Srinivas – Page 108 – AP Board Solutions

AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు

March 23, 2023March 21, 2023 by Srinivas

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material 4th Lesson వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు Textbook Questions and Answers.

AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material 4th Lesson వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
వ్యాపారేతర (లేదా) లాభరహిత సంస్థలు అనగానేమి ? సరి అయిన ఉదాహరణలు తెలుపుము.
జవాబు:
ప్రజలకు లేదా తమ సంస్థలోని సభ్యులకు లాభాపేక్ష లేకుండా సేవ చేయాలనే కోరికతో నెలకొల్పిన సంస్థలను వ్యాపారేతర సంస్థలు అంటారు. వీటి యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశ్యము సేవ చేయుట. క్రీడలు, లలిత కళలు, సంగీతము మొదలైన వాటిని అభివృద్ధిపరచడానికి వ్యాపారేతర సంస్థలను నెలకొల్పుతారు. విద్యా సంస్థలు, ఆసుపత్రులు, రోటరీక్లబ్లు, సాంస్కృతిక సంస్థలు, వృద్ధాశ్రమాలు, క్లబ్లు, ఛారిటబుల్ ట్రస్టులు, బ్లడ్్బంకు, ఐ బాంకు మొదలైనవి వ్యాపారేతర సంస్థలకు ఉదాహరణలు. వీటి ముఖ్య ఉద్దేశ్యము సంఘానికి సేవ చేయుట.

ప్రశ్న 2.
వ్యాపారేతర సంస్థలు ఏఏ ఖాతాలను తయారు చేస్తాయి?
జవాబు:
వ్యాపారేతర సంస్థలు లాభార్జనతో నిర్వహించబడవు. అందువలన ఇవి వర్తకపు ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతాలను సంవత్సరాంతమున తయారు చేయవు. అయితే వ్యాపారేతర సంస్థలకు కూడా ఆదాయాలు, వ్యయాలు, ఆస్తులు, అప్పులు ఉంటాయి. కావున సంవత్సరాంతాన ఎంత ఆదాయము వచ్చినది, ఎంత వ్యయమైనది మరియు ఎంత మేరకు సంస్థలో ఆస్తులు, అప్పులు ఉన్నవో తెలుసుకొనవలసిన అవసరము ఉంటుంది. అందువలన వ్యాపారేతర సంస్థలు ఈ క్రింది వాటిని తయారు చేస్తాయి.

వసూళ్ళ – చెల్లింపుల ఖాతా.
ఆదాయ – వ్యయాల ఖాతా.
ఆస్తి – అప్పుల పట్టిక.

ప్రశ్న 3.
వసూళ్ళు – చెల్లింపుల ఖాతా అనగానేమి ?
జవాబు:
వసూళ్ళ – చెల్లింపుల ఖాతా అనగా నగదు వసూళ్ళ చెల్లింపుల ఖాతా. ఇది వాస్తవిక ఖాతా. నగదు ఖాతాను పోలి ఉంటుంది. ఈ ఖాతాలో వసూలైన నగదు మొత్తాలను డెబిట్ వైపున, నగదు రూపములో చెల్లించిన మొత్తాలను క్రెడిట్ వైపున చూపుతారు. సంవత్సర ప్రారంభములో ఉన్న నగదు, బాంకు నిల్వలను డెబిట్ వైపున చూపాలి. సంవత్సర కాలములో వసూలైన నగదు మొత్తాలను డెబిట్ వైపున, చెల్లించిన నగదు మొత్తాలను క్రెడిట్ వైపున చూపవలెను. ఈ వసూళ్ళు – చెల్లింపులు గత సంవత్సరానికి లేదా రాబోయే సంవత్సరాలకు చెంది ఉండవచ్చు. అదే విధముగా రాబడి అంశాలకు, పెట్టుబడి అంశాలకు తేడా చూపనవసరం లేదు. మొత్తము వసూళ్ళ నుంచి మొత్తం చెల్లింపులను తీసివేయగా ముగింపు నగదు నిల్వ మరియు బాంకు నిల్వ తెలుస్తుంది.

ప్రశ్న 4.
ఆదాయ – వ్యయాల ఖాతా అనగానేమి ?
జవాబు:
వ్యాపారేతర సంస్థలు లాభనష్టాల ఖాతాకు బదులుగా ఆదాయ వ్యయాల ఖాతాను తయారు చేస్తాయి. ఇది నామమాత్రపు ఖాతా. ఈ ఖాతాలో డెబిట్ వైపున ఖర్చులు మరియు నష్టాలను, క్రెడిట్ వైపున ఆదాయాలను మరియు లాభాలను చూపుతారు. ఈ ఖాతాలో ప్రస్తుత సంవత్సరానికి సంబంధించిన ఆదాయాలను, వ్యయాలను మాత్రమే తీసుకోవాలి. గత సంవత్సరానికి లేదా రాబోయే సంవత్సరాలకు చెందిన ఆదాయ, వ్యయాలను, తీసుకొనకూడదు. అలాగే రాబడి అంశాలను మాత్రమే ఈ ఖాతాలో చూపించాలి. పెట్టుబడి అంశాలను వదిలివేయాలి. క్రెడిట్ వైపు ఆదాయము, డెబిట్ వైపున వ్యయాల కంటే ఎక్కువగా ఉంటే మిగులు అని, ఒకవేళ ఆదాయము కంటే వ్యయము ఎక్కువగా ఉంటే లోటు అని తెలుస్తుంది.

ప్రశ్న 5.
వసూళ్ళు చెల్లింపులు మరియు ఆదాయ – వ్యయాల మధ్య గల 5 తేడాలను వివరింపుము.
జవాబు: వసూళ్ళ చెల్లింపుల ఖాతా మరియు ఆదాయ వ్యయాల ఖాతాకు మధ్య గల తేడాలు :
వసూళ్ళ-చెల్లింపుల ఖాతా

ఇది నగదు చిట్టాను పోలి ఉంటుంది.
ఇది వాస్తవిక ఖాతా అంశము.
ఇందులో ప్రారంభపు నగదు బాంకు నిల్వలు మరియు ముగింపు నగదు బాంకు నిల్వలు ఉంటాయి.
నగదు వసూళ్ళను డెబిట్ వైపున, నగదు చెల్లింపులను క్రెడిట్ వైపున చూపుతారు.
ఈ ఖాతాలో రావలసిన ఆదాయాలకు, చెల్లించవలసిన వ్యయాలకు, రానిబాకీలకు సర్దుబాట్లు ఉండవు.
ఈ ఖాతాలో గత సంవత్సరము, ప్రస్తుత సంవత్సరము, తదుపరి సంవత్సరానికి చెందిన అన్ని వసూళ్ళు, చెల్లింపులను చూపుతారు.
ఈ ఖాతాలో రాబడి అంశాలకు, పెట్టుబడి అంశాలకు తేడా చూపరు.

ఆదాయ వ్యయాల ఖాతా

ఇది లాభనష్టాల ఖాతాను పోలి ఉంటుంది.
ఇది నామ మాత్రపు ఖాతా అంశము.
ఇందులో ప్రారంభపు నిల్వలు మరియు ముగింపు నిల్వలు ఉండవు.
రాబడి వ్యయాలను డెబిట్ వైపున, రాబడి ఆదాయాలను క్రెడిట్ వైపున చూపుతారు.
ఈ ఖాతాలో ప్రస్తుత సంవత్సరానికి చెందిన రావలసిన మరియు చెల్లించవలసిన అంశాలకు సర్దుబాట్లు ఉంటాయి.
ఈ ఖాతాలో కేవలము ప్రస్తుత సంవత్సరానికి సంబంధించిన అంశాలనే లెక్కలోకి తీసుకుంటారు.
ఈ ఖాతాలో రాబడి అంశాలను తీసుకొని పెట్టుబడి అంశాలను వదిలివేస్తారు.

ప్రశ్న 6.
చందాలను వివరింపుము.
జవాబు:
వ్యక్తుల నుంచి, సంస్థల నుంచి వార్షికముగా వసూలయిన మొత్తాన్ని చందాలు అంటారు. ఈ అంశము వసూళ్ళ చెల్లింపుల ఖాతాలో డెబిట్ వైపున ఉంటుంది. దీనిని ఆదాయ వ్యయాల ఖాతాలో క్రెడిట్ వైపున రాబడి చూపుతారు. అంతేకాక ఏ సంవత్సరానికయితే ఆదాయ వ్యయాల ఖాతాను తయారు చేస్తున్నారో ఆ సంవత్సరానికి చెందిన చందాలను లెక్కలోకి తీసుకొనవలెను.

ప్రశ్న 7.
మరణ శాసనాలు (వారసత్వాలు) వివరింపుము.
జవాబు:
కొంతమంది వ్యక్తులు తమ జీవితానంతరము తమ ఆస్తులు ఫలానా సంస్థలకు, దేవాలయాలకు, పాఠశాలకు చెందాలని వీలునామా వ్రాస్తారు. వారి తదనంతరము ఆయా ఆస్తులు సంస్థలకు వీలునామా ద్వారా సంక్రమిస్తాయి. వీటినే మరణశాసనాలు లేదా వారసత్వాలు అంటారు. వీటిని వసూళ్ళ చెల్లింపుల ఖాతాలో డెబిట్ వైపున నమోదు చేసి, ఆస్తి-ఆప్పుల పట్టికలో అప్పులవైపు చూపుతారు. దీనిని మూలధనముగా పరిగణిస్తారు.

ప్రశ్న 8.
సాధారణ విరాళాలు అనగానేమి ? ప్రత్యేక విరాళాలు అనగానేమి ?
జవాబు:
వ్యక్తులు, సంస్థలు ఉదారముగా ఇచ్చే మొత్తాలను విరాళాలు అంటారు. వీటిని వసూలు-చెల్లింపుల ఖాతాలో డెబిట్ వైపు నమోదు చేస్తారు. ఇవి రెండు రకాలు. 1. సాధారణ విరాళాలు 2. ప్రత్యేక విరాళాలు.
1) సాధారణ విరాళాలు : ఏదైనా ప్రత్యేక అవసరానికి కాక వ్యాపార సంస్థలకు ఇచ్చే చిన్నచిన్న విరాళాలను సాధారణ విరాళాలు అంటారు. వీటిని ఆదాయ వ్యయాల ఖాతాలో ఆదాయంగా చూపుతారు.

2) ప్రత్యేక విరాళాలు : వ్యాపార సంస్థలు ఏదైనా ప్రత్యేక ఉద్దేశ్యముతో విరాళాలను స్వీకరిస్తే వాటిని ప్రత్యేక విరాళాలు అంటారు.
ఉదా : భవన నిధి టోర్నమెంటు నిధి, లైబ్రరీనిధి. వీటిని ఉద్దేశించబడిన ప్రయోజనాలకే వినియోగించాలి. ప్రత్యేక విరాళాలను మూలధన వసూలుగా భావించి, ఆస్తి – అప్పుల పట్టికలో అప్పుల వైపు చూపవలెను.

ప్రశ్న 9.
జీవిత సభ్యత్వ రుసుము అనగానేమి ?
జవాబు:
సాధారణముగా సభ్యులు ప్రతినెల లేదా సంవత్సరము తమ సభ్యత్వానికి రుసుము చెల్లిస్తారు. కనుక సభ్యత్వ ఉండేందుకు రుసుము రాబడి ఆదాయము అవుతుంది. కాని కొంతమంది సభ్యులు ఒకేసారి జీవితాంతము సభ్యునిగా పెద్ద మొత్తాన్ని చెల్లిస్తారు. దీనిని జీవిత సభ్యత్వ రుసుము అంటారు. దీనిని మూలధన వసూలుగా భావించి ఆస్తి – అప్పుల పట్టికలో అప్పుల వైపు చూపుతారు.

ప్రశ్న 10.
రాబడి వ్యయము అనగానేమి ? ఉదాహరణలతో వివరింపుము.
జవాబు:
ఏదైనా వ్యయము సంస్థ యొక్క రాబడిని లేదా లాభాన్ని ఆర్జించుటకు చేస్తే దానిని రాబడి వ్యయము అంటారు. ఆ వ్యయాలు పునరావృతస్వభావము కలవి. సంస్థలకు ఈ వ్యయాల వలన కలిగే ప్రయోజనము ఒక సంవత్సర కాలము కంటే తక్కువగా ఉంటాయి. ఉదా : జీతాలు, అద్దె, వేతనాలు, విద్యుచ్ఛక్తి, భీమా, మరమ్మత్తులు మొదలైనవి.

TEXTUAL EXERCISES

ప్రశ్న 1.
క్రింది వివరాల నుండి వసూళ్ళు-చెల్లింపుల ఖాతాను తయారు చేయండి.
చేతిలో నగదు — 2,000
బాంకులో నగదు — 4,000
వసూలైన చందాలు — 30,000
వసూలైన విరాళాలు — 5,600
ఫర్నిచర్ కొనుగోలు — 9,000
చెల్లించిన అద్దె — 5,000
సాధారణ ఖర్చులు — 2,000
పోస్టేజ్, టెలిగ్రామ్స్ — 800
చిల్లర ఖర్చులు — 100
ముగింపు నగదు నిల్వ — 200
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 1

ప్రశ్న 2.
వసూళ్ళు – చెల్లింపుల ఖాతాను తయారు చేయండి.
ప్రారంభ నగదు నిల్వ — 2,000
చెల్లించిన అద్దె — 250
స్టేషనరి ఖర్చులు — 540
వసూలైన చందాలు — 1,500
గత సం॥నకు చెందినవి — 4,350
ప్రస్తుత సం॥నకు చెందినవి — 800
చెల్లించిన భీమా — 1900
పాత యంత్రం అమ్మకం — 756
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 2

ప్రశ్న 3.
ఈ క్రింది వివరాల నుండి వసూళ్ళు – చెల్లింపుల ఖాతాను తయారు చేయండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 3
సాధన.

ప్రశ్న 4.
ఈ క్రింది వివరాల నుండి వసూళ్ళు – చెల్లింపుల ఖాతాను చూపండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 6
సాధన.

ప్రశ్న 5.
గాంధీ కల్చరర్ క్లబ్కు చెందిన ఈ క్రింది వసూళ్ళు, చెల్లింపుల ఖాతా నుండి ఆదాయ, వ్యయాల ఖాతాను 31-12-2014నకు తయారు చేయండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 8
సర్దుబాట్లు :

2014 వ సం॥నకు గాను రావలసిన చందాలు 600.
చెల్లించవలసిన జీతాలు 400.
విరాళాలలో సగ భాగాన్ని మూలధనీకరించండి.
పెట్టుబడులపై రావలసిన వడ్డీ 60.
ముందుగా చెల్లించిన బీమా 70.

సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 9

ప్రశ్న 6.
ఈ క్రింది వసూళ్ళు, చెల్లింపుల ఖాతా 31-12-2014న తిరుపతి క్లబ్ నకు చెందినది ఆదాయ – వ్యయాల ఖాతాను తయారు చేయండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 11
సర్దుబాట్లు :

చెల్లించిన అద్దె పన్నులలో 2013 వ సం॥నకు చెందినది ? 600 కలసి ఉన్నది.
చెల్లించవలసిన జీతాలు ? 900.
వచ్చిన చందాలలో 2013 సం॥నకు చెందినవి 600 కలసి ఉన్నవి.
2014 సం॥నకు రావలసిన చందాలు 400.
అమ్మిన ఫర్నిచర్ అసలు విలువ 800.

సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 12

ప్రశ్న 7.
శ్రీ వెంకటేశ్వర సొసైటీకి చెందిన వసూళ్ళు – చెల్లింపులు ఖాతా 31-12-2014నకు చెందినది. ఆదాయ వ్యయాల ఖాతాను తయారు చేయండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 14
సర్దుబాట్లు :

ప్రవేశ రుసుము మరియు విరాళాలు మూలధనీకరింపుము.
31-12-2014 న ఆట పరికరాల నిల్వ 4,000.

సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 15

ప్రశ్న 8.
విశాఖ స్పోర్ట్స్ అసోసియేషన్కు చెందిన వసూళ్ళు – చెల్లింపుల ఖాతా 31-12-2014 నకు చెందినది. ఆదాయ, వ్యయాల ఖాతాను తయారు చేయండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 16
సర్దుబాట్లు :
A. రావలసిన చందాలు 31-12-2013 నాటికి 7 450 మరియు 31-12-2014 నాటికి 400.
B. వచ్చిన చందాలలో 2015 సం॥నకు చెందినవి 100 కలిసి ఉన్నవి.
C. ఆట పరికరాల నిల్వ 31-12-2013న 550 మరియు 31-12-2013న 1090.
D. ఆఫీసు ఖర్చులలో కౌ 150 లు 2013 సం॥నకు చెందినవి కాగా 2014సం॥నకు గాను చెల్లించ
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 17

ప్రశ్న 9.
తిరుపతి స్పోర్ట్స్ క్లబ్కు చెందిన క్రింది వసూళ్ళు – చెల్లింపుల ఖాతా నుండి 31-12-2010 నాటికి ఆదాయ, వ్యయాల ఖాతాను తయారు చేయండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 18
సర్దుబాట్లు :
A. లాకర్ల అద్దెలో ఔ 420 2009 సం॥నకు చెందినది కాగా కౌ 630 ఇంకనూ రావలసి ఉంది.
B. అద్దెలో 2009కి చెందినది 9,100 లు కలసి ఉన్నది మరియు ఇంకనూ చెల్లించవలసిన అద్దె * 9,100.
C. స్టేషనరీ ఖర్చులలో 32,184 లు 2009వ సం॥నకు చెందినది మరియు 2,548 లు చెల్లించవలసి ఉన్నది.
D. 2010 సం॥నకు రావలసిన చందాలు 3,272
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 19

ప్రశ్న 10.
31-12-2014 న శ్రీహరి స్పోర్ట్స్ క్లబ్కు చెందిన వసూళ్ళు – చెల్లింపుల ఖాతా ఇలా ఉన్నది.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 20
అదనపు సమాచారం :

2013 సం॥నకు రావలసిన చందాలు 1,000 మరియు 2014 సం॥నకు రావలసిన చందాలు *1,050.
వచ్చిన చందాలలో 2015 సం॥నకు చెందినది 400 లు కలసి ఉన్నవి.
ప్రారంభ ఆట పరికరాల నిల్వ ర్ 1,000 మరియు ముగింపున నిల్వ ర్ 1,250.
గడ్డికోత యంత్రంపై తరుగుదల 10%.
పై వివరాల ఆధారంగా 31-12-2014 నాటికి ఆదాయ వ్యయాల ఖాతాను తయారు చేయండి. మరియు ప్రారంభ, ముగింపు ఆస్తి-అప్పుల పట్టీని తయారు చేయండి.

సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 21

31-12-2014 నాటి ఆస్తి – అప్పుల పట్టిక

ప్రశ్న 11.
ఈ క్రింది వసూళ్ళు – చెల్లింపుల ఖాతా మరియు అదనపు సమాచారం నుండి 31-12-2012 నాటికి కడప సిటీ క్లబ్్కు ఆదాయ, వ్యయాలు తయారు చేయండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 24
సర్దుబాట్లు :
A. వచ్చిన చందాలలో 2013 సం॥నకు చెందిన కౌ 1,200 లు మరియు 2015 సం॥నకు చెందిన 2,400 కలసి ఉన్నవి.
B. 2014 సం॥నకు రావలసిన చందాలు < 1,800.
C. 2014 సం॥నకు చెల్లించవలసిన ప్రింటింగ్ ఖర్చులు 240.
D. 2014 సం॥నకు చెల్లించవలసిన జీతాలు 3,600.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 25

ప్రశ్న 12.
31-12-2008 నాటికి బాంబే స్పోర్ట్స్ క్లబ్కు చెందిన వసూళ్ళు చెల్లింపుల ఖాతా ద్వారా ఆదాయ, వ్యయాల ఖాతాను తయారు చేయండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 27

లాకర్ల అద్దెలో 2007 సం॥నకు చెందినది 360 కలిసి ఉన్నది మరియు రావలసినది ? 90.
అద్దెలో 2007 సం॥నకు చెందినది 1,300 లు కలసి ఉన్నది మరియు ఇంకనూ చెల్లించవలసిన అద్దె 1,300.
స్టేషనరీ ఖర్చులలో 2007 సం॥నకు చెందినది 312 కలసి ఉన్నది మరియు 364 ఇంకనూ చెల్లించవలసి ఉన్నది.
2008 సం॥నకు రావలసిన చందాలు 468.

సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 28

ప్రశ్న 13.
నేతాజి స్పోర్ట్స్ క్లబ్కు చెందిన వసూళ్ళు – చెల్లింపులు ఖాతా 31-12-2014 నకు చెందినది. ఆదాయ – వ్యయాల ఖాతాను తయారు చేయండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 29
అదనపు సమాచారం :
A. వచ్చిన చందాలలో గత సం॥నకు చెందినవి 1,000 లు కలసి ఉన్నవి.
B. అద్దెలో గత సం॥నకు చెందినది ? 600 కలసి ఉన్నది.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 30

ప్రశ్న 14.
విశాఖ టౌన్ క్లబ్కు క్రింది వసూళ్ళు – చెల్లింపులు ఖాతా మీకు అందిస్తున్నది. 31-12-2014 నాటికి ఆదాయ – వ్యయాల ఖాతాను తయారు చేయండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 31
అదనపు సమాచారం :
A. వచ్చిన చందాలలో 500 గత సం॥నకు చెందినవి.
B. అద్దెలో గత సం॥నకు చెందినది ? 300.
C. అమ్మిన ఫర్నిచర్ విలువ 1,000.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 32

ప్రశ్న 15.
గుంటూరు స్పోర్ట్స్ క్లబ్కు చెందిన వసూళ్ళు – చెల్లింపుల ఖాతా 31 మార్చి 2012 నకు ఆదాయ, వ్యయాల ఖాతాను తయారు చేయండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 34
అదనపు సమాచారం :
A. చెల్లించవలసిన జీతాలు 600.
B. ఆట పరికరాల ప్రారంభ నిల్వ కౌ 1,000 ముగింపు నిల్వ 500.
C. పెట్టుబడులపై రావలసిన వడ్డీ 200.
D. 2012 సం॥నకు రావలసిన చందాలు 3,000.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 35

ప్రశ్న 16.
హైదరాబాదుకు చెందిన సాయి చారిటబుల్ ట్రస్టుకు చెందిన వసూళ్ళు – చెల్లింపులు ఖాతా 31-12-2011 నాటిది.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 37
అదనపు సమాచారం :

2011 సం॥నకు రావలసిన చందాలు 2500.
ముందుగా చెల్లించిన అద్దె 300.
స్టేషనరి బిల్లు చెల్లించవలసినది ? 150.
విరాళాలను మూలధనీకరించండి.
ప్రవేశ రుసుములో సగ భాగాన్ని మూలధనీకరించుము.
2011 సం॥నకు రావలసిన వడ్డీ 7 200.

సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 38

ప్రశ్న 17.
నెల్లూరు స్పోర్ట్స్ క్లబ్ 01-01-2010న ప్రారంభించుట జరిగినది. క్రింది వసూళ్ళు – చెల్లింపుల ఖాతా 31 డిసెంబర్ 2010 నాటిది.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 39
అదనపు సమాచారం :

2010 సం॥నకు రావలసిన చందాలు 300.
చెల్లించవలసిన జీతాలు 170.
ప్రవేశ రుసుమును మూలధనీకరింపుము.
బీమానందు 2011 సం॥నకు చెందినది 9 నెలలకు కలదు.

సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 40

ప్రశ్న 18.
బాలాజి ట్రస్టు తిరుపతికి చెందిన వసూళ్ళు – చెల్లింపుల ఖాతా 31-12-2008 నాటిది. ఆదాయ, వ్యయాల ఖాతాను తయారు చేయండి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 41
సర్దుబాట్లు :

2008 సం॥నకు ఇంకనూ రావలసిన చందాలు కౌ 700.
ప్రభుత్వ బాండ్లపై రావలసిన వడ్డీ 100 మరియు చెల్లించవలసిన అద్దె 60.

సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 42

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
ఈ క్రింది వివరాల నుండి వసూళ్ళు చెల్లింపుల ఖాతాను తయారు చేయండి.
చేతిలో నగదు — 2,000
బాంకులో నగదు — 6,000
చందాలు — 3,000
వసూలైన విరాళాలు — 2,400
ఫర్నిచర్ కొనుగోలు — 1,600
సాధారణ ఖర్చులు — 1,000
పోస్టేజి — 400
స్టేషనరీ — 600
చెల్లించిన లాకర్ అద్దె — 1,800
ఆఫీసు ఖర్చులు — 800
ముగింపు నగదు నిల్వ — 7,000
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 43

ప్రశ్న 2.
ఈ క్రింది వసూళ్ళు చెల్లింపుల ఖాతాను 31-3-2015 నాటికి ఈ క్రింది వివరాల ఆధారంగా తయారు చేయండి.
ప్రారంభ నగదు — 2,250
బాంకు నిల్వ — 750
ఆట పరికరాల కొనుగోళ్ళు — 1,500
గ్రౌండ్ నిర్వహణ (ఆట స్థలము) — 250
టోర్నమెంట్ నిధి — 1,000
టోర్నమెంట్ ఖర్చులు — 450
స్టేషనరీ — 250
వసూలైన చందాలు — 3,000
కొనుగోలు చేసిన ప్రైజులు, మెమోంటోలు — 1,400
వినోదపు టికెట్ల అమ్మకం — 600
వినోదపు ఖర్చులు — 400
స్పోర్ట్స్ డే నిర్వహణ ఖర్చులు — 500
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 4 వ్యాపారేతర సంస్థల ఖాతాలు 45

AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు

March 23, 2023March 20, 2023 by Srinivas

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material 3rd Lesson కన్సైన్మెంటు Textbook Questions and Answers.

AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material 3rd Lesson కన్సైన్మెంటు

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న1.
కన్సైన్మెంటు అంటే ఏమిటి ? అమ్మకాలకు, కన్సైన్మెంటుకు తేడాలు ఏమిటి ?
జవాబు:
సరుకు యొక్క యాజమాన్యపు హక్కు మారకుండా వస్తువులను ఒక ప్రదేశము నుంచి మరొక ప్రదేశానికి ప్రతినిధుల ద్వారా అమ్మకం చేయడానికి, పంపడాన్ని కన్సైన్మెంటు అంటారు.
కన్సైన్మెంటుకు, అమ్మకానికి క్రింది వ్యత్యాసాలున్నాయి.

కన్ సైన్మెంటు

యాజమాన్యపు హక్కు : యాజమాన్యపు హక్కు కన్సైనార్కు ఉంటుంది.
వ్యక్తులు : కన్సైన్మెంటు వ్యాపారములో ఇద్దరు వ్యక్తులు ఉంటారు. ఒకరు కన్సైనార్ మరియు కన్సైనీ.
సంబంధము : కన్సైనార్, కన్సైనీల మధ్య సంబంధం యజమాని – ప్రతినిధి.
డిస్కౌంట్ – కమీషన్ : కన్సైనీ చేసిన అమ్మకాలపై కన్సైనార్ కమీషన్ చెల్లిస్తాడు.
లాభనష్టాలు : కన్సైన్మెంటులో వచ్చిన లాభ నష్టాలను కన్సైనార్ భరిస్తాడు.

అమ్మకాలు

యాజమాన్యపు హక్కులు అమ్మకపుదారు నుంచి కొనుగోలుదారుకు బదిలీ అవుతాయి.
అమ్మకములో కూడా ఇద్దరు వ్యక్తులు ఉంటారు.
1. అమ్మకపుదారుడు
2. కొనుగోలుదారుడు
వీరి మధ్యగల సంబంధం ఋణదాత – ఋణగ్రస్తుడు.
కొనుగోలుదారుడు తాను కొన్న సరుకుపై డిస్కౌంటును పొందవచ్చు.
సరుకు అమ్మిన తర్వాత అమ్మకంపై లాభ నష్టాలను అమ్మకపుదారుడు భరిస్తాడు.

ప్రశ్న 2.
క్రింది వానికి తేడాలు వ్రాయండి.
ఎ) ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిస్కు, అకౌంటు సేల్స్కు
బి) కమీషను, డెల్డరీ కమీషన్కు
జవాబు:
ఎ) ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిస్కు, అకౌంటు సేల్స్కు మధ్యగల తేడాలు :
ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిస్

ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిస్ను అమ్మకపుదారుడు తయారు చేస్తాడు.
దీనిని అమ్మకపుదారుడు కొనుగోలుదారుకు పంపుతాడు.
ఖర్చులను కలుపుతారు. కాని డిస్కౌంట్ కమీషన్ తీసివేస్తారు.
రెండు పార్టీల మధ్య ఋణదాత – ఋణగ్రస్తుని సంబంధము ఉంటుంది.

అకౌంటు సేల్స్

అకౌంటు సేల్స్ను కన్సైనీ తయారు చేస్తాడు.
దీనిని కన్సైనీ కన్సైనార్కు పంపుతాడు.
అన్ని ఖర్చులను మరియు కమీషన్ అకౌంట్ సేల్స్ తగ్గిస్తారు.
రెండు పార్టీల మధ్య ఉండే సంబంధము యజమాని మరియు ప్రతినిధి.

బి) కమీషన్కు, డెల్డరీ కమీషన్కు మధ్యగల తేడాలు కమీషన్

కన్సైనీ సరుకు అమ్మినందుకు ప్రతిఫలముగా కమీషన్ పొందటానికి అర్హత ఉంటుంది.
కన్సైనీకి సాధారణముగా అతడు చేసిన అమ్మకాలపై నిర్ణీత శాతం కమీషన్ చెల్లిస్తారు.
రానిబాకీల వలన కలిగే నష్టానికి కన్సైనీ బాధ్యత వహించనవసరం లేదు.

డెల్డరీ కమీషన్

రానిబాకీల వలన కలిగే నష్టాన్ని కవర్ చేసుకోవడానికి కన్సైనీకి డెల్డరీ కమీషన్ ఇస్తారు.
డెల్డరీ కమీషన్ను స్థూల అమ్మకాలపై లెక్కిస్తారు.
కన్సైనీకి డెల్డరీ కమీషన్ ఇచ్చినపుడు రానిబాకీల వలన ఏర్పడే నష్టాలకు అతడే బాధ్యత వహించవలసి ఉంటుంది.

ప్రశ్న 3.
అకౌంట్ సేల్స్ అంటే ఏమిటి ? నమూనాను తయారు చేయండి.
జవాబు:
అకౌంట్ సేల్స్ అనగా కన్సైనీ కన్సైనార్కు పంపే నివేదిక. దీనిలో సరుకు అమ్మకము, వచ్చిన ధర, ఏజెంటు, కమీషన్ పెట్టిన ఖర్చులు, చెల్లించవలసిన మొత్తం మొదలైన వివరాలు ఉంటాయి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 1

ప్రశ్న 4.
ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిస్ అంటే ఏమిటి ? నమూనాను తయారు చేయండి.
జవాబు:
కన్సైనార్ సరుకుతో పాటుగా ఒక నివేదికను కన్సైనీకి పంపడం జరుగుతుంది. దీనిలో కన్సైన్ చేసిన వస్తువుల వర్ణన, పరిమాణం, బరువు, ధర మరియు ఇతర వివరాలు ఉంటాయి. ఈ నివేదికను ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిస్ అంటారు. చూడడానికి ఇది అమ్మకాల ఇన్వాయిస్ను పోలి ఉన్నా, కాని దీనిని పంపడంలో ఉద్దేశ్యము వేరు. అమ్మకాల ఇన్వాయిస్ అనే నివేదికను అమ్మకపుదారు, కొనుగోలుదారుకు పంపిన వస్తువుల విలువను కొనుగోలుదారుకు ఛార్జి చేయడం జరుగును.
కానీ కన్సైనార్, కన్సైనీకి పంపే ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిస్ కన్సైనీ ఖాతాను వస్తువుల విలువతో ఛార్జి చేయడం జరగదు. ఇది సరుకు పంపినట్లుగా సాక్ష్యము. అంతేకాకుండా ఇందులో ఉదహరించిన ధర ఎక్కువ ధరకు అమ్మకాలు చేయమని ఉద్దేశ్యము. అందులో ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిస్ లో ఉదహరించిన ధరను ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిస్ ధర అంటారు. ఈ ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిస్ ధర పంపిన వస్తువుల అసలు ధర కావచ్చు. కాని సాధారణముగా అమ్మకపు ధరను లేదా పంపిన వస్తువులను కన్సైనీ అమ్మవలసిన కనిష్ట ధరను సూచిస్తుంది.

ప్రశ్న 5.
అసాధారణ నష్టాన్ని కన్సైన్మెంటు ఖాతాలో ఏ విధముగా చూపించాలి ?
జవాబు:
అనుకోని సంఘటన వలన సరుకునకు నష్టం ఏర్పడితే ఆ నష్టాన్ని అసాధారణ నష్టం అంటారు. అగ్ని ప్రమాదం, అజాగ్రత్త, దొంగతనం, వరదలు, భూకంపాల వలన ఈ రకమైన నష్టం ఏర్పడును. అసాధారణ నష్టం సహజమైనది కాదు. ఈ నష్టాన్ని వదిలివేయడానికి వీలులేదు. ఈ అసాధారణ నష్టాన్ని ముగింపు సరుకు విలువ కట్టినట్లుగానే విలువ కట్టాలి. ఈ విధముగా నష్టమైన సరుకు విలువ కట్టేటపుడు కన్సైనార్ పెట్టిన ఖర్చులలో భాగాన్ని కూడా తీసుకోవాలి. అసాధారణ నష్టాన్ని కన్సైన్మెంటు ఖాతాకు క్రెడిట్ చేసి, మరల లాభనష్టాల ఖాతాకు మళ్ళించాలి.
చిట్టా పద్దు :
లాభనష్టాల ఖాతా Dr
To కన్సైన్మెంటు ఖాతా
సరుకును భీమా చేసినపుడు, కంపెనీ నుంచి మొత్తం నష్టాన్ని లేదా పాక్షికముగా పరిహారము పొందవచ్చు. పాక్షికముగా పరిహారం వచ్చినపుడు చిట్టాపద్దు
భీమా క్లెయిం ఖాతా Dr
లాభనష్టాల ఖాతా Dr
To కన్సైన్మెంటు ఖాతా

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
కన్సైన్ మెంటును నిర్వచించండి.
జవాబు:
సరుకు యొక్క యాజమాన్యపు హక్కు మారకుండా వస్తువులను ఒక ప్రదేశము నుంచి మరొక ప్రదేశానికి ప్రతినిధుల ద్వారా అమ్మకము చేయడానికి పంపుటను కన్సైన్మెంటు అంటారు.

ప్రశ్న 2.
ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిస్ తయారు చేయవలసిన ఆవశ్యకత ఏమిటి ?
జవాబు:
ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిసను కన్సైనార్ తయారుచేసి కన్సైనీకి పంపుతాడు. ఇందులో కన్సైనార్ పంపుతున్న వస్తువుల యొక్క పరిమాణము, నాణ్యత, ధర, మొదలైన అంశాలు పొందుపరచబడి ఉంటాయి. ప్రొఫార్మా ఇన్వాయిస్లో ధరల ప్రకారమే కన్సైన్ అమ్మకాలను చేయవలసి ఉంటుంది.

ప్రశ్న 3.
అకౌంటు సేల్సును ఎందుకు తయారు చేస్తారు ?
జవాబు:
అకౌంట్ సేల్సును కన్సైనీ తయారు చేసి కన్సైనార్కు పంపుతాడు. ఇందులో కన్సైనీ దిగుమతి చేసుకున్న సరుకు వివరాలు, కన్సైనీ చేసిన అమ్మకాలు, కన్సైనీ వద్ద మిగిలి ఉన్న సరుకు, కన్సైనీ చేసిన ఖర్చులు, కన్ సైనీకి రావలసిన కమీషన్ మొదలైన వివరాలను అకౌంటు సేల్సులో పొందుపరచబడి ఉంటాయి.

ప్రశ్న 4.
కన్సైన్ మెంటు వ్యాపారములో కన్సైనార్ ఎవరు ? కన్సైనీ ఎవరు ?
జవాబు:
కన్సైన్మెంటు వ్యాపారములో ఇద్దరు వ్యక్తులు ఉంటారు. ఒకరు కన్సైనార్, రెండవ వ్యక్తి కన్సైనీ. కన్సైనార్ను యజమాని అని, కన్సైనీని ప్రతినిధి అంటారు. వీరి మధ్య గల సంబంధము కేవలం యజమాని, ప్రతినిధి సంబంధము మాత్రమే. కన్సైనార్ సరుకును కేవలం అమ్మకం కోసమే పంపుతాడు. కనుక కన్సైనీ ఆ సరుకును అమ్మినంతవరకు యాజమాన్యపు హక్కు కన్సైనార్కు మాత్రమే ఉంటుంది. కన్సైనీ కేవలం అమ్మకపు ఏజంటు. వస్తువులను అమ్మినందుకు కన్సైనార్ కమీషన్ చెల్లిస్తాడు. కన్సైన్మెంటు వచ్చే లాభనష్టాలు కన్సైనార్కు చెందుతాయి.

ప్రశ్న 5.
కమీషన్ అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
కన్సైనీ, కన్సైనార్ తరఫున సరుకు అమ్మినందుకు గాను చెల్లించిన ప్రతిఫలాన్ని కమీషన్ అంటారు. కమీషన్ను అమ్మకాల మొత్తముపై నిర్ణీత శాతముగా లెక్కించి చెల్లించడం జరుగుతుంది.

ప్రశ్న 6.
డెల్ క్రెడరీ కమీషన్ అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
కన్సైన్మెంటు మీద వచ్చిన సరుకును అరువు మీద అమ్మినప్పుడు సాధారణముగా రానిబాకీలు ఏర్పడే అవకాశమున్నది. ఈ రిస్కును తగ్గించుకోవడానికి కన్సైనార్ అరువు అమ్మకాలపై బాకీల వసూళ్ళకై కన్సైనీ నుంచి హామీ పొందుతాడు. అందుకు గాను కన్సైనికి కొంత అదనపు కమీషన్ చెల్లించడం జరుగుతుంది. దీనినే డెల్ డరీ కమీషన్ అంటారు.

ప్రశ్న 7.
సాధారణ నష్టం ఏర్పడటానికి గల కారణాలేమిటి ?
జవాబు:
సరుకు సహజసిద్ధముగా దాని పరిమాణాన్ని కోల్పోయినపుడు, సరుకు విలువ తగ్గుతుంది. తద్వారా కొంత నష్టము ఏర్పడుతుంది. ఈ నష్టము తప్పనిసరి. అలా తప్పనిసరిగా ఏర్పడిన నష్టాన్ని సాధారణ నష్టము అంటారు. ఉదాహరణకు బొగ్గును ఎక్కించేటప్పుడు, దించేటపుడు కొంత పొడి రూపములో దాని పరిమాణము తగ్గుతుంది. అలాగే పెట్రోలియం నిలువ చేసినపుడు సహజ సిద్ధముగా కొంత ఆవిరి అయిపోయి దాని పరిమాణం తగ్గుతుంది.

కన్సైనీ పంపిన సరుకంతా అమ్ముడైతే ఈ సాధారణ నష్టాన్ని ప్రత్యేకముగా చూపవలసిన పనిలేదు. అయితే ముగింపు సరుకు ఉన్నట్లయితే, దాని విలువను లెక్కించేటప్పుడు కన్సైనీకి నికరముగా చేరిన సరుకునే మొత్తం సరుకుగా భావించి క్రింది విధముగా విలువ కట్టాలి.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 2

ప్రశ్న 8.
అకౌంటు పుస్తకాలలో అసాధారణ నష్టాన్ని ఏ విధముగా చూపించాలి ?
జవాబు:
అసాధారణ నష్టము సహజమైనది కాదు. దీనిని వదిలివేయడానికి వీలులేదు. దీనిని ముగింపు సరుకుకు విలువ కట్టి ఈ మొత్తాన్ని కన్సైన్మెంటు ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయాలి.

ప్రశ్న 9.
ముగింపు సరుకు విలువను ఎలా లెక్కగడతారు ?
జవాబు:
కన్సైన్మెంటు మీద పంపిన సరుకులో కొంత భాగము అమ్ముడు కాకుండా మిగిలిపోవచ్చు. ముగింపు సరుకును విలువ కట్టడంలో అసలు ఖరీదు లేదా మార్కెట్ ధర ఏది తక్కువైతే ఆ ప్రకారం విలువ కట్టవలెను. సరుకు విలువను లెక్కించేటప్పుడు కేవలం కొన్న ధరకే కాకుండా సరుకుపై పెట్టిన పునరావృతం కాని ఖర్చులు లెక్కలోకి తీసుకోవాలి. వాటిని ముగింపు సరుకు విలువకు కలపాలి. పునరావృతం కాని ఖర్చులు అంటే కన్సైనార్ నుంచి కన్సైనీ గిడ్డంగికి చేరే వరకు పెట్టిన ఖర్చులు. ఉదా : రవాణా, ప్యాకింగ్, రవాణాలో భీమా, కస్టమ్స్ డ్యూటీ, ఆక్ట్రాయ్, బండి, కూలీ మొదలైనవి కన్సైనీ ఖర్చులను లెక్కలోకి తీసుకొనరాదు.

ప్రశ్న 10.
అసాధారణ నష్టము ఏర్పడటానికి గల కారణాలు ఏవి ?
జవాబు:
అనుకోని సంఘటనల వలన సరుకుకు నష్టము ఏర్పడితే అలాంటి నష్టమును అసాధారణ నష్టం అంటారు. అగ్ని ప్రమాదము వలన గాని, అజాగ్రత్త వలన గాని, దొంగతనము వలన గాని, భూకంపాలు మరేదైనా ప్రకృతి వైపరీత్యాల వలన ఈ రకమైన నష్టము సంభవించవచ్చు. ఇలాంటి నష్టాన్ని ఆపలేము.

TEXTUAL EXERCISES

ప్రశ్న 1.
జనవరి 1, 2009 నుండి శ్రీనగర్ లోని సుధ ₹ 20,000 విలువ గల సరుకును వరంగల్ లోని ఇందిరాకు కన్సైన్మెంట్పై పంపినారు. సుధ రవాణా ఛార్జీల నిమిత్తము ₹ 1,500 చెల్లించినది. ఏప్రిల్ 1, 2009 నాడు ఇందిరా ఈ దిగువ వివరాలతో అకౌంట్ సేల్స్ను పంపినది.
ఎ) 1/2 వంతు సరుకును ₹ 15,000 లకు అమ్మినది.
బి) ఇందిరా ఖర్చులు ₹ 750
సి) ఇందిరా కమీషన్ అమ్మకాలపై 5%
ఇందిరా తాను చెల్లించవలసిన మొత్తములకు బ్యాంక్ డ్రాప్ట్ను జతపరచినది. సుధ పుస్తకాలలో అవసరమైన ఆవర్జా ఖాతాలను తయారు చేయండి.
సాధన.
సుధ పుస్తకాలు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 3

ప్రశ్న 2.
జనవరి 1, 2012 నాడు హైదరాబాద్లోని గోపి ₹ 30,000 ల విలువ గల సరుకును మద్రాస్ లోని సుధీర్ు కన్సైన్మెంట్పి పంపినాడు. గోపి రవాణా మరియు ఇతర ఖర్చుల నిమిత్తము ₹ 2,000 చెల్లించినాడు. ఏప్రిల్ 1, 2012 నాడు సుధీర్ ఈ దిగువ వివరాలతో అకౌంట్ సేల్స్ పంపినాడు.
ఎ) 50% సరుకును ₹ 22,000 లకు అమ్మినాడు.
బి) సుధీర్ ఖర్చులు ₹ 1,200
c) సుధీర్ అమ్మకాలపై @ 5% కమీషన్ పొందుతాడు.
సుధీర్ తాను చెల్లించవలసిన మొత్తమున బ్యాంకు డ్రాప్ట్ను జతపరచినాడు. గోపి పుస్తకాలలో అవసరమైన ఆవర్జా ఖాతాలను తయారు చేయండి.
సాధన.
గోపి పుస్తకాలు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 5

ప్రశ్న 3.
సాయి అండ్ కో చైనా వారు 100 రేడియోలను దీప్తి అండ్ కో హైదరాబాద్ వారికి పంపినారు. ఒక్కొక్కరేడియో ఖరీదు ₹ 500లు. సాయి అండ్ కో వారు బీమా నిమిత్తం ₹ 500 మరియు రవాణా నిమిత్తము ₹ 800 లు చెల్లించినారు. దీప్తి అండ్ కో వారు 80 రేడియోలను ఒక్కొక్కటి ₹ 600 లకు అమ్మినారు. ఈ దిగువ ఖర్చులను దీప్తి & కో వారు చెల్లించినారు.
రవాణా ₹ 20
అమ్మకపు ఖర్చులు ₹ 130
కమీషన్ ₹ 2,400
దీప్తి & కో వారు చెల్లించవలసిన మొత్తంనకు బ్యాంకు డ్రాఫ్టును జతపరచినారు. సాయి & కో వారి పుస్తకాలలో అవసరమైన ఆవర్జా ఖాతాలను చూపండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 7

ప్రశ్న 4.
బందర్ లోని రాజు, ఒక్కోటి.వి.ని ₹ 15,000 రూపాయిలకి 200 టి.వి.లను గుంటూరులోని రాణికి కన్సైన్మెంట్ పై పంపినారు. ఈ దిగువ ఖర్చులను రాజు చెల్లించినాడు.
రవాణా ₹ 2,000
బీమా ₹ 5,000.
రాణి 185 టి.వి.లను ₹ 30,00,000 రూపాయలకు అమ్మినది. రాజు భరించాల్సిన దుకాణము అద్దెను కన్సైన్మెంటు షరతుల ప్రకారం రాణి చెల్లించినది. రాణికి ఒక్కో టి.వి., అమ్మినందున ఔ 200 కమీషన్ వస్తుంది. రాణి చెల్లించవలసిన మొత్తంనకు బ్యాంకు డ్రాఫ్టును రాజుకు ఇచ్చినది. రాజువారి పుస్తకాలలో అవసరమైన ఆవర్జా ఖాతాలను చూపండి.
సాధన.
రాజు పుస్తకాలు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 10

ప్రశ్న 5.
విజయవాడలోని విష్ణు ₹ 50,000 విలువ గల సరుకును సికింద్రాబాద్ లోని శివకు పంపినారు. విష్ణు రవాణా ఖర్చుల నిమిత్తము ₹ 4,000 చెల్లించినారు. మరియు బయానా నిమిత్తం 2 నెలల బిల్ ₹ 30,000 లను అంగీకరించినారు. ఆ బిల్ బ్యాంకు వద్ద ₹ 9,500కు గాను డిస్కౌంట్ చేయబడింది. ఈ దిగువ వివరాలతో అకౌంటు సేల్స్ను శివ పంపినారు.
మొత్తం సరుకు అమ్మకపు విలువ ₹ 2,000; రవాణా ₹ 2,000; కమీషన్ ₹ 3,000 మరియు (మిగిలిన) తను చెల్లించవలసిన మొత్తంనకు బ్యాంకు డ్రాప్టును జతపరిచెను.
విష్ణు పుస్తకాలలో అవసరమైన ఆవర్జా ఖాతాలను తయారు చేయండి.
సాధన.
విష్ణు పుస్తకాలు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 12

ప్రశ్న 6.
విజయవాడలోని లక్ష్మి ₹ 20,000లు విలువ గల సరుకును కోదాడలోని సరస్వతికి కన్సైన్ మెంటుపై పంపినది. లక్ష్మి రవాణా నిమిత్తం ₹ 1,000, భీమా నిమిత్తం 500 లను చెల్లించినది. సరస్వతి బయానా నిమిత్తం ? 5,000 లను ఇచ్చినది. 2 నెలలు తర్వాత సరస్వతి అకౌంట్ సేల్స్ను ఈ దిగువ వివరములతో పంపినది.
సగం సరుకు అమ్మకపు విలువ ₹ 24,000
అమ్మకపు ఖర్చులు ₹ 1,200
కమీషన్ సేల్స్ మీద 10%
లక్ష్మి పుస్తకాలలో అవసరమైన ఆవర్జా ఖాతాలను తయారు చేయండి.
సాధన.
లక్ష్మి పుస్తకాలు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 14

ప్రశ్న 7.
జనవరి 1, 2009న శ్రీనగర్లోని సుధ ₹ 20,000 విలువ గల సరుకును వరంగల్లోని ఇందిరాకు కన్సైన్మెంట్పై పంపినారు. సుధ రవాణా నిమిత్తం ₹ 1,500 చెల్లించినది. ఏప్రిల్ 1, 2009న ఇందిర అకౌంటు సేల్స్ను ఈ దిగువ వివరములతో పంపినది.
ఎ) 50% సరుకు అమ్మకపు విలువ ₹ 15,000
బి)ఇందిర ఖర్చుల నిమిత్తం 750 లను చెల్లించినది
సి) కమీషన్ సేల్స్ మీద 5%
ఇందిర చెల్లించవలసిన మొత్తంనకు బ్యాంకు డ్రాప్టును జతపరచినది. సుధ వారి పుస్తకాలలో అవసరమైన ఆవర్జా ఖాతాలను తెరువుము.

