Srinivas

AP State Syllabus AP Board 8th Class Telugu Important Questions Chapter 3 నీతి పరిమళాలు.

AP State Syllabus 8th Class Telugu Important Questions 3rd Lesson నీతి పరిమళాలు

8th Class Telugu 3rd Lesson నీతి పరిమళాలు Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

అ) కింది చుక్కగుర్తు గల పద్యాలకు భావాలను రాయండి.

1) చ. తనకు ఫలంబు లేదని యెదం దలపోయఁడు కీర్తిఁ గోరు నా
ఘనగుణశాలి లోకహితకార్యము మిక్కిలి భారమైన మే
లనుకొని పూను శేషుఁడు సహస్రముఖంబుల గాలి గ్రోలి తా
ననిశము మోవఁడే మణి మహాభరమైన ధరిత్రి భాస్కరా ! – (భాస్కర శతకం)

భావం :
భాస్కరా ! కీర్తిని కోరే గుణవంతుడు, తనకు ఎలాంటి లాభమునూ ఆశింపడు. లోకానికి మేలు జరిగే కార్యము ఎంత భారమైనా, చేయడానికి పూనుకుంటాడు. ఆదిశేషుడు గాలిని మాత్రమే మేస్తూ, తన వేయి పడగల మీద ఈ పెద్ద భూభారాన్ని నిత్యం మోస్తున్నాడు కదా !

2) చ. చదువది యెంతగల్గిన రసజ్ఞత యించుక చాలకున్న నా
చదువు నిరర్ధకంబు గుణసంయుతులెవ్వరు మెచ్చ రెచ్చటం
బదనుగ మంచి కూర నలపాకము చేసిననైన నందు నిం
పొదవెడు నుప్పులేక రుచి పుట్టఁగ నేర్చునటయ్య భాస్కరా ! – (భాస్కర శతకం)

భావం:
భాస్కరా ! ఎంత చదువు చదివినా అందులోని అంతరార్థాన్ని, మనోజ్ఞతనూ గ్రహింప లేనప్పుడు, ఆ చదువు వ్యర్థం. దాన్ని గుణవంతులు ఎవరూ మెచ్చుకోరు. ఎన్ని పదార్థాలు వేసి నలపాకంగా, వంట చేసినా, దానిలో తగిన ఉప్పు వేయకపోతే అది రుచించదు కదా?

3) ఉ. భూషలు గావు మర్త్యులకు భూరిమయాంగద తారహారముల్
భూషిత కేశపాశ మృదుపుష్ప సుగంధజలాభిషేకముల్
భూషలు గావు పూరుషుని భూషితుఁ జేయుఁ బవిత్రవాణి, వా
గ్భూషణమే సుభూషణము, భూషణముల్ నశియించు నన్నియున్ – (సుభాషిత రత్నావళి)

భావం :
మానవులకు బంగారు కేయూరాలు, ముత్యాలహారాలు అలంకారాలు కావు. జుట్టు దువ్వుకోవడం, పువ్వులు పెట్టుకోవడం, పన్నీటితో స్నానం చేయడం మానవుడికి అలంకారాలు కావు. పవిత్రమైన వాక్కు, పురుషుని అలంకరిస్తుంది. సంస్కారవంతమైన మాటయే, నిజమైన అలంకారము. మిగిలిన అలంకారాలు, నశించి పోయేవే.

4) చ. వనకరి చిక్కె మైనసకు, వాచవికిం జెడిపోయె మీను, తా
వినికికి (జిక్కె (జిల్వ గనువేదురుఁ జెందెను లేళ్ళు, తావినో
మని నశించెఁ దేటి, తరమా యిరుమూటిని గెల్వ వైదుసా
ధనముల నీవె గావఁదగు దాశరథీ కరుణాపయోనిధీ ! – (దాశరథీ శతకం)

భావం :
దయా సముద్రుడవైన ఓ రామా ! తన దురదను పోగొట్టుకోవడానికి ఏనుగూ ; నోటి రుచిని ఆశించి చేప, సంగీతానికి లొంగి పామూ, అందానికి బానిసయై జింక, పూలవాసనకు మైమరచి తుమ్మెదలూ, బందీలవుతున్నాయి. ఇలా ఒక్కొక్క ప్రాణి, ఒక్కొక్క ఇంద్రియ చపలత్వం వల్లనే నశిస్తున్నాయి. ఈ పంచేంద్రియములందూ చాపల్యం గల నేను, ఎలా బయటపడగలను? ఓ దశరథ పుత్రా! కరుణాసాగరా ! రామా ! నీవే నన్ను కాపాడాలి.

5) ఆ.వె. క్షమను కడఁక నెవరు గాపాడుకొందుఱో
క్షమను చిరము వారు కావ గలరు
కదలకుండ నెవరికడ క్షమయుండునో
సర్వకార్యములకు క్షములు వారు – (సభారంజన శతకం)

భావం :
ఎవరు ప్రయత్నంతో క్షమను (ఓరిమిని) కాపాడుకుంటారో, వారు క్షమను’ (భూమిని) కాపాడతారు. ఎవరిలో క్షమ (సహనం) నిశ్చలంగా ఉంటుందో, వారు అన్ని పనుల్లోనూ క్షములై (సమర్థులై) ఉంటారు.

6) శా. ఊరూరం జనులెల్ల క్షమిడరో, యుండం గుహలలవో
చీరానీకము వీధులం దొరకదో శీతామృత స్వచ్ఛ వాః
పూరం బేరుల బారదో తపసులం బ్రోవంగ నీవోపవో
చేరంబోవుదు రేల రాజుల జనుల్ శ్రీకాళహస్తీశ్వరా! – (శ్రీకాళహస్తీశ్వర శతకం)

భావం :
శ్రీకాళహస్తీశ్వరా ! తినడానికి భిక్షం అడిగితే ప్రతి గ్రామంలోనూ ప్రజలు భిక్షం పెడతారు. నివసించడానికి గుహలు ఉన్నాయి. వస్త్రాలు వీధుల్లో దొరుకుతాయి. తాగడానికి నదుల్లో చల్లని అమృతం లాంటి తియ్యని నీరు ఉంది. తపస్సు చేసుకొనే మనుష్యులను కాపాడడానికి నీవున్నావు. ఈ ప్రజలు రాజులను ఎందుకు ఆశ్రయిస్తున్నారో తెలియడం లేదు.

ఆ) కింది అపరిచిత పద్యాలను చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. కింది పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి
కం|| “ఇందుగలడందులేడని
సందేహము వలదు చక్రి సర్వోపగతుం
డెందెందు వెదకి చూచిన
నందందే కలడు దానవాగ్రణి వింటే”
ప్రశ్నలు :
1. సర్వోపగతుండెవరు?
జవాబు:
సర్వోపగతుండు ‘చక్రి’. చక్రి అనగా చక్రమును ధరించే శ్రీమహావిష్ణువు.

2. చక్రి ఎక్కడున్నాడు?
జవాబు:
చక్రి అన్ని చోట్లా ఉంటాడు.

3. ఈ పద్యం ఎవరిని సంబోధిస్తుంది?
జవాబు:
ఈ పద్యం, దానవాగ్రణిని అంటే రాక్షసరాజు హిరణ్యకశిపుని సంబోధిస్తుంది.

4. ఈ పద్యం ఏ గ్రంథంలోనిది .? (రామాయణం, భారతం, భాగవతం)
జవాబు:
ఈ పద్యం భాగవతం లోనిది.

2. కింది పద్యాన్ని చదివి, కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

“కమలములు నీట బాసిన
కమలాప్తుని రశ్మిసోకి కమలిన భంగిన్
తమ తమ నెలవులు దప్పిన
తమ మిత్రులె శత్రులగుట తథ్యము సుమతీ”
ప్రశ్నలు :
1. కమలములు ఎపుడు వాడిపోతాయి?
జవాబు:
కమలములు నీటిలో నుండి బయటకు వస్తే సూర్యుని కాంతి తాకి వాడిపోతాయి.

2. మిత్రులు శత్రువులు ఎపుడు అవుతారు?
జవాబు:
తమ తమ స్థానాలను కోల్పోతే మిత్రులు శత్రువులు అవుతారు.

3. ఈ పద్యానికి మకుటమేది?
జవాబు:
సుమతీ

4. పై పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
రశ్మి అనగా ఏమిటి?

3. కింది పద్యమును చదివి, కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు రాయండి

అనగ ననగ రాగ మతిశయిల్లుచు నుండు
తినగ తినగ వేము తీయనుండు
సాధనమున పనులు సమకూరు ధరలోన
విశ్వదాభిరామ ! వినురవేమ!
ప్రశ్నలు :
1. అంటూ ఉంటే అతిశయిల్లేది ఏది?
జవాబు:
అంటూ ఉంటే అతిశయిల్లేది రాగము.

2. తింటూ ఉంటే తీయనయ్యేది ఏది?
జవాబు:
తింటూ ఉంటే తీయనయ్యేది వేము.

3. సాధనతో సమకూరేవి ఏవి?
జవాబు:
సాధనమున పనులు సమకూరు ధరలోన

4. ఈ పద్యానికి మకుటం ఏమిటి?
జవాబు:
విశ్వదాభిరామ ! వినురవేమ !

4. కింది పద్యాన్ని చదివి, దాని కింద ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాన్ని గుర్తించండి.
చేతులారంగ శివుని పూజింపడేని
నోరునొవ్వంగ హరికీర్తినుడువడేని
దయయుసత్యంబులోనుగా దలపడేని
కలుగనేటికి తల్లులు కడుపుచేటు
ప్రశ్నలు :
1. “కడుపుచేటు” అనే మాటకు అర్థం
ఎ) చెడ్డకడుపు
బి) పుట్టుక దండగ
సి) తల్లులకు బాధ
జవాబు:
బి) పుట్టుక దండగ

2. శివపూజ ఎలా చేయమంటున్నాడు కవి?
ఎ) ఆరు చేతులతో
బి) చేతులు నొప్పి పుట్టేటట్లు
సి) చేతులతో తృప్తి కలిగేటట్లు
జవాబు:
సి) చేతులతో తృప్తి కలిగేటట్లు

3. దయను, సత్యాన్ని రెండింటిలో మనిషి వేటిని తలచాలి?
ఎ) దయను మాత్రమే
బి) సత్యాన్ని మాత్రమే
సి) దయను, సత్యాన్ని రెండింటిని
జవాబు:
సి) దయను, సత్యాన్ని రెండింటిని

4. నోరారా హరి కీర్తిని………….
ఎ) పిలవాలి
బి) పలకాలి
సి) అరవాలి
జవాబు:
బి) పలకాలి

5. కింది పద్యాన్ని చదివి, ప్రశ్నలకు సరైన సమాధానాలు రాయండి
చిన్న చిన్న రాళ్ళు చిల్లర దేవుళ్ళు
నాగులేటి నీళ్ళు నాపరాళ్ళు
సజ్జ జొన్న కూళ్ళు సర్పంబులు, దేళ్ళు
పల్లెనాటి సీమ పల్లెటూళ్ళు.
ప్రశ్నలు :
1. నాగులేరు ఏ సీమలో ప్రవహిస్తున్నది?
జవాబు:
నాగులేరు పల్నాటి సీమలో ప్రవహిస్తున్నది.

2. పల్నాటిసీమ ప్రజల ఆహారం ఏది?
జవాబు:
పల్నాటి సీమ ప్రజల ఆహారం సజ్జ, జొన్నకూళ్ళు.

3. ఈ పద్యానికి శీర్షికను సూచించండి.
జవాబు:
ఈ పద్యానికి ‘పల్నాటి పల్లెటూళ్ళు’ అని పేరు పెట్టవచ్చు.

4. ఈ పద్యంలోని శబ్దాలంకారమేమిటో రాయండి.
జవాబు:
ఈ పద్యంలోని శబ్దాలంకారం వృత్త్యనుప్రాసం.

6. ఈ కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
చీమలు పెట్టిన పుట్టలు
పాముల కిరవైనయట్లు పామరుడుదగన్
హేమంబు కూడబెట్టిన
భూమీశుల పాలజేరు భువిలో సుమతీ !
ప్రశ్నలు:
1. చీమలు పెట్టిన పుట్టలు వేటికి స్థానమవుతాయి?
జవాబు:
పాములకు

2. పై పద్యంలో కవి పామరుడిని ఎవరితో పోల్చాడు?
జవాబు:
చీమలతో

3. ‘బంగారం’ అనే అర్థం వచ్చే పదం పై పద్యంలో ఉంది. గుర్తించి రాయండి.
జవాబు:
హేమము

4. పై పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారుచేయండి.
జవాబు:
‘భూమీశుడు’ అనగా ఎవరు?

7. ఈ కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
అల్పుడెప్పుడు పల్కు నాడంబరముగాను
సజ్జనుండు బల్కు జల్లగాను
కంచు మ్రోగునట్లు కనకంబు మ్రోగునా
విశ్వదాభిరామ ! వినురవేమ !
ప్రశ్నలు :
1. అల్పుని మాటలు ఎలా ఉంటాయి?
జవాబు:
ఆడంబరంగా

2. ఆహ్లాదకరంగా మాట్లాడువారు ఎవరు?
జవాబు:
సజ్జనుడు

3. కవి ఈ పద్యంలో ఏ రెండు లోహాలను పోల్చారు?
జవాబు:
కంచు, బంగారం

4. పై పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
దీనిలోని మకుటం ఏది?

8. కింది అపరిచిత పద్యాన్ని చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
ఆచార్యున కెదిరింపకు
బ్రోచిన దొరనింద సేయ బోకుము కార్యా
లోచనము లొంటి జేయకు
మాచారము విడువ బోకుమయ్య ! కుమారా !
ప్రశ్నలు :
1. ఒంటరిగా చేయకూడనిది ఏది?
జవాబు:
కార్యాలోచనము.

2. వేటిని విడిచి పెట్టకూడదు?
జవాబు:
ఆచారములు.

3. “తనని పోషించిన యజమానిని నిందించరాదు” అనే భావం వచ్చే పద్యపాదాన్ని గుర్తించి రాయండి.
జవాబు:
బ్రోచిన దొర నింద సేయబోకుము.

4. పై పద్యం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారుచేయండి.
జవాబు:
ఈ పద్యా నికి మకుటం ఏమిటి?
(లేదా)
ఈ పద్యాన్ని రాసినది ఎవరు?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

అ) కింది ప్రశ్నలకు నాలుగైదు వాక్యాల్లో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
‘శతకం’ అనే ప్రక్రియను వివరించండి. (S.A. I – 2018-19)
జవాబు:
ప్రాచీన తెలుగు సాహిత్య ప్రక్రియల్లో ‘శతకం’ అనే ప్రక్రియ ఒకటి. ఇందులో నూరు పద్యాలు ఉంటాయి. కొన్ని శతకాల్లో నూరుకు పైగా పద్యాలు ఉంటాయి. శతకంలో మకుటం ప్రధానంగా ఉంటుంది. కొన్ని శతకాల్లో మకుటం లేకుండా పద్యాలు ఉంటాయి. నీతి, ధర్మం, భక్తి, వైరాగ్యం మొదలైన అంశాలను శతకపద్యాలు బోధిస్తాయి. శతక పద్యాలు సమాజంలో నైతిక విలువలను, ఆధ్యాత్మిక భావనను, సత్ప్రవర్తనను కల్గిస్తాయి. సమాజంలో మూఢాచారాలను. తొలగించడానికి సహకరిస్తాయి.

ప్రశ్న 2.
సంస్కారం అంటే ఏమిటి? దాని గురించి నీవు ఏమనుకున్నావో రాయండి.
జవాబు:
సంస్కారం అంటే సంస్కరించడం. అంటే చక్కజేయడం. సాంఘికం, రాజకీయం, పరిపాలన, న్యాయవ్యవస్థ వంటి రంగాల్లో ఉన్న లోపాలను సవరించి, మంచి మార్గంలో పెట్టడం “సంస్కారం”. అలా సంస్కారం చేసిన వారిని “సంస్కర్త” అంటారు. పెద్దలు చెప్పిన మంచిదారిలో నడవడం “సంస్కారం”.

వీరేశలింగం గారు తన కాలం నాటి సంఘంలోని లోపాలను ఎత్తిచూపి, ప్రజలను మంచిదారిలో పెట్టడానికి కృషి చేశాడు. అందుకే ఆయన గొప్ప “సంఘసంస్కర్త” అయ్యాడు.

రాజకీయాలలోని లోపాలను సవరించడానికి ‘అన్నాహజారే’ వంటివారు లోక్ పాల్ బిల్లుకోసం ప్రయత్నించి విజయం సాధించారు. అన్నాహజారే “రాజకీయ సంస్కర్త”.

పూర్వకాలంలో శంకరాచార్యులవారు వేదమతాచారంలోని లోపాలను సంస్కరించి, అద్వైతమతాన్ని స్థాపించారు. ఆయన “మత సంస్కర్త”.

ఇటువంటి సంస్కరణల వల్ల మనిషిలో పెంపొందే ఉత్తమ గుణమే “సంస్కారం”.

ప్రశ్న 3.
ఏనుగు లక్ష్మణకవి “వాగ్భూషణమే సుభూషణం” అని చెప్పాడు కదా ! దీనిని మీరు సమర్థిస్తారా? ఎందుకు?
జవాబు:
ఏనుగు లక్ష్మణకవి వాగ్భూషణమే సుభూషణం అని చెప్పాడు. ఇది నిజమే. ఈ మాట అందరినీ ఆలోచింపచేసేదిగా ఉంది. మంచి మాటకున్న శక్తిని లోకానికి చాటాడు. ఇది విద్యార్థులకు ప్రయోజనకరంగా ఉంటుంది.

మంచి వాక్కు వల్ల విద్యార్థుల్లో అంతర్లీనంగా ఉన్న వాక్ శక్తిని పెంపొందించుకొనగలుగుతారు. నాయకత్వ లక్షణాలను అభివృద్ధి చేసుకుంటారు. ఈ వాక్ శక్తి వల్ల ఎంతటి వారినైనా చక్కగా ఆకట్టుకొనగలుతారు. హేతువాద దృష్టిని అలవరుచుకొనగలుగుతారు. – చక్కని విషయ పరిజ్ఞానాన్ని పెంపొందించుకుంటారు. వాక్ శక్తి వల్ల అనేకములైన ప్రయోజనాలు కలుగుతాయని చెప్పడంలో ఎలాంటి అతిశయోక్తి లేదు.

ప్రశ్న 4.
పాఠంలోని పద్యాల్లో ఉన్న నీతిని సొంతమాటల్లో రాయండి.
జవాబు:

1. గొప్ప గుణవంతుడు, లోకానికి హితమైన కార్యాన్ని ఎంత భారమైనా చేయడానికి పూనుకుంటాడు.
2. ఉప్పులేని కూరవలె రసజ్ఞత లేని చదువు వ్యర్థం.
3. సంస్కారవంతమైన మాటయే నిజమైన అలంకారం.
4. మానవులను పంచేంద్రియ చాపల్యం నుండి భగవంతుడే కాపాడాలి.
5. క్షమాగుణం కలవాడే అన్ని కార్యములకు సమర్థుడు.
6. మానవులు రాజులను ఆశ్రయించడం వ్యర్థం.
7. ఎదుటి వాడి బలాన్ని తెలుసుకోకుండా అతడితో పోరాడడం అవివేకం.
8. జీర్ణం కాని చదువూ, తిండి చెరుపు చేస్తాయి.

ఆ) కింది ప్రశ్నకు 10 లేక 12 వాక్యాల్లో సమాధానం రాయండి.

ప్రశ్న 1.
‘నీతి పరిమళాలు’ పాఠ్యభాగం ఆధారంగా నీవు గ్రహించిన విషయాలను సొంతమాటల్లో రాయండి.
జవాబు:
‘నీతి పరిమళాలు’ అనే పాఠ్యభాగంలో శతక కవులు చక్కని నీతులను చెప్పారు. ఆ నీతులు సమాజానికి ఎంతగానో సహకరిస్తాయి. జగతిని జాగృతం చేస్తాయి. సారం లేకుండా చదివే చదువు ఉప్పులేని కూర వంటిది. మానవునికి బంగారు ఆభరణాలు, పుష్పాలు, సుగంధద్రవ్యాలు, పన్నీటి స్నానాలు అలంకారాలు కావు. సంస్కారవంతమైన వాక్కు మాత్రమే మానవులకు నిజమైన అలంకారం.

మానవుడు పంచేంద్రియాలను అదుపులో ఉంచుకోవాలి. అప్పుడే ఏదైనా సాధించగలడు. పంచేంద్రియాలకు బానిసలైతే పతనాన్ని పొందుతారు. మానవులకు ఓర్పు గొప్ప అలంకారం. ఓర్పుతో అసాధ్యమైన పనులను కూడా సాధించగలడు.

గొప్పవారితో తలపడడం మంచిది కాదు. శక్తిసామర్థ్యాలను గుర్తించకుండా ఎదుటివారితో తలపడితే పరాభవం కలుగక మానదు. గొప్పవారితో పోరాడటం వల్ల వారికేమీ నష్టం కలుగదనే సత్యాన్ని గ్రహించాలి. ఇలాంటి నీతులు అనేకం అనేది పాఠ్యభాగం ద్వారా గ్రహించాను.

ప్రశ్న 2.
“నోరు మంచిదైతే – ఊరు మంచిదౌతుంది” – దీన్ని సమర్థిస్తూ మాట్లాడండి.
జవాబు:
ఈ సమస్త చరాచర ప్రకృతిలో అన్నిటికన్నా అద్వితీయమైంది మానవ జన్మ. అది ఎంతో విశిష్టమైంది, విలక్షణమైంది. మమతలు పంచుకుంటూ, మంచిని పెంచుకుంటూ, మానవతకు మారాకులు తొడుగుతూ, ఇలాతలంపై చిరునవ్వుల సిరివెన్నెలలు చిలికించగల శక్తి ఒక్క మానవుడికి మాత్రమే వుంది. అయితే, ఆ మానవుడికి నిజమైన ఆభరణం ఏమిటి? పూసుకునే అత్తరులా? వేసుకునే వస్త్రాలా? చేసుకునే సింగారాలా? ఇది ఒక మహత్తరమైన ప్రశ్న. మనసుపెట్టి ఆలోచిస్తే ఇవేవీ అసలైన ఆభరణాలు కావని ఇట్టే తెలిసిపోతుంది. ఇవన్నీ చెరిగిపోయేవి, వన్నె తరిగిపోయేవి. అలా కాకుండా, మానవుడికి ఎన్నటికీ చెరగని, తరగని ఆభరణంలా నిలచేది మధురమైన వాక్కు ఒక్కటే. మృదువైన భాషణంతో మనిషి అందరినీ ఆకర్షించగలుగుతాడు. శత్రువులను కూడా మిత్రులుగా మార్చుకోగలుగుతాడు. తన పనులను విజయవంతంగా పూర్తి చేసుకోగలుగుతాడు. దీనికి భిన్నంగా పరుషమైన, కఠినమైన వాక్కు కలిగివుంటే ఆత్మీయులు కూడా ఆగర్భ శత్రువులుగా మారిపోతారు. అంతేకాదు, విరసమైన వాక్కు వలన జరిగే పనులు కూడా చెడిపోతాయి.

ఇ) కింది అంశం గురించి సృజనాత్మకంగా / ప్రశంసిస్తూ రాయండి.

ప్రశ్న 1.
‘నీతి పరిమళాలు’ పాఠం ఆధారంగా ఏయే మంచి గుణాలను అలవరచుకున్నారో పట్టిక తయారు చేయండి.
జవాబు:

• మానవులకు బంగారు ఆభరణాలు అలంకారాలు కాదు.
• సంస్కారవంతమైన వాక్కు మాత్రమే నిజమైన అలంకారం.
• రసజ్ఞత లేని చదువు ఉప్పులేని కూరవంటిది.
• గుణవంతుడు లోకానికి మేలు కలిగే కార్యక్రమమంత భారమైనా చేయడానికి ప్రయత్నిస్తాడు.
• మానవుడు పంచేంద్రియాలను అదుపులో ఉంచుకోవాలి.
• ఓర్పును మించిన ఆభరణం మరొకటి లేదు. ఓర్పుతో అసాధ్యములైన పనులను సాధంపవచ్చు.
• రాజులను సేవించడం కంటే దేవదేవుడిని సేవించడం మిన్న.
• శక్తియుక్తులు తెలుసుకోకుండా తోటివారితో పోరాడకూడదు.
• అర్థం చేసుకొని చదవాలి. అవసరమైనంత మాత్రమే భుజించాలి.

ప్రశ్న 2.
నీకు నచ్చిన శతక కవిని గురించి మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 3.
పాఠంలోని పద్యభాగాల ఆధారంగా విద్యార్థులలో నైతిక విలువల పట్ల అవగాహన పెంచడానికై ఒక కరపత్రాన్ని తయారుచేయండి.
జవాబు:
శతకపద్యాలు చదవండి

ప్రియమైన విద్యార్థులారా ! మన తెలుగు సాహిత్యంలో శతక గ్రంథాలకు ప్రత్యేక స్థానం ఉన్నది. ఎందరో మహాకవులు తమ జీవిత అనుభవసారాన్ని రంగరించి చిన్న చిన్న పద్యాలతో మనకు అందించారు. విలువైన అంశాలను చిన్నపద్యాల్లో చిరస్థాయిగా గుర్తుపెట్టుకోనే విధంగా అందించారు. దీన్ని మనం మరువకూడదు. వేమన, వీరబ్రహ్మం వంటి ప్రజా కవులు సమాజంలోని సాంఘిక దురాచారాలను తూర్పారబట్టారు. నైతిక విలువల్ని, మనోధైర్యాన్ని పెంచడానికి కృషి చేశారు. ఆ మహనీయుల పద్యరత్నాలను అందరూ చదవండి. వాటిని ఆచరించండి. లోకానికి ఆదర్శంగా నిలువండి.
ఇట్లు,
తెలుగు భాషా సేవా కమిటి.

ప్రశ్న 4.
పాఠశాలలో జరిగే భాషోత్సవాన్ని తిలకించడానికి ప్రముఖ శతకకవులు వచ్చారు. వారి ద్వారా శతకాల గురించి, వారి రచనలను గురించి తెలుసుకోవడానికి పిల్లలు ఇంటర్వ్యూ చేయాలనుకున్నారు. మీరైతే ఏమని ఇంటర్వ్యూ చేస్తారు ? ఇంటర్వ్యూకు అవసరమైన ప్రశ్నావళిని రూపొందించండి.
జవాబు:
ఇంటర్వ్యూ ప్రశ్నావళి

1. శతక కవులకు స్వాగతం. ‘శతకాలు’ ఎన్ని రకాలు?
2. తెలుగులో మొదటి శతకకర్త ఎవరు?
3. శతకాల్లో ఎన్ని రకాలున్నాయి?
4. మకుటం లేని శతకాలు ఏమైనా ఉన్నాయా?
5. నీతి శతకాల ప్రాముఖ్యత ఏమిటి?
6. భక్తి శతకాలు మీరు ఏమైనా రాశారా?
7. ‘కాళహస్తీశ్వర శతకం’లో భక్తి ఎక్కువగా ఉందా? రాజదూషణ ఉందా?
8. వసురాయకవి గారి భక్త చింతామణి శతకం గూర్చి చెప్పండి.
9. ‘సుమతి శతకం’ ప్రత్యేకత. ఎటువంటిది?
10. మీకు నచ్చిన శతకం ఏమిటి?
11. ఛందోబద్ధం కాని శతకాలు ఏమైనా ఉన్నాయా?
12. మీరు మాకు ఇచ్చే సందేశం ఏమిటి?

8th Class Telugu 3rd Lesson నీతి పరిమళాలు 1 Mark Bits

1. తావినికికి జిక్కెం “జిల్వ” (అర్థాన్ని గుర్తించండి) (S.A. I – 2018-19)
ఎ) చేప
బి) పాము
సి) ఏనుగు
డి) తేనెటీగ
జవాబు:
బి) పాము

2. “రాముడు” ఇది ఏ గణం? (S.A. I – 2018-19)
ఎ) ర గణం
బి) జ గణం
సి) డ గణం
డి) న గణం
జవాబు:
సి) డ గణం

3. మూడూ లఘువులు గల గణం ఏది?
ఎ) స గణం
బి) న గణం
సి) ర గణం
డి) మ గణం
జవాబు:
బి) న గణం

4. కరుణా పయోనిధి గాంభీర్య ఘనుడు (అర్థాన్ని గుర్తించండి) (S.A. II – 2018-19)
ఎ) నది
బి) లోయ
సి) తటాకం
డి) సముద్రము
జవాబు:
డి) సముద్రము

5. ఏనుగుల బలము చాలా ఎక్కువ. (గురులఘువులు గుర్తించండి) (S.A. II – 2018-19)
ఎ) UIU
బి) III
సి) IIU
డి) UUI
జవాబు:
బి) III

6. రాజు బడికి వెళ్ళాలని తొందర పడుతున్నాడు. (సంధి విడదీయండి) (S.A. II – 2017-18)
ఎ) వెళ్ళా + లని
బి) వెళ్ళాల + అని
సి) వెళ్ళాలి + అని
డి) వెళ్ళా + అని
జవాబు:
సి) వెళ్ళాలి + అని

7. మూడూ గురువులే ఉండే గణం ఏది? (S.A. I – 2019-20)
బి) ర గణం
ఎ) న గణం
సి) జ గణం
డి) మ గణం
జవాబు:
డి) మ గణం

భాషాంశాలు – పదజాలం

అర్ధాలు :

8. విద్యార్థులకు క్షమ అవసరం – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) దారి
బి) ధనం
సి) ఓర్పు
డి) వినయం
జవాబు:
సి) ఓర్పు

9. శత్రువులకు కూడా చెఱుపు తల పెట్టకూడదు – గీత గీసిన పదానికి గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) వారి
బి) కీడు
సి) అగ్ని
డి) జలధి
జవాబు:
బి) కీడు

10. సరస్సులో మీనం ఉంది – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) ఎలుక
బి) చేప
సి) కప్పు
డి) పాము
జవాబు:
బి) చేప

11. చిరకాలం జీవించాలి – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) గతకాలం
బి) మంచి కాలం
సి) విద్యా కాలం
డి) చాలా కాలం
జవాబు:
డి) చాలా కాలం

12. ధరిత్రి పై శాంతి నిలవాలి – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) భూమి
బి) జలధి
సి) సాగరం
డి) వనం
జవాబు:
ఎ) భూమి

13. ఇంచుక జ్ఞానం అవసరం – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) తపన
బి) కొంచెము
సి) అధికము
డి) చాతుర్యం
జవాబు:
బి) కొంచెము

14. పయోధిలో రత్నాలు ఉంటాయి – గీత అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) అవని
బి) పాపము
సి) సముద్రం
డి) భూషణము
జవాబు:
సి) సముద్రం

పర్యాయపదాలు :

15. భాస్కరుడు గొప్ప కాంతివంతుడు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) సూర్యుడు, రజనీకరుడు
బి) రవి, ప్రభాకరుడు
సి) ఆదిత్యుడు, చంద్రుడు
డి) రవి, కువలయానందకరుడు
జవాబు:
బి) రవి, ప్రభాకరుడు

16. విద్యార్థులు కీర్తి పొందాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) తపస్సు, ఉషస్సు
బి) రోచస్సు, ధనుస్సు
సి) యశస్సు, ఖ్యాతి
డి) ధరణి, వర్చస్సు
జవాబు:
సి) యశస్సు, ఖ్యాతి

17. అమృతం సేవిస్తారు దేవతలు – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థక పదం గుర్తించండి.
ఎ) క్షీరం
బి) నారం
సి) వారి
డి) సుధ
జవాబు:
డి) సుధ

18. దివిపై తారలు ఉదయించాయి – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థక పదం గుర్తించండి.
ఎ) చుక్కలు, నక్షత్రాలు
బి) దినకరాలు, అరవిందాలు
సి) కుముదాలు, కలువలు
డి) నిలయాలు, కిసలయాలు
జవాబు:
ఎ) చుక్కలు, నక్షత్రాలు

19. సింహం వడిగా వెళ్ళింది – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థకం గుర్తించండి.
ఎ) వాయువు
బి) వేగం
సి) మందం
డి) దురంతం
జవాబు:
బి) వేగం

20. రాజు ప్రజలను పాలించు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) నీరపతి, జలనిధి
బి) గతనందనుడు, దాశరథి
సి) నృపతి, క్షితిపతి
డి) అంబుధి, సచివుడు
జవాబు:
సి) నృపతి, క్షితిపతి

ప్రకృతి – వికృతులు :

21. లక్ష్మి సంపదలను ఇచ్చు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) లెచ్చి
బి) లచ్చి
సి) లచ్చ
డి) లక్కి
జవాబు:
బి) లచ్చి

22. గుణమును ఆశ్రయించాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) గెనము
బి) గనము
సి) గృనము
డి) గొనము
జవాబు:
డి) గొనము

23. దేశ చరిత్ర ఉన్నతమైంది – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) చోరిత
బి) చరిత
సి) చారిత్ర
డి) చెరిత్ర
జవాబు:
బి) చరిత

24. అగ్గిలో పడితే కాలుతుంది – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం ఏది?
ఎ) అగ్న
బి) అగ్ని
సి) అగ్గి
డి) అగ్లీ
జవాబు:
బి) అగ్ని

25. హృదయం నిర్మలంగా ఉండాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) ఎద
బి) హేవయం
సి) హోదయం
డి) హదయం
జవాబు:
ఎ) ఎద

26. శ్రీ కావాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) సరి
బి) సెరి
సి) శీరి
డి) సిరి
జవాబు:
డి) సిరి

27. నీకు కర్ణం చేయాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) కార్యం
బి) కర్రమ
సి) కారం
డి) పని
జవాబు:
ఎ) కార్యం

నానార్థాలు :

28. ఆకాశంలో మిత్రుడు ప్రకాశిస్తున్నాడు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
ఎ) వారిధి, వార్షికం
బి) సూర్యుడు, స్నేహితుడు
సి) రవి, శని
డి) గురువు, వారిధి
జవాబు:
బి) సూర్యుడు, స్నేహితుడు

29. సుధను దేవతలు త్రాగుతారు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
ఎ) దధి, క్షీరం
బి) ఘృతం, వారి
సి) అమృతం, పాలు
డి) నీరు, లవణం
జవాబు:
డి) నీరు, లవణం

30. రాజు కువలయానందకరుడు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
ఎ) ఉదధి, వారిదం
బి) నృపతి, చంద్రుడు
సి) శుక్రుడు, వాచస్పతి
డి) వారిధి, అంబుధి
జవాబు:
బి) నృపతి, చంద్రుడు

31. సూర్యుని కరం కాంతివంతం – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
ఎ) కిరణం, వాయువు
బి) జలధి, ఉదధి
సి) వారిదం, కీడు
డి) చేయి, తొండము
జవాబు:
డి) చేయి, తొండము

వ్యుత్పత్త్యర్థాలు :

32. దాశరథి రక్షించుగాక – గీత గీసిన పదానికి వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.
ఎ) దశరథుని కుమారుడు
బి) దాశరథికి తమ్ముడు
సి) దశరథుని చేత తమ్ముడు
డి) దశరథునికి ఆత్మీయుడు
జవాబు:
ఎ) దశరథుని కుమారుడు

33. పయోధి – ఈ పదానికి వ్యుత్పత్తి గుర్తించండి.
ఎ) నీటికి చెందునది
బి) నీటిలో రత్నాలు కలది
సి) నీటిని ధరించునది
డి) నీటి కొరకు ఆనందము
జవాబు:
సి) నీటిని ధరించునది

34. విశ్వమును ధరించునది – అనే వ్యుత్పత్త్యర్థం గల పదం ఏది?
ఎ) భూషితం
బి) ధరణి
సి) జలధి
డి) వారిధి
జవాబు:
బి) ధరణి

35. ‘కరి’ దీనికి వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.
ఎ) అంకుశం కలది
బి) కరము కలది
సి) నీరము కలది
డి) క్షీరము కలది
జవాబు:
బి) కరము కలది

36. సర్వభూతములయందు సమభావన కలవాడు – అనే వ్యుత్పత్త్యర్థం గల పదం ఏది?
ఎ) వారి
బి) జలధి
సి) మిత్రుడు
డి) శత్రువు
జవాబు:
సి) మిత్రుడు

37. పాపములను తొలగించువాడు – అనే వ్యుత్పత్త్యర్థం గల పదం ఏది?
ఎ) ఈశుడు
బి) విధాత
సి) వేంకటేశుడు
డి) శంకరుడు
జవాబు:
సి) వేంకటేశుడు

వ్యాకరణాంశాలు

సంధులు :

38. శివునికి జలాభిషేకం చేశారు – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) జన + అభిషేకం
బి) జల + అభిషేకం
సి) జలే + అభిషేకం
డి) జలా + ఆభిషేకం
జవాబు:
బి) జల + అభిషేకం

39. వేంకటేశ నమోనమః – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) వేంకట + ఈశ
బి) వేంకట్ + ఈశు
సి) వెంకట + ఆశ
డి) వేంక + టేశ
జవాబు:
డి) వేంక + టేశ

40. వీటిలో ఆమ్రేడిత సంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) పల్లెటూరు
బి) ముందడుగు
సి) ఊరూరు
డి) చిగురుటాకు
జవాబు:
సి) ఊరూరు

41. చాలకున్న – ఇది ఏ సంధి పదమో గుర్తించండి.
ఎ) ఉత్వసంధి
బి) ఇత్వసంధి
సి) అత్వసంధి
డి) ఆమ్రేడిత సంధి
జవాబు:
సి) అత్వసంధి

42. కీర్తిఁగోరుట మంచిది – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) ఉత్వసంధి
బి) సరళాదేశ సంధి
సి) త్రికసంధి
డి) అత్వసంధి
జవాబు:
బి) సరళాదేశ సంధి

43. లక్ష్మీ నీవే నాకు రక్ష – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
బి) త్రికసంధి
సి) ఆమ్రేడిత సంధి
బి) పడ్వాదిసంధి
జవాబు:
ఎ) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

44. దానికేమి? ఎక్కడ ఉన్నావు? – గీత గీసిన పదానికి సంధిని గుర్తించండి.
ఎ) యడాగమ సంధి
బి) సరళాదేశ సంధి
సి) ఇత్వసంధి
డి) అత్వసంధి
జవాబు:
సి) ఇత్వసంధి

45. శ్రీకాళహస్తీశ్వరా – దీనిని విడదీయండి.
ఎ) శ్రీ + కాళహస్తీశ్వరా
బి) శ్రీకాళహస్తి + ఈశ్వరా
సి) శ్రీకాళహస్తి + ఏశ్వరా
డి) శ్రీకాళ + హస్తీశ్వరా
జవాబు:
బి) శ్రీకాళహస్తి + ఈశ్వరా

గణ విభజన

46. ‘ఉత్పలమాల’ – దీనికి గల గణాలను గుర్తించండి.
ఎ) భ, ర, న, భ, భ, ర, వ
బి) మ, స, జ, స, త, త, గ
సి) స, భ, ర, న, మ, య, వ
డి) న, జ, భ, జ, జ, జ, ర
జవాబు:
ఎ) భ, ర, న, భ, భ, ర, వ

47. UUU – ఇది ఏ గణము?
ఎ) న గణం
బి) మ గణం
సి) త గణం
డి) భ గణం
జవాబు:
బి) మ గణం

48. చంపకమాల – వృత్తంలోని పాదానికి అక్షరాల సంఖ్య
ఎ) 21
బి) 20
సి) 19
డి) 22
జవాబు:
ఎ) 21

49. ‘భూషలు’ – ఇది ఏ గణము?
ఎ) త గణం
బి) మ గణం
సి) భ గణం
డి) య గణం
జవాబు:
సి) భ గణం

50. క్షమను చిరమువారు కావగలదు – ఇది ఏ పద్య పాదము?
ఎ) మత్తేభం
బి) ఆటవెలది
సి) తేటగీతి
డి) కందం
జవాబు:
బి) ఆటవెలది

వాక్యాలు

51. అల్లరి చేయవద్దు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) విధ్యర్ధక వాక్యం
బి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
సి) అప్యర్థక వాక్యం
డి) నిషేధార్థక వాక్యం
జవాబు:
డి) నిషేధార్థక వాక్యం

52. మీకు మేలు కలుగుగాక ! – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) నిషేధాక వాక్యం
బి) అభ్యర్థక వాక్యం
సి) ఆశీరార్థక వాక్యం
డి) విధ్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) ఆశీరార్థక వాక్యం

53. వాడు వస్తాడో రాడో? – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) కర్మణి వాక్యం
బి) సందేహార్థక వాక్యం
సి) అద్యర్థక వాక్యం
డి) ధాత్వర్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) సందేహార్థక వాక్యం

54. తప్పక అందరు రావాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) తప్పక అందరు రాకూడదు
బి) తప్పక కొందరు రాకూడదు
సి) తప్పక కొందరు రాకపోవచ్చు
డి) అందరు తప్పక రాలేకపోవచ్చు
జవాబు:
బి) తప్పక కొందరు రాకూడదు

55. అందరు కలలు కనాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) అందరు కలలు కనలేకపోవచ్చు.
బి) అందరు కలలు కని తీరాలి.
సి) అందరు కలలు కనకూడదు.
డి) కొందరు కలలు కనాలి.
జవాబు:
సి) అందరు కలలు కనకూడదు.

