AP State Board Notes

Students can go through AP Board 10th Class Physical Science Notes 12th Lesson కార్బన్ – దాని సమ్మేళనాలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Physical Science Notes 12th Lesson కార్బన్ – దాని సమ్మేళనాలు

→ కార్టన్ ఆవర్తన పట్టికకు చెందిన 14వ లేక IVA గ్రూప్ కు చెందిన అలోహము.

→ కార్టన్ కేవలం సంయోజనీయ బంధాలను ఏర్పరుస్తుంది.

→ కార్టన్ యొక్క చతుర్ సంయోజకత, కాటినేషన్ మరియు .బహు బంధాలను ఏర్పరచుట మొదలైన ధర్మాల వలన కార్టన్ విలక్షణ మూలకంగా గుర్తించబడినది. అందువలననే కర్ణన రసాయన సమ్మేళన శాస్త్రం అనే అంశాన్ని రసాయన శాస్త్రంలో ప్రత్యేకమైన శాఖగా నేర్చుకోవడం జరుగుతున్నది.

→ ఉత్తేజిత కార్టన్ పరమాణువులలోని s మరియు p ఆర్బిటాళ్ళు సంకరీకరణం చెంది sp³ లేదా sp² లేదా sp సంకరీకరణాలను ఏర్పరుస్తాయి.

→ కార్టన్ రెండు రకాల రూపాంతరాలను ప్రదర్శిస్తుంది. అవి అస్ఫటిక మరియు స్ఫటిక రూపాలు.

→ నేల బొగ్గు, కోక్, దీపాంగరం, కొయ్యబొగ్గు మొదలైనవి కార్బన్ యొక్క అస్పటిక రూపాంతరాలు.

→ వజ్రం, గ్రాఫైట్, బక్ మిస్టర్ ఫుల్లరిన్, నానోట్యూబ్ మొదలైనవి కార్టన్ యొక్క స్ఫటిక రూపాంతరాలు.

→ ఒక మూలకం తన పరమాణువుల మధ్యనే బంధాన్ని ఏర్పరచుకొని పెద్ద అణువును ఏర్పరచే ధర్మాన్ని శృంఖల ధర్మం (కాటినేషన్) అంటారు.

→ కార్టన్ మరియు హైడ్రోజన్ ను మాత్రమే తమ అణువులలో కలిగి ఉన్న సమ్మేళనాలను హైడ్రోకార్టన్లు అంటారు. అవి రెండు రకాలు. అవి :

1. అచక్రీయ లేదా వివృత
2. చక్రీయ లేదా సంవృత హైడ్రోకార్బన్లు.

→ కార్టన్ పరమాణువుల మధ్య ఏకబంధం గల హైడ్రోకార్టన్లను ఆల్కేనులు అంటారు.

→ కార్టన్ పరమాణువుల మధ్య కనీసం ఒక ద్విబంధం గల హైడ్రోకార్టన్లను ఆల్కీనులు అంటారు.

→ కార్టన్ పరమాణువుల మధ్య కనీసం ఒక త్రిబంధం గల హైడ్రోకార్టన్లను ఆల్కైనులు అంటారు.

→ అల్కేగులు సంతృప్త హైడ్రోకార్టన్లు కాబట్టి ప్రతిక్షేపణ చర్యలలో పాల్గొంటాయి.

→ ఆల్కీనులు, ఆల్కైనులు అసంతృప్త హైడ్రోకార్బన్లు జాబట్టి సంకలన చర్యలలో పాల్గొంటాయి.

→ కార్బన్ ఇతర కార్బన్ పరమాణువులతోనే కాక హైడ్రోజన్, ఆక్సిజన్, సల్ఫర్, నైట్రోజన్ మరియు క్లోరిన్ వంటి మూలకాల పరమాణువులతో సంయోజనీయ బంధాలను ఏర్పరుస్తుంది.

→ ఒక కర్జన సమ్మేళనం ప్రత్యేకమైన ధర్మాలు ప్రదర్శించడానికి దానిలో ప్రమేయ సమూహం కొరణం.

→ ఆల్కహాలను – OH తోను, ఆల్డిహైడను – CHO తోను, కీటోను తోను, కారాకిలిక్ ఆమ్లమును – COOH తోను, ఈథరను C-0-C తోను, ఎమైనను – NH₂ తోను, బస్టర్‌ను – COOR తోను సూచిస్తారు.

→ ఒకే అణు ఫార్ములా కలిగి వివిధ ధర్మాలు ప్రదర్శించే సమ్మేళనాలను అణు సాదృశ్యకాలు అంటారు. ఈ దృగ్విషయాన్ని సాదృశ్యం అంటారు.

→ ఒకే సాధారణ ఫార్ములా కలిగి, రెండు వరుస కర్జన సమ్మేళనాల మధ్య తేడా – CH₂ గా ఉండే ఒరే నిర్మాణం మరియు ధర్మాలు కలిగిన సమ్మేళనాల శ్రేణిని సమజాత శ్రేణి అంటారు.

→ సమ్మేళనాలు ఒకే ఒక అణునిర్మాణం మరియు ఒకే ఒక అణు ఫార్ములా కలిగి ఉండడానికి IUPAC నామీకరణంను ఏర్పరచారు.

→ కర్జన సమ్మేళనాలను అధిక ఆక్సిజన్లో మండించడాన్ని దహనచర్య అంటారు. ఈ చర్యలో నీరు, కార్టన్ డై ఆక్సైడ్ తో పాటు ఉష్ణం మరియు కాంతి విడుదలవుతాయి.

→ రసాయన చర్యలో పాల్గొనకుండా రసాయన చర్చావేగాన్ని నియంత్రించే పదార్థాలను ఉత్ప్రేరకాలు అంటారు.

→ ఒక సమ్మేళనంలోని మూలకం లేదా సమూహం, వేరొక మూలకం లేదా సమూహం చేత ప్రతిక్షేపించబడితే దానిని ప్రతిక్షేపణ చర్య అంటారు.

→ ఇథనోల్, ఇథనోయిక్ ఆమ్లాలు ముఖ్యమైన కర్బన సమ్మేళనాలు.

→ ఆల్కహాల్ ప్రధానమైన ద్రావణి. దీనిని టింక్చర్ అయోడిన్లోను, దగ్గు మందులలోను ఉపయోగిస్తారు.

→ ఇథనోయిక్ ఆమ్లంను ఎసిటిక్ ఆమ్లం అని కూడా అంటారు. 5 – 8% ఎసిటిక్ ఆమ్ల జలద్రావణాన్ని వినెగర్ అంటారు. దీనిని ఊరగాయలను నిల్వ ఉంచుటలో ఉపయోగిస్తారు.

→ ఇథనోయిక్ ఆమ్లం, సోడియం లోహంతో చర్యజరిపి హైడ్రోజన్ వాయువును విడుదల చేస్తుంది.

→ కారాక్సిలిక్ ఆమ్లం గాఢ సల్ఫ్యూరిక్ ఆమ్ల సమక్షంలో ఆల్కహాల్ తో చర్య జరిపి చక్కని వాసనగల ఎస్టర్ అనే సమ్మేళనాన్ని ఏర్పరుస్తుంది. దీనినే ఎస్టరీకరణం అంటారు.

→ రసాయనికంగా సబ్బు ఫాటీ ఆమ్లాల సోడియం లేక పొటాషియం లవణం.

→ ఎస్టర్లను క్షార సమక్షంలో జలవిశ్లేషణ చెందించి సబ్బును పొందవచ్చు. దీనినే సఫోనిఫికేషన్ అంటారు.

→ సబ్బును నీటిలో కరిగిస్తే అది కొల్లాయిడల్ అవలంబనాన్ని ఏర్పరుస్తుంది. సబ్బు అణువులు మలినాల చుట్టూ గోళాకృతి మిసిలిలు అనే నిర్మాణాలను ఏర్పరుస్తాయి.

→ సబ్బు ఒక చివర హైడ్రోఫిలిక్ (కార్టెక్సిల్) మరియు మరొక చివర హైడ్రోఫోబిక్ (హైడ్రోకార్బన్) లను రెండు భాగాలను కలిగి ఉంటుంది.

→ రసాయనికంగా డిటర్జెంట్లు పొడవైన కర్జన గొలుసు కలిగిన కార్టాక్సిలిక్ ఆమ్లము అమ్మోనియా లేదా సలొనేట్ లవణాలు.

→ సబ్బులు హైడ్రోఫిలిక్ మరియు హైడ్రోఫోబిక్ చివరలను కలిగి ఉండటం వలన అవి మలినాలు మరియు నూనెల ఎమర్జెనను ఏర్పరుస్తాయి, తద్వారా వాటిని తొలగిస్తాయి.

→ సంకరీకరణం : పరమాణువు బాహ్యకర్పరాల్లోని దాదాపు సమానశక్తితో కలిసిపోవడానికి తగినట్లుగా ఉన్న ఆర్బిటాళ్ళు పూర్తిగా ఒకదానితో ఒకటి కలిసిపోయి కొత్తగా అదే సంఖ్యలో సమానశక్తి, ఆకృతి గల ఆర్బిటాళ్ళ సమితిని ఏర్పరచే పద్ధతినే సంకరీకరణం అంటారు.

→ రూపాంతరత : ఒక మూలకం రెండు లేక అంతకంటే ఎక్కువ భౌతిక రూపాలను కలిగి ఉండి దాదాపు ఒకే విధమైన రసాయన ధర్మాలను, వివిధ భౌతిక ధర్మాలను ప్రదర్శించే ధర్మాన్నే రూపాంతరత అంటారు.

→ వజ్రం (డైమండ్) : డైమండ్ స్పటికాకార జాలకం కలిగి ఉన్న కర్బన రూపాంతరం. డైమండ్ లో ప్రతి కార్బన్ sp³ సంకరీకరణం చెందుతుంది. ప్రతి కార్బన్ నాలుగు ఇతర కార్బన్ పరమాణువులతో sp³ సంకర ఆర్బిటాలను టెట్రా హైడ్రల్ రీతిలో ఉపయోగించుకొని బంధాలను ఏర్పరుస్తుంది. ఇది చాలా దృఢమైన పదార్థం, కారణం C – C మధ్య గట్టి బంధాలు ఉండును.

→ గ్రాఫైట్ : గ్రాఫైట్ పొరల వంటి నిర్మాణం కలిగి ఉంటుంది. రెండు పక్క పక్క పొరల మధ్య దూరం 3.35 A. ప్రతి పొరలో కార్బన్ పరమాణువులు సమతల షట్కోణ వలయాల నిర్మాణంలో ఉంటాయి. ప్రతి కార్బన్ sp- సంకరీకరణం చెందుతుంది.

→ బక్ మిస్టర్ ఫుల్లరిన్ : ఇది కార్బన్ యొక్క రూపాంతరము. దీనిలో 60 కర్బన పరమాణువులు కలిసి ఫుట్ బాల్ ఆకృతిని ఏర్పరుస్తాయి.

