AP State Board Notes

Students can go through AP Board 9th Class Biology Notes 11th Lesson జీవ భౌగోళిక రసాయనిక వలయాలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Biology Notes 11th Lesson జీవ భౌగోళిక రసాయనిక వలయాలు

→ భూమి మీద పర్యావరణం నుండి జీవులకు, జీవుల నుండి పర్యావరణానికి పోషకాల ప్రసరణ జరగడంలో ఇమిడి ఉండే నిర్దిష్ట మార్గాలను “జీవ భౌగోళిక వలయాలు” అంటారు.

→ జీవావరణంలోని వివిధ అంశాల మధ్య పదార్ధం, శక్తి బదిలీ కోసం పరస్పర చర్యలు జరుగుతాయి.

→ భూమి మీద పదార్థాల బదిలీ మార్గాన్ని నిర్దేశించేవి జీవ భౌగోళిక రసాయన వలయాలు.

→ నీరు సార్వత్రిక ద్రావణి. జీవకణంలో జరిగే వివిధ చర్యలకు చాలా అవసరం.

→ భూమి మీద ఉన్న నీటిలో దాదాపు 97% నీరు ఉప్పునీటి రూపంలో సముద్రంలో ఉంది. 3% మాత్రమే మంచినీరు.

→ కిరణజన్య సంయోగక్రియ, జీర్ణక్రియ, కణశ్వాసక్రియలతో సహా వివిధ జీవరసాయనిక చర్యలలో నీరు పాల్గొంటుంది.

→ జీవరాశి ఏర్పడడానికి కావలసిన సేంద్రీయ పదార్థాలలో అతిముఖ్యమైన మూలకాలు హైడ్రోజన్, ఆక్సిజన్ నీటి ద్వారానే లభ్యమవుతాయి.

→ వాతావరణంలోని నైట్రోజన్ 78% ఉన్నా మొక్కలు మరియు జంతువులు దీనిని ఆ రూపంలో వినియోగించుకోలేవు.

→ వాతావరణంలో క్రియారహితంగా ఉండే నైట్రోజనను కొన్ని రకాల జీవులు తమ శరీరంలో వివిధ సమ్మేళనాల రూపంలో నత్రజని స్థాపన చేయగలవు.
ఉదా : రైజోబియం, నైట్రో సోమోనాస్.

→ నేలలోని డీనైట్రిఫైయింగ్ బాక్టీరియాలు నైట్రేట్లను అమ్మోనియం రూపంలో మార్చటాన్ని నత్రీకరణం అంటారు.

→ నైట్రోజన్ సంబంధ పదార్థాలు ప్రధానంగా నైట్రేట్స్ లేదా అమ్మోనియం (NH₄⁺) అయాన్లను మొక్కలు, నేల నుండి గ్రహించడం స్వాంగీకరణం.

→ నైట్రేట్స్ మరియు ఇతర నైట్రోజన్ సంబంధ పదార్థాల నుంచి అమ్మోనియా (NH₃) ఉత్పత్తి కావటాన్ని అమ్మోనిఫికేషన్ అంటారు.

→ జంతు, వృక్ష కణాలలోకి చేరిన నైట్రోజన్ తిరిగి వాతావరణంలోకి చేరడాన్ని వినత్రీకరణం లేదా డినైట్రిఫికేషన్ అంటారు.

→ గాలి ఘనపరిమాణంలో కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ 0.04% గా ఉంటుంది.

→ మొక్కలలోనూ, ఇతర జీవులైన ఉత్పత్తిదారులలోనూ కిరణజన్య సంయోగక్రియ ద్వారా జీవరూపంలో కార్బన్ స్థాపన చేయబడుతుంది.

→ వాతావరణంలో ఉండే కార్బన్ డై ఆక్సైడ్, మీథేన్, కార్బన్ మోనాక్సైడ్, నీటి ఆవిరి వంటి గ్రీన్‌హౌజ్ వాయువులు భూమి ఉపరితలం పైనున్న వాతావరణాన్ని వేడెక్కించడాన్ని ‘గ్రీన్‌హౌజ్ ఎఫెక్టు’ అంటారు.

→ వాతావరణంలోకి కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ మరియు ఇతర గ్రీన్‌హౌజ్ వాయువులు ఎక్కువ మొత్తంలో విడుదల కావడం వలన భూ ఉష్ణోగ్రతలు పెరగడాన్ని గ్లోబల్ వార్మింగ్ అంటారు.

→ వాతావరణంలో 21% వరకు ఆక్సిజన్ మూలక రూపంలో ఉంటుంది.

→ వాయు సహిత బాక్టీరియా వ్యర్థ పదార్థాలను కుళ్ళింపచేయడానికి కావలసిన ఆక్సిజన్ మొత్తం పరిమాణాన్ని ‘జీవులకు అవసరమైన ఆక్సిజన్ (BOD) సూచిస్తుంది.

→ భూమి ఉపరితలం నుండి 15-30 కి.మీ దూరంలో వ్యాపించి ఉన్న స్ట్రాటోస్పియర్ లో ఎక్కువ మొత్తం ఓజోన్ పూరిత వాతావరణం ఉంటుంది.

→ ఓజోన్ పొర ప్రధానంగా సూర్యకాంతిలోని అతినీలలోహిత కిరణాలను శోషిస్తుంది.

→ కార్బోహైడ్రేట్లు, ప్రోటీన్లు, న్యూక్లిక్ ఆమ్లాలు మరియు కొవ్వులు వంటి జీవ అణువుల్లో ఆక్సిజన్ అత్యవసరమైన అంశంగా ఉంటుంది.

→ 1987లో ఓజోన్ పొర సంరక్షణ కోసం నిర్దేశించిన విధి విధానము మాట్రియల్ ప్రోటోకాల్ ప్రకారం క్లోరోఫ్లోరో కార్బన్స్ వంటి పదార్థాల ఉత్పత్తి మరియు సరఫరాను నియంత్రించడం.

→ జలచక్రం లేదా హైడ్రాలాజికల్ వలయం : నీరు నిరంతరం పునః చక్రీయం పొందే ప్రక్రియ.

→ నత్రజని వలయం : ఈ వలయంలో జడ స్వభావం కలిగి, వాతావరణంలో అణు రూపంలో ఉండే నైట్రోజన్ (N₂) జీవక్రియలకు ఉపయోగపడే రూపంలోకి మారుతుంది.

→ నత్రజని స్థాపన : వాతావరణంలోని నైట్రోజన్ వాయువు అమ్మోనియం మరియు నైట్రేట్లుగా మారటం.

→ నైట్రిఫికేషన్ : నేలలోని డీనైట్రిఫైయింగ్ బాక్టీరియాలు నైట్రేట్లను అమ్మోనియా రూపంలోకి మార్చటం.

→ స్వాంగీకరణం : నైట్రోజన్ సంబంధ పదార్థాలు, ప్రధానంగా నైట్రేట్స్ లేదా అమ్మోనియం అయాలను మొక్కలు, నేల నుండి గ్రహించడం.

→ అమ్మోనిఫికేషన్ : నైట్రేట్స్ మరియు ఇతర నైట్రోజన్ సంబంధ పదార్థాల నుంచి అమ్మోనియా (NH₃) ఉత్పత్తి కావడం.

→ వినత్రీకరణం : జంతు వృక్ష కణాలలో మనరూపంలో ఉన్న వైబ్రేట్స్ (NO₃^–) వాయు రూపంలో ఉండే (N₂)గా మారటం.

→ కార్బన్ వలయం : ఆవరణ వ్యవస్థలోని ఒక అంశము నుండి మరియొక అంశమునకు కార్బన్ కదలిక. సజీవ జీవులు మరియు నిర్జీవ వాతావరణం మధ్య కార్బన్ కదలిక.

→ గ్రీన్ హౌజ్ ఎఫెక్ట్ (Greenhouse effect : వాతావరణంలోని కార్బన్ డై ఆక్సెడ్, కార్బన్ మోనాక్సైడ్, మీథేన్, నీరు, వాయువులు గాలిలోని పరారుణ కిరణాలను గ్రహించి భూమిని వెచ్చగా ఉంచడం.

→ డీనైట్రిఫికేషన్ : జంతు, వృక్ష కణాలలోకి చేరిన నైట్రోజన్ తిరిగి వాతావరణంలోకి చేరడం విసత్రీకరణం లేదా డీనైట్రిఫికేషన్

→ ఓజోన్ పొర తగ్గటం : కొన్ని పరిశ్రమలు పాటిస్తున్న విధానాలు మరియు ఉత్పాదకాల వలన ఓజోన్ పొర తగ్గటం జరుగుతుంది.

→ గ్లోబల్ వార్మింగ్ : వాతావరణంలోని కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ మరియు ఇతర గ్రీన్ హౌజ్ వాయువులు ఎక్కువ మొత్తంలో విడుదల కావటం వలన భూ ఉష్ణోగ్రతలు పెరగడం.

→ ఆక్సిజన్ వలయం : వాతావరణంలోని ఆక్సిజన్ వివిధ జీవక్రియలకు మరియు వివిధ ఆక్సెలు ఏర్పడడానికి వినియోగించబడి కిరణజన్య సంయోగ క్రియ ద్వారా వాతావరణానికి చేరుతుంది.

→ ద్రవీభవనం : వాయువు ద్రవముగా మారే ప్రక్రియ.

→ అవక్షేపం : ద్రవము నుండి ఘనపదార్థమును వేరుచేసే రసాయన ప్రక్రియ.

Students can go through AP Board 9th Class Biology Notes 10th Lesson నేల కాలుష్యం to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Biology Notes 10th Lesson నేల కాలుష్యం

→ మనం నివసిస్తున్న భూగోళం నేల, నీటితోపాటు చుట్టూరా వాతావరణాన్ని, ఆకాశాన్ని కలిగి ఉంటుంది.

→ జలావరణం, శిలావరణం, జీవావరణం, వాతావరణాల మధ్య పరస్పర చర్య ఎన్నో సంవత్సరాలుగా కొనసాగుతున్నది.

→ నేల ప్రకృతి అందించిన ఒక అద్భుతమైన వనరు. నేల లేకుండా జీవనమే లేదు.

→ నేల ఏర్పడడం ఒక సుదీర్ఘమైన సంక్లిష్ట ప్రక్రియ.

→ పంటల నాణ్యత – అది పండే నేల స్వభావంపై ఆధారపడి ఉంటుంది.

→ నేల ప్రాథమిక ధర్మాలను భౌతిక, రసాయనిక, జీవసంబంధ అనే మూడు రకాల ధర్మాలుగా వర్గీకరించవచ్చు.

→ నేలయందలి జంతు సంబంధ పదార్థాలలో మొక్కల పెరుగుదలకు అవసరమయ్యే నైట్రోజన్, ఫాస్ఫరస్, పొటాషియం మొదలైన పోషకాలు ఉంటాయి.

→ ఒక నేలలో పెరిగే వృక్షజాలం గురించి, జంతుజాలం గురించి తెలుసుకోవాలంటే ఆ నేలకు సంబంధించిన pH విలువను తెలుసుకోవడం అవసరం.

→ భూమి మీద ఉన్న వైవిధ్యభరితమైన ఆవరణ వ్యవస్థలలో నేల ప్రధానమైనది.

→ నేలలో ఉండే సూక్ష్మజీవులు జీవ సంబంధ మూలకాలను అనగా సేంద్రియ స్థితిలో ఉన్న వాటిని నిరింద్రియ పదార్థాలుగా మార్చడాన్ని ఖనిజీకరణం అంటారు.

→ నేలకు గల సారవంతత దానికి నీటిని నిలిపి ఉంచుకునే శక్తి, మొక్కలకు కావలసిన పోషకాలను కలిగి ఉండి అవసరమైన పరిమాణంలో నేరుగా అందించగలగడం మీద ఆధారపడి ఉంటుంది.

→ వ్యవసాయంలో ఎక్కువ దిగుబడులు పొందాలంటే నేల సారవంతతను కాపాడుకునే సరైన యాజమాన్య పద్ధతులు పాటించాలి.

→ వివిధ రకాల వనరుల నుండి తయారయ్యే వ్యర్థాలను రెండు రకాలుగా విభజించవచ్చు. అవి :

1. నేలలో కలసిపోయే చెత్త
2. నేలలో కలసిపోని చెత్త.

→ పదార్ధాలు విచ్ఛిన్నమైన చిన్న చిన్న సరళ పదార్థాలుగా మారిపోవడాన్ని కుళ్ళిపోవడం అంటారు.

→ నేల కాలుష్యం అనగా నేల సారం లేదా నాణ్యతపై ప్రతికూల ప్రభావం చూపే పదార్థాల చేరిక అని అర్ధం. నేలలో చేరే వ్యర్థాల ఆధారంగా నేల కాలుష్యాన్ని మూడు రకాలుగా వర్గీకరించవచ్చు. అవి :

1. వ్యవసాయం వల్ల నేల కాలుష్యం
2. పారిశ్రామిక ఘన, ద్రవ వ్యర్థాల వల్ల నేల కాలుష్యం
3. పట్టణీకరణవల్ల వెలువడే కాలుష్యం.

→ నేల నాణ్యత, నిర్మాణాన్ని మరియు లవణాలను క్షీణింపచేసే కారకాన్ని, లేదా నేలలోని జీవుల సమతుల్యతను ఆటంకపరచే కారకాన్ని నేల కాలుష్య కారకం అంటారు.