56. రమ తెలివైనది, అందమైనది – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) సంక్లిష్ట వాక్యం
బి) కర్తరి వాక్యం
సి) కర్మణి వాక్యం
డి) సంయుక్త వాక్యం
జవాబు:
డి) సంయుక్త వాక్యం

57. ధూర్జటి శతకం రచించాడు – దీనికి కర్మణి వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) ధూర్జటి యందు శతకం రాశాడు.
బి) ధూర్జటి చేత శతకం రచింపబడింది.
సి) ధూర్జటి వల్ల శతకం రాశాడు.
డి) ధూర్జటికి శతకం రాయవచ్చు.
జవాబు:
బి) ధూర్జటి చేత శతకం రచింపబడింది.

58. అల్లరి చేస్తే శిక్ష తప్పదు – ఇది ఏ రకమైన సంక్లిష్ట వాక్యం?
ఎ) చేదర్థకం
బి) అప్యకం
సి) శత్రర్థకం
డి) క్వార్ధకం
జవాబు:
ఎ) చేదర్థకం

అలంకారాలు

59. విష్ణు రోచిష్ణు జిష్ణు సహిష్టు – ఇందలి అలంకారాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) ఉపమ
బి) వృత్త్యనుప్రాస
సి) లాటానుప్రాస
డి) యమకం
జవాబు:
బి) వృత్త్యనుప్రాస

60. వీరు పొమ్మనువారు కాదు పొగబెట్టువారు – ఇందులోని అలంకారాన్ని గుర్తించండి.
ఎ) అంత్యానుప్రాస
బి) వృత్త్యనుప్రాస
సి) యమకం
డి) లాటానుప్రాస
జవాబు:
బి) వృత్త్యనుప్రాస

సొంతవాక్యాలు :

61. లోకహితం : మహనీయులు లోకహితం కోసం నిరంతరం ప్రయత్నిస్తారు.

62. సత్త్వము : పాండవులు యుద్ధంలో తమ సత్త్వమును ప్రదర్శించారు.

63. క్షమ : విద్యార్థులకు అన్ని రంగాల్లోను క్షమ మిక్కిలి అవసరం.

64. పవిత్రవాణి : సజ్జనులు సభల్లో తమ పవిత్ర వాణిని వినిపిస్తారు.

65. నలపాకము : వివాహ విందులోని వంటకాలు నలపాకమువలె రుచికరంగా ఉన్నాయి.

66. అనిశం : భారత సైనికులు సరిహద్దుల్లో అనిశం రక్షణ బాధ్యతలను చూస్తారు.

67. రసజ్ఞత : కవులు సందర్భానుగుణంగా రసజ్ఞతతో మాట్లాడుతారు.

68. భూషణము : విద్వాంసులకు వినయమే గొప్ప భూషణము.

69. నిరర్థకము : నిరర్థకంగా సంపదను, కాలాన్ని వృథా చేయకూడదు.

70. స్వచ్ఛము : మా చెరువులోని నీరు స్వచ్ఛముగా ఉన్నది.

AP State Syllabus AP Board 9th Class Telugu Important Questions Chapter 9 భూమి పుత్రుడు.

AP State Syllabus 9th Class Telugu Important Questions 9th Lesson భూమి పుత్రుడు

9th Class Telugu 9th Lesson భూమి పుత్రుడు Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

క్రింది అపరిచిత పద్యాలను చదివి, ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

తన కోపమె తన శత్రువు
తన శాంతమె తనకు రక్ష, దయ చుట్టంబౌ
తన సంతోషమె స్వర్గము
తన దుఃఖమె నరకమండ్రు తథ్యము సుమతీ.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
1. శత్రువు ఎవరు?
జవాబు:
కోపం

2. ఏది రక్ష?
జవాబు:
శాంతం

3. దయ ఎలాంటిది?
జవాబు:
చుట్టము

4. స్వర్గ నరకాలు అంటే ఏవి?
జవాబు:
సంతోషం, దుఃఖం

2. లావు గల వాని కంటెను
భావింపగ నీతిపరుడు బలవంతుండౌ
గ్రావంబంత గజంటును
మావటివాడెక్కినట్లు మహిలో సుమతీ.
ప్రశ్నలు – జవాబులు:
1. బలవంతుడు ఎవరు?
జవాబు:
నీతిపరుడు

2. ఏనుగు నడిపేవాడు?
జవాబు:
మావటివాడు

3. సుమతీ శతక కర్త?
జవాబు:
బద్దెన

4. ‘గ్రావం’ అర్థం?
జవాబు:
కొండరాయి

3. ఈ కింది సమీక్షనుచదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి. (S.A. II – 2017-18)

మిద్దెతోటల పెంపకం ఇలా

మిద్దెతోటల పెంపకం సాగులో సేంద్రియ పద్ధతుల్ని ప్రోత్సహిస్తున్న రైతు నేస్తం ఫౌండేషన్ ప్రచురించిన ఈ పుస్తకాన్ని మిద్దెతోట సాగుచేస్తున్న తుమ్మేటి రఘోత్తమరెడ్డి తమ అనుభవాన్ని రంగరించి రాశారు. దీనిలో మిద్దెతోటల పెంపకం గురించి సూచనలిచ్చారు. అటువంటి రైతులకు మంచిసూచనలిచ్చారు. మిద్దెతోట పుస్తకం వెల రూ. 349/-
ప్రశ్నలు:
1. ‘మిద్దెతోట’ అనేది ఏమిటి ?
2. ‘మిద్దెతోట’ను ఎవరు ప్రచురించారు?
3. ‘మిద్దెతోట’ ఖరీదెంత?
4. పై సమీక్ష వలన ఎవరికి ప్రయోజనం?
జవాబులు:
1. భవనం పైన గల ఖాళీస్థలంలో ఏర్పాటు చేసుకున్న కుండీల మొదలైన వాటిలో చేసే మినీ వ్యవసాయం.
2. రైతు నేస్తం ఫౌండేషన్
3. రూ. 349/
4. మిద్దెతోట రైతులకు.

II. స్వీయరచన

క్రింది ప్రశ్నలకు నాలుగైదు వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
తన కష్టంతో లోకానికి భుక్తిని పంచే భూమి పుత్రుని గూర్చి విశదపరచిన కవిని గూర్చి రాయండి. (S.A. II – 2017-18)
(లేదా)
అన్నదాతయైన భూమి పుత్రుడు’ ఔన్నత్యాన్ని అభివర్ణించిన కవిని పరిచయం చేయండి. (S.A. II – 2015-16)
జవాబు:
కవి : శ్రీ దువ్వూరి రామిరెడ్డి
కాలం : 9. 11. 1895 నుండి 11.9.1947
జన్మస్థలం : నెల్లూరు
రచనలు : నలజారమ్మ, వనకుమారి, కృషీవలుడు, జలదాంగన, యువక స్వప్నం, కడపటి వీడ్కోలు, పానశాల, నక్షత్రశాల, నైవేద్యం, భగ్న హృదయం, పరిశిష్టం, ప్రథమ కవిత్వం.
బిరుదు : కవికోకిల
శైలి : సరళ సుందరంగా ఉంటుంది. విశ్వశాంతి, దేశభక్తి, మానవతావాదం, అభ్యుదయం వీరి రచనల్లో కనిపిస్తాయి.

ప్రశ్న 2.
రైతుతో ఎవరెవరు సాటిరారని కవి అన్నారు?
జవాబు:
రైతును తమ్ముడా ! అని సంబోధిస్తూ, లోకంలో కొందరు చిత్రంగా ఉంటారు. వీరిలో కొందరు చిన్నతాడు కట్టిన చిన్న చెంబుతో నేల నూతిలో నీళ్ళు తోడేవారు (ఉపయోగం లేని పని), కొందరు తలకు, మోకాలకీ ముడి పెట్టేవారు (సందర్భ శుద్దిలేని పని), ఇంకొందరు చిటికెలతో పందిళ్ళు అల్లేవారు (కబుర్లే పని), అంటే వీళ్ళంతా కేవలం మాటల చమత్కారంతో అరచేతిలో స్వర్గం చూపించేవారు. కానీ చేతులతో సమాజ సేవ చేస్తున్న నీకు వీరెవ్వరూ సాటిరారని కవి అన్నారు.

ప్రశ్న 3.
రైతుకు ఏవి కొరత?
జవాబు:
సమాజం సుఖసంతోషాలతో ఉండటానికి రైతే కారణం. కానీ అతని కష్ట ఫలితాన్ని ఇతరులు అనుభవించి సుఖపడతున్నారు. రైతు క్షేమాన్ని, శ్రేయస్సును కోరేవారు ఎవరూ లేరు. కనీసం కన్నెత్తి అయిన చూడరు. ఆప్యాయంగా పలకరించరు. చివరకు తిండికీ, బట్టకు ఎప్పుడూ కొరతే.

ప్రశ్న 4.
“అట్టి కృతఘలన్………… పద్యం ద్వారా రైతు ఎలాంటి వాడని అర్థమైంది?
జవాబు:
చేసిన మేలు మరచేవారిని రైతు అసలు పట్టించుకోడని ఈ పద్యం ద్వారా అర్థమైంది. మరియు పొలం పనులలో అతని శరీరం ఎముకలగూడుగా మారినా, వానలు ముంచెత్తినా, కరవు పీడించినా వాటిని లెక్కచేయడని తెలిసింది. ఇంకా కాయకష్టాన్నే నమ్మి, స్వార్జితమైన పట్టెడన్నమే తిని రైతు నిజంగా ‘భూమి పుత్రుడె’ అని గ్రహించాను.

ప్రశ్న 5.
‘భూమి పుత్రుడు’ ప్రక్రియను గూర్చి రాయండి.
జవాబు:
‘భూమి పుత్రుడు’ పాఠ్యభాగం ‘కావ్యం’ ప్రక్రియకు చెందినది. కవి యొక్క కర్మము – కావ్యము. దీనిలో వర్ణనయే ప్రధానాంశముగా కల్గి, మనసుకు హత్తుకునేలా రచన సాగుతుంది.

ఈ క్రింది ప్రశ్నలకు పది లేక పన్నెండు వాక్యాలలో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
రైతును ఆదర్శంగా తీసుకొని ప్రజలు జీవించడం అవసరం ఎంతైనా ఉంది. దీనిని నీవు సమర్థిస్తావా ? వివరించండి.
జవాబు:
‘రైతే దేశానికి వెన్నెముక’, ‘పల్లెలే దేశానికి పట్టుకొమ్మలు’ – అన్న మాటలు అందరూ అనే మాటలు, వినే మాటలు. రైతు, పల్లెలోని గొప్పదనాన్ని మాటల్లో చెప్పడం తప్ప ఎవరూ వారికి సాయం చేతల్లో చూపించరు. పల్లె సౌందర్యాన్ని ఆస్వాదిస్తామేగాని, అక్కడి ప్రజల బాగోగులు చూడము. పల్లె ప్రజల్లో ఇచ్చి పుచ్చుకొనే తత్వం ఉంటుంది. ఒకరికొకరు పనులలో సాయం అంది పుచ్చుకుంటారు. రైతును ఆదర్శంగా తీసుకోవడం అంటే భేషజం లేని జీవితం గడపటమే. ఉన్నా లేకపోయినా ఒకేలా ఉండడం రైతు జీవితం. నలుగురి క్షేమం కోరేవాడు. ఈ లోకంలో రైతు తప్ప ఇంకెవరుంటారు. మనం రైతులాగా నిస్వార్థంగా, తృప్తిగా జీవించగలిగితే మనమున్న చోటే స్వర్గం అవుతుంది.

రైతు తాను పండించిన పంటను గిట్టుబాటు ధర రాకపోయినా తృప్తిపడి, మరుసటి సంవత్సరం పంట ఇంకా బాగా మొదలుకొని, చిరవకు పంట చేతికి వచ్చే దాకా పండించాలని తాపత్రయపడతాడు. పంట వేయడానికి ముందు పొలం దున్నటం రైతు గుండె ఎంతగా అల్లాడుతుందో ఎప్పుడైనా మనం ఆలోచిస్తామా. పంట పదును మీదున్నప్పుడు వానో, వరదో వస్తుందనే ఊహే ప్రాణాన్ని విలవిలలాడిస్తుంది. అయినా వీటన్నింటిని భరించి, తోటివాళ్ళమైన మనందరి ఆకలి తీర్చే రైతు మనందరికి భగవంతుడు ఇచ్చిన సోదరుడు.

మనం గుర్తించినా, గుర్తించకపోయినా తన సంసారాన్ని ఒక ప్రక్క వ్యవసాయాన్ని ఒక ప్రక్క నడుపుతూ , సమాజాన్ని నడిపిస్తున్నాడు. నిస్వార్థం అతని మనసు, సంతృప్తి అతని ఆలోచన, అందరూ బాగుండాలి అనేది అతని ఆకాంక్ష. మనం గమనిస్తే ఏదైనా సమస్య వచ్చినపుడు పెద్దల సమక్షంలో చర్చకు వస్తే అప్పుడు మధ్యమ మార్గంగా తీర్పు చెప్పడానికి “రైతు పద్ధతిలో మాట్లాడుకుందాం” అంటారు. దీనిని బట్టే మనం అర్థం చేసుకోవచ్చు రైతు ఎంత గొప్ప వ్యక్తో.

ప్రశ్న 2.
రైతు దేశానికి వెన్నెముక అంటారు కదా! అంతటి ప్రాధాన్యత వహించిన భూమి పుత్రుడుని గురించి దువ్వూరి రామిరెడ్డి గారెలా ఆవిష్కరించారో మీ స్వంత మాటల్లో రాయండి. (S.A. II – 2018-19)
జవాబు:
రైతు దేశానికి వెన్నెముక. నలుగురి క్షేమం కోరేవాడు. ఈ లోకంలో రైతు తప్ప ఇంకెవరుంటారు. మనం రైతులాగా నిస్వార్థంగా, తృప్తిగా జీవించగలిగితే మనమున్నచోటే స్వర్గం అవుతుంది. రైతు తాను పండించిన పంటకు గిట్టుబాటు ధర రాకపోయినా తృప్తిపడి, మరుసటి సంవత్సరం పంట ఇంకా బాగా పండించాలని తాపత్రయ పడతాడు. పంట వేయడానికి ముందు పొలం దున్నడం మొదలుకొని ధాన్యం ఇంటికి తెచ్చేవరకు రైతు గుండె ఎంతగా అల్లాడుతుందో ఆలోచిస్తేనే గుండె జారిపోతుంది.

ఉన్నా లేకపోయినా ఒకేలా ఉండడం రైతు జీవితం. పంట పదును మీదున్నప్పుడు వానో, వరదో వచ్చినప్పుడు అతని మానసిక స్థితి స్థిరంగా ఉంటుంది. అతని ధ్యాస పంటను రక్షించడమే, లేకపోతే నలుగురికి అన్నం లేకుండా చేసినవాణ్ణి అవుతానని బాధ్యత పడతాడు. సృష్టి స్థిల కారులలో విష్ణువు స్థితికర్త. అంటే మనల్ని పోషించేవాడని అర్థం. ప్రస్తుత కాలంలో మనకు రైతే స్థితికర్త,

మనం గమనిస్తే ఏదైనా సమస్య వచ్చినప్పుడు పెద్దల సమక్షంలో చర్చకు వస్తే అప్పుడు మధ్యమ మార్గంగా తీర్పు చెప్పడానికి ‘రైతు పద్ధతిలో మాట్లాడుకుందాం’ అంటారు. దీనిని బట్టి మనం అర్థం చేసుకోవచ్చు. రైతు ఎంత గొప్ప వ్యక్తో. అందుకే దువ్వూరి రామిరెడ్డిగారు “చేతులతో సమాజసేవ చేస్తున్న నీకు వేరెవ్వరూ సాటిరారని” అన్నారు.

III. భాషాంశాలు (పదజాలం, వ్యాకరణం)

1. పర్యాయపదాలు:

ఈసు : అసూయ, ఈర్య
కన్ను : అక్షి, నేత్రం, నయనం
మనుజుడు : మానవుడు, నరుడు, మనుష్యుడు
కృషి : వ్యవసాయం, సేద్యం, కరిసనం
నుతి : పొగడ్త, ప్రశంస
క్షామం : కరవు, అనావృష్టి
తాత : తండ్రి తండ్రి, పితామహ
క్ష్మా : ధారణి, నేల, భూమి

2. వ్యుత్పత్త్యర్థాలు :

కావ్యం : కవి యొక్క కర్మము (గ్రంథం)
అతిథి : తిథి, వార, నక్షత్రము నియమాలు లేక ఇంటికి భోజనానికి వచ్చేవాడు
కృతఘ్నుడు : చేసిన మేలు మఱచువాడు
క్ష్మా : భారమును వహించుటయందు క్షమ (ఓర్పు) కలది (భూమి)
సత్యం : సత్పురుషులయందు పుట్టునది (నిజం)
పుత్రుడు : పున్నామ నరకం నుండి రక్షించువాడు (కుమారుడు)

3. నానార్థాలు :

ఆత్మ : మనస్సు, పరమాత్మ, బుద్ధి, దేహం
రసము : చారు, పాదరసం, శృంగారాది రుచి, కోరిక
కాలము : సమయం, నలుపు, చావు

4. ప్రకృతి – వికృతులు :

భూమి – బూమి
మృత్తిక – మట్టి
కాంక్ష – కచ్చు
కష్టము – కసుటు
భోగం – బోగం (సుఖం)
విద్య – విద్ధియ, విద్దె
పుత్రుడు – బొట్టె, బొట్టియ, పట్టి
గౌరవం – గారవం
బ్రధ్న – పొద్దు
శ్రీ – సిరి
విశ్వాసం – విసువాసం
స్పర్థ – పంతం

5. సంధులు :

హిత + అర్థ = హితార్థ – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
దైనిక + ఆవశ్యకం = దైనికావశ్యకం – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
కష్ట + ఆర్జితం = కష్టార్జితం – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
రస + ఆస్వాద = రసాస్వాద – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
దుర్భర + అవస్థ = దుర్భరావస్థ – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
కన్నెత్తియున్ + చూతురే = కన్నెత్తియుంజూతురే – సరళాదేశ సంధి
తోపు + తోపు = తోదోపు – ప్రాతాది సంధి
పస్తు + ఉన్న = పస్తున్న – ఉత్వసంధి
ప్రొద్దు + పొడిచిన = ప్రొద్దువొడిచిన – గసడదవాదేశ సంధి
ప్రొద్దు + క్రుంకు = ప్రొద్దుగ్రుంకు – గసడదవాదేశ సంధి
జీవ + కట్టి = జీవగట్టు – ఉత్వసంధి
కన్ను + ఎత్తి = కన్నెత్తి – ఉత్వసంధి
శ్రమ + ఆర్జితం = శ్రమార్జితం – సవర్ణదీర్ఘ సంధి

6. సమాసాలు:

భూమిపుత్రుడు = భూమి యొక్క పుత్రుడు – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
ధారుణీపతి = ధరణికి పతి – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం
పవిత్రమూర్తి = పవిత్రమైన మూర్తి – విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసం
శూరమణి = శూరుల అందు శ్రేష్ఠుడు – సప్తమీ తత్పురుష సమాసం
జీవన స్పర్థ = జీవనమునందు స్పర్థ – సప్తమీ తత్పురుష సమాసం
జీవన సంగ్రామం = జీవనమనే సంగ్రామం రూపక సమాసం
హాలిక వర్య – రైతులలో శ్రేష్ఠ – షష్ఠీ తత్పురుష సమాసం

7. అలంకారాలు:

జీవన సంగ్రామం – రూపకాలంకారం. ఉపమాన ఉపమేయాలకు అభేదం చెప్పుట.
జీవనం – ఉపమేయం
సంగ్రామం – ఉపమానం
ఈ రెండింటికి అభేదం చెప్పబడినది. కనుక ఇది రూపకాలంకారం.

9th Class Telugu 9th Lesson భూమి పుత్రుడు 1 Mark Bits

1. ఆధునిక కాలంలో కృషి చేయడానికి ఎవరూ కృషి చేయడం లేదు – గీత గీసిన పదాలకు నానార్థపదాలు గుర్తించండి. (S.A. II – 2017-18)
ఎ) కష్టం – కారణం
బి) వ్యవసాయం – సాయం
సి) వ్యవసాయం – వ్యవహారం
డి) వ్యవసాయం – ప్రయత్నం
జవాబు:
డి) వ్యవసాయం – ప్రయత్నం

2. లక్ష్మి అనుకున్న కర్జము నెరవేరింది. (ప్రకృతి పదం గుర్తించండి) (S.A. II – 2017-18)
ఎ) కారణం
బి) కార్యం
సి) కయ్యం
డి) కాలం
జవాబు:
బి) కార్యం

3. ‘మనిచిరి నీ పితామహులమాంద్య సుశీలురు సర్వవృత్తిపా’. (ఏ పద్యపాదమో గుర్తించండి.) (S.A. III – 2016-17)
ఎ) మత్తేభము
బి) శార్దూలము
సి) ఉత్పలమాల
డి) చంపకమాల
జవాబు:
డి) చంపకమాల

4. అఖిల వాణిజ్యములు సిరికాట పట్లు. (ఆధునిక వచనాన్ని గుర్తించండి) (S.A. II. 2017-18)
ఎ) అఖిలమైన వాణిజ్యంబులు సిరికాట పట్లు
బి) అఖిలంబైన వాణిజ్యమ్ములు సిరికినాట పట్లు
సి) అఖిల వాణిజ్యాలు సిరికాట పట్లు
డి) అఖిల వాణిజ్యముల్ సిరికి నాటపట్టులు
జవాబు:
సి) అఖిల వాణిజ్యాలు సిరికాట పట్లు

5. “చిన్నప్పటి నుండీ నాకు బోటనీ అభిమాన విషయం” అన్నాడు రచయిత. (పరోక్ష కథనంలోకి గుర్తించండి) (S.A. II – 2017-18)
ఎ) చిన్నప్పటి నుండీ తనకు బోటనీ అభిమాన విషయమని అన్నాడు రచయిత.
బి) రచయితకు బోటనీ అభిమాన విషయమన్నాడు.
సి) రచయిత బోటనీ నాకు అభిమాన విషయమన్నాడు.
డి) బోటనీ అభిమాన విషయమని రచయిత అన్నాడు.
జవాబు:
ఎ) చిన్నప్పటి నుండీ తనకు బోటనీ అభిమాన విషయమని అన్నాడు రచయిత.

భాషాంశాలు (పదజాలం, వ్యాకరణం)

1. ఆర్థాలు :

6. అన్ని వృత్తులలో పావనమైనది వ్యవసాయం – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) ధర్మం
B) పవిత్ర
C) మలినం
D) న్యాయం
జవాబు:
B) పవిత్ర

7. శ్రమ పడకుండా ఫలములు తమంతట తాముగా రావు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) దారులు
B) పండ్లు
C) దేవతలు
D) ఫలితాలు
జవాబు:
D) ఫలితాలు

8. బావులకు ఉగ్గాలు ఏర్పాటు చేసేవారు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) బకెట్లు
B) బిందెలు
C) చేదలు
D) గంగాళాలు
జవాబు:
C) చేదలు

9. రాజు చేతిలోని ధర్మదండం కన్నా నీ చేతి హలం గొప్పది – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) నాగలి
B) కొడవలి
C) గొడ్డలి
D) కర్ర
జవాబు:
A) నాగలి

10. ఇరుగుపొరుగు వారి సంపదకై ఈసు పొందవు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) ప్రేమ
B) అభిమానం
C) కోపం
D) ఈర్ష్య
జవాబు:
D) ఈర్ష్య

11. నీ హృదయ కళిక ఎంతో పవిత్రమైనది – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) పువ్వు
B) దీపం
C) మొగ్గ
D) బంగారం
జవాబు:
C) మొగ్గ

12. కృషి సకల పరిశ్రమలకు మూలము – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) పశువు
B) వ్యవసాయము
C) పక్షి
D) కష్టం
జవాబు:
B) వ్యవసాయము

13. సంపదయే సుఖాలను పొందడానికి జీవగఱ్ఱ – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) జీవనౌషధం
B) జీలకట్ట
C) కారణం
D) ఆధారం
జవాబు:
A) జీవనౌషధం

14. నీకు మాత్రం తిండికి, బట్టకు ఎప్పుడూ కఱవె – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) నిండు
B) సమం
C) క్షామమె
D) ఎక్కువ
జవాబు:
C) క్షామమె

15. పండ్లనిచ్చిన వృక్షమును గూర్చి ఆలోచించరు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) కొమ్మ
B ) మొక్క
C) మొగ్గ
D ) చెట్టు
జవాబు:
D ) చెట్టు

16. వ్యవసాయాన్ని చేయడంలో నీ శరీరం అస్థిపంజరంగా మారింది – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) ఎముక
B) బోను
C) ఎముకల గూడు
D) పుర్రె
జవాబు:
C) ఎముకల గూడు

17. నీకు కొదవ ఏముంది? – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) లోపం
B) స్థాయి
C) స్థానం
D) హీనం
జవాబు:
A) లోపం

18. బ్రతకడంకోసం స్పర్థ సహజమైన కాలం ఇది – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) పందెం
B) పోటీ
C) తగాదా
D) యుద్ధం
జవాబు:
B) పోటీ

19. జీవితం అనే సంగ్రామంలో విజయం పొందాలి – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
A) పందెం
B) పోటీ
C) యుద్ధం
D) తిట్టు
జవాబు:
C) యుద్ధం

2. పర్యాయపదాలు :

20. ‘వారి సంపదకై యీసు గూరబోవవు’ – గీత గీసిన పదానికి సమానార్థక పదాన్ని గుర్తించండి.
A) ఆశ
B) ఈర్ష్య
C) వాంఛ
D) ప్రేమ
జవాబు:
B) ఈర్ష్య

21. ఈ ఏడాది నీరు లేక క్షామం వచ్చింది – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) క్షారం, కాయం
B) కామం, కారం
C) కరవు, అరువు
D) అనావృష్టి, కరవు
జవాబు:
D) అనావృష్టి, కరవు

22. అసూయ మనిషిని రాక్షసుణ్ణి చేస్తుంది – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) అనసూయ, ఈసు
B) ఈర్ష్య, ఈసు
C) ఈర్ష్య, ద్వేషం
D) కోపం, క్రోధం
జవాబు:
B) ఈర్ష్య, ఈసు

23. శ్రుతిమించి నుతి కూడదు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) బావి, నూయి
B) చెరువు, బావి
C) ప్రశంస, పొగడ్త
D) ధర్మం, దానం
జవాబు:
C) ప్రశంస, పొగడ్త

24. కన్నులున్న వారిని సైతం గుడ్డివారిని చేస్తున్నది అంధకారం – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) అక్షి, కుక్షి
B) నేత్రం, నయనం
C) ఆత్రం, నయనం
D) నేత్రం, నయం
జవాబు:
B) నేత్రం, నయనం

25. మా తాత అంటే మాకెంతో ఇష్టం – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) తండ్రి తండ్రి, పితామహుడు
B) తల్లి తండ్రి, పితామహి
C) బ్రహ్మ, తండ్రి
D) విధాత, తాత
జవాబు:
A) తండ్రి తండ్రి, పితామహుడు

26. రాయలు గొప్ప క్ష్మా పాలకుడు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) భూమి, రాజు
B) నేల, రేడు
C) ధరణీ, మంత్రి
D) వసుధ, పృథ్వి
జవాబు:
D) వసుధ, పృథ్వి

27. మనదేశం వ్యవసాయం ప్రధాన వృతిగా గల దేశం – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) సాగు, బాగు
B) సేద్యం, కృషి
C) కరిసనం, కూలీ
D) సేద్యం, మద్యం
జవాబు:
B) సేద్యం, కృషి

28. నీ హలము కన్నను కవి కలము గొప్పదగునె? – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
A) అరక, కత్తి
B) పార, ఖడ్గము
C) నాగలి, సీరము
D) గునపము, నాగలి
జవాబు:
C) నాగలి, సీరము

29. ‘నేల నూతులకుగ్గాలు నిలుపువారు’ – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు ఏవి?
A) బావులు, కూపములు
B) గోతులు, పాతరలు
C) తాళ్ళు, నూతులు
D) చేలు, పొలములు
జవాబు:
A) బావులు, కూపములు

30. ‘కావున కృషీవలా నీవె కారణమవు’ – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు ఏవి?
A) రైతు, కార్మికుడు
B) కర్షకుడు, సైరికుడు
C) రైతు, పనివాడు
D) శ్రామికుడు, కార్మికుడు
జవాబు:
B) కర్షకుడు, సైరికుడు

31. వృక్షములు మానవుల పాలిటి ప్రత్యక్ష దైవాలు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలేవి?
A) చెట్టు, గుట్టు
B) పైరు, పచ్చ
C) తరువు, చెట్టు
D) తీగ, పాదు
జవాబు:
C) తరువు, చెట్టు

32. ‘జీవన సంగ్రామం అనే పోరాటంలో శ్రామికుడికే విజయం ‘ – గీత గీసిన పదాలకు పర్యాయపదం గుర్తించండి.
A) పరిశ్రమ
B) కృషి
C) రణము
D) ప్రయత్నం
జవాబు:
C) రణము

3. వ్యుత్పత్యర్థాలు :

33. ‘కావ్యం’ వ్యుత్పత్తి గుర్తించండి.
A) కవికర్త
B) కవి కర్మము
C) కవి క్రియ
D) కవి హేతువు
జవాబు:
B) కవి కర్మము

34. తిథి, వార, నక్షత్ర, నియమం లేక భోజనానికి వచ్చేవాడు – వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.
A) చుట్టం
B) మిత్రుడు
C) అతిథి
D) హరిదాసు
జవాబు:
C) అతిథి

35. చేసిన మేలు మఱచువాడు నరకానికి పోతాడు – గీత గీసిన వానికి వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.
A) ధన్యుడు
B) ధర్మాత్ముడు
C) పుణ్యశీలి
D) కృతఘ్నుడు
జవాబు:
D) కృతఘ్నుడు

36. సత్పురుషులయందు పుట్టు మాటలు శిరోధార్యాలు – గీత గీసిన వానికి వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.
A) సత్యం
B) ప్రాణం
C) జీవితం
D) గుండె
జవాబు:
A) సత్యం

37. ‘పున్నామ నరకం నుండి కాపాడువాడు’ – దీని వ్యుత్పత్త్యర్థం గుర్తించండి.
A) అల్లుడు
B) తమ్ముడు
C) పుత్రుడు
D) మిత్రుడు
జవాబు:
C) పుత్రుడు

38. ‘భారమును వహించుట యందు క్షమ కలది’ – వ్యుత్పత్యర్థం గుర్తించండి.
A) క్షా
B) క్యా
C) క్ష్వా
D) క్ష్మా
జవాబు:
D) క్ష్మా

39. ‘కృషీవలుడు’ పదానికి వ్యుత్పత్తిని గుర్తించండి.
A) కృషి చేసేవాడు
B) భూమిని దున్ని బ్రతికేవాడు
C) పొలంపని చేసేవాడు
D) కార్మికుడు
జవాబు:
B) భూమిని దున్ని బ్రతికేవాడు

4. నానార్థాలు :

40. మానవుడు కాల మాన పరిస్థితులకు అనుగుణంగా ఉండాలి – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) సమయం, నలుపు
B) చావు, మరణం
C) నలుపు, తెలుపు
D) సమయం, సాయం
జవాబు:
A) సమయం, నలుపు

41. ఆత్మ, పరమాత్మ వేరని ద్వైత సిద్ధాంతం చెబుతుంది – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) మనస్సు, మనసు
B) బుద్ధి, పరమాత్మ
C) దేహం, శరీరం
D) బుద్ధి, బుద్ధుడు
జవాబు:
A) మనస్సు, మనసు

42. రసములు తొమ్మిది – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
A) చారు, సాంబారు
B) పాదరసం, హసరసం
C) రుచి, కోరిక
D) శృంగారాది, హాస్యం
జవాబు:
C) రుచి, కోరిక

43. నేడు ధరకు విపరీతంగా ధర పెరిగింది – గీత గీసిన పదాలకు నానార్థాలు రాయండి.
A) ఖరీదు, ప్రియము
B) నేల, నెల
C) ధరణి, వెల
D) రేటు, గోటు
జవాబు:
C) ధరణి, వెల

44. సరియైన వర్షం లేక పంటలు పండలేదు – గీత గీసిన పదం నానార్థాలు ఏవి?
A) వాన, సంవత్సరం
B) వర్షం, హర్షం
C) వాన, నాన
D) ఏడు, పంట
జవాబు:
A) వాన, సంవత్సరం

5. ప్రకృతి – వికృతులు :

45. పూల కాంక్ష చెట్టు తల్లి పాదాల చెంత రాలిపోవాలని – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
A) కచ్చు
B) కోరిక
C) ఇచ్చ
D) వాంఛ
జవాబు:
A) కచ్చు

46. కష్టము చేసినవాడు ఫలితం తప్పక పొందుతాడు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) కసము
B) కసుట
C) కసట
D) కసటము
జవాబు:
B) కసుట

47. ఆత్మవిశ్వాసం ఎప్పుడు విడిచిపెట్టకూడదు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) నమ్మకం
B) విశవాసం,
C) విసువాసం
D) విసాసం
జవాబు:
C) విసువాసం

48. స్పర్థా వర్తతే విద్యా – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) పోటీ
B) పందెం
C) యుద్ధం
D) పంతం
జవాబు:
D) పంతం

49. మట్టి పిసుక్కొనే వారిని హీనంగా చూడకు – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
A) మర్యం
B) మృత్తిక
C) నేల
D) భూమి
జవాబు:
B) మృత్తిక

50. పుత్రుడు లేనివారికి మోక్షపదం రాదా? – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
A) పుతుడు
B) సుతుడు
C) బొట్టె
D) కొడుకు
జవాబు:
C) బొట్టె

51. వారి సంపదకై ఈసు గూరబోవు – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం ఏది?
A) ఈస
B) ఈర్ష్య
C) అసూయ
D) ద్వేషం
జవాబు:
B) ఈర్ష్య

52. అఖిల వాణిజ్యములు సిరి కాటపట్టు – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతిని గుర్తించండి.
A) సిరీ
B) హరీ
C) శ్రీ
D) హరి
జవాబు:
C) శ్రీ

53. ఎంత నిర్మలమోయి నీ హృదయ కళిక – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
A) ఎద
B) డెందము
C) చిత్తము
D) గుండె
జవాబు:
A) ఎద

6. సంధులు :

54. ‘కషార్జితం’ – పదాన్ని విడదీయుము.
A) కష్ట + ఆర్జితం
B) కష్ట + అర్జితం
C) కష్టా + ఆర్జితం
D) కష్టా + అర్జితం
జవాబు:
A) కష్ట + ఆర్జితం

55. ‘తో దోపు’ పదాన్ని విడదీయుము.
A) తో + తోపు
B) తోపు + తోపు
C) తో + దోపు
D) తోపు + దోపు
జవాబు:
B) తోపు + తోపు

56. ‘కన్ను + ఎత్తి’ – సంధి పేరేమిటి?
A) ఇత్వసంధి
B) అత్వసంధి
C) ఉత్యసంధి
D) గుణసంధి
జవాబు:
C) ఉత్యసంధి

57. కింది వానిలో గసడదవాదేశ సంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
A) వస్తున్న
B) దుర్భరావస్థ
C) హితార్థ
D) ప్రొద్దు గ్రుంకు
జవాబు:
D) ప్రొద్దు గ్రుంకు

58. ‘ద్రుత ప్రకృతికము మీది పరుషములకు సరళములగు’ – ఈ సూత్రానికి సంబంధించిన ఉదాహరణను కింది వానిలో గుర్తించండి.
A) తోదోపు
B) కన్నెత్తియుం జూతురే
C) జీవగడ్డ
D) ప్రొద్దువొడిచిన
జవాబు:
B) కన్నెత్తియుం జూతురే

59. ‘దుర్భరావస్థ’ అనే పదాన్ని విడదీయండి.
A) దుర్భ + రావస్థ
B) దుర్భరా + వస్థ
C) దుర్భరము + అవస్థ
D) దుర్భర + అవస్థ
జవాబు:
D) దుర్భర + అవస్థ