→ నానోట్యూబులు : ఇది కూడా కార్బన్ యొక్క రూపాంతరము. దీనిలో షట్కణ’ ఏలయాలు చుట్టబడుటచే స్థూపాకృతిని ఏర్పరుస్తాయి. అందువలన వీటిని నానోట్యూబులు అంటారు.

→ శృంఖల సామర్థ్యం : ఏదైనా మూలకం దానికి చెందిన పరమాణువులు మధ్య బంధాలనేర్పరచుకొనుట (కాటినేషన్) ద్వారా అతి పెద్దదైన అణువుల నేర్పరచగల ధర్మాన్ని శృంఖల ధర్మం (Catenation) అని అంటారు. ఈ ధర్మం వలన అది అసంఖ్యాకమైన కార్బన్ పరమాణువులు గల అతి పొడవైన శృంఖలాలుగా, శాఖాయుత శృంఖలాలుగా, వలయాలుగా, అణువులుగా ఏర్పరిచే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటుంది.

→ చతు:సంయోజనీయత : ఒక మూలక పరమాణువు అదే మూలక పరమాణువులతో కాని లేదా వేరే మూలక పరమాణువులతో కాని నాలుగు సంయోజనీయ బంధాలను ఏర్పరచే ప్రవృత్తిని చతుఃసంయోజనీయత అంటారు.

→ హైడ్రోకార్బన్లు : కార్బన్ మరియు హైడ్రోజన్‌ను మాత్రమే కలిగి ఉండే సమ్మేళనాలను హైడ్రోకార్బన్లు అంటారు.

→ ఆల్కేర్లు : కార్బన్ పరమాణువుల మధ్య ఏకబంధం కలిగిన సంతృప్త హైడ్రోకార్బన్లను ఆల్కేనులు అంటారు.

→ ఆల్కీన్లు : కార్బన్ పరమాణువుల మధ్య కనీసం ఒక ద్విబంధం కలిగిన అసంతృప్త హైడ్రో కార్బన్లను ఆల్కీనులు అంటారు.

→ ఆల్కన్లు : కార్బన్ పరమాణువుల మధ్య కనీసం ఒక త్రిబంధం కలిగిన అసంతృప్త హైడ్రోకార్బన్లను ఆల్కెనులు అంటారు.

→ సంతృప్త హైడ్రోకార్బన్లు : కార్బన్ పరమాణువుల మధ్య ఏకబంధం కలిగిన హైడ్రోకార్బన్లను సంతృప్త హైడ్రోకార్బన్లు అంటారు. ఉదా : ఆల్కేనులు

→ అసంతృప్త హైడ్రోకార్బన్లు : కార్బన్ పరమాణువుల మధ్య కనీసం ఒక ద్విబంధం లేదా ఒక త్రిబంధం కలిగిన హైడ్రోకార్బన్లను అసంతృప్త హైడ్రోకార్బన్లు అంటారు. ఉదా : ఆల్కీనులు, ఆల్కైనులు.

→ ప్రమేయ సమూహం : ఒక కర్బన సమ్మేళనం యొక్క ధర్మాలు దానిలోని ఏ పరమాణువు లేక సమూహం మీద ఆధారపడుతుందో దానిని ప్రమేయ సమూహం అంటారు. ఉదా : ఆల్డిహైడ్, కీటోన్.

→ అణు సాదృశ్యం : సమ్మేళనాలు ఒకే అణు ఫార్ములా కలిగి ఉండి వేరు వేరు ధర్మాలు కలిగి ఉండడాన్ని అణుసాదృశ్యం అంటారు.

→ సమజాత శ్రేణులు : వరుస సమ్మేళనాల మధ్య తేడా – CH₂ గా కలిగి ఉండే కర్బన సమ్మేళనాల శ్రేణిని సమజాత శ్రేణి అంటారు. ఉదా : ఆల్కేనులు.

→ నామీకరణం : ఒక సమ్మేళనానికి ఒకే నిర్మాణం, పేరు ఇవ్వడాన్ని నామీకరణం అంటారు. దీనిని IUPAC వారు అభివృద్ధి చేశారు.

→ దహనం : కర్బన సమ్మేళనాలు అధిక ఆక్సిజన్ సమక్షంలో మండి ఉష్ణాన్ని, కాంతిని విడుదల చేసే చర్యను దహన చర్య అంటారు. ఉదా: C + O₂ → CO₂ + శక్తి

→ ఆక్సీకరణం : ఒక సమ్మేళనానికి ఆక్సిజనను కలపడాన్ని ఆక్సీకరణ చర్య అంటారు.

→ సంకలన చర్య : అసంతృప్త కర్బన సమ్మేళనాలు సంతృప్త కర్బన సమ్మేళనాలుగా మారే చర్యలను సంకలన చర్యలు అంటారు.

→ ప్రతిక్షేపణ చర్య ఒక రసాయన చర్యలో ఒక సమ్మేళనంలోని మూలకం లేదా సమూహం, వేరొక మూలకం లేదా సమూహం చేత ప్రతిక్షేపించబడితే అటువంటి చర్యలను ప్రతిక్షేపణ చర్యలు అంటారు.

→ ఇథనోల్ : ఇథనోల్ అనేది రంగు లేని ఒక ద్రవం. దీని మొలాసిస్ ను కిణ్వ ప్రక్రియకు గురిచేసి తయారు చేస్తారు. దీని ఫార్ములా C₂H₅OH.

→ ఇథనోయిక్ ఆమ్లం (ఎసిటిక్ ఆమ్లం) : ఇది దుర్వాసనను కలిగిన ద్రవం. వెనిగర్ 5-8% ఇథనోయిక్ ఆమ్లం లేదా ఎసిటిక్ – ఆమ్లాన్ని కలిగి ఉంటుంది.

→ ఎస్టర్ : – COOR ప్రమేయ సమూహాన్ని కలిగి ఉన్న సమ్మేళనాలను ఎస్టర్లు అంటారు.

→ ఎస్టరిఫికేషన్ : కార్బాక్సిలిక్ ఆమ్లాలు గాఢ సల్ఫ్యూరిక్ ఆమ్ల సమక్షంలో మంచి సువాసన గల ఎస్టర్ అనే సమ్మేళనాలను ఏర్పరచే ప్రక్రియను ఎస్టరీకరణం అంటారు.

→ సఫోనిఫికేషన్ : క్షార సమక్షంలో నూనెను జలవిశ్లేషణం చెందించి సబ్బును పొందే ప్రక్రియను సఫోనిఫికేషన్ అంటారు.

→ మిసిలి : మలిన కణాల చుట్టూ ఏర్పడ్డ గోళాకృత సబ్బు అణువులను మిగిలి అంటారు.

→ హైడ్రోఫిలిక్ కొన : నీటిచే ఆకర్షించబడే సబ్బులోని ధృవపు కొనను హైడ్రోఫిలిక్ కొన అంటారు.

→ హైడ్రోఫోబిక్ కొన : నీటిచే ఆకర్షించబడని సబ్బులోని అధృవపు కొనను హైడ్రోఫోబిక్ కొన అంటారు.

→ అణు సాదృశ్యాలు : అణు సాదృశ్యత కలిగిన సమ్మేళనాలను అణు సాదృశ్యాలు అంటారు.

→ సమజాతులు : సమజాత శ్రేణిలోని సమ్మేళనాలను సమజాతులు అంటారు.

→ నిర్మాణాత్మక సాదృశ్యం : కర్బన సమ్మేళనాలు ఒకే అణు ఫార్ములా, వేరు వేరు నిర్మాణాత్మక ఫార్ములాలు కలిగి ఉండడాన్ని నిర్మాణాత్మక సాదృశ్యం అంటారు.

→ ఉత్ప్రేరకం : రసాయన చర్యలో పాల్గొనకుండా రసాయన చర్యవేగాన్ని మార్చే పదార్థాలను ఉత్ప్రేరకాలు అంటారు.

→ కిణ్వప్రక్రియ : ఎంజైముల సమక్షంలో పెద్ద అణువును, చిన్న అణువుగా విడగొట్టే ప్రక్రియను

Students can go through AP Board 10th Class Physical Science Notes 11th Lesson లోహ సంగ్రహణ శాస్త్రం to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Physical Science Notes 11th Lesson లోహ సంగ్రహణ శాస్త్రం

→ ధాతువుల నుండి లోహాలను సంగ్రహించుట, వాటిని శుద్ధి చేయుట మరియు మిశ్రమ లోహాలను తయారు చేయుటకు సంబంధించిన శాస్త్రాన్ని లోహ శాస్త్రము అంటారు.

→ భూమి పై పటలంలో దొరికే లోహం యొక్క సమ్మేళనాన్ని ఖనిజం అంటారు.

→ లాభసాటిగా లోహాన్ని సంగ్రహించుటకు వీలైన ఖనిజాన్ని ధాతువు అంటారు.

→ ఖనిజంలో ఉండే మలినాలు, మన్ను – రాళ్లు మొదలైన వాటిని ఖనిజమాలిన్యం (గాంగ్) అంటారు.

→ సులభంగా మార్చు ద్రవంగా మారని మలినాలను ద్రవంగా మార్చుటకు కలుపబడు పదార్థం ద్రవరారి. ఉదా : CaO, SiO₂ మొదలైనవి.

→ గాంగ్ + ద్రవవారి → లోహమలం. ఇది సులభంగా ద్రవంగా మారి, ద్రవస్థితిలోని లోహంపై తేలుట వలన తొలగించుట తేలిక. ఉదా : CaO₂ + SiO → CaSiO₃

→ లోహ నిష్కర్షణలో ముఖ్యంగా మూడు దశలున్నాయి. అవి సాంద్రీకరణ, ముడిలోహ నిష్కర్షణ, లోహ శుద్ధి.

→ ధాతువును సాంద్రీకరించటానికి ఎంచుకొనే భౌతిక పద్ధతులు – చేతితో ఏరివేయుట, నీటితో కడగటం, ప్లవన ప్రక్రియ, అయస్కాంత వేర్పాటు పద్ధతి.

→ లోహాలను వాని చర్యాశీలతల అవరోహణక్రమంలో అమర్చగా వచ్చే శ్రేణిని చర్యాశీలత శ్రేణి అంటారు.

→ ముడిఖనిజం నుండి ముడిలోహాన్ని నిష్కర్షణ చేసినప్పుడు వాడే పద్ధతులు : భస్మీకరణం, భర్జనం, క్షయకరణం, స్థానభ్రంశ పద్ధతి, విద్యుత్ క్షయకరణం.

→ మెర్క్యురీ తప్ప మిగిలిన లోహాలన్నీ ఘనస్థితిలోనే ఉంటాయి.

→ లోహాలకు అయనీకరణ శక్తి, ఋణ విద్యుదాత్మకత విలువలు తక్కువగా ఉంటాయి. కనుక ఇవి ఎలక్ట్రాన్లను కోల్పోయి, ధన అయాన్లుగా మారే స్వభావాన్ని ఎక్కువగా కలిగి ఉంటాయి.

→ లోహాలకు విద్యుత్ వాహకత, ఉష్ణవాహకత చాలా ఎక్కువగా ఉంటాయి. వీటి విద్యుత్ వాహకత, విద్యుత్ విశ్లేష్యాలకన్నా ఎక్కువగా ఉంటుంది.

