AP State Board Notes

Students can go through AP Board 10th Class Social Notes 5th Lesson భారతదేశ నదులు, నీటి వనరులు to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Social Notes 5th Lesson భారతదేశ నదులు, నీటి వనరులు

→ భారతదేశ నదీ జలవ్యవస్థ మూడు భౌతిక అంశాలకు అనుగుణంగా రూపొందింది.

→ పుట్టుక ఆధారంగా భారతదేశ నదీ జలవ్యవస్థను రెండుగా విభజించవచ్చు.

→ ఉపరితల ప్రవాహం అంటే భూమి మీద వాగులు, కాలువలు, నదులు వంటి వాటిల్లోని నీటి ప్రవాహం.

→ వరద వంటి పరిస్థితుల్లో ఎక్కువ నీళ్ళు ఉండి, అది నేల లోపలి పొరల్లోకి ఇంకకపోతే మొక్కల వేళ్ళు దెబ్బతింటాయి. కరవు పరిస్థితులలో వేళ్ళ ప్రాంతంలో తగినంత తేమ లేకపోతే పంటలు ఎండిపోతాయి.

→ చాలా లోతుల నుండి మనం తోడే నీరు వేల సంవత్సరాల నుండి నిల్వ అయి ఉంటుంది.

→ తుంగభద్రానదీ పరీవాహక ప్రాంతాన్ని మూడుగా విభజిస్తారు.

→ చెట్లను విస్తృతంగా నరికివేయడం, గనులు తవ్వడం వంటి వాటి వల్ల అడవులు క్షీణిస్తున్నాయి.

→ కుద్రేముఖ్ లో ఇనుప ఖనిజం, శాండూర్ వద్ద మాంగనీసు త్రవ్వకాల వల్ల పరీవాహక ప్రాంతంలో నేలకోత ఎక్కువయ్యి సాంప్రదాయ చెరువులు, చిన్న జలాశయాలు, తుంగభద్ర జలాశయం పూడికకు గురి అవుతున్నాయి.

→ నీటి సమస్యలు వేసవిలో మరింత తీవ్రమవుతాయి.

→ గత కొద్ది దశాబ్దాలుగా భూగర్భజలాలు గృహ అవసరాలకు, వ్యవసాయానికి. ముఖ్యమైన వనరుగా మారాయి.

→ అనేక రాష్ట్రాలలో భూగర్భ జలాలకు సంబంధించిన చట్టాలు కాలం చెల్లినవి.

→ భూగర్భ జలాలపై భూమి ఉన్న వాళ్ళకే హక్కు ఉంటుంది.

→ భూగర్భంలో ప్రవహిస్తున్న నీటికి సరిహద్దులుండవు.

→ రోడ్లు, నదులు, ఉద్యానవనాలు, అంతర్భూజలం అందరికీ చెందే ‘ప్రజా ఆస్తి’ గా భావించాలి. నీళ్ళు అన్నవి ప్రవహించే ఉమ్మడి వనరు అని గుర్తించే చట్టాలు, నియమాలు అవసరం.

→ ప్రవాహ వనరులు : భూమి మీద భౌతిక పరిస్థితులకు అనుగుణంగా ఒకచోట నుండి ఇంకో చోటికి ప్రవహించే వనరులు.
ఉదా : ప్రవహించే నీరు, సూర్యరశ్మి.

→ అంతర్భూజలం : భూమి ఉపరితలానికి అడుగున ఉన్న జలం, ఈ జలం సహజంగా నేలకి రాతిపొరకు మధ్యలో ఉంటుంది.

→ నీటి ప్రవాహ వ్యవస్థ : నీరు కాలువలు, నదులు మొదలైన రూపాలలో పుట్టి ప్రవహిస్తుంది. ఈ ప్రవహించే విధానాన్ని నీటి “ప్రవాహవ్యవస్థ” అంటారు.

→ జల పంపిణీ చట్టం : నదుల జలాల్ని అది ప్రవహించే ప్రాంతాల వారు సహేతుకంగా పంచుకునేందుకు చేయబడిన చట్టం.

→ భూగర్భ నీటి వనరు : భూమిలోపల పొరల్లో ఉన్న నీరు.

→ పరీవాహక ప్రాంతం : నది ప్రవహించే ప్రాంతం.

→ కరవు : చాలాకాలం వర్షాలు లేక, పంటలు లేక ఏర్పడే పరిస్థితులు.

→ నీళ్లు నేలలోపలికి ఇంకటం : చిన్న చిన్న రంధ్రాల ద్వారా లేదా వేరే ఇతర మార్గాల ద్వారా నీరు లోపలికి ఇంకటం.

Students can go through AP Board 10th Class Social Notes 4th Lesson భారతదేశ శీతోష్ణస్థితి to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Social Notes 4th Lesson భారతదేశ శీతోష్ణస్థితి

→ ఏదైనా ఒక ప్రాంత శీతోష్ణస్థితిని అంచనా వేయడానికి 30 సం||రాలను లెక్కగా తీసుకుంటారు.

→ ఉష్ణోగ్రత, వాతావరణ పీడనం, గాలివేగం, గాలిలో తేమ, వర్షపాతం ఇవి వాతావరణంలోని అంశాలు.

→ శీతోష్ణస్థితి కారకాలు : అక్షాంశం, భూమికి – నీటికి గల సంబంధం, భౌగోళిక స్వరూపం, ఉపరితల గాలి ప్రసరణ.

→ భారతదేశంను కర్కటరేఖ రెండు సమభాగాలుగా చేస్తుంది.

→ భూమితో పోలిస్తే సముద్రం చాలా నిదానంగా వేడెక్కుతుంది. నిదానంగా చల్లబడుతుంది.

→ ట్రేడ్ విండ్స్ అంటే ఒకే దిశలో స్థిరంగా పయనించేగాలులు అని అర్థం.

→ ఉత్తరార్ధ భూగోళంలోని వ్యాపార పవనాల మేఖలలో భారతదేశం ఉంది.

→ సాధారణంగా వేసవి ముగిసే సమయంలో దక్కన్లో తొలకరి జల్లులు పడతాయి. వీటినే ఆంధ్రప్రదేశ్ లో “మామిడి జల్లులు” అంటారు.

→ ఉష్ణ ప్రాంతంలో సుమారుగా 20° ఉ|| – 20°ద|| అక్షాంశాల మధ్య ఋతుపవనాలు ఏర్పడతాయి.

→ నైఋతి ఋతుపవనాలను భారతదేశం 2 భాగాలుగా విభజిస్తుంది. అవి,

1. అరేబియా సముద్రం శాఖ
2. బంగాళాఖాతం శాఖ

→ భారతదేశ సాంప్రదాయం ప్రకారం రెండేసి నెలలు ఉండే ఆరు ఋతువులుగా సంవత్సరం విభజించబడుతుంది.

→ ఓజోన్ పొర భూమిపై వాతావరణాన్ని కాపాడుతుంది.

→ ప్రస్తుతం భూగోళం వేడెక్కడానికి మానవులే కారణం.

→ భూగోళం వేడెక్కడానికి అడవుల నిర్మూలన ఒక కారణం.

→ హిమాలయాల్లోని హిమపర్వతాలు వేగంగా కరగటం వల్ల చేపల ఆవాస ప్రాంతం ప్రభావితమయ్యి. మంచినీటి చేపలు పట్టే వాళ్ళ జీవనోపాధులు ప్రభావితమౌతాయి.

→ క్లైమోగ్రాఫ్ : శీతోష్ణస్థితిలో ముఖ్యమైన ఉష్ణోగ్రత, వర్షపాతాలను చూపించే, గ్రాఫ్ ను “క్లెమోగ్రాఫ్” అంటారు.

→ వాతావరణం : ఒక ప్రాంతంలో, ఒక నిర్దిష్ట సమయంలోని వాతావరణ స్థితులను ‘వాతావరణం’ అంటారు.

→ ఋతుపవనాలు : ఒక నిర్దిష్ట సమయంలో వీచే గాలులను “ఋతుపవనాలు” అంటారు. ఇవి వర్షాన్ని తీసుకొని వస్తాయి.

→ సూర్యపుటము : భూమి సూర్యుని నుండి గ్రహించే ఉష్ణము.

→ పీడన మండలాలు : భూగోళం పై వివిధ పీడన మండలాలు కలవు. అధిక పీడన మండలాలు, అల్పపీడన మండలాలు.

→ భూగోళం వేడెక్కడం : నేటి కాలంలో భూమిపై ఉష్ణోగ్రతలు అధికంగా పెరుగుతుండటాన్ని “భూగోళం వేడెక్కడం” అంటారు.

→ జెట్ ప్రవాహం : భారతదేశ శీతోష్ణస్థితి ఉపరితల వాయు ప్రవాహాల వల్ల కూడా ప్రభావితం అవుతుంది. ఈ ప్రవాహాలను “జెట్ ప్రవాహం ” అంటారు.

Students can go through AP Board 10th Class Social Notes 3rd Lesson ఉత్పత్తి, ఉపాధి to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Social Notes 3rd Lesson ఉత్పత్తి, ఉపాధి

→ ప్రజలు తమ జీవనోపాధికోసం రకరకాల పనులను చేపడతారు.

→ ఈ పనులు ప్రధానంగా మూడు రంగాలుగా విభజిస్తారు.

1. ఉత్పత్తి ప్రక్రియలో ప్రకృతి ప్రధాన పాత్ర వహించే వ్యవసాయం, మత్స్య పరిశ్రమ, అటవీ, గనులకు సంబంధించిన పనులు.
2. యంత్రాలు, పరికరాలు ఉపయోగించి వస్తువులు ఉత్పత్తి చేయడం, ఇతర పరిశ్రమలు.
3. వస్తువులను నేరుగా తయారుచేయకుండా వస్తువుల ఉత్పత్తికి, ప్రజలకు అవసరమైన సేవలు అందించే కార్యకలాపాలు.

→ సాధారణంగా ఈ మూడు రంగాలను ప్రాథమిక (వ్యవసాయ) రంగం, ద్వితీయ (పారిశ్రామిక) రంగం, తృతీయ (సేవా) రంగం అని పిలుస్తారు. ఈ రంగాలలో ఆర్థిక కార్యకలాపాలు చేపట్టే ప్రజలు చాలా పెద్ద మొత్తంలో వస్తువులు, సేవలను ఉత్పత్తి చేస్తారు.

→ దేశ ఆదాయాన్ని లెక్కగట్టటానికి దేశంలో ఉత్పత్తి అయిన మొత్తం వస్తువులు, సేవల విలువను తీసుకుంటారు. ఈ విలువకు ఉపయోగించే సాంకేతిక పదం స్థూల దేశీయోత్పత్తి (GDP).

→ ప్రతిరంగంలోనూ ఎంతమంది ఉపాధి పొందుతున్నారు, ఎంత మొత్తం వస్తువులు, సేవలు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయన్నది GDP ని అంచనా వేయటానికి లెక్కిస్తారు.

→ వేలాది వస్తువులు, సేవలను అంచనా వేయటం అసాధ్యమైన పని, ఈ సమస్యను అధిగమించటానికి ఆర్థికవేత్తలు ఉత్పత్తి అయిన వాటి సంఖ్యను కాకుండా ఆయా వస్తువులు, సేవల విలువను జోడించాలని సూచిస్తారు.

→ మాధ్యమిక వస్తువులను అంతిమ వినియోగదారుడు, అంత్య వస్తువులు తయారుచేయటానికి వీటిని ఉత్పాదకాలుగా వాడతారు.

→ అంతిమ వస్తువుల విలువలో దానిని తయారుచేయటానికి ఉపయోగించిన మాధ్యమిక వస్తువులన్నింటి విలువ ఉంటుంది.

→ కొనుగోలు చేసిన భౌతిక ఉత్పాదకాల విలువను పరిగణనలోకి తీసుకొని, ఆ తరువాత ఉత్పత్తిదారు శ్రమ, ఇతర ఉత్పాదకాలను ఉపయోగించి తరువాతి దశ వస్తువును తయారుచేశారు. ఇది ఇప్పటికీ ఉన్న విలువకు అదనంగా జోడించినట్లు ఉన్నాయి.

→ ప్రతి దశలోనూ జోడించబడిన అదనపు విలువను మాత్రమే తీసుకోవటం మరొక పద్దతి.

→ దీనికి వస్తువుల అమ్మకం విలువలో అంతకుముందు వేరే వ్యక్తి ఉత్పత్తి చేసిన భౌతిక ఉత్పాదకాల విలువను తీసెయ్యాలి.

