AP State Board Notes

Students can go through AP Board 9th Class Social Notes 14th Lesson 19వ శతాబ్దంలో ప్రజాస్వామిక, జాతీయవాద విప్లవాలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Social Notes 14th Lesson 19వ శతాబ్దంలో ప్రజాస్వామిక, జాతీయవాద విప్లవాలు

→ జాతీయతావాదం : యూరప్ సామ్రాజ్యాలుగా, చిన్న చిన్న రాజ్యాలుగా విభజింపబడి, ఉమ్మడి చరిత్ర, సంస్కృతి, ఆర్థిక జీవనంపై బలమైన దేశాలు ఏర్పాటు చేయడానికి ఏర్పడినది జాతీయతావాదం.

→ జాకోబిన్ రాజ్యాంగం : ప్రజలందరికీ ఓటు హక్కు, తిరుగుబాటు హక్కు కల్పించేది. ప్రజలకు పని లేదా జీవనోపాధి కల్పించాలని చూసే మేధావులతో కూడినది.

→ సెర్ఫ్‌లు : ఒక భూస్వామి భూములకు కట్టుబడి ఉన్నవాళ్ళు. అతడి అనుమతి లేకుండా వేరే చోటుకి వెళ్ళటానికి వీలులేని వారు.

→ సఫ్రేజ్ : సర్వజనీన ఓటు హక్కు.

→ యంగ్ ఇటలీ : ఇటలీ ఏకీకరణలో భాగంగా గిస్సెప్పి మాజిని దీనిని ఏర్పరిచాడు.

→ తిరుగుబాట్లు : యూరప్లో ఒక సంప్రదాయవాదులు, మరో ప్రక్క ఉదారవాద ప్రజాస్వామ్య వాదులతో జరిగిన తిరుగుబాట్లు, తమ హక్కుల సంక్షేమానికై జరిగినవి.

→ నిరంకుశత్వం : ప్రజాసంక్షేమాన్ని విస్మరించి, స్వప్రయోజనానికి ప్రాధాన్యతనిచ్చే రాచరికపు పాలన

→ జాతీయతావాదం : తమ దేశ సంస్కృతి, చరిత్ర ఆర్థిక ప్రయోజనాలను కాపాడుతూ దేశ ఐక్యతకు పాటుపడటం.

→ ఉదారవాదం : నిరంకుశత్వానికి, రాచరికానికి, చర్చి ఆధిపత్యానికి వ్యతిరేకంగా ఏర్పడిన ప్రజాస్వామ్య విధానం.

→ పాలనా యంత్రాంగం : ప్రజాసంక్షేమానికి వివిధ స్థాయిలలో పాటు పడే ప్రభుత్వ అధికారులతో పరిపాలన జరిపేది.

→ కాల్పనికవాదం : సాంస్కృతిక ఉద్యమం, ఉద్వేగాలు, సహజక జ్ఞానం, మహిమలు వంటి భావనలపై దృష్టి కేంద్రీకరించారు.

→ కొత్త మధ్యతరగతి : వ్యాపార వాణిజ్యాలలో ముందున్నవారు. ఆచార్యులు, పాఠశాల ఉపాధ్యాయులు, గుమాస్తాలు, న్యాయవాదులు ఉన్నారు.

→ వ్యక్తీకరణ : చెప్పడం

Students can go through AP Board 9th Class Social Notes 13th Lesson 17, 18వ శతాబ్దాలలో ప్రజాస్వామిక, జాతీయవాద విప్లవాలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Social Notes 13th Lesson 17, 18వ శతాబ్దాలలో ప్రజాస్వామిక, జాతీయవాద విప్లవాలు

→ లివర్లు : ఫ్రాన్స్ లో ద్రవ్య కొలమానం (కరెన్సీ) 1794 నుండి నిలిపివేయబడింది.

→ మతాధిపతులు : చర్చిలో ప్రత్యేక విధులతో సంబంధం ఉన్న వ్యక్తుల బృందం.

→ టిధే : చర్చి విధించిన పన్ను. దీని ప్రకారం వ్యవసాయ ఉత్పత్తిలో పదవ వంతు చర్చికి చెల్లించాలి.

→ టెయిలే : ప్రభుత్వానికి నేరుగా కట్టే పన్ను.

→ మానర్ : ప్రభువు భూములు, అతడి ఇల్లు ఉన్న ప్రాంతం.

→ ఛాటూ : రాజు లేదా కులీన వ్యక్తికి చెందిన కోట లేదా ప్రాసాదం.

మానవ పౌర హక్కుల ప్రకటన

→ మానవులు స్వేచ్ఛా జీవులుగా పుట్టారు. అలాగే ఉంటారు. హక్కులు అందరికీ సమానంగా వర్తిస్తాయి.

→ మనిషి సహజ, విడదీయరాని హక్కులైన స్వేచ్ఛ, ఆస్తి, భద్రత, అణిచివేతలకు ప్రతిఘటన ప్రతి రాజకీయ సంఘ ఉద్దేశం కావాలి.

→ సార్వభౌమత్వ మూలాలు దేశంలో ఉంటాయి. ప్రజల నుంచి సంక్రమించని అధికారాన్ని ఏ వ్యక్తి, బృందం కలిగి ఉండకూడదు.

→ స్వేచ్ఛ అంటే ఇతరులకు లేని హాని కలిగించని ఏదైనా చేసే అధికారం.

→ సమాజానికి హాని కలిగించే చర్యలను మాత్రమే నిషేధించే అధికారం చట్టానికి ఉంటుంది.

→ చట్టం ప్రజల అభీష్టాన్ని వ్యక్తపరుస్తుంది. దాని తయారీలో పౌరులందరూ ప్రత్యక్షంగా కానీ, లేదా తమ ప్రతినిధుల ద్వారాగాని పాల్గొనవచ్చు. దానిముందు పౌరులందరూ సమానమే.

→ ప్రతి పౌరునికి స్వేచ్ఛగా మాట్లాడే, రాసే, ప్రచురించే హక్కు ఉంది. చట్టం నిర్ణయించిన ప్రకారం ఇటువంటి స్వేచ్ఛను దుర్వినియోగ పరిచినందుకు అతడు బాధ్యత వహించాలి.

→ పరిపాలన వ్యవస్థ ఖర్చులకు, ప్రజాసైన్యాన్ని నిర్వహించడానికి అందరికీ వర్తించే పన్నులు విధించడం తప్పనిసరి. వాళ్ళకున్న ఆస్తుల నిష్పత్తిలో వాటిని పౌరులందరికీ వర్తింపచేయాలి.

→ ఆస్తి పవిత్రమైన, ఉల్లంఘించగూడని హక్కు కాబట్టి చట్టబద్ధంగా నిర్ణయించిన ప్రజా ప్రయోజనాలకు అవసరమైనప్పుడు తప్పించి దానిని తీసుకోకూడదు. అటువంటి సందర్భాలలో న్యాయమైన నష్ట పరిహారాన్ని ముందుగా చెల్లించాలి.

→ మహోన్నత విప్లవం : తుపాకీ గుండు పేలకుండా, ఒక రక్తం బొట్టు చిందకుండా అధికారం అప్పగించడం.

→ దైవదత్త హక్కు : దేవుని ద్వారా సంక్రమించిన హక్కు.

→ కులీన వర్గ పాలన : రాచరికం ద్వారా రాజు ఆధీనంలోని పాలన.

→ రాచరికం : రాజు ప్రభువుగా, వంశ పారంపర్యంగా పాలించే విధానం.

→ డైరెక్టరీ : ఫ్రాన్స్ లో అయిదుగురు, సభ్యులు గల కార్యనిర్వాహక వర్గం

→ సౌభ్రాతృత్వం : సోదర భావం.

→ జాతీయ శాసన సభ : 1789, జూన్ 20న జాతీయ శాసనసభ ప్రకటించబడింది. ఇందులో శాసన నిర్మాణ శాఖ, కార్యనిర్వాహక శాఖ, న్యాయశాఖ అనే మూడు విభాగాలు ఉన్నాయి.

→ అభీష్టం : కోరిక.

→ ఛాటూ : రాజు కోట లేదా ప్రసాదం.

→ అంతర్యుద్ధం : ఒక దేశంలోని వివిధ వర్గాల మధ్య జరిగే యుద్ధం.

Students can go through AP Board 9th Class Social Notes 12th Lesson యూరప్లో మారుతున్న సాంస్కృతిక సంప్రదాయాలు: 1300-1800 to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Social Notes 12th Lesson యూరప్లో మారుతున్న సాంస్కృతిక సంప్రదాయాలు: 1300-1800

‘ప్రార్థించే చేతులు’అన్న పేరుతో డ్యూరర్ వేసిన ఈ బొమ్మ 16వ శతాబ్దపు ఇటలీ సంస్కృతిని తెలియజేస్తుంది. అప్పుడు మనుషులు మతం పట్ల పూర్తి విశ్వాసంతో ఉన్నప్పటికీ పరిపూర్ణత సాధించటంలో, విశ్వ, ప్రపంచ మర్మాల గుట్టును విప్పటంలో మానవ శక్తి, సామర్థ్యాలపై పూర్తి నమ్మకం ఉండేది.