→ శిలీంధ్ర నాశకాలు జంతువులలో మరియు మానవులలో విష ప్రభావాన్ని కలిగించడమే కాకుండా నేలసారాన్ని తగ్గిస్తాయి.

→ అపాయకరమైన రసాయనిక శకలాలు ఆహారపు గొలుసు ద్వారా జీవుల్లోకి ప్రవేశించడాన్ని జైవిక వ్యవస్థాపనం అంటారు.

→ వివిధ చర్యల ద్వారా సమాజం చేత ఒకసారి వాడుకొని పారవేయబడిన కర్బన, అకర్బన పదార్థాలు వ్యర్థాలు అన్నింటిని ఘనరూప వ్యర్థాలు అనవచ్చు. ఘనరూప వ్యర్థాలను అవి ఉత్పత్తి స్థానాన్ని బట్టి మూడు రకాలు. అవి :

1. మున్సిపల్ ఘనరూప వ్యర్థాలు
2. ప్రమాదకరమైన ఘనరూప వ్యర్థాలు
3. సంక్రమణకు గురిచేసే ఘనరూప వ్యర్థాలు.

→ గాలి లేదా నీరు ద్వారా మట్టి పై పొరలు కొట్టుకొనిపోవడం వల్ల మృత్తిక క్రమక్షయం ఏర్పడుతుంది.

→ అడవులు, గడ్డి మైదానాలు నేలను గట్టిగా పట్టి ఉంచడం ద్వారా నేల క్రమక్షయానికి గురి కాకుండా కాపాడుతున్నాయి.

→ తగ్గించడం (Reduce), తిరిగి ఉపయోగించడం (Reuse), మరలా వాడుకునేందుకు (Recycle) వీలుగా మార్చడం, తిరిగి చేయడం (Recover) (4R system) అనే పద్ధతుల ద్వారా ఘనరూప వ్యర్థాలను తగ్గించవచ్చు.

→ ఆక్సిజన్ నియంత్రిత పరిస్థితుల్లో లేదా ఆక్సిజన్ లేకుండా పదార్థాలను మండించడం పైరాలసిస్.

→ ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్ద పదార్థాలను మండించడం ఇన్‌సినరేషన్.

→ జీవసంబంధ పద్ధతుల ద్వారా కాలుష్య కారకాలను తొలగించడాన్ని జైవిక సవరణీకరణ అంటారు.

→ నేల కాలుష్యం : నేలలో విషరసాయనాలు పేరుకొనిపోవడం, లవణాలు రేడియోధార్మిక పదార్థాలు లేదా వ్యాధులను కలిగించే కారకాలు. మొక్కల పెరుగుదలకు, జంతుజాల ఆరోగ్యాన్ని ఆటంకపరచేవి చేరడం.

→ జైవిక నేల : జీవులను కలిగియున్న నేల.

→ ఖనిజీకరణం : నేలలో ఉండే సూక్ష్మజీవులు జీవసంబంధ మూలకాలను అనగా సేంద్రియ స్థితిలో ఉన్న వాటిని నిరింద్రియ పదార్థాలుగా మార్చే ప్రక్రియ.

→ జైవిక వ్యవస్థాపనం : అపాయకరమైన రసాయనిక శకలాలు ఆహారపు గొలుసు ద్వారా జీవుల్లోకి ప్రవేశించడం.

→ ఘనరూప వ్యర్థాలు : వివిధ చర్యల ద్వారా సమాజం చేత ఒకసారి వాడుకొని పారవేయబడిన కర్బన, అకర్బన పదార్థాలు, వ్యర్థాలు.

→ భూగర్భ కాలుష్యం : భూమిలోపలి పొరలు వివిధ రకాల రసాయన పదార్థములచే కలుషితం కావడం.

→ పైరాలసిస్ : ఆక్సిజన్ నియంత్రిత పరిస్థితుల్లో లేదా ఆక్సిజన్ లేకుండా పదార్థాలను మండించడాన్ని పైరాలసిస్ అంటారు.

→ ఇన్సనరేషన్ : అతి ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్ద పదార్థములను మండించే ప్రక్రియ.

→ జైవిక సవరణీకరణ : జీవ సంబంధ పద్ధతుల ద్వారా కాలుష్య కారకాలను తొలగించడం.

→ వాతావరణం : భూమి చుట్టూ ఆవరించబడిన గాలి పొర.

→ శిలావరణం : భూమి మీద ఉన్న రాతి పొరల సముదాయం.

→ జలావరణం : భూమి మీద ఉన్న నీటి వనరుల మొత్తం.

→ జీవావరణం : జీవుల మనుగడకు ఆధారాన్నిచ్చే అన్ని మండలాలు.

Students can go through AP Board 9th Class Biology Notes 9th Lesson వివిధ ఆవరణ వ్యవస్థలలో అనుకూలనాలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Biology Notes 9th Lesson వివిధ ఆవరణ వ్యవస్థలలో అనుకూలనాలు

→ అనుకూలనాలు అనగా ఒక నిర్ణీత వాతావరణమునకు అనుగుణంగా ఒక జీవిలో కలిగే శరీర మరియు నిర్మాణాత్మక లక్షణము.

→ ఒక జీవి ప్రకృతిలో తన అవసరాలకు అనుగుణంగా అనుకూలనమైన పరిస్థితులను సృష్టించుకుంటుంది.

→ జీవులు మనుగడ సాగించాలంటే వాటికి ఆవాసము, ఆహారము, కాంతి, గాలి మరియు అనేక అవసరాలు కావాలి.

→ రసభరిత కాండాలు, ఆకులు లేకపోవటం మరియు లోతైన వేరు వ్యవస్థ కలిగి ఉండడం ఎడారి మొక్కలలో అనుకూలనాలు.

→ ఎడారులలో నివసించే జంతువులు కూడా అనుకూలనాలు చూపిస్తాయి.

→ ప్లవకాల లాంటి కిరణజన్య సంయోగక్రియ జరిపే సూక్ష్మజీవులు వాటి కణాలలో ఉండే నూనె బిందువుల సహాయంతో నీటిపై తేలతాయి.

→ ప్రతి సముద్రపు ప్రాణి ఒక నిర్ణీత స్థలంలో ఉండే లవణీయత, ఉష్ణోగ్రత, వెలుతురు లాంటి మార్పులకు అనుగుణంగా అనుకూలనాలు ఏర్పరచుకుంటుంది.

→ కొన్ని సముద్రపు జీవుల్లో శరీర ప్లవనాన్ని సమతాస్థితిలో ఉంచడానికి ఈత తిత్తులు ఉంటాయి.

→ నీటిలో నివసించే జీవులు నీటి యొక్క పీడనాన్ని తట్టుకునే విధంగా అనుకూలనాలు కలిగి ఉంటాయి.

→ సముద్ర పీడనం వైవిధ్యమైన పరిస్థితులు మరియు ఆవాసాలకు అనుకూలించబడినది.

→ సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థలో సహజీవనం, రక్షించుకునే ప్రవర్తన, దాక్కోవడం, ప్రత్యుత్పత్తి వ్యూహాలు, సమాచార సంబంధాలకు అనుకూలనాలు ఉంటాయి.

→ కాంతి ప్రసారం ఆధారంగా సముద్ర ఆవరణ వ్యవస్థను యూఫోటిక్ మండలం, బేత్యల్ మండలం మరియు అబైసల్ మండలాలుగా విభజించారు.

→ మంచినీటి ఆవరణ వ్యవస్థ నందు లిట్టోరల్ మండలం, లిమ్నెటిక్ మండలం మరియు ప్రొఫండల్ మండలం కలవు.

→ పాక్షికంగా నీటిలో మునిగి ఉండే మొక్కల కాండాలు, ఆకులు, వేర్లలో గాలితో నిండిన అనేక ఖాళీ స్థలాలు ఉంటాయి.

→ సమశీతోష్ణ ప్రాంతంలోని మొక్కలు శీతాకాలం ప్రారంభం కాకముందే ఆకులు రాల్చుతాయి.

→ ఉష్ణమండలాల్లోని కొన్ని మొక్కలు వేసవి మొదలుకాకముందే ఆకులు రాల్చుతాయి.

→ శీతల ప్రదేశాలలో నివసించే జీవులు చర్మాల కింద దళసరి కొవ్వు పొరను నిల్వ చేసుకుంటాయి లేదా దళసరి బొచ్చుతో శరీరాలను కప్పి ఉంచుతాయి.

→ అత్యుష్ణ, అతిశీతల పరిస్థితుల నుండి రక్షించుకోవడానికి కొన్ని జంతువులు శీతాకాలపు సుప్తావస్థ మరియు గ్రీష్మకాల సుప్తావస్థను అవలంబిస్తాయి.

→ సముద్ర అడుగు భాగాలలో నివసించే జంతువులు చాలావరకు భక్షకాలు మరియు పారిశుధ్యజీవులు.

→ మడ అడవులు : సముద్ర తీర ప్రాంతాలలో పెరిగే చెట్లు.

→ అనుకూలనాలు : వివిధ పరిస్థితులలో జీవులు జీవించడానికి కొంతకాలం తరువాత వాటికి అనుగుణంగా మారటం.

→ గులకరాళ్ళ మొక్కలు : ఎడారి మొక్కలందు నీటిని నిలవచేసే ఆకులు. ఉదా : బ్రహ్మజెముడు, సాగజెముడు.

→ విశాచరులు : రాత్రి సమయంలో మాత్రమే సంచరించే జంతువులు.

→ ఆవరణ వ్యవస్థలు : జీవావరణం యొక్క ప్రమాణము. దీనిలో నిర్జీవ మరియు సజీవ అంశాలు ఉంటాయి.

→ కిరణజన్య సంయోగక్రియ : స్వయంపోషక జీవులు కార్బన్ డై ఆక్సైడ్, నీరు ఉపయోగించి పత్రహరితము, సూర్యకాంతి సమక్షములో పిండిపదార్థాలను తయారుచేసే జీవక్రియ.

Students can go through AP Board 9th Class Biology Notes 8th Lesson వ్యవసాయోత్పత్తుల పెంపుదల – మన ముందున్న సవాళ్లు to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Biology Notes 8th Lesson వ్యవసాయోత్పత్తుల పెంపుదల – మన ముందున్న సవాళ్లు

→ పెరుగుతున్న జనాభా అవసరాలకు అనుగుణంగా ఆహారోత్పత్తిని పెంచడం భారతదేశానికి ఒక పెద్ద సవాలు వంటి అంశము.

→ అధిక ఆహార ఉత్పత్తి నాటిన విత్తన రకం, నేల స్వభావం, నీటి లభ్యత, ఎరువులు, పోషక పదార్థాల అందుబాటు, వాతావరణం, పంటపై క్రిమికీటకాల దాడి, కలుపు మొక్కల పెరుగుదలను అదుపు చేయడం మీద ఆధారపడి ఉంటుంది.

→ పంటమార్పిడి పద్దతి వలన నేల సారవంతం అవుతుంది.

→ మిశ్రమ పంట విధానం వలన రకరకాల పంటలు పండించటం మాత్రమే కాకుండా, ఉత్పత్తిలో కూడా పెరుగుదల ఉంటుంది.

→ పంట ఉత్పత్తిని పెంచడంలో నీటి పారుదల ముఖ్య పాత్ర వహిస్తుంది.

→ మొక్కలు పిండి పదార్థం తయారుచేయడానికి 0.1 శాతం నీటిని మాత్రమే వినియోగించుకుంటాయి.

→ నీటిలో కరిగిన పోషక పదార్థాలను మాత్రమే మొక్కలు వేళ్ళ ద్వారా గ్రహిస్తాయి.

→ విత్తనములలో మనకు కావలసిన లక్షణాలను పొందడానికి సంకరణ మరియు జన్యు ఇంజనీరింగ్ పద్ధతులు ఉపయోగపడతాయి.

→ పత్ర రంధ్రాల ద్వారా బాష్పోత్సేకము మరియు నీటి సంగ్రహణ జరుగుతుంది.

→ స్థూల పోషకాలు మొక్కలకు అధిక పరిమాణంలో అవసరం.
ఉదా : నత్రజని, భాస్వరము, పొటాషియం మొదలగునవి.

→ సూక్ష్మ పోషకాలు మొక్కలకు తక్కువ పరిమాణంలో అవసరం.
ఉదా : ఇనుము, బోరాన్, మాంగనీసు, జింక్ మొదలగునవి.

→ నీటి వసతి తక్కువగా ఉన్న ప్రాంతాలలో ఆరుతడి పంటలు పండించాలి.

→ చిక్కుడు జాతి మొక్కలందు ఉండు వేరు బుడిపెలు నత్రజనిని మొక్కకు అందిస్తాయి.

→ మొక్కల, జంతువుల విసర్జితాలు కుళ్ళింపచేసినప్పుడు సేంద్రియ ఎరువులు ఏర్పడతాయి.

→ పంటమార్పిడి, సేంద్రియ ఎరువులు మరియు రసాయనిక ఎరువుల ద్వారా పోషకాలు నేలలో చేరతాయి.

→ కొన్ని రకాల పంటలను పండించిన తరువాత వాటిని నేలలో కలిపి దున్నుతారు. వీటిని పచ్చిరొట్ట ఎరువులు అంటారు.

