Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a)

Practicing the Intermediate 1st Year Maths 1B Textbook Solutions Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Exercise 4(a) will help students to clear their doubts quickly.

Intermediate 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Exercise 4(a)

I.

Question 1.
Find the acute angle between the pair of lines represented by the following equations.
(i) x² – 7xy + 12y² = 0
(ii) y² – xy – 6x² = 0
(iii) (x cos α – y sin α)² = (x² + y²) sin² α
(iv) x² + 2xy cot α – y² = 0
Solution:
(i) x² – 7xy + 12y² = 0
a = 1, b = 12, h = –\(\frac{7}{2}\)
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 1

(ii) y² – xy – x² = 0
a = -6, b = 1, h = –\(\frac{1}{2}\)
\(\cos \theta=\frac{|a+b|}{\sqrt{(a-b)^{2}+4 h^{2}}}\)
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 2

(iii) (x cos α – y sin α)² = (x² + y²) sin² α
x2 cos² α + y² sin² a – 2xy cos α sin α = x² sin² α + y² sin² α
∴ x² (cos² α – sin² α) – 2xy cos α sin α = 0
x².cos 2α – xy sin 2α = 0
a = cos 2α, b = 0, 2h = -sin 2α
\(\cos \theta=\frac{\|\cos 2 \alpha+0\|}{\sqrt{(\cos 2 \alpha-0)^{2}+\sin ^{2} 2 \alpha}}\)
= cos 2α
∴ θ = 2α

(iv) x² + 2xy cot a – y² = 0
a + b = 1 – 1 = 0
∴ θ = \(\frac{\pi}{2}\)

II.

Question 1.
Show that the following pairs of straight lines have the same set of angular bisectors (that is they are equally inclined to each other).
i) 2x² + 6xy + y² = 0,
4x² + 18xy + y² = 0.
ii) a²x² + 2h(a + b) xy + b²y² = 0,
ax² + 2hxy + by² = 0, a + b ≠ 0.
iii) ax² + 2hxy + by² + λ(x² + y²) = 0; (λ ∈ R),
ax² + 2hxy + by² = 0.
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 3
Solution:
(i) Combined equation of OA, OB is
2x² + 6xy + y² = 0
Equation of the pair of bisectors is
3(x² – y²) = (2 – 1) xy
3(x² – y2² = xy ………… (1)
Combined equation of OP, OQ is
4x² + 18xy + y² = 0
Equation of the pair of bisectors is
9(x² – y²) = (4 – 1) xy 9(x² – y²) = 3xy
3(x² – y²) = xy ………….. (2)
(1), (2) are same.
∴ OA, OB and OP, OQ are inclined to each other.

(ii) Combined equation of OA, OB is
a²x² + 2h(a + b) xy + b²y² = 0
Equation of the pair of bisectors is
h (a + b) (x² – y²) = (a² – b²) xy
h (a + b) (x² – y²) = (a + b)(a – b) xy
i.e., h(x² – y²) = (a – b) xy ………… (1)
Combined equation of OP, OQ is
ax² + 2hxy + by² = 0
Equation of the pair of bisectors is
h (x² – y²) = (a – b) xy …………. (2)
(1), (2) are same.
∴ OA, OB and OP, OQ are equally inclined to each other.

(iii) Combined equation of OA, OB is
ax² + 2hxy + by² + λ(x² + y²) = 0
(a + λ) x² + 2hxy + (b + λ) y² = 0
Equation of the pair of bisectors of OA, OB is
h (x2 – y2) = (a + λ – b – λ)xy
= (a – b)xy ……….. (1)
Combined equation of OP, OQ is
ax² + 2hxy + by² = 0
Equation of the pair of bisectors of OP, OQ is
h(x² – y²) = (a – b) xy …………. (2)
(1), (2) are same.
∴ OA, OB and OP, OQ are equally inclined to each other.

Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a)

Question 2.
Find the value of h, if the slopes of the lines represented by 6x² + 2hxy + y² = 0 are in the ratio 1: 2.
Solution:
Combined equation of the lines is
6x² + 2hxy + y² = 0
Suppose individual equations of the given lines are y = m1x and y = m2x
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 4

Question 3.
If ax² + 2hxy + by² = 0 represents two straight lines such that the slope of one line is twice the slope of the other, prove that 8h² = 9ab.
Solution:
Combined equation of the lines is
ax² + 2hxy + by² =0
Suppose, y = m1x and y = m2x are the individual equations of the lines.
∴ m1 + m2 = –\(\frac{2h}{b}\), m1m2 = \(\frac{a}{b}\)
Given m2 = 2m1
∴ 3m1 = –\(\frac{2h}{b}\) ; 2m1² = \(\frac{a}{b}\)
m1 = –\(\frac{2h}{3}\) ; m1² = \(\frac{a}{2b}\)
∴ (-\(\frac{2h}{3b}\))² = \(\frac{a}{2b}\)
\(\frac{4 h^{2}}{9 b^{2}}=\frac{a}{2 b}\)
8h² = 9ab.

Question 4.
Show that the equation of the pair of straight lines passing through the origin and making an angle of 30° with the line 3x – y – 1 = 0 is 13x² + 12xy – 3y² = 0
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 5
Solution:
Equation of AB is 3x – y – 1 = 0
OA, OB make an angle of 30° with AB and pass through the origin.
Suppose slope of OA is m
∴ Equation of OA is
y – 0 = m (x – 0) = mx or mx – y = 0
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 6
∴ \(\frac{\sqrt{3}}{2}=\frac{|3 m+1|}{\sqrt{10} \sqrt{m^{2}+1}}\)
Squaring and cross multiplying
\(\frac{3\left(m^{2}+1\right)}{4}=\frac{(3 m+1)^{2}}{10}\)
15(m² + 1) = 2 (3m + 1)²
15m² + 15 = 2 (9m² + 6m + 1)
= 18m² + 12m + 2
3m² + 12m -13 = 0
Suppose m1, m2 are two roots of the equation
m1 + m2 = -4, m1 m2 = \(\frac{-13}{3}\)
Combined equation of OA and OB is
(m1x – y) (m2x – y) = 0
m1m2x² – (m1 + m2) xy + y² = 0
\(\frac{-13}{3}\)x² + 4xy + y² = 0
-13 x² + 12xy + 3y² = 0 or
13x² – 12xy – 3y² = 0

Question 5.
Find the equation to the pair of straight lines passing through the origin and making an acute angle a with the straight line x + y + 5 = 0.
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 7
Solution:
Equation of AB is x + y + 5 = 0 ……….. (1)
Slope of AB = – λ
Suppose OA and OB are the required lines
Suppose equation of OA is
y = mx ⇒ mx – y = 0
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 8
2(m² + 1) cos² α = (m – 1)²
2(m² + 1) = \(\frac{(m-1)^{2}}{\cos ^{2} \alpha}\) = (m – 1)² sec² α.
2m² + 2 = m² sec² α – 2m sec² α + sec² α.
m² (sec² α – 2) – 2m sec² α + (sec² α – 2) = 0
m1 + m2 = \(\frac{2 \sec ^{2} \alpha}{\sec ^{2} \alpha-2}\), m1m2 = 1
Combined equation of OA and OB is
(y – m1x) (y – m2x) = 0
y² (m1 + m2) xy + m1m2 x² = 0
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 9
Combined equation of OA and OB is
x² + 2xy sec 2a + y² = 0

Question 6.
Show that the straight lines represented by (x + 2a)² – 3y² = 0 and x = a form an equilateral triangle.
Solution:
Combined equation of OA, OB is
(x + 2a)² – 3y² = 0
(x + 2a)² – (√3y)² =0
(x + 2a + √3 y) (x + 2a – √3 y) = 0
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 10
Equation of OA is
x + √3y + 2a = 0 ………….. (1)
Equation of OB is
x – √3y + 2a = 0 ………. (2)
Equation of AB is x – a = 0
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 11
∴ ∠OBA =60°
∴ ∠AOB = 180°- (∠OAB + ∠OBA)
= 180° – (60° + 60°)
= 180° – 120°
= 60°
∴ ∆OAB is an equilateral triangle.

Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a)

Question 7.
Show that the pair of bisectors of the angles between the straight lines (ax + by)² = c (bx – ay)², c > 0 are parallel and perpen-dicular to the line ax+ by + k= 0.
Solution:
Combined equation of the given lines is (ax + by)² = c (bx – ay)²
a²x² + b²y² + 2ab xy = c (b²x² + a²y² – 2abxy)
= cb²x² +ca²y² – 2cabxy
(a² – cb²)x² + 2ab (1 + c²) xy + (b² – ca²)y² = 0
Equation of the pair of bisectors is
h (x – y²) = (a – h) xy ^
ab (1 + c) (x² – y²)
= (a² – cb² – b² + ca²) (x² – y²) = 0
= (a² – b²)(1 + c) xy.
i.e., ab (x² – y²) – (a² – b²) xy = 0
(ax + by) (bx – ay) = abx² – a2xy +b²xy – aby²
= ab(x² – y²) – (a² – b²)xy
∴ The equation of the pair of bisectors are (ax + by) (bx – ay) = 0
The bisectors are ax + by = 0 and bx – ay = 0
ax + by = 0 is parallel to ax + by + k = 0
bx – ay = 0 is perpendicular to ax + by +k=0.

Question 8.
The adjacent sides of a parallelogram are 2x² – 5xy + 3y² = 0 and one diagonal is x + y + 2 = 0. Find the vertices and the other diagonal.
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 12
Solution:
Combined equation of OA and OB is 2x² – 5xy + 3y² = 0
Equation of AB is x + y+ 2 = 0
y = -(x + 2)
Substituting in (1)
2x² + 5x (x + 2) + 3(x +2)² = 0
2x² + 5x² + 10x + 3(x² + 4x + 4) = 0
7x² + 10x + 3x² + 12x + 12 = 0
10x² + 22x + 12 = 0
5x² + 11x + 6 = 0
(x + 1) (5x + 6) = 0
x + 1 = 0 or 5x + 6 = 0
x = -1 or 5x = -6
x = –\(\frac{6}{5}\)
y = -(x + 2)
x = -1 ⇒ y = – (-1 + 2) = – 1
⇒ co-ordinates of A are (-1, -1)
x = –\(\frac{6}{5}\) ⇒ y = -(\(\frac{6}{5}\)+ 2) = –\(\frac{4}{5}\)
⇒ co-ordinates of B are (-\(\frac{6}{5}\), –\(\frac{4}{5}\))
Suppose the diagonals AB, OC intersect in O’ O’ bisects AB and OC.
Suppose co-ordinates of C are (x, y)
Midpoint of OC = Midpoint of AB
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 13
∴ The vertices are O(0, 0), A(-1, -1)
C(-\(\frac{11}{5}\), –\(\frac{9}{5}\)), B(-\(\frac{6}{5}\), –\(\frac{4}{5}\))

Question 9.
Find the centroid and the area of the triangle formed by the following lines.
(i) 2y² – xy – 6x² = 0, x + y + 4 = 0
(ii) 3x² – 4xy + y² = 0, 2x – y = 6
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 14
Solution:
(i) Combined equation of OA, OB is
2y² – xy – 6x² = 0 ………… (1)
Equation of AB is x + y + 4 = 0
y = – (x + 4) ………… (2)
Substituting in (1)
2(x + 4)² + x (x + 4) – 6x² = 0
2(x² + 8x + 16) + x² + 4x – 6x² = 0
2x² + 16x + 32 + x² + 4x – 6×2 = 0
-3x² + 20x + 32 = 0
3x² – 20x – 32 = 0
(3x + 4) (x-8) = 0
3x + 4 = 0 or x – 8 = 0
x = –\(\frac{4}{3}\) or 8

Case (i) : x = –\(\frac{4}{3}\)
y = – (x + 4)
= -(\(\frac{-4}{3}\) + 4) = –\(\frac{8}{3}\)
Co – ordinates of A are (-\(\frac{4}{3}\), –\(\frac{8}{3}\))

Case (ii) : x = 8
y = -(x + 4) = – (8 + 4) = – 12
Co-ordinates of B are (8, – 12)
Suppose G is the centroid of ∆ AOB
Co-ordinates of G are
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 15
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 16

(ii) Combined equation of OA, OB is
3x² – 4xy + y² = 0 ……………. (1)
Equation of AB is 2x – y = 6
y = 2x – 6 ……………. (2)
Substituting in (1)
3x² – 4x (2x – 6) + (2x – 6)² = 0
3x² + 8x² + 24x + 4x² + 36 – 24x = 0
– x + 36 = 0
x² – 36 = 0
(x + 6) (x – 6) = 0
x + 6 = 0 or x – 6 = 0
x = – 6 or 6
y = 2x – 6
x = 6 ⇒ y = 12 – 6 = 6
Go -ordinates of A are (6, 6)
x = -6 ⇒ y = – 12 – 6 = -18
Co-ordinates of B are (-6, -18)
Co-ordinates of G ate
(\(\frac{0+6-6}{3}\), \(\frac{0+6-18}{3}\)) = (0, -4)
∆OAB = \(\frac{1}{2}\)|x1y2 – x2y1|
= \(\frac{1}{2}\)|16 (-18) – (-6). 6|
= \(\frac{1}{2}\)|- 108 + 36|
= \(\frac{1}{2}\) . 72 =36 sq.units

Question 10.
Find the equation of the pair of lines intersecting at (2, -1) and
(i) perpendicular to the pair
6x² – 13xy – 5y² = 0 and
(ii) parallel to the pair
6x² – 13xy – 5y² = 0.
Solution:
Equation of OA, OB is 6x² – 13xy – 5y² = 0
(i) Equation of the pair of lines through (x1 y1) and perpendicular to
ax² + 2hxy + by² = 0 is
b(x – x1)² – 2h(x – x1) (y – y1) + a (y – y1)² = 0
Equation of the perpendicular pair of lines is
-5(x – 2)² + 13(x – 2) (y + 1) + 6(y+ 1)² =0
-5(x² – 4x + 4) + 13(xy + x – 2y – 2) + 6(y² + 2y + 1) = 0
-5x² + 20x – 20 + 13xy + 13x – 26y – 26 + 6y² + 12y + 6 = 0
-5x² + 13xy + 6y² + 33x – 14y – 40 = 0
or 5x² – 13xy – 6y² – 33x + 14y + 40 = 0

(ii) Equation of the pair of lines through (x1, y1) and parallel to ax² + 2hxy + by² = 0 is
a(x – x1)² + 2h (x – x1) (y – y1) + b (y – y1)² = 0
Equation of the pair of parallel lines is
6(x- 2)² – 13(x – 2) (y + 1) – 5(y + 1)² = 0
6(x² – 4x + 4) – 13(xy + x – 2y – 2) – 5(y² + 2y + 1) = 0
6x² – 24x + 24 – 13xy – 13x + 26y + 26 – 5y² – 10y – 5 = 0
6x² – 13xy – 5y² – 37x + 16y + 45 = 0.

Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a)

Question 11.
Find the equation of the bisector of the acute angle between the lines
3x – 4y + 7 = 0 and 12x + 5y – 2 = 0
Solution:
Given lines
3x – 4y + 7 = 0 ………….. (1)
12x + 5y – 2 = 0 ………… (2)
The equations of bisector’s angles between (1) & (2) is
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 17
13 (3x – 4y + 7) ± 5 (12x + 5y- 2) = 0
(39x – 52y + 51) ± (60x + 25y – 10) = 0

(i) 39x- 52y + 51 + 60x + 25y- 10 = 0
99x-27y + 41 = 0 ……… (3)

(ii) (39x – 52y + 51) – (60x + 25y- 10) = 0
39x – 52y + 51 – 60x – 25y +10 = 0
– 21x – 77y + 61 =0
21x + 77y- 61 = 0 ……… (4)
Let ‘θ’ be the angle between (1), (4)
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 18
∴ (4) is obtuse angle bisector, then other one (3) is the accute angle bisector.
∴ 99x – 27y + 41 = 0 is the accute angle bisector.

Question 12.
Find the equation of the bisector of the obtuse angle between the lines x + y – 5 = 0 and x – 7y + 7 = 0
Solution:
Given lines
x + y- 5 = 0 ………. (1)
x – 7y + 7 = 0 ……..(2)
The equations of bisectors of angles between (1), (2) is
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 19
⇒ (5x + 5y-25)±(x-7y + 7) = 0

(i) 5x + 5y – 25 + x – 7y + 7 = 0
6x – 2y – 18 = 0
3x-y-9 = 0 ………. (3)

(ii) (5x + 5y – 25) – (x – 7y + 7) = 0
4x+ 12y – 32 = 0
x + 3y – 8 = 0 ……… (4)
Let ‘θ’ be the angle between (1), (4)
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 20
∴ (4) is the ocute angle bisector, then other one 3x – y – 9 = 0 is the obtuse angle bisector.

III.

Question 1.
Show that the lines represented by (lx + my)² – 3(mx – ly)² = 0 and lx + my + n = 0 form an equilateral triangle with area \(\frac{n^{2}}{\sqrt{3}\left(l^{2}+m^{2}\right)}\).
Solution:
Combined equation of A and is
(lx + my)² – 3(mx – ly)² = 0
l²x² + m²y² + 2lmxy – 3m²x² – 3l²y² + 6 lmxy = 0
(l² – 3m²) x² + 8lmxy + (m² – 3l²) y² = 0
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 21

Combined equation of the bisectors of OA
and OB is h (x² – y²) = (a – b) xy
4 lm (x² – y²) = (l² – 3m² – m² + 3l²) xy
4 lm (x² – y²) = 4(l² – m²) xy
lmx² – (l² – m²)xy – lmy² = 0
(lx – my) (mx – ly) = 0
lx + my = 0 and mx – ly = 0
∴ The bisectors mx – ly = 0 is perpendicular to AB whose equation lx + my + n = 0
OAB is an scales triangle and ∠AOB = 60°
OAB is an equalated tringle
P = Length of the X lan prove P and AB
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 22

Question 2.
Show that the straight tines represented by 3x² + 48xy + 23y² = 0 and 3x – 2y + 13 = 0 form an equilateral triangle of area \(\frac{13}{\sqrt{3}}\) sq.umts.
Solution:
Combined equation of OA, OB is
3x² + 48xy + 23y² = 0 …………. (1)
Equation of AB is 3x – 2y + 13 = 0 …….. (2)
(1) can be written as
(9x² – 12xy + 4y²) – 3(4x² + 12xy + 9y²) = 0
i.e., (3x – 2y)² – 3(2x + 3y)² = 0
⇒ [(3x – 2y) + √3(2x +3y)] [(3x – 2y) – √3(2x+3y)] = 0
⇒ [(3 + 2√3)x+ (3√3 – 2)y] [(3 – 2√3)x – (3√3 + 2)y]=0
Equation of OA is
(3 + 2√3)x – (3√3 – 2)y = 0 ………….. (1)
Equation of OB is
(3 – 2√3)x – (3√3 +2)y =0 ………… (2)
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 23
∴ OAB is an equilateral triangle.
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 24

Question 3.
Show that the equation of the pair of lines bisecting the angles between the pair of bisectors of the angles between the pair of lines ax² + 2hxy + by² = 0 is (a – b) (x² – y²) + 4hxy = 0
Solution:
Equation of the given lines is
ax² + 2hxy + by² = 0
Equation of the pair of bisectors is
h(x² – y²) = (a – b)xy …………. (1)
hx² – hy² – (a – b) xy = 0
∴ A = h, B = -h, 2H = -(a – b)
Equation of the pair of bisectors of (1) is
H(x² – y²) = (A – B) xy
–\(\frac{(a-b)}{2}\)(x² – y²) = 2hxy
-(a – b) (x² – y²) = 4hxy
or (a – b) (x² – y²) + 4hxy = 0
∴ Equation of the pair of bisectors of the pair of bisectors of ax² + 2hyx + by² = 0 is
(a – b) (x² – y²) + 4hxy = 0.

Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a)

Question 4.
If one line of the pair of lines ax² + 2hxy + by² = 0 bisects the angle between the co-ordinate axes, prove that (a + b)²= 4h².
Solution:
The angular bisectors of the co-ordinate axes are:
y = ±x
Case (i) :
y = x is one of the lines of
ax² + 2hxy + by² = 0
x²(a + 2h + b) = 0
a + 2h + b = 0 ………….. (1)

Case (ii) :
y = – x is one of the lines of
ax² + 2hxy + by² = 0
x² (a – 2h + b) = 0
a – 2h + b = 0 ………. (2)
Multiplying (1) and (2), we get
(a + b + 2h).(a + b – 2h) = 0
(a + b)² – 4h² = 0
(a + b)² = 4h².

Question 5.
If (α, β) is the centroid of the triangle formed by the lines ax² + 2hxy + by² =0 and lx + my = 1, prove that
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 25
Solution:
Combined equation of OA, OB is
ax² + 2hxy + by² = 0 …………. (1)
Equation of AB is lx + my = 1
my = 1 – lx
\(y=\frac{1-1 x}{m}\) …………. (2)
Substituting in (1)
ax² + 2hx\(\frac{(1-b)}{m}\) + b\(\frac{(1-1 x)^{2}}{m^{2}}\) = 0
am²x² + 2hmx(1 – lx) + b(1 + l²x² – 2lx) = 0
am²x² + 2hmx – 2hlmx² + b + bl²x² – 2blx = 0
(am² – 2hlm + bl²)x² – 2(bl – hm)x + b = 0
Suppose coordinates of A are (x1, y1) and B are (x2, y2)
x1 + x2 = \(\frac{2(b /-h m)}{a m^{2}-2 h / m+b l^{2}}\) …………. (3)
A and B are points on
lx + my = 1
lx1 + my1 = 1
lx2 + my2 = 1
l(x1 + x2) + m(y1 + y2) = 2
m(y1 + y2) = 2 – l(x1 + x2)
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 26

Co-ordinates of the vertices are
O(0, 0), A(x1, y1), B(x2, y2)
Co-ordinates of G are
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 27
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 28

Question 6.
Prove that the distance from the origin to the orthocentre of the triangle formed by the lines \(\frac{x}{\alpha}+\frac{y}{\beta}\) = 1 and ax² + 2hxy + by² = 0 is (α² + β²)1/2 \(\left|\frac{(a+b) \alpha \beta}{a \alpha^{2}-2 h \alpha \beta+b \beta^{2}}\right|\).
Solution:
Let ax² + 2hxy + by² = 0 represent the lines
l1x + m1y = 0 ………… (1)
l2x + m2y = 0 ………… (2)
∴ (l1x + m1y) (l2x + m2y) = ax² + 2hxy + by²
Comparing both sides
l1l2 = a, m1m2 = b, l1m2 + l2 m1 = 2h
Given line is lx + my =1 ……….. (3)
Clearly the origin O is the point of intersection of (1) & (2)
Let A be the point of intersection of (1) & (3)
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 29
By the method of cross multiplication,
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 30
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 31
Let B be the point of intersection of (2) & (3)
Let P be the orthocentre of ∆ OAB.
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 32
⇒ yl2(l1α – m1β) – αβl1l2 = m2(x(l1α – m1β) + m1αβ)
⇒ (l1α – m1P) (m2x – l2y) = m1m2αβ + l1l2αβ
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 33
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 34

Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a)

Question 7.
The straight line lx + my + n = 0 bisects an angle between the pair of lines of which one is px + qy + r = 0. Show that the other line is (px + qy + r) (l² + m²) – 2(lp + mq) (lx + my + n) = 0.
Solution:
lx + my + n – 0 is a bisector and let (a, P) be any point on it so that
lα + mβ + n = 0 …………….. (1)
The other line will pass through the intersection of given lines and given bisector and hence by p +λq = 0
Its equation is
(px + qy + r) + λ(lx + my + n) = 0 …………….. (2)
Also px + qy + r = 0
If (α, β) be a point on the bisector then its perpendicular distance from the lines (2) and (3) is same.
Inter 1st Year Maths 1B Pair of Straight Lines Solutions Ex 4(a) 35
Putting lα + mβ + n = 0 by (1) in the above and cancelling pα + qβ + r and then squaring both sides, we get
(p + lλ)² + (q + mλ)² = p² + q² or
2λ(pl + qm)+ λ²(l² + m²) = 0
∴ λ = -2\(\frac{p l+Q m}{l^{2}+m^{2}}\)
Substitute X value in (2),
(px + qy + r) + \(\left(\frac{-2(p /+Q m)}{l^{2}+m^{2}}\right)\) lx + my + n = 0
⇒ (px + qy + r)(l² + m²) -2(pl + qm) (lx + my + n ) = 0

AP Inter 1st Year Study Material Pdf | Intermediate 1st Year Textbook Solutions

Telangana & Andhra Pradesh BIEAP TS AP Intermediate Inter 1st Year Study Material Textbook Solutions Guide PDF Free Download, Sakshi Education Intermediate 1st Study Material in English Medium and Telugu Medium are part of AP Intermediate Study Material. The curriculum has been designed in such a way, to help them learn the different subjects and concepts in an interesting and easy manner. These AP Intermediate 1st Year Textbook Solutions will prove to be useful study tools during exam preparation.

The AP Inter 1st Year Syllabus has also been created to address the most important learning needs of the students. That being said, BIEAP Inter 1st Year students can actually succeed in academics by making use of AP Inter 1st Year Study Material Pdf. As such, they can also make use of AP Intermediate 1st Year Previous Year Question Papers, which will further enable them to understand the actual exam paper in a clear manner.

AP Intermediate 1st Year Study Material Pdf Download | Jr Inter 1st Year Textbook Solutions

Here is AP Intermediate 1st Year Study Material to help students prepare and ace the AP Intermediate 1st year exams.

AP Inter 1st Year Study Material Pdf

AP Inter 1st Year Important Questions

AP Inter 1st Year Notes

We hope that these Telangana & Andhra Pradesh BIEAP TS AP Intermediate Inter 1st Year Study Material Textbook Solutions Guide PDF Free Download in English Medium and Telugu Medium helps the student to come out successful with flying colors in this examination. This Jr Inter 1st Year Study Material will help students to gain the right knowledge to tackle any type of questions that can be asked during the exams.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 13th Lesson Final Accounts with Adjustments Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 13th Lesson Final Accounts with Adjustments

Essay Type Questions

Question 1.
Describe the various types of adjustments with examples.
Answer:
Types of Adjustments:
1. Adjustments relating to closing stock: Closing stock means, the stock of goods unsold at the end of the accounting year.
Adjustment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 1
(Being the closing stock transfer to the trading account)

Accounting treatment in final accounts:

1) Show on the credit side of trading A/c
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 2

2) Show on the assets side of balance sheet.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 3
Note : If closing stock is given in Trial Balance, show it on the Assets side of Balance sheet.

2. Adjustments relating to expenses:
a) Outstanding expenses : Expenses relating to the current accounting year but not yet paid and are to be paid in the next year e.g: Salary for the month of December is due but not paid.

Adjustment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 4
(Being the expenses due)

Accounting treatment in final accounts:

1) Add either in trading A/c or in profit & loss A/c to the concerned expenditure item.
Trading A/c
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 5

2) Show it as a liability on the liabilities side of Balance sheet.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 6

Note : If outstanding expenses are given in trial balance show as liability in Balance sheet.

b) Prepaid expenses : Expenses relating to the next accounting year but paid in the current accounting period are called prepaid expenses. (May. ’17 – A.P.)

Adjustment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 7
(Being expenses paid in advance)

Accounting treatment in final accounts: If prepaid expenses are given as an adjustment.

  1. Deduct it from the concerned expenditure either in trading A/c or in Profit & Loss A/c for the first instance and
  2. Record as asset on assets side of the balance sheet as second time.

1) Add either in trading A/c or in profite & loss A/c to the concerned expenditures item.

Trading A/c
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 8

Balance Sheet
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 9
Note: If prepaid expenditure is given only in Trial balance, show it as asset in Balance sheet.

3. Income:
a) Accrued Income: Income relating to current year which is not received during the current year but to be received in the next year is called Accured income or income receivable.
Adjustment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 10
(Being the income receivable)

Accounting treatment in final accounts: If accrued income is given as adjustment –

  1. For the first instance add to the concerned income in profit and loss a/c on credit side and then.
  2. Show it as an asset in balance sheet on assets side.

Profit & Loss A/c

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 11

Balance Sheet

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 12

Note : If accrued income is given in trial balance, show it on assets side of Balance sheet.

b) Income Received in Advance : The income relating to the next year but received in the current year is called income received in advances.
Adjustment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 13
(Being the income received in advance)

Accounting treatment in final accounts: When income received in advance is given adjustment

  1. Deduct it from the concerned income in Profit & Loss a/c on credit side and
  2. Record it as a liability on the liabilities side in the balance sheet.

Profit & Loss A/c

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 14

Balance Sheet

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 15

Note: If Income received in advance is given in the trial balance show it on liabilities side in the balance sheet.

4. Depreciation: Decline in the value of fixed assets is called “Depreciation”.
Adjustment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 16
(Being the depreciation provided on asset)

Accounting treatment in final accounts: When depreciation is given as an adjustment:

  1. Debit it to profit & loss A/c.
  2. Deduct it from the value of concerned asset in balance sheet on assets side.

Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 17
Adj : Provide depreciation on machinery 10%

Profit & Loss A/c
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 18
Note : If depreciation is given in trial balance, it should be shown on debit side in P & L A/c only.

5. Debtors : In final accounts bad debts, provision for bad debts may be given as adjustments relating to debtors.
A) Bad debts: To debts which are not collected or irrecoverable are known as bad debts.

Adjustment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 19
(Being bad debts written off)

Accounting treatment in final accounts:

a) When bad debts are given, only in the adjustments –

  1. Debit to profit & loss A/c and
  2. Deduct from debtors in the balance sheet on assets side.

Trial Balance

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 20

Adjustment: Bad debts : 500

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 21

Note : If the bad debts are given in trial balance only, it should be shown on debit side in Profit & Loss A/c.

b) When Bad debts are given in both Trial Balance and adjustments:

  1. In Profit & Loss A/c, both the bad debts (Bad debts given in Trial balance and given in adjustment) are to be shown on debit side.
  2. Bad debts given only in the adjustments are to be deducted from debtors in the balance sheet.

Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 22
Adjustments: 1) Bad debts : 400

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 23

B) Provision for bad and doubtful debts: Some debts of a particular year may or may not be recovered in the next year. These debts are known as doubtful debts. So traders create same amount on current year debtors and keep the same to meet the doubtful bad debts of the next year, which is called provision for bad and doubtful debts.

a) When provision for doubtful debts is given as adjustment:
Adjustment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 24
(Being provision created on debtors)

Accounting treatment in final accounts:

  1. Show it on debit side in profit & Loss A/c and
  2. Deduct it from debtors in Balance sheet,

e.g.:
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 25
Adjustment: Create provision for bad and doubtful debts 5%.

Profit & Loss A/c
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 26

Balance Sheet
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 27

b) When provision for doubtful debts is given in Trial Balance and also in adjustments: Accounting treatment in final accounts:

1. Compare the old provision (given in trial balance) with new provision (given in the adjustments), if the new provision is more than the old provision, the difference amount (New provision – old provision) should be debited to the Profit & Loss A/c.
On the other hand, new provision is less than the old provision, the difference amount (old provision – new provision) should be recorded on the credit side of Profit & Loss A/c.

2. In balance sheet, deduct the amount of new provision of bad and doubtful debts from sundry debtors.

Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 28
Adjustments : Create 5% provision for doubtful debts.

Profit & Loss A/c

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 29

Balance Sheet

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 30

c) If the bad debts are given both in trial balance and in adjustments, and also provision for bad debts given in adjustments.
Accounting treatment in final accounts:

  1. Don’t calculate the provision directly on sundry debtors.
  2. Calculate the provision after deducting the further bad debts.

Trial Balance

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 31

Adjustments:

  1. Further bad debts : Rs. 600
  2. Provision for bad debts : 5%

Profit & Loss A/c

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 32

6. Interest on capital : It is the amount of interest payable on owner’s capital by the business organisation.

Adjustment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 33
(Being the interest payable on capital)

Accounting treatment in final A/cs:

  1. Debit in profit & Loss A/c and
  2. It should be added to the capital in balance sheet.

Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 34
Adjustment: Interest on capital: 12%

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 35

7. Interest on Drawings : Drawings mean the amount of cash or goods taken by the trader for personal use. The amount of interest payable by the owner to the business is called interest on drawings.
Adjustment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 36
(Being the interest on drawings)
Accounting treatment in final A/cs:

  1. It is to be recorded on credit side of P & L a/c and
  2. It should be deducted from capital in balance sheet.

Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 37
Adjustment: Interest on drawings : 5%
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 38

Note: When interest on drawings is given in trial balance, it should be shown on credit side in Profit & Loss A/c only.