ప్రశ్న 8.
రాబర్ట్ ₹ 5,000 విలువ గల సరుకును 5% కమీషన్పై రహీమ్కు కన్సైన్మెంట్పై పంపినాడు. రాబర్ట్ రవాణా నిమిత్తం 500 లు మరియు బీమా నిమిత్తం ₹ 550 చెల్లించినాడు.
రాబర్ట్ రహీమ్ నుండి రావలసిన మొత్తంనకు బ్యాంకు డ్రాప్ట్ను పొందినాడు మరియు ఈ దిగువ వివరాలతో అకౌంట్ సేల్స్ పొందినాడు.
స్థూల అమ్మకాలు ₹ 7,500
అమ్మకపు ఖర్చులు ₹ 450
కమీషన్ ₹ 375
ఇరువురి పార్టీల పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు మరియు ఆవర్జా ఖాతాలు చూపండి.
సాధన.
రాబర్టు పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 16

AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 20

ప్రశ్న 9.
ముంబాయిలోని కృష్ణ మరియు చెన్నైలోని గోపాల్ కన్సైన్మెంటుపై వ్యాపారం చేస్తుంటారు. గోపాల్ ₹ 10,000 లు విలువ గల సరుకును కృష్ణకు పంపినారు. గోపాల్ రవాణా నిమిత్తం 500 లు బీమా నిమిత్తం ₹ 1,500 లు చెల్లించినారు. కృష్ణ అమ్మకపు ఖర్చులు నిమిత్తం ₹ 900 లు చెల్లించినారు. కృష్ణ మొత్తం సరుకును ₹ 20,000 లకు అమ్మినా మరియు కమీషన్ సేల్స్ పై 5% పొందెను. గోపాల్ మరియు కృష్ణ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయుము.
సాధన.
గోపాల్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 21

కృష్ణ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 23

ప్రశ్న 10.
విజయవాడలోని మణికంఠ ₹ 20,000ల విలువ గల సరుకును అహ్మదాబాద్లోని అయ్యప్పకు కన్సైన్మెంటిపై పంపినారు. మణికంఠ రవాణా నిమిత్తం ₹ 1,000 లను చెల్లించినారు మరియు 2 నెలలు బిల్ ₹ 10,000కు అయ్యప్ప అంగీకరించినారు.
ఆ బిల్ బ్యాంకు వద్ద ₹ 9,500కు గాను డిస్కౌంట్ చేయబడింది. అయ్యప్ప ఈ దిగువ వివరములతో కన్సైన్మెంట్ సేల్స్ అకౌంటును పంపినారు.
మొత్తం సరుకు అమ్మకపు విలువ = ₹ 28,000
ఏజంట్ కమీషన్ = ₹ 2,000
మిగిలిన చెల్లింపునకు బ్యాంకు డ్రాఫ్టును జతపరచినారు. అవసరమైన ఆవర్జా ఖాతాలను తయారు చేయుము.
సాధన.
మణికంఠ పుస్తకాలు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 24

ప్రశ్న 11.
మురళి (50 సైకిళ్ళను) ఒక్కో సైకిల్ను ₹ 800 లకు గాను 50 సైకిళ్ళను దీప్తికి కన్సైన్మెంట్ప జనవరి 1, 2009 న పంపినారు. మురళి ఈ దిగువ ఖర్చులను చెల్లించినారు.
రవాణా = ₹ 1,350
బీమా = ₹ 600
ఇతర ఖర్చులు = ₹ 1,500
జనవరి 5న మురళి ఒక బిల్ను ₹ 40,000 లకు గాను దీప్తిపై అంగీకరించినారు. ఫిబ్రవరి 20న దీప్తి అకౌంట్ సేల్స్ను ఈ దిగువ వివరాలతో పంపినది.
ఒక్కో సైకిల్ అమ్మకపు విలువ = ₹1,000
రవాణా ఖర్చులు = ₹ 500
గిడ్డంగి = ₹ 460
ఇతర ఖర్చులు = ₹ 300
కన్సైనార్ మరియు కన్సైనీ పుస్తకాలను తయారు చేయుము.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 26

ప్రశ్న 12.
బెంగుళూరులోని రోబర్ట్ & కో ఒక్కోపెట్టెను ₹ 350 లకు గాను 100 పెట్టెలను కలకత్తాలోని మహతీ అండ్ కో వారికి పంపినారు. రోబర్ట్ అండ్ కో రవాణా నిమిత్తం ₹ 700 మరియు బీమా నిమిత్తం <250 రూపాయలను చెల్లించినాడు.
ఈ దిగువ వివరములతో అకౌంటు సేల్స్ను మహతి అండ్ కో పంపినారు.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 29
ఇద్దరి పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులను రాయుము.
సాధన.
రోబర్ట్ అండ్ కో వారి పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 30

మహతి అండ్ కో పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 13.
హైదరాబాద్ లోని ఎ అండ్ కో వారు ఒక్కో వీడియో గేమ్ ₹ 500 లకు 100 వీడియో గేమ్లను ఢిల్లీలోని బి అండ్ కో వారికి కన్సైన్మెంట్పై పంపినారు. ఎ అండ్ కో వారు రవాణా నిమిత్తం ₹ 2,000 మరియు గిడ్డంగి నిమిత్తం ₹ 3,000లను చెల్లించినారు.
ఈ దిగువ వివరములతో బి అండ్ కో వారు అకౌంటు సేల్స్ను పంపినారు.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 35
ఇద్దరి పుస్తకాలలో అవసరమైన ఆవర్జా ఖాతాలను తయారు చేయుము.
సాధన.

ప్రశ్న 14.
చీరాలలోని X ఒక్కో పొగాకు కట్టను ₹ 250 లకు ₹ 200 గాను పొగాకు కట్టలను విజయవాడలోని V కి కన్సైన్మెంట్పై పంపినారు. X రవాణా నిమిత్తం కౌ 1,250 లను చెల్లించినారు. X ఒక బిల్ 3 నెలలకు ₹ 30,000 లకు గాను V పై అంగీకరించినారు. V మొత్తం సరుకు అమ్మిన మరియు ఈ దిగువ వివరాలతో అకౌంటు సేల్స్ను Xకి పంపినారు.
సరుకు అమ్మకపు విలువ ₹ 60,000 అందు నుండి కన్సైనీ ఖర్చులు 400 మరియు కమీషన్ అమ్మకాలపై 5%. ఇరువురి పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు, ఆవర్జా ఖాతాలను రాయండి.
సాధన.
X పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 39

ప్రశ్న 15.
అమర్ 100 బేళ్ళ పత్తిని అక్చర్కు ఒక్కొక్కబేల్ ₹ 5,000 లకు పంపినారు. అమర్ ఖర్చులు ప్యాకింగ్ ఛార్జీలు ₹ 500; ప్రయాణపు భీమా ₹ 2,000. అక్బర్ 80 బేళ్ళను ఒక్కొక్కటి ₹ 8,000 లకు అమ్మినారు. అక్బరు ఖర్చులు రవాణా ₹ 3,000; గిడ్డంగి అద్దె ₹ 400; అమ్మకపు ప్రతినిధి జీతం ₹ 1,600. ముగింపు సరుకు విలువను లెక్కించండి.
సాధన.
ముగింపు సరుకు విలువను లెక్కించుట :
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 45

ప్రశ్న 16.
జనవరి 15, 2009 నాడు హైదరాబాద్ లోని ధరణి 400 సైకిళ్ళను వరంగల్ లోని ధీరజ్ కు పంపినాడు. ఒక్కొక్క సైకిలు కౌ ₹ 1,000 లు మరియు ఇతర ఖర్చులు ₹ 6,000 ధీరజ్ నుండి ఈ దిగువ అకౌంటు సేల్స్ వచ్చినవి. 100 సైకిళ్ళను ఒక్కొక్కటి ₹ 1,400కు అమ్మినాడు. కమీషన్ 5%, ఇతర ఖర్చులు ₹ 3,700 మినహాయించుకున్నాడు.
ఏప్రిల్ 10 నాడు మరల150 సైకిళ్ళను ఒక్కొక్కటి ₹ 1,400కు అమ్మినారు. కమీషన్ 5% మరియు ఖర్చుల నిమిత్తం ₹ 2,900 మినహాయించుకున్నాడు. ధరణి పుస్తకాలలో కన్సైన్మెంట్ ఖాతాను తయారు చేయుము.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 46

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
గణేష్ నుండి వచ్చిన 200 రేడియోలకు చెందిన అకౌంట్ సేల్స్ను చక్రవర్తి తయారు చేయు విధానం.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 50

ప్రశ్న 2.
గుంటూరులోని శ్రీ మణికంఠ ₹ 1,00,000 సరుకును వారి ఏజెంట్ అయిన హైదరాబాద్లో ని శ్రీరామకు పంపినాడు. శ్రీ మణికంఠ లోడింగ్ మరియు ప్రమాద బీమా నిమిత్తము 5,000 చెల్లించినారు. కన్సైన్మెంటు సరుకు అందగానే శ్రీరామ బయానా నిమిత్తము ₹ 50,000 లను బ్యాంక్ డ్రాఫ్ట్ ద్వారా పంపినాడు. శ్రీరామ పంపిన ఎకౌంట్ సేల్స్ ద్వారా ఈ దిగువ వివరములు తెల్సినవి.
ఎ) స్థూల అమ్మకాలు ₹ 2,00,000
బి) గిడ్డంగి అద్దె ₹ 1,000
సి) వ్యాపార ప్రకటనలు ₹ 2,000
డి) అమ్మకాలపై కమీషన్ 10%
ఇ) శ్రీరామ తాను చెల్లించవలసిన మొత్తమునకు బ్యాంకు డ్రాఫ్ట్ను జతపరిచినారు. మీరు శ్రీ మణికంఠ మరియు శ్రీరామ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు మరియు ఆవర్జా ఖాతాలను తయారు చేయండి.
సాధన.
శ్రీ మణికంఠ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 51

ప్రశ్న 3.
రాజమండ్రిలోని భాస్కర్ 500 ల రేడియోలను ఒక్కొక్కటి 600 తెనాలిలోని ప్రసాదుకు కన్సైన్మెంటుపై పంపినారు. భాస్కర్ రవాణా మరియు ప్రయాణ భీమా నిమిత్తము ₹ 12,000 చెల్లించినారు. భాస్కర్ ప్రసాద్ పై ₹ 1,00,000 లకు ఒక బిల్లును 3 నెలలకు రాసినారు.
ఎ) స్థూల అమ్మకాలు ₹ 3,00,000; బి) గిడ్డంగి అద్దె ₹10,000; సి) స్థూల అమ్మకాలపై 5% కమీషన్ ప్రసాదు భాస్కరుకు తాను పంపవలసిన మొత్తంకు బ్యాంక్ డ్రాఫ్టు జతపరచినాడు. కన్సైనార్ మరియు కన్సైనీ పుస్తకాలలో ఆవర్జా ఖాతాలను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 57

ప్రశ్న 4.
ఒక బొగ్గు కంపెనీ ₹ 15,000 విలువ చేసే 2,000 టన్నుల బొగ్గును కన్సైనీకి పంపింది. ఇతడు రైల్వే ఫ్రైటు ₹ 4,600 చెల్లించాడు. కన్సైనీ 1,000 టన్నులు అమ్మినట్లు, తనకు పంపిన సరుకులో 40 టన్నులు తక్కువ చేరినట్లు తెలియజేసాడు. ముగింపు సరుకు విలువ కనుక్కోండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 60
ఇప్పుడు కన్సైనీ పొందిన సరుకు : 2,000 – 40 = 1,960 టన్నులు. కాబట్టి 1960 టన్నుల ధర ₹ 19,600 లు అవుతుంది.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 61

ప్రశ్న 5.
కడపలో ఉన్న లక్ష్మణ్ విజయవాడలోని గిరిధర్కు 50 ఒక్కొక్క టేబులు ఇన్వాయిస్ ధర ₹ 220, అసలు ధర చెల్లించాడు. గిరిధర్ ఆయి ₹ 100, గోడౌన్ అద్దె ₹ 150 లు చెల్లించాడు. సంవత్సరాంతాన గిరిధర్ 40 టేబుళ్ళను ఒక్కొక్కటి ₹ 300 చొప్పున అమ్మాడు. ముగింపు సరుకు విలువను లెక్కకట్టండి. అవసరమైన చిట్టాపద్దులు రాయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 62
అమ్మకం కాని 10 టేబుళ్ళ విలువ : 234×10 = ₹ 2,340
పైన లెక్కించిన ముగింపు సరుకులో ఇన్వాయిస్ లాభం కూడా కలిసి ఉన్నందున ఆ లాభాన్ని లెక్కించి సర్దుబాటు చేయకపోతే సరైన లాభాన్ని చూపించినట్లు కాదు. లాభాన్ని క్రింది విధంగా లెక్కించాలి.
10 టేబుళ్ళ ఇన్వాయిస్ ధర 10 × 220 = ₹ 2,200
తీ. :10 టేబుళ్ళ అసలు ధర 10 × 200 = ₹ 2,000
ఇన్వాయిస్ ధరలో కలిసిన లాభం = 2200 – 2000 = ₹ 200
చిట్టాపద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 63

ప్రశ్న 6.
బొంబాయిలోని రేడియో హౌస్ కలకత్తాలోని బెనర్జీ వారికి 100 రేడియోలను ఒక్కింటికి ₹ 900 చొప్పున పంపించారు. రేడియో హౌస్ 6,000 ఫ్రైటు, బీమా నిమిత్తం చెల్లించారు. బెనర్జీ బ్రదర్స్ 3 నెలల బిల్లును ₹ 60,000 కు అంగీకరించారు. బెనర్జీ బ్రదర్స్ అద్దె కింద ₹ 2,400 లకు, ప్రకటనలు ₹ 1,500 చెల్లించాడు. వారు 80 రేడియోలను ఒక్కింటికి ₹ 1,230 చొప్పున అమ్మారు. అమ్మకాలపై పొందవలసిన కమీషన్ 5%.
ఇద్దరి పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు రాసి, అవసరమైన ఆవర్జా ఖాతాలను చూపండి.
సాధన.
రేడియో హౌస్ బొంబాయి వారి పుస్తకాలలో చిట్టాపద్దులు (కన్ సైనార్)
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 3 కన్సైన్మెంటు 64

AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల

March 23, 2023March 18, 2023 by Srinivas

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material 2nd Lesson తరుగుదల Textbook Questions and Answers.

AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material 2nd Lesson తరుగుదల

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
తరుగుదలను నిర్వచించి, తరుగుదలకు గల ప్రధాన కారణాలను వివరించండి.
జవాబు:
తరుగుదల నిర్వచనాలు :
“ఒక కాలములో ఏదో కారణము వలన ఒక ఆస్తి ఫలోత్పాదక శక్తి ఎంత వ్యయమైదని తెలిపే కొలతను తరుగుదల అంటారు.

స్పైసర్ అండి పెగ్గర్ “ఒక ఆస్తి యొక్క నాణ్యత, పరిమాణము లేదా విలువలో వచ్చే శాశ్వతమైన, అవిచ్ఛిన్నమైన తగ్గుదలే తరుగుదల”. – పికిల్సీ “ఉపయోగించడం వలన గాని, కాలము గతించడం వలన గాని లేదా రెండింటి వలన గాని ఆస్తి సహజ విలువలో జరిగే తగ్గింపే తరుగుదల”. – ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ కాస్ట్ అండ్ మేనేజిమెంటు అకౌంటింగ్ తరుగుదలకు గల కారణాలు: తరుగుదల ఏర్పడటానికి ఈ క్రింది వాటిని ప్రధాన కారణాలుగా చెప్పవచ్చును.

1) అరుగులు, తరుగులు : స్థిరాస్తులను వస్తువుల ఉత్పత్తి కోసం ఉపయోగించడం వలన ఆస్తులు తరుగుతూ, తరుగుతూ చివరకు పనికి రాకుండా పోతాయి. ఉదా : యంత్రాలు, భవనాలు మోటారు వాహనాలు మొదలైనవి. యంత్రము కొన్నప్పటి విలువకు, కొంత కాలం వాడిన తర్వాత ఉన్న విలువకు గల తేడాను తరుగుదల అంటారు.

2) భౌతిక శక్తులు : కొన్ని ఆస్తులను ఉపయోగించినా, ఉపయోగించకపోయినా వాతావరణము, గాలులు, వర్షాలు తదితర భౌతిక శక్తుల ప్రభావముతో ఆయా ఆస్తుల విలువలు తగ్గిపోతాయి.

3) కాల గమనము : వ్యాపార అవసరాల నిమిత్తము కొన్ని ఆస్తులను కొంటారు. మరికొన్ని ఆస్తులను కౌలుకు తీసుకోవడం జరుగుతుంది. నిర్ణీత కాల పరిమితితో ఈ ఆస్తులపై హక్కులను కలిగి ఉంటారు. ఉదా: కౌలుదారీ ఆస్తులు, కాపీరైట్లు, పేటెంట్లు మొదలైనవి. కాలపరిమితి పూర్తికాగానే ఈ ఆస్తులు అదృశ్యమై, వాటి విలువ లేకుండా
పోతుంది.

4) లుప్తత : సాంకేతిక మార్పుల వలన తక్కువ ఖర్చుతో, నాణ్యతగల వస్తువులను ఉత్పత్తి చేసే నూతన యంత్రాలను కనుగొన్నప్పుడు పాతయంత్రాలు తమ విలువను కోల్పోతాయి. నూతన పద్ధతులు, నూతన యంత్రాల వలన పాత ఆస్తులు నిరుపయోగమైతే దానివి లుప్తతగా పేర్కొంటారు. లుప్తతను కూడా తరుగుదలగా భావిస్తారు.

5) ప్రమాదాలు : ఏదైనా ఒక ఆస్తి అనుకోకుండా ప్రమాదానికి గురైతే ఆ ఆస్తి విలువను కోల్పోతుంది. వరదలు, భూకంపాలు, అగ్ని ప్రమాదాలు మొదలైనవి సంభవించవచ్చు. ప్రమాదాల వలన ఆస్తి విలువ శాశ్వతముగా తగ్గిపోతుంది.

6) ఉద్గ్రహణ : గనులు, క్వారీలు, నూనె బావులు మొదలైన వాటిని నిరవధికముగా ఉపయోగించడం వలన అవి ఉద్గ్రహణ చెందుతాయి. ఈ ఆస్తుల విషయములో భూగర్భ సంపద, ఖనిజాలను వెలికి తీసిన కొద్ది ప్రకృతి వనరులు తగ్గిపోవటం లేదా హరించుకొని పోవడం జరుగుతుంది.

ప్రశ్న 2.
తరుగుదలను నిర్వచించి, తరుగుదల ఏర్పాటు యొక్క ఆవశ్యకతను తెలపండి.
జవాబు:
తరుగుదల ఈ క్రింది విధాలుగా నిర్వచించవచ్చును.
“ఒక కాలములో ఏదో ఒక కారణము వలన ఒక ఆస్తి ఫలోత్పాదక శక్తి ఎంత వ్యయమైనదో తెలిపే కొలతను తరుగుదల” అంటారు. “ఒక ఆస్తి యొక్క నాణ్యత, పరిమాణము లేదా విలువలో వచ్చే శాశ్వతమైన, అవిచ్ఛిన్నమైన తగ్గింపే తరుగుదల”. “ఉపయోగించడం వలన గాని, కాలము గతించడం వలన గాని లేదా రెండింటి వలన గాని ఆస్తి సహజ విలువలో తగ్గింపే తరుగుదల”.

తరుగుదల ఏర్పాటు ఆవశ్యకత : ఈ క్రింది లక్ష్యాల సాధన కోసము వ్యాపార సంస్థలు తమ స్థిరాస్తులపై తరుగుదలను ఏర్పాటు చేస్తాయి.
1) వాస్తవమైన లాభాన్ని లేదా నష్టాన్ని కనుక్కోవడానికి : వ్యాపార సంస్థలు ఆదాయమును ఆర్జించినప్పటికీ వివిధ రకాలైన రాబడి వ్యయాలను చెల్లిస్తారు. ఉదా : జీతాలు, పోస్టేజి, స్టేషనరీ మొదలైనవి. ఈ వ్యయాలతోపాటు తరుగుదులను కూడా రాబడి వ్యయంగా భావించి లాభనష్టాల ఖాతాలో చూపినపుడు మాత్రమే వాస్తవమైన లాభాన్ని లేదా నష్టాన్ని కనుక్కోవడం సాధ్యమవుతుంది.

2) వాస్తవమైన ఆర్థిక స్థితిని చూపించడానికి : ఆస్తుల విలువ నుంచి తరుగుదల తీసివేయకపోతే, ఆస్థి అప్పుల పట్టి వ్యాపార సంస్థ యొక్క వాస్తవమైన మరియు ఖచ్చితమైన స్థితిని చూపించదు. అందువలన తరుగుదలను ఏర్పాటు చేసి ఆస్తి – అప్పుల పట్టికలో ఆస్తుల విలువ నుంచి తీసివేసి చూపించాలి. ఈ విధముగా చేసినపుడు మాత్రమే ఆస్తి అప్పుల పట్టిక సంస్థ యొక్క వాస్తవమైన ఆర్థిక పరిస్థితి చూపుతుంది.

3) ఆస్తులను పునఃస్థాపించడానికి నిధులను సమకూర్చుకోవడానికి : వ్యాపార సంస్థలు ప్రతి సంవత్సరం లాభాల నుంచి కొంత భాగాన్ని తరుగుదల ఏర్పాటు చేసి, తగిన నిధులు సమకూరిన తర్వాత జీవిత కాలం ముగిసిన పాత ఆస్తులను మార్చి నూతన ఆస్తులను కొనుగోలు చేస్తాయి.

4) సరైన ఉత్పత్తి వ్యయాన్ని లెక్కించుటకు : సంస్థ యొక్క వివిధ వస్తువుల ఉత్పత్తి వ్యయాలు లెక్కించడానికి ఆయా ఆస్తుల యొక్క తరుగుదలను లెక్కించి, పుస్తకాలలో నమోదు చేయాలి. తరుగుదలను లెక్కించని యడల వ్యయ పుస్తకాలు, సరైన ఉత్పత్తి వ్యయాలను చూపవు. తరుగుదల ఉత్పత్తి వ్యయంలో భాగం కాబట్టి సరైన ఉత్పత్తి వ్యయాన్ని లెక్కించడానికి, ఆస్తులపై తరుగుదల ఏర్పాటు తప్పనిసరి.

5) చట్ట నిబంధనల నిమిత్తము : భారతీయ కంపెనీల చట్టం 1956 ప్రకారం ప్రతి కంపెనీ స్థిరాస్తులపై తరుగుదలను తప్పని సరిగా ఏర్పాటు చేయాలి. తరుగుదలను ఏర్పాటు చేయకుండా తమ వాటాదారులకు డివిడెంటును పంచరాదు.

ప్రశ్న 3.
సరళరేఖా పద్ధతి యొక్క అర్థము, ప్రయోజనాలు, లోపాలు వివరించండి.
జవాబు:
తరుగుదల పద్ధతులలో సరళరేఖా పద్ధతి చాలా సులభమైనది మరియు ఎక్కువ వాడుకలో ఉన్నది. దీనిని స్థిర వాయిదాల పద్ధతి సమాన వాయిదాల పద్ధతి, అసలు ఖరీదు మీద స్థిరశాతం పద్ధతి అని పేర్లతో పిలుస్తారు. ఈ పద్ధతిలో ప్రతి సంవత్సరము ఆస్తి యొక్క అసలు ఖరీదు మీద ఒక స్థిరమైన శాతాన్ని తరుగుదలగా లెక్కగడతారు. అందువలన వార్షిక తరుగుదల మొత్తము ప్రతి సంవత్సరము సమానముగా ఉంటుంది.

వార్షిక తరుగుదల మొత్తాన్ని మరియు తరుగుదల రేటు ఈ క్రింది సూత్రాల ద్వారా కనుగొనవచ్చును.

AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 1

ప్రయోజనాలు : సరళ రేఖా పద్ధతి వలన ఈ క్రింది ప్రయోజనాలు లభిస్తాయి.

ఈ పద్ధతి సులభమైనది. అర్థము చేసుకొనుట తేలిక.
వార్షిక తరుగుదలను సులువుగా లెక్కించవచ్చు.
ఆస్తి జీవిత కాలము పిదప, ఆస్తి యొక్క పుస్తకము విలువ సున్నాకు లేదా దాని అవశేషపు విలువకు సమానమవుతుంది.
జీవిత కాలాన్ని ఖచ్చితముగా అంచనా వేయగలిగిన ఆస్తులకు ఇది అనువైనది.
ప్రతి సంవత్సరం తరుగుదల మొత్తము, ఆస్తి జీవిత కాలమంతా స్థిరముగా ఉంటుంది.

లోపాలు : సరళ రేఖా పద్ధతిలో ఈ క్రింది లోపాలున్నాయి.

ఈ పద్ధతిలో తరుగు మొత్తము ఆస్తి జీవిత కాలము సమానముగా ఉంటుంది. కాని వాస్తవానికి తరుగుదల మరియు మరమ్మతుల ఖర్చు ఆస్తి ఏర్పాటు అయిన మొదటి సంవత్సరాలలో తక్కువగా ఉండి చివరి సంవత్సరాలలో ఎక్కువగా ఉంటుంది.
వివిధ ఆస్తులను సంవత్సరం మధ్యలో కొన్నప్పుడు తరుగుదలను లెక్కించడం కొంత కష్టము.
ఈ పద్ధతికి ఆదాయపు పన్ను చట్టం, 1961 గుర్తింపు లేదు.
ఈ పద్ధతిలో ఆస్తి మీద పెట్టిన పెట్టుబడిపై వడ్డీ లెక్కించరు.
ఆస్తి యొక్క జీవిత కాలం ఖచ్చితముగా అంచనా వేయడం కష్టము.

ప్రశ్న 4.
తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి యొక్క అర్థము, ప్రయోజనాలు, లోపాలు వివరించండి.
జవాబు:
ఈ పద్ధతిలో ప్రతి సంవత్సరము ఆస్తి యొక్క పుస్తకపు విలువ మీద ఒక స్థిరమైన శాతాన్ని తరుగుదలగా రద్దు చేస్తారు. తరుగుదలను రద్దు చేయడం ద్వారా పుస్తక విలువ తగ్గుతున్నందున ఈ పద్ధతిని తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి అంటారు. ఈ పద్ధతిలో తరుగుదల శాతము మాత్రము అన్ని సంవత్సరాలకు స్థిరముగా ఉంటుంది. కాని తగ్గుతున్న ఆస్తి విలువ మీద తరుగుదలను లెక్కించడం వలన తరుగు మొత్తాలు స్థిరముగా ఉండక ప్రతి యేటా తగ్గుతాయి.

స్థిరాస్తులు తగ్గుతున్న నిల్వ మీద తరుగుదల లెక్కించబడుతుంది. కాబట్టి ఈ పద్ధతిలో తరుగుదల ప్రారంభ సంవత్సరాలలో ఎక్కువగాను, చివరి సంవత్సరాలలో తక్కువగాను ఉంటుంది.

ప్రయోజనాలు : తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి వలన ఈ క్రింది ప్రయోజనాలు లభిస్తాయి.
1) ఆస్తుల యొక్క తరుగుదల మరియు మరమ్మతుల ఖర్చు వివిధ సంవత్సరాలకు స్థిరముగా ఉంటుంది. కాబట్టి ఈ పద్ధతి చాలా ప్రయోజనమైనది. కారణము ఆస్తి యొక్క ప్రారంభ సంవత్సరాలలో తరుగుదల ఎక్కువగా, మరమ్మతులు తక్కువగా ఉంటాయి. క్రమక్రమముగా మరమ్మతులు పెరుగుతున్నప్పటికీ తగ్గడం వలన సంస్థ యొక్క ఆర్థిక లావాదేవీలకు ఎలాంటి ఇబ్బంది ఉండదు.

2) ఆస్తుల పాతబడుతున్న కొద్దీ ఆస్తి విలువ తగ్గుతూ ఉంటుంది. అదే విధముగా తరుగుదల మొత్తము తగ్గుతూ ఉంటుంది.

3) ఈ పద్ధతి ఆదాయపు పన్ను చట్టం, 1961 ఆమోదించినది.

4) ఏ ఆస్తుల యొక్క లుప్తత ఎక్కువగా ఉంటుందో, వాటికి ఈ పద్ధతి ప్రయోజనకరముగా ఉంటుంది.

5) ఎక్కువ జీవిత కాలము గల ఆస్తులను రద్దు చేయడానికి ఈ పద్ధతి అనువైనది.

లోపాలు : తగ్గుతున్న నిల్వల పద్దతిలో ఈ క్రింది లోపాలున్నవి.

తరుగుదల రేటును కనుక్కోవడం కష్టము.
ఈ పద్ధతిలో ఆస్తి విలువ సున్నాకు తేవడం కష్టము.
ఆస్తిపై పెట్టిన పెట్టుబడిపై వడ్డీని ఈ పద్దతి పరిగణనలోకి తీసుకోడం.
ఆస్తి జీవిత కాలము ముగిసిన తర్వాత, కొత్త ఆస్తుల స్థాపనకు అవకాశము లేదు.

ప్రశ్న 5.
సరళ రేఖా పద్ధతి, తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతుల మధ్య వ్యత్యాసాలేమిటి ?
జవాబు:
సరళ రేఖా పద్ధతి, తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతుల మధ్య గల వ్యత్యాసాము.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 2

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
తరుగుదల అనగానేమి ?
జవాబు:
డిప్రీసియేషన్ అనే పదము డిగ్రీటియం అనే లాటిన్ పదము నుంచి ఉద్భవించినది. డి అంటే తగ్గుట / తరుగుదల మరియు ప్రీటియం అంటే ధర / విలువ అని అర్థము. దీని అర్థము స్థిరాస్తి విలువలో క్షీణత, తగ్గుదల లేదా తరుగుదల. స్థిరాస్తుల విలువ ఉపయోగించడం వలన, కాలగమనం వలన, లుప్తత లేదా ఏ ఇతర కారణం వలన తగ్గినట్లయితే దానిని తరుగుదల అంటారు.

ప్రశ్న 2.
తరుగుదలకు గల కారణాలు ఏమిటి ?
జవాబు:
తరుగుదల ఏర్పడటానికి ఈ క్రింది కారణాలను చెప్పవచ్చును.

ఆస్తులలో అరుగులు, తరుగులు ఏర్పడుట వలన.
వాతావరణము, వర్షాలు మరియు భౌతిక శక్తుల ప్రభావము.
కాలగమనము వలన
లుప్తత
ప్రమాదాలు సంభవించడం
ఉద్గ్రహణ లేదా ఖనిజాలను గనుల వెలికి తీయడం

ప్రశ్న 3.
లుప్తత అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
సాంకేతిక మార్పుల వలన తక్కువ ఖర్చుతో నాణ్యత గల వస్తువులను ఉత్పత్తి చేయగల నూతన యంత్రాలను కనుగొన్నప్పుడు పాత యంత్రాలు తమ విలువను కోల్పోతాయి. నూతన పద్ధతులు, నూతన యంత్రాల వలన పాత | ఆస్తులు నిరుపయోగమైతే, దానిని లుప్తతగా పేర్కొంటారు. లుప్తత కూడా తరుగుదలగా భావిస్తారు.

ప్రశ్న 4.
హరింపు (Depletion) అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
గనులు, క్వారీలు, నూనే బావులు మొదలైన వాటిని నిరవధికముగా ఉపయోగించడం వలన అవి ఉద్గ్రహణ చెందుతాయి. ఈ ఆస్తుల విషయములో భూగర్భ సంపద, ఖనిజాలను వెలికి తీసేకొలదీ ప్రకృతి వనరులు తగ్గిపోవడం
లేదా హరించుకుపోవడం జరుగుతుంది.

ప్రశ్న 5.
తరుగుదలను లెక్కించే పద్ధతులను తెలుపుము.
జవాబు:
తరుగుదల ఈ క్రింది పద్ధతుల ద్వారా లెక్కించవచ్చును.

సరళరేఖా పద్ధతి.
తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి.
వార్షిక పద్ధతి.
తరుగుదల నిధి పద్ధతి.
భీమా పాలసీ పద్ధతి.
పునర్మూల్యాంకన పద్దతి.
తగ్గింపు పద్ధతి.
గంటకు యంత్రం ఖర్చు రేటు పద్ధతి.

ప్రశ్న 6.
సరళ రేఖా పద్ధతిని గురించి వ్రాయుము.
జవాబు:
తరుగుదల పద్ధతులలో సరళ రేఖా పద్ధతి సులభమైనది మరియు ఎక్కువగా వాడుకలో ఉన్నది. దీనిని స్థిరవాయిదాల పద్ధతి, సమాన వాయిదాల పద్ధతి లేదా అసలు ఖరీదు మీద స్థిర శాతం పద్ధతి అని కూడా అంటారు. ఈ పద్ధతిలో ప్రతి సంవత్సరము ఆస్తి యొక్క అసలు ఖరీదు ఒక స్థిరమైన శాతాన్ని తరుగుదలగా లెక్కగడతారు. అందువలన వార్షిక తరుగుదల మొత్తము ప్రతి సంవత్సరము సమానముగా ఉంటుంది.

ప్రశ్న 7.
తగ్గుతున్న నిల్వల పద్దతిని గురించి వ్రాయుము.
జవాబు:
ఈ పద్ధతిలో ప్రతి సంవత్సరము ఆస్తి యొక్క పుస్తక విలువ మీద ఒక స్థిరమైన శాతాన్ని తరుగుదలగా రద్దు చేస్తారు. తరుగుదలను రద్దు చేయడం ద్వారా దాని పుస్తక విలువ తగ్గుతున్నందున ఈ పద్ధతిని ‘తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి’ అంటారు. ఈ పద్ధతిలో తరుగుదల శాతము మాత్రము అన్ని సంవత్సరాలకు స్థిరముగా ఉంటుంది. కాని తగ్గుతున్న ఆస్తి పుస్తక విలువ మీద తరుగుదలను లెక్కిస్తున్నందువలన, తరుగుదల మొత్తాలు స్థిరముగా ఉండక తగ్గుతూ ఉంటాయి.

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
ప్రవీణ్ ట్రేడర్స్వరు 80,000 లకు ఒక యంత్రాన్ని కొనుగోలు చేశారు. ఆ యంత్రం యొక్క అంచనా వేసిన జీవితకాలం 10 సంవత్సరాలు మరియు దాని అవశేషపు విలువ 10,000. సరళరేఖా పద్ధతి ప్రకారం వార్షిక తరుగుదలను లెక్కించండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 3

ప్రశ్న 2.
ఒక యంత్రం యొక్క కొన్న ఖరీదు 40,000. ఆ యంత్రం యొక్క జీవితకాలం 9 సంవత్సరాలు మరియు దాని అవశేషపు విలువ 4,000 గా అంచనా వేయడమైనది. సరళరేఖా పద్ధతి ప్రకారం వార్షిక తరుగుదల మరియు తరుగుదల రేటును కనుక్కోండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 4

ప్రశ్న 3.
ఒక ట్రక్కు యొక్క కొన్న ఖరీదు 50,000. ఆ ట్రక్కు యొక్క జీవిత కాలం 10 సంవత్సరాలు మరియు దాని అవశేషపు విలువ 5,000 గా అంచనా వేయడమైనది. సరళరేఖా పద్దతి ప్రకారం వార్షిక తరుగుదల మరియు తరుగుదల రేటును లెక్కించండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 6

ప్రశ్న 4.
ఏప్రిల్ 1, 2010 తేదీన ఆనంద్ ట్రేడర్స్ వారు 2,60,000 లకు ఒక యంత్రాన్ని కొనుగోలు చేసి, స్థాపన ఖర్చుల కింద 40,000 చెల్లించారు. ఆ యంత్రం యొక్క జీవితకాలం 10 సంవత్సరాలు మరియు దాని అవశేషపు విలువ 20,000 గా అంచనా వేయడమైనది. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం మార్చి 31 తో ముగిస్తారు. సరళరేఖా పద్ధతి ప్రకారం ఆనంద్ ట్రేడర్స్ పుస్తకాలలో మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు అవసరమైన చిట్టాపద్దులు రాసి, యంత్రం ఖాతాను తయారుచేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 7

చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 8

ప్రశ్న 5.
జూలై 1, 2011 తేదీన నీహారిక & కో వారు 2,16,000 లకు ఒక ప్రింటింగ్ యంత్రాన్ని కొనుగోలు చేసి, దాని స్థాపన ఖర్చుల కింద 24,000 చెల్లించారు. ఆ ప్రింటింగ్ యంత్రం యొక్క జీవితకాలం 12 సంవత్సరాలు మరియు దాని అవశేషపు విలువ 7 24,000 గా అంచనా వేయడమైనది. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31 తో ముగిస్తారు.
సరళరేఖా పద్దతి ప్రకారం మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు ప్రింటింగ్ యంత్రం ఖాతాను, మరియు తరుగుదల ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 10

ప్రశ్న 6.
జనవరి 1, 2011 తేదిన మదన్ & కంపెనీ గౌ 80,000 లకు యంత్రాలను కొనుగోలు చేసి, స్థాపన ఖర్చుల కింద కే 4,000 చెల్లించారు. యంత్రాల యొక్క అంచనా వేసిన జీవితకాలం 10 సంవత్సరాలు మరియు దాని అవశేషపు విలువ 4,000 సంస్థ పుస్తుకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు.
సరళరేఖా పద్ధతి ప్రకారం వార్షిక తరుగుదలను లెక్కించి, మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు యంత్రాల ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 14

ప్రశ్న 7.
జనవరి 1, 2011 తేదిన రాఘవేంద్ర ట్రేడర్స్ వారు 60,000 లకు ఫర్నీచర్ను కొనుగోలు చేశారు. సరళరేఖా పద్దతి ప్రకారం సంవత్సరానికి 10% తరుగుదలను ఏర్పాటు చేయాలి. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు. మొదటి నాలుగు సంవత్సరాలకు అవసరమైన చిట్టాపద్దులు రాసి ఫర్నిచర్ ఖాతాను తయారుచేయండి.
సాధన.
చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 16
Note : పై రెండు చిట్టా పద్దులను 2012 మరియు 2013, 2014 సంవత్సరాలకు వ్రాయవలెను.