→ ఒక సం||లో ఒక రంగంలో ఉత్పత్తి చేసిన అంతిమ వస్తువుల/సేవల విలువ ఆ సం||రాన్ని, ఆ రంగంలోని మొత్తం ఉత్పత్తిని సూచిస్తుంది. మూడు రంగాల ఉత్పత్తిని కలిపితే దేశ స్థూల దేశీయోత్పత్తి వస్తుంది.

→ ఒక దేశంలో, ఒక సంవత్సరంలో ఉత్పత్తి చేసిన అన్ని అంతిమ వస్తువుల, సేవల విలువను ఇది (GDP) తెలియచేస్తుంది.

→ 1, ఏప్రిల్ నుంచి మార్చి (31 వరకు) వరకు ఉన్న 12 నెలలను “ఆర్ధిక సంవత్సరం” అంటారు.

→ స్థూల దేశీయోత్పత్తిని గణించడంలో ద్రవ్యపరమైన లావాదేవీలు లేని వాటిని పరిగణనలోకి తీసికోవడం లేదు.
ఉదా : వంట చేయటం, పిల్లల్ని పెంచడం, గృహ సంబంధ పనులు.

→ భారతదేశంలోనే కాకుండా, ప్రపంచవ్యాప్తంగా మహిళలు చేసే ఈ పనులను నేటికీ ద్రవ్యపరమైన చెల్లింపులు చేయడం లేదు.

→ ప్రస్తుతం అభివృద్ధి చెందినవిగా పరిగణింపబడుతున్న దేశాల అభివృద్ధి తొలి దశల్లో వ్యవసాయం, దాని అనుబంధ రంగాలు వాటి GDP పెరుగుదలకు అధికంగా దోహదం చేశాయి.

→ కొత్త ఉత్పత్తి విధానాలు రావటంతో కర్మాగారాలు ఏర్పడి, విస్తరించసాగాయి. ఇంతకుముందు వ్యవసాయ క్షేత్రంలో పనిచేసినవాళ్లు ఇప్పుడు పెద్ద సంఖ్యలో కర్మాగారాలలో పనిచేస్తున్నారు.

→ ఈ దేశాలలో మొత్తం ఉత్పత్తి చేసే వస్తువులు, సేవలు దృష్ట్యా, కల్పించిన ఉపాధి దృష్ట్యా పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది.

→ రంగాల ప్రాముఖ్యత మారింది. పారిశ్రామిక రంగం ప్రధాన రంగం అయ్యింది. ఉత్పత్తి, ఉపాధుల దృష్ట్యా వ్యవసాయ రంగం క్షీణించింది.

→ గత 50 సం||లలో అభివృద్ధి చెందిన దేశాలలో పారిశ్రామిక రంగం నుంచి సేవల రంగానికి ప్రాధాన్యత మారుతుంది. మొత్తం ఉత్పత్తిలో సేవారంగం ప్రముఖ స్థానంలో ఉంది.

→ వ్యవసాయం, పరిశ్రమలు, సేవలు అనే మూడురంగాల ఉత్పత్తి కలిపితే “స్థూల జాతీయోత్పత్తి” వస్తుంది.

→ సేవలలో తిరిగి మూడు రకాలు ఉన్నాయి.
1) ప్రజా, సామాజిక, వ్యక్తిగత సేవలు :
ప్రభుత్వ పాలన, దేశ రక్షణ, విద్య, వైద్యం, ప్రసార మాధ్యమాలు.

2) ఆర్థిక, బీమా, స్థిరాస్తి సేవలు :
బ్యాంకులు, జీవితబీమా, భవన విక్రయ కంపెనీలు, పోస్టాఫీస్ పొదుపు ఖాతాలు మున్నగునవి.

3) వ్యాపారం, మోటళ్లు, రవాణా, ప్రసారాలు – దూరదర్శిని, టెలిఫోన్, రైల్వేలు, తంతి తపాలా మొదలగునవి.

→ 1972-73, 2009-10 మధ్య 37 సం||రాల కాలంలో వ్యవసాయరంగం వాటి గణనీయంగా క్షీణించింది GDPలో పారిశ్రామిక రంగం ఉత్పత్తి వాటా కొంచెం పెరిగింది. సేవా కార్యకలాపాలలోని మూడింట రెండు రంగాలలో గణనీయమైన వృద్ధి ఉంది.

→ ఒక దేశంలో పనిచేస్తున్న వాళ్ల మొత్తం సంఖ్యకు, ఆ దేశ స్థూల జాతీయోత్పత్తికి మధ్య దగ్గర సంబంధం ఉంది.

→ 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 120 కోట్ల జనాభాలో 46 కోట్లమంది పని చేస్తున్నవారు. అంటే ఉత్పాదక కార్యకలాపాలలో భాగస్వాములైన ప్రజలు.

→ స్టూల దేశీయోత్పత్తిలోని వివిధ రంగాల వాటాలో మార్పు వచ్చినంతగా ఉపాధిలో మార్పు రాలేదు.

→ ఇప్పటికీ వ్యవసాయమే ప్రధాన ఉపాధి రంగంగా ఉంది.

→ 1972-73, 2009-10 కాలంలో పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి తొమ్మిది రెట్లు పెరిగింది, కానీ పారిశ్రామిక ఉపాధి మూడు రెట్లు మాత్రమే పెరిగింది.

→ సేవారంగంలో ఉత్పత్తి 14 రెట్లు పెరిగింది కానీ ఉపాధి మాత్రం 5 రెట్లు పెరిగింది.

→ దీని ఫలితంగా దేశంలోని కార్మికులలో సగం కంటె ఎక్కువమంది వ్యవసాయరంగంలో ఉండి ఆరింట ఒక వంతు (1/6 వంతు) ఉత్పత్తికి మాత్రమే దోహదం చేస్తున్నారు.

→ దీనికి విరుద్ధంగా GDPలో 75 శాతం వాటా ఉన్న పారిశ్రామిక, సేవారంగాలు మొత్తం కార్మికులలో దాదాపు సగానికి మాత్రమే ఉపాధి కల్పిస్తున్నాయి.

→ అందరూ ఏదో ఒక పని చేస్తున్నారు కానీ ఎవరికీ పూర్తి పని లేదు, అల్ప ఉపాధి అంటే ఇదే.

→ అందరూ పనిచేస్తున్నట్టు ఉంటుంది కానీ ఎవ్వరికీ తమ పూర్తి, సామర్థ్యానికి తగినట్టుగా పని ఉండటం లేదు. పని లేక నిరుద్యోగిగా ఉంటే అది కనబడుతుంది. కానీ ఈ రకమైన అల్ప ఉపాధి ఎవరికీ కనబడదు, అందుకే దీనిని “ప్రచ్ఛన్న నిరుద్యోగం” అని కూడా అంటారు.

→ వ్యవసాయ ఉత్పత్తి తగ్గకుండా రైతు కుటుంబం అదనపు ఆదాయం పొందవచ్చు. అంటే వ్యవసాయరంగం నుంచి చాలామంది వెళ్ళిపోయి వేరే రంగాలలో పనిచేసినప్పటికీ వ్యవసాయ ఉత్పత్తి తగ్గదు.

→ ఈ రకమైన అల్ప ఉపాధి ఇతర రంగాలలో కూడా ఉండవచ్చు.
ఉదా : దినసరి కూలీలు.

→ సేవారంగం అభివృద్ధి చెందినా ఆ రంగంలో అన్ని కార్యకలాపాలు సమానంగా పెరగటం లేదు.

→ ఉపాధి తీరుల్లో చోటు చేసుకుంటున్న మార్పులు పరిశీలించటానికి ఉపాధికి సంబంధించి మరొక వర్గీకరణ – వ్యవస్థీకృత, అవ్యవస్థీకృత రంగాలు.

→ 92% కార్మికులు అవ్యవస్థీకృత రంగంలో పనిచేస్తుండగా కేవలం 8% మంది మాత్రమే వ్యవస్థీకృత రంగంలో పని చేస్తున్నారు.

→ ఉపాధి షరతులు ఉండి నమ్మకంగా పని ఉండే ప్రదేశాలు లేదా వ్యాపారాలను వ్యవస్థీకృత రంగంగా వ్యవహరిస్తారు. ఇవి ప్రభుత్వం వద్ద నమోదు చేసుకుని ఉంటాయి.

→ కొన్ని క్రమబద్ధ ప్రక్రియలు, విధానాలు ఉండటం వల్ల కూడా వీటిని “వ్యవస్థీకృత రంగం” అంటారు. ఈ రంగంలో కార్మికులకు ఉద్యోగ భద్రత ఉంటుంది.

→ అవ్యవస్థీకృత రంగంలో చిన్న చిన్న సంస్థలు అక్కడక్కడా ఉంటాయి. ఇవి సాధారణంగా ప్రభుత్వ నియంత్రణలో ఉండవు.’ భద్రత ఉండదు. ఉద్యోగులకు జీతం తక్కువ.

→ కార్మికులలో సగం శాతం స్వయం ఉపాధి పొందుతున్నవారే.

→ వ్యవస్థీకృత రంగంలోని ఉద్యోగాలు అందరూ కోరుకుంటారు.

→ భారతదేశంలోని గ్రామీణ ప్రాంతంలోని 80% కుటుంబాలు సన్న, చిన్నకారు రైతుల కిందకు వస్తాయి.

→ షెడ్యూల్డ్ కులాలు, తెగలు, వెనుకబడిన తరగతులకు చెందిన అధికశాతం కార్మికులు అవ్యవస్థీకృత రంగంలో ఉన్నారు.

→ కాబట్టి ఆర్థిక, సామాజిక అభివృద్ధికి అవ్యవస్థీకృత రంగ కార్మికులకు రక్షణ, మద్దతు అవసరం.

→ 2004-05 సం||లో మొత్తం కార్మికులలో 92% మంది అవ్యవస్థీకృత రంగంలో ఉండగా, మొత్తం ఉత్పత్తిలో సగానికి (50%) దోహదం చేశారు.

→ అంటే కేవలం 8% కార్మికులు భద్రతతో కూడిన మంచి ఉద్యోగం ఉండి మొత్తం వస్తువులు, సేవలు (50%)లోనికి దోహదం చేశారు.

→ పరిశ్రమలు, సేవల్లో ఉత్పత్తి పెరిగింది కాని దానికి తగ్గట్లుగా ఉపాథి పెరగలేదు.

→ ఉత్పత్తిలో పెరుగుదల వల్ల కార్మికులలో 8% మంది మాత్రమే ప్రయోజనం పొందుతున్నారు.

→ ప్రస్తుతం కొత్త ఉపాధి అవకాశాలను కల్పించుటయే కాదు యంత్రాలతో, సమర్థంగా పనిచేయటంలో ప్రజలకు శిక్షణ కూడా ఇవ్వాలి.

→ స్థూల దేశీయోత్పత్తి : ఒక సంవత్సర కాలంలో ఒక ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఉత్పత్తి చేసిన అంత్య వస్తు సేవల విలువనే స్థూల దేశీయోత్పత్తి (GDP).

→ అంత్య వస్తువులు : వినియోగానికి సిద్ధంగా ఉన్న వస్తువులు. ఉదా : ఇడ్లీ, దోశలు, నోటుపుస్తకం

→ ఉపాధి బదిలీ : ఒక రంగం నుంచి మరొక రంగానికి ఉపాధి బదిలీ అవ్వటం.

→ వ్యవస్థీకృత రంగం : కొన్ని క్రమబద్ధ ప్రక్రియలు, విధానాలు ఉండి నిర్వచనీయమైన పద్ధతిలో ఉత్పత్తి, ఉపాధి కల్పనలున్న రంగం.
ఉదా : భారీ పరిశ్రమలు

→ అవ్యవస్థీకృత రంగం : ఉద్యోగాలలో కాని, జీతాల స్థాయిలో కానీ ఒక నియత పద్ధతి లేని కార్మికులు, కర్షకులు ఉండే చిన్న చిన్న సంస్థలను అవ్యవస్థీకృత రంగంగా వ్యవహరిస్తారు.
ఉదా : చేతి పనులు, చేనేత, బీడీల తయారీ.

→ ప్రాథమిక రంగం : వ్యవసాయానికి అనుబంధ వృత్తులు, మత్స్య పరిశ్రమ, అటవీ, గనులకు సంబంధించిన పనులు, (ఉత్పత్తి ప్రక్రియల ప్రకృతి ప్రధాన పాత్ర వహించే పనులు) ప్రాథమిక రంగంగా చెబుతారు.

