ను

77. దేశమును ప్రేమించాలి – గీత గీసిన, పదం ఏ విభక్తి?
ఎ) ద్వితీయ
బి) షష్ఠీ
సి) సప్తమీ
డి) చతుర్టీ
జవాబు:
ఎ) ద్వితీయ

78. మేము వచ్చాము – గీత గీసిన పదం ఏ పరుష వాచకం?
ఎ) ప్రథమ
బి) మధ్యమ
సి) అధమ
డి) ఉత్తమ
జవాబు:
డి) ఉత్తమ

79. పెద్దనగరం చూచాను – గీత గీసిన పదం ఏ భాషాభాగం?
ఎ) సర్వనామం
బి) విశేషణం
సి) క్రియ
డి) అవ్యయం
జవాబు:
బి) విశేషణం

80. అందరు పెళ్ళికి వచ్చారు – గీత గీసిన పదం ఏ భాషాభాగం?
ఎ) విశేషణం
బి) అవ్యయం
సి) సర్వనామం
డి) క్రియ
జవాబు:
సి) సర్వనామం

81. క్రింది వానిలో చతుర్థి విభక్తి ప్రత్యయం
ఎ) కొరకున్
బి) వలన
సి) అందు
డి) కు
జవాబు:
ఎ) కొరకున్

సొంతవాక్యాలు :
సూచన : క్రింది పదాలను ఉపయోగించి సొంతవాక్యాలు రాయండి.
82. ఒడికట్టడం : ఆకలితో దుర్మార్గానికి ఒడిగట్టాడు.
83. నిర్విరామం : రాష్ట్రాభివృద్ధికి ప్రజలంతా నిర్వి రామంగా కృషి చెయ్యాలి.
84. ప్రాయశ్చిత్తం : పిల్లిని చంపిన పాపానికి ప్రాయశ్చిత్తం లేదు.
85. ధర్మబుద్ధి : ప్రతి ఒకరు ధర్మబుద్దిని కలిగియుండాలి.
86. పుణ్యకాలం : ఏదైనా మంచిపనిని పుణ్యకాలంలో ప్రారంభించాలి.
87. సావధానం : పాఠాలను సావధానంగా వినాలి.
88. ఆదరం : పేదలపట్ల ధనికులు ఆదరం చూపాలి.
89. తిలకించు : భక్తులు బ్రహ్మోత్సవ వేడుకను తిలకించు చున్నారు.
90. అలమటించు : పేదలు ఆకలిబాధలతో అలమటించు చున్నారు.
91. సంతృప్తి : తనకున్న దానితో సంతృప్తి చెందడం ఉత్తమం

These AP 7th Class Telugu Important Questions 14th Lesson కరపత్రం will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 7th Class Telugu 14th Lesson Important Questions and Answers కరపత్రం

7th Class Telugu 14th Lesson కరపత్రం Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

1. ఈ కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. నాలుగు ప్రశ్నలు తయారుచేయండి.

“చేతిలో అనువుగా ఒదిగి ఒక విషయానికి సంబంధించిన వివరణను ఇచ్చే కాగితాన్ని ‘కరపత్రం’ అనవచ్చు. కరపత్రం సంస్కృత పదం. చేతిలోని కాగితమని దీని అర్థం. దీన్నే ఆంగ్లంలో ‘పాంప్లెట్’ అంటారు. పదిమందికి తెలియవలసిన విషయంతో కూడుకున్నదే కరపత్రం. ఒక వ్యక్తి ఒక విషయాన్ని మరొకరికి తెలియబరచడానికి ఒక కాగితం మీద రాసి పంపవచ్చు. ఆ విషయం ఆ ఒక్క వ్యక్తికే సంబంధించినది కాక, ఎందరికో సంబంధించినది కావచ్చు. సాంఘిక, ఆర్థిక, రాజకీయ మతస్థితులను ప్రతిబింబించేది కావచ్చు. ఇలా రాసి పంపే కాగితాలను లేఖలు అనవచ్చు గదా ! అనిపిస్తుంది.
ప్రశ్నలు:
అ) కరపత్రం అంటే ఏమిటి?
ఆ) కరపత్రం అంటే అర్థం ఏమిటి? దీన్ని ఆంగ్లంలో ఏమంటారు?
ఇ) కరపత్రంలో విషయం దేనితో కూడుకొని ఉంటుంది?
ఈ) కరపత్రంలో విషయం దేన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది?

2. ఈ కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. దీనిపై ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

లిపి వాడుకలోకి వచ్చిన తరువాత, గుడ్డముక్కల మీద, చెక్క పలకల మీద రాసేవారు. ఒక విషయాన్ని – దూరప్రాంతాల వారికి పంపాలనుకున్నప్పుడు మందపాటి గుడ్డమీద రాసి దానికి ఒక పిడిని అమర్చి ఆ పిడి చుట్టూ రాత ఉన్న గుడ్డను చుట్టి పైన తాడుతో కట్టి పంపేవారు. రాజుల కాలంలో ఇది ఎక్కువగా వాడుకలో ఉండేది. ఇలాంటి గుడ్డ ఉత్తరాలు ఇప్పటికీ కొన్ని ప్రాచీన మఠాలలో ఉన్నాయని తెలుస్తోంది. చేతులలో అందంగా అమరే ఈ గుడ్డ ఉత్తరాలను, కరపత్రాల పరిణామంలో రెండో దశగా భావించవచ్చు. ముద్రణ సౌకర్యం ఏర్పడిన తరువాత, ఇంగ్లాండ్, ఫ్రాన్స్, జర్మనీ దేశాలలో కరపత్రాల ముద్రణ మొదలై, ప్రపంచమంతా విస్తరించింది.
ప్రశ్నలు:
అ) గుడ్డ ఉత్తరాలు ఎలా పంపేవారు?
జవాబు:
గుడ్డ మీద రాసి, దానికి ఒక పిడి అమర్చి, ఆ పిడి చుట్టూ రాత గుడ్డను చుట్టి, పైన తాడుతో కట్టి, పంపేవారు.

ఆ) గుడ్డ ఉత్తరాలు ఇప్పుడు ఎక్కడ కనిపిస్తాయి?
జవాబు:
గుడ్డ ఉత్తరాలు ప్రాచీన మఠాలలో ఉన్నాయని తెలుస్తోంది.

ఇ) గుడ్డ ఉత్తరాలు కరపత్రాల పరిమాణంలో ఎన్నో దశకు సంబంధించినవి?
జవాబు:
గుడ్డ ఉత్తరాలు కరపత్రాల పరిణామంలో రెండవ దశగా భావించాలి.

ఈ) కరపత్రాలు మొదట ఏయే దేశాల్లో ముద్రించబడ్డాయి?
జవాబు:
కరపత్రాల ముద్రణ, మొదట ఇంగ్లాండ్, ఫ్రాన్సు, జర్మనీ దేశాలలో జరిగింది.

3. ఈ కింది పరిచిత గద్యాన్ని చదవండి. దీనిపై ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

‘కరపత్రాల్లో విషయాలు ఉద్దేశించిన వ్యక్తులకు వెంటనే అర్ధమౌతాయి. మిగిలిన వాళ్ళకు వాటిలోని భావాలు సందిగ్ధంగా ఉంటాయి. కొన్ని కరపత్రాలను ఎవరికీ తెలియనివ్వకుండా రహస్యంగా అతి తక్కువ సమయంలో ముద్రించి పంపకం చేస్తారు. అందువల్ల అచ్చు తప్పులకు, అపార్థాలకు ఎక్కువ ఆస్కారముంటుంది. కరపత్రాల్లోని విషయాలు నిజాలా ! అబద్ధాలా అనే అనుమానం కలుగుతుంది. ఆధారాలు దొరికితే తప్పు, ఈ విషయాల వెనక ఉన్న వాస్తవం బయటపడదు. కొన్ని విషయాలను వార్తాపత్రికల్లో చూడనివారు కరపత్రాల్లో చూసి తెలుసుకుంటారు. కరపత్రాల్లో ఎక్కువగా వాడుకభాష ఉంటుంది. సాధారణంగా కరపత్రాలను ఉచితంగా పంపిణీ చేస్తారు. కరపత్రం మనిషి భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛకు సంకేతం.
ప్రశ్నలు:
అ) కరపత్రాల్లో విషయాలు ఎవరికి వెంటనే అర్థమౌతాయి?
జవాబు:
కరపత్రాలలో విషయాలు, ఉద్దేశించిన వ్యక్తులకు వెంటనే అర్థం అవుతాయి.

ఆ) కరపత్రాల్లో విషయాలు ఎవరికి సందిగ్ధంగా ఉంటాయి?
జవాబు:
ఉద్దేశింపబడినవారు కాని వ్యక్తులకు, కరపత్రంలో విషయాలు సందిగ్ధంగా ఉంటాయి.