ప్రశ్న 8.
అక్టోబరు 1, 2011 తేదీన జగన్నాధం & సన్స్వారు 90,000లకు ఒక యంత్రాన్ని కొనుగోలు చేసి, దాని స్థాపనకు ? 10,000 ఖర్చు చేశారు. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం మార్చి 31తో ముగిస్తారు. ప్రతి సంవత్సరం ఆస్తి అసలు ఖరీదు మీద 10% చొప్పున తరుగుదలను ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు యంత్రం ఖాతాను, తరుగుదల ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 18

ప్రశ్న 9.
వేణు గోపాల్ ట్రేడర్స్ లిమిటెడ్ జూలై 1, 2010 తేదీన 50,000 లకు యంత్రాలను కొనుగోలు చేసి, స్థాపనకు R 2,000 ఖర్చు చేసింది. సరళరేఖా పద్ధతి ప్రకారం సంవత్సరానికి 10% తరుగుదలను ఏర్పాటు చేయాలి. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు. మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు యంత్రాల ఖాతాను చూపండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 20

ప్రశ్న 10.
జనవరి 1, 2011 తేదీన సుమ కౌ 80,000 లకు ఫర్నిచర్ను కొనుగోలు చేసింది. సరళరేఖా పద్ధతి ప్రకారం సంవత్సరానికి 10% తరుగుదలను ఏర్పాటు చేయాలి. డిసెంబర్ 31, 2013 తేదీన ఆ ఫర్నిచర్ను R 40,000 లకు అమ్మడం జరిగింది. ప్రతి సంవత్సరం సంస్థ పుస్తకాలను డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారని భావిస్తూ ఫర్నీచర్ ఖాతాను చూపండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 22

ప్రశ్న 11.
సునీత ట్రేడర్స్ వారు జనవరి 1,2011 తేదిన ఒక పాత యంత్రాన్ని 72,000 లకు కొనుగోలు చేసి వెంటనే కౌ 8,000 మరమ్మత్తుల కోసం ఖర్చు చేసి ఆ యంత్రాన్ని స్థాపించారు. సరళరేఖా పద్ధతి ప్రకారం సంవత్సరానికి 10% తరుగుదలను ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. జూన్ 30, 2013 తేదీన ఆ యంత్రాన్ని ఔ 50,000 లకు అమ్మడం జరిగింది. ప్రతి సంవత్సరం సంస్థ పుస్తకాలను డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారని భావిస్తూ యంత్రం ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 23

ప్రశ్న 12.
జనవరి 1, 2011 తేదిన రణదీర్ & కో కౌ 60,000 లకు ఒక యంత్రాన్ని కొనుగోలు చేసింది. సరళరేఖా పద్దతి ప్రకారం సంవత్సరానికి 10% తరుగుదలను లెక్కిస్తున్నారు. ఏప్రిల్ 1, 2013 తేదిన కంపెనీ ఆ యంత్రాన్ని 36,000 లకు అమ్మివేసింది. ప్రతి సంవత్సరం సంస్థ పుస్తకాలను డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారని భావిస్తూ యంత్రం ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 25

ప్రశ్న 13.
జనవరి 1, 2011, తేదిన శివ ట్రేడర్స్ వారు ఒక పాత యంత్రాన్ని 40,000 లకు కొనుగోలు చేసిన, వెంటనే ఔ 5,000 మరమత్తుల కోసం ఖర్చు చేసి ఆ యంత్రాన్ని స్థాపించారు. ఆ యంత్రం యొక్క జీవితకాలం 10 సంవత్సరాలు మరియు తుక్కు విలువ 2,500 గా అంచనా వేయడమైనది. డిసెంబర్ 31, 2013 తేదిన ఆ యంత్రాన్ని 25,000 లకు అమ్మడం జరిగింది. సరళరేఖా పద్ధతి ప్రకారం సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31 తో ముగిస్తారని భావిస్తూ యంత్రం ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 26

ప్రశ్న 14.
మనోజ్ & కంపెనీ ఏప్రిల్ 1, 2011 తేదిన ఒక పాత యంత్రాన్ని 18,000 లకు కొనుగోలు చేసి, వెంటనే 2,000 మరమ్మత్తుల కోసం ఖర్చు చేసి ఆ యంత్రాన్ని స్థాపన చేసింది. సరళరేఖా పద్దతి ప్రకారం సంవత్సరానికి 10% తరుగుదలను ఏర్పాటు చేయడం జరుగుతుంది. జూన్ 30,2013 తేదిన ఆ యంత్రాన్ని 13,000 లకు అమ్మడం జరిగింది. ప్రతి సంవత్సరం సంస్థ పుస్తకాలను డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారని భావిస్తూ యంత్రం ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 28

ప్రశ్న 15.
జనవరి 1,2011 తేదిన రమేష్ & కో వారు 3,00,000 లకు యంత్రాలను కొనుగోలు చేశారు. సెప్టెంబర్ 1,2011 తేదిన 4,20,000 లకు మరొక యంత్రాన్ని కొనుగోలు చేశారు. సరళరేఖా పద్ధతి ప్రకారం సంవత్సరానికి 10% తరుగుదలను ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు. మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు యంత్రాల ఖాతాను తయారుచేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 29

ప్రశ్న 16.
ఆంధ్రా సుగర్స్ లిమిటెడ్ జనవరి 1, 2011 తేదిన ఒక ప్లాంటును 1,00,000 లకు కొనుగోలు చేసింది. అదే సంవత్సరం జూలై 1వ తేదిన ఆదనపు ప్లాంటును 50,000 లకు కొనుగోలు చేసింది. జనవరి 1,2011 తేదిన కొన్న ప్లాంటు పనికి రాకుండా పోయినందున, దానిని అక్టోబర్ 1, 2013 తేదిన ఔ 60,000 లకు అమ్మడం జరిగింది. అదేరోజున కొత్తప్లాంటును గౌ 1,25,000 లకు కొనుగోలు చేసింది. సరళరేఖా పద్దతి ప్రకారం సంవత్సరానికి 10% తరుగుదలను ఏర్పాటు చేయడం జరుగుతుంది. ప్రతి సంవత్సరం సంస్థ ఖాతా పుస్తుకాలను డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారని భావిస్తూ మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు ప్లాంటు ఖాతాను తయారుచేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 30

ప్లాంటు అమ్మకములో నష్టమును లెక్కించుట :

ప్రశ్న 17.
జూలై 1,2010 తేదిన గంగా & కో ఒక పాత యంత్రాన్ని కే 40,000 లకు కొనుగోలు చేసిన, వెంటనే ఔ 6,000 మర్మత్తుల కోసం ఖర్చు చేసింది. జనవరి 1, 2011 తేదిన కొత్త యంత్రాన్ని 7 24,000 లకు కొనుగోలు చేసింది. జనవరి 1,2011 తేదిన కొన్న యంత్రాన్ని జూన్ 30, 2012 తేదిన ఔ 16,000 లకు అమ్మడం జరిగింది. అదేరోజున మరొక యంత్రాన్ని 30,000 లకు కొని స్థాపించడం జరిగింది. కంపెనీ ప్రతి సంవత్సరం మార్చి 31న అసలు ఖరీదు మీద 10% చొప్పున తరుగుదలను రద్దు చేస్తుంది. మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు యంత్రాల ఖాతాను చూపండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 34

యంత్రం అమ్మకములో నష్టమును లెక్కించుట :

ప్రశ్న 18.
జనవరి 1,2011 తేదిన రామా ట్రాన్స్పోర్ట్ కంపెనీ 6 ట్రక్కులను ఒక్కొక్కటి 5,00,000 చొప్పున కొనుగోలు చేసింది. కంపెనీ ప్రతి సంవత్సరం ఆస్తి అసలు ఖరీదు మీద 10% చొప్పున తరుగుదలను రద్దుచేస్తుంది. జూలై 1,2013 తేదిన జరిగిన రోడ్డు ప్రమాదంలో ఒక ట్రక్కు పూర్తిగా ధ్వంసం అయింది. పూర్తి పరిష్కారంగా భీమా కంపెనీ నుంచి 2,50,000 ల క్లెయిమ్ వచ్చింది. సంస్థ ఖాతా పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు. మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు ట్రక్కుల ఖాతాను తయారుచేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 37
ట్రక్కు ధ్వంసం అయినప్పుడు నష్టమును లెక్కించుట :

తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి

ప్రశ్న 19.
కుశల్ టెక్స్టైల్స్ వారు ఏప్రిల్ 1, 2011 తేదిన 4,00,000 లకు యంత్రాలను కొనుగోలు చేసిన, స్థాపన కోసం 20,000 ఖర్చు చేశారు. తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి ప్రకారం 10% చొప్పున తరుగుదలను ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం మార్చి 31తో ముగిస్తారు. మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు అవసరమైన చిట్టాపద్దులు రాసి, యంత్రాల ఖాతాను మరియు తరుగుదల ఖాతాను తయారుచేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 39

చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 20.
జూలై 1, 2010 తేదిన ప్రదీప్ & కో 50,000 లకు యంత్రాలను కొనగోలు చేసింది. తగ్గుతున్న నిల్వలు పద్దతి ప్రకారం సంవత్సరానికి 10% తరుగుదలను ఏర్పాటు చేయడం జరుగుతుంది. ప్రతి సంవత్సరం సంస్థ పుస్తకాలను డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారని భావిస్తూ మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు యంత్రాల ఖాతాను చూపండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 43

ప్రశ్న 21.
జనవరి 1, 2012 తేదిన శివ & కో కౌ 34,000 లకు పాతయంతాలను కొనుగోలు చేసి, వెంటనే ఔ 6,000 మరమ్మత్తుల కోసం ఖర్చు చేసి ఆ యంత్రాలను స్థాపన చేసింది. డిసెంబర్ 31, 2014 తేదిన ఆ యంతాలను 26,000 లకు అమ్మడం జరిగింది. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు. తగ్గుతున్న నిల్వల పద్దతి ప్రకారం సంవత్సరానికి 10% తరుగుదలను ఏర్పాటు చేయడమైనది. యంత్రాల ఖాతాను చూపండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 44

ప్రశ్న 22.
గీతా ట్రేడర్స్ వారు జనవరి 1,2011 తేదిన కౌ 3,00,000 లకు ఒక ప్రింటింగ్ యంత్రాన్ని కొనుగోలు చేశారు. జూలై 1, 2013 తేదిన ఆ ప్రింటింగ్ యంత్రాన్ని 1,30,000 లకు అమ్మి వేశారు. తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి ప్రకారం 10% చొప్పున తరుగుదలను ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. ప్రతి సంవత్సరం సంస్థ పుస్తకాలను డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు. ప్రింటింగ్ యంత్రం ఖాతాను తయారుచేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 46

ప్రశ్న 23.
స్రవంతి ఎంటర్ప్రైజెస్ వారు జూలై 1,2011 తేదిన 40,000 లకు ఒక యంత్రాన్ని కొనుగోలు చేసి, దాని స్థాపన కోసం కౌ 5,000 ఖర్చు చేశారు. జనవరి 1,2013 తేదిన మరొక యంత్రాన్ని 35,000 లకు కొనుగోలు చేశారు. తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి ప్రకారం 20% చొప్పున తరుగుదలను ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. ప్రతి సంవత్సరం సంస్థ పుస్తకాలను మార్చి 31తో ముగిస్తారు. మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు యంత్రాల ఖాతాను తయారుచేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 47

ప్రశ్న 24.
జనవరి 1, 2012 తేదిన స్వాతి & కో కౌ 3,00,000 లకు ఒక ప్లాంటును కొనుగోలు చేసింది.
అక్టోబరు 1,2012 తేదిన మరొక ప్లాంటును కౌ 1,00,000 లకు కొనుగోలు చేసింది. తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి ప్రకారం 10% చొప్పున తరుగుదలను లెక్కించాలి. అక్టోబరు 1, 2013 తేదిన మొదటి ప్లాంటును కౌ 2,20,000 లకు అమ్మడం జరిగింది. ప్రతి సంవత్సరం సంస్థ ఖాతా పుస్తకాలను డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారని భావిస్తూ మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు ప్లాంటు ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 48

యంత్రం అమ్మకములో నష్టమును లెక్కించుట :

TEXTUAL EXAMPLES

సరళరేఖా పద్దతి

ప్రశ్న 1.
ఒక ఆస్తి యొక్క కొన్న ఖరీదు 40,000. ఆ ఆస్తి యొక్క జీవితకాలం 10 సంవత్సరాలుగా అంచనా వేయబడింది. ఆస్తి యొక్క అవశేషపు విలువ 4,000. సరళరేఖా పద్ధతి ప్రకారం వార్షిక తరుగుదలను మరియు తరుగుదల రేటును కనుక్కోండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 51

ప్రశ్న 2.
జనవరి 1,2010 తేదిన రాధ & కంపెనీ 45,000 లకు యంత్రాలను కొనగోలు చేసింది. ఆ యంత్రాల యొక్క అంచనా వేసిన జీవిత కాలం 8 సంవత్సరాలు మరియు అంచనా వేసిన అవశేషపు విలువ ఔ 5,000. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు. సరళరేఖా పద్దతి ప్రకారం మూడు సంవత్సరాలకు చిట్టా పద్దులు రాసి, యంత్రాల ఖాతాను, తరుగుదల ఖాతాను చూపండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 52
రాధ & కంపెనీ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 3.
జనవరి 1, 2011 తేదిన వాసవి & కో వారు 80,000 లకు యంత్రాలను కొనుగోలు చేశారు. ప్రతి సంవత్సరం యంత్రాల అసలు ఖరీదు మీద 10% తరుగుదలను ఏర్పాటు చేయడం జరుగుతుంది. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు. యంత్రాల ఖాతాను మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు తయారు చేయండి.
సాధన.
వార్షిక తరుగుదల = ఆస్తి అసలు ఖరీదు × తరుగుదల రేటు/100
= 80,000 × 10/100
= 8,000
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 58

ప్రశ్న 4.
జనవరి 1, 2010 తేదిన నారాయణ & బ్రదర్స్ వారు ఒక ప్లాంటును 2,00,000లకు కొనుగోలు చేసి, స్థాపన ఖర్చుల కింది 50,000 చెల్లించారు. ప్లాంటు యొక్క అంచనా వేసిన జీవిత కాలం 10 సంవత్సరాలు మరియు దాని అవశేషపు విలువ గౌ 20,000. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు. సరళరేఖా పద్దతి ప్రకారం మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు ప్లాంటు ఖాతాను, తరుగుదల ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
ప్లాంటు అసలు ఖరీదు = కొనుగోలు ధర + స్థాపన ఖర్చులు
= 2,00,000 + 50,000 = ₹ 2,50,000
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 59
వార్షిక తరుగుదల = 23,000

ప్రశ్న 5.
జూలై 1,2011 తేదిన రామారావు & సన్స్ వారు ఒక యంత్రాన్ని 1,40,000లకు కొనుగోలు చేసి, స్థాపన ఖర్చుల కింద 10,000 చెల్లించారు. ప్రతి సంవత్సరం ఆస్తి అసలు ఖరీదు మీద 10% చొప్పున తరుగుదలను ఏర్పాటుచేస్తున్నారు. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు.
మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు యంత్రం ఖాతాను, తరుగుదల ఖాతను తయారు చేయండి.
సాధన.
1. యంత్రం అసలు ఖరీదు కొనుగోలు ధర + స్థాపన ఖర్చులు = 1,40,000 + 10,000 = 1,50,000

2. వార్షిక తరుగుదల = యంత్రం అసలు ఖరీదు x తరుగుదల రేటు/100
= 1,50,000 x 10/100
= 15,000

3. 2011 సంవత్సరంనకు తరుగుదల = యంత్రంను జూలై 1, 2011 తేదిన కొనుగోలు చేసిన, ఉపయోగించి నందున 6 నెలలకు మాత్రమే తరుగుదలను లెక్కించాలి.
= 15,000 x 6/12
= 7,500
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 62

ప్రశ్న 6.
జనవరి 1, 2010 తేదీన సాహితి & కో వారు ఒక పాత యంత్రాన్ని 80,000 లకు కొనుగోలు చేసి, వెంటనే కౌ 4,000 రవాణాకు 40,000 మరమ్మత్తులకు 2,000 స్థాపన ఖర్చులకు చెల్లించారు. ఆ యంత్రం యొక్క జీవితకాలం 10 సంవత్సరాలు మరియు దాని అవశేషపు విలువ (తుక్కు విలువ) కౌ 5,000 గా అంచనా వేయడమైనది. డిసెంబర్ 31, 2012 తేదీన యంత్రాన్ని * 50,000లకు అమ్మివేశారు. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు. సరళరేఖా పద్ధతి ప్రకారం యంత్రం ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 64

వివరణ :
1. యంత్రం అసలు ఖరీదు = కొన్నధర + స్థాపన, రవాణా, మరమ్మత్తుల ఖర్చులు
= * 80,000 + (2,000 4,000 + 4,000)
= 80,000 + 10,000 = 90,000
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 64
3. యంత్రం అమ్మకంపై లాభం/నష్టం లెక్కించడం

ప్రశ్న 7.
జనవరి 1, 2011 తేదిన నాగరాజు & కో వారు ఒక పాత యంత్రాన్ని 45,000లకు కొనుగోలు చేసి, వెంటనే 3 5,000 మరమ్మత్తుల కోసం ఖర్చు చేసి, ఆ యంత్రాన్ని స్థాపించారు. సరళ రేఖా పద్ధతి ప్రకారం సంవత్సరానికి 10% తరుగుదలను ఏర్పాటుచేస్తున్నారు. జూలై 1, 2014 తేదిన యంత్రాన్ని కౌ 30,000లకు అమ్మివేశారు. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 67

వివరణ :
1. యంత్రం అమ్మకంపై లాభం/నష్టం లెక్కించడం

2. 2014 సంవత్సరానికి తరుగుదల = యంత్రాన్ని జూలై 1,2014 తేది వరకు ఉపయోగించినందువల్ల 6 నెలలకు మాత్రమే తరుగుదలను లెక్కించాలి.
5,000 × 6/12 = 2,500

ప్రశ్న 8.
జనవరి 1,2010 తేదిన భవాని ట్రేడర్స్ వారు ఒక యంత్రాన్ని 50,000 లకు కొనుగోలు చేశారు. జనవరి 1, 2011 తేదిన మరొక యంత్రాన్ని 60,000 లకు కొనుగోలు చేసి, జూలై 1,2011 తేది నుంచి ఆ యంత్రాన్ని ఉపయోగించారు. సరళరేఖా పద్దతి ప్రకారం సంవత్సరానికి 10% . తరుగుదలను ఏర్పాటుచేస్తున్నారు. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు.
మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు యంత్రం ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 70

వివరణ :
1. యంత్రాలపై వార్షిక తరుగుదలను కింది విధంగా లెక్కించాలి.
మొదటి యంత్రానికి వార్షిక తరుగుదల
= 50,000 × 10/100
= 5,000
రెండవ యంత్రానికి వార్షిక తరుగుదల = 60,000 × 10/100
= * 6,000

2. రెండవ యంత్రాన్ని జనవరి 1,2011 తేదిన కొనుగోలు చేసినప్పటికి, దానిని జూలై 1, 2011 తేది నుంచి ఉపయోగించినందున, ఆ యంత్రంపై తరుగుదలను 6 నెలలకు (జూలై 1 నుంచి డిసెంబర్ 31 వరకు) లెక్కించడమైనది.
2011 సంవత్సరానికి రెండవ యంత్రం తరుగుదల (6 నెలలకు) 60,000 x 6/12 = 3,000

ప్రశ్న 9.
జూలై 1, 2011 తేదీన అనుపమ ట్రేడర్స్ వారు ఒక యంత్రాన్ని 780,000లకు కొనుగోలు చేసింది. ఏప్రిల్ 1, 2012 తేదీన సంస్థ మరొక యంత్రాన్ని 40,000 లకు కొనుగోలు చేసింది. ఏప్రిల్ 1,2012 తేదిన కొన్న యంత్రాన్ని మార్చి 31,2014 తేదినాడు 29,000 లకు అమ్మడం జరిగింది. సంస్థ ప్రతి సంవత్సరం మార్చి 31తో ముగిస్తారు.
మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు యంత్రాల ఖాతాను చూపండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 72

వివరణ :
1. యంత్రం అమ్మకంపై లాభం/నష్టం లెక్కించండం

ప్రశ్న 10.
ఏప్రిల్ 1,2011 తేదీన రాజేష్ ట్రాన్స్పోర్ట్ కంపెనీ 4 ట్రక్కులను ఒక్కొక్కటి 6,00,000ల చొప్పున కొనుగోలు చేసింది. కంపెనీ ప్రతి సంవత్సరం ఆస్తి ఆసలు ఖరీదు మీద 10% చొప్పున తరుగుదలను రద్దుచేస్తూ జూలై 1,2013 తేదిన జరిగిన రోడ్డు ప్రమాదంలో ఒక ట్రక్కు పూర్తిగా ధ్వంసం అయింది. పూర్తి పరిష్కారంగా కంపెనీ నుంచి 3,00,000ల క్లెయిమ్ వచ్చింది. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు.
మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు ట్రక్కుల ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 75
వివరణ :
1. ప్రమాదంలో ధ్వంసం అయిన ట్రక్కుపై లాభం / నష్టం కనుక్కోవడం

తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి :

ప్రశ్న 11.
జనవరి 1, 2011 తేదిన నాగార్జున & కో కౌ 70,000లకు ప్లాంటు & యంత్రాలు కొనుగోలు చేసి, స్థాపన ఖర్చుల కింద 10,000 చెల్లించినది. తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి ప్రకారం 10% చొప్పున తరుగుదలను ఏర్పాటుచేయాలి. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు. మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాసి, ప్లాంటు & యంత్రాల ఖాతాను మరియు తరుగుదల ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
నాగార్జున & కో పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 77

వివరణ :
1. తరుగుదల మొత్తాన్ని లెక్కించడం

ప్రశ్న 12.
ఏప్రిల్ 1, 2011 తేదీన సుజాత ఎంటర్ ప్రైజెస్ వారు 4,00,000 లకు యంత్రాలను కొనుగోలు చేశారు. తగ్గుతున్న నిల్వల పద్దతి ప్రకారం 10% చొప్పున తరుగుదలను లెక్కిస్తారు. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబరు 31తో ముగిస్తారు.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 82
వివరణ :

ప్రశ్న 13.
జూలై 1, 2011 తేదిన కిరణ్ ఎంటర్ ప్రైజెస్ వారు 80,000లకు ఒక ప్రింటింగ్ యంత్రాన్ని కొనుగోలు చేసి, రవాణా మరియు స్థాపన ఖర్చుల కింద 10,000 చెల్లించారు. జనవరి 1, 2013 తేదిన మరొక యంత్రాన్ని 3 70,000 లకు కొనుగోలు చేశారు. తుగ్గతున్న నిల్వల పద్ధతి ప్రకారం 20% చొప్పున తరుగుదలను లెక్కించాలి. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం మార్చి 31తో ముగిస్తారు. మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు ప్రింటింగ్ యంత్రాల ఖాతాను తయారు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 84
వివరణ :
1. తరుగుదల మొత్తాన్ని లెక్కించడం

ప్రశ్న 14.
జూలై1, 2010 తేదిన వెంకటేష్ & కో వారు 40,000లకు ఒక యంత్రాన్ని కొనుగోలు చేశారు. జూన్ 30, 2013 తేదిన ఆ యంత్రాన్ని 26,000లకు అమ్మడం జరిగింది. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 86
వివరణ :
యంత్రం అమ్మకంపై లాభం / లెక్కించడం.

ప్రశ్న 15.
జనవరి 1, 2011 తేదిన భార్గవ ట్రేడర్స్ వారు 40,000 లకు యంత్రాలను కొనుగోలు చేశారు. అదే సంవత్సరం జూలై 1వ తేదీన సంస్థ 20,000 లకు అదనపు యంత్రాలను కొనుగోలు చేసింది. జనవరి 1, 2011 తేదిన కొన్న యంత్రాలు పనికిరాకుండా పోయినందున, వాటిని జూలై 1, 2013 తేదిన 32,000 లకు అమ్మకం జరిగింది. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31తో ముగిస్తారు.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 89
వివరణ :
1. యంత్రాల అమ్మకంపై లాభం/నష్టం లెక్కించడం

ప్రశ్న 16.
జనవరి 1, తేదిన మంజుల & కో వారు 30,000 లకు ఒక ప్లాంటును కొనుగోలు చేశారు. జనవరి 1, 2011 తేదిన 28,000 లకు మరొక ప్లాంటును కొనుగోలు చేసి, స్థాపన ఖర్చుల కింద ఔ 2,000 చెల్లించారు. సంస్థ పుస్తకాలను ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 31 ముగిస్తారు. తగ్గుతున్న నిల్వల పద్ధతి ప్రకారం మొదటి ప్లాంటుపైన 10% చొప్పున తరుగుదలను, రెండవ ప్లాంటుపై 15% తరుగుదలను ఏర్పాటు చేస్తూ మొదటి మూడు సంవత్సరాలకు ప్లాంటు ఖాతాను చూపండి.
సాధన.
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 2 తరుగుదల 92

AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు

March 23, 2023March 17, 2023 by Srinivas

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material 1st Lesson వినిమయ బిల్లులు Textbook Questions and Answers.

AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material 1st Lesson వినిమయ బిల్లులు

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
వినిమయ బిల్లును నిర్వచించండి. బిల్లు యొక్క ముఖ్య లక్షణాలను వివరించండి.
జవాబు:
భారత అన్యాక్రాంత యోగ్యతా పత్రాల చట్టం 1881లో సెక్షన్ 5 వినిమయ బిల్లును క్రింది విధముగా నిర్వచించినది.

“నిర్ణీతమైన వ్యక్తికి గాని లేదా అతని అనుమతి పొందిన వారికి గానీ లేదా పత్రాన్ని తెచ్చిన వ్యక్తికి గాని నిశ్చితమైన సొమ్ము చెల్లించవలసినదిగా లిఖితపూర్వకముగా ఆదేశిస్తూ, ఆదేశించే వ్యక్తి సంతకము చేసిన బేషరతు ఉత్తర్వు పత్రమే బిల్లు”.

వినిమయ బిల్లు లక్షణాలు :

బిల్లు లిఖితపూర్వకముగా ఉండాలి.
ఋణగ్రస్తునిపై ఋణదాత రాసిన ఉత్తర్వులై ఉండాలి.
బిల్లులో ఉన్న ఉత్తర్వు షరతులతో కూడినది కాకుండా బేషరతుగా ఉండాలి.
బిల్లు మొత్తము నిర్దిష్టముగా ఉండాలి. ఈ మొత్తాన్ని అంకెలలోనూ, అక్షరాలలోనూ వ్రాయాలి.
బిల్లు వ్రాసిన తేదీని, బిల్లు యొక్క కాల పరిమితిని స్పష్టముగా బిల్లులో వ్రాయాలి.
బిల్లుపై బిల్లును తయారుచేసిన బిల్లుకర్త సంతకం ఉండాలి.
బిల్లును అంగీకరిస్తూ స్వీకర్త సంతకము చేసి స్వీకృతిని తెలుపవలెను.
నిర్దిష్టమైన వ్యక్తికి గాని లేదా అతని అనుమతి పొందినవానికి గాని లేదా పత్రాన్ని తెచ్చిన వ్యక్తి బిల్లు పైకాన్ని చెల్లించవచ్చు.
డిమాండు బిల్లు అయితే కోరిన వెంటనే, కాల పరిమితి గల బిల్లు అయితే నిర్ణీత కాలం తరువాత చెల్లించ వచ్చును.
స్టాంపు చట్టం ప్రకారం బిల్లు డబ్బుకు సరిపడే స్టాంపులు అంటించాలి.

ప్రశ్న 2.
వినిమయ బిల్లుల ప్రయోజనాలను తెలపండి.
జవాబు:
వినిమయ బిల్లుల యొక్క ప్రయోజనాలు :

బిల్లు అరువు కొనుగోళ్ళకు, అమ్మకాలకు సహకరిస్తుంది.
బిల్లు చట్టం ప్రకారం విలువైన పత్రము. స్వీకర్త నుండి గడువు తేదీన బిల్లు మొత్తం రాకపోతే బిల్లుకర్త కోర్టు ద్వారా సులభముగా ఆ మొత్తాన్ని రాబట్టుకోవచ్చును.
బిల్లును గడువు తేదీ కంటే ముందుగా బ్యాంకులో డిస్కౌంటు చేసుకొని, బిల్లు మొత్తమును పొందవచ్చును. బిల్లును ఆర్థికపరమైన ఆధారముగా చెప్పవచ్చు.
బిల్లు లిఖితపూర్వకముగా ఉండటమే కాక ఋణగ్రస్తుని సంతకము ఉండటం వలన బాకీ విషయం న్యాయస్థానములో ఋజువు చేయడం సులభము.
బిల్లు అన్యాక్రాంత యోగ్యతా పత్రము కాబట్టి బిల్లుకర్త తన ఋణ పరిష్కారము కోసం మరొకరికి బదలాయించవచ్చు.
సర్దుబాటు బిల్లుల వలన వర్తకులు మార్కెట్లో తక్కువ రేటుకు డబ్బును పొందగలరు.

ప్రశ్న 3.
వివిధ రకాలైన బిల్లులను గురించి వివరించండి.
జవాబు:
బిల్లులను దిగువ విధముగా వర్గీకరించవచ్చును.

కాల పరిమితి, డిమాండు బిల్లులు
వర్తకపు, సర్దుబాటు బిల్లులు
స్వదేశీ, విదేశీ బిల్లులు

1) కాల పరిమితి, డిమాండు బిల్లులు : కాల పరిమితి అంటే బిల్లు గడువు తీరిన తరువాత బిల్లుపై సొమ్ము చెల్లించవలసి ఉంటే వాటిని కాల పరిమితి గల బిల్లులు అంటారు. ఈ బిల్లులకు స్వీకర్త అంగీకారం తప్పనిసరి. బిల్లు కాల పరిమితి అదనముగా 3 రోజులు అనుగ్రహ దినాలు కలుపుకొని గడువు తేదీని నిర్ణయిస్తారు. బిల్లు మొత్తాన్ని బిల్లు కర్త కోరిన వెంటనే స్వీకర్త చెల్లించే బిల్లును డిమాండు బిల్లులు అంటారు. ఈ బిల్లులకు స్వీకర్త అంగీకారము అవసరము లేదు మరియు అనుగ్రహ దినాలు వర్తించవు.

2) వర్తకపు, సర్దుబాటు బిల్లులు: వ్యాపార బాకీలను పరిష్కరించడం కోసం బిల్లులను వ్రాస్తే వాటిని వర్తకపు బిల్లులు అంటారు. ఉదాహరణకు x, y కి 10,000 ల సరుకు అమ్మి, ఆ మొత్తానికి బిల్లు వ్రాస్తాడు. y స్వీకృతిని తెలియజేసిన తర్వాత గడువు తేదీన y బిల్లుపై మొత్తాన్ని చెల్లించడం జరుగుతుంది.

వ్యాపార బాకీలను పరిష్కరించడం కోసం కాకుండా, ఒకరి అవసరాలను మరొకరు తీర్చడానికి ఒకరిపై మరొకరు ఎటువంటి ప్రతిఫలాపేక్ష లేకుండా వ్రాసుకున్న బిల్లును సర్దుబాటు బిల్లులు అంటారు. డబ్బు పరస్పరము సర్దుబాటు కోసం ఒకరిపై మరొకరు బిల్లులను వ్రాస్తారు. తరువాత బ్యాంకులో డిస్కౌంటు చేసి, ఆర్థిక అవసరాలను తీర్చుకుంటారు.

3) స్వదేశీ, విదేశీ బిల్లులు : బిల్లు కర్త, బిల్లు స్వీకర్త స్వదేశీయులై ఉండి బిల్లు చెల్లింపు స్వదేశములో జరిగే విధముగా బిల్లులను వ్రాసుకుంటే వాటిని స్వదేశీ బిల్లులు అంటారు. స్వీకర్త విదేశములో ఉండి, స్వీకృతి తెలియజేసినా, బిల్లు చెల్లింపు స్వదేశములో జరిగితే దానిని కూడా స్వదేశీ బిల్లుగానే పరిగణిస్తారు.

బిల్లుకర్త, బిల్లు స్వీకర్తలలో ఎవరైనా విదేశములో నివసిస్తూ, బిల్లు చెల్లింపు విదేశములో జరిగితే దానిని విదేశీ బిల్లు అంటారు. విదేశీ బిల్లులను మూడు సెట్లుగా తయారుచేసి, విడివిడిగా మూడు పోస్టులలో స్వీకర్తకు పంపుతారు. ఏదైనా ఒక సెట్ త్వరగా చేరాలనే లక్ష్యముతో మూడు సెట్లను పంపినప్పటికి స్వీకర్త ఒక సెట్పైన సంతకము చేస్తాడు.

ప్రశ్న 4.
వినిమయ బిల్లు, ప్రామిసరీ నోట్ల మధ్య వ్యత్యాసములు తెలపండి.
జవాబు:
వినిమయ బిల్లుకు, ప్రామిసరీ నోటుకు క్రింది తేడాలున్నవి.

వినిమయ బిల్లు

బిల్లును ఋణదాత తయారుచేస్తాడు.
బిల్లులో బేషరతులతో కూడిన ఉత్తర్వు ఉంటుంది.
బిల్లులో బిల్లుకర్త, బిల్లు స్వీకర్త, బిల్లు గ్రహీత అనే మూడు పార్టీలుంటాయి.
బిల్లుకు బిల్లు స్వీకర్త స్వీకృతి అవసరం.
బిల్లు కర్త మరియు బిల్లు గ్రహీత ఒకరే కావచ్చు.
బిల్లు అనాదరణ జరిగితే ధృవీకరణ, ఆక్షేప సూచన తప్పనిసరి.

ప్రామిసరీ నోటు

ప్రామిసరీ నోటును ఋణగ్రస్తుడు తయారుచేస్తాడు.
నోటులో బేషరతుతో కూడిన వాగ్దానము ఉంటుంది.
నోటులో నోటుకర్త (ఋణగ్రస్తుడు) గ్రహీత (ఋణదాత) అనే రెండు పార్టీలు ఉంటాయి.
నోటుకు స్వీకృతి అవసరము లేదు.
నోటు రాసిన వ్యక్తి గ్రహీత అయ్యే అవకాశము ఉండదు.
నోటు అనాదరణ చెందితే ధృవీకరణ, ఆక్షేప సూచన అవసరం లేదు.

ప్రశ్న 5.
వినిమయ బిల్లు, చెక్కుల మధ్య వ్యత్యాసాలను వివరించండి.
జవాబు:
భారత అన్యాక్రాంత యోగ్యతా పత్రాల చట్టం 1881 సెక్షన్ 6 ప్రకారం “ఒక నిర్దేశిత బ్యాంకుపై నిర్దేశించిన మొత్తాన్ని కోరిన వెంటనే చెల్లింపు చేయవలసినదిగా ఆదేశిస్తూ రాసే బిల్లు పత్రమే చెక్కు”.
చెక్కు కూడా బిల్లు మాదిరి లక్షణాలు కలిగి ఉండి, దిగువ పేర్కొన్న అదనపు లక్షణాలను కలిగి ఉంటుంది.

చెక్కును విధిగా నిర్దేశిత బ్యాంకు మీదనే వ్రాయాలి.
చెక్కును దాఖలు చేసిన వెంటనే బ్యాంకు విధిగా చెల్లింపు చేయాలి.

వినిమయ బిల్లు, చెక్కుకు మధ్య గల వ్యత్యాసాలు :

వినిమయ బిల్లు

బిల్లుకు స్వీకృతి అవసరము.
బిల్లుకు స్టాంపు చట్టము ప్రకారం అవసరమైన స్టాంపులు అతికించాలి.
బిల్లులకు క్రాసింగ్ ఉండదు.
బిల్లు సొమ్ము చెల్లించడానికి గడువుతేదీ ఉంటుంది.
కాల పరిమితి గల బిల్లులపై 3 అనుగ్రహ దినాలు ఉంటాయి.
బిల్లుపై స్వీకృతి తెలిపిన తర్వాత దానిని ఉపసంహరించుకునే అవకాశము లేదు.

చెక్కు

చెక్కుకు స్వీకృతి అవసరం లేదు.
చెక్కుకు స్టాంపులు అవసరం లేదు.
చెక్కులను క్రాసింగ్ చేయవచ్చు.
చెక్కును దాఖలు చేసిన వెంటనే బ్యాంకు విధిగా చెల్లించాలి.
చెక్కులకు అనుగ్రహ దినాలు ఉండవు.
చెక్కును జారీ చేసిన తర్వాత చెక్కు వ్రాసిన వ్యక్తి నోటీసు ఇవ్వడం ద్వారా ఉపసంహరించుకోవచ్చు.

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
వినిమయ బిల్లును నిర్వచించండి.
జవాబు:
భారత అన్యాక్రాంత యోగ్యతా పత్రాల చట్టము 1986లోని సెక్షన్ 5 వినిమయ బిల్లును ఈ విధముగా నిర్వచించినది. “నిర్ణీతమైన వ్యక్తికి గాని లేదా అతని అనుమతి పొందినవారికి గాని లేదా పత్రాన్ని తెచ్చిన వ్యక్తికి గాని నిశ్చితమైన సొమ్మును చెల్లించవలసినదిగా లిఖిత పూర్వకముగా ఆదేశిస్తూ, ఆదేశించే వ్యక్తి సంతకము చేసిన బేషరతు ఉత్తర్వు పత్రమే బిల్లు”.

ప్రశ్న 2.
బిల్లుకు ఉండే పార్టీలను గురించి వివరించండి.
జవాబు:
బిల్లుకు ముగ్గురు పార్టీలు ఉంటారు. వారు :

బిల్లుకర్త
బిల్లు స్వీకర్త
బిల్లు గ్రహీత.

బిల్లుకర్త : బిల్లును తయారు చేసిన వ్యక్తిని బిల్లుకర్త అంటారు. అతడు బిల్లు వ్రాసి సంతకము చేస్తాడు. బిల్లుకర్త సాధారణముగా ఋణదాత అయి, ఋణగ్రస్తునిపై వ్రాస్తాడు.

బిల్లు స్వీకర్త : బిల్లు ఎవరిని ఉద్దేశించి వ్రాయబడినదో ఆ వ్యక్తిని బిల్లు స్వీకర్త అంటారు. బిల్లు స్వీకర్త సాధారణముగా ఋణగ్రస్తుడై ఉంటాడు. ఇతడు ఋణదాత వ్రాసిన బిల్లుకు స్వీకృతిని తెలియజేస్తూ సంతకము చేసే వ్యక్తి. ఇతడు గడువు తేదీన బిల్లు మొత్తాన్ని చెల్లించాలి.

బిల్లు గ్రహీత : గడువు తేదీన బిల్లు మొత్తాన్ని పొందే వ్యక్తిని బిల్లు గ్రహీత అంటారు. సాధారణముగా బిల్లుకర్త, బిల్లు గ్రహీత ఒకరే కావచ్చు. కొన్ని సందర్భాలలో బిల్లుకర్త అనుమతి పొందిన వ్యక్తి (బ్యాంకు లేదా ఎండార్సీ) బిల్లు గ్రహీతగా ఉండవచ్చు.

ప్రశ్న 3.
ప్రామిసరీ నోటును నిర్వచించండి.
జవాబు:
భారత అన్యాక్రాంత యోగ్యతా పత్రాల చట్టము 1881 సెక్షన్ 4 ప్రకారము “షరతులు లేని వాగ్దానముతో ఉన్న పత్రాన్ని, పత్రము వ్రాసిన వారి సంతకముతోనూ, కొంత నిర్దిష్టమైన మొత్తాన్ని అందులో వ్రాసిన వ్యక్తికి గాని లేదా ఆర్డరు పొందిన వారికి గాని లేదా పత్రము కలిగిన వ్యక్తికి గాని చెల్లించడానికి జారీచేసేవి లిఖితపూర్వకమైన పత్రమే ప్రామిసరీ
నోటు.

ప్రశ్న 4.
బిల్లుపై గడువు తేదీ అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
బిల్లుపై చెల్లింపు జరగవలసిన తేదీని గడువు తేదీ అంటారు. దాఖలు చేయగానే చెల్లించవలసిన బిల్లుకు, కోరగానే చెల్లించే బిల్లులకు దాఖలు చేసిన తేదీయే గడువు తేదీ అవుతుంది. కాల పరిమితి గల బిల్లు అయితే గడువు కాలానికి అదనపు 3 రోజులు (అనుగ్రహ దినాలు) కలిపి వచ్చే రోజును గడువు తేదీ అంటారు. ఈ గడువు తేదీ | Public holiday అయితే దాని ముందు రోజు, అత్యవసర సెలవు దినం అయితే తదుపరి పనిదినం అవుతుంది.

ప్రశ్న 5.
అనుగ్రహ దినాలు అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
గడువు తేదీ లెక్కించేటపుడు బిల్లుకర్త, బిల్లు స్వీకర్తకు మూడు రోజులు అనుగ్రహ దినాలుగా అనుమతిస్తాడు. కాబట్టి బిల్లు కాలపరిమితికి అదనముగా ఇచ్చే మూడు రోజులను అనుగ్రహ దినాలు అంటారు. బిల్లు. కాలానికి అదనముగా అనుగ్రహ దినాలు కలిపి బిల్లు గడువు తేదీని నిర్ణయిస్తారు.

ప్రశ్న 6.
ధృవీకరణ ఖర్చులను గురించి వివరించండి.
జవాబు:
స్వీకర్తచే బిల్లు అనాదరణ జరిగినపుడు, బిల్లుకర్త ఆ విషయాన్ని ఋజువు చేయడానికి నోటరీ పబ్లిక్ అనే అధికారి చేత ధృవీకరించాలి. నోటరీ పబ్లిక్ అనాదరణను ధృవీకరించడాన్ని ‘ధృవీకరణ’ అంటారు. నోటరీ బిల్లును స్వీకర్తకు పంపి అతడు చెప్పిన విషయాన్ని నమోదు చేసుకుంటాడు. బిల్లు అనాదరణ విషయాన్ని తెలియజేస్తూ నోటరీ పబ్లిక్ అధికారికముగా ఒక పత్రాన్ని జారీ చేస్తాడు. ఈ సేవలను అందించినందుకు నోటరీకి చెల్లించిన ఛార్జీలను ధృవీకరణ ఖర్చులు అంటారు. ఈ ఖర్చులను మొదట బిల్లుదారు చెల్లించినా, చివరకు బిల్లు స్వీకర్త భరించవలెను.

ప్రశ్న 7.
బిల్లు స్వీకృతి అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
బిల్లుపై అడ్డముగా ‘అంగీకరించినాను’ అని రాసి ఋణగ్రస్తుడు సంతకము చేసి సమ్మతిని తెలపడాన్ని స్వీకృతి లేదా అంగీకారము అంటారు. స్వీకృతి తెలిపిన వ్యక్తిని బిల్లు స్వీకర్త అంటారు. బిల్లు స్వీకర్త అంగీకారము తెలిపిన తర్వాతనే ముసాయిదా బిల్లు, అసలు బిల్లు అవుతుంది.

ప్రశ్న 8.
బిల్లును డిస్కౌంట్ చేయడం గురించి వివరించండి.
జవాబు:
గడువు తేదీకి ముందుగానే బిల్లుకర్త తన వద్ద ఉన్న బిల్లును బ్యాంకుకు అమ్మి, తన ఆర్థిక అవసరాలను తీర్చుకుంటాడు. బ్యాంకు వారు కొంత సొమ్మును మినహాయించుకొని మిగిలిన మొత్తాన్ని చెల్లిస్తారు. బ్యాంకువారు మినహాయించుకున్న ఈ మొత్తాన్ని డిస్కౌంట్ అంటారు. డిస్కౌంటుతో బిల్లును బ్యాంకులో నగదుగా మార్చుకోవడాన్ని | బిల్లు డిస్కౌంటింగ్ అంటారు.

ప్రశ్న 9.
బిల్లును రిబేటుతో విడుదల చేయడం అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
బిల్లు స్వీకర్త వద్ద తగినంత నగదు ఉన్నప్పుడు బిల్లుకర్త అనుమతితో గడువు తేదీకి ముందుగానే సొమ్మును చెల్లించి, బిల్లును రద్దుపరుచుకోవచ్చు. ఇలాంటప్పుడు బిల్లు స్వీకర్త చెల్లించే మొత్తంలో కొంత తగ్గింపు ఇస్తారు. ఈ తగ్గింపునే రిబేటు అంటారు. దీనినే బిల్లును రిబేటుతో విడుదల చేయడం అంటారు.

ప్రశ్న 10.
బిల్లు నవీకరణను వివరించండి.
జవాబు:
బిల్లు స్వీకర్త గడువు తేదీనాడు బిల్లు మొత్తము చెల్లించలేని స్థితిలో ఉన్నప్పుడు, బిల్లును అనాదరణ చేయడానికి బదులు బిల్లుకర్త వద్దకు వెళ్ళి పాతబిల్లును రద్దుచేసి, కొత్త గడువుతో కొత్తబిల్లు వ్రాయవలసినదిగా కోరవచ్చు. దానికి అంగీకరించి బిల్లుకర్త పాతబిల్లును రద్దుచేసి, దాని స్థానములో కొత్తబిల్లును రాయడాన్ని ‘బిల్లు నవీకరణ’ అంటారు. ఈ అదనపు కాల వ్యవధికి బిల్లుకర్త వడ్డీని వసూలు చేస్తాడు.

ప్రశ్న 11.
బిల్లు అనాదరణ అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
బిల్లు గడువు తేదీన బిల్లు స్వీకర్త బిల్లు మొత్తాన్ని చెల్లించకపోవడాన్ని బిల్లు అనాదరణ అంటారు.