Short Answer Questions

Question 1.
Write the following:
a) Interest on Capital:
Answer:
The amount of interest payable on owner’s capital by the business organisation is called interest on capital.
Adjustment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 39
(Being the interest payable on capital)
Accounting treatment in final accounts:
When interest on capital is given as an adjustment.
1. Debit in P & L A/c and
2. It should be added to the capital in balance sheet.
Note : When it is given in trial balance, debit it in P & L A/c only.

b) Interest on Drawings :
Answer:
Drawings mean the amount of cash or goods taken by the trader for personal use.
The amount of interest payable by the owner to the business is called Interest on drawings.
Adjustment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 40
(Being the interest on drawings)
Accounting treatment In final accounts:

When interest on drawings given as adjustment.

  1. It is to be recorded on credit side of P & L A/c and
  2. Deduct the amount from capital in Balance sheet.

Note: When interest on drawings is given in trial balance, it should be shown on credit side in Profit & Loss A/c.

Very Short Answer Questions

Question 1.
What is the meaning of adjustment ?
Answer:
To find out net profit and true financial position, all expenses relating to current year whether actually paid or not, all incomes received or yet to be received should be taken into account. Some of the incomes and expenses relating to next year, but received and paid in the current year should not be included in the accounts of current year. The amount to be adjusted to the concerned items is called adjustment. e.g: Outstanding salaries, prepaid insurance, etc.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments

Question 2.
Explain the importance of adjustment:
Answer:

  1. Expenses or incomes relating to the accounting period can be known accurately.
  2. Profit or loss can be ascertained accurately.
  3. Real value of assets and liabilities can be ascertained easily.

Question 3.
Give the meaning of bad debts. (Mar. 2018 T.S.)
Answer:
The debts which are not collected or Irrecoverable are known as bad debts.
Adjuštment entry:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 41
(Being bad debts written off)

Adjustments Summary

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 42
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 43
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 44
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 45
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 46
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 47
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 48

Problems

Question 1.
From the following trial balance, prepare final accounts of Praveen Traders as on 31.12.2013:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 49
Adjustments:

  1. Closing stock: 4500;
  2. Outstanding wages : 390;
  3. Outstanding salaries : 500
  4. Prepaid Insurance: 400

Answer:

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 50
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 51

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments

Question 2.
From the following particulars, prepare final accounts : (May ’17 – T.S.)
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 52
Adjustments:

  1. Closing stock: 6000
  2. Prepaid Insurance: 200
  3. Outstanding salaries :600
  4. Accrued interest : 500

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 53
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 54

Question 3.
From the following particulars, prepare final accounts of Giri for the year ending 31.12.2013.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 55

Adjustments:

  1. Closing stock value: 3500
  2. Outstanding wages : 860
  3. Prepaid insurance: 100
  4. Provide depreciation on furniture: 10% and on land & buildings : 10%
  5. Interest received in advance : 500

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 56
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 57

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 58

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments

Question 4.
From the following Trialbalance o1 Mr.kapil, prepare Trading P & L A/c and Balance Sheet or the year ended (Mar. 2018 – A.P.)
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 59
Adjustments:

  1. Outstanding wages: 2000;
  2. Outstanding salaries: 1000;
  3. Prepaid insurance: 50;
  4. Create 5% reserve for bad debts on debtors;
  5. Depreciation on furniture: 150, Dep. on machinery: 500;
  6. Closing stock: 11,000.

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 60
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 61

Question 5.
From the following particulars, prepare final accounts for the year ended 31.3.2010.
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 62
Adjustments:

  1. Closing stock: 16,800;
  2. Interest on capital :9%;
  3. Write off : 2,000 as bad debt and provide 5% reserve for doubtful debts;
  4. Outstanding wages: 1,000.

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 63
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 64

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments

Question 6.
Prepare final accounts of Praveen Traders for the year ending 31.03.2014.
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 65
Adjustments:

  1. Closing stock : 5,800;
  2. Depreciation on motor van: 10%;
  3. Reserve for bad & doubtful debts : 5%;
  4. Outstanding rent Rs. 500;
  5. Prepaid taxes: Rs. 200/-.

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 66
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 67

Question 7.
Prepare final accounts from the following trial balance for the year ended 31.12.2013.
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 68
Adjustments:

  1. Closing stock: 2,100
  2. Outstanding stationery bill : 600
  3. Depreciation on machinery: 10%
  4. Bad Debts : 500
  5. Prepaid wages :500

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 69
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 70

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments

Question 8.
From the following Trial balance of Vinod Traders, prepare final accounts:
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 71
Adjustments:

  1. Closing stock: 9,500
  2. Bad debts : 1,500
  3. Provide reserve for bad debts : 5%
  4. Outstanding wages : 300
  5. Depreciation on machinery: 10%
  6. Interest received in advance : 500.

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 72
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 73
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 74

Question 9.
Prepare sole traders final accounts for the year ending 31.03.2014.
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 75
Adjustments:

  1. Closing stock value : 7,500;
  2. Depreciation on machinery : 12%;
  3. Commission received in advance : 1,200;
  4. Interest receivable : 1,500;
  5. Further bad debts : 400;
  6. Prepaid insurance: 500.

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 76
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 77

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments

Question 10.
Prepare Final Accounts of Ramakrishna Traders as on 31.12.2013:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 78
Adjustments:

  1. Closing stock: 3,500
  2. Outstanding rent: 500
  3. Prepaid salaries & wages : 400
  4. Interest received in advance: 300
  5. Depreciation on machinery: 10%

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 79
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 80

Question 11.
Prepare Ravi Traders’ Final Accounts for the fear ended 31.12.2013:
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 81

Adjustments:

  1. Closing Stock Value : 5,100
  2. Reserve for Bad Debts : 5%
  3. Depreciation on patents : 20%
  4. Outstanding Rent :300
  5. Commission Receivable : 200

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 82
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 83

Question 12.
Prepare Final Accounts of Srinivasa Traders as on 31.12.2012.
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 84
Adjustments:

  1. Closing stock value: Rs. 5,000
  2. Calculate Interest on Capital : 8%
  3. Interest on Drawings: 10%
  4. Provide Reserve for Debts : 5%
  5. Depredation on premises: 10%

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 85
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 86
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 87

Question 13.
From the following Trial Balance prepare Final Accounts.
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 88
Adjustments:

  1. Closing Stock Value : Rs. 16,800;
  2. Outstanding Salaries : 400
  3. Prepaid Rent & Taxes: 201
  4. Provide Reserve on Sundry Debtors : 5%
  5. Depreciation on Machinery: 10%
  6. Interest on Capital: 5%

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 89
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 90

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments

Question 14.
From the following Trial Balance of Vishnu traders prepare Final Accounts for the year ended 31.3.2014.
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 91
Adjustments

  1. Closing Stock Value: Rs. 14,000;
  2. Depreciation on Furniture: 250, on Machinery: 750
  3. Outstanding Wages : Rs. 500;
  4. Bad Debts : 600;
  5. Interest on Drawings : 5%

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 92
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 93

Question 15.
Prepare Final Accounts:
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 94
Adjustments:

  1. Closing Stock Value : Rs. 56,000
  2. Outstanding Salaries : 6,000
  3. Bad Debts : 2000, and Create Reserve for Bad debts : 3%
  4. Depreciation on Machinery: 5%
  5. Interest on Capital: 5%

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 95
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 96
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 97

Question 16.
From the following Trial Balance and additional information of Latha, prepare Trading and Profit and Loss Account for the year ended 3l Dec. 2008 and Balance Sheet as on that date.
Trial Balance
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 98

Adjustments:

  1. Closing Stock : Rs. 26,800
  2. Depreciate 10% on Machinery and 20% on Patents
  3. Outstanding Salaries : Rs. 1,500
  4. Unexpired Insurance: Rs. 170
  5. Provide 5% provision for bad debts on Debtors

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 99
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 100

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments

Question 17.
From the following Trial Balance of Mr. Paramesh, prepare the Trading, Profit and Loss account and Balance Sheet for the year ended 31.12.2012.
Trial Balance as on 31.12.2012
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 101
Adjustments:

  1. Closing Stock : Rs. 34,500
  2. Outstanding salaries : Rs. 5,500
  3. Depreciate plant and machinery by 5%
  4. Prepaid insurance: Rs. 1,500
  5. 5% provision is to be made for bad debts on debtors

Answer:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 102
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 Final Accounts with Adjustments 103

Student Activity

Visit any organisation and note the adjustments made during the last year’s final accounts.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 13th Lesson ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 13th Lesson ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
సర్దుబాట్ల రకాలను, ఉదాహరణలతో వ్రాయండి.
జవాబు:
దిగువ తెలిపినవి ముఖ్యమైన సర్దుబాట్లు:
1) చెల్లించవలసిన వ్యయాలు: చెల్లించవలసిన వ్యయాలు ‘అంటే ప్రస్తుత సంవత్సరానికి సంబంధించిన వ్యయాలు ఈ సంవత్సరములో కాకుండా వచ్చే సంవత్సరములో చెల్లింపబడేవి. ఉదా: మార్చి నెలకు జీతాలు లేదా అద్దె చెల్లించవలసి ఉన్నది. ఈ వ్యయాలు వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాలో డెబిట్ వైపు సంబంధిత వ్యయాంశాలకు కలిపి, మరల ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులవైపు చూపాలి.

2) ముందుగా చెల్లించిన వ్యయాలు వచ్చే సంవత్సరానికి సంబంధించినవి’ అయినప్పటికీ ప్రస్తుత సంవత్సరములో చెల్లించిన వ్యయాలను ముందుగా చెల్లించిన వ్యయాలు అంటారు.
ఉదా: పన్నులు, భీమా తరువాత సంవత్సరానికి చెల్లించడము. ఈ వ్యయాలను వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాలో డెబిట్ వైపు సంబంధిత వ్యయాల నుంచి తీసి, మరల ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఆస్తులవైపు చూపాలి.

3) రావలసిన ఆదాయము: ప్రస్తుత సంవత్సరానికి సంబంధించి వచ్చే సంవత్సరములో వసూలు అయ్యే ఆదాయాలను సంచిత లేదా రావలసిన ఆదాయాలు అంటారు. వీటిని లాభనష్టాల ఖాతాలో క్రెడిట్ వైపు సంబంధిత ఆదాయానికి కలిపి, ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఆస్తులవైపు చూపాలి.

4) ముందుగా వచ్చిన ఆదాయాలు: వచ్చే సంవత్సరానికి సంబంధించి ప్రస్తుత సంవత్సరములో వసూలయ్యే ఆదాయాలను ముందుగా వచ్చిన ఆదాయాలు అంటారు. వీటిని లాభనష్టాల ఖాతాలో ఆదాయ అంశము నుంచి తీసివేసి, ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులవైపు చూపాలి.

5) స్థిరాస్తులపై తరుగుదల: స్థిరాస్తులైన ప్లాంటు-యంత్రాలు, భవనాలు మొదలైనవి వాడకము వలన లేదా కాలగమనము వలన వాటి విలువ ప్రతి సంవత్సరము తగ్గుతూ ఉంటుంది. దీనిని తరుగుదల అంటారు. దీనిని వ్యయముగా భావిస్తారు. సాధారణముగా దీనిని ఆస్తి విలువపై కొంతశాతంగా నిర్ణయిస్తారు. ఈ మొత్తాన్ని లాభనష్టాలఖాతాకు డెబిట్ చేసి, ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఆస్తుల విలువ నుంచి తీసివేస్తారు.

6) మూలధనముపై వడ్డీ: యజమాని మూలధనముపై చెల్లించిన వడ్డీ వ్యయముగా భావించి లాభనష్టాల ఖాతాకు డెబిట్ చేస్తారు. ఈ మొత్తాన్ని ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులవైపు మూలధనానికి కలుపుతారు. సొంతవాడకాలపై వడ్డీ: యజమాని నగదుగాని, సరుకుగాని సొంతానికి వాడుకుంటే వాటిని సొంత వాడకాలు అంటారు.

7) సొంతవాడకాలపై వడ్డీని లాభనష్టాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేసి, ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులవైపు మూలధనము నుంచి తీసివేయాలి.

8) ముగింపు సరుకు: ముగింపు సరుకు సర్దుబాట్లుగా ఇచ్చినపుడు వర్తకపు ఖాతాకు క్రెడిట్ చేసి, అప్పుల పట్టీలో ఆస్తులవైపు చూపాలి.

9) రాని బాకీలు: సరుకును అరువు మీద అమ్మినపుడు ఋణగ్రస్తులు ఏర్పడతారు. ఋణగ్రస్తుల నుంచి రావలసిన బాకీలు వసూలు కాకపోతే వాటిని రాని బాకీలు అంటారు. ఇది వ్యాపార నష్టము.

i) రాని బాకీలు అంకణాలో ఇచ్చినపుడు, వీటిని లాభనష్టాల ఖాతాకు మాత్రమే డెబిట్ చేయాలి.
ii) రాని బాకీలు అంకణాలోను, సర్దుబాట్లుగా ఇచ్చినపుడు, ఈ రెండింటిని కలిపి లాభనష్టాల ఖాతాకు డెబిట్ చేయాలి. సర్దుబాట్లుగా ఇచ్చిన రాని బాకీలు మాత్రమే ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఋణగ్రస్తుల నుంచి తీసివేయాలి.

10) రాని బాకీలకు ఏర్పాటు: ఈ సంవత్సరములో రావలసిన బాకీలు వచ్చే సంవత్సరములో వసూలు కావచ్చు, కాకపోవచ్చు. వీటిని సంశయాత్మక బాకీలు అంటారు. అందువలన వ్యాపారస్తుడు ప్రస్తుత సంవత్సరములో కొంత మొత్తాన్ని వచ్చే సంవత్సరానికి చెందిన సంశయాత్మక బాకీలకై ఏర్పాటు చేస్తాడు. దీనిని సంశయాత్మక బాకీల నిధి అంటారు. సంశయాత్మక బాకీల ఏర్పాటు సర్దుబాట్లుగా ఇచ్చినపుడు, ఈ మొత్తాన్ని ఋణగ్రస్తులపై లెక్కించి, లాభనష్టాల ఖాతాకు డెబిట్ చేసి, ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఋణగ్రస్తుల నుంచి ఈ మొత్తాన్ని తీసివేయాలి.

11) రాని బాకీల ఏర్పాటు, అంకణాలోను, సర్దుబాట్లుగా ఇచ్చినపుడు: అంకణాలో ఇచ్చిన రిజర్వు గత సంవత్సరానికి చెందినది. దీనిని పాత రిజర్వు అంటారు. కొత్త రిజర్వు పాత రిజర్వు కంటే ఎక్కువగా ఉంటే, ఈ తేడాను లాభనష్టాల ఖాతాకు డెబిట్ చేసి, కొత్త రిజర్వును ఋణగ్రస్తులనుంచి తీసివేయాలి. ఒకవేళ కొత్త రిజర్వు పాత రిజర్వు కంటే తక్కువగా ఉంటే, ఈ తేడాను లాభనష్టాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేసి, కొత్త రిజర్వును ఋణగ్రస్తుల నుంచి తీసివేయాలి.

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
ఈ క్రింది వాటిని వివరించండి.
ఎ) మూలధనం మీద వడ్డీ
బి) సొంతవాడకాలపై వడ్డీ
జవాబు:
ఎ) మూలధనం మీద వడ్డీ: వ్యాపార సంస్థ యజమాని మూలధనము మీద చెల్లించే వడ్డీని మూలధనంపై వడ్డీ అంటారు. ఇది వ్యాపారానికి వ్యయం.
సర్దుబాటు పద్దు:
మూలధనంపై వడ్డీ ఖాతా Dr
To మూలధనము ఖాతా
(మూలధనంపై వడ్డీ లెక్కించినందున)

మూలధనముపై వడ్డీని కొంతశాతముగా ఇచ్చినపుడు, దీనిని లెక్కించి లాభనష్టాల ఖాతాకు డెబిట్ చేయాలి. మరల ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులవైపు మూలధనానికి కలపవలెను.

బి) సొంతవాడకాలపై వడ్డీ: యజమాని వ్యాపారము నుంచి నగదు గాని, సరుకుగాని సొంతానికి వాడుకుంటే వాటిని సొంతవాడకాలు అంటారు. సొంతవాడకాలపై వడ్డీని ఇవ్వబడిన రేటుతో లెక్కించి లాభనష్టాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయాలి. ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులవైపు మూలధనము నుంచి తీసివేయాలి.

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
సర్దుబాట్లు అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారు చేసే తేదీ నాటికి అన్ని ఖర్చులను చెల్లించినా, చెల్లించవలసినా మరియు అన్ని ఆదాయాలు వచ్చిన లేదా రావలసినా లెక్కలోకి తీసుకొనవలెను. అదే విధముగా రాబోయే సంవత్సరానికి చెందిన వ్యయాలను, ఆదాయాలను లెక్కలోకి తీసుకొనరాదు. ఈ అంశాలన్నీ ముగింపు లెక్కలలో సర్దుబాటు పద్దుల ద్వారా సర్దుబాటు చేయాలి. రాబడి అంశాలకు కలపడం గాని, తీసివేయడం గాని సర్దుబాటు చేయడం అంటారు.

ప్రశ్న 2.
సర్దుబాట్ల ప్రాముఖ్యతను వివరించండి.
జవాబు:
సర్దుబాట్ల ప్రాముఖ్యత:

  1. అకౌంటింగ్ సంవత్సరానికి చెందిన వ్యయాలను, ఆదాయాలను ఖచ్చితముగా తెలుసుకోవచ్చును.
  2. లాభనష్టాలను ఖచ్చితముగా లెక్కించవచ్చును.
  3. ఆస్తి, అప్పుల నిజమైన విలువను తేలికగా తెలుసుకొనవచ్చును.

ప్రశ్న 3.
రాని బాకీలు అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
వ్యాపారస్తుడు కొద్దిమంది ఖాతాదారులకు సరుకును అరువు మీద అమ్మకం చేయవచ్చు. అరువు తీసుకున్న ఖాతాదారుడు బాకీని చెల్లించకపోవచ్చును. వసూలు కాని బాకీలను, వసూలవుతాయని ఆశలేని బాకీలను రాని బాకీలు అంటారు. రాని బాకీలు వ్యాపారానికి నష్టము.

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ప్రవీణ్ ట్రేడర్స్ వారి ముగింపు లెక్కలను 31-12-2013 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 1
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 4,500
  2. చెల్లించవలసిన వేతనాలు: ₹ 300
  3. చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 500
  4. ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 400

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 2
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 3
31.12.2013 నాటి ప్రవీణ్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 4

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 5
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 6,000
  2. ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 200
  3. చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 600
  4. రావాల్సిన వడ్డీ: ₹ 500

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 6
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 7
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 8

ప్రశ్న 3.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి గిరి ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలను 31.03.2013 నాటికి తయారు చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 9
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 3,500.
  2. చెల్లించాల్సిన వేతనాలు: ₹ 800
  3. ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 100
  4. ఫర్నిచర్ మీద తరుగుదల: 10%
  5. భూమి, భవనాల మీద తరుగుదల: ₹ 10%
  6. ముందుగా వచ్చిన వడ్డీ: ₹ 500

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 10
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 11
31.03.2013 నాటి గిరి ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 12
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 13

ప్రశ్న 4.
కింద ఇచ్చిన Mr. కపిల్ అంకణా ఆధారంగా 31.03.2009 నాటి వర్తక, లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 14
సర్దుబాట్లు:

  1. చెల్లించాల్సిన వేతనాలు: ₹ 2,000
  2. ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 50
  3. చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 1,000
  4. రుణగ్రస్తుల రిజర్వు 5%
  5. ఫర్నిచర్ తరుగుదల: ₹ 150, యంత్రాలపై తరుగుదల: ₹ 500.
  6. ముగింపు సరుకు: ₹ 11,000

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 15
31.03.2009 నాటి Mr. కపిల్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 16
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 17

ప్రశ్న 5.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి 31.03.2010 నాటికి ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 18
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 16,800.
  2. మూలధనంపై వడ్డీ: 9%
  3. రాని బాకీలు: ₹ 2,000, రాని బాకీల నిధి 5% ఏర్పాటు చేయాలి.
  4. చెల్లించాల్సిన వేతనాలు: ₹ 1,000

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 19
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 20
31.03.2010 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 21
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 22

ప్రశ్న 6.
ప్రవీణ్ ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలను 31.03.2014 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 23
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 5,800
  2. మోటారు వాహనం తరుగుదల: 10%
  3. రాని బాకీల నిధి 5 % ఏర్పాటు చేయాలి.
  4. చెల్లించవలసిన అద్దె ₹ 500
  5. ముందుగా చెల్లించిన పన్నులు: ₹ 200

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 24
31.03.2014 నాటి ప్రవీణ్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 25
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 26

ప్రశ్న 7.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలను 31.12.2013 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 27
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 2,100
  2. చెల్లించవలసిన స్టేషనరీ బిల్లు: ₹ 600
  3. యంత్రాలపై తరుగుదల: 10%
  4. రాని బాకీలు: ₹ 7500
  5. ముందుగా చెల్లించిన వేతనాలు: ₹ 500

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 28
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 29
31.12.2013 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 30
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 31

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి వినోద్ ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 32
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 9,500
  2. రాని బాకీలు: 1500, రాని బాకీల నిధి 5%
  3. చెల్లించాల్సిన వేతనాలు: ₹ 300
  4. యంత్రాల మీద తరుగుదల: 10%
  5. ముందుగా వచ్చిన వడ్డీ: ₹ 500

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 33
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 34
వినోద్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 35
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 36

ప్రశ్న 9.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి 31.03.2014 నాటికి ముగింపు లెక్కలను తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 37
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు ₹ 7,500
  2. యంత్రాల మీద తరుగుదతల: 12%
  3. ముందుగా వచ్చిన కమీషన్: ₹ 1,200
  4. రావల్సిన వడ్డీ: ₹ 1,500
  5. రాని బాకీలు: ₹ 400
  6. ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 500

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 38
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 39
31.03.2014 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 40

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి రామకృష్ణా ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలు 31.12.2013 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 41
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 3,500
  2. చెల్లించాల్సిన అద్దె: ₹ 500
  3. ముందుగా చెల్లించాల్సిన జీతాలు, వేతనాలు: ₹ 400
  4. ముందుగా వచ్చిన వడ్డీ: ₹ 300
  5. యంత్రాలపై తరుగుదల: 10%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 42
31.12.2013 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 43
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 44

ప్రశ్న 11.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి రవి ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలను 31.12.2013 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 45
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు ₹ 5,100
  2. రాని బాకీల నిధి: 5%
  3. పేటెంట్లపై తరుగుదల: 20%
  4. చెల్లించాల్సిన అద్దె: ₹ 300
  5. రావలసిన కమీషన్: ₹ 200

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 46
31.12.2013 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 47
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 48

ప్రశ్న 12.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి శ్రీనివాస్ ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలు 31.12.2012 నాటికి తయారు చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 49
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 5,000
  2. మూలధనం మీద వడ్డీ: 8%
  3. సొంతవాడకాల మీద వడ్డీ: 10%
  4. రాని బాకీల నిధి: 5%
  5. ఆవరణల మీద తరుగుదల: 10%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 50
31.12.2012 నాటి శ్రీనివాస్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ….
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 51
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 52

ప్రశ్న 13.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 53
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 16,800
  2. చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 400
  3. ముందుగా చెల్లించిన అద్దె, పన్నులు: ₹ 200
  4. రాని బాకీల నిధి: 5%
  5. యంత్రాలపై తరుగుదల: 10%
  6. మూలధనంపై వడ్డీ: 5%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 54
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 55
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 56
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 57
సూచన: అంకణాలో వ్యత్యాసము 3600 (Dr) బీమాగా తీసుకోవడమైనది.

ప్రశ్న 14.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి విష్ణు ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలు 31.03.2014 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 58
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 14,000
  2. ఫర్నిచర్పై తరుగుదల 250, యంత్రాలపై ₹ 750
  3. చెల్లించాల్సిన జీతాలు ₹ 500
  4. రాని బాకీలు ₹ 7600
  5. సొంతవాడకాలపై వడ్డీ 5%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 59
31.03.2014 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 60
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 61

ప్రశ్న 15.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 62
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 56,000
  2. చెల్లించాల్సిన జీతాలు’: ₹ 6,000
  3. రాని బాకీలు: ₹ 72,000, రాని బాకీల నిధి: 3%
  4. యంత్రాలపై తరుగుదల: 5 %
  5. మూలధనంపై వడ్డీ: 5%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 63
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 64
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 65

ప్రశ్న 16.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి పరమేశ్ ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 66
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 34,500
  2. చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 5,500
  3. యంత్రాలపై తరుగుదల: 5%
  4. ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 1,500
  5. రాని బాకీల నిధికి 5% ఏర్పాటు చేయాలి

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 67
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 68
పరమేశ్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 69

ప్రశ్న 17.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లతా ట్రేడర్స్ వర్తక, లాభనష్టాల ఖాతాలు, ఆస్తి, అప్పుల పట్టీ 31.12.2008 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 70
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 71
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 26,800
  2. యంత్రంపై తరుగుదల: 10%
  3. పేటెంట్లపై తరుగుదల: 20%
  4. చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 1500
  5. అసమాప్త బీమా: ₹ 170
  6. రాని బాకీల నిధి: 5%.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 72
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 73
31.12.2008 నాటి లతా ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 74
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 75

ADDITIONAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
ఈ క్రింది అంకణా వివరాల నుండి ముగింపు ఖాతాలను తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 76
అదనపు సమాచారం:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 1,500.
  2. బకాయి అద్దె, పన్నులు ₹ 500
  3. భవనాలపై 5%, యంత్రాలపై 10% తరుగుదల లెక్కించాలి.
  4. ముందుగా చెల్లించిన వేతనాలు: ₹ 500
  5. రాని బాకీలను ఇంకా ₹ 200తో పెంచాలి.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 77
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 78
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 79

ప్రశ్న 2.
రవికి చెందిన క్రింది అంకణా 31.03.2009న తయారు చేశారు.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 80
క్రింది సర్దుబాట్లు చేస్తూ, అతని ముగింపు ఖాతాలు తయారు చేయండి.

  1. ప్లాంటు యంత్రాలను 10% తరుగుదల చేయండి.
  2. ఋణగ్రస్తులపై 5% రాని బాకీలపై ఏర్పాటును ఉండేట్లు చూడండి.
  3. చెల్లించాల్సిన అద్దె: ₹ 400
  4. ₹ 800 రేట్లు ముందుగా చెల్లించడమైనది.
  5. ముందుగా వచ్చిన అప్రంటీస్ ప్రీమియమ్: ₹ 200
  6. 31-3-2009న సరుకు కొన్న ధర ₹ 17,000 కాగా, దాని మార్కెట్ విలువ ₹ 20,000గా అంచనా కట్టడమైనది.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 81
31.03.2009 నాటి రవి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 82
సూచన: ముగింపు సరుకును అసలు ధర లేదా మార్కెట్ ధర ఏది తక్కువైతే దానికి విలువ కట్టవలెను.

ప్రశ్న 3.
కింద ఇచ్చిన శ్రీమురళి అంకణా ఆధారంగా 31.3.2009 నాటి ముగింపు లెక్కలను తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 83
సర్దుబాట్లు:

  1. 31-3-2009 నాటి నిల్వను ₹ 5,800గా అంచనా వేశారు.
  2. యంత్రాలపై తరుగుదల: 10%
  3. బీమా పాలసీ 30-9-2009నాడు పరిసమాప్తమవుతుంది.
  4. షెడ్ నిర్మాణానికైన ₹ 2,000 వేతనాలలో కలిశాయి.
  5. 5–3–2009 నాడు గోడౌన్లో జరిగిన అగ్ని ప్రమాదంలో ₹ 1,000 విలువ గల సరుకు నాశనం కాగా, బీమా కంపెనీ క్లెయిము పూర్తిగా అంగీకరించింది.
  6. రాని బాకీలను ఇంకా ₹ 200లతో పెంచాలి

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 84
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 85
31.03.2009 ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 86

ప్రశ్న 4.
31.3.2002న గల రామారావ్ అంకణా ఈ దిగువ చూపడమయినది.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 87
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 88
సర్దుబాట్లు:

  1. 31-3-2002 న సరుకు నిల్వ: ₹ 14,000
  2. ₹ 600 రాని బాకీలుగా రద్దు చేయుము
  3. రానిబాకీలపై 5% ఏర్పాటు చేయుము.
  4. యంత్రాలపై 20%, ఫర్నిచర్ పై 5% తరుగుదల రద్దు చేయవలెను.
  5. ముందుగా చెల్లించిన బీమా ₹ 100
  6. 25. 3. 2002న అగ్ని ప్రమాదము వల్ల ₹ 5,000 సరుకు నష్టపోగా బీమా కంపెనీ మొత్మఉ క్లెయిమ్ ఇవ్వడానికి అంగీకరించింది. ముగింపు లెక్కలు తయారు చేయుము.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 89
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 90
31.03.2002 నాటి రామారావ్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 91

ప్రశ్న 5.
రాహుల్ దిగువ అంకణా నుండి డిసెంబర్ 31, 2004 తేదీతో అంతమగు సంవత్సరానికి వర్తక, లాభనష్టాల ఖాతాను అదే తేదీన ఆస్తి, అప్పుల పట్టీని తయారుచేయుము.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 92
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 93
సర్దుబాట్లు:

  1. రద్దు చేయవలసిన రాని బాకీలు ₹ 500, వివిధ ఋణగ్రస్తులకై 5%గా సంశయాత్మక బాకీలకై ఏర్పాటు చేయవలెను.
  2. 31 డిసెంబరు, 2004న సరుకు నిల్వ ₹ 27,000
  3. గడువు తీరని బీమా ₹ 300
  4. యంత్రాలపై 5% మరియు ఫర్నిచర్పై 10% తరుగుదల ఏర్పాటు చేయుము.
  5. డిసెంబరు 24, 2004న సంభవించిన అగ్నిప్రమాదంలో ₹ 10,000 సరుకు నష్టపోగా బీమా కంపెనీ ₹ 6,000 క్లెయిము మాత్రమే అనుమతించింది.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 94
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 95
డిసెంబరు 31, 2004 నాటి రాహుల్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 96
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 97

ప్రశ్న 6.
దిగువ ఇవ్వబడిన Mr. జగన్ అంకణా నుంచి 31.12.2005తో అంతమయ్యే కాలానికి వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాను ఆ తేదీన ఆస్తి అప్పుల పట్టీను తయారుచేయుము.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 98

సర్దుబాట్లు

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 22,000
  2. చెల్లించవలసిన వేతనాలు: ₹ 4,000
  3. ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 100
  4. రాని బాకీలకై 5% ఏర్పాటు చేయండి.
  5. యంత్రాలు, ఫర్నిచర్పై తరుగుదలను 5% లెక్కించండి.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 99
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 100
31.12.2005 నాటి Mr. జగన్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 101

ప్రశ్న 7.
దిగువ ఇవ్వబడిన శరత్ అంకణా నుంచి 31.03.2013తో అంతమయ్యే సంవత్సరానికి వర్తకపు, లాభ నష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 102
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 103
సర్దుబాట్లు:

  1. 31. 12. 2009 నాటి ముగింపు సరుకు: ₹ 8,000
  2. ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 400, చెల్లించవలసిన వేతనాలు, జీతాలు: ₹ 200
  3. ఋణగ్రస్తులకై 10% రాని బాకీల రిజర్వు ఏర్పాటు చేయండి.
  4. యంత్రాల మీద 10%, ఫర్నిచర్పై 15% తరుగుదలను లెక్కించండి.
  5. యజమాని ₹ 1,000 విలువ గల సరుకు సొంతానికి తీసుకున్నాడు. ఈ వ్యవహారాన్ని పుస్తకాలలో నమోదు చేయలేదు.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 104
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 105
31.03.2013నాటి శరత్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 106

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 107
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 108

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలను 31.12.2013 నాటికి తయారు చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 109
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 110
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు విలువ: ₹ 2,200
  2. చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 200
  3. ముందుగా చెల్లించిన అద్దె: ₹ 150

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 111
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 112
31.12.2013 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 113

ప్రశ్న 3.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారు చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 114
సర్దుబాట్లు:

  1. రావలసిన కమీషన్: ₹ 600
  2. ఇంకా రావలసిన వడ్డీ: ₹ 300

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 115

ప్రశ్న 4.
కింద ఇచ్చిన అంకణానుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 116
సర్దుబాట్లు:

  1. ముందుగా వసూలైన వడ్డీ: ₹ 500
  2. ముందుగా వచ్చిన కమీషన్ ₹ 400

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 117
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 118
సూచన: ముందుగా వచ్చిన ఆదాయాన్ని అంకణాలో మాత్రమే ఇచ్చినప్పుడు దాన్నిఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పుగా
మాత్రమే చూపాలి.