→ వాతావరణము మరియు నేల నుండి సూక్ష్మజీవులు పోషకాలను తయారుచేయడమును జీవ ఎరువులు అంటారు.

→ ఏ మొక్క ఆకులనైనా పచ్చిరొట్ట ఎరువుగా ఉపయోగించవచ్చు.

→ భూమికి సంబంధించిన పరిజ్ఞానమును భూసార పరీక్షా కేంద్రాలు ఇస్తాయి.

→ సేంద్రీయ సేద్యంలో అధిక దిగుబడి సాధించడం కోసం రైతులు రసాయన ఎరువులకు బదులుగా సేంద్రియ ఎరువులను ఉపయోగిస్తారు.

→ సేంద్రియ ఎరువులు వాడడం వల్ల నేలలో హ్యూమస్ చేరి, నీటిని నిల్వ చేసుకునే శక్తి నేలకు పెరుగుతుంది.

→ కీటకనాశనులు, శిలీంధ్రనాశకాలను, కలుపునాశనులు వాడడం వల్ల మానులు నేలలోనే మిగిలిపోతాయి.

→ వర్షాలు పడినప్పుడు నీటిలో కరిగి నీటి వనరులను కలుషితం చేస్తాయి.

→ ఆహారపు గొలుసు : ఆవరణ వ్యవస్థలో పరభక్షి, భక్షక సంబంధాన్ని తెలుపుతుంది. దీనిలో ఉత్పత్తిదారులు, వినియోగదారులు ఉంటారు.

→ పర్యావరణ శాస్త్రం : మొక్కలు, జంతువులు ఒకదానికి మరియొక దానికి మరియు పర్యావరణమునకు కలిగిన సంబంధమును శాస్త్రీయంగా అధ్యయనం చేయటం.

→ ఖరీఫ్ పంటలు : వర్షాకాలము లేదా ఋతుపవన కాలములో పండించబడే పంటలు.
ఉదా : వరి, చెరకు, మొక్కజొన్న మొదలగునవి.

→ మిశ్రమ పంట : ఒకే కాలంలో, ఒకే ప్రాంతంలో రెండు వేరు వేరు పంటలను పండించడాన్ని మిశ్రమ పంట అంటారు.
ఉదా : బఠాణీతో పెసలు.

→ రబీ పంట : చలికాలం నందు విత్తులు జల్లి వేసవికాలం నందు కోతకు వచ్చే పంటలు.
ఉదా : గోధుమ, బార్లి, నువ్వులు మొదలగునవి.

→ ఎరువులు : నేల సారాన్ని మరియు మొక్క పెరుగుదలను ఎక్కువ చేసే పదార్థాలు.

→ స్థూల పోషకాలు : మొక్కలకు ఎక్కువ మొత్తంలో అవసరం అయ్యే పోషకాలు.
ఉదా : నత్రజని, భాస్వరం, పొటాషియం.

→ సూక్ష్మ పోషకాలు : తక్కువ మొత్తం (పరిమాణం)లో అవసరం అయ్యే పోషకాలు.
ఉదా: ఇనుము, మాంగనీస్, బోరాన్, జింక్, కాపర్.

→ పంటమార్పిడి : సంవత్సరాల తరబడి ఒకే పంటను పండించకుండా, ఒక పంట తరువాత వేరే ఇతర పంటను పండించే ప్రక్రియను పంటమార్పిడి అంటారు. ఉదా: వరి పండించిన తరువాత లెగ్యుమినేసి వంటలైన పిల్లిపెసర, శనగ పండించటం.

→ భూసార పరీక్షా కేంద్రాలు : నేల సారవంతమును పరీక్షించే కేంద్రాలు. నేలకు సంబంధించిన విషయాలు తెలుసుకోవచ్చు.

→ జీవ ఎరువులు : సూక్ష్మజీవులు వాతావరణము మరియు నేల నుండి మొక్కలకు తయారుచేసి ఇచ్చే ఎరువులు.

→ పరభక్షక కీటకాలు : ఇతర కీటకాలను తినే కీటకాలు.

→ కీటక నాశనులు : కీటకాలను సంహరించే రసాయన పదార్థాలు.

→ కలుపు మొక్కలు : పంట మొక్కలలో పెరిగే నిరుపయోగమైన మొక్కలు.

→ శిలీంధ్ర నాశనులు : మొక్కలను ఆశించే శిలీంధ్రాలను నాశనము చేయు రసాయన పదార్థాలు.

→ నీటి పారుదల : పంట మొక్కలకు నీటిని అందించే విధానం.

→ పొడి సేద్యం : నీరు సక్రమంగా లభ్యం కాని ప్రదేశాలలో పంటలు పండించే విధానం.

→ కీటకాహారులు : కీటకాలను ఆహారముగా తీసుకునే జీవులు.

→ రోగ నిరోధకత : కీటక నాశనులను ఉపయోగిస్తూ పోతే కీటకాలు వాటిని నాశనం చేసే రసాయనాలకు చనిపోకపోవడం.

→ పత్ర రంధ్రాలు : మొక్క బాహ్య చర్మమునందు ఉండు సూక్ష రంధ్రాలు. బాష్పోత్సేకమునకు సహాయపడతాయి. వాయువుల మార్పిడి వీటి ద్వారా జరుగుతుంది.

→ బాక్టీరియా వర్ధనం : వ్యాధి నిర్ధారణ క్రమంలో బాక్టీరియా బాహ్య రూపము మరియు గుర్తింపునకు వాడే మొదటి మెట్టు.

→ సేంద్రీయ సేద్యం : నేల స్వభావాన్ని, సారవంతాన్ని పెంచే సేద్యం. రైతులు సహజ ఎరువులు వాడడం మరియు సహజ శత్రువులతో కీటకాలను అదుపులో పెట్టడం జరుగుతుంది.

→ వర్మీకంపోస్ట్ : వానపాముల విసర్జితం బలమైన ఎరువుగా ఉపయోగపడుతుంది. దీనినే వర్మీకంపోస్ట్ అంటారు.

Students can go through AP Board 9th Class Biology Notes 6th Lesson జ్ఞానేంద్రియాలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Biology Notes 6th Lesson జ్ఞానేంద్రియాలు

→ కన్ను, చెవి, ముక్కు, నాలుక, చర్మంలు జ్ఞానేంద్రియాలు.

→ జ్ఞానేంద్రియాలు కలిసికట్టుగా పనిచేస్తాయి. ఇంద్రియ జ్ఞానాన్ని అందిస్తాయి.

→ మన శరీరం బాహ్యప్రేరణలను జ్ఞానేంద్రియాల ద్వారా గ్రహిస్తుంది.

→ ప్రకృతిలోని కొన్ని పరిస్థితులు, పదార్థాలు మన శరీరంలో ఇంద్రియ జ్ఞానం కలిగేలా ప్రేరేపిస్తాయి.

→ జ్ఞానేంద్రియాలు చేసే పనులన్నింటికీ కేంద్రం మెదడు.

→ మన కంటిలో కంటి రెప్పలు, కనురెప్ప రోమాలు, కనుబొమ్మలు, కంటిగ్రుడ్డు, అశ్రు గ్రంథులు ఉంటాయి.

→ దృఢస్తరం, రక్తపటలం, నేత్రపటలం అనేవి. కంటిలోని మూడు ముఖ్య పొరలు.

→ తారకకు వెనుక ద్వికుంభాకార కటకం ఉంటుంది. దీనిని సరిచేయవచ్చు.

→ నేత్ర పటలం చిరుకాంతితో చూడడానికి దండాలు, కాంతివంతమైన వెలుతురులో చూడడానికి శంకువులు కలిగి ఉంటుంది.

→ దృక్ నాడి కంటిని దాటి బయటకు వచ్చేచోటు, దృష్టి జ్ఞానం అసలు లేని ప్రాంతమే అంధచుక్క.

→ దృష్టి జ్ఞానం బాగా ఉండే భాగమే ఫోవియా.

→ కన్ను నేత్రపటలంపై ప్రతిబింబాన్ని ఏర్పరుస్తుంది.

→ కటకం వల్ల ఏర్పడే ప్రతిబింబంలో ఎడమ కుడిగాను, తలకిందులుగాను ఉంటుంది.

→ హ్రస్వదృష్టి (మయోపియా) నందు ప్రతిబింబం నేత్రపటలం ముందు ఏర్పడుతుంది.

→ దీర్ఘదృష్టి (హైపర్ మెట్రోపియా) నందు ప్రతిబింబం నేత్రపటలం వెనుకగా ఏర్పడుతుంది.

→ అవసరం లేని పదార్థం కంటిలో పడితే వెంటనే అశ్రుగ్రంథులు ప్రేరేపితమై ఆ పదార్థాన్ని బయటకు పంపిస్తాయి.

→ కంటిపాప ఎవరికి వారికే ప్రత్యేకంగా ఉంటాయి. గుర్తింపు కోసం ఉపయోగిస్తారు.

→ కంటికి వచ్చే ముఖ్యమైన వ్యాధులు, లోపాలు : రేచీకటి, పొడిబారిన కళ్ళు, హ్రస్వదృష్టి, దీర్ఘదృష్టి, గ్లూకోమా, కంటిశుక్లం, వర్ణాంధత మొదలైనవి.

→ చెవి వినడానికి, శరీర సమతుల్యతను కాపాడడానికి ఉపయోగపడుతుంది.

→ వెలుపలి చెవి, మధ్య చెవి, అంతర చెవి అనేవి చెవియందలి మూడు భాగాలు.

→ సెరుమినస్ గ్రంథులు మరియు తైలగ్రంథులు వెలుపలి చెవి నందలి శ్రవణకుల్యను మృదువుగా ఉంచటానికి తోడ్పడతాయి.

→ శ్రవణకుల్య చివర కర్ణభేరి ఉంటుంది.

→ మధ్యచెవిలోని ఎముకల గొలుసునందలి కూటకము లేక సుత్తి, దాగలి లేక పట్టెడ, కర్ణాంతరాస్థి లేక అంకవన్నె ఉంటాయి. ఇవి ప్రకంపనాలను పెంచడంలో సహాయపడతాయి.

→ లోపలి చెవిలో త్వచాగహనంను ఆవరించి అస్థి గహనం ఉంటుంది.

→ నాసికా కుహరం నందలి శ్లేష్మసరంలో ఘోణ గ్రాహకాలు ఉంటాయి.

→ సుమారు పదివేల రుచికణికలు నాలుకలో ఉండే సూక్ష్మాంకురాల గోడల్లో ఉంటాయి.

→ సంప్రదాయ నాలుగు రుచులు తీపి, పులుపు, చేదు, ఉప్పునకు అదనముగా ఐదవ రుచి ఉమామిగా పరిగణించబడుతుంది.

→ మెదడులోని ప్రత్యేక భాగాలకు రుచులను తీసుకుపోయే నాడి ‘హాటలైన్’ నాడి.

→ చర్మం నందలి స్పర్శగ్రాహకాలు స్పర్శజ్ఞానాన్ని కలిగిస్తాయి.

→ అన్ని అవయవాల కంటే చర్మం అతి పెద్దది.

→ చర్మం నందలి అంతశ్చర్మం నందు స్వేదగ్రంథులు, తైలగ్రంథులు, రోమపుటికలు, రక్తనాళాలు, కొవ్వులు ఉంటాయి.

→ కంటిచూపులో బలహీనులైన ప్రత్యేకావసరాలు గల విద్యార్థులు స్పర్శ ద్వారా బ్రెయిలీ లిపిని చదువగలరు.

→ ఒక ప్రతిబింబం ముద్ర నేత్రపటలం మీద సుమారు 1/6 సెకన్లు మాత్రమే ఉంటుంది.

→ జ్ఞాన గ్రాహకాలు : జ్ఞాన అవయవములందు ఉండేవి. జీవి అంతర, బాహ్య వాతావరణములందు ప్రేరణలకు ప్రతిస్పందించేవి.

→ అశ్రు గ్రంథులు : అశ్రువులను విడుదల చేయు గ్రంథులు. కంటిలో ఉంటాయి.

→ ప్రేరణ : ఒక పనిని ప్రభావితం చేసే బాహ్యపదార్థాలు.

→ కంటిపొర : కంటి ముందరభాగంలో ఉండే ఉపకళా కణజాలంతో తయారైన పొర.

→ దృఢస్తరం : కంటిని ఆవరించి ఉండు పొర, దళసరిగా, గట్టిగా, తంతుయుతంగా, స్థితిస్థాపకత లేకుండా తెలుపురంగులో బాహ్యంగా ఉండే పొర.

→ శుక్లపటలం : దృఢస్తరం ఉబ్బుట వలన ఏర్పడే భాగం.
కంటిపాప ముందు ఏర్పడే కిటికి వంటి భాగం.

→ కంటిపాప : తారక చుట్టూ రక్తపటలంచే ఏర్పడిన భాగం.

→ తారక : కంటి మధ్యభాగములోనున్న చిన్న, గుండ్రని ప్రదేశము.

→ రక్తపటలం : కంటిని ఆవరించి ఉండు ఆరోపొర. ఈ పొర నలుపురంగులో ఉండి అనేక రక్తనాళాలను కలిగి ఉంటుంది.

→ అవలంబిత స్నాయువులు : తారక వెనుక ఉండే ద్వికుంభాకార కటకమునకు కలుపబడి ఉండేవి.