మైఖెలెంజిలో, రాఫెలు గొప్ప చిత్రకారులు. పోపు, చర్చికి సంబంధించిన మత గురువులు, వీరితో బొమ్మలు వేయించుకున్నారు. భవనాల డిజైన్ చేయించుకున్నారు. తమ సమాధులు, స్మారక చిహ్నాలను చేయించుకున్నారు.

లియొనార్డో డా విన్నికి వృక్ష శాస్త్రం, శరీర నిర్మాణ శాస్త్రాల నుంచి గణితం, కళల వరకు అనేక ఆశ్చర్యకర విషయాలలో ఆసక్తి కనపరిచాడు. అతడు మోనాలిసా, ‘లాస్ట్ సప్పర్ (చివరి భోజనం) అన్న బొమ్మలు వేశాడు. ఎగరగలగడం అన్నది అతడి కలల్లో ఒకటి. ఎగురుతున్న పక్షులను సం||ల తరబడి పరిశీలించి ఎగిరే యంత్రం నమూనాని తయారు చేశాడు. అతడు ‘ లియొనార్డో డా విన్ని, ప్రయోగాల శిష్కుడు’ అని సంతకం చేసేవాడు.

చిత్రకళ, శిల్పం, భవన నిర్మాణం వంటి అనేక విషయాల్లో నైపుణ్యాలు కలిగిన వారిలో ముఖ్యుడు మైఖెలెంజిలో రోమ్ లో పోపు కోసం సిస్టెన్ ఛాపిల్లో పై కప్పు మీద వేసిన బొమ్మ ‘పైటా’ అనే శిల్పం, సేంట్ పీటర్స్ చర్చికి గుండ్రటి పైకప్పు వంటి సృజనలతో అతడు అమరుడయ్యాడు.

జోహాన్స్ గుటెన్బర్గ్ జర్మనీ దేశస్థుడు. 1455లో ఇతడు కార్యశాలలో బైబిలు 150 ప్రతులను తయారుచేశాడు. మొదటి ముద్రణా యంత్రాన్ని తయారుచేసినవాడు. అంతకు ముందు బైబిలు ఒక ప్రతిని చేతిలో రాయటానికి పట్టే సమయంలో ఇప్పుడు 150 ప్రతులు ముద్రించగలిగారు

నికొలో మాకియవెల్లి పాలకుల కోసం రాజకీయాలపై ఒక పుస్తకం రాసాడు పాలకులకు పాలనకు సంబంధించి, మతపర ఆదర్శాల గురించి అతడు సలహాలు ఇవ్వలేదు. సమాజంలో నిజమైన రాజకీయాలు ఎలా పనిచేస్తాయో వివరించాడు. మానవసమాజం ఎలా ఉందో అధ్యయనం చేయటం మొదలుపెట్టాడు.

మహిళా మాంచెసా ఆఫ్ మంటువా గా పిలువబడే ఇసాబెల్లా డి ఎస్టి భర్తలేని సమయంలో ఆమె దేశాన్ని పరిపాలించింది. పురుషాధిక్య ప్రపంచంలో తాము గుర్తింపు పొందాలంటే తమకూ విద్య, ఆస్తి, ఆర్థిక శక్తి ఉండాలన దృఢాభిప్రాయాన్ని మహిళల రచనలు వ్యక్తపరిచాయి.

హాలెండకు చెందిన ఎరాస్మస్ క్రైస్తవ మానవతావాదులు. చర్చి దురాశతో కూడిన వ్యవస్థగా మారిందని, సాధారణ ప్రజల నుంచి తమ చిత్తం వచ్చినట్లు డబ్బులు వసూలు చేస్తోందని విమర్శించాడు.

16, 17 వ శతాబ్దాలు:

→ 1516 : థామస్ మూర్ రాసిన ‘యుటోపియా’ ప్రచురితం.

→ 1517 : మార్టిన్ లూథర్ తొంభై అయిదు సిద్ధాంతాలను రాశాడు.

→ 1522 : బైబిలును జర్మను భాషలోకి లూథర్ అనువదించాడు.

→ 1525 : జర్మనీలో రైతాంగ తిరుగుబాటు.

→ 1543 : ‘శరీర నిర్మాణ శాస్త్రం’ అన్న పుస్తకాన్ని ఆండ్రియాస్ వెసాలియస్ రాశాడు.

→ 1559 : రాజు / రాణి అధిపతిగా ఇంగ్లాండులో ఆంగ్లికన్ చరి ఏర్పాటు.

→ 1569 : భూమి స్తంభాకార పటాన్ని గెర్హార్డన్ మెర్కేటర్ తయారుచేశాడు.

→ 1582 : పోపు గ్రెగరీ XIII గ్రెగోరియన్ క్యాలెండరును ప్రవేశపెట్టాడు.

→ 1628 : గుండెకీ, రక్త ప్రసరణకి మధ్య సంబంధాన్ని విలియం హార్వే కనుగొన్నాడు.

→ 1673 : పారిలో విజ్ఞానశాస్త్రాల అకాడమీ ఏర్పాటయ్యింది.

→ 1687 : ఐజాక్ న్యూటన్ రాసిన ‘ప్రిన్సిపియా మాథెమాటికా’ ప్రచురితం అయ్యింది.

→ ఫ్యూడలిజం : అధికారం సైనిక, భూస్వాముల అధీనంలోగల సామాజిక వ్యవస్థ.

→ కట్టు బానిసలు : నీచాతి నీచమైన జీవనం సాగించేవాళ్ళు.

→ పునరుజ్జీవనం : చిత్రకళ, శిల్పం కళలు, సాహిత్యం, ఆవిష్కరణలు, విజ్ఞాన శాస్త్రాల అభివృద్ధి, (సాంస్కృతిక ఉద్యమం).

→ మానవతావాదం : ప్రకృతి, విజ్ఞానశాస్త్రం, కళలు వంటివి మనిషిని ప్రభావితం చేస్తాయని నమ్మినవారు.

→ వాస్తవికతావాదం : శరీరనిర్మాణ శాస్త్రం, రేఖాగణితం, భౌతిక శాస్త్రాలతో పాటు అందానికి సంబంధించిన బలమైన భావన.

→ సంస్కరణలు : దిద్దుబాట్లు.

→ ప్రొటెస్టెంట్ ఆ కాథలిక్కుల అరాచకాలను ప్రశ్నించి, ఎదిరించినవారు.

→ ఏకీకృతం : అంతా ఐక్యం

→ వ్యక్తపరచుట : తెలియచేయుట.

→ సముద్రయానం : సముద్ర ప్రయాణం.

→ విముక్తులగుట : విడుదలగుట

→ వ్యాఖ్యానం : వివరణ

→ దృశ్యం : బొమ్మ/ సన్నివేశం

→ అవశేషాలు : చరిత్ర సాక్ష్యాలు / శిథిలమవగా మిగిలినవి.

Students can go through AP Board 9th Class Social Notes 11th Lesson ప్రభుత్వ బడ్జెట్ – పన్నులు to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Social Notes 11th Lesson ప్రభుత్వ బడ్జెట్ – పన్నులు

→ ఆధునిక సమాజాల్లో చాలావరకు కీలకమైన విధులను ప్రభుత్వమే నిర్వహించవలసిన బాధ్యత కలిగి ఉంది.

→ ఆరోగ్య సేవలు, పరిశుభ్రత, విద్యుత్, ప్రజా రవాణా, పాఠశాలల నిర్వహణ వంటివి ప్రభుత్వం కల్పించే సదుపాయాలు.

→ ప్రజా సదుపాయం యొక్క ముఖ్య లక్షణం ప్రజలందరూ ప్రయోజనం పొందడం.

→ ప్రజా సదుపాయాలను స్వయంగా ప్రభుత్వమే చేపట్టాలి లేదా ఇతరులచే నిర్వహింపజేయాలి.

→ ప్రభుత్వం రసాయన ఎరువులు ఫ్యాక్టరీల ధరల కన్నా తక్కువ ధరలకు లభించే విధంగా రైతులకు తోడ్పడుతుంది.

→ ప్రభుత్వం వసూలు చేసిన పన్నులే ప్రభుత్వ ఆదాయం అవుతుంది.

→ ప్రభుత్వానికి వచ్చే ఆదాయం , ప్రభుత్వం చేసే ఖర్చుల నివేదికను “బడ్జెట్” అంటారు.

→ బడ్జెట్ లోని ఖర్చులన్నింటిపై ప్రభుత్వమే నిర్ణయం తీసుకున్నా పారిశ్రామిక వర్గాలు, రైతు సమూహాలు, పౌర సమాజ కార్యకర్తల వంటివారితో సంప్రదింపులు జరుపుతారు.

→ ప్రభుత్వానికి ముఖ్య ఆదాయ వనరు పన్నులు.

→ ఉత్పాదన అనంతరం వస్తువులు ఒకరి నుండి ఒకరికి తరలించబడతాయి.

→ పన్నులను ప్రధానంగా రెండు రకాలుగా విభజించవచ్చు.

1. పరోక్ష పన్నులు
2. ప్రత్యక్ష పన్నులు.

→ పరోక్ష పన్నులను వస్తువులు, సేవలపై విధిస్తారు.

→ ఫ్యాక్టరీలలో తయారుచేసే లేదా ఉత్పత్తిచేసే వస్తువులపై ఎక్సైజ్ సుంకం విధించబడుతుంది.