→ అనేక లోహాలను పలుచని రేకులుగానూ, సన్నని తీగలుగానూ సాగదీయవచ్చు.

→ సోడియం, పొటాషియం వంటి కొన్ని లోహాలకు తప్ప సాధారణంగా లోహాల సాంద్రత ఎక్కువగా ఉంటుంది.

→ కొన్ని లోహాలు ఆమ్లాలతో చర్య జరిపి, హైడ్రోజన్ వాయువును ఇస్తాయి. అనేక లోహాల ఆక్సెర్లు నీటిలో కరిగి క్షారాలనిస్తాయి.

→ సాధారణంగా లోహాలకు ద్రవీభవన, బాష్పీభవన ఉష్ణోగ్రతలు ఎక్కువగా ఉంటాయి.

→ భస్మీకరణం అనేది గాలి అందుబాటులో లేకుండా ధాతువును వేడి చేసే ప్రక్రియ.

→ భస్మీకరణంలో కారొనేట్ రూపంలో ఉండే ముడిఖనిజం, దాని ఆక్సైడ్ రూపంలోకి మారుతుంది.

→ భర్జనం అనేది నిర్విరామంగా. గాలి సరఫరాతో ముడి ఖనిజాన్ని బాగా వేడిచేసే ప్రక్రియ.

→ భర్జనం కొరకు రివర్బరేటరీ కొలిమి వాడతారు.

→ విద్యుత్ శోధన పద్ధతిలో అపరిశుద్ధ లోహాన్ని ఆనోడ్ గానూ, పలుచని శుద్ధ లోహ రేకులను కాథోడ్ గానూ తీసుకుంటారు.

→ ఆమీకృత లోహ లవణ ద్రావణాన్ని విద్యుత్ విశ్లేష్యంగా తీసుకుంటారు. శుద్ధలోహం కాథోడ్ పై పూతగా ఏర్పడుతుంది.

→ పలుచని అల్యూమినియం రేకును చాక్లెట్ల మీద చుట్టడానికి వాడతారు.

→ నీటి ఆవిరి గొట్టాలను తయారు చేయడానికి రాగిని వాడతారు.

→ బ్యాటరీలలో అధిక మొత్తంలో జింకును వాడతారు.

→ స్టవ్ లను, రైలు బోగీలను మరియు బొమ్మలను పోతపోయడంలో పోత ఇనుమును వాడతారు.

→ సైకిళ్లు, ఆటోమొబైల్ మొదలైన వాటిలో స్టెయిన్లెస్ స్టీలును వాడతారు.

→ ఖనిజాలు : భూపటలంలో దొరికే మలినాలతో కూడిన లోహ సమ్మేళనాలను లోహ ఖనిజాలు అంటారు.

→ ధాతువులు : తక్కువ ఖర్చుతో లోహం పొందటానికి అత్యంత అనుకూలమైన ఖనిజాలను ధాతువులు అంటారు.

→ గాంగ్ (ఖనిజ మాలిన్యం) : లోహ ధాతువుతో కలసి ఉన్న మలినాలను ఖనిజ మాలిన్యం (గాంగ్) అంటారు.

→ ప్లవన ప్రక్రియ : సల్సెడ్ ధాతువుల నుండి ఖనిజ మాలిన్యాన్ని తొలగించడానికి అనువుగా ఉండే ప్రక్రియ.

→ థెర్మైట్ చర్య : Fe₂O₃, Cr₂O₃, Mn₃O₃ వంటి ధాతువులను Al పొడితో క్షయకరణం చేయగా ద్రవస్థితిలో లోహాలు లభిస్తాయి. దీనినే గోల్డ్ స్మిత్ అల్యూమినో థెర్మెట్ విధానం అంటారు.

→ స్వేదనం : లోహాన్ని శుద్ధి చేసే ఒకానొక పద్ధతి.

→ పోలింగ్ : ద్రవస్థితిలో, లోహాన్ని పచ్చి కర్రలతో బాగా కలుపుతారు. ఇలా చేయడం ద్వారా మలినాలు వాయువుల రూపంలో వేరుపడటం గానీ లేదా చిక్కని నురగలా ద్రవరూప లోహ ఉపరితలంపై ఏర్పడటంగానీ జరుగుతుంది. ఇదే పోలింగ్.

→ గలనం చేయడం : అల్ప ద్రవీభవన స్థానాలున్న లోహాలను వేడిచేసి వాలుగా ఉన్న తలం పై జారేటట్లు చేస్తారు. అప్పుడు లోహం కరిగి క్రిందికి కారడం ద్వారా అధిక ద్రవీభవన స్థానాలున్న మలినాలు వేరు చేయబడతాయి. ఈ విధానాన్నే ‘గలనం చేయటం’ అంటారు.

→ విద్యుత్ విశ్లేషణ : గలన స్థితిలో ఉన్న పదార్థంలోనికి విద్యుతను ప్రసరింపచేసి పదార్థాన్ని విడగొట్టే ప్రక్రియ.

→ ప్రగలనం : ధాతువుకు, క్షయకరిణిని, ద్రవవారితో కలిపిగాని, కలపకుండా గాని అధిక ఉష్ణోగ్రత వద్ద వేడిచేయుట ద్వారా లోహాన్ని లేక లోహ సల్ఫైడ్ ను ద్రవస్థితిలో పొందుట. దీనిని బ్లాస్ట్ కొలిమిలో చేస్తారు.

→ భస్మీకరణం : ధాతువును దాని ద్రవీభవన స్థానం కంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్ద గాలి తగలకుండా వేడిచేయుట.

→ భర్జనం : ధాతువును దాని ద్రవీభవన స్థానం కంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్ద అధిక గాలి సమక్షంలో వేడిచేయుట.

→ బ్లాస్ట్ కొలిమి : లోహశాస్త్రంలోని వివిధ ప్రక్రియలను జరుపుటకు వేరువేరు ఆకారాలు గల కొలిములు ఉంటాయి. వాటిలో బ్లాస్ట్ కొలిమి ఒకటి. ఇందులో అగ్గిగది, హాలు రెండూ ఒకే పెద్ద చాంబర్ లో కలసి ఉంటాయి. ఈ చాంబర్ లో ధాతువు, ఇంధనం రెండిటినీ ఉంచడానికి వీలుగా ఉంటుంది.

→ రివర్బరేటరి కొలిమి : ఈ కొలిమిలో అగ్గిగది, హార్త్ లు విడిగా ఏర్పాటు చేయబడి ఉంటాయి. కానీ ఇంధనాన్ని మండించినప్పుడు వెలువడిన మంట హార్త్ లో ఉన్న ధాతువును వేడి చేస్తుంది.

Students can go through AP Board 10th Class Physical Science Notes 10th Lesson విద్యుదయస్కాంతత్వం to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Physical Science Notes 10th Lesson విద్యుదయస్కాంతత్వం

→ విద్యుత్ ప్రవాహం గల తీగ అయస్కాంత క్షేత్రాన్ని ఏర్పరుస్తుంది.

→ ఒక అయస్కాంత క్షేత్రంలో గల బలరేఖల సంఖ్యను అభివాహం (Φ) అంటారు.

→ ప్రమాణ వైశాల్యం గుండా వెళ్ళే అయస్కాంత అభివాహాన్ని అయస్కాంత అభివాహ సాంద్రత (B) అంటారు.

→ విద్యుత్ ప్రవాహ దిశలో మీ చేతివేళ్లను ముడిస్తే మీ బొటనవేలు దిశ అయస్కాంత క్షేత్ర దిశను సూచిస్తుంది.

→ ‘q’ ఆవేశం, ‘V’ వేగంతో అయస్కాంత క్షేత్రం ‘B’ కు లంబంగా కదులుతున్న ఆ ఆవేశంపై పనిచేసే అయస్కాంత బలాన్ని F = qvB గా వ్రాస్తారు.

→ అయస్కాంత క్షేత్ర దిశకు లంబంగా తీగలో విద్యుత్ ప్రవాహ దిశ ఉన్నప్పుడు F = ILBను వాడవచ్చును.

→ విద్యుత్ ప్రవాహం గల తీగపై పనిచేసే బలదిశను కుడిచేతి నిబంధనను ఉపయోగించి కనుగొనవచ్చును.

→ విద్యుత్ శక్తి యాంత్రిక శక్తిగా మార్చు పరికరము విద్యుత్ మోటర్.

→ విద్యుత్ ప్రవాహం గల తీగచుట్టను ఏకరీతి అయస్కాంత క్షేత్రంలో ఉంచినప్పుడు అది భ్రమణం చెందును.

→ సంపూర్ణ వలయంలో జనించిన ప్రేరిత విద్యుచ్ఛాలకబలం దాని గుండా పోయే అయస్కాంత అభివృద్ధి రేటుకు సమానము.

→ సంపూర్ణ వలయంలో ప్రవహించే ప్రేరిత విద్యుత్ దానికి కారణమైన అయస్కాంత అభివాహంలో మార్పులను వ్యతిరేకించినట్లు ప్రవహిస్తుంది.

→ విద్యుత్ జనరేటర్లు యాంత్రికశక్తిని విద్యుచ్ఛక్తిగా మారుస్తాయి.

→ అయస్కాంత అభివాహం : అయస్కాంత క్షేత్రానికి లంబంగా గల తలం గుండా ప్రయాణించు బలరేఖల సంఖ్య.

→ అయస్కాంత అభివాహ సాంద్రత : ప్రమాణ వైశాల్యం గుండా వెళ్ళే అయస్కాంత అభివాహాన్ని అయస్కాంత అభివాహ సాంద్రత అంటారు.

→ విద్యుత్ మోటర్ : ఏకరీతి అయస్కాంత క్షేత్రంలో గల తీగచుట్ట గుండా విద్యుత్ ప్రహహం వలన దానిలో భ్రమణాలు ఏర్పడునట్లు చేయు అమరిక గల పరికరము.

→ స్లిప్ రింగ్స్ : విద్యుత్ మోటర్ లో తీగచుట్టతో కలుపబడిన షాఫ్ట్ కు ఆని, బ్రష్ లతో అనుసంధానం చేయబడి ఉన్నవి.

→ ప్రేరిత విద్యుత్ ప్రవాహం : ఒక తీగచుట్టలో అయస్కాంత అభివాహాన్ని నిరంతరంగా మార్చుట వలన దానిలో ప్రవహించు విద్యుత్ .

→ ప్రేరిత విద్యుచ్ఛాలక బలం : ఒక తీగచుట్టలో ప్రేరిత విద్యుత్ ప్రవాహానికి కారణమైన బలమే విద్యుచ్ఛాలక బలం.

→ విద్యుత్ జవరేటర్ : యాంత్రిక శక్తిని, విద్యుత్ శక్తిగా మార్చు పరికరము.

→ ఏకముఖ విద్యుత్ ప్రవాహం : కాలంతో పాటు విద్యుత్ ప్రవాహం యొక్క పరిమాణం మరియు దిశలు స్థిరంగా (డి.సి.) గల విద్యుత్.