60. ‘భోగోపలబ్ది’ – ఈ పదంలో గల సంధి ఏది?
A) ఉత్వ సంధి
B) గుణ సంధి
C) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
D) వృద్ధి సంధి
జవాబు:
B) గుణ సంధి

61. ‘ఉత్కటము + దుర్బరావస్థ’ – సంధి జరిగిన పిమ్మట ఏర్పడిన పదం ఏది?
A) ఉత్కటపు దుర్భరావస్థ
B) ఉత్కటంపు అవస్థ
C) ఉత్కట దుర్భరావస్థ
D) ఉత్కటావస్థ
జవాబు:
A) ఉత్కటపు దుర్భరావస్థ

62. “సిరి కాటపట్టు’ – విడదీసి, సంధిని గుర్తించండి.
A) సిరి + కాటపట్టు (ఇత్వ సంధి)
B) సిరిక + ఆటపట్టు (సవర్ణదీర్ఘ సంధి)
C) సిరికిన్ + ఆటపట్టు (ఇత్వ సంధి)
D) సిరికాట + పట్టు (అత్వ సంధి)
జవాబు:
C) సిరికిన్ + ఆటపట్టు (ఇత్వ సంధి)

7. సమాసాలు :

63. భూమి పుత్రుడు’ లోని విగ్రహవాక్య విభక్తిని గుర్తించండి.
A) చేత
B) వలస
C) యొక్క
D) అందు
జవాబు:
C) యొక్క

64. “జీవన సంగ్రామం’ సమాసం పేరేమిటి?
A) రూపకం
B) షష్టి
C) ద్వంద్వం
D) బహువ్రీహి
జవాబు:
A) రూపకం

65. ‘హృదయకళిక’ లోని విభక్తిని గుర్తించండి.
A) మైన
B) అనెడి
C) లో
D) అందు
జవాబు:
B) అనెడి

66. ‘శూరులందు శ్రేషుడు’ – సమాసం పేరేమిటి?
A) షష్టీ
B) తృతీయా
C) బహువ్రీహీ
D) సప్తమీ
జవాబు:
D) సప్తమీ

67. విశేషణ పూర్వపద కర్మధారయ సమాసానికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
A) జీవన స్పర్థ
B ) పవిత్రమూర్తి
C) ధరణీపతి
D) హాలిక వర్య
జవాబు:
B ) పవిత్రమూర్తి

68. ‘జీవన సంగ్రామము’ పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
A) జీవనము చేత సంగ్రామం
B) జీవనం కొఱకు సంగ్రామం
C) జీవనము అనే సంగ్రామం
D) జీవనము, సంగ్రామము
జవాబు:
C) జీవనము అనే సంగ్రామం

69. ‘హృదయ కళిక‘ వికసించినది – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?
A) రూపక సమాసం
B) ద్విగు సమాసం
C) ద్వంద్వము
D) ఉపమాన ఉత్తరపద కర్మధారయం
జవాబు:
A) రూపక సమాసం

70. ‘చిటికెలతో పందిళ్ళు’ – సమాస పదంగా కూర్చండి.
A) చిటికెల పందిళ్ళు
B) చిటికె పందిళ్ళు
C) పందిరి చిటికెలు
D) చిటిక పందిళ్ళు
జవాబు:
A) చిటికెల పందిళ్ళు

8. గణాలు:

71. ‘హితార’ గురులఘువులు గుర్తించండి.
A) III
B) IIU
C) IUI
D) UII
జవాబు:
C) IUI

72. ‘గౌరవం’ అనేది ఏ గణం?
A) మ గణం
B) ర గణం
C) న గణం
D) భ గణం
జవాబు:
B) ర గణం

73. ‘శ్రమలు’ గురులఘువులు గుర్తించండి.
A) III
B) UII
C) IUI
D) IIU
జవాబు:
A) III

74. ‘న, జ, భ, జ, జ, జి, ర’ గణాలు ఏ వృత్తానికి చెందినవి?
A) ఉత్పలమాల
B) మత్తేభం
C) శార్దూలం
D) చంపకమాల
జవాబు:
D) చంపకమాల

75. ‘1 సూర్యగణం, 2 ఇంద్రగణాలు, 2 సూర్యగణాలు’ – ఇవి ఏ పద్యానికి చెందిన గణాలు (S.A. II – 2017-18)
A) ఆటవెలది
B) తేటగీతి
C) కందం
D) సీసం
జవాబు:
B) తేటగీతి

76. మత్తేభ వృత్తంలోని యతి స్థానం
A) 11
B) 10
C) 14
D) 13
జవాబు:
C) 14

77. ‘భ,ర,న,భ,భ,ర,వ’ గణాలు ఏ వృత్తానికి చెందినవి?
A) తేటగీతి
B) ఆటవెలది
C) కందము
D) ఉత్పలమాల
జవాబు:
D) ఉత్పలమాల

78. తేటగీతి పద్యపాదంలో ఉండే గణాలు ఏవో గుర్తించండి.
A) 3 సూర్య, 2 ఇంద్ర గణాలు
B) 1 సూర్య, 2 ఇంద్ర, 2 సూర్య గణాలు
C) 5 సూర్య గణాలు
D) భరనభభరవ
జవాబు:
B) 1 సూర్య, 2 ఇంద్ర, 2 సూర్య గణాలు

79. ‘సంగ్రామం’ అనేది ఏ గణం?
A) భ గణం
B) ర గణం
C) త గణం
D) మ గణం
జవాబు:
D) మ గణం

9. అలంకారాలు :

80. ‘జీవన సంగ్రామం’ రూపకాలంకారానికి చెందిన ఉదాహరణ – దీనిలో ఉపమానం గుర్తించండి.
A) జీవనం
B) సంగ్రామం
C) రెండూ
D) ఏదీకాదు
జవాబు:
B) సంగ్రామం

81. ‘హృదయ కళిక’ దీనిలోని అలంకారం గుర్తించండి.
A) ఉపమా
B) అతిశయోక్తి
C) రూపకం
D) శ్లేష
జవాబు:
C) రూపకం

82. ‘జింకలు బిత్తరి చూపులు చూస్తూ చెవులు నిగిడ్చి చెంగు చెంగున దూకుతున్నాయి’ – ఈ వాక్యంలో గల అలంకారమును గుర్తించండి.
A) ఛేకానుప్రాస
B) స్వభావోక్తి
C) అతిశయోక్తి
D) శ్లేష
జవాబు:
B) స్వభావోక్తి

83. వాక్యాలకు బింబ ప్రతిబింబత్వం ఉన్నట్లయితే అది ఏ అలంకారం?
A) స్వభావోక్తి
B) దృష్టాంతం
C) ఉపమా
D) అర్థాంతరన్యాస
జవాబు:
B) దృష్టాంతం

10. ఆధునిక వచనాన్ని గుర్తించడం:

84. ‘శ్రమలు లేకయె ఫలములు దుముకబోవు’ – దీనికి ఆధునిక వాక్యం ఏది?
A) శ్రమ పడకుండా ఫలితాలు దుముకవు.
B) శ్రమలు లేకుండా ఫలాలు రావు
C) శ్రమ లేనిదే ఫలితాలు అవే రావు
D) శ్రమే లేకపోతే ఫలాలు ఎక్కడివి
జవాబు:
A) శ్రమ పడకుండా ఫలితాలు దుముకవు.

85. ‘సిరియె భోగోపలబ్ధికి జీవగట్టి’ – ఆధునిక వాక్యం గుర్తించండి.
A) సిరి సుఖాలను పొందడానికి మందు
B) సిరి భోగోపలబ్దికి జీవగట్టు
C) సంపదయే సుఖాలన్నిచ్చే మందు
D) సిరియె సుభాలనిచ్చే జీవనౌషధం
జవాబు:
B) సిరి భోగోపలబ్దికి జీవగట్టు

11. కర్తరి, కర్మణి వాక్యాలను గుర్తించడం :

86. రైతు పంట పండించాడు – కర్మణి వాక్యము గుర్తించండి.
A) రైతు పంట పండించబడింది
B) రైతు చేత పంట పండించాడు
C) రైతుచే పంట పండించబడింది
D) రైతు పంటచేత పండించాడు
జవాబు:
C) రైతుచే పంట పండించబడింది

87. ‘నీవు చెప్పిన విషయం పరిశీలించబడుతుంది’ – ఈ కర్మణి వాక్యానికి కర్తరి వాక్యం గుర్తించండి.
A) నీవు చెప్పిన విషయాన్ని పరిశీలిస్తారు.
B) నీవు చెప్పిన విషయం పరిశీలిస్తాము.
C) నీవు చెప్పినది పరిశీలించరు.
D) నీ చేత చెప్పిన విషయం పరిశీలిస్తారు.
జవాబు:
A) నీవు చెప్పిన విషయాన్ని పరిశీలిస్తారు.

12. ప్రత్యక్ష, పరోక్ష కథనాలను గుర్తించడం:

88. “నీకు సుఖం ఉందా” అని రైతును కవి అడిగాడు – పరోక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) సుఖం ఉందాని రైతును కవి అడిగాడు
B) సుఖంగా ఉన్నావాయని రైతును కవి అడిగాడు
C) సుఖం ఉందాయని కవితో రైతు అడిగాడు
D) రైతుతో సుఖం ఉందాని అన్నాడు కవి.
జవాబు:
A) సుఖం ఉందాని రైతును కవి అడిగాడు

89. వాని చేతిలోని నాగలి గొప్పదని దువ్వూరి అన్నారు – ప్రత్యక్ష కథనం గుర్తించండి.
A) నా చేతిలోని నాగలి గొప్పది అని దువ్వూరి అన్నారు.
B) నీ చేతిలోని నాగలి గొప్పది” అని దువ్వూరి అన్నారు.
C) అతని చేతిలోని నాగలి గొప్పది అని దువ్వూరి అన్నారు.
D) నీ చేతిలోని నాగలి గొప్పదే కదా అని దువ్వూరి అన్నారు.
జవాబు:
B) “నీ చేతిలోని నాగలి గొప్పది” అని దువ్వూరి అన్నారు.

90. “చిన్నప్పటి నుండి నాకు బోటనీ అభిమాన విషయం” అన్నాడు రచయిత-దీనిని పరోక్ష వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) చిన్నప్పటి నుండి నీకు బోటనీ అభిమాన విషయ మని రచయిత అన్నాడు.
B) చిన్నప్పటి నుండి తనకు బోటనీ అభిమాన విషయ మని రచయిత అన్నాడు.
C) చిన్నప్పటి నుండి ఆమెకు బోటనీ అభిమాన విషయ మని రచయిత అన్నాడు.
D) చిన్నప్పటి నుండి ఆయనకు బోటనీ అభిమాన విషయమని రచయిత అన్నాడు.
జవాబు:
B) చిన్నప్పటి నుండి తనకు బోటనీ అభిమాన విషయ మని రచయిత అన్నాడు.

13. వ్యతిరేకార్థక వాక్యాన్ని గుర్తించడం :

91. రైతుకు తిండి లేదు – వ్యతిరేక వాక్యం గుర్తించండి. చెందినదో గుర్తించండి?
A) తిండి ఉంది
B) రైతుకు తిండి ఉంది
C) రైతుకు తిండి పెట్టు
D) రైతుకు ఆకలి లేదు
జవాబు:
B) రైతుకు తిండి ఉంది

92. పళ్ళు తినేవారు చెట్టును చూడరు – వ్యతిరేక వాక్యం గుర్తించండి.
A) పళ్ళు లేనివారు చెట్టును చూస్తారు
B) చూస్తారు
C) పళ్ళు తినేవారు చెట్టును చూస్తారు
D) చూడరు
జవాబు:
C) పళ్ళు తినేవారు చెట్టును చూస్తారు

93. ‘ఒకే ఒక్క ఆవు తిరిగి రాలేదు’ – వ్యతిరేకార్థక వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) ఒకే ఒక్క ఆవు తిరిగి వచ్చింది.
B) ఆవులన్నీ తిరిగి వచ్చాయి.
C) ఒకే ఒక్క ఆవు తిరిగి రాదు.
D) ఒక్క ఆవు మాత్రం వచ్చింది.
జవాబు:
A) ఒకే ఒక్క ఆవు తిరిగి వచ్చింది.

14. వాక్యరకాలను గుర్తించడం:

94. రైతు మనస్సు స్వచ్ఛమైంది. రైతు మనస్సు అసూయలేనిది – సంయుక్త వాక్యం గుర్తించండి.
A) రైతు మనస్సు స్వచ్చమైంది, అసూయలేనిది.
B) రైతు మనస్సు స్వచ్ఛమైంది, అనసూయలేనిది
C) స్వచ్చమైంది మనస్సు, అసూయలేనిది రైతు
D) స్వచ్ఛమైంది, అసూయ ఉంది రైతు మనస్సు
జవాబు:
A) రైతు మనస్సు స్వచ్చమైంది, అసూయలేనిది.

95. బుద్దుడు వటవృక్ష చ్ఛాయకు వచ్చాడు. అష్టాంగ ధర్మ ప్రవచనం ప్రారంభమైంది – ఈ వాక్యాలలో సంయుక్త వాక్యాన్ని గుర్తించండి.
A) బుద్ధదేవుడు వటవృక్ష చ్ఛా యకు వచ్చి అష్టాంగ ధర్మ ప్రవచనం ప్రారంభం చేశాడు.
B) బుద్ధదేవుడు వటవృక్ష చ్ఛాయకు రాగానే అష్టాంగ ధర్మ ప్రవచనం ప్రారంభమైంది.
C) బుద్ధదేవుడు వటవృక్ష చ్ఛాయకు వచ్చాడు వెంటనే అష్టాంగ ధర్మ ప్రవచనం ప్రారంభమైంది.
D) బుద్ధదేవుడు వచ్చిన వెంటనే అష్టాంగ ధర్మ ప్రవచనం ప్రారంభం అయ్యింది.
జవాబు:
C) బుద్ధదేవుడు వటవృక్ష చ్ఛాయకు వచ్చాడు వెంటనే అష్టాంగ ధర్మ ప్రవచనం ప్రారంభమైంది.

15. ప్రక్రియలను గుర్తించడం :

96. ‘శ్రమ చేయకుండా ఫలితాలు రావు’ – ఇది ఏ ప్రక్రియకు –
A) చేదర్థకం
B) ప్రశ్నార్థకం
C) శత్రర్థకం
D) క్యార్ధకం
జవాబు:
A) చేదర్థకం

97. ‘రైతు ఉదయం నుండి సాయంత్రం వరకు కష్టపడతాడు” -ఏ ప్రక్రియ?
A) ఆశ్చర్యార్థకం
B) సామర్థ్యార్థకం
C) నిషేధార్థకం
D) హేత్వర్ణకం
జవాబు:
B) సామర్థ్యార్థకం

98. పండ్లు ఇచ్చిన చెట్టు గూర్చి ఎప్పుడైనా ఆలోచిస్తారా? -ఏ ప్రక్రియ?
A) సందేహార్థక
B) విధ్యర్థకం
C) ప్రశ్నార్ధకం
D) అనుమత్యర్థకం
జవాబు:
C) ప్రశ్నార్ధకం

99. నీ గొప్పతనాన్ని నీవు తెలుసుకో – ఏ ప్రక్రియ?
A) ప్రార్ధనార్థకం
B) ఆశీర్వాద్యర్థకం
C) సామర్థ్యార్థకం
D) ప్రేరణార్థకం
జవాబు:
D) ప్రేరణార్థకం

100. ఈ కింది వాక్యంలోని అసమాపక క్రియ ఏదో గుర్తించండి. ‘కాపలా కాస్తూ హాయిగా తిని కూర్చో’.
A) చేదర్థకం
B) శత్రర్థకం
C) తద్ధర్మార్థకం
D) ప్రశ్నార్థకం
జవాబు:
B) శత్రర్థకం

AP State Syllabus AP Board 8th Class Telugu Important Questions Chapter 5 ప్రతిజ్ఞ.

AP State Syllabus 8th Class Telugu Important Questions 5th Lesson ప్రతిజ్ఞ

8th Class Telugu 5th Lesson ప్రతిజ్ఞ Important Questions and Answers

I. అవగాహన – ప్రతిస్పందన

అ) కింది అపరిచిత పద్యాలు చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

1. మేడిపండు జూడ మేలిమై యుండును
పొట్టవిప్పిచూడ పురుగులుండు
పిరికివాని మదిని బింకమీలాగుర
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ప్రశ్నలు :
1. పిరికివాడు దేనితో పోల్చబడినాడు?
జవాబు:
పిరికివాడు మేడిపండుతో పోల్చబడినాడు.

2. మేడిపండు పైకి ఏ విధంగా ఉంటుంది?
జవాబు:
మేడిపండు పైకి చక్కగా ఉంటుంది.

3. మేడిపండు లోపల ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
మేడిపండు లోపల పురుగులతో కూడి ఉంటుంది.

4. ఈ పద్యం వల్ల తెలిసిందేమిటి?
జవాబు:
ఈ పద్యంవల్ల పిరికివాని స్వభావం తెలుస్తోంది.

2. ధనము కూడబెట్టి ధర్మంబు సేయక
తాను తినక లెస్స దాచుగాక
తేనెటీగ గూర్చి తెరువరి కీయదా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !
ప్రశ్నలు :
1. తేనెటీగ తేనెను ఎవరికి ఇస్తున్నది?
జవాబు:
తేనెటీగ తేనెను తెరువరికి (బాటసారికి) ఇస్తున్నది.

2. తాను తినక, కూడబెట్టువారి నేమందురు?
జవాబు:
తాను తినక, కూడబెట్టువారిని పిసినారి అంటారు.

3. పై పద్యము నందలి భావమేమి?
జవాబు:
కూడబెట్టిన ధనం సద్వినియోగం చేయకపోతే వృథా అవుతుంది.

4. కూడబెట్టిన ధనము ఎట్లు సద్వినియోగమగును?
జవాబు:
కూడబెట్టిన ధనం దానం చేసినా లేదా తాను అనుభవించినా సద్వినియోగం అవుతుంది.

3. అనగ ననగ రాగ మతిశయిల్లుచు నుండు
తినగ తినగ వేము తీయనుండు
సాధనమున పనులు సమకూరు ధరలోన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !
ప్రశ్నలు :
1. అంటూ ఉంటే అతిశయిల్లేది ఏది?
జవాబు:
అంటూ ఉంటే రాగం అతిశయిల్లుతుంది.

2. తింటూ ఉంటే తీయనయ్యేది ఏది?
జవాబు:
తింటూ ఉంటే వేపాకు తీయనవుతుంది.

3. సాధనతో సమకూరేవి ఏవి?
జవాబు:
సాధనతో పనులు సమకూరుతాయి.

4. ఈ పద్యానికి మకుటం ఏది?
జవాబు:
‘విశ్వదాభిరామ వినురవేమ’ అనేది ఈ పద్యానికి మకుటం.

4. మేరు నగము వంటి ధీరత కలిగియు
పరమశివుడు తనదు పదములంట
ఇంచుకంత చంచలించె పర్వతరాజు
దేవదేవుడన్న భావనమున.
ప్రశ్నలు:
1. పర్వతరాజు ఎటువంటి ధీరత గలవాడు?
జవాబు:
పర్వతరాజు మేరు నగము వంటి ధీరత గలవాడు.

2. పర్వతరాజు పాదాలకు నమస్కరించ వచ్చినదెవరు?
జవాబు:
పర్వతరాజు పాదాలకు నమస్కరించ వచ్చినది పరమ శివుడు.

3. ఇంచుకంత చలించినది ఎవరు?
జవాబు:
ఇంచుకంత చలించినది పర్వతరాజు.

4. పర్వతరాజు శివుని ఎట్లా భావించాడు?
జవాబు:
పర్వతరాజు శివుని దేవదేవుడుగా భావించాడు.

5. ఆత్మ శుద్ధి లేని ఆచారమదియేల?
భాండ శుద్ధి లేని పాకమేల?
చిత్త శుద్ధి లేని శివపూజలేలరా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !
ప్రశ్నలు :
1. పాకమునకు దేని శుద్ధి అవసరం?
జవాబు:
పాకమునకు భాండశుద్ధి అవసరం.

2. చిత్తశుద్ధి లేకుండా దేనిని చేయకూడదు?
జవాబు:
చిత్తశుద్ధి లేకుండా శివపూజలు (దైవపూజలు) చేయకూడదు.

3. ఈ పద్యానికి శీర్షికను నిర్ణయించండి.
జవాబు:
ఈ పద్యానికి శీర్షిక ‘శుద్ధి’ (నిర్మలత్వం) అని పెట్టవచ్చు.

4. ఈ పద్యాన్ని రాసిన కవి ఎవరు?
జవాబు:
ఈ పద్యాన్ని రాసిన కవి వేమన.

6. మఱవవలెఁ గీడు నెన్నఁడు
మఱవంగా రాదు మేలు మర్యాదలలోఁ
దిరుగవలె సర్వజనములం
దరిఁప్రేమన్ మెలగవలయుఁ దరుణి కుమారీ !
ప్రశ్నలు :
1. దేనిని మరచిపోవాలి?
జవాబు:
కీడును మరచిపోవాలి.

2. దేనిని మరువరాదు?
జవాబు:
మేలును మరువరాదు.

3. అందరి ఎడల ఎట్లా మెలగాలి?
జవాబు:
అందరి యెడల మర్యాదలతోను, ప్రేమతోను మెలగాలి.

4. ఈ పద్యం ఏ శతకం లోనిది?
జవాబు:
ఈ పద్యం ‘కుమారీ శతకం’ లోనిది.

7. ఈ కింది పరిచిత గేయాన్ని చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
శ్రమైక జీవన సౌందర్యానికి
సమానమైనది లేనే లేదని
కష్టజీవులకు, కర్మవీరులకు
నిత్యమంగళం నిర్దేశిస్తూ,
స్వస్తి వాక్యములు సంధానిస్తూ,
స్వర్ణ వాద్యములు సంరావిస్తూ,
వ్యథార్త జీవిత యథార్థ దృశ్యం
పునాదిగా ఇక జనించబోయే
భావివేదముల జీవనాదములు
జగత్తుకంతా చవులిస్తానోయ్.
ప్రశ్నలు:
1. భావివేదములు, జీవనాదములు దేనినుండి పుడతాయి?
జవాబు:
బాధచే పీడింపబడిన జీవితం.

2. భక్తి, ముక్తి, రక్తి వంటి పదాలు వాక్యం చివర ఉంటే దానిని ‘అంత్యప్రాస’ అంటారు. అటువంటి మూడు పదాలు పై గేయంలో ఉన్నాయి వెతికి రాయండి.
జవాబు:
నిర్దేశిస్తూ, సంధానిస్తూ, సంరావిస్తూ.

3. ఏ సౌందర్యం గొప్పదని కవి ఉద్దేశం?
జవాబు:
శ్రమైక జీవన సౌందర్యం

4. పై గేయం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారుచేయండి.
జవాబు:
పై మాటలు ఎవరివి ?

8. ఈ కింది గేయం చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.
త్రిలోకాలలో, త్రికాలాలలో
శ్రమైక జీవన సౌందర్యానికి
సమానమైనది లేనే లేదని
కష్ట జీవులకు కర్మ వీరులకు
నిత్య మంగళం నిర్దేశిస్తూ
స్వస్తి వాక్యములు సంధా నిస్తూ
స్వర్ణ వాద్యములు సంరాలిస్తూ
వ్యథార్త జీవిత యథార్థ దృశ్యం
ప్రశ్నలు
1. కవి ఎవరికి మంగళం నిర్దేశించారు?
జవాబు:
కష్టజీవులకు, కర్మవీరులకు

2. దేనికి సమానమైనది లేదని చెప్పినారు?
జవాబు:
శ్రమైక జీవన సౌందర్యానికి

3. ఈ గేయం రచయిత ఎవరు?
జవాబు:
శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు (శ్రీ.శ్రీ)

4. పై గేయం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
‘సంరావిస్తూ’ అనగానేమి?

9. కింది అపరిచిత గేయం చదవండి. ప్రశ్నలకు సరైన సమాధానాలు రాయండి. (S.A.III-2016-17)
అడవిలేక అవని లేదు – చెట్టులేక చెలిమి లేదు
మొక్క మానై ఎదగకుంటే – జీవకోటికి బతుకు లేదు
చెట్టు చేమను రక్షించుకుంటూ – బతుకుదీపం కాపాడుకుంటూ
తోడుగుందామా అడవికి ఊపిరౌదామా – తోడుగుందామా అడవికి ఊతమౌదామా
ప్రశ్నలు
1. అవని అంటే అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
భూమి

2. జీవకోటి బతకాలంటే ఏమేమి కావాలి?
జవాబు:
చెట్లు, ఆహారం

3. చెట్లను రక్షించడం వల్ల ప్రయోజనాలు ఏవి?
జవాబు:
గాలి, ఆహారం దొరుకుతాయి.

4. పై గేయం ఆధారంగా ప్రశ్న తయారుచేయండి.
జవాబు:
‘మాను’ అంటే ఏమిటి?

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

అ) కింది ప్రశ్నలకు నాలుగైదు వాక్యాల్లో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
‘ప్రతిజ్ఞ’ పాఠ్యభాగ రచయితను గురించి రాయండి. (S.A. I – 2019-2017)
జవాబు:
‘ప్రతిజ్ఞ’ పాఠ్యభాగ రచయిత శ్రీశ్రీ. ఈయన పూర్తి పేరు శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు. వీరు 1910వ సంవత్సరంలో విశాఖపట్టణంలో జన్మించారు. తన పద్దెనిమిదవ సంవత్సరంలోనే ‘ప్రభవ’ కావ్యాన్ని రచించాడు. వీరి రచనల్లో ‘మహాప్రస్థానం’ మిక్కిలి ప్రసిద్ధి చెందింది. వీరు ఎన్నో నాటకాలు, రేడియో నాటికలు, నవలలు రచించారు. వీరి ఆత్మకథ పేరు ‘అనంతం’. కార్మికకర్షక లోకానికి ప్రతీకగా ఈ మహాకవి నిలిచారు. అభ్యుదయ కవిత్వానికి నాంది పలికారు.

ప్రశ్న 2.
శ్రీశ్రీ గారి అభ్యుదయ దృక్పథాన్ని వివరించండి.
జవాబు:
తెలుగు సాహిత్య చరిత్రలో శ్రీశ్రీ గారికి సమున్నతమైన స్థానం ఉంది. కార్మికకర్షక జీవితాలను, వారి బాధలను కళ్ళకు కట్టినట్టుగా వర్ణించారు. అభ్యుదయ కవిత్వానికి వారధిగా నిలిచారు. కార్మికుల కష్టానికి తగిన ప్రతిఫలం రావడం లేదని నినదించారు. అక్షరాలను ఆయుధాలుగా చేసుకున్నారు. పదునైన వాగ్భాణాలను సమాజంపై సంధించారు. ప్రజాకవిగా తెలుగు సాహిత్య చరిత్రలో చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయారు. భావి కవులకు మార్గదర్శకంగా నిలిచారు.

ఆ) కింది ప్రశ్నకు 10 లేక 12 వాక్యాల్లో సమాధానం రాయండి.

ప్రశ్న 1.
ఈ కవిత మీకు ఎందుకు నచ్చిందో సొంతమాటల్లో రాయండి.
జవాబు:
ఈ కవితలో శ్రీశ్రీగారు కార్మికులను, కర్షకులను నాయకులుగా చూపుతూ రాయటం నాకు చాలా నచ్చింది. బాగా ఆలోచించి చూస్తే కర్షకులు, కార్మికులూ ప్రపంచ సౌభాగ్యం కోసం, ఎంత కష్టపడుతున్నారో, ఎంతగా చెమటను చిందిస్తున్నారో, ఎంతగా త్యాగం చేస్తున్నారో మనకు అర్థం అవుతుంది.

రైతులు పంటలు పండించకపోతే, మనకు తిండి దొరికేది కాదు అని అనుకున్నప్పుడు, రైతులు గొప్ప త్యాగమూర్తులనీ, నిజంగానే వారి చెమటకు విలువ కట్టలేమని అనిపిస్తుంది.

అలాగే కార్మికులు తాము కష్టించి మనకు కావలసిన వస్తువులను తయారుచేసి ఇస్తున్నారు. వారి కళ్ళల్లోని అగ్నికీ, కన్నీటికీ విలువ కట్టలేమని శ్రీశ్రీ చెప్పిన మాట, ఎంతో సత్యమనిపించింది. అందుకే ఈ కవిత నచ్చింది. తాను రాసిన కవితను శ్రీశ్రీ కార్మికలోకపు కళ్యాణానికి, శ్రామికలోకపు సౌభాగ్యానికి అంకితమివ్వడం నాకు నచ్చింది.

ఈ కవితలోని అంత్యప్రాసలూ, అనుప్రాసలూ గేయరచనకు ఎంతో అందాన్ని ఇస్తున్నాయి.

గేయంలోని కవి ఆవేశం, ఆయనకు కర్షక కార్మికులపై గల అనురాగం ఎంతో నచ్చింది. తన నవ్య కవిత్వానికి వృత్తి పనివారల చిహ్నాలే భావం, భాగ్యం, ప్రణవం అని చెప్పిన మాట, కవిగారి కార్మిక ప్రేమకు నిదర్శనం. ఈ గేయంలోని మాత్రాఛందస్సు, ఎంతో అందంగా చెవులకు ఇంపుగా, పాడుకోవడానికి వీలుగా ఉంది.

ఇ) కింది సృజనాత్మకత ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
నీకు నచ్చిన కవిని గురించి నీ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు:

ప్రశ్న 2.
శ్రీశ్రీ గారి కవిత్వాన్ని ప్రశంసిస్తూ ఒక వ్యాసం రాయండి.
జవాబు:
“ఏ దేశ చరిత్ర చూచినా – ఏమున్నది గర్వకారణం !
నరజాతి చరిత్ర సమస్తం – పరపీడన పరాయణత్వం”

అని కొత్తగా గళమెత్తి సంచలనం రేకెత్తించిన మహాకవి శ్రీశ్రీ. శ్రీశ్రీ అనే రెండక్షరాలు తెలుగు కవిత్వంలో విప్లవం సృష్టించాయి. కలం పేరు శ్రీశ్రీ కాగా, అసలు పేరు శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు. “అనితరసాధ్యం నా మార్గం” అని చాటిన ప్రకవి శ్రీశ్రీ భావకవిత్వంపై తిరుగుబాటు బావుటా ఎగురవేసి అభ్యుదయ ఉద్యమానికి నాంది పలికాడు. ఆ తర్వాత విప్లవ కవిత్వోద్యమానికి స్ఫూర్తినిచ్చాడు.

కాని శ్రీశ్రీ ప్రపంచాన్ని పరిశీలించిన కొద్దీ, పుస్తక పఠనం ఎక్కువైన కొద్దీ కొత్త దారులు తొక్కాలని ఉవ్విళ్ళూరాడు. తానే ప్రపంచాగ్నిగా మారాడు.

తాను కొత్త శైలిని ఎన్నుకొన్నాడు. “ఈ యుగం నాది” అని ఎలుగెత్తి చాటాడు. “సామాజిక దృక్పథాన్ని జాతీయస్థాయి నుంచి అంతర్జాతీయస్థాయికి తీసుకువెళ్ళిన నాయకుడాయనే. శ్రీశ్రీ “మహాప్రస్థానం” అనే గొప్పకావ్యం రాశాడు. మహాప్రస్థానం అంటే గొప్ప ప్రయాణం అని అర్థం. కమ్యూనిస్టు భావాలు గల శ్రీశ్రీ ఎర్రబావుటా ఎగరేస్తూ మరో ప్రపంచానికి పదండి అని మేల్కొలుపు పాడుతూ ఇలా పాడాడు.

సామాజంలోని ఎక్కువ తక్కువల్నీ, బలవంతుల – ధనవంతుల అన్యాయాల్ని ఎదిరించిన శ్రీశ్రీ కర్మ సిద్ధాంతాన్ని తిరస్కరించాడు.

“దేశ చరిత్రలు” అనే ఖండిక చారిత్రక వాస్తవికత స్పష్టీకరిస్తుంది. “తాజ్ మహల్ నిర్మాణానికి – రాళ్ళెత్తిన కూలీ లెవరు? ప్రభువెక్కిన పల్లకి కాదోయ్ – అది మోసిన బోయీలెవ్వరు?” అని మొట్టమొదటిగా శ్రామికశక్తిని గుర్తించి సామ్యవాద సిద్ధాంతాన్ని ప్రకటించినవాడు శ్రీశ్రీ.

“కదిలేదీ కదిలించేదీ
మారేదీ మార్పించేదీ
మునుముందుకు సాగించేదీ” కవిత్వమని శ్రీశ్రీ కొత్త నిర్వచనం ఇచ్చాడు.

ఆయన సమకాలీన సమాజాన్ని హేళన చేస్తూ సిరిసిరిమువ్వా అనే శతకం రాశాడు. కథలూ, నాటికలూ, వ్యాసాలూ, పీఠికలూ… ఏది రాసినా శ్రీశ్రీ ముద్ర గాఢంగా కనిపిస్తూనే ఉంటుంది.

సమాజాన్ని చైతన్యపరిచి, అభ్యుదయ కవిత్వానికి యుగకర్తగా ఉండి, కొత్త తరానికి బాటలు వేసి, తెలుగు కవిత్వంలో – సంతకంగా నిలిచిన శ్రీశ్రీ ప్రజాకవి, సమాజకవి.