→ నేత్రోదక కక్ష : కటకంచే రెండుగా విభజింపబడిన కంటిగుడు లోపలి ఒక భాగం. దీనిలో నీరు వంటి ద్రవం ఉంటుంది.

→ కాచావత్ కక్ష : కటకంచే రెండుగా విభజింపబడిన కంటిగుడ్డు లోపలి రెండవ భాగం. దీనిలో జెల్లీ వంటి ద్రవం ఉంటుంది.

→ నేత్రపటలం : కంటి లోపల ప్రతిబింబం ఏర్పడే భాగం. దీనిలో దండాలు. శంకువులు అనే కణాలు, దృష్టిజ్ఞానం లేని అంధచుక్క దృష్టిజ్ఞానం గల పచ్చచుక్క ఉంటాయి.

→ అంధచుక్క : నేత్రపటలంలో దృష్టి జ్ఞానం లేని ప్రదేశం.

→ ఫోవియా : నేత్రపటలంలో మంచి దృష్టి జ్ఞానం కలిగిన ప్రదేశం. దీనిని పచ్చచుక్క లేదా మాక్యులా అని కూడా అంటారు.

→ దృక్ నాడి (దృష్టినాడి) : నాడీకణాలన్నీ కట్టలాగా కలసి ఏర్పడిన నాడి కంటి లోపలికి వచ్చే కాంతి ప్రేరణలను లేదా ప్రచోదనాలను మెదడుకు పంపిస్తుంది.

→ రేచీకటి : ఇది ఒక కంటి వ్యాధి. చిమ్మచీకటి నందు. రాత్రి సమయాలలో వస్తువులను చూడలేకపోవటం.

→ హ్రస్వదృష్టి (మయోపియా) : ఒక రకమైన దృష్టి లోపం. ప్రతిబింబాలు నేత్రపటలానికి ముందుగా ఏర్పడతాయి. దూరపు వస్తువులను సరిగా చూడలేకపోవటం.

→ దీర్ఘదృష్టి (హైపర్ మెట్రోపియా) : ఒక రకమైన కంటి లోపం (దృష్టి లోపం). ప్రతిబింబాలు నేత్రపటానికి వెనుకగా ఏర్పడతాయి. దూరపు వస్తువులు సక్రమముగా కనబడతాయి. దగ్గర వస్తువులు సరిగా కనబడవు.

→ శుక్లం : కంటి వ్యాధి. కంటిపొర పైభాగమున పలుచని పొర ఏర్పడుతుంది. కటకం తెల్లగా మారుతుంది.

→ వర్ణాంధత : ఒక రకమైన దృష్టి లోపం. వివిధ రంగుల మధ్యగల భేదములను గుర్తించలేకపోవటం.

→ పిన్నా : మన తలభాగాన ఇరువైపులా కంటికి కనిపించే చెవి భాగం. దీనిని వెలుపలి చెవి అంటారు.

→ సెరుమినస్ గ్రంథులు (మైనపు గ్రంథులు) : వెలుపలి చెవినందు ఉండే మైనాన్ని స్రవించే గ్రంథులు. శ్రవణ కుహరాన్ని మృదువుగా ఉంచుతుంది.

→ తైలగ్రంథులు : వెలుపలి చెవినందు ఉండే నూనెను స్రవించే గ్రంథులు, శ్రవణ కుహరాన్ని మృదువుగా ఉంచుతుంది.

→ శ్రవణకుల్య : వెలుపలి చెవినందలి కాలువ. దీనిని ‘ఆడిటరీ మీటస్’ అంటారు.

→ కూటకము (లేక) సుత్తి : మధ్య చెవినందుండు ఎముకల గొలుసునందలి మొదటి ఎముక.

→ దాగలి : మధ్య చెవినందుండు ఎముకల గొలుసునందలి రెండవ ఎముక.

→ కర్ణాంతరాస్థి : మధ్య చెవినందుండు ఎముకల గొలుసు నందలి మూడవ ఎముక.

→ కర్ణభేరి : వెలుపలి చెవినందలి శ్రవణకుల్య చివరిలో ఉండే పలుచని పొర. వెలుపలి, మధ్య చెవులకు మధ్యలో ఉంటుంది.

→ పేటిక : అంతర చెవిలో త్వచా గహనంలో ఉండే మొదటి భాగం.

→ అర్ధవర్తులాకార కుల్యలు : అంతర చెవిలో త్వచా గహనంలో ఉండే రెండవ భాగం (అర్ధ వర్తులాకార కుల్యలు)

→ కర్ణావర్తం : అంతర చెవిలో త్వచా గహనంలో ఉండే మూడవభాగం.

→ శ్రవణ నాడి : పేటికానాడి తంతువులు, కర్ణావర్తనాడీ తంతువులు కలసి ఏర్పరచే నాడి.

→ అంతరలసిక : అర్ధవర్తులాకార కుల్యలనందు ఉండే ద్రవం.

→ పరలసిక : కర్ణావర్తం నందలి నాళాలైన స్కాలా వెస్టిబ్యులై, స్కాలాటింపానిలందు ఉండు ద్రవం.

→ రసాయన గ్రాహకాలు : రసాయన పదార్థాలలో ఉండే రుచిని గుర్తించే గ్రాహకాలు.

→ ఘ్రాణ జ్ఞానం : పదార్థాల వాసనను తెలుసుకొనే శక్తి.

→ ఫంగింఫార్మ్ పాపిల్లే : నాలుకపైన గుండ్రంగా కనిపించే నిర్మాణాలు.

→ ఫిలి ఫాం పాపిల్లో : నాలుకపైన పొలుసులు వంటి నిర్మాణాలు.

→ వేలేట్ పాపిల్లే : నాలుక వెనుకవైపు గుండ్రంగా ఉండే పెద్ద నిర్మాణాలు.

→ ఫోలియేట్ పాపిల్లే : నాలుకకు ఇరువైపులా ఉబ్బెత్తుగా ఉండే నిర్మాణాలు.

→ మెలనిన్ : చర్మానికి రంగును కలిగించే వర్ణద్రవ్యం.

→ స్పర్శ గ్రాహకాలు : చర్మమునందు స్పర్శజ్ఞానమును కలిగించేవి.

→ ల్యూకోడెర్మా (బొల్లి) : మెలనిన్ లోపం వలన వచ్చే చర్మవ్యాధి.

→ ఉమామి : మాంసం, సముద్రం నుండి లభించే ఆహారం. జున్నువంటి మాంసకృత్తులు ఉండే ఆహారం నుండి వచ్చే వాసన.

Students can go through AP Board 9th Class Biology Notes 5th Lesson జీవులలో వైవిధ్యం to understand and remember the concept easily.

AP Board 9th Class Biology Notes 5th Lesson జీవులలో వైవిధ్యం

→ వైవిధ్యం ప్రకృతి యొక్క సూచిక.

→ జీవుల మధ్య ఉండే పోలికలు, భేదాలను అనుసరించి అవి వివిధ సమూహములుగా ఏర్పడినాయి.

→ ఒకే జాతి జీవుల మధ్య ఉండే తేడాలను వైవిధ్యం అంటారు.

→ జీవించే మొక్కల గింజలలో రెండు దళాలు ఉండే వాటిని ద్విదళబీజాలని, ఒకే దళం ఉంటే ఏకదళ బీజాలు అని అంటారు.

→ ప్రకృతిలో ఏ రెండు జీవులూ ఒకే విధంగా ఉండవు.

→ జీవులు పరిణామము చెందిన విధమును వర్గీకరణమునకు అన్వయించవచ్చు.

→ ప్రకృతిలో ఉన్న జీవుల గురించి క్రమబద్ధమైన అధ్యయనం చేయడానికి తోడ్పడే శాస్త్రంగా వర్గీకరణను చెప్పవచ్చు.

→ జీవులలో ఉండే వైవిధ్యాన్ని వర్గీకరణ ఆవిష్కరింపచేస్తుంది.

→ జీవులను పోల్చడానికి వర్గీకరణ ఉపయోగపడుతుంది.

→ జీవపరిణామ సిద్ధాంతము చార్లెస్ డార్విన్ (1859) ప్రతిపాదించెను. ‘జీవుల పుట్టుక’ అనే గ్రంథమును రచించెను.

→ మొదటి, రెండవ శతాబ్దాలలో చరకుడు, సుశ్రుతుడు మొక్కలను వాటి ఔషధ గుణాలను ఆధారంగా చేసుకుని వర్గీకరించెను.

→ పరాశర మహర్షి ‘వృక్షాయుర్వేద’ అనే గ్రంథంలో మొక్కలను పుష్పాల నిర్మాణం ఆధారంగా వర్గీకరించెను.

→ 1758వ సంవత్సరంలో కరోలస్ లిన్నేయస్ జీవులను ‘అనిమేలియా’ మరియు ‘ప్లాంటే’ గా విభజించెను.

→ విట్టేకర్ అన్ని జీవరాసులను 5 రాజ్యాలుగా వర్గీకరించారు. అవి :
1) మొనీరా 2) పొటిస్టా 3) ఫంజి 4) ప్లాంటే 5) అనిమేలియా

→ ఐదు రాజ్యాలుగా విభజించడంలో పరిగణనలోనికి తీసుకున్న అంశాలు. అవి : నిజకేంద్రక జీవులా? కేంద్రకపూర్వక జీవులా? ఒంటరిగా జీవిస్తాయా? సమూహాలుగా జీవిస్తాయా? కణకవచం ఉందా? స్వయం పోషకాలా?

→ కణములన్నీ ఒక స్వతంత్ర పూర్వీక కణం అయిన లూకా నుండి ఏర్పడినాయని ఊజ్ అనే శాస్త్రవేత్త ప్రతిపాదించాడు.

→ ఈ మధ్యకాలంలో కెవాలియర్ – స్మిత్ (1998) జీవులను 6 రాజ్యాలుగా వర్గీకరించారు.
అవి : 1) బ్యా క్టీరియా 2) ప్రోటోజోవా 3) క్రోమిస్టా 4) ప్లాంటే 5) ఫంగై 6) అనిమేలియా.
మొక్కలను 5 సమూహాలుగా విభజించారు. అవి థాలో ఫైటా, బ్రయోఫైటా, టెరిడోఫైటా, జిమ్నోస్పర్ములు మరియు ఆంజయోస్పర్మ్ లు, జంతువులు 10 సమూహాలుగా చేయబడినాయి. అవి పొరిఫెరా, సీలెంటిరేటా, ప్లాటీ హెల్మంథిస్, నెమటోడ, అనెలిడ, ఆర్రోపోడ, మొలస్కా, ఎకైనోడర్మేట, ప్రోటోకార్డేటా మరియు వర్టిబ్రేటా

→ మొనిరా వర్గజీవులు ఏకకణ కేంద్రకపూర్వ జీవులు.
ఉదా : బాక్టీరియా, అనబినా.

→ ప్రొటిస్టా వర్గజీవులు ఏకకణ లేదా బహుకణ నిజకేంద్రక జీవులు.
స్వయంపోషక లేదా పరపోషక జీవులు. ఉదా : పారమీషియమ్, ఆల్గే, డయాటమ్.

→ శిలీంధ్ర జీవులు కొన్ని ఏకకణ జీవులు మరియు బహుకణ జీవులు. సిద్ధబీజాల సహాయంతో ప్రత్యుత్పత్తి జరుపుతాయి.
ఉదా : రైజోపస్, మ్యూకార్, అగారికస్.

→ పుష్పించని మొక్కలను క్రిప్టోగామ్స్ అంటారు. ఉదా : బ్రయో ఫైటా, శిలీంధ్రాలు

→ పుష్పించే మొక్కలను ఫేనెరోగామ్స్ అంటారు. ఉదా : మామిడి, మందార

→ విత్తనాలు పండ్ల లోపల ఉంటే వాటిని ఆవృత బీజాలు అంటారు. ఉదా : మామిడి

→ విత్తనాలు బయటకు కనిపిస్తూ ఉంటే వివృత బీజాలు అంటారు. ఉదా : పైన్

→ పొరి ఫెర అనగా రంధ్రములు గల జీవులు, స్థిరజీవులు. రంధ్రాలు నాళవ్యవస్థగా పని చేస్తాయి.
ఉదా : యూప్లికీలీయ, సైకాన్, స్పంజీలా

→ సీలెంటిరేటా జీవులు ద్విస్తరిత జీవులు. శరీరకుహరం గలవి. నీటిలో నివసిస్తాయి.
ఉదా : హైడ్రా, జెల్లీఫిష్

→ ప్లాటీ హెల్మింథిస్ జీవుల శరీరం ద్విపార్శ్వ సౌష్టవం కలిగిన త్రిస్తరిత జీవులు. నిజ శరీర కుహరం ఉండదు. చదును పురుగులంటారు.
ఉదా : ప్లనేరియా (స్వతంత్రంగా), టీనియాసోలియమ్ (పరాన్నజీవి) జీవిస్తాయి.

→ నెమటోడ వర్గజీవుల శరీరం ద్విపార్శ్వ సౌష్టవం, త్రిస్తరిత, స్తూపాకార మిధ్యాకుహరం గలిగిన జీవులు.
ఉదా : వుకరేరియ బ్యాంక్రాప్తి, ఆస్కారిస్ లుంబికాయిడ్స్

→ అనెలిడ వర్గజీవుల శరీరం ద్విపార్శ్వ సౌష్టవం, త్రిస్తరిత, ఖనిజ కుహరం గల ఖండిత జీవులు.
ఉదా : వానపాము, జలగ

→ ఆర్థ్రోపోడ వర్గజీవులు ద్విపార్శ్వ సౌష్టవం కలిగిన ఖండిత జీవులు. శరీరకుహరం కలిగి ఉంటాయి. కీళ్ళు గల కాళ్ళు, స్వేచ్ఛాయుత రక్తప్రసరణ కలిగి ఉంటాయి.