→ వస్తువుల ధరలకు అన్ని రకాల పన్నులు కలుస్తూ ఉంటాయి.

→ ఉత్పాదన అనంతర వస్తువులు ఒకరి నుండి ఒకరికి తరలించబడతాయి.

→ సేవలపై విధించే పన్నును “సేవా పన్ను” అంటారు.

→ ప్రస్తుత విలువ ఆధారిత పన్ను, విధానాన్ని అనుసరించి ఉత్పత్తిదారులు చేకూర్చిన విలువకు మాత్రమే పన్ను చెల్లిస్తారు.

→ విలువ ఆధారిత పన్ను విధానంలో ఉత్పత్తిదారు చెల్లించే పన్ను తక్కువగా ఉంటుంది.

→ వస్తువుల యొక్క వివిధ ఉత్పత్తి దశల్లో, అమ్మకాలపై ప్రతిస్థాయిలో ప్రభుత్వానికి పన్నులు చెల్లిస్తారు.

→ ప్రత్యక్ష పన్నుల్లో ముఖ్యమైనవి

1. ఆదాయపు పన్ను
2. కార్పొరేట్ పన్ను.

→ వ్యక్తుల యొక్క వ్యక్తిగత ఆదాయంపై ఆదాయం పన్ను వీధించబడుతుంది.

→ ఆదాయం పన్ను చట్టాలననుసరించి ఎక్కువ ఆదాయం ఉన్నవారు ఎక్కువ భాగాన్ని పన్నుగా చెల్లించాలి.

→ ప్రతి ఒక్కరూ ధనవంతులైనా, పేదవారైనా వస్తువులను కొన్నప్పుడు ఒకే విధమైన పన్ను చెల్లించాలి.

→ పన్నుల వలన వచ్చే ఆదాయం పెద్ద మొత్తంలో అయ్యే ప్రభుత్వ ఖర్చులకు సరిపోవడం లేదు.

→ ప్రభుత్వం వివిధ రకాల పన్నుల నుండి ఆదాయం పొందుతుంది.

→ వ్యవసాయపు ఆదాయం మొత్తాన్ని పన్ను నుండి మినహాయించారు.

→ ప్రజలు తమ ఆదాయాన్ని పైకి కనబడకుండా దాచిపెట్టే ధనాన్ని నల్లధనం అంటారు.

→ కస్టమ్స్ సుంకాలను అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయాలు, నౌకాశ్రయాల నుండి, అమ్మకం పన్నును వ్యాపారుల నుండి దుకాణ నిర్వాహకుల నుండి వసూలు చేస్తారు.

→ వార్షిక బడ్జెట్ : రాబోవు ఆర్థిక సంవత్సరానికిగాను ప్రభుత్వానికి వచ్చే ఆదాయం , ప్రభుత్వం చేసే ఖర్చులను గురించిన నివేదిక్ష.

→ నల్లధనం చాలామంది ప్రజలు తమ మొత్తం ఆదాయాలను వెల్లడించకుండా, వాస్తవంగా ఉన్నదాని కంటే తక్కువగా చూపడం లేదా ఆదాయాన్ని పైకి కనబడకుండా దాచి పెట్టిన ధనాన్ని “నల్లధనం” అంటారు.

→ విలువ ఆధారిత పన్ను : ఉత్పత్తిదారులు చేకూర్చిన విలువకు మాత్రమే పన్ను చెల్లించే దానిని “విలువ ఆధారిత పన్ను” అంటారు.

→ కార్పొరేట్ పన్ను : ఉత్పత్తి సంస్థల ఆదాయంపై విధించే పన్నును “కార్పొరేట్ పన్ను” అంటారు.

→ ప్రత్యక్ష పన్ను : వ్యక్తులు ఆదాయాలపై లేక కంపెనీలు, వ్యాపారాల్లో ఆర్జించే లాభాలపై నేరుగా విధించబడే పన్నులు.

→ పరోక్ష పన్ను వస్తువుల యొక్క వివిధ ఉత్పత్తి దశల్లో, అమ్మకాలపై ప్రతిస్థాయిలో ప్రభుత్వానికి పన్నులు చెల్లించుట, ఏది ఏమైనా మొత్తం పన్ను అంతిమంగా వినియోగదారునిపై పడుతుంది. కాకపోతే వినియోగదారులు పరోక్షంగా చెల్లిస్తారు.

→ ఆదాయ పన్ను వ్యక్తుల యొక్క వ్యక్తిగత ఆదాయంపై విధించే పన్ను “ఆదాయం పన్ను”

Students can go through AP Board 9th Class Social Notes 10th Lesson ధరలు – జీవనవ్యయం to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Social Notes 10th Lesson ధరలు – జీవనవ్యయం

→ తల్లిదండ్రులు ఏదో ఒక పనిని చేయడం ద్వారా ఆదాయాన్ని పొందుతున్నారు.

→ వచ్చిన ఆదాయాన్ని కుటుంబ ఖర్చులకు. వినియోగిస్తారు.

→ బడ్జెట్ ను సర్దుబాటు చేయడమంటే ఖర్చులను తగ్గించుకోవడమే.

→ ధరలు నిరంతరం పెరగడాన్ని “ద్రవ్యోల్బణం” అంటారు.

→ జీవన ప్రమాణం ఒక కుటుంబానికి మరొక కుటుంబానికి, ఒక వృత్తికి మరొక వృత్తికి, ఒక ఆదాయ వర్గానికి మరొక ఆదాయ వర్గానికి, ఒక దేశానికి మరొక దేశానికి వేరుగా ఉంటుంది.

→ కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వ కార్యాలయాలలో, కొన్ని సంస్థలలో పనిచేసే ఉద్యోగులు కరవు భత్యం (డి.ఎ)ను అదనంగా పొందుతారు.

→ వ్యాపార కార్యకలాపాలు చేసే ప్రజలు వారు అమ్మే వస్తువుల ధరలు పెంచడం ద్వారా అధిక జీవన వ్యయంను రాబట్టుకుంటారు.

→ డ్రైక్లీనర్లు, క్షురకులు, లాయర్లు, డాక్టర్లు మొదలగు వివిధ సేవలను అందించే ప్రజలు ధరలు పెరిగినప్పుడు . వారి ఫీజును కూడా పెంచుతారు.

→ వివిధ వృత్తుల వారికి ప్రభుత్వం కూడా ఎప్పటికప్పుడు తగు వేతనాలను నిర్ణయిస్తుంది.

→ ధరలలో వచ్చిన మార్పులను కొలుచుటకు ఉపయోగపడే గణాంక సాధనం ధరల సూచిక.

→ ఎంపిక చేసిన మొదటి సంవత్సరంలో అన్ని వస్తుసేవల సరాసరి ధరలను ఆధార సంవత్సరం అంటారు.

→ ధరల సూచికలు మనకు కాలక్రమేణా కొన్ని వస్తువుల ధరల మొత్తాలలో వచ్చిన మార్పులను తెలియజేస్తాయి.

→ ప్రభుత్వం వివిధ వినియోగదారుల ధరల సూచికలను ఉపయోగించి ఉద్యోగులకు డి.ఎ.ను లెక్కించి అందజేస్తుంది.

→ ఒక కుటుంబ బడ్జెట్ లోని ప్రాముఖ్యత గల వస్తువులపై చేసే ఖర్చును లెక్కించే విధంగానే వినియోగదారుల ధరల సూచికను కూడా లెక్కిస్తారు.

→ ఆహార ధరల సూచికలో బియ్యం, గోధుమ, కూరగాయలు, పంచదార, పాలు, గుడ్లు, మాంసం, చేపలు, ఆహార పదార్థాల తయారీకి ఉపయోగించే వంటనూనెల టోకు ధరలు ఉంటాయి.

→ ద్రవ్యోల్బణం అనగా దీర్ఘకాలంలో వస్తువుల, సేవల సాధారణ ధరల స్థాయిలో పెరుగుదల.

→ PDS (Public Distribution System) ద్వారా ప్రభుత్వం నిత్యావసర వస్తువులైన గోధుమ, వరి, పంచదార, వంటనూనెలు, కిరోసిన్లను పంపిణీ చేసే బాధ్యతను చేపట్టింది.

→ మన రాష్ట్రంలో 4.5 లక్షల చౌక ధరల దుకాణాలున్నాయి.

→ కిరోసిన్, డీజిల్, LPG, CNG, PNG మొదలగు వాటికి ప్రభుత్వం కొంతమేర లేదా మొత్తంగా సబ్సిడీ ఇచ్చి ధరల పాలనా యంత్రాంగం ద్వారా విక్రయిస్తుంది.

→ RBI, దాని నియంత్రణలో ఉన్న అన్ని బ్యాంకుల ఖాతాదారుల నుండి స్వీకరించే, చెల్లించే వడ్డీలను కూడా నియంత్రిస్తుంది.

→ కొరతగా ఉన్న వస్తువులను ప్రభుత్వం ఇతర దేశాల నుంచి తెప్పించి మార్కెట్ ధరల కంటే తక్కువ ధరలకు నేషనల్ అగ్రికల్చరల్ కో ఆపరేటివ్ మార్కెటింగ్’ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా లాంటి సహకార సంఘాల ద్వారా అందిస్తుంది.

→ ధరలలో వచ్చిన మార్పులను కొలుచుటకు ఉపయోగపడే గణాంక సాధనం ధరల సూచిక.