→ ద్వితీయ రంగం : యంత్రాలు, పరికరాలు ఉపయోగించి వస్తువులు ఉత్పత్తి చేయడం, ఇతర పరిశ్రమలు ద్వితీయ రంగానికి చెందినవి.

→ తృతీయ రంగం : వస్తువులు నేరుగా తయారుచేయకుండా వస్తువుల ఉత్పత్తికి, ప్రజలకు అవసరమైన సేవలు అందించే కార్యకలాపాలు.

→ మాధ్యమిక ఉత్పాదకాలు : వినియోగ ఉత్పత్తి (అంతిమ వస్తు, సేవ) తయారుచేయటానికి ఉపయోగించే వస్తువులను “మాధ్యమిక ఉత్పాదకాలు” అంటారు. వీటిని ఉత్పాదకాలుగా వాడతారు.

→ ప్రచ్ఛన్న నిరుద్యోగం : అందరూ పనిచేస్తున్నట్టు ఉంటారు కానీ ఎవ్వరికీ తమ పూర్తి, సామర్థ్యానికి తగినట్లుగా పని ఉండదు. ఈ రకమైన అల్ప ఉపాధి ఎవరికీ కనపడదు. దీనినే “ప్రచ్ఛన్న నిరుద్యోగం” అంటారు.

→ నిరుద్యోగం : అమలులో వేతనాలకు పనిచేయటానికి ఇష్టపడ్డా పని దొరకని పరిస్థితి.

→ అల్ప ఉపాధి : పూర్తి సామర్థ్యానికి తగినట్లుగా, తగినంతగా పని దొరకని స్థితి.

→ ఆర్థిక సంవత్సరం : ఏప్రిల్ నెల నుండి ప్రారంభమయ్యి మార్చితో ముగుస్తుంది. సాధారణంగా ఈ సం||లో (12 నెలల్లో) జరిగిన ఆర్థిక లావాదేవీల గురించి తెలియజేస్తుంది.

Students can go through AP Board 10th Class Social Notes 2nd Lesson అభివృద్ధి భావనలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Social Notes 2nd Lesson అభివృద్ధి భావనలు

→ అభివృద్ధి, ప్రగతికి సంబంధించిన భావనలు మనతో అనాదిగా ఉన్నాయి.

→ ప్రతి ఒక్కరి కోరికలు వేరువేరుగా ఉంటాయి.

→ ఉదాహరణకు మరింత విద్యుత్తు కోసం పారిశ్రామికవేత్తలు మరిన్ని ఆనకట్టలు కోరుకోవచ్చు. గిరిజనులు పెద్ద ఆనకట్టలను నిరసించి తమ భూములకు సాగునీటిని అందించేలా చిన్న చెక్ డ్యాములు లేదా కుంటలను కోరుకోవచ్చు.

→ మానవాభివృద్ధి చరిత్ర పరిణామక్రమ కాలసూచి (Time line) ని పరిశీలిస్తే వేట సేకరణ 2,00,000 సంవత్సరాలని, వ్యవసాయం ప్రారంభించి 12,000 సంవత్సరాలని, పారిశ్రామికీకరణ మొదలై 400 సంవత్సరాలని అర్థమవుతుంది.

→ అభివృద్ధి అంటే విభిన్న అభిప్రాయాలున్నప్పుడు అభివృద్ధి యొక్క విధానాలలో వ్యత్యాసాలుండడం సహజమే.

→ తమిళనాడు రాష్ట్రం, తిరుణవెల్లి జిల్లాలోని కుడంకుళం అణువిద్యుత్ కేంద్ర స్థాపనకు వ్యతిరేకంగా జరుగుతున్న నిరసన ఉద్యమం అలాంటిదే.

→ కుడంకుళం అణువిద్యుత్ కేంద్రం ప్రధాన ఉద్దేశము నిరంతరం పెరుగుతున్న దేశ విద్యుచ్ఛక్తి అవసరాలు తీర్చడం.

→ వేరువేరు వ్యక్తులకు వేరువేరు అభివృద్ధి లక్ష్యాలు ఉండవచ్చు, ఒకరికి అభివృద్ధి అయినది మరొకరికి అభివృద్ధి కాకపోవచ్చు. అది మరొకరికి విధ్వంసం కూడా కావచ్చు.

→ ఆఫ్రికాలోని ఐవరీకోస్ట్ దేశంలోని అబిద్ జాన్ అనే పట్టణంలో ఒక ఓడ 500 టన్నుల విషపూరిత వ్యర్థ ద్రవ పదార్థాలను ప్రక్కన ఉన్న సముద్రంలో పారబోసింది.

→ డబ్బు లేదా అది కొనగలిగిన వస్తువులు మన జీవితంలో ఒక అంశం మాత్రమే. భౌతికం కాని అంశాలపైన జీవన నాణ్యత ఆధారపడి ఉంటుంది.

→ దశలను పోల్చటానికి ముఖ్యమైన ప్రామాణికాల్లో వాటి ఆదాయం ఒకటిగా పరిగణిస్తారు. ఎక్కువ ఆదాయం ఉన్న దేశాలు తక్కువ ఆదాయం ఉన్న దేశాలకంటే అభివృద్ధి చెందాయి.

→ దేశవాసులందరి ఆదాయమూ కలిపి దేశ ఆదాయం అవుతుంది. ఇది దేశం మొత్తం ఆదాయాన్ని సూచిస్తుంది.

→ ఒకదేశంలోని ప్రజలు మరో దేశ ప్రజలకంటే మెరుగ్గా ఉన్నారా లేదా అనే విషయం తెలుసుకోవడానికి మనం సగటు ఆదాయాన్ని పోలుస్తాం.

→ దేశం మొత్తం ఆదాయాన్ని దేశ జనాభాతో భాగిస్తే సగటు ఆదాయం వస్తుంది. సగటు ఆదాయాన్ని తలసరి ఆదాయం అని కూడా అంటారు.

→ దేశాలను వర్గీకరించటానికి ప్రపంచ బ్యాంకు తన ప్రపంచ అభివృద్ధి నివేదికలో ఈ (తలసరి ఆదాయం) ప్రామాణికాన్ని ఉపయోగించింది.

→ 2012 సం||రానికి 12,600 అమెరికన్ డాలర్లు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ తలసరి ఆదాయం ఉన్న దేశాలను “అధిక ఆదాయ దేశాలు” లేదా “ధనిక దేశాలు” అంటారు.

→ 1,035 అమెరికన్ డాలర్ల కంటే తక్కువ తలసరి ఆదాయం ఉండే దేశాలను “తక్కువ ఆదాయ దేశాలు” అంటారు.

→ 1,036 – 12599 అమెరికన్ డాలర్ల మధ్య తలసరి ఆదాయం ఉండే దేశాలను “మధ్య ఆదాయ దేశాలు” అంటారు.

→ అయితే ఒక దశాబ్దం క్రితం భారతదేశం తక్కువ ఆదాయ దేశాల జాబితాలో ఉండేది.

→ పశ్చిమ ఆసియా దేశాలు, మరికొన్ని చిన్న దేశాలు మినహా ధనిక దేశాలను సాధారణంగా అభివృద్ధి చెందిన దేశాలని అంటారు.

→ పోలికకు ‘సగటు’ ఉపయోగకరంగా ఉన్నా అది ప్రజల మధ్య అంతరాలను వెల్లడి చేయదు.

→ వ్యక్తులను, ఆకాంక్షలను, లక్ష్యాలను చూసినప్పుడు మెరుగైన ఆదాయమే కాకుండా భద్రత, ఇతరులతో గౌరవింపబడడం, సమానంగా చూడబడటం, స్వేచ్ఛ వంటి లక్ష్యాలు కూడా ఉన్నాయని తెలిసింది.

→ సజీవంగా పుట్టిన ప్రతి వెయ్యిమంది పిల్లల్లో సంవత్సరం పూర్తి అయ్యేసరికి ఎంతమంది చనిపోతున్నారో తెలియచేసే సంఖ్యను “శిశుమరణాల రేటు” అంటారు.

→ ఏడు సం||రాలు, అంతకు మించిన వయస్సు వాళ్లల్లో అక్షరాస్యతను తెలియచేసేది, అక్షరాస్యత శాతం.

→ 6-17 సంవత్సరాల వయస్సు పిల్లల్లో బడికి హాజరవుతున్న పిల్లల శాతంను “నికర హాజరుశాతం” అంటారు.

→ పౌరులు ఉపయోగించుకోగల భౌతిక వస్తువులు, సేవలను కేవలం ఆదాయం సూచించలేదు.

→ వాస్తవానికి జీవితంలో ఎన్నో ముఖ్యమైన వాటిని అందించటానికి, తక్కువ ఖర్చుతో చేయాలంటే ఇటువంటి వస్తువులను, సేవలను సామూహికంగా అందించాలి.

→ ఆదాయ స్థాయి ముఖ్యమైనప్పటికీ అభివృద్ధిని సూచించటానికి అదొక్కటే సరిపోదని గుర్తించారు.

→ గత దశాబ్ద కాలం నుంచి అభివృద్ధికి కొలమానంగా ఆదాయంతో పాటు ఆరోగ్యం, విద్య సూచికలను కూడా విస్తృతంగా ఉపయోగిస్తున్నారు.

→ ఐక్యరాజ్యసమితి అభివృద్ధి కార్యక్రమం (UNDP) ప్రచురించిన మానవ అభివృద్ధి నివేదిక దేశాలను ఆ ప్రజల విద్యాస్థాయి, ఆరోగ్య స్థితి, తలసరి ఆదాయాలను బట్టి పోలుస్తుంది.

→ మానవ అభివృద్ధి నివేదిక – 2013 లో భారతదేశం యొక్క స్థానం (ర్యాంక్) 136.

→ ఆయుః ప్రమాణ రేటు (మా. అ.ని – 2013) ఎక్కువగా కలిగి ఉన్న భారతదేశ పొరుగుదేశం శ్రీలంక.

→ తలసరి ఆదాయం రేటు (మా. అ.ని-2013) ఎక్కువగా కలిగి ఉన్న భారతదేశ పొరుగుదేశం శ్రీలంక.

→ మానవ అభివృద్ధి సూచికలు మొత్తం 177 దేశాల స్థానాలను సూచిస్తుంది.

→ మానవ అభివృద్ధి సూచికలలో దిగువన ఉండటం ప్రజల జీవితాలలోని కొన్ని అంశాలపై దృష్టి కేంద్రీకరించాలన్న సంకేతాన్ని ఇస్తోంది.

→ హిమాచల్ ప్రదేశ్ లో పాఠశాల విద్య విప్లవం, అభివృద్ధి అన్నది నిజంగా సంక్లిష్టమైన విషయమని తెలియచేస్తుంది.

→ హిమాచల్ ప్రదేశ్ లో పాఠశాలలో ఉపాధ్యాయులు, తరగతి గదులు, మరుగుదొడ్లు, తాగునీరు వంటి కనీస సదుపాయాలు ఉండేలా అక్కడి ప్రభుత్వం చూసింది.

→ 2005 సంవత్సరంలో భారతదేశంలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు విద్యపై సగటున ప్రతి విద్యార్థి పై 1,049 రూపాయల ఖర్చు , పెడుతుంటే హిమాచల్ ప్రదేశ్ 2,005 రూపాయలు ఖర్చు పెడుతోంది. , పాఠశాల విద్యలో పది సంవత్సరాలు గడపటం అనేది హిమాచల్ ప్రదేశ్ పిల్లలకు నియమంగా మారిపోయింది.

→ ఆడపిల్ల పట్ల అంతగా వివక్షత లేకపోవటం అనేది హిమాచల్ ప్రదేశ్ లో చెప్పదగిన విషయం.

→ ఇతర రాష్ట్రాలలో పరిస్థితికి విరుద్ధంగా హిమాచల్ ప్రదేశ్ లో పుట్టిన కొన్ని నెలల్లో చనిపోయే పిల్లల్లో మగపిల్లలకంటే ఆడపిల్లల సంఖ్య తక్కువ.

→ భారతదేశం మొత్తంగా కంటే హిమాచల్ ప్రదేశ్ లో పాఠశాల విద్య విస్తరణ, అభివృద్ధి గణనీయంగా ఉన్నాయి.

→ అభివృద్ధి లక్ష్యాలలో వైవిధ్యం ఉన్నా వాటి సాధనా మార్గాలు వేరే అయినా అవి అభివృద్ధిలో భాగమే అవుతాయి.