→ ఏకాంతర విద్యుత్ ప్రవాహం (ఎ.సి.) : కాలంతో పాటు ప్రవాహం విద్యుత్ యొక్క పరిమాణం మరియు దిశ మారుతున్న దానిని ఏకాంతర విద్యుత్ అంటారు.

→ rms విలువలు : ఎ.సి. విద్యుచ్చాలక బలాలను, ఏకాంతర విద్యుత్ ప్రవాహాలను rms విలువలలో వ్యక్తపరుస్తాం.

AP State Syllabus 8th Class Biology Notes in Telugu & English Medium

AP 8th Class Biology Notes in English Medium

• Chapter 1 What is Science? Notes
• Chapter 2 Cell: The Basic Unit of Life Notes
• Chapter 3 Story of Microorganisms 1 Notes
• Chapter 3 Story of Microorganisms 2 Notes
• Chapter 4 Reproduction in Animals Notes
• Chapter 5 Attaining the Age of Adolescence Notes
• Chapter 6 Biodiversity and its Conservation Notes
• Chapter 7 Different Ecosystems Notes
• Chapter 8 Production and Management of Food From Plants Notes
• Chapter 9 Production and Management of Food From Animals Notes
• Chapter 10 Not For Drinking-Not For Breathing Notes
• Chapter 11 Why Do We Fall Ill Notes

AP 8th Class Biology Notes in Telugu Medium

• 1st Lesson విజ్ఞానశాస్త్రం అంటే ఏమిటి? Notes
• 2nd Lesson కణం – జీవుల మౌళిక ప్రమాణం Notes
• 3rd Lesson సూక్ష్మజీవుల ప్రపంచం 1 Notes
• 3rd Lesson సూక్ష్మజీవుల ప్రపంచం 2 Notes
• 4th Lesson జంతువులలో ప్రత్యుత్పత్తి Notes
• 5th Lesson కౌమార దశ Notes
• 6th Lesson జీవ వైవిధ్యం – సంరక్షణ Notes
• 7th Lesson వివిధ ఆవరణ వ్యవస్థలు Notes
• 8th Lesson మొక్కల నుండి ఆహారోత్పత్తి Notes
• 9th Lesson జంతువుల నుండి ఆహారోత్పత్తి Notes
• 10th Lesson పీల్చలేము – తాగలేము Notes
• 11th Lesson మనకు అనారోగ్యం ఎందుకు కలుగుతుంది? Notes

AP State Board Notes

Students can go through AP Board 8th Class Physical Science Notes 2nd Lesson ఘర్షణ to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Physical Science Notes 2nd Lesson ఘర్షణ

→ స్పర్శలో గల రెండు తలాల మధ్య సాపేక్ష చలనాన్ని వ్యతిరేకించే బలమే ఘర్షణ. ఇది రెండు తలాల పైన పనిచేస్తుంది.

→ స్పర్శలో రెండు వస్తువుల తలాలు పరస్పరం నిశ్చలస్థితిలో ఉంటే వాటి మధ్య ఉండే ఘర్షణను “స్టైతిక ఘర్షణ” అంటారు.

→ ఒక వస్తు తలం పరంగా, రెండవ వస్తుతలం సాపేక్ష చలనంలో ఉన్నప్పుడు వాటి మధ్య ఉన్న ఘర్షణను జారుడు ఘర్షణ అంటారు.

→ తలాల స్వభావంపై మరియు తలాల మధ్య గల అభిలంబ బలంపై ఘర్షణ ఆధారపడి ఉండును.

→ తలాల స్పర్శావైశాల్యంపై ఘర్షణ ఆధారపడదు.

→ ఘర్షణను తగ్గించడానికి కందెనలు, బాల్ బేరింగ్లు వాడుతారు.

→ వస్తువులు ప్రవాహుల్లో చలించేటప్పుడు అవి కలుగజేసే నిరోధక బలాన్నే “ప్రవాహి ఘర్షణ” అంటారు.

→ వస్తువులు ప్రయాణించే దూరాలను వస్తువు, నేల తలాల గరుకుదనాలు ప్రభావితం చేస్తాయి.

→ తలాల్లో గల చిన్న చిన్న ఎగుడు దిగుడుల్ని గరుకుతనం అంటారు.

→ స్ప్రింగ్ లో వచ్చే సాగుదల దానిపై ప్రయోగించిన బలానికి అనులోమానుపాతంలో ఉండును.

→ ఘర్షణ బలం అభిలంబ బలానికి అనులోమానుపాతంలో ఉంటుంది.

→ ఘర్షణ ఉష్ణాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తుంది.

→ ఒక వస్తువు, రెండవ వస్తుతలంపై దొర్లేటప్పుడు వాటి మధ్య గల ఘర్షణను దొర్లుడు ఘర్షణ అంటారు.

→ యంత్రాలలో భ్రమణంలో గల ఇనుపరాడ్ల మధ్య ఘర్షణను తగ్గించడానికి బాల్ బేరింగ్ లను ఉపయోగిస్తారు.

→ వాయువులను మరియు ద్రవాలను కలిపి ప్రవాహులు అంటారు.

→ ప్రవాహులు వస్తువుల పై కలుగజేసే బలాన్ని ప్రవాహి ఘర్షణ అంటారు.

→ ప్రవాహి ఘర్షణ వస్తువు వడి పై, వస్తువు ఆకారంపై మరియు స్వభావంపై ఆధారపడును.

→ ఘర్షణ : స్పర్శలో ఉన్న రెండు వస్తుతలాల మధ్య గల సాపేక్ష చలనాన్ని లేదా సాపేక్ష చలన ప్రయత్నాన్ని వ్యతిరేకించే బలాన్ని “ఘర్షణ” అని అంటారు.

→ సైతిక ఘర్షణ : స్పర్శలో గల రెండు వస్తువుల తలాలు పరస్పరం నిశ్చలస్థితిలో ఉంటే, ఆ తలాల మధ్య గల ఘర్షణను “సైతిక ఘర్షణ” అంటారు.

→ జారుడు ఘర్షణ : ఒక వస్తుతలం, రెండవ వస్తుతల పరంగా సాపేక్ష చలనంలో ఉన్నప్పుడు ఆ తలాల మధ్యగల ఘర్షణను “జారుడు ఘర్షణ” అంటారు.

→ దొర్లుడు ఘర్షణ : ఒక వస్తువు, రెండవ వస్తుతలం పై దొర్లేటప్పుడు, వాటి మధ్యగల ఘర్షణను “దొర్లుడు ఘర్షణ” అంటారు.

→ కందెనలు : యంత్రభాగాల మధ్య ఘర్షణను తగ్గించడానికి వాడే పదార్థాలను కందెనలు లేదా లూబ్రికెంట్స్ అంటారు.

→ బాల్ బేరింగ్లు : యంత్రాలలో భ్రమణంలో గల ఇనుపరాడ్ల, చక్రాల మధ్య ఘర్షణను తగ్గించడానికి ఉపయోగించే వాటిని బాల్ బేరింగ్లు అంటారు.

→ ప్రవాహులు : వాయువులను మరియు ద్రవాలను కలిపి ప్రవాహులు అంటారు.

→ ప్రవాహి ఘర్షణ : ప్రవాహులు వస్తువుల పై కలుగజేసే బలాన్ని “ప్రవాహి ఘర్షణ” అంటారు.

→ డ్రాగ్ : ప్రవాహి ఘర్షణను “డ్రాగ్” అంటారు.

→ గరుకుతనం : వస్తువు తలాల్లో గల చిన్న చిన్న ఎగుడుదిగుడుల్ని గరుకుతనం అంటారు.

→ త్వరణం : సరళరేఖా మార్గంలో చలించే వస్తువు వడి మారుతూ ఉంటే ఆ వస్తువు త్వరణాన్ని పొందింది అంటారు.

Students can go through AP Board 8th Class Physical Science Notes 1st Lesson బలం to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Physical Science Notes 1st Lesson బలం

→ నెట్టుట, లాగుట, ఏరడం, తవ్వడం, మెలితిప్పడం, సాగదీయడం వంటి చర్యలను బలం అంటారు.

→ బలాలు రెండు రకాలు. అవి 1) స్పర్శా బలాలు, 2) క్షేత్ర బలాలు.

→ ఒక బలం వస్తువుతో స్పర్శలో ఉన్నా, లేకున్నా పనిచేయగలదు. వస్తువు పై పనిచేసే బలం స్పర్శాబలం కావచ్చు లేదా క్షేత్రబలం కావచ్చును.

→ రెండు వస్తువుల మధ్య ప్రత్యక్ష స్పర్శా సంబంధం ద్వారా పనిచేసే బలాలను స్పర్శా బలాలు అంటారు.

→ కండర బలం, ఘర్షణ బలం, అభిలంబ బలం మరియు తన్యతా బలం మొదలగునవి స్పర్శా బలాలు.

→ రెండు వస్తువుల మధ్య ప్రత్యక్ష స్పర్శా సంబంధం లేకుండా బలం పనిచేస్తే అటువంటి బలాన్ని క్షేత్ర బలం అంటారు.

→ అయస్కాంత బలం, స్థావర విద్యుత్ బలం మరియు గురుత్వాకర్షణ బలాలు క్షేత్రబలాలు.

→ క్షేత్రం ఒక ప్రభావ ప్రాంతం. వస్తువును క్షేత్రంలో ఎక్కడ ఉంచినా దానిపై బలం ప్రయోగించబడుతుంది.

→ శరీర కండరాలనుపయోగించి ప్రయోగించే బలాన్ని కండర బలం అంటారు.

→ ఘర్షణ స్పర్శలో ఉన్న తలాల మధ్య సాపేక్ష చలనాన్ని వ్యతిరేకిస్తుంది.

→ నిశ్చల స్థితిలో ఉన్న వస్తువును చలనంలోకి మార్చుటకు, చలనంలో ఉన్న వస్తువు యొక్క వడిని మార్చుటకు, చలనంలో ఉన్న వస్తువును నిశ్చలస్థితిలోకి మార్చుటకు, చలనంలో ఉన్న వస్తువు యొక్క దిశను మార్చుటకు మరియు వస్తువు యొక్క ఆకృతిని, పరిమాణాన్ని మార్చుటకు బలం ఉపయోగపడుతుంది.

→ ఏదైనా ఒక వస్తువు యొక్క తలం వేరొక తలం మీద లంబ దిశలో (అభిలంబంగా) కలుగజేసే బలాన్ని ‘అభిలంబ బలం’ అంటాం. ఈ తాడు లేదా దారంలో గల బిగుసుదనాన్ని తన్యతా బలం అంటాం.

→ అయస్కాంత బలం ఇనుము వంటి అయస్కాంత పదార్థాలను ఆకర్షిస్తుంది. అలాగే వేరొక అయస్కాంతాన్ని ఆకర్షిస్తుంది లేదా వికర్షిస్తుంది.

→ ఒక విద్యుదావేశపూరిత వస్తువు వేరొక ఆవేశ లేదా ఆవేశరహిత వస్తువులపై కలుగజేసే బలాన్ని స్థావర విద్యుత్ బలం అంటారు.

→ ఏ రెండు ద్రవ్యరాశుల మధ్యనైనా గల ఆకర్షణ బలాన్ని గురుత్వాకర్షణ బలం అంటారు.