ఇ) అచ్చుతప్పులు కరపత్రాల్లో ఎందుకు వస్తూ ఉంటాయి?
జవాబు:
కరపత్రాలు రహస్యంగా, అతితక్కువ సమయంలో ముద్రించబడడం చేత అచ్చు తప్పులు వస్తాయి.

ఈ) కరపత్రాలను చదివినపుడు ఏమని అనుమానం కలుగుతుంది?
జవాబు:
కరపత్రాలలోని విషయాలు నిజాలా? అబద్ధాలా? అనే అనుమానం కలుగుతుంది.

ఈ క్రింది అపరిచిత గద్యాలను చదివి ఇవ్వబడిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. గాంధీజీ తన ప్రసంగాలలో సత్యం, అహింస అనే రెండు తరచుగా ఉపయోగించేవారు. అయితే ఈ రెంటిలో మొదటిదానికే ప్రాధాన్యమిచ్చారు. అతడు సత్యాన్వేషకుడే కాదు. సత్యాన్ని ఆరాధించిన భక్తుడు. తన జీవితాన్ని “సత్యమార్గంతో పరిశోధనలు” గా అభివర్ణించారు. ప్రారంభంలో భగవంతుడే సత్యమని ప్రకటించారు. కానీ, చివరకు సత్యమే భగవంతుడు” అని ప్రకటించే స్థితికి వచ్చారు. “ఎందుకంటే భగవంతుని ఉనికిని నిరాకరించవచ్చు. కానీ, సత్యమును కాదనడం కష్టం”.
ప్రశ్నలు:
అ) గాంధీ తన ప్రసంగాలలో తరచుగా ఉపయోగించేవి ఏవి?
జవాబు:
సత్యం, అహింస.

ఆ) ఆయన తన జీవితాన్ని ఏమని అభివర్ణించారు?
జవాబు:
సత్యమార్గంతో పరిశోధనలు.

ఇ) ప్రారంభంలో ఆయన దేనిని సత్యముని ప్రకటించారు?
జవాబు:
భగవంతుడే సత్యం.

ఈ) చివరకు ఆయన దేనిని భగవంతునిగా ప్రకటించే స్థితికి వచ్చారు?
జవాబు:
సత్యమే భవంతుడు.

2. శ్రీశ్రీ అసలు పేరు శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు. ఆయన భావ కవిత్వం పై తిరుగుబావుటా ఎగురవేసి అభ్యుదయ ఉద్యమానికి నాంది పలికాడు. ఆ తరువాత విప్లవ కవిత్వమునకు స్ఫూర్తినిచ్చాడు. “అనితర సాధ్యం నా మార్గం” అని చాటిన ప్రజాకవి. “మహాప్రస్థానం” కావ్యం, సిరిసిరి మువ్వ శతకం” శ్రీశ్రీకి మంచి కీర్తిప్రతిష్ఠలు సంపాదించి పెట్టాయి. ఆయన సమాజాన్ని చైతన్యపరిచే రచనలెన్నో చేశాడు. అందుకే సాహిత్య విమర్శకులు ఆయనను అభ్యుదయ కవిత్వానికి యుగకర్త అంటారు.
ప్రశ్నలు:
అ) శ్రీశ్రీ అసలు పేరేమి?
జవాబు:
శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు.

ఆ) ఆయన అభ్యుదయ భావాలు దేనికి స్ఫూర్తినిచ్చాయి?
జవాబు:
ఆయన అభ్యుదయ భావాలు విప్లవ కవిత్వానికి స్ఫూర్తినిచ్చాయి.

ఇ) తన రచనాశైలి విషయంలో ఆయన ఏమని చాటుకొన్నాడు?
జవాబు:
‘అనితర సాధ్యం నా మార్గం’ అని శ్రీశ్రీ తన రచనా శైలి విషయంలో చాటుకొన్నాడు.

ఈ) శ్రీశ్రీకి కీర్తి ప్రతిష్ఠలు తెచ్చిన రచనలు ఏవి?
జవాబు:
మహాప్రస్థానం అనే కావ్యం, సిరిసిరి మువ్వ అనే శతకం శ్రీశ్రీకి కీర్తిప్రతిష్ఠలు తెచ్చి పెట్టిన రచనలు.

3. జనపదం’ అంటే పల్లెటూరు. జనపదాలలో ఉండేవారు జానపదులు. జానపదులు పాడే పాటలు లేక గేయాలను జానపద గేయాలంటారు. వీటిని ఆంగ్లంలో ‘ఫోక్ సాంగ్స్’ అంటారు. ఉత్తర భారతదేశంలో జానపద గేయాలను లోక్ గీత్ లేదా లోక్ సాహిత్య అంటారు. జానపద సాహిత్యం సమిష్టి సంపద. శిష్ట సాహిత్యంలాగా కాక జానపద సాహిత్యం పలువురి చేతులలో పెరిగింది. ఇది దాని మొదటి లక్షణం. గేయ రచనా కాలం స్పష్టంగా ఉండకపోవడం మరో లక్షణం. నదీ నదాలు, వాగులు, వంకలూ మనకు ఉపయోగపడక సముద్రం పాలైనట్లే జానపద గేయస్రవంతి కూడా చాలా భాగం మనకు అందలేదు. జానపద సాహిత్యాన్ని భద్రపరచవలసిన అవసరం ఉన్నది.
ప్రశ్నలు:
అ) జానపదులు అంటే ఎవరు?
జవాబు:
జనపదాల్లో ఉండేవారిని జానపదులు అంటారు.

ఆ) ఉత్తర భారతదేశంలో జానపదాలను ఏమంటారు?
జవాబు:
ఉత్తర భారతదేశంలో జానపదాలను ‘లోక్ గీత్’ (లేదా) ‘లోక్ సాహిత్య’ అని అంటారు.

ఇ) జానపద సాహిత్యం ప్రథమ లక్షణం ఏమిటి?
జవాబు:
సమిష్టి సంపదయై, పలువురి చేతులలో పెరుగుట జానపద సాహిత్య ప్రథమ లక్షణం.

ఈ) ఆంగ్లములో జానపద గేయాల్ని ఏమంటారు?
జవాబు:
ఆంగ్లములో జానపద గేయాలను “ఫోక్ సాంగ్స్” అని అంటారు.

4. మేధా సంపత్తి విషయంలో స్త్రీలకు, పురుషులకు భేదం లేదన్నది వైజ్ఞానిక వాస్తవం. స్త్రీ విద్యావంతురాలైతే కుటుంబం అంతా విద్యావంతమవుతుంది అనేది ఎంతయినా యథార్థం. ఒక దేశం యొక్క సంస్కృతి, వికాసం, ప్రగతి ఆ దేశంలోని . స్త్రీలందరూ విద్యావంతులా, కాదా అనే దాని మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. ఆధునిక యుగంలో విద్య మానవునికి ఒక ముఖ్యమైన జీవితావసరంగా కూడా మారింది. నిరక్షరాస్యతా నిర్మూలన, పేదరికం తొలగింపు ఒక ప్రాథమిక అవసరంగా భావించి వాటిని రాజ్యాంగంలో పొందుపరచడమైనది.
ప్రశ్నలు:
అ) యథార్థమైనది ఏది?
జవాబు:
స్త్రీ విద్యావంతురాలైతే కుటుంబమంతా విద్యావంతమవుతుంది.

ఆ) ఒక దేశ సంస్కృతి, ప్రగతి దేనిమీద ఆధారపడి ఉంటుంది?
జవాబు:
ఒక దేశ సంస్కృతి, ప్రగతి ఆ దేశంలోని స్త్రీలందరూ విద్యావంతులా కాదా అనే దాని మీద ఆధారపడి ఉంటుంది

ఇ) రాజ్యాంగంలో పొందుపరచిన ప్రాథమిక అవసరాలేవి?
జవాబు:
నిరక్షరాస్యతా నిర్మూలన, పేదరికం తొలగింపు అనే ప్రాథమిక అవసరాలు రాజ్యాంగంలో పొందుపరచబడ్డాయి.

ఈ) వైజ్ఞానిక వాస్తవం ఏమిటి?
జవాబు:
మేధాసంపత్తి విషయంలో స్త్రీలకు, పురుషులకు భేదం లేదన్నది వైజ్ఞానిక వాస్తవం.

7th Class Telugu 14th Lesson కరపత్రం 1 Mark Bits

III. భాషాంశాలు

పదాలు – ఆర్థాలు :
సూచన : ఈ కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదాలకు అర్థం గుర్తించండి.

