AP State Board Notes

Students can go through AP Board 8th Class Social Notes 17th Lesson పేదరికం – అవగాహన to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Social Notes 17th Lesson పేదరికం – అవగాహన

→ వ్యవసాయ పనులలో మార్పులు రావటంతో కొంతమంది వృత్తిపనివారల జీవితాలలో సమస్యలు వచ్చాయి.

→ తీవ్రమైన ఆకలి కూడా పేదరికమే.

→ దీర్ఘకాల లేదా తీవ్ర ఆకలికి గురయిన వాళ్ళు బలహీనంగా ఉండి తరచు రోగాలబారిన పడుతుంటారు.

→ శక్తిని కిలోకాలరీలలో కొలుస్తారు.

→ పల్లె ప్రాంతాల వాళ్ళకి 2400, పట్టణంలో వాళ్ళకి 2100 కిలో కాలరీలు ఇచ్చే ఆహారం ప్రతిరోజూ అవసరమని జాతీయ స్థాయిలో ప్రామాణికంగా నిర్ధారించారు.

→ పోషకాహారలోపం ఉంటే చదవటం, పనిచేయటం, శారీరక పనులు చేయటం కష్టమవుతుంది.

→ భారత ప్రభుత్వం ప్రతి నాలుగేళ్ళకు ఒకసారి జాతీయ నమూనా సర్వేని నిర్వహిస్తుంది.

→ జనాభాలో అత్యంత పేదవాళ్ళు అత్యంత ధనికుల కంటే చాలా తక్కువ కాలరీలు తీసుకుంటున్నారు.

→ ప్రామాణిక స్థాయిలో కాలరీలు తీసుకొని వాళ్ళనందరినీ పేదలుగా పరిగణించవచ్చు.

→ పేదరికానికి ప్రధాన కారణం క్రమం తప్పకుండా పని దొరకకపోవడం.

→ భారతదేశంలో ఇప్పటికీ 50% కంటే ఎక్కువ ప్రజలు తమ జీవనోపాధికి వ్యవసాయం పనులపై ఆధారపడుతున్నారు.

→ ప్రస్తుతం వ్యవసాయం అనేక సమస్యలను ఎదుర్కొంటూ ఉంది.

→ ప్రాథమిక అవసరాలు సమకూర్చుకోవటానికి, ప్రతి వ్యక్తికి పని కల్పించాలని ‘పనికి హక్కు’ చెపుతోంది.

→ చౌక ధరల దుకాణాల ద్వారా ఆహారధాన్యాలు, ఇతర నిత్యావసర వస్తువులు సరఫరా చేయటాన్ని ప్రజా పంపిణీ వ్యవస్థ అంటారు.

→ BPL సర్వే ఆధారంగా ప్రభుత్వం 3 రకాల కార్డులు జారీ చేసింది.

→ పోషకాహార లోపం : మనం తీసుకునే ఆహారంలో కావలసినన్ని పోషకాలు లేకపోవడం.

→ వ్యవసాయాభివృద్ధి : వ్యవసాయం ప్రస్తుతం సంక్షోభంలో ఉన్నది. ఈ వ్యతిరేక పరిస్థితులను ఎదుర్కొని వ్యవసాయాన్ని లాభసాటిగా ముందుకు నడిపించడమే వ్యవసాయాభివృద్ధి.

→ ఆదేశిక సూత్రాలు : ప్రభుత్వ విధానాలను నిర్దేశించినవే ‘ఆదేశిక సూత్రాలు’

→ ప్రజాపనులు : ప్రజలకు ఉపయోగపడే పనులు.

→ సామాజిక తనిఖీ : ప్రభుత్వంలోని అవినీతిని తగ్గించడానికి ఉద్దేశించినదే ‘సామాజిక తనిఖీ’.

→ దారిద్ర్యరేఖకు దిగువన : కుటుంబం ఆదాయం, జీవనోపాధి మార్గాలు, రోజూ తింటున్న ఆహారం, బట్టలు, గృహవసతి, వలస, అప్పు వంటి అంశాలను సేకరించి, ఆ వివరాలను బట్టి ఆ కుటుంబ స్థాయిని ప్రభుత్వం నిర్ణయిస్తుంది. దానికి కొలబద్దే ఈ దారిద్ర్యరేఖ. దీనికన్నా తక్కువ స్థాయి ఉన్నవారిని దారిద్ర్యరేఖకు దిగువనున్నవారు అని అంటారు.

→ ప్రజాపంపిణీ వ్యవస్థ : చౌకధరల దుకాణాల ద్వారా ఆహారధాన్యాలు, ఇతర నిత్యావసర వస్తువులు సరఫరా చేయడాన్ని ప్రజాపంపిణీ వ్యవస్థ అంటారు.

Students can go through AP Board 6th Class Social Notes 4th Lesson ఆంధ్రప్రదేశ్ – భూస్వరూపాలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 6th Class Social Notes 4th Lesson ఆంధ్రప్రదేశ్ – భూస్వరూపాలు

→ భూస్వరూపాలు ముఖ్యంగా మూడు రకాలు. అవి పర్వతాలు, పీఠభూములు, మైదానాలు.

→ భూ ఉపరితలంపై సహజమైన అత్యధిక ఎత్తు కలిగిన ప్రాంతాలు పర్వతాలు.

→ పీఠభూములు అనగా ఎత్తు ఉండి సమతలంగా ఉండే ప్రదేశాలు.

→ అగ్ని పర్వత మూలానికి చెందిన దక్కన్ పీఠభూమి భారతదేశంలో అతి ప్రాచీన పీఠభూమి.

→ రాయలసీమలోని అధికభాగం దక్కన్ పీఠభూమికి చెందినది.

→ సాధారణంగా పీఠభూములు ఖనిజ సంపదను కలిగి ఉంటాయి.

→ సముద్ర మట్టం నుండి 1,000 నుండి 6,000 మీ|| ఎత్తుగల టిబెట్ పీఠభూమి ప్రపంచంలోనే ఎత్తైన పీఠభూమి.

→ సముద్రమట్టం నుండి గరిష్ఠంగా 200 మీటర్ల ఎత్తులో ఉండే సమతల ప్రాంతాలే మైదానాలు.

→ మైదానాలు ఎక్కువ జనసాంద్రత కలిగి ఉండే ప్రాంతాలు.

→ చోటానాగపూర్ పీఠభూమిలో ఇనుము, బొగ్గు, మాంగనీస్ నిల్వలు అత్యధికంగా కనుగొనబడినది.

→ అంధ్రప్రదేశ్ తీర రేఖ పొడవు 972 కి. మీ.||

→ ఆంధ్రప్రదేశ్ విస్తీర్ణతపరంగా భారతదేశంలో ఏడవ పెద్ద రాష్ట్రం, జనాభాపరంగా 10వ పెద్ద రాష్ట్రం.

→ కోస్తా ఆంధ్ర ప్రాంతాలలో 9 జిల్లాలున్నాయి. ఇది సారవంతమైన ప్రదేశం.

→ రాయలసీమ ప్రాంతంలో 4 జిల్లాలున్నాయి. అనిశ్చిత వర్షపాత ప్రాంతం.

→ ఆంధ్రప్రదేశ్ లో కొండల వరుసలు విచ్చిన్న శ్రేణులుగా ఉండి తూర్పు కనుమలుగా పిలవబడుతున్నాయి.

→ 1690 మీ|| ఎత్తుగల అరుకులోయలోని అరోమకొండ (జిందగడ) మన రాష్ట్రంలో ఎత్తయిన శిఖరం.

→ పోలవరం ప్రాజెక్ట్ గోదావరి నదిపై నిర్మిస్తున్నారు.

→ విశాఖ జిల్లాలోని అరకులోయ, బొర్రాగుహలు, తూర్పు గోదావరి జిల్లాలోని పాపికొండలు పేరుపొందిన పర్యాటక ప్రదేశాలు.

→ లంబ సింగి/ లమ్మసింగిని ఆంధ్రా కాశ్మీర్‌గా పిలుస్తారు.

→ పోడు అనేది గిరిజన వ్యవసాయ పద్ధతి. దీనినే ‘స్థలమార్పిడి’ లేదా ‘ఝూమ్’ వ్యవసాయం అనికూడా పిలుస్తారు.

→ 1989లో శ్రీశైలంలో ఇంటిగ్రేటెడ్ గిరిజన అభివృద్ధి సంస్థ యొక్క ప్రధాన కార్యాలయంను ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసింది.

→ ఆంధ్రప్రదేశ్ పీఠభూమి ప్రాంతం రాయలసీమలో కలదు. ఇక్కడ వర్షపాతం తక్కువ మరియు అంతగా నమ్మదగినదిగా ఉండదు.

→ ఆంధ్రప్రదేశ్ లో మైదానాలు కోస్తా జిల్లాలో విస్తరించి ఉన్నాయి.

→ డెల్టా మైదానాలు ఆహార ధాన్యాలకు గిడంగుల వంటివి.

→ వర్షకాలపు పంటని ఖరీఫ్’గానూ, శీతాకాలపు పంటని ‘రబీ’ అని పిలుస్తారు.

→ కొల్లేరు సరస్సు పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాలో కలదు.

→ పులికాట్ సరస్సు నెల్లూరు జిల్లాలో కలదు.