ప్రశ్న 5.
హైదరాబాద్ ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలను 31.12.2013 నాటికి తయారు చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 119
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 10,000,
  2. ముందుగా వచ్చిన వడ్డీ: ₹ 400,
  3. చెల్లించాల్సిన వేతనాలు: ₹ 200
  4. రావలసిన కమీషన్ ₹ 300

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 120
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 121
31.12.2013 నాటి హైదరాబాద్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 122

ప్రశ్న 6.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారు చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 123
సర్దుబాట్లు:

  1. యంత్రాల మీద తరుగుదల: 10%
  2. ఫర్నిచర్ మీద తరుగుదల: 5%
  3. భవనాల మీద తరుగుదల: 2%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 124

ప్రశ్న 7.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి కృష్ణా ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలు 31.03.2014 నాటికి తయారు చేయండి. [T.S. Mar. ’15]
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 125
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 126
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 4,500,
  2. చెల్లించవలసిన అద్దె: ₹ 200,
  3. ముందుగా చెల్లించిన వేతనాలు: ₹ 200
  4. యంత్రాల మీద తరుగుదల: 10%
  5. ఫర్నిచర్ మీద తరుగుదల: 5%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 127
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 128
31.03.2014 నాటి కృష్ణా ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 129

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 130
సర్దుబాట్లు:
రాని బాకీలు: ₹ 800
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 131

ప్రశ్న 9.
క్రింద ఇచ్ని అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 132
సర్దుబాట్లు:
రాని బాకీలు: ₹ 450
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 133

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన అంకనా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 134
సర్దుబాట్లు: రాని బాకీల నిధి: 5% ఉండాలి.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 135

ప్రశ్న 11.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 136
సర్దుబాట్లు: రానిబాకీల నిధికై 5% ఏర్పాటు చేయాలి.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 137
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 138

ప్రశ్న 12.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 139
సర్దుబాట్లు:

  1. రాని బాకీలు: ₹ 1,000.
  2. సంశయాత్మక బాకీల నిధికై 5% ఏర్పాటు చేయాలి.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 140

ప్రశ్న 13.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 141
సర్దుబాటు: మూలధనం మీద వడ్డీ 12%
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 142

ప్రశ్న 14.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 143
సర్దుబాట్లు: సొంతవాడకాల మీద వడ్డీ: 5%
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 144
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 145
సూచన: సొంతవాడకాల మీద వడ్డీ అంకణాలో ఇచ్చినప్పుడు లాభనష్టాల ఖాతాలో క్రెడిట్ వైపు చూపాలి. ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో నమోదు చేయకూడదు.

ప్రశ్న 15.
కింద ఇచ్చిన అంకణా, సర్దుబాట్లు నుంచి రఘు వర్తక సంస్థ ముగింపు లెక్కలను 31.3.2014 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 146
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 4,000,
  2. ముందుగా చెల్లించిన జీతాలు: 3 300
  3. రాని బాకీల నిధి: ₹ 500,
  4. ఆవరణల మీద తరుగుదల 5% లెక్కించండి.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 147
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 148
31.3:2014 నాటి రఘు వర్తక సంస్థ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 149
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 150

ప్రశ్న 16.
దిగువ వివరాల ఆధారాంతో దీప్తి ట్రేడర్స్ వారి 31.03.2014 నాటికి ముగింపు లెక్కలను తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 151
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 5,000,
  2. రాని బాకీల నిధి: 5% ఉండాలి.
  3. మూలధనంపై వడ్డీ సంవత్సరానికి: 10%
  4. సొంతవాడకాలపై వడ్డీ సంవత్సరానికి: 10%
  5. యంత్రాల మీద తరుగుదల: 5% లెక్కించాలి

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 152
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 153
31.03.2014నాటి దీప్తి ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 154
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 155

ప్రశ్న 17.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి సరోజా ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలను 31.12.2012 నాటికి తయారు
చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 156
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 4,500,
  2. ముందుగా చెల్లించిన జీతాలు: ₹ 500
  3. చెల్లించవలసిన అద్దె: ₹ 200,
  4. రాని బాకీల నిధి: 5%, రాని బాకీలు: ₹ 1,000
  5. రుణగ్రస్తుల మీద వడ్డీ: 5%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 157
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 158
31.12.2012 నాటి సరోజా ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 159
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 160

ప్రశ్న 18.
జ్యోతి ట్రేడర్స్ అంకణా నుంచి 31.3.2014 నాటి ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 161
సర్దుబాట్లు:

  1. ముగింపు సరుకు: ₹ 10,000,
  2. మూలధనంపై వడ్డీ సంవత్సరానికి 5%
  3. రాని బాకీలు: ₹ 1,000,
  4. రానిబాకీల నిధి: 5%
  5. యంత్రాలపై తరుగుదల సంవత్సరానికి 10%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 162
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 163
31.3.2014 నాటి జ్యోతి ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 164

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 12th Lesson ముగింపు లెక్కలు Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 12th Lesson ముగింపు లెక్కలు

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
ముగింపు లెక్కల ప్రయోజనాలు వివరించండి.
జవాబు:
ముగింపు లెక్కలలో క్రింది ఆర్థిక నివేదికలు చేరి ఉంటాయి.

  1. వర్తకపు ఖాతా
  2. లాభనష్టాల ఖాతా
  3. ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ముగింపు లెక్కల వలన ప్రయోజనాలు : ముగింపు లెక్కలను తయారుచేయడం వలన ఈ క్రింది ప్రయోజనాలు కలుగుతాయి.
1) లాభము లేదా నష్టాన్ని తెలుసుకోవడము : ప్రతి వ్యాపారస్తుడు, ప్రతి వ్యాపార సంస్థ నిర్దిష్ట కాలానికి ఆర్థిక కార్యకలాపాల ఫలితాలను తెలుసుకోవాలి. వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాల ద్వారా వ్యాపార సంస్థ లాభనష్టాలను తెలియజేస్తాయి.

2) ఆర్థిక స్థితి : ఆస్తి అప్పుల పట్టీ సంస్థ ఆర్థిక స్థితిగతులను తెలియజేస్తుంది.

3) ఆర్థిక ప్రణాళిక : ముగింపు లెక్కల ద్వారా ఆర్థిక సమాచారము తెలుసుకొని వ్యాపార సంస్థ ఆర్థిక ప్రణాళికలు తయారు. చేయడములో నిర్వాహకులకు, వ్యాపారస్తులకు సహాయపడుతుంది.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

4) వ్యాపార నిర్ణయాలు : ప్రస్తుత ఆర్థిక నివేదికల ఫలితాలు, గత సంవత్సరము ఫలితాలతో పోల్చుకొని ముఖ్యమైన ఆర్థిక నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి తోడ్పడుతుంది.

5) రుణాలు పొందడానికి : వ్యాపార సంస్థ ఆర్థిక స్థితి, పటిష్టత, ఆర్థిక నివేదికలు ప్రతిబింబిస్తాయి కాబట్టి వ్యాపారస్తులు బాంకుల నుంచి, ఇతర మార్గాల ద్వారా ఋణాలు తీసుకోవడములో సహాయపడుతుంది. 6) పన్నులు చెల్లించడానికి: లాభనష్టాల ఖాతా ద్వారా లాభనష్టాలు తెలుసుకొని వ్యాపార సంస్థ పన్నులు చెల్లించడానికి వీలవుతుంది. ఆర్థిక నివేదికలు సమర్పించడం చట్టరీత్యా తప్పనిసరి.

ప్రశ్న 2.
మూలధన రాబడి, ఖర్చులు, ఆదాయాలను ఉదాహరణలతో వివరించండి. Imp.
జవాబు:
ముగింపు లెక్కలను తయారుచేసేటపుడు పెట్టుబడి అంశాలు, రాబడి అంశాలకు మధ్యగల తేడాను గమనించవలెను సంస్థ యొక్క ఖచ్చితమైన, నిజమైన ఆర్థిక నివేదికలను తయారుచేయడములో వ్యయాలు మరియు ఆదాయాలను పెట్టుబడి, రాబడికి కేటాయించడములో ముఖ్యపాత్రను వహిస్తాయి.
ఒక వ్యాపార సంస్థ తాలూకు వ్యయాన్ని 1) పెట్టుబడి వ్యయము 2) రాబడి వ్యయము 3) విలంబిత రాబడి వ్యయముగా విభజిస్తారు.
1) పెట్టుబడి వ్యయము : స్థిరాస్తులను కొనుగోలు చేయడం ద్వారా సంస్థ లాభార్జన శక్తిని పెంపొందించడానికి చేసిన ఖర్చులను పెట్టుబడి వ్యయము అంటారు. ఈ వ్యయము ద్వారా సంస్థకు కొన్ని సంవత్సరాలు ప్రయోజనము కలుగుతుంది.

మూలధన వ్యయానికి ఉదా : ప్లాంటు-యంత్రాలు, భవనాలు మొదలైన స్థిరాలస్తుల కొనుగోలు, యంత్రాల స్థాపన వాటి అభివృద్ధికి అయిన వ్యయము. ఈ వ్యయాలను ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఆస్తులవైపు చూపుతారు.

2) రాబడి వ్యయము : సాధారణ వ్యాపార కార్యకలాపాలలో సంస్థ పెట్టిన ఖర్చులను రాబడి వ్యయము అంటారు. ఈ ఖర్చుల వలన సంస్థకు ప్రయోజనము ఒక అకౌంటింగ్ సంవత్సరానికి పరిమితము. రాబడి వ్యయాలకు ఉదా : జీతాలు, అద్దె, రవాణా, ఆఫీసు ఖర్చులు, అమ్మకాల ఖర్చులు మొదలైనవి. ఈ ఖర్చులను లాభనష్టాల ఖాతాకు డెబిట్ చేస్తారు.

3) విలంబిత రాబడి వ్యయము : రాబడి వ్యయాల లక్షణము కలిగి ఉండి, పెద్ద మొత్తములో ఖర్చు చేసి, ప్రయోజనము ఒకటి కంటే ఎక్కువ సంవత్సరాలు సంభవిస్తే వీటిని విలంబిత రాబడి వ్యయాలు అంటారు. విలంబిత రాబడి వ్యయాలకు ఉదా : ప్రాథమిక ఖర్చులు, వాటాలు, డిబెంచర్ల జారీపై డిస్కౌంట్, పెద్ద మొత్తములో చేసిన ప్రకటన ఖర్చు, వ్యాపార ఆవరణాల మార్పిడి మొదలైనవి.

ఆదాయాలను 1. మూలధన వసూళ్ళు 2. రాబడి వసూళ్ళు 3. విలంబిత రాబడి వసూళ్ళుగా విభజించవచ్చు.

1) మూలధన వసూళ్ళు : సంస్థ యజమానుల నుంచి పెట్టుబడి రూపములో వచ్చినవి, అప్పులు తీసుకున్నవి, ఆస్తుల అమ్మకము ద్వారా వచ్చిన వసూళ్ళను మూలధన వసూళ్ళు అంటారు.
ఉదా : మూలధనము, యంత్రాల అమ్మకం మొదలైనవి. మూలధన వసూళ్ళను ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులపై చూపాలి.

2) రాబడి వసూళ్ళు : సాధారణ వ్యాపార వ్యవహారాల ద్వారా ఆర్జించిన వసూళ్ళను రాబడి వసూళ్ళు అంటారు.
ఉదా : వచ్చిన కమీషన్, వచ్చిన వడ్డీ మొ||నవి. రాబడి వసూళ్ళను లాభనష్టాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయాలి.

3) విలంబిత ఆదాయము : ఈ ఆదాయము రాబడి మూలధన ఆదాయము స్వభావము వలన వచ్చిన ఆదాయ ప్రయోజనాన్ని రాబోయే సంవత్సరాలకు కూడా విస్తరించవచ్చును.
ఉదా : రెండు, మూడు సంవత్సరాలకు కలిపే ఒకేసారి వచ్చిన వడ్డీ’ లేదా అద్దె.

ప్రశ్న 3.
ఆస్తి – అప్పుల పట్టీ నమూనాను వ్రాయండి.
జవాబు:
31 డిసెంబరు 2013 నాటికి XYZలి. వారి ఆస్తి – అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 1

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
ముగింపు లెక్కల అర్థం, ప్రాముఖ్యతను రాయండి.
జవాబు:
వ్యాపారములో లాభము వచ్చినదా లేదా నష్టము వచ్చినదా అనేది తెలుసుకోవడానికి వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాను తయారు చేస్తారు. సంస్థ యొక్క ఆర్థిక స్థితిగతులను తెలుసుకోవడానికి వ్యాపార సంస్థ ఆస్తి అప్పుల పట్టీని తయారు చేస్తుంది. వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతా మరియు ఆస్తి అప్పుల పట్టీ, ఈ మూడింటిని సాధారణముగా ముగింపు లెక్కలు అని వ్యవహరిస్తారు.

ముగింపు లెక్కలు అనగా ఆవర్జా ఖాతాల సంక్షిప్తి. ఏదైనా ఒక కాలములో వ్యాపార సంస్థ యొక్క ఆర్థిక ఫలితాలు తెలుసుకొనడానికి, అదే కాలానికి సంస్థ యొక్క ఆర్థిక పరిస్థితిని అంచనా వేయడానికి ఈ ఆవర్జా ఖాతాలను ” నిర్వహిస్తారు.

ముగింపు లెక్కల వలన ప్రయోజనాలు :

  1. ముగింపు లెక్కలు వ్యాపార సంస్థ యొక్క ఆర్థిక ఫలితాలను అనగా లాభనష్టాలను తెలియజేస్తాయి.
  2. ఇవి వ్యాపారము యొక్క ఆర్థిక స్థితిగతులను తెలియజేస్తాయి.
  3. వ్యాపారము యొక్క ద్రవ్యత్వ పరిస్థితిని, సాల్వెన్సీ పరిస్థితిని కూడా వెల్లడి చేస్తాయి.
  4. ఇవి వ్యాపార కార్యకలాపాలను ప్రణాళీకరించడానికి కూడా తోడ్పడతాయి.
  5. ముగింపు లెక్కల ఆధారముగా వ్యాపార నిర్ణయాలను తీసుకొనవచ్చును.
  6. ఒక వ్యాపార సంస్థ యొక్క పన్ను బాధ్యతను లెక్కించడానికి ఇవి తోడ్పడతాయి.

ప్రశ్న 2.
వర్తకపు ఖాతా అర్థము, ప్రయోజనాలు వివరించండి.
జవాబు:
సాధారణముగా వ్యాపారసంస్థలు ఇతరుల నుంచి సరుకులను కొని వాటిని అమ్మకము చేయడము ద్వారా లాభాన్ని ఆర్జిస్తాయి. దీనిని వర్తకపు ప్రక్రియ అంటారు. ఏదైనా ఒక నిర్దిష్ట కాలానికి వర్తక కార్యకలాపాల ద్వారా ఫలితాన్ని తెలుసుకొనడానికి ఒక ఖాతాను తయారు చేస్తారు. ఈ ఖాతాను వర్తకపు ఖాతా అంటారు.

వర్తకపు ఖాతా నామమాత్రపు ఖాతా స్వభావమును కలిగి ఉంటుంది. వర్తకపు ఖర్చులన్నింటిని ఈ ఖాతాకు డెబిట్ చేస్తారు. వర్తకపు ఆదాయాన్ని క్రెడిట్ చేస్తారు. ఈ ఖాతా నిల్వ స్థూల లాభాన్ని లేదా స్థూల నష్టాన్ని తెలుపుతుంది.

ప్రయోజనాలు:

  1. స్థూల లాభాన్ని లేదా స్థూల నష్టాన్ని తెలుసుకోవచ్చును.
  2. ప్రత్యక్ష ఖర్చులలో మార్పులను గమనించవచ్చును.
  3. అమ్మిన సరుకు వ్యయమును కనుక్కోవచ్చు.
  4. వ్యయాలకు, రాబడికి ఉన్న సంబంధాన్ని తెలుసుకోవచ్చును.
  5. అమ్మకాల ధోరణి విశ్లేషించవచ్చు.
  6. సంస్థ యొక్క లాభార్జన శక్తిని నిర్ణయించవచ్చును.
  7. స్థూల లాభ నిష్పత్తిని లెక్కించవచ్చును.

ప్రశ్న 3.
లాభనష్టాల ఖాతా అర్థము, ప్రాముఖ్యతను వివరించండి.
జవాబు:
వర్తకపు ఖాతా తయారు చేసిన తర్వాత నికర లాభాన్ని లేదా నష్టాన్ని తెలుసుకొనడానికి లాభనష్టాల ఖాతాను తయారు చేస్తారు. ఇది కూడా నామమాత్రపు ఖాతా. అందువలన అన్ని వ్యయాలను, నష్టాలను ఈ ఖాతాకు డెబిట్ చేయాలి. అలాగే లాభాలను, ఆదాయాలను క్రెడిట్ చేయాలి. లాభనష్టాల ఖాతా చూపే నిల్వ నికర లాభమును లేదా నికర నష్టమును సూచిస్తుంది. ఈ మొత్తాన్ని ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో మూలధన ఖాతాకు కలపడంగాని, తీసివేయడంగాని చేస్తారు.

లాభనష్టాల ఖాతా ప్రాముఖ్యత:

  1. ఇది నికర లాభాన్ని లేదా నికర నష్టాన్ని తెలియజేస్తుంది.
  2. నికర లాభ నిష్పత్తిని కనుక్కోవడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
  3. ప్రస్తుత సంవత్సరము పరిపాలనా ఖర్చులను, అమ్మకము ఖర్చులను గత సంవత్సరము ఖర్చులతో పోల్చవచ్చును.
  4. ఆస్తి అప్పుల పట్టీని తయారుచేయడానికి సహాయపడుతుంది.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

ప్రశ్న 4.
క్రింది వాటిని ఉదాహరణలతో వివరించండి.
జవాబు:

  1. చరాస్తులు (Current Liabilities)
  2. ప్రస్తుత అప్పులు(Current Assets)

ఎ) చరాస్తులు : తిరిగి అమ్మడానికిగాని లేదా స్వల్పకాలములో అనగా ఒక సంవత్సరములోపు నగదులోకి మార్చుకునే ఆస్తులను చరాస్తులు అంటారు. వీటిని ఫ్లోటింగ్ లేదా సర్క్యులేటింగ్ ఆస్తులని కూడా అంటారు. ఉదా : చేతిలో నగదు, బాంకులో నగదు, వివిధ ఋణగ్రస్తులు, సరుకు నిల్వ మొదలైనవి.

బి) ప్రస్తుత అప్పులు : ఒక అకౌంటింగ్ సంవత్సరములో వ్యాపార సంస్థ తిరిగి చెల్లించవలసిన అప్పులను ప్రస్తుత అప్పులు అంటారు. ఇవి స్వల్పకాలిక ఋణబాధ్యతలు. కారణము అప్పు తీసుకున్న తేదీ నుంచి సంవత్సరములోపు చెల్లించవలసి ఉంటుంంది.
ఉదా : చెల్లింపు బిల్లులు, వివిధ ఋణదాతలు, బాంకు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ మొదలైనవి.

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
మూలధన వ్యయాన్ని నిర్వచించి, రెండు ఉదాహరణలిమ్ము.
జవాబు:
స్థిరాస్తులను కొనుగోలు చేయడం ద్వారా సంస్థ లాభార్జన శక్తిని పెంపొందించడానికి చేసే వ్యయాన్ని మూలధన వ్యయము అంటారు. ఈ వ్యయం ద్వారా సంస్థకు కొన్ని సంవత్సరాలపాటు ప్రయోజనము కలుగుతుంది. ప్లాంటు- యంత్రాలు, భవనాలు మొదలైన స్థిరాస్తుల కొనుగోలు, యంత్రాల స్థాపన, వాటి అభివృద్ధి ఖర్చులు మూలధన వ్యయాలకు ఉదాహరణలు.

ప్రశ్న 2.
రెండు ఉదాహరణలతో రాబడి వ్యయాన్ని నిర్వచించండి.
జవాబు:
సాధారణ వ్యాపార సరళిలో సంస్థ పెట్టిన ఖర్చులను రాబడి వ్యయము అంటారు. ఈ ఖర్చుల వలన సంస్థకు కలిగే ప్రయోజనము ఒక అకౌంటింగ్ సంవత్సరానికి పరిమితమవుతుంది.
ఉదా : జీతాలు, అద్దె, రవాణా, ఆఫీసు ఖర్చులు, అమ్మకాల ఖర్చులు మొదలైనవి.

ప్రశ్న 3.
మూలధన ఆదాయమంటే ఏమిటి ? రెండు ఉదాహరణలు రాయండి. [A.P Mar. ’15]
జవాబు:
సంస్థ యజమానుల నుంచి పెట్టుబడి రూపములో వచ్చినవి, తీసుకున్న అప్పులు, ఆస్తుల అమ్మకము ద్వారా వచ్చిన వసూళ్ళను మూలధన ఆదాయము అంటారు.
ఉదా : మూలధనము, యంత్రాల అమ్మకము.

ప్రశ్న 4.
కంటికి కనిపించే (Tangible), కనిపించని ఆస్తులను (Intangible Assets) ఉదాహరణలతో వివరించండి.
జవాబు:
కంటికి కనిపించే ఆస్తులు : ఏ ఆస్తులనయితే కంటితో చూడగలిగి, అస్థిత్వముతో ఉంటాయో వాటిని కంటికి కనిపించే ఆస్తులు అంటారు.
ఉదా : యంత్రాలు, ఫర్నిచర్, భవనాలు.

కంటికి కనిపించని ఆస్తులు : ఏ ఆస్తులయితే కంటికి కనిపించకుండా అదృశ్యముగా ఉంటాయో వాటిని కంటికి కనిపించని ఆస్తులు అంటారు. ఉదా : గుడ్విల్, పేటెంట్లు, ట్రేడ్మార్కులు.

ప్రశ్న 5.
సొంతవాడకాలను నిర్వచించండి.
జవాబు:
తన సొంత అవసరాల కోసము యజమాని సంస్థ నుంచి వాడుకున్న నగదు, వస్తువులను సొంతవాడకాలు అంటారు. ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఈ సొంతవాడకాలను అప్పులవైపు మూలధనము నుంచి తీసివేయబడతాయి.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
31-12-2013 నాటి శ్రీకాంత్ ట్రేడర్స్ వర్తకపు ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 2
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 3

ప్రశ్న 2.
31.03.2014 నాటి వర్తకపు ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 4
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 5

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

ప్రశ్న 3.
వర్తకపు ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 6
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 7

ప్రశ్న 4.
హైదరాబాద్ ట్రేడర్స్ వర్తకపు ఖాతాను 31.12.2012 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 8
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 9
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 10

ప్రశ్న 5.
కింది వివరాలతో 31.12.2013 నాటి లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 11
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 12

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

ప్రశ్న 6.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.”
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 13
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 14
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 15

ప్రశ్న 7.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి వర్తకపు ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 16
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 17

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన వివరాలతో సురేష్ ట్రేడర్స్ 31-12-2012 నాటి వర్తకపు ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 18
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 19

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

ప్రశ్న 9.
కింద ఇచ్చిన అంకణా సహాయంతో వర్తకపు ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతా 31.12.2013 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 20
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 21
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 22
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 23

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన వివరాలతో వర్తకపు ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 24
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 25
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 26

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

ప్రశ్న 11.
కింది వివరాలతో ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 27
సాధన.
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 28

ప్రశ్న 12.
31-03-2013 నాటి కిరణ్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 29
సాధన.
31.03.2013 నాటి కిరణ్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 30

ప్రశ్న 13.
31-12-2013 నాటి వంశీ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 31
సాధన.
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 32

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 33

ప్రశ్న 15.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలను 31.03.2014 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 34
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 35
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 36
31.03.2014 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 37

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి అనిరుధ్ ట్రేడర్స్ వర్తకపు ఖాతాను 31-03-2014 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 38
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 39

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి వర్తకపు ఖాతా 31-12-2013 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 40
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 41

ప్రశ్న 3.
కృష్ణా ట్రేడర్స్ వర్తకపు ఖాతాను 31.12.2013 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 42
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 43

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

ప్రశ్న 4.
31-03-2013 నాటి లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 44
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 45
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 46

ప్రశ్న 5.
ప్రవీణ్ ట్రేడర్స్ లాభనష్టాల ఖాతాను 31.12.2013 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 47
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 48
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 49

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

ప్రశ్న 6.
కింద ఇచ్చిన నిల్వలతో 31-12-2013 నాటి లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 50
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 51

ప్రశ్న 7.
కింద ఇచ్చిన వివరాలతో వర్తకపు ఖాతాను, లాభనష్టాల ఖాతాను తయారుచేయండి..
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 52
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 53
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 56

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 57
సాధన.
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 58

ప్రశ్న 9.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి రమేష్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 59
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 60

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి వర్తకపు ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీని తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 61
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 62
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 63
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 64

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 65

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 11th Lesson తప్పుల సవరణ Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 11th Lesson తప్పుల సవరణ

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
దోషాలు ఎన్ని రకాలు ? వాటి గురించి వివరించండి.
జవాబు:
తప్పు ఏదో ఒక రకమైన దోషము. తప్పుల వ్యవహారములను చిట్టాపద్దులలో నమోదు చేసేటప్పుడు గాని, సహాయక చిట్టాలలో నమోదు చేసేటప్పుడుగాని, ఆవర్జా ఖాతాలలో నమోదు చేసేటప్పుడుగాని, ఖాతా నిల్వలను తేల్చేటప్పుడుగాని లేదా నిల్వలను బదిలీ చేసేటప్పుడుగాని ఏర్పడతాయి. ఈ తప్పులు ముగింపు లెక్కలపై ప్రభావాన్ని చూపుతాయి.

గణక శాస్త్రములో తప్పులను కొట్టివేసి వాటి స్థానములో వేరే రాయటానికి వీలులేదు. ఇది ఆచరణయోగ్యము కాదు. అందువలన తప్పు పాక్షికమయితే వదిలిన భాగమునకు సవరణ పద్దు రాయటం ద్వారా లేదా అదనపు పద్దు నమోదు చేయటము ద్వారాగాని సవరించవచ్చును. ఈ విధముగా సవరించడాన్ని తప్పుల సవరణ అంటారు.
దోషాలు.

దోషాలను రెండు రకాలుగా వర్గీకరించడం జరిగినది. అవి 1. సిద్ధాంతపరమైన దోషాలు 2. రాతపూర్వకమైన

  1. సిద్ధాంతపరమైన దోషాలు
  2. రాతపూర్వకమైన దోషాలు

1) సిద్ధాంతపరమైన దోషాలు: గణక శాస్త్ర సూత్రాలకు విరుద్ధముగా వ్యాపార వ్యవహారములను వ్రాయడం వలన జరిగే దోషాలను సిద్ధాంతపరమైన దోషాలు అంటారు. పెట్టుబడి వ్యయాన్ని రాబడి వ్యయముగా చూపినపుడు, రాబడి ఆదాయాన్ని పెట్టుబడి వ్యయముగా చూపినపుడు ఇలాంటి దోషాలు ఏర్పడతాయి. జీతాలను చెల్లించి వ్యక్తిగత ఖాతాలకు నమోదు చేయడం, ఫర్నీచర్ కొని కొనుగోలు ఖాతాలో వ్రాయడం. ఈ దోషాలు అంకణాద్వారా వెల్లడి కావు.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

2) రాతపూర్వకమైన దోషాలు: వ్యాపార వ్యవహారాలను తొలిపద్దు పుస్తకములో గాని ఆవర్జాలో నమోదు చేసేటప్పుడు సిబ్బంది చేసే తప్పులను రాతపూర్వకమైన దోషాలు అంటారు. ఇవి మూడు రకాలు ఎ) ఆకృత దోషాలు బి) అకార్యాకరణ దోషాలు సి) సరిపెట్టే దోషాలు

ఎ) ఆకృత దోషాలు : వ్యవహారములను సహాయక చిట్టాలలో వ్రాయకపోవడం వలన లేదా ఆవర్జాలో నమోదు చేయకపోవడం వలన ఇలాంటి దోషాలు ఏర్పడతాయి. జరిగిన వ్యవహారము పుస్తకాలలో వ్రాయకపోవడం ఆకృత దోషము. ఇది అంకణా సమానతకు భంగము కలిగించదు. ఉదా : అరువు మీద 300 సరుకు కొనుగోలు చేసి, కొనుగోలు పుస్తకములో వ్రాయకపోవడం.

బి) అకార్యాకరణ దోషాలు : వ్యాపార వ్యవహారాలను నమోదు చేసేటపుడు కేవలము సిబ్బంది చేసే తప్పులను అకార్యాకరణ దోషాలు అంటారు. తప్పు వరసల వలన, తప్పుగా ముందుకు తీసుకొని రావడం, తప్పుగా నిల్వలు తేల్చడం, ద్వంద దోషాలు, తప్పుగా పద్దులు వేయడం ద్వారా ఇలాంటి దోషాలు ఏర్పడతాయి. ఇవి అంకణా సమానతకు భంగము కలిగించవచ్చు లేదా కలిగించకపోవచ్చు. ఉదా : కొనుగోలు ఖాతాకు ₹ 31,000 బదులు ₹ 100 నమోదు
చేయడము.

సి) సరిపెట్టే దోషాలు : ఒక తప్పును మరొక తప్పుతో సర్దుబాటు చేయడము వలన సరిపెట్టే దోషాలు ఏర్పడతాయి. ఖాతాలలో ఒకవైపు చేసిన తప్పులు మరొక వైపున చేసే తప్పులతో సమానమై రద్దు అయిపోతాయి. ఉదా : జీతాల ఖాతాలో 500 ఎక్కువగా డెబిట్ చేసి, అమ్మకాల ఖాతాలో కూడా 500 ఎక్కువ క్రెడిట్ చేయడం. ఈ దోషాల వలన అంకణా సమానతకు భంగము కలగదు.

ప్రశ్న 2.
అంకణా ద్వారా వెల్లడి అయ్యే వెల్లడి కాని తప్పులను వివరించండి.
జవాబు:
తప్పులను రెండు రకాలుగా విభజించవచ్చును.

  1. అంకణా ద్వారా వెల్లడికాని తప్పులు.
  2. అంకణా ద్వారా వెల్లడి అయ్యే తప్పులు

1. అంకణా ద్వారా వెల్లడి కాని తప్పులు: అంకణాను తయారుచేయుట ద్వారా ఈ దోషాలను కనిపెట్టలేము. కారణం ఈ తప్పులు అంకణా సమానతకు భంగము కలిగించవు.

  • సిద్ధాంతపు దోషాలు. ఉదా : యంత్రము మరమ్మత్తులు యంత్రాల ఖాతాకు డెబిట్ చేయడము.
  • ఆకృత దోషాలు : అమ్మకాలను అమ్మకాల పుస్తకములో వ్రాయకుండా వదిలివేయడము.
  • అకార్యాకరణ దోషాలు : కొనుగోలు పుస్తకము ₹ 1000 ఎక్కువగా కూడటము.
  • సరిపెట్టే దోషాలు : రామ్కు చెల్లించిన ₹ 5,500, ₹ 5,000గా నమోదుచేసి, శ్యామ్ నుంచి వచ్చిన మొత్తము ₹ 10,000, కె 9,500గా నమోదు చేయడం.
  • సహాయక పుస్తకాలలో తప్పు పద్దును నమోదు చేయడం.
  • తప్పు ఖాతాలో సరైన వరుసలో నమోదు.
  • ఒక వ్యవహారమును పుస్తకాలలో రెండుసార్లు నమోదు చేయడం.

2. అంకణా ద్వారా వెల్లడి అయ్యే తప్పులు : ఈ తప్పుల వలన అంకణా సమానతకు భంగము కలుగుతుంది.

  • ఒక వ్యవహారమును ఖాతాలో తప్పు వైపు నమోదు చేయడం. ఉదా : ఇచ్చిన డిస్కౌంట్, డిస్కౌంట్ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయడము.
  • ఖాతాలో తప్పు మొత్తాన్ని నమోదు చేయడము. ఉదా : అమ్మకాలు ₹ 25,000 అమ్మకాల ఖాతాలో ₹ 2,500గా నమోదు చేయడం.
  • ఖాతాలను కూడేటప్పుడు తప్పులు. ఉదా : అమ్మకాల వాపసుల పుస్తకము ₹ 100 ఎక్కువగా కూడటము.
  • ఖాతాలను ముందుకు తీసుకొని వెళ్ళడంలో తప్పులు. ఉదా : కొనుగోలు పుస్తకము పేజీలో మొత్తము ₹ 1,500, మరొక పేజీకి ₹ 150 గా తీసుకొని వెళ్ళడము.
  • సహాయక చిట్టాల నుంచి ఖాతాకు నమోదు చేయకపోవడం. ఉదా : హరికి అమ్మిన సరుకు ₹ 1,000 హరి ఖాతాలో నమోదు చేయలేదు.
  • ఖాతాలలో మొత్తాలను రెండుసార్లుగా నమోదు చేయడము. ఉదా : జీతాలు ₹ 1,000 చెల్లించి, జీతాల ఖాతాకు రెండుసార్లు. నమోదు చేయడము.
  • ఖాతా మొత్తాన్ని అంకణాలో నమోదు చేయడం మరిచినపుడు.