8th Class Telugu 5th Lesson ప్రతిజ్ఞ 1 Mark Bits

1. వికారినామ వర్మంలో ఆషాఢంలో మొదటి వరం కురిసింది. (నానార్థాలు గుర్తించండి) (S.A. I – 2019-20)
ఎ) వాన, జడి
బి) సంవత్సరం, వాన
సి) వయస్సు, మొదట
డి) మార్గం, దారి
జవాబు:
బి) సంవత్సరం, వాన

2. “చేసినంత” (పదాన్ని విడదీయండి) (S.A. I – 2019-20)
ఎ) చేసిన + యంత
బి) చేసి + అన్నంత
సి) చేసిన + అంత
డి) చేసినన్ + యంత
జవాబు:
సి) చేసిన + అంత

3. కోటిరత్నాలు (సమాసం పేరు గుర్తించండి) (S.A. I – 2019-20)
ఎ) ద్వంద్వ
బి) బహువ్రీహి
సి) అవ్యయీభావ
డి) ద్విగు
జవాబు:
డి) ద్విగు

4. నా కరములో ఉన్న అరటి పండును కరి కరముకు అందించాను. నానార్థాలు గుర్తించండి) (S.A. I – 2018-19)
ఎ) చేయి, హస్తము
బి) హస్తము, కేలు
సి) చేయి, ఏనుగు
డి) చేయి, తొండము
జవాబు:
డి) చేయి, తొండము

5. ప్రాణమున్నంత వరకూ నిజాయితీగా బతకాలి (వికృతి గుర్తించండి) (S.A. I – 2018-19)
ఎ) పానము
బి) ప్రానము
సి) పాణము
డి) పాణం
జవాబు:
ఎ) పానము

6. రాజు కొలువుసేసి ప్రజలతో పలికెను (పదాన్ని విడదీయండి) (S.A. I – 2018-19)
ఎ) కొలువు + జేసి
బి) కొలువు + చేసి
సి) కొలువున్ + జేసి
డి) కొలువుం + చేసెన్
జవాబు:
బి) కొలువు + చేసి

7. కింది వానిలో తృతీయా తత్పురుష సమాసపదాన్ని గుర్తించండి. (S.A. I – 2018-19)
ఎ) కాలుసేతులు
బి) నాలుగుదిక్కులు
సి) బుద్ధిహీనుడు
డి) షడ్రుచులు
జవాబు:
సి) బుద్ధిహీనుడు

8. శ్రామిక శక్తితో ప్రపంచం అభివృద్ధి చెందుతోంది. (వికృతి పదం గుర్తించండి) (S.A. II – 2017-18)
ఎ) శత్రు
బి) సత్తు
సి) సుత్తి
డి) సత్తి
జవాబు:
డి) సత్తి

9. రావణుడు తన గుణముల చేత హీనుడయ్యాడు. (విభక్తిని గుర్తించండి) (S.A. II – 2017-18)
ఎ) ప్రథమ
బి) తృతీయా
సి) పంచమీ
డి) సప్తమీ
జవాబు:
డి) సప్తమీ

10. రామరాజ్యంలో నెలకు ఆనాడు వానలు ప్రతి సంవత్సరం కురిసేవి. గీత గీసిన పదానికి నానార్థ పదాన్ని గుర్తించండి. (S.A. III – 2015-16)
ఎ) ఘర్షణ
బి) కర్షకుడు
సి) హర్షం
డి) వర్షం
జవాబు:
డి) వర్షం

11. ఎప్పటికైనా దమ్మమే జయిస్తుంది. గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదాన్ని గుర్తించండి. (S.A. III – 2015-16)
ఎ) శౌర్యం
బి) యుద్ధం
సి) అధర్మం
డి) ధర్మం
జవాబు:
డి) ధర్మం

12. “ఋగ్యజుస్సామ అధర్వణాలు నాలుగువేదాలు” గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం? (S.A. III – 2015-16)
ఎ) ద్విగు సమాసం
బి) బహువ్రీహి సమాసం
సి) తత్పురుష సమాసం
డి) కర్మధారయ సమాసం
జవాబు:
ఎ) ద్విగు సమాసం

13. “ఆ ఊళ్లో దొంగభయం ఎక్కువ” గీత గీసిన పదానికి సరైన విగ్రహవాక్యాన్ని గుర్తించండి. (S.A. III – 2015-16)
ఎ) దొంగ యందు భయం
బి) దొంగ వలన భయం
సి) దొంగ యొక్క భయం
డి) దొంగ కొరకు భయం
జవాబు:
బి) దొంగ వలన భయం

14. క్రింది వాక్యాలలో గీతగీసిన పదానికి సమానార్థకం కాని పదాన్ని గుర్తించండి. సీత హేమాభరణాలు ధరించింది. (S.A. III – 2015-16)
ఎ) అంగారం
బి) బంగారం
సి) స్వర్ణం
డి) పుత్తడి
జవాబు:
ఎ) అంగారం

భాషాంశాలు – పదజాలం

15. ఘర్మజలం విలువ తెలియాలి – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి. (S.A. II – 2017-18)
ఎ) విషాదాశ్రువులు
బి) చెమటనీరు
సి) కన్నీరు
డి) ఆనందబాష్పాలు
జవాబు:
బి) చెమటనీరు

16. ధరిత్రిపై శాంతి నిలవాలి – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) జలధి
బి) వారిధి
సి) భూమి
డి) వనజం
జవాబు:
సి) భూమి

17. హేమంతో ఆభరణాలు చేస్తారు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) రజితం
బి) కాంశ్యం
సి) అయస్సు
డి) బంగారం
జవాబు:
డి) బంగారం

18. జలం జీవనాధారం – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) పీయూషం
బి) నీరు
సి) క్షీరం
డి) సుధ
జవాబు:
బి) నీరు

19. కర్షకులు పంటలు పండిస్తారు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) పురోహితులు
బి) రైతులు
సి) ఆత్మజులు
డి) అనంతులు
జవాబు:
బి) రైతులు

పర్యాయపదాలు :

20. బంగారంతో ఆభరణాలు చేస్తారు – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) హేమం, హిమం
బి) పుత్తడి, హేమం
సి) కాంచనం, రజితం
డి) అభ్రకం, అయస్సు
జవాబు:
బి) పుత్తడి, హేమం

21. హలంతో పొలం దున్నాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) నాగలి, నీరు
బి) నాగము, నభము
సి) నరము, నారి
డి) వయము, వయసు
జవాబు:
ఎ) నాగలి, నీరు

22. ధ్వని వచ్చింది – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) రవం, రాగి
బి) శబ్దం, రవం
సి) రసం, రంజని
డి) రతనం, వదనం
జవాబు:
బి) శబ్దం, రవం

23. అగ్ని ప్రకాశించింది – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయ పదాలు గుర్తించండి.
ఎ) చిచ్చు, నిప్పు
బి) నిబం, నింబం
సి) అగ్గి, అశనం
డి) అద్రి, సభం
జవాబు:
ఎ) చిచ్చు, నిప్పు

24. ఇలపై కొంతి వికసించాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) ధరణి, వాకిలి
బి) పయస్సు, ధారుణి
సి) జగం, జలధి
డి) భూమి, వసుధ
జవాబు:
డి) భూమి, వసుధ

ప్రకృతి – వికృతులు :

25. మనం ప్రతిజ్ఞ చేయాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) ప్రయాస
బి) ప్రకాస
సి) పదెన
డి) ప్రతిన
జవాబు:
డి) ప్రతిన

26. ధరం ఆచరించాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) దరమం
బి) దమ్మం
సి) దశమం
డి) దరన
జవాబు:
బి) దమ్మం

27. న్యాయం పాటించాలి – గీత గీసిన పదానికి దీనికి వికృతి పదం ఏది?
ఎ) నైయం
బి) నాయం
సి) నేయం
డి) నోయం
జవాబు:
బి) నాయం

28. ప్రాణం తిపి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం ఏది?
ఎ) పారం
బి) పానం
సి) పాయం
డి) సాయం
జవాబు:
బి) పానం

29. శ్రీ వెల్లి విరియాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతిని గుర్తించండి.
ఎ) శీరి
బి) సిరి
సి) శ్రీరి
డి) చిరి
జవాబు:
బి) సిరి

30. అగ్గి చల్లారింది – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) అగ్లో
బి) అగ్ని
సి) అగ్గి
డి) అగా
జవాబు:
బి) అగ్ని

31. బాగెము పండాలి – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం గుర్తించండి.
ఎ) భాగ్యము
బి) భాసము
సి) సంపద
డి) భోగ్యము
జవాబు:
ఎ) భాగ్యము

32. కరంతో పని చేయాలి – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
ఎ) చేయి, తొండం, కిరణం
బి) హస్తం, పాదం, నఖము
సి) నది, ఝరి, సాగరం
డి) కరం, చదరం, చందనం
జవాబు:
ఎ) చేయి, తొండం, కిరణం

33. భూత కాలంలో తిరిగిరావు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
ఎ) జరిగిపోయినది, ప్రాణి
బి) భూమి, జలధి
సి) ధర్మం, వసుధ
డి) నీరు, ఉదధి
జవాబు:
ఎ) జరిగిపోయినది, ప్రాణి

34. ఆయన కాలం చెందాడు – గీత గీసిన పనికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
ఎ) భరతం, భాగ్యం
బి) సమయం, మరణం
సి) సమయం, కన్ను
డి) భాగ్యం, బానిస
జవాబు:
బి) సమయం, మరణం

35. బలం చూపాలి – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
ఎ) లావు, సామర్థ్యం
బి) మరణం, జననం
సి) చక్రం, వాన
డి) అదృష్టం, పర్జన్యం
జవాబు:
ఎ) లావు, సామర్థ్యం

36. కన్ను రక్షణీయం – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
ఎ) బలం, సామర్థ్యం
బి) నయనం, బండిచక్రం
సి) నేత్రం, కాలం
డి) వాన, నీరు
జవాబు:
బి) నయనం, బండిచక్రం

37. భాగ్యం పండాలి – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు రాయండి.
ఎ) వర్షం, నీరు
బి) అదృష్టం, సంపద
సి) అవకాశం, అనంతం
డి) అకాలం, అనాగరికం
జవాబు:
బి) అదృష్టం, సంపద

వ్యుత్పత్తర్థాలు :

38. దుఃఖం వల్ల కన్నుల నుండి కారే నీరు – అనే వ్యుత్పత్తి గల పదం ఏది?
ఎ) అశ్రువులు
బి) ఆశ్రమం
సి) అరణి
డి) వసుధ
జవాబు:
ఎ) అశ్రువులు

39. ధర్మము – దీనికి వ్యుత్పత్తిని గుర్తించండి.
ఎ) ధరకు లొంగేది
బి) ధరించబడేది
సి) ధరచేత కూడినది.
డి) ధరణమును పొందునది
జవాబు:
బి) ధరించబడేది

వ్యాకరణాంశాలు

సంధులు :

40. కూరగాయలు తెచ్చారు – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) కూరె + కాయ
బి) కూర + కాయ
సి) కూర + గాయ
డి) కూర + ఆయ
జవాబు:
బి) కూర + కాయ

41. పాలుదాగి – ఇందులోని సంధిని గుర్తించండి.
ఎ) గుణసంధి
బి) గసడదవాదేశ సంధి
సి) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
డి) పూర్వరూప సంధి
జవాబు:
బి) గసడదవాదేశ సంధి

42. పరుషములు అనగా –
ఎ) క చ ట త ప
బి) గ జ డ దలు
సి) న జ బ జ న
డి ) ప ద ని స
జవాబు:
ఎ) క చ ట త ప

43. క్రింది వానిలో సవర్ణదీర్ఘ సంధికి ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) గుళోన్నతి
బి) విలాపాగ్నులు
సి) ఏకైక
డి) తల్లిదండ్రులు
జవాబు:
సి) ఏకైక

44. శ్రమైక జీవనం – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీసి గుర్తించండి.
ఎ) శ్రమ + ఔక
బి) శ్రమ + ఏక
సి) శ్రమ + ఐక
డి) శ్రమ + ఓక
జవాబు:
బి) శ్రమ + ఏక

సమాసాలు :

45. రాజపూజితుడు పండితుడు – గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) రాజుకు పూజితుడు
బి) రాజునందు పూజితుడు
సి) రాజువలన పూజితుడు
డి) రాజుచేత పూజితుడు
జవాబు:
డి) రాజుచేత పూజితుడు

46. పేదలకు అన్యాయం జరుగకూడదు – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?
ఎ) న్యాయం కావాలి
బి) న్యాయం కానిది
సి) న్యాయమందు కూడినది
డి) న్యాయం కొరకు కానిది
జవాబు:
బి) న్యాయం కానిది

47. శివుడు జటాధారి – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసమో గుర్తించండి.
ఎ) పంచమీ తత్పురుష
బి) షష్ఠీ తత్పురుష
సి) చతుర్డీ తత్పురుష
డి) ద్వితీయా తత్పురుష
జవాబు:
డి) ద్వితీయా తత్పురుష

48. రాజభటుడు వెళ్ళాడు – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?
ఎ) ప్రథమా తత్పురుష
బి) చతుర్డీ తత్పురుష
సి) షష్ఠీ తత్పురుష
డి) తృతీయా తత్పురుష
జవాబు:
సి) షష్ఠీ తత్పురుష

49. చతుర్దీ తత్పురుషకు ఉదాహరణను గుర్తించండి.
ఎ) తిండిగింజలు
బి) పాపభీతి
సి) విద్యాహీనుడు
డి) శాస్త్ర నిపుణుడు
జవాబు:
ఎ) తిండిగింజలు

50. అగ్నిభయం ఎక్కువ – గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) అగ్ని కొరకు భయం
బి) అగ్ని వలన భయం
సి) అగ్నిచేత భయం
డి) అగ్నియందు భయం
జవాబు:
బి) అగ్ని వలన భయం

51. ఉత్తర పద ప్రాధాన్యం గల సమాసం గుర్తించండి.
ఎ) ద్వంద్వం
బి) షష్ఠీ తత్పురుష
సి) అవ్యయీభావ
డి) తత్పురుష
జవాబు:
డి) తత్పురుష

52. పంచమీ విభక్తి ప్రత్యయాలను గుర్తించండి.
ఎ) డు, ము, వు, లు
బి) వలన, కంటె, పట్టు
సి) కొరకు, కై
డి) అందు, న
జవాబు:
బి) వలన, కంటె, పట్టు

గణవిభజన :

53. మాత్రా ఛందస్సు గల సాహితీ ప్రక్రియ ఏది?
ఎ) దండకం
బి) గద్యం
సి) గేయం
డి) పద్యం
జవాబు:
సి) గేయం

54. UIU- ఇది ఏ గణం?
ఎ) త గణం
బి) ర గణం
సి) న గణం
డి) మ గణం
జవాబు:
సి) న గణం

వాక్యాలు :

55. ఆయన సంస్కృతం, తెలుగు, ఆంగ్లం నేర్చుకున్నాడు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) సంక్లిష్ట వాక్యం
బి) కర్మణి వాక్యం
సి) సంయుక్త వాక్యం
డి) సామాన్య వాక్యం
జవాబు:
సి) సంయుక్త వాక్యం

56. కృష్ణ బొబ్బిలి వెళ్ళి ఇల్లు కట్టాడు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) విధ్యర్థక వాక్యం
బి) సంక్లిష్ట వాక్యం
సి) సంయుక్త వాక్యం
డి) కర్మణి వాక్యం
జవాబు:
బి) సంక్లిష్ట వాక్యం

57. రమ అందమైనది. రమ తెలివైనది – ఈ వాక్యాలను సంయుక్త వాక్యంగా గుర్తించండి.
ఎ) రమ తెలివైనది కావడంతో అందమైనది.
బి) రమ అందమైనది, తెలివైనది.
సి) రమ తెలివైనది, అందమైనది.
డి) రమ అందమైనది కావడంతో తెలివైనది.
జవాబు:
బి) రమ అందమైనది, తెలివైనది.

58. అందరు బడికి వెళ్ళాలి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) కొందరు బడికి వెళ్ళలేకపోవచ్చు.
బి) అందరు బడికి వెళ్ళకూడదు.
సి) అందరు బడికి వెళ్ళియుండవచ్చు.
డి) అందరు బడికి వెళ్ళి తీరాలి.
జవాబు:
బి) అందరు బడికి వెళ్ళకూడదు.

59. దొంగతనం చేయవద్దు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
బి) విధ్యర్థక వాక్యం
సి) నిషేధార్థక వాక్యం
డి) అభ్యర్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) నిషేధార్థక వాక్యం

60. భవిష్యత్కాల అసమాపక క్రియను గుర్తించండి.
ఎ) అప్యర్థకం
బి) క్యార్థకం
సి) శత్రర్థకం
డి) చేదర్థకం
జవాబు:
డి) చేదర్థకం

61. దయతో అనుమతించండి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) శత్రర్థక వాక్యం
బి) అభ్యర్థక వాక్యం
సి) ప్రార్థనార్థక వాక్యం
డి) హేత్వర్థక వాక్యం
జవాబు:
సి) ప్రార్థనార్థక వాక్యం

62. వానలు కురిస్తే పంటలు పండుతాయి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) అభ్యర్థక వాక్యం
బి) శత్రర్థక వాక్యం
సి) కర్మణి వాక్యం
డి) చేదర్థక వాక్యం
జవాబు:
డి) చేదర్థక వాక్యం

అలంకారాలు :

63. పొలాలు దున్నీ – హలాలు దున్ని – ఇందులోని అలంకారం గుర్తించండి.
ఎ) ఉపమ
బి) వృత్త్యనుప్రాస
సి) యమకం
డి) లాటానుప్రాస
జవాబు:
బి) వృత్త్యనుప్రాస

64. కింది అలంకారాలలో పొసగని అలంకారం గుర్తించండి.
ఎ) ముక్తప్రదగ్రస్తం
బి) రూపక
సి) అంత్యానుప్రాస
డి) యమకం
జవాబు:
బి) రూపక

సొంతవాక్యాలు :

65. కార్మిక లోకం : సమస్త కార్మిక లోకం దేశ సౌభాగ్యం కోసం కృషి చేస్తుంది.

66. నవ్యకవిత్వం : శ్రీ శ్రీ గారు నవ్య కవిత్వం రాయడానికి సిద్ధపడినారు.

67. దాస్యం : బ్రిటిషు ప్రభుత్వంలో మనం దాస్యం అనుభవించాము.

68. కర్షక వీరులు : సమాజంలో కర్షకవీరులు నిరంతరం శ్రమిస్తారు.

69. విరామం : నిరంతరం పనిచేసేవారికి విరామం పొందాలి.

70. ఖరీదు : వస్తువుల ఖరీదు అధికంగా ఉన్నది.

71. ప్రపంచ భాగ్యం : ప్రపంచ భాగ్యం వెల్లి విరియడానికి మనం కృషి చేయాలి.

72. స్వర్ణవాయిద్యములు : తిరుమలలో స్వామివారికి స్వర్ణ వాయిద్యములు మ్రోగిస్తారు.

73. చిహ్నం : ఎన్నికల్లో అభ్యర్థులకు చిహ్నం ఇస్తారు.

74. ప్రణవం : వేదాల్లో ప్రణవం అతి ప్రధానమైనది.

AP State Syllabus AP Board 6th Class Hindi Textbook Solutions सन्नद्धता कार्यक्रम Chapter 4 रसोई घर Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 6th Class Hindi Solutions सन्नद्धता कार्यक्रम Chapter 4 रसोई घर

6th Class Hindi सन्नद्धता कार्यक्रम Chapter 4 रसोई घर Textbook Questions and Answers

अध्यापक “रसोई घर” पाठ से संबंधित चित्र दिखाकर कुछ प्रश्न पूछेगे। छात्र उनके उत्तर देंगे।
(ఉపాధ్యాయులు “వంటిల్లు” పాఠమునకు సంబంధించిన పటాన్ని చూపించి విద్యార్థులను కొన్ని ప్రశ్నలు అడిగెదరు. విద్యార్థులు వాటికి సమాధానములు చెప్పెదరు.)

मौखिक प्रश्न:

प्रश्न 1.
इस चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहा है?
उत्तर:
इस चित्र में रसोई घर के सामान और माँ दिखाई दे रहे हैं।

प्रश्न 2.
चित्र में माँ क्या कर रही है?
उत्तर:
चित्रं में माँ सब्जी बनाने की तैयारी कर रही है।

प्रश्न 3.
बेलन और चकला क्या बनाने के लिए उपयोग करते हैं?
उत्तर:
बेलन और चकला रोटी बनाने के लिए उपयोग करते हैं।

प्रश्न 4.
केतली में क्या डालकर रखते हैं?
उत्तर:
केतली में चाय/दूध – डालकर रखते हैं।

प्रश्न 5.
हमें प्रतिदिन क्या खाना चाहिए?
उत्तर:
हमें प्रतिदिन तरकारियाँ, फल और पौष्टिकाहार खाना चाहिए।

प्रश्न 6.
प्याले में क्या पीते हैं?
उत्तर:
प्याले में दूध या चाय, कॉफी पीते हैं।

शब्दार्थ

चिमटा = అట్లకాడ, పట్టకారు, extractor
घडा = కుండ, pot
गिलास = గ్లాసు, glass
बर्तन = గిన్నె, పాత్ర, dishes
चूल्हा = పొయ్యి, stove
टोकरी = గంప, బుట్ట, basket hamper
थाली = పళ్ళెము, plate
प्याला = కప్పు, cup
तरकारी = కూరగాయలు, vegetables
प्याज = ఉల్లిపాయలు, onions
मिर्ची = ఎండుమిరప, chillies
केतली = నీళ్ళు కాచు పాత్ర, kettle
कहूकस = కూరగాయలను తురుము యంత్రం, grater
बेलन = అప్పడాల కర్ర, roti roller pin
चाकू = చాకు, knife
डिब्बा = డబ్బా, box
कटोरी = గిన్నె, dish
तवा = పెనము, pan
खिडकी = కిటికీ, window
फल = పండ్లు, fruits
ओवन = ఓవన్, oven
मिक्सर = మిక్సీ, mixer grainder

वर्णमाला चार्ट

मौखिक अभ्यासः

1. दिए गए शब्दों के इन वर्णं पर गोला O लगाइए।
म, ब, र, च, घ, स, फ, ल, क, ई, इ, ट

2. सुनो – बोलो

3. सही (✓) गलत (✗) का निशान लगाओ रेखांकित वर्ण के सामने।

1. गिलाष – (✗)
2. घड़ा – (✓)
3. . प्याझ – (✗)
4. केतली – (✓)
5. किढकी – (✗)
6. चम्मच – (✓)
7. बर्तण – (✗)
8. चखला -(✗)
9. थवा – (✗)
10. कदूकस – (✓)

4. समरूपी शब्दों को जोड़ो।। चूल्हा थाली

उत्तर:

5. सुनो – समझो इन आकारों को

6. सुनो और दोहराओ (वचन बदलिए।)

थाली – थालियाँ
चूल्हा – चूल्हे
खिड़की – खिड़कियाँ
चिमटा – चिमटे
तरकारी – तरकारियाँ
केला – केले
टोकरी – टोकरियाँ
घड़ – घड़े

7. सही चित्र पर (✓) का निशान गलत चित्र (✗) पर लगाइए।

AP State Syllabus AP Board 6th Class Hindi Textbook Solutions सन्नद्धता कार्यक्रम Chapter 16 शेर और चूहा Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 6th Class Hindi Solutions सन्नद्धता कार्यक्रम Chapter 16 शेर और चूहा

6th Class Hindi सन्नद्धता कार्यक्रम Chapter 16 शेर और चूहा Textbook Questions and Answers

अध्यापक “शेर और चूहा” पाठ से संबंधित चित्र दिखाकर कुछ प्रश्न पूछेगे। छात्र उनके उत्तर देंगे। (wdapgawev “शेर और चूहा” dwo koeopowdeo చూపించి విద్యార్థులను కొన్ని ప్రశ్నలు అడిగెదరు. విద్యార్థులు వాటికి సమాధానములు చెప్పెదరు.)

मौखिक प्रश्न:

प्रश्न 1.
पहले चित्र में क्या – क्या दिखायी दे रहे हैं?
उत्तर:
पहले चित्र में एक शेर, पेड – पौधे, सोता हुआ शेर के ऊपर एक चूहा, घास, फूल और उडते हुए पक्षी आदि दिखाई दे रहे हैं।

प्रश्न 2.
दूसरे चित्र में क्या – क्या दिखाई दे रहे हैं?
उत्तर:
दूसरे चित्र में पेड – पौधे, फूल, घास और गुस्से के मारे चूहे को पकड़ा हुआ शेर आदि दिखाई दे रहे हैं।

प्रश्न 3.
दूसरे चित्र में शेर के पंजे में क्या है?
उत्तर:
दूसरे चित्र में शेर के पंजे में चूहा है।

शब्दार्थ

एक = ఒక, one
शेर = సింహం, the lion
एक दिन = ఒక రోజు, one day
वह = అది, that
सोना = నిద్రించుట, to sleep
चूहा = ఎలుక, rat
नींद = నిద్ర, sleep
खराब = చెడకొట్టుట, to distrub
पंजा = సింహం పంజా, claw, paw
पकडना = పట్టుకొనుట, take
विनती = ప్రార్థన, entreat, prayer
दया = దయ, kindness
छोड देना = వదిలిపెట్టుట, to leave
एक बार = ఒకసారి, once
जाल = వల, net
फँसना = చిక్కుకొనుట , to be caught, entangled
काटना = త్రెంచుట, to cut
बचाना = రక్షించుట, to save
दोनों = ఇద్దరూ, the two
तब = అప్పుడు, then
से = నుండి, from
मित्र = స్నేహితులు, friends

वर्णमाला चार्ट

मौखिक अभ्यासः

1. जंगली जानवरों के नाम बोलो।

2. पालतू जानवरों के नाम बोलिए।

3. इन्हें समझो – बोलो। (अंतिम अक्षरों से ओर एक शब्द बनाना)
नल → लड़ → डर → रज → जब → बच
चल → लट → टन → नख → खत → तन

4. इन्हें बोलो – आनंद लो

5. अक्षर से मिलाओ।

उत्तर:

6. इन शब्दों में इ – ि , ई – ी , उ – ु मात्र पर गोला ‘O’ लगाइए।

AP State Syllabus AP Board 6th Class Hindi Textbook Solutions Chapter 3 ऊँट चला Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 6th Class Hindi Solutions Chapter 3 ऊँट चला

6th Class Hindi Chapter 3 ऊँट चला Textbook Questions and Answers

Improve Your Learning

सुनिए-बोलिए

प्रश्न 1.
गीत के बारे में बातचीत कीजिए। (గీతమును గూర్చి సంభాషించండి.)
उतर:
एक ऊँट चल रहा है। वह हिलता डुलता चल रहा है। वह बड़ा ऊँचा ऊँट है। हे भाई ऊँट चल रहा है। ऊँट बालू में भी चलता है। वह बोझ ढोता है। उसे ऊँची पीठ और ऊँची गर्दन है। भाई ऊँट चल रहा है।

प्रश्न 2.
पाठ के चित्र में क्या – क्या हैं? (పాఠ్య చిత్రంలో ఏమేమి ఉన్నాయి?)
उतर:
पाठ के चित्र में एक ऊँट है। एक अरब सेठ ने ऊँट को ले जा रहा है।

प्रश्न 3.
ऊँट के बारे में आप क्या जानते हैं? (ఒంటి గురించి మీకు ఏమి తెలియును?)
उतर:
ऊँट ऊँचा होता है। इसकी गर्दन ऊँची है। इसका पीठ भी ऊँचा है। ऊँट को रेगिस्तान का जहाज कहते हैं। यह कई दिन पानी के बिना रेगिस्तान में चल सकता है।

शिक्षण बिंदु (घ च छ ट ड ‘उ – ु’ ‘ऊ – ू’)

शब्दार्थ (అర్థములు) (Meanings)

ऊँट = ఒంటె, a camel
भई = సోదరుడు, a brother
चलना = వెళ్ళుట, నడచుట, to go, to walk
ऊँचा = ఎత్తైన, high
बालू = ఇసుక, sand
बोझ = బరువు, load
ढ़ना = మోయుట, to carry, to transport
गर्दन = మెడ, neck
पीठ = వీపు, back
हिलना = కదులుట, to move
डुलना = ఇటు – అటూ, todip
इतना = ఇంత, so, so much
उठाना = ఎత్తుడు, to lift

मात्रा जोडो। लिरवो।

पहचानिए और बोलिए। (గుర్తించండి, చెప్పండి.)

उमरा = ధనవంతుడు, aristocrat
ऊन = ఊలు, wool
चामर = వింజామర, corymb
डाली = చెట్టు కొమ్మ, a branch of a tree
खिडकी = కిటికీ, window
कुसुम = పువ్వు, పుష్పము, flower
मूली = ముల్లంగి, radish
सुई = సూది, a needle
आलू = బంగాళదుంప, potato
लडका = బాలుడు, a boy
डमरू = డమరుకం, tabor
कछुआ = తాబేలు, a tortoise
चूडी = గాజు, bangle

नीचे दिये गये बक्से में ‘ू’ और ‘ु’ मात्रा के अंतर को पहचानते हुए पढ़ो

अन्य शब्द (ఇతర శబ్దములు)

उर = ఛాతీ, chest
चुटकी = తొడపాశం పెట్టు, pinch or nip
खुर = గిట్ట, colven hoof
छुरी = చాకు, knife
सुई = సూది, needle
घूस = లంచం, birbe
घुटना = మోకాలు, knee
टुकडा = ముక్క, piece
ऊन = ఊలు, wool
टूक = ముక్క, bluntly, piece
मूली = ముల్లంగి, radish
चूना = సున్నం, lime
डमरू = డమరుకం, tabor
चूडी = గాజు, bangle
खुन = రక్తం, blood
डाकू = దొంగ, robber

अंतर पहचानिए (తేడాలను గుర్తించండి )

चुक = సహాయక క్రియ, helping verb ; चूक = తప్పు, mistake
सुर = దేవత, god ; सूर = వీరుడు, శూరుడు, warrior
टुक = కొంచెం, a little ; टूक = ముక్క, a piece
धुल = దుమ్ము, dust wash ; धूल = దుమ్ము, ధూళి, dust
धुम = తిరుగు, to move ; धूम = తిరుగు, to move
कुल = కులం, వంశం, race, caste ; कूल = ఒడ్డు, riverbank
जुट = అనేక వస్తువుల సమూహం, gather ; जूट = కేశములు, జుట్టు, jute
लुट = దోచుకొను, rob ; लूट = దోచుకొను, robbery

निम्न अक्षरों को पढ़िए और बोलिए। (క్రింద ఇవ్వబడిన అక్షరములను చదవండి, చెప్పండి)

1. घ(ఘ) 2. च (చ) 3. छ (ఛ) 4. ट (ట) 5. ड (డ) 6. उ (ఉ) 7. ऊ (ఊ)

बालगीत

ऊँट चला, भई ऊँट चला
हिलता डुलता ऊँट चला
इतना ऊँचा ऊँट चला
ऊँट चला, भई ऊँट चला।

बालू है, तो होने दो
बोझ ऊँट को ढोने दो।
ऊँची गर्दन, ऊँची पीठ
पीठ उठाए ऊँट चला।

బాలగీతం

ఒంటె వెళ్ళింది, సోదరా ఒంటె వెళ్ళింది
ఇటు అటు కదులుతూ ఒంటె వెళ్ళింది
ఇంత పెద్ద ఎత్తున ఉన్న ఒంటె వెళ్ళింది
ఒంటె వెళ్ళింది, సోదరా ఒంటె వెళ్ళింది

ఇసుకైతేనేమి? అవనీయండి,
ఒంటెను బరువు మోయనీయండి.
ఎత్తైన మెడ, ఎత్తైన వీపు.
వీపు ఎత్తుకుని ఒంటె వెళ్ళింది.

Rhyme in English

The camel went away, brother, the camel went away
Moving hither and thither the camel went away
The camel that is quite tall went away
The camel went away, brother, the camel went away.

What if it is sand? Let it be,
Let the camel carry the burden.
Longer neck, larger hump.
Raising its hump the camel went away.

पढ़िए (घ च छ ट ड ‘उ – ु’ ‘ ‘ऊ – ू’)

इ) चित्र देखिए। शब्द पढ़िए। इनके अक्षर वर्णमाला में पहचानिए ‘O’ लगाइए।

ई) चित्र देखिए। पढ़िए।

उ) पढ़िए। अंतर समझिए।

चुक – चूक
सुर – सूर
टुक – टूक
धुल- धूल
घुम-घूम
कुल – कूल
जुट – जूट
लुट – लूट

चुक = సహాయక క్రియ, helping verb ; चूक = తప్పు, mistake
सुर = దేవత, god ; सूर = వీరుడు, శూరుడు, warrior
टुक = కొంచెం, a little ; टूक = ముక్క, a piece
धुल = దుమ్ము, dust wash ; धूल = దుమ్ము, ధూళి, dust
धुम = తిరుగు, to move ; धूम = తిరుగు, to move
कुल = కులం, వంశం, race, caste ; कूल = ఒడ్డు, riverbank
जुट = అనేక వస్తువుల సమూహం, gather ; जूट = కేశములు, జుట్టు, jute
लुट = దోచుకొను, rob ; लूट = దోచుకొను, robbery

ऊ) पढ़िए – समझिए।

चल – चलना
हिल – हिलना
डुल – डुलना
उठ – उठना
घूम – घूमना
टूट – टूटना

चला = నడుచు, walk
चलना = నడుచుట, walking
हिल = కదలు, move
हिलना = కదలుట, moving
डुल = కదలు, dip
डुलना = కదలుట, to dip
उठ = లేచు, stand
उठना = లేచుట, standing
घूम = తిరుగు, to move
घूमना = తిరుగుట, moving
टूट = విరుగు, break
टूटना = విరుగుట, to break

लिखिए

अ) सूचना के अनुसार लिखिए।

आ) लेखन अभ्यास

इ) मात्राएँ जोडकर लिखए।

ई) खाली जगह भरिए।

उ) चित्र को देखकर सही अक्षर क्रम में लिखिए।

ऊ) इन वर्गों और मात्राओं से शब्द बनाइए।

उतर:
1. आईना
2. मकर
3. कलम
4. अनार
5. ऊखली
6. घास
7. नमक
8. अमर
9. मच्छर
10. ईख
11. इमली
12. इनाम
13. आराम
14. ऊन
15. नमन

सृजनात्मकता

रंग भरिए। नाम लिखिए।

सुनिए-बोलिस

प्रश्न 1.
पाठ के चित्र में आदमी कैसे दिखाई दे रहा है?
उतर:
पाठ के चित्र में अरब देश का आदमी दिखाई दे रहा है।

प्रश्न 2.
ऊँट ज्यादा कहाँ दिखाई देते हैं?
उतर:
ऊँट ज्यादा रेगिस्तान में दिखाई देते हैं।

प्रश्न 3.
आपने कभी ऊँट को देखा है?
उतर:
हाँ, मैं ऊँट हमारे गाँव में देखा हूँ। सर्कस और फ़िल्मों में टी.वी में देखा हूँ।

प्रश्न 4.
ऊँट के बारे में दो पंक्तयाँ बोलो?
उतर:
ऊँट रेगिस्तान में आसानी से चल और दौड़ सकता है, इसलिए इसे रेगिस्तान का जहाज कहते हैं। ऊँट को पसीना नहीं आता है। ऊँट के पीठ पर कूबड़ रहता है। यह बिना पानी पीये अधिक दिन रह सकचा

प्रश्न 5.
रेगिस्तान में ऊँट को किस काम के लिए उपयोग किया जाता है?
उतर:
रेगिस्तान में ऊँट को यातायात के काम के लिए उपयोग किया जाता है।

प्रश्न 6.
क्या आपको ऊँट अच्छा लगता है? क्यों बताओ।
उतर:
हाँ, मुझे ऊँट अच्छा लगता है। क्योंकि वह देखने में संदर, दृढ़ और ऊँचा रहता है। उसके पीठ पर बैठने पर झूलें के समान हिलता है।

प्रश्न 7.
लंबी गर्दन, ऊँची पीठ, बालू में मैं चलता हूँ। कौन हूँ ? मैं कोन हूँ?
उतर:
लंबी गर्दन, ऊँची पीठ, बालू में चलते हो तुम, नाम तुम्हारा ऊँट है।

प्रश्न 8.
ऊँट कहाँ – चल सकता है?
उतर:
ऊँट अधिकतर रेत में चलता है। पहाड़ों में और मैदानों में सड़क पर भी चलता है।

प्रश्न 9.
ऊँट कैसे चलता है?
उतर:
ऊँट हिलते – डुलते चलता है।

प्रश्न 10.
ऊँट किस प्रकार का काम करता है?
उतर:
ऊँट सवारी और सामान ढोने का काम करता है।

प्रश्न 11.
रेगिस्तान में क्या – क्या रहते हैं?
उतर:
रेगिस्तान में ऊँट, रेगिस्तान चीता, लोमड़ी, जंगली कुत्ते, शुतुरमुर्ग, बकरियाँ आदि रहते हैं।

प्रश्न 12.
ऊँट कहाँ चलते हैं?
उतर:
ऊँट बालू में चलते हैं।

प्रश्न 13.
ऊँट का पैर कहाँ नहीं फँसता है?
उतर:
ऊँट का पैर बालू में नहीं फँसता है।

प्रश्न 14.
बालू का अर्थ क्या है?
उतर:
बालू का अर्थ रेत है।

प्रश्न 15.
रेत कहाँ – कहाँ पाये जाते हैं?
उतर:
रेत समुद्र के किनारे, नदी के किनारे और रेगिस्तान में मिलता है।

प्रश्न 16.
बोझ उठाने के लिए किन पशुओं का उपयोग करते हैं?
उतर:
बोझ उठाने के लिए घोड़े, गधे, हाथी, ऊँट, बैल, खच्चर आदि पशुओं का उपयोग करते हैं।

प्रश्न 17.
ऊँची गर्दन किन पशुओं की होती है?
उतर:
ऊँची गर्दन वाले पशु जिराफ़, ऊँट, शुतुरमुर्ग है।

प्रश्न 18.
ऊँट कहाँ ज्यादा हिलता – डुलता चलता है?
उतर:
ऊँट रेत में ज्यादा हिलता – डुलता चलता है।

प्रश्न 19.
ऊँट की क्या विशेषता है?
उतर:
ऊँट ऊँचा रहता है, बोझ ढोता है। ऊँची गर्दन, ऊँची पीठ होती है। बालू में चलता है।

प्रश्न 20.
हमारे देश में ऊँट ज्यादा कहाँ पाये जाते हैं?
उतर:
हमारे देश में ऊँट ज्यादा राजस्थान में पाये जाते हैं।

प्रश्न 21.
ऊँट क्या खाता है?
उतर:
ऊँट शाखाहारी पशु है। हरे पत्ते, मूंग, हरी घास, कटीली झड़ी आदि खाता है।

प्रश्न 22.
ऊँट पानी कहाँ जमा करके रखता है?
उतर:
ऊँट पानी अपने कूबड़ में जमा करके रखता है।

प्रश्न 23.
ऊँट एक बार में कितना पानी पी सकता है?
उतर:
ऊँट एक बार 100 – 150 लीटर पानी पी लेता है।

प्रश्न 24.
उंटनी का दूध कैसा होता है?
उतर:
उंटनी के दूध में पानी, वसा और प्रोटीन होते हैं।

प्रश्न 25.
ऊँट की अधिकतम भागने की गति कितनी है?
उतर:
ऊँट की अधिकतम भागने की गति 65 किमी प्रति घंटा के आसपास होती है।

पढ़िए

समरुपी अक्षरों को मिलाओ।

हर पंक्ति के चित्र देखो और पहचानो जो चित्र समूह से अलग है, उस पर (✗) लगाओ।

बायी ओर दिए गए वर्ण/मात्रा को शब्दों में ढूँढो और O लगाओ।

पढ़ो और जोड़ो

उतर:

चित्रों को दिए गए नामों से मिलाओ।

तुक वाले शब्दों को रेखा से मिलाओ।

लिखिए

अक्षर और मात्रा जोड़कर शब्द बनाओ।

1. ि + ख + इ + क + ी = खिड़की
2. च + ु + ट + क + ी = चुटकी
3. ट + ु + क + ड़ + ा = टुकड़ा
4. ि + क + स + ा + न = किसान
5. ि + त + त + ल + ी = तितली
6. म+ न + ा + न + ा = मनाना
7. अ + ा + र + + म = आराम

चित्र देखकर उनके नाम लिखिए।

नीचे दिए गए शब्दों में उचित स्थान पर ‘ई’ और ‘ऊ की मात्रा लगाइए और नये शब्द बनाइए।

1. मन – मीना
2. मुल – मूली
3. डाक – डाक
4. पठ – पीठ
5. चना – चूना
6. गत – गीत
7. कला – कीला
8. नम – नीम
9. मली – मूली
10. डमर – डमरू

नीचे दिए गए शब्दों के मात्रा निकालकर नये शब्द लिखिए।

1. तीन – तन
2. कुल – कल
3. कुसुम – कसम
4. बालू – बाल
5. कमरा – कमर
6. नीली नल
7. मोर – मर
8. खेल – खल
9. कमाल -कमल
10. जाल – जल

नये शब्द बनाओ।

निम्न अक्षरों का उपयोग करके पहेलियाँ बनाइए।

‘आ – ा’, इ – ि, ‘उ – ु’, वाले शब्द चयन करके लिखिए।

कुत्ता, शेर, ऊँट, बकरी, सियार, बिल्ली, खरगोश, घोड़ा, बाघ, चीता, हाथी, भेड़, तोता, साँप, गाय, गधा, रीछ, भालू।

इन्हें – पढ़ो – इन वर्गों और मात्राओं से शब्द बनाओ।

घ च छ ट ड उ ु ऊ ू क ख ल स न म र
अ आ । इ – ि ई – ी

अमर  रईस  समर  रसम  मकर
रखना  नाटक  कलाई  सड़क  खनिक
कलसा  सखी  खीर  लचीला  लालच
चमकनी  नीचा  चालू  कीड़ा  डाली
लीन  घड़घड़  टिकट  राई  इलिका
आम  अनार  ईख  आघ  चडतरा

इन शब्दों को अकारादि क्रम में लिखिए।

अनार  कलाई  चालू  नीचा  लचीला
अमर  कलसा  चडतरा  मकर  लालच
आघ  कीड़ा  चमकनी  रईस  लीन
आम  खनिक  टिकट  रसम  समर
इलिका  खीर  डाली  रखना  सड़क
ईख  घड़घड़  नाटक  राई  साखी

अक्षरों को सही क्रम में रखकर शब्द बनाइए।

1. ता + ज + ग + र = गरजता
2. शा + ठ + ला + पा = पाठशाला
3. गी + बा + त + ल = बालगीत
4. छु + क + आ. = कछुआ
5. रु+ ल + मा = रूमाल
6. डा + टु + का = टुकड़ा
7. का + ल + ड़ = लड़का
8. र + ना + अ = अनार
9. सा + न + कि = किसान
10. त + ली + ति = तितली

पढ़ो – समजो – लिखो

आलू  टमाटर  प्याज़  गाजर  मूली
खीरा  बीन्स  पत्ता  गोभी  मशरूम  फूल  गोभी
भिंड़ी  शिमला  मिर्च  लौकी  करेला  चुकंदर
पेठा  अरबी  कुम्हडा  कदू  जिमीकंद  कच्चा  केला

खाली स्थान में चित्र देखकर शब्द लिखए।

मूली चूड़ी नीम कछुआ किसान

अधूरे शब्दों को ‘ल’ से जोड़कर लिखिए।

दो और चार अक्षर वाले शब्द बनाइए।
घ र क स अच छ न त प थ म ट व

खाली स्थान में सही शब्द भरिए।

1. मीना ………. तितली आयी मिलकर देखें। (आ/जा)
उतर:
आ

2. अनार …….. दाना लाल है। (खा/का)
उतर:
का

3. एक ….. था। (कौआ/खोवा)
उतर:
कौआ

4. ….. पुराना है। (किला/कीला)
उतर:
किला

5. सड़क पर …….. आ| (घुम/घूम)
उतर:
घूम

इन्हें पढ़िए – लिखिए।

इन वर्गों और मात्रा वाले शब्दों को
अ, आ, न, म, र, इ, ई, क, ख, ल, स, उ, ऊ, च, छ, घ, ट, ड, ा, ि, ी, ु, ू

सही अक्षर पर ‘ऊ – ू’ की मात्रा लगाइए। नया शब्द बनाइए।

बाल – बालू
सट – सूट
चना – चूना
चाक – चाकू
कल – कूल
डाक – डाकू
नर – नूर
कड़ा – कूड़ा
लट – लूट
मल – मूल
डमर – डमरू

चित्र पहचानकर सही शब्द पर गोला ‘O’ लगाइए।

शब्दों के साथ गोले में लिखा शब्दांश मिलाओ और नये शब्द बनाओ।

उतर:
सुनना
चलना
हिलना
उठना
घूमना
बोलना

भाषा की बात

विलोम शब्द (उल्टे शब्द)

चलना × रुकना
उठाना × बैठाना
इतना × ‘उतना
ऊँची × नीची

पर्यायवाची शब्द

ऊँट – उष्ट्र, लंबोष्ठ, शुतुर
बोझ – भारण, भार, भर
गर्दन – कण्ठ, गला, ग्रीवा
भई – भाई, भ्राता, अनुज

अंतर समझिए। (एक – अनेक)

ऊँचा – ऊँचे
चला – चले
इतना – इतने
हिल – हिले
डल – डुले

शब्द पढ़िए और सुंदर अक्षरों में लिखिए।

फलों के नाम (పండ్ల పేర్లు)

देखिए समझिए।

Andhra Pradesh AP Board 5th Class EVS Solutions 3rd Lesson మనం ధరించే దుస్తులు Textbook Exercise Questions and Answers.