→ ఆదాయం, తలసరి ఆదాయాలను అభివృద్ధి గణనలో తరచుగా పేర్కొన్నా అవి కొంతమేరకే తప్ప సమగ్ర అభివృద్ధిని సూచించవు. జాతీయాదాయంలో పెరుగుదల కన్పించినప్పటికీ పంపిణీలో చాలా అసమానతలు ఉన్నాయి.

→ ఆరోగ్య, విద్య, సామాజిక సూచికలను పరిగణనలోకి తీసుకోవడంతో మానవాభివృద్ధి భావన విస్తృతమైంది.

→ అందరికీ మెరుగైన విద్య, ఆరోగ్యం ప్రభుత్వం ద్వారా మాత్రమే సాధ్యపడుతుంది.

→ తలసరి ఆదాయం : దేశం మొత్తం ఆదాయాన్ని దేశ జనాభాతో భాగించగా వచ్చునది ఆ దేశ తలసరి ఆదాయం . సగటు ఆదాయాన్ని “తలసరి ఆదాయం ” అని కూడా అంటారు.

→ మానవాభివృద్ధి : అభివృద్ధిని సూచించటానికి ఆదాయ స్థాయితో పాటు ఆరోగ్యం, విద్యా సూచికలలోని పెరుగుదలను కూడా పరిగణనలోకి తీసుకోవడంతో మానవాభివృద్ధి భావన మొదలైనది.

→ ప్రజా సదుపాయాలు : ప్రజలందరికీ అందాల్సిన ఆరోగ్యం, పారిశుద్ధ్యం, త్రాగునీరు, విద్యుత్తు, విద్యా, ప్రజారవాణా మొదలైన సదుపాయాలను “ప్రజా సదుపాయాలు” అంటారు.

→ విద్య, ఆరోగ్య సూచికలు : దేశంలోని ప్రజల విద్యాయిని, ఆరోగ్య స్థితిని తెలియచేయు సూచికలు.
ఉదా : అక్షరాస్యత శాతం, ఆయుఃప్రమాణం రేటు.

→ అక్షరాస్యత శాతం : ఏడు సంవత్సరాలు, అంతకు మించిన వయస్సు వాళ్ళల్లో అక్షరాస్యతను తెలియచేయునది అక్షరాస్యత శాతం.

→ శిశుమరణాల రేటు : సజీవంగా పుట్టిన ప్రతి వెయ్యిమంది పిల్లల్లో సంవత్సరం పూర్తి అయ్యేసరికి ఎంతమంది చనిపోతున్నారో తెలియచేయు సంఖ్య.

→ HDI : మానవాభివృద్ధి సూచిక.

→ సగటున బదిలో గడిపిన కాలం : 25 సం||రాల వయసు దాటినవాళ్ళు సగటున బడిలో గడిపిన సంవత్సరాలు.

→ పాఠశాల విద్యలో ఉండే : ప్రస్తుతం బడిలో పిల్లలు చేరుతున్నదాన్ని బట్టి బడి ఈడు పిల్లలు బడిలో ఎన్ని సంవత్సరాలు సంవత్సరాలు ఉంటారన్న అంచనా.

→ ఆయు:ప్రమాణ రేటు : వ్యక్తి జీవించే సగటు కాలం. – జాతీయాదాయం : దేశవాసులందరి ఆదాయమును కలిపి “దేశ ఆదాయం” అంటారు. ఇది దేశం మొత్తం ఆదాయాన్ని సూచిస్తుంది.

→ UNDP : ఐక్యరాజ్యసమితి అభివృద్ధి కార్యక్రమం.

Students can go through AP Board 10th Class Social Notes 1st Lesson భారతదేశం: భౌగోళిక స్వరూపాలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Social Notes 1st Lesson భారతదేశం: భౌగోళిక స్వరూపాలు

→ భౌగోళికంగా భారతదేశం ఉన్న స్థితి శీతోష్ణస్థితులలో ఎన్నో వైవిధ్యతలకు కారణమవుతుంది.

→ పొడవైన భారతదేశ తీరప్రాంతం, హిందూ మహాసముద్రంలోని భారతదేశ స్థానం వల్ల చేపలు పట్టడానికే కాకుండా అనేక వ్యాపార మార్గాలకు కూడా దోహదం చేసింది.

→ భారతదేశానికి 82°30′ తూర్పు రేఖాంశాన్ని ప్రామాణిక రేఖాంశంగా పరిగణిస్తారు. ఇది ‘అలహాబాదు’ గుండా పోతుంది.

→ భారతదేశ ప్రామాణిక కాలమానానికి (IST- Indian Standard Time) తూర్పు రేఖాంశాన్ని [82°30′) ఆధారంగా తీసుకుంటారు. గ్రీన్విచ్ ప్రామాణిక కాలానికి (GMT – Greenwich Mean Time] ఇది 5% గంటలు ముందు ఉంది.

→ గోండ్వానా భూమిలో భాగంగా భూగర్భ నిర్మాణాలు, శిలాశైథిల్యం, క్రమక్షయం, నిక్షేపణం వంటి ప్రక్రియల వల్ల భారతదేశ భూభాగం, నేలలు ఏర్పడ్డాయి.

→ ప్రపంచ భూభాగమంతా రెండు ప్రధాన భూఖండాల నుంచి ఏర్పడ్డాయి. ఇవి అంగారా భూమి (లారేసియా), గోండ్వానా భూమి.

→ భారతదేశ ద్వీపకల్పం గోండ్వానా భూభాగంలోనిది.

→ 20 కోట్ల సం||రాల క్రితం గోండ్వానా భూభాగం ముక్కలుగా విడిపోయి, భారతదేశ ద్వీపకల్ప ఫలకం ఈశాన్య దిశగా పయనించి ‘చాలా పెద్దదయిన యూరేసియా ఫలకం (అంగారా భాగం) తో ఢీకొనటంతో తీవ్ర ఒత్తిడి వల్ల లక్షల సం||రాల క్రమంలో ముడతపడే ప్రక్రియ కారణంగా, ఇప్పటి హిమాలయ పర్వతాలు ఏర్పడ్డాయి.

→ ద్వీపకల్ప పీఠభూమిలో ఉత్తర అంచులు పగిలిపోవటం వల్ల ఒక పెద్ద లోయ ఏర్పడింది. కాలక్రమంలో ఈ లోయ హిమాలయ నదులు, ద్వీపకల్ప నదులు తెచ్చిన ఒండ్రు మేటవేయటంతో ఉత్తర మైదానాలు ఏర్పడ్డాయి.

→ భారతదేశ భూభాగాన్ని ఆరు (6) భౌగోళిక స్వరూపాలుగా వర్గీకరించవచ్చు. అవి :

1. హిమాలయాలు
2. గంగా-సింధూ నది మైదానం
3. ద్వీపకల్ప పీఠభూమి
4. తీరప్రాంత మైదానాలు
5. ఎడారి ప్రాంతం
6. దీవులు.

→ హిమాలయ పర్వతాలు ఒక చాపం వలె పడమర నుంచి తూర్పునకు 2400 కి.మీ. పొడవున విస్తరించి ఉన్నాయి.

→ హిమాలయాలు పశ్చిమ ప్రాంతంలో 500 కి.మీ. వెడల్పు ఉండగా, మధ్య తూర్పు ప్రాంతాలలో 200 కి.మీ. వెడల్పుతో ఉంటాయి.

→ హిమాలయాల్లో సమాంతరంగా ఉండే మూడు పర్వత శ్రేణులు ఉన్నాయి. అవి హిమాద్రి, నిమ్న హిమాలయాలు, శివాలిక్ శ్రేణి.

→ అన్నిటికంటే ఉత్తరాన ఉన్న పర్వతశ్రేణిని “ఉన్నత హిమాలయాలు” లేదా “హిమాద్రి” అంటారు.

→ హిమాద్రి శ్రేణి సగటు ఎత్తు 6100 మీటర్లు ఉంటుంది.

→ హిమాద్రి శ్రేణి మంచుతో కప్పి ఉంటుంది. ఇక్కడ హిమానీనదాలు కూడా ఉన్నాయి.

→ హిమాద్రికి దక్షిణాన ఉన్న పర్వతశ్రేణిని ‘నిమ్న హిమాలయాలు’ అంటారు. ఇక్కడ బాగా ఒత్తిడికి గురైన రాళ్లు ఉంటాయి. ఈ పర్వతాల ఎత్తు 3700-4500 .మీ!! మధ్య ఉంటుంది.

→ పిర్‌పంజాల్, మహాభారత పర్వతశ్రేణులు ఈ నీమ్న హిమాలయ శ్రేణిలో ముఖ్యమైనవి.

→ నిమ్న హిమాలయ శ్రేణిలో ప్రఖ్యాతిగాంచిన కాశ్మీర్, కులు, కంగ్ర (హిమాచల్ ప్రదేశ్) లోయలు ఉన్నాయి. సిమ్లా, ముస్సోరి, నైనిటాల్, రాణిఖేత్ వంటి వేసవి విడిది ప్రాంతాలకు, సతతహరిత అరణ్యాలకు ఈ శ్రేణి ప్రఖ్యాతిగాంచింది. మేఘాలయలో మాజోక్ డింపెప్ లోయ కలదు.

→ హిమాలయాల్లో అన్నిటికంటే దక్షిణాన ఉన్న శ్రేణిని శివాలిక్ శ్రేణి అంటారు. ఇది 10-50 కిలోమీటర్లు వెడల్పు, 900-1100 మీటర్లు ఎత్తు కలిగి ఉంటుంది.

→ శివాలిక్ శ్రేణిని జమ్ము ప్రాంతంలో జమ్ము కొండలనీ, అరుణాచల్ ప్రదేశ్ లో మిష్మి కొండలనీ, అసోంలో కచార్ అనీ రకరకాల పేర్లతో పిలుస్తారు.

→ నిమ్న హిమాలయ, శివాలిక్ శ్రేణుల మధ్య ఉండే లోయలను స్థానికంగా “డూన్” అంటారు. వీటిలో డెహ్రాడూన్, కోట్లిడూన్, పాట్లీడూన్ మొ||నవి ప్రసిద్ధిగాంచిన డూన్లు. హిమాలయాలకు తూర్పు వైపున సరిహద్దుగా బ్రహ్మపుత్రలోయ ఉంది.

→ ‘దిహాంగ్’ (బ్రహ్మపుత్ర నది) లోయ అరుణాచల్ ప్రదేశ్ లో ఉంది.

→ భారతదేశానికి ఇక్కడ (ఈశాన్య రాష్ట్రాలలో) తూర్పు సరిహద్దుగా కూడా హిమాలయాలు ఉన్నాయి. ఈ పర్వతాలను “పూర్వాంచల్” అంటారు.

→ ఇవి (పూర్వాంచల్) అవక్షేప శిలలతోను, ఇసుకతోను ఏర్పడినవి. ప్రాంతీయంగా పూర్వాంచల్ పర్వతాలను పాట్ కాయ్ కొండలు, నాగా కొండలు, మణిపురి కొండలు, ఖాసి కొండలు, జో కొండలు అంటారు.

→ హిమాలయాల వల్ల శీతోష్ణస్థితి అనేక విధాలుగా ప్రభావితం అవుతుంది.

→ తీవ్ర చలికాలంలో మధ్య ఆసియా నుండి వచ్చే చల్లటిగాలులను హిమాలయాలు అడ్డుకుంటాయి.

→ వేసవిలో వర్షాలకు, పశ్చిమ కనుమలు దాటిన తరువాత ప్రాంతంలో ఋతుపవన తరహా శీతోష్ణస్థితికి హిమాలయాలే కారణం.

→ మూడు హిమాలయ నదులైన గంగా, సింధు, బ్రహ్మపుత్రలు వాటి ఉపనదుల వల్ల విశాల ఉత్తర మైదానం ఏర్పడింది.

→ భారతదేశంలోని గంగా-సింధూనదీ మైదానాన్ని ప్రధానంగా మూడు భాగాలుగా విభజించవచ్చు. అవి

1. పశ్చిమభాగం
2. మధ్యభాగం
3. తూర్పుభాగం

→ పశ్చిమభాగం సింధూనది, దాని ఉపనదులైన జీలం, చీనాబ్, రావి, బియాస్, సట్లెజ్ లతో ఏర్పడింది.