TEXTUAL PROBLEMS

A. వినిమయ బిల్లుల ఆదరణ

ప్రశ్న 1.
జూలై 1, 2014 తేదీన మధు ₹ 5,000 సరుకులను పవన్కు అరువుపై అమ్మి, అతనిపై అదే మొత్తానికి 3 నెలల గడువు గల ఒక బిల్లును రాసినాడు. పవన్ ఆ బిల్లును అంగీకరించి మధుకు తిరిగి పంపాడు. గడువు తేదీన పవన్ బిల్లును ఆదరించాడు.
మధు, పవన్ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
మధు పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 1
పవన్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 2.
రాధిక మార్చి 1, 2013 తేదీన ₹ 9,000 విలువ గల సరుకులను హారికకు అమ్మి ఆ మొత్తానికి 2 నెలల బిల్లును రాసింది. హారిక బిల్లును ఆమోదించి రాధికకి తిరిగి పంపింది. గడువు తేదీన బిల్లు ఆదరణ పొందింది.
రాధిక, హారిక పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులను రాయండి.
సాధన.
రాధిక పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 3
హారిక పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 3.
మార్చి 25, 2014వ తేదీన వినోద్ ₹ 3,000 లకు ప్రకాప్పై 3 నెలల బిల్లును రాసినాడు. ప్రకాష్ ఆ బిల్లును అంగీకరించి వినోద్కు అందజేశాడు. గడువు తేదీన బిల్లు ఆదరించబడింది.
వినోద్, ప్రకాష్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
వినోద్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 6
ప్రకాష్ పుస్తకాలలో చిట్టాపద్దులు

ప్రశ్న 4.
జనవరి 1, 2014 తేదీన రాజేంద్ర ₹ 4,000 విలువ గల సరుకులను నరేంద్రకు అమ్మి, ఆ మొత్తానికి నరేంద్రపై 3 నెలల బిల్లును రాసినాడు. నరేంద్ర నుంచి అంగీకారం పొందిన తరువాత, రాజేంద్ర ఫిబ్రవరి 1, 2014 తేదీన ఆ బిల్లును తన బ్యాంకులో 12% నకు డిస్కౌంట్ చేసుకున్నాడు. గడువు తేదీన బిల్లు ఆదరణ పొందింది.
రాజేంద్ర, నరేంద్ర పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
రాజేంద్ర పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 8
నరేంద్ర పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 5.
అమర్ జూలై 1, 2014 తేదీన ₹ 10,000 సరుకులను సుందర్కు అరువుపై అమ్మినాడు. అదే మొత్తానికి అమర్ 3 నెలల బిల్లును సుందర్పై రాసినాడు. సుందర్ ఆ బిల్లును అంగీకరించి అమర్కు తిరిగి పంపినాడు. అదే రోజున అమర్ ఆ బిల్లును తన బ్యాంకులో 10% నకు డిస్కౌంట్ చేసుకొన్నాడు. గడువు తేదీన సుందర్ బిల్లును ఆదరించాడు.
అవసరమైన చిట్టా పద్దులను అమర్, సుందర్ పుస్తకాలలో రాయండి.
సాధన.
అమర్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 10
సుందర్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

Note : డిస్కౌంట్ను లెక్కించుట :
10,000 x 10/100 x 3/12
= ₹ 250

ప్రశ్న 6.
సంధ్య మార్చి 1, 2014 తేదీన ₹ 14,000 సరుకులను రాజేశ్వరికి అమ్మి, ఆమెపై ఆ మొత్తానికి 2 నెలల బిల్లును రాసింది. రాజేశ్వరి ఆ బిల్లును ఆమోదించి సంధ్యకు అందజేసింది. ఆ బిల్లును వెంటనే సంధ్య సంవత్సరానికి 12% చొప్పున తన బ్యాంకులలో డిస్కౌంట్ చేసింది. గడువు తేదీన రాజేశ్వరి బిల్లును ఆదరించింది.
సంధ్య, రాజేశ్వరి పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులను రాయండి.
సాధన.
సత్యం పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 12
శివం పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

సుందరం పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 8.
జూలై 1, 2014 తేదీన అజయ్ ₹ 8,000 విలువ గల సరుకులను కిరణ్ నుంచి కొనుగోలు చేసి, అదే మొత్తానికి కిరణ్ తనపై రాసిన 3 నెలల బిల్లుకు స్వీకృతి తెలిపాడు. కిరణ్ వెంటనే ఆ బిల్లును తన బ్యాంకుకు వసూలు కోసం పంపించాడు. గడువు తేదీన బిల్లు ఆదరణ పొందింది.
కిరణ్, అజయ్ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
కిరణ్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 15
అజయ్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 9.
మార్చి 15, 2014 తేదీన జయరాం ₹ 20,000 సరుకులను శివరాంకు అమ్మి అతనిపై ఆ మొత్తానికి 2 నెలల బిల్లును రాసినాడు. శివరాం ఆ బిల్లును అంగీకరించి జయరాంకు తిరిగి పంపినాడు. గడువు తేదీన బిల్లు ఆదరించబడింది.
కింది సందర్భాలలో జయరాం, శివరాం పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు రాయండి.
I. జయరాం ఆ బిల్లును గడువు తేదీ వరకు తన వద్దే ఉంచుకొన్నప్పుడు
II. జయరాం ఆ బిల్లును వెంటనే తన బ్యాంకులో సంవత్సరానికి 6% చొప్పున డిస్కౌంట్ చేసుకొన్నప్పుడు
III. జయరాం ఆ బిల్లును వెంటనే తన రుణదాత సీతారాంకు ఎండార్స్ చేసినప్పుడు
IV. ఏప్రిల్ 25, 2014 తేదీన జయరాం ఆ బిల్లును తన బ్యాంకుకు వసూలు కోసం పంపినప్పుడు
సాధన.
జయరాం పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 17

శివరాం పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

B. వినిమయ బిల్లుల అనాదరణ

ప్రశ్న 10.
మార్చి 25, 2014 తేదీన కోటిరెడ్డి ₹ 12,000 విలువ గల సరుకులను రాజారెడ్డి నుంచి కొనుగోలు చేసి, ఆ మొత్తానికి రాజారెడ్డి తనపై రాసిన 2 నెలల బిల్లుకు స్వీకృతి తెలిపినాడు. గడువు తేదీన కోటిరెడ్డి ఆ బిల్లును అనాదరించినాడు. రాజారెడ్డి 80 ధృవీకరణ ఖర్చుల కింద చెల్లించినాడు. రాజారెడ్డి, కోటిరెడ్డి పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
రాజారెడ్డి పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 22
కోటిరెడ్డి పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 11.
పార్వతి జనవరి 1, 2014 తేదీన ₹ 14,000 విలువ గల సరుకులను సునీతకు అమ్మింది. సునీత వెంటనే ₹ 4,000 చెల్లించి, మిగిలిన మొత్తానికి పార్వతి తనపై రాసిన 3 నెలల బిల్లుకు స్వీకృతి తెలిపింది. ఆ బిల్లును వెంటనే పార్వతి సంవత్సరానికి 10% చొప్పున తన బ్యాంకులో డిస్కౌంట్ చేసింది. గడువు తేదీన సునీత ఆ బిల్లును అనాదరించింది. బ్యాంకు ₹ 30 ధృవీకరణ ఖర్చుల కింద చెల్లించింది.
పార్వతి, సునీత పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
పార్వతి పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 24
సునీత పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 12.
జనవరి 1, 2014 తేదీన హర ₹ 12,000 లకు రాజు తనపై రాసిన 3 నెలల బిల్లుకు స్వీకృతి తెలిపినాడు. అదే రోజున రాజు ఆ బిల్లును సంవత్సరానికి 9% చొప్పున తన బ్యాంకులో డిస్కౌంట్ చేసుకొన్నాడు. గడువు తేదీన హరి ఆ బిల్లును అనాదరించినాడు. రాజు, హరి పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
రాజు పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 27
హరి పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 13.
ఏప్రిల్ 25, 2013 తేదీన భగవాన్ ₹ 13,000 సరుకులను లక్ష్మణ్కు అమ్మి, అదే మొత్తానికి అతనిపై 3 నెలల బిల్లును రాసినాడు. లక్ష్మణ్ ఆ బిల్లును అంగీకరించి భగవాన్కు పంపించినాడు. భగవాన్. ఆ బిల్లును వెంటనే తన రుణదాత రామన్కు ఎండార్స్ చేసినాడు. గడువు తేదీన బిల్లు అనాదరించబడింది. రామన్ ₹ 90 ధృవీకరణ ఖర్చుల కింద చెల్లించినాడు.
అవసరమైన చిట్టా పద్దులను భగవాన్, లక్ష్మణ్ పుస్తకాలలో రాయండి.
సాధన.
భగవాన్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 30
లక్ష్మణ్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 15.
జనవరి 1, 2014 తేదీన మోహన్ ₹ 15,000 సరుకులను వినోద్కు అమ్మి, అదే మొత్తానికి అతనిపై నెలల బిల్లును రాసినాడు. వినోద్ ఆ బిల్లును అంగీకరించి మోహనక్కు అందజేసాడు. గడువు తేదీన బిల్లు అనాదరించబడింది.
కింది సందర్భాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులను మోహన్, వినోద్ పుస్తకాలలో రాయండి.
I. మోహన్ గడువు తేదీ వరకు బిల్లును తన వద్దే ఉంచుకొని, బిల్లు అనాదరణతో ₹150 ధృవీకరణ ఖర్చులు చెల్లించినప్పుడు.
II. మోహన్ ఫిబ్రవరి 4, 2014 తేదీన ఆ బిల్లును తన బ్యాంకులో 12% నకు డిస్కౌంట్ చేసిన తరువాత, బిల్లు అనాదరణతో బ్యాంకు ₹ 150 ధృవీకరణ ఖర్చులు చెల్లించినప్పుడు.
III. మోహన్ వెంటనే ఆ బిల్లును తన రుణదాత అమర్కు ఎండార్స్ చేసిన తరువాత, బిల్లు అనాదరణతో అమర్ ₹ 150 ధృవీకరణ ఖర్చులు చెల్లించినప్పుడు.
IV. మోహన్ జనవరి 25, 2014 తేదీన ఆ బిల్లును వసూలు కోసం తన బ్యాంకుకు పంపిన తరువాత, బిల్లు అనాదరణతో బ్యాంకు ₹ 150 ధృవీకరణ ఖర్చులు చెల్లించినప్పుడు.
సాధన.
మోహన్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 33

వినోద్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

C. వినిమయ బిల్లు నవీకరణ

ప్రశ్న 16.
జూలై 1, 2013వ తేదీన కళ్యాణ్ ₹ 24,000 సరుకులను కపిల్కు అమ్మి, ఆ మొత్తానికి అతనిపై 3 నెలల బిల్లును రాసినాడు. కపిల్ ఆ బిల్లును అంగీకరించి కళ్యాణ్ కు తిరిగి పంపించినాడు. గడువు తేదీన కపిల్ బిల్లు మొత్తం చెల్లించలేని స్థితిలో ఉండి, ₹ 12,000 నగదుగా చెల్లించి, మిగతా మొత్తానికి సంవత్సరానికి 10% చొప్పున వడ్డీ కలుపుకొని, 2 నెలలకు కొత్త బిల్లును రాయవలసిందిగా అభ్యర్థించాడు. కపిల్ అభ్యర్థనను కళ్యాణ్ అంగీకరించాడు. గడువు తేదీన బిల్లు ఆదరించబడింది. కళ్యాణ్, కపిల్ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
కళ్యాణ్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 38

కపిల్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 17.
అనసూయ మార్చి 1, 2013 తేదీన ₹ 6,000 విలువ గల సరుకులను పద్మకు అమ్మి, అదే మొత్తానికి ఆమెపై 3 నెలల బిల్లును రాసింది. పద్మ ఆ బిల్లును అంగీకరించి అనసూయకు తిరిగి పంపింది. గడువు తేదీన పాత బిల్లు స్థానంలో 3 నెలలకు కొత్త బిల్లును రాయమని పద్మ అనసూయను అభ్యర్థించింది. అనసూయ ఆ అభ్యర్ధనను అంగీకరించి, ఆ సొమ్ముపై సంవత్సరానికి 12% చొప్పున వడ్డీని నగదు రూపంలో వెంటనే చెల్లించమని అడిగింది. పద్మ వడ్డీని నగదు రూపంలో చెల్లించి అనసూయ రాసిన కొత్తబిల్లుకు స్వీకృతి తెలిపింది. కొత్త బిల్లు గడువు తేదీన అనాదరించబడింది. అనసూయ, పద్మ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
అనసూయ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 42

పద్మ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 18.
మే 1, 2014 తేదీన అఖిల్ ₹ 6,000 సరుకులను నిఖిల్కు అరువుపై అమ్మి, ఆ మొత్తానికి అతనిపై 3 నెలల బిల్లును రాసినాడు. నిఖిల్ ఆ బిల్లును అంగీకరించి అఖిల్కు తిరిగి పంపినాడు. ఆగస్టు 4, 2014 తేదీన, పాత బిల్లు మొత్తానికి సంవత్సరానికి 12% చొప్పున వడ్డీని కలుపుకొని అదనంగా 2 నెలల గడువుతో కొత్త బిల్లును రాయవలసిందిగా నిఖిల్ అఖిల్ను కోరాడు. అఖిల్ దానికి అంగీకరించి, 2 నెలల కొత్త బిల్లును రాసినాడు. గడువు తేదీన బిల్లు ఆదరించబడింది.
అఖిల్, నిఖిల్ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
అఖిల్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 46
నిఖిల్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

D. బిల్లును రిబేటుతో విడుపుదల చేయడం

ప్రశ్న 19.
జనవరి 1, 2013 తేదీన నాగబాబు ₹ 10,000 సరుకులను దామోదర్కు అమ్మి, అతనిపై ఆ మొత్తానికి 2 నెలల బిల్లును రాసినాడు. దామోదర్ ఆ బిల్లును అంగీకరించి నాగబాబుకు అందజేసినాడు. గడువు తేదీకి ఒక నెల ముందు దామోదర్ ఆ బిల్లును 9% రిబేటుతో విడుపుదల చేసినాడు.
నాగబాబు, దామోదర్ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
నాగబాబు పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 49
దామోదర్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 20.
జూన్ 1, 2014 తేదీన మేఘన ₹ 13,000 సరుకులను కావేరికి అమ్మి, ఆమెపై ఆ మొత్తానికి 3 నెలల బిల్లును రాసింది. కావేరి ఆ బిల్లును ఆమోదించి మేఘనకు తిరిగి పంపింది. గడువు తేదీకి ఒక నెల ముందు కావేరి ఆ బిల్లును 12% రిబేటుతో విడుపుదల చేసింది.
మేఘన, కావేరి పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
మేఘన పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 52
కావేరి పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

E. బిల్లు స్వీకర్త దివాలా తీయడం

ప్రశ్న 21.
ఫిబ్రవరి 1, 2014 తేదీన జయబాబు ₹ 25,000 సరుకులను తాతబాబు నుంచి కొనుగోలు చేసి, అదే మొత్తానికి తాతబాబు తనపై రాసిన బిల్లుకు స్వీకృతి తెలిపినాడు. బిల్లు గడువు కాలం 2 నెలలు. గడువు తేదీకి ముందే జయబాబు దివాలా తీసినాడు. అతని ఎస్టేటు నుంచి ఏమీ వసూలు కాలేదు. తాతబాబు, జయబాబు పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
తాతబాబు పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 55
జయబాబు పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 22.
మార్చి 1, 2014 తేదీన అనిల్ ₹ 17,000 విలువ గల సరుకులను సునీలు అమ్మి, ఆ మొత్తానికి అతనిపై 3 నెలల బిల్లును రాసినాడు. సునీల్ ఆ బిల్లును అంగీకరించి అనిల్కు తిరిగి పంపించినాడు. అదే రోజున అనిల్ ఆ బిల్లును సంవత్సరానికి 12% చొప్పున తన బ్యాంకులో డిస్కౌంట్ చేసుకొన్నాడు. గడువు తేదీకి ముందే, సునీల్ దివాలా తీయడంతో అతని ఎస్టేటు నుంచి రూపాయికి 50 పైసలు చొప్పున మాత్రమే అనిల్ వసూలు చేసుకోగలిగాడు.
అనిల్, సునీల్ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
అనిల్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 57

సునీల్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
మార్చి 1, 2014 తేదీన రవి ₹ 10,000 విలువ గల సరుకులను వికాసక్కు అరువుపై అమ్మి, వికాస్పై అదే మొత్తానికి 3 నెలల గడువు గల ఒక బిల్లును రాసినాడు. ఆ బిల్లును వికాస్ అంగీకరించి రవికి తిరిగి పంపాడు. గడువు తేదీన బిల్లు ఆదరణ పొందింది.
రవి, వికాస్ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
రవి (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 60
వికాస్ (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 2.
జనవరి 1, 2013 తేదీన శంకర్ ₹ 20,000 విలువ గల సరుకులను భాస్కర్కు అరువుపై అమ్మి, మొత్తానికి 3 నెలల గడువు గల ఒక బిల్లును రాసినాడు. ఆ బిల్లును భాస్కర్ అంగీకరించి శంకర్కు తిరిగి పంపాడు. అదే రోజున ఆ బిల్లును శంకర్ తన బ్యాంకులో 10% నకు డిస్కౌంట్ చేసుకొన్నాడు. గడువు తేదీన బిల్లు ఆదరణ పొందింది.
శంకర్, భాస్కర్ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
శంకర్ (బిల్లుకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 62
భాస్కర్ (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 3.
మార్చి 1, 2014 తేదీన సుమతి ₹ 8,000 విలువ గల సరుకులను లక్ష్మి నుంచి కొనుగోలు చేసి, అదే మొత్తానికి ఆమె తనపై రాసిన 3 నెలల బిల్లుకు స్వీకృతి తెలిపింది. ఏప్రిల్ 1, 2014 తేదీన ఆ బిల్లును లక్ష్మి సంవత్సరానికి 12% చొప్పున తన బ్యాంకులో డిస్కౌంట్ చేసింది. గడువు తేదీన సుమతి బిల్లును ఆదరించింది.
లక్ష్మి, సుమతి పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
లక్ష్మి (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 64
సుమతి (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 4.
జనవరి 1, 2014 తేదీన వెంకటేష్ ₹ 5,000 విలువ గల సరుకులను నాగార్జునకు అమ్మి, అతనిపై అదే మొత్తానికి 3 నెలల బిల్లును రాసెను. నాగార్జున ఆ బిల్లును అంగీకరించి వెంకటేష్కు తిరిగి పంపించెను. ఫిబ్రవరి 1, 2014 తేదీన వెంకటేష్ ఆ బిల్లును తన ఋణదాత అయిన ప్రభాకర్కు తన అప్పు పరిష్కార నిమిత్తం ఎండార్స్ చేసేను. గడువు తేదీన బిల్లు ఆదరించబడింది. అవసరమైన చిట్టా పద్దులను వెంకటేష్, నాగార్జున, ప్రభాకర్ పుస్తకాలలో రాయండి. వెంకటేష్ (బిల్లు కర్త / ఎండార్సర్) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
సాధన.
నాగార్జున (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 66
ప్రభాకర్ (ఎండార్సీ) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 5.
జూలై 1, 2014 తేదీన పరశురామ్ ₹ 7,000 విలువ గల సరుకులను రామకృష్ణకు అమ్మి, అతనిపై అదే మొత్తానికి 2 నెలల బిల్లును రాసినాడు. రామకృష్ణ ఆ బిల్లును అంగీకరించి పరశురామ్కు తిరిగి పంపాడు. రామకృష్ణ నుంచి అంగీకారం పొందిన వెంటనే పరశురామ్ ఆ బిల్లును తన బ్యాంకుకు వసూలు కోసం పంపించాడు. గడువు తేదీన బిల్లు ఆదరణ పొందింది.
అవసరమైన చిట్టా పద్దులను పరశురామ్, రామకృష్ణ పుస్తకాలలో రాయండి.
సాధన.
పరశురామ్ (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 69
రామకృష్ణ (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 6.
ఏప్రిల్ 1, 2014 తేదీన అశోక్ ₹ 10,000 విలువ గల సరుకులను అరువుపై రాజేష్కు అమ్మి, అతనిపై ఆ మొత్తానికి 3 నెలల బిల్లును రాసినాడు. రాజేష్ ఆ బిల్లును అంగీకరించి అశోక క్కు తిరిగి పంపాడు. గడువు తేదీన చెల్లింపు కోసం బిల్లును రాజేష్కు సమర్పించగా, బిల్లు పైకాన్ని అతను చెల్లించాడు. కింది సందర్భాలలో అశోక్, రాజేష్ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
I. అశోక్ ఆ బిల్లును గడువు తేదీ వరకు తన వద్దే ఉంచుకున్నప్పుడు
II. అశోక్ ఆ బిల్లును అదే రోజు తన బ్యాంకులో సంవత్సరానికి 12% చొప్పున డిస్కౌంట్ చేసుకొన్నప్పుడు
III. మే 4, 2014 తేదీన అశోక్ ఆ బిల్లును తన రుణదాత సంతోష్కు ఎండార్స్ చేసినప్పుడు
IV. జూన్ 1, 2014 తేదీన అశోక్ ఆ బిల్లును వసూలు కోసం బ్యాంకుకు పంపినప్పుడు సంతోష్ పుస్తకాలలో కూడా చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
అశోక్ (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 71

రాజేష్ (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

సంతోష్ (ఎండార్సీ) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 76

ప్రశ్న 7.
మార్చి 15, 2014 తేదీన సురేష్ ₹ 3,000 సరుకులను నరేష్కు అరువుపై అమ్మినాడు. సురేష్ రాసిన 2 నెలల బిల్లుకు నరేష్ స్వీకృతి తెలిపినాడు. గడువు తేదీన బిల్లు అనాదరింనపబడింది. సురేష్ ₹ 40 ధృవీకరణ ఖర్చుల కింద చెల్లించినాడు.
సురేష్, నరేష్ పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
సురేష్ (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 77
నరేష్ (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 8.
మార్చి 1, 2013 తేదీన నారాయణ ₹ 15,000 సరుకులను రవీంద్ర నుంచి కొనుగోలు చేశాడు. రవీంద్ర అదే మొత్తానికి నారాయణపై 2 నెలల బిల్లును రాసినాడు. వెంటనే ఆ బిల్లును రవీంద్ర సంవత్సరానికి 6% చొప్పున తన బ్యాంకులో డిస్కౌంట్ చేసినాడు. గడువు తేదీన బిల్లు అనాదరించబడింది. బ్యాంకు ₹ 100 ధృవీకరణ ఖర్చుల కింద చెల్లించెను.
అవసరమైన చిట్టా పద్దులను రవీంద్ర, నారాయణ పుస్తకాలలో రాయండి.
సాధన.
రవీంద్ర (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 79

నారాయణ (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 9.
జనవరి 1, 2013 తేదీన లీల ₹ 15,000 సరుకులను నీల నుంచి కొనుగోలు చేసింది. వెంటనే లీల ఔ 5,000 నగదు చెల్లించి, మిగతా సొమ్ముకు నీల రాసిన 3 నెలల బిల్లుకు స్వీకృతి తెలిపింది. జనవరి 25, 2013 తేదీన నీల ₹ 10,000 విలువ గల సరుకులను బాల నుంచి కొనుగోలు చేసి తన వద్ద ఉన్న బిల్లును బాలకు ఎండార్స్ చేసింది. గడువు తేదీన బిల్లు అనాదరించబడింది. బాల ₹ 50 ధృవీకరణ ఖర్చుల కింద చెల్లించింది.
అవసరమైన చిట్టా పద్దులను నీల, లీల, బాల పుస్తకాలలో రాయండి.
సాధన.
నీల (బిల్లు కర్త / ఎండార్సర్) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 82

లీల (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

బాల (ఎండార్సీ) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 85

ప్రశ్న 10.
జూన్ 1, 2014 తేదీన జయ ₹ 8,000 సరుకులను సూర్యకు అరువుపై అమ్మి, సూర్యపై ఆ మొత్తానికి 3 నెలల బిల్లును రాసెను. సూర్య నుంచి అంగీకారం పొందిన వెంటనే జయ ఆ బిల్లును తన బ్యాంకుకు వసూలు కోసం పంపెను. గడువు తేదీన ఆ బిల్లు అనాదరించబడింది. బ్యాంకు ₹ 70 ధృవీకరణ ఖర్చుల కింద చెల్లించినది.
అవసరమైన చిట్టా పద్దులను జయ, సూర్య పుస్తకాలలో రాయండి.
సాధన.
జయ (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 86
సూర్య (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 11.
మే 1, 2014 తేదీన శివ ₹ 6,000 విలువ గల సరుకులను అరువుపై ప్రదీపు అమ్మి, అదే మొత్తానికి ప్రదీప్పై 2 నెలల బిల్లుకు రాసినాడు. ప్రదీప్ ఆ బిల్లును అంగీకరించి శివకు తిరిగి పంపాడు. గడువు తేదీన ప్రదీప్ బిల్లును అనాదరించినాడు.
క్రింది సందర్భాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులను శివ, ప్రదీప్ పుస్తకాలలో రాయండి.
Case I: శివ గడువు తేదీ వరకు బిల్లును తన వద్దే ఉంచుకొని, బిల్లు అనాదరణతో < 100 ధృవీకరణ ఖర్చులు చెల్లించినప్పుడు.
Case II: శివ జూన్ 4, 2014 తేదీన ఆ బిల్లును తన బ్యాంకులో 12% కు డిస్కౌంట్ చేసిన తరువాత, బిల్లు అనాదరణతో బ్యాంకు ₹ 100 ధృవీకరణ ఖర్చులు చెల్లించినప్పుడు.
Case III: శివ జూన్ 1, 2014 తేదీన తన రుణదాత రాహుల్కు ఎండార్స్ చేసిన తరువాత, బిల్లు అనాదరణతో రాహుల్ ₹ 100 ధృవీకరణ ఖర్చులు చెల్లించినప్పుడు.
Case IV: శివ జూన్ 1, 2014 తేదీన ఆ బిల్లును వసూలు కోసం బ్యాంకుకు పంపిన తరువాత, బిల్లు అనాదరణతో బ్యాంకు ₹ 100 ధృవీకరణ ఖర్చులు చెల్లించినప్పుడు.
సాధన.
శివ (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 88

ప్రదీప్ (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 92

ప్రశ్న 12.
సెప్టెంబర్ 1, 2014 తేదీన హరి ₹ 12,000 సరుకులను శేఖర్ నుంచి కొనుగోలు చేసి, అదే మొత్తానికి శేఖర్ రాసిన 3 నెలల బిల్లుకు స్వీకృతి తెల్పినాడు. గడువు తేదీన శేఖర్కు 6,000 చెల్లించి, మిగతా బిల్లు మొత్తానికి సంవత్సరానికి 12% చొప్పున వడ్డీ కలుపుకొని, 3 నెలలకు కొత్త బిల్లును రాయవలసిందిగా హరి అభ్యర్థిస్తాడు. హరి అభ్యర్థనను శేఖర్ అంగీకరిస్తాడు. శేఖర్, హరి పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులను రాయండి.
సాధన.
శేఖర్ (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 93

‘హరి (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 13.
ఏప్రిల్ 1, 2014 తేదీన విశ్వనాథ్ ₹ 4,000 సరుకులను శ్రీనివాస్కు అమ్మి, అదే మొత్తానికి శ్రీనివాస్ పై 3 నెలల బిల్లు రాసెను. శ్రీనివాస్ ఆ బిల్లును అంగీకరించి విశ్వనాథ్కు తిరిగి పంపెను. గడువు తేదీన పాతబిల్లు స్థానంలో 3 నెలలకు కొత్త బిల్లును రాయమని శ్రీనివాస్ విశ్వనాథ్ను అభ్యర్థించాడు. శ్రీనివాస్ ఆ సొమ్ముపై సంవత్సరానికి 9% చొప్పున వడ్డీ నగదు రూపంలో వెంటనే చెల్లించడానికి ఒప్పుకొన్నాడు. శ్రీనివాస్ అభ్యర్థనను విశ్వనాథ్ అంగీకరించాడు. గడువు తేదీన కొత్త బిల్లు ఆదరణ పొందింది.
విశ్వనాథ్, శ్రీనివాస్ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులను రాయండి.
సాధన.
విశ్వనాథ్ (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 97

శ్రీనివాస్ (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 14.
మార్చి 1, 2013 తేదీన జగన్నాధం ₹ 24,000 సరుకులను చిదంబరంకు అమ్మి, అదే మొత్తానికి చిదంబరంపై 3 నెలల బిల్లు రాసినాడు. చిదంబరం ఆ బిల్లుకు స్వీకృతి తెలిపినాడు. గడువు తేదీన పాతబిల్లు మొత్తానికి సంవత్సరానికి 9% చొప్పున వడ్డీ కలుపుకొని అదనంగా మూడు నెలల గడువుతో కొత్త బిల్లును రాయవలసిందిగా చిదంబరం జగన్నాధంను కోరాడు. జగన్నాధం దానికి అంగీకరించాడు. పాతబిల్లు మొత్తానికి వడ్డీని కూడా కలుపుకొని జగన్నాధం రాసిన మూడు నెలల గడువుగల కొత్త బిల్లుకు చిదంబరం స్వీకృతి తెలిపినాడు. గడువు తేదీన కొత్త బిల్లు అనాదరింపబడింది.
అవసరమైన చిట్టా పద్దులను జగన్నాధం, చిదంబరం పుస్తకాలలో రాయండి.
సాధన.
జగన్నాధం (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 101

చిదంబరం (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 15.
మార్చి 1, 2013 తేదీన పృధ్వి ₹ 6,000 సరుకులను అక్చర్కు అమ్మి, అతనిపై ఆ మొత్తానికి 3 నెలల బిల్లును రాసినాడు. ఆ బిల్లును అక్బర్ అంగీకరించి పృధ్వికి తిరిగి పంపాడు. ఏప్రిల్ 4, 2013 తేదీన అక్బర్ ఆ బిల్లును 12% రిబేటుతో విడుపుదల చేసినాడు.
పృధ్వి, అక్టర్ పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులను రాయండి.
సాధన.
పృధ్వి (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 105

అక్బర్ (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 16.
జనవరి 1, 2014 తేదీన రేవతి ₹ 4,000 లకు సావిత్రిపై 3 నెలల బిల్లును రాసింది. సావిత్రి ఆ బిల్లును ఆమోదించి రేవతికి తిరిగి పంపింది. ఫిబ్రవరి 4, 2014 తేదీన సావిత్రి ఆ బిల్లును 9% రిబేటుతో విడుపుదల చేసింది.
రేవతి, సావిత్రి పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులు రాయండి.
సాధన.
రేవతి (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 108

జయంతి (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

ప్రశ్న 18.
జనవరి 1, 2014 తేదీన కుమార్ ₹ 7,000 విలువ గల సరుకులను మురళికి అమ్మి, అదే మొత్తానికి అతనిపై 3 నెలల బిల్లు రాసెను. మురళి ఆ బిల్లును ఆమోదించి కుమార్కు తిరిగి పంపెను. గడువు తేదీన మురళి పాతబిల్లు స్థానంలో 2 నెలలకు కొత్త బిల్లును రాయమని కుమారి ని కోరెను. కుమార్ దానికి అంగీకరించి అదనపు కాలానికి 12% వడ్డీ కలుపుకొని రెండు నెలల గడువుతో కొత్తబిల్లును రాసెను. కుమార్ రాసిన 2 నెలల గడువు గల కొత్త బిల్లుకు మురళి స్వీకృతి తెలిపెను. గడువు తేదీకి ముందే మురళి దివాలా తీయడంతో అతని ఎస్టేటు నుంచి రూపాయికి 50 పైసలు చొప్పున మాత్రమే కుమార్ వసూలు చేసుకోగలిగాడు.
కుమార్, మురళి పుస్తకాలలో అవసరమైన చిట్టా పద్దులను రాయండి.
సాధన.
కుమార్ (బిల్లు కర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు
AP Inter 2nd Year Accountancy Study Material Chapter 1 వినిమయ బిల్లులు 111

మురళి (బిల్లు స్వీకర్త) పుస్తకాలలో చిట్టా పద్దులు

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు

March 16, 2023 by Srinivas

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 13th Lesson ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 13th Lesson ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
సర్దుబాట్ల రకాలను, ఉదాహరణలతో వ్రాయండి.
జవాబు:
దిగువ తెలిపినవి ముఖ్యమైన సర్దుబాట్లు:
1) చెల్లించవలసిన వ్యయాలు: చెల్లించవలసిన వ్యయాలు ‘అంటే ప్రస్తుత సంవత్సరానికి సంబంధించిన వ్యయాలు ఈ సంవత్సరములో కాకుండా వచ్చే సంవత్సరములో చెల్లింపబడేవి. ఉదా: మార్చి నెలకు జీతాలు లేదా అద్దె చెల్లించవలసి ఉన్నది. ఈ వ్యయాలు వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాలో డెబిట్ వైపు సంబంధిత వ్యయాంశాలకు కలిపి, మరల ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులవైపు చూపాలి.

2) ముందుగా చెల్లించిన వ్యయాలు వచ్చే సంవత్సరానికి సంబంధించినవి’ అయినప్పటికీ ప్రస్తుత సంవత్సరములో చెల్లించిన వ్యయాలను ముందుగా చెల్లించిన వ్యయాలు అంటారు.
ఉదా: పన్నులు, భీమా తరువాత సంవత్సరానికి చెల్లించడము. ఈ వ్యయాలను వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాలో డెబిట్ వైపు సంబంధిత వ్యయాల నుంచి తీసి, మరల ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఆస్తులవైపు చూపాలి.

3) రావలసిన ఆదాయము: ప్రస్తుత సంవత్సరానికి సంబంధించి వచ్చే సంవత్సరములో వసూలు అయ్యే ఆదాయాలను సంచిత లేదా రావలసిన ఆదాయాలు అంటారు. వీటిని లాభనష్టాల ఖాతాలో క్రెడిట్ వైపు సంబంధిత ఆదాయానికి కలిపి, ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఆస్తులవైపు చూపాలి.

4) ముందుగా వచ్చిన ఆదాయాలు: వచ్చే సంవత్సరానికి సంబంధించి ప్రస్తుత సంవత్సరములో వసూలయ్యే ఆదాయాలను ముందుగా వచ్చిన ఆదాయాలు అంటారు. వీటిని లాభనష్టాల ఖాతాలో ఆదాయ అంశము నుంచి తీసివేసి, ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులవైపు చూపాలి.

5) స్థిరాస్తులపై తరుగుదల: స్థిరాస్తులైన ప్లాంటు-యంత్రాలు, భవనాలు మొదలైనవి వాడకము వలన లేదా కాలగమనము వలన వాటి విలువ ప్రతి సంవత్సరము తగ్గుతూ ఉంటుంది. దీనిని తరుగుదల అంటారు. దీనిని వ్యయముగా భావిస్తారు. సాధారణముగా దీనిని ఆస్తి విలువపై కొంతశాతంగా నిర్ణయిస్తారు. ఈ మొత్తాన్ని లాభనష్టాలఖాతాకు డెబిట్ చేసి, ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఆస్తుల విలువ నుంచి తీసివేస్తారు.

6) మూలధనముపై వడ్డీ: యజమాని మూలధనముపై చెల్లించిన వడ్డీ వ్యయముగా భావించి లాభనష్టాల ఖాతాకు డెబిట్ చేస్తారు. ఈ మొత్తాన్ని ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులవైపు మూలధనానికి కలుపుతారు. సొంతవాడకాలపై వడ్డీ: యజమాని నగదుగాని, సరుకుగాని సొంతానికి వాడుకుంటే వాటిని సొంత వాడకాలు అంటారు.

7) సొంతవాడకాలపై వడ్డీని లాభనష్టాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేసి, ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులవైపు మూలధనము నుంచి తీసివేయాలి.

8) ముగింపు సరుకు: ముగింపు సరుకు సర్దుబాట్లుగా ఇచ్చినపుడు వర్తకపు ఖాతాకు క్రెడిట్ చేసి, అప్పుల పట్టీలో ఆస్తులవైపు చూపాలి.

9) రాని బాకీలు: సరుకును అరువు మీద అమ్మినపుడు ఋణగ్రస్తులు ఏర్పడతారు. ఋణగ్రస్తుల నుంచి రావలసిన బాకీలు వసూలు కాకపోతే వాటిని రాని బాకీలు అంటారు. ఇది వ్యాపార నష్టము.

i) రాని బాకీలు అంకణాలో ఇచ్చినపుడు, వీటిని లాభనష్టాల ఖాతాకు మాత్రమే డెబిట్ చేయాలి.
ii) రాని బాకీలు అంకణాలోను, సర్దుబాట్లుగా ఇచ్చినపుడు, ఈ రెండింటిని కలిపి లాభనష్టాల ఖాతాకు డెబిట్ చేయాలి. సర్దుబాట్లుగా ఇచ్చిన రాని బాకీలు మాత్రమే ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఋణగ్రస్తుల నుంచి తీసివేయాలి.

10) రాని బాకీలకు ఏర్పాటు: ఈ సంవత్సరములో రావలసిన బాకీలు వచ్చే సంవత్సరములో వసూలు కావచ్చు, కాకపోవచ్చు. వీటిని సంశయాత్మక బాకీలు అంటారు. అందువలన వ్యాపారస్తుడు ప్రస్తుత సంవత్సరములో కొంత మొత్తాన్ని వచ్చే సంవత్సరానికి చెందిన సంశయాత్మక బాకీలకై ఏర్పాటు చేస్తాడు. దీనిని సంశయాత్మక బాకీల నిధి అంటారు. సంశయాత్మక బాకీల ఏర్పాటు సర్దుబాట్లుగా ఇచ్చినపుడు, ఈ మొత్తాన్ని ఋణగ్రస్తులపై లెక్కించి, లాభనష్టాల ఖాతాకు డెబిట్ చేసి, ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఋణగ్రస్తుల నుంచి ఈ మొత్తాన్ని తీసివేయాలి.

11) రాని బాకీల ఏర్పాటు, అంకణాలోను, సర్దుబాట్లుగా ఇచ్చినపుడు: అంకణాలో ఇచ్చిన రిజర్వు గత సంవత్సరానికి చెందినది. దీనిని పాత రిజర్వు అంటారు. కొత్త రిజర్వు పాత రిజర్వు కంటే ఎక్కువగా ఉంటే, ఈ తేడాను లాభనష్టాల ఖాతాకు డెబిట్ చేసి, కొత్త రిజర్వును ఋణగ్రస్తులనుంచి తీసివేయాలి. ఒకవేళ కొత్త రిజర్వు పాత రిజర్వు కంటే తక్కువగా ఉంటే, ఈ తేడాను లాభనష్టాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేసి, కొత్త రిజర్వును ఋణగ్రస్తుల నుంచి తీసివేయాలి.

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
ఈ క్రింది వాటిని వివరించండి.
ఎ) మూలధనం మీద వడ్డీ
బి) సొంతవాడకాలపై వడ్డీ
జవాబు:
ఎ) మూలధనం మీద వడ్డీ: వ్యాపార సంస్థ యజమాని మూలధనము మీద చెల్లించే వడ్డీని మూలధనంపై వడ్డీ అంటారు. ఇది వ్యాపారానికి వ్యయం.
సర్దుబాటు పద్దు:
మూలధనంపై వడ్డీ ఖాతా Dr
To మూలధనము ఖాతా
(మూలధనంపై వడ్డీ లెక్కించినందున)

మూలధనముపై వడ్డీని కొంతశాతముగా ఇచ్చినపుడు, దీనిని లెక్కించి లాభనష్టాల ఖాతాకు డెబిట్ చేయాలి. మరల ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులవైపు మూలధనానికి కలపవలెను.

బి) సొంతవాడకాలపై వడ్డీ: యజమాని వ్యాపారము నుంచి నగదు గాని, సరుకుగాని సొంతానికి వాడుకుంటే వాటిని సొంతవాడకాలు అంటారు. సొంతవాడకాలపై వడ్డీని ఇవ్వబడిన రేటుతో లెక్కించి లాభనష్టాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయాలి. ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులవైపు మూలధనము నుంచి తీసివేయాలి.

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
సర్దుబాట్లు అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారు చేసే తేదీ నాటికి అన్ని ఖర్చులను చెల్లించినా, చెల్లించవలసినా మరియు అన్ని ఆదాయాలు వచ్చిన లేదా రావలసినా లెక్కలోకి తీసుకొనవలెను. అదే విధముగా రాబోయే సంవత్సరానికి చెందిన వ్యయాలను, ఆదాయాలను లెక్కలోకి తీసుకొనరాదు. ఈ అంశాలన్నీ ముగింపు లెక్కలలో సర్దుబాటు పద్దుల ద్వారా సర్దుబాటు చేయాలి. రాబడి అంశాలకు కలపడం గాని, తీసివేయడం గాని సర్దుబాటు చేయడం అంటారు.

ప్రశ్న 2.
సర్దుబాట్ల ప్రాముఖ్యతను వివరించండి.
జవాబు:
సర్దుబాట్ల ప్రాముఖ్యత:

అకౌంటింగ్ సంవత్సరానికి చెందిన వ్యయాలను, ఆదాయాలను ఖచ్చితముగా తెలుసుకోవచ్చును.
లాభనష్టాలను ఖచ్చితముగా లెక్కించవచ్చును.
ఆస్తి, అప్పుల నిజమైన విలువను తేలికగా తెలుసుకొనవచ్చును.

ప్రశ్న 3.
రాని బాకీలు అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
వ్యాపారస్తుడు కొద్దిమంది ఖాతాదారులకు సరుకును అరువు మీద అమ్మకం చేయవచ్చు. అరువు తీసుకున్న ఖాతాదారుడు బాకీని చెల్లించకపోవచ్చును. వసూలు కాని బాకీలను, వసూలవుతాయని ఆశలేని బాకీలను రాని బాకీలు అంటారు. రాని బాకీలు వ్యాపారానికి నష్టము.

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ప్రవీణ్ ట్రేడర్స్ వారి ముగింపు లెక్కలను 31-12-2013 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 1
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 4,500
చెల్లించవలసిన వేతనాలు: ₹ 300
చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 500
ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 400

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 2

31.12.2013 నాటి ప్రవీణ్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 5
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 6,000
ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 200
చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 600
రావాల్సిన వడ్డీ: ₹ 500

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 6

ప్రశ్న 3.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి గిరి ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలను 31.03.2013 నాటికి తయారు చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 9
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 3,500.
చెల్లించాల్సిన వేతనాలు: ₹ 800
ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 100
ఫర్నిచర్ మీద తరుగుదల: 10%
భూమి, భవనాల మీద తరుగుదల: ₹ 10%
ముందుగా వచ్చిన వడ్డీ: ₹ 500

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 10

31.03.2013 నాటి గిరి ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 4.
కింద ఇచ్చిన Mr. కపిల్ అంకణా ఆధారంగా 31.03.2009 నాటి వర్తక, లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 14
సర్దుబాట్లు:

చెల్లించాల్సిన వేతనాలు: ₹ 2,000
ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 50
చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 1,000
రుణగ్రస్తుల రిజర్వు 5%
ఫర్నిచర్ తరుగుదల: ₹ 150, యంత్రాలపై తరుగుదల: ₹ 500.
ముగింపు సరుకు: ₹ 11,000

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 15
31.03.2009 నాటి Mr. కపిల్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 5.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి 31.03.2010 నాటికి ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 18
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 16,800.
మూలధనంపై వడ్డీ: 9%
రాని బాకీలు: ₹ 2,000, రాని బాకీల నిధి 5% ఏర్పాటు చేయాలి.
చెల్లించాల్సిన వేతనాలు: ₹ 1,000

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 19

31.03.2010 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 6.
ప్రవీణ్ ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలను 31.03.2014 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 23
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 5,800
మోటారు వాహనం తరుగుదల: 10%
రాని బాకీల నిధి 5 % ఏర్పాటు చేయాలి.
చెల్లించవలసిన అద్దె ₹ 500
ముందుగా చెల్లించిన పన్నులు: ₹ 200

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 24
31.03.2014 నాటి ప్రవీణ్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 26

ప్రశ్న 7.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలను 31.12.2013 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 27
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 2,100
చెల్లించవలసిన స్టేషనరీ బిల్లు: ₹ 600
యంత్రాలపై తరుగుదల: 10%
రాని బాకీలు: ₹ 7500
ముందుగా చెల్లించిన వేతనాలు: ₹ 500

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 28

31.12.2013 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి వినోద్ ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 32
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 9,500
రాని బాకీలు: 1500, రాని బాకీల నిధి 5%
చెల్లించాల్సిన వేతనాలు: ₹ 300
యంత్రాల మీద తరుగుదల: 10%
ముందుగా వచ్చిన వడ్డీ: ₹ 500

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 33

వినోద్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 9.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి 31.03.2014 నాటికి ముగింపు లెక్కలను తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 37
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు ₹ 7,500
యంత్రాల మీద తరుగుదతల: 12%
ముందుగా వచ్చిన కమీషన్: ₹ 1,200
రావల్సిన వడ్డీ: ₹ 1,500
రాని బాకీలు: ₹ 400
ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 500

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 38

31.03.2014 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి రామకృష్ణా ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలు 31.12.2013 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 41
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 3,500
చెల్లించాల్సిన అద్దె: ₹ 500
ముందుగా చెల్లించాల్సిన జీతాలు, వేతనాలు: ₹ 400
ముందుగా వచ్చిన వడ్డీ: ₹ 300
యంత్రాలపై తరుగుదల: 10%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 42
31.12.2013 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 11.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి రవి ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలను 31.12.2013 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 45
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు ₹ 5,100
రాని బాకీల నిధి: 5%
పేటెంట్లపై తరుగుదల: 20%
చెల్లించాల్సిన అద్దె: ₹ 300
రావలసిన కమీషన్: ₹ 200

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 46
31.12.2013 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 12.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి శ్రీనివాస్ ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలు 31.12.2012 నాటికి తయారు చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 49
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 5,000
మూలధనం మీద వడ్డీ: 8%
సొంతవాడకాల మీద వడ్డీ: 10%
రాని బాకీల నిధి: 5%
ఆవరణల మీద తరుగుదల: 10%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 50
31.12.2012 నాటి శ్రీనివాస్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ….
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 51

ప్రశ్న 13.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 53
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 16,800
చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 400
ముందుగా చెల్లించిన అద్దె, పన్నులు: ₹ 200
రాని బాకీల నిధి: 5%
యంత్రాలపై తరుగుదల: 10%
మూలధనంపై వడ్డీ: 5%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 54

ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

సూచన: అంకణాలో వ్యత్యాసము 3600 (Dr) బీమాగా తీసుకోవడమైనది.

ప్రశ్న 14.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి విష్ణు ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలు 31.03.2014 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 58
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 14,000
ఫర్నిచర్పై తరుగుదల 250, యంత్రాలపై ₹ 750
చెల్లించాల్సిన జీతాలు ₹ 500
రాని బాకీలు ₹ 7600
సొంతవాడకాలపై వడ్డీ 5%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 59
31.03.2014 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 15.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 62
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 56,000
చెల్లించాల్సిన జీతాలు’: ₹ 6,000
రాని బాకీలు: ₹ 72,000, రాని బాకీల నిధి: 3%
యంత్రాలపై తరుగుదల: 5 %
మూలధనంపై వడ్డీ: 5%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 63

ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 16.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి పరమేశ్ ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 66
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 34,500
చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 5,500
యంత్రాలపై తరుగుదల: 5%
ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 1,500
రాని బాకీల నిధికి 5% ఏర్పాటు చేయాలి

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 67

పరమేశ్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 17.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లతా ట్రేడర్స్ వర్తక, లాభనష్టాల ఖాతాలు, ఆస్తి, అప్పుల పట్టీ 31.12.2008 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 70

సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 26,800
యంత్రంపై తరుగుదల: 10%
పేటెంట్లపై తరుగుదల: 20%
చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 1500
అసమాప్త బీమా: ₹ 170
రాని బాకీల నిధి: 5%.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 72

31.12.2008 నాటి లతా ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ADDITIONAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
ఈ క్రింది అంకణా వివరాల నుండి ముగింపు ఖాతాలను తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 76
అదనపు సమాచారం:

ముగింపు సరుకు: ₹ 1,500.
బకాయి అద్దె, పన్నులు ₹ 500
భవనాలపై 5%, యంత్రాలపై 10% తరుగుదల లెక్కించాలి.
ముందుగా చెల్లించిన వేతనాలు: ₹ 500
రాని బాకీలను ఇంకా ₹ 200తో పెంచాలి.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 77

ప్రశ్న 2.
రవికి చెందిన క్రింది అంకణా 31.03.2009న తయారు చేశారు.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 80
క్రింది సర్దుబాట్లు చేస్తూ, అతని ముగింపు ఖాతాలు తయారు చేయండి.

ప్లాంటు యంత్రాలను 10% తరుగుదల చేయండి.
ఋణగ్రస్తులపై 5% రాని బాకీలపై ఏర్పాటును ఉండేట్లు చూడండి.
చెల్లించాల్సిన అద్దె: ₹ 400
₹ 800 రేట్లు ముందుగా చెల్లించడమైనది.
ముందుగా వచ్చిన అప్రంటీస్ ప్రీమియమ్: ₹ 200
31-3-2009న సరుకు కొన్న ధర ₹ 17,000 కాగా, దాని మార్కెట్ విలువ ₹ 20,000గా అంచనా కట్టడమైనది.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 81
31.03.2009 నాటి రవి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

సూచన: ముగింపు సరుకును అసలు ధర లేదా మార్కెట్ ధర ఏది తక్కువైతే దానికి విలువ కట్టవలెను.

ప్రశ్న 3.
కింద ఇచ్చిన శ్రీమురళి అంకణా ఆధారంగా 31.3.2009 నాటి ముగింపు లెక్కలను తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 83
సర్దుబాట్లు:

31-3-2009 నాటి నిల్వను ₹ 5,800గా అంచనా వేశారు.
యంత్రాలపై తరుగుదల: 10%
బీమా పాలసీ 30-9-2009నాడు పరిసమాప్తమవుతుంది.
షెడ్ నిర్మాణానికైన ₹ 2,000 వేతనాలలో కలిశాయి.
5–3–2009 నాడు గోడౌన్లో జరిగిన అగ్ని ప్రమాదంలో ₹ 1,000 విలువ గల సరుకు నాశనం కాగా, బీమా కంపెనీ క్లెయిము పూర్తిగా అంగీకరించింది.
రాని బాకీలను ఇంకా ₹ 200లతో పెంచాలి

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 84

31.03.2009 ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 4.
31.3.2002న గల రామారావ్ అంకణా ఈ దిగువ చూపడమయినది.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 87

సర్దుబాట్లు:

31-3-2002 న సరుకు నిల్వ: ₹ 14,000
₹ 600 రాని బాకీలుగా రద్దు చేయుము
రానిబాకీలపై 5% ఏర్పాటు చేయుము.
యంత్రాలపై 20%, ఫర్నిచర్ పై 5% తరుగుదల రద్దు చేయవలెను.
ముందుగా చెల్లించిన బీమా ₹ 100
25. 3. 2002న అగ్ని ప్రమాదము వల్ల ₹ 5,000 సరుకు నష్టపోగా బీమా కంపెనీ మొత్మఉ క్లెయిమ్ ఇవ్వడానికి అంగీకరించింది. ముగింపు లెక్కలు తయారు చేయుము.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 89

31.03.2002 నాటి రామారావ్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 5.
రాహుల్ దిగువ అంకణా నుండి డిసెంబర్ 31, 2004 తేదీతో అంతమగు సంవత్సరానికి వర్తక, లాభనష్టాల ఖాతాను అదే తేదీన ఆస్తి, అప్పుల పట్టీని తయారుచేయుము.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 92

సర్దుబాట్లు:

రద్దు చేయవలసిన రాని బాకీలు ₹ 500, వివిధ ఋణగ్రస్తులకై 5%గా సంశయాత్మక బాకీలకై ఏర్పాటు చేయవలెను.
31 డిసెంబరు, 2004న సరుకు నిల్వ ₹ 27,000
గడువు తీరని బీమా ₹ 300
యంత్రాలపై 5% మరియు ఫర్నిచర్పై 10% తరుగుదల ఏర్పాటు చేయుము.
డిసెంబరు 24, 2004న సంభవించిన అగ్నిప్రమాదంలో ₹ 10,000 సరుకు నష్టపోగా బీమా కంపెనీ ₹ 6,000 క్లెయిము మాత్రమే అనుమతించింది.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 94

డిసెంబరు 31, 2004 నాటి రాహుల్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 6.
దిగువ ఇవ్వబడిన Mr. జగన్ అంకణా నుంచి 31.12.2005తో అంతమయ్యే కాలానికి వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాను ఆ తేదీన ఆస్తి అప్పుల పట్టీను తయారుచేయుము.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 98

సర్దుబాట్లు

ముగింపు సరుకు: ₹ 22,000
చెల్లించవలసిన వేతనాలు: ₹ 4,000
ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 100
రాని బాకీలకై 5% ఏర్పాటు చేయండి.
యంత్రాలు, ఫర్నిచర్పై తరుగుదలను 5% లెక్కించండి.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 99

31.12.2005 నాటి Mr. జగన్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 7.
దిగువ ఇవ్వబడిన శరత్ అంకణా నుంచి 31.03.2013తో అంతమయ్యే సంవత్సరానికి వర్తకపు, లాభ నష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 102

సర్దుబాట్లు:

31. 12. 2009 నాటి ముగింపు సరుకు: ₹ 8,000
ముందుగా చెల్లించిన బీమా: ₹ 400, చెల్లించవలసిన వేతనాలు, జీతాలు: ₹ 200
ఋణగ్రస్తులకై 10% రాని బాకీల రిజర్వు ఏర్పాటు చేయండి.
యంత్రాల మీద 10%, ఫర్నిచర్పై 15% తరుగుదలను లెక్కించండి.
యజమాని ₹ 1,000 విలువ గల సరుకు సొంతానికి తీసుకున్నాడు. ఈ వ్యవహారాన్ని పుస్తకాలలో నమోదు చేయలేదు.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 104

31.03.2013నాటి శరత్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 107
సాధన.