AP State Syllabus 5th Class EVS Solutions Lesson 3 మనం ధరించే దుస్తులు

I. విషయావగాహన:

ప్రశ్న 1.
గాలి ఉపయోగాలను క్లుప్తంగా వివరించండి?
జవాబు:
గాలి ఉపయోగాలు:

1. జీవరాశి జీవించుటకు గాలి అతిముఖ్యమైన ప్రాధమిక అవసరాలలో గాలి ప్రధానమైనది. గాలి లేక పోతే కొన్ని నిమిషాలు కూడా బ్రతకలేము.
2. గాలి మరల ద్వారా విద్యుత్ ఉత్పత్తి చేయవచ్చు.
3. కొన్ని ప్రాంతాలలో గాలి మఠల ద్వారా బావులలో నీటిని తోడి పంట పొలాలకు మళ్ళిస్తారు.
4. గాలి బత్తిడి ద్వారా పువ్వుల పరిమళాన్ని ఆస్వాదించగలుగుతాం, గొట్టాల తో పండ్లరసాలను త్రాగగలం, గాలి పటాలు ఎగురవేయగలం, సైకిల్ తొక్కగలం, పిల్లనగ్రోవిని వాయించగలం, ఓవర్ హెడ్ ట్యాంకు నుంచి నీటిని తీసుకోగలం.

ప్రశ్న 2.
మనం వివిధ కాలాలలో ధరించే రకరకాల దుస్తుల పేర్లు రాయండి?
జవాబు:
ప్రజలు వివిధ కాలలలో సౌకర్యం కోసం వాతవరణంపై ఆధారపడి వివిధ రకాల దుస్తులు ధరిస్తాము.

1. వేసవి కాలంలో నూలు వస్త్రాలను ధరిస్తాము.
2. చలికాలంలో ఉన్ని తో తయారైన వస్త్రాలు వాడతాము. అవిశరీరానికి వెచ్చదనాన్నిస్తాయి.
3. వర్షాకాలంలో గొడుగులు, రెయిన్ కోట్లు వాడతాం. అవి జలనిరోధక గుడ్డతో తయారుచేస్తారు.

ప్రశ్న 3.
సహజ, కృత్రిమ దారాల మధ్య తేడాలు రాయండి?
జవాబు:
సహజ, కృత్రిమ దారాల మధ్య తేడాలు:

సహజ దారాలు (దుస్తులు):

1. ఇవి సహజంగా పత్తి, జనుము, పట్టు పురుగుల నుంచి తయారు అవుతాయి.
2. ఈ దారాల నిర్మాణాలను మార్చ లేము.
3. ఇవి సౌకర్యవంతమైనవి.
4. రసాయనాలు వాడరు.
5. పర్యావరణ హితమైనవి.
6. తక్కువ మన్నిక గలవి.

కృత్రిమ దారాలు (దుస్తులు):

1. ఇవి కృత్రిమంగా తయారు చేస్తారు.
2. ఈ దారాలను కావలసిన విధంగా మలచవచ్చు.
3. ఇవి అంత సౌకర్యవంతమైనవి కావు.
4. రసాయనాలు వాడి తయారు చేస్తారు.
5. పర్యావరణ హితమైనవి కావు.
6. మన్నిక ఎక్కువగలవి.

II. ప్రశ్నించడం – పరికల్పనలు చేయడం:

ప్రశ్న 4.
శీతాకాలంలో ప్రజలు స్వెట్టర్లు, రగ్గులు వాడటానికి కారణాలు. వ్రాయండి?
జవాబు:
శీతాకాలంలో ప్రజలు ఉన్నితో తయారు చేసిన స్వెట్టర్లు, రగ్గులను ‘ వాడతాము. ఎందుకంటే అవి ఉష్ణనిరోధకాలుగా పనిచేసి శరీరం లోని వెచ్చదనాన్ని బయటకు పోనీయవు. అవి మనల్ని వెచ్చగా ఉంచుతాయి.

III. ప్రయోగాలు – క్షేత్ర పరిశీలనలు:

ప్రశ్న 5.
డిటర్జెంట్ సబ్బుతో బట్టలు ఉతకండి. మీ అనుభవాలు వ్రాయండి?
జవాబు:

• నూలు వస్త్రాలను డిటర్జంట్ సబ్బుతో ఉతికనప్పుడు ఒకటి రెండు సార్లుకే అవి – తమరంగులను కోల్పోతాయి.
• సిల్క్ దుస్తులను డిటర్జెంట్ సబ్బులతో ఉతికిన తర్వాత నీడలోనే ఆరబెట్టాలి. లేదంటే అవి రంగును కోల్పోతాయి.

IV. సమాచార నైపుణ్యాలు – ప్రాజెక్టుల పని:

ప్రశ్న 6.
వివిధ రకాల గుడ్డ ముక్కలు సేకరించండి. వాటిని సహజ దారాల నుంచి తయారైనవి, ‘ కృత్రిమ దారాల నుంచి తయారైనవిగా వర్గీకరించండి. చార్టుమీద అతికించి – ప్రదర్శించండి?
జవాబు:
-విద్యార్థి కృత్యము.

V. బొమ్మలు గీయడం – నమునాలు తయారు చేయడం:

ప్రశ్న 7.
వివిధ రకాల మోడల్ దుస్తుల చిత్రాలు గీయండి, రంగులు వేయండి?
జవాబు:
విద్యార్థి కృత్యము.

ప్రశ్న 8.
దర్జీ దుకాణంలో మీకు నచ్చినవి ఏంటో చెప్పండి?
జవాబు:
దర్జీ దుకాణంలో వేర్వేరు డ్రైవ్లు, వేర్వేరుమోడల్స్ వేర్వేరు రంగులలో అందంగా కనిపిస్తాయి. అవి నాకు బాగా సచ్చుతాయి. ఇంకా మగ్గం వర్క్ తో చీరలు, పిల్లల డ్రెస్ల పై అందమైన డిజైన్లు, అందమైన రంగుల్లో ఆకర్షణీయంగా ఉంటాయి.

అదనపు ప్రశ్నలు:

I. ప్రశ్న 1.
సహజ దారాలు’ అనగానేమి? ఉదాహరణలివ్వంది ?
జవాబు:
జంతువులు లేదా మొక్కల నుంచి సహజంగా తయారయ్యే దారాలను • సహజదారాలు’ అంటారు.
ఉదా:- నూలు, జనపనార, పట్టు, ఉన్ని మొదలైనవి.

ప్రశ్న 2.
‘ కృత్రిమ దారాలు’ అనగానేమి? ఉదాహరణ లివ్వండి?
జవాబు:
ఫ్యాక్టరీలలో కృత్రిమంగా రసాయనాలను ప్రయోగించి తయారయ్యే దారాలను కృత్రిమ దారాలు అంటారు.
ఉదా:- పాలిస్టర్, టెరిలీన్, రేయాన్ మరియు నైలాన్ మొదలైనవి.

ప్రశ్న 3.
వయస్సును బట్టి ప్రాంతాన్ని బట్టి ప్రజలు వేర్వేరు రకాల దుస్తులు ధరిస్తారు? ఎందుకు?
జవాబు:
వయస్సును బట్టి, ప్రాంతాన్ని బట్టి ప్రజలు వేర్వేరు రకాలదుస్తులు ధరిస్తారు. ప్రజలువాడే దుస్తులు సౌకర్యం,వాతావరణం పై ఆధారపడి వేర్వేరుగా ఉంటాయి. చలి ప్రదేశాలలో నివశించే ప్రజలు ఉన్నితో తయారైన వెచ్చని వస్త్రాలు వాడతారు. వేడిమిగల ప్రదేశాలలో నూలు వస్త్రాలు వాడతారు.. చిన్న పిల్లలు మృదువైన వస్త్రాలను ధరిస్తారు.

ప్రశ్న 4.
దుస్తులు మనకు ఏ విధంగా రక్షణ నిస్తాయి?
జవాబు:
దుస్తులు మనల్ని ఎండ, వాన, చలి నుంచి రక్షిస్తాయి. అవి చెమటను పీల్చుకుని శరీరాన్ని చల్లగా ఉంచుతాయి. దుస్తులు క్రిములు, కీటకాలు, దుమ్ము, కాలుష్యం బారి నుంచి
మనల్ని కాపాడుతాయి. దుస్తులు మనల్ని అందంగా కనబడే లా చేస్తాయి.

ప్రశ్న 5.
దుస్తులను మనం ఎందుకు శుభ్రపరచాలి?
జవాబు:
మనం బట్టలను క్రమం తప్పకుండా ఉతుక్కుని శుభ్ర పరచాలి ఆటలు ఆడేటప్పుడు బట్టలు మురికిగా తయారౌతాయి, చెమటతో తడిసి పోతాయి. బట్టలను సరిగా ఉతక కుండా ధరిస్తే చర్మరోగాలతో భాధ పడే అవకాశం ఉంది. బట్టలను డిటర్జెంట్ సబ్బుతో బాగా ఉతికి ఎండలో ఆరబెట్టాలి.

ప్రశ్న 6.
గాలిధర్మాలు తెల్పండి?
జవాబు:
గాలిధర్మాలు :

1. గాలికి బరువు ఉంది.
2. గాలి స్థలాన్ని ఆక్రమిస్తుంది.
3. గాలి పీడనాన్ని కల్గిస్తుంది.
4. గాలి శబ్దాన్ని, వాసనను మోసుకెళ్తుంది.

ప్రశ్న 7.
క్రింది చిత్రాలను గమనించి ఏ వస్తువులలో గాలి స్థలాన్ని ఆక్రమిస్తుందని అనుకుంటున్నారో వాటికి (✓) పెట్టంది?

జవాబు:
విద్యార్ధి కృత్యము.

II. సమాచార నైపుణ్యాలు ప్రాజెక్టులు:

ప్రశ్న 8.
క్రింది ప్రయోగాల నుంచి మీరేంగమనించారు?
జవాబు:
గాలికి బరువు వున్నది.

గాలి శబ్దాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తుంది.

గాలి స్థలాన్ని ఆక్రమిస్తుంది

గాలి పీడ నాన్ని కలుగ చేస్తుంది.

ప్రశ్న 9.
కొందరు వారి వృత్తులను బట్టి తగిన యూనిఫాం ధరిస్తారు. క్రింది చిత్రాలు చూడండి. యూనిఫాం ఆధారంగా ఆయావృత్తులను గుర్తించండి?

జవాబు:
విధ్యార్ధికృత్యము.

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు:

సరియైన సమాధానాలను గుర్తించండి:

ప్రశ్న 1.
నూలు దారం …………………….. చెట్ల నుంచి వస్తుంది.
(A) ప్రత్తి
(B) ఫ్లాక్స్
(C) కొబ్బరి
(D) జనము
జవాబు:
(A) ప్రత్తి

ప్రశ్న 2.
క్రింది వానిలో సహజ దారాలు ……………………..
(A) ప్రత్తి
(B) ఉన్ని
(C) సిల్క్
(D) జనపనార
(E) పైవన్నీ
జవాబు:
E) పైవన్నీ

ప్రశ్న 3.
సిల్క్ దేని నుంచి తయారుగును.
(A) పట్టు పురుగు
(B) మల్బరీ ఆకు
(C) A మరియు B
(D) ఏదీ కాదు
జవాబు:
(A) పట్టు పురుగు

ప్రశ్న 4.
పట్టు పురుగుల ఆహారం ……………………..
(A) ప్రత్తి ఆకులు
(B) మల్బరీ ఆకులు
(C) A మరియు B
(D) ఏదీకాదు
జవాబు:
(B) మల్బరీ ఆకులు

ప్రశ్న 5.
రెయిన్ కోట్స్ , గొడుగులు ఏరకమైన దుస్తులు
(A) సహజ
(B) కృత్రిమ
(C) A మరియు B
(D) ఏదీకాదు
జవాబు:
(B) కృత్రిమ

ప్రశ్న 6.
స్వెటర్లు …………………….. తో తయారుచేస్తాయి.
(A) సిల్క్
(B) జనపనార
(C) గొట్టెలు
(D) ఏదీకాదు
జవాబు:
(C) గొట్టెలు

ప్రశ్న 7.
ఉన్ని ……………………… నుంచి వస్తుంది.
(A) పట్టు పురుగులు
(B) జనపనార
(C) గొఱ్ఱలు
(D) ఏదీకాదు
జవాబు:
(C) గొట్టెలు

ప్రశ్న 8.
చలికాలంలో …………………….. దుస్తులు ధరించాలి.
(A) ఉన్ని
(B) నూలు
(C) సిల్క్
(D) ఏదీకాదు
జవాబు:
(A) ఉన్ని

ప్రశ్న 9.
వేసవిలో …………………….. దుస్తులు ధరిస్తారు.
(A) ఉన్ని
(B) నూలు
(C) సిల్క్
(D) ఏదీకాదు
జవాబు:
(B) నూలు

ప్రశ్న 10.
…………………….. మొక్కల నుంచి లెనిన్ దుస్తులు తయారు చేస్తారు.
(A) జనపనార
(B) నూలు
(C) అవిసె మొక్కలు
(D) ఏదీకాదు.
జవాబు:
(C) అవిసె మొక్కలు

ప్రశ్న 11.
గోనెసంచులు, తాళ్ళు వీటితో తయారు చేస్తారు.
(A) నూలు
(B) జనపనార
(C) ఉన్ని
(D) ఏదీకాదు
జవాబు:
(B) జనపనార

ప్రశ్న 12.
మనం గాలిని …………………….. చేయరాదు.
(A) శ్వా స
(B) ఉపయోగించటం
(C) కలుషితం
(D) ఏదీకాదు
జవాబు:
(C) కలుషితం

AP State Syllabus AP Board 8th Class Telugu Textbook Solutions Chapter 2 ఇల్లు – ఆనందాల హరివిల్లు Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 8th Class Telugu Solutions 2nd Lesson ఇల్లు – ఆనందాల హరివిల్లు

8th Class Telugu 2nd Lesson ఇల్లు – ఆనందాల హరివిల్లు Textbook Questions and Answers

చదవండి – ఆలోచించండి – చెప్పండి

ప్రశ్నలు జవాబులు

ప్రశ్న 1.
మొదటి చిత్రంలో ఎవరెవరున్నారు? ఏం జరుగుతున్నది? ఏం మాట్లాడుతున్నారు?
జవాబు:
ఇంట్లో తాతగారు, మనవరాలికి పుస్తకం చూసి, పాఠం చెబుతున్నారు. మనవడు తాతగారితో ఆడుకుంటున్నాడు. తాతగారి అబ్బాయి, తాతగారి కోడలికి ఇంటి పనులలో సాయం చేస్తున్నాడు. వాళ్ళు తమ ఇంటి విశేషాల గురించి మాట్లాడుతున్నారు.

ప్రశ్న 2.
రెండవ చిత్రంలో ఎవరెవరున్నారు? ఏం జరుగుతున్నది? ఏం మాట్లాడుతున్నారు?
జవాబు:
రెండవ చిత్రంలో ఇంటి యజమాని లోపలకు వచ్చే వేళకు, అతని భార్య సోఫాలో కూర్చుని, టి.వి. చూస్తోంది. వారి పిల్లవాడు కంప్యూటర్ లో ఆటలు ఆడుకుంటున్నాడు. ఆ పిల్లవాడు పుస్తకాల సంచి ఒక ప్రక్కన పడవేశాడు. వాళ్ళు టి.వి.లో చూస్తున్న విషయాన్ని గురించి మాట్లాడుతున్నారు.

ప్రశ్న 3.
మీ కుటుంబంలో ఎవరెవరు ఉంటారు?
జవాబు:
మా కుటుంబంలో నేను, మా అమ్మ, మా నాన్న, మా అన్నయ్య ఉంటాము.

ప్రశ్న 4.
మీ ఇంటి వాతావరణం ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
మా ఇంటి వాతావరణం చాలా ఆహ్లాదంగా ఉంటుంది. ఇంటి ముందు పూలమొక్కలు, ఆకుకూరలు, కూరగాయల మొక్కలు ఉన్నాయి. మా నాన్నగారు హైస్కూలు ప్రధానోపాధ్యాయుడు. మా అమ్మగారు గృహిణి. నేను జిల్లా పరిషత్ హైస్కూల్ విద్యార్థిని. మా అన్నయ్య ఇంజనీరింగ్ చదువుతున్నాడు. మా నాన్నగారు పొరుగూరు స్కూలుకు బండిమీద వెళ్ళాలి. మా అమ్మ మా అందరికీ వంట చేసి పెట్టాలి. నేనూ అన్నయ్యా ఇంటి పనులలో సహాయం చేస్తాము.

ఇవి చేయండి

I. వినడం – మాట్లాడడం

ప్రశ్న 1.
కుటుంబం ఎలా ఉండాలి? మీ కుటుంబం గురించి చెప్పండి.
జవాబు:
“ఒకే గొడుగు నీడలో ఉంటూ, మానసిక, ఆర్థిక సహాయ సహకారాలు అందుకుంటూ, సహజ ఆమోదయోగ్యమైన సంబంధాలు ఉన్న స్త్రీ, పురుషులు, వారి పిల్లలూ ఉన్న ఈ సమూహాన్నే “కుటుంబం” అంటారు.

కుటుంబం ఒక హరివిల్లులా, అంటే ఇంద్రధనుస్సులా ఉండాలి. ఆ హరివిల్లులో తల్లి, తండ్రి, పిల్లలు, తాతయ్య నాన్నమ్మలు ఒక భాగం. అప్పుడు ఆనందం తాండవిస్తుంది. కుటుంబం అనే భావన తియ్యనిది. ఆ మాట గుర్తుకు రాగానే, ఏదో తియ్యని, తెలియని హాయి కలగాలి. తీపి జ్ఞాపకాలు గుర్తుకు రావాలి.

మా ఇంట్లో అమ్మా, నాన్న, నేనూ, మా అన్నయ్య కలిసి ఉంటాము.

ప్రశ్న 2.
మీకు తెలిసిన సమష్టి కుటుంబాన్ని గురించి మాట్లాడండి.
జవాబు:
మా చిన్న తాతగారు పల్లెటూళ్ళో ఉంటారు. వారి ఇంట్లో తాతగారు, మామ్మ, బాబాయి, పిన్ని ఉంటారు. మా బాబాయికి ఒక ఆడపిల్ల, ఒక అబ్బాయి ఉన్నారు. ఆడపిల్ల ఇంటరు చదువుతోంది. పిల్లవాడు 8వ తరగతి చదువుతున్నాడు.

వాళ్ళు ఆరుగురే కలిసి ఉంటారు. వారికి వ్యవసాయం ఉంది. పాడి పశువులు ఉన్నాయి. కొబ్బరి తోటలున్నాయి. – మా తాతగారు, బాబాయి పౌరోహిత్యం చేసి సంపాదిస్తారు. అందరూ కలిసి అన్ని పనులూ చేసుకుంటారు.

వారిది పెద్ద ఇల్లు, పెద్ద ఖాళీస్థలం. వారి ఖాళీ స్థలంలో అన్ని రకాల కూరగాయలు పండిస్తారు. నాలుగు గేదెలను పెంచుతారు. కావలసిన పాలు వాడుకొని, మిగిలినవి అమ్ముతారు. వారి జీవితం ఆనందంగా సాగుతోంది.

ఒకరి అవసరానికి మరొకరు సంతోషంగా సాయపడతారు. వారిది చక్కని సమష్టి కుటుంబం.

ప్రశ్న 3.
కుటుంబంలో ‘మన’ అనే భావన లేకపోతే ఎలా ఉంటుంది?
జవాబు:
కుటుంబంలో ‘మన’ అనే భావన కుటుంబ సభ్యులందరికీ ఉండాలి. అప్పుడే అందరూ కలసిమెలసి, కుటుంబం అభివృద్ధికి పాటుపడతారు. అందరూ సంపాదిస్తారు. ఒకరి అవసరాలకు మరొకరు సాయపడతారు.

‘మన’ అనే భావన లేకపోతే సమష్టి కుటుంబం అనేది సక్రమంగా నడువదు. స్వార్థపరత్వం పెరుగుతుంది. పరస్పరం పోటీ, ద్వేషం, ఈర్ష్య, అసూయ, తగవులు వస్తాయి. అప్పుడు అందరూ కలసిమెలసి ఉండలేరు. ఎవరిమట్టుకు వార్కి తమకు, తమ పిల్లలకు అనే భావనలు వస్తాయి.

II. చవదవడం, అవగాహన చేసుకోవడం

1. కింది పదాలను పాఠంలో గుర్తించండి. ఆ వాక్యాలను చదవండి. వాటి గురించి చెప్పండి.

ఆశ్రమధర్మాలు, గృహస్థాశ్రమం, జీవితపథం, గార్హస్య జీవితం, సమాజ స్థితిగతులు, సంఘీభావం, సమష్టి వ్యవస్థ, ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యం, విశ్వసనీయత, సమగ్రత.
జవాబు:
ఆశ్రమధర్మాలు :
‘గృహస్థాశ్రమ ధర్మం ద్వారా ఇతర ఆశ్రమధర్మాలు సక్రమంగా కొనసాగుతాయి. ” ఆశ్రమాలు నాలుగు రకాలు –
1. బ్రహ్మచర్యాశ్రమం
2. గృహస్థాశ్రమం
3. వాసప్రస్థాశ్రమం
4. సన్యాసాశ్రమం

గృహస్థాశ్రమం :- “అంతేగాక, ఆనాటి సమాజంలో ఉన్న నాలుగు ఆశ్రమాల్లోనూ గృహస్థాశ్రమానికి అత్యంత ప్రాధాన్యం ఉంది.”

గృహస్థాశ్రమం అంటే పెళ్ళి చేసుకొని భార్యాబిడ్డలతో సంసారం చేసుకుంటూ, సుఖంగా జీవించే కాలం.

జీవితపథం :
“ఈ విధమైన జీవన విధానం వల్ల జీవితపథ నిర్దేశం జరిగేది”

జీవితపథం అంటే జీవనమార్గం. అంటే ఎలా జీవించాలో తెలిపే పూర్గం. పెద్దలను చూసి వారిలాగే పిల్లలు జీవించే పద్ధతి.

గార్హస్య జీవితం :
“అందుకే ‘గార్హస్థ జీవితం’ అతిసుందరమని వారి భావన.”

గార్హస్య జీవితం అంటే, పెళ్ళి చేసుకొని పిల్లలతో సుఖంగా జీవించడం. అతిథులకు, అభ్యాగతులకు కావలసిన సదుపాయాలు చేయడం, తల్లిదండ్రులను సేవించుకుంటూ దైవారాధన చేయడం.

సమాజ స్థితిగతులు :
“సమాజ స్థితిగతులనూ, ఆచారవ్యవహారాలనూ, సంస్కృతి సంప్రదాయాలనూ పిల్లలు ప్రత్యక్షంగా విని ఆకళింపు చేసుకోనేవారు.”

సమాజ స్థితిగతులు అంటే, సంఘంలోని నేటి పరిస్థితులు, మంచి చెడ్డలు.

సంఘీభావం :
“ఈ సంఘీభావమే, దేశానికి వెన్నెముక అయ్యింది. ”

సంఘీభావం అంటే సంఘంలో ఉండే ప్రజలంతా ఏకమై తామంతా ఒకటే అన్న భావం. కలిసిమెలసి కష్టసుఖాలు పంచుకోవడం.

సమష్టి వ్యవస్థ :
“మన ఇతిహాసాలైన రామాయణ భారతాలు ఈ సమష్టి కుటుంబ వ్యవస్థను ప్రతిబింబిస్తాయి.”

‘సమష్టివ్యవస్థ’ అంటే కలసిమెలసి జీవించడం. – రామాయణంలో రాముని సోదరులు, లక్ష్మణభరతశత్రుఘ్నులు రామునితోనే కలసి ఉన్నారు. అలాగే పాండవులూ, కౌరవులూ సోదరులంతా సమష్టి కుటుంబంగానే జీవించారు.

ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యం :
“ఉమ్మడి కుటుంబం, వ్యష్టి కుటుంబాల మేలు కలయికతో సమానత్వం, ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యం, వ్యక్తి స్వేచ్ఛలకు భంగం కలగకుండా … ఒక కొత్త కుటుంబవ్యవస్థ రూపుదిద్దుకోవాలి.”

‘ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యం’ అంటే డబ్బును స్వేచ్ఛగా వాడుకొనే హక్కు కలిగియుండడం, తనకు కావలసిన ధనాన్ని తాను ఇతరులను అడగకుండానే ఖర్చు పెట్టుకోగలగడం.

విశ్వసనీయత :
“విశ్వసనీయత, సమగ్రత, ఏకత అనే మూడు స్తంభాల మీద మన కుటుంబ వ్యవస్థ ఆధారపడి ఉంది.”

‘విశ్వసనీయత’ అంటే ఒకరిపై మరొకరికి నమ్మకం. కుటుంబంలో ఒకరిపై ఒకరికి నమ్మకం చాలా ముఖ్యం. కుటుంబం చక్కగా నడవడానికి కావలసిన వాటిలో విశ్వసనీయత ఒకటి.

సమగ్రత :
“విశ్వసనీయత, సమగ్రత, ఏకత అనే మూల స్తంభాల మీద మన కుటుంబ వ్యవస్థ ఆధారపడి ఉంది.”

‘సమగ్రత’ అంటే ‘సంపూర్ణత’ – సమష్టి కుటుంబానికి కావలసిన మూడింటిలో ‘సమగ్రత’ ఒకటి.

2. పాఠం చదివి సరైన సమాధానాలను గుర్తించండి.
1) ఇల్లు అంటే ఇలా ఉండాలి.
అ) అందమైన భవనం
ఆ) అంతస్తుల భవనం
ఇ) ప్రేమానురాగాల నిలయం
ఈ) ఇవేవీ లేనిది
జవాబు:
ఇ) ప్రేమానురాగాల నిలయం

2) వేదకాలం అంటే
అ) రామాయణ భారతాల తరువాతికాలం
ఆ) రామాయణ భారతాల మధ్యకాలం
ఇ) రామాయణ భారతాల ముందుకాలం
ఈ) కలియుగ కాలం
జవాబు:
ఆ) రామాయణ భారతాల మధ్యకాలం

3) ఇంటికి సంబంధించిన నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో ఉండాల్సింది.
అ) భార్యాభర్తలకు సమప్రాధాన్యం
ఆ) భార్యకే ఎక్కువ ప్రాధాన్యం
ఇ) భర్తకే ఎక్కువ ప్రాధాన్యం
ఈ) పిల్లలకే ఎక్కువ ప్రాధాన్యం
జవాబు:
అ) భార్యాభర్తలకు సమప్రాధాన్యం

4) సంస్కృతి సంప్రదాయాలు ఎలా అలవడతాయి?
అ) కుటుంబం ద్వారా
ఆ) సమాజం ద్వారా
ఇ) పాఠశాల ద్వారా
ఈ) వీటన్నిటి ద్వారా
జవాబు:
అ) కుటుంబం ద్వారా

5) “అందరి సుఖంలో నా సుఖం ఉంది” దీనిలో ఏ భావన ఉంది?
అ) స్వార్థ భావన
ఆ) నిస్స్వా ర్థ భావన
ఇ) విశాల భావన
ఈ) సంకుచిత భావన
జవాబు:
ఆ) నిస్స్వా ర్థ భావన

3. కింది ప్రశ్నలకు పాఠం చదివి జవాబులు రాయండి.

అ) కుటుంబమంటే ఏమిటి?
జవాబు:
ఒకే గొడుగు నీడలో ఉంటూ, మానసిక, ఆర్థిక సహాయ సహకారాలు అందుకుంటూ, సహజ ఆమోదయోగ్యమైన ‘ సంబంధాలు ఉన్న స్త్రీ, పురుషులు, వారి పిల్లలూ ఉన్న ఈ సమూహాన్నే “కుటుంబం” అంటారు.

కుటుంబం అనేది ఒక హరివిల్లు. ఆ హరివిల్లులో అమ్మానాన్నలు, పిల్లలతో పాటు తాతయ్య నానమ్మలు ఒక భాగం. అలాంటి కుటుంబం అందంగా ఉండి ఆనందాన్ని ఇస్తుంది. ఆ ఇల్లే ఇలలో స్వర్గం అవుతుంది. సమాజానికి కుటుంబం వెన్నెముక వంటిది.

ఆ) భారతీయ సంస్కృతిలో స్త్రీకి ఉన్నత స్థానం ఇచ్చారు? ఎందుకు?
జవాబు:
కుటుంబంలో తల్లి పాత్ర అత్యంత కీలకమైనది. గౌరవప్రదమైనది. అందుకే ఒకప్పుడు మాతృస్వామ్య వ్యవస్థ ఏర్పడింది. “ఇంటికి దీపం ఇల్లాలు” అనే నానుడిని బట్టి భారతీయ సంస్కృతిలో స్త్రీకి ఉన్నత స్థానం ఇచ్చారు.

పిల్లల పెంపకం, కుటుంబ నిర్వహణ, సంతానాన్ని కనడం, గృహస్థాశ్రమ నిర్వహణ అనే వాటిలో స్త్రీకే ప్రాధాన్యం. అందువల్లే మన సంస్కృతిలో స్త్రీకి ప్రాధాన్యం ఇచ్చారు.

ఇ) వృష్టి కుటుంబం అంటే ఏమిటి? ఇవి ఎందుకు ఏర్పడుతున్నాయి?
జవాబు:
‘వ్యష్టి కుటుంబం’ అంటే భార్యాభర్తలూ, పిల్లలు మాత్రమే ఉన్న చిన్న కుటుంబం. ఆర్థిక స్వేచ్ఛ, సమానత్వం, వ్యక్తి స్వాతంత్ర్యం అనే మూడింటి పైనే, ‘వ్యష్టి కుటుంబం’ ఆధారపడి వుంటుంది. వ్యష్టి కుటుంబంలో వ్యక్తిగత గౌరవం, సమాజంలో ప్రత్యేక గుర్తింపు, నిర్ణయించుకొనే అధికారం లభిస్తాయి.

ఉమ్మడి కుటుంబంలో వ్యక్తి స్వేచ్ఛకూ, ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యానికీ, సమానత్వానికి ప్రాధాన్యం లేకపోవడంవల్ల, స్వార్థం పెరిగిపోవడం వల్ల ఉమ్మడి కుటుంబ వ్యవస్థలో మార్పులు వచ్చాయి. చిన్న కుటుంబం అనే భావం బలపడింది. అందువల్లనే వ్యష్టి కుటుంబాలు ఏర్పడుతున్నాయి.

ఈ) కుటుంబ వ్యవస్థకు మూల స్తంభాలేమిటి?
జవాబు:
1) విశ్వసనీయత 2) సమగ్రత 3) ఏకత అనే మూడు మూల స్తంభాల మీదనే మన కుటుంబవ్యవస్థ ఆధారపడి ఉంది. ‘అందరి సుఖంలో నా సుఖం ఉంది. వారి కోసమే మన జీవితం’ అనే త్యాగ భావన, భారతీయ కుటుంబానికి ప్రాతిపదిక.

ఉ) తల్లిదండ్రులు పిల్లలకు వారసత్వంగా ఇవ్వాల్సిందేమిటి?
జవాబు:
తల్లిదండ్రులు పిల్లలకు వారసత్వంగా పిల్లల సంక్షేమమే తొలి ప్రాధాన్యంగా, ఆరోగ్యం, సంస్కారం, చదువు, విజ్ఞానం, మంచితనం, పరోపకారం వంటి గుణాలు ఇవ్వాలి.

III. స్వీయరచన

1. కింది ప్రశ్నలకు ఐదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.

అ) “దేశానికి కుటుంబ వ్యవస్థ వెన్నెముక” అనడానికి కారణాలు రాయండి.
జవాబు:
దేశానికి కుటుంబ వ్యవస్థ వెన్నెముక. మంచి కుటుంబం, మంచి సమాజం నుంచి మంచి దేశం ఏర్పడుతుంది. దేశం అంటే చక్కని కుటుంబాల సమాహారమే. కుటుంబాలు అన్నీ చక్కగా సిరిసంపదలతో ఉంటే, దేశం బాగా ఉన్నట్లే. కుటుంబ వ్యవస్థ వల్లే, దేశీయ జీవన సంస్కృతులు నిలుస్తున్నాయి. కాబట్టి దేశానికి కుటుంబ వ్యవస్థ వెన్నెముక.

ఆ) “అసలు కంటే వడ్డీయే ముద్దు” ఈ సామెతను పాఠం ఆధారంగా వివరించండి.
జవాబు:
ఉమ్మడి కుటుంబాలలో ఎప్పుడూ ఒకరి కష్టాలను ఒకరు పంచుకోవటం జరుగుతుంది. శుభకార్యాలకు ఒకరికి ఒకరు చేదోడువాదోడుగా ఉంటారు. అందరూ పెద్దవారి పట్ల భయభక్తులతో ఉంటారు. పిల్లలు ఏదైనా అల్లరి చేసినపుడు తల్లిదండ్రులు మందలించిన వెంటనే వారు తమ అమ్మమ్మ, నాయనమ్మల చెంత చేరతారు. వారు పిల్లలను ప్రేమతో దగ్గరకు తీసుకొని ముద్దాడతారు.

అందుకే “అసలు కంటె వడ్డీ ముద్దు” అనే సామెత పుట్టింది. అసలు అంటే తమకు పుట్టిన పిల్లలు, వడ్డీ అంటే తమ పిల్లలకు పుట్టిన పిల్లలన్నమాట. వడ్డీ వ్యాపారం చేసేవాళ్ళు కూడా, ఎక్కువ వడ్డీ ఇచ్చేవాళ్ళకే అప్పునిస్తారు. వాళ్ళకు అసలు కంటే వడ్డీయే ముద్దు ” తాము ఇచ్చిన అసలు అప్పు తీసుకున్నవాడు తీర్చగలడా? లేదా? అని కూడా చూడకుండా, వడ్డీపై ప్రేమతో వడ్డీ ఎక్కువ ఇస్తానన్నవాడికే వాళ్ళు అప్పు ఇస్తారు. అలాగే కుటుంబంలో పెద్దలు, కన్న పిల్లల కంటె, మనవల్నే ఎక్కువగా లాలిస్తారు అని భావం.

ఇ) ‘కలిసి ఉంటే కలదు సుఖం’ దీన్ని వివరించండి.
జవాబు:
ఉమ్మడి కుటుంబంలో ఉన్న ఆనందం చిన్న కుటుంబాలలో ఉండదు. చిన్న కుటుంబంలో సభ్యులందరూ సంతోషాలను, బాధలను ఒకరివి ఒకరు పరస్పరం పంచుకోలేరు. కుటుంబం అనే హరివిల్లులో అమ్మా నాన్నలు, పిల్లలతోపాటు తాతయ్య, నాన్నమ్మ కూడా కలిసి ఉంటే ఆనందం వెల్లివిరుస్తుంది. కలిసి ఉంటే పిల్లలకు మన సమాజ స్థితిగతులు, ఆచార వ్యవహారాలు తెలుస్తాయి. వారు కూడా ఉమ్మడి కుటుంబ వ్యవస్థనే కోరుకుంటారు. కలసిమెలసి తిరిగినపుడే ఒకరికొకరు సహాయ సహకారాలు అందించుకోగలరు. అలాగే ఇంటి వాతావరణం కూడా ఆహ్లాదకరంగా, సందడిగా ఉంటుంది. మన అనే బంధం పెరుగుతుంది. కుటుంబ సభ్యులు సంఘీభావంతో మెలుగుతారు. స్వార్థపరతకు తావు తక్కువగా ఉంటుంది. సత్ సాంప్రదాయాలు, కుటుంబపరమైన వారసత్వ భావనలు తరువాతి తరం వారికి అందుతాయి.

ఈ) యాంత్రిక జీవనం అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
‘యాంత్రిక జీవనం’ అంటే మన జీవన విధానంలో మనం నిత్యం చేసుకొనే పనులకు యంత్రాలను ఉపయోగించడం. ఇప్పుడు వ్యష్టి కుటుంబ పద్దతిలో తమ పనులు తామొక్కరే పూర్తి చేసుకోలేకపోతున్నారు. అందువల్ల యంత్రశక్తి వినియోగం రోజు రోజుకీ పెరుగుతోంది.

నేడు బట్టలు నేయడం, నూనెలు తీయడం వంటివి లేవు. బట్టలు ఉతకటానికి, పిండి రుబ్బటానికి, నగల తయారీకి, నీళ్ళు తోడడానికి, పొలం దున్నటానికి, చెప్పులు కుట్టడానికి, గిన్నెలు కడగటానికి, కడిగిన చేతులు ఆరటానికి కూడా యంత్రశక్తినే వాడుతున్నారు. యంత్రశక్తి వాడటం వల్ల మనిషి బద్ధకస్తుడౌతున్నాడు. చలాకీతనాన్ని పోగొట్టుకొని రోగాలపాలు అవుతున్నాడు. ఈ యాంత్రిక జీవన విధానం వల్ల అందాలు, ఆనందాలు హరించిపోతున్నాయి.