→ ఎంపిక చేసిన మొదటి సంవత్సరంలో అన్ని వస్తుసేవల సరాసరి ధరలను ఆధార సంవత్సరం అంటారు.

→ ధరల సూచికలు మనకు కాలక్రమేణా కొన్ని వస్తువుల ధరల మొత్తాలలో వచ్చిన మార్పులను తెలియజేస్తాయి.

→ ప్రభుత్వం వివిధ వినియోగదారుల ధరల సూచికలను ఉపయోగించి ఉద్యోగులకు డి.ఎ.ను లెక్కించి అందజేస్తుంది.

→ ఒక కుటుంబ బడ్జెట్ లోని ప్రాముఖ్యత గల వస్తువులపై చేసే ఖర్చును లెక్కించే విధంగానే వినియోగదారుల ధరల సూచికను కూడా లెక్కిస్తారు.

→ ఆహార ధరల సూచికలో బియ్యం, గోధుమ, కూరగాయలు, పంచదార, పాలు, గుడ్లు, మాంసం, చేపలు, ఆహార పదార్థాల తయారీకి ఉపయోగించే వంటనూనెల టోకు ధరలు ఉంటాయి.

→ ద్రవ్యోల్బణం అనగా దీర్ఘకాలంలో వస్తువుల, సేవల సాధారణ ధరల స్థాయిలో పెరుగుదల.

→ PDS (Public Distribution System) ద్వారా ప్రభుత్వం నిత్యావసర వస్తువులైన గోధుమ, వరి, పంచదార, వంటనూనెలు, కిరోసిన్లను పంపిణీ చేసే బాధ్యతను చేపట్టింది.

→ మన రాష్ట్రంలో 4.5 లక్షల చౌక ధరల దుకాణాలున్నాయి.

→ కిరోసిన్, డీజిల్, LPG, CNG, PNG మొదలగు వాటికి ప్రభుత్వం కొంతమేర లేదా మొత్తంగా సబ్సిడీ ఇచ్చి ధరల పాలనా యంత్రాంగం ద్వారా విక్రయిస్తుంది.

→ RBI, దాని నియంత్రణలో ఉన్న అన్ని బ్యాంకుల ఖాతాదారుల నుండి స్వీకరించే, చెల్లించే వడ్డీలను కూడా నియంత్రిస్తుంది.

→ కొరతగా ఉన్న వస్తువులను ప్రభుత్వం ఇతర దేశాల నుంచి తెప్పించి మార్కెట్ ధరల కంటే తక్కువ ధరలకు నేషనల్ అగ్రికల్చరల్ కో ఆపరేటివ్ మార్కెటింగ్’ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా లాంటి సహకార సంఘాల ద్వారా అందిస్తుంది.

→ జీవన ప్రమాణం : ప్రజల కొనుగోలు శక్తి

→ ద్రవ్యోల్బణం నిరంతరం ధరలు పెరగటం

→ వినియోగదారుల ధరల సూచిక : కుటుంబంలో వినియోగించడానికి కొనే కొన్ని వస్తువుల ధరలను నిర్ణయించే పట్టిక

→ టోకు ధరల సూచిక : ఈ సూచికలో అన్ని వస్తువులు అనగా ఉత్పాదక వస్తువులు, వినియోగ వస్తువులను కొలవడానికి ఉపయోగించే గణాంక సాధనం.

→ ధరల పరిపాలనా యంత్రాంగం : వస్తువుల యొక్క ధరలను ప్రభుత్వమే నిర్ణయించి వాటిని అమలు జరిగేటట్లు చూడటం.

Students can go through AP Board 9th Class Social Notes 9th Lesson ద్రవ్య వ్యవస్థ – ఋణం to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Social Notes 9th Lesson ద్రవ్య వ్యవస్థ – ఋణం

→ డబ్బు యొక్క ఆధునిక రూపాలు – కరెన్సీ నోట్లు, నాణాలు, బ్యాంకు జమలు.

→ బ్యాంకులు డబ్బును జమ చేసుకొని దానిపై వడ్డీని చెల్లిస్తాయి.

→ డిమాండ్ చేసినప్పుడు బ్యాంకు ఖాతాల నుండి డబ్బును వాపసు తీసుకునే సౌలభ్యం ఉండటం వలన ఈ డిపాజిట్లను “డిమాండ్ డిపాజిట్లు” అంటారు.

→ మొత్తం ద్రవ్య వ్యవస్థను ప్రభుత్వ సంస్థ అయిన రిజర్వు బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా పర్యవేక్షిస్తుంది.

→ జమ అయిన నగదులో అధిక భాగాన్ని రుణాలు ఇవ్వడానికి బ్యాంకులు వినియోగిస్తాయి.

→ వివిధ అత్యవసర వస్తువులైన గృహోపకరణాలు, ఫర్నిచర్ మొదలైన వస్తువులను రుణాల ద్వారా పొందవచ్చును.

→ మార్కెట్లో లభిస్తున్న వినియోగ వస్తువులు, రుణాన్ని అందించే సౌకర్యాలు పెరగడం వలన వివిధ రకాల రుణాన్ని అందించే ఏర్పాట్లు వినియోగంలోకి వచ్చాయి.

→ రుణదాత నుండి రుణాన్ని డబ్బుగా గాని, వస్తువుల లేదా సేవల రూపంలో కానీ పొందేవానిని రుణగ్రహీత అంటారు.

→ గ్రామీణ ప్రాంతాలలో అప్పు చేయడానికి ప్రధాన కారణం పంటను పండించడానికి, పంట ఉత్పత్తిలో విత్తనాలు, ఎరువులు, పురుగుమందులు, నీరు, విద్యుత్, పాడైన వ్యవసాయ పరికరాల రిపేర్ మొదలైనవి.

→ ఒక్కోసారి పంట పండక పోవడంతో అప్పును తిరిగి చెల్లించడం కోసం తమకు ఉన్న భూమిలో సగం భూమిని అమ్మి వేయాల్సి వస్తుంది. అలాంటి పరిస్థితిని అప్పుల్లో చిక్కుకోవడం అంటారు.

→ వడ్డీరేటు, పూచీకత్తు, పత్రాలు, తీసుకున్న అప్పు తిరిగి చెల్లించే విధానం వీటి అన్నింటినీ కలిపి రుణం యొక్క షరతులు అంటారు.

→ వడ్డీ తీసుకోవడంతో పాటు పంటను కూడా తనకే అమ్మేటట్లు రుణదాత రైతులు నుండి హామీని పొందుతాడు.

→ ఆరోగ్య సమస్యల కోసం లేదా ఇంటిలో జరిగే వినోదాలు, పండుగల కోసం అయ్యే ఖర్చు కూడా అప్పుల ద్వారానే సమకూర్చుకుంటారు.

→ నియత, అనియత రుణాలు అని రుణాలు రెండు విధాలుగా ఉంటాయి.

→ గ్రామీణులు పొందే ప్రతి 100 రూపాయల రుణంలో 25 రూపాయలు వాణిజ్య బ్యాంకుల నుండి వస్తాయి.

→ భారతదేశంలో అనియత రుణ వనరులలో వడ్డీ వ్యాపారులు ప్రముఖ భాగంగా ఉన్నారు.

→ బ్యాంకులు లాభాల కోసం వ్యాపారం చేసే వర్తకులకు మాత్రమే కాక ఇతర చిన్న రైతులు, చిన్న పరిశ్రమలు, తక్కువ మొత్తం అప్పు తీసుకునే వారు మొదలయిన వారికి రుణాలు ఇచ్చేటట్లు భారతీయ రిజర్వు బ్యాంకు పర్యవేక్షిస్తుంది.

→ NABARD అనగా నేషనల్ బ్యాంక్ ఫర్ అగ్రికల్చరల్ అండ్ రూరల్ డెవలప్ మెంట్.

→ నియత రుణదాతలు అప్పను తిరిగి రాబట్టడానికి రుణగ్రస్తులపై ఎటువంటి చట్టపరమైన చర్యనైనా చేపడతారు.

→ కానీ అనియత రుణదాతలు అప్పను తిరిగి రాబట్టడానికి చట్ట వ్యతిరేక మరియు ఎటువంటి చర్యనైనా చేపడతారు.

→ ప్రస్తుతం ప్రభుత్వం అందరికీ యు.ఐ.డి సంఖ్యను ఆధార్ కార్డు ద్వారా అందజేస్తున్నది.

→ 2011 సం||రంలో భారతదేశంలో రైతుల సంఖ్య 14 కోట్లు.

→ డిమాండ్ డిపాజిట్లు : డిమాండ్ చేసినప్పుడు బ్యాంకు ఖాతాల నుండి డబ్బును వాపసు తీసుకొనే సౌలభ్యం ఉండటం వలన ఈ డిపాజిట్లను “డిమాండ్ డిపాజిట్లు” అంటారు.

→ ఆర్థిక కార్యకలాపాలు : నిధులను సేకరించడం, బుణాలను ఇవ్వడం వంటి కార్యకలాపాలను “ఆర్థిక కార్యకలాపాలు” అంటారు.

→ సహకార సంస్థలు : ‘అందరి కోసం ఒకరు – ఒకరి కోసం అందరూ’ అనే స్ఫూర్తితో సహకార వ్యవస్థ కొనసాగుతుంది.