1. అపార్థం చేసుకోకూడదు.
ఎ) చెడు మాట
బి) విరక్తి మాట
సి) తప్పు అర్థం
డి) తప్పు పని
జవాబు:
సి) తప్పు అర్థం

2. వ్యక్తీకరణ ప్రధానంగా ఉండాలి.
ఎ) చక్కగా వ్రాయడం
బి) కోపగించడం
సి) శాంత పరచడం
డి) వెల్లడించడం
జవాబు:
డి) వెల్లడించడం

3. మనుషుల మధ్య భేదం ఉండరాదు.
ఎ) పాదము
బి) భాగము
సి) తేడా
డి) మదనము
జవాబు:
సి) తేడా

4. కరంతో దానం చేయాలి.
ఎ) చేయి
బి) గరళం
సి) పాదం
డి) నాశిక
జవాబు:
ఎ) చేయి

5. చిత్రం నిర్మలంగా ఉండాలి.
ఎ) నాశిక
బి) ఉదరం
సి) మనసు
డి) నుదురు
జవాబు:
సి) మనసు

6. నిశితంగా పరిశీలించాను.
ఎ) మందంగా
బి) తీక్షణంగా
సి) అనుమానంగా
డి) తేలికగా
జవాబు:
బి) తీక్షణంగా

7. రూపంలో పరిణామం వచ్చింది.
ఎ) మదింపు
బి) మమత
సి) మార్పు
డి) సమత
జవాబు:
సి) మార్పు

8. వర్షం బాగా విస్తరించుట గమనించాడు.
ఎ) తొలగు
బి) సందిగ్ధం
సి) వ్యాపించు
డి) సంశయం
జవాబు:
సి) వ్యాపించు

పర్యాయపదాలు :
సూచన : క్రింది గీత గీసిన పదాలకు పర్యాయ పదాలను గుర్తించండి.

9. లేఖ రాశాను.
ఎ) ఉత్తరం, జాబు
బి) జాబు, జాతర
సి) ఉత్తరం, కరము
డి) జాతనం, జాబు
జవాబు:
ఎ) ఉత్తరం, జాబు

10. పద్ధతి మారాలి.
ఎ) విధం, వధ
బి) రీతి, రకం
సి) పంక్తి, వరుస
డి) తీరు, రీతి
జవాబు:
డి) తీరు, రీతి

11. మార్గంలో దిరగాలి.
ఎ) పథం, పాంథుడు
బి) దారి, పథం
సి) దారి, దారం
డి) పథం, పంక్తి
జవాబు:
బి) దారి, పథం

12. కరం చాపాలి.
ఎ) చేయి, హస్తం
బి) నాదం, చలిగా
సి) చామరం, కారం
డి) చారకుం, చామరం
జవాబు:
ఎ) చేయి, హస్తం

13. వాస్తవం తెలుపాలి.
ఎ) వారి, వాదము
బి) సత్యం, అన్వయం
సి) నిజం, యథార్థం
డి) గతం, వర్తమానం
జవాబు:
సి) నిజం, యథార్థం

14. ఓర్పు వహించాలి.
ఎ) సహనం, క్షమ
బి) సన్నుతి, సాగరం
సి) నలపాధం, సాదరం
డి) సంపత్తి, సహనం
జవాబు:
ఎ) సహనం, క్షమ

15. వితం సాధించాలి.
ఎ) ఆరాయం, ఆరామం
బి) విరామం, విశదం
సి) ధనం, సంపద
డి) సంపద, సంసారం
జవాబు:
సి) ధనం, సంపద

16. శిలపై శిల్పాలు చెక్కారు.
ఎ) రాయి, పాషాణం
బి) పరుపు, శాల
సి) శిల్పం, శాల
డి) పాషాణం, పరుషం
జవాబు:
ఎ) రాయి, పాషాణం

ప్రకృతి – వికృతులు :

17. రాత్రి నిద్ర పోయారు – వికృతి పధం ఏది?
ఎ) రోత్రము
బి) రద్రము
సి) రాతిరి
డి) రేత్రము
జవాబు:
సి) రాతిరి

18. నీరం పొందాము – దీనికి వికృతి పదం ఏది?
ఎ) నేరం
బి) నాథం
సి) నోరు
డి) నీరు
జవాబు:
డి) నీరు

19. స్థలంలో ఉన్నాను , దీనికి వికృతి పదం ఏది?
ఎ) కరము
బి) తల
సి) సరము
డి) తరము
జవాబు:
బి) తల

20. కత రాశాను – దీనికి ప్రకృతి పదం ఏది?
ఎ) కమ్మ
బి) కర
సి) కరము
డి) కథ
జవాబు:
డి) కథ

21. స్త్రీని గౌరవించాలి – వికృతి.పదం ఏది?
ఎ) ఇంతి
బి) చెంద
సి) అంత
డి) సిరి
జవాబు:
ఎ) ఇంతి

22. గౌరవం చూపాలి – వికృతి పదం ఏది?
ఎ) గారవం
బి) గురవం
సి) గౌరవం
డి) గోరవం
జవాబు:
ఎ) గారవం

23. విద్యను నేర్వాలి – వికృతి పదం ఏది?
ఎ) విద్దె
బి) విద్ది
సి) విదీయ
డి) చదువు
జవాబు:
ఎ) విద్దె

24. మనం మంచి ప్రాంతంలో ఉండాలి – వికృతి పదం ఏది?
ఎ) పిత
బి) పాంత
సి) పొంత
డి) పాంత
జవాబు:
సి) పొంత

వ్యతిరేకపదాలు :
సూచన : క్రింది గీత గీసిన పదాలకు వ్యతిరేక పదాలను గుర్తించండి.

25. నిజం చెప్పాలి.
ఎ) నృతం
బి) సత్యం
సి) నూతరం
డి) అబద్దం
జవాబు:
డి) అబద్దం

26. ధరలు చౌకగా ఉన్నాయి.
ఎ) సారం
బి) ప్రియం
సి) పలుచన
డి) వేలిన్
జవాబు:
బి) ప్రియం

27. అందరికి ధనం ప్రధానంగా ఉంది.
ఎ) అన్వ ప్రధానం
బి) ప్రతిధానం
సి) అనుధానం
డి) అప్రధానం
జవాబు:
డి) అప్రధానం

28. చదువు పట్ల ఆసక్తి ఉండాలి.
ఎ) యథాసక్తి
బి) అనాసక్తి
సి) గతాసక్తి
డి) ప్రతాసక్తి
జవాబు:
బి) అనాసక్తి

29. వాస్తవం చెప్పాలి.
ఎ) అను వాస్తవం
బి) అనాగరికం
సి) అవాస్తవం
డి) ప్రతివాస్తవం
జవాబు:
సి) అవాస్తవం

30. అంతా సౌకర్యంగా ఉంది.
ఎ) అసౌకర్యం
బి) అనుకౌర్యం
సి) గత సౌకర్యం
డి) ప్రతి సౌకర్యం
జవాబు:
ఎ) అసౌకర్యం

31. ప్రాచీన కాలం ఉత్తమం.
ఎ) సనాతన కాలం
బి) సంధి కాలం
సి) సక్రమ కాలం
డి) నవీన కాలం
జవాబు:
డి) నవీన కాలం

సంధులు :

32. అత్వసంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) మనందరి
బి) వివాదాస్పదం
సి) ఎవరెంత
డి) మహేశుడు
జవాబు:
ఎ) మనందరి

33. అక్కడక్కడ – దీనిని విడదీయండి.
ఎ) అక్కడ + యక్కడ
బి) అక్క + డక్కడ
సి) అక్కడ + ఎక్కడ
డి) అక్కడ + అక్కడ
జవాబు:
డి) అక్కడ + అక్కడ

34. వ్యక్తులందరు – ఇది ఏ సంధి?
ఎ) త్రికసంధి
బి) గుణసంధి
సి) ఉత్వసంధి
డి) అత్వసంధి
జవాబు:
సి) ఉత్వసంధి

35. బహుళము ఎన్ని రకాలు?
ఎ) పది
బి) ఎనిమిది
సి) నాలుగు
డి) ఆరు
జవాబు:
సి) నాలుగు

36. ద్విరుక్తము యొక్క పరరూపమును ఏమంటారు?
ఎ) గుణము
బి) శబ్దపల్లవం
సి) విభాష
డి) ఆమ్రేడితం
జవాబు:
డి) ఆమ్రేడితం

37. ఉత్వసంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) మరింత
బి) సీతయ్య
సి) పిల్లలందరు
డి) ప్రత్యుపకారం
జవాబు:
సి) పిల్లలందరు

38. విషయ + ఆసక్తి ఉండాలి – దీనిని కలిపి రాయండి.
ఎ) విషయైసక్తి
బి) విషయాసక్తి
సి) విషేషాసక్తి
డి) విషయ్యశక్తి
జవాబు:
బి) విషయాసక్తి