ఉ) పిల్లలు సమాజంలో నిలదొక్కుకోవడానికి కుటుంబ నేపథ్యం ఎలా ఉపయోగపడుతుంది?
జవాబు:
మంచి కుటుంబంలో పెరిగిన పిల్లలు, తల్లిదండ్రుల నుండి క్రమశిక్షణ, ఇంట్లో పెద్దల నుండి ప్రేమానురాగాలు, నీతి, చక్కని నడవడి నేర్చుకుంటారు. వారు చక్కగా చదువుకొని, బాధ్యతతో పెరిగి పెద్దవారవుతారు. దేశ పౌరులుగా తమ తల్లిదండ్రుల పట్ల, దేశంపట్ల, సంఘం పట్ల, మంచి బాధ్యతతో క్రమశిక్షణ గలిగి, దేశభక్తితో నడచుకుంటారు. దేశపౌరులుగా తమ విధులను నెరవేరుస్తారు. ఈ విధంగా పిల్లలు సమాజంలో నిలదొక్కుకోవడానికి కుటుంబ నేపథ్యం ఉపయోగపడుతుంది.

2. కింది ప్రశ్నలకు పదేసి వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి.

అ) సమష్టి కుటుంబానికీ, వ్యష్టి కుటుంబానికీ మధ్య వ్యత్యాసమేమిటి? దాని పరిణామాలెలా ఉన్నాయి?
జవాబు:
సమష్టి కుటుంబంలో కుటుంబ వ్యవస్థ బలంగా ఉంటుంది. ఇంట్లో సభ్యులందరూ కలిసి ఉంటారు. సమష్టి కుటుంబంలో కష్టసుఖాల్ని అందరితో పంచుకొంటారు. ఆ విధంగా వారికి ఓదార్పు లభిస్తుంది.

ప్రతి పనిలోనూ సహాయ సహకారాలు, సూచనలూ లభిస్తాయి. ఒకరికి ఒకరు, చేదోడు వాదోడుగా నిలుస్తారు. ఆనందాలను అందరూ పంచుకొంటారు. పిల్లలు పెద్దల ఆలనాపాలనలో వాళ్ళ కమ్మని కబుర్లతో, కథలతో ఆరోగ్యంగా పెరుగుతారు. ఇంట్లో అందరికీ పెద్దలపట్ల భయభక్తులుంటాయి. తల్లిదండ్రుల సేవ, భగవంతుని సేవగా భావిస్తారు. ఈ జీవన విధానం వల్ల జీవిత మార్గం నిర్దేశింపబడుతుంది. పిల్లలు సమాజ స్థితిగతులనూ, ఆచార వ్యవహారాలనూ సంస్కృతీ సంప్రదాయాలనూ ప్రత్యక్షంగా ఏని, అర్థం చేసుకుంటారు.

కాని, ఉమ్మడి కుటుంబంలో వ్యక్తి స్వేచ్ఛకూ, ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యానికీ, సమానత్వానికి ప్రాధాన్యం ఉండదు. స్వార్థం పెరిగిపోతుంది. అందువల్ల మార్పులు వచ్చాయి. చిన్నకుటుంబం అన్న భావన బలపడి వ్యష్టి కుటుంబవ్యవస్థగా మారింది.

ఆర్థిక స్వేచ్ఛ, సమానత్వం, వ్యక్తి స్వాతంత్ర్యం అనే మూడింటిపైనే, వృష్టి కుటుంబం ఆధారపడింది. ఈ వ్యష్టి కుటుంబంలో వ్యక్తిగత గౌరవం, సమాజంలో ప్రత్యేక గుర్తింపు, నిర్ణయాధికారం లభిస్తాయి. ఈ

కాని వ్యష్టి కుటుంబంవల్ల, వారసత్వ భావనలు అందవు. దేశీయ సాంస్కృతిక జీవన సంప్రదాయాలు నిలువవు. పిల్లలకు కంప్యూటర్లే ఆటపాటలవుతాయి. భావాలు సంకుచితమై, అనుభూతులు లోపిస్తున్నాయి. తల్లిదండ్రులు పిల్లలపై తగిన శ్రద్ధ చూపడం లేదు. అది, పిల్లల మనస్తత్వంపై విపరీత ప్రభావాన్ని చూపుతోంది. పెద్దవారు, వృద్ధాశ్రమాల్లో చేరవలసి వస్తోంది. యంత్రశక్తి వినియోగం పెరిగిపోతోంది. కుటుంబ సభ్యులు ఎవరికి వారే యమునా తీరేగా మెలుగుతున్నారు.

ఆ) కుటుంబవ్యవస్థ బాగా కొనసాగాలంటే మనమేం చేయాలి?
జవాబు:
ఉమ్మడి కుటుంబం, వృష్టి కుటుంబం మేలు కలయికతో సమానత్వం, ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యం, వ్యక్తి స్వేచ్ఛకు భంగం రాని ఏడంగా, ఆధిపత్యాల పోరులేని విధంగా, ప్రేమానురాగాలు, విలువలు, మానవ సంబంధాలు అంతస్సూత్రంగా గల ఒక కొత్త కుటుంబ వ్యవస్థను తీర్చిదిద్దుకోవాలి.

ఏ కుటుంబంలో ఉన్నప్పటికీ కుటుంబ భావనలు, పిల్లలకు వివరించి చెప్పాలి. పెద్దల బలాన్ని పొందాలి. బలగాన్ని పెంపొందించుకోవాలి. యాంత్రికత తగ్గాలి. మానవ శక్తి, యుక్తి నైపుణ్యాలు మన వారసత్వ సంపదను పెంచేలా ఉపయోగపడాలి. సమస్యలను పరస్పరం ఆలోచించుకొని పరిష్కరించుకోవాలి. బాధ్యతలు పంచుకోవడం వల్ల యజమాని భారం తగ్గుతుంది. యంత్రశక్తి మీద ఆధారపడి బద్ధకస్తులు కాకూడదు.

కుటుంబ సభ్యులు సుఖాల్నీ, సంతోషాల్నీ, కష్టాల్నీ, బాధల్నీ పరస్పరం పంచుకోవాలి. ఆర్థిక సంబంధాలు, వ్యక్తిగత స్వార్థం, హక్కులు కంటె, మన బాధ్యతలు, మానవ సంబంధాలు ముఖ్యమనీ, అవి మన మనుగడకు ఆధారమనీ తెలుసుకోవాలి.

మనం చేసే పని ఏదయినా, మన సంస్కృతిని, వారసత్వాన్ని, దేశ ఔన్నత్యాన్నీ, ఇబ్బడి ముబ్బడిగా పెంచి, వారసులను ఉత్తేజితులను చేసే విధంగా ఉండాలి. అందుకు సమష్టి లేదా వ్యష్టి కుటుంబ వ్యవస్థలు దోహదం చేయాలి. ‘ఇల్లే ఇలలో స్వర్గం’ అని గుర్తించాలి. సమాజానికి కుటుంబం వెన్నెముక. మంచి కుటుంబ వ్యవస్థకై అందరూ కృషి చేయాలి.

IV. పదజాలం

1. కింది పదాలకు సాధారణ అర్థాలు ఉంటాయి. కాని పాఠంలో ఏ అర్థంలో ఉపయోగించారో వివరించండి.
( అ) పునాది ఆ) పెద్దమలుపు ఇ) అవధానం ఈ) మరుగునపడిపోవడం ఉ) కనుమరుగవడం )

ఆ) పునాది :
పిల్లల సమస్త సద్గుణాలకూ, గుర్గుణాలకూ ఇల్లే పునాది అన్నారు. అంటే ఇక్కడ మూలస్తంభం అనే అర్థంలో ఈ పునాడి పదాన్ని ఉపయోగించారు.

ఆ) పెద్దమలుపు :
నాగరికత మారిన తరువాత మానవుడు గుహల నుంచి గృహంలోకి మారాడు. అదే ఒక పెద్ద మలుపు అనే సందర్భంలో ఇది వాడారు. పెద్ద మలుపు అంటే పెద్ద మార్పు.

ఇ) అవధానం :
ఉమ్మడి కుటుంబాలలో పిల్లలందరికి ఒకేసారి భోజనాలు వడ్డించటం స్త్రీలకు అవధానం అవుతున్నది అని చెప్పు సందర్భంలో వాడతారు.
అవధానం = ఒకేసారి అన్నిటికి సమాధానాలు చెప్పటం

ఈ) మరుగునపడిపోవడం :
వ్యక్తి ప్రాధాన్యత పెరిగి సమాజంలో కుటుంబ వ్యవస్థ అనేది మరుగున పడిపోయింది అని చెప్పు సందర్భంలో వాడారు.
మరుగునపడిపోవడం = కనిపించకుండా మాయమైపోవడం

ఉ) కనుమరుగవడం :
సద్గుణాలకూ, దుర్గుణాలకూ ఇల్లే పునాది, కాని ఈ ఇల్లే ఇప్పుడు కనపడకుండా పోతోంది అనే సందర్భంలో వాడారు.
కనుమరుగవటం = కనిపించకుండా పోవడం

2. కింది జంట పదాలనుపయోగించి సొంతవాక్యాలు రాయండి.
అ) తల్లి-తండ్రి
జవాబు:
తల్లిదండ్రులు మనకు దైవాంశ సంభూతులు.

ఆ) ప్రేమ-అనురాగం
జవాబు:
వృద్ధాప్యంలో మనము పెద్దవారిపట్ల ప్రేమ-అనురాగాలు కలిగి ఉండాలి.

ఇ) అమ్మమ్మ-నాన్నమ్మ
జవాబు:
మేము ప్రతి పండుగరోజు అమ్మమ్మ-నాన్నమ్మలతో కలిసి ఆనందంగా గడుపుతాము.

ఈ) అందం – ఆనందం
జవాబు:
ఇంటి పెరట్లో పూల మొక్కలు పూస్తూ ఉంటే, అదే ‘అందం – ఆనందం’.

ఉ) అవస్థ – వ్యవస్థ
జవాబు:
మన అవస్థలు మారాలంటే, మన కుటుంబ వ్యవస్థలో మార్పులు రావాలి.

ఊ) హక్కులు – బాధ్యతలు
జవాబు:
ప్రతివ్యక్తి, తన హక్కులతో పాటు బాధ్యతలను కూడా తెలిసికోవాలి.

3. కింది మాటలకు వ్యతిరేక అర్థాన్నిచ్చే పదాలు గళ్ళల్లో ఉన్నాయి. వాటిని వెతికి, వాటినుపయోగించి వాక్యాలు రాయండి.

జవాబు:

అ. సహాయత × నిస్సహాయత
ఎందరో అనాథలు తమను పట్టించుకొనేవారు లేక నిస్సహాయతతో కాలం గడుపుచున్నారు.

ఆ. ఐక్యత × అనైక్యత
భారతీయ రాజుల అనైక్యత వల్లనే బ్రిటిష్ వారు మనదేశాన్ని స్వాధీనం చేసుకోగలిగారు.

ఇ. సమానత్వం × అసమానత్వం
ప్రపంచ దేశాల మధ్య ఆర్థికంగా అసమానత్వం ఉంది.

ఈ. ఉత్సాహం × నిరుత్సాహం
కొంతమంది ఎప్పుడూ నిరుత్సాహంగా ఉంటారు.

ఉ. ప్రాధాన్యం × అప్రాధాన్యం
మనం అప్రాధాన్య విషయాలపై సమయాన్ని వృథా చేయరాదు.

V. సృజనాత్మకత

* వేసవి సెలవుల్లో మీరు మీ స్నేహితుడి ఇంటికి వెళ్ళారు. ఆ కుటుంబం మిమ్మల్ని ఎంతో ప్రేమగా చూసుకుంది. ఇంటికి తిరిగి వచ్చాక మీ స్నేహితులకు కృతజ్ఞతలు తెలుపుతూ లేఖ రాయండి.
జవాబు:

(లేదా)
* తాతయ్య, నాన్నమ్మ, అమ్మానాన్నలు, పిల్లలూ అంతా కలిసి ఉంటేనే కుటుంబం అంటారు. కాని నేటికాలంలో ఎంతోమంది వృద్ధులను, వృద్ధాశ్రమాల్లో చేరుస్తున్నారు. ఇది సరికాదని ప్రజలందరికీ తెలియజేయడానికి కరపత్రం తయారుచేయండి.
(లేదా)
వృద్ధులను వృద్ధాశ్రమాల్లో చేర్చడం మంచిది కాదని తెలియజేస్తూ ప్రజలందరికీ తెలియజేయడానికి “కరపత్రం” తయారు చేయండి.
జవాబు:
కన్నవారిని కళ్ళల్లో పెట్టి చూసుకుందాం

సోదరసోదరీమణులారా! ఒక చిన్న విన్నపం. మనం ఇలా పెరిగి పెద్దవారమై, విద్యాబుద్ధులు నేర్చుకొని, ఉద్యోగాలు చేస్తూ, ఆస్తిపాస్తులు సంపాదించుకొని, సుఖంగా ఉండడానికి వెనుక కారణం ఎవరో, ఒకసారి ఆలోచించండి. గట్టిగా ఆలోచిస్తే, మనలను చేతులు పట్టుకు నడిపించి, బడిలో చేర్పించి, చదువులు చెప్పించి, గోరుముద్దలు తినిపించి, అవసరానికి ఆదుకొని, మనకోసం వారి సుఖ సంతోషాలన్నీ త్యాగం చేసిన, మన తల్లిదండ్రులే అని, మీకు గుర్తు వస్తుంది.

ఈ మధ్య చాలామంది తమ తల్లిదండ్రులను వృద్ధాశ్రమాల్లో చేరుస్తున్నారు. అక్కడ తిండి పెడతారు. వినోదాలు కూడా ఉండవచ్చు. కానీ అక్కడ తమ పిల్లలతో మనవలతో, కోడళ్ళతో తిరిగిన సుఖ సంతోషాలు, మమతానురాగాలు మన తల్లిదండ్రులకు దొరకవు. తమ పిల్లలు తమను పట్టించుకోవడంలేదనే బెంగతో, వారు క్రుంగిపోతారు.

మీ పిల్లలకు మంచి పురాణ కథలు చెప్పి ఆదరంగా చేరదీసే తాతామామ్మలు వారికి దొరకరు. కనుక మిమ్మల్ని కనిపెంచిన తల్లిదండ్రుల్ని ఆదరించండి. మీ ఇంట్లోనే వీరిని ఉంచుకోండి. నిరాదరణకు గురిచేసి, వృద్ధాశ్రమాలకు పంపకండి. మరువకండి. లేదా మీకు మీ పెద్దల గతే, అని గుర్తుంచుకోండి.
ఇట్లు,
జె.ఎమ్.ఎస్.యువజన చైతన్య సమితి.

VI. ప్రశంస

మీరు చూసిన లేదా మీకు తెలిసిన ఒక మంచి కుటుంబాన్ని గురించి మీ భావనలను తెలుపుతూ మీ స్నేహితుడికి/ తాతయ్యకు ఉత్తరం రాయండి.
జవాబు:

ప్రాజెక్టు పని

* ఈనాటి మానవ సంబంధాలపై వార్తా పత్రికల్లో అనేక వార్తలు, కథనాలు వస్తుంటాయి. వాటిని సేకరించి తరగతిలో వినిపించండి.
జవాబు:
వార్తలు :
1. 90 ఏళ్ళ వయస్సున్న అన్నపూర్ణమ్మను ఇద్దరు కొడుకులు ఇంటి నుండి పంపివేశారు. అన్నపూర్ణమ్మ చెట్టు కింద ఉంటోంది. గ్రామస్థులు పెట్టింది తింటోంది.

2. భుజంగరావు తన తలిదండ్రుల్ని వృద్ధాశ్రమంలో చేర్పించాడు. ఆ తల్లిదండ్రులు మనమల కోసం బెంగపెట్టుకున్నారు. అతని భార్య మాత్రం అత్తామామల రాకకు ఒప్పుకోలేదు.

VII. భాషాంశాలు

1) కింది సామాన్య వాక్యాలను సంక్లిష్ట వాక్యాలుగా మార్చండి.
ఉదా :
శర్వాణి పాఠం చదివింది. శర్వాణి నిద్రపోయింది.
శర్వాణి పాఠం చదివి, నిద్రపోయింది.

అ. మహతి ఆట ఆడింది. మహతి అన్నం తిన్నది.
జవాబు:
మహతి ఆట ఆడి, అన్నం తిన్నది.

ఆ. శ్రీనిధి జడవేసుకుంది. శ్రీనిధి పూలు పెట్టుకుంది.
జవాబు:
శ్రీనిధి జడవేసుకుని, పూలు పెట్టుకుంది.

ఇ. మాధవి పాఠం చదివింది. మాధవి పద్యం చెప్పింది.
జవాబు:
మాధవి పాఠం చదివి, పద్యం చెప్పింది.

ఈ. శివాని కళాశాలకు వెళ్ళింది. శివాని పాటల పోటీలో పాల్గొన్నది.
జవాబు:
శివాని కళాశాలకు వెళ్ళి, పాటల పోటీలో పాల్గొన్నది.

ఉ. నారాయణ అన్నం తింటాడు. నారాయణ నీళ్ళు తాగుతాడు.
జవాబు:
నారాయణ అన్నం తిని, నీళ్ళు తాగుతాడు.

ఊ. సుమంత్ పోటీలకు వెళ్ళాడు. సుమంత్ మంచి అలవాట్ల గురించి ప్రసంగించాడు.
జవాబు:
సుమంత్ పోటీలకు వెళ్ళి, మంచి అలవాట్ల గురించి ప్రసంగించాడు.

2) కింది సంక్లిష్ట వాక్యాలను సామాన్య వాక్యాలుగా రాయండి.
ఉదా :
శరత్ ఇంటికి వచ్చి, అన్నం తిన్నాడు.
శరత్ ఇంటికి వచ్చాడు. శరత్ అన్నం తిన్నాడు.

అ. కందుకూరి రచనలు చేసి సంఘ సంస్కరణ చేశాడు.
జవాబు:
కందుకూరి రచనలు చేశాడు. కందుకూరి సంఘ సంస్కరణ చేశాడు.

ఆ. రంగడు అడవికి వెళ్ళి కట్టెలు తెస్తాడు.
జవాబు:
రంగడు అడవికి వెళ్తాడు. రంగడు కట్టెలు తెస్తాడు.

ఇ. నీలిమ టి.వి. చూసి నిద్రపోయింది.
జవాబు:
నీలిమ టి.వి. చూసింది. నీలిమ నిద్రపోయింది.

ఈ. రజియా పాటపాడుతూ ఆడుకుంటున్నది.
జవాబు:
రజియా పాట పాడుతున్నది. రజియా ఆడుకుంటున్నది.

3) సంయుక్త వాక్యం
కింది వాక్యాలను గమనించండి.
విమల తెలివైనది. విమల అందమైనది.
విమల తెలివైనది, అందమైనది.
“ఇలా రెండు సామాన్య వాక్యాలు కలిసి ఒకే వాక్యంగా ఏర్పడటాన్ని సంయుక్త వాక్యం” అంటారు.

4) సంయుక్త వాక్యంగా మారేటప్పుడు వాక్యాల్లో వచ్చే మార్పులను గమనించండి.
అ) వనజ చురుకైనది. వనజ అందమైనది.
వనజ చురుకైనది, అందమైనది – రెండు నామపదాల్లో ఒకటి లోపించడం.

ఆ) అజిత అక్క శైలజ చెల్లెలు.
అజిత, శైలజ అక్కాచెల్లెళ్ళు – రెండు నామపదాలు ఒకచోట చేరి చివర బహువచనం చేరింది.

ఇ) ఆయన డాక్టరా? ఆయన ప్రొఫెసరా?
ఆయన డాక్టరా, ప్రొఫెసరా? – రెండు సర్వనామాలలో ఒకటి లోపించడం.

మరికొన్ని సంయుక్త వాక్యాలను రాయండి.

1. ఆయనా, ఈయనా పెద్దవాళ్ళు.
2. రవి కవిత్వమూ, కథలూ రాస్తాడు.
3. అంబేద్కర్ కార్యవాది, క్రియాశీలి.
4. శ్రీనిధి, రామూ బుద్ధిమంతులు.
5. రాజా, గోపాలు అన్నాదమ్ములు.
6. సీత యోగ్యురాలు, బుద్ధిమంతురాలు.

వ్యాకరణంపై అదనపు సమాచారం

పర్యాయపదాలు

అమ్మ : మాత, జనని, తల్లి
వివాహం : వివాహం, పరిణయం, ఉద్వాహం
స్వర్గం : త్రిదివం, నాకం, దివి
స్త్రీ : పడతి, స్త్రీ, ఇంతి
పక్షి : పిట్ట, పులుగు, విహంగం
వ్యవసాయం : సేద్యం, కృషి
సౌరభం : సువాసన, పరిమళం, తావి
నాన్న : జనకుడు, పిత, తండ్రి
ఇల : భూమి, వసుధ, ధరణి
పథం : దారి, మార్గం, త్రోవ
గృహం : ఇల్లు, సదనం, నికేతనం
భార్య : ఇల్లాలు, సతి, కులస్త్రీ

వ్యుత్పత్యర్థాలు

ఇతిహాసం – ఇలా జరిగిందని చెప్పేది (చరిత్ర)
మానవుడు – మనువు వల్ల పుట్టినవాడు (నరుడు)
పక్షి – పక్షములు కలది (పిట్ట)

నానార్థాలు

తాత = తండ్రి, తండ్రి తండ్రి, తల్లితండ్రి, బ్రహ్మ
గుణం = స్వభావం, అల్లెత్రాడు, ప్రయోజనం
వేదం = వెలివి, వివరణం
పాలు = క్షీరం, భాగం, సమీపం
సౌరభం = సువాసన, కుంకుమ, పువ్వు
వ్యవసాయం = కృషి, ప్రయత్నం , పరిశ్రమ
కాలం = సమయం, మరణం, నలుపు
దక్షిణం = ఒక దిక్కు సంభావన
ధర్మం = న్యాయం, ఆచారం, యజ్ఞం

సంధులు

సవర్ణదీర్ఘ సంధి :
సూత్రం : అ, ఇ, ఉ, ఋ లకు సవర్ణములైన అచ్చులు పరమైనప్పుడు వాని దీర్ఘములు ఏకదేశమగును.

గృహస్థాశ్రమం = గృహస్థ + ఆశ్రమం – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
స్వావలంబన = స్వ + అవలంబన – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
దేవాలయం = దేవ + ఆలయం – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
వృద్ధాశ్రమం = వృద + ఆశ్రమం – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
నిర్ణయాధికారం = నిర్ణయ + అధికారం – సవర్ణదీర్ఘ సంధి
కాలానుగుణం = కాల + అనుగుణం – సవర్ణదీర్ఘ సంధి

గుణసంధి :
సూత్రం : అకారమునకు ఇ, ఉ, ఋ లు పరమగునపుడు క్రమముగా ఏ, ఓ, అర్లు ఏకాదేశమగును.
పరోపకారం = పర + ఉపకారం – గుణసంధి
భావోద్వేగాలు = భావ + ఉద్వేగాలు – గుణసంధి

యణాదేశ సంధి :
సూత్రం : ఇ, ఉ, ఋలకు అసవర్ణములైన అచ్చులు పరమైనప్పుడు య, వ, ర లు ఆదేశమగును.
అత్యంత = అతి + అంత – యణాదేశ సంధి
అత్యున్నత = అతి + ఉన్నత – యణాదేశ సంధి
ప్రత్యక్షం = ప్రతి + అక్షం – యణాదేశ సంధి

వృద్ధి సంధి :
సూత్రం : అకారమునకు ఏ, ఐలు పరమగునపుడు ఐ కారమును, ఓ, ఔలు పరమగునపుడు ఔ కొరమును ఏకాదేశమగును.
మమైక = మమ + ఏక = వృద్ధి సంధి
దేశాన్నత్యం = దేశ + ఔన్నత్యం – వృద్ధిసంధి

అత్వసంధి :
సూత్రం : అత్తునకు సంధి బహుళంగా వస్తుంది.
అమ్మమ్మ = అమ్మ + అమ్మ – అత్వసంధి
నాన్నమ్మ = . నాన్న + అమ్మ – అత్వసంధి
తాతయ్య = – తాత + అయ్య – అత్వసంధి
పెద్దయిన = పెద్ద + అయిన = అత్వసంధి

ఇత్వసంధి (అ) :
సూత్రం : ఏమి మొదలైన పదాల్లోని ఇత్తునకు సంధి వైకల్పికంగా అవుతుంది.
మరెక్కడ = మరి + ఎక్కడ – ఇత్వసంధి
మనయ్యేది = పని + అయ్యేది – ఇత్వసంధి
ఏదైనా = ఏది + ఐనా – ఇత్వసంధి

ఇత్వసంధి (ఆ) :
సూత్రం : క్రియాపదాల్లో ఇత్తునకు సంధి వైకల్పికంగా అవుతుంది.
సాగిపోయిందని = సాగిపోయింది + అని – ఇత్వసంధి
ఉండేవని = ఉండేవి + అని – ఇత్వసంధి
ఉండేదని = ఉండేది + అని – ఇత్వసంధి

ఉత్వసంధి :
సూత్రం : ఉత్తునకు అచ్చు పరమైనపుడు సంధి అవుతుంది.
ఆకాశమంత =ఆకాశము + అంత – ఉత్వ సంధి
ఇల్లు + అంటే – ఉత్వసంధి
ఇల్లంటే = ఇల్లాలు = ఇల్లు – ఉత్వసంధి
వెన్నెముక = వెన్ను + ఎముక – ఉత్వసంధి

గసడదవాదేశ సంధి :
సూత్రం : ద్వంద్వ సమాసంలో మొదటి పదం మీద ఉన్న కచటతపలకు గసడదవలు క్రమంగా వస్తాయి.
తల్లిదండ్రులు = తల్లి + తండ్రి – గసడదవాదేశ సంధి
అన్నదమ్ములు = అన్న + తమ్ముడు – గసడదవాదేశ సంధి

సమాసాలు

ప్రకృతి – వికృతులు

పక్షి – పక్కి
ఆకాశం – ఆకసం
కార్యం – కర్ణం
సహజం – సాజము
వృద్ధ – పెద్ద
గర్వం – గరువము
శాస్త్రము – చట్టము
మర్యాద – మరియాద
నియమం – నేమం
గుణం – గొనం
విజ్ఞానం – విన్నానం
యంత్రం – జంత్రము
స్తంభము – కంబము
దీపము – దివ్వె
చరిత్ర – చారిత
స్త్రీ – ఇంతి
శాస్త్రం – చట్టం
రూపం – రూపు
అద్భుతము – అబ్బురము
గృహము – గీము
సంతోషం – సంతసము
ధర్మము – దమ్మము
దక్షిణం – దక్కనం
సుఖం – సుకం
త్యాగం – చాగం
స్తంభం – కంబం
భాష – బాస

పదాలు – అర్దాలు

లోగిలి = ಇಲ್ಲು
ఆమోదయోగ్యము = అంగీకారమునకు తగినది
వ్యవస్థ = ఏర్పాటు
ప్రాతిపదిక = మూలము
త్యాగభావన = విడిచిపెడుతున్నామనే ఊహ
కీలకము = ప్రధాన మర్మము
పునరుత్పత్తి = తిరిగి పుట్టించుట
విచక్షణ = మంచిచెడుల బేరీజు
సంస్కృతి = నాగరికత
సౌరభం = సువాసన
మక్కువ = ఇష్టము
వివేచన = మంచి చెడులను విమర్శించి తెలిసికోవడం
ఆదర్శం = ఇతరులు చూసి నేర్చుకోదగిన గుణం
నియమబద్ధం = నియమములతో కూడినది
నానుడి = సామెత
గృహస్థ + ఆశ్రమం = భార్యాభర్తలు పిల్లలతో తల్లిదండ్రులతో నివాసం
గార్హస్థ్య జీవితం = గృహస్తుగా జీవించడం
ఆలనా పాలనా = వినడం, కాపాడడం
జీవితపథ నిర్దేశం = జీవించే మార్గాన్ని చెప్పడం
ఆకళింపుచేసుకొను = అర్ధం చేసికొను
అవధానం = ఏకాగ్రత
అక్కర = అవసరం
స్వార్థపరత = తన బాగే చూసుకోవడం
తావు = స్థలము

సంఘీభావం = ఐకమత్యం
ఇతిహాసాలు = భారత రామాయణాలు (పరంపరగా చెప్పుకొనే పూర్వకథలు)
నమూనా = మాదిరి
స్వార్థం = స్వప్రయోజనం
అనివార్యము = నివారింపశక్యము కానిది
జీవన సరణి = జీవించే పద్ధతి
అనూహ్యము = ఊహింపరానిది
ధోరణులు = పద్దతులు
స్వావలంబన = తనపై తాను ఆధారపడడం
సంకుచితము = ముడుచుకున్నది
అనుభూతి = సుఖదుఃఖాదులను పొందడం
కనుమరుగు = కంటికి కనబడకుండా పోవుట
కేర్ టేకింగ్ సెంటర్లు = జాగ్రత్త తీసికొనే కేంద్రాలు
నేపథ్యం = తెరవెనుక ఉన్నది
అధిగమించి = దాటి
మనుగడ = జీవనం
విచ్ఛిన్నం = నాశనం
ఇబ్బడి ముబ్బడి = రెట్టింపు, మూడురెట్లు

Practice the AP 10th Class Maths Bits with Answers Chapter 12 Applications of Trigonometry on a regular basis so that you can attempt exams with utmost confidence.

AP SSC 10th Class Maths Bits 1st Lesson Chapter 12 Applications of Trigonometry with Answers

Question 1.
The ratio of the length of a rod and its shadow is 1 : √3 . Then find the angle of elevation of the sun.
Answer:
30°
Explanation:

tan θ = \(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{BC}}=\frac{1}{\sqrt{3}}\) = tan 30°
∴ θ = 30°

Question 2.
Find the angle ‘θ’ in the figure.

Answer:
30°
Explanation:
sin θ = \(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{AC}}=\frac{2}{4}=\frac{1}{2}\) = sin 30°
∴ θ = 30°

Question 3.
Find the angle made by the minuteshand in a clock during a period of 20 minutes.
Answer:
120°
Explanation:
Angle made by minutes hand in 1 minute is 6°.
Angle made by minutes hand in 20 minutes is = 20 × 6 = 120°

Question 4.
If the angle of elevation of Sun is 45°, then find the length of the shadow of a 12 m high tree.
Answer:
12 m
Explanation:
tan 45° = \(\frac{\text { height of tree }}{\text { shadow of tree }}\)
⇒ Shadow of tree = 12 m

Question 5.
In the given figure, find measurement of BC.

Answer:
7√3 cm
Explanation:
From figure, tan 30° = \(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{BC}}\)
⇒ \(\frac{1}{\sqrt{3}}=\frac{7}{\mathrm{BC}}\) ⇒ BC = 7√3 cm

Question 6.
A boy observed 20 m away from the base of a 20 m high pole, find the angle of elevation of the top.
Answer:
45°
Explanation:
tan θ = \(\frac{20}{20}\) = 1 = tan 45° ⇒ θ = 45°

Question 7.
The length of shadow of a pole is equal to the length of the pole, then find the angle of the elevation of the Sun.
Answer:
45°

Question 8.
Ladder ‘x’ metres long is laid against a wall making an angle ‘θ’ with the ground. If we want to directly find the distance between the foot of ladder and foot of the wall, which trigonometrical ratio should be considered ?
Answer:
cos θ

Question 9.
Top of a building was observed at an angle of elevation ‘α’ from a point, which is at distance’d’ metres from the foot of the building. Which trigonometrical ratio should be considered for finding height of buildings?
Answer:
tan α

Question 10.
If the angle of elevation of sun in¬creases from 0° to 90°, then find the length of shadow of the tower.
Answer:
Decreases
Explanation:
Sine value decreases from 0° to 90°. So length of shadow of the tower also decreases.

Question 11.
A ladder touches a wall at a height of 5 m. Find the angle made by the ladder with the ground, if its length is 10 m.
Answer:
30°
Explanation:

sin θ = \(\frac{5}{10}=\frac{1}{2}\)= sin 30°
∴ θ = 30°

Question 12.
x = (sec θ + tan θ), y = (sec θ – tan θ), then find xy.
Answer:
1

Question 13.
From the top of a building with height 30( √3 +1 )m two cars make angles of depression of 45° and 30° due east. What is the distance between two cars?
Answer:
60 m

Question 14.
At a point 15 m away from the base of a 15 m high pole, find the angle of elevation of the top.
Answer:
45°

Question 15.
If cosec θ + cot θ = k, then find cos θ.
Answer:
\(\frac{\mathrm{k}^{2}-1}{\mathrm{k}^{2}+1}\) = cos θ

Question 16.
A pole 6 m high casts a shadow 2√3 m long on the ground, then find the sun’s elevation.
Answer:
60°
Explanation:

tan θ = \(\frac{6}{2 \sqrt{3}}\) = √3 = tan 60°
∴ θ = 60°

Question 17.
A tower is 50 m high. Its shadow is x m shorter when the sun’s altitude is 45°, then when it is 30°, then find x.
Answer:
100 cm

Question 18.
Suppose you are shooting an arrow from the top of a building at a height of 6m to a target on the ground at an angle of depression of 60°. What is the distance between you and the object?
Answer:
3√3 m

Question 19.
What change will be observed in the angle of elevation as.we move away from the object?
Answer:
Angle decreases.

Question 20.
In the given figure, the positions of the observer and the object are marked, find the angle of depression.

Answer:
60°

Question 21.
An object is placed above the observer’s horizontal, we call the angle between the line of sight and observer’s horizontal.
Answer:
Angle of elevation.

Question 22.
x = a sin θ, y = a cos θ, then find x² + y².
Answer:
a²

Question 23.
If AB = 4m and AC = 8 m, then find the angle of elevation of A as observed from C.
Answer:
30°
Explanation:

sin C = \(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{AC}}=\frac{4}{8}=\frac{1}{2}\) = sin 30°
∴ C = 30°

Question 24.
The given figure shows the observation of point ‘C’ from point A. Find the angle of depression from A.

Answer:
30°
Explanation:
tan C = θ = \(\frac{4}{4 \sqrt{3}}=\frac{1}{\sqrt{3}}\) = tan = 30°
∴ θ = 30°

Question 25.
Find the angle of elevation of tower at a point 40 m apart from it is cot^-1(\(\frac{3}{5}\)) . Obtain the height of the tower.
Answer:
\(\frac{200}{3}\) m
Explanation:

Question 26.
A ladder of 10 m length touches a wall at a height of 5 m. Find the angle made by it with the horizontal.
Answer:
30°

Question 27.
The ratio of length of a pole and its shadow is 1: √3 . Find the angle of elevation.
Answer:
30°

Question 28.
A wall of 8m long casts a shadow 5m long. At the same time, a tower casts a shadow 50 m long, then find the height of tower.
Answer:
80 m

Question 29.
In the below figure, find x.

Answer:
x = 10 m

Question 30.
An aeroplane flying horizontally 1 km above the ground is observed at an elevation of 60°. After a flight of 10 seconds, its angle of elevation is observed to be 30° from the same point on the ground. Find the speed of the aeroplane.
Answer:
415.7 km/h

Question 31.
A building casts a shadow of length 50 √3m when the sun is 30° about the horizontal. Find the height of the building.
Answer:
50 m

Question 32.
A ladder 20 m long is placed against a vertical wall of height 10 m, then find the distance between the foot of the ladder and the wall.
Answer:
10√3 m

Question 33.
In the figure given below, if AB = 10 m and AC = 20 m, then find θ.

Answer:
30°

Question 34.
Find the length of the shadow of a tree is 8m long when the sun’s angle of elevation is 45°.
Answer:
8

Question 35.
Find the length of the string of a kite flying at 100m above the ground with the elevation of 60°.
Answer:
\(\frac{200}{\sqrt{3}}\)

Question 36.
In the figure given below, if AB = 10√3 m, then find CD. (take √3 = 1.732).

Answer:
7.32 m

Question 37.
From a bridge 25 m high, the angle of depression of a boat is 45°. Find the horizontal distance of the boat from the bridge.
Answer:
25 m

Question 38.
If the shadow of a tree is \(\frac{1}{\sqrt{3}}\) times the height of the tree, then find the angle of elevation of the sun.
Answer:
60°

Question 39.
A player sitting on the top of a tower of height 40m observes the angle of depression of a ball lying on the ground is 60°. Find the distance between the foot of the tower and ball.
Answer:
\(\frac{40}{\sqrt{3}}\)m

Question 40.
The length of the shadow of a tree is 7m high, when the sun’s elevation is
Answer:
45°
Explanation:
Length and shadow of a tree is same.
So sun’s elevation is 45°.

Question 41.
Write any one example of a Pythagorean triplet.
Answer:
5, 12, 13
Explanation:
5, 12, 13 (or) 3, 4, 5 (or) 7,24,25

Question 42.
When the angle of elevation of a light changes from 30° to 45°, the shadow of pole becomes 100 √3 m less. Find the height of the pole.
Answer:
100m

Question 43.
Find the elevation of the sun at the moment when the length of the shadow of a tower is just equal to its height.
Answer:
45°

Question 44.
The height of a tower is 10m. Find the length of its shadow when sun’s altitude is 45°.
Answer:
10 m

Question 45.
If the height and length of the shadow of a man are the same, then find the angle of elevation of the sun.
Answer:
45°

Question 46.
A boy observed the top of an electrical pole to be at angle of elevation of 60° when the observation point is 8m away from the foot of the pole, then find the height of the pole.
Answer:
8√3m

Question 47.
When the length of the shadow of a person is equal to his height, then find the elevation of source of light.
Answer:
45°

Question 48.
From the top of a building 50m from horizontal, the angle of depression made by a car is 30°. How far is the car from the building?
Answer:
50√3m

Question 49.
What change will be observed in the angle of elevation as we approach the foot of the tower ?
Answer:
Angle decreases.

Question 50.
The length of the shadow of a tower on the plane ground is √3 times the height of the tower. Find the angle of elevation of sun.
Answer:
30°

Question 51.
A pole of 12m high casts a shadow 4 √3 m on the ground, then find the sun’s angle of elevation.
Answer:
60°

Question 52.
Angle of elevation of the top of a build-ing from a point on the ground is 30°. Then find the angle of depression of this point from the top of the building.
Answer:
30°

Question 53.
In the figure given below, a man on the top of cliff observes a boat coming towards him. Then θ represents the angle of …………..