ప్రశ్న 3.
అనామతు ఖాతా అంటే ఏమిటి ? దాన్ని ఎందుకు తెరుస్తారు ? వివరించండి. [A.P Mar. ’15]
జవాబు:
అంకణా సమానము కాకపోతే, తప్పులను కనుగొనటానికి ప్రయత్నము చేసి, వాటిని సవరించవలెను. కాని దోషాలను తేలికగా, త్వరగా కనుగొనలేకపోయినపుడు మరియు ముగింపు లెక్కలను త్వరగా తయారు చేయవలసిన ఆవశ్యకత ఉన్నప్పుడు, అంకణాలో గల వ్యత్యాసాన్ని ఒక కొత్త ఖాతా అంటే అనామతు ఖాతా తెరిచి, దానికి మళ్ళించి, అంకణా సమానత ఉండేటట్లు చేస్తారు. ముగింపు లెక్కల తయారీలోగల జాప్యాన్ని నివారించడానికి ఇలా చేస్తారు.

అనామతు ఖాతా ఒక ఊహాజనిత ఖాతా. తాత్కాలికమైనది. అంకణాను సమానము చేయడానికే దీనిని ఉపయోగిస్తారు. ఉదా : అంకణాలో డెబిట్ వైపు మొత్తము క్రెడిట్ వైపుకంటే ఎక్కువగా ఉంటే, వ్యత్యాసాన్ని క్రెడిట్ వైపు వేస్తారు. అనామతు ఖాతా క్రెడిట్ నిల్వ చూపుతుంది. ఒకవేళ అంకణాలో క్రెడిట్ వైపు మొత్తం డెబిట్ వైపు మొత్తము కంటే ఎక్కువగా ఉంటే, తేడాను డెబిట్వైపు వేస్తారు. అప్పుడు అనామతు ఖాతా డెబిట్ నిల్వను చూపుతుంది. అంకణాలో ఈ వ్యత్యాసము ఒకవైపు ‘ దోషాల వలన ఏర్పడుతుంది. రెండు వైపులా జరిగిన తప్పుల వలన అంకణా సమానతకు భంగము కలగదు. కాబట్టి అనామతు ఖాతా తెరవవలసిన పని లేదు. అనామతు ఖాతా డెబిట్ నిల్వ చూపితే, ఆస్తి- అప్పుల పట్టికలో ఆస్తులవైపు, క్రెడిట్ నిల్వ చూపితే అప్పులవైపు చూపుతారు. తరువాత సంవత్సరములో దోషాలను గుర్తించి, అనామతు ఖాతా ద్వారా సవరిస్తారు. అన్ని దోషాలను గుర్తించి సరిచేసిన తర్వాత అనామతు ఖాతా దానంతట అదే ముగిస్తుంది.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
ఆకృత తప్పులకు రెండు ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
వ్యవహారములను సహాయక చిట్టాలలో వ్రాయకపోవడము వలన లేదా ఆవర్జాలో నమోదు చేయకపోవడం వలన ఇలాంటి దోషాలు ఏర్పడతాయి. ‘ ఉదా : అరువు మీద ₹ 300 లకు సరుకు కొనుగోలు చేసి, కొనుగోలు పుస్తకములో నమోదు చేయకపోవడం, గణేశ్ చెల్లించిన నగదు ₹ 1,000 నగదు పుస్తకములో వ్రాయలేదు.

ప్రశ్న 2.
అకార్యాకరణ తప్పులకు రెండు ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
ఇవి వ్రాతపూర్వకమైన దోషాలు. గణన చేయడంలో, కూడికలలో నిల్వ తేల్చటములో లేదా నిల్వలను ముందుగా తీసుకొని వెళ్ళడంలో తప్పులు. ఉదా : కొనుగోలు ఖాతాలో ₹ 1,000 కు బదులు ₹ 100 గా నమోదు చేయడము. X చెల్లించిన ₹ 100 y ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయడం.

ప్రశ్న 3.
సిద్ధాంతరీత్యా దోషాన్ని రెండు ఉదాహరణలతో వివరించండి.
జవాబు:
గణకశాస్త్ర సూత్రాలకు విరుద్ధముగా వ్యాపార వ్యవహారాలు వ్రాసినపుడు ఇలాంటి దోషాలు ఏర్పడతాయి. పెట్టుబడికి, రాబడికి మధ్య వ్యత్యాసాన్ని గమనించకుండా లెక్కలు వ్రాసినపుడు ఏర్పడే దోషాలని సిద్ధాంతపు దోషాలు అంటారు. ఉదా :: ₹ 10,000 కు ఫర్నీచర్ కొని, కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ చేయడం, యంత్రాల మరమ్మత్తులకు 500 చెల్లించి, యంత్రాల ఖాతాకు డెబిట్ చేయడం.

ప్రశ్న 4.
సరిపెట్టే తప్పును వివరించండి.
జవాబు:
ఒక తప్పును మరొక తప్పుతో సర్దుబాటు చేయడము వలన సరిపెట్టే దోషాలు ఏర్పడతాయి. ఖాతాలలో ఒకవైపున చేసిన తప్పులు, మరొక వైపున చేసిన తప్పులతో సమానమై రద్దు అవుతాయి.

ప్రశ్న 5.
అనామతు ఖాతాను నిర్వచించండి.
జవాబు:
అనామతు ఖాతా ఒక ఊహాజనిత ఖాతా, తాత్కాలికమైనది. దీనిని అంకణాలో డెబిట్ క్రెడిట్ నిల్వలను సమన్వయ పరచడం కోసమే ఉపయోగిస్తారు. అంకణా సమానతకు భంగము కలిగించిన తప్పులను కనుగొన్న తర్వాత, అనామతు ఖాతా ద్వారా సవరణ పద్దులను వ్రాయవలెను. దోషాలను గుర్తించి, సవరించుట ద్వారా అనామతు ఖాతా దానంతట అదే ముగుస్తుంది.

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
కింది దోషాలను సవరించండి.
a) ఆదిత్యకు అమ్మిన సరుకు ₹ 2,500 కొనుగోలు పుస్తకంలో రాసుకొన్నారు.
b) సందీపికి చెల్లించిన జీతం ₹ 800 అతని వ్యక్తిగత ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
c) శేఖర్ వద్ద అరువుకి కొన్న ఫర్నీచర్ ₹ 1,000 కొనుగోలు పుస్తకంలో రాశారు.
d) భవనాల విస్తృతి కోసం పెట్టిన ఖర్చు ₹ 5,000 తప్పుగా భవనాల మరమ్మత్తుల ఖాతాలో డెబిట్ చేశారు.
e) శైలేష్ వాపసు చేసిన సరుకు ₹ 1,200 కొనుగోలు వాపసుల పుస్తకంలో నమోదు చేసుకొన్నారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 1
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 2

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

ప్రశ్న 2.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) ఫర్నీచర్ కొనుగోలు ₹ 10,000 తప్పుగా కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ అయ్యింది.
b) రమణ వద్ద అరువుకి కొన్న యంత్రాలు ₹ 20,000 కొనుగోలు పుస్తకంలో రాయడమైంది.
c) యంత్రం మరమ్మత్తుల ఖర్చు ₹ 1,400 యంత్రాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) పాత యంత్రం మరమ్మత్తులకైన ఖర్చు ₹ 2,000 మరమ్మత్తుల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
e) యంత్రం అమ్మకాలు 3,000 అమ్మకాల ఖాతాలో క్రెడిట్ చేశారు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 42
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 43

ప్రశ్న 3.
కింది తప్పులను సవరించడానికి చిట్టా పద్దులు రాయండి.
a) యంత్రం కొనుగోలు ₹ 5,000 కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ చేయడమైంది.
b) రుచిరకి చెల్లించిన న్యాయాత్మక ఖర్చులు ₹ 700 ఆమె వ్యక్తిగత ఖాతాకు డెబిట్ చేయడమైంది.
c) ఎస్కార్ట్స్ కంపెనీ వద్ద కొనుగోలు చేసిన యంత్రం ₹ 10,000 ఎస్కార్ట్స్ కంపెనీ ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) టైప్ రైటర్ కొనుగోలు ₹ 6,000 తప్పుగా కొనుగోలు పుస్తకంలో రాశారు.
e) యజమాని తనకోసం కొనుగోలు చేసిన మోటారు సైకిల్ ₹ 20,000 సాధారణ ఖర్చుల ఖాతాలో రాశారు.
f) గ్యాస్ ఇంజన్ కొనుగోలు ₹ 15,000 కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
g) సరితకు చెల్లించిన నగదు ₹ 400 ఆమని ఖాతాకు డెబిట్ చేయడమైంది.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 3
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 4

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

ప్రశ్న 4.
కింది తప్పులకు సవరణ పద్దులు రాయండి.
a) ఫర్నీచర్ తయారీదారుకి చెల్లించాల్సిన వేతనాలు ₹ 670 వేతనాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
b) శ్రీనివాస్కు అరువుపై అమ్మిన సరుకు ₹ 150 శివరామ్ ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
c) వర్షిణికి చెల్లించిన జీతం ₹ 1,000 అసలు పుస్తకాల్లో నమోదు కాలేదు.
d) హర్షిణి వద్ద అరువుకి కొన్న సరుకు 140 పుస్తకాల్లో ₹ 410 గా నమోదు అయ్యింది.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 5

ప్రశ్న 5.
కింది దోషాలకు సవరణ పద్దులు రాయండి.
a) వ్యాపారస్తుడి కొనుగోలు పుస్తకాన్ని 200 ఎక్కువగా కూడారు.
b) పాత ఫర్నీచర్ .అమ్మకం ₹ 100 తప్పుగా అమ్మకాల ఖాతాకు క్రెడిట్ అయ్యింది.
c) చెల్లించిన వడ్డీ ₹ 100 కమీషన్ ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) సోనీ నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 125 ఆమె ఖాతాలో తప్పుగా ₹ 152 క్రెడిట్ అయ్యింది.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 6

ప్రశ్న 6.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) ఫర్నీచర్ కొనుగోలు ₹ 1,200 కొనుగోలు పుస్తకంలో రికార్డు అయ్యింది.
b) యంత్రం మరమ్మత్తులు ₹ 200 యంత్రం ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
c) రమేష్కి అరువుపై అమ్మిన సరుకు ₹ 200 అమ్మకాల పుస్తకంలో సరిగానే నమోదు అయినప్పటికీ అతడి ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
d) కొనుగోలు పుస్తకాన్ని ₹ 200 ఎక్కువగా కూడారు.
e) శేషు అనే మేనేజర్కి చెల్లించిన జీతం ₹ 72,000 అతడి ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 7
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 8

ప్రశ్న 7.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) పాత యంత్రం అమ్మకం ₹ 500 అమ్మకాల పుస్తకంలో రాసుకొన్నారు.
b) రాకేష్ చెల్లించిన ₹ 300 రాజేష్ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
c) షా & కంపెనీ ₹ 250 వారి ఖాతాకు ₹ 520 గా డెబిట్ అయ్యింది.
d) రామంజికి వాపసు చేసిన సరుకు ₹ 350 అసలు పుస్తకాల్లో రికార్డు కాలేదు.
e) రమణకి చెల్లించిన జీతం ₹ 1,500 అతడి ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
f) వర్షిణి వద్ద కొన్న సరుకు ₹ 700 అమ్మకాల పుస్తకంలో రాసుకొన్నారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 9
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 10

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

ప్రశ్న 8.
కింది దోషాలను సవరించండి.
a) ఫర్నీచర్ మరమ్మత్తులకై చెల్లించిన ₹ 100 ఫర్నీచర్ ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
b) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 500 తో ఎక్కువగా కూడారు.
c) ఖర్చులు ₹ 15 ఆవర్జా ఖాతాలో ₹ 150గా నమోదు అయ్యింది.
d) Mr. S కి అమ్మిన సరుకు 200, Mr. V ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
e) పాత ఫర్నీచర్ అమ్మకం 500 అమ్మకాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 11

ప్రశ్న 9.
కింది తప్పులకు సవరణ పద్దులు రాయండి.
a) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 300 ఎక్కువగా కూడారు.
b) సుచికి అమ్మకాలు ₹ 100 తప్పుగా శరత్ ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
c) సాధారణ ఖర్చులు ₹ 20 ఆవర్జా ఖాతాలో ₹ 30 గా నమోదు అయ్యింది.
d) యాది నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 100 సంధ్య ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
e) సరితకు చెల్లించిన న్యాయాత్మక ఖర్చులు ₹ 200 ఆమె వ్యక్తిగత ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
f) రమేష్కి చెల్లించిన ₹ 200 అసలు పుస్తకాల్లో రికార్డు కాలేదు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 12
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 13

ప్రశ్న 10.
కింది తప్పులను సవరిస్తూ చిట్టాపద్దులు రాయండి.
a) కొనుగోలు పుస్తకాన్ని ₹ 200 తక్కువగా కూడారు.
b) వైష్ణవి వద్ద అరువుకి కొన్న సరుకు ₹ 1,000 తప్పుగా అమ్మకాల పుస్తకంలో రాశారు.
c) చెల్లించిన వేతనాలు ₹ 200 తప్పుగా జీతాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) వచ్చిన వడ్డీ ₹ 100 తప్పుగా కమీషన్ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
e) మేనేజర్ కృష్ణకు చెల్లించిన జీతం ₹ 500 అతని ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 14

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

ప్రశ్న 11.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) కొనుగోలు పుస్తకాన్ని ₹ 2,000 తో తక్కువగా కూడారు.
b) చెల్లించిన అద్దె ₹ 350 ఆ ఖాతాకు 530 గా డెబిట్ అయ్యింది.
c) రామా & కంపెనీ నుంచి వచ్చిన డిస్కౌంట్ ₹ 250 అసలు పుస్తకాల్లో రికార్డు కాలేదు
d) చెల్లించిన వడ్డీ ₹ 89 తప్పుగా 98 గా క్రెడిట్ అయ్యింది.
e) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 1,700 తో ఎక్కువగా కూడారు.
f) కొనుగోలు వాపసుల పుస్తకం ₹ 275 తక్కువగా కూడారు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 15
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 16

ప్రశ్న 12.
కింది దోషాలను సవరించండి.
a) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 1,000 తక్కువగా కూడారు.
b) పాత ఫర్నీచర్ అమ్మకాలు ₹ 4,000 అమ్మకాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
c) వడ్డీ నిమిత్తం చెల్లించిన ₹ 250 కమీషన్ ఖాతాకు డెబిట్ చేయడమైంది
d) సందీప్కి చెల్లించిన ₹ 125 అతని ఖాతాలో ₹ 152 గా నమోదు అయ్యింది.
e) కొనుగోలు పుస్తకంలో ₹ 750 ఎక్కువగా కూడారు.
f) హెడ్ గుమాస్తా శేఖరుకి చెల్లించిన జీతం ₹ 4,500 అతని ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 17
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 18

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

ప్రశ్న 13.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) ఫర్నీచర్ కొనుగోలు ₹ 3,500 కొనుగోలు పుస్తకంలో రాశారు.
b) వచ్చిన వాపసుల పుస్తకాన్ని ₹ 250 తో ఎక్కువగా కూడారు.
c) యంత్రం మరమ్మత్తుల ఖర్చులు ₹ 800 యంత్రాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) శ్రీమన్నారాయణకి చేసిన అమ్మకాలు ₹ 750 అమ్మకాల పుస్తకంలో నమోదు అయినప్పటికీ అతడి ఖాతాలో క్రెడిట్ చేశారు.
e) రాధిక వద్ద చేసిన కొనుగోలు ₹ 760 ఆమె ఖాతాలో ₹ 670గా క్రెడిట్ అయ్యింది.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 19
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 20

ప్రశ్న 14.
కింది దోషాలను సవరించండి.
a) యజమాని వైద్య ఖర్చులు ₹ 250 వివిధ ఖర్చుల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
b) సంధ్య & కంపెనీకి ‘అమ్మిన సరుకు ₹ 2,900 కొనుగోలు పుస్తకంలో నమోదు చేశారు.
c) పాత యంత్రం అమ్మకాలు ₹ 5,000 అమ్మకాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
d) కొనుగోలు పుస్తకాన్ని ₹ 2,000 తో ఎక్కువగా కూడారు.
e) కిట్టుకి చెల్లించిన జీతం ₹ 4,500 వ్యక్తిగత ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 21

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

ప్రశ్న 15.
కింద ఇచ్చిన తప్పులను సవరించండి.
a) గోపాల్ నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 1,500 హర్షిణి ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
b) కొనుగోలు పుస్తకాన్ని ₹1,000 తక్కువగా కూడారు.
c) యంత్రం మరమ్మత్తులు ₹ 800 యంత్రాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) చిరుకి అనుమతించిన డిస్కౌంట్ ₹ 200 నగదు పుస్తకంలో సరిగానే నమోదు అయినప్పటికీ వ్యక్తిగత ఖాతాలో అసలు నమోదు కాలేదు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 22

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన దోషాలను సవరించండి.
a) సాయికి చెల్లించిన జీతం ₹ 800 అతని వ్యక్తిగత ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
b) ఇంటి యజమాని నరేందరికి చెల్లించిన అద్దె ₹ 4,000 అతని ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
c) భవనాల మరమ్మత్తుల కోసం చెల్లించిన ₹ 1,000 భవనాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) యజమాని తన సొంతానికి వాడుకొన్న ₹ 850 ను వర్తక ఖర్చులకు డెబిట్ చేశారు.
e) రమేష్ బ్రదర్స్ వాపసు చేసిన సరుకు ₹ 235 అసలు పుస్తకాల్లో నమోదు కాలేదు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 23

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

ప్రశ్న 2.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) ఆఫీసు ఫర్నీచర్ కొనుగోలు ₹ 7,200 తప్పుగా ఆఫీసు ఖర్చుల ఖాతాకి డెబిట్ చేశారు.
b) జగపతి అరువుపై అమ్మిన సరుకు ₹ 1,500 పొరపాటున కొనుగోలు ఖాతాలో రాసారు.
c) యాది నుంచి వచ్చిన చెక్కు ₹ 1,600 అనాదరణ చెందగా తప్పుగా అమ్మకాల వాపసుల పుస్తకంలో డెబిట్ చేశారు.
d) రావుకి అమ్మిన సరుకు ₹ 4,000 పుస్తకాల్లో రికార్డు కాలేదు.
e) సుధీర్ నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 2,000 తప్పుగా సందీప్ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 24
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 25

ప్రశ్న 3.
రామ్ ప్రసాద్ & సన్స్ పుస్తకాల్లో తప్పులు కనుక్కొన్నారు. వాటిని సవరించే చిట్టా పద్దులు రాయండి.
a) ఫర్నీచర్ కొనుగోలు ₹ 500 కొనుగోలు ఖాతాలో రాశారు.
b) మరమ్మత్తుల ఖర్చు 50 భవనాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
c) చెల్లించిన అద్దె ₹ 100 భూస్వామి ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) షా & కో నుంచీ వచ్చిన నగదు ₹ 100 షాన్ & కంపెనీ నుంచి వచ్చినట్లుగా రాసుకొన్నారు.
e) యజమాని తన సొంతానికి తీసుకొన్న నగదు ₹ 150 ప్రయాణపు ఖర్చుల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
f) టైప్ రైటర్ కొనుగోలు ₹ 1,500 ఆఫీసు ఖర్చుల ఖాతాలో రాసుకొన్నారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 26
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 27

ప్రశ్న 4.
అంకణా తయారు చేసేటప్పుడు కనుక్కొన్న తప్పులను సవరణ పద్దులు రాయండి.
a) వచ్చిన కమీషన్ ₹ 200 తప్పుగా వడ్డీ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
b) కొనుగోలు వాపసుల పుస్తకాన్ని ₹ 100 తక్కువగా కూడారు.
c) ఫర్నీచర్ కొనుగోలు ₹ 600 కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ చేయడమైంది.
d) శ్రీ భీమ్రాజ్ నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 300 శ్రీరామ్ రాజ్ ఖాతాకు తప్పుగా క్రెడిట్ చేశారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 28

ప్రశ్న 5.
నారాయణ బ్రదర్స్, గుంటూరు వారి ఖాతా పుస్తకాల నుంచి 1982 నాడు కింది దోషాలను కనుక్కొన్నారు. సవరణ పద్దులు రాయండి.
a) ఫర్నీచర్ అమ్మకాలు ₹ 1,500 సరుకు అమ్మకాలుగా నమోదు అయ్యింది.
b) రామ్ వద్ద నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 7500 శ్యామ్ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయడమైంది.
c) మోహన్ వద్ద కొనుగోలు చేసిన సరుకు ₹ 1,000 అసలు పుస్తకాల్లో నమోదు కాలేదు.
d) ముఖేష్ వద్ద నుంచి వాపసు వచ్చిన సరుకు ₹ 120 అతని ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
e) యజమాని ఇంటి అద్దె ₹ 600 అద్దె ఖాతాకు డెబిట్ చేయడమైనది.
f) మహమ్మద్ రఫీకి చెల్లించిన ₹ 215 అతని ఖాతాలో ₹ 125 గా క్రెడిట్ చేయడమైంది.
g) అమ్మకాల పుస్తకంలో ₹ 100 తక్కువగా కూడారు.
h) వసూలు బిల్లుల పుస్తకంలో ₹ 1,500 పుస్తకాల్లో నమోదు కాలేదు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 29

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

ప్రశ్న 6.
కింద ఇచ్చిన తప్పులను అనామతు ఖాతా సహాయంతో సవరించండి.
a) మోహనక్కు అరుపుకి అమ్మిన సరుకు ₹ 7,000 శ్రీను ఖాతాలో ₹ 5,000 గా నమోదు అయ్యింది.
b) శరత్ వద్ద అరువు కొనుగోళ్ళు 9,000 కిరణ్ ఖాతాలో ₹ 10,000 గా డెబిట్ చేశారు.
c) శైలజకు వాపసు చేసిన సరుకు ₹ 4,000 పావని ఖాతాలో ₹ 3,000 గా క్రెడిట్ చేశారు.
d) రామంజీ నుంచి వాపసు వచ్చిన సరుకు ₹ 1,000 సంధ్య ఖాతాలో ₹ 2,000 గా నమోదయ్యింది.
e) నగదు అమ్మకాలు ₹ 2,000 కమీషన్ ఖాతాలో ₹ 200 గా నమోదు అయ్యింది.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 30
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 31

ప్రశ్న 7.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) రోహిత నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 188 ఆమె ఖాతాలో ₹ 180 గా నమోదు చేశారు.
b) అశోక్కి అమ్మిన సరుకు ₹ 75 అసలు ఖాతా పుస్తకాల్లో నమోదు కాలేదు.
c) హరి ఖాతాలో క్రెడిట్ వైపు ఎక్కువగా కూడిన మొత్తం ₹ 20
d) రమేష్ నుంచి వాపసు వచ్చిన సరుకు ₹ 35 అతని ఖాతాలో నమోదు కాలేదు.
e) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 350 తక్కువగా కూడారు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 32
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 33

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన తప్పులను అనామతు ఖాతా ద్వారా సవరించండి.
a) కొనుగోలు పుస్తకాన్ని ₹ 400 ఎక్కువగా కూడారు.
b) కొనుగోలు వాపసుల పుస్తకాన్ని ₹ 26 తక్కువగా కూడారు.
c) అఖిల నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 222 అతని ఖాతాలో ₹ 2,222 గా నమోదు అయ్యింది.
d) రాజేష్కి అమ్మిన సరుకు 296 అతని ఖాతాలో ₹ 269 గా నమోదు అయ్యింది.
e) శరత్ నుంచి వచ్చిన నగదు 350 అతని ఖాతాలో డెబిట్ వైపున నమోదు చేశారు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 34
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 35

ప్రశ్న 9.
శ్రీనివాస్ ట్రేడర్స్ పుస్తకాల ద్వారా తయారుచేసిన అంకణా సరితూగలేదు. ఖాతాలో ₹ 1,130 తేడా కనపడగా దాన్ని అనామతు ఖాతాకు మళ్ళించారు. కింది దోషాలను కనుక్కొన్నారు. వాటిని సవరించి అనామతు ఖాతా తయారుచేయండి.
a) వినయ్ వద్ద కొనుగోలు చేసిన సరుకు 800 కొనుగోలు పుస్తకంలో సరిగా నమోదు అయ్యింది కానీ అతని ఖాతాకు తప్పుగా డెబిట్ అయ్యింది.
b) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 400 ఎక్కువగా కూడారు.
c) ₹ 115 సాధారణ ఖర్చు కింద చెల్లించగా అది ₹ 150 గా నమోదు అయ్యింది.
d) అనితకు అనుమతించిన డిస్కౌంట్ ₹ 75 నగదు పుస్తకంలో సరిగానే నమోదు అయ్యింది. కానీ ఆమె వ్యక్తిగత ఖాతాలో నమోదు కాలేదు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 36
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 37

ప్రశ్న 10.
ఒక సంస్థ అంకణాలోని వ్యత్యాసాలు ₹ 750 (డెబిట్ వైపు ఎక్కువగా ఉన్నది) అందుకుగాను ఆ మొత్తాన్ని అనామతు ఖాతాలో క్రెడిట్ వైపు ఉంచారు. తప్పులను గుర్తించారు. ఆ దోషాలను సవరించి అనామతు ఖాతా తయారుచేయండి.
a) మోహన్ నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 250 అతని వ్యక్తిగత ఖాతాలో డెబిట్ చేశారు.
b) మహేష్కి అమ్మిన సరుకు ₹ 540 అమ్మకాల పుస్తకంలో 450గా నమోదు అయ్యింది.
c) వచ్చిన డిస్కౌంట్ ₹ 150 నగదు పుస్తకంలో రాసుకొన్నారు. కానీ డిస్కౌంట్ ఖాతాలో నమోదు కాలేదు.
d) కొనుగోలు వాపసులు ₹ 50 కొనుగోలు, ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
e) యంత్రాల మరమ్మత్తులు ₹ 370 మరమ్మత్తుల ఖాతాలో తప్పుగా ₹ 170 డెబిట్ అయ్యింది.
f) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని₹ 200 తక్కువగా కూడారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 38
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 39
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 40

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

ప్రశ్న 11.
కింది దోషాలను సవరించండి.
a) ఆనంద్ నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 188 ని ₹ 180 గా నమోదు చేసుకొన్నారు.
b) వర్ధనికి అమ్మిన సరుకు ₹ 75 రికార్డు చేయడం మర్చిపోయారు.
c) దీక్షిత్ ఖాతాలో క్రెడిట్ వైపు ₹ 20 ఎక్కువగా కూడారు.
d) రాధిక నుంచి వాపసు వచ్చిన ₹ 35 సరుకు ఆమె ఖాతాలో నమోదు కాలేదు.
e) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 350 తక్కువగా కూడారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 41

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 10th Lesson అంకణా Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 10th Lesson అంకణా

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
అంకణా అంటే ఏమిటి ? దానిని ఏ విధంగా తయారుచేస్తారు ?
జవాబు:
సంవత్సరాంతాన ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయడానికి ముందు ఆవర్జా ఖాతాల నిల్వల అంకగణితపు ఖచ్ఛితాన్ని ఋజువు చేసుకోవడానికి తయారుచేసే పట్టికను అంకణా అంటారు. అంకణా ముగింపు లెక్కలు, ఆవర్జా ఖాతాలను కలిపే ఒక లింక్ లాంటిది.

అంకణాను తయారుచేసే ముందు దిగువ విషయాలను గుర్తుంచుకొనవలసి ఉంటుంది.

  1. అంకణాను ఒక నిర్దిష్ట తేదీన తయారుచేస్తారు. కాబట్టి ఆ తేదీని అంకణా హెడ్డింగ్లో చూపాలి.
  2. శీర్షికతో అంకణా నమూనాను గీయవలెను.
  3. అంకణా ఒక నివేదిక అయినందున, దీనిని To మరియు By అనే పదాలు వాడకూడదు. అంకణాలో క్రమసంఖ్య, ఖాతా పేరు, ఆవర్జా పుట సంఖ్య, డెబిట్ మరియు క్రెడిట్ నిల్వలు ఉంటాయి.
  4. అన్ని ఆస్తుల ఖాతాలు, ఖర్చుల ఖాతాలు, నష్టాలకు సంబంధించిన ఖాతాలు, కొనుగోలు ఖాతా మరియు అమ్మకాల వాపసుల ఖాతా డెబిట్ నిల్వను చూపుతాయి.
  5. అన్ని అప్పుల ఖాతాలు, ఆదాయాలు లాభాలకు సంబంధించిన ఖాతాలు, రిజర్వులు, ఏర్పాట్లు, అమ్మకాలు మరియు కొనుగోలు వాపసుల ఖాతా క్రెడిట్ నిల్వను చూపుతాయి. అంకణాలో డెబిట్ నిల్వను చూపే ఖాతాలను డెబిట్ వైపు, క్రెడిట్ నిల్వను చూపే ఖాతాలను క్రెడిట్ వైపు చూపాలి.
  6. అంకగణిత ఖచ్చితమును రుజువు చేసేందుకు అంకణాలో డెబిట్ నిల్వల మొత్తము క్రెడిట్ నిల్వలతో సరిపోవాలి.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 2.
అంకణా లాభనష్టాలను వివరించండి.
జవాబు:
అంకణా వలన లాభాలు :

  1. అంకణా ద్వారా ఆవర్జాలోని ఖాతాల అంకగణితపు ఖచ్చితాన్ని కనుగొనుటకు సహాయపడుతుంది.
  2. అంకణా ఆధారముగా వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతా మరియు ఆస్తి-అప్పుల పట్టికను తయారుచేయవచ్చు.
  3. వ్యవహారాల నమోదులో దొర్లిన పొరపాట్లను, తప్పులను గుర్తించడానికి తోడ్పడుతుంది.
  4. అంకణా ద్వారా అన్ని ఖాతాల నిల్వలు ఒకేచోట కనుగొనటానికి సహాయపడుతుంది.

అంకణా వలన నష్టాలు :

  1. ఖాతా పుస్తకాలలో తప్పులు ఉన్నప్పటికి అంకణా డెబిట్, క్రెడిట్ మొత్తాలు సరిపోవచ్చు.
  2. జంటపద్దు విధానాన్ని అవలంబిస్తున్న సంస్థలు మాత్రమే అంకణామ తయారుచేయగలుగుతాయి. ఇది కొంత ఖర్చుతో కూడుకున్నది మరియు ఎక్కువ సమయము కావలెను.
  3. కొన్ని వ్యవహారాలను నమోధు చేయనప్పటికి, అంకణా సమానత్వానికి భంగము కలగదు.
  4. అంకణాను క్రమపద్ధతిలో తయారు చేయనపుడు, దాని మీద ఆధారపడి ముగింపు లెక్కలను తయారుచేసినపుడు, సంస్థ యొక్క నిజమైన ఆర్థిక పరిస్థితి వెల్లడి కాకపోవచ్చును.

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
అంకణాను నిర్వచించండి.
జవాబు:
జె.ఆర్. బాట్లిబాయ్ ప్రకారము “ఖాతా పుస్తకాల అంకగణిత ఖచ్చితాన్ని రుజువు చేసే నిమిత్తము ఖాతాల డెబిట్, క్రెడిట్ నిల్వలతో తయారుచేసిన నివేదికయే అంకణా”.

కార్టర్ ప్రకారము “అంకణా అనేది ఆవర్జా ఖాతాల నుంచి తీసుకున్న డెబిట్, క్రెడిట్ నిల్వల జాబితా. అంతేకాకుండా అంకణాలో నగదు పుస్తకము నుంచి గ్రహించిన నగదు, బ్యాంకు నిల్వలు కూడా చేర్చబడి ఉంటాయి”.

స్పెసర్ సెగ్లర్ అభిప్రాయములో ఆవర్జా ఖాతాల నిల్వలు, నగదు నిల్వ బ్యాంకు నిల్వ సహాయముతో తయారుచేయబడిన జాబితాను అంకణా అనవచ్చు.

ప్రశ్న 2.
అంకణా నమూనా తెలపండి.
జవాబు:
అంకణా నమూనా దిగువ విధముగా ఉంటుంది.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 1

ప్రశ్న 3.
అంకణా ధ్యేయం తెలపండి.
జవాబు:
అంకణాను ఈ క్రింది ధ్యేయాల నిమిత్తం తయారుచేస్తారు.