→ మొలస్కా జీవుల శరీరం ద్విపార్శ్వ సౌష్టవం కలిగి శరీరకుహరం కుంచించుకుపోయి ఉంటుంది. శరీర విభజన ప్రారంభం అవుతుంది. వృక్కాలు విసర్జనకు తోడ్పడతాయి.
ఉదా : నత్తలు, కోమటి సంచులు (లాలిగా), ఆల్చిప్పలు

→ ఇఖైనోడర్మేటా జీవుల శరీరాలు తీస్తరిత, అనుపార్శ్వ సౌష్ఠవం, ముళ్ళ వంటి చర్మం కలిగినవి. చలనం కోసం నాళికాపాదాలు ఉపయోగించుకుంటాయి.
ఉదా : సముద్ర నక్షత్రం, సీ అర్చిన్లు

→ ప్రొటోకార్డేటా జీవుల శరీరం త్రిస్తరిత, ద్విపార్శ్వ సౌష్టవం, శరీరకుహరం గల జీవులు. సృష్ఠవంశం జీవితంలో ఏదో ఒక ఆశలో తప్పక ఉంటుంది.
ఉదా : బెలనోగ్లోసెస్, హెర్ట్ మానియా మరియు ఏంఫియాక్సస్

→ సకశేరుకాలు నిజమైన శరీర కుహరం, వెన్నెముక అంతర అస్థిపంజరం కలిగి ఉంటాయి.
ఉదా : చేపలు, ఉభయచరాలు మొదలైనవి

→ డాల్ఫిన్, తిమింగలం, నీటిగుర్రాలు జల క్షీరదాలు. వీటిలో మగజీవి పిల్లల్ని కంటుంది.

→ ఒక జీవిని ఒక శాస్త్రీయ నామంతో పిలవడాన్ని ‘నామీకరణం’ అంటారు.

→ ద్వినామీకరణ విధానంలో లిన్నేయస్ ప్రతి జీవికి రెండు పేర్లు ఉండాలని చెప్పాడు. మొదటి పేరు ప్రజాతిని, రెండవ పేరు జాతిని సూచిస్తుంది.

→ వైవిధ్యం : రకరకాల ప్రజలు లేదా వస్తువులు ఒకదాని నుండి మరియొకటి తేడా గలిగినవి. ఒకే జాతి జీవుల మధ్య ఉండే తేడా.

→ జీవ వైవిధ్యం : ఒక నిర్దిష్ట ప్రాంతములో ఉండే రకరకాల జీవ సముదాయం.

→ బీజదళం : విత్తనము నుండి మొలకెత్తే ప్రథమ ఆకు.

→ ఏకదళ బీజాలు : గింజలలో ఒకే బీజదళం కలిగిన మొక్కలు.

→ ద్విదళ బీజాలు : గింజలలో రెండు బీజదళాలు కలిగిన మొక్కలు.

→ వర్గీకరణం : ప్రకృతిలో ఉన్న జీవుల గురించి క్రమబద్ధమైన అధ్యయనం చేయడానికి తోడ్పడే శాస్త్రం

→ శీతల రక్త జంతువులు : పరిసరాల ఉష్ణోగ్రతకు అనుకూలంగా తమ శరీర ఉష్ణోగ్రతను మార్చుకోగల జంతువులు.
ఉదా : చేపలు, పాములు

→ హిప్పోకాంపస్ : నీటిగుర్రం అంటారు. జంతువులా కనిపించే చేప. మగజీవి పిల్లల్ని కంటుంది.

→ నామీకరణ విధానం : ఒక జీవిని ఒక శాస్త్రీయ నామంతో పిలవడం.

→ వృక్ష సముదాయం : ఒక ప్రదేశంలో ఉండే మొక్కల సమూహాలు.

→ జంతు సముదాయం : ఒక ప్రదేశంలో ఉండే జంతువుల సమూహాలు.

→ పరిణామం : క్రమంగా మార్పుచెందడం. మొక్కలు మరియు జంతువులు క్రమంగా సరళము నుండి సంక్లిష్టముగా మార్పుచెందాయని చెప్పే శాస్త్రీయ విధానం.

→ జంతు రాజ్యం : వర్గీకరణలో ఇది అతిపెద్ద స్థాయి. విట్టేకర్ ప్రకారం జంతువులన్నిటినీ 5 రాజ్యాలుగా విభజించారు.

→ రంగం : వర్గీకరణ విధానంలో జీవుల అమరిక రంగం నుండి ప్రారంభమవుతుంది.

→ వర్గం : ఒకటి లేదా ఎక్కువ విభాగాలు కలిసి ఒక వర్గం ఏర్పడుతుంది. చేపలు, ఉభయచరాలు, సరీసృపాలు, పక్షులు, క్షీరదాలు మొదలయిన విభాగాలు ప్రొటోకార్డేటాతో కలిసి కార్డేటా ఏర్పడింది.

→ తరగతి : ఒకే రకపు క్రమాలు కలిసి ఏర్పడినది.

→ క్రమం : ఒకటి లేదా దగ్గర సంబంధాలు గల కుటుంబాలు కలిసి ఏర్పడినది.

→ కుటుంబం : సన్నిహిత సంబంధం కలిగిన కొన్ని ప్రజాతులు కలిగినది.

→ ప్రజాతి : దగ్గర సంబంధం కలిగి, కొన్ని లక్షణాలతో పోలికలున్న జాతులు కలిసి ఏర్పడినది.

→ జాతి : ఒకే రకమైన లక్షణాలు కలిగి ఉండి జంటగా లేదా స్వతంత్రంగా తమ సంతతిని ఉత్పత్తి చేయగల జీవుల సమూహం.

→ ధర్మోఫిల్స్ : వేడినీటి బుగ్గలలో నివసించగలిగే కేంద్రక పూర్వజీవులు.

→ హేలోఫిల్స్ : అతి లవణీయత కలిగిన నీటిలో జీవించగలిగే కేంద్రక పూర్వజీవులు.

→ లూకా కణం : కణములన్ని స్వతంత్ర పూర్వక కణం నుండి ఏర్పడినాయి. లూకా నుండి తర్వాత కాలంలో మూడు రకాల కణాలు పుట్టుకొచ్చాయి.

→ క్రిష్ణోగ్రాములు : పుష్పించని మొక్కలు.

→ ఫెనెరోగామ్స్ : పుష్పించే మొక్కలు.

→ ఉష్ణరక్త జంతువులు : పరిసరాల ఉష్ణోగ్రతకు అనుగుణంగా తమ శరీర ఉష్ణోగ్రతను మార్చుకోలేని జంతువులు.
ఉదా: పక్షులు, క్షీరదాలు

→ ద్వినామీకరణం : ప్రతి జీవికీ రెండు పేర్లు ఉండే విధానం. మొదటి పేరు ప్రజాతిని, రెండవ పేరు జాతిని సూచిస్తుంది.

→ త్రిస్తరిత జీవులు : శరీరం మూడు పొరలుగా విభేదనం చెంది ఉంటుంది.

→ ద్విపార్య సౌష్టవం : శరీర కుడి, ఎడమభాగాలు సమంగా ఉంటాయి.

→ శరీర కుహరం : జీవి శరీరం లోపల ఉండే ఖాళీ ప్రదేశం.

→ మిథ్యాకుహరం : నిజమైన శరీరకుహరం లేకపోవటం.

→ ఆర్థ్రోపాడ : కీళ్ళ గల కాళ్ళు ఉండటం

→ ప్రొటోకార్డేటాలు : ఇవి త్రిస్తరిత జీవులు, ద్విపార్శ్వ సౌష్ఠవం గల జీవులు. శరీర కుహరం గలవి. ఈ జీవుల జీవితంలో పృష్ఠ వంశం ఏదో ఒక దశలో తప్పక ఉంటుంది.

→ పృష్ట వంశం : ఇది ఒక కడ్డీ వంటి నిర్మాణం. శరీరం వెనుకభాగంలో తల నుండి చివరి వరకు వ్యాపించి ఉంటుంది.

AP State Syllabus 9th Class Biology Notes in Telugu & English Medium

AP 9th Class Biology Notes in English Medium

• Chapter 1 Cell its Structure and Functions Notes
• Chapter 2 Plant Tissues Notes
• Chapter 3 Animal Tissues Notes
• Chapter 4 Movement of Materials Across the Cell Membrane Notes
• Chapter 5 Diversity in Living Organism Notes
• Chapter 6 Sense Organs Notes
• Chapter 7 Animal Behaviour Notes
• Chapter 8 Challenges in Improving Agricultural Products Notes
• Chapter 9 Adaptations in Different Ecosystems Notes
• Chapter 10 Soil Pollution Notes
• Chapter 11 Bio Geo Chemical Cycles Notes

AP 9th Class Biology Notes in Telugu Medium

• Chapter 1 కణ నిర్మాణం – విధులు Notes
• Chapter 2 వృక్ష కణజాలం Notes
• Chapter 3 జంతు కణజాలం Notes
• Chapter 4 ప్లాస్మా పొర గుండా పదార్థాల కదలిక Notes
• Chapter 5 జీవులలో వైవిధ్యం Notes
• Chapter 6 జ్ఞానేంద్రియాలు Notes
• Chapter 7 జంతువులలో ప్రవర్తన Notes
• Chapter 8 వ్యవసాయోత్పత్తుల పెంపుదల – మన ముందున్న సవాళ్లు Notes
• Chapter 9 వివిధ ఆవరణ వ్యవస్థలలో అనుకూలనాలు Notes
• Chapter 10 నేల కాలుష్యం Notes
• Chapter 11 జీవ భౌగోళిక రసాయనిక వలయాలు Notes

AP State Board Notes

Students can go through AP Board 10th Class Biology Notes 10th Lesson సహజ వనరులు to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Biology Notes 10th Lesson సహజ వనరులు

→ వనరుల సంరక్షణకు, వనరుల యాజమాన్యం చాలా అవసరం.

→ వనరులు స్థానికంగా విశిష్టత గలవి. స్థానిక ప్రజలే వాటిపై నియంత్రణ కలిగి ఉండాలి.

→ వనరుల వినియోగాన్ని తగ్గిస్తూ, వనరులను తిరిగి వినియోగిస్తూ, పర్యావరణంపై ఒత్తిడి తగ్గించే విధంగా ప్రజలను సంసిద్ధం చేయడం అవసరం.

→ బొగ్గు, పెట్రోలియం వంటి శిలాజ ఇంధనాలను మనం పూర్తిగా తరిగిపోకుండా విచక్షణతో ఉపయోగించుకోవాలి.

→ రాష్ట్రాలు, దేశాల మధ్య ఉన్న విభేదాలు వనరుల అందుబాటుకు అడ్డం కారాదు.

→ ప్రకృతిలో అధిక మోతాదులో లభిస్తూ, భవిష్యత్ లో వాడకానికి వీలుగా నిలువ ఉన్న పదార్థాలను “వనరులు” అంటారు.

→ సహజంగా లభించే వనరులను సహజ వనరులు అంటారు. ఉదా : గాలి, నీరు, నేల.

→ కొన్ని వనరులు వాడుతున్న కొలది తరిగిపోతాయి. తిరిగి భర్తీ చేయబడవు. వీటిని “తరిగిపోయే శక్తివనరులు” అంటారు.
ఉదా : అడవులు, పెట్రోలియం

→ కొన్ని వనరులు వాడుతున్నప్పటికి తిరిగి భర్తీ చేయబడుతుంటాయి. వీటిని “తరగని శక్తివనరులు” అంటారు.
ఉదా: గాలి, నీరు, సౌరశక్తి.

→ నీటి ప్రవాహాలకు అడ్డంగా రాళ్లు, మట్టితో అడ్డుకట్టలు కట్టి ఏర్పాటుచేసే నీటి నిల్వలను “ఇంకుడు చెరువులు” అంటారు. ఇవి భూగర్భ జలాన్ని పెంచుతాయి.

→ గత కొన్ని సంవత్సరాల నుండి ఋతుపవనాల రాకడతో మార్పులు సంభవించుట వలన భూగర్భ జలాల వినియోగంపై ఒత్తిడి పెరిగింది.

→ డ్రిల్లింగ్, లోతైన గొట్టపుబావులు, బోరుబావుల వినియోగం వలన భూగర్భజలం తగ్గిపోతుంది.

→ సెంటర్ ఫర్ వరల్డ్ సాలిడారిటీ సంస్థ గ్రామాలలో ఎండిపోతున్న బావులలో నీరు చేరుకొనేలా భూగర్భ జలాలపైనా, సుస్థిరత్వం పైనా దృష్టి కేంద్రీకరించింది.

→ డ్రిప్ మరియు స్ప్రింక్లర్లతో సూక్ష్మనీటిపారుదల పద్ధతుల వలన నీటి వృథా నివారించవచ్చు.