→ ఎక్కువ ఆదాయాన్ని, లాభాన్ని ఇచ్చే పంటలను నగదు పంటలు / వ్యాపార, వాణిజ్య పంటలు అంటారు.

→ ఆహార పంటలు సామాన్యంగా వినియోగం కొరకు సాగు చేసేవి.

→ ఆహారం కొరకు జలచరాలను పెంచుటను (సాగు చేయుటను) ‘ఆక్వాకల్చర్’ అంటారు.

→ ఆహారం, వస్త్రధారణ, వృత్తులు వారి జీవనోపాధులు ప్రాంతీయంగా ఉండే భౌగోళిక పరిసరాలు, శీతోష్ణస్థితితో చాలా దగ్గర సంబంధాన్ని కలిగి ఉంటాయి.

→ ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని కొండలు (తూర్పు కనుమలు) భాండలైట్, చార్నోకైట్ రాళ్ళతో ఏర్పడినవి.

→ కొండ ప్రాంతాలు (నేలలు) కాఫీ, తేయాకు తోటల వంటి పానీయపు పంటలకు అనువుగా ఉంటాయి.

→ కడప, కర్నూలు జిల్లాల్లో నల్లరేగడి నేలలు కలవు.

→ చౌడు నేలల్లో ఎక్కువగా సున్నం, క్షార లవణాలు ఉంటాయి. ఇవి పంటలకు అనుకూలంగా ఉండవు.

→ ఉత్తరాన శ్రీకాకుళం నుంచి దక్షిణాన ఉన్న పులికాట్ సరస్సు వరకు విస్తారమైన తీర మైదానం ఉంది.

→ ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని రెండు ప్రధాన నదులు గోదావరి, కృష్ణా.

→ యారాడ మరియు అనంతగిరి కొండలు విశాఖపట్నం జిల్లాలో కలవు.

→ శేషాచలం, హార్సిలీ కొండలు చిత్తూరు జిల్లాలో కలవు.

→ పెనుకొండ, మడకశిర కొండలు అనంతపురం జిల్లాలో కలవు.

→ పూర్వకాలంలో వర్షపునీటిని నిల్వ ఉంచుకోవడానికి చెరువులు తవ్వేవారు.

→ భూస్వరూపం : భూమి ఉపరితలం పైన విస్తరించి ఉన్న వివిధ భూభాగాలు.

→ భూభాగం : ఒక ప్రదేశం యొక్క భౌగోళిక స్థితిని తెలుపుతుంది.

→ మధ్యవర్తి : ఒక వ్యక్తి లేదా సమూహానికి ప్రతినిధిగా వ్యవహరించేవాడు.

→ నీటి ఊట : భూమి ఉపరితలం పైకి ఉబికి వచ్చే నీటి జాడ.

→ కరవు : సుదీర్ఘమైన వర్షాభావం వల్ల ఏర్పడే స్థితి.

→ కరవుకు గురయ్యే ప్రాంతం : తరచుగా కరవులు వచ్చే ప్రదేశం.

→ ఒండ్రు మట్టి నేలలు : నదీప్రవాహం మేట వేయటం వలన ఏర్పడిన సారవంతమైన నేలలు.

→ ఉద్యానవనాలు : పండ్లతోటలు.

→ మెరక భూములు : మైదాన ప్రాంతానికి కన్నా కొంచెం ఎత్తుగా ఉన్న ప్రదేశాలు.

→ పర్వతాలు : భూ ఉపరితలంపై సహజమైన ఎత్తు కలిగిన ప్రాంతాలు పర్వతాలు, కింది భాగంలో విశాలంగాను, పై భాగంలో చిన్న శిఖరాన్ని కల్గి ఉంటాయి.

→ పీఠభూములు : ఎత్తుగా ఉండి సమతలంగా ఉండే ప్రదేశాలు. ఇవి పరిసరాల కంటే ఎత్తయిన సమ ఉపరితలం గల బల్ల పరుపు భూములే పీఠభూములు.

→ మైదానాలు : సముద్ర మట్టం నుండి గరిష్ఠంగా 200 మీటర్ల ఎత్తులో ఉండే సమతల ప్రాంతాలే మైదానాలు.

→ కోస్తా ఆంధ్ర : ఆంధ్రప్రదేశ్ తీర ప్రాంతాన్ని ఆనుకుని ఉన్న 9 జిల్లాలను కోస్తా ఆంధ్రగా పిలుస్తారు.

→ రాయలసీమ : రాతిపొరలు, పొడి నేలలతో కూడిన 4 జిల్లాల సమాహారం.

→ ఖరీఫ్ : వర్షాకాలపు పంట (జూన్, జులై నెలలో ప్రారంభించే పంట)

→ రబీ : శీతాకాలపు పంట (డిసెంబరు నెలలో వేసే పంట)

→ నగదు పంట/వ్యాపార వాణిజ్య పంట : అధిక ఆదాయాన్ని, లాభాన్ని ఇచ్చే పంటలు.
ఉదా : వేరుశనగ, పొగాకు.

→ ఆహార పంటలు : ఆహార పంటలు సామాన్యంగా వినియోగం కొరకు సాగుచేసేవి.
ఉదా : వరి

→ ఆక్వాకల్చర్ (జలసేద్యం) : ఆహారం కొరకు జలచరాలను పెంచుటను (సాగు చేయుటను) ఆక్వాకల్చర్ అంటారు.

→ చౌడు నేలలు : ఎక్కువగా సున్నం, క్షార లవణాలు ఉండి పంటలు పండించటానికి అనుకూలంగా ఉండని నేలలు.

→ భూగర్భ జలం : నేల లోపలి పొరలలో ఉండే నీరు.

→ దక్కన్ పీఠభూమి : భారతదేశంలో దక్షిణాన ఉన్న పీఠభూమి, ఆంధ్రప్రదేశ్ ఈ పీఠభూమిలోని తూర్పు భాగానికి చెందినది.

→ గిరిజనులు : కొండ ప్రాంతాలలో (అడవుల్లో) నివసించే ఆదిమ జాతులు.

→ పెరటి తోట : ఇంటి ఆవరణలో పెంచేతోట.

→ అటవీ ఉత్పత్తులు : అడవులలో దొరికే ఉత్పత్తులు.

→ పోడు వ్యవసాయం (ఝూమ్) : కొండ ప్రాంతాలలో గిరిజనులు చేయు ఒక వ్యవసాయ పద్ధతి. అడవులను నరికి (కాల్చి, ఆ ప్రాంతంలో వ్యవసాయం చేస్తారు. తరువాత భూసారం తగ్గడం వలన వేరే స్థలానికి మారతారు.

→ గొట్టపు బావులు : భూమిలోపలికి డ్రిల్లింగ్ ద్వారా గొట్టములను పంపి నీరును, మోటార్ల ద్వారా బయటకు తీసుకు వచ్చుట.

→ ITDA : ఇంటిగ్రేటెడ్ ట్రైబల్ డెవలప్మెంట్ అథారిటీ.

→ డెల్టా : నది సముద్రంలో కలిసే ముందు ఏర్పడే పాయల మధ్యభాగం మెత్తటి మట్టి మేటలుగా ఏర్పడుతుంది. ఇవి సాధారణంగా ‘∆’ ఆకారంలో ఉంటాయి. ఇవే డెల్టాలు.

Students can go through AP Board 8th Class Social Notes 16th Lesson జమీందారీ వ్యవస్థ రద్దు to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Social Notes 16th Lesson జమీందారీ వ్యవస్థ రద్దు

→ స్వాతంత్ర్యం వచ్చే నాటికి భారతదేశంలో పేదరికం ఎక్కువగా ఉంది. కరవు కాటకాలు, రోగాలు తరచు సంభవిస్తూ వినాశనాన్ని సృష్టించేవి.

→ బ్రిటిషు కాలంలోని ఆందోళనలు రైతుకూలీల సమస్యలు, వారి కోరికలు, ఆశలపై దృష్టి కేంద్రీకరించాయి. ‘దున్నేవాడికి భూమి’ అని నినదించారు.

→ జమీందారీ వ్యవస్థను రద్దు చేసే చట్టాన్ని అన్ని రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు 1950లో చేశాయి.

→ మద్రాసు ఎస్టేట్ బిల్లు 1950లో అమలులోకి వచ్చింది.

→ 1927లోనే వెట్టిని నిర్మూలిస్తూ చట్టం చేశారు. కానీ అది 1948 నాటికి అంతమయింది.

→ 1949, ఆగస్టు 15న జారీ చేసిన మరొక ఫర్మానా ద్వారా చిన్న చిన్న రాజ్యాలుగా ఉన్న 995 జాగీర్లను రద్దు చేశారు.

→ అన్ని రకాల కౌలుదార్లకు రక్షణ కల్పిస్తూ ప్రఖ్యాత హైదరాబాదు కౌలుదారీ చట్టాన్ని 1950లో చేశారు.

→ భూకేంద్రీకరణ సమస్యను శాంతియుత పద్ధతుల ద్వారా, అంటే భూదాన ఉద్యమం ద్వారా పరిష్కరించాలని సర్వోదయ నాయకుడు ఆచార్య వినోబాభావే భావించాడు.

→ భూపరిమితి చట్టాన్ని ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ, విధానసభలు 1972 సెప్టెంబరులో ఆమోదించాయి.

→ భూ పరిమితి : ఒక్కొక్క కుటుంబం ఎంత భూమి కలిగి ఉండాలనే పరిమితి.