→ బలానికి దిశ, పరిమాణం రెండూ ఉంటాయి.

→ ఒక వస్తువుపై పనిచేసే అన్ని బలాల బీజీయ మొత్తాన్ని ఫలిత బలం అంటారు.

→ ఒక వస్తువు అసమ చలనంలో ఉంటే అది త్వరణాన్ని పొందింది అంటాం.

→ నిర్దిష్ట సమయం వద్ద ఒక వస్తువు పై పనిచేసే అన్ని బలాలను చూపుతూ గీసిన పటాన్ని స్వేచ్ఛా వస్తు పటం అంటాం. దీన్ని క్లుప్తంగా FBD తో సూచిస్తాం.

→ ప్రమాణ వైశాల్యంగల తలానికి లంబంగా కలుగచేసే బలాన్ని పీడనం అంటారు.

→ పీడనం యొక్క SI ప్రమాణం = న్యూటన్ / (మీటరు)² = N/m².

→ బలం ప్రయోగింపబడిన ఉపరితల వైశాల్యం తక్కువైతే పీడనం ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఉపరితల వైశాల్యం ఎక్కువైతే పీడనం తగ్గుతుంది.

→ ఘర్షణ దిశ ఎల్లప్పుడూ తలం పరంగా వస్తువు చలన దిశకు వ్యతిరేకదిశలో ఉంటుంది.

→ బలం : వస్తువుల నిశ్చలస్థితినిగాని, సమవేగంతో ఋజుమార్గంలో పోయే స్థితినిగాని మార్చేది లేక మార్చడానికి ప్రయత్నించే దాన్ని బలం అంటారు.

→ స్పర్శాబలం : రెండు వస్తువుల మధ్య ప్రత్యక్ష స్పర్శా సంబంధం ద్వారా పనిచేసే బలాలను స్పర్శాబలం అంటారు.

→ క్షేత్రబలం : రెండు వస్తువుల మధ్య ప్రత్యక్ష స్పర్శా సంబంధం లేకుండా బలం పనిచేస్తే అటువంటి బలాన్ని క్షేత్రబలం అంటారు.

→ క్షేత్రం : క్షేత్రబలం ప్రదర్శించే వస్తువు. దాని త్ర బల ప్రభావము దాని కుట్టూ ఎంత మేరకు గలదో ఆ ప్రదేశాన్ని దాని క్షేత్రం అంటారు.

→ అభిలంబ బలము : ఏదైనా ఒక వస్తువు యొక్క తలం వేరొక తలం మీద లంబదిశలో (అభిలంబంగా) కలుగజేసే బలాన్ని అభిలంబ బలం అంటారు.

→ తన్యతా బలం : తాడు లేదా దారంలో బిగుసుదనాన్ని తన్యతా బలం అంటారు.

→ అయస్కాంత బలం : రెండు అయస్కాంతాల మధ్య కంటికి కనిపించకుండా పనిచేసే ఆకర్షణ లేదా వికర్షణ బలాన్ని అయస్కాంత బలం అంటారు.

→ స్థావర విద్యుత్ బలం : ఒక ఆవేశ వస్తువు, వేరొక ఆవేశపూరిత లేదా ఆవేశరహిత వస్తువు పై కలుగజేసే బలాన్ని స్థావర విద్యుత్ బలం అంటారు.

→ గురుత్వాకర్షణ బలం : ఒక వస్తువు పై భూమికి గల ఆకర్షణ బలాన్ని గురుత్వాకర్షణ బలం అంటారు.

→ స్వేచ్ఛావస్తుపటం : నిర్దిష్ట సమయం వద్ద ఒక వస్తువు పై పనిచేసే అన్ని బలాలను చూపుతూ గీసిన (Free Body Diagram) పటాన్ని స్వేచ్ఛావస్తుపటం అంటారు.

→ పీడనం : ప్రమాణ వైశాల్యం గల తలంపై లంబంగా పనిచేసే బలాన్ని పీడనం అంటారు.

→ ఘర్షణ బలం : ఒక వస్తువు వేరొక వస్తువు ఉపరితలం పై కదులుతున్నప్పుడు దాని చలనాన్ని నిరోధించే బలాన్ని ఘర్షణ బలం అంటారు.

→ కండర బలం : శరీర కండరాలనుపయోగించి ప్రయోగించే బలాన్ని కండర బలం అంటారు.

→ ఫలిత బలం : ఒక వస్తువు పై పనిచేసే అన్ని బలాల బీజీయ మొత్తాన్ని ఫలిత బలం అంటారు.

→ సమతాస్థితి : ఒక వస్తువు పై పనిచేసే ఫలితబలం శూన్యమైతే ఆ వస్తువు సమతాస్థితిలో ఉంది అంటారు.

→ గమన స్థితి : ఒక వస్తువు పై బలాన్ని ప్రయోగించడం వల్ల ఆ వస్తువు గమనంలో ఉంటే దానిని గమనస్థితి అంటారు.

→ నెట్టుట : ఒక వ్యక్తి ఒక వస్తువు పై బలాన్ని ప్రయోగించి తనకు దూరంగా కదిలేటట్లు చేయుటను నెట్టుట అంటారు.

→ లాగుట : ఒక వ్యక్తి ఒక వస్తువు పై బలాన్ని ప్రయోగించి తనకు దగ్గరగా కదిలేటట్లు చేయుటను లాగుట అంటారు.

Students can go through AP Board 8th Class Physical Science Notes 12th Lesson నక్షత్రాలు – సౌరకుటుంబం to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Physical Science Notes 12th Lesson నక్షత్రాలు – సౌరకుటుంబం

→ భూమిపై నిట్టనిలువుగా ఉన్న వస్తువుకు ఏర్పడే నీడలో అతి తక్కువ పొడవు గల నీడ ఉత్తర – దక్షిణ దిశలలో ఏర్పడుతుంది.

→ ప్రాంతీయ మధ్యాహ్న వేళలోనే వస్తువుకు అతి తక్కువ పొడవు గల నీడ ఏర్పడుతుంది.

→ చంద్రుడు ఆకాశంలో తను కనిపించిన ప్రదేశంలో మళ్ళీ కనిపించడానికి ఒకరోజు కంటే దాదాపు 50 నిమిషాలు ఎక్కువ సమయం పడుతుంది.

→ సూర్య చంద్రులకు ఆకాశంలో ఒక పూర్తి భ్రమణానికి పట్టే కాలాలు వేర్వేరుగా ఉంటాయి.

→ చంద్రుని ఆకారంలో కలిగే మార్పును చంద్రకళలు అంటారు.

→ అమావాస్య రోజున సూర్యుడు, చంద్రుడు భూమికి ఒకేవైపున ఉంటాయి.

→ పౌర్ణమిరోజున సూర్యుడు, చంద్రుడు భూమికి చెరొకవైపున ఉంటాయి.

→ చంద్రునిపై వాతావరణం లేదు.

→ చంద్రునిపై శబ్దాలను వినలేము.

→ భూమి యొక్క నీడ చంద్రునిపై పడినపుడు, చంద్రగ్రహణం ఏర్పడుతుంది.

→ కొన్ని పౌర్ణమి రోజులలో చంద్రగ్రహణం ఏర్పడుతుంది.

→ చంద్రుని నీడ భూమిపై పడటం వల్ల సూర్యగ్రహణం ఏర్పడుతుంది. కొన్ని అమావాస్య రోజులలో సూర్యగ్రహణం ఏర్పడుతుంది.

→ ధృవ నక్షత్రం భూమి యొక్క అక్షం దిశలో ఉన్నందున అది తిరుగుతున్నట్లు కనిపించదు.

→ అనేక కోట్ల గెలాక్సీలను “విశ్వం” అంటారు.

→ కోట్ల నక్షత్రాలు గల పెద్ద పెద్ద గుంపులను “గెలాక్సీ” అంటారు.

→ మన సౌరకుటుంబంలో 8 గ్రహాలున్నాయి.

→ మన సౌరకుటుంబంలోని ఎనిమిది గ్రహాలలో భూమిపైన మాత్రమే జీవం ఉంది.

→ సౌర కుటుంబంలో అతిచిన్న గ్రహం బుధుడు.

→ సౌర కుటుంబంలో అతి పెద్ద గ్రహం బృహస్పతి.

→ శుక్ర గ్రహం మరియు యురేనస్ గ్రహం తూర్పు నుండి పడమరకు తిరుగుతుంది. మిగిలిన గ్రహాలన్నీ పడమర నుండి తూర్పువైపు తిరుగుతాయి.

→ బుధుడు, శుక్రుడు, భూమి మరియు అంగారకుడులను “అంతరగ్రహాలు” అంటారు.

→ గురుడు, శని, యురేనస్ మరియు నెప్ట్యూన్ గ్రహాలను “బాహ్యగ్రహాలు” అంటారు.

→ అంగారకుడు, బృహస్పతి గ్రహాల కక్ష్యల మధ్య ఉండి సూర్యుని చుట్టూ తిరుగుతున్న అంతరిక్ష వస్తువులను ఆస్టరాయిడ్లు అంటారు.

→ సూర్యుని సమీపిస్తున్న కొలదీ తోకచుక్క తోక పరిమాణం పెరుగుతుంది.

→ అప్పుడప్పుడు భూవాతావరణంలోకి చొరబడే చిన్న వస్తువులు ఉల్కలు.

→ భూమిని చేరే ఉల్కలను “ఉల్కాపాతం” అంటారు.

→ భారతదేశం ప్రయోగించిన మొదటి కృత్రిమ ఉపగ్రహం (భూమికి) ఆర్యభట్ట.

→ కృత్రిమ ఉపగ్రహాల వలన వాతావరణ ముందస్తు అధ్యయనం, రేడియో మరియు టి.వి. ప్రసారాలు, టెలీ కమ్యూనికేషన్, రిమోట్ సెన్సింగ్ మొదలైన ఉపయోగాలు కలవు.

→ అంతరిక్ష వస్తువులు : నక్షత్రాలు, గ్రహాలు, ఉపగ్రహాలు, ఆస్టరాయిడు, తోకచుక్కలు, ఉల్కలు మొదలగునవి.

→ ప్రాంతీయ మధ్యాహ్న సమయం (local noon) : ఏ సమయంలో వస్తువుకు అతి తక్కువ పొడవు నీడ ఏర్పడుతుందో ఆ సమయాన్ని, ఆ ప్రదేశం యొక్క “ప్రాంతీయ మధ్యాహ్న సమయం (local noon)” అంటారు.

→ ఉత్తర – దక్షిణ దిక్కులు : భూమి పై నిట్టనిలువుగా ఉంచబడిన వస్తువు యొక్క అతి తక్కువ పొడవైన నీడ సూచించే దిశలను ఉత్తర – దక్షిణ దిక్కులు అంటారు.

→ నీడడియారం/సౌర గడియారం : ‘భూమి పై నిట్టనిలువుగా ఉంచిన కర్ర యొక్క నీడ ఆధారంగా సమయాన్ని తెలియచేయు దానిని నీడ గడియారం / సౌరగడియారం అంటారు.