→ వాణిజ్య బ్యాంకులు : ప్రజల దగ్గర నుండి డిపాజిట్లను సేకరించి వాటిని విభిన్న పెట్టు బడులుగా మార్చే సంస్థలను బ్యాంకులు అంటారు. లాభార్జన దృష్టితో బ్యాంకింగ్ వ్యాపారం చేసే సంస్థలను “వాణిజ్య బ్యాంకులు” అంటారు.

→ అనియత రుణ వనరులు : వడ్డీ వ్యాపారస్థులు, వర్తకులు, యజమానులు, బంధువులు, స్నేహితులు మొదలగు వారిచ్చే రుణాలు అనియత రుణవనరులు.

→ నియత రుణ వనరులు : బ్యాంకుల ద్వారా, సహకార సంస్థల ద్వారా పొందే రుణాలు నియత రుణ వనరులు.

→ రుణము యొక్క షరతులు : వడ్డీరేటు, పూచీకత్తు, వివిధ పత్రాలు, తీసుకున్న అప్పు తిరిగి చెల్లించే విధానం వీటన్నింటినీ కలిపి రుణం యొక్క షరతులు అంటారు.

Students can go through AP Board 9th Class Social Notes 8th Lesson భారతదేశంలో సేవా కార్యకలాపాలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Social Notes 8th Lesson భారతదేశంలో సేవా కార్యకలాపాలు

→ సేవా కార్యకలాపం అనగా సేవలు చేయడం.

→ సేవారంగంలో ఉత్పత్తి చేసే సేవలు వరి (లేక) వస్త్రం లాగా కంటికి కనిపించవు. అయినప్పటికి వీరు ఒక ప్రత్యేకమైన సేవలను తమ పనుల ద్వారా ప్రజలకు, వ్యాపారానికి అందిస్తారు.

→ సేవా కార్యకలాపాలు వ్యవసాయ, పారిశ్రామిక కార్యకలాపాలకు అవసరమైనటువంటివి.

→ సేవా కార్యకలాపాలకు సంబంధించిన అంశాలు : విద్య, ఆరోగ్య వైద్య సేవలు, వర్తకం, ప్రభుత్వ పరిపాలన, రక్షణ రంగం, విత్త కార్యకలాపాలు, వ్యక్తిగత సేవలు.

→ భారతదేశం వంటి అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో అభివృద్ధికి ప్రోత్సాహమనేది ఎన్నో వ్యవస్థాపక సౌకర్యాలతో ముడిపడి ఉంటుంది.

→ సాంకేతిక పరిజ్ఞానంలో నిరంతర మార్పు సేవారంగాన్ని ముందుకు నడిపిస్తుంది.

→ వినోద పరిశ్రమ, వార్తా ప్రసార సంస్థలు, కేబుల్ టెలివిజన్ ఛానళ్లలో ఉద్యోగ అవకాశాలను కల్పిస్తున్నాయి.

→ సాంకేతిక పరిజ్ఞానంలో మార్పులు, పారిశ్రామిక రంగంలో ఉన్న గట్టి పోటీ వల్ల చాలా పరిశ్రమలు తమ కార్యకలాపాలలో అధిక భాగాన్ని సేవారంగం వైపు మళ్ళించాయి.

→ 2012 సంవత్సరం నుంచి భారతదేశంలో విదేశీ కంపెనీలు సరకులు అమ్మడానికి చిల్లర దుకాణాలను ప్రారంభించవచ్చు.

→ ఆరోగ్య రంగంలో భారతదేశం 64 లక్షల వృత్తి సేవానిపుణుల కొరతను ఎదుర్కొంటున్నది.

→ 2011లో భారతదేశంలో ప్రతి 10 వేల జనాభాకు 6 గురు డాక్టర్లు ఉన్నారు.

→ దంత సంబంధిత సాంకేతిక విజ్ఞానంలో 20 లక్షల మంది నిపుణుల కొరత ఉంది.

→ భారతదేశంలోని ప్రజలు వ్యవసాయం నుండి పరిశ్రమల, సేవా కార్యకలాపాలలోకి మారాల్సిన అవసరం ఉంది.

→ భారతదేశ నూతన ఆర్థిక విధానాలు కూడా సేవా కార్యకలాపాల విస్తరణకు ప్రాముఖ్యతను ఇస్తున్నాయి.

→ కాల్ సెంటర్స్ : ఒక దేశంలోని సమాచారాన్ని మరో దేశంలో ఉండి తెలుసు కోవటానికి అవకాశం ఉన్న ఇంటర్నెట్ తో అనుసంధానం చేయబడియున్న కార్యాలయాలు.
ఉదా : లండన్ నివాసి అయిన ఒక స్త్రీ తన బ్యాంకు డిపాజిట్లు సమాచారం లేదా తన వైద్యశాల రికార్డులను భారతదేశంలో ఉన్న ఒక నగరంలోని కాల్ సెంటర్ ద్వారా తెలుసుకుంటుంది.

→ సేవా కార్యకలాపాలు : సాంకేతిక పరిజ్ఞానంలో మార్పులు. పారిశ్రామిక రంగంలో ఉన్న గట్టి పోటీ వల్ల చాలా పరిశ్రమలు తమ కార్యకలాపాలలో అధిక భాగాన్ని సేవారంగం వైపు మళ్ళించాయి. వాటిని వారే చేయకుండా బయట నుండి జరిగేలా చూడటం.

→ పొరుగు సేవలు : ఈ రోజుల్లో వ్యయాన్ని తగ్గించడానికి, సామాజిక భద్రత అవసరాల దృష్ట్యా అత్యధిక సంఖ్యలో పరిశ్రమలు పొరుగు సేవల నుండి భద్రతా సేవలను పొందుతున్నాయి. అనేక వస్తుతయారీ సంస్థలు పరిశోధన, అభివృద్ధి, ఖాతాల నిర్వహణ, న్యాయపరమైన సేవలు, వినియోగదారుల సేవలు, ప్రజా సంబంధాలకు సంబంధించిన సేవలు, ఇతరములను పొరుగు సేవల నుండి పొందుతున్నాయి.

→ సమాచార సాంకేతిక పరిజ్ఞానం : సమాచార రంగంలో విప్లవాత్మకమైన మార్పులు రావడం, ఇంటర్నెట్ వంటి సదుపాయాలు అందుబాటులోకి రావడం.

→ ఆర్థికాభివృద్ధి : ఆర్థిక పెరుగుదలతో పాటు సంస్థాగత మార్పులలో కూడా పెరుగుదల సాధించితే దానిని ఆర్థికాభివృద్ధి అంటారు.

→ చిల్లర వర్తకం : వినియోగదారులకు నేరుగా వస్తువులను విక్రయించే వర్తకాన్ని “చిల్లర వర్తకం” అంటారు.

Students can go through AP Board 9th Class Social Notes 7th Lesson భారతదేశంలో పరిశ్రమలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Social Notes 7th Lesson భారతదేశంలో పరిశ్రమలు

→ దేశ అభివృద్ధిలో పరిశ్రమలది కీలకపాత్ర.

→ భారతదేశంలో ప్రాచీన పరిశ్రమ చేనేత పరిశ్రమ.

→ కర్మాగారాల స్థాపనకు కావలసినవి యంత్రాలు.

→ కర్మాగారాలు నడవటానికి కావలసినది ఇంధన వనరు.

→ వ్యవసాయ ఉత్పత్తులపై ఆధారపడిన పరిశ్రమలను వ్యవసాయ ఆధారిత పరిశ్రమలంటారు.

→ పారిశ్రామిక ఉత్పత్తిలో వస్త్ర పరిశ్రమ వాటా 14%.

→ ప్రస్తుతం దేశంలో 1600 నూలు మిల్లులు ఉన్నాయి.

→ తొలి సంవత్సరాలలో పత్తి బాగా పండే గుజరాత్, మహారాష్ట్రలో వస్త్ర పరిశ్రమలు కేంద్రీకృతమై ఉండేవి.

→ నూలు వడకటం మహారాష్ట్ర, గుజరాత్, తమిళనాడులలో కేంద్రీకృతమై ఉంది.

→ భారతదేశం జపాన్‌కు నూలు ఎగుమతి చేస్తుంది.

→ జనపనార వస్తువుల ఉత్పత్తిలో ప్రపంచంలో భారతదేశానిది మొదటి స్థానం.

→ ప్రపంచంలో పంచదార ఉత్పత్తిలో భారతదేశానిది 2వ స్థానం.

→ బెల్లం, ఖండసారి చక్కెర ఉత్పత్తిలో మనది మొదటి స్థానం.

→ దేశంలో ఉత్తరప్రదేశ్, బీహార్, మహారాష్ట్ర, కర్ణాటక, తమిళనాడు, ఆంధ్రప్రదేశ్, గుజరాత్, పంజాబ్, హర్యానా, మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రాలలో 460 చక్కెర మిల్లులు ఉన్నాయి.

→ ఇనుము – ఉక్కు కర్మాగారాలకు అవసరమైన ఖనిజాలు భారత ద్వీపకల్పభాగంలో ఉన్నాయి.

→ ఖనిజాలు, లోహాలను ముడిసరుకులుగా ఉపయోగించే పరిశ్రమలను ఖనిజ ఆధారిత పరిశ్రమలు అంటారు.