  1. ఇది ఖాతా పుస్తకాల నిల్వల జాబితా. దీనిలో నగదు పుస్తకము నిల్వలు కూడా ఉంటాయి. ముగింపు లెక్కలను తయారు చేయడానికి ఇది తోడ్పడుతుంది.
  2. అంకణా తయారుచేయడంలో ముఖ్య ఉద్దేశ్యము లెక్కలలోని అంకగణితపు ఖచ్చితాన్ని రుజువు చేసుకోవడం.
  3. అంకణా సహాయముతో ఖాతాల నిల్వలను రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ సంవత్సరాలతో పోల్చి చూడవచ్చును.
  4. ఏ ఆవర్జా ఖాతా నిల్వ అయినా అవసరమైనపుడు తేలికగా కనుగొనవచ్చును.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 4.
అంకణా తయారుచేసే పద్ధతులను వివరించండి.
జవాబు:
అంకణాను రెండు పద్ధతులలో తయారుచేస్తారు. 1. మొత్తాల పద్ధతి 2. నిల్వల పద్ధతి.
1) మొత్తాల పద్ధతి : ఆవర్జాలోని ప్రతి ఖాతా డెబిట్, క్రెడిట్ వరుసలు విడివిడిగా కూడి అంకణాను తయారుచేసే పద్ధతిని మొత్తాల పద్ధతి అంటారు. ఈ పద్ధతి ప్రకారము ఆవర్జా ఖాతాలోని డెబిట్ మొత్తాన్ని, క్రెడిట్ మొత్తాన్ని కూడాలి. అయితే ఈ పద్ధతి ప్రస్తుతము వాడుకలో లేదు.

2) నిల్వల పద్ధతి : ఇది బాగా వాడుకలో ఉన్న పద్ధతి. ఈ పద్ధతిలో ప్రతి ఆవర్జాలోని ఖాతా నిల్వను తీసుకుంటారు. అంకణాలో డెబిట్ నిల్వను డెబిట్వైపు, క్రెడిట్ నిల్వను క్రెడిట్వైపు చూపుతారు. ఈ రెండు వరుసల మొత్తాలు సమానముగా ఉంటే, అంకగణిత దోషాలు లేవని చెప్పవచ్చును.

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన నవీనా ఖాతాల నిల్వల నుంచి డిసెంబర్ 2013 నాటి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 2
సాధన.
డిసెంబర్ 2013 నాటి నవీనా అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 3

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన స్వాతి పుస్తకాల నిల్వల నుంచి 31 మార్చి 2013 నాటి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 4
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 5
సాధన.
31 మార్చి 2013 నాటి స్వాతి అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 6

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 3.
అనుభవం లేని గణకుడు తయారుచేసిన అంకణా కింది ఇవ్వడమైంది. సవరించిన అంకణా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 7
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 8
సాధన.
సవరించిన అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 9
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 10

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 4.
రుత్విక్ ఖాతా పుస్తకాల నుంచి సేకరించిన నిల్వల నుంచి 31-03-2013 నాటి అంకణా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 11
సాధన.
31-03-2013 నాటి రుత్విక్ అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 12
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 13

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 5.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి 31.12.2013 నాటి హర్షిణి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 14
సాధన.
31-12-2013 నాటి హర్షిణి అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 15
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 16

ప్రశ్న 6.
31.8.2013 న సరసు పుస్తకాల నుంచి కింది నిల్వలు తీసుకోవడమైంది వాటి నుంచి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 17
సాధన.
31-08-2013 నాటి సరసు అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 18

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 7.
31.01.2014 నాటి వర్షిణి ఖాతా పుస్తకాల నిల్వల నుంచి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 19
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 20
సాధన.
31-01-2014 నాటి వర్షిణి అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 21
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 22

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 8.
31.12.2013 నాటి రేనిష్ అంకణా తయారుచేయండి. `
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 23
సాధన:
31-12-2013 నాటి రేనిష్ అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 24n

ప్రశ్న 9.
31.12.2013 నాటి మానస్ అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 25
సాధన.
31-12-2013 నాటి మానస్ అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 26

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన మృదుల పుస్తకాల నిల్వల నుంచి 31.12.2013 నాటి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 27
సాధన.
31-12-2013 నాటి మృదుల అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 28

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 11.
31.12.2013 న ఉన్న ప్రఫుల్ల అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 29
సాధన.
31-12-2013 నాటి ప్రఫుల్ల అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 30
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 31

ప్రశ్న 12.
కింద ఇచ్చిన నిల్వల నుంచి 31.12.2013 న ఉన్న సుచిత్ర అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 32
సాధన.
31-12-2013 నాటి సుచిత్ర అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 33

ప్రశ్న 13.
కింద ఇచ్చిన నిల్వల నుంచి రాధా అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 34
సాధన.
31-12-2013 నాటి రాధా అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 35

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 14.
కింది నిల్వల నుంచి స్నిగ్ధ అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 36
సాధన.
స్నిగ్ధ అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 37
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 38

ప్రశ్న 15.
కింది వివరాల నుంచి 31-03-2010 నాటి నైమిష అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 39
సాధన.
అభ్యాసము 11ను చూడండి.

ప్రశ్న 16.
రోహిత అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 40
సాధన.
రోహిత అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 41

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 17.
31-03-2013 నాటి సుస్మిత అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 42
సాధన.
31.03.2013 నాటి సుస్మిత అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 43

ప్రశ్న 18.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి సుధ అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 44
సాధన.
సుధ అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 45

గమనిక : ప్రారంభ సరుకు 10,000, కొనుగోళ్ళు 20,000 తప్పుగా ఇవ్వడమైనది. ఇవి 19వ లెక్కకు సంబంధించినవి.

ప్రశ్న 19.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి భారతి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 46
సాధన.
భారతి అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 47
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 48

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన నిల్వల నుంచి జూన్ 30, 2013 నాటి కుషాల్ అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 49
సాధన.
జూన్ 30, 2013 నాటి కుషాల్ అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 50
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 51

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 2.
సంధ్యారాణి ఖాతా పుస్తకాల నుంచి తీసుకొన్న నిల్వల నుంచి 31 మార్చి 2007, నాటి అంకణా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 52
సాధన.
31 మార్చి 2007 నాటి సంధ్యారాణి అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 53
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 54

గమనిక : అంకణాలో ముగింపు సరుకు చూపరాదు, కారణం దాన్ని ఖాతాలోకి తీసుకోలేదు.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

ప్రశ్న 3.
అనుభవం లేని గణకుడు తయారుచేసిన అంకణా కింద ఇవ్వడమైంది. దాని నుంచి సరియైన అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 55
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 56
సాధన.
సరిచేసిన అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 57

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 9th Lesson బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 9th Lesson బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక ఉనికి, ప్రాముఖ్యతను వివరించండి.
జవాబు:
బ్యాంకులో కరెంట్ ఖాతాను తెరిచినపుడు ఒక పుస్తకము ఇవ్వడము జరుగుతుంది. దీనిని పాస్బుక్ అంటారు. ఇది బ్యాంకులో వర్తకునకు లేదా ఖాతాదారుకు చెందిన రికార్డు. వ్యాపారస్తుడు కూడా ఈ వ్యవహారములను నగదు పుస్తకములో బ్యాంకు వరుసలో నమోదు చేస్తాడు. అన్ని పద్దులను ఈ రెండు పుస్తకాలలో ఖచ్ఛితంగా వ్రాసినపుడు నగదు పుస్తకము నిల్వ, పాస్బుక్ నిల్వతో సమానముగా ఉంటుంది. కాని ఆచరణలో ఏదైనా ఒక పాత తేదీన ఈ నిల్వలు సమానముగా ఉండవు. పాసుబుక్ నిల్వ, నగదు పుస్తకము నిల్వలో సమన్వయము చేయడానికి తయారుచేసే పట్టికను బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక అంటారు. ఇంకొకవిధముగా చెప్పాలంటే, ఒక నిర్ణీత తేదీన నగదు పుస్తకము యొక్క బ్యాంకు వరుస, బ్యాంకు పాస్బుక్ నిల్వల మధ్య తేడాలకు గల కారణాలు కనుగొని, వాటిని సమన్వయము చేయడానికి తయారుచేసే నివేదికను బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక అంటారు. దిగువ ప్రయోజనాలను పొందుటకు బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టికను తయారు చేస్తారు.

  1. రెండువైపులా జరిగే దోషాలను కనుగొనుటకు,
  2. మోసాలను, నిధుల దుర్వినియోగాన్ని నివారించడానికి,
  3. వ్యాపారస్తుడు బ్యాంకు ద్వారా జరిగిన వాస్తవ వ్యవహారాలను తెలుసుకొనవచ్చు,
  4. చెల్లింపులు చేసినట్లుగా తగిన సాక్ష్యాధారాలను ఏర్పాటుచేయడం కోసము,
  5. వసూలుకు పంపినా వసూలు కాని చెక్కులకు సంబంధించిన సమాచారము బ్యాంకు ద్వారా గుర్తించవచ్చును.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

ప్రశ్న 2.
నగదు చిట్టా నిల్వకు, పాస్బుక్ నిల్వ తేడాకు గల కారణాలను వివరించండి.
జవాబు:
ఒక నిర్ణీత తేదీనాడు నగదు పుస్తకములోని బ్యాంకు నిల్వ, పాస్బుక్ నిల్వ, రెండూ ఒకే మొత్తముతో సమానము కాకపోవడానికి అనేక అంశాలు కారణాలుగా ఉంటాయి. అవి.
1) వ్యవహారములు నగదు పుస్తకములో బ్యాంకు వరుసలో నమోదై, పాస్బుక్ లో నమోదు కాకపోవడం:

  • సంస్థకు వచ్చిన చెక్కులను నగదు పుస్తకములో నమోదు చేసి, బ్యాంకుకు పంపకపోవడం. ఈ సందర్భములో చెక్కులు నగదు పుస్తకములో డెబిట్ వైపు మాత్రమే నమోదు అవుతాయి.
  • సంస్థ చెక్కులను జారీచేసినా, చెల్లింపుకై బ్యాంకులో దాఖలు కాకపోవడం. ఇవి నగదుచిట్టాలో క్రెడిట్ వైపు మాత్రమే నమోదవుతాయి.
  • వ్యాపారస్తుడు చెక్కులను బ్యాంకుకు వసూలుకు పంపగా, సమన్వయ తేదీనాటికి వసూలు కాకపోవడం. ఇది నగదు పుస్తకములో మాత్రమే డెబిట్వైపు నమోదు అవుతాయి.

2) వ్యవహారాలు పాస్బుక్ లో నమోదై నగదు పుస్తకములో నమోదు కాకపోవడం:
i) సంస్థ ఖాతాదారుడు నేరుగా సంస్థ బ్యాంకు ఖాతాలో జమకట్టినపుడు. ఇది పాస్బుక్లో క్రెడిట్ వైపు మాత్రమే నమోదు అవుతుంది.

ii) బ్యాంకు చార్జీలు: బ్యాంకు ఖాతాదారుకు సేవలను అందించినందుకుగాను కొంత మొత్తము చార్జి చేస్తారు. దీనిని బ్యాంకు చార్జీలు అంటారు. దీనిని పాస్ బుక్ లో డెబిట్ చేసినా ఖాతాదారుకు ఈ విషయం తెలిసేంత వరకు నగదు పుస్తకములో నమోదు కాదు.

iii) సంస్థ బ్యాంకుకు ఇచ్చిన స్థాయి ఉత్తర్వుల ప్రకారము బ్యాంకువారు భీమా ప్రీమియం, క్లబ్ బిల్లులు మొదలైన చెల్లింపులు పాస్బుక్ డెబిట్ చేస్తారు. సంస్థకు ఈవిషయం తెలిసేంతవరకు నగదు పుస్తకములో నమోదు చేయరు.

iv) నేరుగా చేసిన డెబిట్: రుణదాతలు వ్యాపారస్తుని అనుమతితో నేరుగా అతని బ్యాంకు ఖాతానుంచి సొమ్మును పొందినపుడు, పాస్బుక్ లో డెబిట్ చేయబడుతుంది. కాని నగదు పుస్తక్తములో నమోదుకానందున రెండు పుస్తకాల నిల్వలలో తేడా వస్తుంది.

v) ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ పై వడ్డీ లేదా అప్పుమీద వడ్డీ: అప్పులమీద లేదా ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ప చెల్లించిన వడ్డీ పాస్బుక్ లో డెబిట్ వైపు కనపడుతుంది. ఇది నగదు పుస్తకములో నమోదు కానందున రెండు నిల్వలలో తేడా వస్తుంది.

vi) డిపాజిట్లు లేదా పెట్టుబడులపై వడ్డీ: డిపాజిట్ల మీద లేదా పెట్టుబడులపై వసూలు చేసిన వడ్డీ పాస్బుక్లో క్రెడిట్ వైపు ఉంటుంది.

vii) చెక్కులు, బిల్లుల అనాదరణ: సంస్థ ఇచ్చిన చెక్కులు లేదా బిల్లులు సంస్థ ఖాతాలో తగినంత నిల్వ లేనందున అనాదరణ జరగవచ్చు. దీనిని సంస్థ ఖాతాకు డెబిట్ చేస్తారు కాని నగదు పుస్తకములో పద్దు ఉండదు.

3) తప్పుల వలన ఏర్పడే తేడాలు:

  • సంస్థ కొన్ని తప్పులను చేయవచ్చు. ఉదా: వ్యవహారమును నమోదు చేయకపోవడం, తప్పుగా నమోదు లేదా తప్పుగా నిల్వ తేల్చడం మొదలగునవి.
  • కొన్ని సమయాలలో బ్యాంకు వారు కూడా కొన్ని తప్పులు చేయవచ్చు. వ్యవహారాన్ని తప్పుగా నమోదు చేయడం లేదా వ్యవహారాన్ని వదిలి వేయడం మొదలైనవి. ఈ తప్పుల వలన నగదు పుస్తకము నిల్వ పాస్బుక్ నిల్వతో సమానము కాదు.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

ప్రశ్న 3.
ఉదహరించిన అంకెలతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేసే పద్ధతిని వివరించండి.
జవాబు:
నగదు పుస్తకములోని నిల్వకు, పాస్ బుక్ లోని నిల్వకు తేడాలున్నప్పుడు వాటిని సమన్వయము చేయడానికి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టికను తయారు చేస్తారు. ఈ పట్టికను తయారుచేసే ముందు ఒక పుస్తకములోని నిల్వను కనుక్కోవడానికి రెండవ పుస్తకము నిల్వలో తగిన సర్దుబాట్లను చేయవలసి ఉంటుంది. దీనివలన రెండు నిల్వలకు సమానత్వము ఏర్పడుతుంది.

బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టికను నెల చివరితేదీన గాని లేదా సంస్థకు ఏ తేదీ అనుకూలముగా ఉంటే ఆ తేదీన గాని తయారుచేయవచ్చును. నగదు పుస్తకము మరియు ప్లాస్బుకు రెండు నిల్వలు ఇచ్చినపుడు, ఈ పుస్తకములు ఒకే కాలానికి సంబంధించినవో, కాదో చూడవలెను. ఈ రెండు పుస్తకాలు వివిధ కాలాలకు చెందినపుడు, రెండు పుస్తకాలలో నమోదైన అంశాలను లెక్కలోకి తీసుకొనవలెను. అలా కాకుండా రెండు పుస్తకములు ఒకే కాలమునకు సంబంధించినవి అయితే రెండు పుస్తకాలలో నమోదుకాని అంశాలను పరిగణించవలెను.

31-3-2014 నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 1

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
నగదు పుస్తకము, పాస్బుక్ నిల్వలను సమన్వయము చేయడానికి తయారుచేసే నివేదికను బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక అంటారు. నగదు పుస్తకము, పాస్బుక్ వేర్వేరు నిల్వలను చూపుతున్నప్పుడు, తేడాలు చూపడానికి గల కారణాలు కనుక్కొని, వాటని సమన్వయము చేయడానికి తయారుచేసే పట్టికను బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక అంటారు. ఈ పట్టికను నిర్దిష్ట కాలానికి అనగా నెలకు లేదా ఆరు నెలలకుగాని తయారుచేస్తారు. బ్యాంకులో తనకున్న నిల్వ మొత్తము లేదా బ్యాంకుకు తాను ఋణపడిన బాకీ మొత్తము ఖచ్చితముగా తెలుసుకోవడానికి వ్యాపారస్తునకు ఈ బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక ఉపయోగపడుతుంది.

ప్రశ్న 2.
అనుకూల నిల్వ అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
నగదు పుస్తకము డెబిట్ నిల్వను చూపుతున్నప్పుడు, పాస్బక్ క్రెడిట్ నిల్వను చూపితే దానిని అనుకూల నిల్వ అని అంటారు. అనుకూల నిల్వ వ్యాపారస్తునకు బ్యాంకులో అతని ఖాతాలో నిల్వ ఉన్నదని సూచిస్తుంది.

ప్రశ్న 3.
ప్రతికూల నిల్వ అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
సంస్థ తన ఖాతాలో ఉన్న నిల్వకంటే ఎక్కువ మొత్తాన్ని బ్యాంకు నుంచి తీసుకున్నప్పుడు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ ఏర్పడుతుంది. వాస్తవ నిల్వ కంటే ఎంత మొత్తము ఎక్కువగా తీసుకుంటారో దానిని మాత్రమే ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ అంటారు. దీనినే ప్రతికూల నిల్వ అనికూడా అంటారు.

ప్రశ్న 4.
ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ను వివరించండి. [A.P. Mar. ’15]
జవాబు:
ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ అనేది బ్యాంకు అందజేసే పరపతి సౌకర్యము. వ్యాపార అవసరాలకు బ్యాంకు మంజూరు చేసిన పరిమితి మేరకు ఖాతాలో ఉన్న నిల్వ కంటే ఎక్కువ మొత్తాన్ని వాడుకోవచ్చు. దీనిని నగదు లేదా చెక్కులను బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేయడం ద్వారా తిరిగి చెల్లించవచ్చు. వ్యాపార సంస్థ బ్యాంకు అందచేసిన ఈ ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ప వడ్డీని చెల్లించవలసి ఉంటుంది. ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ను ప్రతికూల నిల్వ అని కూడా అంటారు.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

ప్రశ్న 5.
వసూలు కోసం చెక్కులను బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసినపుడు దాని ప్రభావం చిట్టాపై ఎలా ఉంటుంది ?
జవాబు:
వ్యాపారస్తుడు తన ఖాతాదారులు ఇచ్చిన చెక్కులను వసూలు కోసం బ్యాంకుకు పంపి, తన నగదు పుస్తకములో డెబిట్ చేస్తాడు. అందువలన నగదు పుస్తక్తము నిల్వ ఆ మేరకు పెరుగుతుంది. అయితే బ్యాంకువారు చెక్కులు వసూలుకు వచ్చినంత మాత్రాన వ్యాపారస్తుని ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయరు. ఆ చెక్కులు వసూలైనప్పుడు మాత్రమే క్రెడిట్ చేస్తారు. కాబట్టి సమన్వయ తేదీ నాటికి ఇలాంటి చెక్కులు వసూలు కాకపోతే, బ్యాంకు పాస్బుక్లో క్రెడిట్ ఉండదు. ఈ కారణము వలన నగదు పుస్తకము ఎక్కువ నిల్వను, పాస్బుక్ తక్కువ నిల్వను చూపుతాయి.

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
పాస్బుక్ ప్రకారం నిల్వ ₹ 12,600. పాస్బుక్ నిల్వతో నగదు పుస్తకం నిల్వను పోల్చినప్పుడు క్రింది వ్యత్యాసాలు గుర్తించారు.
a) జారీచేసిన చెక్కులు చెల్లింపుకు దాఖలు కానివి ₹ 2,100.
b) డిపాజిట్ చేసిన, వసూలు కాని చెక్కులు ₹ 1,800.
c) బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 175.
d) బ్యాంకు చెల్లించిన బీమా ప్రీమియం ₹1,500.
e) సంస్థ రుణగ్రస్థుడు నేరుగా బ్యాంకులో జమచేసిన మొత్తం ₹ 1,200. నగదు పుస్తకం నిల్వను తెలుసుకోవడానికి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
సాధన.
బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 2

ప్రశ్న 2.
30-09-2013 తేదీ నాటి మూర్తి & సన్స్ వారి పాస్బుక్ నిల్వ ₹ 21,700. పాస్బుక్ నిల్వ నగదు పుస్తకంతో పోల్చి చూసినప్పుడు కింది విషయాలు గమనించారు.
a) జారీచేసిన చెక్కులు ఇంకా దాఖలు కానివి ₹ 32,500.
b) సంస్థ ఖాతాదారుడు నేరుగా బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేశారు ₹ 3,000.
c) పాస్బుక్లో మాత్రమే క్రెడిట్ అయిన వడ్డీ ₹ 575.
d) డిపాజిట్ చేసినా ఇంకా వసూలు కాని చెక్కులు ₹ 3,500.
e) బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 150.
నగదు పుస్తకం నిల్వను తెలుసుకోవడానికి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
సాధన.
సెప్టెంబరు 30, 2013 నాటి మూర్తి & సన్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 3

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

ప్రశ్న 3.
31-03-2014 తేదీ నాటి గిరి ఇండియా లిమిటెడ్ వారి పాస్బుక్ నిల్వ ₹ 8,900. కింది విషయాలను పరిగణనలోకి తీసుకొని బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) జారీచేసిన చెక్కులు ఇంకా దాఖలు కానివి ₹ 2,100.
b) డిపాజిట్ చేసినా ఇంకా వసూలు కాని చెక్కులు ₹ 900.
e) బ్యాంకు పాస్బుక్ డెబిట్వైపు పొరపాటుగా నమోదైన వ్యవహారం ₹ 500.
d) పాస్ బుక్ లో మాత్రమే డెబిట్ అయిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 210.
e) స్థాయి ఉత్తర్వులను అనుసరించి బ్యాంకు వారు నేరుగా చెల్లించిన బీమా ప్రీమియం ₹ 600.
సాధన.
31-3-2014 నాటి గిరి ఇండియా లిమిటెడ్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 4

ప్రశ్న 4.
బి.బి.ఆర్. లిమిటెడ్ వారి నగదు చిట్టా బ్యాంకు వరుస డెబిట్ నిల్వ ₹ 15,000. పాస్బుక్ నిల్వతో పోల్చగా వ్యత్యాసం కలదు. కింది వివరాలతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేసి పాస్బుక్ నిల్వను కనుక్కోండి.
a) జారీచేసిన చెక్కులు ఇంకా దాఖలు కానివి ₹ 4,200.
b) బ్యాంకుకి పంపిన వసూలు కాని చెక్కులు ₹ 5,600.
c) నగదు పుసక్త వసూళ్ళ వరుస అధికంగా కూడటం జరిగింది ₹ 300.
d) సంస్థ కరెంటు ఖాతాపై జారీచేసిన చెక్కు పొరపాటుగా సేవింగ్స్ ఖాతా నుంచి చెల్లించాడు ₹ 2,100.
e) వసూలు కోసం బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసిన చెక్కులను నగదు పుస్తకంలో నమోదు చేయడం మరిచిపోయారు ₹ 900.
సాధన.
బి.బి.ఆర్.లిమిటెడ్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 5

ప్రశ్న 5.
31-12-2013 తేదీ నాడు రెడ్డినాయుడు అనుకూల నగదు పుస్తకం నిల్వ ₹ 25,500. కింది కారణాల వల్ల నగదు, పాస్బుక్ నిల్వలు సమానంగా లేవు. వీటి ఆధారంగా పాస్బుక్ నిల్వను తెలుసుకోండి.
a) సరితా & కంపెనీ వారి నుంచి పొందిన చెక్కు ₹ 2,450 నగదు పుస్తకంలో రెండుసార్లు నమోదు చేశారు.
b) నగదు పుస్తకం వసూలు వరుస అధికంగా కూడటమైంది ₹ 1,940.
c) సప్లయీరులకు జారీచేసిన మొత్తం చెక్కుల విలువ ఔ 6,000 . అందులో 1,500 చెక్కులు 2-1-2014 నాడు ₹ 2,500; 4-1-2014 నాడు పాస్బుక్లో డెబిట్ అయ్యాయి. మిగిలిన చెక్కులు 31-12-2013 తేదీ లోపలే డెబిట్ చేశారు.
d) డిస్కౌంట్ చేసిన బిల్లు అనాదరణ పొందింది ₹ 750.
e) పాస్బుక్లో క్రెడిట్ అయి, నగదు పుస్తకంలో ఎలాంటి మార్పులేని వ్యవహారాల విలువ ₹ 400.
f) వసూలు కాని చెక్కులు ₹ 1,000.
సాధన.
31 డిసెంబరు 2013 నాటి రెడ్డి వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 6

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

ప్రశ్న 6.
31-12-2013న నగదు పుస్తకం ప్రతికూల నిల్వ ₹ 29,000. కింది విషయాల సహాయంతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) డిపాజిట్ చేసిన, వసూలుకాని చెక్కులు ₹ 4,530
b) సప్లయిదారుడైన కార్తీక్ రెడ్డికి జారీచేసిన చెక్కు, ఇంకా చెల్లింపు కోసం దాఖలు కాలేదు ₹ 5,040.
c) పాస్బుక్ డెబిట్ చేసిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 600.
d) డిస్కౌంట్ చేసిన 72,000 విలువగల బిల్లు అనాదరణ చెందింది.
సాధన.
31-12-2013 నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 7

ప్రశ్న 7.
ఈ కింది విషయాల ఆధారంగా బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) నగదు పుస్తకం ప్రకారం ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ నిల్వళ్ ₹ 16,100.
b) నగదు పుస్తకం డెబిట్ వైపు తక్కువగా చూపడం జరిగింది ₹ 200.
c) బ్యాంకు వారు నేరుగా వసూలు చేసిన బిల్లులు ₹ 3,500.
d) నగదు పుస్తకంలో బ్యాంకు చార్జీలను రెండుసార్లు నమోదు చేశారు 240.
e) పాస్బుక్లో మాత్రమే నమోదైన చెక్కు వసూలు ₹ 1,100.
f) ‡ 6,000 విలువగల చెక్కులను డిపాజిట్ చేసినా, కాని వాస్తవంగా కేవలం ₹ 2,600 మాత్రమే వసూలు అయ్యాయి.
g) పాస్బుక్లో మాత్రమే నమోదైన పెట్టుబడుల మీద వడ్డీ 2,000.
సాధన.
బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 8

ప్రశ్న 8.
ఈ కింద ఇచ్చిన వివరాలతో 31-03-2014 నాటి మనస్వీ & బ్రదర్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) బ్యాంకు వారి నివేదిక(పాస్బుక్) ప్రకారం ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ నిల్వ ₹ 22,470.
b) చాంబర్ ఆఫ్ కామర్స్కు, స్థాయి ఉత్తర్వులను అనుసరించి బ్యాంకు వారు చెల్లించిన వార్షిక సబ్ స్క్రిప్షన్ ₹ 2,530, నగదు పుస్తకంలో నమోదు కాలేదు.
c) 23–03–2014 నాడు నగదు పుస్తకం క్రెడిట్ వైపు నిల్వ ₹ 1,900 తక్కువగా చూపడం జరిగింది.
d) బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసిన చెక్కు వివరాలు, నగదు పుస్తకంలో లేవు 2,500.
e) నగదు పుస్తకంలో రెండు బ్యాంకు చార్జీల మొత్తాల్లో మొదటిది ₹ 290 రెండుసార్లు నమోదైంది. రెండవ మొత్తం ₹ 120 అసలు నమోదు కాలేదు.
f) బ్యాంకువారు వసూలు చేసిన వాటాలపై డివిడెండ్ ₹ 3,200. ఈ విషయం సంస్థకు సమాచారం లేదు.
g) ₹ 1,850, ₹ 1,500 విలువగల రెండు చెక్కులు జారీచేయగా ₹ 1,850 విలువగల చెక్కు మాత్రమే సమన్వయ తేదీనాటికి చెల్లింపు అయింది.
సాధన.
31.3.2014 నాటి మనస్వీ & బ్రదర్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 9

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

ప్రశ్న 9.
31-03-2014 న కార్తీక్ బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయండి.
a) పాస్బుక్ ప్రకారం ప్రతికూల నిల్వ ₹ 6,500.
b) బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసిన ₹ 5,000 చెక్కుల్లో ₹ 2,000 మాత్రమే వసూలు అయ్యాయి.
c) జారీచేసిన చెక్కులు బ్యాంకులో ఇంకా దాఖలు కానివి ₹ 1,500.
d) ఒక ఖాతాదారుడు నేరుగా బ్యాంకులో జమచేసిన మొత్తం ₹ 1,200.
e) బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 200; బీమా ప్రీమియం 3 300 పాస్బుక్లో మాత్రమే నమోదు అయ్యాయి.
f) పాస్బుక్లో మాత్రమే క్రెడిట్ అయిన డివిడెండ్ ₹ 300.
సాధన.
31.3.2014 నాటి కార్తీక్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 10

ప్రశ్న 10.
పి.ఆర్.జి.రావు & సన్స్ వారి 31-03-2014 తేదీ నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయండి. [A.P Mar. ’15]
a) నగదు పుస్తకం ప్రకారం ప్రతికూల నిల్వ ₹ 14,500.
b) జారీచేసిన చెక్కులు చెల్లింపులు దాఖలు కానివి ₹ 4,500.
c) ఒక ఖాతాదారుడు నేరుగా బ్యాంకులో జమచేసిన మొత్తం ₹ 3,500.
d) బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసినా వసూలు కాని చెక్కులు ₹ 7,500.
e) పాస్బుక్లో మాత్రమే డెబిట్ చేసిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹200.
f) పాస్బుక్లో మాత్రమే డెబిట్ చేసిన ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ప వడ్డీ ₹ 500.
సాధన.
31-3-2014 నాటి పి.ఆర్.జి. రావు & సన్స్ బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 11

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
క్రింది సమాచారం నుంచి మెసర్స్ వినాయక ప్లైవుడ్ ఇండ్రస్టీస్ వారి 31-12-2013 నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) నగదు పుస్తకం ప్రకారం బ్యాంకు నిల్వ ₹ 25,000.
b) జారీచేసినా ఇంకా చెల్లింపుకు దాఖలు కాని చెక్కులు ₹ 9,500.
c) బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసిన తేదీ 31-12-2013 నాటికి క్రెడిట్ కాని చెక్కులు ₹ 5,300.
d) బ్యాంకు (Electronic Clearing System) ద్వారా వసూలు చేసి క్రెడిట్ చేసిన డివిడెండ్ ₹ 3,500 .
e) బ్యాంకు డెబిట్ చేసిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 200.
సాధన.
31-12-2013 నాటి మెసర్స్ వినాయక ప్లైవుడ్ ఇండస్ట్రీస్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 12
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 13

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

ప్రశ్న 2.
మెసర్స్ మాధవి ట్రేడర్స్ వారి తేదీ 31-12-2013 నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయండి.
a) 31-12-13 నాటి నగదు చిట్టా ప్రకారం బ్యాంకు నిల్వ ₹ 58,000
b) 25-12-13 న జారీ చేసిన ₹ 25,000 చెక్కులు, 5-1-14 న చెల్లింపుకు బ్యాంకు దాఖలు అయినవి.
c) 21-12-13 న బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసిన ₹ 20,000 చెక్కు, 8-1-14న అనాదరణ పొందింది.
d) బ్యాంకు వసూలు చేసి క్రెడిట్ చేసిన పెట్టుబడులపై వడ్డీ ₹ 1,500. దీనికి నగదు చిట్టాలో పద్దులేదు.
e) పాస్బుక్లో మాత్రమే డెబిట్ అయిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 120.
సాధన.
31-12-2013 నాటి మెసర్స్ మాధవి ట్రేడర్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 14

ప్రశ్న 3.
కింది సమాచారంతో 30-06-2013 నాటి న్యూఇండియా స్టోర్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి. [T.S. Mar. ’15]
a) పాస్బుక్ ప్రకారం బ్యాంకు నిల్వ ₹ 1,50,000
b) జూన్ 25వ తేదీన రెండు చెక్కులు ₹ 4,530, ₹ 1,520 విలువ గలవి జారీ చేసినా, జూలై నెలలో ఆ చెక్కులు బ్యాంకుకు దాఖలు అయ్యాయి.
c) ₹ 1,150 విలువ గల చెక్కు వసూలు కోసం బ్యాంకుకు పంపగా, జూన్ 30వ తేదీ వరకు పాస్బుక్లో నమోదు కాలేదు.
d) వడ్డీ ₹ 100, బ్యాంకు కమీషన్ ₹ 460 నగదు చిట్టాలో నమోదు కాలేదు.
సాధన.
జూన్ 30, 2013 నాటి న్యూ ఇండియా స్టోర్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 15