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలను 31.12.2013 నాటికి తయారు చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 109

సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు విలువ: ₹ 2,200
చెల్లించాల్సిన జీతాలు: ₹ 200
ముందుగా చెల్లించిన అద్దె: ₹ 150

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 111

31.12.2013 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 3.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారు చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 114
సర్దుబాట్లు:

రావలసిన కమీషన్: ₹ 600
ఇంకా రావలసిన వడ్డీ: ₹ 300

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 115

ప్రశ్న 4.
కింద ఇచ్చిన అంకణానుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 116
సర్దుబాట్లు:

ముందుగా వసూలైన వడ్డీ: ₹ 500
ముందుగా వచ్చిన కమీషన్ ₹ 400

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 117

సూచన: ముందుగా వచ్చిన ఆదాయాన్ని అంకణాలో మాత్రమే ఇచ్చినప్పుడు దాన్నిఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పుగా
మాత్రమే చూపాలి.

ప్రశ్న 5.
హైదరాబాద్ ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలను 31.12.2013 నాటికి తయారు చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 119
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 10,000,
ముందుగా వచ్చిన వడ్డీ: ₹ 400,
చెల్లించాల్సిన వేతనాలు: ₹ 200
రావలసిన కమీషన్ ₹ 300

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 120

31.12.2013 నాటి హైదరాబాద్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 122

ప్రశ్న 6.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారు చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 123
సర్దుబాట్లు:

యంత్రాల మీద తరుగుదల: 10%
ఫర్నిచర్ మీద తరుగుదల: 5%
భవనాల మీద తరుగుదల: 2%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 124

ప్రశ్న 7.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి కృష్ణా ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలు 31.03.2014 నాటికి తయారు చేయండి. [T.S. Mar. ’15]
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 125

సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 4,500,
చెల్లించవలసిన అద్దె: ₹ 200,
ముందుగా చెల్లించిన వేతనాలు: ₹ 200
యంత్రాల మీద తరుగుదల: 10%
ఫర్నిచర్ మీద తరుగుదల: 5%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 127

31.03.2014 నాటి కృష్ణా ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 130
సర్దుబాట్లు:
రాని బాకీలు: ₹ 800
సాధన.

ప్రశ్న 9.
క్రింద ఇచ్ని అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 132
సర్దుబాట్లు:
రాని బాకీలు: ₹ 450
సాధన.

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన అంకనా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 134
సర్దుబాట్లు: రాని బాకీల నిధి: 5% ఉండాలి.
సాధన.

ప్రశ్న 11.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 136
సర్దుబాట్లు: రానిబాకీల నిధికై 5% ఏర్పాటు చేయాలి.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 137
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 12.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 139
సర్దుబాట్లు:

రాని బాకీలు: ₹ 1,000.
సంశయాత్మక బాకీల నిధికై 5% ఏర్పాటు చేయాలి.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 140

ప్రశ్న 13.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 141
సర్దుబాటు: మూలధనం మీద వడ్డీ 12%
సాధన.

ప్రశ్న 14.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 143
సర్దుబాట్లు: సొంతవాడకాల మీద వడ్డీ: 5%
సాధన.

సూచన: సొంతవాడకాల మీద వడ్డీ అంకణాలో ఇచ్చినప్పుడు లాభనష్టాల ఖాతాలో క్రెడిట్ వైపు చూపాలి. ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో నమోదు చేయకూడదు.

ప్రశ్న 15.
కింద ఇచ్చిన అంకణా, సర్దుబాట్లు నుంచి రఘు వర్తక సంస్థ ముగింపు లెక్కలను 31.3.2014 నాటికి తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 146
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 4,000,
ముందుగా చెల్లించిన జీతాలు: 3 300
రాని బాకీల నిధి: ₹ 500,
ఆవరణల మీద తరుగుదల 5% లెక్కించండి.

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 147

31.3:2014 నాటి రఘు వర్తక సంస్థ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 16.
దిగువ వివరాల ఆధారాంతో దీప్తి ట్రేడర్స్ వారి 31.03.2014 నాటికి ముగింపు లెక్కలను తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 151
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 5,000,
రాని బాకీల నిధి: 5% ఉండాలి.
మూలధనంపై వడ్డీ సంవత్సరానికి: 10%
సొంతవాడకాలపై వడ్డీ సంవత్సరానికి: 10%
యంత్రాల మీద తరుగుదల: 5% లెక్కించాలి

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 152

31.03.2014నాటి దీప్తి ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 17.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి సరోజా ట్రేడర్స్ ముగింపు లెక్కలను 31.12.2012 నాటికి తయారు
చేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 156
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 4,500,
ముందుగా చెల్లించిన జీతాలు: ₹ 500
చెల్లించవలసిన అద్దె: ₹ 200,
రాని బాకీల నిధి: 5%, రాని బాకీలు: ₹ 1,000
రుణగ్రస్తుల మీద వడ్డీ: 5%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 157

31.12.2012 నాటి సరోజా ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 18.
జ్యోతి ట్రేడర్స్ అంకణా నుంచి 31.3.2014 నాటి ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయండి.
అంకణా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 161
సర్దుబాట్లు:

ముగింపు సరుకు: ₹ 10,000,
మూలధనంపై వడ్డీ సంవత్సరానికి 5%
రాని బాకీలు: ₹ 1,000,
రానిబాకీల నిధి: 5%
యంత్రాలపై తరుగుదల సంవత్సరానికి 10%

సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 13 ముగింపు లెక్కలు సర్దుబాట్లు సర్దుబాట్లు 162

31.3.2014 నాటి జ్యోతి ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు

March 14, 2023 by Srinivas

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 12th Lesson ముగింపు లెక్కలు Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 12th Lesson ముగింపు లెక్కలు

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
ముగింపు లెక్కల ప్రయోజనాలు వివరించండి.
జవాబు:
ముగింపు లెక్కలలో క్రింది ఆర్థిక నివేదికలు చేరి ఉంటాయి.

వర్తకపు ఖాతా
లాభనష్టాల ఖాతా
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ముగింపు లెక్కల వలన ప్రయోజనాలు : ముగింపు లెక్కలను తయారుచేయడం వలన ఈ క్రింది ప్రయోజనాలు కలుగుతాయి.
1) లాభము లేదా నష్టాన్ని తెలుసుకోవడము : ప్రతి వ్యాపారస్తుడు, ప్రతి వ్యాపార సంస్థ నిర్దిష్ట కాలానికి ఆర్థిక కార్యకలాపాల ఫలితాలను తెలుసుకోవాలి. వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాల ద్వారా వ్యాపార సంస్థ లాభనష్టాలను తెలియజేస్తాయి.

2) ఆర్థిక స్థితి : ఆస్తి అప్పుల పట్టీ సంస్థ ఆర్థిక స్థితిగతులను తెలియజేస్తుంది.

3) ఆర్థిక ప్రణాళిక : ముగింపు లెక్కల ద్వారా ఆర్థిక సమాచారము తెలుసుకొని వ్యాపార సంస్థ ఆర్థిక ప్రణాళికలు తయారు. చేయడములో నిర్వాహకులకు, వ్యాపారస్తులకు సహాయపడుతుంది.

4) వ్యాపార నిర్ణయాలు : ప్రస్తుత ఆర్థిక నివేదికల ఫలితాలు, గత సంవత్సరము ఫలితాలతో పోల్చుకొని ముఖ్యమైన ఆర్థిక నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి తోడ్పడుతుంది.

5) రుణాలు పొందడానికి : వ్యాపార సంస్థ ఆర్థిక స్థితి, పటిష్టత, ఆర్థిక నివేదికలు ప్రతిబింబిస్తాయి కాబట్టి వ్యాపారస్తులు బాంకుల నుంచి, ఇతర మార్గాల ద్వారా ఋణాలు తీసుకోవడములో సహాయపడుతుంది. 6) పన్నులు చెల్లించడానికి: లాభనష్టాల ఖాతా ద్వారా లాభనష్టాలు తెలుసుకొని వ్యాపార సంస్థ పన్నులు చెల్లించడానికి వీలవుతుంది. ఆర్థిక నివేదికలు సమర్పించడం చట్టరీత్యా తప్పనిసరి.

ప్రశ్న 2.
మూలధన రాబడి, ఖర్చులు, ఆదాయాలను ఉదాహరణలతో వివరించండి. Imp.
జవాబు:
ముగింపు లెక్కలను తయారుచేసేటపుడు పెట్టుబడి అంశాలు, రాబడి అంశాలకు మధ్యగల తేడాను గమనించవలెను సంస్థ యొక్క ఖచ్చితమైన, నిజమైన ఆర్థిక నివేదికలను తయారుచేయడములో వ్యయాలు మరియు ఆదాయాలను పెట్టుబడి, రాబడికి కేటాయించడములో ముఖ్యపాత్రను వహిస్తాయి.
ఒక వ్యాపార సంస్థ తాలూకు వ్యయాన్ని 1) పెట్టుబడి వ్యయము 2) రాబడి వ్యయము 3) విలంబిత రాబడి వ్యయముగా విభజిస్తారు.
1) పెట్టుబడి వ్యయము : స్థిరాస్తులను కొనుగోలు చేయడం ద్వారా సంస్థ లాభార్జన శక్తిని పెంపొందించడానికి చేసిన ఖర్చులను పెట్టుబడి వ్యయము అంటారు. ఈ వ్యయము ద్వారా సంస్థకు కొన్ని సంవత్సరాలు ప్రయోజనము కలుగుతుంది.

మూలధన వ్యయానికి ఉదా : ప్లాంటు-యంత్రాలు, భవనాలు మొదలైన స్థిరాలస్తుల కొనుగోలు, యంత్రాల స్థాపన వాటి అభివృద్ధికి అయిన వ్యయము. ఈ వ్యయాలను ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఆస్తులవైపు చూపుతారు.

2) రాబడి వ్యయము : సాధారణ వ్యాపార కార్యకలాపాలలో సంస్థ పెట్టిన ఖర్చులను రాబడి వ్యయము అంటారు. ఈ ఖర్చుల వలన సంస్థకు ప్రయోజనము ఒక అకౌంటింగ్ సంవత్సరానికి పరిమితము. రాబడి వ్యయాలకు ఉదా : జీతాలు, అద్దె, రవాణా, ఆఫీసు ఖర్చులు, అమ్మకాల ఖర్చులు మొదలైనవి. ఈ ఖర్చులను లాభనష్టాల ఖాతాకు డెబిట్ చేస్తారు.

3) విలంబిత రాబడి వ్యయము : రాబడి వ్యయాల లక్షణము కలిగి ఉండి, పెద్ద మొత్తములో ఖర్చు చేసి, ప్రయోజనము ఒకటి కంటే ఎక్కువ సంవత్సరాలు సంభవిస్తే వీటిని విలంబిత రాబడి వ్యయాలు అంటారు. విలంబిత రాబడి వ్యయాలకు ఉదా : ప్రాథమిక ఖర్చులు, వాటాలు, డిబెంచర్ల జారీపై డిస్కౌంట్, పెద్ద మొత్తములో చేసిన ప్రకటన ఖర్చు, వ్యాపార ఆవరణాల మార్పిడి మొదలైనవి.

ఆదాయాలను 1. మూలధన వసూళ్ళు 2. రాబడి వసూళ్ళు 3. విలంబిత రాబడి వసూళ్ళుగా విభజించవచ్చు.

1) మూలధన వసూళ్ళు : సంస్థ యజమానుల నుంచి పెట్టుబడి రూపములో వచ్చినవి, అప్పులు తీసుకున్నవి, ఆస్తుల అమ్మకము ద్వారా వచ్చిన వసూళ్ళను మూలధన వసూళ్ళు అంటారు.
ఉదా : మూలధనము, యంత్రాల అమ్మకం మొదలైనవి. మూలధన వసూళ్ళను ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో అప్పులపై చూపాలి.

2) రాబడి వసూళ్ళు : సాధారణ వ్యాపార వ్యవహారాల ద్వారా ఆర్జించిన వసూళ్ళను రాబడి వసూళ్ళు అంటారు.
ఉదా : వచ్చిన కమీషన్, వచ్చిన వడ్డీ మొ||నవి. రాబడి వసూళ్ళను లాభనష్టాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయాలి.

3) విలంబిత ఆదాయము : ఈ ఆదాయము రాబడి మూలధన ఆదాయము స్వభావము వలన వచ్చిన ఆదాయ ప్రయోజనాన్ని రాబోయే సంవత్సరాలకు కూడా విస్తరించవచ్చును.
ఉదా : రెండు, మూడు సంవత్సరాలకు కలిపే ఒకేసారి వచ్చిన వడ్డీ’ లేదా అద్దె.

ప్రశ్న 3.
ఆస్తి – అప్పుల పట్టీ నమూనాను వ్రాయండి.
జవాబు:
31 డిసెంబరు 2013 నాటికి XYZలి. వారి ఆస్తి – అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 1

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
ముగింపు లెక్కల అర్థం, ప్రాముఖ్యతను రాయండి.
జవాబు:
వ్యాపారములో లాభము వచ్చినదా లేదా నష్టము వచ్చినదా అనేది తెలుసుకోవడానికి వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాను తయారు చేస్తారు. సంస్థ యొక్క ఆర్థిక స్థితిగతులను తెలుసుకోవడానికి వ్యాపార సంస్థ ఆస్తి అప్పుల పట్టీని తయారు చేస్తుంది. వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతా మరియు ఆస్తి అప్పుల పట్టీ, ఈ మూడింటిని సాధారణముగా ముగింపు లెక్కలు అని వ్యవహరిస్తారు.

ముగింపు లెక్కలు అనగా ఆవర్జా ఖాతాల సంక్షిప్తి. ఏదైనా ఒక కాలములో వ్యాపార సంస్థ యొక్క ఆర్థిక ఫలితాలు తెలుసుకొనడానికి, అదే కాలానికి సంస్థ యొక్క ఆర్థిక పరిస్థితిని అంచనా వేయడానికి ఈ ఆవర్జా ఖాతాలను ” నిర్వహిస్తారు.

ముగింపు లెక్కల వలన ప్రయోజనాలు :

ముగింపు లెక్కలు వ్యాపార సంస్థ యొక్క ఆర్థిక ఫలితాలను అనగా లాభనష్టాలను తెలియజేస్తాయి.
ఇవి వ్యాపారము యొక్క ఆర్థిక స్థితిగతులను తెలియజేస్తాయి.
వ్యాపారము యొక్క ద్రవ్యత్వ పరిస్థితిని, సాల్వెన్సీ పరిస్థితిని కూడా వెల్లడి చేస్తాయి.
ఇవి వ్యాపార కార్యకలాపాలను ప్రణాళీకరించడానికి కూడా తోడ్పడతాయి.
ముగింపు లెక్కల ఆధారముగా వ్యాపార నిర్ణయాలను తీసుకొనవచ్చును.
ఒక వ్యాపార సంస్థ యొక్క పన్ను బాధ్యతను లెక్కించడానికి ఇవి తోడ్పడతాయి.

ప్రశ్న 2.
వర్తకపు ఖాతా అర్థము, ప్రయోజనాలు వివరించండి.
జవాబు:
సాధారణముగా వ్యాపారసంస్థలు ఇతరుల నుంచి సరుకులను కొని వాటిని అమ్మకము చేయడము ద్వారా లాభాన్ని ఆర్జిస్తాయి. దీనిని వర్తకపు ప్రక్రియ అంటారు. ఏదైనా ఒక నిర్దిష్ట కాలానికి వర్తక కార్యకలాపాల ద్వారా ఫలితాన్ని తెలుసుకొనడానికి ఒక ఖాతాను తయారు చేస్తారు. ఈ ఖాతాను వర్తకపు ఖాతా అంటారు.

వర్తకపు ఖాతా నామమాత్రపు ఖాతా స్వభావమును కలిగి ఉంటుంది. వర్తకపు ఖర్చులన్నింటిని ఈ ఖాతాకు డెబిట్ చేస్తారు. వర్తకపు ఆదాయాన్ని క్రెడిట్ చేస్తారు. ఈ ఖాతా నిల్వ స్థూల లాభాన్ని లేదా స్థూల నష్టాన్ని తెలుపుతుంది.

ప్రయోజనాలు:

స్థూల లాభాన్ని లేదా స్థూల నష్టాన్ని తెలుసుకోవచ్చును.
ప్రత్యక్ష ఖర్చులలో మార్పులను గమనించవచ్చును.
అమ్మిన సరుకు వ్యయమును కనుక్కోవచ్చు.
వ్యయాలకు, రాబడికి ఉన్న సంబంధాన్ని తెలుసుకోవచ్చును.
అమ్మకాల ధోరణి విశ్లేషించవచ్చు.
సంస్థ యొక్క లాభార్జన శక్తిని నిర్ణయించవచ్చును.
స్థూల లాభ నిష్పత్తిని లెక్కించవచ్చును.

ప్రశ్న 3.
లాభనష్టాల ఖాతా అర్థము, ప్రాముఖ్యతను వివరించండి.
జవాబు:
వర్తకపు ఖాతా తయారు చేసిన తర్వాత నికర లాభాన్ని లేదా నష్టాన్ని తెలుసుకొనడానికి లాభనష్టాల ఖాతాను తయారు చేస్తారు. ఇది కూడా నామమాత్రపు ఖాతా. అందువలన అన్ని వ్యయాలను, నష్టాలను ఈ ఖాతాకు డెబిట్ చేయాలి. అలాగే లాభాలను, ఆదాయాలను క్రెడిట్ చేయాలి. లాభనష్టాల ఖాతా చూపే నిల్వ నికర లాభమును లేదా నికర నష్టమును సూచిస్తుంది. ఈ మొత్తాన్ని ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో మూలధన ఖాతాకు కలపడంగాని, తీసివేయడంగాని చేస్తారు.

లాభనష్టాల ఖాతా ప్రాముఖ్యత:

ఇది నికర లాభాన్ని లేదా నికర నష్టాన్ని తెలియజేస్తుంది.
నికర లాభ నిష్పత్తిని కనుక్కోవడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
ప్రస్తుత సంవత్సరము పరిపాలనా ఖర్చులను, అమ్మకము ఖర్చులను గత సంవత్సరము ఖర్చులతో పోల్చవచ్చును.
ఆస్తి అప్పుల పట్టీని తయారుచేయడానికి సహాయపడుతుంది.

ప్రశ్న 4.
క్రింది వాటిని ఉదాహరణలతో వివరించండి.
జవాబు:

చరాస్తులు (Current Liabilities)
ప్రస్తుత అప్పులు(Current Assets)

ఎ) చరాస్తులు : తిరిగి అమ్మడానికిగాని లేదా స్వల్పకాలములో అనగా ఒక సంవత్సరములోపు నగదులోకి మార్చుకునే ఆస్తులను చరాస్తులు అంటారు. వీటిని ఫ్లోటింగ్ లేదా సర్క్యులేటింగ్ ఆస్తులని కూడా అంటారు. ఉదా : చేతిలో నగదు, బాంకులో నగదు, వివిధ ఋణగ్రస్తులు, సరుకు నిల్వ మొదలైనవి.

బి) ప్రస్తుత అప్పులు : ఒక అకౌంటింగ్ సంవత్సరములో వ్యాపార సంస్థ తిరిగి చెల్లించవలసిన అప్పులను ప్రస్తుత అప్పులు అంటారు. ఇవి స్వల్పకాలిక ఋణబాధ్యతలు. కారణము అప్పు తీసుకున్న తేదీ నుంచి సంవత్సరములోపు చెల్లించవలసి ఉంటుంంది.
ఉదా : చెల్లింపు బిల్లులు, వివిధ ఋణదాతలు, బాంకు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ మొదలైనవి.

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
మూలధన వ్యయాన్ని నిర్వచించి, రెండు ఉదాహరణలిమ్ము.
జవాబు:
స్థిరాస్తులను కొనుగోలు చేయడం ద్వారా సంస్థ లాభార్జన శక్తిని పెంపొందించడానికి చేసే వ్యయాన్ని మూలధన వ్యయము అంటారు. ఈ వ్యయం ద్వారా సంస్థకు కొన్ని సంవత్సరాలపాటు ప్రయోజనము కలుగుతుంది. ప్లాంటు- యంత్రాలు, భవనాలు మొదలైన స్థిరాస్తుల కొనుగోలు, యంత్రాల స్థాపన, వాటి అభివృద్ధి ఖర్చులు మూలధన వ్యయాలకు ఉదాహరణలు.

ప్రశ్న 2.
రెండు ఉదాహరణలతో రాబడి వ్యయాన్ని నిర్వచించండి.
జవాబు:
సాధారణ వ్యాపార సరళిలో సంస్థ పెట్టిన ఖర్చులను రాబడి వ్యయము అంటారు. ఈ ఖర్చుల వలన సంస్థకు కలిగే ప్రయోజనము ఒక అకౌంటింగ్ సంవత్సరానికి పరిమితమవుతుంది.
ఉదా : జీతాలు, అద్దె, రవాణా, ఆఫీసు ఖర్చులు, అమ్మకాల ఖర్చులు మొదలైనవి.

ప్రశ్న 3.
మూలధన ఆదాయమంటే ఏమిటి ? రెండు ఉదాహరణలు రాయండి. [A.P Mar. ’15]
జవాబు:
సంస్థ యజమానుల నుంచి పెట్టుబడి రూపములో వచ్చినవి, తీసుకున్న అప్పులు, ఆస్తుల అమ్మకము ద్వారా వచ్చిన వసూళ్ళను మూలధన ఆదాయము అంటారు.
ఉదా : మూలధనము, యంత్రాల అమ్మకము.

ప్రశ్న 4.
కంటికి కనిపించే (Tangible), కనిపించని ఆస్తులను (Intangible Assets) ఉదాహరణలతో వివరించండి.
జవాబు:
కంటికి కనిపించే ఆస్తులు : ఏ ఆస్తులనయితే కంటితో చూడగలిగి, అస్థిత్వముతో ఉంటాయో వాటిని కంటికి కనిపించే ఆస్తులు అంటారు.
ఉదా : యంత్రాలు, ఫర్నిచర్, భవనాలు.

కంటికి కనిపించని ఆస్తులు : ఏ ఆస్తులయితే కంటికి కనిపించకుండా అదృశ్యముగా ఉంటాయో వాటిని కంటికి కనిపించని ఆస్తులు అంటారు. ఉదా : గుడ్విల్, పేటెంట్లు, ట్రేడ్మార్కులు.

ప్రశ్న 5.
సొంతవాడకాలను నిర్వచించండి.
జవాబు:
తన సొంత అవసరాల కోసము యజమాని సంస్థ నుంచి వాడుకున్న నగదు, వస్తువులను సొంతవాడకాలు అంటారు. ఆస్తి అప్పుల పట్టీలో ఈ సొంతవాడకాలను అప్పులవైపు మూలధనము నుంచి తీసివేయబడతాయి.

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
31-12-2013 నాటి శ్రీకాంత్ ట్రేడర్స్ వర్తకపు ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 2
సాధన.

ప్రశ్న 2.
31.03.2014 నాటి వర్తకపు ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 4
సాధన.

ప్రశ్న 3.
వర్తకపు ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 6
సాధన.

ప్రశ్న 4.
హైదరాబాద్ ట్రేడర్స్ వర్తకపు ఖాతాను 31.12.2012 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 8
సాధన.

ప్రశ్న 5.
కింది వివరాలతో 31.12.2013 నాటి లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 11
సాధన.

ప్రశ్న 6.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.”
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 13

సాధన.

ప్రశ్న 7.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి వర్తకపు ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 16
సాధన.

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన వివరాలతో సురేష్ ట్రేడర్స్ 31-12-2012 నాటి వర్తకపు ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 18
సాధన.

ప్రశ్న 9.
కింద ఇచ్చిన అంకణా సహాయంతో వర్తకపు ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతా 31.12.2013 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 20

సాధన.

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన వివరాలతో వర్తకపు ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 24
సాధన.

ప్రశ్న 11.
కింది వివరాలతో ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 27
సాధన.
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 12.
31-03-2013 నాటి కిరణ్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 29
సాధన.
31.03.2013 నాటి కిరణ్ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టిక

ప్రశ్న 13.
31-12-2013 నాటి వంశీ ట్రేడర్స్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 31
సాధన.
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 33

ప్రశ్న 15.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి ముగింపు లెక్కలను 31.03.2014 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 34
సాధన.

31.03.2014 నాటి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 37

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి అనిరుధ్ ట్రేడర్స్ వర్తకపు ఖాతాను 31-03-2014 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 38
సాధన.

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి వర్తకపు ఖాతా 31-12-2013 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 40
సాధన.

ప్రశ్న 3.
కృష్ణా ట్రేడర్స్ వర్తకపు ఖాతాను 31.12.2013 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 42
సాధన.

ప్రశ్న 4.
31-03-2013 నాటి లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 44
సాధన.

ప్రశ్న 5.
ప్రవీణ్ ట్రేడర్స్ లాభనష్టాల ఖాతాను 31.12.2013 నాటికి తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 47
సాధన.

ప్రశ్న 6.
కింద ఇచ్చిన నిల్వలతో 31-12-2013 నాటి లాభనష్టాల ఖాతా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 50
సాధన.

ప్రశ్న 7.
కింద ఇచ్చిన వివరాలతో వర్తకపు ఖాతాను, లాభనష్టాల ఖాతాను తయారుచేయండి..
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 52
సాధన.

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 57
సాధన.
ఆస్తి అప్పుల పట్టీ

ప్రశ్న 9.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి రమేష్ ఆస్తి అప్పుల పట్టీ తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 59
సాధన.

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన అంకణా నుంచి వర్తకపు ఖాతా, లాభనష్టాల ఖాతా, ఆస్తి అప్పుల పట్టీని తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 61

సాధన.

ఆస్తి అప్పుల పట్టీ
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 12 ముగింపు లెక్కలు 65

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ

March 13, 2023 by Srinivas

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 11th Lesson తప్పుల సవరణ Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 11th Lesson తప్పుల సవరణ

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
దోషాలు ఎన్ని రకాలు ? వాటి గురించి వివరించండి.
జవాబు:
తప్పు ఏదో ఒక రకమైన దోషము. తప్పుల వ్యవహారములను చిట్టాపద్దులలో నమోదు చేసేటప్పుడు గాని, సహాయక చిట్టాలలో నమోదు చేసేటప్పుడుగాని, ఆవర్జా ఖాతాలలో నమోదు చేసేటప్పుడుగాని, ఖాతా నిల్వలను తేల్చేటప్పుడుగాని లేదా నిల్వలను బదిలీ చేసేటప్పుడుగాని ఏర్పడతాయి. ఈ తప్పులు ముగింపు లెక్కలపై ప్రభావాన్ని చూపుతాయి.

గణక శాస్త్రములో తప్పులను కొట్టివేసి వాటి స్థానములో వేరే రాయటానికి వీలులేదు. ఇది ఆచరణయోగ్యము కాదు. అందువలన తప్పు పాక్షికమయితే వదిలిన భాగమునకు సవరణ పద్దు రాయటం ద్వారా లేదా అదనపు పద్దు నమోదు చేయటము ద్వారాగాని సవరించవచ్చును. ఈ విధముగా సవరించడాన్ని తప్పుల సవరణ అంటారు.
దోషాలు.

దోషాలను రెండు రకాలుగా వర్గీకరించడం జరిగినది. అవి 1. సిద్ధాంతపరమైన దోషాలు 2. రాతపూర్వకమైన

సిద్ధాంతపరమైన దోషాలు
రాతపూర్వకమైన దోషాలు

1) సిద్ధాంతపరమైన దోషాలు: గణక శాస్త్ర సూత్రాలకు విరుద్ధముగా వ్యాపార వ్యవహారములను వ్రాయడం వలన జరిగే దోషాలను సిద్ధాంతపరమైన దోషాలు అంటారు. పెట్టుబడి వ్యయాన్ని రాబడి వ్యయముగా చూపినపుడు, రాబడి ఆదాయాన్ని పెట్టుబడి వ్యయముగా చూపినపుడు ఇలాంటి దోషాలు ఏర్పడతాయి. జీతాలను చెల్లించి వ్యక్తిగత ఖాతాలకు నమోదు చేయడం, ఫర్నీచర్ కొని కొనుగోలు ఖాతాలో వ్రాయడం. ఈ దోషాలు అంకణాద్వారా వెల్లడి కావు.

2) రాతపూర్వకమైన దోషాలు: వ్యాపార వ్యవహారాలను తొలిపద్దు పుస్తకములో గాని ఆవర్జాలో నమోదు చేసేటప్పుడు సిబ్బంది చేసే తప్పులను రాతపూర్వకమైన దోషాలు అంటారు. ఇవి మూడు రకాలు ఎ) ఆకృత దోషాలు బి) అకార్యాకరణ దోషాలు సి) సరిపెట్టే దోషాలు

ఎ) ఆకృత దోషాలు : వ్యవహారములను సహాయక చిట్టాలలో వ్రాయకపోవడం వలన లేదా ఆవర్జాలో నమోదు చేయకపోవడం వలన ఇలాంటి దోషాలు ఏర్పడతాయి. జరిగిన వ్యవహారము పుస్తకాలలో వ్రాయకపోవడం ఆకృత దోషము. ఇది అంకణా సమానతకు భంగము కలిగించదు. ఉదా : అరువు మీద 300 సరుకు కొనుగోలు చేసి, కొనుగోలు పుస్తకములో వ్రాయకపోవడం.

బి) అకార్యాకరణ దోషాలు : వ్యాపార వ్యవహారాలను నమోదు చేసేటపుడు కేవలము సిబ్బంది చేసే తప్పులను అకార్యాకరణ దోషాలు అంటారు. తప్పు వరసల వలన, తప్పుగా ముందుకు తీసుకొని రావడం, తప్పుగా నిల్వలు తేల్చడం, ద్వంద దోషాలు, తప్పుగా పద్దులు వేయడం ద్వారా ఇలాంటి దోషాలు ఏర్పడతాయి. ఇవి అంకణా సమానతకు భంగము కలిగించవచ్చు లేదా కలిగించకపోవచ్చు. ఉదా : కొనుగోలు ఖాతాకు ₹ 31,000 బదులు ₹ 100 నమోదు
చేయడము.

సి) సరిపెట్టే దోషాలు : ఒక తప్పును మరొక తప్పుతో సర్దుబాటు చేయడము వలన సరిపెట్టే దోషాలు ఏర్పడతాయి. ఖాతాలలో ఒకవైపు చేసిన తప్పులు మరొక వైపున చేసే తప్పులతో సమానమై రద్దు అయిపోతాయి. ఉదా : జీతాల ఖాతాలో 500 ఎక్కువగా డెబిట్ చేసి, అమ్మకాల ఖాతాలో కూడా 500 ఎక్కువ క్రెడిట్ చేయడం. ఈ దోషాల వలన అంకణా సమానతకు భంగము కలగదు.

ప్రశ్న 2.
అంకణా ద్వారా వెల్లడి అయ్యే వెల్లడి కాని తప్పులను వివరించండి.
జవాబు:
తప్పులను రెండు రకాలుగా విభజించవచ్చును.

అంకణా ద్వారా వెల్లడికాని తప్పులు.
అంకణా ద్వారా వెల్లడి అయ్యే తప్పులు

1. అంకణా ద్వారా వెల్లడి కాని తప్పులు: అంకణాను తయారుచేయుట ద్వారా ఈ దోషాలను కనిపెట్టలేము. కారణం ఈ తప్పులు అంకణా సమానతకు భంగము కలిగించవు.

సిద్ధాంతపు దోషాలు. ఉదా : యంత్రము మరమ్మత్తులు యంత్రాల ఖాతాకు డెబిట్ చేయడము.
ఆకృత దోషాలు : అమ్మకాలను అమ్మకాల పుస్తకములో వ్రాయకుండా వదిలివేయడము.
అకార్యాకరణ దోషాలు : కొనుగోలు పుస్తకము ₹ 1000 ఎక్కువగా కూడటము.
సరిపెట్టే దోషాలు : రామ్కు చెల్లించిన ₹ 5,500, ₹ 5,000గా నమోదుచేసి, శ్యామ్ నుంచి వచ్చిన మొత్తము ₹ 10,000, కె 9,500గా నమోదు చేయడం.
సహాయక పుస్తకాలలో తప్పు పద్దును నమోదు చేయడం.
తప్పు ఖాతాలో సరైన వరుసలో నమోదు.
ఒక వ్యవహారమును పుస్తకాలలో రెండుసార్లు నమోదు చేయడం.

2. అంకణా ద్వారా వెల్లడి అయ్యే తప్పులు : ఈ తప్పుల వలన అంకణా సమానతకు భంగము కలుగుతుంది.

ఒక వ్యవహారమును ఖాతాలో తప్పు వైపు నమోదు చేయడం. ఉదా : ఇచ్చిన డిస్కౌంట్, డిస్కౌంట్ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయడము.
ఖాతాలో తప్పు మొత్తాన్ని నమోదు చేయడము. ఉదా : అమ్మకాలు ₹ 25,000 అమ్మకాల ఖాతాలో ₹ 2,500గా నమోదు చేయడం.
ఖాతాలను కూడేటప్పుడు తప్పులు. ఉదా : అమ్మకాల వాపసుల పుస్తకము ₹ 100 ఎక్కువగా కూడటము.
ఖాతాలను ముందుకు తీసుకొని వెళ్ళడంలో తప్పులు. ఉదా : కొనుగోలు పుస్తకము పేజీలో మొత్తము ₹ 1,500, మరొక పేజీకి ₹ 150 గా తీసుకొని వెళ్ళడము.
సహాయక చిట్టాల నుంచి ఖాతాకు నమోదు చేయకపోవడం. ఉదా : హరికి అమ్మిన సరుకు ₹ 1,000 హరి ఖాతాలో నమోదు చేయలేదు.
ఖాతాలలో మొత్తాలను రెండుసార్లుగా నమోదు చేయడము. ఉదా : జీతాలు ₹ 1,000 చెల్లించి, జీతాల ఖాతాకు రెండుసార్లు. నమోదు చేయడము.
ఖాతా మొత్తాన్ని అంకణాలో నమోదు చేయడం మరిచినపుడు.

ప్రశ్న 3.
అనామతు ఖాతా అంటే ఏమిటి ? దాన్ని ఎందుకు తెరుస్తారు ? వివరించండి. [A.P Mar. ’15]
జవాబు:
అంకణా సమానము కాకపోతే, తప్పులను కనుగొనటానికి ప్రయత్నము చేసి, వాటిని సవరించవలెను. కాని దోషాలను తేలికగా, త్వరగా కనుగొనలేకపోయినపుడు మరియు ముగింపు లెక్కలను త్వరగా తయారు చేయవలసిన ఆవశ్యకత ఉన్నప్పుడు, అంకణాలో గల వ్యత్యాసాన్ని ఒక కొత్త ఖాతా అంటే అనామతు ఖాతా తెరిచి, దానికి మళ్ళించి, అంకణా సమానత ఉండేటట్లు చేస్తారు. ముగింపు లెక్కల తయారీలోగల జాప్యాన్ని నివారించడానికి ఇలా చేస్తారు.

అనామతు ఖాతా ఒక ఊహాజనిత ఖాతా. తాత్కాలికమైనది. అంకణాను సమానము చేయడానికే దీనిని ఉపయోగిస్తారు. ఉదా : అంకణాలో డెబిట్ వైపు మొత్తము క్రెడిట్ వైపుకంటే ఎక్కువగా ఉంటే, వ్యత్యాసాన్ని క్రెడిట్ వైపు వేస్తారు. అనామతు ఖాతా క్రెడిట్ నిల్వ చూపుతుంది. ఒకవేళ అంకణాలో క్రెడిట్ వైపు మొత్తం డెబిట్ వైపు మొత్తము కంటే ఎక్కువగా ఉంటే, తేడాను డెబిట్వైపు వేస్తారు. అప్పుడు అనామతు ఖాతా డెబిట్ నిల్వను చూపుతుంది. అంకణాలో ఈ వ్యత్యాసము ఒకవైపు ‘ దోషాల వలన ఏర్పడుతుంది. రెండు వైపులా జరిగిన తప్పుల వలన అంకణా సమానతకు భంగము కలగదు. కాబట్టి అనామతు ఖాతా తెరవవలసిన పని లేదు. అనామతు ఖాతా డెబిట్ నిల్వ చూపితే, ఆస్తి- అప్పుల పట్టికలో ఆస్తులవైపు, క్రెడిట్ నిల్వ చూపితే అప్పులవైపు చూపుతారు. తరువాత సంవత్సరములో దోషాలను గుర్తించి, అనామతు ఖాతా ద్వారా సవరిస్తారు. అన్ని దోషాలను గుర్తించి సరిచేసిన తర్వాత అనామతు ఖాతా దానంతట అదే ముగిస్తుంది.

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
ఆకృత తప్పులకు రెండు ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
వ్యవహారములను సహాయక చిట్టాలలో వ్రాయకపోవడము వలన లేదా ఆవర్జాలో నమోదు చేయకపోవడం వలన ఇలాంటి దోషాలు ఏర్పడతాయి. ‘ ఉదా : అరువు మీద ₹ 300 లకు సరుకు కొనుగోలు చేసి, కొనుగోలు పుస్తకములో నమోదు చేయకపోవడం, గణేశ్ చెల్లించిన నగదు ₹ 1,000 నగదు పుస్తకములో వ్రాయలేదు.

ప్రశ్న 2.
అకార్యాకరణ తప్పులకు రెండు ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
జవాబు:
ఇవి వ్రాతపూర్వకమైన దోషాలు. గణన చేయడంలో, కూడికలలో నిల్వ తేల్చటములో లేదా నిల్వలను ముందుగా తీసుకొని వెళ్ళడంలో తప్పులు. ఉదా : కొనుగోలు ఖాతాలో ₹ 1,000 కు బదులు ₹ 100 గా నమోదు చేయడము. X చెల్లించిన ₹ 100 y ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయడం.

ప్రశ్న 3.
సిద్ధాంతరీత్యా దోషాన్ని రెండు ఉదాహరణలతో వివరించండి.
జవాబు:
గణకశాస్త్ర సూత్రాలకు విరుద్ధముగా వ్యాపార వ్యవహారాలు వ్రాసినపుడు ఇలాంటి దోషాలు ఏర్పడతాయి. పెట్టుబడికి, రాబడికి మధ్య వ్యత్యాసాన్ని గమనించకుండా లెక్కలు వ్రాసినపుడు ఏర్పడే దోషాలని సిద్ధాంతపు దోషాలు అంటారు. ఉదా :: ₹ 10,000 కు ఫర్నీచర్ కొని, కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ చేయడం, యంత్రాల మరమ్మత్తులకు 500 చెల్లించి, యంత్రాల ఖాతాకు డెబిట్ చేయడం.

ప్రశ్న 4.
సరిపెట్టే తప్పును వివరించండి.
జవాబు:
ఒక తప్పును మరొక తప్పుతో సర్దుబాటు చేయడము వలన సరిపెట్టే దోషాలు ఏర్పడతాయి. ఖాతాలలో ఒకవైపున చేసిన తప్పులు, మరొక వైపున చేసిన తప్పులతో సమానమై రద్దు అవుతాయి.

ప్రశ్న 5.
అనామతు ఖాతాను నిర్వచించండి.
జవాబు:
అనామతు ఖాతా ఒక ఊహాజనిత ఖాతా, తాత్కాలికమైనది. దీనిని అంకణాలో డెబిట్ క్రెడిట్ నిల్వలను సమన్వయ పరచడం కోసమే ఉపయోగిస్తారు. అంకణా సమానతకు భంగము కలిగించిన తప్పులను కనుగొన్న తర్వాత, అనామతు ఖాతా ద్వారా సవరణ పద్దులను వ్రాయవలెను. దోషాలను గుర్తించి, సవరించుట ద్వారా అనామతు ఖాతా దానంతట అదే ముగుస్తుంది.