39. మరొకరు రావాలి – దీనిని విడదీయండి.
ఎ) మరొ + ఒకరు
బి) మరి + ఒకరు
సి) మర + ఒకరు
డి) మరె + ఒకరు
జవాబు:
బి) మరి + ఒకరు

సమాసాలు :

40. నల్లకలువ ప్రకాశించింది – ఇది ఏ సమాసమో, గుర్తించండి.
ఎ) ద్విగు సమాసం
బి) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయం
సి) రూపక సమాసం
డి) షష్ఠీ తత్పురుష
జవాబు:
బి) విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయం

41. పూర్వపదార్థ ప్రాధాన్యం గల సమాసం గుర్తించండి.
ఎ) ద్వంద్వ సమాసం
బి) కర్మధారయం
సి) అవ్యయీభావం
డి) బహువ్రీహి
జవాబు:
సి) అవ్యయీభావం

42. షష్ఠీ తత్పురుష సమాసమునకు ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) బాలబాలికలు
బి) అభిప్రాయ వ్యక్తీకరణ
సి) ఆంధ్రశ్రీ
డి) నలుదిక్కులు
జవాబు:
బి) అభిప్రాయ వ్యక్తీకరణ

43. వివాదమునకు అస్పదం – దీనికి సమాసపదం గుర్తించండి.
ఎ) ప్రతివివాదం
బి) వివాదాస్పదం
సి) అనువివాదం
డి) ఆస్పది వివాదం
జవాబు:
బి) వివాదాస్పదం

44. ద్వంద్వ సమాసానికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) చతుర్ముఖుడు
బి) బాలబాలికలు
సి) ఉజ్వల భవిష్యత్తు
డి) నలుదిక్కులు
జవాబు:
బి) బాలబాలికలు

45. సంఖ్యా శబ్దం పూర్వముగా కలిగిన సమాసం గుర్తించండి.
ఎ) షష్ఠీ తత్పురుష
బి) ద్విగువు
సి) బహువ్రీహి
డి) రూపకం
జవాబు:
బి) ద్విగువు

46. సప్తమీ తత్పురుషకు ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) బాలబాలికలు
బి) అన్నదమ్ములు
సి) విరామపత్రం
డి) విషయాసక్తి
జవాబు:
డి) విషయాసక్తి

47. కరపత్రం చదవాలి – దీనికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) కరముతో పత్రం
బి) కరము నందలి పత్రం
సి) కరము కొరకు పత్రం
డి) కరములో పత్రం
జవాబు:
బి) కరము నందలి పత్రం

వాక్య ప్రయోగాలు :

48. పేదలకు దానం చేయాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది?
ఎ) పేదలకు కొద్దిగా దానం చేయాలి
బి) పేదలకు దానం చేయకూడదు
సి) పేదలకు దానం మాత్రమే చేయాలి
డి) పేదలకు దానం చేయలేకపోవచ్చు
జవాబు:
బి) పేదలకు దానం చేయకూడదు

49. మన సంస్కృతిని రక్షించాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది?
ఎ) మన సంస్కృతిని రక్షించకపోవచ్చు
బి) మన సంస్కృతిని ఎందుకు రక్షించకూడదు?
సి) మన సంస్కృతిని పరిమితంగా రక్షించాలి
డి) మన సంస్కృతిని రక్షింపకూడదు
జవాబు:
డి) మన సంస్కృతిని రక్షింపకూడదు

50. అందరు ధర్మాన్ని ఆశ్రయించాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది?
ఎ) అందరు ధర్మాన్ని ఆశ్రయించకపోవచ్చు
బి) చాలామంది ధర్మాన్ని ఆశ్రయింపలేకపోతున్నారు
సి) అందరు ధర్మాన్ని ఆశ్రయించకూడదు
డి) కొందరు ధర్మాన్ని ఆశ్రయించకూడదు
జవాబు:
సి) అందరు ధర్మాన్ని ఆశ్రయించకూడదు

51. మూర్ఖులతో స్నేహం మంచిది – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది?
ఎ) మూర్ఖ్యులతో స్నేహం మంచిది కాదు
బి) సజ్జనులతో స్నేహం చాలా మంచిది
సి) మూర్చులతో వైరం వద్దు
డి) మూర్చులతో స్నేహం తక్కువ మంచిది
జవాబు:
ఎ) మూర్ఖ్యులతో స్నేహం మంచిది కాదు

52. సజ్జనమైత్రి కీర్తిని ఇస్తుంది – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం ఏది?
ఎ) సజ్జనమైత్రి కీర్తిని కలుగనీయదు
బి) సజ్జనమైత్రి అపకీర్తిని ఇవ్వదు
సి) సజ్జనమైత్రి కీర్తిని ఇవ్వదు
డి) సజ్జనమైత్రి కీర్తిని ఇవ్వకపోవచ్చు
జవాబు:
సి) సజ్జనమైత్రి కీర్తిని ఇవ్వదు

53. స్త్రీలను గౌరవించండి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) ద్వాత్వర్థక వాక్యం
బి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
సి) విధ్యర్థక వాక్యం
డి) అభ్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) విధ్యర్థక వాక్యం

54. మీరు నన్ను క్షమించండి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) హేత్వర్థక వాక్యం
బి) అభ్యర్థక వాక్యం
సి) సందేహార్థక వాక్యం
డి) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
జవాబు:
డి) ప్రార్థనార్థక వాక్యం

55. నేను తప్పక చదువుతాను – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) నిషేధార్థక వాక్యం
బి) నిశ్చయార్థక వాక్యం
సి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
డి) హేత్వర్ధక వాక్యం
జవాబు:
బి) నిశ్చయార్థక వాక్యం

56. చెరువులు నిండటం వలన పంటలు పండినాయి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) నిశ్చయార్థక వాక్యం
బి) హేత్వర్థక వాక్యం
సి) ప్రశ్నార్థక వాక్యం
డి) ఆత్మార్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) హేత్వర్థక వాక్యం

57. మహిళలు సాధించి వెళ్ళారు – గీత గీసిన పదం ఏ క్రియా పదం?
ఎ) క్వార్థకం
బి) శత్రర్థకం
సి) ఆత్మార్థకం
డి) ప్రశ్నార్థకం
జవాబు:
ఎ) క్వార్థకం

58. స్త్రీలను గౌరవిస్తే మన్నన ఉంటుంది – గీత గీసిన పదం ఏ క్రియా పదం?
ఎ) నిశ్చయార్థకం
బి) చేదర్థకం
సి) అభ్యర్థకం
డి) ధాత్వర్ధకం
జవాబు:
బి) చేదర్థకం

59. పిల్లలు నడుస్తూ మాట్లాడుతున్నారు – గీత గీసిన పదం ఏ క్రియా పదం?
ఎ) క్వార్థకం
బి) శత్రర్థకం
సి) తద్ధర్మార్థకం
డి) అప్యర్థకం
జవాబు:
బి) శత్రర్థకం

60. బాగా చదివి నిద్రపోయాడు – గీత గీసిన పదం ఏ క్రియా పదం?
ఎ) అప్యర్థకం
బి) హేత్వర్ధకం
సి) తద్ధర్మార్థకం
డి) క్వార్ధకం
జవాబు:
డి) క్వార్ధకం

విభక్తి ప్రత్యయాలు – భాషాభాగాలు – పురుషులు

61. పిల్లలు ఎక్కడ ఉన్నారు – ఇది ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) ద్వితీయా విభక్తి
బి) ప్రథమా విభక్తి
సి) తృతీయా విభక్తి
డి) అధమవిభక్తి
జవాబు:
బి) ప్రథమా విభక్తి

62. గ్రామాలలో బడికి వెళ్ళారు – ఇది ఏ విభక్తి ప్రత్యయం?
ఎ) చతుర్థీ విభక్తి
బి) షష్ఠీ విభక్తి
సి) ప్రథమా విభక్తి
డి) ద్వితీయా విభక్తి
జవాబు:
బి) షష్ఠీ విభక్తి

63. అందరు పనిచేయాలి – ఇది ఏ భాషాభాగము?
ఎ) నామవాచకం
బి) అవ్యయం
సి) సర్వనామం
డి) క్రియ
జవాబు:
డి) క్రియ

64. నీవు అన్నం తిన్నావు – ఇది ఏ పురుష ప్రత్యయం?
ఎ) అధమ పురుష
బి) మధ్యమ పురుష
సి) ఉత్తమ పురుష
డి) ప్రథమ పురుష
జవాబు:
బి) మధ్యమ పురుష

65. మేము పాఠం రాశాము – ఇది ఏ పురుష ప్రత్యయం?
ఎ) ప్రథమ పురుష
బి) ఉత్తమ పురుష
సి) మధ్యమ పురుష
డి) అధమ పురుష
జవాబు:
బి) ఉత్తమ పురుష

66. రాము పాఠం విన్నాడు – ఇది ఏ భాషాభాగం ప్రత్యయం?
ఎ) సర్వనామం
బి) నామవాచకం
సి) క్రియ
డి) విశేషణం
జవాబు:
బి) నామవాచకం

సొంతవాక్యాలు :

67. నిశితం : విషయాలను నిశితంగా పరిశీలించాలి.
68. విస్తరించు : అంటురోగాలు రాష్ట్రవ్యాప్తంగా విస్తరించు చున్నాయి.
69. ఆస్కారం : అపార్థాలను ఆస్కారం లేకుండా ప్రయత్నించాలి.
70. సౌకర్యం : ఆర్టీసి బస్సుల్లో ప్రయాణం సౌకర్యంగా ఉంటుంది.