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

ప్రశ్న 4.
30 ఏప్రిల్ 2013న మెసర్స్ పోసినా బ్రదర్స్ వారి పాస్బుక్ ₹ 45,000 క్రెడిట్ నిల్వ చూపుతోంది.
a) బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసిన చెక్కులు ₹ 10,500 అందులో ₹ 4,500 విలువగల చెక్కులు మాత్రమే ఏప్రిల్ 30 తేదీనాటికి వసూలు అయ్యాయి.
b) జారీచేసిన చెక్కులు 715,000, అందులో ₹ 5,100 విలువ గల చెక్కులు మాత్రమే ఏప్రిల్ 30 తేదీ నాటికి బ్యాంకుకి చెల్లింపుకు దాఖలు కాలేదు.
c) పాస్బుక్లో మాత్రమే క్రెడిట్ చేసిన పెట్టుబడులపై వడ్డీ ₹ 300, డెబిట్ చేసిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 75. బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేసి, నగదు చిట్టా ప్రకారం బ్యాంకు నిల్వను చూపండి.
సాధన.
30-4-2013 నాటి మెసర్స్ పోసినా బ్రదర్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 16

ప్రశ్న 5.
30-06-2013న మెసర్స్ శ్రీనివాసా ఎంటర్ప్రైజెస్ వారి నగదు పుస్తకం ₹ 9,000 క్రెడిట్ నిల్వను చూపుతుంది. పాస్ బుక్ తో పోల్చగా నిల్వల్లో తేడా ఉన్నట్లు గుర్తించడమైంది.
క్రింది సమాచారంతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయండి.
a) శ్రీ కు వంశీ కృష్ణకు ₹ 500 కు చెక్కును జారీచేయగా, ఇంకా ఆ చెక్కు బ్యాంకుకి దాఖలు కాలేదు.
b) వాటాలపై డివిడెండు బ్యాంకు వసూలుచేసి క్రెడిట్ చేసింది. ₹ 31,000 నగదు పుస్తకం నమోదు కాలేదు.
c) ₹ 350 విలువగల చెక్కు బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేయగా, జూన్ 30వ తేదీ వరకు బ్యాంకు క్రెడిట్ చేయలేదు.
d) బ్యాంకు చార్జీచేసిన ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ప వడ్డీ ₹ 150 నగదు పుస్తకంలో నమోదు కాలేదు.
e) బ్యాంకు డెబిట్ చేసిన ఇన్సిడెంటల్ చార్జీలు ₹ 100 జూన్ 30వ తేదీ వరకు నగదు పుస్తకం నమోదు కాలేదు.
సాధన.
జూన్ 30, 2013 నాటి మెసర్స్ శ్రీనివాసా ఎంటర్ ప్రైజెస్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 17

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

ప్రశ్న 6.
క్రింది సమాచారం నుండి మెసర్స్ స్వామినాథన్ & సన్స్ వారి 31-12-2013 నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) నగదు పుస్తకం ప్రకారం ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ నిల్వ ₹ 7,000.
b) నగదు పుసక్తం క్రెడిట్వైపు బ్యాంకు వరుసను 100 తక్కువగా రాయడమైంది.
c) వచ్చిన చెక్కులు ₹ 1,000 విలువగలవి బ్యాంకుకి పంపడం జరగలేదు.
d) ₹ 300 విలువ గల చెక్కులు బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేశారు. కాని దీనికి సంబంధిత పద్దును నగదు చిట్టాలో రాయలేదు.
e) మెసర్స్ స్వామినాథన్ & సన్స్ స్థాయి ఉత్తర్వు ప్రకారం బ్యాంకు నేరుగా చెల్లించిన బీమా ప్రీమియం ₹ 500.
f) నగదు పుస్తకంలో రెండుసార్లు నమోదు అయిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 100.
g) ₹ 400 విలువ గల చెక్కుని బ్యాంకు వాపసు చేసింది. దీనికి నగదు పుస్తకంలో పద్దు రాయలేదు. జారీచేసిన రెండు చెక్కులు ₹ 300 విలువ గలవి. సాంకేతిక కారణంవల్ల చెల్లించలేదు, వాపసు చేయని వీటిని నగదు పుస్తకం పద్దులేదు.
h) బ్యాంకు నేరుగా వసూలు చేసిన బిల్లులు ₹ 32,000 నగదు పుస్తకంలో నమోదు కాలేదు.
i) డిస్కౌంట్ చేసిన ₹ 4,000 బిల్లు అనాదరణ పొందింది.
j) ₹ 500 విలువ గల వసూలు చెక్కు రెండుసార్లు నగదు పుస్తకంలో నమోదు అయింది.
k) బ్యాంకు డెబిట్ చేసిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 100 నగదు పుస్తకంలో నమోదు కాలేదు.
సాధన.
31-12-2013 నాటి మెసర్స్ స్వామినాథన్ & సన్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 18

ప్రశ్న 7.
30-11-2013 మెసర్స్ మురళీ సూపర్ మార్కెట్ వారి బ్యాంకు పాస్ బుక్లో డ్రాఫ్ట్ నిల్వను నగదు పుస్తకంతో పోల్చగా వ్యత్యాసం చూపుతోంది. కింది వివరాలతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) ₹ 5,000 విలువ గల రెండు చెక్కులు బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేయగా, అవి డిసెంబర్ 2వ తేదీన క్రెడిట్ అయ్యాయి.
b) ₹ 3,000, ₹ 1,500, ₹ 500 విలువగల మూడు చెక్కులను శ్రీ శంకరయ్య, శ్రీ వెంకటరమణ, శ్రీ సత్యనారాయణకు జారీచేయగా, 30 నవంబరు వరకు చెల్లింపు జరగలేదు.
c) చెక్కులను వసూలు చేయడానికి బ్యాంకు తీసుకున్న బ్యాంకు చార్జీలు 500 నగదు పుస్తకంలో నమోదు కాలేదు.
d) మెసర్స్ మాధవి ట్రేడర్స్ నుంచి వచ్చిన 32,000 విలువ గల చెక్కును నగదు పుస్తకంలో రాసి బ్యాంకుకి పంపడం మరచిపోయారు.
e) ₹ 200 విలువ గల వడ్డీని బ్యాంకు క్రెడిట్ చేసినప్పటికీ, ఈ సమాచారం వ్యాపారస్తునికి పంపించలేదు.
f) ₹ 2,000 విలువ గల రెండు చెక్కులను బ్యాంకు డిపాజిట్ చేయగా అనాదరణ పొందాయి. బ్యాంకు వాటిని పాస్బుక్లో డెబిట్ చేసింది. నగదు చిట్టా పుస్తకంలో నమోదు కాలేదు.
సాధన.
30 నవంబరు 2013 నాటి మెసర్స్ మురళీ సూపర్ మార్కెట్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 19

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

ప్రశ్న 8.
30-06-2013 నాటి మెసర్స్ రామకృష్ణ & సన్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 20
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 21
సూచన: నగదు చిట్టా, పాస్బుక్ ఖండికలను ఒకే కాలానికి ఇచ్చినప్పుడు, నగదు పుస్తకం డెబిట్ వైపు, పాస్ బుక్ క్రెడిట్ వ్యవహారాలను నగదు పుస్తకం క్రెడిట్వైపు, పాస్బుక్, డెబిట్ వైపు వ్యవహారాలు పోల్చి రెండు పుస్తకాల్లో నమోదైన వ్యవహారాలను వదిలి, ఒకే పుస్తకంలో నమోదైన వ్యవహారాల తేడాకు గల కారణాలుగా గుర్తించి వాటి సహాయంతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయాలి.
సాధన.
30-06-2013 నాటి మెసర్స్ రామకృష్ణ & సన్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 22

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

ప్రశ్న 9.
మెసర్స్ దాసరాజు & సన్స్ వారి నగదు పుస్తకం బ్యాంకు వరుసలను, పాస్బుక్ వ్యవహారాలను కింద ఇవ్వడం జరిగింది. రెండు పుస్తకాల నిల్వల తేడాకు గల కారణాలను కనుక్కొని 31-03-2013 నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 23
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 24
సాధన:
సూచన: నగదు పుస్తకం పాస్బుక్ ఖండికలను వేర్వేరు కాలాలకు సంబంధించి ఇచ్చినప్పుడు, ఒక పుస్తకం డెబిట్ వైపు మరో పుస్తకం క్రెడిట్వైపు వ్యవహారాలను, ఒక పుస్తకం క్రెడిట్వైపు, మరో పుసక్తం డెబిట్ వైపు వ్యవహారాలను పోల్చి రెండు పుస్తకాల్లో కనిపించిన వ్యవహారాలను మాత్రమే, రెండు పుస్తకాల నిల్వల తేడాకు గల కారణాలుగా గుర్తించి, వాటి సహాయంతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయాలి.
మార్చి 31, 2013 నాటి మెసర్స్ దాసరాజు & సన్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 25

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 8th Lesson నగదు పుస్తకం Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 8th Lesson నగదు పుస్తకం

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
నగదు పుస్తకం అర్థాన్ని, ప్రాముఖ్యతను వివరించండి.
జవాబు:
అన్ని సహాయక పుస్తకాలలో నగదు పుస్తకం లేదా నగదు ఖాతా చాలా ముఖ్యమైనది. సంస్థ యొక్క నగదు వ్యవహారాలలో నగదు వసూళ్ళు, నగదు చెల్లింపులు ఉంటాయి. సాధారణముగా వ్యాపార వ్యవహారాలలో నగదు వ్యవహారాలే ఎక్కువ సంఖ్యలో ఉంటాయి. కాబట్టి నగదు వసూళ్ళు, నగదు చెల్లింపులను రికార్డు చేయడానికి ప్రత్యేక నగదు పుస్తకము ఎంతైనా అవసరం. నగదు పుస్తకము నగదు వసూళ్ళను, చెల్లింపులను నమోదుచేసి, వ్యాపార సంస్థకు ఏ సమయములోనైనా నగదు నిల్వను తెలియజేస్తుంది.

నగదు పుస్తకము చిట్టాగా (తొలిపద్దు పుస్తకము), ఆవర్జాగా (మలిపద్దు పుస్తకము), ద్వంద్వ పాత్ర వహిస్తుంది. ఇది ఒక సహాయక చిట్టా. నగదు వ్యవహారములన్నీ మొదటగా నగదు పుస్తకములో రాయడం జరుగుతుంది. అందువలన దీనిని తొలిపద్దు పుస్తకము అంటారు. నగదు పుస్తకములో వ్రాసిన వ్యవహారాలను ఆవర్జాలో ప్రత్యేకముగా నగదు ఖాతా తెరిచి నమోదు చేయవలసిన అవసరము లేదు. అందువలన దీనిని మలిపద్దు పుస్తకము అంటారు. నగదు చిట్టా ప్రాముఖ్యత :

  1. దీనిని ఒక సహాయక చిట్టాగా పరిగణించవచ్చును.
  2. ఆవర్జావలె నగదు పుస్తకములో డెబిట్, క్రెడిట్ వరసలు ఉండి, నగదు వసూళ్ళు మరియు చెల్లింపులను నమోదు చేస్తారు.
  3. కేవలము నగదు వ్యవహారాలు మాత్రమే నమోదు చేస్తారు.
  4. నగదు పుస్తకము ఎల్లప్పుడు డెబిట్ నిల్వనే చూపుతుంది. కారణము వ్యాపార సంస్థ తాను వసూలు చేసిన మొత్తము కంటే ఎక్కువ చెల్లించలేదు.
  5. ఏ సమయములోనైనా నగదు నిల్వ ఎంత ఉన్నదీ చెప్పవచ్చును.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 2.
వివిధ రకాల నగదు పుస్తకాల గురించి సంక్షిప్త వివరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
వ్యాపార సంస్థ యొక్క అవసరము, పరిమాణము, నిర్వహించే వ్యాపార స్వభావాలను బట్టి, నగదు పుస్తకము స్వరూపము ఉంటుంది. సాధారణముగా వ్యాపార సంస్థలు దిగువ పేర్కొన్న నగదు పుస్తకాలను ఉపయోగిస్తాయి.
1. సాధారణ నగదు పుస్తకము

2. రెండు వరుస నగదు పుస్తకము

  • నగదు, డిస్కౌంట్ వరుసలు గల నగదు చిట్టా
  • బాంకు,డిస్కౌంట్ వరుసలు గల నగదు చిట్టా

3. మూడు వరుస గల నగదు చిట్టా(నగదు, బాంకు, డిస్కౌంటు వరుసలు)

4. చిల్లర నగదు చిట్టా
1) సాధారణ నగదు పుస్తకము : కొత్తగా ప్రారంభించబడిన వ్యాపార సంస్థలకు వర్తక కార్యకలాపాలు తక్కువగా ఉంటాయి. కాబట్టి, సాధారణ నగదు పుస్తకమును తయారుచేస్తాయి. కేవలం నగదు వ్యవహారాలనే నమోదు చేస్తారు. దీనిలో వ్యవహారాలను అవి జరిగిన కాలక్రమములో నమోదు చేస్తారు. నగదు వసూళ్ళను డెబిట్ వైపు, నగదు చెల్లింపులను క్రెడిట్ వైపు రాయాలి. ఇతర ఖాతాలలో మాదిరి ఈ పుస్తకమును కూడా నిల్వ తేల్చాలి. ఈ పుస్తకమును ప్రతిరోజు నిల్వ తేలుస్తారు.

2) రెండు వరుసలు గల నగదు పుస్తకము :
i) నగదు, డిస్కౌంట్ వరుసలు గల నగదు పుస్తకము : ఈ నగదు పుస్తకములో నగదు వసూళ్ళు, చెల్లింపులతో
పాటు, డిస్కౌంట్ను కూడా నమోదు చేస్తారు. అందువలన దీనిని రెండు వరుసలు గల నగదు పుస్తకము అంటారు. ఒక ఋణదాత తన ఋణగ్రస్తునకు సకాలములో డబ్బు చెల్లించేందుకు ఇచ్చే ప్రేరకాన్ని నగదు డిస్కౌంట్ అంటారు. వ్యాపారస్తుడు తన ఋణదాత నుంచి కొంత రిబేటును నగదు రూపములో పొందినపుడు వచ్చిన డిస్కౌంట్ గాను, అదే విధముగా ఖాతాదారుకు కొంత రిబేటును నగదు రూపములో ఇచ్చినపుడు ఇచ్చిన డిస్కౌంట్గా పరిగణిస్తారు. నగదు వరుసతోపాటు, డిస్కౌంట్ వరుసను కూడా నగదు పుస్తకములో డెబిట్ మరియు క్రెడిట్ వైపు చూపుతారు.

ii) బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుసలు గల నగదు పుస్తకము : ఆధునిక వ్యాపార సంస్థలు తమ వ్యాపార కార్యకలాపాలను బాంకుల ద్వారా జరుపుతాయి. నగదు వసూళ్ళు, చెల్లింపులు చెక్కుల ద్వారా జరుగుతాయి. చెక్కును బాంకులో డిపాజిట్ చేసినపుడు నగదు పుస్తకము డెబిట్ వైపు, చెక్కుల ద్వారా చెల్లించినపుడు క్రెడిట్వైపు చూపుతారు. అదేవిధముగా వచ్చిన డిస్కౌంట్ క్రెడిట్ వైపు, ఇచ్చిన డిస్కౌంట్ డెబిట్ వైపు చూపుతారు.

3) మూడు వరుసలు గల నగదు పుస్తకము : పెద్ద పెద్ద వ్యాపార సంస్థలన్నీ తమ వ్యవహారాలను బాంకుల ద్వారా జరుపుతాయి. కాబట్టి నగదు, బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుసలు గల నగదు పుస్తకాన్ని తయారు చేస్తాయి. అందువలన దీనిని మూడు వరుసలు గల నగదు పుస్తకము అంటారు.

4) చిల్లర నగదు పుస్తకము : ఈ నగదు పుస్తకములో చిల్లర ఖర్చులను నమోదు చేస్తారు. దీనిని చిన్న షరాబు నిర్వహిస్తాడు. చిన్న షరాబు చేసిన చెల్లింపులకు ఓచర్ను పొందుతాము. ఈ ఓచర్లకు క్రమ సంఖ్యలు వేయడం వలన భవిష్యత్తులో రిఫరెన్సుకు పనికి వస్తుంది.

ప్రశ్న 3.
మూడు వరుసల నగదు చిట్టా ప్రాముఖ్యత తెలియచేసి, ఆ చిట్టా నమూనా చూపండి.
జవాబు:
పెద్ద పెద్ద వ్యాపార సంస్థలన్నీ తమ వ్యవహారాలను బాంకుల ద్వారా జరుపుతాయి. కాబట్టి నగదు, బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుసలు గల నగదు చిట్టా తయారు చేస్తాయి. అందువలన దీనిని మూడు వరుసలు గల నగదు చిట్టా అంటారు. వ్యాపార వ్యవహారాలు పెద్ద మొత్తాలలో చేసే వ్యాపార సంస్థలు బాంకులలో ఖాతాలను తెరిచి తమ కార్యకలాపాలను బాంకు ద్వారా జరుపుతాయి. పెద్ద పెద్ద వ్యాపార సంస్థలకు మూడు వరుసల నగదు చిట్టా ద్వారా దిగువ ప్రయోజనాలు కలుగుతాయి.

  1. మూడు వరుసలు గల నగదు చిట్టా నగదు వసూళ్ళు, నగదు చెక్కుల ద్వారా వసూళ్ళను నమోదు చేయడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
  2. అదే విధముగా నగదు చెల్లింపులు, చెక్కుల ద్వారా చెల్లింపులను నమోదు చేయవచ్చు.
  3. వివిధ స్వభావము గల నగదు, బాంకు వ్యవహారాలను పెద్ద సంఖ్యలో నమోదు చేయవచ్చు.
  4. బాంకులో నగదును డిపాజిట్ చేయడం ద్వారా వడ్డీని ఆర్జించవచ్చు. ఎదురు పద్దులను నమోదు చేయవచ్చు. మూడు వరుసలు గల నగదు చిట్టా నమూనా :
    AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 1

ప్రశ్న 4.
మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయడంలో గుర్తుంచుకోవాల్సిన ముఖ్య విషయాలను తెలపండి.
జవాబు:
మూడు వరుసలు గల నగదు చిట్టాను తయారుచేసేటపుడు దిగువ అంశాలు గమనించవలెను.

  1. ప్రారంభపు నిల్వ డెబిట్ వైపు వివరాల వరుసలో To తెచ్చిన నిల్వ అని వ్రాసి నగదు మొత్తాన్ని నగదు వరుసలో, బాంకు మొత్తాన్ని బాంకు వరుసలో రాయాలి. ఒకవేళ బాంకు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ ఇస్తే, క్రెడిట్ వైపు వివరాలలో By తెచ్చిన నిల్వ అని వ్రాసి, మొత్తాన్ని బాంకు వరుసలో చూపవలెను.
  2. నగదు వసూళ్ళను డెబిట్ వైపు నగదు వరుసలో, నగదు చెల్లింపులను క్రెడిట్ వైపు నగదు వరుసలో వ్రాయవలెను.
  3. చెక్కు ద్వారా వసూళ్ళను డెబిట్వైపు నగదు వరుసలో వ్రాయవలెను. ఒకవేళ చెక్కును వసూలు అయిన తేదీన బాంకులో వేస్తే నేరుగా డెబిట్ వైపు బాంకు వరసలో వ్రాయాలి. ఎదురుపద్దును వ్రాయకూడదు.
  4. చెక్కుల ద్వారా చెల్లింపులను క్రెడిట్ వైపు బాంకు వరుసలో నమోదు చేయాలి.
  5. ఆఫీసు ఉపయోగానికి బాంకు నుంచి నగదును తీసినపుడు, డెబిట్వైపు నగదు వరుసలోను, క్రెడిట్ వైపు బాంకు వరుసలోను నమోదు చేయాలి. ఇది ఎదురుపద్దు అవుతుంది.
  6. చెక్కు వసూలైనపుడు వాటిని నగదుగా భావించి, డెబిట్వైపు నగదు వరుసలో వ్రాయవలెను. ఈ చెక్కులను తరువాత వసూలుకై బాంకులో వేసినపుడు, నగదును బాంకులో డిపాజిట్ చేసినట్లుగానే డెబిట్ వైపు బాంకు వరుసలోనూ, క్రెడిట్వైపు నగదు వరుసలోను చూపవలెను. ఇది ఎదురు పద్దు అవుతుంది.
  7. నగదు లేదా బాంకు వ్యవహారాలలో డిస్కౌంట్ ఉన్నప్పుడు ఇచ్చిన డిస్కౌంట్ను డెబిట్ వైపు డిస్కౌంట్ వరుసలోను, వచ్చిన డిస్కౌంట్ను క్రెడిట్వైపు డిస్కౌంట్ వరుసలోను చూపవలెను.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
నగదు పుస్తకం ప్రయోజనాలు వ్రాయండి.
జవాబు:
నగదు పుస్తకము వలన ఈ క్రింది ప్రయోజనాలు కలుగుతాయి.

  1. వ్యాపార సంస్థకు వచ్చిన నగదు (వసూళ్ళు), వ్యాపార సంస్థ చెల్లించిన నగదుకు (చెల్లింపులు) సంబంధించిన వివరాలను తెలియజేస్తుంది.
  2. ఏ సమయములోనైనా వ్యాపార సంస్థ యొక్క నగదు, బాంకు నిల్వలను తెలుసుకోవచ్చును.
  3. నగదు పుస్తకము నిల్వ వ్యాపార సంస్థలో ఉన్న నిల్వతో సరిచూసుకోవచ్చు. నగదు పుస్తకపు నిల్వ, చేతిలో ఉన్న నగదు నిల్వతో సరిపోయినట్లయితే, తప్పులు, మోసాలు జరగలేదని భావించవచ్చు.
  4. నగదు పుస్తకము చిట్టా మరియు ఆవర్జాగా కూడా ఉపయోగపడుతుంది. కాబట్టి నగదు ఖాతాను తయారు చేయనవసరము లేదు.

ప్రశ్న 2.
నగదు పుస్తకం లక్షణాలను తెలపండి.
జవాబు:
నగదు పుస్తకపు లక్షణాలను దిగువ విధముగా వివరించవచ్చును..

  1. నగదు పుస్తకము ఒక సహాయక చిట్టా (రోజువారీ పుస్తకము).
  2. ఇది నగదు వ్యవహారాలను మాత్రమే రికార్డు చేస్తుంది.
  3. నగదు పుస్తకము నగదు ఖాతాగా కూడా వ్యవహరిస్తుంది.
  4. నగదు పుస్తకములో డెబిట్ వైపు, క్రెడిట్వైపు ఉంటాయి. నగదు వసూళ్ళు డెబిట్వైపు, నగదు చెల్లింపులు క్రెడిట్ వైపు నమోదు చేస్తారు.
  5. నగదు పుస్తకము డెబిట్ నిల్వను మాత్రమే చూపుతుంది.

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
నగదు డిస్కౌంట్
జవాబు:
ఋణదాత, ఋణగ్రస్తునకు తాను చెల్లించవలసిన మొత్తాన్ని గడువు తేదీన గాని, గడువు తేదీ కంటే ముందుగా చెల్లించినట్లయితే ఇచ్చే మినహాయింపు లేదా రిబేటును నగదు డిస్కౌంట్ అంటారు. దీనిని ఋణగ్రస్తుడు స్వీకరించిన నగదు డిస్కౌంట్గా భావిస్తాడు. అదే విధముగా నగదు వసూలైనపుడు డిస్కౌంట్ లేదా రిబేటు ఇవ్వడము జరుగుతుంది. నగదు పుస్తకములో ఈ డిస్కౌంట్లకు వరుసలు రెండు వైపులా ఉంటాయి.

ప్రశ్న 2.
ఇచ్చిన డిస్కౌంట్
జవాబు:
వ్యాపారస్తుడు తన ఖాతాదారుల నుంచి గడువు తేదీ కంటే ముందు (సకాలములో) నగదు వసూలైనపుడు వారిని ప్రోత్సహిస్తూ ఇచ్చే మినహాయింపు మొత్తాన్ని ఇచ్చిన డిస్కౌంట్ అంటారు. దీనిని నగదు పుస్తకములో డెబిట్ వైపు డిస్కౌంట్ వరుసలో వ్రాయాలి.

ప్రశ్న 3.
వచ్చిన డిస్కౌంట్
జవాబు:
వ్యాపారస్తుడు తన ఋణదాతలకు గడువు తేదీ కంటే ముందు మొత్తాన్ని చెల్లించినపుడు పొందే డిస్కౌంట్ను వచ్చిన డిస్కౌంట్ అంటారు. దీనిని నగదు పుస్తకములో క్రెడిట్ వైపు డిస్కౌంట్ వరుసలో వ్రాయాలి.

ప్రశ్న 4.
ఎదురుపద్దు [A.P & T.S. Mar. ’15]
జవాబు:
ఒకే వ్యవహారాన్ని మూడు వరుసల గల నగదు చిట్టాలో డెబిట్వైపు, క్రెడిట్వైపు నమోదు చేస్తే దానిని ఎదురుపద్దు అంటారు. ఎదురుపద్దు నగదు పుస్తకములో రెండు ఖాతాలను అనగా నగదు, బాంకు ఖాతాలను ప్రభావితము చేస్తుంది. నగదుగాని, చెక్కులుగాని బాంకులో డిపాజిట్ చేసినపుడు, ఆఫీసు అవసరాలకై బాంకు నుంచి నగదు తీసినపుడు ఎదురుపద్దు ఏర్పడుతుంది. ఈ రెండు సందర్భాలలోను నగదు, బాంకు వరుసలలోను పద్దులు వ్రాయాలి.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 5.
బయానా భర్తీ పద్ధతి
జవాబు:
ఈ పద్ధతిలో నిర్ణీత కాలానికి అనగా వారానికి, నెలకి అయ్యే చిల్లర ఖర్చులకు అయ్యే మొత్తాన్ని ముందుగా అంచనా వేసి, ఆ మొత్తాన్ని చిన్న షరాబుకు చెక్కు ద్వారా ఇస్తారు. చిన్న షరాబు తాను చెల్లించిన ఖర్చులకు తగిన ఓచర్లు తయారు చేసి వారాంతము లేదా నెలాఖరున పెద్ద షరాబుకు సమర్పిస్తాడు. పెద్ద షరాబు ఓచర్లు, చిల్లర నగదు పుస్తకాన్ని తనిఖీ చేసి ఖర్చు పెట్టిన మొత్తానికి చెక్కును జారీ చేస్తాడు. ఖర్చు పెట్టిన మొత్తానికి పెద్ద షరాబు, చిన్న షరాబుకు చెల్లించడం జరుగుతుంది. కాబట్టి దీనిని బయానా భర్తీ పద్ధతి అంటారు.

ప్రశ్న 6.
చిల్లర నగదు చిట్టా
జవాబు:
పెద్ద వ్యాపార సంస్థలు తమ నగదు వ్యవహారములన్నీ బాంకు ద్వారా జరుపుతూ ఉంటాయి. అనగా సంస్థకు వచ్చిన నగదును బాంకులో వేయడం, చెల్లింపులకు చెక్కులు జారీ చేయడం. అయితే ఈ వ్యాపార సంస్థలకు నగదు వ్యవహారములతోపాటు చిల్లర ఖర్చులు కూడా ఉంటాయి. వీటి మొత్తము అతిస్వల్పముగా ఉండి చెక్కుల ద్వారా చెల్లించడం కుదరదు. అందువలన వ్యాపార సంస్థలు తమ వద్ద కొంత చిల్లర నగదును ఉంచుకొని, ఆ నిల్వనుండి చిల్లర ఖర్చులను చెల్లిస్తారు. వీటిని నమోదు చేయడానికి ఉంచిన పుస్తకమును ‘చిల్లర నగదు చిట్టా’ అంటారు.