→ ఉత్తరాయణం : సూర్యుడు ఉదయించే స్థానం రోజు రోజుకీ ఉత్తర దిక్కుగా కదులుటను “ఉత్తరాయణం” అంటారు.

→ దక్షిణాయణం : సూర్యుడు ఉదయించే స్థానం రోజురోజుకీ దక్షిణ దిక్కుగా కదులుటను “దక్షిణాయణం” అంటారు.

→ చంద్రకళలు : చంద్రుని ఆకారంలో కలిగే మార్పును “చంద్రకళలు” అంటారు.

→ గెలాక్సీ : లక్షలు, కోట్లు, నక్షత్రాలు గల పెద్ద గుంపులను “గెలాక్సీ” అంటారు.

→ విశ్వం : అనేక కోట్ల గెలాక్సీలను “విశ్వం” అంటారు.

→ నక్షత్ర రాశి : వివిధ జంతువులు, మనుషుల ఆకారంలో గల నక్షత్రాల చిన్న చిన్న గుంపులను “నత్రరాశి” అంటారు.

→ సౌరకుటుంబం : సూర్యుడు మరియు దానిచుట్టూ తిరిగే అంతరిక్ష వస్తువులను అన్నింటిని కలిపి “సౌరకుటుంబం” అంటారు.

→ గ్రహాలు : సూర్యుని చుట్టూ పరిభ్రమించే వాటిని “గ్రహాలు” అంటారు.

→ ఉపగ్రహాలు : గ్రహాల చుట్టూ పరిభ్రమించే వాటిని “ఉపగ్రహాలు” అంటారు.

→ కక్ష్య : ప్రతిగ్రహం సూర్యుని చుట్టూ పరిభ్రమించే ఒక ప్రత్యేకమైన మార్గాన్ని “కక్ష్య” అంటారు.

→ పరిభ్రమణ కాలం : ఒక గ్రహం సూర్యుని చుట్టూ ఒకసారి తిరిగి రావడానికి పట్టే కాలాన్ని “పరిభ్రమణ కాలం” అంటారు.

→ భ్రమణ కాలం : ఒక గ్రహం తనచుట్టూ తాను ఒకసారి తిరగడానికి పట్టే కాలాన్ని “భ్రమణ కాలం” అంటారు.

→ కృత్రిమ ఉపగ్రహాలు : మానవ నిర్మిత ఉపగ్రహాలను “కృత్రిమ ఉపగ్రహాలు” అంటారు.

→ చంద్రగ్రహణం : సూర్యుని కిరణాలు చంద్రుని మీద పడకుండా భూమి అడ్డు వచ్చినపుడు “చంద్రగ్రహణం” అంటారు.

→ సూర్యగ్రహణం : సూర్యుడు కనపడకుండా భూమికి చంద్రుడు అడ్డువస్తే “సూర్యగ్రహణం” అంటారు.

→ ఆస్టరాయిడ్లు : కుజుడు, బృహస్పతి గ్రహ కక్ష్యల మధ్యగల విశాలమైన ప్రదేశంలో అనేక చిన్న చిన్న శిలలు సూర్యుని చుట్టూ పరిభ్రమించే వాటిని “ఆస్టరాయిడ్లు” అంటారు.

→ తోక చుక్కలు : అంతరిక్షం నుండి పడే కొన్ని శకలాలు సూర్యునిచుట్టూ పొడవైన దీర్ఘవృత్తాకార కక్ష్యలలో తిరుగుతాయి. వీటినే “తోకచుక్కలు” అంటారు.

→ ఉల్కలు : అప్పుడప్పుడు భూ వాతావరణంలోకి ప్రకాశిస్తూ చొరబడే చిన్న వస్తువులను “ఉల్కలు” అంటారు.

→ అంతర గ్రహాలు : బుధుడు, శుక్రుడు, భూమి, అంగారకుడు మిగిలిన గ్రహాల కంటే సూర్యునికి అతి దగ్గరగా ఉన్నాయి. వీటిని “అంతరగ్రహాలు” అంటారు.

→ బాహ్యగ్రహాలు : గురుడు, శని, యురేనస్, నెప్ట్యూన్ గ్రహాలను “బాహ్యగ్రహాలు” అంటారు.

→ ధృవనక్షత్రం : ఆకాశంలో ఉత్తరదిశగా అతికాంతివంతంగా కనిపించే నక్షత్రమే ధృవనక్షత్రం.

→ ఉల్కాపాతం : ఒక్కొక్కప్పుడు ఉల్కలు చాలా పెద్దవిగా ఉండి అవి మండి ఆవిరయ్యేలోపలే భూమిమీద పడిపోతాయి. ఇలా భూమిని చేరిన ఉల్కను ‘ఉల్కాపాతం’ అంటారు.

Students can go through AP Board 8th Class Physical Science Notes 11th Lesson కొన్ని సహజ దృగ్విషయాలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Physical Science Notes 11th Lesson కొన్ని సహజ దృగ్విషయాలు

→ కొన్ని వస్తువులను ఇతర వస్తువులతో రుద్దినపుడు ఆవేశాన్ని పొందుతాయి.

→ ఆవేశాలు రెండు రకాలు : 1) ధనావేశం 2) ఋణావేశం

→ సజాతి ఆవేశాలు వికర్షించుకొంటాయి. విజాతి ఆవేశాలు ఆకర్షించుకుంటాయి.

→ వస్తువులను ఒకదానితో ఒకటి రుద్దినపుడు వెలువడే విద్యుత్ ఆవేశాలు స్థిర ఆవేశాలు.

→ ఆవేశాలు చలించినపుడు ప్రవాహ విద్యుత్ గా మారుతుంది.

→ విద్యుదర్శిని ద్వారా వస్తువు ఆవేశం కలిగి ఉన్నదీ లేనిదీ తెలుసుకోవచ్చును.

→ ఒక వస్తువు పై ఉన్న ఆవేశాన్ని గుర్తించడానికి “ఆకర్షణ ధర్మం” సరైన పరీక్ష కాదు.

→ ఆవేశం కలిగి ఉన్న వస్తువు నుండి భూమికి ఆవేశాలను బదిలీ చేసే ప్రక్రియను ‘ఎర్తింగ్’ అంటారు.

→ మేఘాలకు భూమికి మధ్య లేదా మేఘాలకు మేఘాలకు మధ్య జరిగే ఉత్సర్గం వల్ల పిడుగులు (మెరుపులు) ఏర్పడతాయి.

→ మెరుపులు, పిడుగులు ఆస్తి, ప్రాణ నష్టం కలిగిస్తాయి.

→ తటిద్వాహకం పిడుగుల నుండి భవనాలను రక్షిస్తుంది.

→ భూమిలో ఒక్కసారిగా వచ్చే కంపనాలను ‘భూకంపం’ అంటారు.

→ భూపటలంలో ఏర్పడే కదలికల వల్ల భూకంపాలు వస్తాయి.

→ భూకంపాన్ని ముందుగా ఊహించలేం.

→ భూకంపాలు భూమిలోని పలకల హద్దుల వద్ద ఏర్పడతాయి. వాటిని భూకంప ప్రమాద ప్రాంతాలు అంటారు.

→ భూకంపం వల్ల విడుదలయ్యే శక్తిని రిక్టర్ స్కేలుతో కొలుస్తారు. రిక్టర్ స్కేలుపై 7 కాని అంతకన్నా ఎక్కువ నమోదు జరిగితే తీవ్ర ఆస్తి, ప్రాణ నష్టం జరుగుతుంది.

→ భూకంపాల నుండి రక్షించుకోవడానికి కొన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి.

→ పిడుగుల నుండి రక్షించుకోవడానికి కొన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి.

→ సహజ దృగ్విషయాలు : మెరుపులు, ఉరుములు, వరదలు, తుపానులు, భూకంపాలు, సునామి మరియు అగ్ని పర్వతాలు పేలడం వంటివి సంభవించే వాటిని ‘సహజ దృగ్విషయాలు’ అంటారు.

→ పటలం : భూమిలో ఉండే పొరలలో పై పొరను (భూమి ఉపరితలం) పటలం’ అంటారు.

→ భూ పలకలు : భూమి ఉపరితలంలోని భూమి ఒకే పొరగా కాకుండా విడి విడి ముక్కలుగా ఉంటుంది. ఈ ముక్కలను పలకలు అంటారు.

→ భూకంపం : భూమి కొద్దిసేపు కదలడాన్ని ‘భూకంపం’ అంటారు.

→ ఆవేశం : రెండు వస్తువులను రాపిడికి గురి చేసినపుడు ఎలక్ట్రాన్ల బదిలీ వలన ఆ రెండు వస్తువుల పై ఆవేశం ఏర్పడుతుంది.

→ ధనావేశం : రెండు వస్తువులను రాపిడికి గురిచేసినపుడు ఎలక్ట్రాన్లను కోల్పోయిన వస్తువు పొందే అవేశాన్ని ‘ధనావేశం’ అంటారు.

→ ఋణావేశం : రెండు వస్తువులను రాపిడికి గురిచేసినపుడు ఎలక్ట్రాన్లను గ్రహించిన వస్తువు పొందే ఆవేశాన్ని ‘ఋణావేశం’ అంటారు.

→ విద్యుదర్శిని : వస్తువు ఆవేశాన్ని కలిగి ఉందా లేదా అని తెలుసుకొనుటకు ఉపయోగించే పరికరాన్ని ‘విద్యుదర్శిని’ అంటారు.

→ మెరుపు : రెండు లేదా అంతకన్నా ఎక్కువ మేఘాల మధ్య ఉత్సర్గం జరిగి పెద్ద ఎత్తున వెలుగు (కాంతి)తో పాటు ధ్వని ఉత్పత్తి అవుతుంది. దీనిని ‘మెరుపు’ అంటారు.

→ తటిద్వాహకం : పిడుగు (మెరుపు)ల నుండి పెద్ద పెద్ద భవనాలను, కట్టడాలను రక్షించడానికి, పిడుగుల నుండి వచ్చే విద్యుదావేశాలను భూమికి పంపించే దానిని ‘తటి ద్వాహకం (Lightning Conductors)’ అంటారు.

→ ఉత్సర్గం : పిడుగులు (మెరుపులు) ఏర్పడే ప్రక్రియను ‘విద్యుత్ ఉత్సర్గం’ అంటారు.

→ రిక్టర్ స్కేలు : భూకంపం వల్ల విడుదలయ్యే శక్తిని లేదా భూకంప తీవ్రతను సూచించే దానిని ‘రిక్టర్ స్కేలు’ అంటారు.

→ ఉరుము : ఆకాశంలో మెరుపులు ఏర్పడినపుడు వచ్చే ధ్వనిని ‘ఉరుము’ అంటారు.

→ సునామి : సముద్రాల అడుగు భాగాలలో వచ్చే భూకంపాలను సునామి’ అంటారు.

→ భూకంపలేఖిని : భూకంపం యొక్క కంపన తరంగాలను లెక్కగట్టే దానిని ‘భూకంప లేఖిని’ అంటారు.