These AP 6th Class Telugu Important Questions 3rd Lesson మాకొద్దీ తెల్ల దొరతనము will help students prepare well for the exams.

AP State Syllabus 6th Class Telugu 3rd Lesson Important Questions and Answers మాకొద్దీ తెల్ల దొరతనము

6th Class Telugu 3rd Lesson మాకొద్దీ తెల్ల దొరతనము Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

పరిచిత పద్యా లు

పరిచిత పద్యాలు కింది గేయ భాగాలను చదివి, ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. పన్నెండు దేశాలు పండుచున్నాగాని
పట్టెడన్నమె లోపమండీ
ఉప్పు ముట్టుకుంటే దోషమండీ
నోట మట్టిగొట్టి పోతాడండీ
అయ్యో ! కుక్కలతో పోరాడి కూడూ తినమంటాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఎన్ని దేశాల్లో పంటలు పండుచున్నాయి?
జవాబు:
పన్నెండు దేశాల్లో పంటలు పండుచున్నాయి.

ఆ) దేనిని ముట్టుకుంటే తప్పు అనేవారు?
జవాబు:
ఉప్పును ముట్టుకుంటే తప్పు అనేవారు.

ఇ) ఎవరితో పోరాడి కూడు తినమన్నారు?
జవాబు:
కుక్కలతో పోరాడి కూడు తినమన్నారు.

ఈ) పట్టెడన్నం ఎవరికి లోపమని కవి చెప్పాడు.?
జవాబు:
పట్టెడన్నం భారతీయులకు లోపమని కవి చెప్పాడు.

2. ధనము కోసము వాడు దారి చేసికోని
కల్లు సారాయమ్ముతాడు
మాదు మూటాముల్లెలు దోచినాడు
ఆలి మెళ్లో పుస్తెలు తెంచుతాడు
మాదు కళ్లల్లో డుమ్మేసి కాటికి దరిచేసాడు.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) కల్లు, సారాయి దేని కోసం అమ్మారు?
జవాబు:
ధనం కోసం కల్లు,సారాయి అమ్మారు.

ఆ) భార్యల మెడల్లో ఏముంటాయి?
జవాబు:
భార్యల మెడల్లో పుస్తెలు ఉంటాయి.

ఇ) కళ్లల్లో ఏమి వేశాడు?
జవాబు:
కళ్లల్లో దుమ్ము. వేశాడు.

ఈ) ఈ గేయం ఏ పాఠంలోనిది?
జవాబు:
ఈ గేయం ‘మాకొద్దీ తెల్ల దొరతనము’ అనే పాఠం లోనిది.

3. గాంధీ టోపీ పెట్టి పాఠశాలకు బోవ
రావద్దు రావద్దంటాడు
రాట్నం బడిలో పెట్టవద్దంటాడు.
టోపి తీసి వీపులు బాదుతాడు.
అయ్యో ! రాజద్రోహమంత రాట్నంలో ఉన్నదంట
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) గాంధీ టోపీతో ఎక్కడికి వెళ్ళకూడదు?
జవాబు:
గాంధీ టోపీతో పాఠశాలకు వెళ్ళకూడదు.

ఆ) బడిలో ఏమి పెట్టవద్దని అన్నాడు?
జవాబు:
బడిలో రాట్నం పెట్టవద్దని అన్నాడు.

ఇ) రాట్నంలో ఏమున్నదని అన్నాడు?
జవాబు:
రాట్నంలో రాజద్రోహం ఉన్నదని అన్నాడు.

ఈ) ఈ గేయాన్ని ఎవరు రచించారు?
జవాబు:
ఈ గేయాన్ని గరిమెళ్ల సత్యనారాయణ రచించారు.

అపరిచిత పద్యా లు

1. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

గంగి గోవు పాలు గరిటెడైనను జాలు
కడివెడైన నేమి ఖరము పాలు
భక్తి గల్గు కూడు పట్టెడైనను జాలు
విశ్వదాభిరామ ! వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఏ పాలు గరిటెడున్నా మంచివే?
జవాబు:
గంగిగోవు పాలు గరిటెడైనా మంచివే.

ఆ) కడవతో ఇచ్చినా ఏ పాలు మంచివి కావు?
జవాబు:
గాడిదపాలు కడవతో ఇచ్చినా మంచివికావు.

ఇ) ఎటువంటి అన్నం ఒక ముద్దయినా సరిపోతుంది?
జవాబు:
ప్రేమతో పెట్టిన అన్నం ఒక ముద్దయినా సరిపోతుంది.

ఈ) దేనివల్ల మేలు కలగదు?
జవాబు:
తిట్టిపోస్తూ ఎంత ఆహారము పెట్టినా మేలు కలగదు.

2. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

చెప్పినం చెప్పక యుండినం
దప్పక సేయంగ వలయుఁ దనపనులెల్లన్
మెప్పొదవఁ గానులేదా
ముప్పొదవును గాదె యెందు ముద్దు కుమారీ!
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) సుకుమారి పనులు ఎలా చేయవలెను?
జవాబు:
సుకుమారి చేయవలసిన పనులను చెప్పినను, చెప్పకపోయిననూ పరిశుభ్రముగా చేయవలెను.

ఆ) ఎవరు మెచ్చుకొనేలా పనిచేయాలి?
జవాబు:
జనులు మెచ్చుకొనేలా పరిశుభ్రముగా పనిచేయాలి.

ఇ) ఎప్పుడు నష్టము వాటిల్లును?
జవాబు:
చేయవలసిన పనులు వేళకు చేయకపోతే నష్టము వాటిల్లుసు.

ఈ) పై పద్యము ఏ శతకములోనిది?
జవాబు:
పై పద్యము కుమారీ శతకములోనిది.

3. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదవండి. ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

వినదగు నెవ్వరు చెప్పిన
వినినంతనె వేగపడక వివరింపఁదగున్
గని కల్ల నిజము దెలిసిన
మనుజుఁడెపో నీతిపరుఁడు మహిలో సుమతీ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు :
అ) ఎవరు చెప్పినా ఏమి చేయవలెను?
జవాబు:
ఎవరు చెప్పిననూ వినవలెను.

ఆ) చెప్పినది వినగానే ఏమి చేయవలెను?
జవాబు:
చెప్పినది వినగానే నిజమో అబద్ధమో తెలుసుకోవాలి.

ఇ) .ఏది న్యాయము?
జవాబు:
వినినది నిజమో, అబద్దమో వివరించి తెలిసికొనుటే న్యాయము

ఈ) పై పద్యము ఏ శతకములోనిది?
జవాబు:
పై పద్యము సుమతీ శతకములోనిది.

4. ఈ కింది పద్యం చదవండి. ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

ఆత్మశుద్ధి లేని ఆచారమది యేల ?
భాండ శుద్ధిలేని పాకమేల ?
చిత్తశుద్ధి లేని శివపూజ లేలరా ?
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ !
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
అ) ఆచారానికి ఏది కావాలి?
జవాబు:
ఆచారానికి ఆత్మశుద్ధి కావాలి.

ఆ) వంటకు ఏది శుద్ధిగా ఉండాలి?
జవాబు:
వంటకు భాండ శుద్ధి ఉండాలి.

ఇ) శివపూజ ఎలా చేయాలి?
జవాబు:
శివపూజను చిత్తశుద్ధితో చేయాలి.

ఈ) పై పద్యానికి సరిపోయే ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
పై పద్యంలో దేని గురించి చెప్పారు?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

ప్రశ్న 1.
మాకొద్దీ తెల్ల దొరతనమని కవిగారు ఎందుకన్నారు?
జవాబు:
ఆ రోజులలో భారతదేశాన్ని ఆంగ్లేయులు పరిపాలించేవారు. ఆంగ్లేయుల పాలనలో భారతీయులకు సుఖశాంతులు ఉండేవి కావు. ఏదో ఒక వంకతో భారతీయులను చంపేవారు, అవమానించేవారు, భారతదేశపు సంపదను దోచుకొనేవారు. ప్రతి వస్తువు పైనా పన్నును వేసేవారు. భారతీయులను మత్తుపదార్థాలకు బానిసలను చేసేవారు. ఆ రోజులలో భారతీయులకు కనీసం తినడానికి తిండి కూడా ఉండేది కాదు, స్వేచ్ఛ ఉండేది కాదు. అందుకే ‘ కవిగారు మాకొద్దీ తెల్ల దొరతనమనే గేయం రచించారు. ఎలుగెత్తి పాడారు, పాడించారు.