→ జాగీరుదారీ వ్యవస్థ : చిన్న చిన్న రాజ్యాలను జాగీర్లు అనేవారు. వీటిని పాలించే వారిని జాగీర్దారులు అంటారు. ఈ వ్యవస్థ జాగీర్దారీ వ్యవస్థ.

→ ఫర్మానా : ప్రభుత్వ ఉత్తర్వులు – నాటి నిజాం ప్రభుత్వ ఉత్తర్వులు.

→ కౌలుదారీ చట్టం : కౌలుదారులను భూ యజమానులుగా ప్రకటించిన చట్టం.

→ భూదాన ఉద్యమం : ఆచార్య వినోబాభావే ప్రారంభించిన ఉద్యమం. భూమి ఉన్నవారి నుండి సేకరించి, లేనివారికి పంచడం.

→ సర్ఫ్-ఎ-ఖాస్ : నిజాం సొంత ఆస్తి.

→ మక్తాలు : చిన్న చిన్న రాజ్యాల లాంటివి.

→ భూకమతం : ఒక యజమాని కలిగియున్న భూమి.

→ బేగార్ / వెట్టి : ఫలం లేకుండా ఇతరుల వద్ద పనిచేయడం (బలవంతంగా)

→ నష్టపరిహారం : ఏదేనీ ఒక వస్తువును పోగొట్టుకున్నందుకు బదులుగా పొందేది.

→ ఖుద్‌కాస్త్ : జమీందారుల సొంత భూమి.

Students can go through AP Board 6th Class Social Notes 3rd Lesson పటములు to understand and remember the concept easily.

AP Board 6th Class Social Notes 3rd Lesson పటములు

→ చిత్తు చిత్రంలో స్కేల్, దిక్కులు చూపకుండ గీస్తారు.

→ ప్రధాన దిక్కులు నాలుగు, మూలలు నాలుగు.

→ పటాలలో కుడిచేతివైపు పైన ‘N’ అనే అక్షరం, బాణం గుర్తు ఉంటాయి.

→ భూమిపై కల వాస్తవ దూరానికి పటంలో చూపబడిన దూరానికి గల నిష్పత్తినే స్కేలు అని పిలుస్తాం.

→ పటాలను తయారు చేసేవారిని కార్టోగ్రాఫర్లు అని పిలుస్తారు.

→ పటాల సంకలనాన్ని అట్లాస్ అని పిలుస్తారు.

→ పటాలను రాజకీయ, భౌతిక, విషయ నిర్దేశిత పటాలు అని 3 రకాలుగా వర్గీకరించవచ్చు.

→ ఆసియా ప్రపంచంలో పెద్ద ఖండం కాగా భారతదేశం అందులో ఒక భాగం.

→ పర్వతాలు, పీఠభూములు, మైదానాలు, సముద్రాలు, నదులు, ఎడారులు వంటి భౌగోళిక స్వరూపాలను భౌతిక పటాలు వివరిస్తాయి.

→ విశాల భూభాగాలను ఖండాలు అని, జలభాగాలను మహా సముద్రాలు అని పిలుస్తారు.

→ ఖండాలు 7, మహాసముద్రాలు 5 కలవు.

→ GPS అనగా గ్లోబల్ పొజిషనింగ్ సిస్టమ్.

→ గ్రామాలు, నగరాలు, పట్టణాలు, జిల్లాలు, రాష్ట్రాలు మరియు దేశాల సరిహద్దులు చూపేవి రాజకీయ పటాలు.

→ కొన్ని విషయ నిర్దేశిత పటాలలో రంగులకి బదులుగా చుక్కలు, గీతలు దిద్దడం వంటి నమూనాలను కూడా ఉపయోగిస్తారు.

→ పటం, మానచిత్రం : ప్రామాణిక కొలతలతో గీసిన పటం.

→ చిత్తు పటం : పరిశీలించిన స్థలాలు, సంకేతాలు గుర్తు ఉంచుకుని స్కేలు లేకుండా గీసిన పటం.

→ ప్రణాళిక : విస్తృతమైన స్కేలుపై చిత్రించిన చిన్న ప్రదేశాన్ని సూచించునది.

→ కొలబద్ద : నేలపై సహజమైన దూరానికి, పటంలో సూచించిన దూరానికి గల నిష్పత్తిని తెలుపునది.

→ దిక్కులు : తూర్పు, పడమర, ఉత్తరం, దక్షిణ దిశలు.

→ మూలలు : రెండు దిక్కుల మధ్యగల దిశ. (ఈశాన్యం, ఆగ్నేయం, నైరుతి, వాయువ్యం)

→ దిక్సూచి : రెండు బిందువుల మధ్య దూరాన్ని కొలుచుటకు వృత్తాలు, రేఖలు గీయుటకు ఉపయోగించే పరికరం.

→ కార్టోగ్రాఫర్లు : పటాలను తయారు చేసేవారిని కార్టోగ్రాఫర్లు అంటారు.

→ అట్లాస్ : పటాల సంకలనాన్ని అట్లాస్ అని పిలుస్తారు.

→ చిహ్నాలు : మాన చిత్రాల్లో వాడు వివిధ గుర్తులు. ఇవి ప్రపంచ ప్రామాణికమైనవి.

→ ప్రధాన దిక్కులు : నాలుగు ప్రధాన దిక్కులు :

1. ఉత్తరం
2. దక్షిణం
3. తూర్పు
4. పడమర

→ విషయ నిర్దేశిత పటాలు : ఒక నిర్ణీతమైన అంశాన్ని కాని, విషయాన్ని కాని తెలిపే పటాలు.

→ GPS : గ్లోబల్ పొజిషనింగ్ సిస్టమ్ (మ్)

→ ఖండాలు : భూమిపై గల విశాల భూభాగాలు.

→ మహాసముద్రాలు : భూ ఉపరితలంపై విశాలంగా ఆవరించియున్న జలభాగాలు.

→ పటాల్లో రకాలు : రాజకీయ, భౌతిక, విషయ నిర్దేశిత అను మూడు రకాల పటాలు.

→ రాజకీయ పటములు : వివిధ దేశముల రాజకీయ విభాగాలు, సరిహద్దులు, రాష్ట్రాలు జిల్లాలు, ముఖ్య పట్టణాలు మొదలైనవి సూచించే పటాలు.

→ భౌతిక పటములు : వివిధ భూస్వరూపములను (పర్వతాలు, పీఠభూములు, మైదానాలు, నదులు మొదలైనవి) నిర్దిష్ట రంగులు, ఎత్తు పల్లములతో సూచించే పటాలు.

Students can go through AP Board 6th Class Social Notes 2nd Lesson గ్లోబు – భూమికి నమూనా to understand and remember the concept easily.

AP Board 6th Class Social Notes 2nd Lesson గ్లోబు – భూమికి నమూనా

→ పురాతన గ్లోబును 1492లో మార్టిన్ బెహైమ్ రూపొందించాడు.

→ అధునిక గ్లోబును 1570లో టకీ-ఆల్-దిన్ రూపొందించాడు.

→ ప్రపంచంలో మొట్టమొదటి అతుకులు లేని గ్లోబును జహంగీర్ సామ్రాజ్యంలో మొఘల్ శాస్త్రవేత్తలు రూపొందించారు.

→ గ్లోబల్ అనే పదం ‘గ్లోబస్’ అనే లాటిన్ పదం నుండి వచ్చింది, గోళం అని దాని అర్థం.

→ గ్లోబుకు మధ్య భాగంలో అడ్డంగా గ్లోబును రెండు సమభాగాలు చేస్తూ ఒక ఊహా రేఖ పోతుంది. దీనిని భూమధ్యరేఖ 14 (0° అక్షాంశం) అంటారు.

→ భూమధ్యరేఖకు ఉత్తరంగా ఉన్న అర్థభాగాన్ని ఉత్తరార్ధగోళమనీ, దక్షిణంగా ఉన్న అర్థభాగాన్ని దక్షిణార్ధ గోళమని అంటారు.

→ భూమధ్య రేఖకు సమాంతరంగా గీసిన రేఖలను అక్షాంశాలు అంటారు.

→ భూమధ్య రేఖకు ఉత్తరంగా 90° అక్షాంశాలు, దక్షిణంగా 90° అక్షాంశాలు ఉన్నాయి.

→ 23½° ఉత్తర అక్షాంశంను కర్కటరేఖ అంటారు.

→ 23½° దక్షిణ అక్షాంశంను మకరరేఖ అంటారు.

→ 66½° ఉత్తర అక్షాంశంను ఆర్కిటిక్ వలయం అంటారు.

→ 66½°° దక్షిణ అక్షాంశంను అంటార్కిటిక్ అంటారు.

→ 90° ఉత్తర అక్షాంశంను ఉత్తర ధృవం అంటారు.

→ 90° దక్షిణ అక్షాంశంను దక్షిణ ధృవం అంటారు.

→ అక్షాంశం అను పదం ‘లాటిట్యూడో’ అనే లాటిన్, పదం నుండి వచ్చింది. దీని అర్థం వెడల్పు, మందం, పరిధి, పరిమాణం.

→ రేఖాంశం అను పదం ‘లాంగిట్యూడో’ అనే లాటిన్ పదం నుండి వచ్చింది. దీని అర్థం పొడవు, నిడవి, వ్యవధి.