→ భూకంపదర్శిని : భూకంపం సంభవించిన సమయాన్ని గుర్తించేది ‘భూకంపదర్శిని’.

→ భూ అంతర్భాగ : భూపటలంలోని పలకల రాపిడి లేదా ఢీ కొనడం వలన భూ అంతర్భాగ కదలికలు కదలికలు ఏర్పడతాయి.

→ సెస్మిక్ తరంగాలు : భూ అంతర్భాగంలో కదలికలు వలన భూ ఉపరితలం పైకి వచ్చే తరంగాలను ‘సెస్మిక్ లేదా భూకంప తరంగాలు’ అంటారు.

→ సెస్మిక్ ప్రాంతాలు : భూమి లోపల గల పలకల కదలిక వల్ల భూ ఉపరితలంపై ఈ పలకలకు దరిదాపుల్లో ఉండే బలహీన ప్రాంతాలను ‘సెస్మిక్ లేదా భూకంప ప్రభావిత ప్రాంతాలు’ అంటారు.

→ భ్రామక పరిమాణ స్కేలు : భూకంప తీవ్రతను కచ్చితంగా కొలిచే సాధనం.

→ ఎర్తింగ్ : ఆవేశం కలిగి ఉన్న వస్తువు నుండి భూమికి ఆవేశాలను బదిలీ చేసే ప్రక్రియను ఏర్తింగ్’ అంటారు.

Students can go through AP Board 8th Class Physical Science Notes 10th Lesson సమతలాల వద్ద కాంతి పరావర్తనం to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Physical Science Notes 10th Lesson సమతలాల వద్ద కాంతి పరావర్తనం

→ ఈ భూమికి ముఖ్యమైన, శక్తివంతమైన సహజ కాంతివనరు సూర్యుడు.

→ కాంతి జనకం, అపారదర్శక పదార్థాల వలన నీడలు ఏర్పడతాయి.

→ కాంతి ఋజుమార్గంలో ప్రయాణించును.

→ కాంతి ఏదేని ఉపరితలంపై పడి, తిరిగి అదే యానకంలోకి ప్రయాణించుటను “కాంతి పరావర్తనం” అంటారు.

→ కాంతి పరావర్తన లక్షణాలు :

1. పతనకోణం విలువ పరావర్తన కోణం విలువకు సమానం.
2. పతన కిరణం, పతన బిందువు వద్ద తలానికి గీసిన లంబం మరియు పరావర్తన కిరణాలు ఒకే తలంలో ఉంటాయి.

→ ఫ్రెంచ్ న్యాయవాది, ఔత్సాహిక గణిత శాస్త్రవేత్త అయిన “పియరి. డి. ఫెర్మాట్” అను శాస్త్రవేత్త ‘కాంతి తక్కువ సమయం పట్టే మార్గంలోనే ప్రయాణిస్తుంది’ అని తెలియజేశాడు.

→ పతన కిరణం, పరావర్తన కిరణం మరియు లంబం ఉన్నటువంటి తలాన్ని “పరావర్తన తలం” అంటారు.

→ సమతల దర్పణంతో ఏర్పడ్డ ప్రతిబింబం యొక్క పరిమాణం, దూరం, పార్శ్వ విలోమం వంటి లక్షణాలు కలిగి ఉంటాయి.

→ సమతల దర్పణంలో ఏర్పడ్డ ప్రతిబింబ పరిమాణం, వస్తు పరిమాణాలు సమానం.

→ వస్తువుతో పోల్చినపుడు దర్పణంలోని ప్రతిబింబం మన కంటి వద్ద తక్కువ కోణం చేయడం వలన అది వస్తువు కన్నా చిన్నదిగా కనిపిస్తుంది.

→ సమతల దర్పణం వలన ఏర్పడిన ప్రతిబింబం పార్శ్వవిలోమం పొందుతుంది.

→ ఫెర్మాట్ నియమం : కాంతి కనిష్ఠ కాలమార్గంలో ప్రయాణిస్తుంది.

→ పరావర్తనం : నిరోధక తలం పై పతనమైన కాంతి వెనుతిరిగి అదే యానకంలోకి ప్రయాణించుట కాంతి లక్షణం.

→ పతనకిరణం : ఒక వస్తువు నుండి వచ్చిన కాంతి కిరణం దర్పణం పై పడితే, ఆ కిరణం పతన కిరణం అగును.

→ పరావర్తన కిరణం : దర్పణం పైన పడిన కాంతి కిరణము పరావర్తనం చెందితే దాన్ని పరావర్తన కిరణం అంటారు.

→ లంబం : పతన కిరణం ఏర్పరచిన పతన కోణం వద్ద తలానికి లంబంగా గీయబడిన రేఖ.

→ పతన కోణం : పతన బిందువు వద్ద పతన కిరణానికి, లంబానికి మధ్య గల కోణం.

→ పరావర్తన కోణం : పతన బిందువు వద్ద పరావర్తన కిరణకోణానికి, లంబానికి మధ్య గల కోణం.

→ పరావర్తన తలం : పతన కిరణం, పరావర్తన కిరణం, పతన బిందువు మరియు లంబములను కలిగి ఉండు ఉమ్మడి తలం.

→ పార్శ్వవిలోమం : దర్పణం వలన ఏర్పడు ప్రతిబింబంలో వస్తువు కుడి, ఎడమలు తారుమారుగా కనిపించు లక్షణం.

→ వస్తుదూరం : దర్పణం యొక్క వక్రతా కేంద్రం, వస్తువుకు గల దూరాన్ని “వస్తుదూరం” అంటారు.

→ ప్రతిబింబ దూరం : ఇది దర్పణపు వక్రతా కేంద్రం, ప్రతిబింబానికి గల దూరం.

→ ప్రధానార్ధం : వక్రతా కేంద్రం మరియు దర్పణ కేంద్రం గుండా పోతున్నట్లుగా సమాంతరంగా గీయబడిన రేఖ.

→ దర్పణ కేంద్రం : ఇది దర్పణం యొక్క మధ్య బిందువు.

→ నాభి : ప్రధాన్వానికి సమాంతరంగా ప్రయాణించే ‘కిరణాలు దర్పణం వల్ల పరావర్తనం చెంది ప్రధానాక్షం పై ఒక బిందువు వద్ద కేంద్రీకరింపబడు బిందువు.

→ నాభ్యంతరం : నాభి నుండి దర్పణ కేంద్రానికి గల దూరం.

Students can go through AP Board 8th Class Physical Science Notes 9th Lesson ద్రవాల విద్యుత్ వాహకత to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Physical Science Notes 9th Lesson ద్రవాల విద్యుత్ వాహకత

→ లోహాలు తమగుండా విద్యుత్ ను ప్రసరింపచేస్తాయి.

→ కొన్ని రకాల ఘనపదార్థాల వలె కొన్ని ద్రవాలు కూడా తమగుండా విద్యుత్ ను ప్రసరింపచేస్తాయి.

→ తమగుండా విద్యుత్ ను ప్రసరింపచేసే పదార్థాలను విద్యుత్ వాహకాలు అంటారు.

→ తమగుండా విద్యుత్ ను ప్రసరింప చేయని పదార్థాలను విద్యుత్ బంధకాలు లేదా అధమ విద్యుత్ వాహకాలు అంటారు.

→ పరిశుద్ధ నీటిని స్వేదన జలం అంటారు. స్వేదన జలం గుండా విద్యుత్ ప్రసరించదు.

→ వలయంలో అతి తక్కువ విద్యుత్ ప్రవాహం ఉన్నా కూడా LED వెలుగుతుంది.

→ విద్యుత్ ను తమగుండా ప్రసరింపనిచ్చే ద్రావణాన్ని విద్యుత్ విశ్లేష్యం అంటారు.

→ విద్యుత్ ను తమగుండా ప్రసరింపచేసే ద్రవాలు చాలా వరకు ఆమ్ల, క్షార మరియు లవణ ద్రావణాలు.

→ విద్యుత్ విశ్లేషణ పద్ధతి ద్వారా “ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్” చేయవచ్చును.

→ విద్యుత్ వాహకాలు : విద్యుతను తమగుండా ప్రవహింపచేసే పదార్థాలను విద్యుత్ వాహకాలు అంటారు.

→ విద్యుత్ బంధకాలు : విద్యుతను తమగుండా ప్రవహింపని పదార్థాలను విద్యుత్ బంధకాలు అంటారు.

→ LED : లైట్ ఎమిటింగ్ డయోడ్.

→ విద్యుత్ ధృవాలు (ఎలక్ట్రోలు) : విద్యుత్ ఘటంలో లోహపు పలకలను ఎలక్ట్రోలు అంటారు.

→ విద్యుత్ విశ్లేషణం : విద్యుత్ ప్రవహింపజేయడం వలన ద్రావణాలు వియోగం చెందే ప్రక్రియను విద్యుత్ విశ్లేషణం అంటారు.

→ విద్యుత్ విశ్లేష్యాలు (విద్యుద్విశ్లేష్యం) : విద్యుత్ ప్రవహింపచేసే ద్రావణాలను విద్యుత్ విశ్లేష్యాలు అంటారు.

→ ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ : విద్యుద్విశ్లేషణ ద్వారా ఎక్కువ ధర ఉన్న లోహాలను లేదా త్వరగా క్షయంగాని లోహాలను వేరే లోహంపై పల్చగా పూతపూయడాన్ని ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్ అంటారు.

→ విద్యుత్ ఘటం : రసాయన శక్తిని విద్యుత్ శక్తిగా మార్చే దానిని విద్యుత్ ఘటం (dry cell) అంటారు.

Students can go through AP Board 8th Class Physical Science Notes 8th Lesson దహనం, ఇంధనాలు మరియు మంట to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Physical Science Notes 8th Lesson దహనం, ఇంధనాలు మరియు మంట

→ ఒక పదార్థాన్ని గాలిలో (ఆక్సిజన్లో) మండించడాన్ని దహనం అంటారు.

→ దహన చర్యకు ఆక్సిజన్ అవసరము.

→ పదార్థాలను గాలిలో మండించినపుడు ఉష్ణం, కాంతిని విడుదల చేస్తాయి.

→ మంట దగ్గరకు తీసుకువచ్చినప్పుడు మండే గుణం గల పదార్థాలను దహనశీల పదార్థాలు అంటారు.

→ మంట దగ్గరకు తీసుకువచ్చినప్పుడు మండని గుణం గల పదార్థాలను దహనశీలికాని పదార్థాలు అంటారు.

→ ఏ ఉష్ణోగ్రత వద్దనైతే పదార్థం మండటం ప్రారంభిస్తుందో ఆ ఉష్ణోగ్రతను “జ్వలన ఉష్ణోగ్రత” అంటారు.

→ ఒకసారి పదార్థం మండటం ప్రారంభించి తర్వాత దాని నుండి వెలువడే ఉష్ణం ఆ పదార్థం పూర్తిగా, నిరంతరంగా మండటానికి ఉపయోగపడుతుంది.

→ జ్వలన ఉష్ణోగ్రత విలువ తక్కువగా ఉండి, త్వరగా మండే పదార్థాలను “త్వరగా మండే పదార్థాలు” అంటారు.