→ భారతదేశ లోహ పరిశ్రమలలో అల్యూమినియం శుద్ధి 2వ స్థానాన్ని ఆక్రమిస్తుంది.

→ భారతదేశంలో ఎనిమిది అల్యూమినియం శుద్ధి కర్మాగారాలున్నాయి.

→ నత్రజని ఎరువుల ఉత్పత్తిలో భారతదేశానిది – 3వ స్థానంలో

→ ప్రస్తుతం ప్రభుత్వరంగంలో 10 ఎరువుల కర్మాగారాలున్నాయి.

→ మొదటి సిమెంట్ కర్మాగారాన్ని 1904లో చెన్నైలో నిర్మించారు.

→ దేశంలో 128 పెద్ద, 332 చిన్న సిమెంటు కర్మాగారాలు ఉన్నాయి.

→ భారతదేశానికి ఎలక్ట్రానిక్స్ రాజధానిగా బెంగళూరు ఎదిగింది.

→ వలస పాలన : ముడి వస్తువులను ఎగుమతి చేసే దేశంగానూ, తయారైన వస్తువులను దిగుమతి చేసుకునే దేశంగానూ మార్చడం దీనినే “వలస పాలన” అంటారు. అనగా రాజకీయంగా ఆక్రమించుకుని ఆర్థికంగా దోపిడీ చేసే విధానం.

→ వినియోగ వస్తువులు : ప్రజలు వినియోగించుటకు సిద్ధంగా ఉన్న వస్తువులు.

→ మౌలిక సదుపాయాలు : పరిశ్రమకు ప్రాథమికంగా కావలసిన సదుపాయాలు అనగా యంత్రాలు, విద్యుత్, ఖనిజాలు, ముడిలోహాలు, రవాణా సౌథర్యాలు వంటి కొన్ని సదుపాయాలు.

→ మౌలిక పరిశ్రమలు మౌలిక సౌకర్యాలకు అవసరమైన యంత్రాలు, విద్యుత్, ఖనిజాలు, ముడిలోహాలు, రవాణా సౌకర్యాలను తయారుచేసే పరిశ్రమలు.

→ స్వయం సమృద్ధి ఇతరులపై ఆధారపడకుండా మనకు కావలసిన వస్తువులను మనమే ఉత్పత్తి చేసుకుంటే దానిని స్వయం సమృద్ధి అంటారు.

→ తలసరి వినియోగం : మొత్తం ఉత్పత్తి చేసిన వస్తువుల సంఖ్యను మొత్తం వినియోగించి వస్తువుల సంఖ్యతో భాగించగా వచ్చేది తలసరి వినియోగం.

→ సరళీకృత ఆర్థిక విధానాలు : భారతదేశంలో పారిశ్రామిక కార్యకలాపాలను ప్రత్యేకించి కొత్త వాణిజ్యవేత్తలను ప్రోత్సహించడానికి అనేక ప్రభుత్వ నియమాలను సరళీకృతం చేయటాన్ని సరళీకృత ఆర్థిక విధానాలు అంటారు.

Students can go through AP Board 9th Class Social Notes 6th Lesson భారతదేశంలో వ్యవసాయం to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Social Notes 6th Lesson భారతదేశంలో వ్యవసాయం

→ భారతదేశంలో వ్యవసాయం ఒక పురాతనమైన ఆర్థిక కార్యకలాపం.

→ వాణిజ్య వ్యవసాయం కంటే జీవనాధార వ్యవసాయం భిన్నమైనది.

→ జీవనాధార వ్యవసాయం నందు రెండు రకాల వ్యవసాయ పద్ధతులున్నాయి. అవి:

1. సాధారణ జీవనాధార వ్యవసాయం
2. సాంద్ర జీవనాధార వ్యవసాయం

→ సాధారణ జీవనాధార వ్యవసాయం అంటే చిన్న కమతాలలో, పురాతన పనిముట్లు అయిన పొర, గుల్లకర్ర సహాయంతో చేసే సేద్యం.

→ సాంద్ర జీవనాధార వ్యవసాయం అంటే అధికంగా వ్యవసాయ శ్రామికులను, అత్యధిక జీవరసాయనిక ఎరువులను, నీటి పారుదలను ఉపయోగించుకొని అధిక దిగుబడి సాధించే వ్యవసాయ విధానం.

→ వాణిజ్య వ్యవసాయం : అధిక దిగుబడి కొరకు ఆధునిక ఉత్పాదకాలను విరివిగా ఉపయోగించడం.

→ భారతదేశంలో మూడు పంట కాలాలు ఉన్నాయి. అవి

1. ఖరీప్
2. రబీ
3. జయాద్

→ రబీ పంట కాలం : అక్టోబర్ నుండి డిసెంబర్ మధ్య కాలంలో విత్తనాలను విత్తుతారు. ఏప్రిల్ నుండి జూన్ మధ్యకాలంలో పంటను కోస్తారు.

→ రబీపంటలు : గోధుమ, బార్లీ, బఠాణి, శనగలు.

→ ఖరీప్ పంటకాలం : నైరుతి ఋతుపవనాల రాకతో ప్రారంభమై సెప్టెంబర్ నుండి అక్టోబర్ మధ్యకాలంలో పంట కోతలు ప్రారంభమగును.

→ ఖరీప్ ప్రధాన పంటలు: వరి, మొక్కజొన్న, జొన్న, సజ్జ, కందులు, పెసలు, మినుములు, ప్రత్తి, జనుము, వేరుశనగ, సోయాబీన్

→ ఖరీఫ్, రబీ పంటకాలాల మధ్య స్వల్ప వ్యవధి గల పంట రుతువును “జయాద్” అంటారు.

→ జయాద్ ప్రధాన పంటలు : పుచ్చకాయలు, కరూజ, దోసకాయ, కూరగాయలు, పశువుల మేత

→ మన దేశంలో అత్యధికులు వినియోగించే ముఖ్య ఆహారం – వరి

→ ప్రపంచంలో చైనా తరువాత భారతదేశంలోనే అత్యధికంగా వరిని పండిస్తున్నారు.

→ వరి తరువాత 2వ ముఖ్యమైన తృణ ధాన్యం గోధుమ.

→ ఆహారంగానూ, పశువుల దాణాగానూ ఉపయోగపడే పంట – మొక్కజొన్న

→ భారతదేశంలో పండే ప్రధాన చిరుధాన్యాలు – జొన్న, సజ్జ, రాగులు

→ చిరుధాన్యాలకు మరోపేరు – ముతక ధాన్యాలు.

→ జొన్న ఉత్పత్తిలో, విస్తీర్ణంలోనూ ప్రపంచంలో భారతదేశం 3 వ స్థానంలో ఉంది.

→ మహారాష్ట్ర అత్యధికంగా జొన్నను పండిస్తున్న రాష్ట్రం.

→ ప్రపంచంలో పప్పుధాన్యాల ఉత్పత్తితోనూ, వినియోగంలోనూ భారతదేశం ప్రథమస్థానంలో ఉంది.

→ ప్రపంచంలో నూనె గింజలు అత్యధికంగా మన దేశంలోనే.పండిస్తున్నారు.

→ ప్రపంచ కాఫీ ఉత్పత్తిలో 4% భారతదేశంలోనే పండుతున్నది.

→ పండ్లు, కూరగాయల ఉత్పత్తిలో భారతదేశం ప్రపంచంలో ప్రథమ స్థానం కలిగి ఉంది.

→ ప్రపంచ రబ్బరు ఉత్పత్తిలో మన దేశం 5 వ స్థానంలో కలదు.

→ మన దేశంలో ముఖ్యమైన నార పంటలు : ప్రత్తి, జనుము, గంజాయి, సహజ పట్టు

→ పట్టు పురుగులను పెంచడాన్ని “సెరికల్చర్” అంటారు.

→ ప్రపంచలోనే మొట్టమొదట ప్రత్తిని సాగుచేసిన దేశం భారతదేశం.

→ బంగారు పీచుగా ప్రసిద్ధి చెందినది – జనుము.

→ వ్యవసాయాన్ని అభివృద్ధి చేసే మొదటి దశలో భాగంగా నీటిపారుదల సౌకర్యాల అభివృద్ధి, ఆనకట్టల నిర్మాణం చేశారు.

→ ప్రధాన బహుళార్థసాధక ప్రాజెక్టులు – అవి నెలకొని యున్న రాష్ట్రాలు:

1. భాక్రానంగల్ – పంజాబ్
2. దామోదర్ లోయ పథకం – పశ్చిమబెంగాల్
3. హీరాకుడ్ – ఒడిశా
4. నాగార్జున సాగర్ – ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణ
5. గాంధీసాగర్ – మధ్యప్రదేశ్

→ రెండవ దశలో పరిశోధనా కేంద్రాలను, విదేశాలలో ఆవిష్కరించిన నూతన విత్తనాలను ప్రభుత్వం వ్యవసాయరంగంలో ప్రవేశపెట్టింది.

→ భారతదేశం మొత్తం సాగుభూమిలో 40% భూమికి నీటి పారుదల వసతి కలదు.

→ భారత ఆహార సంస్థ ద్వారా భారత ప్రభుత్వం గిడ్డంగులలో భారీగా ఆహారధాన్యాలను నిల్వ చేస్తుంది.