→ గ్లోబు మీద అక్షాంశాలకు లంబంగా గీసినట్లు ఉన్న రేఖలను రేఖాంశాలు అంటారు.

→ 0° రేఖాంశాన్ని ముఖ్య రేఖాంశం/ ప్రామాణిక రేఖాంశం లేదా గ్రీనిచ్ రేఖాంశం అంటారు.

→ 0° రేఖాంశానికి వ్యతిరేక దిశలో 180° రేఖాంశం ఉంటుంది. దీనిని అంతర్జాతీయ దినరేఖ అంటారు.

→ గ్రీనిచ్ రేఖాంశానికి తూర్పుగా ఉన్న అర్ధగోళాన్ని తూర్పు అర్ధగోళమని, పశ్చిమంగా ఉన్న అర్ధగోళాన్ని పశ్చిమార్ధ గోళమని అంటారు.

→ 180 తూర్పు రేఖాంశాలు, 180 పశ్చిమ రేఖాంశాలు మొత్తం 360 రేఖాంశాలున్నాయి.

→ భూమి తన అక్షంపై తన పడమర నుండి తూర్పుకు గంటకు 1610 కి.మీ. వేగంతో తిరుగుతుంది. దీనినే భూ భ్రమణం అంటారు.

→ భూమి తన అక్షంపై తాను తిరుగుతూ సూర్యుని చుట్టూ తిరిగి రావడాన్ని ‘భూ పరిభ్రమణం’ అంటారు.

→ భూ భ్రమణానికి 23 గం||ల 56 ని॥ల 4.09 (సుమారు 24 గం॥లు) పడుతుంది.

→ భూపరిభ్రమణానికి 3651/4 రోజులు పడుతుంది.

→ లీపు సం॥రంలో 366 రోజులుంటాయి.

→ మార్చి 21 మరియు సెప్టెంబరు 23 తేదీలలో సూర్యకిరణాలు భూమధ్యరేఖపై నిట్టనిలువుగా పడతాయి. ఈ రెండు తేదీలను విషవత్తులు అంటారు.

→ జూన్ 21న కర్కటరేఖ మీద, డిసెంబరు 22న మకరరేఖ మీద సూర్యుని కిరణాలు నిట్టనిలువుగా పడతాయి.

→ భూమికి మరియు సూర్యునికి మధ్యలో చంద్రుడు వస్తే సూర్యగ్రహణం ఏర్పడుతుంది.

→ చంద్రుడు భూమి యొక్క వెనక భాగంలోనికి లేదా భూమి నీడలోనికి వెళ్ళినపుడు చంద్రగ్రహణం సంభవిస్తుంది.

→ అక్షం : ఒక వస్తువు తన చుట్టూ తాను తిరగడానికి ఉండే ఒక ఊహారేఖ.

→ భూమధ్యరేఖ : 0° అక్షాంశం.

→ కర్కటరేఖ : 23½° ఉత్తర అక్షాంశం.

→ మకరరేఖ : 23½° దక్షిణ అక్షాంశం.

→ ఆర్కిటిక్ వలయం : 66½° ఉత్తర అక్షాంశం.

→ అంటార్కిటిక్ వలయం : 66½° దక్షిణ అక్షాంశం.

→ ఉత్తర ధృవం : 90° భూమికి ఉత్తర భాగాన ఉన్న చివరి ప్రాంతం.

→ దక్షిణ ధృవం : 90° భూమికి దక్షిణ భాగాన ఉన్న చివరి ప్రాంతం.

→ మధ్యాహ్న రేఖలు : ఉత్తర దక్షిణ ధృవాలను కలుపుతూ ఉండే రేఖాంశాలు. ఇవి మధ్యాహ్నాన్ని సూచిస్తాయి.

→ గ్రీనిచ్ / ప్రామాణిక రేఖాంశం : 0° రేఖాంశం

→ అంతర్జాతీయ దినరేఖ : 180° తూర్పు మరియు పశ్చిమ రేఖాంశం.

→ అక్షాంశాలు : భూమధ్యరేఖకు సమాంతరంగా గీయబడిన ఊహారేఖలు.

→ రేఖాంశాలు : ఉత్తర, దక్షిణ ధృవాలను కలుపుతూ గీయబడిన ఊహారేఖలు.

→ ఉత్తరార్ధగోళం . : భూమధ్యరేఖకు ఉత్తరంగా ఉన్న భూమి యొక్క అర్ధభాగం.

→ దక్షిణార్ధగోళం : భూమధ్యరేఖకు దక్షిణంగా ఉన్న భూమి యొక్క అర్ధభాగం.

→ తూర్పు అర్ధగోళం : ప్రామాణిక రేఖాంశానికి తూర్పుగా ఉన్న భూమి యొక్క అర్ధభాగం.

→ పశ్చిమార్ధగోళం : ప్రామాణిక రేఖాంశానికి పశ్చిమంగా ఉన్న భూమి యొక్క అర్ధభాగం.

→ ఋతువులు : వాతావరణంలో మార్పుల ఆధారంగా సంవత్సరాన్ని ఋతువులుగా విభజించారు.

→ సూర్యగ్రహణం : సూర్యునికి భూమికి మధ్యగా చంద్రుడు వెళుతూ ఇవి మూడూ ఒక సరళరేఖ మీదకు వచ్చినప్పుడు సూర్యగ్రహణం సంభవిస్తుంది.

→ చంద్రగ్రహణం : . సూర్యునికి చంద్రునికి మధ్యగా భూమి వెళుతూ ఇవి మూడూ ఒక సరళరేఖ మీదకు వచ్చినప్పుడు చంద్రగ్రహణం సంభవిస్తుంది.

→ గ్లోబ్ : భూమి యొక్క నమూనా.

→ గ్లోబల్ : గ్లోబల్ అనే పదం ‘గ్లోబస్’ అనే లాటిన్ పదం నుండి వచ్చింది. దీని అర్ధం గోళం.

→ భూభ్రమణం : భూమి తన అక్షంపై తాను పడమర నుండి తూర్పుకు గంటకు 1610 కి.మీ. వేగంతో తిరుగుతుంది. దీనినే భూభ్రమణం అంటారు.

→ భూపరిభ్రమణం : భూమి తన అక్షంపై తాను తిరుగుతూ సూర్యుని చుట్టూ తిరిగి రావడాన్ని భూపరిభ్రమణం అంటారు.

→ విషవత్తులు : సూర్యకిరణాలు భూమధ్యరేఖపై నిట్టనిలువుగా పడే మార్చి 21 మరియు సెప్టెంబరు 23 తేదీలలో భూమి అంతటా రాత్రి, పగలు సమానంగా ఉంటాయి. ఈ రెండు తేదీలను విషవత్తులు అంటారు.

→ గ్రహణం : సూర్యుని పైన లేదా చంద్రుని పైనా నీడపడినట్లు కనబడటాన్నే గ్రహణం అంటారు.

→ ధృవాలు : భూమికి రెండువైపులా ఉండే స్థిర బిందువులు (చుక్కలు)
ఉదా : ఉత్తర, దక్షిణధృవాలు.

→ లీపు సంవత్సరం : సాధారణ సం||రంలో 365 రోజులుంటే, లీపు సం||రంలో 366 రోజులుంటాయి.

Students can go through AP Board 8th Class Social Notes 15th Lesson చట్టం, న్యాయం – ఒక సన్నివేశ అధ్యయనం to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Social Notes 15th Lesson చట్టం, న్యాయం – ఒక సన్నివేశ అధ్యయనం

→ చట్టాలను ప్రభుత్వాలు చేస్తాయి.

→ చట్టాలను కార్యనిర్వాహక వర్గం అమలు చేస్తుంది.

→ నివేదికలో రాసిన సమాచారాన్ని SHO పైకి చదివి వినిపించాలి.

→ కేసు తీసుకోడానికి SHO నిరాకరిస్తే నేరుగా DCP లేదా మేజిస్ట్రేటు దగ్గరకు వెళ్ళి పిర్యాదు చేయవచ్చు.

→ నిందితులను మేజిస్ట్రేటు ముందు హాజరు పరచడానికి లాకలో పెడతారు.

→ భూమి, ఆస్తి, ఆదాయాలపై ఉన్న ప్రజల హక్కులు, ప్రజల మధ్య ఉన్న సంబంధాలకు సంబంధించినవి సివిల్ వివాదాలు అవుతాయి.

→ క్రిమినల్ కేసులన్నింటినీ పోలీసులు చేపడతారు.

→ న్యాయస్థానంలో ప్రభుత్వ న్యాయవాది ప్రభుత్వ ప్రయోజనాలకు ప్రతినిధిగా ఉంటాడు.

→ చట్టం ముందు అందరూ సమానులే అని చట్టం చెబుతోంది.

→ రాజ్యాంగంలో ముఖ్యమైన అంశం కార్యనిర్వాహక, న్యాయ, శాసన అధికారాలను వేరుచేయటం.

→ పోలీసులు న్యాయ రంగంలో భాగం కాదు. కార్య నిర్వాహక రంగానికి చెందినవాళ్ళు.

→ దేశంలోని అత్యున్నతమైన సుప్రీంకోర్టు కొత్తఢిల్లీలో ఉంటుంది. దీనికి అధిపతిగా ప్రధాన న్యాయమూర్తి ఉంటారు.

→ క్రింది కోర్టు తీర్పుపై పై కోర్టుకు అప్పీలు చేసుకోవచ్చు.