→ వెడల్పు చాళ్ల పద్ధతి, గెరిసిడియా మొక్కలు పెంపకం వంటి రైతు ఆధారిత విధానాల వలన నేలను సంరక్షించవచ్చు.

→ UNDP ప్రకారం ఎక్కడైతే ఒక వ్యక్తికి సంబంధించి, వార్షిక నీటి సరఫరా 1700 ఘ.మీ. కన్నా తక్కువగా ఉందో, ఆ ప్రాంతాలలో నీటి వనరులు బాగా తగ్గిపోతున్నాయని అర్థం.

→ అభివృద్ధికి, సంరక్షణకు రెండింటికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వడాన్ని “సుస్థిర అభివృద్ధి” అంటారు. బయోడీజిల్ ఉత్పత్తికి జట్రోప కర్కాస్ మొక్క విత్తనాలు వాడుతున్నారు.

→ చిన్ని చిన్న అడుగులే సంరక్షణ పట్ల గొప్ప విజయాలకు తెరతీస్తాయి.

→ ఇంకుడు చెరువు : నీటి ప్రవాహాలకు, అడ్డంగా రాళ్లు, మట్టితో అడ్డుకట్టలు ఏర్పాటుచేసే నీటి నిల్వలను “ఇంకుడు చెరువులు” అంటారు. ఇవి భూగర్భ జలాన్ని పెంచుతాయి.

→ సూక్షసేద్యం : స్ఫింక్లర్లు, డ్రిప్ పద్ధతులలో తక్కువ నీటితో వ్యవసాయం చేయవచ్చు. దీనినే ‘సూక్ష్మ సేద్యం” అంటారు. ఈ ప్రక్రియలో నీటి వృథాను సమర్థవంతంగా అరికట్టవచ్చు.

→ బోరుబావులు : భూగర్భ జలాల కోసం తవ్విన లోతైన బావులు. వీటి నుండి లభించే నీటితో పంటలు పండిస్తారు.

→ సుస్థిర అభివృద్ధి : పర్యావరణ సంరక్షణతో కూడుకొన్న అభివృద్ధిని “సుస్థిర అభివృద్ధి” అంటారు. ఈ ప్రక్రియలో అభివృద్ధి పేరిట పర్యావరణాన్ని నాశనం చేయటం జరగదు.

→ జీవ ఇంధనాలు : మొక్కలు, జంతు వ్యర్థాల నుండి తయారుచేసే ఇంధనాలను “జీవ ఇంధనాలు” అంటారు.
ఉదా : జట్రోపా మొక్క నుండి బయోడీజిల్ తీస్తున్నారు.

→ కాంటూర్ పట్టీ పంటల విధానం : పర్వతాల వెంట వాలు ప్రాంతాలను అడ్డంగా దున్ని వేరువేరు ఎత్తులలో పెరిగే పంటలను ఏకాంతర చాళ్లలో పండించే విధానం. ఈ ప్రక్రియలో క్రమక్షయం నిరోధించబడుతుంది.

→ గట్లు : నీటి ప్రవాహానికి అడ్డంగా నిర్మించే నిర్మాణాలు. ఇవి క్రమక్షయాన్ని నివారించి, భూగర్భ జలాన్ని పెంచుతాయి.

→ కట్టల నిర్వహణ : ఏటవాలు ప్రదేశాలకు అడ్డంగా కట్టలు నిర్మించి, నీటి ప్రవాహవేగం తగ్గించి, క్రమక్షయం తగ్గించటం.

Students can go through AP Board 10th Class Biology Notes 9th Lesson మన పర్యావరణం – మన బాధ్యత to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Biology Notes 9th Lesson మన పర్యావరణం – మన బాధ్యత

→ ఒక జీవి మండి మరొక ఉనికి శక్తి ప్రసారమయ్యే విధానాన్ని ఆహార జాలకం తెలియజేస్తుంది.

→ ఆహారపు గొలుసులో బాణాలు ఆహారాన్ని, దానిని తివే జీవికి మధ్య సంబంధాన్ని సూచిస్తాయి.

→ జీవుల మధ్య సంబంధాలను, శక్తి ప్రవాహాన్ని సంధ్యాధిరమిడ్, జీవద్రవ్యరాశి పిరమిడ్ల ద్వారా తెలియజేయవచ్చు.

→ పిరమిడ్ అనునది జ్యామితీయ ఆకారంలో ఉన్న నిర్మాణం.

→ సంఖ్యాపిరమిడ్ ఆహారపు గొలుసులో, ఒక్కొక్క పోషకస్థాయిలో ఉన్న జీవుల సంఖ్యను తెలియజేస్తుంది.

→ ఉపద్రవ్యరాశి పిరమిడ్ ఆహారపు గొలుసులో ఒక్కొక్క పోషక స్థాయిలో ఉన్న ఆహార లభ్యతము, శక్తి మూలాధారాలను తెలియజేస్తుంది.

→ ఉవద్రవ్యరాశిని తన ఇంధనంగా కూడా ఉపయోగించవచ్చు.

→ తెగుళ్ల విచారణకు వంటలలో ఉపయోగించే క్రిమిసంహారకాలు విషహరితమైనవి కావడం వలన పర్యావరణానికి హాని కలిగిస్తాయి.

→ ఆహారపు గొలుసులోకి కాలుష్యాలు ప్రవేశించడాన్ని వైవిక వ్యవస్థాపనం అంటారు.

→ ఒక పోషకస్థాయి నుండి మరొక పోషకస్థాయికి కాలుష్య కారకాలు ప్రవేశించి ప్రోగుపడదాన్ని జైవిక వృద్ధీకరణం అంటారు.

→ అపాయకరమైన ప్రభావాలు లేకుండా అధిక ఉత్పత్తి పొందడానికి వంట మార్పిడి, జీవనియంత్రణ, జన్యుసంబంధ రకాల అభివృద్ధి మొదలైన పద్దతులు వురుగు మందులకు ప్రత్యామ్నాయాలుగా పనిచేస్తాయి.

→ ప్రతి జంతువు ఆహారపు గొలుసులో నిర్దిష్ట స్థానాన్ని కలిగి ఉంటుంది. దీనిని ఆ జంతువు యొక్క ఆహార జాలకపు ఆవాసం’ లేదా విచ్ (Nidhe) అంటారు.

→ జీవుల మధ్య సంబంధాలను చూపటానికి లేదా వర్ణించటానికి ఆవరణ శాస్త్రవేత్తలు పిరమిడ్ అనే భావనను ప్రతిపాదించారు.

→ వివిధ పోషకస్థాయిలలో ఆవరణ వ్యవస్థ యొక్క నిర్మాణాన్ని పిరమిడ్ రూపంలో రేఖాత్మకంగా చూపే చిత్రాన్ని జీవావరణ పిరమిడ్ అంటారు.

→ బ్రిటిష్ ఆవరణ శాస్త్రవేత్త చార్లెస్ ఎల్టన్ 1927లో ఆవరణశాస్త్రంలో పిరమిడ్ రేఖాచిత్రాలను వాడాడు.

→ జీవావరణ పిరమిడ్ లు ప్రధానంగా మూడు రకాలు 1. శంఖ్యాపిరమిడ్లు 2. జీవద్రవ్యరాశి పిరమిడ్ లు 3. శక్తి పిరమిడ్లు

→ ఆహారపు గొలుసులో ప్రతిస్థాయిలో ముమారుగా 90% ఆహారం నష్టపోవటం జరుగుతుంది.

→ అధిక పోషక విలువలు కలిగిన కలుషితాల చేరిక వలన జలవనరులలో యూట్రిఫికేషన్ జరుగుతున్నది.

→ పాదరసం, ఆర్సెనిక్, పీపం కలిగిన పెస్టిసైడ్లు విచ్ఛిన్నం కావు. అలా విచ్ఛిన్నం కాని పెద్ది సైడ్లు అపాయకరమైనవి.

→ ఈ మధ్యకాలంలో చేపలను లోహకాలుష్యాలకు సూచకాలుగా భావిస్తున్నారు.

→ మిథైల్ మెర్క్యురీతో కూడిన వ్యర్థజలాల వలన మినిమేటా అనే వ్యాధి కలుగుతుంది.

→ ప్రతి సంవత్సరం ఒకే పంట పండించకుండా వేరువేరు పంటలు పండించడాన్ని పంట మార్పిడి అంటారు.

→ జైవిక నియంత్రణ పద్ధతుల వలన క్రిమికీటకాలను అదుపుచేయటం మంచి పద్ధతి.

→ పర్యావరణ పరిరక్షణకు చట్టాలు సరిపోవు. ప్రతి ఒక్కరు పర్యావరణ నైతికత కలిగి ఉండాలి.

→ ఆహారపు గొలుసు : ఆహారపు గొలుసులో జీవుల మధ్య సంబంధాన్ని చూపే రేఖాచిత్రాన్ని “ఆహారపు గొలుసు” అంటారు.

→ ఆహార జాలం : అనేక ఆహారగొలుసుల కలయిక వలన ఆహారజాలం ఏర్పడుతుంది.

→ ఆహార పిరమిడ్ : ఆవరణ వ్యవస్థలోని ఆహార సంబంధాలను పిరమిడ్ ఆకారంలో చూపే రేఖాచిత్రం.
ఇవి మూడు రకాలు : 1. సంఖ్యా పిరమిడ్లు 2. జీవద్రవ్యరాశి పిరమిడ్లు 3. శక్తి పిరమిడ్లు

→ సంఖ్యా పిరమిడ్ : ఆహార గొలుసులోని జీవుల సంఖ్యను పిరమిడ్ ఆకారంలో చూపే రేఖాచిత్రం. ఇది ఆహార గొలుసులోని ఒక్కొక్క పోషక స్థాయిలో గల జీవుల సంఖ్యను తెలుపుతుంది.

→ జీవద్రవ్యరాశి పిరమిడ్ : ఆహారపు గొలుసులోని జీవుల ద్రవ్యరాశి వీరమిడ్ ఆకారం చూపే రేఖా చిత్రం. ఇది ఆహారపు గొలుసులో, ఆహార లభ్యతను, శక్తి మూలాధారాలను తెలియజేస్తుంది.

→ క్రిమిసంహారకాలు : కీటకాలను, సూక్ష్మజీవులను చంపటానికి పంట పొలాలలో వాడే రసాయన పదార్థాలు.

→ జైవిక వ్యవస్థాపనం : కలుషితాలు ఆహార గొలుసులోకి ప్రవేశించే ప్రక్రియ.

→ జైవిక వృద్ధీకరణం : ఆహార గొలుసులో కలుషితాలు, సాంద్రీకృతమయ్యే విధానం.

→ పర్యావరణ నైతికత : పర్యావరణ పరిరక్షణను బాధ్యతగా భావించటం.

Students can go through AP Board 10th Class Biology Notes 8th Lesson అనువంశికత – తరతరాలలో వైవిధ్యాలు to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Biology Notes 8th Lesson అనువంశికత – తరతరాలలో వైవిధ్యాలు

→ చాలా దగ్గర సంబంధం గల జీవులలోనూ వైవిధ్యాలు కనిపిస్తాయి.

→ వైవిధ్యాలు ఒక తరం నుండి మరొక తరానికి ఎలా అందించబడతాయనే సమస్యను గురించి తెలుసుకోవడానికి 1857వ సంవత్సరంలో గ్రెగర్ జాన్ మెండల్ పరిశోధనలు ప్రారంభించాడు.

→ పువ్వుల రంగు, స్థానం, విత్తనాల రంగు, ఫలం ఆకారం, కాండం పొడవు మొదలైన బరానీ మొక్కలను ఏడు ప్రత్యేక లక్షణాల ప్రయోగాల కోసమై మెండల్ ఎన్నుకున్నాడు.

→ బఠానీల మొదటి సంతతి లేదా F₁ తరంలోని విత్తనాలు పసుపురంగులో ఉంటాయి.

→ F₂ తరంలో 75% పసుపురంగు విత్తనాలలో 25% ఆకుపచ్చనివి. దీనినే దృశ్యరూపం అంటారు. దృశ్యరూప నిష్పత్తి 3 : 1.

→ F₂ తరంలో 75% పసుపురంగు విత్తనాలలో 25% శుద్ధజాతికి చెందినవి (YY) కాగా, 50% మొక్కలు పసుపురంగు బహిర్గత లక్షణంగా, ఆకుపచ్చ అంతర్గత లక్షణంగా కలిగి ఉన్నవి. మిగిలిన 25% శుద్ధ ఆకుపచ్చ జాతికి చెందినవి. దీనినే జన్యురూపం అంటారు. జన్యురూప నిష్పత్తి 1 : 2 : 1.

→ బఠానీ మొక్క ప్రతీ ధర్మానికి లేదా లక్షణానికి బాధ్యత వహించే రెండు కారకాలను కలిగి ఉంటుంది. వాటినే “యుగ్మవికల్పకాలు” (Allele) అని అంటారు.

→ ఒక జత లక్షణాలకు కారణమైన కారకాలు ఇతర లక్షణాలపై ఆధారపడకుండా స్వతంత్రంగా సంతతికి అందించబడడాన్ని “స్వతంత్ర వ్యూహన సిద్ధాంతం” అని అంటారు.

→ పసుపు మరియు ఆకుపచ్చ విత్తనాలనిచ్చే మొక్కల మధ్య సంకరీకరణం జరిపితే సంతతి మొత్తం పసుపు విత్తనాలిచ్చేదే అవుతుంది. ఎందుకంటే పసుపురంగు బహిర్గత కారకం కనుక.