Answer:
Depression

Question 54.
The angle of elevation of a cloud from a point 200 m above the take is 30° and the angle of depression of its reflection in the lake is 60°. Find the height of the cloud above the lake.
Answer:
400 m

Question 55.
In a rectangle, if the angle between a diagonal and a side is 30°, and the length of the diagonal is 6cm, find the area of the rectangle.
Answer:
9√3 cm²
Explanation:

In ΔABC, sin 30°= \(\frac{\mathrm{BC}}{\mathrm{AC}}\) ⇒ \(\frac{1}{2}=\frac{\mathrm{BC}}{6}\) ⇒ BC = 3 cm,
cos 30° = \(\frac{\mathrm{BC}}{\mathrm{AC}}\) ⇒ \(\frac{\sqrt{3}}{2}=\frac{\mathrm{AB}}{6}\)
⇒ AB = 3√3 cm.
∴ Area of rectangle = AB × BC
= 3√3 × 3 = 9√3 cm²

Question 56.
A tree breaks due to storm and the broken part bends so that the top of the tree touches the ground making an angle of 30° with the ground. The distance between the top of the tree and the ground is 10m. Find the height of the tree.
Answer:
10√3 m

Question 57.
The angle of depression of the top of a tower at a point 100m from the house is 45°, then find the height of the tower.
Answer:
36.6 m

Question 58.
In the given figure, find the value of angle θ.

Answer:
30°

Question 59.
If the angle of elevation of a tower from a distance of 100m from its foot is 60°, then find the height of the tower.
Answer:
100√3 m

Question 60.
In the figure given below, if AD = 7 √3 m, then find BC.

Answer:
28 m

Question 61.
If two tangents inclined at an angle of 60° are drawn to a circle of radius 3 cm, then find the length of tangent.
Answer:
3√3 cm

Question 62.
An electric pole 20 m high stands up right on the ground with the help of steel wire to its top and affixed on the ground. If the steel wire makes 60° with the horizontal ground, find the length of steel wire.
Answer:
\(\frac{20}{\sqrt{3}}\)m

Question 63.
When the angle of elevation of a pole is 45°, what do you say about the length of the pole and its shadow.
Answer:
Both are equal.

Question 64.
If the ratio of height of a tower and the’length of its shadow on the ground is √3 : 1, then find the angle of elevation of the sun.
Answer:
60°

Question 65.
The ratio of the length of a rod and its shadow is 1 : √3, then find the angle of elevation of the sun.
Answer:
30°

Question 66.
In the figure given below, if AB = CD = 10√3m, then find BC.

Answer:
40 m
Explanation:
From ΔABM, tan 30° = \(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{BM}}\)
\(\frac{1}{\sqrt{3}}=\frac{10 \sqrt{3}}{\mathrm{BM}}\)
⇒ BM = 30m

From Δ CDM, tan 60°= \(\frac{\mathrm{CD}}{\mathrm{MC}}\)
√3 = \(\frac{10 \sqrt{3}}{\mathrm{MC}}\) ⇒ MC = 10m
∴ BC = BM + MC
= 30 + 10
= 40 m

Question 67.
The angle of elevation of top of a tree is 30°. On moving 20m nearer, the angle of elevation is 60°. Find the height of the tree.
Answer:
10√3 m

Question 68.
Two posts are 15m and 25m high and the line joining their tops make an angle of 45° with the horizontal. Find the distance between the two posts.
Answer:
10m

Question 69.
If a pole 6m high casts a shadow, 2 √3 m long on the ground, then find the sun’s angle of elevation.
Answer:
60°

Question 70.
If the length of the shadow of a tower \(\frac{1}{\sqrt{3}}\) is times the height of the tower, then find the angle of elevation of the sun.
Answer:
60°

Question 71.
In the figure given below, the imaginary line through the object and eye of the observer is called

Answer:
Line of sight

Question 72.
A tower makes an angle of elevation equal to the angle of depression from the top of a cliff 25 m high. Find the height of the tower.
Answer:
50 m

Question 73.
If two towers of height X and Y subtend angles of 30° and 60° respectively at the centre of the line joining their feet, then find X : Y.
Answer:
1 : 3

Question 74.
An object is placed below the observer’s horizontal, then what is the angle between line of sight and observer’s horizontal?
Answer:
Angle of depression

Question 75.
The upper part of a tree is broken by wind and makes an angle of 30° with the ground and at a distance of 21 m from the foot of the tree. Find the total height of the tree.
Answer:
21√3 m

Question 76.
If the sun’s angle of elevation is 60°, then a pole of height 6 m, then find cast a shadow of length.
Answer:
2√3 m

Question 77.
A person standing on the bank of a river observes that the angle subtended by a tree on the opposite bank is 60°. When he retires 40 in from the bank, he finds the angle to be 30°. Find the breadth of the river.
Answer:
20 m

❖ Choose the correct answer satisfying the following statements.
Question 78.
Statement (A) : If the below figure, if BC = 20m, then height AB is 11.56 m.

Statement (B) :
tan θ = \(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{BC}}=\frac{\text { perpendicular }}{\text { base }}\)
where θ is the ∠ACB.
(i) Both A and B are true
(ii) A istrue, B is false
(iii) A is false, B is true
(iv) Both A and B are false
Answer:
(i) Both A and B are true
Explanation:
Both A and B are correct, B is the correct explanation of the A.
tan30° = \(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{BC}}\) ⇒ \(\frac{1}{\sqrt{3}}=\frac{A B}{20}\)
AB = \(\frac{1}{\sqrt{3}}\) × 20 = \(\frac{20}{1.73}\) = 11.56 m.
So, option (i) is correct.

Question 79.
Statement (A) : If the length of shadow of a vertical pole is equal to its height, then the angle of elevation of the sun is 45°.
Statement (B) : According to Pythagoras theorem, h² = l² + b², where h = hypotenuse, l = Length and b = base.
(i) Both A and B are true
(ii) A istrue, B is false
(iii) A is false, B is true
(iv) Both A and B are false
Answer:
(i) Both A and B are true
Explanation:
Both A and B are correct, but B is not the correct explanation of the A.
So, option (i) is correct.

❖ Read the below passages and answer to the following questions.
From the top of a tower, the angles of depresssion of two objects on the same side of the tower are found to be α and β where α > β.

Question 80.
If the distance between the objects is ‘P’ metres, then find the height ’h’ of the tower.
Answer:
\(\frac{P \tan \alpha \tan \beta}{\tan \alpha-\tan \beta}\)
Explanation:

Height of the tower (AB) = h m
Distance (CD) = P m
Let distance (BC) = x m
∠ACB = α and∠ADB = β
In right ΔABC,\(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{BC}}\) = tan α
⇒ \(\frac{\mathrm{h}}{\mathrm{x}}\) = tan α ⇒ h = x tan α …………….. (i)
In right ΔABD,\(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{BD}}\) = tan β
⇒ \(\frac{\mathrm{h}}{\mathrm{BC}+\mathrm{CD}}\) = tan β
⇒ h = (x + P) tan β …………..(ii)
From (i), we get x = \(\frac{\mathrm{h}}{\tan \alpha}\)
Hence, h = \(\frac{P \cdot \tan \alpha \cdot \tan \beta}{\tan \alpha-\tan \beta}\) proved.

Question 81.
Find the height of the tower if P = 150 m, α = 60° and β = 30°.
Answer:
130 m
Explanation:
Putting P = 150 m, α = 60° and β = 30°, we get
h = \(\frac{150 \times \tan 60^{\circ} \times \tan 30^{\circ}}{\tan 60^{\circ}-\tan 30^{\circ}}\) m
= 129.9m ≅ 130m

Question 82.
The distance of the extreme object from the top of the tower is
Answer:
260 m
A straight highway leads to the foot of a tower of height 50m. From the top of the tower, the angles of depression of two cars standing on the highway are 30° and 60°.

Explanation:
sin β = \(\frac{\mathrm{h}}{\mathrm{y}}\)
⇒ y = \(\frac{h}{\sin \beta}=\frac{130}{\sin 30^{\circ}}\) = 260m

Question 83.
Find the distance between the cars.
Answer:
57.7 m
Explanation:
From ΔABD, tan 60° = \(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{BD}}\)
⇒ √3 = \(\frac{50}{\mathrm{BD}}\) ⇒ BD = \(\frac{50}{\sqrt{3}}\)
From ΔABC, tan 30° = \(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{BC}}\)
⇒ \(\frac{1}{\sqrt{3}}=\frac{50}{\mathrm{BC}}\) ⇒ BC = 50√3
BC = BD + DC CD ⇒ BC – BD
= 50√3 = \(\frac{50}{\sqrt{3}}=\frac{150-50}{\sqrt{3}}=\frac{100}{\sqrt{3}}\) = 57.7 m

Question 84.
Find the distance between the second car from the tower.
Answer:
86.60 m
Explanation:
BC = 50 × 1.732 = 86.60 m

Question 85.
Which trignometrical concept was used to solve the given problem?
Answer:
Tangent and cosine.
The angle of elevation of a ladder against a wall is 60° and the foot of the ladder is 9.6 m from the wall.

Question 86.
Find the length of the ladder.
Answer:
19.2 m
Explanation:
From ΔOAD, cos 60° = \(\frac{\mathrm{OA}}{\mathrm{DA}}\)
⇒ \(\frac{1}{2}=\frac{9.6}{\mathrm{DA}}\) ⇒ DA = 9.6 × 2 = 19.2m

Question 87.
Which trigonometrical concept was used to solve the problem?
Answer:
cos θ
Observe the below figure and answer to the following questions.

Question 88.
In the above figure θ₁ is called
Answer:
Angle of elevation

Question 89.
In the above figure θ₂ is called
Answer:
Angle of depression

Question 90.
θ₁ and θ₂ are measured from where?
Answer:
Always horizontal line.

Question 91.
What is the relation between θ₁ and θ₂?
Answer:
Both θ₁ = θ₂
Write the correct matching options.

Question 92.
From a window, ‘h’m high above the ground, of a house in a street, the angles of elevation and depression of the top and bottom of another house on the opposite side of the street are a and P respectively, then match the column.

Answer:
A – (iv), B – (iii), C – (i), D – (ii)

Question 93.

Answer:
A – (ii), B – (iv).

Question 94.

Answer:
A – (i), B – (iii).
Explanation:
(A) cos θ = \(\frac{\mathrm{BC}}{\mathrm{AC}}=\frac{20}{40}=\frac{1}{2}\) = cos 60°
∴ θ = 60°

(B) In ΔABC, tan 45° = \(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{BC}}\)
⇒ 1 = \(\frac{\mathrm{AB}}{2}\)
⇒ AB = 2
InΔABD, tan θ = \(\frac{\mathrm{AB}}{\mathrm{BD}}=\frac{2}{10}=\frac{1}{5}\)

Question 95.
A tower of height 100√3m casts a shadow of length 10073 m then what is the angle of elevation of the sun at that time?
(OR)
In the given figure, what is the value of angle θ?

Solution .
In ΔABC
tan θ = \(\frac{\mathrm{BC}}{\mathrm{AB}}\) ⇒ tan θ = \(\frac{100}{100 \sqrt{3}}=\frac{1}{\sqrt{3}}\)
θ = 30°

Question 96.
Name the ‘angle of depression’ from the figure given below in which
∠B = 90°.

Answer:
∠DAC

AP State Syllabus AP Board 6th Class Hindi Textbook Solutions सन्नद्धता कार्यक्रम Chapter 3 मौखिक खेल Textbook Questions and Answers.

AP State Syllabus 6th Class Hindi Solutions सन्नद्धता कार्यक्रम Chapter 3 मौखिक खेल

6th Class Hindi सन्नद्धता कार्यक्रम Chapter 3 मौखिक खेल Textbook Questions and Answers

विधि :
छात्र गोलाकार में बैठते हैं। एक छात्र उठकर ‘मेरा नाम …… है।” कहकर, बगल वाले छात्र से पूछता है कि “आपका नाम क्या है?” बगलवाला छात्र भी “मेरा नाम है’ बताकर उसके बगलवाले छात्र से पूछता है कि “तुम्हारा नाम क्या है?’ इस प्रकार एक के बाद एक कक्षा के सभी छात्र इस खेल में भाग लेते हैं। इसी प्रकार के अन्य प्रश्न भी पूछे . जा सकते हैं।

కార్యము :
విద్యార్థులు గోళాకారంలో కూర్చొనెదరు. ఒక విద్యార్థి లేచి “నా పేరు … ” అని చెప్పి ప్రక్క విద్యార్థితో “మీ పేరేమిటి?” అని అడుగుతాడు. ఆ ప్రక్క విద్యార్థి “నా పేరు ……. ” అని చెప్పి తన ప్రక్క విద్యార్థిని “నీ పేరేమిటి ?” అని అడుగుతాడు. ఈ విధంగా ఒకరి తర్వాత ఒకరు తరగతిలోని విద్యార్థులందరూ ఈ ఆటలో పాల్గొనెదరు. ఇదేవిధంగా ఇతర ప్రశ్నలు కూడా అడగవచ్చు.

मौखिक प्रश्न:

पहला बालक : मेरा नाम सतीश है। आपका नाम क्या है?

दूसरा बालक : मेरा नाम गोपी है। आप का नाम क्या है?

तीसरा बालक : मेरा नाम रमणा है। आपका नाम क्या है?

चौथा बालक : मेरा नाम कुमार है। आप का नाम क्या है?

पाँचव बालिका : मेरा नाम नागमणि है।

पहला बालक : मेरे पिताजी का नाम राजेश है। आपके पिताजी का नाम क्या है?

दूसरा बालक : मेरे पिताजी का नाम वेंकट है। आपके पिताजी का नाम क्या है?

तीसरा बालक : मेरे पिताजी का नाम गंगाधर है। आपके पिताजी का नाम क्या है?

चौथा बालक : मेरे पिताजी का नाम परमेश्वर है। आपके पिताजी का नाम क्या है?

पाँचव बालिका : मेरे पिताजी का नाम श्रीनिवास है।

पहला बालिका : मेरी माताजी का नाम सरला है। आपकी माताजी का नाम क्या है?

दूसरा बालक : मेरी माताजी का नाम गौरी है। आपकी माताजी का नाम क्या है?

तीसरा बालक : मेरी माताजी का नाम दीपा है। आपकी माताजी का नाम क्या है?

चौथा बालक : मेरी माताजी का नाम सत्यवती है। आपकी माताजी का नाम क्या है?

पाँचव बालिका : मेरी माताजी का नाम अनुराधा है।

पहला बालक : मैं चिट्टि नगर में रहता हूँ। आप कहाँ रहते हैं?

दूसरा बालक : मैं अरंडल पेट में रहता हूँ। आप कहाँ रहते हैं?

तीसरा बालक : मैं ए.टी आग्रहारम में रहता हूँ। आप कहाँ रहती हैं ?

चौथा बालिक : मैं कोंडपल्लि में रहती हूँ। आप कहाँ रहती हैं ?

पाँचव बालिका : मैं अमरावती में रहती हूँ।

शब्दार्थ

मेरा = నా యొక్క, mine, myself
का, के, की = యొక్క, of
तेरा (तू + का) = నీ యొక్క, yours
यहाँ = ఇక్కడ, here
तुम्हारा(तुम +का) = నీ యొక్క, yours
यह = ఇది, ఇతడు, ఈమె, this
तेरी = నీ యొక్క, yours
ये = ఇవి వీరు, these

उसका (वह +का) = అతని, దాని యొక్క, that’s
हमारा = మన యొక్క, our’s
माता= అమ్మ, mother
पिता = తండ్రి, father
आपका (आप +का) = తమరి యొక్క, your’s ৪ান্ত
छात्र= విద్యార్థి, student
उनका = వారి యొక్క, their’s
कहाँ = ఎక్కడ ?, where
इनका = వీరియొక్క, It’s
कौन = ఎవరు?, who
छात्रा = విద్యార్థిని, student

वर्णमाला चार्ट

मौखिक अभ्यासः

1. आपके काम

2. समरुपी शब्दों की जोड़ी बनाइए।

उत्तर:

3. इन अक्षरों को न, म, ना, आ, रा, इ, ई, उ, अ, ओ, ए, र, प शब्दों में पहचानो। गोला ‘O’ लगाओ।

4. ‘ल’ अक्षर पर O लगाओ।

5. लिंग – बदलिए

पिताजी – माताजी
आपका – आपकी
छात्र – छात्रा
मेरा – मेरी
लड़का – लड़की

6. इन्हें पहचानिए।

7. वर्गों की जोड़ी बनाइए।

उत्तर:

Andhra Pradesh AP Board 5th Class EVS Solutions 10th Lesson భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమం Textbook Exercise Questions and Answers.

AP State Syllabus 5th Class EVS Solutions Lesson 10 భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమం

I. విషయావగాహన:

ప్రశ్న 1.
స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు స్వాతంత్రం కోసం త్యాగం చేయకపోతే ఏం జరిగి ఉండేదో వివరించండి?
జవాబు:

1. స్వాతంత్ర్యసమరయోధుల త్యాగ ఫలితమే నేడు మనం అను భవిస్తున్న స్వాతంత్ర్యము మరియు స్వేచ్ఛాజీవితము.
2. స్వాతంత్ర్యము అనగా ప్రజలకు స్వేచ్చగా, మాట్లాడుటకు, సంతోషంగా జీవించుటకు ఎలాంటి అవరోధాలు లేకుండా జీవించుటకు కల్పించబడిన అవకాశం స్వాతంత్ర్యము అనేది ఉన్నత జీవితం గడపటానికి మూలం..

ప్రశ్న 2.
భారత స్వాతంత్రోద్యమాన్ని క్లుప్తంగా వివరించండి?
జవాబు:

1. 1498 లో పోర్చుగీసు నావికుడు వాస్కోడిగామా భారతదేశానికి సముద్ర మార్గాన్ని కనుగొన్నాడు. పోర్చుగీను , డచ్, ఫ్రెంచ్, బ్రిటిష్ వారు ఒకరి తర్వాత ఒకరు భారతదేశానికి వర్తకం కోసం వచ్చారు.
2. బ్రిటీష్ వారు మనదేశంలో ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీని స్థాపించారు. భారతీయ రాజ్యాలను, జయించి 1757 లో పాలించటం ప్రారంబించారు. 1857 లో భారత్ లోని వివిధ ప్రాంతాలలో ప్రజలు బ్రిటీష్ వారి పై తిరుగుబాటు చేసారు. దీనినే మొదటిస్వాతంత్ర్య సంగ్రామంగా చెబుతారు.
3. 1885 లో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ ఏర్పడింది. భారతీయుల హక్కుల కోసం బ్రిటిష్ వారి పై పోరాటం చేసింది.
4. 1919 లో గాంధీజీ స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో చేరారు. సహాయనిరాకరణోద్యమం (1922) మరియు, ఉప్పు సత్యాగ్రహం (1930) చేపట్టారు.
5. 1942 లో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ భారత దేశాన్ని వదలి వెళ్ళాలని బ్రిటీష్ వారిని డిమాండ్ చేసింది దాని ఫలితంగా వారు ఆగష్టు 14 1947 అర్థరాత్రి భారత్ ను వదిలి వెళ్ళారు. కావున మనం ప్రతి సంవత్సరం ఆగష్టు 15 ను స్వాతంత్ర్యదినోత్సవంగా జరుపుకుంటాం

ప్రశ్న 3.
మీకు తెలిసిన కొందరు స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల పేర్లు చెప్పండి?
జవాబు:
భగత్ సింగ్, లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి, బాలగంగాధర తిలక్, రాణీ లక్ష్మీ భాయ్, సుభాష్ చంద్రబోస్, అల్లూరి సీతారామరాజు, పటేల్, పొట్టిశ్రీరాములు, టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు, మొదలగువారు.

II. ప్రశ్నించడం – పరికల్పనలు చేయడం:

ప్రశ్న 4.
మహాత్మాగాంధీ దక్షిణాఫ్రికానుంచి బారత దేశం వచ్చి ఉండక పోతే ఏమి జరిగి ఉండేది?
జవాబు:
గాంధీజీ ఒక ప్రముఖ భారతీయ జాతీయ వాద సిద్ధాంత కర్త మరియు సమాజ నిర్వాహకుడిగా ఒక అంతర్జాతీయ ఖ్యాతిని తెచ్చారు. గాంధీజీ ” డు ఆర్ డై ” అనే నినాదాన్ని చ్చారు. గాంధీజీ అనేక స్వాతంత్ర్య ఉద్యమాల్లో చురుకుగా పాల్గొన్నారు. సహాయ నిరాకరణోద్యమం, ఉప్పు సత్యాగ్రహం క్విట్ ఇండియా ఉద్యమాలను నడిపారు.

వాటి ఫలితంగా భారత దేశానికి 1947 ఆగష్టు 15 న స్వాతంత్ర్యం వచ్చింది. వారు అహింసావాదాన్ని ఉద్యమ స్ఫూర్తిగా తీసుకున్నారు. గాంధీజీ దక్షిణాఫ్రికా నుంచి భారత దేశానికి వచ్చి ఉండక పోతే 1947 నాటికి భారత్ స్వాతంత్ర్యం సాధించి ఉండేది కాదు. .

III. ప్రయోగాలు – క్షేత్ర పరిశీలనలు:

ప్రశ్న 5.
ప్రజలు స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల విగ్రహాలను ఎందుకు ఏర్పాటు చేస్తారు?
జవాబు:
ప్రజలు ఒక ప్రత్యేక వ్యక్తి (స్వాతంత్ర సమరయోధులు) లేదా సంఘటనను గౌరవించటానికి విగ్రహాలను వ్యవస్థాపించారు. గొప్ప వ్యక్తుల విగ్రహాలు ప్రేరణలకు మూలం. వారు సమాజానికి, దేశానికి చేసిన సేవలు మరియు వారి విలువలను కొనియాడుటయే విగ్రహల. ఏర్పాటు యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశం.

IV. సమాచార నైపుణ్యాలు – ప్రాజెక్టుల పని:

ప్రశ్న 6.
స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల చిత్రాలు సేకరించి ఆల్బమ్ తయారు చేయండి?
జవాబు:
విద్యార్ధికృత్యము.

V. బొమ్మలు గీయడం – నమునాలు తయారు చేయడం:

ప్రశ్న 7.
జాతీయ పతాకం చిత్రం గీసి రంగులు వేయండి.
జవాబు:
విద్యార్ధికృత్యము

VI. ప్రశంస – విలువలు జీవవైవిధ్యంపట్ల స్పృహ కల్గి ఉండడం:

ప్రశ్న 8.
స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల త్యాగాలను నీవు ఎలా ప్రశంసిస్తావు?
జవాబు:
భారతీయ స్వాతంత్ర సమరయోధులు, వారి చరిత్రలు, వారి పోరాటాలు ప్రజలకు స్ఫూర్తిని ప్రేరణను ఇస్తాయి. మనకు స్వాతంత్ర్యం సాధించి పెట్టుటకు వారు తమ జీవితాలను – త్యాగం చేశారు భారతదేశంలో సామాజిక, ఆర్థిక సమానత్వం సాధించటం అనేది వారికల.వారి ద్వారా పొందిన స్వాతంత్ర్యాన్ని సరియైన మార్గంలో అనుభవించటం అంటే మనం నైతిక విలువలతో సమాజాన్ని మరింత ముందుకు తీసుకు వెళ్ళేలా ప్రవర్తించాలి. ”

అదనపు ప్రశ్నలు:

ప్రశ్న 1.
చారిత్రక కట్టడాలు అనగానేమి ఉదాహరణ లివ్వండి?
జవాబు:
ఒక వ్యక్తి లేదా ఒక సందర్భానికి గౌరవ సూచనగా నిర్మించబడిన ఒక విగ్రహం లేదా భవనాన్ని ” చారిత్రక కట్టడం” అంటారు.
ఉదా: తాజ్ మహల్, ఎర్రకోట, హవామహల్, సాంచి స్థూపం మొదలైనవి కొన్ని చారిత్రక కట్టడాలు.

ప్రశ్న 2.
ఆంధ్రప్రదేశ్ కు చెందిన ప్వాతంత్ర్య సమరయోధుల పేర్లను పేర్కొనండి?
జవాబు:
అల్లూరి సీతారామరాజు ‘, దుగ్గిరాల గోపాలకృష్ణ , దువ్వూరి సుబ్బమ్మ, గాడిచర్ల హరి సర్వోత్తమ రావు, కొండా వెంకటప్పయ్య, పొనక కనకమ్మ పొట్టి శ్రీరాములు, టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు మొదలగువారు ఆంధ్రప్రదేశ్ కు చెందిన స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు.

బహుళైచ్ఛిక ప్రశ్నలు:

సరియైన సమాధానాలను గుర్తించండి:

ప్రశ్న 1.
…………………… లో వాస్కోడిగామా భారతదేశానికి సముద్రమార్గాన్ని కనుగొన్నాడు .
(A) 1947
(B) 1498
(C) 1489
(D) ఏదీకాదు
జవాబు:
(B) 1498

ప్రశ్న 2.
ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ స్థాపించ బడిన సంవత్సరం ……………………
(A) 1985
(B) 1880
(C) 1885
(D) 1785
జవాబు:
(C) 1885

ప్రశ్న 3.
గాంధీజీ స్వాతంత్ర్యోద్యమంలో పాల్గొన్న సంవత్సరం ……………………
(A) 1910
(B) 1919
(C) 1719
(D) 1819
జవాబు:
(B) 1919

ప్రశ్న 4.
స్వాతంత్ర్య దినోత్సవం ……………………
(A) 15 ఆగష్టు 1947
(B) 26 జనవరి 1950
(C) 15 ఆగష్టు 1942
(D) 1919
జవాబు:

ప్రశ్న 5.
రిపబ్లిక్ దినోత్సవం ……………………
(A) 15 ఆగష్టు 1947
(B) 26 జనవరి 1950
(C) 15 ఆగష్టు 1942
(D) 1919
జవాబు:

ప్రశ్న 6.
…………………… తిరుగుబాటుని మొదటి స్వాతంత్ర్య సంగ్రామం అంటారు
(A) 1757
(B) 1887
(C) 1947
(D) 1857
జవాబు:
(D) 1857

బి. క్రింది సంఘటనలను వాటి సంవత్సరాలతో జతపరచండి.

జవాబు:
1. E
2. D
3. B
4. A
5. C

AP State Syllabus AP Board 8th Class Telugu Important Questions Chapter 8 జీవన భాష్యం.

AP State Syllabus 8th Class Telugu Important Questions 8th Lesson జీవన భాష్యం

8th Class Telugu 8th Lesson జీవన భాష్యం Important Questions and Answers

I. అనగాహన – ప్రతిస్పందన

అ) కింది ఆసరిచిత గద్యాలు చదవండి. ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

1. కింది గద్యభాగాన్ని చదవండి. కింద ఇచ్చిన నాలుగు వాక్యాలలోని తప్పొప్పులను గుర్తించి, బ్రాకెట్లలో రాయండి.

అంతరించిపోతున్న తెలుగు భాషా సంస్కృతులకు పునరుజ్జీవనం కల్పించుటకై రంగంలోకి దిగిన కందుకూరి పూర్తి సంఘసంస్కరణ దృక్పథంతో పనిచేశారు. ఒకే రంగాన్ని ఎంచుకోకుండా, సంఘంలో అపసవ్యంగా సాగుతున్న పలు అంశాలవైపు దృష్టిని సారించాడాయన. ప్రధానంగా స్త్రీల అభ్యున్నతిని కాంక్షించిన మహామనీషిగా వాళ్ళ చైతన్యం కోసం అనేక రచనలు చేశారు. చంద్రమతి చరిత్ర, సత్యవతి చరిత్ర వంటివి అందులో కొన్ని. వారి బ్రహ్మవివాహం నాటకం, పెద్దయ్య గారి పెళ్ళి పేరుతో, వ్యవహార ధర్మబోధిని, ప్లీడర్ నాటకం పేరుతోనూ, ప్రసిద్ధి పొందాయి.
వాక్యాలు :
1. కందుకూరి పూర్తి పేరు వీరేశలింగం పంతులు. (✓)
2. చంద్రమతి చరిత్ర కందుకూరి రాసిన గొప్ప నాటకం. (✗)
3. సంఘంలోని సవ్యమైన అంశాలపై దృష్టి సారించాడాయన. (✗)
4. కందుకూరి గొప్ప సంఘసంస్కర్త. (✓)

2. కింది పేరాను చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానములు రాయండి.

ప్రపంచంలో మొట్టమొదట విడుదల చేయబడిన తపాలాబిళ్ళ అతికించే రకం కాదు. అది రెండు అణాల ఖరీదు కలిగిన కాపర్ టికెట్. ఈస్టిండియా కంపెనీ అధికారానికి లోబడిన వందమైళ్ళ లోపు చిరునామాకు దాని ద్వారా ఒక కవరును పంపవచ్చును. ఆ కవరును డాక్ రన్నర్ తీసుకువెడతాడు. ఈ కాపర్ టోకెన్ ప్రప్రథమంగా 1774 మార్చి 31వ తేదీన పాట్నాలో విడుదల చేయబడింది. 1852లో సింధు ప్రావిన్స్ కమిషనర్ సర్ బార్టిల్ ఫెర్ ఆసియాలో మొట్టమొదట తపాలా బిళ్ళను తీసుకువచ్చాడు. అందులో ఈస్టిండియా కంపెనీ ముద్ర ఉండేది. దానిని సింధు లోపల ఉత్తరాలు పంపడానికి ఉపయోగించేవారు. దీనిని సిండే డాక్ అనేవారు.
ప్రశ్నలు:
1. డాక్ రన్నర్ అంటే ఎవరు?
జవాబు:
తపాలా బంట్రోతు.

2. సింధు ప్రావిన్స్ ఎవరి పరిపాలనలో ఉంది?
జవాబు:
ఈస్టిండియా కంపెనీ.

3. అణా అంటే ఎన్ని పైసలు?
జవాబు:
ఆరు పైసలు.

4. సిండే డాక్ అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
సింధు ప్రావిన్స్ లోని కాపర్ టికెట్.

3. కింది పేరాను చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

అప్పటికి 200 సంవత్సరాల నుంచి ఆంగ్లేయుల కారణంగాను, అంతకు ముందు ఏడెనిమిది వందల ఏళ్ళ నుంచి తురుష్కుల కారణంగాను, స్వాతంత్ర్యాన్ని కోల్పోయి బానిసత్వంలో మగ్గుతున్న భారత జాతి దైన్యస్థితి నుంచి మేల్కొని 1857లో వీరోచితంగా ప్రథమ భారత స్వాతంత్ర్య సంగ్రామాన్ని సాగించింది. కానీ ఆ చైతన్యాన్ని సైనికుల తిరుగుబాటు అంటూ తక్కువగా అంచనా వేసి, ఆంగ్ల ప్రభుత్వం అధికారాన్ని తిరిగి హస్తగతం చేసుకుని భారతదేశాన్ని పాలించడం మొదలు పెట్టింది.
ప్రశ్నలు :
1. సుమారు ఏ సంవత్సరములో ఆంగ్లేయులు భారతదేశంలో ప్రవేశించారు?
జవాబు:
క్రీ.శ. 1600లో

2. తురుష్కులు భారతదేశాన్ని పాలించడం ఎప్పుడు మొదలు పెట్టారు?
జవాబు:
సుమారు క్రీ.శ 800లు లేక 900 సంవత్సరాల నుండి

3. సైనికుల తిరుగుబాటు ఎప్పుడు జరిగింది?
జవాబు:
క్రీ.శ. 1857

4. భారతదేశం ఆంగ్లేయుల పాలనలోకి పూర్తిగా ఎప్పటి నుంచి వెళ్ళింది?
జవాబు:
1857

4. కింది పేరా చదివి, ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాయండి.

ఉప్పు సత్యాగ్రహంలో లక్ష్మీబాయమ్మ స్త్రీలకు నాయకురాలిగా ఉండి, ‘దేవరంపాడు’ శిబిరానికి ప్రాతినిధ్యం వహించేది. ఈ శిబిరం బాగా పనిచేసిందని ప్రశంసలు పొందింది. వివిధ గ్రామాల నుండి వందలమంది సత్యాగ్రహులు ఈ శిబిరానికి వచ్చేవారు. వారిని పోలీసులు అరెస్టు చేసేవారు. అయినా స్త్రీలు భయపడక ధైర్యంగా వారి నెదుర్కొన్నారు. మూడుసార్లు శిబిరాన్ని పోలీసులు చుట్టుముట్టారు. అయినా లక్ష్మీబాయమ్మ నాయకత్వంలోని స్త్రీలు జంకలేదు. సత్యాగ్రహం మానలేదు.

శ్రీమతి ఉన్నవ లక్ష్మీబాయమ్మ గుంటూరులోను, దుర్గాబాయమ్మ చెన్నపూరిలోను, రుక్మిణమ్మ వేదారణ్యంలోనూ మరికొందరు స్త్రీలు భిన్న ప్రాంతాలలోనూ చూపిన సాహసోత్సాహములు, ఆంధ్రుల ప్రతిష్ఠను విస్తరింపజేశాయి అని ఆంధ్రపత్రిక 1932లో వీరిని ప్రశంసించింది.
ప్రశ్నలు :
1. లక్ష్మీబాయమ్మ ఉప్పు సత్యాగ్రహంలో ఏ శిబిరానికి నాయకత్వం వహించింది.
జవాబు:
లక్ష్మీబాయమ్మ ‘దేవరంపాడు’ శిబిరానికి నాయకత్వం వహించింది.

2. సత్యాగ్రహులు శిబిరానికి ఎక్కడ నుండి వచ్చేవారు?
జవాబు:
సత్యాగ్రహులు వివిధ గ్రామాల నుండి శిబిరానికి వచ్చేవారు.

3. ఎన్నిసార్లు శిబిరాన్ని పోలీసులు చుట్టుముట్టారు?
జవాబు:
మూడుసార్లు శిబిరాన్ని పోలీసులు చుట్టుముట్టారు.

4. గుంటూరు ఉప్పు సత్యాగ్రహానికి నాయకురాలు ఎవరు?
జవాబు:
శ్రీమతి ఉన్నవ లక్ష్మీబాయమ్మ గుంటూరులో నాయకత్వం వహించింది.

5. ఈ కింది గేయం చదివి ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు జవాబులు రాయండి.

మబ్బుకు మనసే కరిగితే అది నీరవుతుంది.
మనసుకు మబ్బే ముసిరితే కన్నీరవుతుంది.
వంకలు డొంకలు కలవని జడిపించకు నేస్తం
జంకని అడుగులు కదిలితే అది దారవుతుంది.
ఎడారి దిబ్బలు దున్నితే ఫలమేముందనకు
ఇసుక గుండెలు పగిలితే అది పైరవుతుంది.
ప్రశ్నలు :
1. మబ్బుకు మనసు కరగడం ద్వారా ఏ ఫలితం వస్తుంది?
జవాబు:
వర్షమై భూమి మీద కురుస్తుంది.

2. దారి ఎలా ఏర్పడుతుంది?
జవాబు:
భయపడకుండా, నిరుత్సాహ పడకుండా ముందడుగు వేసే స్ఫూర్తి నలుగురికి దారి అవుతుంది.

3. ఈ గేయం రచయిత ఎవరు?
జవాబు:
సి. నారాయణరెడ్డి గారు.

4. పై గేయం చదివి ఒక ప్రశ్న తయారుచేయండి.
జవాబు:
‘ఎడారి దిబ్బలు’ అంటే ఏమిటి?

6. కింది పరిచిత గేయం చదవండి. ప్రశ్నలకు సరైన సమాధానాలు రాయండి.

ఎవరికి వారే గీపెడితే ఆశించిన గమ్యం దొరకదోయ్,
సమైక్య సంఘర్షణలో ఉన్నది సంఘం చేసిన సంతకం,
ఆలయాలలో కొలిచే ప్రతిమలు ఆత్మ సంతృప్తికే ‘సినారే’
దయకురిసే మనుషుల్లో ఉన్నది దైవం చేసిన సంతకం
ప్రశ్నలు :
1. ‘సమైక్యతతోనే ‘సంఘం వర్ధిల్లుతుంది’ అనే భావం ఏ పాదంలో ఉంది?
జవాబు:
2వ పాదం

2. ‘దయకురిసే మనుషుల్లో ఉన్నది దైవం చేసిన సంతకం’ అనే మాట ద్వారా కవి మనుషులకు ఏమి సందేశం ఇస్తున్నాడు?
జవాబు:
తోటి మనిషికి సేవచేసే దయలోనే దైవం ఉన్నాడు.

3. ‘ప్రతిమలు’ అనే మాటకు అర్థం ఏమిటి?
జవాబు:
బొమ్మలు

4. పై గేయం ఆధారంగా ఒక ప్రశ్న తయారు చేయండి.
జవాబు:
గేయంలోని మొదటి పాదంలోని అర్థం ఏమిటి?

7. ఈ క్రింది పరిచిత గేయాన్ని చదవండి. అడిగిన విధంగా సమాధానాలు రాయండి.

మబ్బుకు మనసే కరిగితే అది నీరవుతుంది.
మనసుకు మబ్బే ముసిరితే కన్నీరవుతుంది.
వంకలు డొంకలు కలవనీ జడిపించకు నేస్తం !
జంకని అడుగులు కదిలితే అది దారవుతుంది.
ప్రశ్నలు :
1. మబ్బులు కురవాలంటే ఏం జరగాలి?
జవాబు:
నీటితో నిండిన మబ్బులు తేమతో బరువెక్కితే కురుస్తాయి.

2. మనసుకు మబ్బు ముసరడం అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
మనసుకు మబ్బు ముసరడం అంటే ఆందోళన, చింత, బాధ, దిగులు కమ్ముకోవడం.

3. ఈ పై గేయం ఆధారంగా రెండు ప్రశ్నలు తయారుచేయండి.
జవాబు:
1) ‘జంకని’ అంటే ఏమిటి?
2) ‘నేస్తం’ పర్యాయపదాలు రాయండి.

II. వ్యక్తీకరణ – సృజనాత్మకత

అ) కింది ప్రశ్నలకు నాలుగైదు వాక్యాల్లో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
‘జీవన భాష్యం’ పాఠ్యభాగ రచయితను గురించి రాయండి.
జవాబు:
ఆచార్య సింగిరెడ్డి నారాయణరెడ్డి 1931లో కరీంనగర్ జిల్లా హనుమాజీపేట గ్రామంలో పుట్టారు. వీరు ప్రముఖ ఆధునిక కవి, వక్త, పరిశోధకులు, బహుభాషావేత్త, ప్రయోగశీలి.