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
కింది దోషాలను సవరించండి.
a) ఆదిత్యకు అమ్మిన సరుకు ₹ 2,500 కొనుగోలు పుస్తకంలో రాసుకొన్నారు.
b) సందీపికి చెల్లించిన జీతం ₹ 800 అతని వ్యక్తిగత ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
c) శేఖర్ వద్ద అరువుకి కొన్న ఫర్నీచర్ ₹ 1,000 కొనుగోలు పుస్తకంలో రాశారు.
d) భవనాల విస్తృతి కోసం పెట్టిన ఖర్చు ₹ 5,000 తప్పుగా భవనాల మరమ్మత్తుల ఖాతాలో డెబిట్ చేశారు.
e) శైలేష్ వాపసు చేసిన సరుకు ₹ 1,200 కొనుగోలు వాపసుల పుస్తకంలో నమోదు చేసుకొన్నారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 1

ప్రశ్న 2.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) ఫర్నీచర్ కొనుగోలు ₹ 10,000 తప్పుగా కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ అయ్యింది.
b) రమణ వద్ద అరువుకి కొన్న యంత్రాలు ₹ 20,000 కొనుగోలు పుస్తకంలో రాయడమైంది.
c) యంత్రం మరమ్మత్తుల ఖర్చు ₹ 1,400 యంత్రాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) పాత యంత్రం మరమ్మత్తులకైన ఖర్చు ₹ 2,000 మరమ్మత్తుల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
e) యంత్రం అమ్మకాలు 3,000 అమ్మకాల ఖాతాలో క్రెడిట్ చేశారు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 42

ప్రశ్న 3.
కింది తప్పులను సవరించడానికి చిట్టా పద్దులు రాయండి.
a) యంత్రం కొనుగోలు ₹ 5,000 కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ చేయడమైంది.
b) రుచిరకి చెల్లించిన న్యాయాత్మక ఖర్చులు ₹ 700 ఆమె వ్యక్తిగత ఖాతాకు డెబిట్ చేయడమైంది.
c) ఎస్కార్ట్స్ కంపెనీ వద్ద కొనుగోలు చేసిన యంత్రం ₹ 10,000 ఎస్కార్ట్స్ కంపెనీ ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) టైప్ రైటర్ కొనుగోలు ₹ 6,000 తప్పుగా కొనుగోలు పుస్తకంలో రాశారు.
e) యజమాని తనకోసం కొనుగోలు చేసిన మోటారు సైకిల్ ₹ 20,000 సాధారణ ఖర్చుల ఖాతాలో రాశారు.
f) గ్యాస్ ఇంజన్ కొనుగోలు ₹ 15,000 కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
g) సరితకు చెల్లించిన నగదు ₹ 400 ఆమని ఖాతాకు డెబిట్ చేయడమైంది.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 3

ప్రశ్న 4.
కింది తప్పులకు సవరణ పద్దులు రాయండి.
a) ఫర్నీచర్ తయారీదారుకి చెల్లించాల్సిన వేతనాలు ₹ 670 వేతనాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
b) శ్రీనివాస్కు అరువుపై అమ్మిన సరుకు ₹ 150 శివరామ్ ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
c) వర్షిణికి చెల్లించిన జీతం ₹ 1,000 అసలు పుస్తకాల్లో నమోదు కాలేదు.
d) హర్షిణి వద్ద అరువుకి కొన్న సరుకు 140 పుస్తకాల్లో ₹ 410 గా నమోదు అయ్యింది.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 5

ప్రశ్న 5.
కింది దోషాలకు సవరణ పద్దులు రాయండి.
a) వ్యాపారస్తుడి కొనుగోలు పుస్తకాన్ని 200 ఎక్కువగా కూడారు.
b) పాత ఫర్నీచర్ .అమ్మకం ₹ 100 తప్పుగా అమ్మకాల ఖాతాకు క్రెడిట్ అయ్యింది.
c) చెల్లించిన వడ్డీ ₹ 100 కమీషన్ ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) సోనీ నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 125 ఆమె ఖాతాలో తప్పుగా ₹ 152 క్రెడిట్ అయ్యింది.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 6

ప్రశ్న 6.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) ఫర్నీచర్ కొనుగోలు ₹ 1,200 కొనుగోలు పుస్తకంలో రికార్డు అయ్యింది.
b) యంత్రం మరమ్మత్తులు ₹ 200 యంత్రం ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
c) రమేష్కి అరువుపై అమ్మిన సరుకు ₹ 200 అమ్మకాల పుస్తకంలో సరిగానే నమోదు అయినప్పటికీ అతడి ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
d) కొనుగోలు పుస్తకాన్ని ₹ 200 ఎక్కువగా కూడారు.
e) శేషు అనే మేనేజర్కి చెల్లించిన జీతం ₹ 72,000 అతడి ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 7

ప్రశ్న 7.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) పాత యంత్రం అమ్మకం ₹ 500 అమ్మకాల పుస్తకంలో రాసుకొన్నారు.
b) రాకేష్ చెల్లించిన ₹ 300 రాజేష్ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
c) షా & కంపెనీ ₹ 250 వారి ఖాతాకు ₹ 520 గా డెబిట్ అయ్యింది.
d) రామంజికి వాపసు చేసిన సరుకు ₹ 350 అసలు పుస్తకాల్లో రికార్డు కాలేదు.
e) రమణకి చెల్లించిన జీతం ₹ 1,500 అతడి ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
f) వర్షిణి వద్ద కొన్న సరుకు ₹ 700 అమ్మకాల పుస్తకంలో రాసుకొన్నారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 9

ప్రశ్న 8.
కింది దోషాలను సవరించండి.
a) ఫర్నీచర్ మరమ్మత్తులకై చెల్లించిన ₹ 100 ఫర్నీచర్ ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
b) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 500 తో ఎక్కువగా కూడారు.
c) ఖర్చులు ₹ 15 ఆవర్జా ఖాతాలో ₹ 150గా నమోదు అయ్యింది.
d) Mr. S కి అమ్మిన సరుకు 200, Mr. V ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
e) పాత ఫర్నీచర్ అమ్మకం 500 అమ్మకాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 11

ప్రశ్న 9.
కింది తప్పులకు సవరణ పద్దులు రాయండి.
a) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 300 ఎక్కువగా కూడారు.
b) సుచికి అమ్మకాలు ₹ 100 తప్పుగా శరత్ ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
c) సాధారణ ఖర్చులు ₹ 20 ఆవర్జా ఖాతాలో ₹ 30 గా నమోదు అయ్యింది.
d) యాది నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 100 సంధ్య ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
e) సరితకు చెల్లించిన న్యాయాత్మక ఖర్చులు ₹ 200 ఆమె వ్యక్తిగత ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
f) రమేష్కి చెల్లించిన ₹ 200 అసలు పుస్తకాల్లో రికార్డు కాలేదు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 12

ప్రశ్న 10.
కింది తప్పులను సవరిస్తూ చిట్టాపద్దులు రాయండి.
a) కొనుగోలు పుస్తకాన్ని ₹ 200 తక్కువగా కూడారు.
b) వైష్ణవి వద్ద అరువుకి కొన్న సరుకు ₹ 1,000 తప్పుగా అమ్మకాల పుస్తకంలో రాశారు.
c) చెల్లించిన వేతనాలు ₹ 200 తప్పుగా జీతాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) వచ్చిన వడ్డీ ₹ 100 తప్పుగా కమీషన్ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
e) మేనేజర్ కృష్ణకు చెల్లించిన జీతం ₹ 500 అతని ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 14

ప్రశ్న 11.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) కొనుగోలు పుస్తకాన్ని ₹ 2,000 తో తక్కువగా కూడారు.
b) చెల్లించిన అద్దె ₹ 350 ఆ ఖాతాకు 530 గా డెబిట్ అయ్యింది.
c) రామా & కంపెనీ నుంచి వచ్చిన డిస్కౌంట్ ₹ 250 అసలు పుస్తకాల్లో రికార్డు కాలేదు
d) చెల్లించిన వడ్డీ ₹ 89 తప్పుగా 98 గా క్రెడిట్ అయ్యింది.
e) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 1,700 తో ఎక్కువగా కూడారు.
f) కొనుగోలు వాపసుల పుస్తకం ₹ 275 తక్కువగా కూడారు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 15

ప్రశ్న 12.
కింది దోషాలను సవరించండి.
a) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 1,000 తక్కువగా కూడారు.
b) పాత ఫర్నీచర్ అమ్మకాలు ₹ 4,000 అమ్మకాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
c) వడ్డీ నిమిత్తం చెల్లించిన ₹ 250 కమీషన్ ఖాతాకు డెబిట్ చేయడమైంది
d) సందీప్కి చెల్లించిన ₹ 125 అతని ఖాతాలో ₹ 152 గా నమోదు అయ్యింది.
e) కొనుగోలు పుస్తకంలో ₹ 750 ఎక్కువగా కూడారు.
f) హెడ్ గుమాస్తా శేఖరుకి చెల్లించిన జీతం ₹ 4,500 అతని ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 17

ప్రశ్న 13.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) ఫర్నీచర్ కొనుగోలు ₹ 3,500 కొనుగోలు పుస్తకంలో రాశారు.
b) వచ్చిన వాపసుల పుస్తకాన్ని ₹ 250 తో ఎక్కువగా కూడారు.
c) యంత్రం మరమ్మత్తుల ఖర్చులు ₹ 800 యంత్రాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) శ్రీమన్నారాయణకి చేసిన అమ్మకాలు ₹ 750 అమ్మకాల పుస్తకంలో నమోదు అయినప్పటికీ అతడి ఖాతాలో క్రెడిట్ చేశారు.
e) రాధిక వద్ద చేసిన కొనుగోలు ₹ 760 ఆమె ఖాతాలో ₹ 670గా క్రెడిట్ అయ్యింది.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 19

ప్రశ్న 14.
కింది దోషాలను సవరించండి.
a) యజమాని వైద్య ఖర్చులు ₹ 250 వివిధ ఖర్చుల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
b) సంధ్య & కంపెనీకి ‘అమ్మిన సరుకు ₹ 2,900 కొనుగోలు పుస్తకంలో నమోదు చేశారు.
c) పాత యంత్రం అమ్మకాలు ₹ 5,000 అమ్మకాల ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
d) కొనుగోలు పుస్తకాన్ని ₹ 2,000 తో ఎక్కువగా కూడారు.
e) కిట్టుకి చెల్లించిన జీతం ₹ 4,500 వ్యక్తిగత ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 21

ప్రశ్న 15.
కింద ఇచ్చిన తప్పులను సవరించండి.
a) గోపాల్ నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 1,500 హర్షిణి ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
b) కొనుగోలు పుస్తకాన్ని ₹1,000 తక్కువగా కూడారు.
c) యంత్రం మరమ్మత్తులు ₹ 800 యంత్రాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) చిరుకి అనుమతించిన డిస్కౌంట్ ₹ 200 నగదు పుస్తకంలో సరిగానే నమోదు అయినప్పటికీ వ్యక్తిగత ఖాతాలో అసలు నమోదు కాలేదు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 22

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన దోషాలను సవరించండి.
a) సాయికి చెల్లించిన జీతం ₹ 800 అతని వ్యక్తిగత ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
b) ఇంటి యజమాని నరేందరికి చెల్లించిన అద్దె ₹ 4,000 అతని ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
c) భవనాల మరమ్మత్తుల కోసం చెల్లించిన ₹ 1,000 భవనాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) యజమాని తన సొంతానికి వాడుకొన్న ₹ 850 ను వర్తక ఖర్చులకు డెబిట్ చేశారు.
e) రమేష్ బ్రదర్స్ వాపసు చేసిన సరుకు ₹ 235 అసలు పుస్తకాల్లో నమోదు కాలేదు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 23

ప్రశ్న 2.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) ఆఫీసు ఫర్నీచర్ కొనుగోలు ₹ 7,200 తప్పుగా ఆఫీసు ఖర్చుల ఖాతాకి డెబిట్ చేశారు.
b) జగపతి అరువుపై అమ్మిన సరుకు ₹ 1,500 పొరపాటున కొనుగోలు ఖాతాలో రాసారు.
c) యాది నుంచి వచ్చిన చెక్కు ₹ 1,600 అనాదరణ చెందగా తప్పుగా అమ్మకాల వాపసుల పుస్తకంలో డెబిట్ చేశారు.
d) రావుకి అమ్మిన సరుకు ₹ 4,000 పుస్తకాల్లో రికార్డు కాలేదు.
e) సుధీర్ నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 2,000 తప్పుగా సందీప్ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 24

ప్రశ్న 3.
రామ్ ప్రసాద్ & సన్స్ పుస్తకాల్లో తప్పులు కనుక్కొన్నారు. వాటిని సవరించే చిట్టా పద్దులు రాయండి.
a) ఫర్నీచర్ కొనుగోలు ₹ 500 కొనుగోలు ఖాతాలో రాశారు.
b) మరమ్మత్తుల ఖర్చు 50 భవనాల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
c) చెల్లించిన అద్దె ₹ 100 భూస్వామి ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
d) షా & కో నుంచీ వచ్చిన నగదు ₹ 100 షాన్ & కంపెనీ నుంచి వచ్చినట్లుగా రాసుకొన్నారు.
e) యజమాని తన సొంతానికి తీసుకొన్న నగదు ₹ 150 ప్రయాణపు ఖర్చుల ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
f) టైప్ రైటర్ కొనుగోలు ₹ 1,500 ఆఫీసు ఖర్చుల ఖాతాలో రాసుకొన్నారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 26

ప్రశ్న 4.
అంకణా తయారు చేసేటప్పుడు కనుక్కొన్న తప్పులను సవరణ పద్దులు రాయండి.
a) వచ్చిన కమీషన్ ₹ 200 తప్పుగా వడ్డీ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
b) కొనుగోలు వాపసుల పుస్తకాన్ని ₹ 100 తక్కువగా కూడారు.
c) ఫర్నీచర్ కొనుగోలు ₹ 600 కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ చేయడమైంది.
d) శ్రీ భీమ్రాజ్ నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 300 శ్రీరామ్ రాజ్ ఖాతాకు తప్పుగా క్రెడిట్ చేశారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 28

ప్రశ్న 5.
నారాయణ బ్రదర్స్, గుంటూరు వారి ఖాతా పుస్తకాల నుంచి 1982 నాడు కింది దోషాలను కనుక్కొన్నారు. సవరణ పద్దులు రాయండి.
a) ఫర్నీచర్ అమ్మకాలు ₹ 1,500 సరుకు అమ్మకాలుగా నమోదు అయ్యింది.
b) రామ్ వద్ద నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 7500 శ్యామ్ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయడమైంది.
c) మోహన్ వద్ద కొనుగోలు చేసిన సరుకు ₹ 1,000 అసలు పుస్తకాల్లో నమోదు కాలేదు.
d) ముఖేష్ వద్ద నుంచి వాపసు వచ్చిన సరుకు ₹ 120 అతని ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
e) యజమాని ఇంటి అద్దె ₹ 600 అద్దె ఖాతాకు డెబిట్ చేయడమైనది.
f) మహమ్మద్ రఫీకి చెల్లించిన ₹ 215 అతని ఖాతాలో ₹ 125 గా క్రెడిట్ చేయడమైంది.
g) అమ్మకాల పుస్తకంలో ₹ 100 తక్కువగా కూడారు.
h) వసూలు బిల్లుల పుస్తకంలో ₹ 1,500 పుస్తకాల్లో నమోదు కాలేదు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 29

ప్రశ్న 6.
కింద ఇచ్చిన తప్పులను అనామతు ఖాతా సహాయంతో సవరించండి.
a) మోహనక్కు అరుపుకి అమ్మిన సరుకు ₹ 7,000 శ్రీను ఖాతాలో ₹ 5,000 గా నమోదు అయ్యింది.
b) శరత్ వద్ద అరువు కొనుగోళ్ళు 9,000 కిరణ్ ఖాతాలో ₹ 10,000 గా డెబిట్ చేశారు.
c) శైలజకు వాపసు చేసిన సరుకు ₹ 4,000 పావని ఖాతాలో ₹ 3,000 గా క్రెడిట్ చేశారు.
d) రామంజీ నుంచి వాపసు వచ్చిన సరుకు ₹ 1,000 సంధ్య ఖాతాలో ₹ 2,000 గా నమోదయ్యింది.
e) నగదు అమ్మకాలు ₹ 2,000 కమీషన్ ఖాతాలో ₹ 200 గా నమోదు అయ్యింది.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 30

ప్రశ్న 7.
కింది తప్పులను సవరించండి.
a) రోహిత నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 188 ఆమె ఖాతాలో ₹ 180 గా నమోదు చేశారు.
b) అశోక్కి అమ్మిన సరుకు ₹ 75 అసలు ఖాతా పుస్తకాల్లో నమోదు కాలేదు.
c) హరి ఖాతాలో క్రెడిట్ వైపు ఎక్కువగా కూడిన మొత్తం ₹ 20
d) రమేష్ నుంచి వాపసు వచ్చిన సరుకు ₹ 35 అతని ఖాతాలో నమోదు కాలేదు.
e) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 350 తక్కువగా కూడారు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 32

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన తప్పులను అనామతు ఖాతా ద్వారా సవరించండి.
a) కొనుగోలు పుస్తకాన్ని ₹ 400 ఎక్కువగా కూడారు.
b) కొనుగోలు వాపసుల పుస్తకాన్ని ₹ 26 తక్కువగా కూడారు.
c) అఖిల నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 222 అతని ఖాతాలో ₹ 2,222 గా నమోదు అయ్యింది.
d) రాజేష్కి అమ్మిన సరుకు 296 అతని ఖాతాలో ₹ 269 గా నమోదు అయ్యింది.
e) శరత్ నుంచి వచ్చిన నగదు 350 అతని ఖాతాలో డెబిట్ వైపున నమోదు చేశారు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 34

ప్రశ్న 9.
శ్రీనివాస్ ట్రేడర్స్ పుస్తకాల ద్వారా తయారుచేసిన అంకణా సరితూగలేదు. ఖాతాలో ₹ 1,130 తేడా కనపడగా దాన్ని అనామతు ఖాతాకు మళ్ళించారు. కింది దోషాలను కనుక్కొన్నారు. వాటిని సవరించి అనామతు ఖాతా తయారుచేయండి.
a) వినయ్ వద్ద కొనుగోలు చేసిన సరుకు 800 కొనుగోలు పుస్తకంలో సరిగా నమోదు అయ్యింది కానీ అతని ఖాతాకు తప్పుగా డెబిట్ అయ్యింది.
b) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 400 ఎక్కువగా కూడారు.
c) ₹ 115 సాధారణ ఖర్చు కింద చెల్లించగా అది ₹ 150 గా నమోదు అయ్యింది.
d) అనితకు అనుమతించిన డిస్కౌంట్ ₹ 75 నగదు పుస్తకంలో సరిగానే నమోదు అయ్యింది. కానీ ఆమె వ్యక్తిగత ఖాతాలో నమోదు కాలేదు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 36

ప్రశ్న 10.
ఒక సంస్థ అంకణాలోని వ్యత్యాసాలు ₹ 750 (డెబిట్ వైపు ఎక్కువగా ఉన్నది) అందుకుగాను ఆ మొత్తాన్ని అనామతు ఖాతాలో క్రెడిట్ వైపు ఉంచారు. తప్పులను గుర్తించారు. ఆ దోషాలను సవరించి అనామతు ఖాతా తయారుచేయండి.
a) మోహన్ నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 250 అతని వ్యక్తిగత ఖాతాలో డెబిట్ చేశారు.
b) మహేష్కి అమ్మిన సరుకు ₹ 540 అమ్మకాల పుస్తకంలో 450గా నమోదు అయ్యింది.
c) వచ్చిన డిస్కౌంట్ ₹ 150 నగదు పుస్తకంలో రాసుకొన్నారు. కానీ డిస్కౌంట్ ఖాతాలో నమోదు కాలేదు.
d) కొనుగోలు వాపసులు ₹ 50 కొనుగోలు, ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
e) యంత్రాల మరమ్మత్తులు ₹ 370 మరమ్మత్తుల ఖాతాలో తప్పుగా ₹ 170 డెబిట్ అయ్యింది.
f) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని₹ 200 తక్కువగా కూడారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 38

ప్రశ్న 11.
కింది దోషాలను సవరించండి.
a) ఆనంద్ నుంచి వచ్చిన నగదు ₹ 188 ని ₹ 180 గా నమోదు చేసుకొన్నారు.
b) వర్ధనికి అమ్మిన సరుకు ₹ 75 రికార్డు చేయడం మర్చిపోయారు.
c) దీక్షిత్ ఖాతాలో క్రెడిట్ వైపు ₹ 20 ఎక్కువగా కూడారు.
d) రాధిక నుంచి వాపసు వచ్చిన ₹ 35 సరుకు ఆమె ఖాతాలో నమోదు కాలేదు.
e) అమ్మకాల పుస్తకాన్ని ₹ 350 తక్కువగా కూడారు.
సాధన.
సవరణ పద్దులు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 11 తప్పుల సవరణ 41

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా

March 13, 2023March 10, 2023 by Srinivas

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 10th Lesson అంకణా Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 10th Lesson అంకణా

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
అంకణా అంటే ఏమిటి ? దానిని ఏ విధంగా తయారుచేస్తారు ?
జవాబు:
సంవత్సరాంతాన ముగింపు లెక్కలు తయారుచేయడానికి ముందు ఆవర్జా ఖాతాల నిల్వల అంకగణితపు ఖచ్ఛితాన్ని ఋజువు చేసుకోవడానికి తయారుచేసే పట్టికను అంకణా అంటారు. అంకణా ముగింపు లెక్కలు, ఆవర్జా ఖాతాలను కలిపే ఒక లింక్ లాంటిది.

అంకణాను తయారుచేసే ముందు దిగువ విషయాలను గుర్తుంచుకొనవలసి ఉంటుంది.

అంకణాను ఒక నిర్దిష్ట తేదీన తయారుచేస్తారు. కాబట్టి ఆ తేదీని అంకణా హెడ్డింగ్లో చూపాలి.
శీర్షికతో అంకణా నమూనాను గీయవలెను.
అంకణా ఒక నివేదిక అయినందున, దీనిని To మరియు By అనే పదాలు వాడకూడదు. అంకణాలో క్రమసంఖ్య, ఖాతా పేరు, ఆవర్జా పుట సంఖ్య, డెబిట్ మరియు క్రెడిట్ నిల్వలు ఉంటాయి.
అన్ని ఆస్తుల ఖాతాలు, ఖర్చుల ఖాతాలు, నష్టాలకు సంబంధించిన ఖాతాలు, కొనుగోలు ఖాతా మరియు అమ్మకాల వాపసుల ఖాతా డెబిట్ నిల్వను చూపుతాయి.
అన్ని అప్పుల ఖాతాలు, ఆదాయాలు లాభాలకు సంబంధించిన ఖాతాలు, రిజర్వులు, ఏర్పాట్లు, అమ్మకాలు మరియు కొనుగోలు వాపసుల ఖాతా క్రెడిట్ నిల్వను చూపుతాయి. అంకణాలో డెబిట్ నిల్వను చూపే ఖాతాలను డెబిట్ వైపు, క్రెడిట్ నిల్వను చూపే ఖాతాలను క్రెడిట్ వైపు చూపాలి.
అంకగణిత ఖచ్చితమును రుజువు చేసేందుకు అంకణాలో డెబిట్ నిల్వల మొత్తము క్రెడిట్ నిల్వలతో సరిపోవాలి.

ప్రశ్న 2.
అంకణా లాభనష్టాలను వివరించండి.
జవాబు:
అంకణా వలన లాభాలు :

అంకణా ద్వారా ఆవర్జాలోని ఖాతాల అంకగణితపు ఖచ్చితాన్ని కనుగొనుటకు సహాయపడుతుంది.
అంకణా ఆధారముగా వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతా మరియు ఆస్తి-అప్పుల పట్టికను తయారుచేయవచ్చు.
వ్యవహారాల నమోదులో దొర్లిన పొరపాట్లను, తప్పులను గుర్తించడానికి తోడ్పడుతుంది.
అంకణా ద్వారా అన్ని ఖాతాల నిల్వలు ఒకేచోట కనుగొనటానికి సహాయపడుతుంది.

అంకణా వలన నష్టాలు :

ఖాతా పుస్తకాలలో తప్పులు ఉన్నప్పటికి అంకణా డెబిట్, క్రెడిట్ మొత్తాలు సరిపోవచ్చు.
జంటపద్దు విధానాన్ని అవలంబిస్తున్న సంస్థలు మాత్రమే అంకణామ తయారుచేయగలుగుతాయి. ఇది కొంత ఖర్చుతో కూడుకున్నది మరియు ఎక్కువ సమయము కావలెను.
కొన్ని వ్యవహారాలను నమోధు చేయనప్పటికి, అంకణా సమానత్వానికి భంగము కలగదు.
అంకణాను క్రమపద్ధతిలో తయారు చేయనపుడు, దాని మీద ఆధారపడి ముగింపు లెక్కలను తయారుచేసినపుడు, సంస్థ యొక్క నిజమైన ఆర్థిక పరిస్థితి వెల్లడి కాకపోవచ్చును.

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
అంకణాను నిర్వచించండి.
జవాబు:
జె.ఆర్. బాట్లిబాయ్ ప్రకారము “ఖాతా పుస్తకాల అంకగణిత ఖచ్చితాన్ని రుజువు చేసే నిమిత్తము ఖాతాల డెబిట్, క్రెడిట్ నిల్వలతో తయారుచేసిన నివేదికయే అంకణా”.

కార్టర్ ప్రకారము “అంకణా అనేది ఆవర్జా ఖాతాల నుంచి తీసుకున్న డెబిట్, క్రెడిట్ నిల్వల జాబితా. అంతేకాకుండా అంకణాలో నగదు పుస్తకము నుంచి గ్రహించిన నగదు, బ్యాంకు నిల్వలు కూడా చేర్చబడి ఉంటాయి”.

స్పెసర్ సెగ్లర్ అభిప్రాయములో ఆవర్జా ఖాతాల నిల్వలు, నగదు నిల్వ బ్యాంకు నిల్వ సహాయముతో తయారుచేయబడిన జాబితాను అంకణా అనవచ్చు.

ప్రశ్న 2.
అంకణా నమూనా తెలపండి.
జవాబు:
అంకణా నమూనా దిగువ విధముగా ఉంటుంది.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 1

ప్రశ్న 3.
అంకణా ధ్యేయం తెలపండి.
జవాబు:
అంకణాను ఈ క్రింది ధ్యేయాల నిమిత్తం తయారుచేస్తారు.

ఇది ఖాతా పుస్తకాల నిల్వల జాబితా. దీనిలో నగదు పుస్తకము నిల్వలు కూడా ఉంటాయి. ముగింపు లెక్కలను తయారు చేయడానికి ఇది తోడ్పడుతుంది.
అంకణా తయారుచేయడంలో ముఖ్య ఉద్దేశ్యము లెక్కలలోని అంకగణితపు ఖచ్చితాన్ని రుజువు చేసుకోవడం.
అంకణా సహాయముతో ఖాతాల నిల్వలను రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ సంవత్సరాలతో పోల్చి చూడవచ్చును.
ఏ ఆవర్జా ఖాతా నిల్వ అయినా అవసరమైనపుడు తేలికగా కనుగొనవచ్చును.

ప్రశ్న 4.
అంకణా తయారుచేసే పద్ధతులను వివరించండి.
జవాబు:
అంకణాను రెండు పద్ధతులలో తయారుచేస్తారు. 1. మొత్తాల పద్ధతి 2. నిల్వల పద్ధతి.
1) మొత్తాల పద్ధతి : ఆవర్జాలోని ప్రతి ఖాతా డెబిట్, క్రెడిట్ వరుసలు విడివిడిగా కూడి అంకణాను తయారుచేసే పద్ధతిని మొత్తాల పద్ధతి అంటారు. ఈ పద్ధతి ప్రకారము ఆవర్జా ఖాతాలోని డెబిట్ మొత్తాన్ని, క్రెడిట్ మొత్తాన్ని కూడాలి. అయితే ఈ పద్ధతి ప్రస్తుతము వాడుకలో లేదు.

2) నిల్వల పద్ధతి : ఇది బాగా వాడుకలో ఉన్న పద్ధతి. ఈ పద్ధతిలో ప్రతి ఆవర్జాలోని ఖాతా నిల్వను తీసుకుంటారు. అంకణాలో డెబిట్ నిల్వను డెబిట్వైపు, క్రెడిట్ నిల్వను క్రెడిట్వైపు చూపుతారు. ఈ రెండు వరుసల మొత్తాలు సమానముగా ఉంటే, అంకగణిత దోషాలు లేవని చెప్పవచ్చును.

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన నవీనా ఖాతాల నిల్వల నుంచి డిసెంబర్ 2013 నాటి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 2
సాధన.
డిసెంబర్ 2013 నాటి నవీనా అంకణా

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన స్వాతి పుస్తకాల నిల్వల నుంచి 31 మార్చి 2013 నాటి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 4

సాధన.
31 మార్చి 2013 నాటి స్వాతి అంకణా

ప్రశ్న 3.
అనుభవం లేని గణకుడు తయారుచేసిన అంకణా కింది ఇవ్వడమైంది. సవరించిన అంకణా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 7

సాధన.
సవరించిన అంకణా

ప్రశ్న 4.
రుత్విక్ ఖాతా పుస్తకాల నుంచి సేకరించిన నిల్వల నుంచి 31-03-2013 నాటి అంకణా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 11
సాధన.
31-03-2013 నాటి రుత్విక్ అంకణా

ప్రశ్న 5.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి 31.12.2013 నాటి హర్షిణి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 14
సాధన.
31-12-2013 నాటి హర్షిణి అంకణా

ప్రశ్న 6.
31.8.2013 న సరసు పుస్తకాల నుంచి కింది నిల్వలు తీసుకోవడమైంది వాటి నుంచి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 17
సాధన.
31-08-2013 నాటి సరసు అంకణా

ప్రశ్న 7.
31.01.2014 నాటి వర్షిణి ఖాతా పుస్తకాల నిల్వల నుంచి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 19

సాధన.
31-01-2014 నాటి వర్షిణి అంకణా

ప్రశ్న 8.
31.12.2013 నాటి రేనిష్ అంకణా తయారుచేయండి. `
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 23
సాధన:
31-12-2013 నాటి రేనిష్ అంకణా
n

ప్రశ్న 9.
31.12.2013 నాటి మానస్ అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 25
సాధన.
31-12-2013 నాటి మానస్ అంకణా

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన మృదుల పుస్తకాల నిల్వల నుంచి 31.12.2013 నాటి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 27
సాధన.
31-12-2013 నాటి మృదుల అంకణా

ప్రశ్న 11.
31.12.2013 న ఉన్న ప్రఫుల్ల అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 29
సాధన.
31-12-2013 నాటి ప్రఫుల్ల అంకణా

ప్రశ్న 12.
కింద ఇచ్చిన నిల్వల నుంచి 31.12.2013 న ఉన్న సుచిత్ర అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 32
సాధన.
31-12-2013 నాటి సుచిత్ర అంకణా

ప్రశ్న 13.
కింద ఇచ్చిన నిల్వల నుంచి రాధా అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 34
సాధన.
31-12-2013 నాటి రాధా అంకణా

ప్రశ్న 14.
కింది నిల్వల నుంచి స్నిగ్ధ అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 36
సాధన.
స్నిగ్ధ అంకణా

ప్రశ్న 15.
కింది వివరాల నుంచి 31-03-2010 నాటి నైమిష అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 39
సాధన.
అభ్యాసము 11ను చూడండి.

ప్రశ్న 16.
రోహిత అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 40
సాధన.
రోహిత అంకణా

ప్రశ్న 17.
31-03-2013 నాటి సుస్మిత అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 42
సాధన.
31.03.2013 నాటి సుస్మిత అంకణా

ప్రశ్న 18.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి సుధ అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 44
సాధన.
సుధ అంకణా

గమనిక : ప్రారంభ సరుకు 10,000, కొనుగోళ్ళు 20,000 తప్పుగా ఇవ్వడమైనది. ఇవి 19వ లెక్కకు సంబంధించినవి.

ప్రశ్న 19.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి భారతి అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 46
సాధన.
భారతి అంకణా

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన నిల్వల నుంచి జూన్ 30, 2013 నాటి కుషాల్ అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 49
సాధన.
జూన్ 30, 2013 నాటి కుషాల్ అంకణా

ప్రశ్న 2.
సంధ్యారాణి ఖాతా పుస్తకాల నుంచి తీసుకొన్న నిల్వల నుంచి 31 మార్చి 2007, నాటి అంకణా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 52
సాధన.
31 మార్చి 2007 నాటి సంధ్యారాణి అంకణా

గమనిక : అంకణాలో ముగింపు సరుకు చూపరాదు, కారణం దాన్ని ఖాతాలోకి తీసుకోలేదు.

ప్రశ్న 3.
అనుభవం లేని గణకుడు తయారుచేసిన అంకణా కింద ఇవ్వడమైంది. దాని నుంచి సరియైన అంకణా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 10 అంకణా 55

సాధన.
సరిచేసిన అంకణా

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

March 9, 2023 by Srinivas

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 9th Lesson బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 9th Lesson బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక ఉనికి, ప్రాముఖ్యతను వివరించండి.
జవాబు:
బ్యాంకులో కరెంట్ ఖాతాను తెరిచినపుడు ఒక పుస్తకము ఇవ్వడము జరుగుతుంది. దీనిని పాస్బుక్ అంటారు. ఇది బ్యాంకులో వర్తకునకు లేదా ఖాతాదారుకు చెందిన రికార్డు. వ్యాపారస్తుడు కూడా ఈ వ్యవహారములను నగదు పుస్తకములో బ్యాంకు వరుసలో నమోదు చేస్తాడు. అన్ని పద్దులను ఈ రెండు పుస్తకాలలో ఖచ్ఛితంగా వ్రాసినపుడు నగదు పుస్తకము నిల్వ, పాస్బుక్ నిల్వతో సమానముగా ఉంటుంది. కాని ఆచరణలో ఏదైనా ఒక పాత తేదీన ఈ నిల్వలు సమానముగా ఉండవు. పాసుబుక్ నిల్వ, నగదు పుస్తకము నిల్వలో సమన్వయము చేయడానికి తయారుచేసే పట్టికను బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక అంటారు. ఇంకొకవిధముగా చెప్పాలంటే, ఒక నిర్ణీత తేదీన నగదు పుస్తకము యొక్క బ్యాంకు వరుస, బ్యాంకు పాస్బుక్ నిల్వల మధ్య తేడాలకు గల కారణాలు కనుగొని, వాటిని సమన్వయము చేయడానికి తయారుచేసే నివేదికను బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక అంటారు. దిగువ ప్రయోజనాలను పొందుటకు బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టికను తయారు చేస్తారు.

రెండువైపులా జరిగే దోషాలను కనుగొనుటకు,
మోసాలను, నిధుల దుర్వినియోగాన్ని నివారించడానికి,
వ్యాపారస్తుడు బ్యాంకు ద్వారా జరిగిన వాస్తవ వ్యవహారాలను తెలుసుకొనవచ్చు,
చెల్లింపులు చేసినట్లుగా తగిన సాక్ష్యాధారాలను ఏర్పాటుచేయడం కోసము,
వసూలుకు పంపినా వసూలు కాని చెక్కులకు సంబంధించిన సమాచారము బ్యాంకు ద్వారా గుర్తించవచ్చును.

ప్రశ్న 2.
నగదు చిట్టా నిల్వకు, పాస్బుక్ నిల్వ తేడాకు గల కారణాలను వివరించండి.
జవాబు:
ఒక నిర్ణీత తేదీనాడు నగదు పుస్తకములోని బ్యాంకు నిల్వ, పాస్బుక్ నిల్వ, రెండూ ఒకే మొత్తముతో సమానము కాకపోవడానికి అనేక అంశాలు కారణాలుగా ఉంటాయి. అవి.
1) వ్యవహారములు నగదు పుస్తకములో బ్యాంకు వరుసలో నమోదై, పాస్బుక్ లో నమోదు కాకపోవడం:

సంస్థకు వచ్చిన చెక్కులను నగదు పుస్తకములో నమోదు చేసి, బ్యాంకుకు పంపకపోవడం. ఈ సందర్భములో చెక్కులు నగదు పుస్తకములో డెబిట్ వైపు మాత్రమే నమోదు అవుతాయి.
సంస్థ చెక్కులను జారీచేసినా, చెల్లింపుకై బ్యాంకులో దాఖలు కాకపోవడం. ఇవి నగదుచిట్టాలో క్రెడిట్ వైపు మాత్రమే నమోదవుతాయి.
వ్యాపారస్తుడు చెక్కులను బ్యాంకుకు వసూలుకు పంపగా, సమన్వయ తేదీనాటికి వసూలు కాకపోవడం. ఇది నగదు పుస్తకములో మాత్రమే డెబిట్వైపు నమోదు అవుతాయి.

2) వ్యవహారాలు పాస్బుక్ లో నమోదై నగదు పుస్తకములో నమోదు కాకపోవడం:
i) సంస్థ ఖాతాదారుడు నేరుగా సంస్థ బ్యాంకు ఖాతాలో జమకట్టినపుడు. ఇది పాస్బుక్లో క్రెడిట్ వైపు మాత్రమే నమోదు అవుతుంది.

ii) బ్యాంకు చార్జీలు: బ్యాంకు ఖాతాదారుకు సేవలను అందించినందుకుగాను కొంత మొత్తము చార్జి చేస్తారు. దీనిని బ్యాంకు చార్జీలు అంటారు. దీనిని పాస్ బుక్ లో డెబిట్ చేసినా ఖాతాదారుకు ఈ విషయం తెలిసేంత వరకు నగదు పుస్తకములో నమోదు కాదు.

iii) సంస్థ బ్యాంకుకు ఇచ్చిన స్థాయి ఉత్తర్వుల ప్రకారము బ్యాంకువారు భీమా ప్రీమియం, క్లబ్ బిల్లులు మొదలైన చెల్లింపులు పాస్బుక్ డెబిట్ చేస్తారు. సంస్థకు ఈవిషయం తెలిసేంతవరకు నగదు పుస్తకములో నమోదు చేయరు.

iv) నేరుగా చేసిన డెబిట్: రుణదాతలు వ్యాపారస్తుని అనుమతితో నేరుగా అతని బ్యాంకు ఖాతానుంచి సొమ్మును పొందినపుడు, పాస్బుక్ లో డెబిట్ చేయబడుతుంది. కాని నగదు పుస్తక్తములో నమోదుకానందున రెండు పుస్తకాల నిల్వలలో తేడా వస్తుంది.

v) ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ పై వడ్డీ లేదా అప్పుమీద వడ్డీ: అప్పులమీద లేదా ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ప చెల్లించిన వడ్డీ పాస్బుక్ లో డెబిట్ వైపు కనపడుతుంది. ఇది నగదు పుస్తకములో నమోదు కానందున రెండు నిల్వలలో తేడా వస్తుంది.

vi) డిపాజిట్లు లేదా పెట్టుబడులపై వడ్డీ: డిపాజిట్ల మీద లేదా పెట్టుబడులపై వసూలు చేసిన వడ్డీ పాస్బుక్లో క్రెడిట్ వైపు ఉంటుంది.

vii) చెక్కులు, బిల్లుల అనాదరణ: సంస్థ ఇచ్చిన చెక్కులు లేదా బిల్లులు సంస్థ ఖాతాలో తగినంత నిల్వ లేనందున అనాదరణ జరగవచ్చు. దీనిని సంస్థ ఖాతాకు డెబిట్ చేస్తారు కాని నగదు పుస్తకములో పద్దు ఉండదు.

3) తప్పుల వలన ఏర్పడే తేడాలు:

సంస్థ కొన్ని తప్పులను చేయవచ్చు. ఉదా: వ్యవహారమును నమోదు చేయకపోవడం, తప్పుగా నమోదు లేదా తప్పుగా నిల్వ తేల్చడం మొదలగునవి.
కొన్ని సమయాలలో బ్యాంకు వారు కూడా కొన్ని తప్పులు చేయవచ్చు. వ్యవహారాన్ని తప్పుగా నమోదు చేయడం లేదా వ్యవహారాన్ని వదిలి వేయడం మొదలైనవి. ఈ తప్పుల వలన నగదు పుస్తకము నిల్వ పాస్బుక్ నిల్వతో సమానము కాదు.

ప్రశ్న 3.
ఉదహరించిన అంకెలతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేసే పద్ధతిని వివరించండి.
జవాబు:
నగదు పుస్తకములోని నిల్వకు, పాస్ బుక్ లోని నిల్వకు తేడాలున్నప్పుడు వాటిని సమన్వయము చేయడానికి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టికను తయారు చేస్తారు. ఈ పట్టికను తయారుచేసే ముందు ఒక పుస్తకములోని నిల్వను కనుక్కోవడానికి రెండవ పుస్తకము నిల్వలో తగిన సర్దుబాట్లను చేయవలసి ఉంటుంది. దీనివలన రెండు నిల్వలకు సమానత్వము ఏర్పడుతుంది.

బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టికను నెల చివరితేదీన గాని లేదా సంస్థకు ఏ తేదీ అనుకూలముగా ఉంటే ఆ తేదీన గాని తయారుచేయవచ్చును. నగదు పుస్తకము మరియు ప్లాస్బుకు రెండు నిల్వలు ఇచ్చినపుడు, ఈ పుస్తకములు ఒకే కాలానికి సంబంధించినవో, కాదో చూడవలెను. ఈ రెండు పుస్తకాలు వివిధ కాలాలకు చెందినపుడు, రెండు పుస్తకాలలో నమోదైన అంశాలను లెక్కలోకి తీసుకొనవలెను. అలా కాకుండా రెండు పుస్తకములు ఒకే కాలమునకు సంబంధించినవి అయితే రెండు పుస్తకాలలో నమోదుకాని అంశాలను పరిగణించవలెను.

31-3-2014 నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 1

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక అంటే ఏమిటి?
జవాబు:
నగదు పుస్తకము, పాస్బుక్ నిల్వలను సమన్వయము చేయడానికి తయారుచేసే నివేదికను బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక అంటారు. నగదు పుస్తకము, పాస్బుక్ వేర్వేరు నిల్వలను చూపుతున్నప్పుడు, తేడాలు చూపడానికి గల కారణాలు కనుక్కొని, వాటని సమన్వయము చేయడానికి తయారుచేసే పట్టికను బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక అంటారు. ఈ పట్టికను నిర్దిష్ట కాలానికి అనగా నెలకు లేదా ఆరు నెలలకుగాని తయారుచేస్తారు. బ్యాంకులో తనకున్న నిల్వ మొత్తము లేదా బ్యాంకుకు తాను ఋణపడిన బాకీ మొత్తము ఖచ్చితముగా తెలుసుకోవడానికి వ్యాపారస్తునకు ఈ బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక ఉపయోగపడుతుంది.

ప్రశ్న 2.
అనుకూల నిల్వ అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
నగదు పుస్తకము డెబిట్ నిల్వను చూపుతున్నప్పుడు, పాస్బక్ క్రెడిట్ నిల్వను చూపితే దానిని అనుకూల నిల్వ అని అంటారు. అనుకూల నిల్వ వ్యాపారస్తునకు బ్యాంకులో అతని ఖాతాలో నిల్వ ఉన్నదని సూచిస్తుంది.

ప్రశ్న 3.
ప్రతికూల నిల్వ అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
సంస్థ తన ఖాతాలో ఉన్న నిల్వకంటే ఎక్కువ మొత్తాన్ని బ్యాంకు నుంచి తీసుకున్నప్పుడు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ ఏర్పడుతుంది. వాస్తవ నిల్వ కంటే ఎంత మొత్తము ఎక్కువగా తీసుకుంటారో దానిని మాత్రమే ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ అంటారు. దీనినే ప్రతికూల నిల్వ అనికూడా అంటారు.

ప్రశ్న 4.
ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ను వివరించండి. [A.P. Mar. ’15]
జవాబు:
ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ అనేది బ్యాంకు అందజేసే పరపతి సౌకర్యము. వ్యాపార అవసరాలకు బ్యాంకు మంజూరు చేసిన పరిమితి మేరకు ఖాతాలో ఉన్న నిల్వ కంటే ఎక్కువ మొత్తాన్ని వాడుకోవచ్చు. దీనిని నగదు లేదా చెక్కులను బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేయడం ద్వారా తిరిగి చెల్లించవచ్చు. వ్యాపార సంస్థ బ్యాంకు అందచేసిన ఈ ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ప వడ్డీని చెల్లించవలసి ఉంటుంది. ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ను ప్రతికూల నిల్వ అని కూడా అంటారు.

ప్రశ్న 5.
వసూలు కోసం చెక్కులను బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసినపుడు దాని ప్రభావం చిట్టాపై ఎలా ఉంటుంది ?
జవాబు:
వ్యాపారస్తుడు తన ఖాతాదారులు ఇచ్చిన చెక్కులను వసూలు కోసం బ్యాంకుకు పంపి, తన నగదు పుస్తకములో డెబిట్ చేస్తాడు. అందువలన నగదు పుస్తక్తము నిల్వ ఆ మేరకు పెరుగుతుంది. అయితే బ్యాంకువారు చెక్కులు వసూలుకు వచ్చినంత మాత్రాన వ్యాపారస్తుని ఖాతాకు క్రెడిట్ చేయరు. ఆ చెక్కులు వసూలైనప్పుడు మాత్రమే క్రెడిట్ చేస్తారు. కాబట్టి సమన్వయ తేదీ నాటికి ఇలాంటి చెక్కులు వసూలు కాకపోతే, బ్యాంకు పాస్బుక్లో క్రెడిట్ ఉండదు. ఈ కారణము వలన నగదు పుస్తకము ఎక్కువ నిల్వను, పాస్బుక్ తక్కువ నిల్వను చూపుతాయి.