→ జనకులు తమ యుగ్మ వికల్పకాలలోని ఏదో ఒక కారకాన్ని యథేచ్ఛగా సంతతికి అందిస్తారు.

→ జనకుల నుండి లక్షణాలు లేదా గుణాలను సంతతి పొందే ప్రక్రియనే ‘అనువంశికత’ (Heredity) అని అంటారు.

→ ప్రతీ మానవ కణంలో 23 జతల క్రోమోజోమ్లుంటాయి. వీటిలో 22 జతలను శారీరక క్రోమోజోమ్ ని, 1 జతను లైంగిక క్రోమోజోమ్ లని అంటారు.

→ ఆర్జిత లక్షణాలు లేదా గుణాలను సంతతి ద్వారా తర్వాతి తరాలకు అందించబడతాయని లామార్క్ ప్రతిపాదించాడు.

→ ప్రతీ జీవజాతి తమ సంఖ్యను వృద్ధి చేసుకోవడం కోసం అధికంగా సంతతిని ఉత్పత్తి చేస్తాయి. వాటిలో మనుగడ కోసం పోరాటం జరిగి, బలమైనవి మాత్రమే గెలుస్తాయి జీవిస్తాయి.

→ సహజాత, సమాన అవయవాలు మరియు పిండాభివృద్ధిలోని వివిధ దశలు పరిణామ సంబంధాలను వివరించడానికి ఋజువులుగా ఉపయోగపడతాయి.

→ విభిన్న జీవుల్లోని కొన్ని లక్షణాలలో పోలికలు ఉండవచ్చు. ఎందుకంటే అవన్నీ ఒకే పూర్వీకుల నుండి పరిణామక్రమంలో ఏర్పడి ఉండవచ్చు.

→ ప్రాచీన యుగాల్లో నివసించిన జీవులు, వృక్షాలు సహజ ప్రక్రియల కారణంగా పూర్తిగా కుళ్ళిపోకుండా మిగిలిపోయిన వాని ఋజువులనే ‘శిలాజాలు’ అంటారు.

→ శిలాజాల అధ్యయనాన్ని ‘పురాజీవశాస్త్రం’ అంటారు.

→ పురాజీవ శాస్త్రవేత్తలు కార్బన్ డేటింగ్ ప్రక్రియను ఉపయోగించి శిలాజాల వయస్సును నిర్ణయిస్తారు.

→ ఆర్కియోప్టెరిక్స్ సరీసృపాలకు, పక్షులకు సంధాన సేతువు.

→ పరిణామక్రమంలో అవసరం లేని అవయవాలు క్షీణించిపోతాయి. కానీ అలా క్షీణించిపోకుండా నిరుపయోగంగా మిగిలిపోయిన అవయవాలను అవశేష అవయవాలు అంటారు.

→ మానవునిలో 180 అవశేష అవయవాలు ఉన్నాయి. అందుచేత మానవుడిని నడిచే “అవశేష అవయవాల మ్యూజియం” అంటారు.

→ ఆధునిక మానవుడి రూపు సంతరించుకొనే వరకు జరుగుతూ ఉన్న పరిణామ ప్రక్రియను మానవ పరిణామం అంటారు.

→ మానవులందరూ ఆఫ్రికా నుండి వచ్చినవారే. మానవుల అతిపురాతన జీవి హోమోసెపియన్స్ ను ఇక్కడనే కనుగొన్నారు.

→ భూగ్రహంలోని అన్ని జీవజాతుల వలనే మానవులు కూడా జీవపరిణామంలో చిక్కుకున్న వారే. అలాగే సాధ్యమైనంత వరకు ఉత్తమంగా జీవించుటకు ప్రయత్నిస్తున్న వారే.

→ వైవిధ్యాలు : జీవులలో ఉండే భేదాలు.

→ సంతతి : జనకుల నుండి ఏర్పడిన కొత్త జీవులు.

→ లక్షణాలు : ప్రతి జీవి నిర్దిష్ట లక్షణాలను కలిగి ఉంటుంది. ఇవి జన్యువులచే నియంత్రించబడతాయి.

→ దృశ్యరూపం : బయటకు కనిపించే లక్షణాల సమూహం.

→ జన్యురూపం : జీవి యొక్క జన్యు స్థితి.

→ విషమయుగ్మజం : వ్యతిరేక లక్షణాలు ఉన్న జన్యువుల జత.

→ సమయుగ్మజం : ఒకే రకమైన జన్యువుల జత.

→ స్వతంత్ర వ్యూహన సిద్ధాంతం : సంయోగబీజాలు ఏర్పడేటప్పుడు, యుగ్మ వికల్పకాలలోని జన్యువులు స్వతంత్రంగా వ్యవహరించి, యథేచ్చగా సంతతికి చేరతాయి.

→ యుగ్మ వికల్పకాలు : ఒక లక్షణానికి కారణమయ్యే జన్యువుల జత.

→ అనువంశికత : జనకుల నుండి లక్షణాలు లేదా గుణాలను సంతతి పొందే ప్రక్రియనే “అనువంశికత” అని అంటారు.

→ శారీరక క్రోమోజోమ్ లు : శారీరక లక్షణాలను నిర్ణయించే జన్యువులు గల క్రోమోజోమ్స్. వీటి సంఖ్య 22 జతలు.

→ లైంగిక క్రోమోజోమ్ లు : జీవి లైంగికతను నిర్ణయించే క్రోమోజోమ్స్, వీటి సంఖ్య ఒక జత.

→ ప్రకృతి వరణం : అనుకూలనాలు కలిగిన జీవులు మాత్రమే ప్రకృతిలో జీవించగలగటం.

→ సహజాత అవయవాలు : ఒకే నిర్మాణం కలిగిన విభిన్న జీవులలోని వేరు వేరు పనులు నిర్వహించే అవయవాలు.

→ పిండాభివృద్ధి నిదర్శనాలు : జీవుల పిండాభివృద్ధిలో అన్నీ ఒకే విధమైన లక్షణాలు కలిగి ఉంటాయి. దీనిని బట్టి జీవులు ఒక పూర్వపు జీవి నుండి పరిణామం చెందాయని చెప్పవచ్చు.

→ మానవ పరిణామం : ఆధునిక మానవుడి రూపు సంతరించుకునే వరకు జరుగుతూ ఉన్న పరిణామ ప్రక్రియ.

Students can go through AP Board 10th Class Biology Notes 7th Lesson జీవక్రియలలో సమన్వయం to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Biology Notes 7th Lesson జీవక్రియలలో సమన్వయం

→ ఆహారం సరిగా జీర్ణమై శోషణ జరిగి శక్తిని విడుదలచేసే ప్రక్రియలకు మనం తీసుకున్న ఆహారం చిన్నచిన్న రేణువుల రూపంలోకి విడగొట్టబడాలి.

→ మానవ జీర్ణవ్యవస్థలో కండర మరియు నాడీవ్యవస్థలు రెండూ పాల్గొంటాయి.

→ జీర్ణవ్యవస్థలోని ప్రత్యేక నాడీవ్యవస్థలో 100 బిలియన్ల నాడీకణాలు ఉంటాయి. ఇవి కండర సంకోచాలు, రక్త ప్రసరణ, జీర్ణక్రియ మరియు పోషకాల శోషణ, ఆహారనాళంలోని ఇతర క్రియలను సమన్వయపరుస్తాయి.

→ జీర్ణాశయంలో స్రవించబడే గ్రీలిన్ అనే హార్మోన్ ఆకలి కోరికల ప్రచోదాలను కలిగిస్తుంది. లెఫ్టిన్ అనే మరో హార్మోన్ ఆకలిని అణచివేస్తుంది.

→ నాలుకను అంగిలికి, నొక్కడం వలన సులభంగా రుచిని గుర్తుపట్టగలం.

→ రుచి, వాసన దగ్గర సంబంధం కలిగి ఉంటాయి. ముక్కు మరియు నాలుక పైనున్న రసాయన గ్రాహకాలు సంకేతాలను నాడీ ప్రచోదనాల రూపంలో మెదడుకు చేరవేస్తాయి. తద్వారా వాసన, రుచిని గుర్తించగలుగుతాం.

→ స్రవించబడిన లాలాజలం క్షార మాధ్యమాన్ని కలిగి ఉండి పిండిపదార్థాల జీర్ణక్రియలో తోడ్పడుతుంది. స్వయంచోదిత నాడీవ్యవస్థ నియంత్రణలో లాలాజల గ్రంథుల నుండి విడుదలైన లాలాజలం ఆహారాన్ని తేమగా చేయడం వలన నమలడం, మింగడం సులభమవుతుంది.

→ నోటి కుహరంలో గల కండరయుత భాగమే నాలుక. ఇది రుచి తెలుసుకునే అవయవం మాత్రమే కాకుండా నోటి కుహరంలో ఆహారాన్ని కదిలించడం, కలుపడం, మింగడం వంటి పనులను కూడా నిర్వహిస్తుంది.

→ మింగే ప్రక్రియకు సంబంధించిన సమన్వయం మెదడు కాండంలోని చర్యా కేంద్రం అధీనంలో ఉంటుంది.

→ జీర్ణనాళం యొక్క కండరాల సంకోచ సడలికల వలన తరంగాల్లాంటి చలనం ఏర్పడి ఆహారాన్ని ముందుకు నెట్టే క్రియను ‘పెరిస్టాల్సస్’ అంటాం. ఈ కండర తరంగం జీర్ణనాళం అంతటా ప్రయాణిస్తుంది.

→ అనియంత్రితంగా జరిగే ఈ ‘పెరిస్టాలసిస్’ ను స్వయంచోదిత నాడీవ్యవస్థ మరియు జీర్ణనాడీ వ్యవస్థను నియంత్రిస్తాయి.

→ జీర్ణాశయపు కండర సంకోచాల మూలంగా జీర్ణాశయంలోని ఆహారం చిలుకబడి ఏర్పడే అర్థఘన పదార్ధమే కైమ్.

→ ఆంత్రమూలంలో ‘కైమ్’ ప్రవేశాన్ని నియంత్రించే కండరాన్ని “పైలోరిక్ లేదా సంవరిణీ కండరం” అంటారు. బలమైన ఆమ్లమైన HCl జీర్ణాశయంలోని pH ను ఆమ్లయుతంగా ఉంచుతూ ప్రోటీన్లను జీర్ణం చేసే ఎంజైమ్ చర్యలకు తోడ్పడుతుంది.

→ జీర్ణాశయంలోని జీర్ణరసాలు ఆహారాన్ని జీర్ణం చేసి మెత్తని మిశ్రమంగా మారుస్తాయి. దానినే “కైమ్” అంటారు.

→ జీర్ణాశయం స్రవించే ఆమ్లాల వలన దానికి హాని జరగకుండా జీర్ణాశయ గోడల్లోని శ్లేష్మస్తరం రక్షిస్తుంది.

→ ఆహారాన్ని కొరకడానికి, నమలడానికి దవడను పైకి, కిందకు, వెనుకకు, ముందుకు కదిపి ఆహారాన్ని విసరడంలో దవడ ఉపరితల కండరాలు మరియు దవడ అంతర భాగంలోని కండరాలు తోడ్పడుతాయి.

→ చిన్నప్రేవులోని విల్లి ఉపరితల వైశాల్యాన్ని పెంచి పోషకాలను గ్రహించడంలో తోడ్పడుతుంది.

→ జీర్ణవ్యవస్థలోని ప్రత్యేక నాడీవ్యవస్థను సాంకేతికంగా జీర్ణాంతర నాడీవ్యవస్థ అంటారు. దీనిని రెండవ మెదడు అని కూడా పిలుస్తారు.

→ పెద్ద ప్రేవు నుండి వ్యర్థాలను మలం రూపంలో పాయువు నుండి బయటకు పంపడాన్ని పాయువు వద్దనున్న బాహ్య పాయువు సంవరిణీ కండరం మరియు అంతర పాయువు సంవరిణీ కండరం నియంత్రిస్తాయి.

→ ఆహారపదార్థాల ఆక్సీకరణ, రవాణా మరియు వినియోగం కొరకు జీర్ణక్రియ, శ్వాసక్రియ, రక్తప్రసరణ వంటి జీవ క్రియల మధ్య సమన్వయం అవసరం. ఆయా ప్రక్రియలు సరిగా నిర్వర్తించడానికి కండర మరియు నాడీ నియంత్రణలు తోడ్పడతాయి.

→ వ్యాధి నిరోధక వ్యవస్థ 20% వరకు ఆహార నాళంలో చేరే వ్యాధి కారకాలను సంహరించి బయటకు పంపే చర్యలపై కేంద్రీకరించబడి ఉంటుంది.

→ ఆహార వాహిక నుండి పాయువు వరకు 9 మీ. పొడవు కలిగి జీర్ణనాడీ వ్యవస్థగా (Enteric nervous system) పిలువబడే రెండవ మెదడులోని అనేక నాడులు పొరల రూపంలో జీర్ణనాళపు గోడలలో ఇమిడి ఉంటాయి.

→ ఆహారం జీర్ణాశయం నుండి చిన్న ప్రేగులలోనికి ప్రవేశించినపుడు, సెక్రిటిన్ మరియు కొలిసిస్టోకైనిన్ అనే హార్మోన్లు స్రవించబడతాయి.