→ సింధూనది పరీవాహక ప్రాంతం అధికభాగం పాకిస్తాన్లో ఉంది. కొంతభాగం మాత్రమే భారతదేశంలో పంజాబ్, హర్యానా మైదానాలలో ఉంది. ఈ ప్రాంతంలో సారవంతమైన అంతర్వేదులు (Doab) అత్యధికంగా ఉన్నాయి.

→ రెండు నదుల మధ్య ప్రాంతాన్ని “అంతర్వేది” అంటారు.

→ మధ్యభాగం గంగా మైదానంగా ప్రఖ్యాతి పొందింది. ఈ భాగం ప్రధానంగా ఉత్తరప్రదేశ్, బీహార్‌లలోను, కొంత హర్యానా, జార్ఖండ్, పశ్చిమబెంగాల్ రాష్ట్రాలలోను ఉంది.

→ ఇక్కడ గంగా, యమునా నదులు వాటి ఉపనదులైన సోన్, కోసి వంటివి ప్రవహిస్తాయి.

→ తూర్పుభాగం ప్రధానంగా అసోంలోని బ్రహ్మపుత్ర లోయలో ఉంది. ఇది ప్రధానంగా బ్రహ్మపుత్ర నది వల్ల ఏర్పడింది.

→ హిమాలయ నదులు కిందకి ప్రవహించే క్రమంలో రాళ్లు, గులక రాళ్లు వంటి వాటిని శివాలిక్ పర్వతాల పాద భాగంలో 8-16 కి.మీ. సన్నటి మేఖలగా నిక్షేపణ చేస్తాయి. ఈ భూస్వరూపాన్ని “భాబర్” అంటారు.

→ భాబర్ సచ్చిద్రంగా (Porus) ఉండి చిన్న నదులు, వాగులు దీని కింది నుండి ప్రవహించి కింది ప్రాంతంలో మళ్లీ బయటకు ప్రవహిస్తాయి. దీనివల్ల చిత్తడి నేలలు ఏర్పడతాయి. వీటినే “టెరాయి” ప్రాంతం అంటారు.

→ భారతదేశ విభజన సమయంలో వలస వచ్చిన వాళ్ల కోసం “తరాయి” ప్రాంతంలోని చాలా వరకు అడవులను తొలగించి వ్యవసాయ భూములుగా మార్చారు.

→ భారతదేశ పీఠభూమికి మూడువైపులా సముద్రాలు ఉన్నాయి. కాబట్టి దానిని “ద్వీపకల్ప పీఠభూమి” అని కూడా అంటారు.

→ ఇక్కడ ప్రధానంగా పురాతన స్ఫటికాకార, కఠినమైన అగ్నిశిలలు, రూపాంతర శిలలు ఉంటాయి.

→ ద్వీపకల్ప పీఠభూమి తూర్పు వైపునకు కొద్దిగా వాలు కలిగి ఉంది.

→ దీనికి పడమర అంచుగా పడమటి కనుమలు, తూర్పు అంచుగా తూర్పు కనుమలు, దక్షిణ అంచుగా కన్యాకుమారి ఉంది.

→ ద్వీపకల్ప పీఠభూమిని ప్రధానంగా రెండుగా విభజిస్తారు. అవి మధ్య ఉన్నత భూములు (మాల్వా పీఠభూమి), దక్కన్ పీఠభూమి.

→ గంగా మైదానానికి దక్షిణాన, నర్మదానదికి ఉత్తరాన ఉన్న ఉన్నత భూములు పశ్చిమం వైపున మాల్వా పీఠభూమి, తూర్పు వైపున చోటానాగపూర్ పీఠభూమి ముఖ్యమైనవి.

→ చోటానాగపూర్ పీఠభూమిలో ఖనిజ వనరులు సమృద్ధిగా ఉన్నాయి.

→ నర్మదానది దక్షిణాన ఉన్న త్రిభుజాకార ప్రాంతాన్ని “దక్కన్ పీఠభూమి” అంటారు.

→ సాత్పురా పర్వతాలు దక్కన్ పీఠభూమికి ఉత్తర సరిహద్దుగా ఉన్నాయి.

→ మహదేవ్, కైమూర్, మైకాల్ శ్రేణిలో కొంత భాగం తూర్పు అంచుగా ఉన్నాయి. పశ్చిమ కనుమలు పశ్చిమ సరిహద్దుగా, తూర్పు కనుమలు తూర్పు సరిహద్దుగా, నీలగిరి పర్వతాలు దక్షిణ సరిహద్దుగా ఉన్నాయి.

→ తూర్పు కనుమల కంటే పడమటి కనుమల ఎత్తు ఎక్కువ. ఈ కారణంగా దక్కన్ పీఠభూమి పడమటి నుంచి తూర్పునకు వాలి ఉంది.

→ పడమటి కనుమలు అవిచ్చిన్న శ్రేణులుగా ఉన్నాయి. ఇవి 1600 కి.మీ. పొడవున ఉన్నాయి.

→ గూడలూరు వద్ద నీలగిరి పర్వతాలు పడమటి కనుమలను కలుస్తాయి. ఇవి 2000 మీ|| ఎత్తు వరకు ఉన్నాయి.

→ ప్రఖ్యాతిగాంచిన వేసవి విడిది అయిన “ఉదకమండలం” నీలగిరి పర్వతాలలో ఉంది. దీనినే “ఊటీ” అంటారు.

→ నీలగిరి పర్వతాలలో ఎత్తైన శిఖరం దొడబెట్ట (2637 మీ11).

→ అనైముడి, పళని (తమిళనాడు), కార్డమం (కేరళ) కొండలు పడమటి కనుమలలోనివే.

→ దక్షిణ భారతదేశంలో అన్నామలై కొండలలోని “అనైముడి” (2695 మీII) ఎత్తైన శిఖరం.

→ ఉత్తరాన మహానది లోయ నుంచి దక్షిణాన నీలగిరి పర్వతాల వరకు తూర్పు కనుమలు విస్తరించి ఉన్నాయి.

→ పశ్చిమకనుమల్లో పుట్టిన గోదావరి, కృష్ణ వంటి నదులు పీఠభూమి గుండా ప్రవహిస్తూ బంగాళాఖాతంలో కలుస్తాయి.

→ తూర్పు కనుమల సగటు ఎత్తు 900 మీటర్లను మించదు.

→ తూర్పు కనుమల్లో ఎత్తైన పర్వతం ‘అరోమ కోండ’ చింతపల్లి (ఆంధ్రప్రదేశ్) దగ్గర ఉంది. దాని ఎత్తు 1680 మీ.

→ నల్లమల, వెలికొండ, పాలకొండ, శేషాచలం వంటివి తూర్పు కనుమల్లోని భాగాలు.

→ అగ్నిపర్వత ప్రక్రియ వల్ల ఏర్పడిన నల్లరేగడి నేలలు ద్వీపకల్ప పీఠభూమిలో చెప్పుకోదగిన అంశం.

→ ఆరావళి పర్వతాల వర్షచ్ఛాయ ప్రాంతంలో “థార్” ఎడారీ ఉంది.

→ ఇక్కడ వర్షపాతం చాలా తక్కువ, సంవత్సర వర్షపాతం 100-150 మి.మీ. మధ్య ఉంటుంది.

→ రాజస్థాన్లోని అధికభాగంలో ‘థార్’ ఎడారి విస్తరించి ఉంది.

→ ఈ ప్రాంతంలో ఉన్న ఒకే ఒక్క నది ‘లూని’. కాలువలలోని నీరు సముద్రాన్ని చేరకుండా సరస్సుల లోనికే (అంత స్థలీయ ప్రవాహం) ప్రవహిస్తాయి.

→ దేశంలో అత్యంత పొడవైన ఇందిరాగాంధీ కాలువ (650 కి.మీ.) థార్ ఎడారికి నీళ్లు అందిస్తోంది.

→ పడమటి తీరమైదానం రాణ్ ఆఫ్ కచ్ వద్ద మొదలయ్యి కన్యాకుమారి వరకు ఉంటుంది.

→ తూర్పు తీరమైదానం కంటే పడమటి తీరమైదానం వెడల్పు తక్కువ.

→ పడమటి తీరమైదానం మూడు భాగాలుగా విభజించవచ్చు.
1) కొంకణ్ తీరప్రాంతం – ఇది ఉత్తరభాగం – మహారాష్ట్ర, గోవాలలో విస్తరించి ఉంది.
2) కెనరా తీరప్రాంతం – ఇది మధ్య భాగం – కర్ణాటకలోని తీరం దీని కిందకు వస్తుంది.
3) మలబార్ తీరప్రాంతం – ఇది దక్షిణభాగం – ప్రధానంగా కేరళ రాష్ట్రంలో ఉంది.

→ బంగాళాఖాత (తూర్పు) తీరప్రాంత మైదానాలు వెడల్పుగా ఉండి అధిక ఉపరితలం కలిగి ఉంటాయి. ఇది ఒడిశాలోని మహానది నుంచి మొదలయ్యి తమిళనాడులోని కావేరి డెల్టా వరకు విస్తరించి ఉంది.

→ మహానది, గోదావరి, కృష్ణా, కావేరి నదులతో ఏర్పడిన ఈ మైదానప్రాంతాలు చాలా సారవంతమైనవి.

→ ఈ తూర్పు తీరప్రాంత మైదానాలను స్థానికంగా వివిధ పేర్లతో పిలుస్తారు. అవి :

1. ఉత్కళ్ తీరం – ఒడిశా
2. సర్కార్ తీరం – ఆంధ్రప్రదేశ్
3. కోరమండల్ తీరం – తమిళనాడు.

→ ఒడిశాలోని చిల్కా సరస్సు, ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని కొల్లేరు, పులికాట్ చెరువులు తీరప్రాంత మైదానంలో ముఖ్యమైన భౌగోళిక అంశాలు.

→ భారతదేశంలో రెండు ద్వీప సమూహాలున్నాయి. బంగాళాఖాతంలోని అండమాన్, నికోబార్ దీవులు, అరేబియా సముద్రంలోని లక్షద్వీప దీవులు.

→ మయన్మార్ కొండలు ‘అర్కన్ యోమా’ నుంచి మొదలుకొని సముద్రంలో మునిగిన పర్వతాలలో సముద్రం నుంచి పైకి వచ్చిన శిఖర ప్రాంతంలో అండమాన్, నికోబార్ దీవులు.

→ ఈ దీవులలోని నార్కొండాం, బారెన్ దీవులు అగ్నిపర్వతాల వల్ల ఏర్పడ్డాయి.

→ భారతదేశ దక్షిణాది అంచు నికోబార్ దీవిలోని ఇందిరా పాయింట్ దగ్గర ఉంది. 2004లో సంభవించిన సునామీలో ఇది ముంపునకు గురి అయ్యింది.

→ లక్షద్వీప దీవులు ప్రవాళ భిత్తికల (కోరల్) నుండి ఏర్పడ్డాయి. వీటి మొత్తం భౌగోళిక విస్తీర్ణం 32 చ.కి.మీ.

→ భారతదేశం ఉత్తర, దక్షిణాలుగా సుమారు 3214 కి.మీ పొడవున, తూర్పు, పడమరలుగా 2933 కి.మీ. వెడల్పున వ్యాపించి ఉంది.

→ జీవనది: నిరంతరము ప్రవహించు నది. హిమాలయ నదులు జీవనదులు. ఇవి సంవత్సరమంతా (వేసవిలో మంచు కరిగి నీరు నదుల్లోకి రావడంతో) ప్రవహిస్తూనే ఉంటాయి.

→ ద్వీపకల్పం: మూడువైపులా నీరు కలిగి ఉన్న త్రిభుజాకార భూభాగాన్ని “ద్వీపకల్పం” అంటారు.
ఉదా : భారత (దక్కన్) ద్వీపకల్పం

→ కోరల్: కొన్ని రకాల సముద్రజీవుల స్రావములతో ఏర్పడిన రంగురాయి. ఇవి తక్కువ లోతు, బురదలేని వెచ్చని నీటిలో ఏర్పడతాయి.
ఉదా : పగడములు

→ డూన్: నిమ్న హిమాలయ, శివాలిక్ శ్రేణుల మధ్య ఉండే లోయలను స్థానికంగా “డూన్” అంటారు.
ఉదా : డెహ్రాడూన్, కోబ్లీడూన్, పాట్లీడూన్ మొ||నవి.

→ అంగారా భూమి: టెథిస్ సముద్రం (హిమాలయాలున్న ప్రాంతంలో ఒకప్పుడున్న సముద్రం) కు ఉత్తరంగా ఉన్న భూభాగాన్ని “అంగారా భూమి” అంటారు.