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
పాస్బుక్ ప్రకారం నిల్వ ₹ 12,600. పాస్బుక్ నిల్వతో నగదు పుస్తకం నిల్వను పోల్చినప్పుడు క్రింది వ్యత్యాసాలు గుర్తించారు.
a) జారీచేసిన చెక్కులు చెల్లింపుకు దాఖలు కానివి ₹ 2,100.
b) డిపాజిట్ చేసిన, వసూలు కాని చెక్కులు ₹ 1,800.
c) బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 175.
d) బ్యాంకు చెల్లించిన బీమా ప్రీమియం ₹1,500.
e) సంస్థ రుణగ్రస్థుడు నేరుగా బ్యాంకులో జమచేసిన మొత్తం ₹ 1,200. నగదు పుస్తకం నిల్వను తెలుసుకోవడానికి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
సాధన.
బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 2

ప్రశ్న 2.
30-09-2013 తేదీ నాటి మూర్తి & సన్స్ వారి పాస్బుక్ నిల్వ ₹ 21,700. పాస్బుక్ నిల్వ నగదు పుస్తకంతో పోల్చి చూసినప్పుడు కింది విషయాలు గమనించారు.
a) జారీచేసిన చెక్కులు ఇంకా దాఖలు కానివి ₹ 32,500.
b) సంస్థ ఖాతాదారుడు నేరుగా బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేశారు ₹ 3,000.
c) పాస్బుక్లో మాత్రమే క్రెడిట్ అయిన వడ్డీ ₹ 575.
d) డిపాజిట్ చేసినా ఇంకా వసూలు కాని చెక్కులు ₹ 3,500.
e) బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 150.
నగదు పుస్తకం నిల్వను తెలుసుకోవడానికి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
సాధన.
సెప్టెంబరు 30, 2013 నాటి మూర్తి & సన్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 3

ప్రశ్న 3.
31-03-2014 తేదీ నాటి గిరి ఇండియా లిమిటెడ్ వారి పాస్బుక్ నిల్వ ₹ 8,900. కింది విషయాలను పరిగణనలోకి తీసుకొని బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) జారీచేసిన చెక్కులు ఇంకా దాఖలు కానివి ₹ 2,100.
b) డిపాజిట్ చేసినా ఇంకా వసూలు కాని చెక్కులు ₹ 900.
e) బ్యాంకు పాస్బుక్ డెబిట్వైపు పొరపాటుగా నమోదైన వ్యవహారం ₹ 500.
d) పాస్ బుక్ లో మాత్రమే డెబిట్ అయిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 210.
e) స్థాయి ఉత్తర్వులను అనుసరించి బ్యాంకు వారు నేరుగా చెల్లించిన బీమా ప్రీమియం ₹ 600.
సాధన.
31-3-2014 నాటి గిరి ఇండియా లిమిటెడ్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 4

ప్రశ్న 4.
బి.బి.ఆర్. లిమిటెడ్ వారి నగదు చిట్టా బ్యాంకు వరుస డెబిట్ నిల్వ ₹ 15,000. పాస్బుక్ నిల్వతో పోల్చగా వ్యత్యాసం కలదు. కింది వివరాలతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేసి పాస్బుక్ నిల్వను కనుక్కోండి.
a) జారీచేసిన చెక్కులు ఇంకా దాఖలు కానివి ₹ 4,200.
b) బ్యాంకుకి పంపిన వసూలు కాని చెక్కులు ₹ 5,600.
c) నగదు పుసక్త వసూళ్ళ వరుస అధికంగా కూడటం జరిగింది ₹ 300.
d) సంస్థ కరెంటు ఖాతాపై జారీచేసిన చెక్కు పొరపాటుగా సేవింగ్స్ ఖాతా నుంచి చెల్లించాడు ₹ 2,100.
e) వసూలు కోసం బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసిన చెక్కులను నగదు పుస్తకంలో నమోదు చేయడం మరిచిపోయారు ₹ 900.
సాధన.
బి.బి.ఆర్.లిమిటెడ్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 5

ప్రశ్న 5.
31-12-2013 తేదీ నాడు రెడ్డినాయుడు అనుకూల నగదు పుస్తకం నిల్వ ₹ 25,500. కింది కారణాల వల్ల నగదు, పాస్బుక్ నిల్వలు సమానంగా లేవు. వీటి ఆధారంగా పాస్బుక్ నిల్వను తెలుసుకోండి.
a) సరితా & కంపెనీ వారి నుంచి పొందిన చెక్కు ₹ 2,450 నగదు పుస్తకంలో రెండుసార్లు నమోదు చేశారు.
b) నగదు పుస్తకం వసూలు వరుస అధికంగా కూడటమైంది ₹ 1,940.
c) సప్లయీరులకు జారీచేసిన మొత్తం చెక్కుల విలువ ఔ 6,000 . అందులో 1,500 చెక్కులు 2-1-2014 నాడు ₹ 2,500; 4-1-2014 నాడు పాస్బుక్లో డెబిట్ అయ్యాయి. మిగిలిన చెక్కులు 31-12-2013 తేదీ లోపలే డెబిట్ చేశారు.
d) డిస్కౌంట్ చేసిన బిల్లు అనాదరణ పొందింది ₹ 750.
e) పాస్బుక్లో క్రెడిట్ అయి, నగదు పుస్తకంలో ఎలాంటి మార్పులేని వ్యవహారాల విలువ ₹ 400.
f) వసూలు కాని చెక్కులు ₹ 1,000.
సాధన.
31 డిసెంబరు 2013 నాటి రెడ్డి వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 6

ప్రశ్న 6.
31-12-2013న నగదు పుస్తకం ప్రతికూల నిల్వ ₹ 29,000. కింది విషయాల సహాయంతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) డిపాజిట్ చేసిన, వసూలుకాని చెక్కులు ₹ 4,530
b) సప్లయిదారుడైన కార్తీక్ రెడ్డికి జారీచేసిన చెక్కు, ఇంకా చెల్లింపు కోసం దాఖలు కాలేదు ₹ 5,040.
c) పాస్బుక్ డెబిట్ చేసిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 600.
d) డిస్కౌంట్ చేసిన 72,000 విలువగల బిల్లు అనాదరణ చెందింది.
సాధన.
31-12-2013 నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 7

ప్రశ్న 7.
ఈ కింది విషయాల ఆధారంగా బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) నగదు పుస్తకం ప్రకారం ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ నిల్వళ్ ₹ 16,100.
b) నగదు పుస్తకం డెబిట్ వైపు తక్కువగా చూపడం జరిగింది ₹ 200.
c) బ్యాంకు వారు నేరుగా వసూలు చేసిన బిల్లులు ₹ 3,500.
d) నగదు పుస్తకంలో బ్యాంకు చార్జీలను రెండుసార్లు నమోదు చేశారు 240.
e) పాస్బుక్లో మాత్రమే నమోదైన చెక్కు వసూలు ₹ 1,100.
f) ‡ 6,000 విలువగల చెక్కులను డిపాజిట్ చేసినా, కాని వాస్తవంగా కేవలం ₹ 2,600 మాత్రమే వసూలు అయ్యాయి.
g) పాస్బుక్లో మాత్రమే నమోదైన పెట్టుబడుల మీద వడ్డీ 2,000.
సాధన.
బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 8

ప్రశ్న 8.
ఈ కింద ఇచ్చిన వివరాలతో 31-03-2014 నాటి మనస్వీ & బ్రదర్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) బ్యాంకు వారి నివేదిక(పాస్బుక్) ప్రకారం ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ నిల్వ ₹ 22,470.
b) చాంబర్ ఆఫ్ కామర్స్కు, స్థాయి ఉత్తర్వులను అనుసరించి బ్యాంకు వారు చెల్లించిన వార్షిక సబ్ స్క్రిప్షన్ ₹ 2,530, నగదు పుస్తకంలో నమోదు కాలేదు.
c) 23–03–2014 నాడు నగదు పుస్తకం క్రెడిట్ వైపు నిల్వ ₹ 1,900 తక్కువగా చూపడం జరిగింది.
d) బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసిన చెక్కు వివరాలు, నగదు పుస్తకంలో లేవు 2,500.
e) నగదు పుస్తకంలో రెండు బ్యాంకు చార్జీల మొత్తాల్లో మొదటిది ₹ 290 రెండుసార్లు నమోదైంది. రెండవ మొత్తం ₹ 120 అసలు నమోదు కాలేదు.
f) బ్యాంకువారు వసూలు చేసిన వాటాలపై డివిడెండ్ ₹ 3,200. ఈ విషయం సంస్థకు సమాచారం లేదు.
g) ₹ 1,850, ₹ 1,500 విలువగల రెండు చెక్కులు జారీచేయగా ₹ 1,850 విలువగల చెక్కు మాత్రమే సమన్వయ తేదీనాటికి చెల్లింపు అయింది.
సాధన.
31.3.2014 నాటి మనస్వీ & బ్రదర్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 9

ప్రశ్న 9.
31-03-2014 న కార్తీక్ బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయండి.
a) పాస్బుక్ ప్రకారం ప్రతికూల నిల్వ ₹ 6,500.
b) బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసిన ₹ 5,000 చెక్కుల్లో ₹ 2,000 మాత్రమే వసూలు అయ్యాయి.
c) జారీచేసిన చెక్కులు బ్యాంకులో ఇంకా దాఖలు కానివి ₹ 1,500.
d) ఒక ఖాతాదారుడు నేరుగా బ్యాంకులో జమచేసిన మొత్తం ₹ 1,200.
e) బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 200; బీమా ప్రీమియం 3 300 పాస్బుక్లో మాత్రమే నమోదు అయ్యాయి.
f) పాస్బుక్లో మాత్రమే క్రెడిట్ అయిన డివిడెండ్ ₹ 300.
సాధన.
31.3.2014 నాటి కార్తీక్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 10

ప్రశ్న 10.
పి.ఆర్.జి.రావు & సన్స్ వారి 31-03-2014 తేదీ నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయండి. [A.P Mar. ’15]
a) నగదు పుస్తకం ప్రకారం ప్రతికూల నిల్వ ₹ 14,500.
b) జారీచేసిన చెక్కులు చెల్లింపులు దాఖలు కానివి ₹ 4,500.
c) ఒక ఖాతాదారుడు నేరుగా బ్యాంకులో జమచేసిన మొత్తం ₹ 3,500.
d) బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసినా వసూలు కాని చెక్కులు ₹ 7,500.
e) పాస్బుక్లో మాత్రమే డెబిట్ చేసిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹200.
f) పాస్బుక్లో మాత్రమే డెబిట్ చేసిన ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ప వడ్డీ ₹ 500.
సాధన.
31-3-2014 నాటి పి.ఆర్.జి. రావు & సన్స్ బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 11

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
క్రింది సమాచారం నుంచి మెసర్స్ వినాయక ప్లైవుడ్ ఇండ్రస్టీస్ వారి 31-12-2013 నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) నగదు పుస్తకం ప్రకారం బ్యాంకు నిల్వ ₹ 25,000.
b) జారీచేసినా ఇంకా చెల్లింపుకు దాఖలు కాని చెక్కులు ₹ 9,500.
c) బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసిన తేదీ 31-12-2013 నాటికి క్రెడిట్ కాని చెక్కులు ₹ 5,300.
d) బ్యాంకు (Electronic Clearing System) ద్వారా వసూలు చేసి క్రెడిట్ చేసిన డివిడెండ్ ₹ 3,500 .
e) బ్యాంకు డెబిట్ చేసిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 200.
సాధన.
31-12-2013 నాటి మెసర్స్ వినాయక ప్లైవుడ్ ఇండస్ట్రీస్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 12

ప్రశ్న 2.
మెసర్స్ మాధవి ట్రేడర్స్ వారి తేదీ 31-12-2013 నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయండి.
a) 31-12-13 నాటి నగదు చిట్టా ప్రకారం బ్యాంకు నిల్వ ₹ 58,000
b) 25-12-13 న జారీ చేసిన ₹ 25,000 చెక్కులు, 5-1-14 న చెల్లింపుకు బ్యాంకు దాఖలు అయినవి.
c) 21-12-13 న బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసిన ₹ 20,000 చెక్కు, 8-1-14న అనాదరణ పొందింది.
d) బ్యాంకు వసూలు చేసి క్రెడిట్ చేసిన పెట్టుబడులపై వడ్డీ ₹ 1,500. దీనికి నగదు చిట్టాలో పద్దులేదు.
e) పాస్బుక్లో మాత్రమే డెబిట్ అయిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 120.
సాధన.
31-12-2013 నాటి మెసర్స్ మాధవి ట్రేడర్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 14

ప్రశ్న 3.
కింది సమాచారంతో 30-06-2013 నాటి న్యూఇండియా స్టోర్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి. [T.S. Mar. ’15]
a) పాస్బుక్ ప్రకారం బ్యాంకు నిల్వ ₹ 1,50,000
b) జూన్ 25వ తేదీన రెండు చెక్కులు ₹ 4,530, ₹ 1,520 విలువ గలవి జారీ చేసినా, జూలై నెలలో ఆ చెక్కులు బ్యాంకుకు దాఖలు అయ్యాయి.
c) ₹ 1,150 విలువ గల చెక్కు వసూలు కోసం బ్యాంకుకు పంపగా, జూన్ 30వ తేదీ వరకు పాస్బుక్లో నమోదు కాలేదు.
d) వడ్డీ ₹ 100, బ్యాంకు కమీషన్ ₹ 460 నగదు చిట్టాలో నమోదు కాలేదు.
సాధన.
జూన్ 30, 2013 నాటి న్యూ ఇండియా స్టోర్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 15

ప్రశ్న 4.
30 ఏప్రిల్ 2013న మెసర్స్ పోసినా బ్రదర్స్ వారి పాస్బుక్ ₹ 45,000 క్రెడిట్ నిల్వ చూపుతోంది.
a) బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేసిన చెక్కులు ₹ 10,500 అందులో ₹ 4,500 విలువగల చెక్కులు మాత్రమే ఏప్రిల్ 30 తేదీనాటికి వసూలు అయ్యాయి.
b) జారీచేసిన చెక్కులు 715,000, అందులో ₹ 5,100 విలువ గల చెక్కులు మాత్రమే ఏప్రిల్ 30 తేదీ నాటికి బ్యాంకుకి చెల్లింపుకు దాఖలు కాలేదు.
c) పాస్బుక్లో మాత్రమే క్రెడిట్ చేసిన పెట్టుబడులపై వడ్డీ ₹ 300, డెబిట్ చేసిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 75. బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేసి, నగదు చిట్టా ప్రకారం బ్యాంకు నిల్వను చూపండి.
సాధన.
30-4-2013 నాటి మెసర్స్ పోసినా బ్రదర్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 16

ప్రశ్న 5.
30-06-2013న మెసర్స్ శ్రీనివాసా ఎంటర్ప్రైజెస్ వారి నగదు పుస్తకం ₹ 9,000 క్రెడిట్ నిల్వను చూపుతుంది. పాస్ బుక్ తో పోల్చగా నిల్వల్లో తేడా ఉన్నట్లు గుర్తించడమైంది.
క్రింది సమాచారంతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయండి.
a) శ్రీ కు వంశీ కృష్ణకు ₹ 500 కు చెక్కును జారీచేయగా, ఇంకా ఆ చెక్కు బ్యాంకుకి దాఖలు కాలేదు.
b) వాటాలపై డివిడెండు బ్యాంకు వసూలుచేసి క్రెడిట్ చేసింది. ₹ 31,000 నగదు పుస్తకం నమోదు కాలేదు.
c) ₹ 350 విలువగల చెక్కు బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేయగా, జూన్ 30వ తేదీ వరకు బ్యాంకు క్రెడిట్ చేయలేదు.
d) బ్యాంకు చార్జీచేసిన ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ప వడ్డీ ₹ 150 నగదు పుస్తకంలో నమోదు కాలేదు.
e) బ్యాంకు డెబిట్ చేసిన ఇన్సిడెంటల్ చార్జీలు ₹ 100 జూన్ 30వ తేదీ వరకు నగదు పుస్తకం నమోదు కాలేదు.
సాధన.
జూన్ 30, 2013 నాటి మెసర్స్ శ్రీనివాసా ఎంటర్ ప్రైజెస్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 17

ప్రశ్న 6.
క్రింది సమాచారం నుండి మెసర్స్ స్వామినాథన్ & సన్స్ వారి 31-12-2013 నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) నగదు పుస్తకం ప్రకారం ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ నిల్వ ₹ 7,000.
b) నగదు పుసక్తం క్రెడిట్వైపు బ్యాంకు వరుసను 100 తక్కువగా రాయడమైంది.
c) వచ్చిన చెక్కులు ₹ 1,000 విలువగలవి బ్యాంకుకి పంపడం జరగలేదు.
d) ₹ 300 విలువ గల చెక్కులు బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేశారు. కాని దీనికి సంబంధిత పద్దును నగదు చిట్టాలో రాయలేదు.
e) మెసర్స్ స్వామినాథన్ & సన్స్ స్థాయి ఉత్తర్వు ప్రకారం బ్యాంకు నేరుగా చెల్లించిన బీమా ప్రీమియం ₹ 500.
f) నగదు పుస్తకంలో రెండుసార్లు నమోదు అయిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 100.
g) ₹ 400 విలువ గల చెక్కుని బ్యాంకు వాపసు చేసింది. దీనికి నగదు పుస్తకంలో పద్దు రాయలేదు. జారీచేసిన రెండు చెక్కులు ₹ 300 విలువ గలవి. సాంకేతిక కారణంవల్ల చెల్లించలేదు, వాపసు చేయని వీటిని నగదు పుస్తకం పద్దులేదు.
h) బ్యాంకు నేరుగా వసూలు చేసిన బిల్లులు ₹ 32,000 నగదు పుస్తకంలో నమోదు కాలేదు.
i) డిస్కౌంట్ చేసిన ₹ 4,000 బిల్లు అనాదరణ పొందింది.
j) ₹ 500 విలువ గల వసూలు చెక్కు రెండుసార్లు నగదు పుస్తకంలో నమోదు అయింది.
k) బ్యాంకు డెబిట్ చేసిన బ్యాంకు చార్జీలు ₹ 100 నగదు పుస్తకంలో నమోదు కాలేదు.
సాధన.
31-12-2013 నాటి మెసర్స్ స్వామినాథన్ & సన్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 18

ప్రశ్న 7.
30-11-2013 మెసర్స్ మురళీ సూపర్ మార్కెట్ వారి బ్యాంకు పాస్ బుక్లో డ్రాఫ్ట్ నిల్వను నగదు పుస్తకంతో పోల్చగా వ్యత్యాసం చూపుతోంది. కింది వివరాలతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
a) ₹ 5,000 విలువ గల రెండు చెక్కులు బ్యాంకులో డిపాజిట్ చేయగా, అవి డిసెంబర్ 2వ తేదీన క్రెడిట్ అయ్యాయి.
b) ₹ 3,000, ₹ 1,500, ₹ 500 విలువగల మూడు చెక్కులను శ్రీ శంకరయ్య, శ్రీ వెంకటరమణ, శ్రీ సత్యనారాయణకు జారీచేయగా, 30 నవంబరు వరకు చెల్లింపు జరగలేదు.
c) చెక్కులను వసూలు చేయడానికి బ్యాంకు తీసుకున్న బ్యాంకు చార్జీలు 500 నగదు పుస్తకంలో నమోదు కాలేదు.
d) మెసర్స్ మాధవి ట్రేడర్స్ నుంచి వచ్చిన 32,000 విలువ గల చెక్కును నగదు పుస్తకంలో రాసి బ్యాంకుకి పంపడం మరచిపోయారు.
e) ₹ 200 విలువ గల వడ్డీని బ్యాంకు క్రెడిట్ చేసినప్పటికీ, ఈ సమాచారం వ్యాపారస్తునికి పంపించలేదు.
f) ₹ 2,000 విలువ గల రెండు చెక్కులను బ్యాంకు డిపాజిట్ చేయగా అనాదరణ పొందాయి. బ్యాంకు వాటిని పాస్బుక్లో డెబిట్ చేసింది. నగదు చిట్టా పుస్తకంలో నమోదు కాలేదు.
సాధన.
30 నవంబరు 2013 నాటి మెసర్స్ మురళీ సూపర్ మార్కెట్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 19

ప్రశ్న 8.
30-06-2013 నాటి మెసర్స్ రామకృష్ణ & సన్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 20

సూచన: నగదు చిట్టా, పాస్బుక్ ఖండికలను ఒకే కాలానికి ఇచ్చినప్పుడు, నగదు పుస్తకం డెబిట్ వైపు, పాస్ బుక్ క్రెడిట్ వ్యవహారాలను నగదు పుస్తకం క్రెడిట్వైపు, పాస్బుక్, డెబిట్ వైపు వ్యవహారాలు పోల్చి రెండు పుస్తకాల్లో నమోదైన వ్యవహారాలను వదిలి, ఒకే పుస్తకంలో నమోదైన వ్యవహారాల తేడాకు గల కారణాలుగా గుర్తించి వాటి సహాయంతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయాలి.
సాధన.
30-06-2013 నాటి మెసర్స్ రామకృష్ణ & సన్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 22

ప్రశ్న 9.
మెసర్స్ దాసరాజు & సన్స్ వారి నగదు పుస్తకం బ్యాంకు వరుసలను, పాస్బుక్ వ్యవహారాలను కింద ఇవ్వడం జరిగింది. రెండు పుస్తకాల నిల్వల తేడాకు గల కారణాలను కనుక్కొని 31-03-2013 నాటి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 23

సాధన:
సూచన: నగదు పుస్తకం పాస్బుక్ ఖండికలను వేర్వేరు కాలాలకు సంబంధించి ఇచ్చినప్పుడు, ఒక పుస్తకం డెబిట్ వైపు మరో పుస్తకం క్రెడిట్వైపు వ్యవహారాలను, ఒక పుస్తకం క్రెడిట్వైపు, మరో పుసక్తం డెబిట్ వైపు వ్యవహారాలను పోల్చి రెండు పుస్తకాల్లో కనిపించిన వ్యవహారాలను మాత్రమే, రెండు పుస్తకాల నిల్వల తేడాకు గల కారణాలుగా గుర్తించి, వాటి సహాయంతో బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక తయారు చేయాలి.
మార్చి 31, 2013 నాటి మెసర్స్ దాసరాజు & సన్స్ వారి బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 9 బ్యాంకు నిల్వల సమన్వయ పట్టిక 25

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం

March 9, 2023 by Srinivas

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 8th Lesson నగదు పుస్తకం Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 8th Lesson నగదు పుస్తకం

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
నగదు పుస్తకం అర్థాన్ని, ప్రాముఖ్యతను వివరించండి.
జవాబు:
అన్ని సహాయక పుస్తకాలలో నగదు పుస్తకం లేదా నగదు ఖాతా చాలా ముఖ్యమైనది. సంస్థ యొక్క నగదు వ్యవహారాలలో నగదు వసూళ్ళు, నగదు చెల్లింపులు ఉంటాయి. సాధారణముగా వ్యాపార వ్యవహారాలలో నగదు వ్యవహారాలే ఎక్కువ సంఖ్యలో ఉంటాయి. కాబట్టి నగదు వసూళ్ళు, నగదు చెల్లింపులను రికార్డు చేయడానికి ప్రత్యేక నగదు పుస్తకము ఎంతైనా అవసరం. నగదు పుస్తకము నగదు వసూళ్ళను, చెల్లింపులను నమోదుచేసి, వ్యాపార సంస్థకు ఏ సమయములోనైనా నగదు నిల్వను తెలియజేస్తుంది.

నగదు పుస్తకము చిట్టాగా (తొలిపద్దు పుస్తకము), ఆవర్జాగా (మలిపద్దు పుస్తకము), ద్వంద్వ పాత్ర వహిస్తుంది. ఇది ఒక సహాయక చిట్టా. నగదు వ్యవహారములన్నీ మొదటగా నగదు పుస్తకములో రాయడం జరుగుతుంది. అందువలన దీనిని తొలిపద్దు పుస్తకము అంటారు. నగదు పుస్తకములో వ్రాసిన వ్యవహారాలను ఆవర్జాలో ప్రత్యేకముగా నగదు ఖాతా తెరిచి నమోదు చేయవలసిన అవసరము లేదు. అందువలన దీనిని మలిపద్దు పుస్తకము అంటారు. నగదు చిట్టా ప్రాముఖ్యత :

దీనిని ఒక సహాయక చిట్టాగా పరిగణించవచ్చును.
ఆవర్జావలె నగదు పుస్తకములో డెబిట్, క్రెడిట్ వరసలు ఉండి, నగదు వసూళ్ళు మరియు చెల్లింపులను నమోదు చేస్తారు.
కేవలము నగదు వ్యవహారాలు మాత్రమే నమోదు చేస్తారు.
నగదు పుస్తకము ఎల్లప్పుడు డెబిట్ నిల్వనే చూపుతుంది. కారణము వ్యాపార సంస్థ తాను వసూలు చేసిన మొత్తము కంటే ఎక్కువ చెల్లించలేదు.
ఏ సమయములోనైనా నగదు నిల్వ ఎంత ఉన్నదీ చెప్పవచ్చును.

ప్రశ్న 2.
వివిధ రకాల నగదు పుస్తకాల గురించి సంక్షిప్త వివరణ ఇవ్వండి.
జవాబు:
వ్యాపార సంస్థ యొక్క అవసరము, పరిమాణము, నిర్వహించే వ్యాపార స్వభావాలను బట్టి, నగదు పుస్తకము స్వరూపము ఉంటుంది. సాధారణముగా వ్యాపార సంస్థలు దిగువ పేర్కొన్న నగదు పుస్తకాలను ఉపయోగిస్తాయి.
1. సాధారణ నగదు పుస్తకము

2. రెండు వరుస నగదు పుస్తకము

నగదు, డిస్కౌంట్ వరుసలు గల నగదు చిట్టా
బాంకు,డిస్కౌంట్ వరుసలు గల నగదు చిట్టా

3. మూడు వరుస గల నగదు చిట్టా(నగదు, బాంకు, డిస్కౌంటు వరుసలు)

4. చిల్లర నగదు చిట్టా
1) సాధారణ నగదు పుస్తకము : కొత్తగా ప్రారంభించబడిన వ్యాపార సంస్థలకు వర్తక కార్యకలాపాలు తక్కువగా ఉంటాయి. కాబట్టి, సాధారణ నగదు పుస్తకమును తయారుచేస్తాయి. కేవలం నగదు వ్యవహారాలనే నమోదు చేస్తారు. దీనిలో వ్యవహారాలను అవి జరిగిన కాలక్రమములో నమోదు చేస్తారు. నగదు వసూళ్ళను డెబిట్ వైపు, నగదు చెల్లింపులను క్రెడిట్ వైపు రాయాలి. ఇతర ఖాతాలలో మాదిరి ఈ పుస్తకమును కూడా నిల్వ తేల్చాలి. ఈ పుస్తకమును ప్రతిరోజు నిల్వ తేలుస్తారు.

2) రెండు వరుసలు గల నగదు పుస్తకము :
i) నగదు, డిస్కౌంట్ వరుసలు గల నగదు పుస్తకము : ఈ నగదు పుస్తకములో నగదు వసూళ్ళు, చెల్లింపులతో
పాటు, డిస్కౌంట్ను కూడా నమోదు చేస్తారు. అందువలన దీనిని రెండు వరుసలు గల నగదు పుస్తకము అంటారు. ఒక ఋణదాత తన ఋణగ్రస్తునకు సకాలములో డబ్బు చెల్లించేందుకు ఇచ్చే ప్రేరకాన్ని నగదు డిస్కౌంట్ అంటారు. వ్యాపారస్తుడు తన ఋణదాత నుంచి కొంత రిబేటును నగదు రూపములో పొందినపుడు వచ్చిన డిస్కౌంట్ గాను, అదే విధముగా ఖాతాదారుకు కొంత రిబేటును నగదు రూపములో ఇచ్చినపుడు ఇచ్చిన డిస్కౌంట్గా పరిగణిస్తారు. నగదు వరుసతోపాటు, డిస్కౌంట్ వరుసను కూడా నగదు పుస్తకములో డెబిట్ మరియు క్రెడిట్ వైపు చూపుతారు.

ii) బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుసలు గల నగదు పుస్తకము : ఆధునిక వ్యాపార సంస్థలు తమ వ్యాపార కార్యకలాపాలను బాంకుల ద్వారా జరుపుతాయి. నగదు వసూళ్ళు, చెల్లింపులు చెక్కుల ద్వారా జరుగుతాయి. చెక్కును బాంకులో డిపాజిట్ చేసినపుడు నగదు పుస్తకము డెబిట్ వైపు, చెక్కుల ద్వారా చెల్లించినపుడు క్రెడిట్వైపు చూపుతారు. అదేవిధముగా వచ్చిన డిస్కౌంట్ క్రెడిట్ వైపు, ఇచ్చిన డిస్కౌంట్ డెబిట్ వైపు చూపుతారు.

3) మూడు వరుసలు గల నగదు పుస్తకము : పెద్ద పెద్ద వ్యాపార సంస్థలన్నీ తమ వ్యవహారాలను బాంకుల ద్వారా జరుపుతాయి. కాబట్టి నగదు, బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుసలు గల నగదు పుస్తకాన్ని తయారు చేస్తాయి. అందువలన దీనిని మూడు వరుసలు గల నగదు పుస్తకము అంటారు.

4) చిల్లర నగదు పుస్తకము : ఈ నగదు పుస్తకములో చిల్లర ఖర్చులను నమోదు చేస్తారు. దీనిని చిన్న షరాబు నిర్వహిస్తాడు. చిన్న షరాబు చేసిన చెల్లింపులకు ఓచర్ను పొందుతాము. ఈ ఓచర్లకు క్రమ సంఖ్యలు వేయడం వలన భవిష్యత్తులో రిఫరెన్సుకు పనికి వస్తుంది.

ప్రశ్న 3.
మూడు వరుసల నగదు చిట్టా ప్రాముఖ్యత తెలియచేసి, ఆ చిట్టా నమూనా చూపండి.
జవాబు:
పెద్ద పెద్ద వ్యాపార సంస్థలన్నీ తమ వ్యవహారాలను బాంకుల ద్వారా జరుపుతాయి. కాబట్టి నగదు, బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుసలు గల నగదు చిట్టా తయారు చేస్తాయి. అందువలన దీనిని మూడు వరుసలు గల నగదు చిట్టా అంటారు. వ్యాపార వ్యవహారాలు పెద్ద మొత్తాలలో చేసే వ్యాపార సంస్థలు బాంకులలో ఖాతాలను తెరిచి తమ కార్యకలాపాలను బాంకు ద్వారా జరుపుతాయి. పెద్ద పెద్ద వ్యాపార సంస్థలకు మూడు వరుసల నగదు చిట్టా ద్వారా దిగువ ప్రయోజనాలు కలుగుతాయి.

మూడు వరుసలు గల నగదు చిట్టా నగదు వసూళ్ళు, నగదు చెక్కుల ద్వారా వసూళ్ళను నమోదు చేయడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
అదే విధముగా నగదు చెల్లింపులు, చెక్కుల ద్వారా చెల్లింపులను నమోదు చేయవచ్చు.
వివిధ స్వభావము గల నగదు, బాంకు వ్యవహారాలను పెద్ద సంఖ్యలో నమోదు చేయవచ్చు.
బాంకులో నగదును డిపాజిట్ చేయడం ద్వారా వడ్డీని ఆర్జించవచ్చు. ఎదురు పద్దులను నమోదు చేయవచ్చు. మూడు వరుసలు గల నగదు చిట్టా నమూనా :

ప్రశ్న 4.
మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయడంలో గుర్తుంచుకోవాల్సిన ముఖ్య విషయాలను తెలపండి.
జవాబు:
మూడు వరుసలు గల నగదు చిట్టాను తయారుచేసేటపుడు దిగువ అంశాలు గమనించవలెను.

ప్రారంభపు నిల్వ డెబిట్ వైపు వివరాల వరుసలో To తెచ్చిన నిల్వ అని వ్రాసి నగదు మొత్తాన్ని నగదు వరుసలో, బాంకు మొత్తాన్ని బాంకు వరుసలో రాయాలి. ఒకవేళ బాంకు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ ఇస్తే, క్రెడిట్ వైపు వివరాలలో By తెచ్చిన నిల్వ అని వ్రాసి, మొత్తాన్ని బాంకు వరుసలో చూపవలెను.
నగదు వసూళ్ళను డెబిట్ వైపు నగదు వరుసలో, నగదు చెల్లింపులను క్రెడిట్ వైపు నగదు వరుసలో వ్రాయవలెను.
చెక్కు ద్వారా వసూళ్ళను డెబిట్వైపు నగదు వరుసలో వ్రాయవలెను. ఒకవేళ చెక్కును వసూలు అయిన తేదీన బాంకులో వేస్తే నేరుగా డెబిట్ వైపు బాంకు వరసలో వ్రాయాలి. ఎదురుపద్దును వ్రాయకూడదు.
చెక్కుల ద్వారా చెల్లింపులను క్రెడిట్ వైపు బాంకు వరుసలో నమోదు చేయాలి.
ఆఫీసు ఉపయోగానికి బాంకు నుంచి నగదును తీసినపుడు, డెబిట్వైపు నగదు వరుసలోను, క్రెడిట్ వైపు బాంకు వరుసలోను నమోదు చేయాలి. ఇది ఎదురుపద్దు అవుతుంది.
చెక్కు వసూలైనపుడు వాటిని నగదుగా భావించి, డెబిట్వైపు నగదు వరుసలో వ్రాయవలెను. ఈ చెక్కులను తరువాత వసూలుకై బాంకులో వేసినపుడు, నగదును బాంకులో డిపాజిట్ చేసినట్లుగానే డెబిట్ వైపు బాంకు వరుసలోనూ, క్రెడిట్వైపు నగదు వరుసలోను చూపవలెను. ఇది ఎదురు పద్దు అవుతుంది.
నగదు లేదా బాంకు వ్యవహారాలలో డిస్కౌంట్ ఉన్నప్పుడు ఇచ్చిన డిస్కౌంట్ను డెబిట్ వైపు డిస్కౌంట్ వరుసలోను, వచ్చిన డిస్కౌంట్ను క్రెడిట్వైపు డిస్కౌంట్ వరుసలోను చూపవలెను.

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
నగదు పుస్తకం ప్రయోజనాలు వ్రాయండి.
జవాబు:
నగదు పుస్తకము వలన ఈ క్రింది ప్రయోజనాలు కలుగుతాయి.

వ్యాపార సంస్థకు వచ్చిన నగదు (వసూళ్ళు), వ్యాపార సంస్థ చెల్లించిన నగదుకు (చెల్లింపులు) సంబంధించిన వివరాలను తెలియజేస్తుంది.
ఏ సమయములోనైనా వ్యాపార సంస్థ యొక్క నగదు, బాంకు నిల్వలను తెలుసుకోవచ్చును.
నగదు పుస్తకము నిల్వ వ్యాపార సంస్థలో ఉన్న నిల్వతో సరిచూసుకోవచ్చు. నగదు పుస్తకపు నిల్వ, చేతిలో ఉన్న నగదు నిల్వతో సరిపోయినట్లయితే, తప్పులు, మోసాలు జరగలేదని భావించవచ్చు.
నగదు పుస్తకము చిట్టా మరియు ఆవర్జాగా కూడా ఉపయోగపడుతుంది. కాబట్టి నగదు ఖాతాను తయారు చేయనవసరము లేదు.

ప్రశ్న 2.
నగదు పుస్తకం లక్షణాలను తెలపండి.
జవాబు:
నగదు పుస్తకపు లక్షణాలను దిగువ విధముగా వివరించవచ్చును..

నగదు పుస్తకము ఒక సహాయక చిట్టా (రోజువారీ పుస్తకము).
ఇది నగదు వ్యవహారాలను మాత్రమే రికార్డు చేస్తుంది.
నగదు పుస్తకము నగదు ఖాతాగా కూడా వ్యవహరిస్తుంది.
నగదు పుస్తకములో డెబిట్ వైపు, క్రెడిట్వైపు ఉంటాయి. నగదు వసూళ్ళు డెబిట్వైపు, నగదు చెల్లింపులు క్రెడిట్ వైపు నమోదు చేస్తారు.
నగదు పుస్తకము డెబిట్ నిల్వను మాత్రమే చూపుతుంది.

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
నగదు డిస్కౌంట్
జవాబు:
ఋణదాత, ఋణగ్రస్తునకు తాను చెల్లించవలసిన మొత్తాన్ని గడువు తేదీన గాని, గడువు తేదీ కంటే ముందుగా చెల్లించినట్లయితే ఇచ్చే మినహాయింపు లేదా రిబేటును నగదు డిస్కౌంట్ అంటారు. దీనిని ఋణగ్రస్తుడు స్వీకరించిన నగదు డిస్కౌంట్గా భావిస్తాడు. అదే విధముగా నగదు వసూలైనపుడు డిస్కౌంట్ లేదా రిబేటు ఇవ్వడము జరుగుతుంది. నగదు పుస్తకములో ఈ డిస్కౌంట్లకు వరుసలు రెండు వైపులా ఉంటాయి.

ప్రశ్న 2.
ఇచ్చిన డిస్కౌంట్
జవాబు:
వ్యాపారస్తుడు తన ఖాతాదారుల నుంచి గడువు తేదీ కంటే ముందు (సకాలములో) నగదు వసూలైనపుడు వారిని ప్రోత్సహిస్తూ ఇచ్చే మినహాయింపు మొత్తాన్ని ఇచ్చిన డిస్కౌంట్ అంటారు. దీనిని నగదు పుస్తకములో డెబిట్ వైపు డిస్కౌంట్ వరుసలో వ్రాయాలి.

ప్రశ్న 3.
వచ్చిన డిస్కౌంట్
జవాబు:
వ్యాపారస్తుడు తన ఋణదాతలకు గడువు తేదీ కంటే ముందు మొత్తాన్ని చెల్లించినపుడు పొందే డిస్కౌంట్ను వచ్చిన డిస్కౌంట్ అంటారు. దీనిని నగదు పుస్తకములో క్రెడిట్ వైపు డిస్కౌంట్ వరుసలో వ్రాయాలి.

ప్రశ్న 4.
ఎదురుపద్దు [A.P & T.S. Mar. ’15]
జవాబు:
ఒకే వ్యవహారాన్ని మూడు వరుసల గల నగదు చిట్టాలో డెబిట్వైపు, క్రెడిట్వైపు నమోదు చేస్తే దానిని ఎదురుపద్దు అంటారు. ఎదురుపద్దు నగదు పుస్తకములో రెండు ఖాతాలను అనగా నగదు, బాంకు ఖాతాలను ప్రభావితము చేస్తుంది. నగదుగాని, చెక్కులుగాని బాంకులో డిపాజిట్ చేసినపుడు, ఆఫీసు అవసరాలకై బాంకు నుంచి నగదు తీసినపుడు ఎదురుపద్దు ఏర్పడుతుంది. ఈ రెండు సందర్భాలలోను నగదు, బాంకు వరుసలలోను పద్దులు వ్రాయాలి.

ప్రశ్న 5.
బయానా భర్తీ పద్ధతి
జవాబు:
ఈ పద్ధతిలో నిర్ణీత కాలానికి అనగా వారానికి, నెలకి అయ్యే చిల్లర ఖర్చులకు అయ్యే మొత్తాన్ని ముందుగా అంచనా వేసి, ఆ మొత్తాన్ని చిన్న షరాబుకు చెక్కు ద్వారా ఇస్తారు. చిన్న షరాబు తాను చెల్లించిన ఖర్చులకు తగిన ఓచర్లు తయారు చేసి వారాంతము లేదా నెలాఖరున పెద్ద షరాబుకు సమర్పిస్తాడు. పెద్ద షరాబు ఓచర్లు, చిల్లర నగదు పుస్తకాన్ని తనిఖీ చేసి ఖర్చు పెట్టిన మొత్తానికి చెక్కును జారీ చేస్తాడు. ఖర్చు పెట్టిన మొత్తానికి పెద్ద షరాబు, చిన్న షరాబుకు చెల్లించడం జరుగుతుంది. కాబట్టి దీనిని బయానా భర్తీ పద్ధతి అంటారు.

ప్రశ్న 6.
చిల్లర నగదు చిట్టా
జవాబు:
పెద్ద వ్యాపార సంస్థలు తమ నగదు వ్యవహారములన్నీ బాంకు ద్వారా జరుపుతూ ఉంటాయి. అనగా సంస్థకు వచ్చిన నగదును బాంకులో వేయడం, చెల్లింపులకు చెక్కులు జారీ చేయడం. అయితే ఈ వ్యాపార సంస్థలకు నగదు వ్యవహారములతోపాటు చిల్లర ఖర్చులు కూడా ఉంటాయి. వీటి మొత్తము అతిస్వల్పముగా ఉండి చెక్కుల ద్వారా చెల్లించడం కుదరదు. అందువలన వ్యాపార సంస్థలు తమ వద్ద కొంత చిల్లర నగదును ఉంచుకొని, ఆ నిల్వనుండి చిల్లర ఖర్చులను చెల్లిస్తారు. వీటిని నమోదు చేయడానికి ఉంచిన పుస్తకమును ‘చిల్లర నగదు చిట్టా’ అంటారు.

TEXTUAL PROBLEMS

ప్రశ్న 1.
కింది వివరాల నుంచి 2014 జనవరి 1 తేదీన సాధారణ నగదు పుస్తకాన్ని తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 2
సాధన.

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి ఫార్మా ట్రేడర్స్ వారి ఒక వరస నగదు పుస్తకాన్ని తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 4
(సూచన : డిసెంబర్ 15: అరువు కొనుగోలు కాబట్టి నగదు పుస్తకంలో రాదు.
డిసెంబరు 20 :అరువు అమ్మకాలు కాబట్టి ఈ వ్యవహారాలన్ని నగదు పుస్తకంలో రాయకూడదు.)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 5

ప్రశ్న 3.
31.03.2014 తేదీన సాధారణ నగదు పుస్తకాన్ని తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 6
సాధన.

ప్రశ్న 4.
2014 జనవరి 31వ తేదీన కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాల నుంచి రెండు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 8
సాధన.

ప్రశ్న 5.
నగదు, డిస్కౌంట్ వరుసలు గల రెండు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 11
సాధన.

ప్రశ్న 6.
కింది వివరాల నుంచి రెండు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 14

(సూచన : ఫిబ్రవరి 20 శ్రీపతికి సరుకు అమ్మకం అరువు వ్యవహారం కాబట్టి నగదు పుస్తకంలో రాయకూడదు)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 16

ప్రశ్న 7.
కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాల నుంచి బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుసల నగదు పుస్తకాన్ని తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 17

(సూచన : నవంబర్ 17 వంశీకి చెల్లించాల్సింది ? 500, చెల్లించిన మొత్తం కౌ 450 ఈ తేడా (550-450 = 50) వచ్చిన డిస్కౌంట్గా చేయాలి)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 19

ప్రశ్న 8.
మూడు వరుసల నగదు చిట్టాను తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 20

సాధన.

ప్రశ్న 9.
కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాల నుంచి మూడు వరుసల చిట్టా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 23

(సూచన : అక్టోబర్ 9 – ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి
అక్టోబర్ 25 – ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి.)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 25

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 26

(సూచన : జనవరి 15 మానస నుంచి సరుకు కొనుగోలు అరవు వ్యవహారం, నగదు పుస్తకంలో రాయకూడదు.
జనవరి 17 ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి, జనవరి 23 ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి.)
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 28

ప్రశ్న 11.
కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాలకు నగదు, బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుసల నగదు పుస్తకంలో నమోదు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 29

(సూచన :
1. బాంకు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ నిల్వను నగదు పుస్తకంలో క్రెడిట్ వైపు బాంకు వరుసలో రాయాలి.
2. జనవరి 12 – అనిల్ నుంచి రావాల్సిన మొత్తం 31,000, అనిల్ నుంచి వసూలైన మొత్తం 900.
ఈ తేడా (1,000–900) 100 ఇచ్చిన డిస్కౌంట్ డెబిట్ వైపు డిస్కౌంట్ వరుసలో రాయాలి.
3. జనవరి 3 – ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి.
జనవరి 14 – ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి.
జనవరి 19 – ఎదురు పద్దు నమోదు చేయాలి.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 31

ప్రశ్న 12.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 32

(సూచన : అక్టోబర్ 14, 18, 29 తేదీల్లో వ్యవహారాలకు ఎదురు పద్దు రాయాలి.)
సాధన.

ప్రశ్న 13.
కింది వివరాల నుంచి మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 35
(సూచన : జనవరి 9, 25 తేదీల వ్యవహారాలకు ఎదురు పద్దు రాయాలి.)
సాధన.

ప్రశ్న 14.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి మూడు వరసల నగదుచిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 39
సాధన.

ప్రశ్న 15.
మూడు వరుసల నగదుచిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 41
(సూచన : ఫిబ్రవరి 15, 28 తేదీల వ్యవహారాలకి ఎదురు పద్దు రాయాలి.)
సాధన.

ప్రశ్న 16.
కింది వివరాల నుంచి మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి :
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 43
(సూచన : మార్చి 7, 25 తేదీల వ్యవహారాలకు ఎదురు పద్దు రాయాలి.)
సాధన.

ప్రశ్న 17.
కింద వివరాల నుంచి మూడు వరసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 45

(సూచన : మే 7, 14, 19 తేదీల వ్యవహారాలకు ఎదురుపద్దు రాయాలి.)
సాధన.

ప్రశ్న 18.
కింద ఇచ్చిన మిస్టర్ స్టీఫెన్ యొక్క వివరాల నుంచి మూడు వరుసల నగదు చిట్టాను తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 48
సాధన.

ప్రశ్న 19.
కింద ఇచ్చిన మిసెస్ విజయ యొక్క వ్యవహారాల నుంచి మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 50
సాధన.

ప్రశ్న 20.
విశ్లేషణాత్మక చిల్లర నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 52
సాధన.

ప్రశ్న 21.
విశ్లేషణాత్మక చిల్లర నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 54

సాధన.

ప్రశ్న 22.
కింద వివరాల నుంచి విశ్లేషణాత్మక చిల్లర నగదు చిట్టా తయారు చేసి ఆవర్జాలో నమోదు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 57
సాధన.

TEXTUAL EXAMPLES

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన వ్యాపార వ్యవహారాల నుంచి సాధారణ నగదు పుస్తకం తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 59
(సూచన : జనవరి 22 గిరికి సరుకు అమ్మకాలు – అరువు వ్యవహారం కాబట్టి ఈ వ్యవహారాన్ని నగదు చిట్టాలో రాయకూడదు. )
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 60

ప్రశ్న 2.
కింద ఇచ్చిన వ్యాపార వ్యవహారాలకు సాధారణ నగదు పుస్తకం తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 61

సూచన : డిసెంబర్ 28 సూరి నుంచి సరుకు కొనుగోలు అరువు వ్యవహారం. కాబట్టి ఈ వ్యవహారాన్ని నగదు పుస్తకంలో రాయకూడదు.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 63

ప్రశ్న 3.
కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాల నుంచి రెండు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 64

సూచన:
1) అక్టోబర్ 23 ఈ వ్యవహారం అరువు వ్యవహారం కాబట్టి నగదు పుస్తకంలో రాదు.
2) అక్టోబర్ 26 ఈ వ్యవహారం నమోదు చేయడానికి అక్టోబర్ 23వ తేదీన జరిగిన వ్యవహారాన్ని గమనించాలి.
(అశోకికి అమ్మిన సరుకు = 11,200
అశోక్ నుంచి వచ్చిన నగదు = ₹ 11,000
తేడా మొత్తం (₹ 1,200 – ₹ 1,000 = ₹ 200) ఇచ్చిన డిస్కౌంట్గా నమోదు చేయాలి.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 66

ప్రశ్న 4.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి నగదు, డిస్కౌంట్ వరుసల నగదు చిట్టా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 67
సాధన.

ప్రశ్న 5.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి 31.05.2014 తేదీ నాటికి రెండు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 69
సాధన.

ప్రశ్న 6.
బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుస గల రెండు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 72
సాధన.

ప్రశ్న 7.
బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుస గల రెండు వరసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 74
(గమనిక : నగదు వసూళ్ళు, చెల్లింపులు బాంకు ద్వారా జరపడమైంది.)
సాధన.

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాల్లో ఎదురు పద్దులను గుర్తించి మీ జవాబు సమర్ధిస్తూ వివరణ రాయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 76
సాధన.
2014 జనవరి 1 : ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయాలి.
వివరణ: బాంకులో నగదు వేసినప్పుడు బాంకు నిల్వ పెరుగుతుంది. నగదు నిల్వ తగ్గుతుంది. అందువల్ల ఈ పద్దును డెబిట్ వైపు బాంకు వరసలో, క్రెడిట్ వైపు నగదు వరసలో నమోదు చేయాలి.
2014 జనవరి 3 : ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయకూడదు.
వివరణ : చెక్కు వచ్చిన రోజునే బాంకులో డిపాజిట్ చేశారు. అందువల్ల ఈ వ్యవహారం నగదు ఖాతాను ప్రభావితం చేయదు. ఈ వ్యవహారాన్ని డెబిట్ వైపు నేరుగా బాంకు వరుసలో రాయాలి.
2014 జనవరి 6 : ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయకూడదు.
వివరణ : ఇది నగదు ఖాతాను ప్రభావితం చేయదు. కాబట్టి క్రెడిట్ వైపు బాంకు వరుసలో నమోదు చేయాలి.
2014 జనవరి 8 : ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయకూడదు.
వివరణ : చెక్కు వచ్చిన రోజున బాంకుకి పంపకుండా మరొక రోజు డిపాజిట్ చేశారు. కాబట్టి ఇది నగదు వసూలుతో సమానం అవుతుంది. దీన్ని డెబిట్ వైపు నగదు వరుసలో నమోదు చేయాలి.
2014 జనవరి 10: ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయాలి.
వివరణ : బాంకు నుంచి తీసినప్పుడు నిల్వ తగ్గుతుంది. నగదు నిల్వ పెరుగుతుంది. దీన్ని డెబిట్ వైపు నగదు వరుసలో, క్రెడిట్ వైపు బాంకు వరుసలో నమోదు చేయాలి.
2014 జనవరి 14 : ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయాలి.
వివరణ: జనవరి 8వ తేదీన వచ్చిన చెక్కును జనవరి 14వ తేదీన డిపాజిట్ చేశారు. కాబట్టి దీనికి ఎదురు పద్దు రాయాలి. దీన్ని డెబిట్ వైపు బాంకు వరుసలో, క్రెడిట్ వైపు నగదు వరుసలో నమోదు చేయాలి.
2014 జనవరి 16: ఈ వ్యవహారానికి ఎదురు పద్దు రాయకూడదు.
వివరణ: సొంతవాడకాల కోసం బాంకు నుంచి నగదు తీసినప్పుడు రాయాల్సిన చిట్టా పద్దు ఈవిధంగా ఉంటుంది.

సొంతవాడకాల ఖాతా Dr
To బాంకు ఖాతా
ఈ వ్యవహారం నగదు ఖాతాను ప్రభావితం చేయదు. కాబట్టి ఎదురు పద్దు రాదు. దీన్ని క్రెడిట్ వైపు బాంకు వరుసలో రాయాలి.

ప్రశ్న 9.
కింది వ్యవహారాలకు మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 77
సాధన.

ప్రశ్న 10.
కింద వివరాల నుంచి నగదు, బాంకు, డిస్కౌంట్ వరుసల నగదు పుస్తకాన్ని తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 79
సాధన.