→ నిందితుడు : నేరం మోపబడినవాడు

→ ఎఫ్.ఐ.ఆర్ : తొలి సమాచార నివేదిక

→ నేరం : చట్ట వ్యతిరేక చర్య

→ విచారణ : మంచి, చెడులను తర్కించి చూడటం

→ అరెస్టు : నిందితులను పోలీసులు అదుపులోకి తీసుకోవడం.

→ సమన్లు : కోర్టుకు హాజరుకమ్మని పంపే ఆర్డర్లు.

→ సాక్షి : ఏదేనీ ఒక సంఘటనను కంటితో చూసినవారు

→ న్యాయవిచారణ : న్యాయస్థానంలో జరిగే విచారణ

→ తీర్పు : న్యాయమూర్తి అన్ని వాదనలు విన్నాక వెలిబుచ్చే అభిప్రాయం

→ అప్పీలు / అభ్యర్థన : న్యాయం జరుపమని న్యాయస్థానాన్ని వేడుకోవటం.

→ ఒప్పంద ఉల్లంఘన : ఇరువురు లేక అంతకన్నా ఎక్కువమంది ఒక ఒప్పందంలో ఉండి, దానిని తప్పడం.

→ వాజ్యదారు (క్లయింటు) : కోర్టులో కేసు వేసిన వారు.

→ ప్రభుత్వ న్యాయవాది : ప్రభుత్వం తరఫున వాదించే వ్యక్తి

→ బెయిలు : జైలులో ఉన్న వ్యక్తిని, కొన్ని హామీలు ఇచ్చి బయటకు తీసుకురావడానికి ‘బెయిలు’ అవసరం.

→ మెజిస్ట్రేటు : న్యాయమూర్తి

→ బాధితులు : వివిధ రకాలుగా బాధింపబడినవారు.

Students can go through AP Board 6th Class Social Notes 1st Lesson సౌర కుటుంబంలో మన భూమి to understand and remember the concept easily.

AP Board 6th Class Social Notes 1st Lesson సౌర కుటుంబంలో మన భూమి

→ సూర్యుడు, చంద్రుడు, రాత్రి ఆకాశంలో మెరుస్తున్న వస్తువులన్నింటినీ ఖగోళ వస్తువులు అంటారు.

→ సొంతంగా వేడి, కాంతిని కలిగి ఉండి” వాటిని పెద్ద మొత్తంలో విడుదల చేసే ఖగోళ వస్తువులను నక్షత్రాలు ” అంటారు.

→ భూమి ఒక గ్రహం. భూమికి దగ్గరగా ఉన్న నక్షత్రం సూర్యుడు.

→ భూమి వేడి, కాంతిని సూర్యుని నుండి పొందుతుంది.

→ మన సౌర కుటుంబంలో 8 గ్రహాలున్నాయి.

→ ఉత్తర దిక్కును సూచించే నక్షత్రం ధృవ నక్షత్రం.

→ సప్తర్షి నక్షత్రరాశి సహాయంతో ధృవ నక్షత్రాన్ని గుర్తించవచ్చు.

→ సూర్యుని ఉపరితలంపై దాదాపు 6000°C ఉష్ణోగ్రత ఉంటుంది.

→ భూమి నుండి సూర్యుడు సుమారు 15 కోట్ల కి.మీ. దూరంలో ఉంది.

→ సూర్యుడు భూమి కంటే 13లక్షల రెట్లు పెద్దగా ఉంటుంది.

→ గ్రహాలు సూర్యుని చుట్టూ తిరిగే స్థిర మార్గాలను కక్ష్య అంటారు.

→ సూర్యుడికి దగ్గరగా ఉన్న నాలుగు (బుధుడు, శుక్రుడు, భూమి, అంగారకుడు) గ్రహాలను అంతర గ్రహాలు అంటారు.

→ సూర్యునికి చివరిగా ఉన్న నాలుగు (గురుడు, శని, ఇంద్రుడు, వరుణుడు) గ్రహాలను బాహ్యగ్రహాలు అంటారు.

→ సూర్యునికి దగ్గరగా ఉన్న గ్రహం బుధుడు.

→ సూర్యునికి దూరంగా ఉన్న గ్రహం వరుణుడు.

→ శుక్రుడిని భూమికి కవల గ్రహం (ఎర్త్-ట్విన్)గా పరిగణిస్తారు.

→ గ్రహాలలో పెద్దది బృహస్పతి.

→ గ్రహాలలో చిన్నది బుధుడు.

→ భూమి సూర్యుని నుండి మూడవ గ్రహం, పరిమాణంలో ఐదవ పెద్ద గ్రహం.

→ భూమి జియోయిడ్ ఆకారం కల్గి ఉంది.

→ భూమి ఉపరితలం మూడింట రెండువంతుల నీటితో కప్పబడి ఉంది.

→ భూమిని నీలి గ్రహం అంటారు.

→ జీవులు జీవించడానికి అత్యంత అనుకూలమైన గ్రహం భూమి.

→ కాంతి సెకనుకు 3,00,000 కి.మీ. వేగంతో ప్రయాణిస్తుంది.

→ సూర్యుని కాంతి భూమిని చేరుకోవడానికి ఎనిమిది (8) నిమిషాలు పడుతుంది.

→ భూమి నాలుగు ప్రధాన ఆవరణలు శిలావరణం, జలావరణం, వాతావరణం, జీవావరణం కలిగి ఉంది.

→ వాతావరణంలో నత్రజని (78%) మరియు ఆక్సిజన్ (21%), కార్బన్ డయాక్సెడ్, హైడ్రోజన్, హీలియం, ఆర్గాన్, ఓజోన్ వంటి వాయువులు ఉన్నాయి.

→ గ్రహాల చుట్టూ తిరిగే ఖగోళ వస్తువులను ఉపగ్రహాలు అంటారు.

→ బుధుడు, శుక్రుడు గ్రహాలకు ఉపగ్రహాలు లేవు.

→ భూమికి కల ఏకైక ఉపగ్రహం చంద్రుడు.

→ చంద్రుడు భూమికి 3,84,000 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.

→ చంద్రుడు భూమి చుట్టూ ఒకసారి తిరగడానికి 27 రోజులు పడుతుంది.

→ చంద్రుని ఉపరితలంపై అడుగు పెట్టిన మొదటి వ్యక్తి అమెరికాకు చెందిన నీల్ ఆర్న్ స్ట్రాంగ్. ఇతను జులై 21, 1969న చంద్రునిపై అడుగుపెట్టాడు.

→ అంతరిక్షంలో ఉన్న కొన్ని భారతీయ ఉపగ్రహాలు ఇన్సాట్, IRS, EDUSAT మొదలైనవి.

→ భారతీయ అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ISRO) శ్రీహరికోటలోని తన ప్రయోగ కేంద్రం నుండి ఉపగ్రహాలను అంతరిక్షంలోకి ప్రవేశపెడుతుంది.

→ మంగళయాన్ (మార్స్ ఆర్బిటర్ మిషన్ -MOM) అంగారక కక్ష్యకు సెప్టెంబర్ 24, 2014న చేరుకుంది.

→ అంగారక గ్రహం, బృహస్పతి కక్ష్యల మధ్య గ్రహశకలాలు కన్పిస్తాయి.

→ సూర్యుని చుట్టూ తిరిగే చిన్న చిన్న రాళ్ళను ఉల్కలు అంటారు.

→ హేలి తోకచుక్క ప్రతి 76 సం||రాలకు ఒకసారి భూమికి దగ్గరగా వస్తుంది.

→ హేలి తోకచుక్క చివరిసారిగా 1986లో కనిపించింది, మరలా ఇది 2061లో కన్పిస్తుంది.

→ కొన్ని కోట్ల నక్షత్రాల సమూహంను గెలాక్సీ అంటారు. దీనినే ‘పాలపుంత’ / ‘ఆకాశగంగ’ అనికూడా అంటారు.

→ గెలాక్సీ : కోట్లాది నక్షత్రాల సమూహం, దీనినే పాలపుంత, ఆకాశగంగా అని కూడా అంటారు.

→ గ్రహ శకలాలు : అంగారకుడు, బృహస్పతి మధ్యగల గ్రహ శిథిలాలు.

→ ఉల్కలు : సూర్యుని చుట్టూ తిరిగే చిన్న చిన్న రాళ్ళు.

→ ఉపగ్రహాలు : గ్రహాల చుట్టూ తిరిగే ఖగోళ వస్తువులు.

→ కక్ష్య : సూర్యుని చుట్టూ గ్రహాలు తిరిగే మార్గం.

→ జియోయిడ్ : భూమి వంటి ఆకారం.

→ శిలావరణం : రాళ్ళు, నేలలతో కూడిన భూమి యొక్క ఘన బాహ్య పొర.

→ జలావరణం : భూమిపై గల జల భాగాలు.

→ వాతావరణం : వాయువుల పొర.

→ జీవావరణం : భూమిపై గల మొక్కలు, జంతువులు, ఇతర జీవరాశి.

→ నక్షత్రరాశులు : వివిధ నక్షత్రాల సమూహాలతో ఏర్పడిన నమూనాలను నక్షత్రరాశులు అంటారు.

→ ఖగోళ వస్తువులు : సూర్యుడు, చంద్రుడు, రాత్రి ఆకాశంలో మెరుస్తున్న వస్తువులన్నింటినీ ఖగోళ వస్తువులు అంటారు.