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
కింది వివరాల నుంచి 2014 జనవరి 1 తేదీన సాధారణ నగదు పుస్తకాన్ని తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 2
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 3

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి ఫార్మా ట్రేడర్స్ వారి ఒక వరస నగదు పుస్తకాన్ని తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 4
(సూచన : డిసెంబర్ 15: అరువు కొనుగోలు కాబట్టి నగదు పుస్తకంలో రాదు.
డిసెంబరు 20 :అరువు అమ్మకాలు కాబట్టి ఈ వ్యవహారాలన్ని నగదు పుస్తకంలో రాయకూడదు.)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 5

ప్రశ్న 3.
31.03.2014 తేదీన సాధారణ నగదు పుస్తకాన్ని తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 6
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 7

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 4.
2014 జనవరి 31వ తేదీన కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాల నుంచి రెండు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 8
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 9
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 10

ప్రశ్న 5.
నగదు, డిస్కౌంట్ వరుసలు గల రెండు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 11
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 12
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 13

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 6.
కింది వివరాల నుంచి రెండు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 14
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 15
(సూచన : ఫిబ్రవరి 20 శ్రీపతికి సరుకు అమ్మకం అరువు వ్యవహారం కాబట్టి నగదు పుస్తకంలో రాయకూడదు)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 16

ప్రశ్న 7.
కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాల నుంచి బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుసల నగదు పుస్తకాన్ని తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 17
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 18

(సూచన : నవంబర్ 17 వంశీకి చెల్లించాల్సింది ? 500, చెల్లించిన మొత్తం కౌ 450 ఈ తేడా (550-450 = 50) వచ్చిన డిస్కౌంట్గా చేయాలి)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 19

ప్రశ్న 8.
మూడు వరుసల నగదు చిట్టాను తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 20
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 21
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 22

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 9.
కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాల నుంచి మూడు వరుసల చిట్టా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 23
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 24
(సూచన : అక్టోబర్ 9 – ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి
అక్టోబర్ 25 – ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి.)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 25

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 26
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 27
(సూచన : జనవరి 15 మానస నుంచి సరుకు కొనుగోలు అరవు వ్యవహారం, నగదు పుస్తకంలో రాయకూడదు.
జనవరి 17 ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి, జనవరి 23 ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి.)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 28

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 11.
కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాలకు నగదు, బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుసల నగదు పుస్తకంలో నమోదు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 29
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 30
(సూచన :
1. బాంకు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ నిల్వను నగదు పుస్తకంలో క్రెడిట్ వైపు బాంకు వరుసలో రాయాలి.
2. జనవరి 12 – అనిల్ నుంచి రావాల్సిన మొత్తం 31,000, అనిల్ నుంచి వసూలైన మొత్తం 900.
ఈ తేడా (1,000–900) 100 ఇచ్చిన డిస్కౌంట్ డెబిట్ వైపు డిస్కౌంట్ వరుసలో రాయాలి.
3. జనవరి 3 – ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి.
జనవరి 14 – ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి.
జనవరి 19 – ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 31

ప్రశ్న 12.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 32
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 33
(సూచన : అక్టోబర్ 14, 18, 29 తేదీల్లో వ్యవహారాలకు ఎదురు పద్దు రాయాలి.)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 34

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 13.
కింది వివరాల నుంచి మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 35
(సూచన : జనవరి 9, 25 తేదీల వ్యవహారాలకు ఎదురు పద్దు రాయాలి.)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 36

ప్రశ్న 14.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి మూడు వరసల నగదుచిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 39
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 40

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 15.
మూడు వరుసల నగదుచిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 41
(సూచన : ఫిబ్రవరి 15, 28 తేదీల వ్యవహారాలకి ఎదురు పద్దు రాయాలి.)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 42

ప్రశ్న 16.
కింది వివరాల నుంచి మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి :
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 43
(సూచన : మార్చి 7, 25 తేదీల వ్యవహారాలకు ఎదురు పద్దు రాయాలి.)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 44

ప్రశ్న 17.
కింద వివరాల నుంచి మూడు వరసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 45
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 46
(సూచన : మే 7, 14, 19 తేదీల వ్యవహారాలకు ఎదురుపద్దు రాయాలి.)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 47

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 18.
కింద ఇచ్చిన మిస్టర్ స్టీఫెన్ యొక్క వివరాల నుంచి మూడు వరుసల నగదు చిట్టాను తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 48
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 49

ప్రశ్న 19.
కింద ఇచ్చిన మిసెస్ విజయ యొక్క వ్యవహారాల నుంచి మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 50
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 51

ప్రశ్న 20.
విశ్లేషణాత్మక చిల్లర నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 52
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 53

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 21.
విశ్లేషణాత్మక చిల్లర నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 54
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 55
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 56

ప్రశ్న 22.
కింద వివరాల నుంచి విశ్లేషణాత్మక చిల్లర నగదు చిట్టా తయారు చేసి ఆవర్జాలో నమోదు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 57
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 58

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన వ్యాపార వ్యవహారాల నుంచి సాధారణ నగదు పుస్తకం తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 59
(సూచన : జనవరి 22 గిరికి సరుకు అమ్మకాలు – అరువు వ్యవహారం కాబట్టి ఈ వ్యవహారాన్ని నగదు చిట్టాలో రాయకూడదు. )
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 60

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన వ్యాపార వ్యవహారాలకు సాధారణ నగదు పుస్తకం తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 61
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 62
సూచన : డిసెంబర్ 28 సూరి నుంచి సరుకు కొనుగోలు అరువు వ్యవహారం. కాబట్టి ఈ వ్యవహారాన్ని నగదు పుస్తకంలో రాయకూడదు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 63

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 3.
కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాల నుంచి రెండు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 64
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 65
సూచన:
1) అక్టోబర్ 23 ఈ వ్యవహారం అరువు వ్యవహారం కాబట్టి నగదు పుస్తకంలో రాదు.
2) అక్టోబర్ 26 ఈ వ్యవహారం నమోదు చేయడానికి అక్టోబర్ 23వ తేదీన జరిగిన వ్యవహారాన్ని గమనించాలి.
(అశోకికి అమ్మిన సరుకు = 11,200
అశోక్ నుంచి వచ్చిన నగదు = ₹ 11,000
తేడా మొత్తం (₹ 1,200 – ₹ 1,000 = ₹ 200) ఇచ్చిన డిస్కౌంట్గా నమోదు చేయాలి.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 66

ప్రశ్న 4.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి నగదు, డిస్కౌంట్ వరుసల నగదు చిట్టా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 67
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 68

ప్రశ్న 5.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి 31.05.2014 తేదీ నాటికి రెండు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 69
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 70
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 71

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 6.
బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుస గల రెండు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 72
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 73

ప్రశ్న 7.
బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుస గల రెండు వరసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 74
(గమనిక : నగదు వసూళ్ళు, చెల్లింపులు బాంకు ద్వారా జరపడమైంది.)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 75

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాల్లో ఎదురు పద్దులను గుర్తించి మీ జవాబు సమర్ధిస్తూ వివరణ రాయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 76
సాధన.
2014 జనవరి 1 : ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయాలి.
వివరణ: బాంకులో నగదు వేసినప్పుడు బాంకు నిల్వ పెరుగుతుంది. నగదు నిల్వ తగ్గుతుంది. అందువల్ల ఈ పద్దును డెబిట్ వైపు బాంకు వరసలో, క్రెడిట్ వైపు నగదు వరసలో నమోదు చేయాలి.
2014 జనవరి 3 : ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయకూడదు.
వివరణ : చెక్కు వచ్చిన రోజునే బాంకులో డిపాజిట్ చేశారు. అందువల్ల ఈ వ్యవహారం నగదు ఖాతాను ప్రభావితం చేయదు. ఈ వ్యవహారాన్ని డెబిట్ వైపు నేరుగా బాంకు వరుసలో రాయాలి.
2014 జనవరి 6 : ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయకూడదు.
వివరణ : ఇది నగదు ఖాతాను ప్రభావితం చేయదు. కాబట్టి క్రెడిట్ వైపు బాంకు వరుసలో నమోదు చేయాలి.
2014 జనవరి 8 : ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయకూడదు.
వివరణ : చెక్కు వచ్చిన రోజున బాంకుకి పంపకుండా మరొక రోజు డిపాజిట్ చేశారు. కాబట్టి ఇది నగదు వసూలుతో సమానం అవుతుంది. దీన్ని డెబిట్ వైపు నగదు వరుసలో నమోదు చేయాలి.
2014 జనవరి 10: ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయాలి.
వివరణ : బాంకు నుంచి తీసినప్పుడు నిల్వ తగ్గుతుంది. నగదు నిల్వ పెరుగుతుంది. దీన్ని డెబిట్ వైపు నగదు వరుసలో, క్రెడిట్ వైపు బాంకు వరుసలో నమోదు చేయాలి.
2014 జనవరి 14 : ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయాలి.
వివరణ: జనవరి 8వ తేదీన వచ్చిన చెక్కును జనవరి 14వ తేదీన డిపాజిట్ చేశారు. కాబట్టి దీనికి ఎదురు పద్దు రాయాలి. దీన్ని డెబిట్ వైపు బాంకు వరుసలో, క్రెడిట్ వైపు నగదు వరుసలో నమోదు చేయాలి.
2014 జనవరి 16: ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయకూడదు.
వివరణ: సొంతవాడకాల కోసం బాంకు నుంచి నగదు తీసినప్పుడు రాయాల్సిన చిట్టా పద్దు ఈవిధంగా ఉంటుంది.

సొంతవాడకాల ఖాతా Dr
To బాంకు ఖాతా
ఈ వ్యవహారం నగదు ఖాతాను ప్రభావితం చేయదు. కాబట్టి ఎదురు పద్దు రాదు. దీన్ని క్రెడిట్ వైపు బాంకు వరుసలో రాయాలి.

ప్రశ్న 9.
కింది వ్యవహారాలకు మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 77
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 78

ప్రశ్న 10.
కింద వివరాల నుంచి నగదు, బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుసల నగదు పుస్తకాన్ని తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 79
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 80

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

ప్రశ్న 11.
మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 81
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 82

ప్రశ్న 12.
కింది వివరాల నుంచి విశ్లేషణాత్మక చిల్లర నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 83
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 84

ప్రశ్న 13.
కిందది వివరాల నుంచి విశ్లేషణాత్మక చిల్లర నగదుచిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 85
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 86

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 7th Lesson అసలు చిట్టా Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 7th Lesson అసలు చిట్టా

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
అసలు చిట్టా అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
అన్ని వ్యాపార వ్యవహారాలు వాటి స్వభావాన్ని బట్టి వివిధ రకాల సహాయక పుస్తకాలలో నమోదు చేస్తారు. ఉదా: అరువు కొనుగోళ్ళను కొనుగోలు చిట్టాలోను, అరువు అమ్మకాలను’ అమ్మకాల చిట్టాలోను, కొనుగోలు చేసిన సరుకు వాపసు చేసినపుడు కొనుగోలు వాపసుల చిట్టాలోను, అమ్మిన సరుకు వాపసు వచ్చినపుడు అమ్మకాల వాపసుల చిట్టాలోను, నగదు వ్యవహారాలను నగదు చిట్టాలోను వ్రాస్తారు. కాని కొన్ని వ్యవహారాలు అరుదుగా సంభవించి, పై పుస్తకాలు వేటిలోను నమోదు చేయడానికి వీలుకాని వ్యవహారాలు రికార్డు చేయడానికి ఉపయోగించే పుస్తకమే ‘అసలు చిట్టా’. కాబట్టి మొదటి ఏడు సహాయక చిట్టాలలో రాయడానికి వీలుకాని వ్యవహారాలను రాయడానికి ఉపయోగించే చిట్టాను అసలు చిట్టా అంటారు.

ప్రయోజనాలు: అసలు చిట్టా ముఖ్య ఉపయోగాలను కింద ఇచ్చిన వివిధ రకాల వ్యవహారాలను నమోదు చేయుట ద్వారా తెలుసుకొనవచ్చును.

  1. ప్రారంభపు పద్దులు
  2. ఆస్తి అరువుపై కొనుగోలు
  3. ఆస్తి అరువుపై అమ్మకాలు
  4. సవరణ పద్దులు
  5. సర్దుబాటు పద్దులు
  6. ముగింపు పద్దులు
  7. బదిలీ చిట్టాపద్దులు
  8. బిల్లుల అనాదరణ పద్దులు

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 2.
అసలు చిట్టాలో వ్రాసే వివిధ వ్యవహారాలను గురించి తెలపండి.
జవాబు:
దిగువ వ్యవహారాలను అసలు చిట్టాలో నమోదుచేస్తారు.
1. ప్రారంభపు పద్దులు: కొత్త ఆర్థిక సంవత్సరములో నూతన పుస్తకాలను ప్రారంభిస్తూ రాసే చిట్టాపద్దులను ప్రారంభపు పద్దులు అంటారు. గత సంవత్సరము ఆస్తి అప్పులు నిల్వలను ప్రస్తుత సంవత్సరానికి బదిలీ చేయడానికి రాసే పద్దులను ప్రారంభపు పద్దులు అంటారు.

2. ముగింపు పద్దులు: ప్రతి సంవత్సరాంతాన నామమాత్రపు ఖాతాల నిల్వలను వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాలకు మళ్ళించడానికి రాసే చిట్టాపద్దులను ముగింపు పద్దులు అంటారు. నామమాత్రపు ఖాతాలు అంటే ఖర్చులు, నష్టాలు, ఆదాయాలు, లాభాలకు సంబంధించిన ఖాతాలు.

3. ఆస్తుల అరువు కొనుగోలు, అమ్మకాలు: ప్రతి వ్యాపార సంస్థ ఆస్తులను నగదు మీద గాని, అరువుమీద గాని కొనుగోలు చేసి అమ్మకము చేస్తుంది. ఆస్తులను అరువు మీద కొనుగోలు చేసి, అమ్మకాలు చేసినపుడు వాటిని అసలు చిట్టాలో వ్రాయాలి.

4. సవరణ పద్దులు: చిట్టాపద్దులు వ్రాయడంలోగాని, ఆవర్జా ఖాతాలలో నమోదు చేయడంలోగాని, ఖాతాల నిల్వలను తేల్చడంలోగాని తప్పులు దొర్లే అవకాశము ఉంటుంది. అలాంటప్పుడు నికరలాభాన్ని ఖచ్చితముగా లెక్కగట్ట టానికి వీలుండదు. ఈవిధముగా తప్పులు దొర్లినపుడు వాటిని సవరణ చేస్తూ వ్రాయవలసిన పద్దులను సవరణ పద్దులు అంటారు.

5. సర్దుబాటు పద్దులు: ముగింపు లెక్కలు తయారుచేసేటప్పుడు వ్యాపార సంస్థ కొన్ని సర్దుబాట్లు చేయవలసి ఉంటుంది. ఆస్తులకు, ఆదాయాలకు, ఖర్చులకు చేసే సర్దుబాట్లకు రాసే పద్దులను సర్దుబాటు పద్దులు అంటారు. ఉదా: చెల్లించవలసిన ఖర్చులు, రావలసిన ఆదాయాలు, ఆస్తులపై తరుగుదల మొదలైన సర్దుబాట్లను అసలు చిట్టాలో నమోదు చేయాలి.

6. బదిలీ పద్దులు: ఒక ఖాతాలోని కొంత మొత్తాన్ని మరొక ఖాతాలోకి బదిలీ చేయడానికి రాసే పద్దులను బదిలీ పద్దులు అంటారు. ఉదా: వ్యాపార సంస్థ ఆర్జించిన లాభాన్ని రిజర్వు నిధికి మళ్ళించడం, సొంతవాడకాలను మూలధన ఖాతాకు బదిలీ చేయడం మొదలైనవి.

పైన పేర్కొన్న వివిధ రకాల పద్దులతో పాటు కొన్ని ఇతర పద్దులు. ఉదా: అగ్ని ప్రమాదము వలన సరుకు నష్టం, బిల్లులు అనాదరణ, కన్సైన్మెంట్ మీద పంపిన సరుకు, అసలు చిట్టాలో నమోదు చేయవలసి ఉంటుంది.

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
ప్రారంభపు పద్దులు
జవాబు:
కొత్త ఆర్థిక సంవత్సరములో నూతన పుస్తకాలను ప్రారంభిస్తూ రాసే చిట్టాపద్దులను ప్రారంభపు పద్దులు అంటారు. గత సంవత్సరానికి చెందిన ఆస్తి అప్పులను ప్రస్తుత సంవత్సరానికి బదిలీ చేయడానికి ఉపయోగించే పద్దును ప్రారంభపు పద్దు అంటారు.
ప్రారంభపు పద్దు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 1

ప్రశ్న 2.
సవరణ `పద్దులు
జవాబు:
చిట్టాపద్దులు వ్రాయడంలోగాని, ఆవర్జా ఖాతాలలో నమోదుచేయడంలో గాని, ఖాతాల నిల్వలను తేల్చేటప్పుడు తప్పులు దొర్లే అవకాశము ఉన్నది. అలాంటప్పుడు నికర లాభాన్ని ఖచ్చితముగా లెక్కగట్టే వీలుండదు. ఈవిధముగా తప్పులు దొర్లినపుడు వాటిని సవరణ చేస్తూ వ్రాయవలసిన చిట్టాపద్దులను సవరణ పద్దులు అంటారు.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 3.
సర్దుబాటు పద్దులు
జవాబు:
ముగింపు లెక్కలను తయారుచేసేటపుడు వ్యాపార సంస్థ కొన్ని సర్దుబాట్లను చేయవలసి ఉంటుంది. ఆస్తులకు, ఆదాయాలకు, ఖర్చులకు చేసే సర్దుబాట్లకు వ్రాసే పద్దులను సర్దుబాటు పద్దులు అంటారు. ఉదా : చెల్లించవలసిన ఖర్చులు, రావలసిన ఆదాయాలు, ఆస్తులపై తరుగుదల మొదలైన సర్దుబాట్లను అసలు చిట్టాలో నమోదు చేయాలి.

ప్రశ్న 4.
ముగింపు పద్దులు
జవాబు:
ప్రతి సంవత్సరాంతాన నామమాత్రపు ఖాతా నిల్వలను వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాలకు మళ్ళించడానికి వ్రాయవలసిన చిట్టాపద్దులను ముగింపు పద్దులు అంటారు. నామమాత్రపు ఖాతాలు అనగా ఖర్చులు, నష్టాలు, ఆదాయాలు, లాభాలకు సంబంధించిన ఖాతాలు.

అదనపు ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
2013 ఏప్రిల్ 1న కింది వివరాలకు ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
మొత్తం (₹)
చేతిలో నగదు — 5,000
యంత్రాలు — 20,000
సరుకు — 10,000
వివిధ రుణగ్రస్తులు — 18,000
వివిధ రుణదాతలు — 9,000
ఫర్నీచర్ — 12,000
చెల్లింపు బిల్లులు — 11,000
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 2

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 2.
కింది వివరాల నుంచి 2013 జనవరి 1న రామ్ పుస్తకాల్లో ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
మొత్తం (₹)
పేటెంట్లు — 8,000
వసూలు బిల్లులు — 5,000
యంత్రాలు — 20,000
ఫర్నీచర్ — 10,000
వివిధ రుణగ్రస్తులు — 11,000
వివిధ రుణదాతలు — 6,000
చెల్లింపు బిల్లులు — 4,000
బ్యాంకు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ — 2,000
నగదు — 7,000
పెట్టుబడులు — 5,000
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 3
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 4

ప్రశ్న 3.
2014 జనవరి 1న కింది ఆస్తి అప్పుల నుంచి ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
మొత్తం (₹)
బ్యాంకులో నగదు — 13,000
రుణగ్రస్తులు — 24,000
రుణదాతలు — 11,000
పెట్టుబడులు — 15,000
భవనాలు — 40,000
ఫిక్చర్లు, ఫిట్టింగులు — 12,000
చెల్లింపు బిల్లులు — 8,000
సరుకు — 20,000
యంత్రాలు — 30,000
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 5

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 4.
2013 ఏప్రిల్, 1 న కింది వివరాల నుంచి ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
మొత్తం (₹)
ప్లాంటు, యంత్రాలు — 15,000
భూమి, భవనాలు — 25,000
బ్యాంకు రుణం — 10,000
ఫర్నీచర్ — 8,000
రుణగ్రస్తులు — 12,000
రుణదాతలు — 14,000
ప్రభుత్వ బాండులు — 6,000
చేతిలో నగదు — 4,000
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 6

ప్రశ్న 5.
2014 జనవరి 1న కింద ఇచ్చిన ఆస్తి అప్పుల నుంచి ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
మొత్తం (₹)
ట్రేడ్ మార్కులు — 5,000
యంత్రాలు — 18,000
భవనాలు — 26,000
వసూలు బిల్లులు — 9,000
చెల్లింపు బిల్లులు — 11,000
వివిధ రుణగ్రస్తులు — 12,000
చేతిలో నగదు — 4,000
వివిధ రుణదాతలు — 7,000
బ్యాంకులో నగదు — 7,000
రామ్ నుంచి తీసుకొన్న రుణం — 13,000
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 7

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 6.
2013 డిసెంబర్ 31న కింద ఇచ్చిన తప్పులను సవరించి చిట్టా పద్దులు వ్రాయండి.

  1. ₹ 20,000 కు యంత్రాన్ని కొనుగోలుచేసి, పొరపాటుగా కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
  2. వచ్చిన కమీషన్ ₹ 3,000 ను వచ్చిన వడ్డీ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
  3. అకౌంటెంట్ ప్రకాష్క జీతం ₹ 10,000 చెల్లించి, అతని వ్యక్తిగత ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
  4. సరుకు కొనుగోలు 8,000 ను 80,000 గా రాశారు.
  5. రోహిత్ 7 5,000 చెల్లించి, మోహిత్ ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.

సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 8
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 9

ప్రశ్న 7.
కింది ఇచ్చిన వాటికి సర్దుబాటు పద్దులు రాయండి.

  1. చెల్లించాల్సిన జీతాలు ₹ 2,000
  2. ముందుగా చెల్లించిన బీమా ₹ 500
  3. రుణగ్రస్తులు ₹ 10,000, దానిపై 5% రానిబాకీల నిధిని ఏర్పాటు చేయాలి.
  4. యంత్రంపై 10% తరుగుదల ఏర్పాటుచేయాలి. యంత్రాల విలువ ₹ 20,000
  5. ముగింపు సరుకు ₹ 15,000

సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 10
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 11

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన ఆవర్జా నిల్వలకు ముగింపు చిట్టా పద్దులు రాయండి.
మొత్తం (₹)
కొనుగోళ్ళు — 14,000
అమ్మకాలు — 46,000
కొనుగోలు వాపసులు — 2,000
అమ్మకాల వాపసులు — 1,000
ప్రారంభపు సరుకు — 10,000
వేతనాలు — 3,000
జీతాలు — 5,000
వచ్చిన అద్దె — 4,000
కమీషన్ — 1,500
ఇచ్చిన డిస్కౌంట్ — 800
వచ్చిన డిస్కౌంట్ — 1,200
కొనుగోలు రవాణా — 1,000
ముగింపు సరుకు — 12,000
ఆఫీస్ ఖర్చులు — 2,500
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 12
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 13

ప్రశ్న 9.
కింద ఇచ్చిన వెంకట్ ఆస్తి అప్పుల పట్టిక నుంచి 2014 జనవరి 1వ తేదీన ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
డిసెంబర్ 31, 2013 నాటి వెంకట్ ఆస్తి అప్పుల పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 14
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 15

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి 2013 ఏప్రిల్ 1 న ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
మొత్తం (₹)
రుణగ్రస్తులు — 16,000
రుణదాతలు — 12,000
వసూలు బిల్లులు — 4,500
చెల్లింపు బిల్లులు — 3,000
ఫర్నీచర్ — 8,500
సరుకు — 10,000
యంత్రాలు — 25,000
బ్యాంకు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ — 5,000
స్వాధీన ఆవరణలు — 30,000
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 16

అదనపు ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
ఆస్తుల మొత్తం విలువ 1,00,000, అప్పుల మొత్తం విలువ 20,000. మూలధనం కనుక్కోండి.
సాధన.
ఆస్తుల మొత్తం – అప్పుల మొత్తం = మూలధనం
₹ 1,00,000 – ₹ 20,000 = ₹ 80,000

ప్రశ్న 2.
2014 జనవరి 1 న రామా & కంపెనీ వ్యాపారాన్ని కింది ఆస్తి, అప్పులతో ప్రారంభించింది. ప్రారంభపద్దు రాయండి. నగదు – ₹ 12,000, సరుకు – ₹ 38,000, ఫర్నీచర్ – ₹ 20,000, యంత్రాలు – ₹ 10,000, రుణదాతలు – ₹ 3,000, బ్యాంకు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ – ₹ 2,000.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 17
సూచన : పై ఉదాహరణలో ఆస్తులను డెబిట్ చేయడమైంది. అప్పులను క్రెడిట్ చేయడమైంది. ఆస్తుల మొత్తం (12,000 + 8,000 + 20,000 + 10,000 = 50,000) అప్పుల మొత్తం (3,000 + 2,000 = 5,000). ఆస్తుల, అప్పుల వ్యత్యాసాన్ని ₹ 50,000 – 5,000 = 45,000 మూలధనంగా చూపడమైంది.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 3.
ఈ కింది వివరాలకు జనవరి 1, 2014వ తేదీన ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 18
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 19

ప్రశ్న 4.
2014 జనవరి 12 వెల్ వుడ్ ఫర్నీచర్ నుంచి కొన్న ఫర్నీచర్ విలువ 20,000 చిట్టా పద్దు రాయండి.
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 20

ప్రశ్న 5.
2013 డిసెంబర్ 20 పాత యంత్రం ₹ 1,200 కు రాంబాబుకి అమ్మడమైంది. చిట్టాపద్దు రాయండి.
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 21

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 6.
2013 డిసెంబర్ 12న రాజు నుంచి కొన్న సరుకు ₹ 2,000 ను చిట్టాలో ₹ 200 గా రాసినారు.
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 22
సూచన : కొనుగోలు మొత్తం 2,000, కానీ 200గా నమోదు చేయడమైంది. కాబట్టి ఆ తేడాను సవరించడానికి
(2,000 – 200 = ₹ 1,800).

ప్రశ్న 7.
2013 నవంబర్ 27న ఫర్నిచర్ కొనుగోలు ₹ 5,000 ను కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు. సవరణ పద్దు రాయండి.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 23

ప్రశ్న 8.
ఫర్నిచర్ విలువ 10,000; 2013 డిసెంబర్ 31న ఫర్నిచర్పై తరుగుదల 10% చొప్పున సంవత్సరానికి ఏర్పాటు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 24

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 9.
31-12-2013 నాటి కింద ఇచ్చిన నిల్వలకు ముగింపు పద్దులు రాయండి :
మొత్తం (₹)
కొనుగోళ్ళు — 25,000
ప్రారంభ సరుకు — 7,000
అమ్మకాలు — 42,000
కొనుగోలు వాపసులు — 2,000
అమ్మకాల వాపసులు — 1,000
వేతనాలు — 1,500
జీతాలు — 2,500
రవాణా — 500
బీమా — 800
పోస్టేజి — 200
మరమ్మతులు — 400
వచ్చిన కమీషన్ — 600
చెల్లించిన వడ్డీ — 1,200
వచ్చిన డిస్కౌంట్ — 500
ముగింపు సరుకు — 11,000
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 25
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 26
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 27

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 10.
1. వ్యాపార సంస్థ ఆర్జించిన లాభం ₹ 35,000 నుంచి 10% సాధారణ రిజర్వుకు మళ్ళించాలి.
2. వ్యాపారస్థుడు సంస్థ నుంచి సొంతవాడకానికి తీసుకొన్న సరుకు విలువ ₹ 1,000. ఈ వ్యవహారాలకు బదిలీ పద్దులు రాయండి.
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 28

ప్రశ్న 11.
అగ్ని ప్రమాదం వల్ల జరిగిన నష్టం ₹ 6,000. చిట్టా పద్దు రాయండి
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 29

ప్రశ్న 12.
నవీన్ నుంచి వచ్చిన చెక్కు 2,000 అనాదరణ పొందింది. చిట్టాపద్దు రాయండి.
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 30

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 13.
రహీమ్, జానికి కన్సైన్మెంట్పై పంపిన సరుకు 10,000. చిట్టాపద్దు రాయండి.
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 31

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 6th Lesson సహాయక చిట్టాలు Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 6th Lesson సహాయక చిట్టాలు

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
వివిధ రకాల సహాయక చిట్టాలను ఉదాహరణలతో వివరించండి.
జవాబు:
1. కొనుగోలు చిట్టా: ఈ చిట్టాలో సరుకును అరువు మీద కొన్నప్పుడే రాయాలి. సరుకును నగదు మీద కొన్నప్పుడు లేదా ఆస్తులను కొన్నప్పుడు ఈ పుస్తకములో నమోదు చేయరాదు. ఈ చిట్టాలో పద్దును వచ్చిన ఇన్వాయిస్ ఆధారముగా వ్రాస్తారు. అమ్మకపుదారుడు సరుకును పంపేటపుడు సరుకు ధర, పరిమాణము, ఇచ్చిన డిస్కౌంట్, ఇతర షరతులు మొదలైన వాటిని వ్రాసి పంపే పట్టికను ఇన్వాయిస్ అంటారు. ఈ పుస్తకములో వర్తకపు డిస్కౌంట్ తీసిన తర్వాత బాకీ పడిన మొత్తముతో వ్యవహారము రికార్డు చేయబడుతుంది.

2. కొనుగోలు వాపసుల చిట్టా: వ్యాపార సంస్థ కొనుగోలు చేసిన సరుకును కొన్ని కారణాల వలన అనగా సరుకులో నాణ్యత లేకపోవడం, సరుకు పాడవటము, ధర, పరిమాణములో తేడా ఉండటము వలన సరుకును వాపసు చేస్తారు. ఈ వాపసులను నమోదు చేయడానికి ఉపయోగించే పుస్తకము కొనుగోలు వాపసుల చిట్టా. దీనిలో పద్దును ‘డెబిట్ నోట్ ఆధారముగా వ్రాస్తారు. సరుకును వాపసు చేసినపుడు సరుకు విలువను సప్లల్దారుని ఖాతాకు డెబిట్ చేస్తూ పంపే పత్రమును డెబిట్ నోట్ అంటారు.

3. అమ్మకాల చిట్టా: సరుకును అరువు మీద అమ్మినపుడు నమోదు చేసే చిట్టాను అమ్మకాల చిట్టా అంటారు. దీనిలో నగదు అమ్మకాలు, ఆస్తి అమ్మకాలు వ్రాయకూడదు. ఈ చిట్టాను రోజువారీ పుస్తకము అంటారు. దీనిలోని పద్దును ఇచ్చిన ఇన్వాయిస్ ఆధారముగా వ్రాస్తారు.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

4. అమ్మకాల వాపసుల చిట్టా: అమ్మిన సరుకు వాపసు వచ్చినపుడు ఈ పుస్తకములో వ్రాస్తారు. సాధారణముగా అమ్మిన సరుకు కొనుగోలుదారుడు సరుకులో నాణ్యత లేనపుడు, ఆర్డరు చేసిన సరుకు కంటే ఎక్కువ సప్లయ్ చేసినపుడు లేదా సప్లయ్ చేయబడిన సరుకు శాంపిల్క అనుగుణముగా లేనపుడు వాపసు చేయవచ్చు. దీనిలోని పద్దు క్రెడిట్ నోట్ ఆధారముగా వ్రాస్తారు. వాపసు చేసిన సరుకు విలువను కొనుగోలుదారు ఖాతాకు క్రెడిట్ చేసినట్లుగా తెలుపుతూ పంపే పత్రమే క్రెడిట్ నోట్.

5. నగదు చిట్టా: ఈ పుస్తకములో నగదు వసూళ్ళు మరియు నగదు చెల్లింపులను రికార్డు చేయటం జరుగుతుంది. ఈ చిట్టా ఖాతా స్వరూపములో ఉండి రెండు పుస్తకాల (చిట్టా మరియు ఆవర్జా) ప్రయోజనాలను చేకూరుస్తుంది. 6. వసూలు హుండీల చిట్టా: సంస్థకు వసూలు కావలసిన వర్తకపు బిల్లులే వసూలు హుండీలు. ఈ బిల్లుల వివరాలు అనగా బిల్లు తేది, స్వీకర్త పేరు, బిల్లు మొత్తము, బిల్లు కాలము, చెల్లింపు స్థానము మొదలైనవి పేర్కొంటారు.

7. చెల్లింపు హుండీల చిట్టా: వ్యాపార సంస్థ ఉత్పత్తిదారులు లేదా టోకు వర్తకుల నుంచి అరువు మీద కొన్నప్పుడు లేదా అప్పు తీసుకున్నప్పుడు, ఆ మొత్తాన్ని తిరిగి చెల్లిస్తానని తెలిపే స్వీకృతి పత్రమే చెల్లింపు హుండీలు. ఈ వివరాలను చెల్లింపు హుండీల చిట్టాలో వ్రాస్తారు.

8. అసలు చిట్టా: కొన్ని వ్యవహారములు పై ఏ చిట్టాలోను నమోదు కాకుండాపోతే వాటిని అసలు చిట్టాలో వ్రాస్తారు. ఉదా: ప్రారంభపు పద్దులు, సర్దుబాటు పద్దులు, సవరించే పద్దులు మొదలైనవి.

ప్రశ్న 2.
సహాయక చిట్టాల ప్రయోజనాలను తెలపండి.
జవాబు:
వ్యాపార పరిమాణము పెరిగి వ్యవహారాల సంఖ్య ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు ఆవర్జాలో విడివిడిగా సంబంధిత ఖాతాలలో నమోదు చేయడం చాలా కష్టమైన పని. దాని వలన అధిక శ్రమ, కాలం వృథా, దుబారా ఖర్చులు అవుతాయి. ఈ నష్టాలను అధిగమించడానికి ఒక్కొక్క తరహా వ్యవహారాన్ని వ్రాయడానికి ఒక్కొక్క పుస్తకాన్ని ఏర్పాటు చేస్తారు. ఒకే స్వభావముగల వ్యవహారములన్నింటిని ఒకే పుస్తకములో వ్రాయడం వలన ఆ వ్యవహారాల మొత్తాన్ని ఒకేసారి. ఆవర్జాలో నమోదు చేయడం తేలిక అవుతుంది. వ్యవహారాల స్వభావాన్ని బట్టి వివిధ చిట్టాలుగా విభజించి ఒక్కొక్క చిట్టాలో దానికి సంబంధించిన వ్యవహారాన్ని వ్రాస్తారు. ఈ పుస్తకాలను ‘సహాయక చిట్టాలు’, తొలి పద్దు పుస్తకాలు లేదా సహాయక పుస్తకాలు అంటారు.