ప్రశ్న 11.
మూడు వరుసల నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 81
సాధన.

ప్రశ్న 12.
కింది వివరాల నుంచి విశ్లేషణాత్మక చిల్లర నగదు చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 83
సాధన.

ప్రశ్న 13.
కిందది వివరాల నుంచి విశ్లేషణాత్మక చిల్లర నగదుచిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 8 నగదు పుస్తకం 85
సాధన.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా

March 7, 2023 by Srinivas

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 7th Lesson అసలు చిట్టా Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 7th Lesson అసలు చిట్టా

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
అసలు చిట్టా అంటే ఏమిటి ?
జవాబు:
అన్ని వ్యాపార వ్యవహారాలు వాటి స్వభావాన్ని బట్టి వివిధ రకాల సహాయక పుస్తకాలలో నమోదు చేస్తారు. ఉదా: అరువు కొనుగోళ్ళను కొనుగోలు చిట్టాలోను, అరువు అమ్మకాలను’ అమ్మకాల చిట్టాలోను, కొనుగోలు చేసిన సరుకు వాపసు చేసినపుడు కొనుగోలు వాపసుల చిట్టాలోను, అమ్మిన సరుకు వాపసు వచ్చినపుడు అమ్మకాల వాపసుల చిట్టాలోను, నగదు వ్యవహారాలను నగదు చిట్టాలోను వ్రాస్తారు. కాని కొన్ని వ్యవహారాలు అరుదుగా సంభవించి, పై పుస్తకాలు వేటిలోను నమోదు చేయడానికి వీలుకాని వ్యవహారాలు రికార్డు చేయడానికి ఉపయోగించే పుస్తకమే ‘అసలు చిట్టా’. కాబట్టి మొదటి ఏడు సహాయక చిట్టాలలో రాయడానికి వీలుకాని వ్యవహారాలను రాయడానికి ఉపయోగించే చిట్టాను అసలు చిట్టా అంటారు.

ప్రయోజనాలు: అసలు చిట్టా ముఖ్య ఉపయోగాలను కింద ఇచ్చిన వివిధ రకాల వ్యవహారాలను నమోదు చేయుట ద్వారా తెలుసుకొనవచ్చును.

ప్రారంభపు పద్దులు
ఆస్తి అరువుపై కొనుగోలు
ఆస్తి అరువుపై అమ్మకాలు
సవరణ పద్దులు
సర్దుబాటు పద్దులు
ముగింపు పద్దులు
బదిలీ చిట్టాపద్దులు
బిల్లుల అనాదరణ పద్దులు

ప్రశ్న 2.
అసలు చిట్టాలో వ్రాసే వివిధ వ్యవహారాలను గురించి తెలపండి.
జవాబు:
దిగువ వ్యవహారాలను అసలు చిట్టాలో నమోదుచేస్తారు.
1. ప్రారంభపు పద్దులు: కొత్త ఆర్థిక సంవత్సరములో నూతన పుస్తకాలను ప్రారంభిస్తూ రాసే చిట్టాపద్దులను ప్రారంభపు పద్దులు అంటారు. గత సంవత్సరము ఆస్తి అప్పులు నిల్వలను ప్రస్తుత సంవత్సరానికి బదిలీ చేయడానికి రాసే పద్దులను ప్రారంభపు పద్దులు అంటారు.

2. ముగింపు పద్దులు: ప్రతి సంవత్సరాంతాన నామమాత్రపు ఖాతాల నిల్వలను వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాలకు మళ్ళించడానికి రాసే చిట్టాపద్దులను ముగింపు పద్దులు అంటారు. నామమాత్రపు ఖాతాలు అంటే ఖర్చులు, నష్టాలు, ఆదాయాలు, లాభాలకు సంబంధించిన ఖాతాలు.

3. ఆస్తుల అరువు కొనుగోలు, అమ్మకాలు: ప్రతి వ్యాపార సంస్థ ఆస్తులను నగదు మీద గాని, అరువుమీద గాని కొనుగోలు చేసి అమ్మకము చేస్తుంది. ఆస్తులను అరువు మీద కొనుగోలు చేసి, అమ్మకాలు చేసినపుడు వాటిని అసలు చిట్టాలో వ్రాయాలి.

4. సవరణ పద్దులు: చిట్టాపద్దులు వ్రాయడంలోగాని, ఆవర్జా ఖాతాలలో నమోదు చేయడంలోగాని, ఖాతాల నిల్వలను తేల్చడంలోగాని తప్పులు దొర్లే అవకాశము ఉంటుంది. అలాంటప్పుడు నికరలాభాన్ని ఖచ్చితముగా లెక్కగట్ట టానికి వీలుండదు. ఈవిధముగా తప్పులు దొర్లినపుడు వాటిని సవరణ చేస్తూ వ్రాయవలసిన పద్దులను సవరణ పద్దులు అంటారు.

5. సర్దుబాటు పద్దులు: ముగింపు లెక్కలు తయారుచేసేటప్పుడు వ్యాపార సంస్థ కొన్ని సర్దుబాట్లు చేయవలసి ఉంటుంది. ఆస్తులకు, ఆదాయాలకు, ఖర్చులకు చేసే సర్దుబాట్లకు రాసే పద్దులను సర్దుబాటు పద్దులు అంటారు. ఉదా: చెల్లించవలసిన ఖర్చులు, రావలసిన ఆదాయాలు, ఆస్తులపై తరుగుదల మొదలైన సర్దుబాట్లను అసలు చిట్టాలో నమోదు చేయాలి.

6. బదిలీ పద్దులు: ఒక ఖాతాలోని కొంత మొత్తాన్ని మరొక ఖాతాలోకి బదిలీ చేయడానికి రాసే పద్దులను బదిలీ పద్దులు అంటారు. ఉదా: వ్యాపార సంస్థ ఆర్జించిన లాభాన్ని రిజర్వు నిధికి మళ్ళించడం, సొంతవాడకాలను మూలధన ఖాతాకు బదిలీ చేయడం మొదలైనవి.

పైన పేర్కొన్న వివిధ రకాల పద్దులతో పాటు కొన్ని ఇతర పద్దులు. ఉదా: అగ్ని ప్రమాదము వలన సరుకు నష్టం, బిల్లులు అనాదరణ, కన్సైన్మెంట్ మీద పంపిన సరుకు, అసలు చిట్టాలో నమోదు చేయవలసి ఉంటుంది.

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
ప్రారంభపు పద్దులు
జవాబు:
కొత్త ఆర్థిక సంవత్సరములో నూతన పుస్తకాలను ప్రారంభిస్తూ రాసే చిట్టాపద్దులను ప్రారంభపు పద్దులు అంటారు. గత సంవత్సరానికి చెందిన ఆస్తి అప్పులను ప్రస్తుత సంవత్సరానికి బదిలీ చేయడానికి ఉపయోగించే పద్దును ప్రారంభపు పద్దు అంటారు.
ప్రారంభపు పద్దు
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 1

ప్రశ్న 2.
సవరణ `పద్దులు
జవాబు:
చిట్టాపద్దులు వ్రాయడంలోగాని, ఆవర్జా ఖాతాలలో నమోదుచేయడంలో గాని, ఖాతాల నిల్వలను తేల్చేటప్పుడు తప్పులు దొర్లే అవకాశము ఉన్నది. అలాంటప్పుడు నికర లాభాన్ని ఖచ్చితముగా లెక్కగట్టే వీలుండదు. ఈవిధముగా తప్పులు దొర్లినపుడు వాటిని సవరణ చేస్తూ వ్రాయవలసిన చిట్టాపద్దులను సవరణ పద్దులు అంటారు.

ప్రశ్న 3.
సర్దుబాటు పద్దులు
జవాబు:
ముగింపు లెక్కలను తయారుచేసేటపుడు వ్యాపార సంస్థ కొన్ని సర్దుబాట్లను చేయవలసి ఉంటుంది. ఆస్తులకు, ఆదాయాలకు, ఖర్చులకు చేసే సర్దుబాట్లకు వ్రాసే పద్దులను సర్దుబాటు పద్దులు అంటారు. ఉదా : చెల్లించవలసిన ఖర్చులు, రావలసిన ఆదాయాలు, ఆస్తులపై తరుగుదల మొదలైన సర్దుబాట్లను అసలు చిట్టాలో నమోదు చేయాలి.

ప్రశ్న 4.
ముగింపు పద్దులు
జవాబు:
ప్రతి సంవత్సరాంతాన నామమాత్రపు ఖాతా నిల్వలను వర్తకపు, లాభనష్టాల ఖాతాలకు మళ్ళించడానికి వ్రాయవలసిన చిట్టాపద్దులను ముగింపు పద్దులు అంటారు. నామమాత్రపు ఖాతాలు అనగా ఖర్చులు, నష్టాలు, ఆదాయాలు, లాభాలకు సంబంధించిన ఖాతాలు.

అదనపు ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
2013 ఏప్రిల్ 1న కింది వివరాలకు ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
మొత్తం (₹)
చేతిలో నగదు — 5,000
యంత్రాలు — 20,000
సరుకు — 10,000
వివిధ రుణగ్రస్తులు — 18,000
వివిధ రుణదాతలు — 9,000
ఫర్నీచర్ — 12,000
చెల్లింపు బిల్లులు — 11,000
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 2

ప్రశ్న 2.
కింది వివరాల నుంచి 2013 జనవరి 1న రామ్ పుస్తకాల్లో ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
మొత్తం (₹)
పేటెంట్లు — 8,000
వసూలు బిల్లులు — 5,000
యంత్రాలు — 20,000
ఫర్నీచర్ — 10,000
వివిధ రుణగ్రస్తులు — 11,000
వివిధ రుణదాతలు — 6,000
చెల్లింపు బిల్లులు — 4,000
బ్యాంకు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ — 2,000
నగదు — 7,000
పెట్టుబడులు — 5,000
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 3

ప్రశ్న 3.
2014 జనవరి 1న కింది ఆస్తి అప్పుల నుంచి ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
మొత్తం (₹)
బ్యాంకులో నగదు — 13,000
రుణగ్రస్తులు — 24,000
రుణదాతలు — 11,000
పెట్టుబడులు — 15,000
భవనాలు — 40,000
ఫిక్చర్లు, ఫిట్టింగులు — 12,000
చెల్లింపు బిల్లులు — 8,000
సరుకు — 20,000
యంత్రాలు — 30,000
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 5

ప్రశ్న 4.
2013 ఏప్రిల్, 1 న కింది వివరాల నుంచి ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
మొత్తం (₹)
ప్లాంటు, యంత్రాలు — 15,000
భూమి, భవనాలు — 25,000
బ్యాంకు రుణం — 10,000
ఫర్నీచర్ — 8,000
రుణగ్రస్తులు — 12,000
రుణదాతలు — 14,000
ప్రభుత్వ బాండులు — 6,000
చేతిలో నగదు — 4,000
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 6

ప్రశ్న 5.
2014 జనవరి 1న కింద ఇచ్చిన ఆస్తి అప్పుల నుంచి ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
మొత్తం (₹)
ట్రేడ్ మార్కులు — 5,000
యంత్రాలు — 18,000
భవనాలు — 26,000
వసూలు బిల్లులు — 9,000
చెల్లింపు బిల్లులు — 11,000
వివిధ రుణగ్రస్తులు — 12,000
చేతిలో నగదు — 4,000
వివిధ రుణదాతలు — 7,000
బ్యాంకులో నగదు — 7,000
రామ్ నుంచి తీసుకొన్న రుణం — 13,000
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 7

ప్రశ్న 6.
2013 డిసెంబర్ 31న కింద ఇచ్చిన తప్పులను సవరించి చిట్టా పద్దులు వ్రాయండి.

₹ 20,000 కు యంత్రాన్ని కొనుగోలుచేసి, పొరపాటుగా కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
వచ్చిన కమీషన్ ₹ 3,000 ను వచ్చిన వడ్డీ ఖాతాకు క్రెడిట్ చేశారు.
అకౌంటెంట్ ప్రకాష్క జీతం ₹ 10,000 చెల్లించి, అతని వ్యక్తిగత ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.
సరుకు కొనుగోలు 8,000 ను 80,000 గా రాశారు.
రోహిత్ 7 5,000 చెల్లించి, మోహిత్ ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు.

సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 8

ప్రశ్న 7.
కింది ఇచ్చిన వాటికి సర్దుబాటు పద్దులు రాయండి.

చెల్లించాల్సిన జీతాలు ₹ 2,000
ముందుగా చెల్లించిన బీమా ₹ 500
రుణగ్రస్తులు ₹ 10,000, దానిపై 5% రానిబాకీల నిధిని ఏర్పాటు చేయాలి.
యంత్రంపై 10% తరుగుదల ఏర్పాటుచేయాలి. యంత్రాల విలువ ₹ 20,000
ముగింపు సరుకు ₹ 15,000

సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 10

ప్రశ్న 8.
కింద ఇచ్చిన ఆవర్జా నిల్వలకు ముగింపు చిట్టా పద్దులు రాయండి.
మొత్తం (₹)
కొనుగోళ్ళు — 14,000
అమ్మకాలు — 46,000
కొనుగోలు వాపసులు — 2,000
అమ్మకాల వాపసులు — 1,000
ప్రారంభపు సరుకు — 10,000
వేతనాలు — 3,000
జీతాలు — 5,000
వచ్చిన అద్దె — 4,000
కమీషన్ — 1,500
ఇచ్చిన డిస్కౌంట్ — 800
వచ్చిన డిస్కౌంట్ — 1,200
కొనుగోలు రవాణా — 1,000
ముగింపు సరుకు — 12,000
ఆఫీస్ ఖర్చులు — 2,500
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 12

ప్రశ్న 9.
కింద ఇచ్చిన వెంకట్ ఆస్తి అప్పుల పట్టిక నుంచి 2014 జనవరి 1వ తేదీన ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
డిసెంబర్ 31, 2013 నాటి వెంకట్ ఆస్తి అప్పుల పట్టిక
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 14

ప్రశ్న 10.
కింద ఇచ్చిన వివరాల నుంచి 2013 ఏప్రిల్ 1 న ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
మొత్తం (₹)
రుణగ్రస్తులు — 16,000
రుణదాతలు — 12,000
వసూలు బిల్లులు — 4,500
చెల్లింపు బిల్లులు — 3,000
ఫర్నీచర్ — 8,500
సరుకు — 10,000
యంత్రాలు — 25,000
బ్యాంకు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ — 5,000
స్వాధీన ఆవరణలు — 30,000
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 16

అదనపు ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
ఆస్తుల మొత్తం విలువ 1,00,000, అప్పుల మొత్తం విలువ 20,000. మూలధనం కనుక్కోండి.
సాధన.
ఆస్తుల మొత్తం – అప్పుల మొత్తం = మూలధనం
₹ 1,00,000 – ₹ 20,000 = ₹ 80,000

ప్రశ్న 2.
2014 జనవరి 1 న రామా & కంపెనీ వ్యాపారాన్ని కింది ఆస్తి, అప్పులతో ప్రారంభించింది. ప్రారంభపద్దు రాయండి. నగదు – ₹ 12,000, సరుకు – ₹ 38,000, ఫర్నీచర్ – ₹ 20,000, యంత్రాలు – ₹ 10,000, రుణదాతలు – ₹ 3,000, బ్యాంకు ఓవర్ డ్రాఫ్ట్ – ₹ 2,000.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 17
సూచన : పై ఉదాహరణలో ఆస్తులను డెబిట్ చేయడమైంది. అప్పులను క్రెడిట్ చేయడమైంది. ఆస్తుల మొత్తం (12,000 + 8,000 + 20,000 + 10,000 = 50,000) అప్పుల మొత్తం (3,000 + 2,000 = 5,000). ఆస్తుల, అప్పుల వ్యత్యాసాన్ని ₹ 50,000 – 5,000 = 45,000 మూలధనంగా చూపడమైంది.

ప్రశ్న 3.
ఈ కింది వివరాలకు జనవరి 1, 2014వ తేదీన ప్రారంభ పద్దు రాయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 18
సాధన.
అసలు చిట్టా

ప్రశ్న 4.
2014 జనవరి 12 వెల్ వుడ్ ఫర్నీచర్ నుంచి కొన్న ఫర్నీచర్ విలువ 20,000 చిట్టా పద్దు రాయండి.
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 20

ప్రశ్న 5.
2013 డిసెంబర్ 20 పాత యంత్రం ₹ 1,200 కు రాంబాబుకి అమ్మడమైంది. చిట్టాపద్దు రాయండి.
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 21

ప్రశ్న 6.
2013 డిసెంబర్ 12న రాజు నుంచి కొన్న సరుకు ₹ 2,000 ను చిట్టాలో ₹ 200 గా రాసినారు.
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 22
సూచన : కొనుగోలు మొత్తం 2,000, కానీ 200గా నమోదు చేయడమైంది. కాబట్టి ఆ తేడాను సవరించడానికి
(2,000 – 200 = ₹ 1,800).

ప్రశ్న 7.
2013 నవంబర్ 27న ఫర్నిచర్ కొనుగోలు ₹ 5,000 ను కొనుగోలు ఖాతాకు డెబిట్ చేశారు. సవరణ పద్దు రాయండి.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 23

ప్రశ్న 8.
ఫర్నిచర్ విలువ 10,000; 2013 డిసెంబర్ 31న ఫర్నిచర్పై తరుగుదల 10% చొప్పున సంవత్సరానికి ఏర్పాటు చేయండి.
సాధన.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 24

ప్రశ్న 9.
31-12-2013 నాటి కింద ఇచ్చిన నిల్వలకు ముగింపు పద్దులు రాయండి :
మొత్తం (₹)
కొనుగోళ్ళు — 25,000
ప్రారంభ సరుకు — 7,000
అమ్మకాలు — 42,000
కొనుగోలు వాపసులు — 2,000
అమ్మకాల వాపసులు — 1,000
వేతనాలు — 1,500
జీతాలు — 2,500
రవాణా — 500
బీమా — 800
పోస్టేజి — 200
మరమ్మతులు — 400
వచ్చిన కమీషన్ — 600
చెల్లించిన వడ్డీ — 1,200
వచ్చిన డిస్కౌంట్ — 500
ముగింపు సరుకు — 11,000
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 25

ప్రశ్న 10.
1. వ్యాపార సంస్థ ఆర్జించిన లాభం ₹ 35,000 నుంచి 10% సాధారణ రిజర్వుకు మళ్ళించాలి.
2. వ్యాపారస్థుడు సంస్థ నుంచి సొంతవాడకానికి తీసుకొన్న సరుకు విలువ ₹ 1,000. ఈ వ్యవహారాలకు బదిలీ పద్దులు రాయండి.
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 28

ప్రశ్న 11.
అగ్ని ప్రమాదం వల్ల జరిగిన నష్టం ₹ 6,000. చిట్టా పద్దు రాయండి
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 29

ప్రశ్న 12.
నవీన్ నుంచి వచ్చిన చెక్కు 2,000 అనాదరణ పొందింది. చిట్టాపద్దు రాయండి.
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 30

ప్రశ్న 13.
రహీమ్, జానికి కన్సైన్మెంట్పై పంపిన సరుకు 10,000. చిట్టాపద్దు రాయండి.
సాధన.
అసలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 7 అసలు చిట్టా 31

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు

March 6, 2023 by Srinivas

Andhra Pradesh BIEAP AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 6th Lesson సహాయక చిట్టాలు Textbook Questions and Answers.

AP Inter 1st Year Accountancy Study Material 6th Lesson సహాయక చిట్టాలు

వ్యాసరూప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
వివిధ రకాల సహాయక చిట్టాలను ఉదాహరణలతో వివరించండి.
జవాబు:
1. కొనుగోలు చిట్టా: ఈ చిట్టాలో సరుకును అరువు మీద కొన్నప్పుడే రాయాలి. సరుకును నగదు మీద కొన్నప్పుడు లేదా ఆస్తులను కొన్నప్పుడు ఈ పుస్తకములో నమోదు చేయరాదు. ఈ చిట్టాలో పద్దును వచ్చిన ఇన్వాయిస్ ఆధారముగా వ్రాస్తారు. అమ్మకపుదారుడు సరుకును పంపేటపుడు సరుకు ధర, పరిమాణము, ఇచ్చిన డిస్కౌంట్, ఇతర షరతులు మొదలైన వాటిని వ్రాసి పంపే పట్టికను ఇన్వాయిస్ అంటారు. ఈ పుస్తకములో వర్తకపు డిస్కౌంట్ తీసిన తర్వాత బాకీ పడిన మొత్తముతో వ్యవహారము రికార్డు చేయబడుతుంది.

2. కొనుగోలు వాపసుల చిట్టా: వ్యాపార సంస్థ కొనుగోలు చేసిన సరుకును కొన్ని కారణాల వలన అనగా సరుకులో నాణ్యత లేకపోవడం, సరుకు పాడవటము, ధర, పరిమాణములో తేడా ఉండటము వలన సరుకును వాపసు చేస్తారు. ఈ వాపసులను నమోదు చేయడానికి ఉపయోగించే పుస్తకము కొనుగోలు వాపసుల చిట్టా. దీనిలో పద్దును ‘డెబిట్ నోట్ ఆధారముగా వ్రాస్తారు. సరుకును వాపసు చేసినపుడు సరుకు విలువను సప్లల్దారుని ఖాతాకు డెబిట్ చేస్తూ పంపే పత్రమును డెబిట్ నోట్ అంటారు.

3. అమ్మకాల చిట్టా: సరుకును అరువు మీద అమ్మినపుడు నమోదు చేసే చిట్టాను అమ్మకాల చిట్టా అంటారు. దీనిలో నగదు అమ్మకాలు, ఆస్తి అమ్మకాలు వ్రాయకూడదు. ఈ చిట్టాను రోజువారీ పుస్తకము అంటారు. దీనిలోని పద్దును ఇచ్చిన ఇన్వాయిస్ ఆధారముగా వ్రాస్తారు.

4. అమ్మకాల వాపసుల చిట్టా: అమ్మిన సరుకు వాపసు వచ్చినపుడు ఈ పుస్తకములో వ్రాస్తారు. సాధారణముగా అమ్మిన సరుకు కొనుగోలుదారుడు సరుకులో నాణ్యత లేనపుడు, ఆర్డరు చేసిన సరుకు కంటే ఎక్కువ సప్లయ్ చేసినపుడు లేదా సప్లయ్ చేయబడిన సరుకు శాంపిల్క అనుగుణముగా లేనపుడు వాపసు చేయవచ్చు. దీనిలోని పద్దు క్రెడిట్ నోట్ ఆధారముగా వ్రాస్తారు. వాపసు చేసిన సరుకు విలువను కొనుగోలుదారు ఖాతాకు క్రెడిట్ చేసినట్లుగా తెలుపుతూ పంపే పత్రమే క్రెడిట్ నోట్.

5. నగదు చిట్టా: ఈ పుస్తకములో నగదు వసూళ్ళు మరియు నగదు చెల్లింపులను రికార్డు చేయటం జరుగుతుంది. ఈ చిట్టా ఖాతా స్వరూపములో ఉండి రెండు పుస్తకాల (చిట్టా మరియు ఆవర్జా) ప్రయోజనాలను చేకూరుస్తుంది. 6. వసూలు హుండీల చిట్టా: సంస్థకు వసూలు కావలసిన వర్తకపు బిల్లులే వసూలు హుండీలు. ఈ బిల్లుల వివరాలు అనగా బిల్లు తేది, స్వీకర్త పేరు, బిల్లు మొత్తము, బిల్లు కాలము, చెల్లింపు స్థానము మొదలైనవి పేర్కొంటారు.

7. చెల్లింపు హుండీల చిట్టా: వ్యాపార సంస్థ ఉత్పత్తిదారులు లేదా టోకు వర్తకుల నుంచి అరువు మీద కొన్నప్పుడు లేదా అప్పు తీసుకున్నప్పుడు, ఆ మొత్తాన్ని తిరిగి చెల్లిస్తానని తెలిపే స్వీకృతి పత్రమే చెల్లింపు హుండీలు. ఈ వివరాలను చెల్లింపు హుండీల చిట్టాలో వ్రాస్తారు.

8. అసలు చిట్టా: కొన్ని వ్యవహారములు పై ఏ చిట్టాలోను నమోదు కాకుండాపోతే వాటిని అసలు చిట్టాలో వ్రాస్తారు. ఉదా: ప్రారంభపు పద్దులు, సర్దుబాటు పద్దులు, సవరించే పద్దులు మొదలైనవి.

ప్రశ్న 2.
సహాయక చిట్టాల ప్రయోజనాలను తెలపండి.
జవాబు:
వ్యాపార పరిమాణము పెరిగి వ్యవహారాల సంఖ్య ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు ఆవర్జాలో విడివిడిగా సంబంధిత ఖాతాలలో నమోదు చేయడం చాలా కష్టమైన పని. దాని వలన అధిక శ్రమ, కాలం వృథా, దుబారా ఖర్చులు అవుతాయి. ఈ నష్టాలను అధిగమించడానికి ఒక్కొక్క తరహా వ్యవహారాన్ని వ్రాయడానికి ఒక్కొక్క పుస్తకాన్ని ఏర్పాటు చేస్తారు. ఒకే స్వభావముగల వ్యవహారములన్నింటిని ఒకే పుస్తకములో వ్రాయడం వలన ఆ వ్యవహారాల మొత్తాన్ని ఒకేసారి. ఆవర్జాలో నమోదు చేయడం తేలిక అవుతుంది. వ్యవహారాల స్వభావాన్ని బట్టి వివిధ చిట్టాలుగా విభజించి ఒక్కొక్క చిట్టాలో దానికి సంబంధించిన వ్యవహారాన్ని వ్రాస్తారు. ఈ పుస్తకాలను ‘సహాయక చిట్టాలు’, తొలి పద్దు పుస్తకాలు లేదా సహాయక పుస్తకాలు అంటారు.

సహాయక చిట్టాల వలన ప్రయోజనాలు:

కాలము ఆదా: ‘వ్యాపార వ్యవహారాలకు చిట్టాపద్దులు వ్రాయనవసరము లేకుండా నేరుగా సంబంధిత | పుస్తకాలలో నమోదు చేయవచ్చు. దీని వలన కాలము, శ్రమ ఆదా అవుతుంది.
శ్రమవిభజన: సహాయక చిట్టాల నమోదును, నిర్వహణ బాధ్యతను వివిధ వ్యక్తులకు అప్పగించవచ్చు. పని విభజన వలన పనిలో నాణ్యత పెరుగుతుంది.
నమోదు సులభతరము: సహాయక చిట్టాలలో సంక్షిప్త వివరణ అవసరము లేకుండా పద్దులు వ్రాయవచ్చు. దీని వలన వ్యాపార వ్యవహారాలను వేగముగాను, సులభముగాను నమోదు చేయవచ్చు.
సామర్థ్యము పెరుగుతుంది: పనిని విభజించి కేటాయించడము వలన సిబ్బంది తమ పనిలో ప్రత్యేకతను, సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించుకుంటారు.
తప్పులను కనుగొనుట: ఒకే స్వభావము కల వ్యవహారాలను ప్రత్యేక చిట్టాలలో నమోదు చేయడం వలన తప్పులను సులభముగా కనిపెట్టి సరిచేసుకోవచ్చు.
అవసరమైన సమాచారము: నిర్ణీత కాలాంతము లేదా అవసరమైనప్పుడు ఆ వ్యవహారానికి సంబంధించిన వ్యవహారాన్ని సహాయక చిట్టాలు అందించగలుగుతాయి.

స్వల్ప సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
కొనుగోలు చిట్టా వివరించి దాని నమూనా చూపండి.
జవాబు:
ఈ చిట్టాలో సరుకును అరువు మీద కొన్నప్పుడే రాయాలి. సరుకును నగదు మీద కొన్నప్పుడు లేదా ఆస్తులను కొనుగోలు చేసినపుడు ఈ పుస్తకములో నమోదు చేయరాదు. ఈ చిట్టాలో పద్దును వచ్చిన ఇన్వాయిస్ ఆధారముగా వ్రాస్తారు. అమ్మకపుదారుడు సరుకును పంపేటపుడు సరుకు ధర, పరిమాణము, ఇచ్చిన డిస్కౌంట్ ఇతర షరతులు -మొదలైన వాటిని వ్రాసి, పంపే పట్టికను ఇన్వాయిస్ అంటారు. ఈ పుస్తకములో వర్తకపు డిస్కౌంట్ తీసిన తర్వాత బాకీ పడిన మొత్తముతో వ్యవహారము రికార్డు చేయబడుతుంది.
కొనుగోలు చిట్టా నమూనా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 1

ప్రశ్న 2.
అమ్మకాల చిట్టా వివరించి దాని నమూనా చూపండి.
జవాబు:
సరుకు అరువు అమ్మకాలను ఉపయోగించే చిట్టా అమ్మకాల చిట్టా. ఈ చిట్టాలో సరుకు నగదు అమ్మకాలు, ఆస్తి అమ్మకాలు నమోదు చేయకూడదు. ఈ చిట్టాను అమ్మకాల రోజువారీ పుస్తకము అని కూడా వ్యవహరిస్తారు. దీనిలోని పద్దును వచ్చిన ఇన్వాయిస్ ఆధారముగా వ్రాస్తారు.
అమ్మకాల చిట్టా నమూనా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 2

లఘు సమాధాన ప్రశ్నలు

a) ఇన్వాయిస్
జవాబు:
ఆర్డరు చేరిన వెంటనే సప్లదారుడు. ఆర్డరు ప్రకారము సప్లయ్ చేసినామని సరుకు ధర, పరిమాణము, ఇచ్చిన డిస్కౌంట్, ఇతర షరతులు వాటి వివరాలను వ్రాసి ఒక పట్టీని తయారు చేసి వ్యాపారస్తునికి పంపుతాడు. ఈ ఫట్టీని ఇన్వాయిస్ అంటారు.

b) డెబిట్ నోటు
జవాబు:
సరుకు వాపసు చేసేటపుడు ఆ సరుకు విలువను సప్లయ్ దారు ఖాతాకు డెబిట్ చేస్తూ పంపే నోట్ను డెబిట్ నోట్ అంటారు. సరుకు వాపసు చేయడానికి గల కారణాలు కూడా ఇందులో పొందుపరుస్తారు.

c) క్రెడిట్ నోటు [T.S. Mar. ’15]
జవాబు:
సరుకు వాపసు వచ్చినపుడు, ఆ సరుకు విలువను అమ్మకపుదారు ఖాతాకు క్రెడిట్ చేస్తూ పంపేనోట్ను క్రెడిట్ నోటు అంటారు. దీనిని ఎర్ర సిరాతో వ్రాసి రెండు ప్రతులుగా తయారుచేస్తారు. ఒకటి కొనుగోలుదారుకు పంపి రెండవది సంస్థలో ఫైల్ చేస్తారు.

d) వర్తకపు డిస్కౌంటు
జవాబు:
టోకువర్తకుడు సరుకులను చిల్లర వర్తకులకు అమ్మేటపుడు ఆ వస్తువుపై ముద్రించిన ధర లేదా జాబితా ధరపై కొంత శాతాన్ని తగ్గింపు ఇస్తారు. దీనిని వర్తకపు డిస్కౌంట్ అంటారు. వర్తకపు డిస్కౌంట్ తగ్గించిన తర్వాత నికర మొత్తాన్ని మాత్రమే పుస్తకాలలో వ్రాయటం జరుగుతుంది.

e) అసలు చిట్టా
జవాబు:
సహాయక చిట్టాలలో రాయడానికి వీలులేని వ్యవహారములు ఏవైతే ఉన్నాయో వాటిని అసలు చిట్టాలో వ్రాస్తారు. ఉదా: అరువుపై యంత్రాన్ని కొనుగోలు చేస్తే దీనిని కొనుగోలు చిట్టాలో రాసే వీలులేదు. ఇది అరువు వ్యవహారం అయినా సరుకు కాదు. కాబట్టి దీనిని అసలు చిట్టాలో వ్రాస్తారు.

సంక్షిప్త సమాధాన ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాలను కొనుగోలు పుస్తకంలో నమోదు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 3
సూచన 1:11వ తేదీ వ్యవహారంలో వర్తకపు డిస్కౌంట్ 10% కొనుగోలు మొత్తం ₹ 5,000 పై లెక్కించి, నికర విలువ (5,000 – 500) ₹ 4,500 మాత్రమే మొత్తం వరుసలో చూపాలి.
సూచన 2: 17వ తేదీ కొనుగోళ్ళు నగదు వ్యవహారం కాబట్టి దాన్ని కొనుగోలు చిట్టాలో చూపకూడదు.
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 4

ప్రశ్న 2.
కింది వ్యవహారాలకు కొనుగోలు చిట్టా తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 5
సూచన 1:10వ తేదీ వ్యవహారానికి వర్తకపు డిస్కౌంట్ను లెక్కగట్టి నికర కొనుగోలు మొత్తాన్ని నమోదు చేయాలి. కొనుగోలు మొత్తం ₹ 10,000, వర్తకపు డిస్కౌంట్ 10% అంటే 10,000 × (10/100) = 1,000, నికర కొనుగోలు మొత్తం = 10,000 – 1,000 = R ₹,000
సూచన 2: 12వ తేదీ వ్యవహారం – నగదు వ్యవహారం అయినందువల్ల నగదు పుస్తకంలో నమోదు చేయకూడదు.
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 6

ప్రశ్న 3.
కింది వ్యవహారాలను కొనుగోలు పుస్తకంలో నమోదు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 7
సూచన 1: మార్చి 1, 120 రీములు × ₹ 15 = 1,800, 60 డజన్లు × ₹ 25 = 1,500
మొత్తం 3,300 నమోదు చేయాలి.
సూచన 2: మార్చి 8, 10 బోర్డులు × ₹ 30 = 300, 40 పుస్తకాలు × ₹ 20 = 800
మొత్తం = ₹ 1,100 నమోదు చేయాలి.
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 8

ప్రశ్న 4.
కింది వ్యవహారాల నుంచి కొనుగోలు చిట్టా, కొనుగోలు వాపసుల చిట్టాలను తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 9
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా

కొనుగోలు వాపసుల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 11

ప్రశ్న 5.
అమ్మకాల చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 12
సూచన 1: వర్తకపు డిస్కౌంట్ 4,000 × 5/100 = 200; నికర అమ్మకం = ₹ 3,800.
సూచన 2: 14వ తేదీ అమ్మకాలు నగదు వ్యవహారం అయినందువల్ల అమ్మకాల చిట్టాలో నమోదు చేయకూడదు.
సాధన.
అమ్మకాల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 13

ప్రశ్న 6.
కింది వ్యవహారాలను అమ్మకాల చిట్టాలో నమోదుచేసి ఆవర్జా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 14

సూచన 1: 18వ తేదీ అమ్మకాలు ₹ 8,000
8,000 × 10/100 = 800, నికర అమ్మకం = ₹ 7200.
2: 20 వ తేదీ అమ్మకాలు నగదు వ్యవహారం, అమ్మకాల చిట్టాలో రాయకూడదు.
సాధన.
అమ్మకాల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 16

ప్రశ్న 7.
కింది వ్యవహారాల నుంచి అమ్మకాల చిట్టా, అమ్మకాల వాపసుల చిట్టా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 17
సాధన.
అమ్మకాల చిట్టా

ప్రశ్న 8.
కింది వ్యవహారాలకు తగిన సహాయక చిట్టాలను తయారు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 19
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా

ప్రశ్న 9.
కింది వ్యవహారాలను సరైన సహాయక చిట్టాల్లో చూపండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 22

సూచన 1: 10వ తేదీ వర్తకపు డిస్కౌంట్ ₹15,000 × 10/100 = 1,500
నికర కొనుగోలు = ₹ 13,500
2: 18వ తేదీ నగదు వ్యవహారం
3: 20వ తేదీ వర్తకపు డిస్కౌంట్ ₹ 3,000 × 5/100 = ₹ 150
నికర అమ్మకం = ₹ 2,850
4: 26వ తేదీ యంత్రం అమ్మకం. అసలు చిట్టాకు సంబంధించిన వ్యవహారం
5: 27వ తేదీ వర్తకపు డిస్కౌంట్ ₹ 8,000× 15/100 = ₹ 1,200
నికర కొనుగోళ్ళు = ₹ 6,800
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 24

ప్రశ్న 10.
కొనుగోలు చిట్టా తయరుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 26
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా

ప్రశ్న 11.
కింది వ్యవహారాలను కొనుగోలు చిట్టాలో నమోదు చేసి ఆవర్జా తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 28

సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా

ఆవర్జా:

ప్రశ్న 12.
కింది వ్యవహారాలకు అమ్మకాల చిట్టా, అమ్మకాల వాపసుల చిట్టాలను తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 34
సాధన.
అమ్మకాల చిట్టా

ప్రశ్న 13.
కింది వ్యవహారాలను సరైన సహాయక చిట్టాల్లో నమోదు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 36
సూచన:
19వ తేదీ కొనుగోలు ₹ 10,000,
వర్తకపు డిస్కౌంట్ ₹ 10,000 × 15/100 = 1,500
నికర కొనుగోలు మొత్తం = 10,000 – 1,500 = 8,500.
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 37

ప్రశ్న 14.
దిగువ ఇవ్వబడిన వ్యవహారముల నుంచి అమ్మకాల పుస్తకము, అమ్మకాల వాపసుల పుస్తకము తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 39
సాధన.
అమ్మకాల చిట్టా

ప్రశ్న 15.
క్రింది వ్యవహారములను సరైన సహాయక చిట్టాలలో చూపండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 41

సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా

అదనపు ప్రశ్నలు

ప్రశ్న 1.
రామా ట్రేడర్స్ కింది సరుకులను, శివ ట్రేడర్స్ సికింద్రాబాద్ నుంచి అరువు మీద కొనుగోలు చేశారు.
మార్చి 15 20 నూనె డబ్బాలు ఒక్కొక్కటి ₹ 1,000 చొప్పున
మార్చి 17 5 బియ్యం బస్తాలు ఒక్కొక్కటి కౌ ₹ 1,500 చొప్పున
మార్చి 18 10 కిలోల పంచదార కిలో ఒకటికి ₹ 50 చొప్పున –
వర్తకపు డిస్కౌంట్ 5%, ప్యాకింగ్ చార్జీలు అదనం.
సికింద్రాబాద్ నుంచి శివ ట్రేడర్స్ రామా ట్రేడర్స్న సరుకుతోపాటు పంపే ఇన్వాయిస్ కింది విధంగా ఉంటుంది.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 44

ప్రశ్న 2.
కింది వివరాల నుంచి కొనుగోలు చిట్టాను తయారుచేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 46
సూచనలు: పై ఉదాహరణలో
1) జనవరి 5, కొనుగోలు: 10% వర్తకపు డిస్కౌంట్ ఇవ్వడమైనది.
కొనుగోలు మొత్తము = 10,000, డిస్కౌంట్ = 10,000 x 10/100 = ₹1,000
నికర కొనుగోలు = 10,000 – 1,000 = ₹ 9,000 మాత్రమే కొనుగోలు మొత్తంగా చూపాలి.

2) జనవరి 10 కొనుగోలు: 10 బాక్సుల సరుకు, ఒక్కొక్కటి 600,
కొనుగోలు మొత్తం = 10 × 600 = 6,000 గా చూపాలి.

3) జనవరి 15, 20 తేదీల వ్యవహారాలను నమోదు చేయరాదు. ఎందుకంటే అవి ఆస్తి కొనుగోలు, సరుకు నగదు కొనుగోలు వ్యవహారాలు.
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 47

ప్రశ్న 3.
ఈ క్రింది వ్యవహారాలను కొనుగోలు వాపసుల చిట్టాలో నమోదు చేయండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 48
సాధన.
కొనుగోలు వాపసుల చిట్టా

ప్రశ్న 4.
కింది వ్యవహారాలను అమ్మకాల చిట్టాలో చూపండి.
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 50

సాధన.
అమ్మకాల చిట్టా

సూచనలు:
1) ఏప్రిల్ 4వ తేదీ వ్యవహారం నగదు అమ్మకాలు, అమ్మకాల చిట్టాలో రాయకూడదు.
2) ఏప్రిల్ 10 యంత్రం అమ్మకం కూడా అమ్మకాల చిట్టాలో రాయకూడదు.
3) ఏప్రిల్ 15 వ్యవహారంలో వర్తకపు డిస్కౌంట్ తీసివేసి నికర అమ్మక మొత్తాన్ని రాయాలి.
3,000-300 (₹ 3,000 ×10/100) = 2700

ప్రశ్న 5.
ఈ కింది వివరాల నుంచి అమ్మకాల చిట్టా తయారుచేయండి.

2012 ఏప్రిల్ 4 ముఖేష్ వాపసు చేసిన సరుకు — ₹ 800
ఏప్రిల్ 10 సురేష్ నుంచి వచ్చిన వాపసులు — ₹ 500
సాధన.
అమ్మకాల వాపసుల చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 53

ప్రశ్న 6.
ఈ కింద ఇచ్చిన వ్యవహారాలకు సంబంధించిన సహాయక చిట్టాల్లో రాసి, ఆవర్జాలో నమోదు చేసి చూపండి. [T.S. Mar. ’15]
2014
జనవరి 1 మెసర్స్ రాజు ట్రేడర్స్ నుంచి ఇన్వాయిస్ నెం. 312 ప్రకారం కింది సరుకులను కొనుగోలు చేశారు.
40 రైటింగ్ ప్యాడ్లు ఒక్కొక్కటి ₹20 చొప్పున
50 చిన్న పిల్లల పుస్తకాలు ఒక్కొక్కటి ₹50 చొప్పున
60 నోటు పుస్తకాలు ఒక్కొక్కటి ₹25 చొప్పున
జనవరి 4 మెసర్స్ గిరి & కంపెనీకి ఇన్వాయిస్ నెం. 435 ప్రకారం అమ్మిన సరుకు:
25 చొక్కాలు ఒక్కొక్కటి ₹300 చొప్పున
20 ప్యాంటులు ఒక్కొక్కటి ₹700 చొప్పున
జనవరి 8 రహీం నుంచి ఇన్వాయిస్ నెం. 348 ప్రకారం సరుకు కొనుగోలు ₹10,000
జనవరి 10 అమిత్ సింగ్ కి డెబిట్ నోటు నెం. 46 ప్రకారం సరుకు వాపసులు ₹500
జనవరి 15 మెసర్స్ స్వరాజ్ ట్రేడర్స్కి ఇన్వాయిస్ నెం. 451 ప్రకారం సరుకు అమ్మకాలు ₹6,000
జనవరి 19 మెసర్స్ రాజు ట్రేడర్స్కి డెబిట్ నోటు నెం. 103 ప్రకారం సరుకు వాపసులు ₹300
జనవరి 20 స్వరాజ్ ట్రేడర్స్ నుంచి క్రెడిట్ నోటు నెం. 18 ప్రకారం సరుకు వాపసులు ₹600
సాధన.
కొనుగోలు చిట్టా
AP Inter 1st Year Accountancy Study Material Chapter 6 సహాయక చిట్టాలు 54

ఆవర్జా:

ప్రశ్న 7.
జనవరి 6, 2014 రాము నుంచి వచ్చిన బిల్లు మొత్తం ₹10,000, బిల్లు తేదీ జనవరి 4, మూడు
నెలల తరువాత బిల్లు చెల్లింపు చేయాలి.
సాధన.
ఈ వ్యవహారాన్ని ఈ విధంగా నమోదు చేయాలి.
హుండీ నెం. వరుసలో బిల్లు సంఖ్య “1” గా రాయాలి.
బిల్లు వచ్చిన తేదీ వరసలో: జనవరి 6 నమోదు చేయాలి.
బిల్లు తేదీ వరుసలో: జనవరి 4 నమోదు చేయాలి.
ఎవరి నుంచి వచ్చింది వరుసలో: రాము అని రాయాలి.
కర్త వరుసలో: సంస్థ పేరు రాయాలి.
స్వీకర్త పేరు వరుసలో: రాము అని రాయాలి.
చెల్లింపు స్థలం వరుసలో: కర్త ఉండే స్థలం రాయాలి.
బిల్లు కాలం వరుసలో: మూడు నెలలు అని రాయాలి.
గడువు తేదీ వరుసలో: ఏప్రిల్ 7 అని రాయాలి.
ఆవర్జా పుట సంఖ్య వరుసలో: ఆవర్జాలోని పుట సంఖ్య రాయాలి.
మొత్తం వరుసలో ₹ 10,000 రాయాలి.
నగదు పుస్తకం పుట వరుసలో నగదు పుస్తకం పేజీలో బిల్లు వసూలు వివరాలు రాయాలి.
రిమార్కుల వరుసలో ఇతర వివరాలు రాయాలి.

ప్రశ్న 8.
2014 జనవరి 10న మోహన్ రాసిన రెండు నెలల బిల్లును అంగీకరించడమైనది.
బిల్లు మొత్తం ₹ 9,000.
సాధన.
ఈ వ్యవహారాన్ని కింది విధంగా చెల్లింపు బిల్లుల చిట్టాలో నమోదు చేయాలి.
బిల్లు నెం. వరుసలో “1” నమోదు చేయాలి.
బిల్లు తేదీ వరుసలో: ‘జనవరి 10′ నమోదు చేయాలి.
బిల్లు ఇవ్వాల్సిన వారి పేరు వరుసలో (రుణదాత) ‘మోహన్’ రాయాలి.
బిల్లు కర్త వరుసలో ‘మోహన్’ రాయాలి.
బిల్లు గ్రహీత వరుసలో బిల్లు ఎవరికి చెల్లించాలని నిర్దేశిస్తారో వారి పేరు రాయాలి.
బిల్లు ఎక్కడ చెల్లించాలి వరుసలో బిల్లు చెల్లించాల్సిన స్థలం రాయాలి.
బిల్లు కాలం వరుసలో ‘రెండు నెలలు’ రాయాలి.
బిల్లు గడువు తేదీ వరుసలో ‘మార్చి 13’ రాయాలి.
ఆవర్జా పుట సంఖ్య వరుసలో ఆవర్జా పేజీ నెంబరు రాయాలి.
బిల్లు మొత్తం వరుసలో ₹ 9,000 రాయాలి.
బిల్లు చెల్లించిన తేదీ వరుసలో బిల్లు ఏ తేదీన చెల్లిస్తారో ఆ తేదీ రాయాలి.
నగదు పుస్తకం పేజీ వరుసలో నగదు పుస్తకం పేజీలో బిల్లు చెల్లించిన వివరాలు రాయాలి.
రిమార్కులు వరుసలో ఇతర వివరాలు రాయాలి.