→ గోండ్వానా భూమి: టెథిస్ సముద్రానికి దక్షిణంగా ఉన్న భూభాగాన్ని “గోండ్వానా భూమి” అంటారు. (ప్రస్తుత దక్షిణ అమెరికా, ఆఫ్రికా, మడగాస్కర్, భారతదేశం, మలేషియా, తూర్పు ఇండీస్, ఆస్ట్రేలియా, అంటార్కిటికా)

→ శివాలిక్: హిమాలయాల్లో అన్నిటికంటే దక్షిణాన ఉన్న శ్రేణిని “శివాలిక్ శ్రేణి” అంటారు. వీటినే “బాహ్య హిమాలయాలు” అని కూడా అంటారు.

→ పూర్వాంచల్: భారతదేశానికి తూర్పు సరిహద్దుగా (ఈశాన్య రాష్ట్రాలలో) విస్తరించి ఉన్న హిమాలయ పర్వతాల (కొండలు) ను “పూర్వాంచల్” అని అంటారు.

→ లారేసియా: ప్రస్తుత ఉత్తర అమెరికా, గ్రీన్‌ల్యాండ్, భారత ఉపఖండానికి ఉత్తరంగా ఉన్న యురేసియా మొత్తాన్ని “లారేసియా” అంటారు. ఇదే అంగారా భూమి.

→ అంతర్వేది: (దో అబ్) రెండు నదుల మధ్య ప్రాంతాన్ని “అంతర్వేది” అంటారు. పంజాబ్, హర్యానా (మైదానాల) ప్రాంతంలో ఇవి అత్యధికంగా ఉన్నాయి.

→ భాబర్: హిమాలయ నదులు కిందకి ప్రవహించే క్రమంలో రాళ్లు, గులకరాళ్లు వంటి వాటిని శివాలిక్ పర్వతాల పాద భాగంలో 8-16 కి.మీటర్ల సన్నటి మేఖలగా నిక్షేపణ చేస్తాయి. ఈ భూస్వరూపాన్ని “భాబర్” అంటారు.

→ టెరాయి: భాబర్ మండలం క్రిందుగా చిన్న నదులు, వాగులు ప్రవహిస్తూ అవి తిరిగి భాబర్ నుంచి ఉపరితలానికి వెల్లువై ప్రవహించటం వలన చిత్తడి నేలలు ఏర్పడతాయి. ఈ చిత్తడి ప్రాంతాన్నే “టెరాయి” అంటారు.

Students can go through AP Board 10th Class Social Notes 8th Lesson ప్రజలు – వలసలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Social Notes 8th Lesson ప్రజలు – వలసలు

→ ఒక వ్యక్తి పుట్టిన స్థానాన్ని ‘జన్మస్థానం’ అంటాం.

→ ఆడవాళ్లలో వలస వెళ్లడానికి వివాహం ప్రధాన కారణం కాగా పురుషులలో ఉపాధి ప్రధాన కారణం.

→ గ్రామీణ ప్రాంతాలలో తగినన్ని ఉపాధి అవకాశాలు లేనందున తగినంత ఆదాయం లేనందున వలస వెళుతున్నారు.

→ పట్టణాలలో ఉపాధి లభించుటకు పరిచయాలు, సంబంధాలు చాలా కీలకం.

→ జాతీయ సర్వేలలో వలస కాలపరిమితి కనీసం ఆరునెలలుగా నిర్ణయించారు.

→ మహారాష్ట్రలో కొయినా ఆనకట్ట నిర్మించిన తరువాత 1970 దశాబ్ద ఆరంభం నుండి పెద్ద ఎత్తున చెరుకు సాగు ప్రారంభించారు.

→ వలస వెళ్లిన వారిపై వలస ప్రభావం తీవ్రంగా ఉంటుంది. వాతావరణం, ఆహారం, సామాజిక రంగాల్లో మార్పులు తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపుతాయి.

→ భారతదేశంలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో 1/3 వంతు కుటుంబాలు వలస సభ్యులు పంపించే డబ్బుపై ఆధారపడతారు.

→ భారతదేశం నుండి పశ్చిమాసియాకు వెళుతున్న 30 లక్షల వలస వ్యక్తులలో ఎక్కువ మంది సౌదీ అరేబియా, యు.ఏ.ఇ దేశాలకు వెళుతున్నారు. వీరిలో కేరళ, ఆంధ్రప్రదేశ్, తమిళనాడు రాష్ట్రాల వారు అధికం.

→ కేరళ మొత్తం ఆదాయంలో అయిదింట ఒక వంతు పశ్చిమాసియాలో పనిచేస్తున్న వారు పంపించే డబ్బుతో సమకూరుతుంది.

→ భారతదేశీయులు విదేశాలకు వలస వెళ్లి పనిచేయటాన్ని 1983 వలసల చట్టం పర్యవేక్షిస్తుంది.

→ సాంకేతిక నైపుణ్యం, వృత్తి అనుభవం గల భారతీయులు ఎక్కువగా అమెరికా, కెనడా, ఇంగ్లాండు, ఆస్ట్రేలియాతో పాటు జర్మనీ, నార్వే, జపాన్, మలేషియా వంటి దేశాలకు కూడా వలస వెళుతున్నారు.

→ వలస : విద్య, ఉపాధి, మెరుగైన అవకాశాల కోసం ఒక ప్రాంతంలోని ప్రజలు మరో ప్రాంతానికి ఆరు నెలలకు తక్కువ కాకుండా వెళ్లడాన్ని వలస అంటాం.

→ విదేశాలకు వలస : ఒక దేశం నుండి మరో దేశానికి వలస వెళ్ళడాన్ని విదేశాలకు వలస అంటాం.

→ అంతరరాష్ట్ర వలస : ఒక రాష్ట్రం నుండి మరో రాష్ట్రానికి వలస వెళ్ళటాన్ని అంతర రాష్ట్ర వలస అంటాం.

→ కాలానుగుణ వలస : తాత్కాలిక వలస.

→ దేశ సరిహద్దు : ఒక దేశ జాతీయ సరిహద్దునే ఆ దేశ సరిహద్దు అంటాం.

Students can go through AP Board 10th Class Social Notes 7th Lesson ప్రజలు – నివాస ప్రాంతాలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Social Notes 7th Lesson ప్రజలు – నివాస ప్రాంతాలు

→ ఒక ప్రదేశంలో మన నివాస స్థలాన్ని, మన జీవితాలను ఏర్పరచుకున్న పద్ధతినే నివాస ప్రాంతం అంటాం.

→ నివాసప్రాంతంలో విద్య, మతపర, వాణిజ్యం వంటి విభిన్న కార్యక్రమాలు ఉంటాయి.

→ మానవులు సుమారుగా 1.8 లక్షల సంవత్సరాలపాటు వేటగాళ్లుగా గుంపులుగా జీవించారు. అప్పుడు వారు వ్యవసాయం చేసేవారు కాదు.

→ మానవుడు 10,000 సంవత్సరాల క్రిందట వ్యవసాయానికి, ఆహార ఉత్పత్తికి పూనుకున్నాడు. స్థిరనివాసం ఏర్పరచుకున్నాడు.

→ వ్యవసాయం అభివృద్ధి చెందుతున్న కొద్దీ ప్రకృతిలోని రీతులను అర్థం చేసుకోవడం, ఆకాశంలో గ్రహాల కదలికలు వంటివి గమనించడానికి వాళ్లకు తీరికసమయం చిక్కింది. జనాభా కూడా పెరిగింది.

→ వృత్తి పనివారు వలసలు రావటంతో వ్యవసాయం చేయని ప్రజలు ఉండే ప్రాంతాలు పట్టణ ప్రాంతాలుగా అభివృద్ధి చెందాయి.

→ ప్రతి నగరానికి వివిధ రకాల ప్రాంతాలు రూపొందించడానికి, కేటాయించడానికి రూపొందించేదే మాస్టర్ ప్రణాళిక.

→ ఉపాధి కోసం నగరానికి వచ్చిన వారు భూమిని ఆక్రమించుకోవడం (నదీ తీరాలు, చెరువు గట్లు, ప్రభుత్వ భూములు మొదలగునవి), ఎవరి సహకారం లేకుండా, సదుపాయాలు లేకుండా నివాసాలు ఏర్పాటు చేసుకొనేవారు.

→ 19వ శతాబ్దంలో విశాఖపట్టణంపై ఆధిపత్యం కోసం బ్రిటిష్.. ఫ్రెంచ్ దేశాలు నావికా యుద్ధానికి దిగాయి.

→ గ్రామాలలో జరిగే వారం సంతలు ఇతర ప్రాంతాలతో సంబంధాలకు ముఖ్య వేదికలయ్యాయి.

→ నివాసప్రాంత లక్షణాలలో వైవిధ్యత పెరుగుతున్న కొద్దీ వాటిలోని సంక్లిష్టత పెరుగుతుంది.

→ భారతదేశంలో జనాభాలో మూడింట ఒక వంతు పట్టణాలు, నగరాలలో నివసిస్తున్నారు.

→ భారతదేశంలో కోటి జనాభా దాటిన నగరాలు ముంబై, ఢిల్లీ, కోల్‌కతా.

→ పట్టణీకరణ పెరుగుతున్నప్పటికీ ఇందుకు అనుగుణంగా అవసరమైన మౌలిక సదుపాయాలు కల్పించలేదు.

→ పట్టణ ప్రాంతాలలో పేదరికస్థాయి తక్కువగా ఉన్నప్పటికీ అధిక ఆదాయం , తక్కువ ఆదాయం, మధ్య వ్యత్యాసం ఎక్కువగా ఉంది.

→ భారతదేశంలో రూపుదిద్దుకుంటున్న విమానాశ్రయ నగరాలు – బెంగళూరు అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం, ఇందిరా గాంధీ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం (ఢిల్లీ), రాజీవ్ గాంధీ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం (హైదరాబాదు).

→ నివాస ప్రాంతం : ఒక ప్రదేశంలో మన నివాస స్థలాన్ని, మన జీవితాలను ఏర్పరచుకున్న పద్ధతినే ‘నివాస ప్రాంతం’ అంటాం.

→ స్థలం : స్థలం లేదా ప్రదేశం ఒక ప్రాంత లక్షణాలను తెలియజేస్తుంది. మిట్టపల్లాలు, సముద్ర మట్టానికి ఎంత ఎత్తులో ఉంది, నీటి లభ్యత, నేల రకాలు, భద్రత, ప్రకృతి శక్తుల నుండి రక్షణ వంటివి.

→ పరిస్థితి : ‘పరిస్థితి’ ఆ ప్రాంతానికి (గ్రామం/పట్టణం) ఇతర ప్రదేశాలతో సంబంధాన్ని తెలియజేస్తుంది.

→ పట్టణ : 5000 నుంచి ఒక లక్ష మధ్య గల జనాభా ఉన్న ప్రాంతాన్ని ‘పట్టణం’ అంటాం.

→ గ్రామీణ : 5000 కంటే తక్కువ జనాభా గల ప్రాంతం.

→ తరతమస్థాయి : ఇద్దరి మధ్య గాని ఎక్కువమంది మధ్యగాని ఉండే స్థాయీ భేదం.

→ మహానగరాలు : జనాభా కోటిని మించి గల నగరాలు
ఉదా : ముంబై, ఢిల్లీ, కోల్ కతా.

→ విమానాశ్రయ నగరాలు : పెద్ద విమానాశ్రయాల చుట్టూ ఏర్పడుతున్న కొత్తరకపు నివాస ప్రాంతాలను విమానాశ్రయ నగరాలు అంటాం.

→ పట్టణీకరణ : ప్రజలు ఎక్కువగా వ్యవసాయేతర పనులను చేపడుతూ నగరాలు, పట్టణాలలో నివాసం ఏర్పరచుకుంటున్నారు. దీనినే ‘పట్టణీకరణ’ అంటాం.

→ మెట్రోపాలిటన్ నగరం : పది లక్షలు నుండి కోటి మధ్య జనాభా ఉన్న నగరాలను మెట్రోపాలిటన్ నగరం అంటాం.
ఉదా : చెన్నై, హైదరాబాదు, అహ్మదాబాదు.

→ సాంప్రదాయ జీవనోపాధులు: ప్రజలు తరతరాలుగా జీవనం కోసం కొనసాగిస్తున్న వృత్తులను సంప్రదాయ జీవనోపాధులు అంటాం.
ఉదా : పాల కోసం గేదెలను పెంచడం, మట్టి కుండల తయారీ, వెదురుతో బుట్టలు అల్లడం మొదలగునవి.