సహాయక చిట్టాల వలన ప్రయోజనాలు:

  1. కాలము ఆదా: ‘వ్యాపార వ్యవహారాలకు చిట్టాపద్దులు వ్రాయనవసరము లేకుండా నేరుగా సంబంధిత | పుస్తకాలలో నమోదు చేయవచ్చు. దీని వలన కాలము, శ్రమ ఆదా అవుతుంది.
  2. శ్రమవిభజన: సహాయక చిట్టాల నమోదును, నిర్వహణ బాధ్యతను వివిధ వ్యక్తులకు అప్పగించవచ్చు. పని విభజన వలన పనిలో నాణ్యత పెరుగుతుంది.
  3. నమోదు సులభతరము: సహాయక చిట్టాలలో సంక్షిప్త వివరణ అవసరము లేకుండా పద్దులు వ్రాయవచ్చు. దీని వలన వ్యాపార వ్యవహారాలను వేగముగాను, సులభముగాను నమోదు చేయవచ్చు.
  4. సామర్థ్యము పెరుగుతుంది: పనిని విభజించి కేటాయించడము వలన సిబ్బంది తమ పనిలో ప్రత్యేకతను, సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించుకుంటారు.
  5. తప్పులను కనుగొనుట: ఒకే స్వభావము కల వ్యవహారాలను ప్రత్యేక చిట్టాలలో నమోదు చేయడం వలన తప్పులను సులభముగా కనిపెట్టి సరిచేసుకోవచ్చు.
  6. అవసరమైన సమాచారము: నిర్ణీత కాలాంతము లేదా అవసరమైనప్పుడు ఆ వ్యవహారానికి సంబంధించిన వ్యవహారాన్ని సహాయక చిట్టాలు అందించగలుగుతాయి.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
కొనుగోలు చిట్టా వివరించి దాని నమూనా చూపండి.
జవాబు:
ఈ చిట్టాలో సరుకును అరువు మీద కొన్నప్పుడే రాయాలి. సరుకును నగదు మీద కొన్నప్పుడు లేదా ఆస్తులను కొనుగోలు చేసినపుడు ఈ పుస్తకములో నమోదు చేయరాదు. ఈ చిట్టాలో పద్దును వచ్చిన ఇన్వాయిస్ ఆధారముగా వ్రాస్తారు. అమ్మకపుదారుడు సరుకును పంపేటపుడు సరుకు ధర, పరిమాణము, ఇచ్చిన డిస్కౌంట్ ఇతర షరతులు -మొదలైన వాటిని వ్రాసి, పంపే పట్టికను ఇన్వాయిస్ అంటారు. ఈ పుస్తకములో వర్తకపు డిస్కౌంట్ తీసిన తర్వాత బాకీ పడిన మొత్తముతో వ్యవహారము రికార్డు చేయబడుతుంది.
కొనుగోలు చిట్టా నమూనా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 1

ప్రశ్న 2.
అమ్మకాల చిట్టా వివరించి దాని నమూనా చూపండి.
జవాబు:
సరుకు అరువు అమ్మకాలను ఉపయోగించే చిట్టా అమ్మకాల చిట్టా. ఈ చిట్టాలో సరుకు నగదు అమ్మకాలు, ఆస్తి అమ్మకాలు నమోదు చేయకూడదు. ఈ చిట్టాను అమ్మకాల రోజువారీ పుస్తకము అని కూడా వ్యవహరిస్తారు. దీనిలోని పద్దును వచ్చిన ఇన్వాయిస్ ఆధారముగా వ్రాస్తారు.
అమ్మకాల చిట్టా నమూనా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 2

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

a) ఇన్వాయిస్
జవాబు:
ఆర్డరు చేరిన వెంటనే సప్లదారుడు. ఆర్డరు ప్రకారము సప్లయ్ చేసినామని సరుకు ధర, పరిమాణము, ఇచ్చిన డిస్కౌంట్, ఇతర షరతులు వాటి వివరాలను వ్రాసి ఒక పట్టీని తయారు చేసి వ్యాపారస్తునికి పంపుతాడు. ఈ ఫట్టీని ఇన్వాయిస్ అంటారు.

b) డెబిట్ నోటు
జవాబు:
సరుకు వాపసు చేసేటపుడు ఆ సరుకు విలువను సప్లయ్ దారు ఖాతాకు డెబిట్ చేస్తూ పంపే నోట్ను డెబిట్ నోట్ అంటారు. సరుకు వాపసు చేయడానికి గల కారణాలు కూడా ఇందులో పొందుపరుస్తారు.

c) క్రెడిట్ నోటు [T.S. Mar. ’15]
జవాబు:
సరుకు వాపసు వచ్చినపుడు, ఆ సరుకు విలువను అమ్మకపుదారు ఖాతాకు క్రెడిట్ చేస్తూ పంపేనోట్ను క్రెడిట్ నోటు అంటారు. దీనిని ఎర్ర సిరాతో వ్రాసి రెండు ప్రతులుగా తయారుచేస్తారు. ఒకటి కొనుగోలుదారుకు పంపి రెండవది సంస్థలో ఫైల్ చేస్తారు.

d) వర్తకపు డిస్కౌంటు
జవాబు:
టోకువర్తకుడు సరుకులను చిల్లర వర్తకులకు అమ్మేటపుడు ఆ వస్తువుపై ముద్రించిన ధర లేదా జాబితా ధరపై కొంత శాతాన్ని తగ్గింపు ఇస్తారు. దీనిని వర్తకపు డిస్కౌంట్ అంటారు. వర్తకపు డిస్కౌంట్ తగ్గించిన తర్వాత నికర మొత్తాన్ని మాత్రమే పుస్తకాలలో వ్రాయటం జరుగుతుంది.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

e) అసలు చిట్టా
జవాబు:
సహాయక చిట్టాలలో రాయడానికి వీలులేని వ్యవహారములు ఏవైతే ఉన్నాయో వాటిని అసలు చిట్టాలో వ్రాస్తారు. ఉదా: అరువుపై యంత్రాన్ని కొనుగోలు చేస్తే దీనిని కొనుగోలు చిట్టాలో రాసే వీలులేదు. ఇది అరువు వ్యవహారం అయినా సరుకు కాదు. కాబట్టి దీనిని అసలు చిట్టాలో వ్రాస్తారు.

సంక్షిప్త సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాలను కొనుగోలు పుస్తకంలో నమోదు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 3
సూచన 1:11వ తేదీ వ్యవహారంలో వర్తకపు డిస్కౌంట్ 10% కొనుగోలు మొత్తం ₹ 5,000 పై లెక్కించి, నికర విలువ (5,000 – 500) ₹ 4,500 మాత్రమే మొత్తం వరుసలో చూపాలి.
సూచన 2: 17వ తేదీ కొనుగోళ్ళు నగదు వ్యవహారం కాబట్టి దాన్ని కొనుగోలు చిట్టాలో చూపకూడదు.
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 4

ప్రశ్న 2.
కింది వ్యవహారాలకు కొనుగోలు చిట్టా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 5
సూచన 1:10వ తేదీ వ్యవహారానికి వర్తకపు డిస్కౌంట్ను లెక్కగట్టి నికర కొనుగోలు మొత్తాన్ని నమోదు చేయాలి. కొనుగోలు మొత్తం ₹ 10,000, వర్తకపు డిస్కౌంట్ 10% అంటే 10,000 × (10/100) = 1,000, నికర కొనుగోలు మొత్తం = 10,000 – 1,000 = R ₹,000
సూచన 2: 12వ తేదీ వ్యవహారం – నగదు వ్యవహారం అయినందువల్ల నగదు పుస్తకంలో నమోదు చేయకూడదు.
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 6

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

ప్రశ్న 3.
కింది వ్యవహారాలను కొనుగోలు పుస్తకంలో నమోదు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 7
సూచన 1: మార్చి 1, 120 రీములు × ₹ 15 = 1,800, 60 డజన్లు × ₹ 25 = 1,500
మొత్తం 3,300 నమోదు చేయాలి.
సూచన 2: మార్చి 8, 10 బోర్డులు × ₹ 30 = 300, 40 పుస్తకాలు × ₹ 20 = 800
మొత్తం = ₹ 1,100 నమోదు చేయాలి.
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 8

ప్రశ్న 4.
కింది వ్యవహారాల నుంచి కొనుగోలు చిట్టా, కొనుగోలు వాపసుల చిట్టాలను తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 9
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 10

కొనుగోలు వాపసుల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 11

ప్రశ్న 5.
అమ్మకాల చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 12
సూచన 1: వర్తకపు డిస్కౌంట్ 4,000 × 5/100 = 200; నికర అమ్మకం = ₹ 3,800.
సూచన 2: 14వ తేదీ అమ్మకాలు నగదు వ్యవహారం అయినందువల్ల అమ్మకాల చిట్టాలో నమోదు చేయకూడదు.
సాధన.
అమ్మకాల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 13

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

ప్రశ్న 6.
కింది వ్యవహారాలను అమ్మకాల చిట్టాలో నమోదుచేసి ఆవర్జా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 14
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 15
సూచన 1: 18వ తేదీ అమ్మకాలు ₹ 8,000
8,000 × 10/100 = 800, నికర అమ్మకం = ₹ 7200.
2: 20 వ తేదీ అమ్మకాలు నగదు వ్యవహారం, అమ్మకాల చిట్టాలో రాయకూడదు.
సాధన.
అమ్మకాల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 16

ప్రశ్న 7.
కింది వ్యవహారాల నుంచి అమ్మకాల చిట్టా, అమ్మకాల వాపసుల చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 17
సాధన.
అమ్మకాల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 18

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

ప్రశ్న 8.
కింది వ్యవహారాలకు తగిన సహాయక చిట్టాలను తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 19
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 20
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 21

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

ప్రశ్న 9.
కింది వ్యవహారాలను సరైన సహాయక చిట్టాల్లో చూపండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 22
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 23
సూచన 1: 10వ తేదీ వర్తకపు డిస్కౌంట్ ₹15,000 × 10/100 = 1,500
నికర కొనుగోలు = ₹ 13,500
2: 18వ తేదీ నగదు వ్యవహారం
3: 20వ తేదీ వర్తకపు డిస్కౌంట్ ₹ 3,000 × 5/100 = ₹ 150
నికర అమ్మకం = ₹ 2,850
4: 26వ తేదీ యంత్రం అమ్మకం. అసలు చిట్టాకు సంబంధించిన వ్యవహారం
5: 27వ తేదీ వర్తకపు డిస్కౌంట్ ₹ 8,000× 15/100 = ₹ 1,200
నికర కొనుగోళ్ళు = ₹ 6,800
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 24
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 25

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

ప్రశ్న 10.
కొనుగోలు చిట్టా తయరుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 26
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 27

ప్రశ్న 11.
కింది వ్యవహారాలను కొనుగోలు చిట్టాలో నమోదు చేసి ఆవర్జా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 28
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 29
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 30
ఆవర్జా:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 31
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 32
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 33

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

ప్రశ్న 12.
కింది వ్యవహారాలకు అమ్మకాల చిట్టా, అమ్మకాల వాపసుల చిట్టాలను తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 34
సాధన.
అమ్మకాల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 35

ప్రశ్న 13.
కింది వ్యవహారాలను సరైన సహాయక చిట్టాల్లో నమోదు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 36
సూచన:
19వ తేదీ కొనుగోలు ₹ 10,000,
వర్తకపు డిస్కౌంట్ ₹ 10,000 × 15/100 = 1,500
నికర కొనుగోలు మొత్తం = 10,000 – 1,500 = 8,500.
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 37
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 38

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

ప్రశ్న 14.
దిగువ ఇవ్వబడిన వ్యవహారముల నుంచి అమ్మకాల పుస్తకము, అమ్మకాల వాపసుల పుస్తకము తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 39
సాధన.
అమ్మకాల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 40

ప్రశ్న 15.
క్రింది వ్యవహారములను సరైన సహాయక చిట్టాలలో చూపండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 41
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 42
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 43

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

అదనపు ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
రామా ట్రేడర్స్ కింది సరుకులను, శివ ట్రేడర్స్ సికింద్రాబాద్ నుంచి అరువు మీద కొనుగోలు చేశారు.
మార్చి 15 20 నూనె డబ్బాలు ఒక్కొక్కటి ₹ 1,000 చొప్పున
మార్చి 17 5 బియ్యం బస్తాలు ఒక్కొక్కటి కౌ ₹ 1,500 చొప్పున
మార్చి 18 10 కిలోల పంచదార కిలో ఒకటికి ₹ 50 చొప్పున –
వర్తకపు డిస్కౌంట్ 5%, ప్యాకింగ్ చార్జీలు అదనం.
సికింద్రాబాద్ నుంచి శివ ట్రేడర్స్ రామా ట్రేడర్స్న సరుకుతోపాటు పంపే ఇన్వాయిస్ కింది విధంగా ఉంటుంది.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 44
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 45

ప్రశ్న 2.
కింది వివరాల నుంచి కొనుగోలు చిట్టాను తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 46
సూచనలు: పై ఉదాహరణలో
1) జనవరి 5, కొనుగోలు: 10% వర్తకపు డిస్కౌంట్ ఇవ్వడమైనది.
కొనుగోలు మొత్తము = 10,000, డిస్కౌంట్ = 10,000 x 10/100 = ₹1,000
నికర కొనుగోలు = 10,000 – 1,000 = ₹ 9,000 మాత్రమే కొనుగోలు మొత్తంగా చూపాలి.

2) జనవరి 10 కొనుగోలు: 10 బాక్సుల సరుకు, ఒక్కొక్కటి 600,
కొనుగోలు మొత్తం = 10 × 600 = 6,000 గా చూపాలి.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

3) జనవరి 15, 20 తేదీల వ్యవహారాలను నమోదు చేయరాదు. ఎందుకంటే అవి ఆస్తి కొనుగోలు, సరుకు నగదు కొనుగోలు వ్యవహారాలు.
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 47

ప్రశ్న 3.
ఈ క్రింది వ్యవహారాలను కొనుగోలు వాపసుల చిట్టాలో నమోదు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 48
సాధన.
కొనుగోలు వాపసుల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 49

ప్రశ్న 4.
కింది వ్యవహారాలను అమ్మకాల చిట్టాలో చూపండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 50
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 51
సాధన.
అమ్మకాల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 52

సూచనలు:
1) ఏప్రిల్ 4వ తేదీ వ్యవహారం నగదు అమ్మకాలు, అమ్మకాల చిట్టాలో రాయకూడదు.
2) ఏప్రిల్ 10 యంత్రం అమ్మకం కూడా అమ్మకాల చిట్టాలో రాయకూడదు.
3) ఏప్రిల్ 15 వ్యవహారంలో వర్తకపు డిస్కౌంట్ తీసివేసి నికర అమ్మక మొత్తాన్ని రాయాలి.
3,000-300 (₹ 3,000 ×10/100) = 2700

ప్రశ్న 5.
ఈ కింది వివరాల నుంచి అమ్మకాల చిట్టా తయారుచేయండి.

2012 ఏప్రిల్ 4 ముఖేష్ వాపసు చేసిన సరుకు — ₹ 800
ఏప్రిల్ 10 సురేష్ నుంచి వచ్చిన వాపసులు — ₹ 500
సాధన.
అమ్మకాల వాపసుల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 53

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

ప్రశ్న 6.
ఈ కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాలకు సంబంధించిన సహాయక చిట్టాల్లో రాసి, ఆవర్జాలో నమోదు చేసి చూపండి. [T.S. Mar. ’15]
2014
జనవరి 1 మెసర్స్ రాజు ట్రేడర్స్ నుంచి ఇన్వాయిస్ నెం. 312 ప్రకారం కింది సరుకులను కొనుగోలు చేశారు.
40 రైటింగ్ ప్యాడ్లు ఒక్కొక్కటి ₹20 చొప్పున
50 చిన్న పిల్లల పుస్తకాలు ఒక్కొక్కటి ₹50 చొప్పున
60 నోటు పుస్తకాలు ఒక్కొక్కటి ₹25 చొప్పున
జనవరి 4 మెసర్స్ గిరి & కంపెనీకి ఇన్వాయిస్ నెం. 435 ప్రకారం అమ్మిన సరుకు:
25 చొక్కాలు ఒక్కొక్కటి ₹300 చొప్పున
20 ప్యాంటులు ఒక్కొక్కటి ₹700 చొప్పున
జనవరి 8 రహీం నుంచి ఇన్వాయిస్ నెం. 348 ప్రకారం సరుకు కొనుగోలు ₹10,000
జనవరి 10 అమిత్ సింగ్ కి డెబిట్ నోటు నెం. 46 ప్రకారం సరుకు వాపసులు ₹500
జనవరి 15 మెసర్స్ స్వరాజ్ ట్రేడర్స్కి ఇన్వాయిస్ నెం. 451 ప్రకారం సరుకు అమ్మకాలు ₹6,000
జనవరి 19 మెసర్స్ రాజు ట్రేడర్స్కి డెబిట్ నోటు నెం. 103 ప్రకారం సరుకు వాపసులు ₹300
జనవరి 20 స్వరాజ్ ట్రేడర్స్ నుంచి క్రెడిట్ నోటు నెం. 18 ప్రకారం సరుకు వాపసులు ₹600
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 54
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 55
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 56
ఆవర్జా:
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 57
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 58
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 59

ప్రశ్న 7.
జనవరి 6, 2014 రాము నుంచి వచ్చిన బిల్లు మొత్తం ₹10,000, బిల్లు తేదీ జనవరి 4, మూడు
నెలల తరువాత బిల్లు చెల్లింపు చేయాలి.
సాధన.
ఈ వ్యవహారాన్ని ఈ విధంగా నమోదు చేయాలి.
హుండీ నెం. వరుసలో బిల్లు సంఖ్య “1” గా రాయాలి.
బిల్లు వచ్చిన తేదీ వరసలో: జనవరి 6 నమోదు చేయాలి.
బిల్లు తేదీ వరుసలో: జనవరి 4 నమోదు చేయాలి.
ఎవరి నుంచి వచ్చింది వరుసలో: రాము అని రాయాలి.
కర్త వరుసలో: సంస్థ పేరు రాయాలి.
స్వీకర్త పేరు వరుసలో: రాము అని రాయాలి.
చెల్లింపు స్థలం వరుసలో: కర్త ఉండే స్థలం రాయాలి.
బిల్లు కాలం వరుసలో: మూడు నెలలు అని రాయాలి.
గడువు తేదీ వరుసలో: ఏప్రిల్ 7 అని రాయాలి.
ఆవర్జా పుట సంఖ్య వరుసలో: ఆవర్జాలోని పుట సంఖ్య రాయాలి.
మొత్తం వరుసలో ₹ 10,000 రాయాలి.
నగదు పుస్తకం పుట వరుసలో నగదు పుస్తకం పేజీలో బిల్లు వసూలు వివరాలు రాయాలి.
రిమార్కుల వరుసలో ఇతర వివరాలు రాయాలి.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

ప్రశ్న 8.
2014 జనవరి 10న మోహన్ రాసిన రెండు నెలల బిల్లును అంగీకరించడమైనది.
బిల్లు మొత్తం ₹ 9,000.
సాధన.
ఈ వ్యవహారాన్ని కింది విధంగా చెల్లింపు బిల్లుల చిట్టాలో నమోదు చేయాలి.
బిల్లు నెం. వరుసలో “1” నమోదు చేయాలి.
బిల్లు తేదీ వరుసలో: ‘జనవరి 10′ నమోదు చేయాలి.
బిల్లు ఇవ్వాల్సిన వారి పేరు వరుసలో (రుణదాత) ‘మోహన్’ రాయాలి.
బిల్లు కర్త వరుసలో ‘మోహన్’ రాయాలి.
బిల్లు గ్రహీత వరుసలో బిల్లు ఎవరికి చెల్లించాలని నిర్దేశిస్తారో వారి పేరు రాయాలి.
బిల్లు ఎక్కడ చెల్లించాలి వరుసలో బిల్లు చెల్లించాల్సిన స్థలం రాయాలి.
బిల్లు కాలం వరుసలో ‘రెండు నెలలు’ రాయాలి.
బిల్లు గడువు తేదీ వరుసలో ‘మార్చి 13’ రాయాలి.
ఆవర్జా పుట సంఖ్య వరుసలో ఆవర్జా పేజీ నెంబరు రాయాలి.
బిల్లు మొత్తం వరుసలో ₹ 9,000 రాయాలి.
బిల్లు చెల్లించిన తేదీ వరుసలో బిల్లు ఏ తేదీన చెల్లిస్తారో ఆ తేదీ రాయాలి.
నగదు పుస్తకం పేజీ వరుసలో నగదు పుస్తకం పేజీలో బిల్లు చెల్లించిన వివరాలు రాయాలి.
రిమార్కులు వరుసలో ఇతర వివరాలు రాయాలి.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 3 జంటపద్దు పుస్తక నిర్వహణ విధానం

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 3rd Lesson జంటపద్దు పుస్తక నిర్వహణ విధానం Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 3rd Lesson జంటపద్దు పుస్తక నిర్వహణ విధానం

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
జంటపద్దు విధానాన్ని నిర్వచించి, ముఖ్య లక్షణాలను వివరించండి.
జవాబు:
వ్యాపార సంస్థలో ప్రతిరోజు అనేక వ్యాపార వ్యవహారాలు రికార్డు చేయాల్సి ఉంటుంది. ప్రతి వ్యవహారంలో రెండు అంశాలు ఉంటాయి. ఒకటి ‘వచ్చిన అంశం’ లేదా ‘ఖర్చు / నష్టం అంశం’, దీన్నే డెబిట్ అంశం అంటారు. రెండవది ‘ఇచ్చిన అంశాన్ని’ ‘క్రెడిట్’ అని వ్యవహరిస్తారు. జంటపద్దు విధానానికి ఈ రెండు అంశాలే మూలాధారం. వ్యాపార వ్యవహారాల్లో ఇచ్చి, పుచ్చుకునే రెండు అంశాలను పుస్తకాల్లో నమోదు చేసే పద్ధతిని జంటపద్దు విధానం అంటారు.
ప్రతి వ్యాపార వ్యవహారములో రెండు విభిన్న అంశాలు ఉంటాయి. అవి

  1. ప్రయోజనాన్ని పొందే అంశము
  2. ప్రయోజనాన్ని ఇచ్చే అంశము.

ఈ రెండు అంశాలు రెండు వేర్వేరు ఖాతాలకు సంబంధించి ఉంటాయి. కాబట్టి ఒక వ్యవహారానికి చెందిన రెండు అంశాలు రెండు ఖాతాలలో విరుద్ధముగా వ్రాయవలసి ఉంటుంది. గణక శాస్త్రములో పుచ్చుకునే ప్రయోజనాన్ని సూచించడానికి ‘డెబిట్’ అనే పదాన్ని, ఇచ్చే ప్రయోజనాన్ని సూచించడానికి ‘క్రెడిట్’ అనే పదాన్ని వాడతారు. ఉదా: నగదుకు సరుకులు కొన్నట్లయితే సరుకులు సంస్థలోకి వస్తాయి. నగదు సంస్థ నుంచి పోతుంది. అనగా సరుకుల ఖాతా ప్రయోజనాన్ని పొందుతుంది. నగదు ఖాతా ప్రయోజనాన్ని ఇస్తుంది. అదేవిధముగా జీతాలు చెల్లిస్తే, జీతాల ఖాతా ప్రయోజనాన్ని పుచ్చుకోవడం నగదు ఖాతా ప్రయోజనాన్ని ఇవ్వడం జరుగుతుంది. కాబట్టి ఒక వ్యాపార వ్యవహారము జరిగినపుడు అది మార్పును కలిగించే రెండు అంశాలను రెండు వేర్వేరు ఖాతాలలో వ్రాయడాన్ని ‘జంటపద్దు విధానము’ అంటారు.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 3 జంటపద్దు పుస్తక నిర్వహణ విధానం

జంటపద్దు విధానము – ముఖ్య లక్షణాలు:

  1. వ్యాపార వ్యవహారము రెండు ఖాతాలను ప్రభావితం చేస్తాయి.
  2. రెండు అంశాలను డెబిట్, క్రెడిట్గా వ్యవహరిస్తారు.
  3. గణక భావనలు, సంప్రదాయాలు, సూత్రాల ఆధారముగా జంటపద్దు విధానములో లెక్కలను వ్రాయడం జరుగుతుంది.
  4. ఈ విధానము గణక ఖచ్చితాన్ని నిరూపించడానికి, అంకణా తయారు చేయడానికి దోహదం చేస్తుంది.
  5. అంకణా సహాయముతో వ్యాపార సంస్థ ముగింపు లెక్కలను తయారు చేస్తుంది.

ప్రశ్న 2.
వివిధ ఖాతాలు, ఆ ఖాతాల డెబిట్, క్రెడిట్ సూత్రములు వ్రాయండి. [A.P. & T.S. Mar. ’15]
జవాబు:
ఒక వ్యాపారములో జరిగే వ్యవహారములన్నింటిని సంపూర్ణముగా రికార్డు చేయడమే అకౌంటింగ్ యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశ్యము. కాబట్టి వ్యక్తికిగాని, ఆస్తికిగాని, అప్పుడుగాని, ఖర్చుకుగాని లేదా ఆదాయానికిగాని సంబంధించిన అన్ని వ్యవహారముల సంక్షిప్త స్వరూపము లేదా రికార్డును ఖాతా అనవచ్చు.

ఖాతాలను స్థూలముగా రెండు రకాలుగా విభజించవచ్చు.

  1. వ్యక్తిగత ఖాతాలు
  2. వ్యక్తిగతము కాని ఖాతాలు

1) వ్యక్తిగత ఖాతాలు: వ్యాపార సంస్థ ఏఏ వ్యక్తులతో వ్యవహారాలు జరుపుతుందో లేదా సంస్థలతో వ్యవహారాలు జరుపుతుందో ఆ ఖాతాలను వ్యక్తిగత ఖాతాలు అంటారు. ఈ ఖాతాలు సాధారణముగా సహజ వ్యక్తులు. ఉదా: రాముని ఖాతా, గోవింద్ ఖాతా లేదా న్యాయాత్మక లేదా కృత్రిమ వ్యక్తులు కావచ్చు. ఉదా: స్టేట్ బ్యాంక్ ఖాతా, జీవిత భీమా సంస్థ ఖాతా మొదలైనవి.

వ్యక్తిగత ఖాతాలలో డెబిట్, క్రెడిట్ సూత్రాలు: “పుచ్చుకునే వాని ఖాతాకు డెబిట్ చేయండి. ఇచ్చేవాని ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయండి”. అనగా ప్రయోజనము పొందిన వ్యక్తిని డెబిట్ చేయాలి. ప్రయోజనము ఇచ్చిన వ్యక్తిని క్రెడిట్ చేయాలి.

2) వ్యక్తిగతం కాని ఖాతాలు: ఈ ఖాతాలను మరల రెండు రకాలుగా విభజించవచ్చు.

  1. వాస్తవిక ఖాతాలు
  2. నామమాత్రపు ఖాతాలు

i) వాస్తవిక ఖాతాలు: సంస్థకు చెందిన ఆస్తుల ఖాతాలు వాస్తవిక ఖాతాలు. ఈ ఆస్తులు కనిపించే ఆస్తులకు సంబంధించినవి కావచ్చు. ఉదా: యంత్రాలు, భవనాలు, ఫర్నిచర్ మొదలైనవి లేదా కనిపించని ఆస్తులకు సంబంధించిన ఖాతాలు కావచ్చు. ఉదా: గుడ్విల్, పేటెంటు హక్కులు మొ॥.
వాస్తవిక ఖాతాకు సంబంధించిన సూత్రము: “వచ్చే ఆస్తిని డెబిట్ చేయండి. పోయే ఆస్తిని క్రెడిట్ చేయండి”.

ii) నామమాత్రపు ఖాతాలు: వీటికి రూపము, చలనము ఉండదు. ఈ ఖాతాలు ఖర్చులు, నష్టాలు, లాభాలు, ఆదాయాలకు సంబంధించినవి. ఉదా.: జీతాల ఖాతా, అద్దె ఖాతా, వచ్చిన డిస్కౌంట్ ఖాతా మొ॥.
సౌమమాత్రపు ఖాతాలకు సంబంధించిన సూత్రము: “వ్యయాలను, నష్టాలను డెబిట్ చేయండి. ఆదాయాలను, లాభాలను క్రెడిట్ చేయండి.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 3 జంటపద్దు పుస్తక నిర్వహణ విధానం

ప్రశ్న 3.
జంటపద్దు విధానంలోని ప్రయోజనాలు వివరించండి.
జవాబు:
జంటపద్దు విధానము అవలంబించుట ద్వారా దిగువ ప్రయోజనాలు కలుగుతాయి.
1) వ్యవహారాల సంపూర్ణ నమోదు: జంటపద్దు విధానములో వ్యవహారములోని రెండు అంశాలను రెండు విభిన్న ఖాతాలలో నమోదు చేస్తారు. కాబట్టి లెక్కలు వ్రాయడములో సంపూర్ణత చేకూరుతుంది.

2) శాస్త్రీయ పద్ధతి: ఈ విధానములో వ్యాపార వ్యవహారాలను గణకసూత్రాలు. అనుసరించి వ్రాయటం జరుగుతుంది. కాబట్టి అకౌంటింగ్ ధ్యేయము నెరవేరుతుంది.

3) అంకగణితపు ఖచ్చితము: ఈ పద్ధతిలో ఖాతాల నిల్వలతో అంకణాను తయారు చేస్తారు. ఇది అంకగణితపు ఖచ్చితాన్ని ఋజువు చేస్తుంది.

4) దోషాలను కనుగొని నివారించవచ్చు: అంకణాలో డెబిట్, క్రెడిట్ నిల్వలు సమానము కాకపోతే, లెక్కలు వ్రాయడములో దోషాలు జరిగినవని భావించవచ్చు. వాటిని సరిచేసి, నివారించడానికి చర్యలు తీసుకోవచ్చు.

5) వ్యాపార ఫలితాలు: లాభనష్టాల ఖాతాను తయారుచేయుట ద్వారా వ్యాపార నికర ఫలితాన్ని కనుగొనవచ్చును.

6) ఆర్థిక స్థితి: సంవత్సరాంతాన ఆస్తి – అప్పుల పట్టికను తయారు చేయుట ద్వారా సంస్థ ఆర్థిక స్థితిగతులను కనుక్కోవచ్చు.

7) నియంత్రణ: అన్ని ఖాతాలు సక్రమముగా నిర్వహించుట ద్వారా యజమానికి వ్యాపార వ్యవహారాలపై నియంత్రణ ఉంటుంది.

8) ఫలితాలను పోల్చడం: వ్యాపార సంస్థ ప్రస్తుత ఆర్థిక ఫలితాలను గత సంవత్సరం ఫలితాలతో లేదా ఇతర సంస్థల ఫలితాలతో పోల్చి, సాధించిన ప్రగతిని కనుగొనవచ్చు.

9) నిర్ణయాలు: జంటపద్దు విధానము ద్వారా యజమానులు సకాలములో సరైన నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి ఆర్థిక సమాచారము తోడ్పడుతుంది.

10) నమ్మదగిన సమాచారము: ఈ పద్ధతి వ్యాపారస్తులకు నమ్మదగిన సమాచారాన్ని అందజేస్తుంది.

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
జంటపద్దు విధానం. [T.S. Mar. ’15]
జవాబు:
జంటపద్దు విధానం ఇటలీ దేశ వర్తకుడైన లూకాస్ పాసియోలి కనుగొన్నాడు. వ్యాపార వ్యవహారములోని రెండు అంశాలు రెండు ఖాతాలను ప్రభావితం చేస్తాయి. ఈ పద్ధతిలో అన్ని వ్యాపార వ్యవహారములను సంపూర్ణముగా రికార్డు చేయవలెనంటే ప్రయోజనము పొందే అంశాన్ని (డెబిట్), ప్రయోజనము ఇచ్చే అంశాన్ని (క్రెడిట్) నమోదు చేయాలి. ఈ విధముగా వ్యవహారములలోని రెండు అంశాలను రెండు విభిన్న ఖాతాలలో రాసే పద్ధతిని జంటపద్దు విధానమని జె. ఆర్. బాట్లిబాయ్ నిర్వచించారు. ‘

ప్రశ్న 2.
ఖాతా అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
ప్రతి వ్యాపార వ్యవహారములోని రెండు అంశాలు రెండు ఖాతాలుగా ఉంటాయి. వ్యాపార వ్యవహారాలకు సంబంధించి ఒక సంక్షిప్త రికార్డును ఖాతా అనవచ్చు. ఖాతాలో దిగువ అంశాలు ఉంటాయి.

  1. ప్రతి ఖాతాపైన పేరు ఉంటుంది.
  2. ఖాతా ఎడమవైపు భాగాన్ని డెబిట్ అంటారు.
  3. ఖాతా కుడివైపు భాగాన్ని క్రెడిట్ అంటారు.

ఖాతా స్వరూపము దిగువ విధముగా T ఆకారములో ఉంటుంది.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 3 జంటపద్దు పుస్తక నిర్వహణ విధానం 1

ప్రశ్న 3.
అకౌంటింగ్ సమీకరణ
జవాబు:
అకౌంటింగ్ సమీకరణ ద్వందరూప భావనపై (డెబిట్, క్రెడిట్) ఆధారపడి ఉన్నది. అకౌంటింగ్ సమీకరణ సంస్థ ఆస్తుల మొత్తానికి, అప్పుల మొత్తానికి మధ్య ఉన్న సంబంధాన్ని వ్యక్తపరుస్తుంది.
ఆర్థిక వనరులు (ఆస్తులు) = బాధ్యతలు (అప్పులు)
సమీకరణ దిగువ విధముగా ఉంటుంది.
ఆస్తులు = సంస్థకున్న బాధ్యతలు
లేదా
ఆస్తులు = మూలధనము + అప్పులు

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 3 జంటపద్దు పుస్తక నిర్వహణ విధానం

ప్రశ్న 4.
వ్యక్తిగతం కాని ఖాతాలు.
జవాబు:
వ్యక్తిగతం కాని ఖాతాలను రెండు రకాలుగా విభజిస్తారు.

  1. వాస్తవిక ఖాతాలు
  2. నామమాత్రపు ఖాతాలు

1) వాస్తవిక ఖాతాలు: సంస్థకు చెందిన ఆస్తుల ఖాతాలు వాస్తవిక ఖాతాలు. ఈ ఖాతాలో కనిపించే, కనిపించని ఆస్తులకు సంబంధించినవి.
ఉదా: భవనాలు, యంత్రాలు, ఫర్నిచర్, గుడ్విల్, పేటెంట్లు మొదలైనవి.

2) నామమాత్రపు ఖాతాలు: వీటికి రూపము, చలనము ఉండదు. ఇవి సాధారణముగా వ్యయాలు, నష్టాలు, ఆదాయాలు, లాభాలకు సంబంధించిన ఖాతాలు.
ఉదా: జీతాల ఖాతా, అద్దె ఖాతా, డిస్కౌంట్ ఖాతా, వచ్చిన కమీషన్ ఖాతా మొదలైనవి.