ప్రశ్న 2.
గాంధీ టోపీ, రాట్నములను బడులలో ఎందుకు అనుమతించలేదు?
జవాబు:
ఆనాటి స్వాతంత్ర్యోద్యమానికి మహాత్మాగాంధీ నాయకత్వం వహించారు. ఆయన మాటంటే దేశ ప్రజలందరికీ చాలా గౌరవం. అదే విధంగా గాంధీ టోపీ స్వాతంత్ర్యానికి గుర్తు. గాంధీ టోపీ ధరించారంటే వారు బ్రిటిష్ పాలనకు వ్యతిరేకమని, స్వాతంత్ర్యోద్యమానికి అనుకూలమని సంకేతం. అందుకే ఆ రోజులలో భారతీయులందరూ గాంధీ టోఫీ ధరించేవారు. గాంధీ టోపీ పెట్టుకుని ప్రభుత్వ వ్యతిరేక ఉద్యమాలలో పాల్గొనేవారు. ప్రభుత్వ పాఠశాలలో విద్యార్థులు, ఉపాధ్యాయులు ప్రభుత్వం యొక్క అదుపాజ్ఞలలోనే ఉండాలని ఆంగ్లేయుల ఆలోచన. రాట్నం కూడా స్వాతంత్ర్యోద్యమ నాయకుల చేతిలో ఉండేది. ఇది స్వదేశీ ఉద్యమానికి సంకేతం. అందుకే బడిలో రాట్నాన్ని అనుమతించలేదు. అలాగే గాంధీ టోపీని కూడా ప్రభుత్వ పాఠశాలలో అనుమతించలేదు.

ప్రశ్న 3.
భారతీయులను ఆంగ్లేయులు ఏ పాట పాడవద్దన్నారు? ఎందుకు?
జవాబు:
బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం బెంగాల్ ను రెండుగా విభజించింది. ఇది మన జాతీయ నాయకులకు అంగీకారం కాలేదు. వందేమాతరం ఉద్యమం బయలుదేరింది. భారతదేశంలోని పల్లెపల్లెకు అది విస్తరించింది. ప్రతీ పాఠశాలలోను వందేమాతరం పాడేవారు. అది పాడితే ఆంగ్ల ప్రభుత్వం వారికి వ్యతిరేకంగా చర్యలు తీసుకునేది. ఎక్కడ సమావేశం జరిగినా మొదట వందేమాతరం పాడేవారు. అది ఆంగ్ల ప్రభుత్వానికి కర్ణకఠోరంగా ఉండేది. సభలూ, సమావేశాలు జరపవద్దని పోలీస్ చట్టం సెక్షన్ 144ను విధించారు. ఆ చట్ట ప్రకారం ఎక్కడ నలుగురు మనుషులు గుమిగూడినా పోలీసులు లాఠీఛార్జి చేసేవారు. భరతమాత యొక్క ఔన్నత్యాన్ని, భారతదేశపు గొప్పతనాన్ని వందేమాతరం పాట తెలియజేస్తుంది. దీనిని బంకించంద్ర ఛటర్జీగారు రచించారు. ఈ వందేమాతర గీతం భారత జాతిని ఒకతాటిపై నడిపించింది.

ప్రశ్న 4.
ప్రభుత్వం కల్లు, సారాయి అమ్మడం వలన భారతీయులు నష్టపోతున్నారని కవిగారు ఎందుకు అన్నారు?
జవాబు:
కల్లు, సారా మొదలైనవి మత్తుపదార్థాలు. వీటివలన మానవులలో ఆలోచనా శక్తి నశిస్తుంది. వాటిని తాగితే విచక్షణా జ్ఞానం కోల్పోతారు. ఏది మంచో, ఏది చెడో తెలియదు. వాటికి బానిసలైపోతారు. సంపాదించిన డబ్బంతా కల్లు, సారాయిలకే ఖర్చయిపోతుంది. ఆ డబ్బంతా అప్పట్లో ఆంగ్ల ప్రభుత్వానికి చేరిపోయేది. తరతరాలుగా వస్తున్న ఆస్తులను, నగలను, నగదునూ కూడా ఖర్చు పెట్టేసేవారు. చివరికి పెళ్ళాం మెడలో మంగళసూత్రాలు కూడా ఎత్తుకుపోయి తాగేసే నీచస్థితికి దిగజారిపోయేవారు. చివరకు రోగాలపాలై బలహీనులై మరణించేవారు. ఆంగ్ల ప్రభుత్వానికి అదే కావాలి. ప్రజలు తెలివిగా ఉంటే ఆంగ్ల ప్రభుత్వం ఆటలు సాగవని వారికి తెలుసు. ఆరోగ్యంగా ఉంటే చక్కగా ఆలోచించి సమైక్యంగా ఆంగ్ల ప్రభుత్వాన్ని ఎదిరిస్తారు. అది ఆంగ్లేయులు తట్టుకోలేరు. రోగాలపాలైతే ఈ సమస్యలేవీ ఉండవు అని ఆంగ్లేయుల ఆలోచన. అందువల్ల ప్రభుత్వం సారాయి, కల్లును అమ్మడాన్ని నిషేధించాలని మన జాతీయ నాయకులు, కవిగారి వంటి మేధావులు ఉద్యమాలను నడిపారు. ప్రజలను చైతన్యపరచారు.

ప్రశ్న 5.
‘ఉప్పు ముట్టుకుంటే దోషమండీ’ అని కవిగారు ఎందుకు అన్నారు?
జవాబు:
భారతీయులను ఆంగ్ల ప్రభుత్వం చాలా రకాలుగా బాధలు పెట్టింది. భారతీయులను ఎలాగైనా పేదలుగా చేయాలని అనేక పథకాలు ఆలోచించింది. ప్రతి వస్తువు పైనా పన్నులు విధించింది. ఎంత పంట పండినా ఆ సంపదంతా పన్నుల రూపంలో దోచుకునేది. పేదవాడు గంజిలో వేసుకునే ఉప్పుపైనా కూడా పన్ను విధించింది. పన్ను కట్టకుండా ఉప్పు ముట్టుకుంటే పోలీసులు కొట్టేవారు. ప్రకృతిసిద్ధంగా సముద్రపు నీటితో తయారు చేసుకునే ఉప్పుపై పన్నెందుకు కట్టాలని జాతీయ నాయకులు ప్రశ్నించారు. గాంధీగారి నాయకత్వంలో దేశ ప్రజలంతా ఉప్పు సత్యాగ్రహం చేశారు. సమ్మెలు చేశారు. సభలూ, సమావేశాలు పెట్టి ఆంగ్ల పరిపాలకుల దుర్మార్గాలను ఎండగట్టారు. ఎంతోమంది జాతీయ నాయకులు, సామాన్య ప్రజలు లాఠీ దెబ్బలు తిన్నారు. జైళ్ళకు వెళ్లారు. అనుకున్నది సాధించారు. ఉప్పుపైన పన్ను రద్దు చేయించారు.

ప్రశ్న 6.
ఆంగ్లేయుల పరిపాలనా కాలం తెలిసిన వృద్ధుడు మీ గ్రామంలో ఉన్నాడు. ఆయనతో నీవు సంభాషణ చేసినట్లుగా ఊహించి ఆ సంభాషణ రాయండి.
జవాబు:
రంజిత్ : తాతగారూ ! బాగున్నారా !
తాత : (నవ్వుతూ) బాగానే ఉన్నాను. ఏంటీ ? ఏమైనా కథ కావాలా ?
రంజిత్ : ఔను. మీ చిన్ననాటి కథ చెప్పండి.
తాత : నా చిన్నప్పటి కథంటే?
రంజిత్ : అదే మీ చిన్నతనంలో ఆంగ్లేయులు పరిపాలించేవారు కదా !
తాత : ఔను.
రంజిత్ : మీ బడిలో ఎలా ఉండేది?
తాత : మా బడిలో మాట్లాడితే కొట్టేసేవారు. అందరినీ బడులలోకి రానిచ్చేవారు కాదు. అప్పట్లో గాంధీగారి గురించి మాట్లాడినా కొట్టేసేవారు.
రంజిత్ : మరి గ్రామంలో ఎలా ఉండేది?
తాత : మా నాన్నగారు, తాతగారు, అమ్మమ్మ, నానమ్మ అందరూ స్వాతంత్ర్య సమర యోధులే. ఎప్పుడూ సమావేశాలు, ఊరేగింపులే.
రంజిత్ : మరి పోలీసులేమీ చేసేవారు కాదా?
తాత : (నవ్వుతూ) వాళ్ళు బైట ఉన్నది తక్కువ. జైలులో ఉన్నది ఎక్కువ కాలం. ఔనూ. ఈ రోజు బడి లేదా?
రంజిత్ : ఉంది. వెళ్ళిపోతున్నా, సాయంత్రం చాలా చెప్పాలి మరి.
తాత : ఒకరోజేమిట్రా వారంపాటు చెబుతా.
రంజిత్ : ఓ.కే. బై. తాతగారూ !