Students can go through AP Board 10th Class Social Notes 6th Lesson ప్రజలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Social Notes 6th Lesson ప్రజలు

→ మనం ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలన్నింటికీ ‘జనాభా పెరుగుదల’ను నిందిస్తుంటాం.

→ దేశంలోని జనాభాకు సంబంధించిన సమాచారాన్ని భారతదేశ జన గణన అందిస్తుంది.

→ ‘సెన్సెస్ ఆఫ్ ఇండియా’ అనే కేంద్ర ప్రభుత్వ సంస్థ ఈ సమాచార సేకరణ, నమోదులను నిర్వహిస్తుంది.

→ 2011లో భారతదేశ జనాభా 121,01,93,422. వీరిలో పురుషులు 62,37,24,248 మంది, స్త్రీలు 58,64,69,174 మంది.

→ ఒక దేశ జనాభాను వయస్సును బట్టి పిల్లలు (15 సం||ల లోపువారు), పనిచేసేవారు (15-59 సం||లు), వృద్ధులు (59 సం||లు పైబడినవారు) గా విభజిస్తారు.

→ జనాభాలో ప్రతి వెయ్యిమంది పురుషులకు ఎంతమంది స్త్రీలు ఉన్నారో తెలియజేసేది లింగ నిష్పత్తి.

→ ఏడేళ్లు పైబడి ఉండి ఏదైనా భాషలో అర్థవంతంగా చదవటం, రాయటం చేయగలిగితే వారిని అక్షరాస్యులంటాం.

→ భారతదేశానికి 1947లో స్వాతంత్ర్యం వచ్చినపుడు జనాభాలో 12 శాతమే అక్షరాస్యులు.

→ ఒక దేశంలో లేదా ప్రాంతంలో ఒక నిర్దిష్ట కాలంలో ప్రజల సంఖ్యలో మార్పుని జనాభాలో మార్పు అంటాం.

→ ప్రతి దశాబ్దానికి అదనంగా చేరిన మనుషుల సంఖ్య, జనాభా పెరుగుదలను సూచిస్తుంది.

→ 1900 సం||తో పోల్చితే నేడు మరణాల శాతం గణనీయంగా తగ్గింది. జననాల శాతం ఎక్కువగా ఉండడానికి తగ్గుతున్న మరణాల శాతం తోడై జనాభా వేగంగా పెరగసాగింది.

→ మహిళలు పునరుత్పత్తి చివరి వరకు జీవించియుండి, ప్రస్తుత తీరు ప్రకారం పిల్లలను కంటే పుట్టే మొత్తం పిల్లలను “ఫెర్టిలిటీ శాతం” అంటాం. భారతదేశ ప్రస్తుత ఫెర్టిలిటీ శాతం 2.7, ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ఇది 1.9 శాతం.

→ 2011లో భారతదేశ జనసాంద్రత 382.

→ ఐరోపా ఖండం జనాభా రానున్న శతాబ్దాలలో తగ్గనుందని భావిస్తున్నారు.

→ జనాభా పెరుగుదల : ఒక దశాబ్దానికి చేరిన అదనపు మనుషుల సంఖ్యను “జనాభా పెరుగుదల” అంటాం.
ఉదా : 2011 జనాభా నుండి 2001 జనాభాను తీసివేయగా వచ్చు జనాభాను జనాభా పెరుగుదల అంటాం.

→ జనసాంద్రత : ఒక చదరపు కిలోమీటరుకు సగటున నివసించే జనాభాను “జనసాంద్రత” అంటాం.

→ లింగ నిష్పత్తి : జనాభాలో ప్రతి వెయ్యిమంది పురుషులకు ఎంత మంది స్త్రీలు ఉన్నారో తెలియజేసేది లింగ నిష్పత్తి.
2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం భారతదేశంలో స్త్రీ, పురుష నిష్పత్తి 940 : 1000
– ఆంధ్రప్రదేశ్ లో 970 : 1000
– అమెరికా 1050 : 1000

→ ఫెర్టిలిటీ శాతం : ఒక మహిళ పునరుత్పత్తి వయస్సు చివరి వరకు జీవించి ఉండి, పుట్టే మొత్తం పిల్లలను “ఫెర్టిలిటీ శాతం” అంటాం.

→ జనాభా విస్తరణ : జనాభా ఏయే ప్రాంతాల్లో ఏ రకంగా ఉన్నదో తెలిపేదే జనాభా విస్తరణ. ఒక ప్రాంత జనసాంద్రత మనకు ఆ ప్రాంత జనాభా విస్తరణలో తెలియజేస్తుంది.

→ అక్షరాస్యత శాతం : ఏడేళ్ల పైన ఉండి ఏదైనా ఒక భాషలో అర్థవంతంగా చదవగలగడం / రాయగలగడం చేస్తే వారిని అక్షరాస్యులంటారు. జనాభాలో వీరి శాతాన్ని “అక్షరాస్యతా శాతం” అంటారు.

→ భ్రూణహత్య : మగ పిల్లవాడు కావాలనుకోవడం వలన గర్భంలో ఉంది ఆడపిల్ల అని తెలిస్తే గర్భంలోనే చంపేయడాన్ని “భ్రూణహత్య (అబార్షన్)” అంటాం.

Students can go through AP Board 7th Class Maths Notes 9th Lesson Algebraic Expressions to understand and remember the concept easily.

AP Board 7th Class Maths Notes 9th Lesson Algebraic Expressions

→ A variable can take various values and its value cannot be fixed. Example : a, b, x, y, z etc., on the other hand a constant has a fixed value. For example 6, 8, -10. etc., are some constants.

→ If every term of an expression is a constant term, then the expression is called a numerical expression.

→ If an expression has at least one algebraic term, then the expression is called an algebraic expression.

→ The terms having the same algebraic factors are like terms and the terms having different algebraic factors are unlike terms.

→ An algebraic expression containing one term is called a monomial. An algebraic expression containing two unlike terms is called a binomial. An algebraic expression containing three unlike terms is called a trinomial.

→ An algebraic expression in which the exponent of the variable is a non-negative integer is called polynomial.

→ In an expression, if the terms are arranged in a manner such that the exponents of the variables are in descending order, then the expression is said to be in standard form.

→ If no two terms of an algebraic expression are alike then, it is said to be in simplified form.

→ The sum of two or more like terms is the sum of the numerical coefficients of all the like terms.

→ The difference between two or more like terms is the difference between the numerical coefficients of the like terms.

→ The value of an expression depends on the different values taken by the variable from which the expression is formed.

→ Term : Numbers (constants) or variables or combination of both with multiplication or division is a term.
Example : 14, -7, \(\frac{8}{11}\) etc., are numerical terms.
2a, – 5b, 3x²y, \(\frac{3b}{7}\) etc., are variable terms.

→ Expression: An expression is a constant or a. variable or a combination of both using any fundamental operation(s).
Example : 5 + a, 3a -,b, 6, 5x², 3a + 5b – 6, etc.

→ Numerical expression : If every term of an expression is a constant term, then the expression is a numerical expression.
Example : 14 – 7 + \(\frac{8}{11}\), 5 – 9 + 3 etc.

→ Algebraic expression : If an expression has at least one algebraic term, then the expression is called an algebraic expression.
Example.: 5 + a, 3a – b, 6, 5x², 3a + 5b – 6, etc.

→ Coefficient : In a term 3xy²,

• 3 is coefficient of xy²
• x is the coefficient of 3y²
• y² is coefficient of 3x
• 3x is coefficient of y²
• 3y² is the coefficient of x
• xy² is the coefficient of 3

Generally in the term 3xy², 3 is called the numerical coefficient of xy² and xy² is the algebraic coefficient of 3.

→ Like terms : Terms having same algebraic factors are called like terms i.e., they differ in numerical coefficients only.
Example : 5x, – 6x, 63x are like terms.

→ Un-like terms : Terms having different algebraic factors are called un-like terms. Example : 5x, – 6x², -63xy are un-like terms.

→ Types of algebraic expressions: Algebraic expressions are named according to the number of terms in it.

• Monomial : An algebraic expression having only one term is called a Monomial. Example: 3a
• Binomial: An algebraic expression having only two unlike terms is called a Binomial. Example : 3a + 2b
• Trinomial: An algebraic expression having only three unlike terms is called a Trinomial. Example : 3a + 2b – 5c

→ Polynomial: An algebraic expression in which the exponent of each variable is a non¬negative integer is called a polynomial.
Example : 3x² + 2x – 9, 3x²y – 7y + 2x
5x – 7xy³ + 7, \(\frac{5}{x^{2}}\) + 4xy – 8 are not polynomials, but only algebraic expressions.
Note: All polynomials are algebraic expressions but all algebraic expressions need not necessarily be polynomials.

→ Addition and subtraction of like terms: To add or subtract like terms we add or subtract their numerical coefficients.
Example : – 3x + 7x = (- 3 + 7)x = 4x also 3x – 8x = (3 – 8)x = – 5x
The sum of two or more like terms is the sum of their numerical coefficients retaining the algebraic factor as it is.
The difference between two or more like terms is the difference between their numerical coefficients retaining the algebraic factor as it is.

→ Simplification of algebraic expressions: If no two terms of an algebraic expression are alike, then it is said to be in its simplified form.
Example: The simplified form of
3x²y – 5xy + 2x² +5y² + 8xy – 5x²y is 2x² – 2x²y + 3xy + 5y²

→ Standard form of an algebraic expression: If in an algebraic expression all the terms are arranged in such a way that the exponents of the terms are in descending order then the expression is said to be in standard form.
Example : Standard form of 3m – 5m² + 8 is – 5m² + 3m + 8.

→ Addition and subtraction of algebraic expressions : To add or subtract algebraic expressions we add or subtract their like terms.

It can be done in two ways.
(a) Row method
(b) Column method

Example : To add two or more algebraic expression the like terms of both the expres¬sions are grouped together. The coefficients of like terms are added together and the variable which is common is retained as it is. The unlike terms, are retained as it is and the result obtained is the addition of two or more algebraic expressions.

Example :
Add : 5xy – 3x² – 12y + 5x, xy – 3x – 12yz + 5x³ and y – 6x² – zy + 5x³
Answer:
For adding these three algebraic expressions the like terms are grouped together and added as shown below.

→ Subtraction of Algebraic Expressions: To subtract two or more algebraic expressions, it’s a better practice to write the expressions to be subtracted below the expression from which it is to be subtracted from. Like terms are placed below each other. The’ sign of each term which is to be subtracted is reversed and then the resulting expression is added normally.

Example : Subtract x²y – 2x² – zy + 5 and – 3x² + 3x³ from y³ + 3x²y – 6x² – 6zy + 7x³
Answer:
The like terms of the expressions x²y – 2x² – zy + 5 and – 3x² + 3x³ are written below the like terms of the expression y³ + 3x²y – 6x² – 6zy + 7x³.

→ Value of an algebraic expression: To evaluate an algebraic expression means to find the value of the expression when the variable is replaced by a given number. To evaluate an expression, we substitute the given number for the variable in the expression and then simplify the expression using the order of operations.

Example 1 :
Find the value of algebraic expression (p + q + r), if (p = 1), (q = 2) and (r = 3).
Answer:
The given algebraic expression is (p + q + r).
Put the respective values of (p = 1), (q = 2) and (r = 3) in the algebraic expression, and we get:
= 1 + 2 + 3 = 6

→ Coding and Decoding :
Conversion of information into some symbols and signs is called coding. We can get that information by decoding of those symbols and signs. There are infinite methods of coding and, decoding.*We can check it in different ways.
Let us discuss some methods like symbolic logic, shifting of letters in different patterns, position of letters in alphabetical order.

First we have to prepare one table by assigning numbers to letters in Alphabetical order in both forward and reverse direction. This will help us in decoding of some problems.