→ నక్షత్రాలు : సొంతంగా వేడి, కాంతిని కలిగి ఉండి వాటిని పెద్ద మొత్తంలో విడుదల చేసే పెద్ద ఖగోళ వస్తువులను నక్షత్రాలు అంటారు.

→ ధృవ నక్షత్రం : ఉత్తర దిక్కును సూచించే ఉత్తర నక్షత్రంనే ధృవ నక్షత్రం అంటారు.

→ అంతర గ్రహాలు : సూర్యుడికి దగ్గరగా ఉన్న (బుధుడు, శుక్రుడు, భూమి, అంగారకుడు) నాలుగు గ్రహాలను అంతర గ్రహాలు అంటారు.

→ బాహ్య గ్రహాలు : సూర్యునికి దూరంగా ఉన్న (గురుడు, శని, ఇంద్రుడు, వరుణుడు) నాలుగు గ్రహాలను బాహ్య గ్రహాలు అంటారు.

→ గ్రహాలలో పెద్దది : బృహస్పతి (గురుడు)

→ గ్రహాలలో చిన్నది : బుధుడు

→ భూమికి కవల గ్రహం : శుక్రుడు

→ నీలి గ్రహం : భూమి

→ భూమికి గల ఏకైక సహజ ఉపగ్రహం : చంద్రుడు

→ తోకచుక్కలు : తల, తోకతో కనిపించే ఖగోళ వస్తువులను తోకచుక్కలు అంటారు.

→ కృత్రిమ ఉపగ్రహం : మానవులచే (శాస్త్రవేత్తలతో) కృత్రిమంగా నిర్మితమైన ఉపగ్రహం.

Students can go through AP Board 8th Class Social Notes 14th Lesson పార్లమెంటు – కేంద్ర ప్రభుత్వం to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Social Notes 14th Lesson పార్లమెంటు – కేంద్ర ప్రభుత్వం

→ రాజ్యాంగం దేశ పరిపాలనకు పార్లమెంటరీ తరహా విధానాన్ని రూపొందించింది.

→ కొత్త ఢిల్లీలో పార్లమెంటు భవనంలో సమావేశాల సమయంలో జరిగే చర్చలను లోక్ సభ టీ.వీ. ఛానల్ ప్రసారం చేస్తుంది.

→ 1986లో పార్లమెంటు జాతీయ విద్యా విధానాన్ని రూపొందించింది.

→ పార్లమెంటుకి ప్రభుత్వం జవాబుదారీగా ఉంటుంది.

→ పార్లమెంట్ లో 2 సభలున్నాయి – లోకసభ, రాజ్యసభ.

→ రాజ్యాంగం ప్రకారం అనేక విషయాలలో లోకసభకు అత్యున్నత అధికారాలున్నాయి.

→ భారతదేశంలో మొదటి ఎన్నికలు 1951 – 52 లో జరిగాయి. స్వేచ్ఛగా ఎన్నికలు నిర్వహించడానికి ఎన్నికల సంఘాన్ని – ఏర్పాటు చేశారు.

→ ఓటు వేసేటప్పుడు ఎవరి స్వంత నిర్ణయం వారు తీసుకోవాలి.

→ లోకసభకు యిప్పటి వరకూ 15 సార్లు ఎన్నికలు జరిగాయి.

→ చట్టాలు చేయాల్సిన విషయాలను మూడుగా విభజించారు – కేంద్ర, రాష్ట్ర, ఉమ్మడి జాబితాలు.

→ అన్ని రాష్ట్రాల శాసనసభ్యులు, పార్లమెంటు ఉభయ సభ సభ్యులు రాష్ట్రపతిని ఎన్నుకుంటారు.

→ పార్లమెంటుకు 2 అధికారాలు కలవు. శాసన అధికారం, కార్యనిర్వహణాధికారం.

→ ప్రధాన మంత్రిని లోకసభ సభ్యులు ఎన్నుకుంటారు, ప్రభుత్వంలోని కార్యనిర్వాహక వర్గంగా మంత్రివర్గం పని చేస్తుంది.

→ నిర్ణయాలు అమలు చేసే బాధ్యత మంత్రిత్వశాఖ అధికారులది.

→ శాసనసభ : రాష్ట్రంలో ఓటర్లచే ఎన్నుకోబడిన సభ్యులచే ఏర్పడు సభ.

→ లోక్సభ : దేశంలోని ఓటర్లచే ఎన్నుకోబడిన సభ్యులచే ఏర్పడే సభ. దానిలో మెజారిటీ పక్షం నాయకుడు ‘ప్రధాన మంత్రి’ అవుతారు. దీనినే దిగువసభ అని కూడా అంటారు.

→ రాజ్య సభ : దీనిని ఎగువసభ అని అంటారు. దీనిలోని సభ్యులను రాష్ట్రాల శాసనసభల సభ్యులు ఎన్నుకుంటారు. కొందరు నామినేట్ చేయబడతారు. వీరు అన్నిరంగాలలో మేధావులు అయి ఉంటారు.

→ ఎన్నికల సంఘం : భారతదేశంలో స్వయం ప్రతిపత్తి కలిగిన సంఘం. ఇది దేశంలో ఎన్నికలు నిర్వహిస్తుంది.

→ మంత్రిమండలి : ఎన్నిక కాబడిన, నియమించబడిన ఎమ్.పి. ల నుండి మంత్రివర్గ సభ్యులను (రాజ్యసభ, లోకసభ) ప్రధానమంత్రి ఎంపిక చేస్తాడు. వీరిని మంత్రిమండలి అంటారు.

→ కేంద్ర జాబితా : కేంద్ర పార్లమెంట్ మాత్రమే చట్టాలు చేయగల విషయాలను కేంద్ర జాబితా అంటారు.

→ రాష్ట్ర జాబితా : రాష్ట్ర శాసనసభ మాత్రమే చట్టాలు చేయగల విషయాలను రాష్ట్ర జాబితా అంటారు.

→ ఉమ్మడి జాబితా : పార్లమెంటు, రాష్ట్ర శాసనసభలు రెండూ చట్టాలు చేయగల విషయాలను ఉమ్మడి జాబితా అంటారు.

Students can go through AP Board 8th Class Social Notes 13th Lesson భారత రాజ్యాంగం to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Social Notes 13th Lesson భారత రాజ్యాంగం

→ మన నాయకులు బ్రిటిషు వలస పాలనకి వ్యతిరేకంగా పోరాడుతున్నప్పుడు దేశ భవిష్యత్తు, ప్రభుత్వం రాచరిక పాలనలో కాకుండా ప్రజాస్వామికంగా ఉండాలని కోరుకున్నారు.

→ రాజ్యాంగం అన్నది దేశాన్ని ఎలా పరిపాలించాలి, చట్టాలు ఎలా చేయాలి, వాటిని ఎలా మార్చాలి, ప్రభుత్వం ఎలా ఏర్పడుతుంది, పౌరుల పాత్ర ఏమిటి, వాళ్ళ హక్కులు ఏమిటి వంటి నియమాలను కలిగి ఉంటుంది.

→ మత కల్లోలాల వల్ల దేశవిభజన జరిగింది. దేశం మరిన్ని ముక్కలు కాకుండా ఒకటిగా ఉండటానికి నాయకులు కృషి చేశారు.

→ చట్టం ముందు ప్రజలందరూ సమానులుగా ఉంటారు. అందరికీ కొన్ని ప్రాథమిక హక్కులు ఉంటాయి.

→ స్వాతంత్ర్యం రాకముందే 1928 లో మోతీలాల్ నెహ్రూ, భారత జాతీయ కాంగ్రెసుకు చెందిన మరో 8 మంది కలిసి భారతరాజ్యాంగాన్ని రాశారు.

→ ఎన్నికైన ప్రజా ప్రతినిధులతో ఏర్పడిన రాజ్యాంగసభ రాజ్యాంగాన్ని రాసింది. రాజ్యాంగసభ సభ్యులు దేశంలోని అన్ని ప్రాంతాల నుంచి వచ్చారు.

→ స్వాతంత్ర్య పోరాటానికి స్ఫూర్తినిచ్చి, మార్గదర్శకంగా నిలిచిన విలువలే భారతదేశ ప్రజాస్వామ్యానికి పునాదిగా నిలిచాయి.

→ భారత రాజ్యాంగంలోని అన్ని అంశాలకు పీఠిక మార్గదర్శకం చేస్తుంది. రాజ్యాంగంలో ఇదేకాక ఆదేశిక సూత్రాలు, ప్రాథమిక హక్కులు ఉన్నాయి.

→ ఈ రాజ్యాంగం మనకు పార్లమెంటరీ ప్రభుత్వ విధానాన్ని ఇచ్చింది. మన దేశం సమాఖ్యవ్యవస్థను కలిగి ఉంది.

→ అంతిమంగా, రాజ్యాంగం అన్నది మారుతూ, సజీవంగా ఉండే పత్రం. 2011 వరకు మన రాజ్యాంగానికి 97 సవరణలు చేశారు.

→ రాచరికం : రాజుల పాలన

→ ప్రతినిధి : ఒకరి లేదా కొందరి తరఫున నియమించబడినవారు లేదా ఎన్నుకోబడినవారు.

→ వివక్ష : వేరుగా చూడటం ఉదా : లింగ వివక్ష వర్ణ వివక్ష.