ప్రశ్న 7.
మాకొద్దీ తెల్లదొరతనం గేయం నుండి నీవు నేర్చుకొన్న వాటి గురించి మీ అన్నయ్యకు లేఖ రాయండి.
జవాబు:

III. భాషాంశాలు

పర్యాయపదాలు

దొర = అధిపతి, రాజు
అన్నము = ఆహారము, కూడు
ఉప్పు = లవణము, క్షారము
దుమ్ము = పరాగము, ధూళి
నోరు = వక్రము, వాయి
పోరాటము = యుద్ధము, రణము
ప్రాణము = జీవము, ఉసురు
దోషము = తప్పు, అపచారము
కళ్లు = నేత్రాలు, నయనాలు
బడి = పాఠశాల, విద్యాలయం
చేటు = కీడు, ఆపద

వ్యతిరేక పదాలు

వద్దు × కావాలి
పోతాడు × వస్తాడు
పెట్టి × తీసి
దాటి × దాటక
వెళ్లవద్దు × రావద్దు
పైన × క్రింద
దోషము × నిర్దోషము
అమ్మడం × కొనడం
ఉన్నది × లేదు
వెళ్లి × వచ్చి
చెడు × మంచి
వినడు × వింటాడు

1. కింది వాక్యాలలో గీత గీసిన పదాలకు అర్థాలు రాయండి. వాటితో సొంతవాక్యాలు రాయండి.

1. కష్టాలు పొంచి చూస్తున్నాయి.
జవాబు:
పొంచి = దాగి
కష్టాలు వెనుక సుఖాలు దాగి ఉంటాయి.

2. భారతీయులు ప్రాణాల కంటె మానాలుకు విలువ ఇస్తారు.
జవాబు:
మానాలు = గౌరవాలు
కష్టపడి చదివితే గౌరవాలు పెరుగుతాయి.

3. దోషము చేయని వారుండరు.
జవాబు:
దోషము = తప్పు
తప్పులు రాస్తే మార్కులు తగ్గుతాయి.

4. శ్రీరాముని ఆలి పేరు సీతాదేవి.
జవాబు:
ఆలి = భార్య
భార్య భర్త కలిసి ఇంటిని నడపాలి.

5. సుంత కూడా జాలి లేనివారు కఠినాత్ములు.
జవాబు:
సుంత = కొద్దిగా
కొద్దిగా నైనా ఇతరులకు సహాయపడాలి.

2. కింది వానిలో పర్యాయపదాలు గుర్తించి రాయండి.

1. ఎవరి ప్రాణం వారికి తీపి. యమధర్మరాజు ఉసురు తీస్తాడు.
జవాబు:
ప్రాణం, ఉసురు.

2. కూడు లేకపోతే బ్రతకలేం. అందుకే అన్నం వృథా చేయకూడదు.
జవాబు:
కూడు, అన్నం

3. ధనము సంపాదించాలి కానీ డబ్బు కోసం తప్పులు చేయకూడదు.
జవాబు:
ధనము, డబ్బు.

3. కింది వానిలో వ్యతిరేకార్థక పదాలు గుర్తించి క్రమంలో రాయండి.

1. అమ్మడం, పెట్టి, వెళ్లాలి, తీసి, రావాలి, కొనడం.
జవాబు:
అమ్మడం × కొనడం
పెట్టి × తీసి
వెళ్లాలి × రావాలి

1. కింది వానిలో అనునాసికాలు గుర్తించండి. రాయండి.
గణగణమని గంట మోగింది.
జవాబు:
ణ, న, మ

2. కింది వానిలో మూర్ధన్యాలను గుర్తించండి. రాయండి.
మఠము వేసి ఋషి వటవృక్షము కింద కూర్చున్నాడట.
జవాబు:
ఠ, ఋ, షి, ట, డ – మూర్ధన్యాలు

3. కింది వానిలో ఓష్యాలు గుర్తించండి. రాయండి.
ఉన్న ఊరు పట్టుకొని ఫలితం బడయువాడు భంగ పడడని మన పెద్దలన్నారు.
జవాబు:
ఉ, ఊ, ప, ఫ, బ, భ, మ – ఓష్యాలు

4. ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు సరైన జవాబులను బ్రాకెట్లలో గుర్తించండి.

1. కిందివానిలో ‘చ’ వర్ణాక్షరమేది?
అ) క
ఆ) ఝ
ఇ) ఈ
జవాబు:
ఆ) ఝ

2. కిందివానిలో ‘ప’ వర్గాక్షరమేది?
అ) ల
ఆ) య
ఇ) భ
జవాబు:
ఇ) భ

3. కిందివానిలో పరుష్కారమేది?
అ) ప
ఆ) ఖ
ఇ) డ
జవాబు:
అ) ప

4. నాన్న మామ్మను మామ్మన్నాను. (దీనిలో ఉన్నవి?)
అ) సరళాలు
ఆ) పరుషాలు
ఇ) అనునాసికాక్షరాలు
జవాబు:
ఇ) అనునాసికాక్షరాలు

5. డబడబా వాగవద్దు – (దీనిలో లేని అక్షరాలు?)
అ) సరళాలు
ఆ) అంతస్థాలు
ఇ) పరుషాలు
జవాబు:
ఇ) పరుషాలు

6. సరళ పాట పాడింది. (దీనిలో లేని అక్షరాలేవి?)
అ) అనునాసికాలు
ఆ) పరుషాలు
ఇ) సరళాలు
జవాబు:
అ) అనునాసికాలు

7. కఠినంగా మాట్లాడకు — (దీనిలో వర్గయుక్కేది?)
అ) క
ఆ) ఠి
ఇ) మా
జవాబు:
ఆ) ఠి

8. పొలాలన్నీ హలాల దున్నాలి. (దీనిలోని ఊష్మాక్షరం?)
అ) పొ
ఆ) లా
ఇ) హ
జవాబు:
ఇ) హ

9. వనజ జడ బాగుంది – (దీనిలో అక్షరాలన్ని ఏమిటి?)
అ) స్పర్శాలు
ఆ) పరుషాలు
ఇ) సరళాలు
జవాబు:
అ) స్పర్శాలు

10. కంఠం నుండి పుట్టే అక్షరాలనేమంటారు?
అ) మూర్ధన్యాలు
ఆ) కంఠ్యాలు
ఇ) దంత్యాలు
జవాబు:
ఆ) కంఠ్యాలు

11. త,ధ,ధ,న – వీటి వర్ణోత్పత్తి స్థానం గుర్తించండి.
అ) త వర్గం
ఆ) తాలవ్యాలు
ఇ) దంత్యాలు
జవాబు:
ఇ) దంత్యాలు

12. ప,ఫ,బ,భ,మ – వీటి వర్ణోత్పత్తి స్థానం గుర్తించండి.
అ) ఓష్యాలు
ఆ) ప వర్గాక్షరాలు
ఇ) తొలవ్యాలు
జవాబు:
అ) ఓష్యాలు

13. ఎ, ఏ, ఐ – వీటి వర్ణోత్పత్తి స్థానాలు గుర్తించండి.
అ) కంఠోష్యాలు
ఆ) కంఠతాలవ్యాలు
ఇ) దంతోష్యాలు
జవాబు:
ఆ) కంఠతాలవ్యాలు

14. ముక్కు సాయంతో పలికే అక్షరాలనేమంటారు?
అ) అనునాసికాలు
ఆ) కంఠ్యాలు
ఇ) తాలవ్యాలు
జవాబు:
అ) అనునాసికాలు

15. ఓష్యాలు వేటి సాయంతో పలుకుతాము?
అ) కంఠం
ఆ) దౌడలు
ఇ) పెదవులు
జవాబు:
ఇ) పెదవులు

16. దోషము లేనివారు లేరు – (అర్థం గుర్తించండి)
అ) ఆస్తి
ఆ) తప్పు
ఇ) పౌరుషం
జవాబు:
ఆ) తప్పు