→ పంజాబ్ లోని 12 జిల్లాల్లో 9 జిల్లాలు భూగర్భ జల సమస్యను ఎదుర్కొంటున్నాయి.

→ వ్యవసాయ సంస్కరణలకు 3 వ దశలో ప్రాధాన్యతనిస్తున్నారు.

→ భారతీయ రైతులు కూరగాయలు, పండ్లు, పంచదార, బెల్లాన్ని ఎగుమతి చేయగలుగుతున్నారు.

→ విదేశీ వ్యాపారం వల్ల రైతుల ఆదాయం ఎక్కువ ఒడిదుడుకులకు లోనవుతుంది.

→ రసాయనిక ఎరువులు : రసాయనిక పదార్థాలను ఉపయోగించి తయారు చేసి ఎరువులు.

→ హరిత విప్లవం :

1. హరితవిప్లవంలో భాగంగా, అధిక దిగుబడి విత్తనాలు ప్రవేశపెట్టుట.
2. రసాయనిక ఎరువుల వినియోగం తం
3. ట్రాక్టర్ మొదలైన యంత్రాల వినియోగం
4. నీటి పారుదల సదుపాయాలను కల్పించడం
5. రైతులకు ఋణసదుపాయాన్ని అందించడం.
6. క్రిమిసంహారక మందులు ప్రవేశపెట్టడం, వాటిని ఉపయోగించి వ్యవసాయం చేయటం.

→ సేంద్రియ పదార్థం : పేడ, హ్యూమస్ వంటి పదార్థాలను “సేంద్రియ పదార్థాలు” అంటారు.

→ వర్షాధార వ్యవసాయం : వర్షం మీద ఆధారపడి వ్యవసాయం చేయడం.

→ ఆధునిక వ్యవసాయ పద్ధతులు : అధిక దిగుబడి నిచ్చే విత్తనాలు, యంత్రాలు, యంత్ర పరికరాలు ఉపయోగించి చేసే వ్యవసాయం.

→ విదేశీ వాణిజ్య విధానం : విదేశీ వ్యాపారపరంగా వచ్చిన మార్పుల కనుగుణంగా పంటల క్రయవిక్రయాలు అంతర్జాతీయంగా జరపడం.

Students can go through AP Board 9th Class Social Notes 5th Lesson జీవావరణం to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Social Notes 5th Lesson జీవావరణం

→ జీవంతో కళకళలాడే ఏకైక గ్రహం భూమి.

→ భూ శాస్త్రజ్ఞులు జీవాన్ని ఒక ప్రత్యేక ఆవరణంగా పరిగణిస్తారు. దీనిని “జీవావరణం” అంటారు.

→ ఒక రకమైన జీవరూపం మరొక దానికి ఆహారం అవుతుంది. దీనినే “ఆహారపు గొలుసు” అంటారు.

→ మొక్కలు తయారు చేసిన ఆహారాన్ని శాకాహారులు అని పిలిచే జింక, ఆవు, మేక, ఏనుగు వంటి గడ్డి తినే జంతువులు తింటాయి.

→ శాకాహార జంతువులను తినేవాటిని మాంసాహార జంతువులంటారు.
ఉదా: కుక్క, పిల్లి, డేగ, పులి వంటివి.

→ పశువుల చికిత్సలో డైక్లో ఫెనాక్ అనే మందును వాడుతున్నారు.

→ బాగా చలిగా ఉండే ప్రాంతాలలో పెరిగే నాచు, లిచెన్, చిన్న పొదలతో కూడిన మొక్కలను టండ్రా వృక్షజాలం అంటారు.

→ ఉష్ణమండల సతతహరిత అడవులలో రోజ్ వుడ్, ఎబొని, మహాగని వంటి గట్టి కలప నిచ్చే చెట్లు పెరుగుతాయి.

→ ఉష్ణమండల ఆకురాల్చే అడవులలో సాల్, టేకు, వేప, శీషం వంటి వృక్షాలు పెరుగుతాయి.

→ సమశీతోష్ణ సతత హరిత అడవులలో ఓక్, ఫైన్, నీలగిరి వంటి వృక్షాలు పెరుగుతాయి.

→ సమశీతోష్ణ ఆకురాల్చే అడవులలో ఓక్, యాష్, బిర్చ్ వంటి చెట్లు ఎక్కువగా ఉంటాయి.

→ మధ్యధరా వృక్షజాలంలో నారింజ వంటి నిమ్మజాతి చెట్లు, అంజూర, ఆలివ్, ద్రాక్ష వంటి పంటలను పండిస్తున్నారు.

→ ఉత్తరార్ధగోళంలో 50° నుంచి 70° అక్షాంశాల మధ్య అద్భుతమైన శృంగాకారపు అడవులు పెరుగుతాయి. వీటిని “టైగాలు” అని కూడా అంటారు.

→ శృంగాకారపు అడవులలో చిర్, పైన్, సెడార్ అనేవి ప్రధాన వృక్షజాతులు.

→ ఉష్ణమండల గడ్డిభూములలో ఏనుగులు, కంచరగాడిద, జిరాఫీ, జింక, చిరుత పులి వంటి జంతువులు ఉంటాయి.

→ సమశీతోష్ణ మండల గడ్డి భూములను “స్టెప్పీలు” అంటారు.

→ టండ్రా వృక్షజాలంగా నాచు, లిచెన్, చిన్న చిన్న పొదలను పేర్కొనవచ్చును.

→ టండ్రా ప్రాంతంలో పెరిగే జంతువులు సీల్, వాల్ రస్, మస్క్, ఆక్సెన్, ఆర్కిటిక్ గుడ్లగూబ, ధృవప్రాంత ఎలుగు, ధృవపునక్కలు ప్రధానమైనవి.

→ శిలాజ ఇంధనాలను ఉపయోగించటం వల్ల బొగ్గుపులుసు వాయువుతో పాటు నైట్రోజన్ ఆక్సైడ్, ఆవిరైపోయే కర్బన మూలకాలు భారలోహాలు వంటి ఇతర రసాయనాలు విడుదలవుతాయి.

→ వాతావరణంలోని ఆమ్ల రేణువులు వర్షబిందువులతో కలిసినప్పుడు వాన నీటిలో ఆమ్ల శాతం పెరుగుతుంది. దీనినే “ఆమ్ల వర్షం” అంటారు.

→ భూమి మీద ఉన్న ప్రాణులు అన్ని పర్యావరణం మీద ఆధారపడి ఉన్నాయి.

→ ఆహారపు గొలుసు : ఒక రకమైన జీవరూపం మరొక దానికి ఆహారం అవుతుంది.

→ కఠిన దారు వృక్షాలు : రోజ్ వుడ్, ఎబొని, మహాగని వంటి గట్టి కలపనిచ్చే చెట్లు.

→ ఆమ్ల వర్షాలు : గంధిక, కర్ణన, నత్రిత ఆమ్లాలు విడుదలై వాటి ఫలితంగా పడే వర్షాలను ఆమ్ల వర్షాలు అంటారు.

→ పర్యావరణ సంక్షోభం : మానవులు అభివృద్ధి, సంతోషం పేర్లతో ప్రకృతిని నాశనం చేయుట ద్వారా పర్యావరణ సంక్షోభం తలెత్తుతుంది.

→ టండ్రా : మంచు ప్రాంతం అనగా ధృవాల వద్ద ఉన్న ప్రాంతం.

→ ప్రపంచం వేడెక్కడం : కాలుష్యాల వల్ల కొంతకాలానికి మన పర్యావరణం విషపూరితం అవుతోంది. మరొక ముఖ్యమైన మార్పు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా శీతోష్ణస్థితులు మారటం. దీనినే ‘ప్రపంచం వేడెక్కటం’ (global warming) అంటున్నారు.

→ శిలాజ ఇంధనం : లక్షల సంవత్సరాల క్రితం అడవులు భూమిలోపలికి తిరగబడటం వల్ల ఇవి ఏర్పడ్డాయి, అందుకే వీటిని శిలాజ ఇంధనాలు అంటారు.

→ స్టెప్పీలు : సమశీతోష్ణ మండల గడ్డిభూములను “స్టెప్పీలు” అంటారు.

Students can go through AP Board 9th Class Social Notes 24th Lesson రోడ్డు భద్రతా విద్య to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Social Notes 24th Lesson రోడ్డు భద్రతా విద్య

→ క్రమబద్ధీకరణ అనగా రోడ్డును ఉపయోగించే వారందరూ కచ్చితంగా రోడ్డు భద్రతా నియమాలను పాటించడం.

→ ఒక ప్రదేశం నుంచి మరొక ప్రదేశానికి వెళ్లే వాటిని ట్రాఫిక్ అంటాం.

→ ట్రాఫిక్ నియమ నిబంధనలు సరళంగా, స్పష్టంగా వివరించి తెలియజేయడాన్ని ట్రాఫిక్ విద్య అంటారు.

→ రోడ్డును ఎక్కువగా ఉపయోగిస్తున్న వారిలో కౌమార దశలోని పిల్లలు ఉన్నారు.

→ “నిలుపుటకు వీలు లేదు” అనే ప్రదేశంలో వాహనాలను నిలుపరాదు.

→ డ్రైవింగ్ లైసెన్స్ లేకుండా వాహనాలను నడపరాదు.