నాగార్జునసాగరం, కర్పూరవసంతరాయలు, మధ్యతరగతి మందహాసం, విశ్వంభర, ప్రపంచ పదులు మొదలైన నలభైకి పైగా కావ్యాలు, అద్భుతమైన సినిమాపాటలు రాసారు. ‘ఆధునికాంధ్ర కవిత్వము – సంప్రదాయములు, ప్రయోగములు’ అన్న వీరి సిద్ధాంత గ్రంథము ఎన్నో ముద్రణలను పొందింది. వీరి ‘విశ్వంభర’ కావ్యానికి జాతీయ స్థాయిలో అత్యున్నత సాహితీ పురస్కారమైన ‘జ్ఞానపీఠ అవార్డు’ లభించింది. భారత ప్రభుత్వం వీరిని పద్మభూషణ్ బిరుదుతో గౌరవించింది. ‘చమత్కారం’ – వీరి కలానికీ, గళానికీ, ఉన్న ప్రత్యేకత.

ప్రశ్న 2.
‘గజల్’ ప్రక్రియను వివరించండి.
జవాబు:
ఉర్దూ సాహిత్య ప్రక్రియ ‘గజల్’. దీంట్లో ఒకే విషయాన్ని చెప్పాలనే నిర్బంధం ఉండదు. గజల్ లోని భావం ఏ చరణానికి ఆ చరణం విడిగా ఉంటుంది. కొన్ని సందర్భాల్లో రెండు చరణాలు కలిసి ఒకే భావాన్ని వ్యక్తపరుస్తాయి. గజల్ పల్లవిని ఉర్దూలో ‘మత్తా’ అని, చివరి చరణాన్ని “మక్తా” అని అంటారు. పల్లవి చివర ఉన్న పదం, ప్రతి చరణం చివర అంత్యప్రాసను రూపొందిస్తుంది. చివరి చరణంలో కవి నామముద్ర ఉంటుంది. దీన్ని “తఖల్లస్” అంటారు. సరసభావన, చమత్కార ఖేలన, ఇంపూ, కుదింపూ గజల్ జీవగుణాలు.

ప్రశ్న 3.
మన పేరు శాశ్వతంగా నిలవాలంటే ఏం చేయాలి?
జవాబు:
మన పేరు శాశ్వతంగా నిలవాలంటే చెరగని త్యాగం చేయాలి. మనం చేసిన త్యాగకృత్యం, ఎప్పటికీ మరచిపోలేనిదిగా ఉండాలి. అంతటి త్యాగము చేసిన వారి పేరు చరిత్రలో నిలిచిపోతుంది. ప్రస్తుతం ఏదో బిరుదులు ఇస్తున్నారని, ఆ బిరుదులు మనకు ఉన్నాయి కదా అని అనుకుంటే లాభం లేదనీ, ఆ బిరుదుల వల్ల, సన్మానాల వల్ల వచ్చే పేరు చిరకాలం నిలవదనీ కవి గుర్తుచేశారు. ప్రజలు ఎన్నటికీ మరచిపోలేని గొప్ప త్యాగం చేసిన త్యాగమూర్తుల పేరు, చిరస్థాయిగా నిలిచి ఉంటుందని కవి తెలిపాడు.

ప్రశ్న 4.
“ఎంత ఎత్తుకు ఎదిగినా ఉంటుంది పరీక్ష” అనే వాక్యం ద్వారా కవి మనకు ఇచ్చిన సందేశం ఏమిటి?
జవాబు:
మనకు ఎంత సామర్థ్యం ఉన్నా, అధికారం, సంపదలు ఉన్నా, మనం ఎన్నో విజయాలు సాధించినా, ఇంక మనకు ఏ కష్టాలూ, బాధలూ రావని ధీమాగా ఉండరాదని కవి సందేశం ఇచ్చారు. విధి ఎప్పుడు ఏ కష్టాలు కలిగిస్తుందో, సమస్యలను తీసుకువస్తుందో, పరీక్షలు పెడుతుందో ఎవరూ ఊహించలేరని కవి సూచించాడు. విధి శక్తి ముందు ఎవరైనా తలవంచవలసిందే అని కవి తెలియజెప్పారు. కవి తాను చెప్పిన మాటకు దృష్టాంతంగా హిమాలయ పర్వతాన్ని గూర్చి గుర్తుచేశాడు. ఉన్నతమైన హిమాలయ పర్వత శిఖరం కూడా ఎండవేడికి కరిగిపోయి, నదిగా ప్రవహించవలసి వస్తోంది. అలాగే ఎంతటి మనిషి అయినా, విధి పరీక్షిస్తే నీరు కారిపోవలసిందే అని కవి తెలిపాడు.

ప్రశ్న 5.
“ఎడారి దిబ్బలు దున్నితే ఫలమేముందనకు” అనే వాక్యం ద్వారా విద్యార్థులకు “సినారె” ఇచ్చే సందేశం ఏమై ఉండవచ్చు?
జవాబు:
బీడు పడి, పనికిరాకుండా ఉన్న నేలలో ఏ పంటలు పండవని, ఏ ప్రయత్నాలూ చేయకుండా నిరాశకు లోనుకావద్దని, కష్టపడి ఆ నేలను దున్నితే, విశ్వాసంతో విత్తనాలు నాటితే మంచి పంటలు పండుతాయని సినారె సందేశమిచ్చారు.

ఎడారి దిబ్బల వ్యవసాయంలాగే కొన్ని పనులు చేయడానికి మనం ముందుకురాము. దానివల్ల ప్రయోజనం ఉండదని ముందే తీర్మానించుకుంటాము. అది సరిగాదనీ, నీకు లభ్యమైన వస్తువును ఉపయోగంలో పెట్టుకోడానికి ప్రయత్నించాలని, అలా ప్రయత్నిస్తే ఎడారి చేలల్లో పంటలు పండినట్లు తప్పక ఫలితం ఉంటుందని నారాయణరెడ్డి గారి అభిప్రాయం. నీ వంతు ప్రయత్నం నీవు చేయాలనే కర్తవ్యాన్ని గుర్తుచేయడం ఈ వాక్యం యొక్క సందేశం.

ప్రశ్న 6.
ఈ గజల్ లో మీకు బాగా నచ్చిన చరణాలు ఏవి? ఎందుకు నచ్చాయో సమర్థిస్తూ వివరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
ఈ గజల్ లో నాకు “మనిషీ మృగము ఒకటనీ ………. ఒక ఊరవుతుంది” అనే చరణాలు బాగా నచ్చాయి. ఎందుకంటే ఈ చరణాలలో నలుగురు మనుషులు కలిసి పరస్పర సహకారంతో జీవించటమే ఉత్తమ సాంఘిక జీవనం అనే అర్థం ఉంది.

“ఎంతటి ఎత్తులకెదిగినా ఉంటుంది పరీక్ష” అన్న చరణం కూడా నచ్చింది. తాను గొప్పవాడిని అయ్యానని, ఇంక తనకు ఎదురే లేదని, తనకు ఎంతో సంపద, సామర్థ్యం ఉందని ధీమాగా ఉండరాదనీ, ఏదో సమస్య వస్తూనే ఉంటుందనీ దాని భావం. ఇది గొప్ప జీవిత సత్యం. అలాగే “చెరగని త్యాగం మిగిలితే ఒక పేరవుతుంది” అన్న చరణం గొప్ప సందేశాన్ని ఇస్తోంది. ఎన్నటికీ మరచిపోలేని గొప్ప త్యాగకార్యం చేస్తే ఆ వ్యక్తి పేరు శాశ్వతంగా నిలుస్తుందని దీని అర్థం. ఇది గొప్ప జీవనసత్యం. అందువల్ల పై చరణాలు నాకు నచ్చాయి.

ఆ) కింది ప్రశ్నలకు 10 లేక 12 వాక్యాల్లో సమాధానాలు రాయండి.

ప్రశ్న 1.
‘మనుషులు పదుగురు కూడితే ఒక ఊరవుతుంది’ అని ‘సి.నా.రె’ ఎందుకు అని ఉంటారు?
జవాబు:
‘మనిషి’ భగవంతుని సృష్టిలో ఒకే రకం జీవి. అయినా నేడు సంఘంలో మనుష్యులు కులమత భేదాలతో, వర్గవైషమ్యాలతో విడిపోతున్నారు. అందువల్ల సమాజాభివృద్ధికి ఆటంకం కలుగుతోంది. మత వైషమ్యాల వల్ల దేశాలూ, రాష్ట్రాలూ నాశనం అవుతున్నాయి. ప్రాంతీయ భేదాల వల్ల కలతలూ, కార్పణ్యాలూ పెరిగిపోతున్నాయి. అలాగాక గ్రామంలోని పదుగురూ అంటే పదిమందీ కలసి ఉంటే, అది చక్కని గ్రామం అవుతుంది. గ్రామంలోని ప్రజలంతా కలసి ఉంటే ఆ గ్రామం సుభిక్షంగా ఉంటుంది. గ్రామంలోని పదిమందీ అంటే ఉన్నవాళ్ళంతా కులమత భేదాలు లేకుండా కలిసి, గ్రామాభివృద్ధికి కృషిచేస్తే అది చక్కని “ఊరు’ అవుతుంది. ఆదర్శ గ్రామం అవుతుందని భావం. ఆ గ్రామానికి కావలసిన సదుపాయాలు అన్నీ సమకూరుతాయి. ప్రభుత్వం కూడా ఆ గ్రామానికి కావలసిన ధన సహాయం చేస్తుంది. గ్రామ ప్రజల్లో సహకారం, ఐకమత్యం అవసరం అని చెప్పడానికే ‘సి.నా.రె’ ఈ వాక్యాన్ని రాశారు.

ప్రశ్న 2.
‘జీవన భాష్యం’ గజల్ సారాంశం మీ సొంతమాటల్లో రాయండి.
జవాబు:
మబ్బులకు దయ కలిగితే నీరుగా మారి వర్షం వస్తుంది. మనస్సు పై దిగులు మబ్బులు కమ్మితే దుఃఖం వస్తుంది. వంకలూ, డొంకలూ ఉన్నాయని జంకకుండా ముందడుగు వేస్తే అదే పదిమందీ నడిచే దారిగా మారుతుంది. ఎడారి ఇసుకదిబ్బలు దున్నినా ఫలితం ఉండదని అనుకోకుండా, సేద్యం చేస్తే పంట పండుతుంది. మనిషి, జంతువు అని తేడాలు పెట్టుకోడం వ్యర్థం. పదిమంది మనుషులు కలిస్తే అది మంచి గ్రామం అవుతుంది.

ఎంత ఎత్తుకు ఎదిగినా పరీక్ష ఉంటుంది. హిమాలయం ఎత్తులో ఉన్నా వేడికి అది కరిగి నీరవుతోంది కదా ! బిరుదులు, సన్మానాలు పొందాము అనుకున్నా పేరు నిలువదు. గొప్ప త్యాగం చేస్తేనే పేరు నిలుస్తుంది.

ప్రశ్న 3.
ఏదైనా ఒక లక్ష్యసాధనలో విజయమూ కలగవచ్చు ! అపజయమూ కలగవచ్చు ! అందుకు గల కారణాలు ఊహించి రాయండి.
జవాబు:
మనం ఏదైనా ఒక లక్ష్యాన్ని సాధించాలని కార్యసాధనకు దిగితే, అందుకు దైవం అనుకూలిస్తే, విజయం సాధించగలం. మనము చక్కని ప్రణాళికతో పని ప్రారంభిస్తే అందుకు పై అధికారులూ, తోటివారూ, ప్రక్కవారూ సహకరిస్తే మన లక్ష్యం నెరవేరుతుంది. మనం ప్రణాళిక లేకుండా పనికి దిగినా, పక్కవారు సాయం చేయకపోయినా, ప్రతికూల పరిస్థితులు ఎదురైనా మనం లక్ష్యమును సాధింపలేము. మనం మన శక్తికి తగిన లక్ష్యాన్ని ఎన్నుకుంటే తప్పక విజయం సాధిస్తాము. నేల విడిచి సాము చేస్తే కార్యాన్ని సాధించలేము.

మంచి మార్కులు సాధిస్తున్న విద్యార్థి ఐ.ఎ.ఎస్లో ఉత్తీర్ణత పొందగలడు. అత్తెసరు మార్కులవారు ఆ లక్ష్యాన్ని చేరలేరు. కార్యసాధనకు మంచి పట్టుదల, దీక్ష, నిరంతర కృషి కావాలి. అటువంటి వారు విజయాన్ని సాధిస్తారు. కృషి ఉంటే, మనిషి ‘ఋషి’ అవుతాడు. కృషి లేకుండా కేవలం పగటి కలలు కనడం వల్ల, కార్య లక్ష్యసాధన కాదు.

ప్రశ్న 4.
“చెరగని త్యాగం మిగిలితే ఒక పేరవుతుంది” అంటే త్యాగం చేసేవారి, మంచిపనులు చేసే వారి పేర్లు చరిత్రలో శాశ్వతంగా నిలుస్తాయి అని అర్థం. అందుకోసం ఎట్లాంటి మంచిపనులు చేయాలి?
జవాబు:
త్యాగం చేసేవారి, మంచి పనులు చేసేవారి పేర్లు మాత్రమే చరిత్రలో వెలుగుతాయని కవి ప్రబోధించాడు. మనం స్వార్థాన్ని విడిచి సమాజానికి ఉపయోగపడే పనులు చేయాలి. చేసే పనుల్లో చిత్తశుద్ధి, అంకితభావం ఉండాలి. తనకు మేలు కలిగే పనులను చేయడంకంటే తోటివారికి ఎక్కువ మేలు కలిగే పనులను చేయాలి. ప్రకృతి వైపరీత్యాల సమయంలో అనాథలైన, అన్నార్తులైన, నిరాశ్రయులైన ప్రజలను ఆదుకోవాలి. వికలాంగుల సంక్షేమంకోసం నిరంతరం కృషి చేయాలి. వారికి ప్రభుత్వ పథకాలు అందేలా కృషి చేయాలి. గ్రామంలో పచ్చని చెట్లను నాటాలి. మూగజీవాల సంరక్షణకు చర్యలను చేపట్టాలి. ప్రమాదాల్లో గాయపడినవారిని ఆసుపత్రుల్లో చేర్పించి వైద్యసహాయం అందేవిధంగా కృషి చేయాలి. ఈ విధంగా మనమంతా ప్రజల హితం కోసం నిస్వార్థంగా సేవలను అందించాలి. ఇటువంటి పనుల వల్లనే మన పేరు చరిత్రలో నిలిచిపోతుంది.

ప్రశ్న 5.
రైతు గొప్పదనాన్ని వివరిస్తూ వ్యాసం రాయండి. (S.A. I – 2018-19)
జవాబు:
కష్టజీవి రైతు. రైతులు బాగుంటేనే దేశం బాగుంటుంది. రైతులు పంటలు పండిస్తేనే మనం అన్నం తినగల్గుతాం. రైతు అంటే ‘పంటకాపు’ అని నిఘంటు అర్థం. అంటే పంటను రక్షించేవాడు. వ్యవసాయదారుడు, కృషీవలుడు అనే పర్యాయ పదాలున్నాయి.

వ్యవసాయం చేసి, ఆహారాన్ని, ముడిసరుకునూ పండించే వ్యక్తి రైతు. పంటలు పండించే వారినే కాక మామిడి, కొబ్బరి, ద్రాక్ష తోటల పెంపకం, పాడి పశువుల పెంపకం, కోళ్ళ పెంపకం, చేపలు, రొయ్యల పెంపకం మొదలైన వాటిని చేపట్టిన వారిని కూడా రైతులనే అంటారు. సాధారణంగా రైతులు తమ సొంత భూమిలోనే సాగు చేస్తుంటారు. ఇంకా ఇతరుల భూమిని అద్దెకు తీసుకొని సాగు చేస్తుంటారు. వారిని కౌలు రైతులు అంటారు. పొలం పనుల్లో భాగంగా తాను పనిలో పెట్టుకొనే ఉద్యోగులను రైతు కూలీలు అంటారు.

ఎన్ని ఇబ్బందులు ఎదురైనా వెనుకకు తగ్గకుండా మొండి ధైర్యంతో రైతులు సేద్యం కొనసాగిస్తున్నారు. వారు విరక్తిలో కాడి పడేస్తే మనకు అన్నం దొరకదు. రైతు సౌభాగ్యమే దేశ సౌభాగ్యం అని మనం గుర్తుంచుకోవాలి. ప్రస్తుత ప్రభుత్వాలు రైతును బిచ్చగాళ్ళను చేస్తున్నాయి. రాష్ట్రంలో రైతాంగం దయనీయ దుస్థితిలో ఉన్నారు. సంక్షోభంలో కూరుకుపోతున్న వ్యవసాయ రంగాన్ని ఆదుకొని, దేశాన్ని స్వయం పోషకంగా నిలబెట్టాలన్న ఆలోచన, అందుకు తగ్గ వ్యూహం కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ఆలోచించాలి. మన రాష్ట్రాలలో సగటున రోజుకు 30 మందికి పైగా రైతులు ఆత్మహత్యలకు పాల్పపడుతున్నారు.

ఏ రైతూ కన్నీరు పెట్టనప్పుడే భూమాత సంతోషిస్తుంది. రెక్కాడితే కాని డొక్కాడని ఎందరో రైతులున్నారు. వారందరికి ప్రభుత్వం ఆర్థికంగా సాయం చేయాలి. గిట్టుబాటు ధరలు ప్రకటించాలి. ప్రభుత్వమే రైతు వద్ద పంటను కొనుగోలు చేయాలి. దళారీ వ్యవస్థను తొలగించాలి. అప్పుడే రైతులు సంతోషంగా ఉంటారు.

ఇ) క్రింది అంశం గురించి సృజనాత్మకంగా / ప్రశంసిస్తూ రాయండి.

ప్రశ్న 1.
“జీవన భాష్యం” గజల్ లోని అంత్యప్రాసల ఆధారంగా సొంతగా ఒక వచన కవితను రాయండి.
జవాబు:

1. మంచు కరిగితే నీరవుతుంది.
2. మంచి నడక నడిస్తే అది దారవుతుంది.
3. వర్మం కురిస్తే పంట పైరవుతుంది.
4. మంచి వ్యక్తులు కూడితే ఊరవుతుంది.
5. నదులు పారితే అది ఏరవుతుంది.
6. త్యాగధనులుంటే అది పేరవుతుంది.

ప్రశ్న 2.
ఆచార్య సి. నారాయణరెడ్డి గారు ఒకవేళ మీ పాఠశాలకు వస్తే మీరు వారి నుండి ఏం తెలుసుకోవాలనుకొంటున్నారో ప్రశ్నలు రాయండి.
జవాబు:

1. మీ రచనలలో మీకు బాగా నచ్చిన కావ్యం ఏది?
2. ‘ప్రపంచ పదులు’ దీన్ని మీరు ఎలా సృష్టించారు?
3. మీ సినీగేయాలలో మీకు నచ్చిన గేయం ఏది?
4. మిమ్ములను కవిత్వం వైపు నడిపించినది ఎవరు?
5. మీ రచనలకు ప్రేరణనందించిన అంశాలు ఏవి?
6. మధ్యతరగతి మందహాసంలోని ప్రధానమైన అంశం ఏమిటి?
7. ఆత్మహత్యలకు పాల్పడుతున్న రైతన్నలకు, మీరిచ్చే సందేశం ఏమిటి?
8. విద్యార్థులు మానసిక ఒత్తిడి నుండి ఎలా బయటపడగలుగుతారు?
9. నేటి యువ రచయితలకు మీరిచ్చే సలహాలు ఏమిటి?
10. ప్రస్తుతం మీరు ఎందుకు సినిమా పాటలు రాయడంలేదు?

ప్రశ్న 3.
డా॥ సి. నారాయణరెడ్డిగారిని ప్రశంసిస్తూ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
జవాబు:

8th Class Telugu 8th Lesson జీవన భాష్యం 1 Mark Bits

1. ఏ సిరులు పొందని సంతృప్తి ఏమిటో (వ్యతిరేకపదం రాయండి) (S.A. II – 2018-19)
ఎ) అసంతోసం
బి) అసమ్మోహం
సి) అసంతృప్తి
డి) అతృప్తి
జవాబు:
సి) అసంతృప్తి

2. పరీక్షలు బాగా రాస్తే మంచి మార్కులు వస్తాయి. (S.A. II – 2018-19)
ఎ) శత్రర్థకం
బి) సంయుక్తం
సి) సంక్లిష్ట
డి) చేదర్థకం
జవాబు:
డి) చేదర్థకం

3. సరైన సమయంలో వర్షాలు కురిస్తే పంటలు బాగా పండుతాయి. (ఏ వాక్యమో గుర్తించండి) (S.A. II – 2017-18)
ఎ) క్త్వార్థకం
బి) శత్రర్థకం
సి) సంశయార్థకం
డి) చేదర్థకం
జవాబు:
డి) చేదర్థకం

4. శత్రర్థక వాక్యమును గుర్తించండి. (S.A. II – 2017-18)
ఎ) రాజు ఆటలు ఆడి ఇంటికి వచ్చాడు.
బి) రమ వంట చేస్తూ పుస్తకం చదువుతోంది.
సి) రవి రేపు సినిమాకు వెళతాడు.
డి) సత్య బాగా చదివితే వాళ్ళ నాన్నకు పేరు వస్తుంది.
జవాబు:
బి) రమ వంట చేస్తూ పుస్తకం చదువుతోంది.

5. రవి ఎన్నో గ్రంథాలు చదివాడు. వాటిలో తాటియాకు పొత్తములు కూడా ఉన్నాయి. (సమానార్థక పదాన్ని గుర్తించండి.) (S.A.III – 2016-17)
ఎ) తల
బి) మస్తకం
సి) పుస్తకం
డి) దేవాలయం
జవాబు:
సి) పుస్తకం

6. బాగా చదివితే బాగుపడతాం (గీత గీసిన పదం ఆధారంగా ఇది ఏ రకమైన వాక్యమో గుర్తించండి.) (S.A. III – 2016-17)
ఎ) క్వార్థకం
బి) శత్రర్థకం
సి) చేదర్థకం
డి) నిరర్థకం
జవాబు:
సి) చేదర్థకం

7. “ఆయన మాట కఠినం ; మనసు వెన్న” వాక్యంలో ఉన్న అలంకారాన్ని గుర్తించండి. (S.A. III – 2015-16)
ఎ) ఉపమాలంకారం
బి) అతిశయోక్తి అలంకారం
సి) రూపకాలంకారం
డి) ఉత్ప్రేక్షాలంకారం
జవాబు:
సి) రూపకాలంకారం

భాషాంశాలు – పదజాలం

అర్థాలు :

8. పదుగురు వెళ్ళారు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) అనేకులు
బి) తక్కువమంది
సి) అల్పులు
డి) నీచులు
జవాబు:
ఎ) అనేకులు

9. మంచి నేస్తం ఉండాలి – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) వైరి
బి) విరోధి
సి) స్నేహితుడు
డి) సైనికుడు
జవాబు:
సి) స్నేహితుడు

10. ఏరు ప్రవహించింది – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) అంబుధి
బి) నది
సి) సముద్రం
డి) క్షీరం
జవాబు:
బి) నది

11. మబ్బు కమ్మింది – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) కంచుకం
బి) కెరటం
సి) మేఘం
డి) కవటం
జవాబు:
సి) మేఘం

12. విన్నాడు జంకకూడదు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం ఏది?
ఎ) మాట్లాడకూడదు
బి) భయపడకూడదు
సి) వినకూడదు
డి) వ్రాయకూడదు
జవాబు:
బి) భయపడకూడదు

13. వ్యర్ధంగా పిలువరాదు – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) అనవసరం
బి) అనంతం
సి) ఆకారం
డి) చెరగని
జవాబు:
ఎ) అనవసరం

14. గిరిపై తరులు ఉన్నాయి – గీత గీసిన పదానికి అర్థం ఏది?
ఎ) కోరిక
బి) పర్వతం
సి) ఝరి
డి) కొన
జవాబు:
బి) పర్వతం

15. శిరస్సు ప్రధానమైంది – గీత గీసిన పదానికి అర్థం గుర్తించండి.
ఎ) తల
బి) నాలుక
సి) కర్ణం
డి) చరణం
జవాబు:
ఎ) తల

పర్యాయపదాలు :

16. మనసు నిర్మలం – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) హృదయం, చిత్తం
బి) చీర, చేలం
సి) చీరం, గరుకు
డి) హృదయం, హేయం
జవాబు:
ఎ) హృదయం, చిత్తం

17. నీరు ఉంది – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) జలం, వారి
బి) క్షీరం, వారి
సి) వాయువు, వర్షం
డి) పయోధరం, పయోధి
జవాబు:
ఎ) జలం, వారి

18. దారిలో వెళ్ళాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) దారం, సూత్రం
బి) విల్లు, ధనువు
సి) పథం, మార్గం
డి) అంతరంగం, ఆకాశం
జవాబు:
సి) పథం, మార్గం

19. మృగం ఎక్కడుంది? – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయ పదాలు ఏది?
ఎ) మెకం, ఆహారం
బి) జంతువు, పసరము
సి) పరిహారం, పరివృత్తి
డి) జనిత, జాగృతి
జవాబు:
బి) జంతువు, పసరము

20. కళ్యాణం జరిగింది? – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) పెండ్లి, పరిణయం
బి) తరచు, తమరు
సి) కేలు, కీడు
డి) కార్ముకం, కారుణ్యం
జవాబు:
ఎ) పెండ్లి, పరిణయం

21. మంచి గుణం ఉండాలి – గీత గీసిన పదానికి పర్యాయపదాలు గుర్తించండి.
ఎ) స్వభావం, గొనము
బి) గోరు, గున్న
సి) చిన్న, చిగురు
డి) చివర, అంతిమం
జవాబు:
ఎ) స్వభావం, గొనము

ప్రకృతి – వికృతులు :

22. మనుష్యుడు ఉన్నాడు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం ఏది?
ఎ) గరమ
బి) మనిషి
సి) మనసు
డి) మరమ
జవాబు:
బి) మనిషి

23. చాగం చేయాలి – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం ఏది?
ఎ) త్యేగ్యం
బి) త్యాగం
సి) త్యేగం
డి) త్యోగం
జవాబు:
బి) త్యాగం

24. శిరము నందు వెంట్రుకలు – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం ఏది?
ఎ) సిరము
బి) శీరం
సి) సీసం
డి) కీరం
జవాబు:
ఎ) సిరము

25. గీములో ఉన్నాను – గీత గీసిన పదానికి ప్రకృతి పదం ఏది?
ఎ) గేము
బి) గృహం
సి) గోము
డి) గృము
జవాబు:
బి) గృహం

26. సింహం ఉంది – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం ఏది?
ఎ) శింహం
బి) సీరు
సి) సీమ
డి) సింగం
జవాబు:
డి) సింగం

27. సంతోషంగా ఉండాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం ఏది?
ఎ) సంబరం
బి) సంగరం
సి) సంతసం
డి) సంగోరం
జవాబు:
సి) సంతసం

28. కార్యం చేయాలి – గీత గీసిన పదానికి వికృతి పదం ఏది?
ఎ) కారము
బి) కర్ణం
సి) కారిజం
డి) కేరియం
జవాబు:
బి) కర్ణం

నానార్థాలు :

29. కాలం చెల్లాడు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
ఎ) మరణం, సమయం
బి) చావు, చాకిరి
సి) సమయం, సాన
డి) కాలం, కాలయాపన
జవాబు:
ఎ) మరణం, సమయం

30. కరంతో పనిచేయాలి – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
ఎ) చేయి, తొండము
బి) దానము, దాపరికం
సి) దశ, దిశ
డి) ఆహారం, ఓగిరం
జవాబు:
ఎ) చేయి, తొండము

31. హరి రక్షకుడు – గీత గీసిన పదానికి నానార్థాలు గుర్తించండి.
ఎ) శృగాలం, శృంగె
బి) విష్ణువు, కోతి
సి) బ్రహ్మ, ఇంద్రుడు
డి) కోతి, కృప
జవాబు:
బి) విష్ణువు, కోతి

వ్యుత్పత్త్యర్థాలు :

32. విశ్వాన్ని ధరించునది-అనే వ్యుత్పత్తి గల పదం
ఎ) ధరణి
బి) విశ్వము
సి) వారుణి
డి) వారిధి
జవాబు:
ఎ) ధరణి

33. ఆకాశంలో ఎగిరేది-అనే వ్యుత్పత్తి గల పదం
ఎ) ప్రసూనం
బి) పక్షి
సి) ప్రసూతి
డి) ప్రసన్నం
జవాబు:
బి) పక్షి

34. అమృతం – దీనికి వ్యుత్పత్తి ఏది?
ఎ) మరణాన్ని ఇచ్చేది
బి) చావును కలిగించేది
సి) అమృతమయం అయినది
డి) మరణము పొందింపనిది
జవాబు:
డి) మరణము పొందింపనిది

35. దినాన్ని కలుగజేయువాడు – అనే వ్యుత్పత్తి గల పదం ఏది?
ఎ) నళినీ బాంధవుడు
బి) దినకరుడు
సి) రజనీకరుడు
డి) మిత్రుడు
జవాబు:
బి) దినకరుడు

వ్యాకరణాంశాలు

సంధులు :

36. నీరందుతుంది కదా ! – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) ఉత్వసంధి
బి) ఇత్వసంధి
సి) అత్వసంధి
డి) గుణసంధి
జవాబు:
ఎ) ఉత్వసంధి

37. బాల్యమంతా – ఇది ఏ సంధి?
ఎ) ఇత్వసంధి
బి) అత్వసంధి
సి) ఉత్వసంధి
డి) గుణసంధి
జవాబు:
బి) అత్వసంధి

38. ఫలమేమి ఉంది – దీనిని విడదీయండి.
ఎ) ఫలమో + ఏమి
బి) ఫలము + ఏమి
సి) ఫలము + ఏమి
డి) ఫలమే + ఏమి
జవాబు:
బి) ఫలము + ఏమి

39. దారవుతుంది – దీనిని విడదీయండి.
ఎ) దార + అవుతుంది
బి) దారి + అవుతుంది
సి) దారె + అవుతుంది
డి) దారవు + తుంది
జవాబు:
బి) దారి + అవుతుంది

40. బాలికోన్నత పాఠశాల – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) విసర్గ సంధి
బి) ఉత్వసంధి
సి) శ్చుత్వసంధి
డి) గుణసంధి
జవాబు:
డి) గుణసంధి

41. విలువేమి ఉంది – గీత గీసిన పదాన్ని విడదీయండి.
ఎ) విలువె + ఏమి
బి) విలువ + ఏమి
సి) విలువు + ఏమి
డి) విలువి + ఏమి
జవాబు:
బి) విలువ + ఏమి

42. అక్కడక్కడ ఉంది – గీత గీసిన పదం ఏ సంధి?
ఎ) టుగాగమ సంధి
బి) ద్విరుక్తటకారాదేశ సంధి
సి) ఆమ్రేడిత సంధి
డి) జశ్త్వసంధి
జవాబు:
సి) ఆమ్రేడిత సంధి

43. దేవాలయంలో భక్తులు ఉన్నారు – గీత గీసిన పదం వాక్యం?
ఎ) సవర్ణదీర్ఘ సంధి
బి) ఉత్వసంధి
సి) అత్వసంధి
డి) యణాదేశ సంధి
జవాబు:
ఎ) సవర్ణదీర్ఘ సంధి

సమాసాలు:

44. ఎడారిదిబ్బలు ఉన్నాయి-గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?
ఎ) కర్మధారయం
బి) సప్తమీ తత్పురుష
సి) చతుర్డీ తత్పురుష
డి) అవ్యయీభావ
జవాబు:
బి) సప్తమీ తత్పురుష

45. కన్నీరు వచ్చింది – గీత గీసిన పదానికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) కంటి యొక్క నీరు
బి) కన్ను వలన నీరు
సి) కన్ను చేత నీరు
డి) కన్నును నీరు
జవాబు:
ఎ) కంటి యొక్క నీరు

46. హిమగిరి శిఖరం ఉన్నతం – గీత గీసిన పదం ఏ సమాసం?
ఎ) అవ్యయీభావం
బి) కర్మధారయం
సి) షష్ఠీ తత్పురుష
డి) బహువ్రీహి
జవాబు:
సి) షష్ఠీ తత్పురుష

47. చెరగని త్యాగం – దీనికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) చెరగని దైన త్యాగం
బి) చెరిగి యొక్క త్యాగం
సి) చెరిగిన యందు త్యాగం
డి) త్యాగం చెరిగింది
జవాబు:
ఎ) చెరగని దైన త్యాగం

48. నఞ్ తత్పురుషకు ఉదాహరణ గుర్తించండి.
ఎ) కారుచీకటి
బి) అసత్యం
సి) కార్మికలోకం
డి) విద్యాధికుడు
జవాబు:
బి) అసత్యం

49. దొంగభయం – దీనికి విగ్రహవాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) దొంగ వలన భయం
బి) దొంగ యందు భయం
సి) దొంగచేత భయం
డి) దొంగకు భయం
జవాబు:
ఎ) దొంగ వలన భయం

వాక్యాలు :

50. అల్లరి చేస్తే దండన తప్పదు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) కర్మణి వాక్యం
బి) చేదర్థక వాక్యం
సి) అప్యర్థకవాక్యం
డి) భావార్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) చేదర్థక వాక్యం

51. నాచే పని చేయబడింది – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) కర్తరి వాక్యం
బి) అభ్యర్థక వాక్యం
సి) తద్ధర్మార్థక వాక్యం
డి) కర్మణి వాక్యం
జవాబు:
డి) కర్మణి వాక్యం

52. నడుస్తూ తింటున్నాడు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) అప్యర్థక వాక్యం
బి) కర్మణి వాక్యం
సి) కర్తరి వాక్యం
డి) శత్రర్థక వాక్యం
జవాబు:
బి) కర్మణి వాక్యం

53. రామలక్ష్మణులు అన్నదమ్ములు – ఇది ఏ రకమైన ఏ సంధి?
ఎ) ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం
బి) సంయుక్త వాక్యం
సి) సంక్లిష్ట వాక్యం
డి) తుమున్నర్థక వాక్యం
జవాబు:
ఎ) ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం

54. పాలు తెల్లగా ఉంటాయి – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) హేత్వర్థక వాక్యం
బి) అభ్యర్థక వాక్యం
సి) కర్మణి వాక్యం
డి) తద్ధర్మార్థక వాక్
జవాబు:
డి) తద్ధర్మార్థక వాక్

55. మీరు బాగా చదవండి – దీనికి వ్యతిరేకార్థక వాక్యం గుర్తించండి.
ఎ) మీరు బాగా చదవద్దు
బి) మీరు బాగా చదివి తీరాలి
సి) మీరు బాగా చదవలేకపోవచ్చు
డి) మీరు కొద్దిగా చదవాలి
జవాబు:
ఎ) మీరు బాగా చదవద్దు

56. మీరు ఆటలు ఆడవచ్చు – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం
బి) అనుమత్యర్థకం
సి) భావార్థకం
డి) తుమున్నర్థకం
జవాబు:
బి) అనుమత్యర్థకం

57. ఆహా ! ఎంత బాగుందో ! – ఇది ఏ రకమైన వాక్యం?
ఎ) ప్రేరణార్థక వాక్యం
బి) ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం
సి) కర్మణి వాక్యం
డి) కర్తరి వాక్యం
జవాబు:
బి) ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం

గణ విభజన :

58. మైత్రేయి – ఇది ఏ గణం?
ఎ) త గణం
బి) జ గణం
సి) య గణం
డి) భ గణం
జవాబు:
ఎ) త గణం

59. మర్యాద – ఇందులోని గణాలు ఏవి?
ఎ) III
బి) UUI
సి) UUU
డి) IIU
జవాబు:
బి) UUI

60. UIU – ఇది ఏ గణం?
ఎ) భ గణం
బి) స గణం
సి) త గణం
డి) ర గణం
జవాబు:
డి) ర గణం

61. III – ఇది ఏ గణం?
ఎ) మ గణం
బి) స గణం
సి) న గణం
డి) య గణం యం
జవాబు:
సి) న గణం

అలంకారాలు :

62. ఉపమానోపమేయాలకు అభేదం చెప్పే అలంకారం ఏది?
ఎ) ముక్తపదగ్రస్తం
బి) రూపకం
సి) అతిశయోక్తి
డి) అర్థాంతరన్యాస
జవాబు:
బి) రూపకం

63. క్రింది వానిలో అర్థాలంకారం ఏది?
ఎ) శ్లేష
బి) ముక్తపదగ్రస్తం
సి) అనన్వయం
డి) దృష్టాంతం
జవాబు:
ఎ) శ్లేష

64. సీతముఖం చంద్రునివలె మనోహరంగా ఉంది – ఇందులోని అలంకారం ఏది?
ఎ) అర్థాంతరన్యాస
బి) ఉపమ
సి) రూపక
డి) అతిశయోక్తి
జవాబు:
బి) ఉపమ

65. జర్రి మర్రి తొర్రలో దూరింది – ఇందులోని అలంకారం గుర్తించండి.
ఎ) వృత్త్యనుప్రాస
బి) యమకం
సి) ముక్తపదగ్రస్తం
డి) అంత్యానుప్రాస
జవాబు:
ఎ) వృత్త్యనుప్రాస

66. ఈ రాజు సాక్షాత్తు ఈశ్వరుడే – ఇందలి అలంకారం గుర్తించండి.
ఎ) రూపక
బి) అతిశయోక్తి
సి) అర్థాంతరన్యాస
డి) ముక్తపదగ్రస్తం
జవాబు:
ఎ) రూపక

67. రాజుకు కువలయానందకరుడు – ఇందలి అలంకారం గుర్తించండి.
ఎ) ఉపమ
బి) శ్లేష
సి) అర్థాంతరన్యాస
డి) ముక్తపదగ్రస్తం
జవాబు:
డి) ముక్తపదగ్రస్తం

సొంతవాక్యాలు :

68. నేస్తం : మంచి నేస్తం వల్ల ఉపయోగాలు ఉంటాయి.

69. చెరగని : పొట్టిశ్రీరాములుగారి ఆత్మార్పణ తెలుగుజాతిపై చెరగని ముద్ర వేసింది.

70. హిమగిరి : హిమగిరి అందాలు ఆకట్టుకుంటాయి.

71. వ్యాప్తి : దేశ సంస్కృతీ వ్యాప్తికి కృషి చేయాలి.

72. త్యాగం : మహనీయుల త్యాగం వల్ల స్వాతంత్ర్యం వచ్చింది.

73. కన్నీరు : దుఃఖంతో కన్నీరు వస్తుంది.

74. ముసరడం : నీలిమేఘాలు ఆకాశమంతటా ముసురుకున్నాయి.

75. ఎడారి దిబ్బలు : ఎడారి దిబ్బలపై కూడా కష్టపడితే పంటలు పండించవచ్చు.

76. జంకని అడుగులు : గుండె బలం కలవాడు జంకని అడుగులు వేస్తూ ముందుకు వెళ్ళాడు.

77. చెరగని త్యాగం : పరోపకార పరాయణులు చెరగని త్యాగ గుణం కలవారుగా ఉంటారు.