→ పదార్థాలు ఎటువంటి బాహ్య కారకం లేకుండానే పదార్థం మండడాన్ని “స్వతసిద్ధ దహనం” అంటారు.

→ పదార్థాలు అతి త్వరగా మండి కాంతిని, ఉష్ణాన్ని విడుదల చేయడాన్ని “శీఘ్ర దహనం” అంటారు.

→ ఒక కిలోగ్రాము ఇంధనం పూర్తిగా దహనమై ఉత్పత్తి చేసే ఉష్ణరాశిని ఆ ఇంధనం యొక్క కెలోరిఫిక్ విలువ అంటారు.

→ నూనె, పెట్రోలు వంటి పదార్థాలు మండుతున్నపుడు వాటిని ఆర్పడానికి నీరు పనికిరాదు.

→ కిరోసిన్, కరిగిన మైనం వంటివి వత్తిద్వారా పైకి చేరి వాయువుగా మారి దహనం చెందడం ద్వారా మంటను ఏర్పరుస్తాయి.

→ కొవ్వొత్తి మంట యొక్క నీలి రంగు ప్రాంతంలో బాబాష్పం రూపంలో గల మైనం ఆక్సిజన్ తో కలిసి పూర్తిగా దహనం చెందుతుంది.

→ దహనం (Combustion] : ఒక పదార్థము గాలిలోని ఆక్సిజన్ తో కలసి పూర్తిగా మండడాన్ని “దహనం” అంటారు.

→ దహనశీల పదార్థాలు [Combustible Material] : మంట దగ్గరకు తీసుకువచ్చినపుడు మండే గుణము ఉండే పదార్థాలను “దహనశీల పదార్థాలు” అంటారు.

→ దహనశీలికాని పదార్థాలు [Non- Combustible Material] : మంట దగ్గరకు తీసుకువచ్చినపుడు మండని పదార్థాలను “దహనశీలికాని పదార్థాలు” అంటారు.

→ జ్వలన ఉష్ణోగ్రత [Ignition Temperature] : ఏ కనిష్ఠ ఉష్ణోగ్రత వద్ద ఒక పదార్థం మండడం ప్రారంభిస్తుందో ఆ ఉష్ణోగ్రతను ఆ పదార్థం యొక్క జ్వలన ఉష్ణోగ్రత అంటారు.

→ త్వరగా మండే పదార్థాలు [Inflammable Substances] : జ్వలన ఉష్ణోగ్రత విలువ తక్కువగా ఉండి త్వరగా మండే పదార్థాలను “త్వరగా మండే పదార్థాలు” అంటారు.

→ స్వతస్సిద్ధ దహనం [Spontaneous Combustion] : పదార్థాలు ఏ ప్రత్యేకమైన కారణం లేకుండానే స్వతహాగా మండడాన్ని “స్వతస్సిద్ధ దహనం” అంటారు.

→ పేలుడు పదార్థాలు [Explosion Materials] : పదార్థాలను మండించినపుడు కాంతి, ఉష్ణం మరియు ధ్వని విడుదల చేసే పదార్థాలను “పేలుడు పదార్థాలు” అంటారు.

→ ఇంధనాలు [Fuels] : దహనం వల్ల ఉష్ణం మరియు కాంతిని విడుదల చేసే పదార్థాలను “ఇంధనాలు” అంటారు.

→ కెలోరిఫిక్ విలువ : ఒక కిలోగ్రాము ఇంధనం పూర్తిగా దహనమై ఉత్పత్తి చేసే ఉష్ణరాశిని ఆ ఇంధనం యొక్క కెలోరిఫిక్ విలువ అంటారు.

→ శీఘ్ర దహనం లేదా తక్షణ దహనం [Rapid Combustion] : పదార్థాలు అతి త్వరగా మండి కాంతి, ఉష్ణాన్ని విడుదల చేయడాన్ని “శీఘ్ర దహనం లేదా తక్షణ దహనం” అంటారు.
ఉదా : పెట్రో, వంటగ్యాస్, ఆల్కహాల్, కర్పూరం.

Students can go through AP Board 8th Class Physical Science Notes 7th Lesson నేలబొగ్గు మరియు పెట్రోలియమ్ to understand and remember the concept easily.

AP Board 8th Class Physical Science Notes 7th Lesson నేలబొగ్గు మరియు పెట్రోలియమ్

→ సహజ వనరులను తరిగిపోయే శక్తి వనరులు, తరగని శక్తి వనరులుగా వర్గీకరించవచ్చును.

→ ప్రాణుల యొక్క మృత అవశేషాలు కొన్ని వేల సంవత్సరాలపాటు భూమి లోపల కప్పబడి ఉండి అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత పీడనాలకు లోనవుట వలన శిలాజ ఇంధనాలు ఏర్పడతాయి.

→ బొగ్గు, పెట్రోలియం మరియు సహజవాయువులు శిలాజ ఇంధనాలు.

→ చమురు పరిశ్రమలలో చమురు ఘనపరిమాణాన్ని “బారెల్”లలో కొలుస్తారు.

→ కోక్, కోల్ తారు మరియు కోల్ గ్యాస్లు బొగ్గు యొక్క ఉత్పన్నాలు.

→ ప్లాంక్టన్ అనే సూక్ష్మజీవుల యొక్క మృత అవశేషాల నుండి పెట్రోలియం తయారవుతుంది.

→ పెట్రోలియం గ్యాస్, పెట్రోల్, డీజిల్, కిరోసిన్, పారఫిన్ మైనం, కందెనలు మొదలగునవి పెట్రోలియంను శుద్ధి చేయడం వలన పొందుతాము.

→ పెట్రోలియం నుండి గ్రహించబడిన ఉపయోగకరమైన పదార్థాలను పెట్రో రసాయనాలు అంటారు.

→ శిలాజ ఇంధనాల అతి వినియోగం గాలి కాలుష్యం, గ్రీన్ హౌజ్ ప్రభావం, భూతాపం వంటి సమస్యలతో పాటు అనేక ఆరోగ్య సమస్యలకు దారితీస్తుంది.

→ బయోడీజిల్‌ను వృక్ష తైలాలు లేదా జంతువుల క్రొవ్వుల నుండి తయారుచేస్తారు.

→ నేలబొగ్గు ప్రధానంగా ‘కార్బనను కలిగి ఉంటుంది.

→ పెట్రోలియం ప్రధానంగా హైడ్రోకార్బన్ సమ్మేళనాల మిశ్రమాలను కలిగి ఉంటాయి.

→ సి.యన్.జి మరియు సహజ వాయువులు పర్యావరణానికి సురక్షితమైన ఇంధనంగా ఉపయోగపడును.

→ నేలబొగ్గు నుండి కోక్ ను పొందే ప్రక్రియలో కోల్ గ్యాస్ ఉత్పత్తి అవుతుంది.

→ 1 బారెల్ = 159 లీటర్లకు సమానము.

→ నేల, నీరు, గాలి, పెట్రో వంటి వాటిని సహజ వనరులు అంటారు.

→ సహజవనరులు : ప్రకృతిలోని వివిధ వనరుల నుండి ఉత్పన్నమైన పదార్థాలను సహజవనరులు అంటారు.
ఉదా : నేల, నీరు, గాలి, మొదలగునవి.

→ పదార్థ శాస్త్రం : పదార్థాల గురించి వివరించే విజ్ఞానశాస్త్ర శాఖను పదార్థ శాస్త్రం అంటారు.

→ తరగని శక్తి వనరులు : శక్తి వనరులను ఎంత ఉపయోగించిన, ఎన్నటికీ తరిగిపోని శక్తి వనరులను తరగని శక్తి వనరులు అంటారు.

→ తరిగిపోయే శక్తి వనరులు : శక్తి వనరులను నిరంతరం వినియోగించడం వలన తరిగిపోతాయి. వాటిని తిరిగి ఉత్పత్తి చేయలేని వాటిని తరిగిపోయే శక్తి వనరులు అంటారు.

→ బారెల్ : 159 లీటర్ల ఘనపరిమాణాన్ని బారెల్ అంటారు.

→ పెట్రోలియం : ద్రవ స్థితిలో ముడిచమురు ఉండే శిలాజ ఇంధనాన్ని పెట్రోలియం అంటారు.

→ నేలబొగ్గు : ఘనస్థితిలో ఉండే శిలాజ ఇంధనాన్ని నేలబొగ్గు అంటారు.

→ సహజ వాయువు : వాయుస్థితిలో ఉండే శిలాజ ఇంధనాన్ని సహజవాయువు అంటారు.

→ సంపీడిత సహజవాయువు (సి.యన్.జి వాయువు) : అత్యధిక పీడనాల వద్ద సంపీడనం చెందించిన సహజవాయువును సి.యన్.జి. వాయువు అంటారు.

→ కోక్ : నేలబొగ్గును స్వేదనము లేక ఉష్ణ విశ్లేషణము చేసినపుడు ఏర్పడు దృఢమైన నల్లని సచ్ఛిద్ర పదార్థమును కోక్ అంటారు.

→ కోతారు : నేలబొగ్గును స్వేదనము చేసినపుడు ఏర్పడు దుర్వాసన కల నల్లటి చిక్కని ద్రవాన్ని కోతారు అంటారు.

→ కోల్ గ్యాస్ : నేలబొగ్గును స్వేదనము చేసినపుడు ఏర్పడు వాయువును కోల్ గ్యాస్ అంటారు.

→ ప్లాంక్టన్ : ప్లాంక్టన్ అనేది సూక్ష్మజీవి. ప్లాంక్టన్ సూక్ష్మజీవుల అవశేషాలు భూమి పొరలలో కొన్ని వేల సంవత్సరాల తర్వాత పెట్రోలియంగా రూపాంతరం చెందును.

→ కార్బోనైజేషన్ : భూమిలో గల జీవ పదార్థం నెమ్మదిగా నేలబొగ్గుగా మారే ప్రక్రియను కార్బోనైజేషన్ అంటారు.

→ పెట్రో రసాయనాలు : పెట్రోలియం మరియు సహజ వాయువుల నుండి పొందే ఉపయుక్తకరమైన పదార్థాలను పెట్రో రసాయనాలు అంటారు.

→ అంశిక స్వేదనము : ఒక సంక్లిష్ట మిశ్రమమును బాష్పీభవన ఉష్ణోగ్రతల ఆధారంగా స్వేదనము ద్వారా వేరుచేయడాన్ని అంశిక స్వేదనము అంటారు.

→ శిలాజ ఇంధనాలు : ప్రాణుల యొక్క మృత అవశేషాలు కొన్ని వేల సంవత్సరాలపాటు భూమి లోపల కప్పబడి ఉండి అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత పీడనాల వద్ద కార్బోనైజేషన్ జరిగి ఏర్పడే ఇంధనాలను శిలాజ ఇంధనాలు అంటారు.

→ భూతాపం (గ్లోబల్ వార్మింగ్) : ఇంధనాలను మండించడం వలన విడుదలయ్యే కార్బన్ డై ఆక్సైడ్, వాతావరణంలో మార్పులకు భూమి వేడెక్కుటను భూతాపం అంటారు.