→ డ్రైవింగ్ లైసెన్స్ రకాలు :

1. లెర్నర్ లైసెన్స్
2. శాశ్వత లైసెన్స్

→ లెర్నర్ లైసెన్స్ పొందుటకు అవసరమైన ధ్రువపత్రాలు
1) నివాస ధ్రువీకరణ : రేషన్ కార్డు, విద్యుత్ బిల్లు. పన్ను చెల్లింపు రశీదు, జీవిత బీమా, ఓటరు గుర్తింపు కార్డు, పాస్పోర్టు లేదా ఆధార్ కార్డు.
వయస్సు ధ్రువీకరణకు : పాఠశాల ధ్రువీకరణ, పాస్పోర్టు, పుట్టినతేది ధ్రువీకరణ, ఆధార్, పాన్ కార్డు.

→ 50 సి.సి. కంటే ఎక్కువ సామర్థ్యం ఉన్న వాహనాలను నడుపుటకు ఉండవలసిన కనీస వయస్సు 18 సం||లు.

→ వస్తువుల, మనుషుల రవాణాకు ఉపయోగించే వాహనాలను నడుపుటకు ఉండవలసిన కనీస వయస్సు 25 సం||లు.

→ మనం ఆల్కహాల్ తీసుకున్నట్లయితే అది రక్తంలో కలిసిపోయి, మన శరీరం మొత్తానికి రక్తం ద్వారా వ్యాపిస్తుంది. ఊపిరితిత్తులలోకి చేరడం ద్వారా మనం విడిచిపెట్టే గాలిలో ఆల్కహాల్ కు సంబంధించిన ఆనవాలును ఒక ఎలక్ట్రానిక్ పరికరం ద్వారా గుర్తించవచ్చు.

→ తాగి వాహనం నడిపే వారి వాహనాలను అధికారులు సీజ్ చేయవచ్చు.

→ డ్రైవరు ఎల్లప్పుడూ తన వాహనాన్ని ఎడమవైపున నడుపుతూ కుడివైపున వేగంగా వెళ్లే వాహనాలకు దారి వదలాలి.

→ రిజిస్ట్రేషన్ లేకుండా ఏ వాహనాన్ని నడపరాదు.

→ రోడ్డుపై గుర్తులను రోడ్డు ఉపరితలంపై నడిచే పాదచారుల కోసం, వాహన చోదకులకు మార్గనిర్దేశనం చేయడం కోసం ఉపయోగిస్తారు.

→ రోడ్డుకు ఇరువైపులా పాదచారులు నడవడానికి వీలుగా ఉండే దారి సుమారు రెండు మీటర్ల వెడల్పు ఉంటుంది.

→ రోడ్డును రెండు సమాన భాగాలుగా విభజించేదానిని డివైడర్ అంటారు.

→ జీబ్రా క్రాసింగ్ గుర్తులున్న చోట మాత్రమే పాదచారులు రోడ్డును దాటాలి.

→ రోడ్డు మీద వాహనాలను నడుపువారు ఈ గుర్తులను తప్పనిసరిగా పాటించాలి.

→ ఎరుపు రంగు – గీతకు ముందు ఆగాలని సూచిస్తుంది.

→ ఆరెంజ్ రంగు – వెళ్ళడానికి సిద్ధంగా ఉండాలని సూచిస్తుంది.

→ ఆకుపచ్చ రంగు – వాహనాన్ని కదిలించమని సూచిస్తుంది.

→ పాదచారులు నిర్దేశించిన మార్గంలోనే నడవాలి.

→ పాదచారులు రాత్రివేళల్లో నడిచేటప్పుడు విధిగా టార్చిలైట్ దగ్గర ఉంచుకోవాలి.

→ వాహన చోదకులు హెల్మెట్ ధరించాలి.

→ వాహన రిజిస్ట్రేషన్ : ఆర్.టి.ఏ అధికారి కార్యాలయంలో నూతన వాహనానికి సంబంధించిన వివరాలను నమోదు చేసుకుని పొందు పము.

→ శ్వాస పరీక్ష పరికరం: ఆల్కహాల్ తీసుకున్నామా ! లేదా ! అని శ్వాసను పరీక్షించే పరికరం.

→ తప్పనిసరి గుర్తులు : వాహనదారులు తమ రక్షణ కోసం పాటించవలసిన ట్రాఫిక్ కు సంబంధించిన గుర్తులు.

→ ట్రాఫిక్ విద్య ట్రాఫిక్ నియమ నిబంధనలు సరళంగా, స్పష్టంగా తెలియజేయడాన్ని ట్రాఫిక్ విద్య అంటారు.

→ డ్రైవింగ్ లైసెన్స్ వాహనాలను నడిపే నియమ నిబంధనలను పరిశీలించి ఇచ్చే అనుమతి పత్రం. దీనిని మోటారు వాహనాలు నడుపువారు తప్పనిసరిగా పొందవలసి ఉంటుంది.

→ లెర్నర్ లైసెన్స్ తాత్కాలికమైనది. డ్రైవింగ్ నేర్చుకొనుటకు ఆరునెలల కాల పరిమితితో దీనిని జారీ చేస్తారు.

→ శాశ్వత లైసెన్స్ తాత్కాలిక లైసెన్స్ జారీ చేసిన ఒక నెల తరువాత నుంచి శాశ్వత లైసెన్స్ పొందుటకు అర్హత లభిస్తుంది.

→ పాదచారుల దారి : రోడ్డుకు ఇరువైపులా పాదచారులు నడవటానికి వీలుగా ఉండే దారి.

→ ఎరుపు రంగు : గీతకు ముందు ఆగాలని సూచిస్తుంది.

→ ఆరెంజ్ రంగు : వెళ్ళడానికి సిద్ధంగా ఉండాలని సూచిస్తుంది.

→ ఆకుపచ్చరంగు : వాహనాన్ని కదిలించమని సూచిస్తుంది.

Students can go through AP Board 9th Class Social Notes 4th Lesson వాతావరణం to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Social Notes 4th Lesson వాతావరణం

→ సంవహన ప్రవాహాలు : వేడెక్కిన ఉపరితలం మీద ఉన్న అణువులు వేడెక్కుతాయి. వేడెక్కిన ఈ అణువులు చల్లని ప్రదేశాల వైపు ప్రయాణం చేయడం ద్వారా ఉష్ణం బదిలీ అవుతుంది. ఈ ప్రక్రియ వలన “సంవహన ప్రవాహాలు” ఏర్పడతాయి.

→ అంతర అయన రేఖాభిసరణ స్థానం : భూమధ్యరేఖ వద్ద ఉండే అధిక వేడిమి వల్ల వాతావరణం వేడెక్కి వేడిగాలి పైకి లేస్తుంది. దీనివల్ల భూమధ్యరేఖ ఉపరితల ప్రాంతంలో పీడనం తగ్గుతుంది. ఈ తక్కువ పీడనం మేఖలను భూమధ్యరేఖ తక్కువ “పీడన మేఖల” లేదా “అంతర అయన రేఖాభిసరణ స్థానం” అంటారు.

→ కొరియాలిస్ ప్రభావం భూమి తన అక్షం మీద తన చుట్టూ తాను తిరుగుతున్న దాని ప్రభావం వల్ల జనించే శక్తిని “కొరియాలిస్ ప్రభావం” అంటారు.

→ సాపేక్ష ఆర్థత : ఒక నిర్దిష్టమైన ఉష్ణోగ్రత మరియు లెక్కకట్టిన సమయంలో గాలిలో గల నీటి ఆవిరి పరిమాణానికి మధ్యగల నిష్పత్తిని “సాపేక్ష ఆర్ధత” అంటారు.

→ వర్షచ్ఛాయా ప్రాంతం : అరేబియా మహాసముద్రం నుంచి వచ్చే తేమతో కూడిన గాలి పశ్చిమ కనుమల మీద పైకి లేచే క్రమములో విస్తరించి, చల్లబడి, వానపడుతుంది. పశ్చిమ కనుమల ఒక వైపున దిగే గాలిలో తేమ ఉండదు. దక్కన్ పీఠభూమి మధ్య భాగంలో వానలు తక్కువ. కాబట్టి ఈ ప్రాంతం పొడిగా ఉంటుంది. దీనిని “వర్షచ్చాయా ప్రాంతం” అంటారు.

→ అయన రేఖా తుపానులు : చల్లగా, పొడిగా ఘనంగా ఉన్న గాలులు వెచ్చగా, తేమగా, తేలికగా ఉన్న గాలులను కలిసినప్పుడు సమశీతోష్ణ ప్రాంతపు తుపానులు సంభవిస్తాయి.

→ హిమశీకరాలు భూమి ఉపరితలం వద్ద చల్లటి పొరగుండా వాన కురుస్తున్నప్పుడు వర్ప బిందువులు మంచుగా గడ్డకట్టి కిందకు పడతాయి. దీనిని స్లీట్ (హిమశీకరాలు) అంటారు.

→ చినూక్ : ఉత్తర అమెరికాలోని అమెరికా – కెనడా ప్రాంతంలోని రాకీ పర్వతాల కిందగా వీచే పవనాలను “చినూక్” అంటారు.

→ పర్వతీయ వర్షపాతం : తేమతో కూడిన గాలి దాని దారిలో ఉన్న కొండ లేదా ఎత్తైన అవరోధం వల్ల పైకి లేచినపుడు ఈ రకమైన వర్షం కురుస్తుంది.