→ స్వయం ప్రతిపత్తి : స్వతంత్రంగా వ్యవహరించడం. (రాజ్యాంగ బద్దంగా)

→ రాజ్యాంగం : భారతదేశం నమ్మిన మౌలిక సూత్రాలు, దేశాన్ని పరిపాలించే విధానాలు, ఒక పుస్తకంలో పొందుపరిచారు. అదే భారత రాజ్యాంగం.

→ సర్వసత్తాక : అంతర్గత, విదేశీ వ్యవహారాలన్నింటిలో నిర్ణయాలు తీసుకోడానికి, చట్టాలు చేయటానికి భారతదేశానికి పూర్తి హక్కు ఉంటుంది. బయటి శక్తులు ఏవీ భారతదేశానికి చట్టాలు రూపొందించలేవు.

→ సమాఖ్య వ్యవస్థ : ఒక కేంద్ర ప్రభుత్వం దాని క్రింద రాష్ట్రస్థాయి ప్రభుత్వాలు ఉన్న వ్యవస్థను సమాఖ్య వ్యవస్థ అంటారు.

→ రాష్ట్రం : కేంద్రానికి లోబడి క్రింది స్థాయిలో ఉన్న ప్రభుత్వ పరిధిలో కచ్చితమైన హద్దులు కలిగిన భూభాగం.

→ ముసాయిదా : చిత్తుప్రతి. రాజ్యాంగాన్ని ముందుగా డా|| బి.ఆర్. అంబేద్కర్ నేతృత్వంలో చర్చ నిమిత్తం తయారుచేసిన ప్రతి.

→ గణతంత్రం : ఎన్నికైన వ్యక్తి దేశాధినేత అవుతాడు. అంతేకాని రాజ్యా లలో మాదిరి ‘ వారసత్వంగా అధికారం రాదు.

→ లౌకిక : మత ప్రమేయం లేకుండుట.

→ సౌభ్రాతృత్వం : ప్రజలందరి మధ్య ఐక్యత, సోదర భావన పెంపు. తోటి పౌరులను పరాయివారిగా భావించకుండా తక్కువ చేయకుండా ఉండుట.

→ సవరణ : మార్పులు చేయుట.

Students can go through AP Board 8th Class Social Notes 12th Lesson భారత ఎన్నికల వ్యవస్థ to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Social Notes 12th Lesson భారత ఎన్నికల వ్యవస్థ

→ ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద ప్రజాస్వామ్య దేశం మన భారతదేశం.

→ దేశంలో ఎన్నికలను ‘భారత ఎన్నికల సంఘం’ నిర్వహిస్తుంది.

→ భారత ఎన్నికల సంఘం 1950, జనవరి 25న ఏర్పడింది. ఇది ఒక స్వయం ప్రతిపత్తి గల రాజ్యాంగ సంస్థ.

→ ఓటర్ల జాబితాను రూపొందించడం, దేశంలో ఎన్నికల నిర్వహణ ఈ సంఘం పని.

→ ఎన్నికల సంఘం రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 324 (6) ప్రకారం రాష్ట్రపతి, గవర్నర్ల అనుమతితో కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వ సిబ్బందిని ఎన్నికల నిర్వహణ కోసం తీసుకుంటుంది.

→ ఎన్నికల సంఘం సభ్యుల పదవీకాలం 6 సం||రాలు లేదా 65 సం|| వయస్సు పూర్తి అయ్యేవరకు.

→ భారత ఎన్నికల సంఘం త్రిసభ్య సంస్థ. ఇది రాజకీయ వ్యవస్థలో ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తుంది.

→ T.N. శేషన్ (1990 – 1996) కాలంలో ఈ సంఘం అవినీతిని అంతం చేయడానికి ప్రయత్నించి, ప్రజాభిమానాన్ని చూరగొంది.

→ రాజ్యాంగంలోని 15వ భాగంలోని ఆర్టికల్ 324లో ఎన్నికల సంఘం నిర్మాణం, అధికార విధులు వివరించబడ్డాయి.

→ ఎన్నికల కమిషన్ పాక్షిక న్యాయస్థానంగా పనిచేస్తుంది.

→ ఓటర్లందరిని కలిపి ఎలక్టోరేట్ అంటారు.

→ ఎన్నికల కమిషన్ నియమావళి ప్రకారం ఎన్నికలు జరిగే సంవత్సరంలో ఆ ఏడాది జనవరి 1 నాటికి 18 సం||లు నిండిన వారు కుల, మత, లింగ, భాషాపరమైన భేదాలు లేకుండా ఓటరుగా నమోదు చేసుకోవచ్చు. దీనినే సార్వజనీన ఓటింగ్ హక్కు అంటారు.

→ 1988 సం||రానికి ముందు ఓటు హక్కు కనీస వయస్సు 21 సం||లు, 61వ రాజ్యాంగ సవరణ ప్రకారం 18 సం||లుకు తగ్గించారు.

→ ఎన్నికలలో పొందిన ఓట్ల శాతాన్ని బట్టి పార్టీలను ప్రాంతీయ, జాతీయ పార్టీలుగా ఎన్నికల సంఘం గుర్తిస్తుంది.

→ ఎన్నికల ప్రవర్తనా నియమావళిని అతిక్రమిస్తే ఎన్నికల అనుచిత ప్రవర్తనగా పరిగణించి క్రమశిక్షణా చర్యలు తీసుకుంటారు.

→ నియోజక వర్గంలో ఎన్నికలు నిర్వహించడానికి, పర్యవేక్షించడానికి ‘రిటర్నింగ్ అధికారి’ ఉంటారు.

→ పోలింగ్ స్టేషన్లలో విధులు నిర్వహించడానికి ‘ప్రిసైడింగ్ ఆఫీసర్’ను నియమిస్తారు.

→ ప్రతి 5 సంవత్సరాలకు ఒకసారి దేశం లేదా రాష్ట్ర స్థాయిలో జరిగే ఎన్నికలను సాధారణ ఎన్నికలు అంటారు.

→ ఒకటి లేదా కొన్ని ఖాళీలకు నిర్వహించే ఎన్నికలను ఉపఎన్నికలు అంటారు.

→ 5 సంవత్సరాల పూర్తికాలం గడవక ముందే శాసనసభకు లేదా పార్లమెంటుకు ఎన్నికలు నిర్వహిస్తే వాటిని ‘మధ్యంతర ఎన్నికలు’ అంటారు.

→ 2013లో ‘నోటా’ను ప్రవేశ పెట్టారు

→ EVM లలో ఓటర్ వెరిఫైడ్ పేపర్ ఆడిట్‌ ట్రయల్ సౌకర్యంను కల్పించటానికి EC నిర్ణయం తీసుకుకున్నది.

→ ప్రాతినిధ్య ప్రజాస్వామ్యం : పాల నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో, ప్రజా సంక్షేమ విధానాల రూపకల్పనలో ప్రజల తరపున ప్రజా ప్రతినిధులు పాల్గొనే వ్యవస్థను ప్రాతినిధ్య ప్రజాస్వామ్యం అంటారు.

→ ఎన్నికల సంఘం : భారతదేశంలో ఎన్నికలు సజావుగా నిర్వహించే స్వతంత్రమైన రాజ్యాంగబద్ధ సంస్థ ఎన్నికల సంఘం.

→ ఎన్నికల ప్రవర్తనా నియమావళి : స్వేచ్ఛాయుత వాతావరణంలో ఎన్నికలు జరిగేందుకు, ఎన్నికల షెడ్యూలు ప్రకటించిన రోజు నుండి ఎన్నికలు జరిగే రోజు వరకు వివిధ రాజకీయ పక్షాలు, అభ్యర్థులు, ప్రజలు పాటించవలసిన నియమ నిబంధనలను ఎన్నికల ప్రవర్తన నియమావళి అంటారు.

→ రిటర్నింగ్ అధికారి : ఒక నియోజక వర్గంలో ఎన్నికలు నిర్వహించు అధికారి.

→ ప్రిసైడింగ్ అధికారి : పోలింగ్ బూతు నిర్వహించు అధికారి.

→ సార్వత్రిక వయోజక ఓటుహక్కు : ప్రజలు తమ ప్రతినిధులను ఎన్నుకోడానికి భారత రాజ్యాంగం, ఓటుహక్కు (326 అధికరణ)ను ప్రసాదించింది. దీని ప్రకారం జాతి, కుల, మత, లింగ, విద్య, ఆర్థిక స్థితి, వర్గం, ప్రాంతం వంటి భేదాలు లేకుండా 18 సం||రాలు నిండినా ప్రతి ఒక్కరు ఓటు హక్కు పొందుతారు.

→ EVM : ఎలక్ట్రానిక్ ఓటింగ్ మెషీన్

→ ప్రాంతీయ పార్టీ : రాష్ట్రంలో జరిగే ఎన్నికలలో మొత్తం పోలైన ఓట్లలో మూడు శాతం ఓట్లను లేదా మూడు శాసన సభ స్థానాలను పొందితే ఎన్నికల సంఘం ఒక పార్టీని ప్రాంతీయ పార్టీగా గుర్తిస్తుంది.

→ జాతీయ పార్టీ : సాధారణ ఎన్నికల్లో కనీసం నాలుగు రాష్ట్రాల్లో మొత్తం పోలైన ఓట్లలో ఆరు శాతం ఓట్లు పొందినా, లేదా నాలుగు వేరు వేరు రాష్ట్రాల నుండి కనీసం పదకొండు లోక్సభ సీట్లను సాధించిన పార్టీని ఎన్నికల సంఘం జాతీయ పార్టీగా గుర్తిస్తుంది.