17. అందరి సమ్మతము కలదే ప్రజాస్వామ్యం – (అర్థం గుర్తించండి)
అ) అంగీకారం
ఆ) పదవులు
ఇ) ఆలోచనలు
జవాబు:

18. వంట జిహ్వకు రుచిగా ఉండాలి. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) అందరూ
ఆ) నాలుక
ఇ) భర్త
జవాబు:
ఆ) నాలుక

19. రావణుడు మట్టిగొట్టుకు పోయేడు. (అర్థం గుర్తించండి)
అ) ఎత్తుకుపోయేడు
ఆ) యుద్ధం చేశాడు
ఇ) నాశనమైపోయేడు
జవాబు:
ఇ) నాశనమైపోయేడు

20. పోరాటం మంచిదికాదు. (అర్ధం గుర్తించండి)
అ) యుద్ధం
ఆ) స్నేహం
ఇ) విరోధం – మనం
జవాబు:
అ) యుద్ధం

21. ప్రాణం పోయినా కొందరు తప్పుచేయరు. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) జీవితం, బతుకు
ఆ) జీవం, ఉసురు
ఇ) పరువు, కీర్తి
జవాబు:
ఆ) జీవం, ఉసురు

22. ప్రతిరోజూ పాఠశాలకు వెళ్లాలి. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) బడి, విద్యాలయం
ఆ) బడి, గుడి
ఇ) చదువు, విద్య
జవాబు:
అ) బడి, విద్యాలయం

23. పెళ్ళిలో సందడి ఎక్కువ. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) వేడుక, జాతర
ఆ) ఉత్సవం, పండుగ
ఇ) వివాహం, పరిణయం
జవాబు:
ఇ) వివాహం, పరిణయం

24. జిహ్వకో రుచి, పుర్రెకో బుద్ధి. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) నాలుక, రసన
ఆ) ముఖము, నాలుక
ఇ) భర్త, పతి
జవాబు:
అ) నాలుక, రసన

25. అమ్మ ప్రేమకు సాటిలేదు. (పర్యాయపదాలు గుర్తించండి)
అ) అత్త, తల్లి
ఆ) జనని, తల్లి
ఇ) పినతల్లి, మాత
జవాబు:
ఆ) జనని, తల్లి

26. తెల్ల దొరతనము వద్దు. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) దొంగ
ఆ) రాజు తన
ఇ) తెల్లవాడు
జవాబు:
అ) దొంగ

27. సారా అమ్మడం తప్పు (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) బేరం
ఆ) ఇవ్వడం
ఇ) కొనడం
జవాబు:
ఇ) కొనడం

28. మన మనసులోంచి చెడును తీసివేయాలి’ (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) వేసి
ఆ) పోయక
ఇ) రాసి
జవాబు:
అ) వేసి

29. కొందరు మనముందు పొగుడుతారు. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) పైన
ఆ) కింద
ఇ) వెనుక
జవాబు:
ఇ) వెనుక

30. తప్పు చేయడం మానవ సహజం. (వ్యతిరేక పదం గుర్తించండి)
అ) ఒప్పు
ఆ) శుద్ధతప్పు
ఇ) దోషం
జవాబు:
అ) ఒప్పు

చదవండి – ఆనందించండి

సమయపాలన – జీవనవిద్య

సమావేశానికి గాంధీగారంతటి వ్యక్తి నిరాడంబరంగా, సరైన సమయానికి సైకిల్ మీద రావడం చూసిన అందరూ ఆశ్చర్యపోయారు. ఆయన ఒక్కక్షణం కూడా ఆలస్యం కాకుండా సభాస్థలికి చేరుకున్నారు. గాంధీజీ విలువల్ని పాటించే వ్యక్తి. ప్రాణం పోయినా సమయపాలనను విడిచిపెట్టేవారు కాదు. ఏ పనైనా అది ఏ సమయానికి జరగాలో ఆ సమయానికి ఆరు నూరైనా, నూరు ఆరైనా జరిపేవారు. ఆఖరుకి జైలులో ఉన్న సమయంలో కూడా కచ్చితమైన సమయపాలన చేసేవారు గాంధీజీ.

దక్షిణాఫ్రికాలో ఉన్నప్పుడు, ప్రతిరోజూ ఉదయం పళ్ళు తోముకునే సమయాన్ని వృథా చేయకుండా ఉండేందుకు, అంతకు ముందురోజే కొన్ని భగవద్గీత శ్లోకాలను కాగితం మీద రాసి గోడ మీద అతికించుకుని, పళ్ళు తోముకునే సమయంలో వాటిని బట్టీపట్టేవారు. ఆ విధంగా భగవద్గీతలోని చాలా అధ్యాయాలను గాంధీగారు కంఠస్థం చేశారు. అంత చక్కగా సమయాన్ని వినియోగించుకునేవారు గాంధీజీ.

విలువైన గడియారం ధరించి సమయపాలన చేయకపోవడం కంటే, సమయపాలన కోసం గడియారాన్ని మరిచిపోయినా ఫరవాలేదు కదా ! అదే మనమైతే నిజంగా సమయం ఉన్నా లేదని చెప్పి, టీవీ చూస్తూనో, కబుర్లు చెబుతూనో కాలక్షేపం చేసి ఎంతో సమయాన్ని పాడుచేస్తూ వుంటాం. కానీ చేయాల్సిన పనిని మాత్రం సమయానికి పూర్తి చేయక, తర్వాత జరిగిన నష్టానికి మనమే బాధపడుతూ ఉంటాం.

అందుకే అందరూ బాల్యం నుండే సమయపాలన అలవాటు చేసుకోవాలి. ఎటువంటి పరిస్థితులలోనైనా సమయాన్ని తప్పకుండా, జాగ్రత్తగా ప్రణాళికాయుతంగా సద్వినియోగం చేసుకోవాలి.

మరి అందరం అదే బాటలో పయనిద్దామా !

AP State Syllabus 6th Class English 8th Lesson Important Questions and Answers Where there is a Will, there is a Way

Reading Comprehension Textual Passages

Question 1.
Read the following passage carefully.

The 1992 Olympics had.put Barcelona on the map of the world. Normally, thousands of athletes take part in the games. Why do so many countries send their teams to the Olympics? It is because the Olympics is one of the world’s biggest sports events. It is an honour for any country to send their athletes to take part in the Olympic Games. It is not a success or a failure that counts; what matters is the participation in the event.

The players put in their best efforts to win, but a few among such good players have become victims of accidents; a few others have been victims of diseases. They are eager to show that they are champions in their own fields. One such champion was Wilma Rudolph of the U.S.A. She is popularly known as the ‘Black Gazelle’. She had the speed and the grace of a deer.

Now, answer the following questions.
1. What made Barcelona to be put on the map of the world?
Answer:
The 1992 Olympics

2. Why do so many countries send their teams to the Olympics?
Answer:
It is because the Olympics is one of the world’s biggest sports events. It is an honour for any country to send their athletes to take part in the Olympic Games.

3. What do the players do to win?
Answer:
The players put in their best efforts to win.

4. What are the players eager for?
Answer:
They are eager to show that they are champions in their own fields.

5. Who is known as ‘Black Gazelle’?
Answer:
Wilma Rudolph

Question 2.
Read the following passage carefully.

Wilma belonged to a large Afro-American family. In fact, she was the fourteenth child and was very weak when she was born. At the age of four, she had an attack of polio and was in bed for two long years. The doctors recommended regular massage to get her left leg back to normal. Each member in her family spent some time massaging her leg. In course of time, she was able to walk. She, however, needed special shoes. As her legs became a little stronger, she began to run about and play. She said, “I can run fast and I will participate in Olympics.” At no time did she feel that she was physically handicapped. As years passed, she improved 4n her health and grew stronger enough to play basketball for her school. She was always cheerful and active and was full of hope that she would, one day, be a great player.

Now, answer the following questions.
1. What was Wilma’s family background?
Answer:
Wilma belonged to a large Afro-American family.

2. How was Wilma’s fitness when she was born?
Answer:
She was very weak.

3. What happened to Wilma when she was four years old?
Answer:
She had an attack of polio and was in bed for two long years.

4. What was the ambition of Wilma?
Answer:
To participate in Olympics

5. What was the hope that Wilma had?
Answer:
She had a hope that she would become a great player.

Question 3.
Read the following passage carefully.

A trainer of athletes happened to meet her one day He saw that she was a talented girl and could become a sprinter. She took regular lessons from this coach, and the lessons helped her join the American Olympic team that went to Melbourne. In the next Olympics in Rome, she became a superstar and won three gold medals. She smiled and said, “I run fast because mine is a large family and I need to get to the dining table first”

Now, answer the following questions.
1. Who was referred to as a talented girl’?
Answer:
Wilma Rudolph

2. What did the trainer find in her?
Answer:
He found that she would become a sprinter.