→ గ్రీలిన్ : జీర్ణాశయ గోడలు స్రవించే హార్మోన్. దీని వలన ఆకలి సంకేతాలు ఉత్పత్తి అవుతాయి.

→ లెఫ్టిన్ : ఆకలిని అణిచివేసే హార్మోన్

→ రుచి గ్రాహకాలు : రుచి మొగ్గలలో రుచిని గ్రహించే కణాలు

→ రసాయన గ్రాహకాలు: రుచి, వాసనను గ్రహించే కణాలు

→ రుచి మొగ్గలు : నాలుక మీద ఉండే ఉబ్బెత్తు నిర్మాణాలు. రుచిని గుర్తించటానికి తోడ్పడతాయి.

→ ఆహార బోలస్ : నోటిలో ఆహారం నమలబడి ముద్దగా మారుతుంది. దీనిని ‘బోలస్’ అంటారు.

→ పెరిస్టాలసిస్ : ఆహారం ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు ఆహారవాహికలో ఏర్పడే తరంగచలనం.

→ కైమ్ : పాక్షికంగా జీర్ణమైన ఆహారం

→ సంవరిణీ కండరం : జీర్ణాశయం నుండి ఆంత్రమూలంలోకి ప్రవేశించే ఆహారాన్ని నియంత్రించే కండరం

→ సూక్ష్మచూషకాలు : చిన్న ప్రేగు లోపలి తలంలోని ముడతలు. ఇవి శోషణా వైశాల్యాన్ని పెంచుతాయి.

→ మజ్జాముఖం : వెనుక మెదడులోని భాగం. అనియంత్రిత చర్యలను నియంత్రిస్తుంది.

→ మెదడు కాండం : వెనుక మెదడు చివరి భాగము. ఇది క్రిందికి పొడిగించబడి వెన్నుపాముగా మారుతుంది.

Students can go through AP Board 10th Class Biology Notes 6th Lesson ప్రత్యుత్పత్తి – పునరుత్పాదక వ్యవస్థ to understand and remember the concept easily.

AP Board 10th Class Biology Notes 6th Lesson ప్రత్యుత్పత్తి – పునరుత్పాదక వ్యవస్థ

→ ఒక జాతి శాశ్వతంగా మరియు నిరంతరంగా కొనసాగుటకు ప్రత్యుత్పత్తి చాలా అవసరం.

→ ప్రత్యుత్పత్తి రెండు రకాలు – లైంగిక మరియు అలైంగిక ప్రత్యుత్పత్తి.

→ లైంగిక ప్రత్యుత్పత్తిలో ఒక్కో జనకుని నుండి సగం జన్యువులు సంతతికి అందించబడతాయి.

→ సంయోగం, మొగ్గతొడగటం, ముక్కలు కావడం, పునరుత్పత్తి, సిద్ధబీజాల ఉత్పత్తి మొదలగునవి అలైంగిక ప్రత్యుత్పత్తిలోని రకాలు.

→ చాలా మొక్కలు కాండం, వేర్లు, ఆకులు మొదలైన శాఖీయ భాగాల ద్వారా కూడా కొత్త మొక్కలను ఉత్పత్తి చేసుకుంటాయి. దానినే శాఖీయ ప్రత్యుత్పత్తి అని అంటారు.

→ కృత్రిమమైన శాఖీయ ప్రత్యుత్పత్తికి ఎంతో ఆర్థిక ప్రాముఖ్యత కలదు.

→ ‘కణజాలవర్ధనం’ మొక్కలను పెంచుటకై కనుగొనబడిన ఆధునిక ప్రక్రియ. ఈ ప్రక్రియ ద్వారా తక్కువ స్థలంలో మరియు తక్కువ సమయంలో అధిక సంఖ్యలో మొక్కలను పెంచవచ్చు.

→ గ్రాఫ్టింగ్ పద్ధతి ద్వారా కోరుకున్న లక్షణాలు గల మొక్కలను ఉత్పత్తి చేయవచ్చు.

→ ఉన్నత వర్గానికి చెందిన జంతువులలో లైంగిక ప్రత్యుత్పత్తి ప్రత్యేకంగా అభివృద్ధి చెందిన అవయవాలు పురుష మరియు స్త్రీ ప్రత్యుత్పత్తి వ్యవస్థల ద్వారా జరుగుతుంది.

→ జీవుల్లో అవసరం మేరకు కణాలను సరిచేయడానికి (repair) లేదా పనిచేయని కణాల స్థానంలో కొత్త కణాలను ఉత్పత్తి చేయడానికి మరియు సంయోగబీజాల ఉత్పత్తి కోసం కణవిభజన చెందుతాయి.

→ కణవిభజన రెండు రకాలుగా జరుగుతుంది. ఎ) సమవిభజన లేదా శారీరక కణ విభజన బి) క్షయకరణ విభజన లేదా ప్రత్యుత్పత్తి కణాల్లోని విభజన.

→ సాధారణంగా ఒక జీవి దేహ, నిర్మాణంలో పాల్గొనే కణాలను శారీరక కణాలనీ, సంయోగబీజాల ఉత్పత్తి కోసం ఉపయోగపడే కణాలను జన్యు కణాలు అనీ అంటారు.

→ కణవిభజన యొక్క కణచక్రంలో (G – 1, G – 2, S మరియు M) దశలను చూడవచ్చు.

→ కణచక్రంలో సంశ్లేషణ దశ (S దశ) దీర్ఘకాలం జరుగుతుంది. ఈ దశలోనే జన్యువులు రెట్టింపు (duplication) అవుతాయి.

→ సమవిభజన ఫలితంగా ఏర్పడిన పిల్లకణాల్లోని క్రోమోజోమ్ ల సంఖ్య జనకుల సంఖ్యకు సమానంగా ఉంటుంది. ఈ విభజనలో ప్రథమదశ, మధ్యస్థదశ, చలనదశ, అంత్యదశలుంటాయి.

→ కణద్రవ్యం యొక్క విభజననే కణద్రవ్య విభజన (cytokinesis) అని అంటారు.

→ క్షయకరణ విభజనలో మాతృకణాలలో రెండుసార్లు విభజన జరిగి నాలుగు పిల్లకణాలు ఏర్పడతాయి.

→ ప్రత్యుత్పత్తి ప్రక్రియకు శారీరక, మానసిక ఎదుగుదల మరియు పూర్తి ఆరోగ్యం ఎంతో అవసరం.

→ లైంగిక వ్యాధులు వ్యాప్తి చెందే విధానాలు మరియు వాటి గురించిన యథార్థాలను ప్రతి ఒక్కరు తెలుసుకోవాల్సిన ఆవశ్యకత కలదు.

→ ఎయిడ్స్ వ్యాధికి చికిత్స లేదు. కావున ఎయిడ్స్ రాకుండా నైతిక జీవనం గడపడం సరైన మార్గం.

→ ప్రస్తుతం కుటుంబ నియంత్రణకు అనేక గర్భనిరోధక మార్గాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి.

→ ఆరోగ్యవంతమైన సమాజ నిర్మాణం మనలో ప్రతి ఒక్కరి బాధ్యత.

→ శిశు జననం కన్నా ముందుగానే లింగనిర్ధారణ పరీక్ష చేయడం చట్టరీత్యా నేరం. భ్రూణహత్యలను ఆపడం అవసరం.

→ టెస్టోస్టిరాన్ అనే పురుష లైంగిక హార్మోన్ పురుష ప్రత్యుత్పత్తి అవయవాల అభివృద్ధిని నియంత్రిస్తుంది.

→ అండాలు స్త్రీ బీజకోశంలోని గ్రాఫియన్ పుటికలో అభివృద్ధి చెందుతాయి. అండాల విడుదలను అండోత్సర్గం అంటారు.

→ పిండాన్ని ఆవరిస్తూ, పరాయువు (Chorion), ఉల్బం (Amnion) ఎల్లంటోయిస్ అనే పొరలు ఉంటాయి.

→ మూడు నెలల పిండాన్ని భ్రూణం అంటారు. ఇది పూర్తిగా అభివృద్ధి చెందటానికి 9 నెలలు లేదా 280 రోజులు పడుతుంది. దీనినే గర్భావధికాలం (Gustation period) అంటారు.

→ కణ విభజనను కారియోకైనసిస్, కణద్రవ్య విభజనను “సైటోకైనసిస్” అని అంటారు.

→ కుటుంబ నియంత్రణకు మగవారిలో ‘వేసక్టమీ’, ఆడవారిలో ‘ట్యూబెక్టమీ’ నిర్వహిస్తారు.

→ చట్టరీత్యా పురుషులలో వివాహ వయస్సు 21, స్త్రీలలో 18.

→ సంతతి : జనక తరం నుండి ఏర్పడిన జీవులు.

→ కోశము : ప్రతికూల పరిస్థితులలో ప్రాథమిక జీవులలో రక్షణ, ప్రత్యుత్పత్తికి తోడ్పడే నిర్మాణం.

→ ముక్కలు కావటం : ఒక జీవి ప్రమాదవశాత్తు తెగిపోయి, రెండు జీవులుగా వృద్ధి చెందటం.

→ పునరుత్పత్తి : జీవి కోల్పోయిన భాగాలను తిరిగి ఉత్పత్తి చేసుకోవటం.

→ శాఖీయ ప్రత్యుత్పత్తి : మొక్క శాఖీయ భాగాల నుండి జరిగే ప్రత్యుత్పత్తి.

→ కృత్రిమ ప్రత్యుత్పత్తి : మానవ ప్రమేయంతో జరిగే ప్రత్యుత్పత్తి.

→ అనిషేక ఫలనం : ఫలదీకరణ జరగకుండా అండాశయం ఫలంగా మారే ప్రక్రియ.

→ కత్తిరించుట : మొక్క కాండాన్ని వేర్లను కత్తిరించి కొత్త మొక్కలుగా పెంచే ప్రక్రియ.

→ అంటుకట్టుట : కోరుకున్న లక్షణాలు ఉన్న మొక్కను మరొక మొక్కకు జోడించే ప్రక్రియ.

→ స్టాక్ : అంటుకట్టే ప్రక్రియలో ఆధారాన్నిచ్చే మొక్కను స్టాక్ అంటారు.

→ సయాన్ : అంటుకట్టే ప్రక్రియలో స్టాక్ పైన పెంచే మొక్కను సయాన్ అంటారు.

→ కణజాలవర్ధనం : మొక్క కణజాలాన్ని మొక్కలుగా పెంచే ప్రక్రియ.

→ ఉమ్మనీరు : ఉల్బం లోపలి కుహరం ఉమ్మ నీటితో నిండి ఉంటుంది. ఈ ద్రవం తేమను అందించటమే గాక చిన్న చిన్న యాంత్రిక అఘాతాల నుండి రక్షణ కల్పిస్తుంది.

→ ఉల్బం : పిండాన్ని చుట్టి ఉండే రెండవ పొర.

→ నాభితాడు : పిండం గర్భాశయ కుడ్యానికి అంటిపెట్టుకొనే నిర్మాణం. ఇది తల్లికి, పిండానికి మధ్య సంధాన కర్తగా పనిచేస్తుంది.

→ ఎండోమెట్రియం : గర్భాశయం లోపల ఉండే మ్యూకస్ పార.

→ నాభిరజ్జువు : జనక జీవి శరీరం నుండి అవే పోలికలతో ఉన్న నిర్మాణం బయటకు పెరగటం.

→ సమవిభజన : శాఖీయ కణాలలో జరిగే కణవిభజన. ఈ ప్రక్రియలో ద్వయస్థితికంలో ఉండే రెండు కణాలు ఏర్పడతాయి.

→ క్షయకరణ విభజన : లైంగిక కణాలలో జరిగే కణవిభజన. ఈ ప్రక్రియలో నాలుగు ఏక స్థితిక కణాలు ఏర్పడతాయి.

→ క్రొమాటిడ్లు : కణ విభజన సమయంలో క్రోమోజోమ్ రెండుగా చీలిపోతుంది. వీటిని క్రొమాటిడ్స్ అంటారు.

→ క్రోమోజోమ్ లు : కేంద్రకంలోని జన్యుపదార్థం ‘క్రొమాటిస్ వల’ లో ఉంటుంది. విభజన సమయంలో ఇది ముక్కలై క్రోమోజోమ్స్ గా మారుతుంది.

→ భ్రూణహత్య : గర్భములోని పిండాన్ని చంపి, తొలగించే ప్రక్రియ.

→ HIV – ఎయిడ్స్ : హ్యూమన్ ఇమ్యునో డెఫిషియన్సీ వైరస్. దీని వలన AIDS వస్తుంది. ఎక్వయిర్డ్ ఇమ్యునో డెఫిషియన్సీ సిండ్రోమ్. ఇది వ్యాధినిరోధక వ్యవస్థను దెబ్బతీసే HIV వలన వస్తుంది.

→ వేసక్టమీ : సంతానం కలగకుండా పురుష శుక్రవాహికలను కత్తిరించే శస్త్రచికిత్స.

→ ట్యూబెక్టమీ : సంతానం కలగకుండా స్త్రీలలో స్త్రీ బీజవాహికలను కత్తిరించే శస్త్రచికిత్సా విధానం.

→ కోరకీభవనం : జనక జీవి శరీరం నుండి అవే పోలికలతో ఉన్న నిర్మాణం బయటకు పెరగటం.