→ NOTA : ఎన్నికలప్పుడు బాలెట్ పేపర్‌లోకానీ EVMలో కాని ఉండే ఒక గురు. దీనికరం. పైన ఉన్నవారిని ఎవరినీ నేను ఎన్నుకోవడం లేదు అని. (None of the Above)

→ నియోజక వర్గం : ఒక చట్టపరమైన సభకు (అసెంబ్లీ లేదా పార్లమెంటు) ఒక నాయకుడిని ఎన్నుకుని పంపడానికి ప్రాంతాలని భాగాలుగా విభజిస్తారు. ఆ భాగాలనే నియోజక వర్గం అంటారు.

Students can go through AP Board 8th Class Social Notes 11Bth Lesson జాతీయోద్యమం : మలి దశ 1919 – 1947 to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Social Notes 11Bth Lesson జాతీయోద్యమం : మలి దశ 1919 – 1947

→ గాంధీజీ భారతదేశానికి వచ్చే నాటికే గౌరవప్రదమైన నాయకుడిగా గుర్తింపు పొందాడు.

→ ఈయన కాంగ్రెసులో ఏ వర్గంలో చేరకుండా సొంత రాజకీయ కార్యక్రమాలను రూపొందించుకున్నాడు.

→ 1906లో ముస్లింలీగ్, 1915లో ముస్లిం మహాసభ ఏర్పడింది.

→ ఏప్రిల్ 13, 1919న పంజాబ్ లోని అమృత్ సర్ లో జరిగిన జలియన్ వాలాబాగ్ మారణకాండ బ్రిటిషు ప్రభుత్వ ఆకృత్యాలకు పరాకాష్ఠ.

→ 1921-22 నాటికి సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమం ఊపందుకుంది.

→ ఆంధ్రాలో జాతీయతా కార్యక్రమాలకు గుంటూరు జిల్లా కేంద్రంగా మారింది.

→ 1922లో చౌరిచౌరా సంఘటనకు నిరసనగా గాంధీజీ సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమాన్ని నిలిపివేశాడు.

→ ఉప్పు సత్యాగ్రహంతో దేశమంతా నూతనోత్తేజం రగిలింది.

→ రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం 1939లో మొదలయ్యి 1945లో ముగిసింది.

→ 1942లో క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం. బ్రిటిషు వారిని గడగడలాడించింది.

→ సుభాష్ చంద్రబోస్ స్వరాజ్య ఉద్యమకారుడు, విప్లవవాద జాతీయవాది. ఆయన రాస్ బిహారీ బోస్ సహకారంతో భారత జాతీయ సైన్యాన్ని ప్రారంభించాడు.

→ స్వాతంత్ర్యం పొందడం మన బలం. విభజనకు గురవటం మన ఓటమి.

→ జాతీయవాదం : చిన్న సమూహాల కంటే జాతి పెద్దది. ఏ మతము లేని వాళ్ళతో సహా అందరి ప్రయోజనాలను కోరుకునేదే జాతీయవాదం.

→ లౌకిక : జాతీయవాదాన్నే లౌకికవాదం అని అంటారు.

→ ఉగ్రవాది : ఆయుధాలు పట్టి ఎవరైనా ప్రభుత్వ వ్యతిరేక కార్యకలాపాలు నిర్వహించేవారు, శాంతి భద్రతలకు విఘాతం కల్గించేవారు.

→ అతివాదం : స్వాతంత్ర్యం కోసం ఎవరినీ అర్థించవలసిన అవసరం లేదని, అది మన జన్మహక్కు అని బ్రిటిషు విధానాల్ని నిరసించి ఉద్యమాలు చేసినవారు.

→ సత్యాగ్రహం : గాంధీజీ నడిపించిన అహింసాయుత మార్గం. ఇది హింసకు ఎదురు తిరగటం కాక, వారికి ఎదురు నిలబడి గెలవటం.

→ సహాయ నిరాకరణ : ప్రభుత్వం లేదా అధికారవర్గం సవ్యంగా పాలించాలంటే పాలితులు కూడా , సహకరించాలి. అలాంటి సహకారాన్ని ఇవ్వడాన్ని ప్రజలు నిరాకరించటం.

→ శాసనోల్లంఘనం : ప్రభుత్వం చేసిన శాసనాలను ప్రజలు అంగీకరించి అమలు జరిగేలా చూడాలి అలాకాక వాటిని వ్యతిరేకించడం.

→ ఉపఖండం : ఖండానికి ఉన్న అన్ని లక్షణాలను కలిగి ఉన్న వాటిని ‘ఉపఖండం’ అని అంటారు.
ఉదా : భారతదేశం ఉపఖండం.

Students can go through AP Board 8th Class Social Notes 11Ath Lesson జాతీయోద్యమం : తొలి దశ 1885 – 1919 to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Social Notes 11Ath Lesson జాతీయోద్యమం : తొలి దశ 1885 – 1919

→ భారతదేశంలో జాతీయోద్యమం ఒక చారిత్రక ఘటన.

→ 1857 తిరుగుబాటు బ్రిటిషు పాలనని వ్యతిరేకించింది కానీ దేశానికి ఒక కొత్త దార్శనికతను ఇవ్వలేకపోయింది.

→ ఆంగ్ల విద్యావ్యాప్తితో ఒక కొత్త చైతన్యం రూపుదిద్దుకొనసాగింది.

→ 1866 నుండి 1885 మధ్య భారతీయుల సమస్యలపై వివిధ సంఘాలు ఏర్పాటు అయ్యాయి.

→ 1885 నుండి 1905 వరకు భా.జా. కాం. మితవాద దశగా పేర్కొన్నారు. ఈ దశలోని నాయకులు విన్నపాలు, అర్జీలు, ఆందోళనలు అన్న విధానాలను అవలంబించారు.

→ 1903లో కర్జన్ బెంగాలను తూర్పు, పశ్చిమ బెంగాల్ గా విభజించాలని చేసిన ప్రతిపాదన, జాతీయ భావాలను పెద్ద ఎత్తున రగిల్చింది.

→ స్వదేశీ ఉద్యమం వల్ల భారతీయ పరిశ్రమలకు మంచి ఊపు వచ్చింది. వస్త్ర పరిశ్రమ ఊపందుకుంది.

→ ‘స్వరాజ్యం నా జన్మహక్కు దానిని సాధించి తీరతాను’ అనే ప్రఖ్యాత నినాదాన్ని తిలక్ ఇచ్చాడు.

→ 1907లో కాంగ్రెస్ రెండుగా చీలింది.

→ తిలక్ అనిబిసెంట్ తో కలిసి ‘హోంరూల్’ ఉద్యమం ప్రారంభించాడు.

→ 1916లో కాంగ్రెస్ రెండు వర్గాలు ఐక్యమయ్యాయి.

→ కృష్ణాపత్రిక స్వాతంత్ర్యోద్యమం అన్ని దశలలో పనిచేసింది.

→ 1914-1918 మధ్య మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం జరిగింది.

→ మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం చివరలో గాంధీజీ దక్షిణాఫ్రికా నుంచి తిరిగి వచ్చి భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమంలో భాగమయ్యాడు.

→ సార్వభౌమాధికారం : ప్రజలందరూ కలిసి ఒక జాతిగా ఉండి, వారి మీద వారికే అధికారాన్ని కలిగి ఉండటం, ఇతరుల ప్రమేయం లేకుండటం.

→ జాతి వివక్షత : బ్రిటిష్ వారు భారతీయుల పట్ల కలిగియున్నది. నల్లవారు, తెల్లవారు అనే వివక్షత. ఇది ఐరోపా ఖండంలోని వారికందరికీ ఉన్నది.

→ తీర్మానం : ఒక వ్యక్తి గాని, ఒక సమూహం గాని చేసుకున్న లేదా తీసుకున్న నిర్ణయం.

→ మితవాదులు : కేవలం విన్నపాలు, అర్జీలు, ఆందోళనల ద్వారా కొంచెం మెరుగైన జీవితాన్ని ఆశించినవారు.

→ వినతిపత్రాలు/అర్జీలు : ఏదైనా ఒక న్యాయబద్ధమైన కోరికను తీర్చమని కోరే పత్రం.

→ స్వదేశీ : విదేశీవి కానివన్నీ స్వదేశీ వే.

→ బహిష్కరణ : కొన్ని వస్తువులను గాని, కొంతమంది మనుషులను గాని, దూరంగా ఉంచి, ఉపయోగించకుండుట వారిని కలవకుండుట.

→ పికెటింగ్ : ఏదేనా ఒక దుకాణాన్ని ఇతరులు ప్రవేశించకుండా అడ్డుకొనుట, వ్యక్తిని కదలకుండా ఉంచుట (ముఖ్యంగా సమ్మె కాలంలో).

→ స్వరాజ్యం : సంపూర్ణ స్వేచ్ఛా స్వాతంత్ర్యం.

→ నిరసన : నచ్చని విషయాన్ని తెలపటం.

→ అతివాదం : తిలక్ వంటి నాయకులు కొన్ని అతివాద పద్ధతుల ద్వారా స్వాతంత్ర్యాన్ని తేచ్చే పద్ధతి.