Alphabetical number table :

Method	Example	Explanation
1. Symbolic Logic	In a certain code MATH is written as #@$%, and PAT is written as &@$, then how will be PATH is written in that code?	By comparing each letter with symbol, by writing one below the other, from this, PATH = & @ $%
2. Shifting of letters Forward direction ( + 1 )	MATH : NBUI, then ROCK:?	In this method, each letter in a word is shifted to 1 position forward in alphabetical order. then, ROCK = SPDL
3. Shifting of letters Forward and Backward direction (-1,+ 1, – 1/ +1 )	MATH: LBSI,then W I N D : ?	In this method, each letter in a word is shifted to 1 position backward in alphabetical order. then, W I N D = V J M E
4. Shifting of letters Increasing pattern (+1,+2, + 3,+4)	MATH : NCWL, then FAIR: ?	In this method, each letter in a word is shifted to 1,2,3,4 places in alphabetical order. The logic behind this is ‘ +1’ then, FAIR = GCLV
5. Shifting of letters (in different places)	MATH: THMA, then BOOK:?	First write numbers below the given word, then observe the pattern. Follow the same to decode the given word.
6. Position of letters: (as per alphabetical order)	MATH: 131208, then NOTE:?	In the above alphabetic number table, the numbers of corresponding letters are taken in forward, (M =13, A = 1, T = 20, H = 8) so, NOTE = 1415205
7. Position of letters: (in reverse)	MATH : 1426719, then LIFE:?	The numbers corresponding letters taken in reverse position (M = 14, A= 26, T = 7, H = 19) So, LIFE = 15182122
8. Position of letters: (same position but in reverse direction)	M A T H : N Z G S, then SONG : ?	Taking the letters from same positions,but in reverse direction the letters in 13, 1, 20, 8 positions are N Z G S. so, SONG = HLMT
9. Sum of positions (in forward direction)	M A T H: 42, then BEAT:?	Taking sum of positions of letters in forward direction, 13 + 1+20 + 8 = 42 So, BEAT = 2 + 5 + 1+20 = 28
10. Product of positions	MATH: 2080, then LINE:?	Taking product of positions of letters in forward direction MATH = (13)( 1 )(20)(8) = 2080, So, LINE= (12)(9)(14)(5) = 7560

Students can go through AP State Board 10th Class Social Studies Notes Chapter 8 People and Migration to understand and remember the concept easily.

AP State Board Syllabus 10th Class Social Studies Notes Chapter 8 People and Migration

→ Thousands of people move to urban locations for education, employment and better opportunities.

→ Over time people go to new places, develop relationships with new people, understand and live in a diversified culture.

→ For identifying a person as a migrant, two criteria – birthplace and last usual place of residence are used by the census.

→ In India, according to Census 2001, about 307 million people have been reported as migrants.

→ Out of the 84.2% migrated from one part of the state to another. Around 13% migrated from one state to another.

→ During the last decade (2001 – 2011), people moved from states such as Uttar Pradesh, Bihar, Rajasthan, Madhya Pradesh, Andhra Pradesh, Telangana, Chhattisgarh, Jharkhand, Odisha, Uttarakhand and Tamil Nadu to states such as Delhi, Maharashtra, Gujarat, Haryana, Punjab and Karnataka.

→ People migrate from rural areas mainly due to insufficient employment opportunities and inadequate income.

→ Most urban migrants have to work as labourers and find employment in the unorganised sector.

→ Towns also appear to offer greater freedom and somewhat less discrimination based on caste and gender.

→ Remittances – money sent by migrants from their destination – are an important means of supplementing, or generating additional incomes for the rural family.

→ Urban migrants use different job searching mechanisms depending upon their skills and educational qualifications.

→ According to national surveys (census), every fourth person in India is a migrant.

→ Some of the migrations may not be captured by census data because the period of stay is often less than six months.

→ A study estimates that about 6,50,000 labourers migrate from central to western Maharashtra for sugarcane cutting each year.

→ A large section of rural workers migrates for a short duration and particularly due to distress caused in rural areas.

→ They are mainly agricultural labourers or marginal farmers in their place of origin and mostly belong to low-income households, Dalits and Adivasis.

→ The National Commission of Rural Labour in its report in the 1990s found that uneven development and regional disparity triggered and accelerated seasonal migration.

→ When people migrate they cannot get food from fair price shops, they lack health and family care, no creche facilities and many children become dropouts.

→ One-third of the world’s 200 million international migrants moved from one developing country to another.

→ International migration from India is of two types.

1. Migration of people with technical skills and professional expertise.
2. Migration of unskilled and semi-skilled workers.

→ The Emigration Act, 1983 is the Indian law governing migration and employment of Indians abroad.

→ It also lays out conditions to safeguard the interests of workers emigrating for employment.

→ Migration: The movement of a large number of people from one place to another

→ Immigration: The process of coming to live permanently in a country that is not your own

→ Emigration: Leaving your own country to go and live permanently in another country

→ Seasonal: Relating to or happening during a particular period in the year

→ Border: The line that divides two countries

→ Boundary: A real or imagined tiñe that makes the limits of a country

→ Criteria: Plural of criterion

→ Criterion: A standard or principle based on which decision is made

→ Birthplace: Place where the person was born

→ Last usual place of residence: A place where the person had stayed continuously for a period of six months or more

→ Unorganised sector: Unorganised sector refers to the household used production activities, small and tiny sectors of the industry like handicrafts, handlooms, beedi making, etc.

→ Organised Sector: Large scale industries and agricultural units with a defined pattern of production, distribution and employment are referred to as an organised sector, e.g: textiles, automobiles, etc.

→ Service activities: Transport and communication, financial institutions, banking and insuranc&and public administration activities

→ Remittances: Money sent by migrants from their destination

→ Urban migrants: The peopÍe who are migrated to urban areas (usually from rural areas but sometimes from towns also)

→ Seasonal migrants: The people who are migrated temporarily (for less than 6 months)

→Kopi: A small conical hut made of bamboo mat and poles
→ Gadi centre: The settlement with 50 – 100 kopis

→ Tyre centre: The settlement with 200 – 250 kopis

→ Agricultural labourers: The labourers who work in agriculture and allied activities (unskilled and landless)

→ Marginal farmers: The farmers who own land less than or equal to 2.5 acres

Students can go through AP State Board 10th Class Social Studies Notes Chapter 12 Sustainable Development with Equity to understand and remember the concept easily.

AP State Board Syllabus 10th Class Social Studies Notes Chapter 12 Sustainable Development with Equity

→ The rapid expansion of production and incomes can coexist with malnutrition and lack of education and health for a large proportion of the people, as in India.

→ With a high percentage of the workforce in low-paid employment, an increase in GDP and the enormous variety of goods and services being produced can benefit only select groups.

→ Wide inequalities like a few enjoy world-class living comforts and others deprived of decent living cannot be the basis for a society.

→ The environmental resources have been used up and damaged to an unprecedented extent in the course of economic growth.

→ The potential of an environment to provide naturally existing substances like land, water, minerals, etc. is referred to as an “environment’s source function”.

→ The environment’s ability to absorb and render harmless waste and pollution is “Sink function”.

→ If the water drawn up is more than that is being recharged, then it is obvious that after some time no more groundwater is left.

→ Groundwater overuse is particularly found in Punjab and Western U.P, hard rock plateau areas of central and south India, some coastal areas, and urban settlements.

→ Sustainable development is the development that meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs.

→ Only one percent of the pesticide actually acts on the pest – the rest goes into our system through food, water, and the environment.

→ Modern industrial development and agricultural development are intensive in the use of natural resources including energy, depletion of resources, and pollution of the environment is to be expected.

→ Organic farmers forego the use of chemical fertilizers and pesticides. c& Sikkim is the first state in India that is planning to shift completely to organic farming by 2015.

→ Uttarakhand too is following the same path of being 100%

→ From development centered on the growth of goods and services, the goal has to shift towards sustainable development with equity.

→ Sustainable development: That meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs.

→ Environment: The surroundings of us on the earth which show some effect on us.

→ Source: The place something comes from or starts at, or cause of ‘something.

→ People’s rights: The right entitled to the people by the constitution.

→ Equity: Th quality of being fair or Impartial, fairness.

→ Sink: An environment’s ability to absorb and render harmless waste and pollution.

→ Gross Domestic Product: The total money value of all the goods and services produced In the country during a year which exclude the money from abroad

→ Per capita income: The National Income of a country d1vI(d by Its population gives per capita income.

→ Human Development Index: A composite Index based on life expœtary, general health level, literacy rate, and education sanitation facilities besides per capita income.

→ Social indicators: The Indicators which show some effect on society either with change In Income or any other changes.

→ Unorganized sector: Refers to household-based production activities and small and tiny seétors of industry like handicrafts, handlooms, etc.

→ Organized sector: Refers to large-scale Industrial and agr1cultiral units with a defined pattern of production and employment.

→ Economic development: SustaIned economic growth with Institutional changes refer to economic development.

→ Economic growth ¡it refers to an Increase In the production of goods and services arid their value, considerably, over a year.

→ Natural resources: The resources that are naturally existing substances like land, water, minerals, ores, etc,

→ Environment’s source: The potential of an environment to provide the function natural resources like land, water, minerals, ores, products from trees and animals, etc.

→ Carrying capacity of the environment: The capacity of the environment to support economic production and consumption In the future.

→ Recharge (of water): The water bu to go dàwflto thè ground for It to be lifted up.

→ Unsafe drinking water: The water that Is contaminated from chemical and industrial waste.

→ Diversity: The existence of a large number of different kinds of animals and plants.

→ Multiple cropping: Raising of more than one crop simultaneously in the same piece of land.

→ Displacement: The act of displacing the (tribal) people in the areas which are believed to be submerged with the construction of the dam

→ Traditional knowledge: The stock of knowledge has been built and enriched over generations.

→ Greenhouse gases: The gases like CO₂ that cause the problem of a gradual rise in the temperature of the earth’s surface.

→ Organic farming: The practice of cultivation without using chemical fertilizers and pesticides.

→ Crop rotation: The act óf changing the crop that is grown on an area of land in order to protect the soil.

Students can go through AP State Board 8th Class Physical Science Notes Chapter 12 Stars and the Solar System to understand and remember the concept easily.

AP State Board Syllabus 8th Class Physical Science Notes Chapter 12 Stars and the Solar System

→ The shortest shadow cast by a vertical object on the ground always falls in the north-south direction.

→ The shortest shadow of an object occurs at local noon.

→ The time duration for the appearance of the sun and moon after the completion of a cycle is different.

→ Changes in the appearance of the moon are called phases of the moon.

→ On the new moon day, the sun and moon are on the same side of the earth.

→ On the full moon day, the sun and moon are on either side of the earth.

→ Moon has no atmosphere as we have on the earth.

→ The pole star is situated in the direction of the earth’s axis and hence it appears as not moving.

→ There are eight planets in our solar system.

→ Among the eight planets of the solar system, the earth is the only planet that supports life.

→ A large number of objects that revolve around the sun between the orbits of Mars and Jupiter are asteroids.

→ The length of the tail of the comet grows in size as it approaches the sun.

→ A meteor is usually a small object that occasionally enters the earth’s atmosphere.

→ A body that reaches the earth is called a meteorite.

→ Aryabhatta was the first Indian artificial satellite.

→ Forecasting weather, transmitting television and radio signals, telecommunication, remote sensing are the practical applications of artificial satellites.

→ Celestial bodies: Objects present ¡n sky or outer space.

→ Local noon: The time when the shortest shadow occurs is called the local noontime at that place.

→ Sundial: A clock based on shadows of an object due to sunlight.

→ Dakshinoyanam: When the sun looks like traveling south of the sky, it ¡s called the Dakshinayanam.

→ Uttarayanam: When the sun looks like traveling towards the north of the sky is called the Uttarayanam.

→ Phases of the: The shape of the moon changes night after night. These moon changes in its appearance are called the phases of the moon.

→ Constellations: Group of stars having some shapes of animals or human beings is called constellations.

→ Galaxy: A group of stars that contain millions of stars is called galaxies.

→ Pole star: The star in the sky which appears fixed at one point.

→ Solar system: The sun and the celestial bodies which revolve around it form the solar system.

→ Planets: The planets look like stars but they do riot have the light of their own.

→ Satellites: The bodies revolving:.around around patients are called s9tllites.

→ Artificial satellites: Man-made satellites revolving around the earth are called artificial satellites

→ Asteroids: A large number of objects that revolve around the sun between the orbits of Mars and Jupiter ore asteroids

→ Comets: The celestial objects which revolve around the sun ¡n highly elliptical orbits.

→ Meteors: Meteors are usually small objects that occasionally enter the earth s atmosphere.

→ Meteorite: A body that reaches the earth is called a meteorite.

→ Johannes Kepler (1571 – 1630):

• Johannes Kepler was a German mathematician, astronomer, and astrologer.
• A key figure in the 17th-century scientific revolution, he is best known for his eponymous of planetary motion.
• His laws support the Heliocentric theory.